Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı Hakkında Rehber

Transkript

1 !! "#$! Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı Hakkında Rehber Gelir daresi Bakanlıı Kasım 2010 Bu rehber, yayım tarihinde yürürlükte olan mevzuat dikkate alınarak hazırlanmıtır. Ç N D E K L E R GR TRANSFER FYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAITIMI Genel Olarak Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı Transfer Fiyatlandırması Uygulamasının Kapsamına Giren Mükellefler Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Gelir Vergisi Kanunu Yönünden Transfer Fiyatlandırması Kapsamındaki lemler LKL K EMSALLERE UYGUNLUK LKES / 1

2 Emsallere Uygunluk lkesi Emsallere Uygun Fiyat ya da Bedelin Tespiti ç Emsal Dı Emsal KARILATIRILABLRLK ANALZ EMSAL FYAT ARALII EMSAL FYATIN TESPTNDE KULLANILABLECEK YÖNTEMLER Geleneksel lem Yöntemleri Geleneksel lem Yöntemleri ve Kullanılabilecei Durumlar leme Dayalı Kâr Yöntemleri leme Dayalı Kâr Yöntemleri ve Kullanılabilecei Durumlar PEN FYATLANDIRMA ANLAMALARI Pein Fiyatlandırma Anlaması Pein Fiyatlandırma Anlaması çin dare'ye Bavurabilecek Kiiler Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Ödenecek Harç Tutarı Pein Fiyatlandırma Anlaması ile Belirlenecek Hususlar Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Süre Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Süreç Pein Fiyatlandırma Anlamasının Yenilenmesi Pein Fiyatlandırma Anlamasının Revize Edilmesi dare'nin veya Mükellefin Pein Fiyatlandırma Anlamasının Revize Edilmesini stemesi Durumu Pein Fiyatlandırma Anlamasının ptal Nedenleri Pein Fiyatlandırma Anlamalarında nceleme Konusu Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Yıllık Rapor ve braz Zamanı BELGELENDRME Belgelendirmede Amaç Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ekinde Verilecek Olan FORM'u Dolduracak Mükellefler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlayacak Olan Mükellefler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlamak Zorunda Olmayan Mükellefler Belgelendirme artlarına Uyulmaması Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunda Bulunması Zorunlu Bilgiler Genel Bilgiler likili Kiiler Hakkındaki Bilgiler likili Kiiler Arasındaki lemlerin Ayrıntılarına likin Bilgiler Transfer Fiyatlandırması Analizlerine likin Bilgiler Sonuç Ekler Örnek Rapor Formatı CEZALAR HAZNE ZARARI Hazine Zararı Kapsam DÜZELTME Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımında Düzeltme lemleri Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtan Kurum Tarafından Yapılacak Düzeltme lemleri Örtülü Kazanç Daıtılan Kiinin Tam Mükellef Kurum Olması / 2

3 Örtülü Kazanç Daıtılan Kiinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kii, Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kii Olması GRUP Ç HZMETLER Grup çi Hizmetler Grup çi Hizmetlerin Fiilen Salanıp Salanmadıının Tespiti Grup çi Hizmetlerde Emsallere Uygun Bedelin Tespiti...22 KONUYA LKN DÜZENLEMELER...23 GR Mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan "Örtülü Kazanç" müessesesi, uluslararası alandaki gelimeler ve özellikle Ekonomik birlii ve Kalkınma Tekilatı (OECD)'nın düzenlemeleri dikkate alınarak 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesinde "Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı" balıı altında yeniden düzenlenmitir. Söz konusu düzenleme ile konuya ilikin kavram ve terimler anılan Kanun maddesinde tanımlanmıtır. Bu Rehber, transfer fiyatlandırması ve transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı konusunda mükellefleri bilgilendirmek amacıyla ilgili mevzuat esas alınarak hazırlanmıtır. Rehberde; Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı likili kii Emsallere uygunluk ilkesi Karılatırılabilirlik analizi Emsal fiyat aralıı Emsal fiyatın tespitinde kullanılan yöntemler Pein fiyatlandırma anlamaları Belgelendirme Cezalar Hazine zararı Düzeltme Grup içi hizmetler konuları hakkında genel bilgiler yer almaktadır. 1. TRANSFER FYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAITIMI 1.1. Genel Olarak Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı likili kiiler arasında yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedeli ifade eden transfer fiyatlandırması, ilikili kiiler arasındaki mal ve hizmet alım satımlarının, iktisadi ve ticari koullar dikkate alınarak nasıl belirlenmesi gerektii yönünde temel prensipleri ortaya koyan bir kavramdır. Örtülü kazanç daıtımı ise kurum kazancının vergilendirilmeden kurum dıına aktarılmasını ifade etmektedir. Dolayısıyla, transfer fiyatlandırması ve örtülü kazanç daıtımı kavramları bir arada deerlendirildiinde, "transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı", ilikili kiilerin aralarında yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım ilemlerindeki fiyat veya bedeli, emsallerinden farklı tespit etmek suretiyle vergi matrahını aındırmaları ve kurum kazancının vergilendirilmeden ortaklara veya dier ilikili kiilere aktarılması sonucunu dourmaktadır. 42/ 3

4 Bu çerçevede yapılan düzenlemelerin amacı, ilikili kiilerle mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan gerçek kii ve kurumların gelirlerinin tam ve doru olarak beyan edilmesini salamak ve transfer fiyatlandırması yoluyla vergi matrahının aındırılmasına engel olmaktır Transfer Fiyatlandırması Uygulamasının Kapsamına Giren Mükellefler Türkiye'deki tam ve dar mükellef gerçek kii ve kurumların tamamı, transfer fiyatlandırması uygulamasının kapsamında olup bu gerçek kii ve kurumların ilikili kiilerle gerek yurt içi gerekse yurt dıı faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım ilemleri transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı çerçevesinde deerlendirilecektir Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Kurumların ilikili kiilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak daıtılmı sayılacaktır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımından söz edebilmek için; - -Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmı olması, - - Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilikili kiilerle yapmı olması, - - Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmı olması gerekmektedir. Dolayısıyla kurumların ilikili kiilerle yapmı oldukları mal veya hizmet alım ya da satım ilemlerinde kullanılacak fiyat veya bedelin emsallere uygun olması durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımından söz edilmeyecektir. "Kurum" ifadesi sermaye irketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluları, dernek veya vakıflar ile bunlara ait iktisadi iletmeleri ve i ortaklıklarını kapsamaktadır. Teebbüs sahibinin ilikili kiilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teebbüs sahibince uygulanmı bedel veya fiyat arasındaki iletme aleyhine oluan farklar iletmeden çekilmi sayılacaktır. Bu çerçevede, - -Teebbüs sahibi tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmı olması, - - Teebbüs sahibinin bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilikili kiilerle yapmı olması, - - Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmı olması halinde emsallere uygun bedel veya fiyat ile teebbüs sahibince uygulanmı bedel veya fiyat arasındaki iletme aleyhine oluan farklar iletmeden çekilmi sayılacaktır. "Teebbüs sahibi" ifadesi, ticari ve zirai kazanç yönünden gelir vergisine tabi gerçek kiiler ile adi ortaklıkların ortakları, kollektif irketlerin ortakları, adi ve eshamlı komandit irketlerin komandite ortaklarını kapsamaktadır. 42/ 4

5 1.3. Transfer Fiyatlandırması Kapsamındaki lemler Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları'nın uygulaması bakımından; Alım, Satım, malat ve inaat, Kiralama ve kiraya verme, Ödünç para alınması ve verilmesi, kramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren dier ilemler her halükarda mal veya hizmet alımı ya da satımı olarak dikkate alınacaktır. Ayrıca bir gayri maddi varlıın/hakkın satıı ya da lisanslanması ilemleri de mal veya hizmet alım ya da satımı kapsamında deerlendirilmektedir. 2. LKL K Bir kurum açısından ilikili kii; Kurumların kendi ortaklarını, Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduu gerçek kii veya kurumları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından dorudan veya dolaylı olarak balı bulunduu gerçek kii veya kurumları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduu gerçek kii veya kurumları, Ortakların elerini, Ortakların veya elerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarını ifade etmektedir. Teebbüs sahibinin ei, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile Dorudan veya dolaylı ortaı bulunduu irketler, Dorudan veya dolaylı ortaı bulunduu irketlerin ortakları, Dorudan veya dolaylı ortaı bulunduu irketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan dier irketler ilikili kii sayılacaktır. Ayrıca, gerek gelir vergisi, gerekse kurumlar vergisi mükellefleri yönünden, > Kazancın elde edildii ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattıı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı salayıp salamadıı ve bilgi deiimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulu'nca ilan edilecek ülkelerde veya bölgelerde bulunan kiilerle yapılmı tüm ilemler ilikili kiilerle yapılmı sayılacaktır. Öte yandan, aralarında ortaklık ilikisi bulunup bulunmadıına bakılmaksızın, yurt dıında bulunan bir kurum ile Türkiye'de daıtıcı (distribütör) olarak faaliyette bulunan kurum ilikili kii kapsamında deerlendirilecektir. 42/ 5

6 Bir gerçek kii/kurum ile bir baka gerçek kii/kurum arasında olaan ticari faaliyet çerçevesinde sadece bayilik ilikisinin bulunması durumunda söz konusu gerçek kii veya kurumlar bayilie ilikin mal ve hizmetler bakımından ilikili kii kapsamında deerlendirilmeyecektir. Söz konusu gerçek kii/kurumlar, bayiliin konusunu oluturan mal ve hizmet alım satımları dıındaki ilemler bakımından ise ilikili kii kapsamında deerlendirilebilecektir. Bayilik ilikisi dıındaki baka bir nedenle ilikili sayılan kurum veya kiiler arasında bayilie ilikin mal ve hizmet alım satımı bakımından da ilikinin varlıı kabul edilebilecektir. 3. EMSALLERE UYGUNLUK LKES 3.1. Emsallere Uygunluk lkesi Emsallere uygunluk ilkesi, ilikili kiilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilikinin bulunmaması durumunda oluacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir. Emsallere uygun fiyat veya bedel, aralarında ilikili kii tanımına uygun herhangi bir iliki olmayan kiilerin tamamen ilemin gerçekletii andaki koullar altında oluturduu piyasa ya da pazar fiyatı olarak da adlandırılan tutardır. Bu fiyat veya bedel, ilem anında hiçbir etki olmaksızın objektif olarak belirlenen en uygun tutar olup, ilikili kiilerle yapılan ilemlerde uygulanan fiyat veya bedelin bu tutar olması gerekmektedir. Aralarında iliki bulunmayan gerçek kii veya kurumlar arasındaki ilemlerde fiyat, piyasa koullarına göre belirlendiinden, ilikili kiiler arasındaki ilemlerde de aynı koullar geçerli olmalıdır. Dolayısıyla, taraflar arasındaki ilikinin mal veya hizmet fiyatlandırmasına herhangi bir etkisi bulunmamalıdır. Emsallere uygun fiyat ya da bedele ulamak için öncelikle iç emsal karılatırmaya esas ölçü olarak alınacaktır. Bu ekilde kullanılan fiyat ya da bedellerin bulunmaması ya da güvenilir olmaması halinde dı emsal karılatırmada esas alınacaktır. Amaç, en doru ve güvenilir ekilde emsallere uygun fiyat ya da bedeli tespit etmektir ç Emsal Mükellefin ilikisiz kiilerle yaptıı ilemlerde kullandıı fiyat ya da bedeli ifade etmektedir. Örnek: 42/ 6

7 (A) Kurumu likili (B) Kurumu likisiz ( C ) Kurumu Metin Kutusu: (A) Kurumu, ürettii (X) malını hem ilikili (B) Kurumuna hem de ilikili olmayan (C) Kurumuna satmaktadır. Bu durumda, (A) Kurumunun ilikisiz (C) Kurumuna yaptıı satılarda (X) malı için kullandıı fiyat, ilikili olan (B) Kurumuna yaptıı satılarda, dier koulların da varlıı halinde, iç emsal olarak dikkate alınabilecektir Dı Emsal Örnek : ( A) Kurumu ( C) Kurumu (X) malı Benzer mal likili (B) Kurumu (D) Kurumu 42/ 7

8 4. KARILATIRILABLRLK ANALZ Karılatırılabilirlik analizi, kontrol altındaki ilemler ile kontrol dıı ilemlerin karılatırılabilir olmasını ifade etmektedir. Bu ifadede yer alan kontrol altındaki ilem, birbirleriyle ilikili olan kiiler arasındaki ilemleri; kontrol dıı ilem ise birbirleriyle herhangi bir ekilde ilikisi bulunmayan kiiler arasındaki ilemleri kapsamaktadır. Karılatırılabilirlik analizinin gerçekletirilmesindeki temel amaç, emsallere uygun fiyatı veya bedeli bulmaktır. likili kiiler arasındaki mal veya hizmet alım ya da satım ilemlerindeki koullarla, aralarında iliki bulunmayan kiiler arasındaki benzer nitelikteki ilemlerin koullarının tespiti karılatırılabilirlik analizi sonucu belirlenecektir. Bu karılatırmaların güvenilir sonuçlar vermesi; karılatırılan durumlar arasında farklılıklar varsa, bu farklılıkların ilemi somut bir biçimde etkilememesi veya söz konusu farklılıkların etkisini ortadan kaldırmak için uygun düzeltimlerin yapılmasına balıdır. Bu çerçevede yapılacak karılatırılabilirlik analizinde; karılatırılmakta olan mal veya hizmetlerin nitelikleri, ilev analizi, ilemlerin gerçekletii pazarın yapısı (pazar hacmi, pazarın yeri gibi) ve pazardaki ekonomik koullar ile kurumların i stratejileri dikkate alınacaktır. Buna göre; kontrol altındaki ilemler ile kontrol dıı ilemler karılatırılırken dikkate alınması gereken unsurlar aaıdaki gibidir: Mal veya hizmetlerin nitelikleri, lev analizi (gerçekletirilen ilev ve üstlenilen riskler ile kullanılan varlıkların analizi), Ekonomik koullar, stratejileri Öte yandan, ilk iki sırada yer alan unsurların, ilikili ve ilikisiz kiiler arasında karılatırılmasında, söz konusu ilemlere ilikin sözleme koullarının da (salanan garantinin kapsamı ve süresi, taıma süreleri, kredi süreleri gibi) dikkate alınması gerekmektedir. 5. EMSAL FYAT ARALII Emsal fiyat aralıı, aynı yöntemin farklı karılatırılabilir kontrol dıı ilem verilerine uygulanmasından veya aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından elde edilen deiik emsal fiyatların oluturduu fiyat dizisini ifade etmektedir. Emsallere uygunluk ilkesi açısından en güvenilir sonuç, karılatırmalar sonucunda ulaılan tek bir fiyat veya bedeldir. Bununla birlikte, yapılan karılatırmalar ve uygulanan yöntemler sonucu tek bir fiyat veya bedelden ziyade birbirine yakın birden çok sonucu içeren belli bir fiyat veya bedel aralıına ulamak da mümkün olabilmektedir. Belirlenen emsal fiyat aralıının içindeki fiyatların birbirinden büyük ölçüde farklı olması durumunda, karılatırılabilirlik analizindeki unsurların veya yapılan düzeltim ilemlerinin yeniden deerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, mükellef tarafından tespit edilen fiyat emsal fiyat aralıının dıında ise, transfer fiyatı, söz konusu aralık dikkate alınarak aritmetik ortalama, mod, medyan ya da baka bir makul ölçü kullanılarak belirlenecektir. 6. EMSAL FYATIN TESPTNDE KULLANILABLECEK YÖNTEMLER Mükellefler, ilikili kiilerle yaptıkları ilemlerde aaıda belirtilen yöntemlerden ilemin mahiyetine en uygun olanını seçerek, söz konusu yöntem dorultusunda fiyat ya da bedeli belirleyeceklerdir. 42/ 8

9 Emsallere uygun fiyata geleneksel ilem yöntemlerinden herhangi biriyle ulama olanaı yoksa mükellef, ilemlerin mahiyetine uygun olarak ileme dayalı kâr yöntemlerini kullanabilir. Ancak, ileme dayalı kâr yöntemlerinin de emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde fiyat ya da bedel tespitine olanak vermemesi durumunda, mükellef kendi belirleyebilecei ve daha doru sonuç verdiine inandıı bir yöntemi de kullanabilecektir. leyi sistemi mükellefler tarafından belirlenecek bu yöntemin de emsallere uygunluk ilkesine göre tespit edilmesi zorunludur Geleneksel lem Yöntemleri > > Karılatırılabilir Fiyat Yöntemi > > Maliyet Artı Yöntemi > > Yeniden Satı Fiyatı Yönteminden oluur Geleneksel lem Yöntemleri ve Kullanılabilecei Durumlar Karılatırılabilir fiyat yöntemi, bir mükellefin uygulayacaı emsallere uygun satı fiyatının, karılatırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir ekilde iliki bulunmayan gerçek veya tüzel kiilerin birbirleriyle yaptıkları ilemlerde uygulayacaı piyasa fiyatı ile karılatırılarak tespit edilmesini ifade etmektedir. Bu yöntem, ileme konu mal veya hizmet ile ilemin koullarının gerek ilikili kiiler arasındaki ilemlerde, gerekse aralarında iliki bulunmayan kiilerin arasındaki ilemlerde benzer nitelikte olması artıyla kullanılabilecektir. Maliyet artı yöntemi, emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. Makul brüt kâr oranı, ilemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilikin olarak ilikisiz kiilerle yaptıı ilemlerde uyguladıı brüt kâr oranı olacaktır. Böyle bir brüt kâr oranı mevcut deilse ya da karılatırma için gerekli ilem sayısı yetersizse, karılatırılabilir ilemler arasında belirlenen fiyat ya da bedeli etkileyen bir farklılık bulunmaması veya var olan farklılıkların düzeltilebilir nitelikte olması artıyla ilikisiz kiilerin karılatırılabilir ilemlerine ait brüt kâr oranları da bu yöntemin uygulamasında kullanılabilecektir. Brüt kâr oranı aaıdaki gibi hesaplanacaktır: Satılar - Maliyet Maliyet Brüt kâr oranı Bu yöntem özellikle hammadde ve yarı mamuller ile imal edilen mallara ilikin ilemlerde, fason imalatlarda ve hizmet tedarikinde uygulanabilecektir. Yeniden satı fiyatı yöntemi, emsallere uygun fiyatın, ilem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir iliki bulunmayan gerçek veya tüzel kiilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satı kârı düülerek hesaplanmasını ifade etmektedir. Söz konusu hesaplama aaıdaki formül kullanılarak yapılacaktır: Yeniden satı fiyatı 1 + Brüt satı kâr oranı Emsallere uygun fiyat veya bedel 42/ 9

10 Bu yöntem, özellikle pazarlama ve daıtım faaliyetleri gibi ilikili irketin satın aldıı mal veya hizmeti ilikisiz kiilere sattıı ilemlerde kullanılabilecektir. Dier taraftan, bu yöntemin uygulandıı olaylarda genellikle yeniden satıı yapan kii ya da kurulu, satmak üzere aldıı mallara herhangi bir ekilde deer artırıcı bir katkıda bulunmamakta, fiziksel olarak ürünün yapısını deitirmemekte ve söz konusu ürünü aldıı biçimde satmaktadır. Bu çerçevede paketleme, etiketleme ve küçük çaplı montajlar deer artırıcı katkı ya da fiziksel deiim olarak deerlendirilmeyecektir. Ancak, yeniden satıtan önce ürüne çok fazla deer katılması veya bir baka ürünle birletirilmesi nedeniyle ürünün ilk özelliini yitirmesi hallerinde emsallere uygun bedel bulmak zorlaacaından, bu yöntemin kullanılması mümkün olmayacaktır leme Dayalı Kâr Yöntemleri Kâr Bölüüm Yöntemi ve leme Dayalı Net Kâr Marjı Yönteminden oluur leme Dayalı Kâr Yöntemleri ve Kullanılabilecei Durumlar Kâr Bölüüm Yöntemi, ilikili kiilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki ilemlere ilikin toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri ilevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilikili kiiler arasında emsallere uygun olarak bölütürülmesini esas alan transfer fiyatlandırması yöntemi olup özellikle ilemlerin birbirleriyle iç içe geçtii ve balantılı olduu veya her bir ilemin ayrı ayrı ele alınmasının zor olduu durumlarda kullanılabilecektir. leme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi, mükellefin kontrol altındaki bir ilemden; maliyetler, satılar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettii net kâr marjının incelenmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Yöntemin uygulanmasında ilikili kurumların ilev analizinin yapılması gereklidir. Aralarında iliki bulunmayan iletmelerin net faaliyet kâr marjlarının kullanılacaı durumlarda, güvenilir sonuçların elde edilebilmesi için ilemlerin karılatırılabilir olup olmadıı ve ne kadar düzeltme yapılması gerektii belirlenmelidir. Bu yöntem kullanılarak yapılan analizlerde, ilikili kurumun tek bir kontrol altındaki ilemine ait kâr dikkate alınmalıdır. 7. PEN FYATLANDIRMA ANLAMALARI 7.1. Pein Fiyatlandırma Anlaması Pein Fiyatlandırma Anlaması; ilikili kiilerle yapılan ilemlere ilikin transfer fiyatlandırmasının tespit edilmesinde belli bir süre için uygulanacak yöntemin mükellef ile dare (Maliye Bakanlıı Gelir daresi Bakanlıı) tarafından anlaılarak belirlenmesini ifade etmektedir. Bu anlamaların temel amacı, mükelleflerin ilikili kiilerle yapacakları mal veya hizmet alım ya da satımında uygulayacakları transfer fiyatlandırmasına ilikin olarak karılaılabilecek olası vergi ihtilaflarının önüne geçmektir. likili kiilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satım ilemlerinde uygulayacaı yöntem konusunda tereddütü bulunan mükellef, gerekli bilgi ve belgelerle birlikte dare'ye bavurarak belli bir dönem için yöntem tespiti talebinde bulunabilecektir. Pein fiyatlandırma anlamasına ilikin bavuruda bulunan mükellef, tek taraflı, iki taraflı veya çok taraflı pein fiyatlandırma anlaması talep edebilir. darenin, iki taraflı ya da çok taraflı pein fiyatlandırma anlamasına ilikin talebi deerlendirmesi sonucu birden fazla ülkeyi ilgilendirdiini tespit etmesi durumunda, ilgili ülke veya ülkelerle anlama/anlamalar bulunması artıyla bu anlamalar çerçevesinde deerlendirme yapması mümkün bulunmaktadır. 42/ 10

11 7.2. Pein Fiyatlandırma Anlaması çin dare'ye Bavurabilecek Kiiler Pein fiyatlandırma anlamasının kapsamına kurumlar vergisi mükellefleri girmektedir. Tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin ilikili kiilerle yaptıkları yurt dıı ilemleri ile ilgili olarak belirlenecek yöntem konusunda dare'ye bavurmaları mümkün bulunmaktadır. Öte yandan; - - Tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilikili kii kapsamında yaptıkları ilemleri, - - Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde faaliyette bulunmayan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilikili kii kapsamında yaptıkları ilemleri ile ilgili olarak belirlenecek yöntem konusunda da dare'ye bavurmaları mümkündür Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Ödenecek Harç Tutarı 492 sayılı Harçlar Kanununun (8) Sayılı Tarifesinin "XII- Transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaması harçları" balıklı maddesinde, pein fiyatlandırma anlamalarına ilikin olarak bavuru harcı ve yenileme harç tutarları belirlenmi olup söz konusu harç tutarları her yıl yeniden deerleme oranında arttırılmaktadır. 01/01/2010 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaması harç tutarı TL olarak belirlenmitir. Anlama bavurusunda bulunmak isteyen mükellefin, öncelikle bavurunun yapıldıı yıl için belirlenen bavuru harcını balı olduu vergi dairesine yatırması ve buna ilikin dekontu bavuru dilekçesine eklemesi gerekmektedir Pein Fiyatlandırma Anlaması ile Belirlenecek Hususlar Pein Fiyatlandırma Anlaması ile anlama kapsamındaki ilemler, anlamaya varılan yöntem ve uygulama süresi gibi önemli hususlar ve dier hususlar tespit edilecektir. Mükellef ile dare arasında belirlenen yöntem, üç yılı amamak üzere anlamada tespit edilen süre ve artlar dahilinde kesinlik taıyacaktır. Söz konusu anlama imzalandıı tarihten itibaren hüküm ifade edecektir. Örnein, mükellef tarafından 17/08/2010 tarihinde yapılan bavuru sonucunda devam eden süreç 05/01/2012 tarihinde dare ile mükellef arasında imzalanan anlama ile sonuçlanmıtır. Bu durumda, pein fiyatlandırma anlamasının hükümleri anlamanın imzalandıı 05/01/2012 tarihinden itibaren geçerli olacaktır Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Süreç Yazılı Bavuru Pein Fiyatlandırma Anlamalarının mükelleflerin isteine balı olarak ortaya çıkması nedeniyle, bu anlamalarda süreç mükellefin yazılı bavurusu ile balamaktadır. Mükellef, söz konusu bavuru ile birlikte istenilen belge ve bilgileri dare'ye sunar. 42/ 11

12 Z Ön Deerlendirme Yapılan bavuru, sunulan bilgi ve belgelerle birlikte dare tarafından bir ön deerlendirmeye tabi tutulur. dare, bu aamada mükellefin yaptıı bavuruda yer alan bilgi ve belgeler üzerinden, pein fiyatlandırma anlaması yapılmasının uygun olup olmadıını, ne tür bilgilere ihtiyaç olduunu tespit etmek amacıyla bir ön deerlendirme yapar. ^ Analiz Gerekli veriler tamamlandıktan sonra, karılatırılabilir ilemler, gerçekletirilen ilevler, üstlenilen riskler ve kullanılan varlıklar ile dier düzeltimlerin, uygulanabilir yöntemlerin, anlama artlarının ve dier temel hususların deerlendirmesi yapılır. ^ Anlamanın Kabulü veya Reddi dare analiz sonucunda, mükellefin bavurusunu aynen kabul edebilir veya gerekli deiikliklerin yapılması kouluyla kabul edebilir ya da reddedebilir. 11 Pein Fiyatlandırması Anlamasının mzalanması darenin bavuruyu kabul etmesi halinde mükellef ile dare arasında pein fiyatlandırma anlaması imzalanır. Mükellef mevcut bir pein fiyatlandırma anlamasının yenilenmesi talebinde bulunabilir. Bu durumda mükellef anlama süresinin bitiminden en az 9 ay önce dare'ye bavurmalıdır. Mükellef bavurusunda, mevcut anlamada belirtilen koullar ile varsayımlarda herhangi bir deiiklik meydana gelip gelmediini, anlamanın yenilenmesi sonucunda anlamada herhangi bir deiiklik yapılması gerekip gerekmediini ve tespit edilen yöntemin anlamada kavranan ilemlerin mahiyetine en uygun olarak emsallere uygunluk ilkesini karıladıını gösterecek gerekli bilgi ve belgeleri sunmalıdır. dare söz konusu bavurunun incelenmesi sonucunda, mevcut anlamada belirtilen koullar ile varsayımların devam ettiine ve tespit edilen yöntemin emsallere uygunluk ilkesini karıladıına karar verirse, mevcut anlamanın aynı koulları, varsayımları ve yöntemi kapsayacak ekilde bir dönem daha devam ettirilmesini kabul edebilir. Bununla birlikte, dare, anlamada kavranan ilemlerin mahiyetinin, belirtilen koulların ve varsayımların deitiine ya da farklı bir yöntem tespit edilmesi gerektiine karar verirse, mükellefin yeni bir pein fiyatlandırma anlaması bavurusunda bulunması gerekir Pein Fiyatlandırma Anlamasının Revize Edilmesi dare ile mükellef arasında imzalanmı ve yürürlükte olan bir pein fiyatlandırma anlaması aaıdaki durumların gerçeklemesi halinde revize edilebilir: - - Anlamada yer alan kritik bir varsayımın gerçeklememesi, - - Anlama koullarında esasa ilikin bir deiikliin gerçeklemesi veya anlamada belirlenen koulların geçerliliini sürdürmemesi, 42/ 12

13 - - Çifte vergilendirmeyi önleme anlamaları da dahil, yasal düzenlemelerde anlamayı etkileyecek deiikliklerin gerçeklemesi, - - ki veya çok taraflı pein fiyatlandırma anlamalarında, dier ülke idaresinin/idarelerinin anlamayı revize etmesi, yürürlükten kaldırması veya iptal etmi olması dare'nin veya Mükellefin Pein Fiyatlandırma Anlamasının Revize Edilmesini stemesi Durumu Mevcut bir pein fiyatlandırma anlamasının revize edilmesine ilikin nedenlerin dare tarafından tespit edildii durumda, anlamanın revize edilmesi konusunda taraflar anlamaya varırsa, anlamanın revize edildii tarihten mevcut anlamanın süresinin bitimine kadar yeniden belirlenen anlama koulları geçerli olacaktır. Mükellefin anlamanın revize edilmesini kabul etmedii durumda dare anlamayı tek taraflı olarak iptal edebilir. Mükellef de dare ile imzaladıı pein fiyatlandırma anlamasının revize edilmesi amacıyla dare'ye bavurabilir. Söz konusu bavuruda mükellef anlamanın revize edilmesi talebinin nedenlerini de içerecek ekilde gerekli bilgi ve belgeleri dare'ye ibraz etmelidir. dare anlamanın revize edilmesini kabul ederse, anlamanın revize edildii tarihten mevcut anlamanın süresinin bitimine kadar yeniden belirlenen anlama koulları geçerli olacaktır. dare'nin anlamanın revize edilmesini kabul etmedii durumda anlama aynen devam edecektir. Ancak mükellef yukarıda yer alan nedenleri ileri sürerek anlamanın iptalini isteyebilir. Bu durumda, dare anlamayı iptal edebilir. Anlamanın iptal edildii durumlarda iptal kararının verildii tarihten itibaren anlama hükümleri geçerliliini kaybeder. Pein fiyatlandırma anlaması aaıda belirtilen durumlarda iptal edilebilir: * * Mükellefin pein fiyatlandırma anlamasında belirtilen koullara uymaması, * * Pein Fiyatlandırma Anlamasına likin Yıllık Raporun zamanında ibraz edilmemesi, * * Mükellef tarafından gerek bavuru esnasında gerekse sonraki aamalarda (yıllık rapor da dahil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlı veya yanıltıcı olduunun tespit edilmesi durumlarında mevcut anlama dare tarafından tek taraflı olarak anlamanın imzalandıı tarihten itibaren iptal edilir. Bu durumda, anlama hiç yapılmamı kabul edilerek mükellef vergi incelemesine sevk edilecektir. Pein Fiyatlandırma Anlamasına likin Yıllık Raporun zamanında ibraz edilmemesi durumunda, mevcut anlama, söz konusu raporun ilgili bulunduu hesap döneminin baından itibaren iptal edilebilir Pein Fiyatlandırma Anlamalarında nceleme Konusu dare ile mükellef arasında pein fiyatlandırma anlamasının yapılmı olması, anlama konusuyla ilgili olarak mükellefin incelenmeyecei anlamına gelmemektedir. Anlama kapsamındaki ilemlere ilikin belirlenen yöntemin uygulanması inceleme konusu yapılabilecektir. Dolayısıyla, anlamada belirlenen yöntem eletiri konusu yapılamayacak, ancak bu yöntemin uygulanmasının doru olup olmadıı, yöntem uygulanırken anlama koullarına uyulup uyulmadıı inceleme konusu yapılabilecektir Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Yıllık Rapor ve braz Zamanı Pein Fiyatlandırma Anlamalarında Yıllık Rapor, dare'nin mükellef ile yapmı olduu anlamanın artlarının geçerliliini sürdürüp sürdürmediini veya mükellefin anlama koullarına uyum gösterip göstermediini tespit etmek amacıyla anlamaya taraf olan mükelleften, anlamada belirlenen süre müddetince, yasal düzenlemelere uygun olarak hazırlamasını talep ettii raporu ifade etmektedir. 42/ 13

14 Bu rapor, dare ile anlamayı yapan kurumlar vergisi mükelleflerince her yıl beyanname verme süresi olan hesap döneminin kapandıı ayı izleyen dördüncü ayın (hesap dönemi takvim yılı olan kurumlar vergisi mükellefleri için Nisan ayı) birinci gününden yirmi beinci günü akamına kadar bir yazı ekinde dare'ye verilecektir. Örnein, mükellef ile dare arasında 25/06/2010 tarihinde 3 yıl süreli pein fiyatlandırma anlaması imzalanmı ise, söz konusu anlamaya ilikin ilk yıllık rapor 2011 yılının, takip eden yıllar için ise 2012 ve 2013 yıllarının Nisan ayının birinci gününden yirmi beinci günü akamına kadar bir yazı ekinde dare'ye verilecektir. Ayrıca, 2013 yılı içinde kalan 6 aylık süre için verilmesi gereken yıllık rapor ise 2014 yılının Nisan ayının birinci gününden yirmi beinci günü akamına kadar bir yazı ekinde dare'ye verilecektir. dare ile pein fiyatlandırma anlaması imzalayan mükelleflerin, anlama kapsamındaki ilemlerine ilikin olarak Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu hazırlamalarına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, ilikili kiilerle gerçekletirilen ve anlama kapsamında olmayan ilemler için Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu'nun hazırlanması gerekmektedir. 8. BELGELENDRME 8.1. Belgelendirmede Amaç Transfer fiyatlandırmasında belgelendirme ile amaçlanan, transfer fiyatlandırmasına ilikin sürecin anlaılması ve hesaplamaların ayrıntılarının gösterilmesidir. Bu nedenle, mükellefler tarafından, emsallere uygunluk ilkesi dorultusunda ilem yapıldıını gösteren bilgi ve belgelerin hazırlanması ya da temin edilmesi, ayrıca belgelendirmeye ilikin bu bilgi ve belgelerin istenmesi durumunda dare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmek üzere hazır tutulması zorunludur Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ekinde Verilecek Olan FORM'u Dolduracak Mükellefler "TRANSFER FYATLANDIRMASI, KONTROL EDLEN YABANCI KURUM ve ÖRTÜLÜ SERMAYEYE LKN FORM", sadece kurumlar vergisi mükellefleri tarafından doldurularak beyanname verme süresi olan hesap döneminin kapandıı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmi beinci günü akamına kadar yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde balı olunan vergi dairesine verilecek olup gelir vergisi mükellefleri söz konusu formu doldurmayacaklardır Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlayacak Olan Mükellefler Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Bakanlıı'na kayıtlı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde ilikili kiilerle yaptıı yurt içi ve yurt dıı ilemleri ile dier kurumlar vergisi mükelleflerinin bir hesap dönemi içinde ilikili kiilerle yaptıı yurt dıı ilemlere ilikin olarak kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar "YILLIK TRANSFER FYATLANDIRMASI RAPORU" hazırlamaları ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda dare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin 01/01/2008 tarihinden itibaren yurt dıı ubeleri ile serbest bölgelerde bulunan ilikili kiilerle (mükellefin serbest bölgedeki ubeleri dahil) yaptıkları ilemlerin Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporuna dahil edilmesi gerekmektedir. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin de söz konusu tarihten itibaren ilikili kiilerle yaptıkları yurt içi ilemlerine ilikin olarak Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunu kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlamaları ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda dare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri zorunludur. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin yurt dıında faaliyette bulunan ubelerinin veya serbest bölgede faaliyette bulunan ubelerinin ayrıca Rapor hazırlamasına gerek bulunmamaktadır. 42/ 14

15 Dolayısıyla, mükelleflerin hangi tarihten itibaren Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu hazırlamaları gerektii aaıdaki ekilde özetlenebilir: Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Bakanlıı'na Kayıtlı Mükellefler Dier Kurumlar Vergisi Mükellefleri Serbest Bölgelerde Faaliyette Bulunan Kurumlar Vergisi Mükellefleri - Yurt içi ilemleri 01/01/2007'den - Yurt dıı ilemleri itibaren 01/01/2008'den - Serbest Bölgelerdeki mükellefler itibaren ile olan yurt içi ilemleri - Yurt dıı ilemleri 01/01/2007'den itibaren 01/01/2008'den - Serbest Bölgelerdeki mükellefler itibaren ile olan yurt içi ilemleri - Yurt içi ilemleri 01/01/2008'den itibaren Yukarıda belirtilen kurumlar vergisi mükelleflerinin istihdam ilikisi içinde bulunmaları nedeniyle ilikili kii sayılanlarla yaptıı ilemlere ilikin bilgi ve belgelere düzenlenecek raporda yer vermelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak söz konusu bilgi ve belgelerin istenmesi durumunda dare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmesi gerekmektedir Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu Hazırlamak Zorunda Olmayan Mükellefler Bir hesap dönemi içinde ilikili kiilerle yaptıkları ilemlere ilikin Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu hazırlama zorunluluu bulunmayan mükellefler aaıda belirtilmitir. Buna göre; Kurumlar vergisi mükelleflerinin (Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Bakanlıı'na kayıtlı mükellefler hariç) ilikili kiilerle yaptıkları yurt içi ilemleri, Serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin ilikili kiilerle yaptıkları yurt dıı ilemleri, Gelir vergisi mükelleflerinin ilikili kiilerle yaptıkları yurt içi ve yurt dıı ilemlerine ilikin olarak Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu hazırlanmayacaktır. Ancak, rapor hazırlama zorunluluu bulunmayan bu mükelleflerin, 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı Hakkında Genel Teblide belirtilen bilgi ve belgeleri istenmesi durumunda dare'ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz etmeleri gerekmektedir Belgelendirme artlarına Uyulmaması Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar dare'ye ibraz etme zorunluluu getirilen bilgi ve belgeleri belirlenen sürelerde vermeyenler hakkında Vergi Usul Kanunu'nun cezalara ilikin hükümleri uygulanacaktır. 42/ 15

16 8.6. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunda Bulunması Zorunlu Bilgiler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu, 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımı Hakkında Genel Teblide yer alan formata uygun ekilde hazırlanacaktır. Buna göre, Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu; Genel Bilgiler, likili Kiiler Hakkındaki Bilgiler, likili Kiiler Arasındaki lemin Ayrıntılarına likin Bilgiler, Transfer Fiyatlandırması Analizlerine likin Bilgiler, Sonuç bölümlerinden oluacak ekilde hazırlanacaktır. Ayrıca raporda içerii belirtilen belgelerin yer aldıı "Ekler" balıklı kısım da rapor kapsamında deerlendirilecektir Genel Bilgiler Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporunun "Giri Bölümünde" raporu hazırlayan mükellefe ilikin genel bilgilere yer verilecektir. Bu genel bilgiler; raporun amacı ve kapsamı, irket hakkında genel bilgiler, irketin tarihçesi, ortaklık yapısı, iyerleri, yönetim ve personel yapısı, faaliyet alanı, ekonomik koullar, pazar koulları, sektör analizi ve i stratejileri vb. bilgilerinden olumaktadır. Örnein, mükellefin hangi faaliyetleri gerçekletirdii (üretici, servis salayıcı, distribütör gibi), hangi pazar ya da pazarlarda faaliyet gösterdii hususlarına ayrıntılı olarak bu bölümde yer verilmelidir. Dier yandan, yine bu bölümde mükellefin faaliyet gösterdii sektöre ve sektördeki ekonomik koullara ilikin detaylı analizlere ve ilikili kiilerle yaptıı ilemlerle ilgili olarak varsa i stratejilerine de yer verilmelidir likili Kiiler Hakkındaki Bilgiler Genel bilgiler bölümü ilemin taraflarından biri olan ve raporu düzenleyen mükellefe ait bilgilerden oluurken, raporun ikinci bölümünde ilemin dier tarafındaki ilikili kiilere ait bilgilere yer verilecektir. Bu bölümde; ilikili kiilerin vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb. ile iletme yapıları, üretim ya da hizmet süreç ve yöntemleri, faaliyet alanları, pazar koulları, faaliyet gösterdikleri sektördeki ekonomik koullar ve yasal düzenlemeler gibi ilikili kiilere ilikin ayrıntılı bilgilere yer verilecektir likili Kiiler Arasındaki lemlerin Ayrıntılarına likin Bilgiler likili kiiler arasındaki bütün ilemlere ve sözlemelere ait ayrıntılı bilgiler bu bölümde yer alacaktır. Öncelikle ilemler hakkında genel bilgilere yer verildikten sonra, ilemin türüne göre ilikili kiilerle yapılan ilemlerin detaylarına ve karılatırılabilirlik analizine yer verilmelidir. Bu bölümde, karılatırılabilirlik analizinin en önemli unsurlarından biri olan ilev analizine dier bir ifadeyle, gerçekletirilen ilevlerin, üstlenilen risklerin ve sahip olunan maddi ve gayri maddi varlıkların ilikili kiiler arasında nasıl daıtıldıı, ilemin taraflarının hangi ilevleri gerçekletirdii, hangi riskleri üstlendii hususlarına ve karılatırılabilirlii etkileyebilecek dier unsurlara (mal veya hizmetlerin nitelikleri, ekonomik koullar, sözleme koulları gibi) yer verilecektir. 42/ 16

17 Genel olarak bir iletmenin ilevleri; imalat, satın alma, daıtım, satı ve pazarlama, reklam ve promosyon faaliyetleri, muhasebe, vergi ve finans hizmetleri, kalite kontrol, sipari, depolama, paketleme, taımacılık, aratırma ve gelitirme, bilgi teknolojileri, fiyatlandırma, genel yönetim, faturalama ve tahsilât vb. olarak sıralanabilir. Ancak, ilemlerin türüne göre ilikili kiiler arasındaki gerçekletirilen ilevlerin sayısı deiiklik gösterebilecektir. Üstlenilen riskler ise; fiyat riski, envanter riski, kredi riski, döviz kuru riski, pazar riski, ülke riski, garanti riski, arz riski, çevre riski gibi çok sayıda riskten oluabilecektir. Örnek olarak; ilikili (X) ve (Y) irketlerinin ilgili hesap döneminde gerçekletirdikleri ilev (fonksiyon) ve risklerini özetlemek için raporda aaıdaki gibi bir tablo düzenlenebilecektir. levler/riskler (X) irketi (Y) irketi Üretim - Lojistik ve Daıtım - Pazarlama ve Satı - Kalite Kontrol - Envanter Riski - Piyasa Riski - Pazarlama Riski Tahsilât Riski - Mükellefin sahip olduu varlıklar ise maddi ve gayri maddi varlıklardan olumaktadır. Maddi varlıklara fabrika binası, depo ya da makineler gibi unsurlar örnek olutururken; yazılım, pazarlama faaliyetleri, marka deeri, know-how, lisans anlaması gibi varlıklar da gayri maddi varlıkları ifade etmektedir. Dolayısıyla, raporda ilikili kiilerce kullanılan varlıkların ne olduu ve ileme olan katkılarına ilikin detaylara yer verilmelidir Transfer Fiyatlandırması Analizlerine likin Bilgiler Raporun bu bölümünde; karılatırılabilirlik analizine ilikin ayrıntılar ve karılatırılabilir ilemlerin seçiminde kullanılan kıstaslar, karılatırılabilirliin tespitinde düzeltme yapılmı ise buna ilikin ayrıntılı bilgiler, kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin dier yöntemlerle karılatırılarak o yöntemin kullanılma gerekçeleri ile seçilen yöntemin en uygun yöntem olduuna ilikin bilgi, belge ve hesaplamalar, emsallere uygun fiyat veya bedelin saptanmasında kullanılan hesaplamalara ilikin ayrıntılı bilgiler ve emsal fiyat aralıı tespit edilmi ise bu aralıa ilikin hesaplamaları içeren ayrıntılı bilgiler yer alacaktır. Emsal aramaya ilikin süreç ve elde edilen sonuçlar ile bulunan sonuçların ilemlere uygulanması yine bu bölümde deerlendirilerek, önceki bölümde detaylı olarak yapılan karılatırılabilirlik analizi kapsamında emsal arama süreci gerçekletirilmelidir. Bu bölümde, rapor kapsamında gerçekletirilen ilemlerde, "transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı" hakkındaki mevzuat hükümleri uyarınca ilemin mahiyetine uygun yöntemlerin kullanıldıı; ayrıca, söz konusu ilemlerde uygulanan fiyatların aralarında ilikili kii tanımına uygun herhangi bir ba ya da iliki olmayan kii ve kurumların ilemin gerçekletii andaki koullar altında belirledikleri fiyatlara uygun olup olmadıının tespitine yönelik emsal arama çalımalarının yapıldıı raporun önceki bölümlerine atıfta bulunarak açıklanacaktır. Dier taraftan, "Sonuç Bölümü"nde önceki bölümlerde yapılan analizler çerçevesinde ilemlerin bir özetine tablo halinde yer verilecektir Ekler Bu bölümde raporun önceki bölümlerinde belirtilen bilgi ve belgeler ile ilemin niteliine göre ilgili mükellef tarafından hazırlanması gereken bilgi ve belgelere yer verilecektir. Örnein, ilikili kii ile gerçekletirilen 42/ 17

18 ilemler düzenlenen bir sözlemeye dayalı olarak ortaya konmu ise bu durumda söz konusu sözlemenin bir örneinin raporun ekinde yer alması gerekecektir Örnek Rapor Formatı Aaıda varsayımsal olarak oluturulan bir rapor formatı yer almaktadır. Söz konusu format, bir raporda yer alması gereken asgari bilgileri içerecek ekilde oluturulmutur. Ancak mükellefin faaliyet alanı ve ilikili kiilerle yaptıı ilemlerin nitelikleri ve koulları göz önüne alındıında, her mükellefin farklı ara balıkları içeren bir rapor hazırlayacaı veya rapora bazı balıklar eklenecei tabiidir YILLIK TRANSFER FYATLANDIRMASI RAPORU GENEL BLGLER 1.1 Raporun Amacı ve Kapsamı 1.2 irkete likin Bilgiler irketin Tarihçesi ve Faaliyet Alanı Ortaklık Yapısı yerleri Yönetim ve Personel Yapısı 1.3 Pazar Koulları ve Ekonomik Koullar (Sektör analizi, rekabet durumu, rakipler vb.) 1.4 Stratejileri 1.5 _ LKL KLER HAKKINDAK BLGLER likili Kiilerin Vergi Kimlik Numaraları, Adresleri, Telefon Numaraları gibi Genel Bilgiler likili Kiilerin Organizasyon eması çindeki Yeri likili Kiiler Hakkında Detaylı Bilgiler likili Kiilerin letme Yapıları, Üretim ya da Hizmet Süreç ve Yöntemleri likili Kiilerin Faaliyet Alanları likili Kiilerin çinde Bulunduu Pazarın Koulları, Sektördeki Ekonomik Koullar, Varsa Tabi Olduu Yasal Düzenlemeler Hakkında Detaylı Bilgiler LKL KLER ARASINDAK LEMN AYRINTILARINA LKN BLGLER 3.1 likili Kiiler Arasında Gerçekletirilen lemler lemlerin Özeti lemlerin çerii ve Tutarları Hammadde alımı malat Mükellefin ve likili Kiilerin Gerçekletirdikleri levler, Üstlendikleri Riskler ve lemlerde Kullanılan Varlıklar Mükellefin ve likili Kiilerin lev Analizi (lev/risk Matrisi) 42/ 18

19 Mükellefin ve likili Kiilerin Üstlendii Riskler Ürün riski Mükellefin ve likili Kiilerin Kullandıı Varlıklar 42/ 19

20 TRANSFER FYATLANDIRMASI ANALZLERNE LKN BLGLER Transfer Fiyatlandırması Analizi Karılatırılabilirlik Analizine likin Ayrıntılar ve Karılatırılabilir lemlerin Seçiminde Kullanılan Kıstaslar Transfer Fiyatlandırması Yöntemi Seçimi, Bu Yöntemin Kullanılma Gerekçeleri ve Dier Yöntemlerin Tercih Edilmeme Nedeni Emsal Arama Süreci Emsal Aramaya likin Sonuçlar Karılatırılabilirliin Tespitinde Düzeltim Yapılmı ise Buna likin Ayrıntılı Bilgiler (Gerekli durumlarda) Kullanılan statistiksel Yöntemler Transfer Fiyatlandırması Analizine likin Genel Deerlendirme SONUÇ 6. EKLER (Yapılan analize göre eklerin sayısı deiebilecektir.) EK 1: Kullanılan Emsallerin Kaynakları EK 2: Karılatırmaya Uygun irketlerin Listesi EK 3: Emsal Olarak Kabul Edilmeyen irketlerin Listesi ve Reddedilme Nedenleri EK 4: Dier ekler (Belgelendirme kapsamında hazırlanması gereken bilgi ve belgeler) EK 5:... EK 6: CEZALAR Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımının tespit edilmesi durumunda, örtülü kazanç daıtan gelir/kurumlar vergisi mükellefi adına Vergi Usul Kanunu'nun ilgili hükümleri gereince cezalı tarhiyat yapılacaktır. 10. HAZNE ZARARI Hazine Zararı Hazine zararı, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilikili kiiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesini ifade etmektedir. 42/ 20

21 Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesinin yedinci fıkrasında, tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki i yeri veya daimi temsilcilerinin aralarında ilikili kii kapsamında gerçekletirdikleri yurt içindeki ilemler nedeniyle kazancın örtülü olarak daıtıldıının kabulü hazine zararının doması artına balanmaktadır. Söz konusu hüküm 2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere yürürlüe girmi olduundan, 01/01/2008 tarihinden itibaren gerçekletirilen yurt içi ilemlerde hazine zararının oluup olumadıı hususu göz önünde bulundurulacaktır. Buna göre, - - ki tam mükellef kurum arasında, - - Bir yabancı kurumun Türkiye'deki iyeri veya daimi temsilcisinin bir dier yabancı kurumun Türkiye'de iyeri veya daimi temsilcisi arasında, - - Tam mükellef kurum ile yabancı kurumların Türkiye'de iyeri veya daimi temsilcileri arasında ilikili kii kapsamında yurt içinde gerçekletirilen ilemlerde hazine zararının bulunmaması durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı söz konusu olmayacaktır. Dolayısıyla, 01/01/2008 tarihinden itibaren; - - Yukarıda belirtilen kurumlar arasında ilikili kii kapsamındaki ilemin yurt içinde gerçekletirilen bir ilem olması, - - Emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat veya bedelle ilem yapılmı olması, - - Bu ilem sonucunda Hazine zararının bulunması durumunda transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı söz konusu olacaktır. 11. DÜZELTME Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtımında Düzeltme lemleri Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak daıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları'nın uygulamasında, 13 üncü maddede belirtilen artların gerçekletii hesap döneminin son günü itibarıyla daıtılmı kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılacaktır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak daıtılan kazancın kâr payı sayılması ile mükellefler bu kâr payına ilikin olarak istisna hükümlerinden yararlanacaından, "karı taraf düzeltmesi" bu ekilde, ileme taraf olanlar arasında gerçeklemi olacaktır. Dolayısıyla, daıtılmı kâr payının net kâr payı tutarı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerinden ortakların hukuki niteliine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapılacaktır. Daha önce yapılan vergilendirme ilemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilecektir. Bu düzeltmenin yapılabilmesi için örtülü kazanç daıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinlemi ve ödenmi olması gerekmektedir. Öte yandan, yurt dıı ilemlerle ilgili olarak yapılacak ikincil düzeltme ilemleri, vergi anlamaları çerçevesinde ve söz konusu anlamanın imkan verdii ölçüde yapılacaktır. 30/ 21

22 11.2. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Daıtan Kurum Tarafından Yapılacak Düzeltme lemleri Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı artlarının gerçeklemesi halinde, örtülü kazanç daıtan kurum tarafından ilemin yapıldıı geçici vergi döneminde hesaben gerekli düzeltme ilemleri yapılabilecektir. Örtülü kazanç daıtılan tarafından da aynı dönem içinde düzeltme yapılabilmesi mümkündür. Düzeltmenin geçici vergi döneminden sonra yapılması halinde, örtülü kazanç daıtan kurum tarafından verilen düzeltme beyannamesi ile tahakkuk eden vergilerin kesinlemi ve ödenmi olması artıyla, örtülü kazanç daıtılan tarafından da (bir sonraki geçici vergi döneminde) düzeltme yapılabilecektir. Hesap dönemi kapandıktan sonra transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtımı yapan kurumun düzeltme talebi, vergi dairesince Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca deerlendirilip sonuçlandırılacaktır. Bu düzeltme sonucu tarh edilen vergilerin kesinlemi ve ödenmi olması halinde, karı tarafta da gerekli düzeltme ileminin kendiliinden yapılması mümkün olacaktır. Verginin kesinlemesi; dava açma süresi içinde dava açılmaması, yargı mercilerince nihai kararın verilmi olması veya uzlamanın vaki olması gibi haller nedeniyle verginin kesinlemesi ve itiraz edilmeyecek duruma gelmesidir. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtan kurumun, zamanaımı süresi içinde düzeltme talebinde bulunmu olması halinde, düzeltme sonucu tarh edilen verginin kesinleip ödenmesi artıyla karı tarafta da süreye bakılmaksızın gerekli düzeltme ilemi yapılacaktır Örtülü Kazanç Daıtılan Kiinin Tam Mükellef Kurum Olması Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak daıtılan kazanç tutarı kâr payı geliri olarak dikkate alınacak olup, artların varlıı halinde itirak kazançları istisnasından yararlanılacak ve bu ekilde düzeltme ilemi gerçekletirilmi olacaktır. Yukarıda yer alan bölümde de açıklandıı üzere, düzeltme yapılabilmesi için ilgili tutarın örtülü kazanç daıtan mükellef tarafından ödenmesi gerekmektedir. Bu tutar ödendikten sonra, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç daıtılan mükellefin bu düzeltmeleri ilgili dönem beyannameleri üzerinde yapması gerekmektedir Örtülü Kazanç Daıtılan Kiinin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kii, Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden Muaf Olan Herhangi Bir Kii Olması Örtülü kazanç daıtılan kiinin dar mükellef kurum, gerçek kii, vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf herhangi bir kii olması durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak daıtılan kazanç tutarı, örtülü kazanç daıtılan nezdinde, 13 üncü maddede belirtilen artların gerçekletii hesap döneminin son günü itibarıyla daıtılmı kâr payı olarak kabul edilecektir. Bu ekilde daıtılmı kâr payı net kâr payı tutarı olarak kabul edilecek ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerinden vergi kesintisine tabi tutulacaktır Grup çi Hizmetler 30/ 22