NUMUNE ALMA VE TEST REHBERİ TALİMATI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "NUMUNE ALMA VE TEST REHBERİ TALİMATI"

Transkript

1 Sayfa No: 1/80 1. AMAÇ ve KAPSAM Bu talimatın amacı, ASM lerde analiz için numunelerin (kan, idrar,gaita) alınması, analiz istemlerinin yapılması, numunelerin laboratuvara sevki, taşınması, laboratuvarda kabul/red işlemeleri, analiz sonuçlarını etkileyen etkenler, analiz, analiz metot, analiz süresi, raporlandırma v.b uygulamaların prensiplerini tanımlamaktır. Talimat bu çalışmaları ve çalışmaları yürüten personeli kapsar. 2. SORUMLULUKLAR Gelen numunelerin kabul kriterlerine göre uygunluğunun kontrolü, kabulü, ilgili bölümlere sevki işlemlerinden numune kabul personeli, Laboratuvara gelen numunelerin teslim alınması ve kabul kriterlerine göre uygunluğunun tekrar kontrol edilmesi işlemlerinden teslim alan; laboratuvar personeli, Hastadan uygun numune alınabilmesi için numune alma öncesi uygun şartların yerine getirilmesi, uygun numune alınması, hastanın rıza göstermesine yönelik her tür şartların (örneğin; başvuru gerektiren yerlerde, klinik bilgilerin ve aile hikâyesinin konu ile alakalı sağlık çalışanına açıklanmasına rıza gösterme) sağlanması, hasta ve analiz istem bilgilerinin LBYS ye entegre kullandığı AHBS de doğru olarak kaydedilmesinden ASM hekimi, Gerektiğinde hizmet talebinde bulunanlara numune ve analizlerle ilgili danışmanlık yapılmasından laboratuvar uzmanı/ birim sorumlusu sorumludur. 3. TANIMLAR ve KISALTMALAR LBYS :Laboratuvar Bilgi Yönetim Sistemi SMS :Kısa Mesaj ASM :Aile Sağlığı Merkezi AHBS: Aile Hekimliği Bilgi Sistemi : Adana Halk Sağlığı Laboratuvarı Soğuk Zincir: +2 C ile +8 C, ortam 4. GÜVENLİK ÖNLEMLERİ (*) Her personel, uygulamalar esnasında ÇT09/ Laboratuvar Biyogüvenliği Talimatında yeralan laboratuvar güvenlik önlemlerine uyar.

2 Sayfa No: 2/80 5. EKİPMANLAR (*) a. Mor Kapaklı Tüp b. Sarı Kapaklı Tüp c. İdrar Tüpleri d. Gaita Tüpü 6. MATERYAL (*) Analize alınacak kan, idrar, gaita numuneleri 7. UYGULAMA 7.1. Genel Laboratuvar, hasta kişisel bilgileri ve analiz bilgilerinin korunmasını taahhüd eder. ASM hekimi tarafından acil bildirimi yapılan numunelerin analizleri öncelikli olarak çalışılır ve sonuçlandırılır. Laboratuvar hizmetinden yararlananın isteğinin açığa kavuşturulması için laboratuvar uzmanı analiz istemi yapan ASM hekimi ile telefon, SMS vb. iletişim kurabilir. İletişim LBYS de kayıt altına alınır (F34/ Telefon Kayıt Formu ve F145/ Telefon Kayıt Listesi Formu). Laboratuvar herhangi bir şikâyet durumunda PR11- İletişim ve şikâyet Prosedürü gerekliliklerini yerine getirir. Laboratuvardan analiz hizmeti alan müşteri (ASM hekimi) şikâyetleri için www. adana.hsl.gov.tr de mevcut Şikayet Formu kullanılır Hekim Tarafından Test Girişleri si alınan hastalar ile kesin bir bağlantı sağlayacak şekilde birincil numuneler doğru ve uygun olarak barkodlanır. Birincil numuneyi alan personelin kimliği, numune alma tarihi ve numune alma zamanı analiz isteminde kaydedilir. Analiz performansı veya sonuç yorumlaması ile ilgili veya bunları etkileyen klinik bilgiler (örneğin, ilaçların verilme hikâyesi, hastanın soyu, aile geçmişi, seyahat ve maruz kalma öyküsü, bulaşıcı hastalıkları) analiz isteminde kaydedilir.

3 Sayfa No: 3/80 Hastanın analiz öncesi şartları karşıladığı analiz isteminde doğrulanır. (örneğin, önceden belirlenmiş bir zamandaki veya zaman aralığındaki açlık durumu, ilaç alma durumu (son dozun zamanı, ilacın kesilme zamanı). ASM hekimi hastanın rıza göstermesine yönelik her tür şartları (örneğin; başvuru gerektiren yerlerde, klinik bilgilerin ve aile hikâyesinin konu ile alakalı sağlık çalışanına açıklanmasına rıza gösterme) sağlamalıdır. Acil durumlarda, rıza almak mümkün olmayabilir, bu şartlar altında hastanın yararına olması koşuluyla gerekli prosedürlerin yürütülmesi kabul edilir. Aile hekimleri LBYS ye entegre kullandığı AHBS den testleri online olarak ister. Online yapılmayan test istemlerinin girişleri laboratuvar numune kabul personeli tarafından manuel olarak yapılır. Aile Hekimi test seçimini tamamlandıktan sonra sistem üzerinden istemi onaylar. İstem laboratuvarca ASM lerin kan alma birimlerine kurulmuş LBYS arayüz programına aktarılır. alma personeli tarafından ASM ye ait kullanıcı adı ve şifresiyle sisteme giriş yapılır, istemi yapılan hastalar ve hastaya ait alınacak numuneler görüntülenir. Sistem üzerinden hasta seçilerek barkodlar basılır, alınan numune tüplerinin üzerine uygun bir şekilde yapıştırılır. Online istem yapılamayan durumlarda (internet kesintisi, TC kimlik numarası olmayan hastalar, vb.) ASM ler üzerine gerekli tanımlayıcı bilgilerin (Cinsiyet, doğum tarihi, hastanın yer/iletişim ayrıntıları ve özel tanıtıcı bilgileri içeren hastanın açık kimliği, tıbbi bilgiyi kullanacak veya analizleri isteyecek olan klinisyenin, sağlık uzmanının veya diğer resmi olarak yetkilendirilmiş kişinin adı, iletişim bilgileri, birincil numunenin tipi, istenen analizler, birincil numunenin alınma tarihi Analiz sonuç yorumlama için hasta ve istek hakkında ilgili klinik bilgi ve zamanı, ) yazıldığı nolu AHO İstem Listesi ve/veya nolu AHB Tetkik İstem Listesi formu ASM hekimi tarafından AHBS üzerinden alınarak numunelerle birlikte ring araç personeline teslim edilir. Hasta numunelerinin laboratuvara kabulü yapılana kadarki süreçte hekimler mevcut istemin üzerine test ekleme/ çıkarma şeklinde değişiklik yapabilir. lerin laboratuvara kabulünden sonra yeni test talebi/test değişikliği laboratuvar uzmanınca değerlendirilir, uygun bulunduğu takdirde yapılır. Yapılan değişiklikler LBYS kayıtlarında güncellenir.

4 Sayfa No: 4/80 ASM Hekimi tarafından test istemi yapılmış gelmeyen numunelerin analizi yapılamadığından raporlandırma işlemi yapılamaz Alımı Alımında Kullanılan Tüpler ve Özellikleri a) Mor Kapaklı Tüp: Hemogram tüpü, K 2 EDTA lı tüp veya kan sayım tüpü olarak adlandırılır. Bu tüpler kan sayımında, Sedimentasyon, HbA1c düzeyinin belirlenmesinde ve kan grubu analizinde kullanılır. Tüpte pıhtı oluşumunu engellemek için kan tüpe alınır alınmaz tüp yavaşça 8-10 kez alt üst edilerek karıştırılır. Çalkalama işleminden kesinlikle kaçınılır. Tüpün üzerinde işaretli yere kadar kan alınır. Eğer alımda pıhtı gelişmiş ise başka bir tüpe yeniden kan alınır. b. Sarı Kapaklı Tüp: Santrifüj işleminden sonra kanın şekilli elemanları ile serum arasında fiziksel bir engel oluşturma özelliğinden dolayı jelli tüpler kullanılır. Bu tüplerin çeperinde bulunan pıhtı aktivatörleri kanın pıhtılaşmasını hızlandırır. Kanın bu aktivatörlerle iyice temas etmesi için kan alımından sonra tüp yavaşça 5-6 kez altüst edilir. Bu tüplerde biyokimyasal, serolojik, hormon, vb. testlerin analizi yapılır. c. İdrar Tüpleri: İdrar cihazların marka-modeline göre kullanılan tüpler değişir. Genellikle kullanılan tüpler idrar analizine uygun temiz, kapaklı, saydam plastik tüplerdir. d) Gaita Tüpü: İçinde gaitayı stabilize edecek bileşenler bulunan kaşıklı tüplerdir. Hemogram Tüpü Biyokimya Tüpü İdrar Tüpü Gaita Tüpü 7.4. Alımı Öncesi Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ve Test Sonuçlarını Etkileyen Analiz Öncesi Değişkenler

5 Sayfa No: 5/80 Günlük biyolojik ritim, egzersiz, açlık, diyet, ilaç alınması, alkol veya sigara kullanılması gibi durumlar birçok laboratuvar tetkik sonucunu etkiler. Lipemik numuneler hem analiz cihazlarının proplarında tıkanmaya neden olur hem de bazı test parametrelerini etkiler. Genel olarak tüm testler için saatlik açlık sonrası sabah kanının alınması önerilir, açlık süresinin 16 saati geçmemesi de gerekir. Tetkiklerden önceki 24 saat süresince ağır ve zorlayıcı egzersizlerden kaçınılmalıdır ve kan alımından önce hastanın yarım saat kadar dinlenmiş olması önerilir. Test sonuçlarını etkileyen analiz öncesi değişkenler kontrol edilebilen ve kontrol edilemeyen olmak üzere 2 alt başlık altında toplanır Kontrol Edilebilen Değişkenler Duruş: Yetişkin bir bireyde yatar pozisyondan dik pozisyona geçmede kan hacmi yaklaşık %10 ( ml) azalır. Bu durum plazma protein konsantrasyonunda yaklaşık % 8-10 luk bir artışa neden olur. Uzun süreli yatak istirahatı: Uzun süreli yatak istirahatlerinde serum protein ve albümin düzeyleri düşer, serum kalsiyumu dışında proteine bağlı maddelerin düzeyleri düşer, kemik kalsiyum mobilizasyonu sonucu kan ve idrar kalsiyum düzeyi artar. Egzersiz: Orta yoğunlukta yapılmış bir egzersiz kan glukoz düzeylerini yükseltir iken, insülin salınımını da uyarır. Düşük yoğunlukta yapılmış egzersizden sonra kan laktat düzeyleri artar. Bu durum ortamın ph değişimlerine neden olarak test sonuçlarını etkiler. Sirkadiyen Değişim: Vücut sıvılarındaki bileşenlerin çoğu gün boyunca döngüsel veya sirkadiyen değişimler göstermektedir. Bu değişimlere katkıda bulunan etmenler duruş, aktivite, beslenme, stres, gün ışığı/karanlık, uyku/uyanıklıktır. Seyahat: Birkaç saatlik yolculuklar sirkadiyen ritmi değiştirebilir. Beslenme: Beslenme sonrası en çok etkilenen (artış yönünde) parametreler glukoz, demir, total lipitler ve alkalen fosfatazdır. Akşam saatlerinden yüksek protein içerikli bir beslenmeden sonra serum üre azotunda, fosfatta ve ürik asitte beslenmeden 12 saat sonra bile yükseklikler gözlenebilir. Sadece beslenme değil, besinlerin içeriğindeki maddelerde test sonuçlarını etkiler. Kötü beslenme

6 Sayfa No: 6/80 enzim düzeylerinde düşüşe neden olmanın yanısıra serum total protein ve albümin düzeylerinde düşüşe neden olur. tiroid hormonları da düşer. Obezite: Vücut ağırlığı arttıkça her iki cinsiyette de serum LDH düzeyleri artmaktadır. Erkeklerde serum AST, kreatinin, hemoglobin ve total protein düzeyleri vücut ağırlığı ile birlikte artar iken, kadınlarda serum kalsiyum düzeyleri artar. Obezlerde plazma insülin düzeyleri artar iken, glukoza yanıt azalır. Obez erkeklerde serum testosteron düzeyleri düşer. Sigara İçimi: Sigara içimi immün yanıtı etkiler. İçicilerde içmeyenlere göre serum IgA, IgG ve IgM düzeyleri daha düşük iken IgE düzeyleri daha yüksektir. Sigara içenlerde CEA düzeylerinde hafif pozitiflikler izlenir. Alkol Alımı: Orta derecede tek ölçü alkol almak, laboratuvar testlerini çok az etkiler. Kronik alkol alımı olan bireylerde GGT, AST ve ALT düzeyleri sağlıklı popülasyona göre daha yüksek olabilir. İlaç Kullanımı: Birçok ilaç laboratuvar test sonuçlarını etkiler Kontrol Edilemeyen Değişkenler Yaş: Birçok testin referans aralığı yaş grubuna göre değişir. Cinsiyet: Ergenlik öncesi dönemde cinsiyetler arasında pek fark yok iken, ergenlik sonrası erkeklerdeserum ALP, ALT, AST, CK gibi enzimler daha yüksek çıkabilir. Gebelik: Ortalama kan hacmindeki artışa bağlı olarak test sonuçları değişebilir. Mevsimsel değişiklikler ve Çevresel Etmenler: Test sonuçlarının bazılarında (D vitamini gibi) mevsimsel değişimler olabilir, Yüksek yerlerde yaşayanlarda hemoglobin düzeyleri daha yüksektir. Ateş: Glukoz, lipid, ürik asit gibi bazı parametreler etkilenebilir. Transfüzyon: Tam kan veya plazma verilmesi ile plazma protein derişimlerinde artış meydana gelebilir Alımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar a. Kan örnekleri: Analizler için venöz kan tercih edilir. Kan alımında alkolle temizlenen bölgenin kuruması beklenir. Kan alınacak bölgenin temizlenmesinde povidon iyodin bazı testlerle interferans oluşturabileceğinden kullanılmamalıdır.

7 Sayfa No: 7/80 Evde bakım hastalarından alınan numunelerde varsa İV infüzyon yapılan kolun damarından değil, başka bir venöz damardan kan alınır. Kan alım sırası biyokimya-hemogram tüpü şeklinde olur. Turnike uygulaması en fazla 1 dk olmalıdır. Damara girildikten sonra turnikenin gevşetilerek, kanın serbestçe vakumlu tüp içine akması sağlanır. Kan alımı sırasında enjektör kullanılıyor ise hemolizin önlenmesi için uygun çapta iğne kullanılmalı, piston yavaş çekilmeli ve iğne ucu çıkarılarak kan tüpe yavaşça boşaltılır. Vene girilmeden önce yumruk açılıp kapatılmamalıdır. Kan alımından önce hastada yaratılan stres oluşturulmamalıdır. Hemogram (mor kapaklı, K2 EDTA lı) tüplerine alınan kanlar pıhtı oluşumunu engellemek için en az 5-6 (ideali 8-10) kez yavaş bir şekilde alt-üst edilir. Tüplerden birbirine aktarım yapılmamalıdır (ör. hemogram tüpünden biyokimya tüpüne). alımından sonra hastanın barkodu yazdırılarak tüplere uygun bir şekilde yapıştırılır. Online istemi yapılamamış (internet, elektrik kesintisi vb nedenlerle) hastalarda numune alımından sonra hem tüpe hem de istem kâğıdına hasta bilgileri doğru bir şekilde yazılır. b. İdrar örnekleri(spot idrar): Üriner bölge temizlenir, idrarın bir kısmı tuvalete yapılır, orta akım idrarı laboratuvar tarafından verilen idrar kabına alınır. Ardından kapaklı tüpe temiz bir şekilde belirtilen düzeye kadar doldurulup, tüpün kapağı kapatılır. Sabah alınan ilk idrar, mikroskobi için daha uygundur. 0-3 yaş çocuklardan idrar alımı: Üretra etrafı önden arkaya doğru temizlenir. İdrar toplama torbalarından(ağzı yapışkan kağıt ile kapalı, tek kullanımlık, steril plastik torbalar) birinin yapışkan bandı açılarak üretra etrafına düzgünce yapıştırılır. Torba yerinden oynatılmadan çocuk bezi bağlanır. Sık sık kontrol edilerek, her seferinde dolu torbadaki idrar yukarıda bahsi geçen kurallar çerçevesinde kapaklı idrar tüplerine aktarılır lerin Santrifüj Edilmesi ve Saklanması Kan örneklerinin alındığı tüpler ağzı açılmadan santrifüj edilir.

8 Sayfa No: 8/80 Santrifüj işlemi kullanılan cihaza bağlı olarak değişebilmekte olup, uygun devir ve süre için cihaz kullanım talimatına uygun olarak yapılır. Hastadan jelli sarı kapaklı (biyokimya tüpüne) alınan kan örneği güneş ışığına maruz kalmadan, oda sıcaklığında (20-24 C) fibrin oluşumu için ortalama dakika (pıhtı oluşumu bireysel değişimler gösterebilmektedir) bekletilmeli ve sonrasında santrifüj edilerek hücrelerinden ayrıştırılır. Santrifüj işlemi sonrası numuneler sporlara düzgün ve sıralı bir şekilde dizilir. Numnune alımında kullanılan malzemelerin tıbbi atık olarak bertarafı sağlanır lerin Ring Görevlilerine Teslimi ve Laboratuvara Taşınması ler ve varsa istem belgeleri Ring araç görevlilerine teslim edilir. Ring araç görevlileri barkod okuyucu ile numuneleri teslim alır. ler GPS üzerinden lokalizasyon ve soğuk zincir takibi yapılabilen araçlarla 2-8 C de laboratuvara taşınır C de taşıma süresi 1 saati geçerse veya 24 C üzerine çıkan taşıma koşullarında numuneler red edilerek laboratuvar uzmanınca ASM hekimi bilgilendirilir yeniden numune istenir. Bilgilendirme LBYS de kayıt altına alınır (F34/ Telefon Kayıt Formu ve F145/ Telefon Kayıt Listesi Formu). Isı sapmasına neden olan durumla ilgili olarak PR05-Düzeltici Faaliyet Prosedürü gereklilikleri yerine getirilir lerin Laboratuvara Kabulü veya di Barkodlanarak gönderilen tüpler uygun bir şekilde barkodlanmış olmalı (tüp-barkod uyumu), tüpler sağlam ve kapakları kapalı olmalıdır. Kabul personelince numunelerin kontrolü yapılır. Uygun numunelerin barkodları okutularak LBYS de kabulü yapılır ve ilgili birime sevk edilir. Barkodsuz olup istem kâğıdı olan numuneler, numune kabul personeli tarafından kontrol edilerek LBYS ye kaydı yapılır. di yapılan numuneler ve testler hakkında ilgili hekime laboratuvar uzmanınca okundu bilgisinin yer aldığı SMS ile bildirim yapılır.

9 Sayfa No: 9/80 nedenleri aylık olarak süreç değerlendirme toplantılarında değerlendirilir. Belirlenen kalite hedefleri doğrultusunda gerekli iyileştirme faaliyetleri /gerektiğinde düzeltici faaliyetler yapılır. a. ler İçin Kabul : Tam kan sayımı, sedimantasyon ve HbA1c analizleri için EDTA lı tüpe yeterli miktarda (dolum çizgisine kadar, 2 ml) kan pıhtılaşmaya izin verilmeden alınmış olmalıdır. Aynı hastadan kan grubu istemi varsa ayrı bir EDTA lı tüpe yeterli miktarda (dolum çizgisine kadar, 2 ml) kan alınır. Serolojik, Biyokimyasal, Hormon ve Dış Laboratuvar testleri tek tüpte çalışılır. Hastadan test istem çokluğuna göre gerekirse 2 veya daha çok tüpe kan alınır, alınan her tüp barkodlanır, hastadan birden fazla tüpe kan alındığına dair not düşülerek ring görevlisine teslim edilir. İdrar numunesi ASM lere dağıtılan tüpler içerisinde, işaretli çizgiye kadar alınır. Gaita analizi için stabilizatör madde ekli tüplere nohut büyüklüğünde gaita eklenir. lerin bulunduğu taşıma kap ve tüplerinde kırık, çatlak veya yabancı madde olmamalıdır. b. ler İçin : dedilen numuneler LBYS üzerinden iletildi bilgisinin yer aldığı SMS ile istemi yapan hekime bildirilir. Kısmi test redlerinde ise LBYS üzerinde ek not olarak yazılmaktadır. Otomasyon girişi olmayan ve/veya istemi olmayan numuneler (istem formu olanlar hariç), Barkodsuz veya uygun barkodlanmamış numuneler (istem formu olanlar hariç), Barkodu hasta tanımlanmasını olanaksız kılacak şekilde tahrip olmuş numuneler, Son kullanma tarihi geçmiş tüpe alınmış numuneler, Yanlış tüpe alınan numuneler, Kapağı açılmış, içeriği dışına sızan numuneler, kırık tüpler, Yetersiz (analizler için belirlenmiş asgari serum/idrar miktarının altındaki) numuneler (parametre red edilir) un santrifüjden sonra dahi pıhtılı olması, Uzun süre uygunsuz koşullarda bekletilmiş numuneler (tam kan sayımı için 24 saatten fazla beklemiş numuneler, vb.), Laboratuvara uygunsuz transport edilen numuneler (tüp kapağı kırık, açık, vb), Tüp ile istem bilgilerinin uyuşmadığı numuneler,

10 Sayfa No: 10/80 Yanlış barkodlanmış numuneler, Santrifüj edilmeden gönderilen numuneler(kısmi red). Gaita tüpünde stabilizatörü dökülmüş numuneler, Laboratuvarda hemoliz/lipemi/ikter test sonuçlarını etkileyecek düzeydeyse sonuç hiç verilmez veya sonuç raporunda uygunsuzluk belirtilerek numune tekrarı talep edilir. c. lerin Çalışılacağı Birimlere Dağıtılması: kabul biriminin kabul ettiği numuneler fibrin, pıhtı, santrifüj yönünden değerlendirilir. Yeniden santrifüj gerektiren numuneler ayrılarak santrifüjü yapılır. d. lerin Çalışılması: İlgili talimat ve standart çalışma prosedürlerine göre yapılır. e.lerin Saklanması Analizi biten biyokimya numunelerin preanalitik sistem üzerinden otomatik olarak kapakları kapatılarak online postanalitik arşivleme ünitesine kaldırılır. Arşivleme ünitesinde uzmanların uygun gördüğü sürede (en az 24 saat) 2-8 C de muhafaza edilir, süresi dolan tüpler tıbbi atık olarak bertaraf edilir. Tam kan sayımı ve kan grubu analizleri sonuçlandıktan sonra hemogram tüpleri 24 saat buzdolabında 2-8 C de muhafaza edilir ve süre sonunda tıbbi atık olarak bertaraf edilir. İdrar ve gaita numuneleri ise analiz tamamlanıp, uzman tarafından sonuçları onaylandıktan sonra tıbbi atık olarak bertaraf edilir. kabul biriminde Otomasyon girişi olmayan ve/veya istemi olmayan numuneler (istem formu olanlar hariç),barkodsuz veya uygun barkodlanmamış numuneler (istem formu olanlar hariç),barkodu hasta tanımlanmasını olanaksız kılacak şekilde tahrip olmuş numuneler, son kullanma tarihi geçmiş tüpe alınmış numuneler, yanlış tüpe alınan numuneler,uygun barkodlama yapılmayan, vb. kanlar numune kabul de en az bir hafta muhafaza edilir. f.tıbbi Atıkların İmhası Tıbbi atıkların bertarafı ÇT02/ Kimyasal, Tıbbi ve Evsel Atık İmha Talimatı na göre yapılır. Analizörlerden çıkan sıvı tıbbi atıklar nötralizasyon sistemine yönlendirilir, burda doğaya salınabilir hale geldikten sonra kanalizasyona verilir.

11 Sayfa No: 11/80 Analizi tamamlanan numuneler gün sonu tıbbi atık poşetlerine konur ve geçici atık depolama konteynerlerine bırakılır. İşlemlerin yapılmasında tıbbi atık personeli, denetiminden ise laboratuvar birim sorumlusu sorumludur. Geçici atık depolama konteynerlerine biriktirilen bu atıklar Büyükşehir Belediyesi tarafından tutanakla teslim alınır Bilgi Gizliliği Kişisel bilgilerin korunması ve hasta mahremiyeti açısından 3. şahıslarla hasta bilgileri ve sonuçları paylaşılmaz, telefonda bilgi verilmez Telefon ile hasta sonucu bilgilendirmesi sadece hastanın yararına kullanılmak üzere acil durumlarda analiz istemi yapan aile hekimine yapılır. Bilgilendirme LBYS de kayıt altına alınır (F34/ Telefon Kayıt Formu ve F145/ Telefon Kayıt Listesi Formu). LABORATUVARDA ÇALIŞILAN TESTLER (Testler Alfabetik Sıraya Göre Sıralanmıştır) Tablo 1. Laboratuvarda çalışılan Biyokimya Testleri BİYOKİMYA TESTLERİ TESTLER Örnek Tüp Kapağı Rapor Tarihi Alanin Aminotransferaz (ALT) Sarı Her Gün Aynı Gün Albumin Sarı Her Gün Aynı Gün Alkalen Fosfataz (ALP) Sarı Her Gün Aynı Gün Amilaz Sarı Her Gün Aynı Gün Aspartat Aminotransferaz ( AST) Sarı Her Gün Aynı Gün Bilirubin (Direkt) Sarı Her Gün Aynı Gün Bilirubin (Total) Sarı Her Gün Aynı Gün Demir (Fe) Sarı Her Gün Aynı Gün Demir Bağlama Kapasitesi (UIBC) Sarı Her Gün Aynı Gün Fosfor (P) Sarı Her Gün Aynı Gün Gama Glutamil Transferaz (GGT) Sarı Her Gün Aynı Gün Glukoz Sarı Her Gün Aynı Gün

12 Sayfa No: 12/80 HbA1c Tam Kan Mor Her Gün Aynı Gün HDL Kolesterol Sarı Her Gün Aynı Gün Kalsiyum (Ca) Sarı Her Gün Aynı Gün Kan Üre Azotu (BUN) Sarı Her Gün Aynı Gün Klorür (Cl) Sarı Her Gün Aynı Gün Kreatin Kinaz (CK) Sarı Her Gün Aynı Gün Kreatinin Sarı Her Gün Aynı Gün Laktat Dehidrogenaz (LDH) Sarı Her Gün Aynı Gün LDL Kolesterol Sarı Her Gün Aynı Gün Potasyum (K) Sarı Her Gün Aynı Gün Sodyum (Na) Sarı Her Gün Aynı Gün Total Protein Sarı Her Gün Aynı Gün Total Kolesterol Sarı Her Gün Aynı Gün Trigliserid Sarı Her Gün Aynı Gün Magnezyum Sarı Her Gün Aynı Gün Ürik Asit Sarı Her Gün Aynı Gün Tablo 2. Laboratuvarda Çalışılan İmmünoassay Testleri SEROLOJİ İMMÜNOLOJİTESTLERİ TESTLER Örnek Tüp Kapağı Rapor Tarihi Anti CMV IgG Sarı Hergün Aynı Gün Anti CMV IgM Sarı Hergün Aynı Gün Anti HAV IgG Sarı Hergün Aynı Gün Anti HAV IgM Sarı Hergün Aynı Gün Anti HBs Sarı Hergün Aynı Gün Anti HCV Sarı Hergün Aynı Gün Anti HIV Sarı Hergün Aynı Gün Anti Rubella IgG Sarı Hergün Aynı Gün Anti Rubella IgM Sarı Hergün Aynı Gün Anti Streptolizin O (ASO) Sarı Hergün Aynı Gün Anti Toksoplazma IgG Sarı Hergün Aynı Gün Anti Toksoplazma IgM Sarı Hergün Aynı Gün Brucella Aglütinasyon (Rose Bengal) Sarı Hergün Aynı Gün

13 Sayfa No: 13/80 Brucella Tüp Aglütinasyonu Sarı Hergün Ertesi Gün C reaktif Protein (CRP) Sarı Hergün Aynı Gün HBsAg Sarı Hergün Aynı Gün Romatoid Faktör (RF) Sarı Hergün Aynı Gün Transferrin Sarı Hergün Aynı Gün VDRL-RPR Sarı Hergün Aynı Gün Beta hcg (Total hcg) Estradiol Ferritin Follikül Stimulan Hormon (FSH) Lüteinizan Hormon (LH) Progesteron Prolaktin Prostat Spesifik Antijen (PSA) Sarı Sarı Sarı Sarı Sarı Sarı Sarı Hergün Hergün Hergün Hergün Hergün Hergün Hergün Sarı Hergün Serbest PSA (FPSA) Sarı Hergün Serbest T3 (FT3) Sarı Hergün Serbest T4 (FT4) Sarı Hergün Tiroid Stimülan Hormon (TSH) Sarı Hergün Total Testosteron Sarı Hergün Vitamin B12 Sarı Hergün İnsulin Sarı Hergün Folat Sarı Hergün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün Aynı Gün 25-Hidroksi Vitamin D Sarı Hergün Aynı

14 Sayfa No: 14/80 Gün Tablo 3. Laboratuvarda çalışılan Hematoloji testleri HEMATOLOJİ TESTLERİ TESTLER Örnek Tüp Kapağı Hemogram Tam Kan Mor Her Gün Aynı Gün Sedimantasyon Tam Kan Mor Her Gün Aynı Gün ABO+Rh Tayini (forward gruplama)+abo Reverse gruplama Tam Kan Mor Her Gün Aynı Gün Tablo 4. Laboratuvarımızda Çalışılan İdrar testleri İDRAR TESTLERİ TEST Örnek Tüp Kapağı İdrar Tetkiki İdrar Beyaz Her Gün Tablo 5. Laboratuvarda Çalışılan Gaita Testleri GAİTA TESTLERİ TESTLER Örnek Tüp Kapağı Direkt parazit incelemesi, cihaz ile Gaita Tüpü Beyaz Hergün Aynı Gün Rotavirüs Antijeni Gaita Tüpü Beyaz Hergün Aynı Gün Enterik Adenovirüs Antijeni Gaita Tüpü Beyaz Hergün Aynı Gün Laboratuvarda çalışılan bu testlerin yanısıra, sağlık bakanlığı tarafından ruhsatlı (tercihen akredite) dış laboratuvarda çalışılan testler de mevcuttur. Bu testler Tablo 6 da belirtilmiş olup laboratuvar içi işleyişe göre güncellenir. Dış Laboratuvarda çalışılan testler, en az haftanın 2 günü (günler numune sayısına bağlı olarak değişebilmektedir) kargo ile uygun koşullarda gönderilmektedir. Sonuçlar her gün uzmanlarımız tarafından kontrol edilmekte olup, sonuçlar laboratuvar bilgi ekranına işlenmektedir. Web arayüz sayfamız olan adresinden hekimlerimiz ve hastalarımız dış laboratuvarda çalışılan sonuçlara (sonuç raporlarına pdf formatında) ek sonuç olarak ulaşabilmektedir. Tablo 6. Anlaşmalı Dış Laboratuvarda Çalışılan Testler ANLAŞMALI DIŞ LABORATUVARDA ÇALIŞILAN TESTLER

15 Sayfa No: 15/80 TESTLER Örnek Tüp Kapağı IgA Sarı Total IgE Sarı IgG Sarı IgM Sarı Transferrin Sarı Folat Sarı Spesifik IgE (5'li miks) Sarı Spesifik IgE 'ler Sarı Herpes Simpleks Tip 1/2 IgG Sarı Herpes Simpleks Tip 1/2 IgM Sarı HBeAg Sarı Alfa Feto Protein (AFP) Sarı CA-125 Sarı CA-15-3 Sarı CA19-9 Sarı Karsinoembriyonik Antijen (CEA) Sarı İnsülin Sarı Anti TPO Sarı Fruktozamin Sarı Anti Tiroglobulin Antikor Sarı

16 Sayfa No: 16/80 Sistatin C Sarı C peptit Sarı Anti Gliadin IgA Sarı Anti Gliadin IgG Sarı CMV IgG Avidite Sarı Rubella IgG Avidite Sarı Toxoplasma IgG Avidite Sarı Anti İnsülin Antikor Sarı Tiroglobulin Sarı Doku Transglutaminaz IgA Sarı Doku Transglutaminaz IgG Sarı Anti HBc IgG Sarı Anti HBc IgM Sarı Anti Hbe Sarı TEST REHBERİ (Alfabetik olarak sıralanmıştır) Test rehberimizde belirtilen referans aralıklar, laboratuvarımızda kullanılan reaktif prospektüsleri ve referans kaynaklarda belirtilen değerler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Her bireyin ve her laboratuvarın kendine özgü referans değerleri olduğu mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Referans

17 Sayfa No: 17/80 aralıkları dışında ve hastanın kliniği-öyküsü ile uyumsuz olan sonuçlarda laboratuvar ile iletişime geçilmelidir. BİYOKİMYA TESTLERİ ALANİN AMİNOTRANSFERAZ (ALT, SGPT) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Aşırı lipemik numune Alımı Venöz Kan -Aşırı lipemik numuneler dilüe edilerek Miktarı çalışılmalı -enzim aktivitesi düştüğünden numune oda sıcaklığında uzun süre tutulmamalı Kabı Enzimatik Aynı Gün Bir karaciğer fonksiyon testidir. Karaciğer hasarlarına AST den daha spesifiktir. Orta 1-60 yaş: E: U/L K: 7-35 U/L yaş: E:13-40 derecede yüksekliğinin sebebi karaciğer yağlanmasıdır. Diğer bir nedeni de hepatittir. Hepatitlerde ve şokta on kata kadar yükselebilir. Birçok ilaç enzimlerin yükselmesine neden olabilmektedir. U/L U/L K:10-28

18 Sayfa No: 18/80 ALBUMİN SUT Kodu C de 30 gün C de 7gün Türü İkter, Lipemi, Hemoliz Alımı Miktarı Gebelikte değerler daha düşük olabilmektedir. Kabı Fotometrik Enfeksiyon, ameliyat, travma, kronik enflamatuar hastalıklar ve malignitelerde seviyesi düşer. Aynı zamanda hipertiroidizm ve gebelik gibi ihtiyacın 0-4 gün: 2,8-4,4 g/dl 4 gün-14 yaş: 3,8-5,4 g/dl Erişkin: 3,5-5,2 g/dl arttığı durumlarda ve nefrotik sendrom, hemoraji, yanık, gibi kaybının arttığı durumlarda serum seviyesi düşer yaş: 3,2-4,6 g/dl ALKALEN FOSFATAZ (ALP) SUT Kodu C de 7 gün Türü Aşırı hemolizli numune Alımı Sitrat, Okzalat ve EDTA gibi Miktarı antikoagülanlarla oluşturmasından kaçınılmalıdır. kompleks Kabı Yüksek ALP nin nedeni aç alınmamış

19 Sayfa No: 19/80 Enzimatik 1-12 yaş E ve K: <500U/L E (12-15 y): U/L E (>20 y): U/L K (>15): U/L örnek, kemik büyümesi, kırık iyileşmesi, akromegali, osteojenik sarkom, karaciğer ve kemik metastazları, lösemi, myelofibrosis ve nadiren myeloma olabilir. Tümör belirteci olarak da kullanılır. Düşük ALP seviyesi hipotiroidi, Wilson hastalığı, hipofosfatasia gibi durumlarda ve hormon replasman tedavisi alanlar, teofilin kullananlarda düşebilir. AMİLAZ (ALFA AMİLAZ) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Venöz Kan ışıktan ve hemolizden korunmalıdır. Kabı Enzimatik Düzeyleri Hepatosellüler hasarlar (enflamasyon, toksik, neoplastik), intrahepatik ve ekstrahepatik safra tıkanıklığı, ilaç nedenli kolestazis, Dubin- Johnson sendromu, Rotor sendromu, safra YD: 5-65 U/L Yetişkin: U/L >70 yaş: U/L kesesi hastalıklarında yükselmektedir. Oral kontraseptif kullanımı ve sigara içiminde ise azalmaktadır. ASPARTAT AMİNOTRANSFERAZ (AST, SGOT)

20 Sayfa No: 20/80 SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Aşırı lipemik numuneler dilüe edilip çalışılmalıdır. Kabı Enzimatik Çoğunlukla karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesinin yanı sıra akut miyokardiyal enfarktus, şiddetli anjin, hepatit, karaciğer nekrozu, karaciğer 0-10 gün: U/L 10 gün-24 ay: 9-80 U/L 24 ay-60 yaş E: 40 U/L K: 35 U/L Klinik Kullanımı kanseri, alkolizm, muskuloskeletal hastalıklar, yakın tarihli konvulsiyonlar, kalp krizi, ağır yanıklar, akut pankreatit, yorucu egzersiz, toksik şok sendromu, beyin infarktı, travma ve intramuskuler enjeksiyonda yüksek düzeyler görülmektedir. Üremi, B vitamini yaş: yetmezliği ve bazı ilaçlar uygulandığında E: 48 U/L düşük düzeyler görülmektedir. K: 36 U/L BİLİRUBİN (DİREKT) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi

21 Sayfa No: 21/80 Alımı Miktarı oda ısısında bekletilmemeli ve direk güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Kabı Fotometrik Hepatik tıkanıklığa, hepatit, siroz, çeşitli kalıtsal enzim yetmezlikleri ve kanaliküler boşaltımdaki kalıtsal kusurlara yol açan koşullarda düzeyleri yükselir. 0-0,5 mg/dl BİLİRUBİN (TOTAL) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi, Santrifüj yapılmamış numune Alımı pıhtı oluşumundan sonra talimatalara uygun bir şekilde santrifüj Miktarı edilmelidir. Direk güneş ışığına maruz kalmamalı ve oda ısısında uzun süre tutulmamalıdır. Kabı Fotometrik Total bilirubin hepatit, siroz, hemolitik bozukluk, çeşitli kalıtsal enzim yetmezlikleri ve hepatik tıkanıklığa yol açan koşullarda yükselir. Yenidoğan; <24 saat: 1,4-8,7

22 Sayfa No: 22/80 mg/dl 1-2 gün: 3,4-11,5 mg/dl 3-5 gün: 5-12,0 mg/dl 7 gün: < 10,0 mg/dl Yetişkin: 0,3-1,2 mg/dl DEMİR SUT Kodu C de 14 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı (Açlık) Demir değerleri gün içinde %30 Miktarı düşebilmektedir. Bu nedenle numune 8-12 saatlik açlık sonrası sabah alınmalıdır. Kabı Fotometrik Hepatit, aşırı demir alımı, oral kontraseptif kullanımı, pernisyöz, aplastik ve hemolitik anemi, hemokromatozis, talasemi, akut Çocuk: µg/dl lösemi gibi durumlarda serum demir seviyesi artar. Demir eksikliğinin bazı nedenleri: demir Yetişkin E: eksikliği anemisi (en sık), enfeksiyonlar, µg/dl menstruasyon, gebelik, enflamasyon, Yetişkin K: miyokard enfarktüsü, malignite µg/dl

23 Sayfa No: 23/80 DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ (UIBC) SUT Kodu C de 14 gün Türü Hemoliz Alımı Miktarı Sabah, 8-12 saatlik açlık sonrası numune alınmalı. Hemolizden kaçınılmalıdır. Kabı Fotometrik Kronik enfeksiyonlar, malignite, demir zehirlenmesi, renal hastalıklar ve talasemide düşüktür. Demir yetmezliğine bağlı anemilerde geç yaşta gebelik, viral hepatit ve oral kontrasepsiyonda serum seviyesi µg/dl yükselir. FOSFOR SUT Kodu C de 4 gün Türü (Açlık) Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Hemoliz ve venöz stazdan kaçınılmalıdır. Kabı Fotometrik Böbrekte tübüler geri emilimin artması (hipoparatiroidi, orak hücreli anemi,

24 Sayfa No: 24/ gün: 4,5-9,0 mg/dl 10 gün 2 yaş:4,0-6,5 mg/dl 3-15 yaş: 3,2-5,8 mg/dl yaş: 2,4-4,4 mg/dl yaş E: 2,3-3,7 mg/dl K: 2,8-4,0 mg/dl hipertiroidi, D vitamini fazlalığı), aşırı hücre yıkımı (kemoterapi, yaralanmalar, hipertermi, hipoksi), aşırı fosfor yüklenmesi (kan transfüzyonu, hiperalimantasyon, yüksek fosforlu maddelerin alınması), renal yetmezlik, magnezyum eksikliği gibi durumlarda serum fosfor düzeyleri yükselir. Barsaktan absorbsiyon azalması (malabsorbsiyon, D vitamini eksikliği, malnutrisyon, ishal, kusma, fosfat bağlayıcı antiasid kullanımı), böbrek ve barsak yoluyla atılımın artması (diüretik kullanımı, renal tübüler defektler, hiperparatiroidizm, hipokalemi, hipomagnezemi, diyaliz, primer hipofosfatemi, akut gut hastalığı), hücre içine fosfor kayması (insülin kullanımı, alkolizm, diyabet, asidoz, solunumsal alkaloz) gibi durumlarda serum fosfor düzeyi azalır. GAMA GLUTAMİL TRANSFERAZ (GGT) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Miktarı Hemolizden kaçınılmalıdır. Kabı Enzimatik İntra ve ekstahepatik safra yollarının tıkanıklıklarında, kolanjit ve kolesistitte,

25 Sayfa No: 25/80 Erkek: U/L Kadın: 9-36 U/L enfeksiyöz hepatit, karaciğer yağlanması, akut ve kronik pankreatit, fenobarbital ve fenitoin kullananlarda serum seviyesi yükselir. Alkolizm ve alkole bağlı karaciğer harabiyetinde alkol perhizinin izlenmesinde önemli bir göstergedir. GLUKOZ SUT Kodu C de 7 gün Türü (Açlık) Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı santrifüj protokolüne uygun olarak Miktarı fibrin oluşumunun hemen ardından santrifüj edilerek kanın şekilli elemanlarından ayrılmalıdır. Kabı Hekzokinaz Genel olarak diyabetin teşhisi ve tedavisinde yardım amaçlı kullanılır. Yenidoğan: 1 günlük: Yuksek glikoz seviyeleri (hiperglisemi) aynı zamanda pankreatik neoplazm, hipertiroidizm ve adrenal kortikal hiperfonksiyonu, aynı zamanda diğer mg/dl hastalıklar ile ortaya çıkabilir. Düşük >1 günlük: mg7dl Çocuk: glukoz seviyeleri (hipoglisemi) aşırı insulin tedavisinden veya karaciğer hastalıklarından kaynaklanabilir. mg/dl Yetişkin:

26 Sayfa No: 26/80 mg/dl yaş: mg/dl HbA1c SUT Kodu C de 3 gün Türü Tam Kan (Açlık) Pıhtılaşmış numune Alımı Venöz Tam Kan Diabetik takip hastalarında eritrositlerin Miktarı ömrü göz önünde blulundurularak test istemi 3 ayda bir yapılmalıdır. Kabı Mor kapaklı tüp(edta lı) HPLC % 4-6 Son 6-8 hafta içindeki ortalama kan glukoz konsantrasyonu hakkında bilgi verir. Eritrositlerin yaşam sürelerinin kısaldığıunstabil hemoglobinlerin varlığı (Hb SS, Hb CC, Hb SC vb.) ve diğer hemolitik anemi tabloları yanlışdüşük sonuçlara yol açabilir. Demir eksikliği anemisieritrosit yaşam süresini artırarak yanlış yükseksonuçlara yol açabilir. HDL KOLESTEROL SUT Kodu C de 7 gün Türü (Açlık) İkter Alımı 8-12 saatlik açlık sonrası

27 Sayfa No: 27/80 Miktarı alınmalıdır. Kabı Total kolesterolün yaklaşık %25 i HDL Enzimatik kolesteroldür. Koroner kalp hastalığı ile güçlü bir ters ilişkisi vardır. Düşük seviyede olması total kolesterol seviyesinden bağımsız bir risk faktörüdür. Ateroskleroz riskinin erken İstenilen değer: belirlenmesinde ve anti lipidemik Erkeklerde 40 mg/dl Kadınlarda 50 mg/dl ilaçların etkinliğinin izlenmesinde kullanılır. KLORÜR (Cl) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Kabı - Azaldığı durumlar: ISE kusma, diare, diüretik terapi, hiperkapni sonrası, çok ter kaybının olduğu durumlardır. Arttığı durumlar: mmol/l Mineralokortikoid fazlalığına bağlı hipertansiyon, renal hastalıklar. KREATİN KİNAZ (CK, TOTAL)

28 Sayfa No: 28/80 SUT Kodu C de 12 saat kararlıdır Türü (Açlık) Hemoliz, İkter, Lipemi Alımı ışıktan korunmalıdır. Hemoliz ve Miktarı egzersiz CK düzeylerini değiştirebilmektedir. Kabı AMI, progresif musküler Enzimatik distrofi,polimiyozit,yanıklar, travma,ağır egzersiz, status epileptikus, postoperatif,yaygın beyin intarktüsü, gebeliğin son dönemleri ve doğum,malign hipertermi, IM enjeksiyonlar, Erkek: U/L Kadın: U/L könvülziyonlar ve kardiyak defibrilasyon sonrası CK düzeyleri yükselir. KREATİNİN SUT Kodu C de 7 gün Türü Aşırı lipemik numune Alımı Miktarı - Kabı kreatinin ölçümü akut ve kronik Kinetik böbrek bozukluğunun tespiti ve takibi, glomeruler filtrasyonu oranın (GFR) tahmini veya böbrek diyaliz hastaların

29 Sayfa No: 29/80 durumunun değerlendirilmesinde kullanılır. Bebek: 0,04-0,33 mg/dl 2-5 yaş: 0,04-0,45 mg/dl 6-18 yaş: 0,2-0,59 mg/dl y E:0,62-1,1mg/dL K:0,45-0,75mg/dL LAKTAT DEHİDROGENAZ (LDH) SUT Kodu C de 4 gün Türü Hemoliz Alımı veya plazmadaki toplam LDH Miktarı aktivitesinin olçümü spesifik değildir ve bileşen izoenzimlerin asıl dokularını ayırt edemez. Kabı LDH, hemolitik aneminin farklı Enzimatik teşhislerinde ve jerm hücre tümörleri gibi bazı kötü huylu hastalıklarda tümör marker olarak kullanılır. LDH, hepatit, glomeruler nefrit, pulmoner embolizm, kas hastalığı ve çoğu lösemi ve lenfomalarda yüksektir. LDH spesifik U/L olmayan bir marker olduğu icin teşhis ve hasta idaresinde diğer belirteçlerle birlikte

30 Sayfa No: 30/80 değerlendirilmelidir. LDL KOLESTEROL SUT Kodu C de 7 gün Türü İkter Alımı Miktarı 8-12 saatlik açlık sonrası alınmalıdır. Kabı Yükseldiği durumlar: Enzimatik Ailesel hiperkolesterolemi tip II a, kronik karaciğer hastalığı, primer biliyer siroz, nefrotik sendrom, primer hiperkolesterolemi, Apoprotein CII eksikliği, hepatoma, alkol kullanımı, Cushing sendromu, diabetes mellitus, hipotiroidizm, obezite, hamilelik, glikojen depo hastalıkları, safra tıkanıklığı, multipl İstenilen değer < 130 mg/dl myeloma. Azaldığı Durumlar: Abetalipoproteinemi, karaciğer yetmezliği, hepatoselüler nekroz, malignite, hipertiroidizm, malabsorbsiyon, malnutrisyon, enfeksiyon ve enflamasyon. POTASYUM (K) SUT Kodu C de 7 gün

31 Sayfa No: 31/80 Türü (Açlık) Hemoliz Alımı mümkün olduğunca hücrelerden Miktarı çabuk ayrılmalıdır. Hemolizden kaçınılmalıdır. Kabı Arttığı durumlar: glomeuler filtrasyon ISE hızının düştüğü durumlar, asidoz, insülin düşüklüğü, beta adrenerjik blokaj, digital toksisitesi, intravasküler hemoliz, potasyum Yenidoğan: 3,7-5,9mmol/L Klinik Kullanımı yüklenmesi durumlarıdır. Azaldığı durumlar: renal atılımının arttığı durumlar nefropatiler gibi,diüretik Bebek: 4,1-5,3 mmol/l Çocuk: 3,4-4,7 mmol/l Yetişkin: 3,5-5,1 mmol/l kullanımı, kusma, diyare, neoplasiler, cilt yoluyla kayıplar, fazla terleme, kistik fibroziz, yanık. SODYUM (Na) SUT Kodu C de 7 gün Türü (Açlık) Hemoliz, Lipemi Alımı mümkün olduğunca hücrelerden Miktarı çabuk ayrılmalıdır. Hemolizden kaçınılmalıdır. Kabı ISE Dehidratasyon, diüretik kullanımı, yüksek ateş, yanık, hiperpne, terleme ve yüksek

32 Sayfa No: 32/80 Bebek: mmol/l Çocuk: mmol/l Yetişkin: mmol/l çevre sıcaklığına maruz kalma durumlarında hipernatremi görülür. Sodyum ve suyun birlikte kaybının gözlendiği kusma, diyare gibi durumlarda hiponatremi gözlenir. TOTAL KALSİYUM (Ca) SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, İkter Alımı Miktarı Kabı Fotometrik Hiperparatiroidizm, kemiğin malign hastalıkları, diğer malin tümörler, polisitemia vera, feokromasitoma, sarkoidoz, D vitamini intoksikasyonu, tirotoksikoz, akromegali gibi durumlarda 0-10 gün: 7,6-10,4 mg/dl 10gün-24 ay:9,0-11,0mg/dl 24ay-12 yaş: 8,8-10,8 mg/dl serum total kalsiyum düzeyi artar. İdiyopatik, cerrahi veya konjenital hipoparatiroidizm, pseudohipoparatiroidizm, D vitamini eksikliği, kronik böbrek yetmezliği, magnezyum eksikliği gibi durumlarda serum total kalsiyum düzeyi azalır yaş: 8,4-10,2

33 Sayfa No: 33/80 mg/dl Yetişkin: 8,6-10 mg/dl TOTAL KOLESTEROL SUT Kodu C de 7 gün Türü (Açlık) İkter Alımı Stres, yaş, cinsiyet, hormonal denge ve Miktarı gebelik normal kolesterol düzeylerini etkiler. Kabı kolesterol düzeylerinin ölçümü karaciğer fonksiyonu, safra kese fonksiyonu, intestinal absorpsiyon, koroner arter hastalığına karşı eğilim ve tiroid fonksiyonunun bir belirtisi olarak görev İstenilen değerler; alabilir. Çocuklar: <170 mg/dl Erişkinler: <200 mg/dl TOTAL PROTEİN SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı -

34 Sayfa No: 34/80 Miktarı Kabı Arttığı durumlar: Hiperimmünglobulinemi, Fotometrik polikolonal ya da monokolonal gamapatiler(genelde 9 g/dl üzeri), belirgin dehidratasyon. Azaldığı durumlar: Protein kaybettiren Yenidoğan: 4,6-7 g/dl enteropatiler, akut yanıklar, nefrotik sendrom, Proteinlerin sentezinde azalmaya bağlı olarak 7ay-1 yaş:5,1-7,3 g/dl da; şiddetli protein eksikliği, kronik KC 1-2 yaş:5,6-7,5 g/dl hastalığı, 3 yaş: 6,0-8,0 g/dl Yetişkin: 6,4-8,3 g/dl Malabsorbsiyon sendromu, malnütrisyon, agammoglobulinemi. TRİGLİSERİD SUT Kodu C de 7 gün Türü (Açlık) Hemoliz, İkter Alımı Miktarı - Kabı Trigliseridler diyetten absorbe edilen bir Enzimatik lipid ailesidir ve endojen olarak karbonhidratlarla yağlı asitlerden üretilirler. Trigliseridin ölçümü hiperlipideminin teşhis ve yönetiminde önemlidir. Bu hastalıklar genetik olabilir ya da nefroz, diabetes Normal: <150 mg/dl Sınırda Yüksek: 150- mellitus ve endokrin rahatsızlıklar gibi diğer

35 Sayfa No: 35/ mg/dl bozukluklardan sonra meydana gelebilir. Yüksek: mg/dl Çok 500mg/dL Yüksek: ÜRE SUT Kodu C de 7 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Miktarı Kabı - Enzimatik üre azotunun tayini böbrek fonksiyonunun değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılan bir testtir. Bu test sıklıkla, Bebek/Çocuk: prerenal (kardiyak dekompansasyon, su kaybı, artan protein katabolizması), renal (glomerulonefrit, kronik nefrit, polisistik mg/dl bobrek, nefroskleroz, tubuler nekroz) ve yaş: mg/dl yaş: postrenal (üriner kanal tıkanması) hiperureminin farklı tanısı icin serum kreatinin testi ile birlikte istenir. mg/dl ÜRİK ASİT

36 Sayfa No: 36/80 SUT Kodu C de 4 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı hücrelerinden en kısa sürede Miktarı ayrılmalıdır. EDTA ile olmamalıdır. kontaminasyon Kabı Enzimatik Asemptomatik hiperürisemi, Gut ve renal yetmezliklerde düzeyi artar. Ürikozürik ilaç kullanımı, Wilson hastalığı, Çocuk: 2,0-5,5 mg/dl Pernisyöz anemide düzeyi düşer. E: 3,5-7,2 mg/dl K: 2,6-6,6 mg/dl HEMATOLOJİ TESTLERİ HEMOGRAM SUT Kodu Türü Tam Kan Alımı Venöz Kan Miktarı 1 ml (en az) Kabı Mor kapaklı EDTA lı tüp Lazer, Empedans Klinik Kullanımı 2-8 C de 2 gün Pıhtılı numune Kan alımından sonra pıhtılaşma olmaması için tüp 8-10 kez alt üst edilmelidir. Anemi, enfeksiyon hastalıkları, malignensilerin tanı ve tedavinin izleminde kullanılmaktadır.

37 Sayfa No: 37/80 Tablo 7 de gösterilmektedir. SEDİMENTASYON SUT Kodu Türü Tam Kan Alımı Miktarı 2-8 C de 2 gün Pıhtılı pıhtılı olmamalıdır. Kabı Mor kapaklı tüp(edta lı) MicroESR Çocuk: 0-10 mm/saat <50 yaş E: 0-15 mm/saat K: 0-20 mm/saat >50 yaş E: 0-20 mm/saat K: 0-30 mm/saat Klinik Kullanımı İnflamatuar hastalıklar, akut ve kronik enfeksiyonlar, temporal arterit, maligniteler, romatoid hastalıklar, otoimmun hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır.

38 Sayfa No: 38/80 Tablo 7. Hemogram referans değerleri İDRAR TESTLERİ

39 Sayfa No: 39/80 İDRAR TETKİKİ SUT Kodu Işıksız ve 4-8 C de saklanmalıdır. Türü İdrar Yetersiz numune Alımı Miktarı İdrar 3 ml(en az) Sabah, orta akım idrarı alınmalıdır. Kabı Kırmızı kapaklı idrar tüpü Otomatize strip+mikroskobik analiz Klinik Kullanımı En sık üriner sistem enfeksiyonlarının tanı ve tedavisinin takibinde kullanılmaktadır. Tablo 8 de gösterilmektedir. Tablo 8. İdrar Tetkiki Referans Aralıkları

40 Sayfa No: 40/80 SEROLOJİ-İMMÜNOLOJİ TESTLERİ

41 Sayfa No: 41/80 Anti CMV IgG SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı 6,0 AU/mL ve 15,0 AU/mL arasında bulunan konsantrasyon değerlerine sahip örnek sonuçlarını doğrulamak için, ya CMV Miktarı IgM testi kullanılmalı veya mümkün ise uygun bir zaman süreci içerisinde (örneğin iki hafta) ikinci bir örnek alınarak testin tekrarlanması tavsiye edilir. Kabı CMV enfeksiyonu sağlıklı bireylerde Kemilimünesan asemptomatik seyreder, ilk enfeksiyonun ardından yaşam boyu latent kalır, Klinik Kullanımı immünsuprese kişilerde ağır enfeksiyonlara sebep olur, ayrıca en sık görülen konjenital viral enfeksiyon nedenidir, hamilelerde Nonreaktif:<6,0 AU/mL Reaktif: 6,0 AU/mL taranması faydalıdır. CMV IgG antikorlarının saptanması geçirilmiş enfeksiyon tanısında önemlidir. Anti CMV IgM SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi

42 Sayfa No: 42/80 Alımı Sonucu 0.85 İndeks sonuçlarının klinik uygunluğunun doğrulanması için numunenin CMV IgG avidite için test Miktarı edilmesi önerilir. Sonuçlar net olmamaya devam ederse uygun bir zaman içinde (örneğin 2 hafta) numune tekrarı ile testi tekrarlayınız. Kabı Kemilimünesan CMV enfeksiyonu sağlıklı bireylerde asemptomatik seyreder, ilk enfeksiyonun Nonreaktif: <0,85 İndeks Gray Zone: 0,85-1,00 İndeks Klinik Kullanımı ardından yaşam boyu latent kalır, immünsuprese kişilerde ağır enfeksiyonlara sebep olur, ayrıca en sık görülen konjenital viral enfeksiyon nedenidir, hamilelerde taranması faydalıdır. CMV IgM antikorlarının saptanması akut enfeksiyon tanısında önemlidir. Reaktif: 1,00 İndeks Anti HAV IgG SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Kabı Reaktif olmayan AntiHAV IgM test sonucu Kemilimünesan ile birlikte değerlendirildiğinde gecmişte geçirilmiş/geçirilmemiş hepatit A virüsü enfeksiyonu (HAV) veya HAV'a karşı

43 Sayfa No: 43/80 gelişmiş aşı immünitesini gösterir. Nonreaktif: <1,0 (S/CO) Reaktif: 1,0 (S/CO) Anti HAV IgM SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Gray Zone olarak sonuçlanan hastaların yaklaşık bir haftalık aralıklarla yakından kontrol edilmesi tavsiye edilir. Bu izleme, Miktarı akut hepatit A enfeksiyonu ile ilişkilendirilen yükselen IgM anti-hav seviyelerini, iyileşme ile ilişkilendirilen düşen ya da değişmeyen IgM anti-hav seviyeleri ile ayrımını sağlayacaktır. Kabı Akut hepatit A veya subklinik hepatit A enfeksiyonunun tanısında kullanılır. Klinik belirtilerden önce ortaya çıkan ve transaminaz artışı ile paralellik gösteren Nonreaktif: < 0,80 S/CO Gray Zone: 0,80-1,20 S/CO anti-hav IgM sentezi 3 6 ay süreyle reaktif kalır. Reaktif: > 1,20 S/CO Anti HBs

44 Sayfa No: 44/80 SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Kabı Kemilimünesan Hepatit B virüsüne karşı immünitenin tespitinde kullanılır HBs Ag kaybolduktan sonra anti-hbs oluşur, Anti HBc ile birlikte ya da salt anti-hbs reaktifliği immünitenin Nonreaktif: < 10,00mIU/mL göstergesidir. Salt anti HBs reaktifliği HBV aşısı ile aşılananlarda görülmektedir. Reaktif: 10,00 miu/ml Anti HCV SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı HCV reaktif tespit edilen olgular HCV ye özgü immunotetkikler ve immunoblot Miktarı tetkikleri veya bunların bir kombinasyonu ve/veya NAT testler gibi ilave testlerle değerlendirilmelidir. Kabı Hepatit C Virus (HCV) antikorlarının tespiti

45 Sayfa No: 45/80 Kemilimünesan amaçlı kullanılmaktadır Nonreaktif: < 1,00 S/CO Reaktif: 1,00 S/CO Anti HIV (HIV Ag/Ab Combo) SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Reaktif çıkan olguların doğrulama yöntemleri ile doğrulanması gerekmektedir. Kabı HIV Ag/Ab Combo tetkiki, insan serumu Kemilimünesan veya plazmasında bulunaninsan bağışıklık yetersizliği virüsü tip 1 ve/veya tip 2 (HIV- 1/HIV-2) antikorların ve aynı zamanda HIV p24 antijeninin kalitatif tespiti için bir kemiluminesan mikropartikül immünolojik Non reaktif: <1,00 S/CO Reaktif: 1,00 S/CO tetkikidir. HIV Ag/Ab Combo sonucu, HIV p24 antijeni, HIV-1 antikoru veya HIV- 2antikor tesbiti arasında ayrım sağlamaz. Anti Rubella IgG SUT Kodu C de 5 gün

46 Sayfa No: 46/80 Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Kabı Kemilimünesan Konjenital veya geçirilmekte olan rubella enfeksiyonunun tanısında kullanılır. Gebeliğin ilk trimesterinde annenin infeksiyonu bebek için yüksek derecede teratojenik etki yapabilir. Rubella IgG Nonreaktif: <4,9 IU/mL antikorlarının gösterilmesi geçirilmiş Gray Zone: 5,0-9,9 IU/mL enfeksiyonu gösterir. Reaktif: 10,0 IU/mL Anti Rubella IgM SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı IgM ve IgG seviyelerini doğrulamak icin Miktarı mümkünse uygun bir zaman sürecinde (örneğin 2 hafta) ikinci bir numuneyi alıp testi tekrarlayınız. Kabı Kemilimünesan Konjenital veya geçirilmekte olan rubella enfeksiyonunun tanısında kullanılır. IgM antikorları akut enfeksiyonu gösterir.

47 Sayfa No: 47/80 Nonreaktif: <1,20 İndeks Gray Zone: 1,2-1,60 İndeks Reaktif: 1,60 İndeks Anti Streptolizin O (ASO) SUT Kodu C de 5 gün Türü (Açlık) Hemoliz, Lipemi Alımı Miktarı Kabı Türbidimetrik A grubu streptokoksik infeksiyonlu hastalarda ASO yanıtı 1. haftadan sonra Okul Öncesi Çocuk: <100 IU Genç Yetişkin: IU/mL başlar ve 3-6 hafta sonra en yüksek düzeye ulaşır. 6-8 hafta sonra ASO titreleri düşmeye başlar. En yüksek ASO titreleri 6-15 yaş arası çocuklarda görülür. Streptokoksik tonsillofarenjitte ASO titreleri hızla yükselir. Buna karşın streptokoksik piyodermi ve impetigoda ASO titrelerinde yükselme çok az olur. Her durumda: <200 IU/mL Anti Toksoplazma IgG SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi

48 Sayfa No: 48/80 Alımı Toxo IgG testi ve Toxo IgM testi reaktif olgularda Toxo IgG avidite testi önerilir. Nonreaktif bir sonuç her zaman Miktarı Toksoplazma gondii enfeksiyonu olasılığını kaldırmaz. Erken hastalık durumlarında nonreaktif sonuçlara sahip hastalar 3 hafta sonra tekrar test edilmelidir. Kabı Kemilüminesan Toxo IgG tetkiki, insan serumu ve plazmasındabulunan Toksoplazma gondii IgG antikorlarının kantitatif tespiti Nonreaktif: < 1,6 IU/mL amaçlıuygulanan immünolojik bir tetkiktir Gray Zone: 1,6-3,0 IU/mL Reaktif: 3,0 IU/mL Anti Toksoplazma IgM SUT Kodu C de 5 gün Türü Hemoliz, Lipemi Alımı Gray Zone olgularda test 2 hafta sonra tekrar edilmelidir. Miktarı Klinik ile uyumsuz reaktif sonuçlarda Toxo IgG ve Toxo IgG Avidite testleri ile doğrulama yapılmalıdır. Kabı Toksoplasma enfeksiyonunun tanısında

49 Sayfa No: 49/80 Kemilüminesan kullanılır. Özellikle konjenital enfeksiyon riskinin araştırılmasında değerlidir. Nonreaktif: <0,5 İndeks Gray Zone: 0,5-0,6 İndeks Reaktif: 0,6 İndeks Brucella Aglütinasyon (Rose Bengal) SUT Kodu C de 1 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Miktarı Kabı Aglütinasyon Brucelloz tanısında kullanılan bir tarama testidir. Pozitif sonuçların mutlaka Tüp aglütünasyon testi ile titre edilmesi gerekmektedir. Negatif Brucella Tüp Aglütinasyonu (Wright) SUT Kodu C de 1 gün

50 Sayfa No: 50/80 Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Miktarı Kabı Pozitif: 1/160 da Total IgG ve IgM antikorlarını ölçer. Brucella melitensis, abortus ve suis türlerinin enfeksiyonlarını saptar ancak Brucella canis enfeksiyonlarını saptayamaz. 1/160 tan daha düşük titreler erken evre bruselloz, kronik bruselloz, relaps bruselloz veya son 1 yıl içinde tedavi almış kişilierde olabilmektedir. Yanlış pozitifliklerin yaşanabileceği göz önünde bulundurularak şüpheli olgular ileri bir merkeze yönlendirilmedir. C reaktif Protein (CRP) SUT Kodu C de 1 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Miktarı Kabı İnflamasyona yanıt olarak karaciğerde Türbidimetrik sentezlenen bir proteindir. İnflamasyonu takiben 4-6 saat içinde yükselmeye başlar, saat içinde maksimum seviyesine

51 Sayfa No: 51/80 0,5 mg/dl varır ( kat), yarı ömrü 19 saat kadardır. Bakteriyel enfeksiyon tanısında değerlidir. Romatizmal hastalıklarda aktivasyonun en iyi göstergelerinden biridir. HBsAg (Hepatit B Yüzey Antijeni) SUT Kodu C de 1 gün Türü Hemoliz, Lipemi, İkter Alımı Akut B hepatitli olguların %5-10 nunda ve daha sık olarak erken konvelasan evrede serumda saptanmayabilir (pencere dönemi).bu dönemde total anti HBc veya Miktarı anti-hbcigm araştırılması yol göstericidir. Hemodiyaliz hastaları, heparinize hastalar da yalancı reaktif sonuçlar (eşik değere yakın zayıf reaksiyonlar ) görülebilir. Kabı Kemilüminesan HBsAg, genellikle şüpheli hepatit B viral enfeksiyonunun (HBV) teşhisinde ve enfeksiyonu gecirmiş ya da virüsün kronik taşıyıcısı durumunda olan enfekte olmuş bireylerin durumlarının izlenmesinde Nonreaktif: <0,05 IU/mL Reaktif: 0,05 IU/mL yardımcı olarak kullanılır. Romatoid Faktör (RF)

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ 0 1 Test Adı Endikasyon Çalışma Yöntemi Numunenin alınacağı tüp Glukoz Diabetes mellitus (tarama, tedavi) Üre Böbrek yetmezliği Kreatinin Böbrek yetmezliği

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER

EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER EK-2 A- HASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİ ÜZERİNDE YAPILACAK DÜZENLEMELER 1- Testlerle ilgili oluşturulmuş olan kişisel paneller eğer varsa kaldırılacaktır.(hastanenin özelliğine göre ve bilimsel gerekçeler

Detaylı

NUMUNE ALMA VE TEST REHBERİ TALİMATI

NUMUNE ALMA VE TEST REHBERİ TALİMATI Sayfa No: 1/77 1. AMAÇ ve KAPSAM Bu talimatın amacı, Adana Halk Sağlığı Merkezi laboratuarına gelen numunelerin (kan, idrar, gaita) alınması, kabulü, laboratuvarlara sevki, numunelerin çalışılması, Laboratuvar

Detaylı

2. Kapsam 2.1. Sağlık hizmet sunucularındaki acil ve yoğun bakım üniteleri dışındaki birimlerden istenen test istemlerini kapsar.

2. Kapsam 2.1. Sağlık hizmet sunucularındaki acil ve yoğun bakım üniteleri dışındaki birimlerden istenen test istemlerini kapsar. AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI AKILCI TEST İSTEMİ PROSEDÜRÜ 1. Amaç 1.1. Prosedürün amacı, sağlık hizmet sunucularında, hastaya doğru tanı konulmasını sağlamak ve test sonuçlarının klinik yararlılığını arttırmak

Detaylı

AKILICI LABORATUVAR KULLANIMI TEST İSTEM PROSEDÜRÜ

AKILICI LABORATUVAR KULLANIMI TEST İSTEM PROSEDÜRÜ DOKUMAN BL.PR. 03 İLK YAYIN 16.11.2018 SAYFA 1/ 7 Revizyon Nedeni: 1. Amaç 1.1. Prosedürün amacı, sağlık hizmet sunucularında, hastaya doğru tanı konulmasını sağlamak ve test sonuçlarının klinik yararlılığını

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Yeterlilik Testleri Sağlayıcısı Adresi : Maslak Mah. AOS 55. Sokak 42 Maslak No:2A Daire: 231 (A9/07) Sarıyer 34398 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 0 212 241 26 53 Faks

Detaylı

DETAYLI KADIN CHECK- UP

DETAYLI KADIN CHECK- UP DETAYLI KADIN CHECK- UP Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi ( kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu,

Detaylı

NUMUNELERİN SAKLANMA KRİTERLERİ TALİMATI

NUMUNELERİN SAKLANMA KRİTERLERİ TALİMATI Dok No: BİY.TL.23 Yayın Tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/No: -/0 Sayfa No: 1 / 11 01 AMAÇ : Biyokimya Laboratuvarının ulusal ve uluslararası standartlara, kanun ve yönetmeliklere uygun olarak, düzenli, hızlı

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI

BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI BİRİNCİ BASAMAKTA AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI Doç. Dr. Ayşe Palanduz Aile Hekimliği Anabilim Dalı DERS PLANI TARİH DERS 07.09.2015 Sağlık Hizmetlerinin Basamaklandırılması ve Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri

Detaylı

LABORATUVAR HATALARININ BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU (%70) PREANALİTİK (NUMUNELERİN LABORATUVARA ULAŞMADAN ÖNCEKİ SÜREÇ) KAYNAKLIDIR.

LABORATUVAR HATALARININ BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU (%70) PREANALİTİK (NUMUNELERİN LABORATUVARA ULAŞMADAN ÖNCEKİ SÜREÇ) KAYNAKLIDIR. LABORATUVAR HATALARININ BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU (%70) PREANALİTİK (NUMUNELERİN LABORATUVARA ULAŞMADAN ÖNCEKİ SÜREÇ) KAYNAKLIDIR. AŞAĞIDAKİ YÖNERGELERE UYULDUĞU TAKDİRDE BU HATALAR EN AZA İNECEKTİR. 1 Laboratuvarımızda

Detaylı

YENİ DİYABET CHECK UP

YENİ DİYABET CHECK UP YENİ DİYABET CHECK UP Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet Check

Detaylı

Kırmızı/sarı kapaklı jelli serum tüpü

Kırmızı/sarı kapaklı jelli serum tüpü LABORATUVAR HATALARININ BÜYÜK BİR ÇOĞUNLUĞU (%60-70) PREANALİTİK (NUMUNELERİN LABORATUVARA ULAŞMADAN ÖNCEKİ SÜREÇ) KAYNAKLIDIR. AŞAĞIDAKİ YÖNERGELERE UYULDUĞU TAKDİRDE BU HATALAR EN AZA İNECEKTİR. Laboratuvarımızda

Detaylı

ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI

ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI Çocukların büyüme gelişmesi sırasında düzenli muayene, laboratuvar testleri ve gelişme kayıtlarının tutulması gereklidir. Bkz: çocukluk çağı aşıları ve testleri. Çocuk Check up

Detaylı

LABORATUVARDA HATA KAYNAKLARI

LABORATUVARDA HATA KAYNAKLARI LABORATUVARDA HATA KAYNAKLARI Prof. Dr. Melahat DİRİCAN Tıbbi kararların % 60-80 i laboratuvar verileri ile alınmakta Hatalı sonuçlar tıbbi hatanın en önemli nedenlerinden biridir. Olguların % 25 de hatalı

Detaylı

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sayı : 95966346././2014 Konu : Gözetimli Hizmet Laboratuvarları Hakkında

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sayı : 95966346././2014 Konu : Gözetimli Hizmet Laboratuvarları Hakkında Konu : Gözetimli Hizmet Laboratuvarları Hakkında Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği 09.10.2013 tarih ve 28790 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Mezkûr yönetmeliğin "Tıbbi laboratuvarların

Detaylı

İÜ ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

İÜ ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No : 1 / 5 1. Amaç İÜ Onkoloji Enstitüsü Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı nda sunulan laboratuvar hizmetlerinin; hizmet verdiği hasta popülasyonu, klinik ve polikliniklerin gereksinimleri doğrultusunda

Detaylı

ÖRNEK KABUL VE SONUÇ VERME GÜNÜ LİSTESİ. ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ

ÖRNEK KABUL VE SONUÇ VERME GÜNÜ LİSTESİ. ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ TEST ADI ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ SONUÇ VERME GÜN ve SAATİ RUTİN BİYOKİMYASAL ANALİZLER Glukoz, BUN, Kreatinin, Ürik Asit, AST, ALT, CK, LDH, ALP, GGT, Lipid Profili, Total Protein, Albümin, Total Bilirubin,

Detaylı

BİYOKİMYA LABORATUVARI ÇALIŞMA PROSEDÜRÜ

BİYOKİMYA LABORATUVARI ÇALIŞMA PROSEDÜRÜ KOD:BİY.PR.01 YAYIN TRH:MART 2005 REV TRH:EYLÜL 2012 REV NO:04 SAYFA NO: 1 / 5 1-AMAÇ: Biyokimya Laboratuvarında yürütülen faaliyetleri tanımlamak. 2-KAPSAM: Bu talimat, Biyokimya Laboratuvarını kapsar

Detaylı

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl Karaciğer ve safra yolu hastalıklar klarında laboratuvar bulguları Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı 5.Yarıyıl 2006-2007 2007 eğitim e yılıy Karaciğer ve safra yolu hastalıklarında

Detaylı

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir.

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. Kimler Böbrek Naklinden Yarar Sağlayabilir? Böbrek nakli kimlere yapılabilir? Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir. İlerlemiş böbrek yetmezliğinin en sık

Detaylı

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu

Detaylı

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır.

WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. WEİL FELİX TESTİ WEİL-FELİX TESTİ NEDİR NASIL YAPILIR? Weil Felix testi Riketsiyozların tanısında kullanılır. Riketsiyöz tanısında çapraz reaksiyondan faydalanılır bu nedenle riketsiyaların çapraz reaksiyon

Detaylı

LABORATUVAR NUMUNE KABUL RED KRİTERLERİ LİSTESİ

LABORATUVAR NUMUNE KABUL RED KRİTERLERİ LİSTESİ Hazırlayan Laboratuvar Sorumlusu LABORATUVAR KABUL LİSTESİ İnceleyen Kalite Yönetim Direktörü Sayfa No: 19/1 Onaylayan Başhekim TEST ADI KABI AKŞ(Açlık Kan Şekeri) Serum Sarı tüp 5 cc 25 C de 4-8 Cde 1saat

Detaylı

Muayeneler Laboratuvar Tetkikleri Radyoloji Tetkikleri. (Hesaplamalı) Elektrokardiyogram (BAYAN) Glukoz (Açlık) Total Kolesterol

Muayeneler Laboratuvar Tetkikleri Radyoloji Tetkikleri. (Hesaplamalı) Elektrokardiyogram (BAYAN) Glukoz (Açlık) Total Kolesterol Avantaj Check-Up Kadın Doğum LDL Kolesterol (Hesaplamalı) Elektrokardiyogram (BAYAN) Glukoz (Açlık) (EKG) Üroloji HDL Kolesterol (ERKEK) ALT (Alanin Aminotransferaz) AST (Aspartat Transaminaz) İdrar tetkiki

Detaylı

DETAYLI KADIN CHECK- UP

DETAYLI KADIN CHECK- UP DETAYLI KADIN CHECK- UP Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi ( kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu,

Detaylı

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu

Detaylı

Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 TROPONİN-T VEYA TROPONİN-I. Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 HBV DNA HCV-RNA HCV GENOTİP. Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 ÜRE GLUKOZ

Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 TROPONİN-T VEYA TROPONİN-I. Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 HBV DNA HCV-RNA HCV GENOTİP. Mlz Aciklamasi. Tutar 6638 ÜRE GLUKOZ Sayfa: 1 / 9 320.00451 SİEMENS SAN.TİC.A.Ş. Kodu 54 190281 TROPONİN-T VEYA TROPONİN-I 40000 2,29 91.600,00 320.00577 MZM SAG.UR.LAB.HIZ.SAN VE TİC. LTD. ŞTİ 91.600,00 Kodu 55 56 57 190271 190272 190275

Detaylı

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım Dr. Sıtkı Sarper SAĞLAM DR.SITKI SARPER SAĞLAM - KEAH ACİL TIP KLİNİK SUNUMU 04.10.2011 1 Netter in Yeri: DR.SITKI SARPER SAĞLAM - KEAH ACİL TIP KLİNİK SUNUMU

Detaylı

ÇALIŞMA GÜNLERİ saat. Mesai saatleri içinde saat saat saat. Mesai saatleri içinde

ÇALIŞMA GÜNLERİ saat. Mesai saatleri içinde saat saat saat. Mesai saatleri içinde TEST ADI ÇALIŞILAN LABORATUVAR ADI ÖRNEK TÜRÜ / ALINACAĞI TÜP BİM KODU SUT KODU ÇALIŞMA GÜNLERİ örnek TRANSFER BİLGİSİ SONUÇ VERME ZAMANI AKTİVE PROTEİN C REZİSTANSI Plazma/Mavi kapaklı 300546 904280 15

Detaylı

Düzen Laboratuvarlar Grubu

Düzen Laboratuvarlar Grubu PROGRAMIN AMACI Katılımcı laboratuvarlar arasında test sonuçları açısından Gerçek/doğruluk (Trueness/Accuracy) ve Kesinlik (Precision) ile Sonuçların RA verilerine göre değerlendirilmesi yani daha fazla

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

KBUDEK 2015 PROGRAMLARI

KBUDEK 2015 PROGRAMLARI Değerli KBUDEK Katılımcısı; Ülkemizde ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan programımız her geçen gün artan panelleri ile hizmetlerini sürdürmektedir. KBUDEK,

Detaylı

Creatinine clearance; Kreatin Klirensi; Cc Cl;

Creatinine clearance; Kreatin Klirensi; Cc Cl; KREATİNİN KLİRENSİ Creatinine clearance; Kreatin Klirensi; Cc Cl; Kandaki kreatinin miktarının ne hızla temizlendiğini gösteren ve böbrek fonksiyonları hakkında detaylı bilgiler veren bir testtir. Ölçüm

Detaylı

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır. POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi

Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde

Detaylı

Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı. Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı. Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji HBV Neden Önemli? Dünyada yaklaşık 400 milyon kişi HBV ile

Detaylı

PREANALİTİK DEĞİŞKENLER. MediOS 2017

PREANALİTİK DEĞİŞKENLER. MediOS 2017 PREANALİTİK DEĞİŞKENLER MediOS 2017 Laboratuvar testleriyle elde edilen sonuçların hastada gerçek değerler olduğuna inanılır. Ancak birçok faktör bir örnekteki bir veya daha fazla madde ile ilgili analiz

Detaylı

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI * VİRAL V HEPATİTLERDE TLERDE SEROLOJİK/MOLEK K/MOLEKÜLER LER TESTLER (NE ZAMANHANG HANGİ İNCELEME?) *VİRAL HEPATİTLERDE TLERDE İLAÇ DİRENCİNİN SAPTANMASI *DİAL ALİZ Z HASTALARININ HEPATİT T AÇISINDAN

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Tıbbi Laboratuar Adresi :Tunus Cad. No:95 Kavaklıdere 06680 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 468 70 10 Faks : 0 312 427 78 74 E-Posta : kalite@duzen.com.tr Website

Detaylı

Sağlıklı hayat. www.medicinehospital.com.tr

Sağlıklı hayat. www.medicinehospital.com.tr Sağlıklı hayat Acil, İş kazası, yaralanma, muhtelif sağlık şikayetlerinde güvenilir çözümcü iş ortağınız Tüm personel,üye, müşteri ve aile yakınlarına indirimli sağlık hizmetleri. İş kazalarında özel ambulans

Detaylı

Check-up. dedigin. Kişiye ve yaşa özel check-up ile kontrol ü sağlamaktır.

Check-up. dedigin. Kişiye ve yaşa özel check-up ile kontrol ü sağlamaktır. Check-up guven dedigin ~ Kişiye ve yaşa özel check-up ile kontrol ü sağlamaktır. Erken tanı ile kontrol elimizde! Uz. Dr. Yavuz Maşrabacı Güven Çayyolu Sağlık ve Yaşam Kampüsü Uz. Dr. Bekir Yazan Güven

Detaylı

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B

Detaylı

genellikle böbrek yetmezliği göstergesi preanalitik hata kaynakları çok sağlıklı değerlendirme için

genellikle böbrek yetmezliği göstergesi preanalitik hata kaynakları çok sağlıklı değerlendirme için Kreatinin yüksekliği genellikle böbrek yetmezliği göstergesi olarak bilinir ama birçok testte olduğu gibi farklı hastalıkların da tanısında kullanılır ve testi etkileyen faktörler yine her testte olduğu

Detaylı

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller Dr. Dilara İnan 04.06.2016 Isparta Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) HBV yüzeyinde bulunan bir proteindir; RIA veya EIA ile saptanır Akut ve kronik HBV

Detaylı

LABORATUVAR TEST SONUÇLARI PANİK DEĞERLER TALİMATI

LABORATUVAR TEST SONUÇLARI PANİK DEĞERLER TALİMATI Dok No:BİY.TL.02 Yayın Tarihi:NİSAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 1 / 5 1.0 AMAÇ: Laboratuvarda tespit edilen ve hemen müdahale edilmesi gereken test değerlerinin ilgili hekime acil olarak bildirilmesini

Detaylı

YAŞLIDA DOĞRU LABORATUVAR KULLANIMI. Dr. Kadir Kayataş SBÜ Haydarpaşa Numune SUAM

YAŞLIDA DOĞRU LABORATUVAR KULLANIMI. Dr. Kadir Kayataş SBÜ Haydarpaşa Numune SUAM YAŞLIDA DOĞRU LABORATUVAR KULLANIMI Dr. Kadir Kayataş SBÜ Haydarpaşa Numune SUAM Başlıklar 1-Doğru laboratuvar kullanımı 2-Yaşlıda laboratuvar sonuçlarını etkileyebilecek durumlar 3-Yaşlıda laboratuvar

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 TÜMÖR BELİRTEÇLERİNİN KLİNİK TANIDA ÖNEMİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006 1 Tümör (kanser), Vücudumuzun herhangi bir hücre veya hücre topluluğunun kontrolsüz bir şekilde çoğalması, büyümesi,

Detaylı

KAN ALMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

KAN ALMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer, Dilek Baytaş Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2019 PROGRAMLARI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2019 PROGRAMLARI Değerli Laboratuvar Sorumlusu Ülkemizde Ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan KBUDEK 2014 yılından itibaren Uluslararası bir nitelik kazanmıştır. 2017 yılında

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI IMMUNOASSAY TALİMATI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI IMMUNOASSAY TALİMATI Kullanım amacı KBUDEK Immunoassay Dış Kalite Kontrol Programı, bu programa katılan her bir laboratuvarın performansını diğer laboratuvarlarla test, yöntem ve cihaz bazında karşılaştırılmasını sağlamak

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2018 PROGRAMLARI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2018 PROGRAMLARI Değerli Laboratuvar Sorumlusu Ülkemizde Ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan KBUDEK 2014 yılından itibaren Uluslararası bir nitelik kazanmıştır. 2017 yılında

Detaylı

İDRAR DANSİTESİ. Normal idrar dansitesi arasında kabul edilir. İdrar dansitesini arttıran bazı olaylar:

İDRAR DANSİTESİ. Normal idrar dansitesi arasında kabul edilir. İdrar dansitesini arttıran bazı olaylar: İDRAR DANSİTESİ Normal idrar dansitesi 1003-1030 arasında kabul edilir. İdrar dansitesini arttıran bazı olaylar: İdrarın soğutulması İdrarda protein atılımı İdrarda radyolojik kontras maddelerin atılması

Detaylı

KLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR

KLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR KLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR BİYOKİMYA LABORATUVARI Laboratuvarın çoğunlukla en büyük kısmını oluşturan biyokimya bölümü, vücut sıvılarının kimyasal bileşiminin belirlendiği bölümdür. Testlerin çoğunluğu,

Detaylı

LABPT KALİTE KONTROL PROGRAMI

LABPT KALİTE KONTROL PROGRAMI 2012 Merhaba, LabPT Kalite Kontrol Programı 2012 yılı programı ile karşınızdayız. Laboratuvarlar arası harmonizasyonun arttırılması ve klinik laboratuvarcılık konusunda ülkemizde eksikliği hissedilen,

Detaylı

Dünyada 350 milyonun üzerindeki hepatit B taşıyıcısının %50 sinden fazlasında infeksiyon perinatal yolla kazanılmıştır.

Dünyada 350 milyonun üzerindeki hepatit B taşıyıcısının %50 sinden fazlasında infeksiyon perinatal yolla kazanılmıştır. GİRİŞ Dünyada 350 milyonun üzerindeki hepatit B taşıyıcısının %50 sinden fazlasında infeksiyon perinatal yolla kazanılmıştır. HBeAg pozitif annelerden bebeğe bulaş oranı % 90 dır. Perinatal olarak kazanılan

Detaylı

Sonuca giden doğru yol... Başarılı tedavi, güvenilir laboratuvar verileriyle başlar.

Sonuca giden doğru yol... Başarılı tedavi, güvenilir laboratuvar verileriyle başlar. Sonuca giden doğru yol... Başarılı tedavi, güvenilir laboratuvar verileriyle başlar. Laboratuvar verileri, tedavinin başarısı için taşıdığı önemin yanı sıra tıbbi gelişmelerin de temel taşlarından biridir.

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2018 PROGRAMLARI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI KBUDEK 2018 PROGRAMLARI Değerli Laboratuvar Sorumlusu Ülkemizde Ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan KBUDEK 2014 yılından itibaren Uluslararası bir nitelik kazanmıştır. 2017 yılında

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI Kullanım amacı KBUDEK Immunoassay Eksternal Kalite Kontrol Programı, bu programa katılan her bir laboratuvarın performansını diğer laboratuvarlarla test, yöntem ve cihaz bazında karşılaştırılmasını sağlamak

Detaylı

LABORATUVAR SONUÇLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

LABORATUVAR SONUÇLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER LABORATUVAR SONUÇLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER KLİNİK ANALİZ; Amaçlar: Hastalıkları teşhis etmek Uygulanan tedaviye yanıtları ve prognozu değerlendirmek Tarama yapmak 2 Klinik Analizlerde kullanılan materyaller:

Detaylı

BİYOKİMYA LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

BİYOKİMYA LABORATUVARI İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Dok No:BİY.PR.01 Yayın Tarihi:HAZİRAN 2013 Rev.Tar/No:-/0 Sayfa No: 1 / 8 1.0 AMAÇ: Biyokimya Laboratuvarının ulusal ve uluslararası standartlara, kanun ve yönetmeliklere uygun olarak, düzenli, hızlı ve

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Tıbbi Laboratuar Adresi :Bağdat Cd. No:28 Kızıltoprak - Kadıköy 34724 İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0 216 349 51 51 Faks : 0 216 418 13 47 E-Posta : gelisim@gelisimlab.com.tr

Detaylı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması. Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Anti-HIV Pozitif Bulunan Hastada Kesin Tanı Algoritması Doç. Dr. Kenan Midilli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Testler farklı amaçlarla uygulanabilir: - Tanı, tarama, doğrulama,

Detaylı

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır. POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum

Detaylı

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count TAM KAN SAYIMI Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count Tam kan sayımı kanı oluşturan hücrelerin sayılmasıdır, bir çok hastalık için çok değerli bilgiler sunar. Test venöz kandan yapılır. Günümüzde

Detaylı

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir?

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir? KOMPLEMAN C3 ve C4 Complement components; C3; C4; Kompleman 9 proteinden oluşan immün sistemin önemli bir parçasıdır. C3 kompleman sisteminin 3. proteinidir. C3 ve C4 en sık bakılan kompleman proteinleridir.

Detaylı

KBUDEK 2015 PROGRAMLARI

KBUDEK 2015 PROGRAMLARI Değerli KBUDEK Katılımcısı; Ülkemizde ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan programımız her geçen gün artan panelleri ile hizmetlerini sürdürmektedir. KBUDEK,

Detaylı

ALFA FETOPROTEİN (TÜMÖR BELİRLEYİCİSİ)

ALFA FETOPROTEİN (TÜMÖR BELİRLEYİCİSİ) ALFA FETOPROTEİN (TÜMÖR BELİRLEYİCİSİ) Diğer adı ve kısaltma: α fetoprotein, AFP. Kullanım amacı: Primer karaciğer, testis ve over kanserlerinin araştırılması ve tedaviye alınan cevabın izlenmesi amacıyla

Detaylı

MUĞLA HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI

MUĞLA HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI Sayfa No :1 / 7 1.0-KLİNİK DIŞI MİKROBİYOLOJİK ANALİZLER Diyaliz Suyu 2 gün LAL (Limulus Amebocyte Lysate) - Endotoksin Pyrosate Toplam Koloni Sayısı (37 C-48s) TS EN ISO 6222 Doğal Kaynak ve İçme Suyu

Detaylı

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler:

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler: LÖKOSİT WBC; White Blood Cell,; Akyuvar Lökositler kanın beyaz hücreleridir ve vücudun savunmasında görev alırlar. Lökositler kemik iliğinde yapılır ve kan yoluyla bütün dokulara ulaşır vücudumuzu mikrop

Detaylı

LABPT KALİTE KONTROL GENEL BİLGİLER VE 2015 YILI TAKVİMİ

LABPT KALİTE KONTROL GENEL BİLGİLER VE 2015 YILI TAKVİMİ LABPT P R O G R A M I GENEL BİLGİLER VE 2015 YILI TAKVİMİ LABPT PROGRAMI GENEL BİLGİLER VE 2015 YILI TAKVİMİ Merhaba, LabPT Kalite Kontrol Programı 2015 yılı programı ile karşınızdayız. Laboratuvarlar

Detaylı

BAYAN CHECK UP PAKETİ

BAYAN CHECK UP PAKETİ BAYAN CHECK UP PAKETİ BİOKİMYA GLİKOZ AKŞ: AÇLIK KAN ŞEKERİ ÜRE: BÖBREK FONKSİYON TESTİ KALSİYUM: VÜCUTTA KALSİYUM EKSİKLİĞİNİ TESPİT EDER ALT: KARACİĞER FONKSİYON TESTİ AST: KARACİĞER FONKSİYON TESTİ

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI IMMUNOASSAY TALİMATI

KLİNİK BİYOKİMYA UZMANLARI DERNEĞİ EKSTERNAL KALİTE KONTROL PROGRAMI IMMUNOASSAY TALİMATI Yeterlilik Testi Düzenleyicisi olarak faaliyet gösteren Klinik Biyokimya Uzmanları Derneği (KBUD) Iktisadi İşletmesi, TÜRKAK'tan AB-0010-YT numarası ile TS EN ISO/IEC 17043:2013 uluslararası standardına

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST REHBERİ

BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST REHBERİ BİYOKİMYA LABORATUVARI TEST REHBERİ BL.RH.01 Nisan-2013 01 Kasım-2014 1/18 İÇİNDEKİLER 1. Giriş 2 2. Laboratuvar Numune ve Sonuç Verme İş Akış Şeması 3 3. Test Girişi 4 4. Laboratuvarda Çalışılan Testler

Detaylı

TALİMAT ÇALIŞILAN TESTLER VE ÇALIŞMA SÜRELERİ TALİMATI

TALİMAT ÇALIŞILAN TESTLER VE ÇALIŞMA SÜRELERİ TALİMATI DOKÜMAN NO: BĠY TL 002 YAYIN TARĠHĠ: 10.10.2011 REV. TAR./REV. NO: 10.12.2014/02 Sayfa 1 / 5 AMAÇ: Merkez laboratuarında çalıģılan testlerin çalıģılma sürecine yönelik yazılı düzenleme oluģturmaktır. KAPSAM:

Detaylı

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması.

Tiroid Hormonları ve Yorumlanması. Tiroid Hormonları ve Yorumlanması www.hepsaglik.net Tiroid Hastalıklarında İlk İstenecek Testler Tiroid tarama testi olarak TSH kullanılabilir. Son derece hassas bir testtir. Primer hipotiroidi ve hipertiroidiyi

Detaylı

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLULARI DIABETES MELLITUS Diabetes mellitus, direkt olarak insülin direnci, yetersiz insülin salımı veya aşırı glukagon salımı

Detaylı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik

Detaylı

LABPT KALİTE KONTROL GENEL BİLGİLER VE 2014 YILI TAKVİMİ

LABPT KALİTE KONTROL GENEL BİLGİLER VE 2014 YILI TAKVİMİ LABPT P R O G R A M I GENEL BİLGİLER VE 2014 YILI TAKVİMİ LABPT PROGRAMI GENEL BİLGİLER VE 2014 YILI TAKVİMİ Merhaba, LabPT Kalite Kontrol Programı 2014 yılı programı ile karşınızdayız. Laboratuvarlar

Detaylı

KBUDEK 2016 PROGRAMLARI

KBUDEK 2016 PROGRAMLARI Değerli KBUDEK Katılımcısı; Ülkemizde ulusal bir kalite kontrol programının eksikliğini gidermek üzere 2005 yılında kurulan programımız her geçen gün artan panelleri ile hizmetlerini sürdürmektedir. KBUDEK,

Detaylı

Emekli Kodu İşlem Adı Açıklamalar Bağ-Kur Yeşil Kart SSK Sadığı GSS Diğer

Emekli Kodu İşlem Adı Açıklamalar Bağ-Kur Yeşil Kart SSK Sadığı GSS Diğer SN Kodu İşlem Adı Açıklamalar Bağ-Kur Yeşil Kart SSK Emekli Sadığı GSS Diğer 1 520020 Acil poliklinik Muayenesi 2 520030 Normal poliklinik Muayenesi 3 520080 1. Basamak Poliklinik Muayenesi 4 530030 Apse/Hematom

Detaylı

NUMUNE ALINIRKEN YAPILABİLEN HATALAR. Yrd. Doç. Dr. Funda BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO

NUMUNE ALINIRKEN YAPILABİLEN HATALAR. Yrd. Doç. Dr. Funda BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO NUMUNE ALINIRKEN YAPILABİLEN HATALAR Yrd. Doç. Dr. Funda BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO 1-KİRLİ MALZEME KULLANILMASI Dispozıbl malzeme kullanılmayan klinik ve laboratuvarlarda enjektör,iğne ve tüplerin

Detaylı

Gebelerde Toxoplasma gondii Seropozitifliğinin Değerlendirilmesinde İstenen Testlerin Önerilen Tanı Algoritmasına Uygunluğunun Değerlendirilmesi

Gebelerde Toxoplasma gondii Seropozitifliğinin Değerlendirilmesinde İstenen Testlerin Önerilen Tanı Algoritmasına Uygunluğunun Değerlendirilmesi Gebelerde Toxoplasma gondii Seropozitifliğinin Değerlendirilmesinde İstenen Testlerin Önerilen Tanı Algoritmasına Uygunluğunun Değerlendirilmesi Dr.Hilal GÜREL Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Detaylı

ÖRNEK KABUL VE SONUÇ VERME GÜNÜ LİSTESİ. ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ

ÖRNEK KABUL VE SONUÇ VERME GÜNÜ LİSTESİ. ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ TEST ADI ÖRNEK KABUL GÜN ve SAATİ SONUÇ VERME GÜN ve SAATİ RUTİN BİYOKİMYASAL ANALİZLER Glukoz, BUN, Kreatinin, Ürik Asit, AST, ALT, CK, LDH, ALP, GGT, Lipid Profili, Total Protein, Albümin, Total Bilirubin,

Detaylı

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim

Detaylı

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar TRANSFERRİN Transferin kanda demiri taşıyan bir proteindir. Her bir trasferrin molekülü iki tane demir taşır. Transferrin testi tek başına bir hastalığı göstermez. Beraberinde serum demiri, ferritin, demir

Detaylı

Romatoid Artrit (RA)ve Ankilozan Spondilit (AS) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Araştırması FTR

Romatoid Artrit (RA)ve Ankilozan Spondilit (AS) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Araştırması FTR Romatoid Artrit (RA)ve Ankilozan Spondilit (AS) Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Araştırması RA AS FTR Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Saha Araştırması Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon saha araştırması n=250

Detaylı

[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]

[embeddoc url=  /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] VÜCUT SIVILARI [embeddoc url= http://enfeksiyonhastaliklari.com/wp-content/uploads/2015 /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. SDÜ TIP FAKÜLTESİ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI 08-09 EĞİTİM YILI DÖNEM IV GRUP B TEORİK DERS PROGRAMI. Hft Tarih Saat Konu Süre Öğretim Üyesi 03 Eylül 08 09.00 İç Hastalıkları ve Anamnez () Toraks muayenesi

Detaylı

TRANSFÜZYON MERKEZİ STANDART İŞLETİM PROSEDÜRÜ

TRANSFÜZYON MERKEZİ STANDART İŞLETİM PROSEDÜRÜ KOD:YÖN.PRS 34 YAY.TAR:27.03.2014 REV.TAR: REV.NO: SAYFA :1 / 5 1.AMAÇ: Bölge Kan Merkezinden temin edilen kan ve bileşenlerinin, transfüzyon için cross-match (çapraz karşılaştırma) ve gerek duyulan diğer

Detaylı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan

Detaylı