HIZLI OKUMA VE ETKİLİ ÖĞRENME

Transkript

1 HIZLI OKUMA VE ETKİLİ ÖĞRENME Giriş Tüm eğitim süreçlerinde üzerinden geçmek zorunda olduğumuz dört aşama vardır. Bu aşamaları iyi kavramak ve gelişmemizin seyrini bu aşamalara göre takip etmek zorundayız. 1.Aşama: Bilinçsiz Yeteneksizlik: Bu aşamada hangi konuda yeteneğinizin eksik olduğunu tam olarak bilemiyorsunuz. Örneğin bir uçağın nasıl kullanıldığına dair hiç bir bilginiz yoksa pilotluk açısından bu aşamadasınız. 2.Aşama: Bilinçli Yeteneksizlik: Bu aşamada bir işi yapmanız için hangi yeteneklere sahip olmanız gerektiğini biliyorsunuz. Nasıl yüzebileceğinizi, arabayı, uçağı nasıl kullanacağınızı biliyorsunuz. Ancak arabanın direksiyonunu, vites kolunu ve gaz pedalını biliyor olmanız, onu kullanabileceğiniz anlamına gelmiyor. Bu aşamaya kadar "öğrenim" yoluyla ilerleyeceksiniz: Kitap okumak veya ders dinlemek sizi bu aşamadan öteye götürmeyecektir. Eğitim bundan sonra başlar. 3.Aşama: Bilinçli Yeteneklilik: Bu aşamada bilincinizi kullanarak yeni yetenek alanlarınızda çalışıyorsunuz. Örneğin tüm dikkatinizle araba kullanıyorsunuz. Tüm dikkatinizle yüzüyorsunuz. Dikkatinizi, bilincinizi dağıttığınızda işiniz de aksayacaktır. İşte yeteneklerin geliştirildiği ve varlığınıza mal olduğu aşama burasıdır. Tüm egzersizler bu aşamada yapılır. Ancak nasıl ki konuşurken hangi kelimeleri kullanacağınızı özel olarak düşünmezsiniz, nasıl ki kendiliğinden yürürseniz, aynı durumu yeni kazanacağınız yetenekleriniz için de sağlamalısınız. Kendiliğinden okuyabildiğiniz gibi, kendiliğinden etkili okuyabilmelisiniz. 4.Aşama: Bilinçsiz Yeteneklilik: Bu aşama başarının zirvesine çıktığınız aşamadır. Piyano çalan sanatçının tuşlara düşünmeden dokunduğu gibi, on parmak yazan daktilocunun hangi parmağının hangi tuşa gittiğini fark etmediği gibi olmalıdır her şey. Yani tam olarak otomatikleşmelidir. Otomatikleşme aşamasına ulaşmadığınızda her tekniği ayrı ayrı düşünmek ve bilinçli şekilde uygulamak zorundasınız. Oysa tüm başarı alanlarının gerektirdiği yüzlerce yetenek vardır ve bunların hepsini bir arada düşünemezsiniz. Kaldı ki düşünmeye kalktığınızda asıl işinize, yani öğrenmeye ayıracak dikkat enerjisi bulamazsınız. Burada sözünü ettiğimiz dört temel aşamayı kendi çabalarınızla da aşmaya çalışabilirsiniz. Ancak kontrollü seminer ortamında yapılacak çalışmaların çok daha sağlıklı olacağını anlayabiliyorsunuz. Hızlı Okuma&Etkili Öğrenme: Temel Kavramlar Okuma: Okuma beynin gözler vasıtasıyla yazılı metinleri kullandığı, özel bir öğrenme sürecidir. Okuma gözlerin yazılı metinlere bakarak resimlerini çekmesiyle başlar, beynin bu resimlerden anlam çıkarmasına kadar devam eder. Okuma süreci üç aşamada gerçekleşir: Görme, tanıma ve kavrama.. Okumanın etkinlik düzeyi ise kavramayı takip eden belleme ile belirlenir. Hızlı Okuma: Belli bir sürede daha fazla miktarda metin okuyabilme yeteneğidir. Yüksek eğitimli kişilerin hızları kelime/dakika arasında değişir. 150 kelime/dakika altındaki hız, yavaş olarak tanımlanabilir. Bireysel anlamda kelime okuma hızları deklare edenler bulunsa da bunlar tam olarak gerçeği yansıtmamakta veya çok özel bir kısım yeteneklerin bir sonucu olarak görülmektedir. Hızlı okuma çalışmalarına katılarak gerekli egzersizleri yapanların ulaştıkları kelime/dakika arasındaki hızlar ulaşılabilen oldukça yeterli ve başarılı hızlardır. Seminer boyunca kavramayla da uyumlu olarak 500 kelime/dakika hız hedeflenmiştir. Beyin zaman içinde kavrama uyumunu sağladıkça bu hızın üzerine çıkılabilir. Etkili Okuma: Okumanın temel amacı olan öğrenmenin yüksek düzeyde gerçekleşmesi durumudur. Diğer bir deyişle okunanın anlaşılması durumudur. Etkin Okuma: Etkililik, hızlı okuma, kapsamlı kavrama ve tüm bu sürecin hayata etkisini artırma yeteneğidir. Süper Okuma: Hızlı, etkin ve etkili okumanın bir arada gerçekleştirildiği süreci anlatmak için tarafımızdan üretilmiş bir ibaredir. Süper okuyucu, çok başarılı şekilde görür, tanır, kavrar ve beller. Öğrendiklerini de hayatını zenginleştirmek için kullanır. Blok okuma: Birden fazla kelimeyi tek odaklanmada okuyabilme yeteneğidir. Seminerlerimizde 2 kelimeden 4 kelimeye kadar geliştirilmesi için çalışılacaktır. Sıçrama-Odaklanma: Gözlerimiz satırlar üzerinde sıçrama-odaklanma yapmak suretiyle okurlar. Aşağıdaki çizimde görüldüğü gibi, gözler kelimeler üzerinde tek tek odaklanır; bir kelimeye tam odaklandığı anda okur ve sonra sıçrayarak diğer kelimeye odaklanır. Gözlerimiz sıçrama esnasında değil, odaklanma esnasında görürler. Toplam okuma süremizin %95 i odaklanma sırasında harcanırken, %5 i sıçrama esnasında harcanır. kelime kelime kelime kelime kelime Aktif Görüş Alanı(AGA): Gözün tek odaklanmada kesin olarak gördüğü ve okuduğu alandır. Bu alan yatay ve dikey boyutlarıyla eliptik bir görüntü oluşturur. AGA nın büyüklüğü kesin olarak tanımlamaz. Ancak 12 puntoluk karakterlerle yazılan metinlerde 7 cm ye kadar çıkarılabilecek olan AGA dan söz edebiliriz. I I Okuduğumuz kelimelerin büyüklüğüne göre AGA değişir. Ancak AGA nın son bir sınırı vardır. Potansiyel AGA: Bir kişinin potansiyel olarak geliştirebileceği maksimum AGA düzeyidir. Bu düzey her iki gözün de birlikte görebildiği alanı kapsar. Gördüklerimizin en solunu sadece sol göz ve en sağını sadece sağ göz görüntülemekte; ortada kalan alanın görüntüsünü her iki göz birden almaktadır.

2 Görme Açısı: Gözün görebildiği alanın sağ-sol uçları arasındaki açıdır. Normal şartlar altında bu açı 150 derecedir. Görme: Işık vasıtasıyla taşınan görüntülerin gözler tarafından toplanması ve elektriğe çevrilmesi sürecidir. Elektriğe yüklenen bilgi sinir ağlarıyla beyne iletildiğinde görme işlemi biter. Gözlerin görüntülemesi, gözler açık olduğu sürece devamlıdır. Gözler sağlıklı ise görme her zaman sağlıklıdır. Göz rahatsızlığı varsa hızlanmanın ilk aşamasında kendini belli edecektir. Görme kusuru olanların gözlük veya lens kullanmaları halinde okumalarının olumsuz etkilenmesi engellenebilir. Tanıma: Gözlerden gelen sembollerin hafızada yerleşik sembollerle karşılaştırılması olayıdır. Tanıma aşamasında bu sembollerin sadece zati anlamları vardır. zarf kelimesini düşünelim: Tanıma işlemi z, a, r ve f sembollerinin kavranmasıyla gerçekleşir. Bu sembollerin bir araya geldiklerinde oluşturdukları sembol bloğunun anlamı olan zarfın resmi ise henüz kavranmamıştır. Kavrama: Beynin tanıdığı sembol bloklarına yüklenen imajların, anlamların idrak edildiği an, kavrama anıdır. Kavramayı daha iyi tanımak için şu örneğe bakalım: Japonca bir kelime olan gakse yi tanırsınız, ama Japonca anlamını bilmiyorsanız kavrayamazsınız. Aynı anlama gelen student kelimesini İngilizce bilginiz varsa kavrayacaksınız. Türkçe de öğrenci dediğinizde ise bu kelimeyi hemen hem tanıyacaksınız hem de kavrayacaksınız. Belleme: Kavranan bilginin tekrar kullanılabilecek şekilde uzun süreli hafızaya yerleşmesidir. Bellediğimiz bilgiyi istediğimiz hatırlayabiliriz. Ama her an ve güçlü şekilde hatırlanabilmesi için güçlü kaydedilmesi gerekir. Çünkü güçlü kayıt ettiğimizde bilgi nöronlarımıza sağlam şekilde yerleştirilmiştir. Ayrıca bilgiye giden yol da iyi kurulmuştur. Zihinsel Sağlık: Bu kavramdan, psikolojik hastalıklardan uzak olma durumu kast edilmiyor. Burada sağlıklı zihin her an yeterince oksijen, glikoz ve enzimlerle beslenebilen zihindir. Yani tam performans gösterebilmesi için her türlü maddi ihtiyacı karşılanabilen zihindir. Süper Sağlık: Zihin sağlığını etkileyen biyolojik ve psikolojik faktörleri en iyi şekilde yönetme durumunu ifade etmek için tarafımızdan üretilmiş bir ibaredir. Söz konusu faktörleri en iyi kullananlar süper sağlıklı olmaya hazırdırlar. Biyolojik Faktörler: Süper sağlığın oluşturulmasında kullanacağımız temel faktörleri ifade etmektedir. Bu faktörler yemek, uyku, soluma ve kondisyon durumuna ilişkin temel alışkanlıklarımızdır. Psikolojik Faktörler: Stres mekanizmasını devreye sokup zihnimizi tahrip eden bir kısım inançları ve tutumları içermektedir. Bunları korku, kötümserlik, ümitsizlik gibi isimlerle tanımlayabiliriz. Süper Hafıza: Hayatımızı kontrol ederek ve bazı teknikleri uygulayarak, sınırlarını çizmekte zorlandığımız hafıza potansiyelimizin daha büyük bir bölümünü kullanma durumunu ifade etmek için tarafımızdan üretilmiş bir ibaredir. Temel Hafıza Araçları: Bu araçlar hafızamızı kuvvetlendirmek için başvuracağımız duyu ve duygu faktörleridir. Hayal gücü, aktif imajinasyon yeteneği, görsel, işitsel, dokunsal canlandırma, kurgulama gibi konular Temel Hafıza Araçları çerçevesinde işlenmektedir. Hızlı Okuma&Etkili Öğrenme Görme Çerçevesi Bu çerçevede okuma, sadece gözlerle ilgili değildir. Bu alanda göz-beyin uyumlu birlikteliği oluşturulmalıdır. Diğer üç bölüm tek başına beyinle ilgili olduğu halde bu bölümde üzerinde durulacak konular ne tek başına beyinin, ne de tek başına gözün konusudur. Her ikisi arasında kurulacak iyi bir uyumun nasıl geliştirileceğini bu bölümde göreceğiz. Burada yapacağımız çalışmalar üç temel amacı taşıyacaktır. Okuma frenlerinin yok edilmesi, metinleri bloklar halinde okuyabilme ve seçmeli okuyabilme yeteneğinin geliştirilmesi... Şimdi bu konular üzerinde tek tek duralım ve ilgili egzersizleri yapalım. A. Okuma Frenleri Gözlerimizin metin üzerinde sıçrama hızını azaltan veya okuma aralarına kopukluklar, boşluklar girmesine yol açan çeşitli frenler vardır. Bunların tamamı gözlerimizle ilgili olmasa da, daha görme alanında iken ortaya çıkmaları ve beyin kadar gözleri de ilgilendirmeleri nedeniyle bu bölümde işleneceklerdir. Bu frenlerin zamanla edindiğimiz bir kısım alışkanlıklar olduğunu söyleyebiliriz. Yeni alışkanlıkların kazanılması ve eskilerinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Okuma esnasında karşılaştığımız frenler aşağıda veriliyor. Bu frenleri tek tek ele alalım ve gerekli egzersizler üzerinde duralım: 1. Göz idmansızlığı, 2. Sık sık geriye dönüş yapmak, 3. Baş hareketleriyle okumak, 4. Seslendirme yaparak okumak, 5. Ritimsiz okumak, 6. Parmak takibiyle okumak Göz İdmansızlığına Karşı Tanımı: Gözlerimiz sağ-sol, aşağı-yukarı, sağ aşağı-yukarı, sol aşağı-yukarı yönlerde doğrusal veya sağdan sola-soldan sağa dairesel hareketlerle sıçramalar yapabilir. Gözlerin bu sıçramalarını birbirinden farklı kas bağlantıları-kafa çiftleri gerçekleştirir. Göz idmansızlığı, göz kaslarının gözleri bu yönlerde yeterince hızlı sıçratamamasıdır. İdmansız göz metin üzerinde yavaş yavaş sıçramak durumunda kalır.

3 Nedeni: Göz kaslarının hızlı sıçramalar yapılmak suretiyle kullanılmaması bu kaslarda tembellik oluşturur. Tembelleşen kasların okuma esnasında hızlı sıçramalar yapması mümkün olmaz. Uzun süre TV seyreden kişiler gözlerini tek noktada odaklandırırlar. Tek noktada odaklanıp hareketsiz beklemeye alışan gözler sıçrama hızlarını ve keskinliklerini yitirirler. TV seyretmek dışında günün çok uzun bir bölümünü uyuyarak geçirmek, çok durgun yaşamak, düşünceyi kullanma ve dış dünyayı gözleme açısından pasif durmak gibi nedenler sıkı kullanılmayan göz kaslarının tembelleşmesine yol açar. Böyle bir göz metin üzerinde hızlandırılmaya çalışıldığında kasların yavaşlatma çabası kaçınılmaz olmakta ve bu durum hızın belli bir sınırın üzerine çıkmasına engel olmaktadır. Ayrıca belli bir hızda okuma zorlansa da, alışkın olmadığı hızda çalışmak göz kaslarını gerecek, göz stresi artacak ve bu defa okumak gerginlik ve acı oluşturacaktır. Dolaysıyla bu sorunun yavaş yavaş ve ısrarlı egzersizlerle giderilmesi gerekmektedir. Çözümü: Aşağıdaki egzersizler seminerin ilk iki haftası boyunca yapılmalıdır. Göz kasları aşırı zorlanmamalı, bu çalışmalar bir seansta 5 dakikayı geçmemelidir. Sonuca daha çabuk ulaşmak için egzersizler daha kısa sürelerle ama daha sık yapılabilmelidir. 1.Genel Görüş Sıçramaları Başınızı dik tutup önünüze bakınız. Tam önünüzde bir orta nokta tespit ediniz. Bu noktayı (0) rakamı ile gösterelim. Şimdi bu noktadan dikey yönde en üst ve en altta yer alan (1) ve (2) noktalarına sıçratın. Yine aynı çalışmayı bu defa yatay yönde gerçekleştirin. Orta noktaya oradan sağa ve oradan sola kaydırıyorsunuz. Bu odak sıçramasını her defasında hızlandırıyorsunuz. Sinir sisteminizin imkan tanıdığı düzeye kadar çıkıyorsunuz. Bu arada seminer yönetmeni metronomu kullanarak ritminizin kontrollü artışını sağlamaya çalışacaktır. Siz de normal zamanlarınızda bu çalışmayı yapabilmek için herhangi bir düz-kare platformu zemin olarak seçebilirsiniz. 2.Dairesel Sıçramalar Seminerde ikişerli guruplar oluşturunuz. Özel çalışmalarınızda bir arkadaşınızın desteğine başvurabilirsiniz. Arkadaşınız kalemini veya bir çubuğu gözlerinize yaklaşık 40 cm mesafede geniş dairelerle döndürecek ve gözleriniz bu daire boyunca kalemin veya çubuğun hareketini izleyecektir. Dairesel dönüşler sağdan sola ve soldan sağa olacak, gözler bu hareketleri düzenli olarak takip edecek ve baş sabit tutulacaktır. Dönüşler gözlerin rahatlıkla takip edebildiği hızın üzerinde yapılacaktır. 3.Sayfa Üzerinde Sıçramalar Şu anda okuduğunuz sayfaya dikkat edin. Bu sayfanın köşelerinde altları çizilmiş kelimeler göreceksiniz: 1.İnsan, 2.Ne, 3.Düşünüyorsa, 4 Odur. Bu kelimeleri önce sırasıyla, yani geleneksel okuma biçiminizle okuyun. Seminerde hızınızı kontrol etmek için uzmanınız metronom kullanacaktır. Metronomun desteğiyle hızlanarak okuyun. Önce hızınız otomatik olarak ayarlanacaktır. Bu arada gözlerinizin farklı hareketleri öğrenmesini ve geliştirmesini sağlamanız gerekmektedir. Bu nedenle söz konusu okumayı aşağıdaki yönlerde gerçekleştiren ayrı ayrı alıştırmalar yapacaksınız. Bu sözleri yönünde, yönünde, yönünde, yönünde ayrı ayrı okuyunuz. Yukarıda dört farklı göz hareketi yapmanız sağlanmış olmaktadır. Böylece gözlerinizde aşağıda gösterilen yönlerde sıçrama yeteneği gelişmeye başlamıştır. Bu çalışmaları tek başınıza uygularken metronom kullanamayabilirsiniz. Bu durumda ulaşabileceğiniz en yüksek hızı siz tespit etmeye çalışın. Siz veya seminer uzmanı hızınızın yavaş olduğunu ve tüm çalışmalarınıza rağmen size gösterilen ritme uyamadığınızı tespit ettiğinde, okuma rehberini kullanacaksınız. Okuma rehberimiz kalemimizdir. Okurken elinizde tuttuğunuz kalem her zaman odaklaşmanıza yardımcı olur. Şimdiki çalışmalarınızda sağ elinizle kalemi tutunuz ve kalemin ince ucuyla yukarıda örnekteki okumanızı sadece 1--2 yönünde tekrar tekrar yapınız. İnsan ne-insan ne-- seklindeki okumanızı kaleminizle tüm gücünüz yettiği kadar hızlandırarak sürdürünüz. 4.Sayfa Üzerinde Tarama Şu anda geldiğiniz sayfada gözlerinizin rasgele ama çok hızlı sıçramasını ve koyu yazılmış kelimelerin okunmasını istiyoruz. Sanki bir resme bakıyorsunuz, rasgele değişik noktalarına ve çok hızlı bakıyorsunuz. Bu taramayı yaparken belli kelimeleri, belli görünümleri arayabilirsiniz. Aradığınızı tam fark ettiğinizde bilincinizi kontrol edin. Amaç gözlerin bilinçsiz rasgele hareketi değildir. Gördüklerinizi fark etmeniz gerekir. 2. Geriye Dönüşlere Karşı Tanımı: Türkçe de okuma satır solundan sağına doğru gerçekleşir. Normal olarak bu yönün düzenli şekilde korunması gerekir. Ancak okuyucu okuduğu metni tekrar okumak üzere geri dönebilir. Okunan metnin tekrar okunması geriye dönüş olarak tanımlanmaktadır. Söz konusu geriye dönüşler, birkaç kelime kadar sınırlı olabileceği gibi bir kaç sayfa veya birkaç bölüm kadar geniş de olabilir. Geriye dönüş aynı metni gereksiz yere tekrar tekrar okumak anlamına geldiği için okuma hızının düşmesine veya okunan metnin bitirilmesi için gerekli zamanın uzamasına yol açar. Nedenleri: Geriye dönüşlerin çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenleri aşağıda sıralayalım: a)bilinmeyen Kelimeler b)seyrek Görülen Kelimeler c)yabancı Mecazlar

4 d)pasif Okuma e)yavaş Okuma a)bilinmeyen Kelimeler: Okuduğunuz metinde hiç bilmediğiniz veya ilk defa gördüğünüz bir kelime varsa orada duraklamanız ve biraz ilerledikten sonra o kelimeye tekrar dönüp bakmanız kaçınılmazdır. Şu cümleyi okuyalım: Neden ub sokaklarda redilek ve köpekler çoğaldı diye soruyorlar. Elbette hayvan nüfusu da çoğalacaktır. Gördüğünüz gibi ub ve redilek anlam veremediğiniz seslerdir. Cümleler bittiğinde geri dönme ve tekrar okuyup ne anlama geldiğini öğrenme ihtiyacı hissedersiniz. Hiç bilmediğimiz kelimelerde geriye dönüşleri yok etmek imkansızdır. Bu kelimeler üzerinde tekrar tekrar durmamız bunların görüntü ve seslerinin ve bu arada bulabileceğimiz anlamlarının zihnimize yeterince yerleşebilmesi için zorunludur. Ancak bundan sonraki nedenlerin hepsi ortadan kaldırılabilir. b)seyrek Görülen Kelimeler: Eğer okuduğumuz kelimeyi bildiğimiz halde onu çok seyrek görmüşsek görüntüsü beynimizde yeterince fazla miktarda yerleşememiş olacaktır. Bu durumda beynimiz kelimenin anlamını bir çırpıda çağıramayacak, tarama esnasında zaman geçtiğinden Söz konusu kelimeye geri dönüp bakmamış veya üzerinde takılıp kalmamız söz konusu olacaktır. İsmini yüzlerce defa duyduğunuz bir insanı görür görmez adını hatırlamanızın nedeni zihninizde onun adının binlerce defa kayıtlı olmasıdır. Adını bir iki defa duyduğunuz veya kendinize hatırlattığınız isimlerce birkaç defa kayıtlı olduklarından onların çağrılması için beyninizdeki isimlerin tek tek taranması daha fazla zaman gerektirmektedir. Ne zaman bir ucube mefhum görsem, kendimi mevhum bir dünyanın mazharı gibi hissederim. Bu kelimelerin belki de hepsini biliyorsunuz: ucube=acaib, mefhum=kavram mevhum=bilinmeyen(karışık), mazhar=yansıtıcı anlamlarına geliyor. Ama çok nadir karşılaştığınız kelimeler bir an sizi duraklattı, geriye, başa çevirdi. Şu halde daha az okumak, kelimeleri daha az görmek anlamına geliyor, bu da daha sık geriye dönmek ve bu da daha yavaş okumak demek oluyor. c)yabancı Mecazlar: Bilimsel metinlerde mecaz olmamalıdır. İfadeler tam ve açık olarak her kültürün insanının anlayabileceği bir yapıdadır. Ancak her dilin edebiyatında yoğun bir mecaz yapısı vardır. Örneğin biz Türkçe de kulak kabartmak, başı sıkışmak, ayağını kaydırmak vb ifadelerin ne anlama geldiğini biliriz. Bunları zahiri anlamlarıyla değil kast ettikleri anlamlarıyla algılarız. Oysa bizim mecazlarımızdan haberdar olmayan bir yabancı: kulak kabartma tabirini dikkatle dinlemek anlamında değil de kulağını içerden büyüterek hamur kabartır gibi kabartmak şeklinde anlayabilir. İşte her yazar da çoğu zaman bu kadar uç olmasa da kendine has ibare oluşturma, kelimeleri ilişkilendirme biçimine sahiptir. Bu yüzden eserlerini ilk defa tanıdığımız bir yazarı ilk defa okurken bu tür kendine özgün ifadelerinde geriye dönmeler yapmak durumunda kalabiliriz. d)pasif Okuma: Okurken yaşadığımız geriye dönüşlerin en temel nedeni pasif okumadır. Özel bir eğitim almayan veya yeteneklerinin gelişmesi için özel çaba sarf etmeyen hemen herkes birer pasif okuyucudur. Aktif okuma, aktif okumanın nasıl olduğunu bilmeyi ve bilinenlerin de alışkanlık haline gelinceye kadar uygulanmasını gerektirir. Pasif okumayı kapsamlı bir şekilde tanımlarsak, zihnimizin-bilincimizin boş bırakılan alanının fazla olması diyebiliriz. Bilincimizde aynı anda yüzlerce masaj bulunabilir ve bulunmak zorundadır da.. Eğer o mesajların yapısını biz tespit etmezsek o taktirde duyularımızdan giren mesajlar bilincimizi doldururlar. Ancak eğer bir tür mesaj üzerinde çok güçlü odaklanmışsak veya bilincimizi tamamen belli bir mesajla doldurursak onun dışındaki mesajların farkında olmayız, dışarıda bomba bile patlasa duymamamız mümkündür. Pasif okumayan kişi okuduğu konu hakkında bildiklerini hatırlamaya, okurken yazarla tartışmaya, yazarı eleştirmeye, söylediklerini karşılaştırmaya çalışır. Pasif okuyan kişinin zihninde dolaşan, okuduğu konu dışındaki mesaj sayısı gittikçe artar ve bunlar okuma aralarına girerler. Ardından bu aralara giren mesajlar dikkati yakalamaya başlarlar; dikkat yakalandığında okuma için fazla bir dikkat enerjisi kalmaz. Dikkat başka bir konuya kayar. Bu arada ya okuma mekanik olarak devam etmekte ya da okuyucu takıldığı bir düşüncede durarak anlamsız şekilde metne bakmaktadır. Her iki durumda da dikkat okunan metinden kopmuştur. Bu durumda üzerinden geçilen metinler anlaşılamamış olacağından okuyucu nerede dikkatini yitirmişse oradan itibaren okumaya yeniden başlamak zorunda kalmaktadır. e)yavaş Okuma: İnsanın bir saniyede 10 kelimeyi okuyabilmesi mümkündür. Dakikada 120 kelime hızla okuyan bir kişinin bilincine saniyede 2 kelime girmiş olur ki, bu toplam potansiyelin % 20 sinin kullanılması anlamına gelir. Geri kalan boş alan okuma dışındaki konularla dolar, okuyucu okuduğu konuya aktif olarak katılamaz. Aralara giren mesajların kapladığı alanlar gittikçe artarlar. Sonunda okuyucu hem okuduğu konudan kopar hem de anlam blokları arasındaki ilişkiyi kurması zorlaşır. Örneğin aşağıdaki yakın ve mesafeli kelimelerden yakın olanın kavranmasının daha kolay olduğunu göreceksiniz: görevli...g...ö... r... e... v... l... i Yavaş okuyanlarda bir sonraki anlam bloklarının alınmasının gecikmesi, bağlantıların kurulmasını yavaşlatınca aralara giren diğer mesajlar bağlantıları koparmaktadır. Çözümü: Aşağıda sıralanan uygulamalar, geriye dönüşlerin zorunlu olmayan nedenlerinin ortadan kaldırılmasını sağlayacaktır. Bu çalışmaları seminer sunucusunun gözlemlerinden hareketle oluşturacağı önerilerine paralel olarak devam ettiriniz.

5 1. Kartla Soldan Kapat Size verilen görme penceresini veya herhangi bir kartın kenarını kullanacaksınız. Soldan sağa doğru okurken sol tarafta kalan metinleri kapatın ve soldan kapatarak okumaya devam edin. Bu okumayla aynı satırda önceki kelimelere dönme eğilimini engellemiş ve bir süre sonra da tamamen kaldırmış olacaksınız. 2.Kalemle Soldan İşaret Koy - Kaleminizi metinde satırların başlangıç noktası olan sol tarafta tutun. Okumaya başladığınız her - yeni satırın sol başına - işareti koyun. Okuma boyunca kaleminizin metnin solunda -beklemesine dikkat edin. Geçtiğiniz bir sonraki satırı okurken, önceki satıra geçme eğilimi -karşısında koyduğunuz işaret sizi durduracaktır. Böylece okumalarda aynı paragrafta önceki -satırlara geri dönme eğilimini engellemiş oluruz. 3. Metni Üstten kapat Görme penceresini veya herhangi bir kartı kullanarak okuduğunuz metnin satırlarını üstten kapatacaksınız. Kartınızı sayfanızın üst tarafında tutunuz ve satırları okudukça kartınızı aşağıya doğru indiriniz. Böylece okunmuş satır hemen kapatılmış olacak ve bu çalışma önceki paragraflara geriye dönüşü engelleyecektir. Ayrıca bu tür bir kapatma daha hızlı okumalarda daha kolay uygulanabildiğinden belli bir hız düzeyine ulaştıktan sonra geriye dönüşler artık sadece bu teknikle engellenecektir. 3. Baş Hareketine Karşı Tanım: Normalde okuma yaparken gözlerimiz metin üzerinde soldan sağa doğru sıçramaktadır. Ancak bir çok okuyucunun gözleriyle birlikte başları da hareket eder. Bu kişilerde okuma hızı arttıkça başlarını daha da hızlandırarak okumayı takip etmeye çalıştıklarını gözlemleyebiliriz. Baş hareketinin bir sınırı vardır. Okuma hızı arttığında başın zorlandığı bir sınıra gelinir ve baş daha hızlı hareket edemez. İşte başın gerçekleştirebileceği bir satır üzerinde soldan sağa hareket hızı o okuyucunun o satırı okumak için ulaşabileceği azami hız olur. Bu önemli bir engeldir. Daha kötüsü baş hareketi, sinir sistemini de yoracağından bu suretle uzun süreli okuma yapılamaz. Baş hareketiyle birlikte okuyanlar, genellikle çok az okuyanlardır. Nedeni: Baş hareketinin tek nedeni göz idmansızlığıdır. İdmansız gözler yatay yönde iyice sola ve iyice sağa sıçramakta zorlanırlar. Ayrıca bu sıçramalarını yavaş yaparlar. Göz kaslarındaki bu sınırlayıcılık karşısında kişi kendisini daha hızlı okumaya zorladığında başın yardımına dayanır: Okuyucunun gözlerinin sağlayamadığı hareket ve sıçrama hızının başın hareketiyle birlikte gerçekleştirilmesi sağlanmaya çalışılır. Ancak göz idmansızlığını ortadan kaldırsak da alışkanlık haline gelmiş olan baş hareketinin kaldırılması her halükarda çalışma yapmamız gerekmektedir. Bir çok okuyucuda baş hareketi sorunu okumada hızlanarak kendileriyle yarıştıklarında belirginleşmektedir. Çözümü: 1.Gözlerinizin Sıçrama Mesafesini ve Hızını Arttırın a) Gözlerin yatay sol-sağ yönde sıçrama mesafesini ve hızını arttırın. Bunun için göz idmanı bölümünde geçen yatay sıçramalarla ilgili egzersizlere devam edin. b) Başınızı dik tutun ve tam önünüzde bir noktaya odaklanın. Şimdi başınızı sabit tutarak gözlerinizi yatay yönde en sola ve en sağa sıçratın. Başınızda önce gözlerinizi sıçrattığınız yöne doğru bir hareketlenme sezinleyeceksiniz. Boyun kaslarınızı gevşetin. Başınızı ısrarla dümdüz önde tutun. Başınız sıçrama eğiliminden vazgeçinceye kadar bu çalışmayı sürdürün. 2. Başınızı Kontrol Ederek okuyun Normal metin okumanızda çalışma yaparken iyice hızlanın. Baş hareketini kontrol edeceksiniz. Bunun için hızla okumaya devam ederken: -Kendinize gevşeme talimatı verin. Tüm kaslarınızı rahat bırakın. -Bir arkadaşınızın başınızı gözlemlemesini ve sizi uyarmasını isteyin. -Ellerinizle arada sırada sağ ve sol şakağınızdan tutun ve başınızı sabitlendirin. Bu konuda seminer sunucunuzun gözlemleri ve uyarıları oldukça önemlidir. 4. Seslendirmeye Karşı Tanımı: Seslendirme en önemli hız frenleyicilerden biridir. Belirgin seslendirme yapanlar 200 kelime/dakika hız sınırına takılırlar. Beynimiz mesajları alır ve mesaj cinsine göre kaydeder. Gözlerimizle resim, kulaklarımızla ses kaydederiz. Ancak okuma hem görüntü, hem de ses içerir. Kelime hem belli bir alan kaplayan resimdir, hem de üç heceden oluşan bir sestir. Bu kelimeyi kavramak onu ke-li-me şeklinde seslendirmek zorunda değiliz. Vurgulayalım: Seslendirmenin diğer tanımı he-ce-le-me dir. seslendirme yapan kişi metinleri hece hece okumaktadır. Bir kelimeyi seslendirmeye kalktığımızda soldan sağa doğru bütün seslerini çıkarmak zorundayız. Çe-kos-la-vak-ya-lı-laş-tı-ra-bil-dik-le-ri-miz... Ses ardışık parçaların birleşmesiyle oluşan bir mesajdır. Sesin bütün hecelerini beyin aynı anda seslendiremez. Sesin tamamını sırayla işlemesi gerekir. Oysa mesaj resim olduğunda beyin mesajı sağdan-soldan, yukarından-aşağıdan aynı anda

6 işlemeye başlayabilir. Görme sinirlerinin çalışma biçimi bu imkanı sunmaktadır. Örneğin bir insanı gördüğünüzde onu vücudunun bir kenarından başlayarak sırasıyla algılamazsınız. Yani sırasıyla saçları, alnı, kaşları gözleri, burnu, çenesi, göğsü, gövdesi, kolları, bacakları algılanmaz. Bunların tümü aynı anda yan yana algılanır. Zaten böyle olmasaydı bildiğimiz şekilde görebilmemiz mümkün olmazdı. Okurken seslendirmek görüntüyü sese çevirmektir. Seslendirenler, hem görerek, hem de işiterek(birlikte) okumaktadırlar. Seslendirmenin maksimum hız sınırı ise salt görsel(fotografik) okumanın hız sınırının çok altında kalmaktadır. Seslendirme üç değişik tipte ayrı ayrı veya bunların hepsi birden olacak şekilde gelişebilir: Dudak seslendirmesi, gırtlak seslendirmesi, içten seslendirme... Dudak seslendirmesi dudaklarda hafif bir mırıltı ve hareket olarak yansır. Dudak hareketi fark edilemese de dudakların arasında hafif bir aralanma fark edilir. Gırtlak seslendirmesinde gırtlakta hafif bir hareketlilik vardır. Zihinden seslendirmede ise okuyucu kelimelerin tüm hecelerini zihinlerinden duyarlar ve yaşarlar. Zihninizde tüm heceleri belirgin şekilde fark ediyorsanız zihinsel bir seslendirme yapıyorsunuzdur. Yaş ilerledikçe ve bizler daha fazla okudukça dudak seslendirmesi gırtlak düzeyine çıkar; ardından oradan da gizlenerek zihne çıkar; kişi zihninden içten seslendirmesini sürdürebilir. Nedenleri: 1.İlk Defa Görülen Kelimeler: Geriye dönüş nedenleri arasında sayıldığı gibi, ilk defa gördüğümüz kelimeler için kaçınılmaz olarak seslendirme yapıyoruz. Çünkü beynimiz kelimeleri hem resimleri, hem de sesleri itibariyle kaydetmelidir. Biz görerek okuruz, görerek mesajı alabiliriz, ancak başkalarına sesimizle de anlatabilmek zorundayız. Şu halde kullandığımız bir kelimenin resmi kadar, sesinin de nasıl olduğunu bilmemiz gerekir. Narrate kelimesini ele alalım: Bu kelimenin sesini öğrenmemişseniz narrate, narrayt, narayt, narıyt gibi İngilizce bilginizin size sunduğu tecrübeleri kullanarak alternatif sesler çıkarırsınız. Kesin sesi bilmiyorsanız bu alternatif seslerden beyninizin en mantıklı bulduğunu kullanırsınız. Seslendirmenin bu yönü kaçınılmaz olarak var olmaya devam edecektir. 2.Az Okuma: Az okumanın ilk önemli sonucu, kelimelerin resimlerinin beyne yeterince yerleşmemiş olmasıdır. Göz bir kelimeye bakarken beyne sürekli resimler gönderir ve çok uzun süre bakılan bir kelimenin binlerce resmi beyne yerleştirilir. Okurken kelimeyi görürüz. Beyin görsel hafızadaki sembolleri tarayarak bu semboller ile, alınan görüntüyü karşılaştırır. Kelime çok görülmemişse tam benzeri olan kelimenin bulunması gecikir. Bu durumda beyin hemen, işitme duyusunun yardımına başvurur. Kelimeyi sese çevirir ve bu sesi işitsel hafızada tarar. Çünkü görsel hafızadan cevap gelmemiştir; ama olabilir ki o kelime çok işitilmiştir ve bu yüzden işitsel hafızadan hemen cevap gelebilir. Oysa eğer kelimenin anlamı resminden hareketle anında çağrılabilseydi, seslendirme için beklemeye gerek kalmayacaktı. 3.Seslendirme Alışkanlığı: Seslendirmenin en temel nedeni bunun öğrenilmiş alışkanlığa dönüşmesidir. Bu alışkanlığı, okumayı öğrenirken kazanıyoruz. Beyin öğrendiği okuma biçimini devam ettirerek bunu alışkanlık haline getirir. Bizler ilkokulda korolar halinde sesli olarak okuduk. Yıllar boyunca tüm okumalarımızda dudaklarımızı kullandık. Sonunda beynimiz gözlerimizle okurken, dudaklarımızla da seslendirmeyi alışkanlık haline getirdik. Artık okurken, kavramanın gerçekleşebilmesi için görüntü ve sesin birlikte değerlendirilmesi gerekmiştir. Beyin görüntü+ses e bağlı imajları arar hale gelmiştir. Daha kötüsü böylece öğrenme sürecimiz yavaşlamıştır.. Çözümü: 1.Dudaklarınızı Kapatın Dudak seslendirmesi yaptıklarını belirlediğimiz arkadaşlara dudaklarına bir kalem tutturmalarını tavsiye ediyoruz. Dudak seslendirmesi tamamen gereksizdir. Sinir sisteminin alışkın olduğu davranışı yeterli bir süre imkansız hale getirirsek artık onu yapmaz hale geliriz. Okurken dudaklarınız kapalı olsun. Dudak seslendirmesi sizi zorluyorsa çenelerinizi de kapalı tutun. Bundan emin olamıyorsanız ve kontrolünüzü unuttuğunuzda dudaklarınızın arasına bir kalem koymayı tercih edebilirsiniz. 2.Sakız Çiğneyin Seslendirmenin gırtlakta olması halinde dudak kapatma işe yaramaz. Gırtlağın okuma ritmine paralel titreşimlerinin engellenmesi gerekir. Bunun için sakız çiğnemek önerilmektedir. Sakız çiğnerken dil ve damağın hareketleri ve yutkunmalar gırtlağın seslendirme yönündeki hareketlerini engeller. Bu arda gırtlaktan yapılan seslendirme türlerine nadiren rastladığımızı da söyleyebiliriz. 3.Fotografik Okuyun Fotografik okuyabilme yeteneği seslendirme kadar diğer tüm sorunların da giderilmesine yardımcı olacak bir tekniktir. Bilinçli olarak buna çalışmamışsak gözlerimiz kelimeleri resimleri yoluyla değil sesleri yoluyla tanırlar. Fotografik okuma yeteneğimizi geliştirmek için yeni bir bakış biçimi üreteceğiz. Kelimelerin resimlerine dikkat edeceğiz. Sanki kelime değil resim okuyoruz. Şu örneğe bakalım: kahramanlarımız. Bu kelimenin uzunluğuna dikkat edin. Satır altında uzantısı var mı? Toplam kaç hece? Satır yukarısına uzantısı var mı? Hangi harfler ne şekilde yukarıya uzanıyor? Düz mü, eğik mi? Uzantılar kelimenin başında mı, sonunda mı, ortasında mı? Şimdi gözlerinizi kapatın ve görüntüyü zihninizde canlandırın. Bu kelimeye tekrar baktığınızda gördüğünüz anda ve seslendirmeye gerek kalmadan tanıyabildiğinizi göreceksiniz. İşte fotografik okuma yapanlarda seslendirme bu yolla asgariye indirilecektir. Normal metinlerinizde veya sözlük okuyarak gerçekleştirmenizi önerdiğimiz bu çalışmanın örneklerini aşağıda sunduk. Daha ayrıntılı egzersizler ilgisi nedeniyle daha hızlı tanıma bölümünde verilecektir. Aşağıdaki kelimelerin resimleri üzerinde çalışın: mutluluk dağarcık safahat

7 cesaret saygın yargıç musafaha kasavet belagat vibrasyon vekaletname vak anüvis 4.İşitme Merkezini Meşgul Edin İnsan zihni aynı anda birçok sesle baş edemez. Eğer işitme merkezimizi ciddi şekilde meşgul edebilirsek, seslendirme yapmamıza fırsat kalmaz. Bunun için öncelikle müzik dinlemek tavsiye edilmektedir. Müzik salt enstrümantal olmalıdır. İnsan sesiyle icra edilen, sürekli ritim değiştiren bilhassa pop parçalar zararlıdır. Bunlar dikkati okuma metninden koparırlar. Oysa Kitaro, Jan Michael Jar ve bir ölçüde Lorenz McKennett gibi isimlerin enstrumental parçalarının ritimleri bir yandan işitme merkezini meşgul etmekte; diğer yandan dikkatin okumaya odaklanmasına imkan tanımaktadır. Müzik dinleyenler veya gürültülü ortamlarda okuyanlar başlangıçta belirgin bir kavrama sorunu yaşayabilirler. Bu durum onların koyu bir seslendirmeci olduklarını ve o anda seslendirme yapmalarının güçleştiğini gösterir. Bu iyi haberi fark eden okuyucu bu sorun ortadan kalkıncaya kadar okumalarına devam etmelidir. Seminer yönetmeniniz bu çerçevede çalışmalar yaptıracaktır. 5.Çok Hızlı Okuma Yapın Hızınızı 300k/d nın üzerine çıkardığınızda seslendirme imkansızlaşmaya başlar. Bu hızın üzerine çıkabildiğinizde, yine önce kavrama sorunuyla karşılaşırsınız. Verilen metinleri çok hızlı okuyun. Anlayamadığınız endişesine kapılarak hızınızı düşürmemeniz önemlidir. Duruma göre seminer yönetmeniniz metronomu kullanarak hızınızı ayarlayabilecektir. 6. Mırıldanarak Okuyun Okuma sırasında mırıldanırsanız işitme merkeziniz okuduğunuz metni seslendirmekte zorluk çekecektir. Gerçekten zihinden seslendirmenin yok edilmesi biraz emek ister. Yukarıda verdiğimiz yollardan her birini sorunumuzun yapısına göre tercih edeceğiz. Ancak yukarıda verdiğimiz yollar arasında en etkilisinin şimdi önerdiğimiz yol olduğuna ilişkin görüşlerle karşılaştık. Bizim öğrenim sürecimizde de bu egzersizin gerçekten sonuç verdiği görülmüştür. Yapacağımız basitçe mırıldanır gibi yapmaktır. Bu mırıldanma durumumuza göre değişik şekilde olacaktır. Eğer seslendirerek okuyorsanız, okurken seslendirdiğinizi duyulabiliyor, veya fısıltı halinde hissedilebiliyor ise o taktirde mırıldanmanız da aynı ölçüde duyulmalıdır. Eğer sadece zihinden seslendirme yapıyorsanız o zaman mırıldanmayı sadece dudak hareketleriyle yapacaksınız. Bir yandan okuyun, bir yandan sesli olarak mmmmm veya mım-mım-mım deyin. İçinizden bir şarkının melodisini de seslendirebilirsiniz. Bu durumda melodinin çıkışını, verdiğiniz nefesle birlikte duymalısınız. Gizli seslendirme yapıyorsanız ağız içinden nın-nın-nın gibi bir dil hareketi yapmanız yeterli olur. 7.Kelimelere Uzun Süre Bakın Tüm kelimeleri seslendirmeyebilirsiniz. Çok sık gördüğünüz kelimeleri seslendirme eğilimi göstermezsiniz. Seslendirdiğiniz kelimelere odaklanın ve bakın. Bakmaya devam ettiğinizde önce seslendireceksiniz. Bir süre sonra seslendirme duracaktır. Seslendirme durduktan sonra aynı kelimeyi seslendirmeye ihtiyaç olmadan okuyabilirsiniz. Şu anda bulunduğunuz sayfadan bir paragrafı seçin ve size verdiğimiz bu tekniği kullanarakyavaş yavaş okumaya çalışın. 5. Düşük Ritme Karşı Tanımı: Düşük ritim metni düzenli ve istikrarlı bir hızda okuyamama durumudur. Ritimsiz ve düşük ritimli okuyucu bir kaç satır okur, durur; hızlanır, yavaşlar, geriye döner, başka bir olayla ilgilenir. Yüksek ritim, metni sonuna kadar yüksek hızda okumaya tahammül edebilme durumudur. Nedeni: Düşük ritmin tek nedeni alışkanlıktır. Düşük ritmi öğrenilmiş yavaşlık olarak tanımlayabiliriz. Durmadan yürümeye alışkın olan kişi duraklamalarda sıkılır. Eğer bir kişi sokakta hızlı yürümeyi alışkanlık haline getirmişse; yavaş yürüyen kişi yanında iken kendisini koşuyor gibi hisseder. Kasları ve sinirleri gerilir, yorulur. Oysa hızlı yürümeye alışkın olan kişi için bu normal ve rahat bir eylemdir. Bizler de sakince, aheste aheste okuma yapmışızdır. Düşüncemizin yavaş işlemesi paralelinde uzun süre yavaş okumuşuzdur. Hızlanabilecek ve çabukluğumuzu arttırabilecek halde iken, hızlılığı veya yüksek ritmi alışkanlık haline getirmezsek her zaman eski hızımıza geri dönme eğilimi göstereceğiz. Şu anda bir çoğumuz yavaş okuya geldiğimizden yavaş okuma ritmine sahip olduğumuzu söyleyebiliriz. Çözümü: 1. Sıçrama Hızını Arttırın Aşağıdaki egzersizlerde gözlerimizin sınırlı bir zamanda sıçrayabilme sayısını arttırmak amaçlanmıştır. En üst düzeylere çıkıncaya kadar kendinizle yarışınız. Toplam 10 Sn. de 60 sıçramayı tamamlamaya çalışın. Kaldığınız yer 10 ise (sıçrama + duraklama) süreniz 1 saniyedir.. ( kötü), 20 ise 1/2 Sn(orta), 30 ise 1/3 Sn. (iyi), 40 ise 1/4 Sn. (çok iyi). 50 üzeri ise 1/5 Sn. (son derece iyidir). Her odaklaşmada tek kelime okuyorsanız bu yolla en fazla 360 kelime/dak. hıza ulaşırsınız. Tek odakta 3 kelime okuduğunuzda ise bu hızla ulaşacağınız seviye 1080 kelime/dak.dır.

8 Aynı çalışmayı 5 Sn. de aşağıdaki listede yapınız. Bu defa 5 Sn. de 20 rakamına ulaşmaya çalışıyorsunuz Aynı çalışmayı daha yavaş seyredecek olan dikey sütun okumalarında gerçekleştirelim. Aşağıdaki sütunları 10 saniye boyunca okuyup ulaştığınız rakamı tespit ediniz Ara Vererek, Kontrollü Yarışın a) Aşağıdaki paragrafları okuyunuz. paragraflar arasında aralar vereceksiniz. Ancak her paragrafa tüm gücünüzle hızla okuyacaksınız. Unutmayın eğer her paragraf sonunda durmazsanız, düzenli olarak hızınızı sonuna kadar sürdüremeyebilirsiniz. P-1) Batı dan Copernic, Batlamyus, Galileu, Pascal, Newton, Levasier ile gelişen teknik ve bilim Descartes ve onu takip edenlerce akla dayalı bir temele ve yoruma oturtulmuştur. -arap-2) 19. ve 20. YY.daki bu teknolojik inkılâp, çalışmanın, nakliyatın ve haberleşmenin makineleşmesine yol açmıştır. Sanayi devrimi düşünce devrimi ile birleşmiş ve insan zihni kantatif kıymet ve muhakeme metotlarına, tahkik edilebilir

9 delillere değer verir hale gelmiştir. Bu arada teknolojinin ilerlemesi aynı paralelde sanat, bilim ve edebiyat gibi manevi değerlerin yayılma alanını da olağanüstü genişletmiştir. Bu gelişme sonunda milletler, içinde yaşadıkları sosyal düzeni artık tabiat kanunları misali olduğu gibi kabul etmeye razı olmadılar. Tersine Rönesans ın en belirgin niteliği olan tenkitçi görüşle incelemeye başladılar. Böylece Batı medeniyeti yeni çağın getirdiği bilim zihniyetiyle kendi sosyal yapısına eğilmiş, buna orta çağ boyunca Batı medeniyetinin temel kurumu olan dinden başlanmıştır. -ara- P-3) Tekniğin topluma etkisi açısından şu tespit önemlidir: İnsan toplumlarında gerçekleşen bir tek teknolojik gelişme bile büyük sonuçlar meydana getirebilir. Örneğin Avustralya adalarından birinde yaşayan bir Yir Yurent yerlilerine madenden yapılmış balta veren misyonerler bunun kısa sürede taşa dayalı hayatı, sosyal ilişkileri, hatta dini, inanç ve efsaneleri sarstığını, değiştirdiğini tespit etmişlerdir. Teknik, burada kültür değişiminin önemli bir dinamiği olarak karşımıza çıkmaktadır. Kültürler başka kültürlerle temasa geçerek, ekolojik alanların değişmesiyle veya kendi içinde meydana gelen gelişmelerle değişmektedir ki bu durumlar en fazla teknik değişimden etkilenmektedir.-arap-4) Teknik toplumsal gelişmenin bir unsurudur. Toplumsal gelişme, bilim alanında ve insanın doğaya hükmetmesi anlamına gelen teknoloji alanındaki etkinlik derecesine bağlıdır. Ancak tekniğin katkısıyla üretilen yeni medeniyet, sorunlara çözüm sunabilmekte midir? Schrödinger bilime ve dolayısıyla tekniğe şu gözle bakmaktadır: İlim gerçekten bizim kalbimize yakın olan, bizi gerçekten alakadar eden her şeye karşı müthiş bir sessizlik içindedir. Yaratıcı ve edebiyat, iyi ve kötü güzel ve çirkin hakkında hiç bir şey bilmiyoruz. İlim bazen bunlara cevap arasa da aptalca oluyor. Kısacası biz ilmin bizim için kurduğu maddi dünyaya ait değiliz -ara- Alıntı, Doğu-Batı Eksenli Kavramsal Karşılaştırma, Muhammed Bozdağ b) Yukarıdaki metni tekrar tekrar okuyacaksınız. Okumaya başlamadan önce saatinize bakın. İkinci, üçüncü... okumalarınızda aynı metni birkaç saniye bile olsa, daha erken bitirmeye çalışın. Rekorunuzu kırın ve her kırdığınızda kendinizi ödüllendirin ve başardığınızı düşünerek tebrik edin. c) Sizin tercih edeceğiniz herhangi bir okuma metninde kendiniz için benzer yarışmalar yapacaksınız. Bu yarışmaları şu şekilde yapabilirsiniz: -Her sayfayı ayrı bir koşu alanı gibi düşünün. Sayfa bitinceye kadar tüm gücünüzle yarışın. Bir maratona çıkmıyorsunuz. yüz metre koşuyorsunuz. -Saatinizi kullanın. Araları şimdi süreye göre vereceksiniz. Önce bir arkadaşınızın yardımına başvurabilirsiniz dakika aralarla yarışmalar yapın. Aralardaki kesintiler hızınızı yeniden kontrol edebilmeniz içindir. sürelerin zamanla artmasının nedeni de bu çalışmayı yaptıkça hızlı okumaya dayanabilme sürenizin artmakta olmasıdır. 6. Parmak Takibiyle Okuma Tanımı: Nadiren de olsa bir kısım okuyucunun okuma sırasında parmaklarını satırlar boyunca kaydırdıkları görülmektedir. Böyle bir okuma gözlerin ulaşabileceği sıçrama hızını yavaşlatır. Okuma hızı parmağın satır boyunca kayma hızından, kağıdın konumundan ve bu arada kişinin motivasyonundan etkilenir. Nedeni: Genellikle okumaya yeni başlayan kişilerin erken dönemde bilinçsiz hızlanma çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Çok yavaş okuyanlar için parmakla takip etmek az miktarda hız arttırıcı bir etki oluşturur. Oysa parmak yerine bir kalem kullanıldığında hem sorun ortadan kaldırılacak, hem de çok yüksek hızlara çıkabilmenin yolu açılacaktır. Çözümü: 1. İki Elinizi Meşgul Edin Okuma sırasında sol elinizin kitabı tutmasını sağlayın. Sağ elinizle ise çevireceğiniz sayfayı devamlı tutun. Sayfayı çevirmeye hazır olarak sağ eliniz beklesin. 2.Okuma Kılavuzu-Kalemi Kullanın Kalem bizim okuma kılavuzumuzdur. Hızlı okumalarda kalem hem hızımızı hem de konsantrasyonumuzu arttırmakta kullanılacaktır. Ucu kalın olmayan bir kalemi sağ elinizde tutunuz. Okuma esnasında kaleminiz ucu satırları takip etsin. Ancak bu takip satırların en solundan en sağına kadar uzanmayacaktır. Satırın tam ortasından sayfanın 1/4 lük bir alanında kaleminiz sol-sağ hareketler yapacak, ancak satırın en solu ve en sağına sadece gözleriniz sıçrayacaktır kalem mesafesi kalem mesafesi B. Okuma Hızlandırıcıları Buraya kadar, hızlanmamızı engelleyen temel nedenleri anladığımızı varsayıyoruz. Şimdi sıra hızımızı arttırmaya gelmiştir. Eğer beynimizde engeller olmasaydı çabuklaşmanın arttırılmasının üç yolu olurdu: Bunlardan ilki frenleri kaldırarak ritmi arttırmaktır. Yukarıda bunlar anlatılmıştır. İkincisi metinleri bloklar halinde okumaktır. Üçüncüsü de metinlerin gereksiz kısımlarını geçerek seçmeli okumadır. Şimdi bu son iki husus üzerinde duracağız. 1. Blok Okuma Blok Okuma basitçe, kelimeleri toplu halde görebilme yeteneğidir. Türk milli eğitim sisteminden geçmiş olup 1997 yılı itibarîyle 30 yaşın üzerinde olanlar önce harfleri, sonra kelimeleri okumayı öğrendiler. Bugün ilköğretimde önce cümleler hazırlanmakta, bunlar kelimelere bölünmekte ve fişler son olarak hecelerine ayrılmaktadır. Ülkemizde artık bütünden

10 parçaya öğretim sistemi benimsense de yine de konunun ruhu tam olarak yerleştirilemediği için heceleyerek okumaya başladık ve eğer özel bir eğitim almamışsak halen tek kelime büyüklüğünü geçen blokları okuyamamaktayız. Blok okuyabilme tek göz odaklanmasında aynı anda birden fazla kelimeyi okuyabilme yeteneğidir. Bu bölümde önce blok okumamızı engelleyen sorunlarımızı çözmemiz, ardından basamak basamak okuma bloklarımızın alanını büyültmemiz amaçlanmıştır. Blok okuma bölümü, Blok Faktörleri, Yatay Bloklar, Dikey Bloklar ve Seçerek Okuma olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Seçerek okuma başlı başına bir blok okuma türü değildir. Ancak bazı satırların hatta paragralırın okunmadan atlanması anlamına geldiği için blok okuma olarak yorumlanmıştır. Ayrıca seçerek okuma, okumayı genel olarak hızlandıran bir faktördür ve bu yüzden hızlandırıcılar başlığı altında yer almıştır. Bu bölümler altında işlenecek olan alt başlıkları aşağıda veriyoruz: Blok Faktörleri: a) AGA Genişliği b) Merkezi Odak c) Sıçrama Mesafesi Yatay Bloklar Kelimelik Yatay Bloklar Dar ve Geniş Rakam Blokları Sütun ve Y Okuma Blokları Dikey Bloklar 2-3 Kelimelik Dikey Bloklar Dar ve Geniş Dikey Bloklar Seçerek Okuma Seçerek okuma Türleri Seçerek Okuma Biçimleri: Sütun, Sicim, paragraf, Kelebek A. Blok Faktörleri a) AGA Genişliği Tanım: Blok okumaya en fazla etki eden faktörlerin başında Aktif Görüş Alanımızın genişlik düzeyi gelir. Bazılarının AGA ları dardır veya mevcut potansiyellerini kullanamamaktadırlar. Eğer bir kişinin AGA sı dar ise o alana sığmayan kelimeleri tek odakta okuyabilmesi mümkün değildir. örneğin herkes dünya kelimesini tek odakta okuyabilirken çok az kişi Çekoslavaklalılaştırabildiklerimiz kelimesini tek odakta okuyabilir. Yine herkes actgk sembollerini blok halinde tek odakta okuyabilse de acgfrmdnalmhscbenmhop sembollerini tek odakta okuyabilen muhtemelen sadece bir kaç kişi bulunabilecektir. Asgari 5 harfin tek odakta herkes tarafından görülebildiği tespit edilmiştir. Bunun üzerine çıkmak, okuyucunun kişisel gayretlerini gerektirir. Bu konuda ileri sürülen ölçülerin hiç biri ise tam olarak gerçeği yansıtabilmekten uzaktır. Çünkü insanların yetenek gelişim düzeyleri arasında çok büyük mesafeler bulunmaktadır. Ancak yine de biz, genellikle elde edilen sonuçlardan hareketle bir orta yolu izleyeceğiz. Nedenleri: Giriş bölümünde AGA nın gözümüzün tek odaklanmasında beynimizin kesin olarak gördüğü ve tanımlayabildiği alan olduğunu belirtmiştik. Amacımız bu alanı yatay ve dikey eksende genişletmek, tek odakta kesin olarak görebildiğimiz alanı geliştirmektir. Çünkü daha geniş AGA demek daha kapsamlı blok okuyabilme yeteneği demektir. Aktif görüş alanının sınırlı olmasının nedeni temelde zihinseldir. Esasen göz 150 derecelik bir açıyla yatay-dikey boyutlarıyla kocaman bir dünyayı görmektedir. Bu arada her iki gözün birlikte gördüğü alan da yeterince geniştir. Göz tüm bu alanların resimlerini sağlığının imkan tanığı netlikte çeker; elektriğe yükler ve beyne gönderir. Tembelliğe alışmış beyinler bu resimleri tam olarak analiz edecek etkinlikte çalışmazlar. Daha da önemlisi biz önce küçük kelimeleri tek tek okumak suretiyle okuma yapmayı öğrendik. Kimse beynimize Mahkemede hakim kürsüsünün arkasında Adalet mülkün temelidir cümlesinin bir göz atışta okunabileceğini söylemedi. Biz ille de sadece kelimenin kendisine odaklanmak istiyoruz. 1. Dairesel AGA Gelişim Sistemini Kullanın Yukarıdaki dairelerde yer alan sembolleri en iç daireden başlayarak, merkezdeki odağınızı değiştirmeden her defasında dışarıya bir katman genişleyerek okuyunuz. Tam olarak göremediğiniz daireye açıldığınızda orada uzun süre durun. Gözleriniz sabit bakmaya devam ederken beyninizin gördüklerinizi tanımasını bekleyin. Buraya ilgili daireyi yerleştirmedik. 2.Parmaklarınızla Egzersiz Yapın İki elinizin başparmağını gözlerinize 20 cm mesafede tırnaklarınızın dış yüzeyi gözlerinize dönük olacak şekilde bitişik tutun. İki parmağınızın her iki tırnağını tek odakta görmeye devam ederken parmaklarınızı yavaşça uzaklaştırır. Görüntü netliğinin kaybolmaya başladığı sınırda durarak beyninize her iki parmağı net görmesi talimatını verin ve bekleyin. 3. Çevresel Görüşünüzü Geliştirin Her fırsatta uygulayabileceğiniz genel bir çalışmadan söz edeceğiz. Dimdik önünüze bakıyorsunuz. Önünüzdeki alan bir park, bir resim, bir dağ vs olabilir. Gözlerinizin odağını değiştirmeden bakışınızın odağının dışındaki alanlarda var olan

11 nesnelerin de beyniniz tarafından güçlü şekilde algılanması için zihninize gerekli talimatı verin ve bekleyin. Çevresel görüşü (peripheral vision) geliştirmenin en önemli katkısı beynimizin kavrama keskinliğini ve kontrol edebildiği alanı ve dolaysıyla zekayı arttırabilmesidir. Mantık olarak bu çalışma yukarıdaki birinci egzersize benzemektedir. Bu çalışmanın en önemli katkısı beynimizin kavrama keskinliğini ve kontrol edebildiği alanı dolaysıyla da zekayı arttırabilmesidir. 4. Yatay AGA Gelişim Sistemini Kullanın Size verilen okuma penceresinin pencere kısmından bakarak arka sayfadaki satırları küçükten büyüğe doğru okuyun. Tek odakla bakarak okuyabildiğiniz en üst düzeyin tespit edilmesinde seminer sunucusu size yardımcı olacaktır. Bu düzeyden yukarıya çıkmak için çalışacaksınız. Bunun için genişlik düzeyini arttırmanız ve bir üst düzeyde sabit bakışla belli bir süre beklemeniz gerekir. Gözleriniz daha geniş alanları görebilecek bir bakış açısı bulacak ve beyniniz daha geniş alanı tanımayı öğrenecektir. Harf Anlamsız Sembol Bloklarıyla Anlamlı Sembol Bloklarıyla Sayısı 35 kahlmphngfuzirenmahbmhnagudars bir gün mutlaka bizde bunu anlarız 30 menhatplmanırgfnadfgsarnutakmı niçin dünyayı hor görüyoruz biz 20 ysfrgpnhyucvygfpdnmb bunu kere pare selvi 17 dugnhpbufypgrpdgd kara kuru sara al 15 ymypusyrndggfgh bana büyük şaka 14 mnhpakutrnfgpy aman verme ona 13 fgrhupdougndf han size küstü 12 napmkktrrfgh kim bize koşu 11 kanhemahyce yol yürü gel 10 ugfrdnhpai sen gül ol 9 anhrnastu gel al ol 8 truaniog serin al 7 istmees sert ak 6 cmoeon karasu 5 hlepm Yokol b) Merkezi Odak Tanımı: Odak noktası belli bir alana bakarken gözbebeği ile 90 derecelik açı yapan noktadır. Tam odaklandığımız alan dim dik baktığımız alandır. Odaklandığımız nokta dim dik baktığımız noktadır; bu noktadan uzaklaştıkça görme keskinliğimiz azalmayabaşlar. Bizim görme kapasitemizi ilgilendiren en önemli faktör bu alanın sağında ve solunda bulunan bölümdür. Haysi -ye- timiz Gördüğünüz örnekte ye sesine odaklandığınızda sol ve sağ başta mevcut olan hecelere dengeli görülme keskinliği şansı verdiğini görürsünüz. Oysa odağınızı sol veya sağ başa yaptığınızda görme alanınızın yarısı okuduğunuz metne doğrudan uyarlanmamış olacaktır. Bu da okuma verimimizin yarısının çöpe atılması demektir. Nedeni: Bildiğiniz gibi Türkçe'de kelimelerin kökleri en soldadır. Dilimiz eklemli bir dil olduğundan kelimeler tek başlarına değişmez bir kalıp oluşturmazlar, soldan sağa doğru anlamlandırılan kelimelere sahibiz. Bu özelliğin yanı sıra okumayı öğrenme biçimimiz de sorunlu olmuştur. İlkokulda kesilen fişlere bakarak öğrenirken ilk hecelerden başlayarak okumuştuk; yani hecelemiştik. Alışkanlık haline gelen bu okuma biçimimizi değiştirmek ve kelimelere ortadan bakmak

12 gerektiği bize öğretilmediğinde eski alışkanlıklarımızı devam ettirmemiz doğaldır. Açıkçası dilimizin özelliğine paralel olarak bu alışkanlığı okumayı öğrenirken edindik. Çözümü: 1.Baştan Odaklanmayı Esnetin Önce soldan odaklanma alışkanlığımızı esneteceğiz ve tam tersini uygulayacağız. Aşağıda geçen kelimeleri sağdan odaklanarak okuyun. (A) ve (B) şıklarında sizlere yardımcı olunmaktadır. A) Yasama meclislerinin etkileşimde bulundukları diğer iç faktör gurubu yasama meclislerinin idari örgütüyle ilgilidir. İdari örgüt ilk meclis örneklerinde neredeyse tamamen önemsizken, bir başka tabirle ilk meclis örneklerinde araştırmaların dikkatle B) yapılması, yazışmaların takibi gibi hemen hemen bütün işler üyelerin kendileri tarafından yapılırken, meclislerin gündemlerinin günümüzün modern sistemlerinde son derece karmaşık hale gelmesi nedeniyle işlerin çoğu destek personeli tarafından yapılmaya başlanmıştır. C) Ziyaretçilerin karşılanması, zaman planlaması yapılarak üyelerle görüştürülmeleri, telefon ve diğer haberleşme hizmetlerinin sağlanması, yazışmaların alınan kararlar çerçevesinde gerçekleştirilmesi, üyelere bilgi ve kaynak hizmetleri sunulması, bir başka ifadeyle işlerin karar ve tercih dışında kalan bütün aşamalarının gerçekleştirilmesi ve bu yolla üyelerin iş başına harcayacağı zamanın en aza indirilmesi görevi destek örgütlerine verilmiştir. 2. Ortadan Odaklanmayı Geliştirin Baştan okuma alışkanlığınızı esnettiniz. Şimdi aşağıdaki kelimeleri her birine ortadan odaklanarak okuyunuz. Bosna da yaşananlar bulunduğumuz vahşetlerinden vicdanlarında sorumludurlar yüzbinlerle canavarlaşan, parçalamakla yetinmeyerek müdahale mücadelesi Müslüman Boşnak ların açılabilecek kapatılmıştır. Avrupa oyalama taktikleriyle görmezlikten Beyannamesine korunmasına mücadeleleri Komisyonu milletimizin kamuoyundan milletlerarası karşılığında Zulmedenlerin hatırlanacak aşağılanacaklar ibretliktirler güngörmüşlerin uyuyamıyorlarsa saadetler kahramanlarındır 3.Blok Bütünlükleri Kavrayın Resimleri, tabela yazılarını veya eşyaları bir bütün olarak ve tek odakta görüp tam olarak kavramaya çalışın. Gözlerinizi resimlere, ekranlara, tabelalara sabitleyerek bakabilirsiniz. Gözlerinizin sıçramamasına, ancak çevresel alanın mümkün oldukça geniş şekilde görülmesine dikkat ediniz. c) Sıçrama Mesafesi Tanım: Gözlerimiz okuduğumuz metinde kelimelerin uzunluğuna ve okuyabildiğimiz blokların büyüklüğüne göre sıçramak durumundadır. Bildiğiniz gibi gözlerimiz kelimeler üzerinden tek tek sıçrama yaparak okuyabilmekte ve görme odaklanma anında gerçekleşebilmektedir. Sıçrama mesafesinin dar olması blok okumanın gerektirdiği geniş mesafeyi imkansız hale getirir. Şu halde gözlerin kontrollü olarak belli bir mesafede kolaylıkla sıçratılabilmesi ve bu sıçramanın alışkanlık haline gelebilmesi blok okuma yeteneğimizin önündeki son engelin de kalkması anlamına gelir. Nedeni: Sıçrama mesafemizin dar olmasının nedeni onu dar kullanıyor olmamızdır. Özel eğitim almamış veya özel olarak çalışma yapmamış kişilerin gözlerinin sıçrama mesafesi dardır. Bir diğer değişle genellikle iki göz odağı arasındaki mesafe ancak bir kelimenin sığabileceği büyüklüktedir. Eğer heceleyerek okuyorsanız gözlerinizi hece mesafesinde sıçratırsınız. Eğer kelime kelime okuyorsanız gözleriniz kelime mesafesinde sıçrar. İşte, şimdiye kadar kelime kelime okumuşsanız gözlerinizin bu mesafede sıçrama yapmaya alışkın olduğunu söyleyebiliriz. Bu alışkanlığı esnetmemiz ve daha geniş sıçramalar yapabilecek hale gelmemiz gerekiyor. Çözümü: 1. Sıçrama Mesafenizi Büyütün Aşağıdaki örneklerde gözlerinizin en sol ve en sağ noktalarda bulunan kelimeleri okuması istenmektedir. Aralarda yer alan kelimelere veya boş bırakılan alana odak yapmanız kesinlikle yasaktır. Bunu başarıncaya kadar seminer yönetmeninizin veya bir arkadaşınızın gözlerinizi kontrol etmesini sağlamalısınız. a) Yasama meclislerinin temel görevi kanun yapmak, temsilcisi oldukları toplum adına toplumsal mekanizmaları toplumun ihtiyacı ve talebi paralelinde oluşturmak olarak tanımlanabilir. Bu çerçevede meclisler bir taraftan dış faktörlerle diğer taraftan da iç faktörlerle iletişim içerisinde olacaktır. Dış faktörler kapsamında hükümet, devletin diğer kurumları, diğer devletler, devlet içindeki sivil toplum örgütleri, basın ve bireysel olarak vatandaş düşünülebilir.

13 İletişimin ve demokratik katılım anlayışının gelişimi paralelinde yasama meclisleriyle iletişim halinde olan dış birimler hem sayısal olarak hem de etkinlik düzeyi bakımından gittikçe büyümektedir. b) Yasama meclisleri işlevlerini yerine getirirken temelde iki tip faktör gurubunun etkisi altında kalırlar. Bunlardan birisi yasama usulüyle ilgilidir. Meclis üyelerinin birbirlerine göre konumlarının ne olacağı, nasıl bir ilişkilenme biçimlerine sahip olacakları, görev bölümü ve dağılımını hangi kurallara bağlı olarak gerçekleştirecekleri, işleri hangi işlem akışından hangi yollarla geçirecekleri, hangi işleri gerçekleştirmekle yükümlü oldukları gibi hususlar yasama usulü kavramı çerçevesindedir. Prosedür veya usul hem meclis tarafından hem de meclisle ilişkili dış guruplar tarafından kabul görmüş meşruluk aracıdırlar. Yazılı veya sözlü hükümlerden oluşan usul, çatışma ve karmaşanın engellenmesini sağlamanın ötesinde yasama meclislerinin çıktılarını üretebilmeleri bakımından oluşturulmak zorundadır. c) DARACIK MENZİLİMDE Daracık bir menzil burası, Ağaç ol, konuşurum, Ayrı dünyamızda olsun, Yürek o lsun sende, Olsun, yeşillik Sen şen ol ağacım, BİR AĞACIM VARDI bir avuç kadar dar duy beni yeter duyarım seni sevgi olsun yeşersin yerinde tüm dünya kadar El pençeyim, Bekleşen ruhlarımızda Dans ederken engin Mahsunum, Evladım bile unuttu beni, Kokularını paylaştığım Ve varlığımı paylaştığım Şimdi senin göğsünde Bağrındaki kuşlardan mahzunum bugün dolaşan asırların rüzgarında eğlencelerinde sen dostsuzum, yalnızım dağlarım unuttu çiçekler şimdi fani sevdiğim şenliği hayatın biri de ben değilim Benim selvimi Başımı okşayan Dünyayı görürken Göğsünün sıcaklığında Şimdi başım senin Senin dallarında özlüyorum şimdi bir şefkat eli vardı gözlerim kaybettiğim kollarında selvim ellerim Saçlar yemyeşil Çiçeğe dönermiş Emanet bedenimi Bahçendeki çiçeklerde Yaprak yaprak Bir zikir günü ki Fani ağacım başucumda, Bugünkü günüm bir gün de olurmuş dudaklar özlüyorum şimdi kendimi arıyorum inleyişlerini duyuyorum bugün gecemi kaplar sevdiğim ağacım senin de gecene dolar

14 Sendeki emaneti de teslim alır toprağın Bir gün seninle Kana yaprak Bedenimiz eriyip İkimizin ağacı Çürümezse benim Senden bir kaç Ve benden bir kaç Ve eğer senin de Bahçemiz de kavuşacağız kemiğe odun gitmiş olacak doğacak yeniden bir mezar başlığım odun parçası kemik kalacak bir ruhun olursa ikimizin olacak Şimdi Baki yi Fenadan bekaya Bu bir avuç, Tek tesellimiz Muhammed özlüyoruz birlikte seyahatin hayalleri bu daracık menzilde bizim şimdi Bozdağ 2.Sıçrama Mesafenizi Kontrol Edin Aşağıdaki metinlerde altı çizili kelimelerle 1, 2 ve 3 kelime sıçrama yaparak okuyacaksınız. Sadece Altı çizili kelimeleri okuyunuz. a) İki kelime mesafesi: HAYATIN İSRAFI TEMBELLİK Tembelliğin ne olduğunu ve insanların başına nasıl çoraplar ördüğünü düşündünüz mü? Bu soru çok mu çocukça? Hemen herkes tembelliğin kötü olduğunu bilir ve kimse tembel olmayı kabullenmek istemez. Ama acaba kaç kişi gerçekten tembel olup olmadığını araştırmıştır? Tembellik ya zihinsel, ya bedensel ya da her ikisi birden yaşanır. İnsanların büyük bir kısmı zihinlerini, önemli bir kısmı bedenlerini ve yine çok önemli bir kısmı hem bedenlerini hem de zihinlerini çalıştırmazlar. Dinlenmek kastıyla uzun uzun oturmak, televizyon seyretmek, müzik dinlemek, dedikodu yapmak kontrolsüz hayal kurmak gibi işlerle meşgul olan insan bunları yaptığı anda tembellik tuzağına düşmüştür. Oysa hayat duraksamadan devam eden hareketlilik ve aktiflik prensibi üzerine kuruludur. Atomlardan galaksilere kadar; mikroplardan balinalara kadar fıtrata itaat eden bütün mahlukat amansız bir hareketlilik furyasında çırpınır. b) Üç kelime mesafesi: Bakınız tembel ve durağan insanların başlarına neler açılıyor: Bedensel tembellik içerisinde olan insanın vücudunda toksik birikimler oluşur. Koşuşturmayan insanın vücudundan zehirli maddeler atılamaz. Dokular yağ bağlamaya ve kilitlenmeye başlar. Hücrelere oksijen ve besin dağılımı iyi yapılamayınca vücut hızla yaşlanmaya başlar. Bunu fiziki güç kaybı, kas zayıflığı, yorgunluk takip eder. Bedensel tembelliğin derecesine göre kireçlenme, zaman içerisinde felç ve daha bir yığın hastalık bedene hücum eder. Zihinsel tembellik aktif düşünmeme, zihni kontrolsüz olarak harici ve dahili telkinlerin tesirine bırakma durumudur. Zihinsel tembelliğe alışan kişi beyninin sinirsel bağlantılarını aktif bir şekilde kullanmadığı için zeka gerilemeye başlar, hafıza gittikçe zayıflar, hatırlama yavaşlar; tabii ki bütün bunları genel aktivasyonun yokluğu takip eder. Zihinsel tembelliğin prensip olarak yaşlılıkla fazla ilgisi yoktur. Aktif insanlar hayranlık verici başarılar arasında uçuşurlar. Neden bazı insanlar çok ağır fiziksel şartlara ve zihinsel faaliyetlere tahammül ederler de bazıları hemen tükeniverirler? İnsanlar her faaliyetin kapasiteyi arttırdığını göz ardı ediyorlar. Bedenin bir kapasitesi vardır şüphesiz ve çalışan insan bu sınıra hızla ulaşır. Ancak beynin kapasitesinin sınırı kolay kolay ulaşılamayacak kadar geniştir. c) Dört kelime mesafesi : Yaratıcı nın hikmetine bakınız ki insan kalbini yorulmayan (laktik asit üretmeyen) kaslardan yaratmıştır. İnsanın yorulmayan bir diğer uzvu da beynidir. Yeterli oksijen ve protein enzimleri sağlandığı sürece beyin hiç durmadan sürekli çalışır. Bazıları beynin dinlenmesi için bütün işleri bırakıp dinlenmeyi-yani tembelliği tavsiye ederler. Halbuki böyle yapmak tam tersine beyni tembelleştirir. Bizim zihin yorgunluğu dediğimiz şey beyni çalıştırırken fiziksel şartları ihmal etmemizden ya da psikolojik gerginliğin fizyolojiyi etkilemesinden doğan durumdan başka bir şey değildir. Uyku anında dinlendiğini sandığımız beynin uyanıkken ki halden daha yoğun çalıştığını belirleyen bilim de bu gerçeği vurgular.

15 Abdülkadir Geylani nin(ks) çalışmamanın sonucunu görerek Canınız sıkıldığı zaman çalışınız. Dediğini bilirsiniz. Peygamberimiz(asm) hiç bir şey yapmadan oturan bir zatın yanından geçerken selam vermiyor. Ancak geriye dönüşünde aynı kişiyi bir çalı parçasıyla meşgul halde gördüğünde bu defa selam veriyor. Lüzumsuz dahi olsa insanların hem bedenen hem de zihnen sürekli çalışmaları gerekir. Kaldı ki Lüzumlu işler çoktur. Ne çok zamanımız boşa akıp gidiyor! Ne çok müsrifiz! Bazılarına terakki yeri olan dünyada bize de terakki kapıları açıktır. Biz ise başkalarını suçlayarak kendimizi temize çıkarıyoruz. Muhammed Bozdağ B.Yatay Bloklar Blok okumaya ilk adımı ikili kelime bloklarıyla atıyoruz. Sonra blok büyüklüğünü üç ve dört kelimeye çıkaracağız. Nihayet sütun bloklar üzerinde çalışacağız. Bu arada bloklarımızın rakamlardan oluşmasını da sağlayacağız. Zihnimiz kelimeler kadar, rakamları da bloklar halinde okumayı öğrenecek. 1. İkili Kelime Gurupları a) Aşağıdaki İngilizce ve Türkçe dilde yazılmış blokları, yukarıdan aşağıya ve sütunlar arasında soldan sağa okuyunuz. Her iki kelime nin tek odakta okunması önemlidir. Gözlerinizin sıçramasının uzman tarafından kontrol edilmesi için kendisine yardımcı olunuz. Önce yavaşça başlayacağınız okuma, metronomun kullanılmasıyla hızlandırılacaktır. İlk okumalarınızda size verilen görme penceresi kartını kullanarak, blokları pencere bölümünden görünüz ve okuyunuz. Kelimelerin ortasında gördüğünüz nokta gözlerinizin odaklanacağı orta nokta hizasını göstermektedir. Bu noktayı dikkate alarak kelimelere tam ortadan ve duruma göre bir kaç mm aşağıdan bakıyorsunuz. help him yardım et study hard most difficult hurry up taking over what city how beauty turning back giving up stop thinking when would include them thier best smoke it stand up hızlı oku sarı saz yeşil ördek mavi burun tatlı duman dil kayışı balık balı gözlük teli telli deli ördek elli kilim eti paşa yaşar hızlı gül çiçek yeme b) Şimdi aynı çalışmayı aşağıdaki üçlü sütun üzerinde yapacağız. Soldan sağa sırasıyla okuyalım. Gözlerinizin bloklara birden odaklanmanı çok önemli. Bunu siz kontrol edemiyorsanız arkadaşlarınızın gözlerinizi takip eltmelerini isteyebilirsiniz. GÖRME NASIL GERÇEKLEŞİR? Görme aşaması okuma sürecinin ilk adımıdır Bu aşamada meydana gelebilecek en küçük bir

16 kusur diğer bütün okuma süreçlerini olumsuz etkileyecektir Bu yüzden biz düzeltme çalışmalarımızı her zaman bir önceki adımı düzelterek yürüteceğiz Görme aşaması nasıl gerçekleşir Önünüzdeki sayfaya bakıyorsunuz Gözleriniz yatay ve dikey boyutu olan bir alanı görüyor Gözler bu alanın fotoğrafını çekmektedir Her bir gözümüzde görme işleminde görev alan 1.5 milyon civarında görme hücresi vardır Bu hücrelerin mitokontrilerinde glikoz kullanılarak sürekli elektrik enerjisi üretilir Baktığımız alana gelen ışık alandaki cisim özelliklerinden etkilenerek yansır Yansıyan ışık yani fotonlar gözlerimize ulaşır Göz mercekleri gelen ışıkları toplar ve görme hücrelerine ulaştırır Görme hücreleri ürettikleri elektrik enerjisini kullanarak gelen foton enerjisini elektriğe kodlar Elektriğe kodlanan mesaj çok yoğun ve karmaşık bir yapıya sahip olan sinir ağlarıyla beyne ulaştırılır Bu ana kadar gerçekleşen işler görme aşamasını oluşturur Muhammed Bozdağ 2. Üçlü Kelime Gurupları Bu çalışmada üç kelimenin aynı anda, tek göz odaklaşmasıyla görülmesi hedeflenmektedir. Aktif görüş alanınız 3 kelimeden oluşan alanı görmeye yetmiyorsa AGA geliştirme çalışmalarına gerektiği kadar devam ediniz. Metronom ile hızlanacaksınız. İlk sıralarda görme pencerenizi kullanarak okuduğunuz bloklara pencereden bakınız. tut şunun ucunu lets make comment beyaz kılçıklı horoz dilinde bal kokusu parmağında nal vardır evaluate on them my friend coming death and birth

17 nallı balın dalında sırma cepkenli yiğit telli çalı canlandı kanlı cayır canlandı otu yiyenler gelir güle gele gittiler gözüm közünü kördü sar sarmayı diline Elem ilimde elimdir ya yemeği yememek Deli Dumrul a sor çok hızlı okumamak Yaşlar yeşil yeşerir Sevgi saglık sallandı some good news I strive to love try reading fast learn a foreign speaking some fun they went smiling my eyes are köz circle your tongue that s just a joke eat ate eaten grand and grand stop then start doyou know who neither you norme 3. Dörtlü Kelime Gurupları Aşağıdaki örnek metin içerisinde yer yer karşılaşacağımız alışık olmadığımız terkipler, tanıdık ifadelerin zihnimizi tembelleştirmesini engellemek için hazırlanmıştır. Lütfen bu metni sütun olarak yukarıdan aşağıya ve sonra sol-sağ odaklanmasıyla önce çıkabileceğiniz maksimum hıza kadar çıkarak, ardından seminer sunucunuzun verdiği metronom ritminde okumaya çalışın. Bu defa odaklaşma noktaları metin üzerine konulmadığından orta noktayı siz tespit edeceksiniz ve ona göre odaklaşacaksınız. Unutmayın, AGA yine yetersiz geliyorsa, AGA çalışmalarına biraz daha fazla çalışmalısınız. Horozun çifte kırması var Dünya böyle hızlı akar gözüm havada uçtu gitti Nasılsa sana öyledir bana Elma ye de armut yeme Vefa bana cefa sanadır Çal çoban oynasın koyun Şimşek şimsek kara simşek Arabacı çal piyanoyu çal Beyaz suratlı süratli okumalı düm teke dümdüm tektek O namai wanan diska Bilmem sana nasıl desem Kararmış kara kuru yemiş Oku oku adam oluverme Zalimin zulmü mazlumun ahı Vur değnek patlasın davul Yolum düştü dara şimşek Gönlüm düştü toprak oldu Yaşasın bizim Yaşar Yaştoprak Gıdak gıdak miyavv möö Ma ismuke ya ahi

18 akka kakka kum kakka Miyav mayiv mavay yav Gıdak gıdak gıt gıdak Ist. Ank. Trb. Ant. 4.Tek Rakamlı Dar Sütunlar Aşağıdaki rakamları orta noktaya odaklaşarak hızla okuyunuz. Tüm okumalarınızda seslendirmeye karşı dudaklarınız kapalıdır. Alışkın olanlar şiddetli bir seslendirme direnciyle karşılaşacaklardır. Rakamlar rakam bütünlüğü içinde okunacaktır. Yani 568-beş yüz altmış sekiz gibi Dar ve Geni? Sütunlu Rakamlar Aşağıda üçer rakamlık ikili dar sütunlardan oluşan soldaki rakam guruplarını her birine tek odaklaşma ile rakam bütünlüğünde okumaya çalışacağız. Ardından sağ taraftaki üç sütundan oluşan tek rakamlık blokları tek odakta okuma çalışması yapacağız. Uzmanınızın ritimlerini ve önerilerini takip ediniz. Üç rakamlık dar sütunlar Tek rakamlık geniş sütunlar

19 C. Dikey Bloklar 1. İkili Kelime Gurupları Aşağıdaki iki satırlı kelime gurupları okunacaktır. Gözlerin alt ve üst satırlara sıçramamasına ve metin guruplarının tek odaklaşmalarla görülmesine dikkat ediniz. Amacımız dikey boyutlarıyla AGA mızı aktif kullanabilmektir. insanoğlu sanoğlu Gözlerim ağaç oldu dilimde diken bitti Dudağında uçuk var Komşu komşu huu huu Sevgilerim ufuklarda Geçmişimiz hayallerde Kuyruklu yılanın yalanı Kabuklar ve kalıplar Aşacağız dağları Yolları keseceğiz İçimde bir yaradır Dilimde sakız oldu Tüy bitti avucunda Nane şekeri yiyelim mi Anneciğim gelelim mi Gül kokar kül kokmaz Kuş konar kuşkonmaz Yaralı ceylan mısın Yüreğinde kandı yandı yüreğim Onu çok seviyordum Garibim ah garibim Nerelerden nereye Derelerden aşta gel Köyü bir dolaş ta gel Tac ol bize başka gel Seke seke koş ta gel Ferhat gibi dağı del Yılmadan koş sakın bıkma Gülü var da ya iğnesi Arı da bir gül de bir Dikensiz taş olmaz olsun Elimde küçük bir tünel Zigana dağı eteklerinde Dağın etekleri tutuştu Alevleri Yükseliyor aaabbb yyylll kkkuuu zzzuuu dddaaa dddııı kkkeee dddiii 2. Üçlü Kelime Gurupları Aşağıdaki üçlü kelime guruplarını ortadaki kelimeye bakarak görmeye çalışacağız. Dikkat edelim: Tek odak. Odak merkezi ortadaki kelime. Ritmimiz metronoma bağlı. Eğer ortadaki kelimeyi görürken alttaki veya üstteki kelimeyi kaybediyorsanız AGA nızın dikey yönde geliştirilmesine yardımcı olan çalışmaları ısrarla sürdürün. Bu arada buradaki çalışmanın kendisi de AGA nızı geliştirmeye yardımcı olacak yapıdadır.

20 Kor Koruk Kır Misal Meselemesel Masal Bak Bakkalcılar Balcı Çek Çiçekçikız Çocuk Çavuş Çavuşoğulları Çavuşlu Pir Pırasa Para Keser Kasabalılık Kasap Narin Neresidir Nar Mal Malikane Melek Bıçakçılık Kaçakçılıkçılık Ocakçılık Kir Kiraz Kin Horoz Hızarcıbaşı Hızar Yaş Yaşayamaz Yaşıt Efe Efendioğulları Evli Musul Mesaillerimiz Mesel Uçuk Öpücük Öcü Oku Kokuculuk Kaka Otla Otlangaç Otluk Salih Salahat Salı Kabare Kibariyecilikler Kepenk 3. Rakam Gurupları Aşağıda iki ve üç satırda ikişer ve üçer rakamlık bloklarla karşılaşıyorsunuz. Blok okumaya devam edin. Her bir hücreyi üzerinde sıçrama yapmadan okumanız son derece önemlidir. Çalıştıkça istenen biçimde okuyabildiğinizi göreceksiniz. a)ikişer Rakam İki Satır b)üçer Rakam İki Satır c) Üçer Rakam Üç Satır Seçerek Okuma