MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır."

Levent Baştürk
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Fzt. Damla DUMAN

MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir. 1822 de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

2 MS, gen yetişkinlerin en yaygın nörolojik hastalıklarından birisidir de Sir August D Este tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Kuvvetsizlik, spastisite, duyusal problemler, ataksi yayında görme ve yutma bozuklukları mesanebarsak disfonksiyonu, kognitif bozukluklar gibi semptomların çok çeşitli kombinasyınları genel klinik görüntüyü oluşturmaktadır.

3 Çoğunlukla genç erişkin yaşlarda ortaya çıkan inflamasyon, demyelinizasyon ve akson hasarı ile karakterize otoimmün bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır yaşlarında sık görülür; 10 yaş öncesi ve 60 yaş sonrası görülme sıklığı nadirdir. Kadınlar/erkekler; 2:1 MS Beyaz ırk, yüksek sosyo-ekonomik düzey ve şehirde yaşam risk faktörleri

4 MS

5 Klinik Görünüm ve Hastalık, ataklar ve remisyonlar şeklinde seyreder. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte; Genetik yatkınlık Otoimmün mekanizmalar Viral enfeksiyonlar Etyoloji Bazı çevresel faktörler demiyelinizasyonda rol oynayabilmekte.

6 Patogenez İnflamasyon, beyin ve spinal kordun beyaz cevheri içindeki sinirleri çevreleyen myelin kılıfta yaralanmaya ve sonuçta demyelinizasyon plaklarının oluşumuna yol açmaktadır. Demyelinizasyon, sinir iletimi çeşitli boyutlarda bloke eder. Demyelinizasyon, viral enfeksiyonlarla hızlanır.

8 Demyelinizasyon plakları Optik traktus, 3.ve 4. ventrikül Bazal ganglionlar Orta beyin ve Spinal kordda bulunur.

10 Patogenez Kan-beyin bariyerinden geçen immün hücreler, patogenezde önemlidir. Lenfositler, makrofajlar, plazma hücreleri gibi immün hücreler merkezi sinir sistemine ulaşır; öncü inflamatuar sitokinler serbest kalır. Bu maddeler kan-beyin bariyerini zayıflatır.

11 Laboratuvar bulguları, BOS sıvısında anormaliler Artan Ig üretimi Uyarılmış potansiyeller(elektrofizyolojik yöntemler) MRI Tanı

12 Belirtiler(sıklık sırasına göre) 1 veya daha fazla ekstremitede motor güçsüzlük, yürüme bozukluğu Optik nörit Parestezi Diplopi Vertigo Mesane problemleri Ataksi Yorgunluk Dizartri Kognitif problemler, depresyon

13 Semptomlar ve belirtiler-i Motor Kas güçsüzlüğü Spastisite Patolojik refleksler Duysal Vibrasyon ve pozisyon hissinin bozukluğu Ağrı, ısı ve dokunma duyularında bozukluk Ağrı Lhermitte belirtisi

14 Semptomlar ve belirtiler-ii Serebellar Ataksi Tremor Nistagmus Dizartri Kranial sinir/beyin sapı Görme bozuklukları Diplopi Optik nörit 5,7,8. kranial sinir etkilenimleri vertigo

15 Otonomik Semptomlar ve belirtiler-iii Mesane ve bağırsak fonksiyon bozukluğu Seksüel fonksiyon bozukluğu Psikiyatrik Depresyon Kognitif bozukluk Diğer yorgunluk

16 MS de Değerlendirme Nörolojik bozuklukların değerlendirilmesi Ağrı değerlendirmesi Kas gücü( manuel kas testi, dinamometre) Motor ünitelerin(düşük oranda/ hiç) ateşlenmesi Kas tonusu( M. Ashworth skalası) Ataksi, denge(tinetti testi, berg balance), koordinasyon ROM değerlendirmesi Yorgunluk Görme ve duyusal bozukluklar EDSS skorlaması

17 MS de Değerlendirme Özürlülüğün değerlendirilmesi Mobilite: ambulasyon, transferler, yatak mobilitesi GYA değerlendirmesi( Barthel indeksi vb.) Yutma ve konuşma fonksiyonları Bağırsak- mesane fonksiyonları Mesleki değerlendirme Yaşam kalitesi(sf-36)

19 EDSS skoru 8 fonksiyonel sistemin nörolojik muayenesine ve hastanın ambulasyon durumuna göre yapılmaktadır. EDSS<4 hafif; EDSS< 5.5 orta; EDSS>6 ağır. Hastalığın başlangıcından 15 yıl sonra EDSS<3 olan hastalar benign MS olarak kabul edilir.

21 Denge- koordinasyon Kalça ve ayak bileği stratejilerinin değerlendirilmesi Romberg değerlendirmesi Tek ayak üzerinde durma Fonksiyonel testler Berg balance Koordinasyon testleri Diz-topuk değerlendirmesi Parmak-burun Disdiadokokinezi vb

24 Multiple Skleroz İyi prognoz 5 yılda minimal engelilik 35 yaş ve altı İlk yılda tek semptom Alevlenmeler kısa süreli Hafif optik nörit ve duyusal semptomlar Kötü prognoz Ataksi, tremor Vertigo Kortokospinal yolların tutulumu Erkek cinsiyet 35 yaş üstü Nistagmus, dizartri Sık atak

25 MS u artıran etmenler Hamilelik Sıcak Yorgunluk Travma

26 MS li bir hastada postür Lordoz ve kifozda artış Genu rekurvatum Ayakta supinasyon analizi

27 MS de FTR Kısa dönem hedefler Semptomların kontrol altına alınması Atakların azaltılması Remisyon dönemi kazanımların artırılması Fonksiyonelliğin kazandırılması Uzun dönem hedefler Hastalığın kontrol altına alınması Mesleki ve çevresel adaptasyon Yaşam kalitesinin artırılması

28 MS de FTR Postür eğitimi Solunum kas eğitimi Kassal uygunluğun kazanılması Kas tonusun düzenlenmesi(pnf vb) Denge, koordinasyon, yürüme eğitimi(frenkel egzersizleri vb.) Bedensel ve hareket farkındalığın artırılması Uygun cihaz,ortez kullanımı Aerobik kapasitenin artırılması Hedef kalp hızı: (220-yaş) x (0.65)

31 MS de hasta eğitimi Vücut ısısını düşük tutmada yardımcı önerililer verilmeli Aktivite günlüğü ile yorgunluk profilinin çıkartılması Enerji tüketimini azaltmak için gerekirse yürüme yardımcısı önerilmeli

32 KAYNAKÇA: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11(2) 76-83,2002 Türk Nöroloji Dergisi 2006 cilt:12 sayı:2 Google-görseller

Benzer belgeler

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi

HOŞGELDİNİZ. Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi HOŞGELDİNİZ Dr. Dilek İnce Günal Nöroloji AD Öğretim Üyesi Multipl Skleroz (MS) nedir? n Kronik, potansiyel olarak kişiye zorluk çıkarabilecek n Merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bir