KÜÇÜK HÜCREL AKC ER KANSERLER NDE CERRAH TEDAV SONUÇLARIMIZ

Transkript

1 zmir Gö üs Hastanesi Dergisi, Cilt XX, Say 3, 2006 KÜÇÜK HÜCREL AKC ER KANSERLER NDE CERRAH TEDAV SONUÇLARIMIZ OUR RESULTS OF THE SURG CAL TREATMENT OF SMALL CELL LUNG CANCER Soner GÜRSOY Serkan YAZGAN Sad k YALDIZ Murat Uygar YAPUCU Ahmet ÜÇVET Cemil KUL Halil TÖZÜM Oktay BAfiOK Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, Gö üs Cerrahisi Klini i, zmir Anahtar sözcükler: Küçük hücreli akci er kanseri, cerrahi rezeksiyon Key words: Small cell lung cancer, surgical resection ÖZET Küçük hücreli akci er kanseri (KHAK), akci er kanserlerinin %20-25 ini oluflturmaktad r. Cerrahi serilerde bu oran %2-5 aras ndad r. Kemoterapi (KT) ve cerrahi rezeksiyon uygulamalar ndan beklenen; yaflam süresinin uzat lmas ve lokal nüksün azalt lmas d r. Ancak, uygulanan tedavi modalitelerine ra men, hastalar n ço u iki y l içinde kaybedilmektedir. Bu çal flmada KHAK nedeniyle opere edilen olgular n sa kal m sonuçlar retrospektif olarak de erlendirilmifltir. Klini imizde Ocak 1989-Haziran 2003 tarihleri aras nda, opere edilen 512 akci er kanseri olgusunun 15 inde KHAK i saptanm flt r. Yafl ortalamas 55.67±13.3 (29-68) olan olgular n biri d fl nda tamam erkek ve sigara içicisiydi. 13 olguya rezeksiyon uygulan rken, iki olgu (%13.3) anrezektabl bulunmufltur. Olgular n dördüne pnömonektomi (%30.7), yedisine lobektomi (%53.8) ve ikisine bilobektomi (%15.3) uygulanm flt r. Patolojik evrelemelerinde, olgular n biri (%6.6) Evre Ia, befli (%33.3) Evre Ib, üçü (%20) Evre IIb, üçü (%20) Evre IIIa ve üçü (%20) Evre IIIb olarak s n fland. 5 ve 10 y ll k sa kal m oranlar s ras yla %39.5 ve %26.3 idi. Erken evrede ise (Evre I+II) 5 ve 10 y ll k sa kal m oranlar s ras yla %46.6 ve %23.3 idi. N0 olgularla N1 ve N2 tutulumu olan olgular karfl laflt r ld nda ise s ras yla 5 y ll k sa kal m oranlar %70 ve %0 olarak saptanm flt r (p<0.05). SUMMARY The sma ll cell lung cancer (SCLC) constitutes 20-25% of all lung cancers. In the surgical series, this rate is 2-5%. It is expected that chemotherapy and surgical resection modalities provide longer survival and less local recurrence. In spite of treatment modalities, most of the patients die in two years. In this study, survival rate of the patients who were operated for SCLC evaluated retrospectively. Between January 1990 to June 2003, 512 patients with lung cancer were underwent surgical resection and 15 were SCLC. The mean age was ± 13.3 (29-68). All of the patients were male and smoker, except one. Surgical resection performed in 13 cases. Other two cases were unresectable (13.3%). We performed pneumonectomy in four (30.7%), lobectomy in seven (53.8%) and bilobectomy in two cases (15.3%). Histopathological stages were Stage Ia in one (6.6%), Stage Ib in 5 (33.4%), Stage IIb in 3 (20%), Stage IIIa in 3 (20%), and Stage IIIb in 3 (20%) patients. Overall 5 and 10 years survival rates were respectively 39.5% and 26.3%. At the early stages (Stage I and II) 5 and 10 years survival rates were respectively 46.6% and 23.3%. Comparing N0 cases with N1 and N2 cases, five years survival rates were respectively 70% to 0%. (p<0.05). 55

2 AKC ER KANSERLER NDE CERRAH TEDAV KHAK de sa k al m oranlar m z literatür verileri ile uyumlu bulunmufltur. Erken evrede, mediastinal lenf bezi tutulumu saptanmayan olgularda cerrahi rezeksiyon uygulanabilir. Komplet rezeksiyon yap labilen olgularda, postoperatif kemoterapi rejimlerinin de tedaviye eklenmesi ile, beklenen yaflam süresi uzat labilir. G R fi Küçük hücreli akci er kanserleri (KHAK), primer bronkojenik kanserlerin %20-25'ini oluflturur. Ülkemizde bu oran %13 olarak bildirilmektedir. Cerrahi serilerde ise oran %2-5 aras ndad r (1,2,6). Hastal n h zl ve erken yay l m e ilimi, s n rl hastal k oran n azaltmaktad r (olgular n %30 u) (2). Olgular, cerrahi veya radyoterapi (RT) için uygun gözükseler de uzak mikrometastazlar olabilir. Kemoterapinin (KT), %80-90 gibi yüksek cevap oran na ra men, lokal rekürrenslerin s kl, s n rl hastal kta bile 5 y ll k sa kal m oranlar n çok düflürmektedir (3,4). British Medical Research Council'in cerrahinin RT den daha uzun sa kal m oranlar sa lamad n gösterdi i çal flmas ndan sonra, KHAK tan s birçok kifli taraf ndan hastal n evresine bak lmaks z n cerrahi aç s ndan kontrendikasyon olarak kabul edilmifltir. Ancak 1980'li y llarda yap lan çal flmalar cerrahinin önemini yeniden gündeme getirmifltir (5). Bu çal flmada, 1990 ile 2003 y llar aras nda opere edilen KHAK'li 15 olgu ile ilgili deneyimimiz retrospektif olarak analiz edilmifltir. GEREÇ VE YÖNTEM Bu retrospektif çal flmada Ocak 1990 ile Haziran 2003 tarihleri aras nda klini imizde cerrahi giriflim uygulanan KHAK'li 15 olgu de erlendirildi. Preoperatif tan ve evreleme; fizik muayene, rutin kan say m, karaci er ve böbrek fonksiyon testlerini içeren biyokimyasal incelemeleri, gö üs radyografisi, gö üs ve üst bat n bilgisayarl tomografisi (BT), kemik sintigrafisi, bat n ultrasonografisi Survival rates of the SCLC in this study were similar to the literature. If there is no mediastinal lymph node metastasis, surgical resection can be performed at the early stages,. The survival rate can be increased with postoperative chemotherapy regimens in the patients who could undergo complete resection. (USG) ve fibe roptik bronkoskopiyi içeriyordu. Preoperatif dönemde KHAK tan l olgularda beyin tomografisi ve kemik ili i biopsileri tetkiklere eklendi. Mediastinoskopi sadece BT'de muhtemel mediastinal tutulum olan olgularda uyguland. Evrelemede TNM s n flamas kullan ld. Bir hastaya preoperatif, 14 hastaya postoperatif KT verildi. N2 saptanan 3 olguya ise RT yap ld. Profilaktik kranial RT sadece bir olguda uyguland. Hastalar n postoperatif takipleri rutin periyodik kontroller ile yap ld. Kontrol d fl kalan olgulara telefon ve mektup ile ulafl ld. Sa kal m cerrahi tarihinden itibaren hesapland. Sa kal m e risi Kaplan-Meier metodu ile düzenlendi. Sa kal m e rilerinin karfl laflt r lmas log-rank test ile yap ld. Grup farkl l klar n n karfl laflt r lmas nda χ 2 testi kullan ld. p<0.05 de eri anlaml kabul edildi. Anrezektabl olgular sa kal m hesaplamas na dahil edilmedi. BULGULAR Çal flma grubunun yafl ortalamas 55.67±13.30 (29-68), 14'ü erkek ve biri kad nd. Tüm olgular sigara içicisiydi. Preoperatif histolojik veya sitolojik akci er kanseri tan s, befl olguda KHAK, dört olguda küçük hücreli d fl akci er kanseri (KHDAK) idi. Alt olgunun ise preoperatif histopatolojik tan s cerrahiden önce konulamam flt. Preoperatif klinik evrelemeye göre bir olgu evre Ia, yedi olgu evre Ib, iki olgu evre IIb ve befl olgu evre IIIa'yd. Olgular n dördüne pnömonektomi, yedisine lobektomi, ikisine bilobektomi uyguland. Rezeksiyon uygulanan olgularda mediastinal lenf nodu örneklemesi yöntemi kullan ld. 56

3 ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S Mediasten invazyonu olan iki (%13.3) olgu anrezektabl olarak de erlendirildi. Postoperatif histopatolojik evrelemeye göre, olgular n biri evre Ia, alt s evre Ib, ikisi evre IIb, üçü evre IIIa ve üç olguda evre IIIb olarak s n fland. Dokuz olgu N0, üç olgu N1 ve üç olgu da N2 idi. Preoperatif klinik evreleme ve postoperatif patolojik evrelemeye ait karfl laflt rma Tablo 1'de gösterilmifltir. Tüm olgular ele al nd nda 5 y ll k sa kal m %39.5, 10 y ll k sa kal m %26.3. Olgular n sa kal m e risi fiekil 1'de gösterilmifltir. Sadece erken evre (evre 1 ve 2, toplam dokuz olgu) olgular ele al nd nda, 5 y ll k sa kal m oran %46.6, 10 y ll k %23.3. Evre III'te yer alan dört olgunun ise ortalama sa kal m süresi 44 ayd r. Erken ve geç evre olgular karfl laflt r ld nda aradaki fark istatistiksel aç dan anlaml bulunmam flt r (p=0.54) (fiekil 2). Anrezektabl iki olgunun sa kal m süreleri s ras yla dokuz ve alt ayd r. N0 olgularda (sekiz olgu), 5 y ll k sa kal m %70, 10 y ll k sa kal m oran ise %46.6 olarak bulunmufltur. N1+N2 olgularda ise (befl olgu), 5 y ll k sa kal m %0 olarak saptanm flt r. N negatif ve N pozitif olgular aras ndaki sa kal m farkl l istatistiksel olarak anlaml bulunmufltur (p=0.0173). N faktörüne ba l survi e rileri fiekil 3'de gösterilmifltir. fiekil 1. KHAK de genel sa kal m oranlar. fiekil 2. KHAK de erken ve geç evrelerdeki sa kal m oranlar. Tablo 1. Preoperatif klinik ve postoperatif patolojik evrelemenin karfl laflt r lmas. Postoperatif Evre Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb Toplam Preop Evre Ia 1 1 Ib IIa - IIb IIIa IIIb - Toplam olgu 57

4 AKC ER KANSERLER NDE CERRAH TEDAV fiekil 3. KHAK de N0 ve N1+N2 olgularda sa kal m oranlar (p<0.05) Onbefl olgunun beflinde preoperatif tan KHAK idi. Tan lar bronkoskopik sitoloji tetkikleri ile konmufltu. Bunlar n dördü erken evre olmalar nedeniyle do rudan operasyona al nm fllard. Gö üs BT'de patolojik boyutta mediastinal lenf nodu saptanmad için bu olgulara mediastinoskopi yap lmam flt r. leri evre bir olgu ise, neoadjuvan tedavi sonras regresyon izlenmesi üzerine operasyona al - narak, lobektomi uygulanm flt r. Di er alt olguda ise cerrahi öncesi kesin tan ya ulafl lamam flt. Bir olguya preoperatif adjuvan KT, kalan 14 olguya ise postoperatif KT yap lm flt r. Üç olguya postoperatif RT ve bu grup içindeki olgulardan birine de proflaktik kranial RT uygulanm flt r. lginç olarak, pnömonektomi uygulanan ve postoperatif evre IIIb (T4N0M0) olarak de erlendirilen olguda cerrahi sonras ikinci y l nda beyin metastaz saptanm fl ve beyin cerrahisi taraf ndan metastazektomi operasyonu uygulanm flt r. Bu olgu halen hayattad r ve serimizin en uzun süreli takipte kalan hastas d r (159 ay). TARTIfiMA KHAK olgular n n ço u yo un kombine tedavilere ra men iki y l içinde kaybedilmektedir. Befl y ll k sa kal m ise ancak olgular n %2-8'inde elde edilebilmektedir (7) y l nda British Medical Research Council in, cerrahi rezeksiyonlardan sonra 2 y ll k sa kal m oranlar n n %2 civar nda oldu unu ve cerrahi ile hastal n kontrol alt na al namad n bildirmesi üzerine tedavi kemoterapi üzerine yo unlaflt r lm flt r (6,8,9). Ancak KT ile de beklenen sa kal m n elde edilememesi, yeni ve kombine tedavi flekillerinin aray fl na neden olmufltur. Shields (10) taraf ndan yap lan bir çal flman n sonuçlar da bu aray fllar cesaretlendirmifltir. Bugün için, davran fl nedeniyle sistemik bir hastal k olarak kabul edilen KHAK inde yaln zca cerrahi tedavi ile uzun dönem yaflam flans sa lanamayaca ve tedavinin temelini KT'nin oluflturmas gerekti i üzerinde uzlafl lan bir görüfltür (11-13). Erken evre olgularda bile, mediastinal lenf bezi tutulumu olmad kan tland ktan sonra, rezeksiyon uygulanmas n da içeren kombine tedavi modaliteleri kabul görmektedir (14-16). Cerrahi düflünülmeden önce N2'nin ekarte edilmesi, nodal tutulumun oldu u hasta gurubunda ise indüksiyon kemo/radyoterapi sonras negatif nodlar n elde edildi i hastalarda lokal kontrol amac ile, miks hüce içeren lezyonlarda küçük hücreli d fl komponentlerin eliminasyonu ve kemoterapi duyarl l n n art r lmas na yönelik cerrahi tedavi önerilmelidir (17). Rezektif cerrahi, lokal nükslerin azalt lmas, mikrometastazlar n kontrolü ve hastal n lokal evresinin geriletilmesindeki etkinli i aç s ndan önemlidir. KT'ye ortalama yan t %88 lere ulaflt rd bildirilmifltir. KT sonras cerrahi uygulanan olgularda, komplet rezeksiyon oran ortalama %50'ler düzeyindedir (%21-100). Toronto grubunun 72 olguluk alt kür neoadjuvan tedavi uygulad çal flmas nda, 27 olguda komplet yan t, 30 olguda parsiyel yan t al nm fl, özetle %80 oran nda objektif yan t elde edildi i bildirilmifltir. Yine bu çal flmada, operasyon uygulanan olgular n ortalama yaflam süresi 91 hafta, 5 58

5 ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S Tablo 2. Cerrahi tedavi uygulanan KHAK olgular nda 5 y ll k sa kal m sonuçlar. Yazar ad Y l Genel Evre I Evre II Evre IIIa Shepherd ve ark Smit ve ark Coolen ve ark Inoue ve ark (Ia) 57.1 (IIa) 30 (Ib) 42.9 (IIb) - Sonuçlar m z y ll k sa kal m süresi %36, opere edilmeyen olgularda ise ortalama yaflam süresi 51 hafta olarak bulunmufltur. Literatür verileri gözden geçirildi inde, çeflitli araflt rmac lar n s n rl hastal olan olgularda de iflken oranlarda 5 y ll k sa kal m bildirdikleri görülmektedir. Inoue ve ark. (6)'n n 91 olgudan oluflan çal flmalar nda, 5 y ll k sa kal m %37.1, evre IA'da bu oran %56.1, evre Ib'de %30, evre IIa'da %57.1 ve evre IIb'de %42.9 olarak tespit edilmifltir. KT ile cerrahinin kombine uyguland olgularda sa kal m sonuçlar, sadece operasyon ya da sadece KT uygulananlara göre daha iyi bulunmufltur (3,18-20). Karner ve Ulsperger (21) 4 y ll k sa kal m olas l n evre I için %56, evre II için %29 olarak bildirmifllerdir. Macchiarini ve ark. (22) 5 y ll k sa kal m N0 hastalar için %36 olarak rapor etmifllerdir. KHAK'i olgular nda cerrahi tedavi sonras 5 y ll k sa kal m sonuçlar Tablo 2'de gösterilmifltir. Çal flmam z da saptanan %39.5'lik genel sa kal m ve %26 olarak belirlenen 10 y ll k sa kal m sonuçlar, literatür bilgileri fl nda de erlendirildi inde oldukça iyi görünmektedir. Erken evre hastalar için, cerrahinin di er tedavi modaliteleri ile kombine edilmesinin sa kal m sonuçlar n art rd görülmektedir. Bununla birlikte N0 olgular n sa kal m süreleri, N1 ve N2 olgulardan çok daha uzun bulunmufltur. Bu cerrahi için hasta seçiminde, evrelemenin ne kadar önemli oldu unun göstergesidir. KHAK'inin cerrahi tedavisi ile ilgili retrospektif çal flmalarda a rl kl olarak az say da olgu olmas ve KHAK'i ile ilgili fazla say da yay n bulunmamas nedeniyle literatürden cerrahi tedavinin KHAK'i üzerindeki rolünü tayin etmek zordur. Bununla birlikte çal flmam zda, sadece KT ya da RT yerine erken evre olgularda cerrahi tedavinin de içinde bulundu u multimodal yaklafl mlar n daha uzun sa kal m süresi sa lad gösterilmifltir. KAYNAKLAR 1. Hansen HH, Dombernowsky P, Hirsch FR. Staging procedures and prognostic features in small cell anaplastic bronchogenic carcinoma. Semin Oncol 1978; 5: L Coolen, A Von den Eeckhout, G Deneffe, et al. Surgical treatment of small cell lung cancer. Eur J Cardiothorac Surg 1995; 9(2): Wiatr E, Starzynska T, Danczak-Ginalska Z, et al. Survival of patients with limited small cell lung vancer in whom complete remission was obtained (a non-randomised retrospective study of 124 consecutive patients). Lung Cancer 1995; 13: Turrisi AT 3 rd, Kim K, Blum R, et al. Twicedaily compared with once-daily thoracic radiotherapy in limited small-cell lung cancer treated concurrently with cisplatin and etoposide. N Engl J Med 1999; 340: EF Smit, HJ Groen, W. Timens, et al. Surgical 59

6 AKC ER KANSERLER NDE CERRAH TEDAV resection for small cell c arcinoma of the lung: a retrospective study Thorax 1994; 49: Inoue M, Miyoshi S, Yasumitsu T, et al. Surgical results for small cell lung cancer based on the new TNM staging system. Ann Thorac Surg 2000; 70: Ihole DC, Pass HI, Glatstein E. Small cell lung cancer. In De vita VT, Hellman S, Rosenberg SA; eds Cancer Principle & practice oncology: 5th ed. Newyork: Lippincott-Raven PR 1997; Ça r c U, Çakan A, Buduneli T. Küçük hücreli akci er kanserindeki cerrahi tedavinin bugünkü yeri. zmir Gö üs Hast Dergisi 1992; 6(1): Salzer GM, Müller LC, Huber H, et al. Operation for N2 small cell lung carcinoma. Ann Thorac Surg 1990; 49: Shields TW, Higgins GA, Mathews MJ, Keehn RJ. Surgical resection in the management of small cell lung carcinoma of the lung. J Thorac Cardiovasc Surg 1982; 84: Kalayc G. Akci er kanserinde cerrahi tedavi In: Akci er kanseri. Topuz E (ed), stanbul ; stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Yay nlar. 1996; Blanke CD, Johnson DH. Treatment of small cell lung cancer. Semin Thorac Cardiovasc Surg 1997; 9(1): Deslauriers J. Surgery for small cell lung cancer. Lung cancer 17 (Suppl 1). 1997; Graham BL, Balducci L, Khansur T, et al. Surgery in small cell lung cancer Ann Thorac Surg 1988; 45: Saito Y, Kanna K, Sagowa M, et al. Surgical treatment for small cell lung cancer. Gan To Kagaku Ryoho 24 (Suppl): 1997; Urschel JD. Surgical treatment of peripheral small cell lung cancer. Chest Surg Clin N Am 1997; 7(1): Anraku M, Waddell TK. Surgery for small cell lung cancer. Semin Thorac Cardiovasc Surg 2006 Fall; 18(3): Shepherd FA, Ginsberg RJ, Patterson GA, et al. A prospective study of adjuvant surgical resection after chemotherapy for limited small cell lung cancer. J Thorac Cardiovasc Surg 1989; 97: Johnson BE, Bridges JD, Sobczeck M, et al. Patients with limited-stage small cell lung cancer treated with concurrent twice-daily chest radiotherapy and etoposide / cisplatin followed by cyclophoshamide, doxorubicin and vincristine. J Clin Oncol 1996; 14: Shepherd FA, Ginsberg RJ, Feld R, et al. Surgical Treatment for limited small cell lung cancer. J Thorac Cardiovasc Surg 1991; 101: Karner K, Ulsperger E. Surgery for cure followed by chemotherapy in small cell carcinoma of the lung. Acta Oncol 1995; 34: Macchiarini P, Hardin M, Basolo F, et al. Surgery plus adjuvant chemotherapy for T1-3N0M0 small cell lung cancer. Am J Clin Oncol 1991; 14: Yaz flma Adresi: Dr. Soner GÜRSOY 2040/7 Sk. Albatros 10 4 Girifl D: 47 K: 12 Maviflehir / Bostanl / ZM R GSM: e-posta: grssoner@gmail.com 60