T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ"

Transkript

1 T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TERMAL TURİZM TESİSLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK PLANLAMA YAKLAŞIMLARI AFYONKARAHİSAR ÖMER GECEK TERMAL TURİZM MERKEZİ ÖRNEĞİ UZMANLIK TEZİ Feryal OFLAZ

2 NİSAN ANKARA

3 T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TERMAL TURİZM TESİSLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK PLANLAMA YAKLAŞIMLARI AFYONKARAHİSAR ÖMER GECEK TERMAL TURİZM MERKEZİ ÖRNEĞİ UZMANLIK TEZİ Feryal OFLAZ Tez Danışmanı Kültür ve Turizm Uzmanı Gökhan ÖZOK NİSAN ANKARA

4 Feryal OFLAZ tarafından hazırlanan TERMAL TURİZM TESİSLERİNİN PLANLANMASINA İLİŞKİN PLANLAMA YAKLAŞIMLARI: AFYONKARAHİSAR ÖMER GECEK TERMAL TURİZM MERKEZİ ÖRNEĞİ adlı bu tezin Uzmanlık Tezi olarak uygun olduğunu onaylarım. Gökhan ÖZOK (Danışman) Bu çalışma, jürimiz tarafından oy birliği / oy çokluğu ile Kültür ve Turizm Uzmanı Tezi olarak kabul edilmiştir. Adı ve Soyadı İmzası Başkan : Üye : Üye : Üye : Üye : Tarih :.../. / Bu tez, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Uzman Yardımcılarının Uzmanlık Tezlerini Hazırlarken Uyacakları Yazım Kuralları Yönergesiyle belirlenen tez yazım kurallarına uygundur.

5 SINAV YETERLİLİK KOMİSYONUNA BEYAN Bu belge ile bu uzmanlık tezindeki bütün bilgilerin akademik kurallara ve etik davranış ilkelerine uygun olarak toplanıp sunduğumu; ayrıca, bu kural ve ilkelerin gereği olarak, çalışmada bana ait olmayan tüm veri, düşünce ve sonuçları andığımı ve kaynağını gösterdiğimi beyan ederim Feryal OFLAZ Kültür ve Turizm Uzman Yardımcısı

6 ÖNSÖZ Termal turizm tesislerinin geliştirlmesine yönelik planlama yaklaşımlarının belirlenmesi amacıyla hazırlanan Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanlık Tezimin yazım aşamasında beni önerileri ile yönlendiren, benden yardımlarını esirgemiyen danışmanım sayın Şube Müdürü Kültür ve Turizm Uzmanı Gökhan ÖZOK a; desteklerinden dolayı sayın Daire Başkanım Dr. Adnan ASLAN a, çalışma arkadaşlarıma ve sevgi ve sabırlarından dolayı eşim ve aileme teşekkür ederim.

7 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖNSÖZ.....i İÇİNDEKİLER....ii KISALTMALAR CETVELİ......vi TABLOLAR CETVELİ...vii ŞEKİLLER CETVELİ....viii RESİMLER CETVELİ.....ix GİRİŞ...1 I. Araştırmanın Amacı II. Araştırmanın Kapsamı III. Araştırmanın Önemi IV. Araştırmanın Varsayımları V. Araştırmanın Yöntemi BÖLÜM I. TERMAL TURİZM İLE İLGİLİ GENEL KAVRAMLAR 1.1. Turizm Sağlık Turizmi Güzellik ve Zindelik Tesisleri (Spa) Spa Çeşitleri Termal Turizm Termal Turizm Uygulamaları BÖLÜM II. AVRUPA DA VE TÜRKİYE DE TERMAL TURİZM Avrupa da Termal Turizm Önemli Yurtdışı Termal Turizm Merkezlerinin İncelenmesi Almanya Bad Füsing Baden Baden Bad Kıssengen....26

8 2.2.2.Fransa Therme Evian Côte-D azur Bölgesi Poıtou-Charente Bölgesi Macaristan Çekoslovakya ve Slovenya İtalya Padova Abano Terme Yunanistan Türkiye de Termal Turizm Türkiye de Termal Turizm Tesisleri Kültür ve Turizm Bakanlığınca Belgelendirilen Termal Turizm Tesisleri Sağlık Bakanlığınca Belgelendirilen Termal Tesisler Belediye Tarafından Belgelendirilen Termal Turizm Tesisleri Kültür ve Turizm Bakanlığının Çalışmaları Türkiye de Spa Tesisleri Türkiye ve Yurtdışı Termal Turizm Merkezinin Karşılaştırılması...45 BÖLÜM III. TERMAL TURİZM TESİSLERİNİN ORGANİZASYON YAPISI VE İŞLETMECİLİĞİ Turizm İşletmeciliği Termal Turizm İşletmeciliği Termal Turizm İşletmeciliğinin Genel Özellikleri Termal Turizm Yatırımları Termal Turizm İşletmelerinde Personelin Önemi Turizm İşletmelerinin Organizasyon Yapısı Termal Turizm İşletmelerinin Organizasyon Yapısı Termal Turizm Tesislerini Oluşturan Birimler Termal Konaklama Tesisi....57

9 Termal Kür Tesisleri Kür Parkı...60 BÖLÜM IV. AFYONKARAHİSAR ÖMER GECEK TERMAL TURİZM MERKEZİ ALAN İNCELEMESİ Afyonkarahisar Ömer Gecek Termal Turizm Merkezi İle İlgili Genel Bilgiler Turizm Merkezinin Konumu ve Ulaşım Olanakları Turizm Merkezinin İklimsel Özellikleri Termal Turizm Merkezi Jeotermal Alanı Termal Suyun Özellikleri Turizm Merkezinin Plan Durumu Turizm Merkezinde Yer Alan Termal Turizm Tesisleri Oruçoğlu Thermal Resort İkbal Thermal Otel Korel Thermal Otel Ömer Thermal Tatil Köyü Hayat Termal Tesisleri Gecek Kaplıcası ATSO Tesisleri Garden Kale Hotel Yatırımda Olan Tesisler Termal Turizm Tesislerinin Analizi Mülkiyet Durumu Tesis İşletmeciliği Konaklama İstatistikleri Tesislere Gelen Turist Yapısı Tesis Doluluk Oranları Ortalama Kalış Süresi ve Kalış Nedenleri Termal Turizm Tesislerinin Belge Durumu Belge Türleri Kür Merkezi Belge Durumu

10 Termal Turizm Tesisleri İçindeki Birimler...81 Tesis Konaklama Türü Tesis Konaklama Türü Kür Merkezleri İçindeki Birimler Termal Tesislerin Rekreasyon Alanları Tesislerin Geliştirilmesine İlişkin Faaliyetler İşletmede Çalışan Personelin Nitelikleri İşletmede Çalışan Personel Sayısı İşletmeye Alınacak Personelde Dikkat Edilecek Özellikler Kür Merkezinde Çalışan Personelin İşe Alınırken Dikkat Edilen Özellikler Kür Merkezinde Çalışan Sağlık Personeli Kalifiye Personel Sıkıntısı İşletmede Çalışan Personelin Eğitimine Yönelik Faaliyetler İşletmenin Geleceğe Yönelik Planları İşletmenin Örgüt Şeması İşletmenin Geliştirilmesi İçin Gerekli Faktörler Pazarlama ve Tanıtıma Yönelik Yürütülen Faaliyetler Yabancı Sigorta Şirketleriyle Kurulan Bağlantılar Tesislerde Karşılaşılan Sorunlar Yatırım Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar İşletme Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar Turizm Merkezinde Alan Yönetimi Değerlendirme...97 BÖLÜM V. SONUÇ KAYNAKÇA EKLER ÖZET..125 ABSTRACT.126

11 KISATMALAR CETVELİ A.K.Ü ATSO DTÖ ISPA MTA SPA TÜİK : Afyon Kocatepe Üniversitesi : Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası : Dünya Turizm Örgütü : International SPA Organization : Maden Tetkik Arama Enstitüsü Genel Müdürlüğü : Salus Per Aquam (sudan gelen sağlık) : Türkiye İstatistik Kurumu

12 TABLOLAR CETVELİ SAYFA Tablo 1.1. Çıkış Yapan Ziyaretçilerin Geliş Nedeni...10 Tablo 2.1.Avrupa Sektöründe Genel Durum 17 Tablo 2.2. Avrupa Termal Tesislerinde Geleleme Kalış & Ziyaretçi Sayıları...19 Tablo 2.3. Almanya da Termal Tesislere Gelen Ziyaretçi Sayıları 21 Tablo 2.4.Almanya da Termal Tesislerde Konaklama Sayıları. 21 Tablo 2.5. Almanya da termal tesislerde kalış süreleri..22 Tablo 2.6.Konaklama hariç kür paketleri...26 Tablo 2.7. Konaklama dahil kür paketleri..27 Tablo 2.4. Jeotermal kaynakların bölgesel dağılımı...33 Tablo 2.5. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belgelendirilen tesisler...35 Tablo 4.1. Termal turizm merkezinin meteorolojik verileri...63 Tablo 4.3. İstihdam edilecek personelde aranan nitelikler. 86 Tablo 4.4. Kür merkezinde çalışan personel sayısı...88 Tablo 4.5. İşletmenin geliştirilmesi için gerekli faktörler.. 92

13 ŞEKİLLER CETVELİ SAYFA Şekil 1.1. Dünyada turist sayısı....6 Şekil 1.2. Turizmde Türkiye nin Dünya pazarındaki payı...7 Şekil 2.1. Türkiye nin jeotermal kaynakları Şekil 2.2. İşletilmekte olan termal turizm tesis sahipliği...34 Şekil 2.3. Turizm İşletme Belgesi alan termal tesislerin sınıflarına göre dağılımı.36 Şekil 2.4. Turizm İşletme Belgesi alan termal tesislerin bölgesel olarak dağılımı.36 Şekil 2.5. Turizm İşletme Belgesi alan termal tesislerin il bazında dağılımı.37 Şekil 2.6.Sağlık Bakanlığından belgeli tesislerin illere göre dağılımı Şekil 2.6. Türlerine göre tesis sayıları...40 Şekil 2.8. Türlerine göre yatak sayıları Şekil 2.9. SPA gelir dağılımı..43 Şekil 4.1. Termal turizm tesislerinin mülkiyet durumu..76 Şekil 4.2. Tesis işletmeciliği Şekil 4.4. Tesislerin doluluk oranı..78 Şekil 4.5. Ortalama konaklama süresi 79 Şekil 4.6. Termal turizm tesislerinin belge türlerine göre dağılımı 80 Şekil 4.7. Sağlık Bakanlığından onaylı kür merkezi oranı.81 Şekil 4.8. Tesislerin belge türü...82 Şekil 4.9. Tesislerde geliştirilmesi düşünülen faaliyetler Şekil Personelin eğitimine yönelik yürütülen faaliyetler...89 Şekil Termal turizm tesislerinin gelişememe nedenleri...100

14 RESİMLER CETVELİ SAYFA Resim 2.1. Bad Füssing tesislerinden genel bir görünüm...23 Resim 2.2. Macaristan Heviz gölü Resim 4.1. Turizm merkezinde yer alan termal turizm tesisleri.. 66 Resim 4.2. Oruçoğlu Thermal Resort dan genel bir görünüm Resim 4.2. İkbal Thermal Otel den genel bir görünüm...69 Resim 4.3. Korel Thermal Otel den genel bir görünüm Resim 4.4. Ömer Thermal Tatil Köyü nden genel bir görünüm..71 Resim 4.5. Hayat Termal Tesisleri nden genel bir görünüm...72 Resim 4.6. Gecek Kaplıcası ATSO Tesisleri nden genel bir görünüm Resim 4.7. Garden Kale Hotel den genel bir görünüm...74

15 GİRİŞ Günümüzde hızlı sanayi ve kentleşmenin insan sağlığına getirdiği olumsuz faktörlerin neden olduğu birçok hastalık ve benzeri nedenlerle insanlar gerek sağlıklı olmak ve zinde kalmak gerekse de tedavi olmak için termal turizm tesislerini tercih etmektedirler. Dünyada yaşam süresinin uzaması sağlıklı bir yaşamı da beraberinde getirmektedir. Tüm uğraşı daha uzun daha sağlıklı bir yaşam üzerine kurgulanmaktadır. Gelişen teknoloji aynı zamanda ülkeler arası iletişimi de arttırmış ve seyahat sağlık ilişkisini farklı bir boyuta taşımıştır. Sağlık hizmeti alımı veya sunumu ülke dışına kaymıştır. Bu nedenle termal turizm günümüzde klasik kaplıca turizminin boyutları dışına çıkmaktadır. Sağlıklı yaşam ve insan sağlığına önem veren gelişmiş ve gelişmekte olan dünya ülkeleri jeotermal kaynağın insan sağlığı üzerindeki etkisinin farkına vararak yapmış oldukları yatırımlar ve tedavi üniteleri ile buna bağlı diğer kullanımlar sayesinde termal turizmde önemli bir mesafe alarak büyük kazançlar sağlamaktadırlar. Termal turizm sağladığı döviz girdisi halk sağlığına yararı ve diğer etkinlikleri sayesinde ülke ekonomisi ve turizm sektöründe önemli bir yer kazanmıştır. Ülkemiz jeotermal kaynak potansiyeli açısından önemli bir potansiyele sahip olmasına rağmen termal turizm sektörü yeterince gelişmemiş olup buna bağlı olarak nitelikli termal turizm tesisler istenilen sayıya ve gerekli donanımlara kavuşamamıştır. Türkiye nin bu durumuna karşılık, özellikle Avrupa ülkeleri jeotermal kaynaklarından gereğince yararlanabilmekte ve nitelikli termal turizm tesisleri gerçekleştirebilmektedir. Türkiye de yer alan termal turizm tesislerin ülkemiz jeotermal kaynak potansiyeline oranla az olması ve mevcut tesisler ise nitelik olarak yeterli olamamaktadır. 1

16 I. Araştırmanın Amacı Bu çalışma iki amaca hizmet edecek şekilde ele alınmaktadır. Birincisi mevcut tesislerin mekansal olarak geliştirilmesi ve tesislerin işletilmelerine yönelik olarak karşılaşılan sorunların ortaya konulmasıdır. Tezin ikinci amacı termal turizm sektöründe yer almak isteyen turizm yatırımcıları tarafından yapılacak tesislerin doğru bir şekilde fizibilite edilebilmesi için söz konusu yatırımcılara katkı sağlamak amacını taşımaktadır. II. Araştırmanın Kapsamı Çalışmada öncelikle termal turizmle ilgili genel kavramlar açıklanacaktır. Daha sonra Avrupa daki önemli termal merkezler ile Türkiye deki termal turizm sektörüne ilişkin konulara değinilecek ve Avrupa ve Türkiye örnekleri birbiriyle karşılaştırılacaktır. Sonraki aşamada termal turizm tesislerinin işletme özellikleri ve organizasyon yapısı açıklanacaktır. Daha sonra tezin araştırma örnek bölgesi olan Afyonkarahisar Ömer Gecek Termal Turizm Merkezinde yer alan termal turizm tesislerinin işletmeciliği, organizasyon yapısı ve mekansal açıdan analiz edilmesi, yapılan analizinde bulunan bulguların değerlendirilmesi ve sonuç olarak tespit edilen sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi ve nitelikli uluslar arası rekabet gücüne sahip bir termal tesiste bulunması gereken öğeler çalışılacaktır. 2

17 III. Araştırmanın Önemi Türkiye de termal turizm tesisleri ile ilgili yayınların az oluşu, termal tesislerin planlanması, tasarımı, işletilmesi gibi konularda ayrıntılı bilgi elde edilmesine olanak vermemektedir. Bu çalışma termal turizm tesislerinin planlanması ve işletilmesine ilişkin sorunlarına çözüm arayarak Türkiye de gereksinim duyulan bilgilerin üretilmesine yöneltilmiştir. IV. Araştırmanın Varsayımları Ülkemiz önemli bir jeotermal potansiyele sahip olmasına rağmen kür parkı, kür merkezi ve konaklama tesisi bütünlüğü sağlayan tesislerin nicelik ve nitelik yönünden yetersiz kalmaktadır. Uluslar arası standartlarda termal tesislere sahip termal kent niteliğindeki destinasyonların oluşturulamaması nedenleriyle Avrupa ülkeleri ile rekabet ortamı sağlanamamaktadır. Ancak, Türkiye nin sahip olduğu jeotermal potansiyelle birlikte kültürel ve doğal değerlerin yüksek oluşuna bağlı olarak kıyı turizminde yaşanan başarının termal turizme yansıtılması ve destinasyon kavramı içerisinde nitelikli termal turizm tesislerini yaratılmasına olanak sağlayacak turizm potansiyeli bulunmaktadır. V. Araştırmanın Yöntemi Araştırma kapsamında seçilen örneklem alanı Afyonkarahisar İli, Merkez İlçesi olup söz konusu örneklem alanını oluşturan Afyonkarahisar Ömer Gecek Termal Turizm Merkezinde yer alan 6 adet termal turizm tesisi ve 1 adet yatırım 3

18 aşamasında olan termal turizm tesisi çalışmanın örneklem büyüklüğünü oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan tüm termal turizm tesisleri birim bazında çalışmaya dahil edilmiş olup işletme yetkilileriyle yüz yüze görüşme yöntemi çerçevesinde, hazırlanan anket formları doldurulmuştur. Çalışma kapsamında kullanılan anket formunu oluşturan soruların her biri, termal turizm tesisi geliştirilmesine yönelik öneriler bütününe ulaşılabilmek için veri sağlayacak biçimde hazırlanmış, Nevşehir İli Kozaklı İlçesinde yer alan Roza Termal Turizm Tesisinde ön test aşamasından geçirilmiştir. Anket formları aracılığıyla elde edilen bilgiler temel istatistiki tablo ve grafikler kullanılarak tesislerin işletme ve organizasyon yapısı ve mekansal özellikleri açısından mevcut durumun tespiti yapılmaya çalışılacaktır. Tespit edilen mevcut durum çerçevesinde termal turizm tesislerinin gelişememiş olmasının nedenleri ortaya konulmaya çalışılacak ve termal turizm tesislerinin geliştirilmesine yönelik çözümler önerilecektir. Tezin kurumsal çerçevesi yayınlanmış/yayınlanmamış yazılı kaynaklar ve belgelerden kaynak taraması yapılarak hazırlanmıştır. Ayrıca internetten tez konusuna ilişkin çalışmalar yapan kurum ve kuruluşların web sitelerinde yayınlanan çalışmalardan yararlanılmıştır. 4

19 BÖLÜM I TERMAL TURİZM İLE İLGİLİ GENEL KAVRAMLAR Bu bölümde turizmin kavramsal olarak tanımının ardından sağlık turizminin tanımı ve önemine yer verilecektir. Daha sonra, zindelik güzellik tesislerini içeren SPA kavramı açıklanarak SPA çeşitleri ifade edilecektir. Son olarak, termal turizmin kavramsal olarak ifadesi verildikten sonra termal turizm içerisinde yer alan uygulamalar açıklanacaktır Turizm Turizm olgusu çok eskilere dayanmaktadır. Latince bir kelime olan tornus kökünden türetilmiştir. Tornus Latince de dönmek, etrafı dolaşmak ve geri dönmek anlamına gelmektedir. Daha sonraları Türkçede de kullanılan tornistan sözcüğünde aynı kökten geldiği görülmektedir. Bu tanımlamadan yola çıkarak turizm olgusunda hareket, seyahat ve gezme kavramları dikkat çekmektedir (Sezgin, 2001,13). İnsanların kendi konaklama yerleri dışında sürekli yerleşmemek, özellikle politik ve ticari bir amaç gütmemek üzere, liberal bir atmosfer içinde; iş, merak, din, sağlık, spor, kültür ve dinlenme gibi amaçlarla veya aile ziyareti, kongre, seminere katılmak gibi nedenlerle, kişisel ve toplu bir şekilde yaptıkları seyahatlerden ve gittikleri yerde 24 saati aşan konaklamalardan ortaya çıkan iş ve ilişkileri kapsayan endüstri ve sosyal bir olaydır (Oralı, 1990,5). Bir başka tanıma göre turizm, sürekli oturduğu yerden en az 10 km. uzağa, çalışma ve eğitim gibi gündelik (rutin) faaliyetlerinin dışında kalan faaliyetlere katılan ziyaretçilerin seyahat ve 5

20 konaklamaları sırasında gerçekleştirmiş oldukları toplumsal ve ekonomik faaliyetler bütünüdür (Toskay, 1989,39). Bu tanımlamalarda görüldüğü gibi turizm olgusunda belirleyici olan husus yapılan seyahatlerin yerleşmeye dönüşmemesi, yani ikamet yerlerinden ayrılışın geçici olması, yerleşim yerleri arasında devamlılık gösteren yolculuklar olmaması gerekliliğidir. Dünya Turizm Örgütünün (DTÖ) verilerine göre dünyada turist sayısı giderek artmaktadır. Şekil 1.1 de yılları arasında dünyadaki turist sayısındaki artış oranı görülmektedir yılında 691 milyon olan turist sayısı 2006 yılında 846 milyon turist sayısına ulaşmıştır yılı turist sayısı 898 milyon olarak tespit edilmiştir. Şekil 1.1. Dünyada Turist Sayısı (DTÖ, 2008) 691 Milyon 761 Milyon 803 Milyon 846 Milyon Değişim (2003/2002) % -1.7 Değişim (2004/2003) % 10.1 Değişim (2005/2004) % 5.5 Değişim (2006/2005) % 5,4 Dünyada turist sayısının 2010 yılında 1 milyar kişiye, 2020 yılında da 1 milyar 600 milyon kişiye ulaşması beklenmektedir. Bu artışlara, müşteri odaklı turizm anlayışı, turizmde çeşitliliğin artırılması, online seyahatin artması, 6

21 havayollarında özellikle ucuz maliyetteki havayollarının gelişmesinin neden olduğu görülmektedir (Orhon, 2008). Önümüzdeki yıllarda dünya turizm hareketlerinin aşağıdaki nedenler ile daha da artması beklenmektedir. - İnsanların tatile daha çok zaman ayırması, - Yenilikçiliğe ve çeşitlilik arayışı, - Düşük maliyetli hava taşımacılığının artması ile daha uzun mesafeli, deniz aşırı seyahatlerin artması, - Destinasyon seçimi ve rezervasyonlarında bilgi ve haberleşme teknolojilerinin gelişmesi, - Yaşlı nüfusun artması, - Bilinçli ve tecrübeli tüketicinin daha etkin olması, - İnsanların beden ve ruh sağlığına eskisinden daha çok değer veriyor olması, - Dünya ekonomisinin her yıl % 4.9 oranında artıyor olmasıdır(orhon, 2008). Şekil 1.2. Turizmde Türkiye nin Dünya Pazarındaki Payı Türkiye, seyahat ve turizm pazarında dünyadaki toplam talebe oranla genel olarak artış göstermekte ve önümüzdeki yıllarda bu artışın devam edeceği tahmin edilmektedir. 7

22 2007 Ocak-Aralık aylarında ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı aylarına göre % 17,77 lik bir artışla olmuştur. OECD ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısında % 14,38 lik, Doğu Avrupa dan gelen ziyaretçi sayısında da % 22,16 lık artış kaydedilmiştir. Ocak- Aralık aylarında ülkemize gelen yabancıların % 57,36 sı ( ) OECD, % 29,39 u ( ) Doğu Avrupa ülkelerindendir (Kültür ve Turizm Bakanlığı,2008) yılı Ocak-Aralık aylarında ülkemize en çok ziyaretçi gönderen ülke sıralamasında Almanya % 17,77 ( ) ile birinci, Rusya Federasyonu % 10,56 ( ) ile ikinci, İngiltere % 8,21 ( ) ile üçüncü sıradadır. İngiltere yi Bulgaristan, İran, Hollanda, Fransa, A.B.D, Gürcistan, Ukrayna, Belçika, İtalya, İsrail, Avusturya ve Yunanistan izlemektedir (Kültür ve Turizm Bakanlığı,2008) Sağlık Turizmi Sağlık turizmi, bir ucu doğal kaynaklara, diğer ucu beşeri ve mali kaynaklara dayanan önemli bir turizm koludur. ( md7152/hatice_ozkurt.pdf ) Ekonomik ve sosyal seviyelerin yüksek olduğu toplumlarda stresin yol açtığı hastalık oranlarının artış göstermesi, yaşam süresinin uzaması nedeniyle 3. yaş grubu olarak nitelenen 65 yaş üzeri nüfus oranının artması turizm içerisindeki sağlık boyutunun önemini giderek arttırmaktadır. Bu artışın temelinde yatan etmenlerden en önemlileri aşağıdaki gibidir. 8

23 - Batılı ülkelerde sağlık sistemlerinde meydana gelen problemlerden dolayı tedavi sürelerinin uzaması, tedavi için bekleme sürelerinde artış ve hasta sayılarında artışların baş göstermesi, - Globalleşen dünya içerisinde ortak tedavi yöntemlerinin ve teknolojilerinin tüm insanlığa sunulması, - Kronik rahatsızlığı olanların seyahat edebilmelerine olanak sunulması, (diyaliz vs.) -Yaşam sürelerinin artması sonucunda 3. yaş nüfusun seyahat edebilmelerinin sağlanması, - Tüm ülkelerde sağlık giderlerinin ve genel bütçe içerisinde sağlık bütçesi oranının artması, buna paralel olarak aynı kalitede ve düşük maliyette tedavilerin sağlanması gerekliliğinin ortaya çıkması, - Geleneksel tedavi olanaklarının yanında tıbbi olanakların termal tedavilerin devreye sokulmasıdır. Söz konusu etmenlerin sonucu olarak sağlık turizminden ve ülkeler arası hasta hareketliliğinden söz edilmektedir. Türkiye bu açıdan bakıldığında sağlık turizmi için önemli bir destinasyon olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüksek kalitede sağlık hizmeti veren teknolojik altyapıya sahip olan ve uluslar arası akreditasyon sağlık kurumları ve termal tesisleri ile Türkiye bu açıdan önümüzdeki süreçte etkin bir rol oynayacaktır. Ülkemiz kamu sağlık hizmetlerine ilaveten son 10 yılda özel sağlık sektörüyle ciddi işbirliğine girilmiş ve sağlık hizmeti hızla özele kaymaya başlamıştır. Özel sağlık sektöründe ciddi atılımlar olup, Avrupa standartlarıyla yarışabilecek düzeydedir. Ayrıca ülkemiz mevcut coğrafik konumu, Avrupa Birliğine girme trendi ve sağlıktaki dönüşüm projesi, özel sağlık sektörünün geldiği durum ve turizmdeki gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda sağlık turizminin ciddiyeti ve ülkeye getireceği ekonomik değer çok büyüktür. 9

24 Türkiye İstatistik Kurumu nun (TÜİK) yaptığı araştırmada yılları arasında ülkemize giriş yapan turistlerin geliş nedenleri Tablo 1.1 de görülmektedir. Yıllara göre sağlık turizmi için gelen yabancı ziyaretçilerin oranında istikrarlı bir yükseliş görülmektedir yılında yabancı ziyaretçilerin ülkemize sağlık amacıyla geliş nedeni toplam gelen ziyaretçiler içindeki payı % 0,9 oranındadır. Tablo 1.1. Çıkış Yapan Ziyaretçilerin Geliş Nedeni, (Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2008) Geliş Nedeni Gezi, Eğlence Kültür Sportif ilişkiler Yakınları ziyaret Sağlık Dini Alışveriş Toplantı, konferans, kurs, seminer Görev Ticari ilişkiler, Fuar Transit Eğitim Diğer Beraberinde giden TOPLAM Güzellik ve Zindelik Tesisleri (SPA) Latincede Salus Per Aquam kelimelerinin kısaltması olan SPA sudan gelen sağlık anlamına gelmekte olup, günümüzde su ve çamur terapileri yanı sıra, sıcak su havuzlar, çeşitli masaj terapileri, aroma terapileri, güzellik ve bakım gibi kür hizmetleri veren tesislere verilmiş bir ad olup, su ile iyileşme, suyun kullanımından 10

25 gelen sağlık, suyun değişik uygulamaları ile kazanılan dinlenme ve ferahlama duygularının edinildiği bütünleyici terapi anlamında kullanılmaktadır. ISPA (International SPA Organization) tarafından SPA lar, zihin, beden ve ruhsal yenilenmenin, genel iyilik halinin arttırılmasına adanmış, çeşitli profesyonel hizmetlerle desteklendiği kurumlar olarak tanımlanmaktadır. SPA lar bulundukları mekanlar, sundukları hizmet ve kapsama göre sınıflandırmalarına rağmen ortak paydaları, ziyaretçilerin fiziksel veya ruhsal sağlıklarını korumak, geliştirmek veya iyileştirmek amacıyla kurulmuşlardır. Son yıllarda hızla gelişen SPA endüstrisi dünyada 100 milyar dolarlık bir hacme ulaştığı vurgulanan sağlık sektörlerinden önemli bir pay almaktadır. Özellikle otel bünyelerinde yer alan SPA merkezleri ziyaretçilerin otel seçiminde önemli bir rol almaktadır (Kohen, 2008). Zaman içinde doğu ve güneydoğu Asyadaki Ayurveda, Yoga, Thai-chi gibi felsefi katkılar ile insanların yalnız vücut bakımı değil stresten arınma ve onların fiziksel, duygusal ve ruhsal olarak da kendilerini iyi hissetmelerini sağlayan zindelik (Wellness) anlayışı da eklenerek gelişmiştir. İnsanın kendisini ruhsal, bedensel, zihinsel ve ilişkisel olarak iyi ve zinde hissetmesini sağlayan her türlü masaj, cilt bakımı, çamur ve yosun banyoları, küvet bakımları, doğal ürünlerle sağlıklı yaşam yöntemleri ile yapılan vücut bakımları wellness kapsamına girmektedir SPA Çeşitleri Uluslararası SPA Birliği (ISPA), tüm SPA ları 7 kategoride sınıflandırmıştır (Burt and Price 2001). 11

26 - Klüb SPA: Bu tür merkezlerde genel amaç fitness olup ayrıca ziyaretçilere günlük olarak bazı SPA hizmetleri de sunar. - Kruvaziyer Gemi SPA: Bu tür SPA lar kruvaziyer gemilerde yer alan merkezler olup ziyaretçilere profesyonelce yönetilen SPA hizmetleri, fitness aktiviteleri, wellness bakım ve masajlarını ve SPA mutfağı seçenekleri sunan yerlerdir. - Day SPA: Bu SPA larda profesyonel SPA hizmetleri günlük ve konaklamasız hizmetler olarak sunulmaktadır. - Destınasyon SPA: Bu SPA ların amacı gelen ziyaretçilerin sağlıklarını profesyonelce yöneltilen SPA hizmetleriyle geliştirmektir. Geleneksel olarak yedi gün boyunca SPA hizmetleri, fiziksel aktiviteler, wellness (zindelik) eğitimi gibi kapsamlı bir programı konforlu konaklama olanaklarıyla birlikte sunulur. SPA Cuisine bu SPAların vazgeçilmez bir özelliğidir. - Medikal SPA: Medikal SPA da geniş kapsamlı sağlık ve wellness bakımlarını, geneleksel SPA hizmetleri ve tamamlayıcı tedavilerin bütünleştiği bir ortamda sağlamak olup Tıbbi SPA profesyonelleri tarafından verilen uygulamaları da kapsar. Bu tür SPA lar konaklama imkanı da sunar ayrıca estetik, kozmetik, wellness hizmetlerini de kapsar. - Mineral Kaplıca SPA: Kaynağından alınarak kullanılan doğal mineral, termal veya deniz suyu ile yapılan Wellness-SPA hizmetlerini ve hidroterapi uygulamalarını kapsar. - Resort/Hotel SPA: Bu tür SPA lar şehir veya Resort otellerin içinde yer alan ve profesyonellerce yönetilen SPA hizmetlerini, fitness ve wellness olanaklarını ziyaretçilere sağlayan merkezlerdir. Bununla beraber otel dışından gelen günlük ziyaretçiler ile iş amaçlı gelen ziyaretçiler de bu hizmetlerden otel yönetiminin belirlediği belli bir ücret tarifesiyle faydalanabilir. 12

27 1.4. Termal Turizm Mineralli termal sular ile çamurların, jeotermal kaynağın yöresindeki çevre ve iklim faktörleri bileşiminde, insan sağlığına önemli katkı sağlamak üzere uzman hekim denetim ve programında; fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz, psikoterapi, diyet gibi destek tedavilerle koordineli kür uygulamaları için yapılan turizm hareketi termal turizm olarak adlandırılır (Turizm Bakanlığı,1993) Özbek (1991,15) göre termal turizm, seyahat etmek amacı ile yer değiştirmenin yanında tedavi olmak amacıyla termal turizm tesislerine gelerek konaklayan insanların yaptıkları turizm hareketidir. Termal turizm tesislerden yararlanmak amacıyla yapılan seyahatleri içeren turizm faaliyetlerinde aşağıdaki belirtilen ayrımı yapılmak suretiyle incelenebileceği gibi birlikte ele alınması mümkün bulunmaktadır. 1. Tıbbi olarak gerekliliği raporla belirlenmiş kaplıca tedavileri için bir ülkeden diğer ülkeye gidilmesi (tedavi amaçlı termal turizm) 2. Dinlenmek rahatlamak ve kendini daha iyi hissetmek amacıyla konforlu otelcilik hizmetleriyle birlikte kaplıcalardan faydalanmak (dinlenme amaçlı termal turizm) Birinci tanımda belirtilen tedavi amaçlı termal turizm, ülkesinde hekimler tarafından teşhisi ve endikasyonu konmuş hastalıkların tedavisi için ülkemize gelmeleri ve kaplıcalardan faydalanılmasını kapsar. Bu durumda hastanın ülkesinden getireceği tıbbi raporlar önem arz eder. Türkiye'de de hekimlerin kontrolünde kaplıcalarda tıbbin kuralları çerçevesinde tedavi olmaları gerekecektir. Bu bölümde konforlu otelcilik hizmetlerinden yanında kür merkezinin niteliği önemlidir. Dinlenme amaçlı termal turizm, turistlerin ülkemizin doğa güzellikleri ve jeotermal 13

28 kaynaklarından dinlenme amaçlı faydalanmalarını kapsar. Burada kaplıcanın bulunduğu doğal ve kültürel değerler ve konforlu konaklama önem arz edecektir. Asıl amaç dinlenme ve eğlencedir. ( User_Guide/ugindex.htm). Termal kür merkezlerindeki tesislere farklı amaçlarla gelen kürüstler aynı konaklama hizmetlerini almaktadır. Bu nedenle kürüstlerin tüm ihtiyaçlarına cevap verebilecek tarzda otelcik hizmetleri çok amaçlı olarak projelendirilmeli, kalifiye personel kullanılmalı, alt ve üst yapı ve işletme şekli amaca uyun olmalıdır. Termal turizm tesisleri diğer turizm türlerine hizmet eden tesislerden farklı bir yapı, işletme ve personel istihdamı gerektirmektedir. Bu yönü ile termal tesisler kompleks bir sistemi oluşturmaktadır. Sonuç olarak, termal turizm tesislerinin mekansal özellikleri, işletmesi ve pazarlanması yönünden diğer turizm tesislerinden ayrı bir özellik arz etmektedir Termal Turizm Uygulamaları Umumi Hıfzız Saha Kanununa istinaden yürürlüğe giren Kaplıcalar Yönetmeliği nde termal turizm uygulamalarında adı sıkça geçen tanım ve terminolojiler aşağıdaki gibi ifade edilmiştir. - Kaplıca: Kaplıca tedavisinin uygulandığı ortamları, - Doğal Tedavi Unsuru: Kaplıca tedavisinde kullanılan toprak, yeraltı ve deniz kaynaklı mineralli sular, gazlar, peloidler (çamurlar) ve iklimsel unsurları, - Kaplıca Tedavisi: Doğal tedavi unsurlarının yöredeki iklim olanakları ve gerekli görülen diğer tedaviler ile birlikte kür tarzında uygulandığı bir tedavi sistemini, 14

29 - Kür: Tedavi etkeninin belli dozda, seri halde, düzenli aralıklarla, belli sürelerle tekrarlanarak verilmesi ile uygulanan tedavi yöntemini, - Balneoterapi: Termomineral sular, peloidler ve gazlar gibi doğal tedavi unsurlarının banyo, içme ve inhalasyon (soluma) yöntemleri ile kür tarzında tedavi amaçlı kullanımını, - Klimaterapi (İklim Tedavisi): Hava sıcaklığı, nemi, rüzgar şiddeti ve hızı, güneş ışınımı ve benzeri iklimsel faktörlerin sistematik, dozlanmış, kür tarzında uygulanmasını, - Talassoterapi: Deniz iklimi ve unsurlarının kür tarzında uygulanmasını, (R.G / ) - Peloidoterapi: Doğal jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluşan organik ve/veya inorganik maddeler olan peloidlerin bir balneoterapi yöntemi olarak kullanılmasını, - Mineralli Sular: Doğal veya sondaj-galeri yoluyla yeryüzüne çıkarılan, litresinde en az 1 gram çözünmüş mineral içeren, bakteriyolojik ve kimyasal kirlenmeye uğramamış olan, fizyolojik ve tedavi edici etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış suları, - Termal Su: Çıkış noktasında sıcaklığı 20 C ve üzerinde olan suları, (R.G / ) 15

30 BÖLÜM 2 AVRUPADA VE TÜRKİYEDE TERMAL TURİZM Dünya Turizm Teşkilatı (DTÖ) nın 19 ülkede gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına göre, kür merkezi sayısı ve yatak kapasiteleri bakımından termal turizm dünyada en çok Avrupa ülkelerinde yerleştiği ve geliştiği görülmektedir. (Avcıkurt ve Çeken, 1998:29). Bu nedenle tez çalışmasında Avrupa daki örneklerden yola çıkılarak Avrupa ve Türkiye deki termal turizm merkezlerinin karşılaştırılması yapılacaktır Avrupa da Termal Turizm Avrupa Kaplıcalar Birliğine üye olan 18 ülke bulunmaktadır. Ülkeler alfabetik sırayla Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, İspanya, İsviçre, İzlanda, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Portekiz, Romanya, Slovakya, Türkiye ve Yunanistan dır. Sırbistan ise aday üye olup, izlenme sürecindedir (Lieber, 2007). Avrupa Kaplıcalar Birliği Genel Sekreteri Joachim Lieber, Avrupa termal turizm sektörünün genel durumunu Tablo 2.1 ve Tablo 2.2 de açıklamıştır. Tablo 2.1 e göre termal otel sayısı, ziyaretçi sayısı ve toplam gelir açısından sektörde lider konumundaki ülke Almanya dır. 16

31 Tablo 2.1.Avrupa Sektöründe Genel Durum (Lieber,2007) Termal Otel Sayısı Toplam Gelir EURO Gelen Ziyaretçi Sayısı Bunlar arasında Yabancı Ziyaretçi Kalan Ziyaretçi Sayısı Bunlar Arasında Yabancı Ziyaretçiler Sosyal güvenlik aracılığıyla kalanların sayısı Almanya milyar Avusturya 81 2 milyar ,000 Slovakya ,000 63, ,784 Slovenya milyon 529, Sırbistan milyon 682,000 30, ,840 50,000 Portekiz milyon 180, ,000 85,000 İspanya milyon 920, Yunanistan , Avrupa Kaplıcalar Birliği ne kayıtlı ülkelerin termal tesis sayısı ile birlikte yılları arasında geceleme kalış süreleri ve gelen ziyaretçi sayıları Tablo 2.2 de belirtilmektedir. Tablo 2.2 ye göre Avrupa daki termal tesislere yönelik ülke bazındaki bazı çıkarımlar aşağıdaki gibi sıralanabilir. - Almanya termal tesis sayısı olarak Avrupa da ilk sırada yer almaktadır yılları arasında termal tesislerin geceleme kalış sürelerinde ve ziyaretçi sayılarında artış gözlemlenirken deniz kenarında yer alan tesislerin artış oranları düşük olarak gözlenmektedir. - Almanya dan sonra sırasıyla İspanya, Fransa ve Avusturya da termal turizm sektöründe öncü konumdaki ülkeler olarak belirlenebilir yılları arasında Litvanya, Potekiz, İspanya ülkelerinde termal tesislerdeki geceleme kalış sürelerinde artış gözlemlenirken Fransa, Romanya, Sırbistan, Slovakya, Yunanistan, Avusturya, Slovakya ülkelerinde termal tesislerdeki geceleme kalış sürelerinde azalış gözlemlenmektedir. Avrupa Kaplıcalar Birliği tarafından termal turizm sektörüne yönelik gelecek varsayımlar bölgelere göre aşağıdaki gibidir. - Kuzey Avrupa: İzlanda termal turizm marketinde yer alan ülke olmasına rağmen Baltik ülkelerinde termal turizme eğilim yeterli düzeyde olmayıp gelecek yıllarda sektöre yönelik ilginin artması beklenmektedir. 17

32 - Batı Avrupa: Özelikle Fransa termal turizmde Avrupa pazarında rekabet edilemez düzeydedir ancak yatırımcılar termal tesislere büyük paralar ayırmadıklarından sektörde düşüş yaşanmaya başlanılmıştır. - Güney Avrupa: : Almanya pazarı diğer ülkedeki gelişmeler dolayısıyla pazarda gerileme yaşanması beklenmektedir. Çek Cumhuriyeti ve Slovakya ülkelerde mevzuatları nedeniyle kayıplara uğrayabilir mevzuat değişikliği yapmaları gerekmektedir. - Türkiye: Termal ve talasso da önemli bir potansiyeli olan Türkiye doğru tanıtımı yaparsa özellikle dünyada popüler olan hamam kültürünün daha çok tanıtırsa başarıya ulaşacağı vurgulanmaktadır. Geçen yıl Türkiye, Avrupa pazarında %1 lik düşüş yaşamıştır. Sağlık ve termal turizminde gelecekte artış yaşanacağı belirtilmiştir. Bunun için, daha iyi bir altyapı sağlanmalıdır. 18

33 Tablo 2.2. Avrupa da Termal Tesislerinde Geceleme Kalış & Ziyaretçi Sayıları (Kaynak: Lieber, 2007) Almanya Almanya (Sadece denizkenarında bulunan spalar) Termal Tesis Sayısı Geceleme Kalış Ziyaretçi Sayıları (265 spa) (48 spa) (265 spa) (48 spa) Fransa (Termal) Yunanistan İngiltere 12 Litvanya (sadece Jurmala) Lüksemburg Avusturya Kayıtlı değil Portekiz Romanya Sırbistan (Kosovo dışında) Slovakya İspanya

34 2.2. Önemli Yurtdışı Termal Turizm Merkezlerinin İncelenmesi Bu bölümde Avrupa da yer alan Almanya, Macaristan, Fransa, İtalya, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti ve Slovenya ülkelerinin termal turizm merkezleri incelenecektir Almanya Almanya da arasında kaplıca merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlere 7 milyondan fazla Alman ve yabancı turist gelmektedir. Kaplıca tedavisi bu ülkede çok eskiden beri bilinmektedir. Bunun için ülke kültürünün bir parçası haline gelmiştir. Kısa süre öncesine kadar her Alman vatandaş 3 senede 1 olmak üzere, 4 haftalık kaplıca tedavisi hakka sahipken Alman hükümeti kaplıcalarla ilgili harcamaları kısıtlamıştır. Hastalık tipine göre tedavi masrafları, her şey dahil, 21 günlük tedavisi için , 14 günlük tedavisi için Euro, 7 günlük tedavi için Euro arasında değişmektedir. Hekim teşhisi ve raporu olması şartıyla, kaplıca tedavilerin hem özel hem de kamu sağlık sigorta şirketler tarafından, tam veya kısmen karşılandığı ülkelerden biridir (Aydın, 2005). Almanya da termal kür uygulamalarına göre yılları arasında termal tesislere gelen ziyaretçi sayıları Tablo 2.3 verilmektedir. Tablo 2.3 e göre yıllara göre termal tesislere gelen ziyaretçi sayılarında artış gözlenmektedir. Termal uygulamalarında Talassoterapi %26 oranıyla en çok ziyaretçi alan termal kür uygulaması olduğu görülmektedir. Bu oran artışından çıkarılabilecek sonuç deniz kenarında talassoterapi uygulaması yapan tesis sayısının artığı yönünde yorumlanabilir. 20

35 Tablo 2.3. Termal Tesislere Gelen Ziyaretçi Sayıları (Kaynak: Lieber, 2007) Mineral ve Çamur Havuzları Klimaterapi Tlassoterapi Hidroterapi Toplam / ve +13,61 +4,41 +26,22 +13,47 +15, /99 (%) 2006/ ve +3,78 +0,15 +3,35 +0,19 +2, /2005 (%) Almanya da termal tesislerdeki konaklama sayıları termal kür uygulamalarına göre yılları arasında Tablo 2.4 de verilmektedir. Tablo 2.4 incelendiğinde yıllara göre mineral ve çamur havuzları, klimaterapi, hidroterapi uygulamalarına yönelik konaklama sayılarında azalma gözlenirken talassoterapi uygulaması yönelik konaklama sayısında artış gözlenmektedir. Tablo 2.4.Termal Tesislerde Konaklama Sayıları (Kaynak: Lieber, 2007) Mineral ve Çamur Havuzları Klimaterapi Tlassoterapi Hidroterapi Toplam /99 ve 2006/99(%) 2006/99 ve 2006/2005 (%) , , , , , , , , , ,06 21

36 Termal kür uygulamalarına göre yılları arasında termal tesislerde kalış süreleri incelendiğinde ortalama 5 ile 7 gün arasında konaklama yapıldığı Tablo 2.5 de gözlemlenmektedir. Tablo 2.5. Termal Tesislerde Kalış Süreleri (Kaynak: Lieber, 2007) Mineral ve Çamur Havuzları Klimaterapi Tlassoterapi Hidroterapi Toplam ,88 5,29 6,54 5,63 6, ,81 5,18 6,54 5,50 6, ,81 5,32 6,52 5,45 6, ,75 5,11 6,43 5,32 6, ,51 4,99 6,17 5,22 5, ,16 4,75 6,07 5,00 5, ,02 4,60 5,84 4,85 5, ,84 4,50 5,70 4,76 5,41 Avrupa Kaplıcalar Birliğinin Almanya da termal turizm sektöründeki gelecek tahminler aşağıdaki gibidir. - Almanya da turizm talebindeki yaş sınırı giderek artmaktadır yılında 63 yaş ile sınırlanırken 2008 de 70, 2018 de ise 78 yaşa kadar artacaktır. - 3 haftalık kür programı giderek azalacak, Almanya ya gelen turistler daha düşük fiyat imkanı sağlayan Çek Cumhuriyeti, Slovakya gibi ülkelere gitme eğilimi gösterecektir. - Sağlık turizmine yönelik talep artacak ve Almanların %80 ı sağlık turizmini önemseyecektir. - Wellness (zindelik, güzellik) amaçlı spalar özellikle günübirlik gelen ziyaretçilerden önemli kazançlar sağlayacaktır. 22

37 Bad Füssıng Almanya nın güneydoğusunda, Münih e 100 km mesafede bulunan Bad Füssing yerleşimi Almanya daki en önemli termal merkezlerindendir. 5 tane büyük kür merkezi, termal konaklama tesisleri, kür parkları, binicilik parkları, sanatoryum, hastane, klinik oteller, konser salonları, ibadet yerleri ile bir bütün olup, 70 km² lik bir alanda yerleşen Bad Füssing de yatak kapasitesi bulunmaktadır. Ayrıca bölgede bulunan bazı otellerin içerisinde kaplıca ve termal su tedavisi ile ilgili birimler bulunmaktadır. Bazı oteller ise kür hizmetlerini otel dışında bulunan kür merkezlerinden ve tedavi maksatlı tesislerden almaktadır (Orme Jeotermal, 2007) metreden çıkan 56 C termal su, özel havuzlarda vücut sıcaklığında tutulmaktadır (27 C 42 C). 3 ya da 4 yıldızlı otellerde kür, spa ve wellness paketleri gecelik kişi başı arasında satılmaktadır (Proje Yönetim, 2006). Jeotermal su, şebeke ile tesislere dağıtımı yapılmaktadır. Termal su üretim ve dağıtımı bir birlik üstlenmiştir. Ağırlıklı olarak kamudan oluşan bu birlik; Valilik, Belediye ve suyu kullananlardan oluşmuştur (Orme Jeotermal, 2007). Resim 2.1 de Bad Füssing tesislerinden genel bir görünüm sunulmaktadır. Resim 2.1. Bad Füssing tesislerinden genel bir görünüm 23

38 Therme 1, Europe Therme ve Johannesbad turizm merkezinin en önemli termal turizm tesisleridir. Termal merkezde 43 tipte spor aktivitesi, 18 delikli golf sahası, eğlence alanları (konser ve müzikal salonları, tiyatro, vs.), restaurantlar ve dans kulüpleri, alışveriş butikleri, tıbbi merkezler (40 doktor ve 120 terapist), termal su, aromaterapi, shiatsu, meditasyon, anti-aging ve talasso, deniz suyu tedavileri, sahuna ve buhar banyoları, Cleopatra banyosu bulunmaktadır (Burt and Price, 2001). Bir kür merkezindeki büyük termal havuzların toplam alanı, m² ye kadar ulaşmaktadır. Söz konusu havuzlar yerel yönetimler tarafından yapılmıştır. Oteller ise özel sektörün kurduğu tesislerdir. Bad Füssing tesisleri yaz-kış çalışmaktadır ve buraya gelen insanlar tedavi, dinlenme ve eğlenme ihtiyaçlarını burada gidermektedir. Söz konusu bölgeye yakın bulunan Bad Griesbach termal tesisleri golf turizmine bütünleşmiş olmuş tesislerdir. Oteller ve kür merkezleri birbirlerine yeraltından büyük galarilerle bağlanmıştır. Araba, otobüs vs. ile elen tedavi edilecek kişi hiç etrafa temas etmeden yağmurla, rüzgarla karşılaşmadan otellere ve kür merkezine ulaşmaktadır. Bir başka örnekte Münih yakınlarında bulunan Erdng Termal tesissidir. Bu tesis daha çok rekreatif amaçlı, çatısı kapanıp açılan bir termal havuzu vardır. Özel sektör tarafından kurulmuştur ve karlılığı yüksek bir tesis olarak kendisini göstermektedir. Ayrıca 60 ºC lik jeotermal su 3000 metre derinden üretilmektedir. Bu suyla Erding te 4000 ev ısıtılmaktadır (Orme Jeotermal, 2007).. Sonuç olarak, Almanya Avrupa nın termal turizm sektöründe en gelişmiş ülkesidir. Ülkede bulunan 291 adet tesissiyle ekonomik faaliyeti yılda 300 milyar $ civarındadır. 24

39 Baden Baden Almanya nın güneybatısında Ren ovasının kenarında konumlanmaktadır. Kuzey Kara Ormanlarının yamaçları ile çevrelenmiş korunaklı bu bölgede ılıman iklim koşulları egemen olup bahar ve sonbahar mevsimleri oldukça uzun sürmektedir. Almanya da üst gelir grubuna hitap eden ve fiyatları açısından diğer bölgelere kıyasla lüks bir termal merkezdir. 23 kaynaktan çıkan 68 ºC deki termal sular hareket bozuklukları, romatizma, kalp ve dolaşım bozukluklarını tedavi edici özelliktedir (Proje Yönetim,2006) Baden Baden de Caracalla, Arena Vita, Cara Vitalis ve Friedrichsbad en önemli termal turizm tesisleridir. Check-up ve rehabilitasyonun yanı sıra anti-stress ve anti-aging, masaj, fitness, talassoterapi tedavi seçenekleri vardır. Golf, bisiklet, festival, tiyatro, gazino, restaurant ve alışveriş üniteleri merkezde yer almaktadır (Saner 2000) Bad Kissengen Bad Kıssıngen Almanya nın en tanınmış termal merkezlerinden birisidir. Geçmişte önemli bir tarihi misyonu olan merkez bugün ünlü müzisyen, sanatçı ve politikacıları ağırlamaktadır. Mimari dokusu, rekreasyon alanları, çeşitli spor, eğlence ve kültürel aktiviteler, aromaterapi, masaj, yüzme ve egzersiz havuzları alanda yer almaktadır. Kür, spa ve wellness paketleri gecelik kişibaşı arasında satılmaktadır (Proje Yönetim, 2006). 25

40 Fransa Bu bölümde Fransa nın en önemli termal merkezlerinden Therme Evian, Cote-D Azur Bölgesi ve Poitou-Charence Bölgesi anlatılacaktır Therme evian Termal suları ile ünlü olan Evian, Léman Gölü kıyılarında ve Alplerin eteklerinde konumlanmaktadır. Bölgede göl ve dağlarla bağlantılı birçok aktivite imkanı mevcuttur. Evian termal merkezinde farklı yaş gruplarına yönelik wellness ağırlıklı farklı tedavi kürleri uygulanabilmektedir. Bu kürler arasında Kısa Aüreli Programlar, Anne ve Bebek Kürleri ve Günlük Kürler1 gibi seçenekler yer almaktadır. Konaklama hariç bazı kür paketleri aşağıdaki Tablo 2.6 da sunulmaktadır. Tablo 2.6. Konaklama Hariç Kür Paketleri (Kaynak: Proje Yönetim,2006) KONAKLAMA HARİÇ KISA SÜRELİ PROGRAMLAR WELLBEING (5 GÜN) FİYAT ( )/KİŞİ EVIAN DUYU PROGRAMI (5 GÜN) 5 Rahatlama Masajı 5 Rahatlama Masajı 5 Jet Duş 5 Termal Havuz Kürü Club Forme ye ücretsiz giriş GENÇLİK PROGRAMI (6 GÜN) 1 Shiatsu Masajı 1 Sophoroloji (Barış ve Uyum) Seansı 1 Vücut Bakımı 1 Cilt Tanısı 1 Yüz Bakımı 6 Evian Aqua Masajı 6 Termal Havuz Seansı 2 Su Masajı Banyosu 2 Jet Duş Club Forme Ücretsiz Giriş FİYAT ( )/KİŞİ 5 Rahatlama Masajı 319 (63,8 /kişi/gün) 5 Rahatlama Masajı 1 Günlük Mağara Gezisi 635 (127 kişi/gün) 1 Günlük Kanyon Gezisi 1 Günlük Su Sporları Aktivitesi FİYAT ( )/KİŞİ SÜKUNET PROGRAMI (5 GÜN) FİYAT ( )/KİŞİ 696 (116 /kişi/gün) 3 Shiatsu Masajı 2 Özel Yağlarda Rahatlama Masajı 5 Işık Terapisi Seansı 2 Sophoroloji 2 Evian Su Masajı 3 Termal Su Seansı 2 Jimnastik & 2 Su Jimnastiği Seansı Club Forme ye ücretsiz giriş 2 Tırmanış Çalışması 26

41 Côte-D azur Bölgesi Fransa nın ünlü bölgesi Côte-D Azur, sanat, kültür, deniz, Alp Dağları, golf ve termal suları ile önemli bir turizm bölgesi oluşturmaktadır. Bu bölgede, Bathemont-les-Bains, Camoins-les-Bains, Digne-les-Bains ve Gréoux-les-Bains en önemli termal merkezlerindendir. Bu merkezlerden Digne-les-Bains 609m yükseklikte olup yıllın 300 günü güneş alan özel bir iklim yapısı vardır. Bu nedenden dolayı Digne-les-Bains de konaklama hariç olarak sunulan termal kürler özellikle romatizma ve solunum hastalıklarına yöneliktir. Termal havuzların yanı sıra üst solunum su terapisi, tam solunum kürü, farklı duş teknikleri gibi özel kür programları uygulanmaktadır (Proje Yönetim A.Ş., 2006) Poıtou-Charente Bölgesi Poitou-Charente bölgesinin en ünlü termal merkezi 75 m yükseklikte konumlanan ve nüfusa sahip La Roche-Posay termal merkezidir. Termal sular selenium silika ve çinko mineralleriyle zengindir. Termal tedaviler, geleneksel termal tedaviler ve temalı kürler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Temalı kürler wellness ağırlıklıdır. Örneğin 3 yıldızlı Hotel Loges Du Parc otelindeki temalı kür paketlerinin konaklama dahil fiyatları Tablo 2.7 de verilmiştir. 27

42 Tablo 2.7. Konaklama Dahil Kür Paketleri (Kaynak: Proje Yönetim, 2006) 6 GECELİK TEMALI KÜR PAKETLERİ 7 GECELİK TEMALI KÜR PAKETLERİ WELLNESS KÜRLERİ FİYAT ( )/KİŞİ CİLT SAĞLIĞI VE GÜZELLİĞİ WELLNESS (5GÜN) Duş Püskürtme (Yüz) Aerogazeux Banyosu Vücut Maskesi PAKETİ Dermotolojik Bakım İçin Vücut Paketi BALNEO PROGRAMI Bölgesel Bakım Yüz ve Vücut Drenajı Oksijen ve Yüz Bakımı Anti-Stress Masajı Shiatsu Fitness ve Yüzme Havuzu 6 Roche Possay Ürünü Single: 1,110 (185 /kişi/gün) Double: 937,50 (156,25 /kişi/gün) 4 Termal Gün: Afüzyon Duşu Püskürtme (Vücut) Yüz Banyosu Ayak Banyosu 2 Güzellik Günü 5 Dermo Su Mesajı 1 Refleksoloji 1 Vücut Paketleme 1 Yüz Bakımı 1 Kuru Hidromasaj 3 Yüzme Havuzunda Vücut Aktivitesi FİYAT ( )/KİŞİ Single: 1,190 (170 /kişi/gün) Double: 995 (142 /kişi/gün) Macaristan Macaristan da termal kültürü Romalılar döneminde bugünün Budapeşte şehri ve civarında kurulan ilk kolonilerde ortaya çıkmıştır. 150 yıl boyunca Türk kültüründen etkilenmiş ve Osmanlıların hakimiyeti altındaki bu dönemde Szeged (1555) ve Buda da (Veli Bath, 1558) Türk kültürünü yansıtan hamamlar inşa edilmiştir. Kayıtlı olarak 1322 adet termal kaynak bulunmaktadır. Bunlardan yaklaşık 300 tanesi kaplıca amaçlı kullanılmaktadır. 189 tanesinin iyileştirici etkisi olduğu belirlenmiştir. 35 kaliteli spa merkezi, 55 kaliteli spa tesisi, 38 wellness oteli bulunmaktadır. Ayrıca, 5 adet mağara, 5 adet çamur, 1 adet moffetta (karbondioksit 28

43 ve volkanik maddeler içeren kuru kaplıcalar) toplam 600 termal havuz içeren 360 adet kamusal kaplıca ve 120 adet sağlık enstitüsü bulunmaktadır. Spa ve wellness için gelen ziyaretçilerin %77 si Avrupa ülkelerinden gelmektedir. Termal tesislerin yeniden yapılanması için yılları arasında 12 milyon EU harcanmıştır yılları arasında 138 proje gerçekleştirilmiş ve 452 milyon EU harcanmıştır (Bender,2007). Macaristan da devlet desteği yardımıyla yılları arasında 32 milyar forint termal işletmelere yatırım yapılmıştır. 100 milyar forintten fazla para termal su ile bağlantılı kullanılmıştır. Balneolojik tedavilerin %85 inin geri ödemesi sigorta tarafından yapılmaktadır. Hastalar sadece tedavi masrafının %15 ini karşılamaktadır. (Tedavi masrafları kaplıcaların çeşidine ve kalitesine göre daha az veya fazla olabilir). Kronik felç hastalıkları için her yıl iki spa tedavisi sigorta tarafından karşılanmaktadır (Bender,2007). Resim 2.2 de Macaristan ın önemli termal turizm merkezlerinden Heviz Gölünü gösterilmiştir. Resim 2.2. Macaristan Heviz Gölü 29

Turizm sektörü, Türkiye için önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır.

Turizm sektörü, Türkiye için önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Turizm sektörü, Türkiye için önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Milli Gelirin yaklaşık %5 i turizm sektöründen elde edilmektedir. (%1i termal turizimden) Turizm sektöründe son yıllarda yaşanan hızlı

Detaylı

SAĞLIK TURİZMİ YRD. DOÇ. DR. UĞUR AKDU

SAĞLIK TURİZMİ YRD. DOÇ. DR. UĞUR AKDU SAĞLIK TURİZMİ YRD. DOÇ. DR. UĞUR AKDU Sağlık Turizminin Çeşitleri 2 Termal ve spa-wellness turizmi İleri yaş ve engelli turizmi Medikal turizm 3 Termal ve Spa-Wellness Turizmi Mineralize termal sular

Detaylı

SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE. Dünyada sağlık turizminin gelişmesine sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir;

SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE. Dünyada sağlık turizminin gelişmesine sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir; Yrd. Doç Dr. Gonca Güzel Şahin SAĞLIK TURİZMİNİN YENİ YILDIZI; TÜRKİYE Sağlık Turizmi; insanların tedavi olmak amacıyla yaşadıkları ülkeden, kaliteli ve görece daha ucuz hizmet alabilecekleri başka ülkelere

Detaylı

TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ

TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ Dr. ADNAN ASLAN 27 MART 2013 ANKARA KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM ve İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇERİK 1.Dünyada ve Türkiye de Turizm 2. Türkiye

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. İlkay TAŞ GÜRSOY Dokuz Eylül Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. İlkay TAŞ GÜRSOY Dokuz Eylül Üniversitesi AVRUPA BİRLİĞİ NDE SAĞLIK TURİZMİ Yrd. Doç. Dr. İlkay TAŞ GÜRSOY Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık turizmi nedir? hastaların ihraç edilmesi? tıbbi hizmetlerin ithal edilmesi? sağlığın/sağlık hizmetlerinin

Detaylı

TÜRKİYE TURİZMİ Değerlendirme Raporu

TÜRKİYE TURİZMİ Değerlendirme Raporu TÜRKİYE TURİZMİ Değerlendirme Raporu Özet Sonuçlar *2016 yılında gelen yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 30.05 oranında düşüş gösterirken 2017 ilk 9 ayında yüzde 28 artış kaydedilmiştir. *Türkiye'ye en çok

Detaylı

Çok tatil yapan ülke imajı yanlış!

Çok tatil yapan ülke imajı yanlış! Tarih: 19.05.2013 Sayı: 2013/09 İSMMMO nun Türkiye de Tatil ve Çalışma İstatistikleri raporuna göre Türkiye tatil günü sayısında gerilerde Çok tatil yapan ülke imajı yanlış! Türkiye, 34 OECD ülkesi arasında

Detaylı

KONAKLAMA TESİSLERİNDE KURULACAK SAĞLIK TESİSLERİ

KONAKLAMA TESİSLERİNDE KURULACAK SAĞLIK TESİSLERİ KONAKLAMA TESİSLERİNDE KURULACAK SAĞLIK TESİSLERİ Sayılarla Türk Turizmi Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik Özel Hastaneler Yönetmeliği SAYILARLA TÜRK TURİZMİ TÜRK

Detaylı

TUROB Vakantiebeurs / Utrecht - HOLLANDA 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu

TUROB Vakantiebeurs / Utrecht - HOLLANDA 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu TUROB Vakantiebeurs / Utrecht - HOLLANDA 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 08.01.2013 13.01.2013 2014 Yılı Fuar Tarihleri 07-12.01.2014 Fuarın Açık Olduğu saatler 08/09/10/12/13.01.2013 10:00-18:00

Detaylı

türkiye talep profili 2014

türkiye talep profili 2014 1 AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ türkiye talep profili 2014 ilk yarı Sonuçları (özet değerlendirme) 30 YIL 1984-2014 AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT GECELEMELER % 10, GELİR % 6 ARTTI

Detaylı

Dünyada yılda bir milyar kişi ülke değiştiriyor ve bu sayı her yıl %7 artıyor.

Dünyada yılda bir milyar kişi ülke değiştiriyor ve bu sayı her yıl %7 artıyor. Sağlık Turizmi GENEL BİLGİ Dünyada yılda bir milyar kişi ülke değiştiriyor ve bu sayı her yıl %7 artıyor. Türkiye 2002 de 17. Sıradan 2012 de 7 sıraya yükseldi. (Fransa, ABD, Çin, İspanya, İtalya, İngiltere,

Detaylı

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI BİRİNCİ HAFTA 2 TURİZM OLAYI VE GELİŞİMİ Turizm kelimesinin Latincede dönmek, etrafını dolaşmak, geri dönmek anlamına gelen tornus kökünden türetildiği

Detaylı

YATIRIMDAN İŞLETMEYE TERMAL TURİZM

YATIRIMDAN İŞLETMEYE TERMAL TURİZM YATIRIMDAN İŞLETMEYE TERMAL TURİZM Hazırlayan: Turabi ÇELEBİ Termal Turizm Yatırımlarına yaklaşım *Termal Turizm Destinasyonları *Termal Otel Yatırımları * * Geleneksel Anlayış ( Asya Tipi ) * Modern

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012 de %4 artışla 1,035 milyar

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012

Detaylı

TERMAL SU NEDİR? Termal sular, sıcaklıkları 20 C nin üzerinde ve mineral yönünden zengin olan doğal kaynak sularıdır.

TERMAL SU NEDİR? Termal sular, sıcaklıkları 20 C nin üzerinde ve mineral yönünden zengin olan doğal kaynak sularıdır. Su olmadan medeniyet olmaz. Tarih boyu kurulan bütün medeniyetler su etrafında şekillenmiştir. Su kemerleri, sarnıçlar, çeşmeler ve hamamlar medeniyetin olmazsa olmaz unsurları haline gelmiştir. Özellikle

Detaylı

Hizmet Sektörü Olarak Sağlık Turizminin Ülke Ekonomisindeki Rolü. Dr. Seyit KARACA TOBB Türkiye Sağlık Kurumları Meclis Başkanı

Hizmet Sektörü Olarak Sağlık Turizminin Ülke Ekonomisindeki Rolü. Dr. Seyit KARACA TOBB Türkiye Sağlık Kurumları Meclis Başkanı Hizmet Sektörü Olarak Sağlık Turizminin Ülke Ekonomisindeki Rolü Dr. Seyit KARACA TOBB Türkiye Sağlık Kurumları Meclis Başkanı Türkiye Ekonomisi Ülkemiz 2011 yılında yapmış olduğu büyüme trendiyle, dünya

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR. Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü

SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR. Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Programın Amacı ve Kapsamı-1 2 Tıbbi tedavinin alınması, termal kaynakların kullanılması,

Detaylı

ĠSVĠÇRE DE DĠL EĞĠTĠMĠ

ĠSVĠÇRE DE DĠL EĞĠTĠMĠ ĠSVĠÇRE DE DĠL EĞĠTĠMĠ ALMANCA VE FRANSIZCA DĠL KURSLARI Avrupa'nın bir çok farklı dil konuşulan ülkesi Ġsviçre'de Almanca veya Fransızca dillerinden bir tanesini öğrenmeniz mümkündür. Kış sporlarının

Detaylı

2015 yılının aynı döneminde ise Yurtdışına çıkan Türk Vatandaş sayısı ise 9 milyon 256 bin 486 kişi olarak gerçekleşti.

2015 yılının aynı döneminde ise Yurtdışına çıkan Türk Vatandaş sayısı ise 9 milyon 256 bin 486 kişi olarak gerçekleşti. 2016 YILINDA YURTDIŞINA ÇIKAN VATANDAŞLARIN SAYISI %-12.90 DÜŞTÜ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre; 2016 yılında yurtdışına çıkan Türk Vatandaşlarının sayısı 2015 yılına

Detaylı

TÜRKİYE TURİZM PİYASALARI 2010-(Balıkesir)

TÜRKİYE TURİZM PİYASALARI 2010-(Balıkesir) TÜRKİYE TURİZM PİYASALARI 2010-(Balıkesir) Gayrimenkul değerlemesi ve gayrimenkul danışmanlığı hizmeti vermekte olan İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık A.Ş. nin Haziran-2011 de yayınladığı raporun

Detaylı

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ

ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS KOORDİNATÖRLÜĞÜ GENÇLİK DEĞİŞİM PROJELERİ ERASMUS + ANA EYLEMLER ANA EYLEM 1 ANA EYLEM 2 ANA EYLEM 3 JEAN MONNET Bireylerin Öğrenme Hareketliliği İyi ve Yenilikçi Uygulamalar için İş Birliği Politika

Detaylı

SAĞLIK TURĠZMĠ DESTĠNASYONLARI: DÜNYADA ĠYĠ UYGULAMA ÖRNEKLERĠ VE ADANA DESTĠNASYONU

SAĞLIK TURĠZMĠ DESTĠNASYONLARI: DÜNYADA ĠYĠ UYGULAMA ÖRNEKLERĠ VE ADANA DESTĠNASYONU 26 Aralık 2012 SAĞLIK TURĠZMĠ DESTĠNASYONLARI: DÜNYADA ĠYĠ UYGULAMA ÖRNEKLERĠ VE ADANA DESTĠNASYONU Doç. Dr. Mehmet Cihan YAVUZ Çukurova Üniversitesi, Seyahat ĠĢletmeciliği Bölüm BaĢkanı SAĞLIK TURĠZMĠ

Detaylı

TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu. 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası 4. Katılımcı otellerin sağladığı promosyonlar

TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu. 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası 4. Katılımcı otellerin sağladığı promosyonlar TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 13-16.11.2014 Fuarın Açık Olduğu saatler 11.00 20.00 Dağıtılan Malzemeler 1. Istanbul Guide 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası

Detaylı

Dr. Dursun AYDIN KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖNEM NEMİ. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 2. SAGLIK KURULTAYI 12/04/2008 ANTALYA

Dr. Dursun AYDIN KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖNEM NEMİ. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 2. SAGLIK KURULTAYI 12/04/2008 ANTALYA KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖZEL YURTİÇİ ve YURTDIŞI I SAĞLIK SİGORTALARININ S ÖNEM NEMİ www.saglikturizmi.org.tr Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı SAĞLIK TURİZM ZMİ Medikal Turizm

Detaylı

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları. Bilecik Turizm Sektörü Bilgi Notu

TR41 Bursa Eskişehir Bilecik Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları. Bilecik Turizm Sektörü Bilgi Notu TR41 Bursa Eskişehir Bölge Planı Hazırlık Çalışmaları Turizm Sektörü Bilgi Notu Türkiye (bin) Turizm Sektörü Türkiye 2012 yılı turizm geliri 29.351 milyon $ (revize edilmiş), kişi başına ortalama harcama

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... iii x BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE DÜNYADAKİ BAŞLICA BÜTÜNLEŞME SÜREÇLERİ... 1 AVRUPA BİRLİĞİNİN TARİHİ GELİŞİMİ VE AMAÇLARI... 2

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU EYLÜL 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

TUROB - Selanik Philoxenia 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu

TUROB - Selanik Philoxenia 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu TUROB - Selanik Philoxenia 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 21-24.11.2013 Fuarın Açık Olduğu saatler 11.00 20.00 Dağıtılan Malzemeler 1. Istanbul Guide 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası

Detaylı

EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU EKİM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU HAZİRAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Ocak-Haziran İhracat taşımalarımızın %49 u (~297.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %35 i (~208.000) Avrupa Ülkelerine, %16 sı ise (~100.000)

Detaylı

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017 Özet Sonuçlar Ocak-Aralık döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısında % 27.84 oranında artış Aralık ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısında %30.84 oranında artış Ocak- Aralık döneminde OECD ülkelerinden

Detaylı

TÜRK TURİZMİ. Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı

TÜRK TURİZMİ. Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı TÜRK TURİZMİ Necip Boz TOBB Turizm Meclisi Danışmanı 2 45.000.000,00 40.000.000,00 35.000.000,00 30.000.000,00 25.000.000,00 20.000.000,00 15.000.000,00 10.000.000,00 5.000.000,00 Turizm Gelirleri ve Turist

Detaylı

BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 2014-2023 TR41 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU

BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 2014-2023 TR41 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI 24-223 TR4 BÖLGE PLANI BURSA TURİZM ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU TOPLANTISI BİLGİ NOTU , bin Türkiye, milyon Turizm Sektörü Türkiye 223 Turizm Stratejisi nde illerimizin

Detaylı

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ

OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ 12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247

Detaylı

Berkalp Kaya KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Berkalp Kaya KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU KASIM 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 15,5 Milyar Dolar İle Tüm Zamanların En Yüksek Kasım Ayı İhracatı Kasım ayı ihracat verilerine göre kasımda ihracat geçen yılın aynı dönemine

Detaylı

MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU MAYIS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/05/2016 31/05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 03 08 03 Almanya 03 03 02 18 26 93 50 53 89 Arnavutluk 02 Avusturya 02 03 01 02 Belçika

Detaylı

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum 1.2.2. YATIRIMLAR 1.2.2.1. Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2018 yılında reel olarak yüzde 1,4 oranında artması beklenmektedir. Bu dönemde, kamu kesimi

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Komşular SUNAR T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Asgari Ücretin Tanımı Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını

Detaylı

Natur-Med de Bir Gün Nasıl Geçiyor?

Natur-Med de Bir Gün Nasıl Geçiyor? Natur-Med de Bir Gün Nasıl Geçiyor? Arınma, Do a, Termal SPA www.natur-med.com.tr Natur-Med Davutlar-Kuşadası Natur-Med'de Konaklama Otel Süiti Bahçe Süiti Bahçe Odası Otel Odası Arınma, Do a, Termal SPA

Detaylı

TURİZM İSTATİSTİKLERİ RAPORU OCAK-ARALIK DÖNEMİ

TURİZM İSTATİSTİKLERİ RAPORU OCAK-ARALIK DÖNEMİ TURİZM ÇEVRE VE KÜLTÜR BAKANLIĞI NIN 2010-2013 TURİZM STRATEJİK PLAN ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA, MAKRO DÜZEYDE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ALTYAPI OLUŞABİLMESİ İÇİN KOYMUŞ OLDUĞU HEDEFLER: 1. Turist sayısının kademeli

Detaylı

Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke

Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke Türk araçlarının taşıma yaptığı ülkelere göre yoğunlukları gösterilmektedir. Siyah: ilk 15 ülke İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın Aralık ayında 111.953 adet

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü KONYA ÖZELİNDE YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE BAZLI ANALİZİ 06.08.2014 1 DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri Büyükdere Cad. No. 141 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

TÜRSAB VAKANTIEBEURS 2016 TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU

TÜRSAB VAKANTIEBEURS 2016 TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU TÜRSAB VAKANTIEBEURS 2016 TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) bu yıl 12-17 Ocak tarihleri arasında Hollanda nın Utrecht kentinde gerçekleştirilen Vakantiebeurs

Detaylı

TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU TEMMUZ 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi OCAK-HAZİRAN 2018 İHRACAT VERİLERİ

Detaylı

TUR 2013 GÖTEBORG TURİZM FUARI RAPORU 21 24 MART 2013 GÖTEBORG - İSVEÇ

TUR 2013 GÖTEBORG TURİZM FUARI RAPORU 21 24 MART 2013 GÖTEBORG - İSVEÇ TUR 2013 GÖTEBORG TURİZM FUARI RAPORU 21 24 MART 2013 GÖTEBORG - İSVEÇ Aykut TERZİOĞLU Dış Ekonomik İlişkiler ve Uluslararası Organizasyonlar Müdürlüğü Fuarcılık Masası Uzmanı TUR 2013 GÖTEBORG TURİZM

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim) Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı

Detaylı

ESKİŞEHİR KIZILİNLER TERMAL İLERİ YAŞAM MERKEZİ

ESKİŞEHİR KIZILİNLER TERMAL İLERİ YAŞAM MERKEZİ ESKİŞEHİR KIZILİNLER TERMAL İLERİ YAŞAM MERKEZİ İÇİNDEKİLER Termal Turizm Merkezine Yönelik Üst Ölçek Planlama Çalışmaları Avrupa Ülkeleri Termal Turizm Merkezi Örnekleri Kızılinler Termal Turizm Merkezinde

Detaylı

NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

Tablo 37 - İllerdeki Konaklama Tesislerinin Kapasiteleri

Tablo 37 - İllerdeki Konaklama Tesislerinin Kapasiteleri TURİZM Manisa ili tesis sayısı ve yatak kapasitesi bakımından çevresinde bulunan illerin gerisinde kalmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın 2011 yılı konaklama istatistikleri incelendiğinde Manisa ilinin

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat) Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU ŞUBAT 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ

KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ Yükseköğretim Sisteminin Uluslararasılaşması Çerçevesinde Türk Üniversitelerinin Uluslararası Öğrenciler İçin Çekim Merkezi Haline Getirilmesi Araştırma Projesi KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

PAZAR ANALİZ SÜRECİ 3 AŞAMA DA YAPILIR. 1. Masa başı araştırması 2. Alan araştırması 3. Hedef pazar bölümünün seçimi

PAZAR ANALİZ SÜRECİ 3 AŞAMA DA YAPILIR. 1. Masa başı araştırması 2. Alan araştırması 3. Hedef pazar bölümünün seçimi PAZAR ANALİZ SÜRECİ 3 AŞAMA DA YAPILIR. 1. Masa başı araştırması 2. Alan araştırması 3. Hedef pazar bölümünün seçimi 1. Masa başı araştırmasında. Masa başı araştırmasında şu soruların cevabını vermeliyiz;

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde

Detaylı

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Uzman - Berkalp Kaya 23.01.2017 berkalp.kaya@und.org.tr 2017 YILI TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU Türk araçlarının taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi. İHRACAT TAŞIMALARI

Detaylı

T e r m a l i n B a ş k e n t i Thermal Capital of Turkey A f y o n k a r a h i s a r

T e r m a l i n B a ş k e n t i Thermal Capital of Turkey A f y o n k a r a h i s a r T e r m a l i n B a ş k e n t i Thermal Capital of Turkey A f y o n k a r a h i s a r Prof. Dr. Mustafa SOLAK Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü msolak@aku.edu.tr V. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi

Detaylı

AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU AĞUSTOS 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 yılı içerisinde Türk araçlarının karayolu ile taşımacılık yaptığı ülkelerin harita üzerinde gösterimi İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği

Detaylı

MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU MART 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

ATM DUBAI 2015 ULUSLARARASI TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU

ATM DUBAI 2015 ULUSLARARASI TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU ATM DUBAI 2015 ULUSLARARASI TURİZM FUARI DEĞERLENDİRME RAPORU ATM DUBAI 2015 ULUSLARARASI TURİZM FUAR RAPORU Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) bu yıl 22 inci kez gerçekleştirilen ATM Dubai 2015

Detaylı

xclusive yönetim raporları Gösterge ve analizlerle SAYI Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Eylül 2014

xclusive yönetim raporları Gösterge ve analizlerle SAYI Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Eylül 2014 etik xclusive yönetim raporları ÖZEL SAYI ETİK Yönetim Kurulu Mehmet İşler: Y.K Başkanı ve TÜROFED Başkan Yrd. Uğur Şahbaz: Başkan Yrd. Bülent Tercan: Başkan Yrd. Sevda Zorlu Başkan Yrd. Şinasi Akçay:

Detaylı

G R U P F İ Y A T T E K L İ F İ. Termalle gelen sağlık, huzur, mutluluk ve keyifli toplantıların adresi

G R U P F İ Y A T T E K L İ F İ. Termalle gelen sağlık, huzur, mutluluk ve keyifli toplantıların adresi G R U P F İ Y A T T E K L İ F İ Termalle gelen sağlık, huzur, mutluluk ve keyifli toplantıların adresi Kime : Mahmut AKÜLKE Acente / Şirket : TÜRKİYE MOTOSİKLET FEDERASYONU Tel : 0 542 278 04 99 E-mail

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Ekim - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. 28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam

Detaylı

İstanbul Otellerinin 360 Derece Değerlendirmesi

İstanbul Otellerinin 360 Derece Değerlendirmesi İstanbul Otellerinin 360 Derece Değerlendirmesi Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Burçin Hatipoğlu Maria Dolores Alvarez Kıvanç İnelmen Dilek Ünalan Değerlendirme... İnsan Kaynağına Yatırım

Detaylı

Türkiye 2009 2010 2011 2012 2013 Pazar Payı % 3,7 % 4,4 % 4,5 % 4,25 % 4,1

Türkiye 2009 2010 2011 2012 2013 Pazar Payı % 3,7 % 4,4 % 4,5 % 4,25 % 4,1 TÜRKİYE NİN HOLLANDA TURİZM PAZAR PAYI 16.8 milyon kişilik bir nüfusa sahip olan Hollanda, nüfusuna oranla en çok tatile çıkan Avrupa ülkeleri arasında yer almaktadır. Avrupa Konseyi Resmi İstatistik Dairesi

Detaylı

BİR BAKIŞTA SAĞLIK -AVRUPA 2010 -

BİR BAKIŞTA SAĞLIK -AVRUPA 2010 - BİR BAKIŞTA SAĞLIK -AVRUPA 2010 - (OECD ve Avrupa Birliği işbirliğinde hazırlanan Bir Bakışta Sağlık-Avrupa 2010 adlı yayının özetidir) AĞUSTOS 2011 ANKARA İçindekiler ÖZET 1 BÖLÜM 1- SAĞLIĞIN DURUMU...

Detaylı

YEREL YÖNETİMLERDE REKREASYON YEREL PROGRAM YÖNETİMLERDE VE REKREASYON

YEREL YÖNETİMLERDE REKREASYON YEREL PROGRAM YÖNETİMLERDE VE REKREASYON YEREL YÖNETİMLERDE REKREASYON YEREL PROGRAM YÖNETİMLERDE VE REKREASYON PROGRAM HİZMETLERİ VE HİZMETLERİ Yrd.Doç.Dr.Ümit KESİM Marmara Üniversitesi BESYO Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr.Ümit KESİM TMOK ve SBD

Detaylı

KRUVAZİYER TURİZMİ ve DESTİNASYONA KATKISI. Erkunt Öner 2012

KRUVAZİYER TURİZMİ ve DESTİNASYONA KATKISI. Erkunt Öner 2012 KRUVAZİYER TURİZMİ ve DESTİNASYONA KATKISI Erkunt Öner 2012 1 1. Kruvaziyer Endüstrisinin Gelişimi Global olarak kruvaziyer endüstrisi, son 5 yılda turizmin en fazla büyüme gösteren alanı olmuştur. Yapılan

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 3 Ocak 2017 Pazar 2016 yılı Kasım ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 12,8 artış göstererek 211 bin adet seviyesinde

Detaylı

Araştırma Notu 16/193

Araştırma Notu 16/193 Araştırma Notu 16/193 21 Nisan 2016 HER ÜÇ ÇOCUKTAN BİRİ MADDİ YOKSUNLUK İÇİNDE Seyfettin Gürsel *, Gökçe Uysal ve Selin Köksal Yönetici Özeti Avrupa Birliği nin yoksunluk tanımına göre 2014 yılında Türkiye

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Sayfa ÖNSÖZ..

İÇİNDEKİLER. Sayfa ÖNSÖZ.. İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ.. İÇİNDEKİLER. ŞEKİLLER VE TABLOLAR LİSTESİ. GİRİŞ.. Birinci Bölüm TURİZME GİRİŞ 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ

Detaylı

Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! www.happykids.com.tr

Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! www.happykids.com.tr Erasmus+ OKUL DEĞERİNİ BİLİN! Erasmus+ Okul Okul Eğitimi Programı AMAÇLARI Eğitimde kaliteyi artırmak, Program ülkeleri okullar ve eğitim personeli arasında işbirliğini güçlendirmek Erasmus+ Okul Hedef

Detaylı

Turizm Ekim 2014. Özge YALÇIN - Mali Analiz. TSKB Araştırma

Turizm Ekim 2014. Özge YALÇIN - Mali Analiz. TSKB Araştırma Ekim 2014 Özge YALÇIN - Mali Analiz TSKB Araştırma Turizm sektörünün analizi amacıyla hazırlanmış olan bu rapor, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. nin uzman kadrosunca güvenilir ola rak kabul edilen

Detaylı

YURTDIŞINA SEYAHAT AMAÇLI GİDEN VATANDAŞLARIMIZ VE TURİZM GİDERLERİ

YURTDIŞINA SEYAHAT AMAÇLI GİDEN VATANDAŞLARIMIZ VE TURİZM GİDERLERİ YURTDIŞINA SEYAHAT AMAÇLI GİDEN VATANDAŞLARIMIZ VE TURİZM GİDERLERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI 2013 Sosyal Sektör İstatistikleri Daire Başkanlığı Turizm İstatistikleri Grubu Kasım 2014 İÇİNDEKİLER 1. Giriş...

Detaylı

TAMAMLAYICI VE DESTEKLEYİCİ SAĞLIK SİGORTALARI

TAMAMLAYICI VE DESTEKLEYİCİ SAĞLIK SİGORTALARI TAMAMLAYICI VE DESTEKLEYİCİ SAĞLIK SİGORTALARI 1 AB de Özel Sağlık Sigortası Uygulamaları Geçtiğimiz dönemlerde sağlık harcamalarında kaydedilen artış, kamu sağlık sistemlerinin sürdürülmesinde sorun yaşanmasına

Detaylı

YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ

YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ Uluslar arası marka tescil maliyetleri şu şekilde hesaplanır: 1) WIPO ücreti: Uluslar arası Fikri Mülkiyet Örgütü merkezi İsviçre'de bulunan, uluslararası marka başvurularının

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI...3 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ...4 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ

Detaylı

Mercedes-Benz MobiloVan. Yollarda olmanız bizim gücümüzdür...

Mercedes-Benz MobiloVan. Yollarda olmanız bizim gücümüzdür... Mercedes-Benz MobiloVan Yollarda olmanız bizim gücümüzdür... Yolunuza güvenle devam etmenizi sağlıyoruz. Tam 30 yıl süre ile... 2014 yılı itibari ile Mercedes-Benz Türk A.Ş. yetkili bayileri tarafından

Detaylı

POLONYA DA TÜRKİYE İMAJI YENİLENMELİ

POLONYA DA TÜRKİYE İMAJI YENİLENMELİ POLONYA DA TÜRKİYE İMAJI YENİLENMELİ Hazırlayan: TÜRSAB Ar-Ge Departmanı, Türkiye, Polonya da yakın tarihlere kadar bir tatil destinasyonu olarak tanınmıyordu. Türkiye bu anlamda ucuz ya da orta kalitede

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Şubat - 2019 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1 TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR 1.1. Turizm Sistemi...1 1.2. Turizm ve Bilimler...5 1.2.1. Turizm ve Ekonomi...5 1.2.2. Turizm ve Coğrafya...6 1.2.3. Turizm ve İşletme...6

Detaylı

TEMMUZ 2017 AYLIK İHRACAT RAPORU

TEMMUZ 2017 AYLIK İHRACAT RAPORU EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ Ege Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği TEMMUZ 2017 AYLIK İHRACAT RAPORU TÜRKİYE GENELİ DURUM: 2017 yılının Ocak Haziran döneminde bir önceki senenin aynı dönemine

Detaylı

BURSA DA SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL SU POTANSİYELİ ve TERMAL SU YA BAĞLI SAĞLIK TURİZMİ NDEKİ HEDEFLER

BURSA DA SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL SU POTANSİYELİ ve TERMAL SU YA BAĞLI SAĞLIK TURİZMİ NDEKİ HEDEFLER BURSA DA SAĞLIK TURİZMİNDE TERMAL SU POTANSİYELİ ve TERMAL SU YA BAĞLI SAĞLIK TURİZMİ NDEKİ HEDEFLER BAYRAM VARDAR A GRUBU ŞEHİR PLANCISI UPA KENTSEL PLANLAMA ve MİMARLIK A.Ş. www.upa.com.tr Mart 27, 2018;

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR I TURİZM KAVRAMI VE KAPSAMI... 1 A- TURİZM OLAYI VE ÖNEMİ... 2 B- TURİZMİN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ... 3 1-Turizm ve Ekonomi... 4 2-Turizm ve Coğrafya...

Detaylı

HAZIRLAYAN GAZİANTEP SANAYİ ODASI TİCARET DAİRESİ EKİM

HAZIRLAYAN GAZİANTEP SANAYİ ODASI TİCARET DAİRESİ EKİM İTALYA ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN GAZİANTEP SANAYİ ODASI TİCARET DAİRESİ EKİM 2010 İTALYA ÜLKE VE İHRACAT RAPORU RESMİ ADI BAŞKENTİ DİL DİN YÖNETİM ŞEKLİ : İtalya Cumhuriyeti : Roma : İtalyanca (resmi), Almanca,

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran: Türkiye ile AB arasındaki gelir uçurumu azalmadı arttı Tarih : 14.12.2012 2011 DE HIZLI KALKINMA MASALINA ULUSLARARASI YALANLAMA TÜİK, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 8

HABER BÜLTENİ xx Sayı 8 HABER BÜLTENİ xx.06.2014 Sayı 8 Konya inşaat sektörü güven endeksi, geçen aya göre yükseldi: Mart 2014 ten beri düşmeye devam eden Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2014 te kısmen yükselerek -5

Detaylı