İŞYERİNDE ISG ADINA BÜTÜN SORUNLARI EKSİKSİZ BELİRLEYİP, İŞVERENE, GEREĞİ HALİNDE DE ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI NA BİLDİRMEMİZ ÇOK

Transkript

1

2

3

4 İŞYERİNDE ISG ADINA BÜTÜN SORUNLARI EKSİKSİZ BELİRLEYİP, İŞVERENE, GEREĞİ HALİNDE DE ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI NA BİLDİRMEMİZ ÇOK ÖNEMLİ..!!!

5 HAFIZAMIZDA KALAN İŞ KAZALARI..

6

7

8

9

10

11

12

13 212 SGK İstatistikleri-1 Patlama Sonucu Çıkan Kazalarda 665 Yanma ile Sonuçlanan Kazalarda 1.12 Cisimlerin Çarpması Sonucu Oluşan Kazalarda Bir ya da Birden Fazla Cismin Sıkıştırması, Ezmesi, Batması ya da Kesmesi Sonucu Oluşan Kazalarda Elektrik Çarpmalarında 459 Kaynak İşlemi Sırasında. 249 Zararlı Maddeler ya da Radyasyonla Temas Sonucu 21 kişi YARALANMIŞTIR

14 212 SGK İstatistikleri-2 Bu KAZALARIN; sı Kapalı Fraktür u Açık Fraktür i Fraktür + Dislokasyon u Yırtılma, Burkulma, İncinme i Yüzeyel Laserasyon ve/veya Açık Yara si Ekimoz i Göze ve Vücudun Doğal Boşluklarına Yabancı Cisim Kaçması ü Yanma şeklinde oluşmuştur.

15 212 SGK İstatistikleri-3 Bu KAZALARDA; olguda KAFA bölgesinde - 7 olguda BOYUN bölgesinde olguda SIRT bölgesinde olguda GÖVDE ve İÇ ORGANLARDA olguda ÜST ekstremitelerde olguda ALT ekstremitelerde olguda ÇOKLU lokalizasyonlarda yaralanma ya da hasarlanma oluşmuştur.

16 SGK İstatistikleri İş Kazası Sonucu Ölüm Sayıları (2.87 Soma) (3.89 Soma) (4.83 Soma) (5.68 Soma) (2.47 Soma)

17 KÖTÜ ve İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ

18

19

20

21 TARİHSEL SÜREÇTE İŞ KAZALARINI ÖNLEME MODELLERİ 1931 yılında Heinrich in «Endüstriyel Kazaların Önlenmesi» kitabı, İş Güvenliği kavramını ilk kez sistematik bir biçimde ele alan metindir. İş Kazasını Nedenlerini İnceleyen Modeller - Çoklu Etkenler Modeli (Gordon) - Enerji Değişimi Modeli (Haddon) - Nedensellik Modeli (Wiggelsworth) - Hümanistik Yaklaşım (Petersen) 1978 de Petersen in «Humanistik Yaklaşım Felsefesini» tanımlaması iş güvenliği kavramında bir dönüm noktası olmuştur. Zira daha önceki modellerde insanı geri planda bırakan ve kazaları daha çok insan dışı etkenlerle ilişkilendiren bir yaklaşım söz konusu.

22 Rassmussen in SRK Modeli - Skill-Based Behaviour (Beceriye Dayalı Davranış): Sadece belli düzeyde akıl becerisi gerektiren davranış. Ör; Deneyimli bir sürücünün alışık olduğu bir güzergahda araç kullanması - Rule-Based Behaviour (Kurala Dayalı Davranış): Sıklıkla karar verme zorunluluğu içeren davranışlar Ör: Deneyimli bir sürücünün alışık olduğu bir güzergahda araç kullanırken trafik kurallarına uyma zorunluluğu - Knowledge- Based Behaviour (Bilgiye Dayalı Davranış): Deneyimli bir sürücünün alışık olduğu bir güzergahda araç kullanırken trafik lambalarının bozulduğu bir kavşakta geçiş üstünlüğü ve kontrolsüz risk kavramlarını göz önünde bulundurarak güvenli sürüş sağlama zorunluluğu Daha birçok model ve yaklaşım söz konusu, ancak sistemlerin kendi modellerini seçmeleri en doğru yöntem

23 Risk Değerlendirmesinin Temel Felsefesi

24 Bir işyeri hekiminin, sorumlusu olduğu işyerinde, ISG adına (meslek hastalığına neden olabilecek faktörler dışında) hergün BIKMADAN sorması gereken bazı sorular / 1 İşin yürütüm koşulları sağlık riski oluşturmaya elverişli mi? Aydınlatma yeterli mi? İşin yürütümü sırasında aşırı sıcaklık oluşma riski var mı? Yüksekte çalışma söz konusu mu? Kullanılan alet ve ekipman risk oluşturuyor mu? Aşırı gürültü ya da vibrasyon söz konusu mu? İş kıyafetlerinin makinaya kapılıp iş kazasına neden olma riski var mı? İş, açık havada yapıldığında, meteorolojik koşulların bir kaza riski oluşturma olasılığı var mı? Çalışanın elektriğe kapılma riski var mı? Çalışma alanında delik, çukur, güvensiz zemin gibi düşme ve yaralanma riski taşıyan bölgeler var mı?

25 Bir işyeri hekiminin, sorumlusu olduğu işyerinde, ISG adına (meslek hastalığına neden olabilecek faktörler dışında) hergün BIKMADAN sorması gereken bazı sorular / 2 İşyerinde kimyasal madde kullanılıyor mu? Çalışanın bu kimyasallarla doğrudan temas olasılığı var mı? Kullanılan kimyasallar havaya salınıyor mu? Herhangi bir kontrolsüz salınım durumunda çalışanı maruziyetten koruyacak kişisel koruyucu donanım bulunmakta mı? Çalışanın; buhar, elektrik patlaması, düşen obje gibi birikmiş enerjiye bağlı risklerle karşılaşma olasılığı var mı? Taşıma, kaldırma, çekme, itme gibi ergonomik risk oluşturabilecek faktörler bulunuyor mu? Kullanılan ekipmanın periyodik kontrolleri tamam mı?

26 POZİTİF GÜVENLİK KÜLTÜRÜ KRİTERLERİ (Reiman ve Oedowald, 22)/Prof.Dr. Serpil AYTAÇ İyi bir güvenlik kültürünün varlığı, güvenlik politikaları Yönetimin güvenlik için görünür kararlılığı Demokratik uygulamalar Güvenlik yönelimli değerler, tutumlar ve bağlılık Zorunluluk ve sorumlulukların açık tanımı Güvenlik ve üretim arasındaki denge Yetkin çalışanlar ve eğitim Yüksek motivasyon ve iş tatmini Yönetim ve çalışanlar arasında karşılıklı güven ve adil yaklaşım Kalite, kural ve düzenlemelerin güncellenmesi Düzenli ekipman bakımı Küçük bile olsa kazaların rapor ve analiz edilmesi Farklı kurumsal seviyelerden ve görevlilerden sağlıklı bilgi akışı Uygun tasarım Yeterli kaynak ve sürekli iyileştirme

27 İLGİLİ MEVZUAT ILO 155: İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme Kamu hizmetleri dahil olmak üzere, işçi çalıştırılan bütün iş kollarını kapsar. Her üye iş sağlığı ve çalışma ortamına yönelik tutarlı bir politika geliştirmek zorundadır. Bu politikanın geliştirilmesinde dikkat edilecek unsurlar: a) İşin maddi unsurlarının (işyerleri, çalışma ortamı, araçlar, makine ve teçhizat, kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddeler ve etkenler, çalışma yöntemlerinin) tasarımı, test edilmesi, seçimi, ikamesi, montajı düzenlenmesi, kullanımı ve bakımı b) İşin maddi unsurları ile işi yapan ya da nezaret eden kişiler arasındaki ilişkilerin ve makine teçhizat, çalışma süresi, işin düzenlenmesi ve iş usüllerinin işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasitelerine uyarlanması c) Yeterli sağlık ve güvenlik düzeyine ulaşılması amacıyla bütün çalışanların ileri düzeyde eğitiminin sağlanması d) Çalışma grubu, işletme düzeyi ve ulusal düzeyi de kapsayan uygun diğer bütün düzeylerde haberleşme ve işbirliği

28 Yetkili makam ya da makamlar; - Tehlikelerin niteliği ve derecesinin gerektirdiği durumlarda işyerlerinin tasarımı, inşası ve düzenlenmesi ve bunların faaliyete başlamasından, - Maruz kalınması yetkili makam ya da makamların kontrolü ya da iznine bağlanacak ya da yasaklanacak, sınırlandırılacak maddelerin, etkenlerin ve çalışma usüllerinin belirlenmesinden, - Birden fazla madde ya da etkene aynı anda maruz kalınmasından ortaya çıkan sağlık tehlikelerinin göz önünde bulundurulmasından - İş kazaları ve meslek hastalıkları ve diğer sağlığa aykırı durumların iş sırasında ya da işle ilgili olarak ortaya çıktığı ve ciddiyet arz ettiği hallerde soruşturma yapılmasından SORUMLUDURLAR. * Sağlığı ve hayatı için ciddi ve yakında gerçekleşmesinden korktuğu tehlike nedeniyle, haklı bir gerekçeyle, işinden uzaklaşan işçi, işinden uzaklaşması nedeniyle olabilecek uygunsuz sonuçlara karşı ulusal koşullar ve uygulamaya uygun bir şekilde KORUNACAKTIR.

29 İş Güvenliği ve Sağlığı Tavsiye Kararı No: 164 SÖZ KONUSU KARAR AŞAĞIDAKİ ALANLARDA ÖNLEMLER ALINMASINI ZORUNLU HALE GETİRMİŞTİR: - İşyerlerinin tasarımı, konumu, yapısal özellikleri, kuruluşu, bakımı, onarımı ve - değiştirilmesi; bu işyerlerine giriş ve çıkış araçları ve yolları İşyerlerinin aydınlatılması, havalandırılması, düzenlenmesi ve temizliği İşyerlerinde sıcaklık, hava ve nem dolaşımı Tehlike oluşturabilecek makineler ve donanımın tasarımı, montajı, kullanımı, bakımı, test edilmesi ve denetlenmesi; gerektiğinde bunların onaylanması ve nakli İş koşullarından kaynaklanan zararlı fiziksel ve zihinsel stresin önlenmesi Yük ve materyallerin elle ya da mekanik olarak taşınması, yığılması ve depolanması Elektrik kullanımı Tehlikeli maddelerin ve ajanların imalatı, ambalajlanması, etiketlenmesi, nakledilmesi, depolanması ve kullanılması; bunların atık ve kalıntılarını tasfiyesi ve gerektiğinde bunların tehlikeli olmayan ya da daha az tehlikeli maddeler ve ajanlarla değiştirilmesi

30 - Radyasyondan korunma - İşyerlerinde havanın ve havada bulunan diğer etmenlerin kontrolü - Radyasyondan korunma - Gürültü ve titreşimden kaynaklanan tehlikelerin önlenmesi ve kontrolü, bunlara - karşı korunma Yüksek ve alçak hava basıncından kaynaklanan tehlikelerin önlenmesi ve kontrolü Yangın ve patlamaların önlenmesi, yangın ve patlama durumlarında alınacak önlemler Kişisel koruyucu donanımla koruyucu giysilerin tasarımı, üretimi, temini, kullanımı, bakımı ve test edilmesi Sanitasyon tesisleri, yıkama yerleri, elbise değiştirme ve tutma yerleri, içme suyu temini İlk yardım Acil durum planlarının hazırlanması İşçilerin sağlık durumlarının kontrolü

31 İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Ç.S.G.B. / 25-Nisan-213) MEVZUAT TANIMLARI - Bakım: İş ekipmanında yapılan her türlü temizlik, ayar, - kalibrasyon gibi işlemlerin tamamını İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisatı İş Ekipmanının Kullanımı: İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti Özel Risk Taşıyan İş Ekipmanı: Tehlikelerin teknik önlemlerle tam olarak kontrol altına alınamadığı iş ekipmanını Periyodik Kontrol: İş ekipmanlarının, bu Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak, yetkili kişilerce yapılan muayene, deney ve test faaliyetlerini

32 İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İş ekipmanının işe uygun olması İş ekipmanının çalışana zarar vermemesi için gerekli tüm sağlık ve güvenlik önlemlerini alması İş ekipmanının tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa riski en aza indirgemesi İş ekipmanının kullanım süresince belirtilen sürelerde bakım ve periyodik kontrollerini yaptırması Özel risk taşıyan iş ekipmanının kullanımında ehliyetli kişileri görevlendirmesi İş ekipmanının kullanımı sırasında ergonomik prensipleri öncelemesi İş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara sağlık ve güvenli önlemleri konusunda kapsamlı ve eksiksiz eğitim aldırması

33 İş Ekipmanlarında Bulunacak Asgari Gerekler Kumanda cihazlarının a. b. c. d. e. Açık ve görünür durumda olması Tehlikeli bölgenin dışına yerleştirilmesi Operatörün, tehlike bölgesinde kimsenin olmadığından emin olması (bunun sağlanamadığı durumlarda makine çalışmaya başlamadan önce sesli ve ışıklı ikaz sisteminin bulunması) Tehlike anında sistemin bütünü ya da bir bölümünün durmasının sağlayacak yeteneğe sahip olması Tehlike anında Acil Durdurma Sistemi nin, makinanın enerji kaynağını da kesmesi

34 Parça fırlaması ya da düşmesi gibi risklere sahip iş ekipmanlarına yönelik özel güvenlik önlemlerinin bulunması Gaz, buhar, sıvı ya da toz çıkarması olası iş ekipmanlarında, bunları kaynağında tutacak ya da uzaklaştıracak özel donanımların bulunması Eğer gerekli ise, iş ekipmanı ve parçalarının sabitlenmesi İş ekipmanının kendine ait parçalarının kırılması, kopması ve dağılması riskine yönelik önlemlerin alınması İş ekipmanının yüksek ya da düşük sıcaklıktaki parçalarına yönelik koruma önlemlerinin tam olarak alınması İş ekipmanlarının enerji kaynağını kesecek donanımların kolay görülebilir ve ulaşılabilir özellikte olmasının sağlanması İş ekipmanlarında patlama, aşırı ısınma ve yanma, elektrik vb risklere karşı önlemlerin tam ve kolay ulaşılabilir olmasının sağlanması

35 İş ekipmanına enerji taşıyan sistemlerde, dış etkilere karşı (kopma, kırılma, ısı, su teması gibi) korunma önlemlerinin alınması Forkliftlerin devrilme riskine karşı önlemlerin alınması - Sürücü kabini bulunması - Devrilme halinde yer ile yeterli açıklık kalmasını sağlayacak donanım bulunması - Devrilme durumunda çalışanın ezilmesini önleyecek yapıda tasarlanması

36 Yük kaldırma ekipmanı: - Yük, montaj ve bağlantı noktaları arasındaki dirençlerin dikkatle kontrol edilmesi - Maksimum yükü gösteren levha ve işaretlerin bulunması - Yükün çalışanlara çarpması, düşmesi ve sürüklenmesi ve bağlantıdan kurtulması riskinin en aza indirgenmesi

37 Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller ile İlgili Noktalar - İlgili ulusal ve uluslararası kriterlerle, belli aralıklarla sürdürülür - Kontroller; imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servisler ya da işyerinde görevlendirilmiş eğitimli personelle yapılır - İş ekipmanı günlük olarak, kullanıma başlamadan önce, çatlak, gevşemiş bağlantılar, parçalardaki deformasyon, aşınma, korozyon ve benzeri belirtiler bakımından gözden geçirilir - İş Sağlığı ve Güvenliği açısından uygun olmayan durumların belirlenmesi halinde düzeltme yapılana kadar ekipmanın kullanımına izin verilemez.

38 Basınçlı Kaplar ve Tesisatlar - Basınçlı kaplarda ve tesisatta «hidrostatik test» yapılma zorunluluğu bulunmaktadır. - Test kullanım basıncının 1.5 katı basınç ile ve 1 yılı geçmeyen periyotlarda yapılır. Kaldırma ve İletme Ekipmanları - Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur

39 TEŞEKKÜRLER