tarihleri arasında düzenlenecek olan ANKATEK 2004 Fuarı nda mekanik tasarım ve imalat çözümlerini sergileyecek

Transkript

1 SAYISAL GRAFİK, Kasım 2004 tarihleri arasında düzenlenecek olan ANKATEK 2004 Fuarı nda mekanik tasarım ve imalat çözümlerini sergileyecek SAYISAL GRAFİK, Kasım 2004 tarihinde gerçekleştirilecek olan ANKATEK 2004 Fuarı'na yine çok çarpıcı çözümler ile katılıyor. Autodesk Inventor Series in en son çıkan sürümü Autodesk Inventor Series 9 ve AutoCAD Mechanical 2005, fuar süresince tanıtılacak yazılımlar arasında yer alıyor. Mekanik Tasarım ve İmalat sektörü çalışanlarının ilgisini çekecek bu çözümleri izlemek için sizleri OSTİM Spor Tesisleri nde düzenlenecek olan ANKATEK 2004 Fuarı na bekliyoruz. Autodesk, Abonelik (Subscription) Programı na dahil olan Autodesk Inventor Series 9 kullanıcılarına yönelik olarak Design Accelerator eklentisini yayınladı Autodesk, Abonelik Programı na dahil olan Autodesk Inventor Series 9 kullanıcılarına yönelik olarak, Autodesk Inventor 9 yazılımı içinde çalışan, tasarım sürecini hızlandıran ve önemli özellikler sunan Design Accelerator eklentisini yayınladı. Design Accelerator eklentisi, Autodesk in MechSoft şirketini satın almasından sonra, MechSoft özelliklerinin bir kısmını Autodesk Inventor 9 ortamına entegre etmektedir. Design Accelerator aşağıdaki konularda çözüm sunmaktadır: Standart parçalar: İşlevsel gereksinimlere ve spesifikasyonlara göre, en çok kullanılan makine parçalarının hızlı ve kolay bir şekilde seçimi. Mekanik hesaplamalar Mühendisin El Kitabı: Elektronik ortamda mühendislik formülleri, tablolar ve standartlardan oluşan el kitabı. Design Accelerator eklentisine, Abonelik Programı nda yer alan ve alacak olan tüm Autodesk Inventor Series 9 kullanıcıları bedelsiz olarak sahip olacaktır. Merhaba, Bu ayki köşem, ipucu ve teknik destek çözümleri konusundaki yazıların fazlalığı nedeniyle oldukça kısaldı. Dolayısıyla, bunu bir duyuru ile doldurmak istiyorum: Kasım tarihleri arasında, Ankara daki ANKATEK 2004 (OSTİM Spor Tesisleri) Fuarı nda olacağız. Burada, Autodesk Inventor un yeni sürümü ile birlikte, diğer mekanik tasarım ve imalat çözümlerimizi sergileyeceğiz. Ankara ve çevresindeki tüm kullanıcılarımızı fuara bekleriz. Aralık ayında görüşmek üzere. Barış dolu günler. Bülent Görücü bilgi@sayisalgrafik.com.tr Ürünler Autodesk Inventor Professional 9: Kablo Tasarımı / Borulama / Mukavemet Analizi İpuçları Autodesk Mechanical Desktop 6/2004/2005 de Standart Parçalar Kütüphanesinin Kullanımı VI Autodesk Inventor 9 da Esnek Montajların Kullanımı Autodesk Inventor 6/7/8/9 da Ekstrüzyon Unsurunda Gelişkin Etkileme Tipleri Kullanım Autodesk Mechanical Desktop 6/2004/2005 de Araç Parçaları (Toolbody) Kullanarak Montaj Unsurları Tanımlamak Autodesk Inventor 9 da Esnek Montajlar (Flexible Assemblies) Teknik Destek Autodesk Inventor Professional 9 ağ sürümü (Network) dağıtımına modüllerin ilave edilmesi Autodesk Inventor 9, Autodesk Inventor Series 9 ve Autodesk Inventor Professional 9 için yeni bir Hotfix yayınlandı Autodesk Inventor 9 da, standart parçalar kütüphanesindeki parçalara birden fazla malzeme atamak Autodesk Inventor 9 da, standart parçaların montaj modeli içinde bulunması ve değiştirilmesi AutoCAD Mechanical 2005 / Autodesk Mechanical Desktop 2005 için Hotfix Autodesk Inventor 8/9 da, koordinatları verilmiş 3 boyutlu spline eğrilerin otomatik olarak 3D Sketch şeklinde çizilmesi Autodesk Inventor 9 da, kesit görünüşlerin oluşturulmasında kesit derinliğini belirtmek Autodesk Inventor 9 da, montajların teknik resimleri alınırken tasarım görünüşlerini (design views) ve konumsal görünüşleri (positional representation) kullanmak Autodesk Inventor 9 da, teknik resim ortamındaki ölçü yazılarının her zaman merkezde bulunması Autodesk Inventor 6/7/8/9 da, modelleme sırasında kullanılan nesnelerin renklerini değiştirmek

2 Autodesk Çözümleri Mekanik Tasarım ve İmalat Mekanik tasarımdan imalata uzanan tüm süreci kapsayan ürün yelpazesi. 2 ve 3 boyutlu tasarım, yüzey ve katı modelleme, analiz, nümerik kontrollü imalat. Autodesk Inventor Series: 2B ve 3B mekanik tasarım için komple çözüm. Autodesk Inventor ve Autodesk Mechanical Desktop yazılımlarını içeriyor AutoCAD Mechanical: 2B mekanik tasarım ve konstrüksiyon resimleri üretimi Autodesk Inventor: 3B yüksek performans mekanik tasarım çözümü Autodesk Inventor Professional: Makina tasarımında boru hatlarının çizimi ve IDF formatının okunması özelliklerini Autodesk Inventor ortamına getiren özel çözüm Yapı Tasarımı Kavramsal tasarımdan, mekan çalışmasına, uygulama çizimlerinden, fotoğraf gerçekliğinde görselleştirmeye, yapı tasarımı sürecinin her aşamasında kullanılabilecek çözümler Autodesk Revit: Parametrik yapı bilgi sistemi tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Architectural Desktop: AutoCAD tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Architectural Studio: Eskiz, kütle çalışması, iletişim, işbirliği, proje kontrolü ve sunum yazılımı. İnşaat ve Arazi Uygulamaları Otoyol tasarımından, baraj inşaatına, hafriyat hesabından, sulama projesine, tüm arazi uygulamalarında kullanılabilecek çözümler. Autodesk Land Desktop: Arazi ve inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Civil Design: Yol, otoyol, kanal, vb. inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Survey: Arazi ölçümlerini işleme yazılımı Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Haritacılık Masaüstü GIS uygulamalarına, Internet kullanımı, sahada mobil çalışma olanakları ve kurumsal boyut ekleyen çözümler. Autodesk Map: Masaüstü GIS ve haritacılık yazılımı Autodesk MapGuide: Web tabanlı GIS yazılımı Autodesk OnSite Enterprise: Mobil GIS yazılımı Autodesk Envision: GIS görüntüleme yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı Autodesk GIS Design Server: Oracle tabanlı kurumsal GIS sunucusu Autodesk Map Series: Autodesk Map, Autodesk Raster Design ve Autodesk OnSite'tan oluşan, haritacılık ve GIS yazılım grubu Genel Tasarım ve Çizim AutoCAD: Genel amaçlı 3B bilgisayar destekli tasarım platformu AutoCAD LT: Genel amaçlı 2B bilgisayar destekli tasarım ve çizim yazılımı Volo View: Çizim görüntüleme yazılımı Autodesk OnSite View: Mobil cihazlarla tasarım verilerini sahada işleme yazılımı Autodesk VIZ: 3B modelleme, görselleştirme ve canlandırma yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı mekanik iletişim adı belirtildiği sürece yazılardan alıntı yapılabilir. Reklamların sorumluluğu şirketlerine, yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. mekanik iletişim aylık olarak yayımlanır ve 1000 adet basılır. Sahibi: SAYISAL GRAFİK SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına, M. Erol Parmakerli Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Bülent Görücü Grafik Tasarım: / Renk Ayrımı: KROS GRAFİK / Baskı: ELİT OFSET İnönü Cad. 75/3 Gümüşsuyu İstanbul Tel: Faks: Mahatma Gandi Cad. 50/5 GOP Ankara Tel: Faks: Yıl: 3 / Sayı: 5 2

3 Autodesk Inventor Professional 9: Kablo Tasarımı / Borulama / Mukavemet Analizi Autodesk Inventor Professional, Autodesk Inventor ortamında, makinelerin boru hatlarının çizimini, boruların yerleşimini, bağlantıların oluşturulmasını, kablo hatlarının tasarımını, baskılı devre kartlarının bilgilerini içeren IDF dosyalarının 3 boyutlu modellere dönüştürülmesi ve sonlu elemanlar analizi yeteneklerini sunuyor. Autodesk Inventor Professional, karmaşık makine imalatı için ekonomik bir çözüm arayan şirketlerin gereksinimlerine yönelik olarak üretildi. Autodesk Inventor Professional, karmaşık makine tasarımlarının gerçekleştirilmesi, analiz ve dokümante edilmesine gereksinim duyan makine ve elektrik mühendisleri için en uygun çözümdür. Autodesk Inventor ve Autodesk Mechanical Desktop yazılımlarını içeren Autodesk Inventor Series lisansı üzerinde geliştirilen Autodesk Inventor Professional, makine ve elektrik mühendislerinin bazı özel gereksinimlerine odaklanıyor. Autodesk Inventor Professional ile; Boru hatlarının çizimi ve bağlantı elemanlarının yerleştirilmesi, Kablo hatlarının tasarımı, IDF dosyalarının alınıp 3 boyutlu modellere dönüştürülmesi, Modellerin mukavemet analizlerinin yapılması gerçekleştirilebilir. Kabloların Tasarımı Autodesk Inventor Professional kablo hatlarının tasarımını kolaylaştıran özellikler içermektedir. Kabloların Yaratılması Bir kablonun yaratılması için yapılması gereken, iki nokta göstermektir. Autodesk Inventor Professional, otomatik olarak bu noktalar arasındaki kabloyu tanımlar. Elektronik Parçaların Yerleşimi ve Tasarımı Elektronik parçaların yerleşimlerini göstererek, bunları kablo tasarımında bir veri olarak kullanabilirsiniz. Autodesk Inventor parçalarına elektronik pimler ve özellikler atayabilir ve bunları, standart montajlama özelliklerini kullanarak, modele yerleştirebilirsiniz. Her bir elektronik parçanın farklı bir referans özelliği olacaktır; böylece kabloların tanımlanması kolaylaşır. Birden Fazla İletken Özelliği Olan Kablolar Autodesk Inventor Professional, aynı kablo içinde, birden fazla iletim sağlayan tellerin tanımlanmasını sağlamaktadır. Böylece, bir kablo içindeki hangi iletkenin kullanıldığı ve aktif olduğu, bunların hangi kablolar ile birlikte tanımlanacağı kolaylıkla saptanır. Ayrıca; Güncel ve doğru malzeme listeleri alabilir, Kabloların raporlanmasını sağlayabilirsiniz. Kablo Uzunluklarının Hesaplanması Autodesk Inventor Professional, bir modeldeki kabloların uzunluklarını otomatik olarak hesaplar. Üstelik, modelde bir değişiklik olduğunda, bu hesaplama otomatik olarak güncellenir. Kablolar, hem fiziksel geometriyi tanımlar (çap, renk, uzunluk gibi) hem de elektronik verileri içerir (kablo numarası, sinyal ismi ve bağlantı özellikleri). Kablonun geometrisi tek bir komut ile yaratılır. Ayrıca, bu kablolar bağlı oldukları elemanların yeri değiştiğinde otomatik olarak güncellenir. Toplam Kablo Çaplarının Hesaplanması Autodesk Inventor un çakışma ve bakış açısı özelliklerini kullanılarak, toplam çapların montaja uygun olup olmadığı saptanır. Kablolar ekleyip çıkarttığınızda, toplam çaplar otomatik olarak hesaplanır. Hatta, kablolar içindeki hava boşlukları da dikkate alınır. Kablo Uzunluklarının Telafi Edilmesi Çok uzun ya da kısa olan kabloların yol açtığı ıskartalar ve imalat gecikmelerini engellemek için kablo uzunluklarının kontrolü sağlanır. Bu özellik sayesinde; Kablonun bağlantı yerinden sonraki uzunluğu kontrol edilir; Uzunluklarının yüzdesine göre kablolara ek uzunluklar eklemek; Kablo uzunluklarını yuvarlamak olanaklı olmaktadır. 3

4 Kablo Listelerinin Alınması Bir modeldeki kabloların listesi otomatik olarak alınır. Bunlar, Microsoft Excel ortamına tablolar olarak transfer edilir. Montajın Dokümantasyonu Autodesk Inventor un standart teknik resim özellikleri ile, 3 boyutlu modellerin her türlü teknik resim görünüşü alınabilir. Ne de olsa, kablolar, Autodesk Inventor parçası olarak tanımlanmaktadır. Büküm Yerlerindeki Yuvarlamaları Kontrol Etmek İmalat maliyetlerini düşürmek ve imalatı hızlandırmak için, kabloların en az yarı çapın altında bükülmelerini engellemek mümkündür. Autodesk Inventor Professional, bu durumdaki bükümleri inceler ve size gösterir. Dokümantasyon Autodesk Inventor Professional, 3 boyutlu kablo modellerinin, doğru ve hızlı bir şekilde teknik resimlerinin alınmasını sağlamaktadır. Teknik resim ortamında istenen bilgiler girilir ve modeldeki değişiklikler otomatik olarak bunlara yansıtılır. Borulama Özellikleri Autodesk Inventor Professional ın borulama özellikleri sayesinde, boru hatlarının çizimi ve hortum tarzındaki parçaların tasarımı olanaklı olmaktadır. Esnek Hortumlar Autodesk Inventor un 3 boyutlu spline eğri özelliği sayesinde, hortum modelleri kolayca oluşturulabilir. Autodesk Inventor Professional, otomatik olarak en az bükme yarı çapını hesaplar ve hortumların uzunluğunu verir. Kablo Hatlarının Çizimi Autodesk Inventor Professional, üç değişik hat izleme özelliği sunmaktadır: Manuel: Kablo hatları manuel olarak tanımlanır. Etkileşimli: Başlangıç ve bitim noktaları işaretlenir ve en kısa yol bulunur. Otomatik: Olası yollar arasından en kısa olanı otomatik olarak bulunur. Boru Hatlarının Çizimi Autodesk Inventor Professional da boru hatları, bir başlangıç ve bitim noktası ile gerekirse ara noktalar gösterilerek oluşturulur. Ayrıca, boruların bağlı oldukları parçaların yerleri ve geometrileri değiştiğinde, boru hatları da otomatik olarak güncellenir. 4

5 Boru Hatlarında Özel Bükümler Gerçek dünyada, çoğunlukla boruları dirsek yerleştirmeden bükmek gerekir. Özel bükme komutu sayesinde, standart olmayan tasarımların gerçekleştirilmesi sağlanır. Bükme yarı çapları ve açıları istenildiği gibi verilebilir. Bitişik Fittingler Autodesk Inventor Professional, bitişik boru fittinglerinin kolayca tanımlanmasını sağlamaktadır. Böylece, daha karmaşık tasarımları gerçekleştirmek mümkün olmaktadır. Fitting Kütüphanesi Autodesk Inventor Professional geniş bir boru elemanları kütüphanesi içermektedir. Bu kütüphane ANSI, ISO, DIN ve JIS standartlarına göre en çok kullanılan elemanları kullanıma sunmaktadır. Bükme Tabloları 3 boyutlu modellerden otomatik olarak boruların bükme bilgileri alınabilir. Bunlar ASCII formatında kaydedilebilir. Alias ISOGEN yazılımına aktarılabilir ve burada DXF ya da DWG formatında izometrik çizimler alınabilir. Boru Uzunluklarının Alınması Autodesk Inventor un parça listesi özellikleri sayesinde, bir modeldeki benzer boruların uzunlukları toplanır ve bunlar parça listesinde listelenir. Modellerin Dokümantasyonu Autodesk Inventor un standart teknik resim özellikleri ile, 3 boyutlu modellerin her türlü teknik resim görünüşü alınabilir. Ne de olsa, boru/hortum parçaları, Autodesk Inventor parçası olarak tanımlanmaktadır. Tasarım Kuralları Boru hatlarının tasarımında, önceden uyulması gereken tasarım kuralları tanımlayabilirsiniz. Maksimum bükme yarı çapı, en az boru uzunluğu gibi kurallar ile tasarımlarınızı doğru olarak gerçekleştirebilirsiniz. Hatların Düzenlenmesi Autodesk Inventor Professional, oldukça esnek ve kolay kullanımlı bir şekilde boru/hortum hatlarının düzenlenmesini sağlamaktadır. Hat bölümlerini sürükle-ve-bırak yöntemi ile değiştirebilir, yeni izleme noktaları tanımlayabilirsiniz. Bu sırada, önceden tanımladığınız tasarım kuralları dikkate alınır. Mukavemet Analizi Autodesk Inventor Professional, bir parça üzerindeki yüklerin tanımlanmasını ve sonuçta oluşacak gerilimlerin hesaplanmasını da sağlamaktadır. ANSYS teknolojisinin kullanıldığı mukavemet analizi özellikleri sayesinde, parçaların sanal ortamda dayanırlılıkları hesaplanabilir, güvenlik katsayıları bulunabilir. Kullanılan analiz yöntemleri arasında gerilim, yer değiştirme ve güvenlik katsayısı bulunmaktadır. Hesaplama sonuçları, Autodesk Inventor ortamında görüntülenir ve incelenir. Daha detaylı analizler için, Autodesk Inventor Professional da yaptığınız hesaplamaları, diğer ANSYS yazılımlarına aktarabilirsiniz. Boru/Hortum Parçalarının Tanımlanması Boru/hortum hatlarının tanımlanmasından sonra, Autodesk Inventor Professional tek bir komutla bunları gerçek boru/hortum parçalarına dönüştürür. Bunlar, standart Autodesk Inventor parçaları olarak tanımlanır. Ayrıca, tasarım kuralları bu işlemde de dikkate alınır. ISOGEN PCF Çıktısı Autodesk Inventor Professional üç boyutlu boru modellerinin piping Component File (PCF) çıktısı olarak dışarıya atılmasını sağlamaktadır. Dışarıya atılan PCF dosyaları, endüstri standardı olarak kabul gören IDF Formatında Kayıt Etmek Elektrik ve elektronik yazılımlarında oluşturulmuş olan ve Printed Circuit Board (PCB) bilgilerini barındıran IDF dosyalarını otomatik olarak Autodesk Inventor Professional ortamına alabilir ve bunları tasarımda kullanabilirsiniz. 5

6 Autodesk Mechanical Desktop 6/2004/2005 de Standart Parçalar Kütüphanesinin Kullanımı VI Geçen sayıda aşağıdaki noktada kalmıştık: 1. STD_KUTUPHANE_6.DWG dosyasını deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve dosyayı Autodesk Mechanical Desktop ile açın. 2. ARM_ASSY alt montajını aktif duruma getirin. 8. Rulman büyüklüğü olarak 10 x 14 x 8 seçin. 9. Rulmanı, mile göre konumlandırmak için, Insert sınırlamasını çalıştırın. Rulmanın alt kenarını ve mildeki deliğin üst kenarını seçin. 0 lık bir ofset tanımlayın. 10. Çizimimiz aşağıdaki gibi olacak. 3. 3D Content araç çubuğundan Plain Bearings seçin. Select a Plain Bearing diyalog kutusunda ISO 2795 işaretleyin. 4. SHAFT parçasına yaklaşın. Silindirik yüzey olarak milin üst bölümündeki deliğin üst kenarını işaretleyin. 11. Aynı rulmanı, alt taraftaki delik için de kopyalayın ve Insert sınırlaması ile konumlandırın. 5. Specify location on cylindrical face [Line/Plane]: sorulduğunda 0 değerini girin. 6. Ofset için 0 değerini girin. Okun yönü aşağıya doğru olacak. ENTER ile devam edin. 7. ISO diyalog kutusunda iç çap Inner diameter için 10 girin. Dış çap için Outer diemater düğmesine basın ve eşittir (=) işaretini seçin. Değer olarak 14 girin. 12. MTG_PLATE_ASSY alt montajını aktif duruma getirin. Yukarıdaki adımları tekrarlayarak, MOUNT parçası üzerinde ISO x 14 x 8 rulmanlar tanımlayın. 13. İkinci bir kol montajı yaratacağız ve bunu sisteme göre konumlandıracağız. 14. STD_KUTUPHANE_6 montajını aktif duruma getirin. 6

7 24. Yerleşim için C ile Concentric işaretleyin ve aşağıda gösterildiği gibi deliğin üst kenarını işaretleyin. Okun yönü aşağıya doğru olacak. 15. ARM_ASSY_1 seçin ve sağ tuş menüsünden Copy işaretleyin. 16. Aşağıdaki gibi ikinci kol montajını çizime yerleştirin. 25. Nominal Diameter diyalog kutusunda M8 seçin. 17. ARM_ASSY_1 montajının sağ ucuna yaklaşın. Insert sınırlamasını kullanarak aşağıdaki gibi sınırlandırmayı tanımlayın (rulmanın üst kenarını işaretleyeceksiniz) x 70 seçin. 27. Dikkat ederseniz, bir montaj sınırlaması atanmadı. Aşağıdaki alana yaklaşın. 28. Insert sınırlamasını kullanarak aşağıdaki gibi sınırlamayı tanımlayın. 18. Çizimimiz aşağıdaki gibi olacak. 29. ARM_ASSY_1 montajını görünür yapın. 30. Aynı cıvatayı ve işlemleri, ARM_ASSY_1 ve ARM_ASSY_2 arasında da uygulayın. 31. Aynı cıvatayı ve işlemleri ARM_ASSY_2 ve MOUNT arasında da uygulayın. 32. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır: 19. ARM_ASSY_2 montajının sağ ucuna yaklaşın. Aynı sınırlamayı ARM_ASSY_2 ile MOUNT arasında da tanımlayın. 20. ARM_ASSY_1 montajının sol ucuna yaklaşın ve aynı sınırlamayı YOKE_2 ile ARM_ASSY_1 arasında da tanımlayın. Not: Eğer CRADLE montajı altındaki YOKE_2 parçası gizli ise bunu seçip sağ tuş menüsünden Visible komutunu çalıştırın. 21. YOKE_2 ile ARM_ASSY_1 montajını birbirine bağlayacağız. 22. ARM_ASSY_1 montajını gizleyin D Content araç çubuğundan Screws seçin. Select a Screw diyalog kutusunda Socket Head Types > Fits > ISO 7379 seçin. Devamı gelecek sayıda. 7

8 Bu örneğimizde, Autodesk Inventor 9 un yeni özellikleri arasında yer alan esnek montajların tanımlanmasını ve kullanımını göreceğiz. 1. ESNEK_MONTAJLAR.ZIP dosyasını deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekileri boş bir klasöre yerleştirin. 2. ESNEK_MONTAJLAR.IAM dosyasını Autodesk Inventor 9 ile açın. Autodesk Inventor 9 da Esnek Montajların Kullanımı 8. Şimdi yeniden üstteki çubuğu tutup sağa sola çekiştirin. Dikkat ederseniz, bu sefer, pistonun içinde yer alan silindir de hareket edecek. 9. Diğer kısma da bir piston grubu yerleştirmek için, Browser penceresinde, Piston ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Copy komutunu çalıştırın. 10. Çizim ekranındayken sağ tuş menüsünden Paste komutunu çalıştırın ve ikinci piston grubunu çizime yerleştirin. 3. Bu dosyada, basit bir piston sistemi yer almaktadır. 4. Üstteki çubuğu tutup sağa sola çekiştirirseniz, sistemin şu halde nasıl hareket ettiğini görebilirsiniz. 5. İlk olarak ana montaj seviyesindeyken, piston alt montajı seçip, bunu esnek bir montaj olarak tanıtacağız. 6. Bunun için, Browser penceresinde, Piston ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Flexible komutunu çalıştırın. 11. Bu pistonu da esnek bir montaj durumuna getirmek için, Browser penceresinde, Piston:2 ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Flexible komutunu çalıştırın. 12. Inventor panelinden Place Constraint komutunu çalıştırın. 13. Diyalog kutusunda Insert sınırlamasını seçin. 14. İlk olarak alt çubuktaki deliğin kenarını işaretleyin. 7. Dikkat ederseniz, Browser penceresindeki piston ikonunun yanına bir sembol yerleşti. Bu sembol, söz konusu alt montajın esnek bir montaj olduğunu gösteriyor. 8

9 15. Daha sonra, ikinci pistonun alt tarafında bulunan deliğin kenarını işaretleyin. Doğru yeri işaretleyebilmek için bakış açınızı değiştirmeniz gerekebilir. 18. Şimdi yeniden üstteki çubuğu tutup sağa sola çekiştirin.ne oldu? Aslında, iki piston grubu da aynı alt montaj olmasına rağmen, farklı hareket ediyorlar. İşte esnek montajların tasarımlarınıza kattığı yetenek budur. 16. OK ile sınırlamayı uygulayın. 17. Aynı yöntemle, üst taraf için de aynı sınırlamayı tanımlayın. Modelimiz şimdi aşağıdaki gibi olacaktır. Autodesk Inventor 6/7/8/9 da Ekstrüzyon Unsurunda Gelişkin Etkileme Tipleri Autodesk Inventor da, ekstrüzyon unsuru sırasında bazı gelişkin etkileme tiplerini bu alıştırmada göreceğiz. 1. ETKILEME_TIPLER.IPT dosyasını deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve Autodesk Inventor ile açın. 6. Ayrıca, diyalog kutusunda aşağıda gösterilen seçeneği de işaretleyin. Bu seçenek, sınır olarak alınan yüzeyin her doğrultuda, sanal olarak uzatılacağını belirtir. 2. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. 3. İlk olarak derinlik kazanacak olan kesiti seçmemiz gerekiyor. Bunun için, çember profili, herhangi bir noktasından işaretleyerek seçin. 4. Extrude diyalog kutusunda, Extents altından To seçeneğini işaretleyin. 5. Şimdi de, ekstrüzyonun gerçekleşeceği düzlemi işaretlememiz gerekiyor. Aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. Not: Bu seçeneği işaretlemezseniz, Autodesk Inventor bir hata verir ve işlemi gerçekleştirmez. Bunun nedeni şudur: Sınır olarak seçilen yüzey, daire profiline tam karşılık gelmez. 7. Elde edilen sonuç aşağıdaki gibidir. Sınır olarak seçilen yüzey, hem yukarı-aşağı yönde hem de bir silindiri tamamlayacak yönde sanal olarak uzatılmıştır. Dolayısıyla, daire profil gidebildiği yere kadar ilerler. 9

10 8. Fakat bizim istediğimiz bu değildi. Browser penceresinde Extrusion2 ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Edit Feature komutunu çalıştırın. 9. Açılan diyalog kutusunun More bölümüne gidin. Yeni seçenekler görülür. 10. Burada Minimum Solution seçeneğini işaretleyin ve OK ile devam edin. 11. Dikkat ederseniz, şimdiki sonuç farklıdır. Dairesel kesit, yüzeyi gördüğü ilk yere kadar ilerler. Autodesk Mechanical Desktop 6/2004/2005 de Araç Parçaları (Toolbody) Kullanarak Montaj Unsurları Tanımlamak Mechanical Desktop içinde, parça modelleme ve montaj modelleme ortamlarında, birleştirme (combine) unsuru kullanılabilir. Birleştirme unsurunda, temel parça ile birleşen parça araç parçasıdır (toolbody). Bu araç parçası, lokal ya da dış referans parça olarak tanımlanabilir. Yani, birleştirme unsurunda, araç parçası olarak lokal ya da dış referans parça kullanılabilir. Bu hem parça modelleme hem de montaj modelleme ortamında geçerlidir. Bir not olarak parça modelleme ve montaj modelleme ortamlarından kısaca bahsetmekte yarar var. Parça modelleme ortamında tek bir parça modellenir. Tanımlanan diğer parçalar araç parçaları olmak durumundadır. Desktop Browser penceresinde, sadece Model ve Drawing bölümleri vardır. Montaj modelleme ortamında ise, birden fazla parça modellenir ve Desktop Browser penceresinde Model, Scene ve Drawing bölümleri vardır. Araç parçalarının tanımlanmasından (modellenmesinden) sonra, bunlar montaj sınırlamaları kullanılarak, temel parçaya göre konumlandırılır ve sonrasında, birleştirme unsuru ile tüketilir. Montaj Unsuru (Assembly Feature) Araç parçalarının parça modelleme ortamında kullanılmasının getirdiği başka yararlar da vardır. Bunlardan birisi de montaj unsuru (assembly feature) adı verilen özelliktir. Montaj unsurunda, bir dış referans araç parçası çizime eklenir ve parça ile birleştirilir (combine). Bundan sonra araç parçasını da etkileyecek unsur işlemleri, dış referans araç parçasının orijinal dosyasını etkilemez. Bu özelliği bir örnek ile anlatmaya çalışalım. Parça modelleme ortamında boş bir çizim sayfası açın. AMNEW komutuyla yeni bir parça tanımı yaratın. AMCATALOG komutuyla, bir araç parçasını çizime yerleştirin: Parçayı aktif duruma getirin ve AMCOMBINE komutunu çalıştırın. Join seçeneğini işaretleyerek, dış referans araç parçasını seçin. Şimdi, Desktop Browser penceresinde, parça tanımı aşağıdaki gibi olur (buna karşın, parçanın kendisinde fiziksel bir değişiklik olmaz, çünkü aktif parçamız boş tur): Şimdi, bu parça üzerinde yapılacak herhangi bir unsur işlemi, dış referans araç parçasının orijinal dosyasını etkilemeyecektir. Böylece, bir yandan, araç parçasının orijinal dosyasında yapılan değişiklikler, bu dosyaya yansıtılırken, diğer yandan, tersi bir işlem engellenmiş olur. Bu özellikte, temel parçanın boş olma zorunluluğu yoktur. Herhangi bir yapıda da olabilir. Sonuç yine aynıdır. Montaj unsurundan da kasıt budur. 10

11 Autodesk Inventor 9 da Esnek Montajlar (Flexible Assemblies) Ana montaj ortamında, aynı alt montajların farklı serbestlik dereceleri ile ifade edilmelerini sağlayan özelliğe esnek montajlar denmektedir. Her bir esnek montaj, diğer kopyasından bağımsız bir şekilde hareket eder. Montaj tasarımı sırasında, aynı alt montajların, kullanım yerleri itibariyle farklı bir konumda gösterilmeleri ve bu sırada diğer örneklerini etkilememeleri gerekebilir. Eğer, bir montajı esnek bir montaj olarak tanıttıysanız, sahip olduğu hareket serbestisine göre montaj içerisinde farklı konumlarda bulunabilir. Aşağıdaki şekillerde, aynı montaj dosyası içerisindeki alt montajların (pistonların), kopyalanarak oluşturulmalarına rağmen, farklı konumlarda yer aldıklarını göreceksiniz. İşte esnek montaj özelliği sayesinde bu gerçekleşmektedir. Bir alt montaj esnek bir montaj olarak tanımlandıktan sonra, Browser penceresindeki isminin yanında farklı bir sembol yer alır. Bir montajın esnek bir montaj olarak tanımlanması, bunun yer aldığı montaj dosyasında gerçekleşir. Ana montaj ortamına alt montajı yerleştirdikten sonra bunun bir esnek montaj olacağını tanımlayabilirsiniz. Bir alt montajı, esnek bir montaj olarak tanımlamak için, ana montaj ortamında, Browser penceresinden ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Flexible komutunu çalıştırın. Esnek montajların tanımlanması ve kullanımı için, bu sayıdaki ipucuna bakabilirsiniz. Autodesk Inventor 9 da, esnek monajlar ile ilgili bazı noktalar Esnek montajlar konusunda aşağıdakiler geçerlidir: Esnek montajların tanımlanabilmesi için, bunları Adaptive olarak tanımlanmış olmaması gerekiyor. Parçalar esnek montaj olarak tanımlanamaz. Montaj unsurları sadece esnek montajın ilk örneğinde hesaplanır, diğer örneklerinde hesaplanmaz. Esnek montaj içindeki bileşenler dizileme işleminde kullanılamaz. 11

12 Autodesk Inventor Professional 9 ağ sürümü (Network) dağıtımına modüllerin ilave edilmesi Autodesk Inventor Professional 9 u ağ (network) ortamında kullanmak için yaratmış olduğunuz yönetimsel araç olmasına rağmen, yazılıma ait modüller yüklenemiyor olabilir. Çözüm: Aşağıdaki adımları izleyin. Çözüm: Aşağıdaki adımları izleyin. 1. Boş bir montaj (IAM) dosyası açın. 2. Browser penceresinin üstündeki Model yazısını işaretleyin ve açılan listeden Library seçin. 3. Birden fazla malzeme eklemek istediğiniz standart parçaya ulaşın. Örneğin, Standard Parts > Fasteners > Washers > Plain > ISO 7089 parçasına gelin. 4. Browser penceresinin alt tarafında bulunan Edit düğmesine basın. 1. Autodesk Inventor Professional Modules CD si içerisindeki <CD_ROM>:\bin\acadfeui klasörüne gidin. 2. Bu klasörde bulunan ProApps klasörünü, sabit diskinizde Adminimage klasörünün içine kopyalayın. 3. Adminimage klasörünün içinde bulunan deploy.ini dosyasını Notepad kullanarak açın. Bu dosyanın 3. satırında bulunan deploy01=/i bilgiyi aşağıdaki gibi değiştirin: deploy01=/i ".\proapps\inventorpro.msi" /Lev "%TEMP%\proapps.log" REBOOT=Suppress /qb- 4. Değişiklik yapıldıktan sonra deploy.ini dosyası aşağıdaki gibi olacaktır. logfile=.\log\modules.log deploy00=/i ".\Inventor.msi" TRANSFORMS=".\Modules.mst" /Lev "%TEMP%\Modules.log" REBOOT=Suppress /qbdeploy01=/i ".\proapps\inventorpro.msi" INSTALLDIR="d:\proapps" /Lev "%TEMP%\proapps.log" REBOOT=Suppress /qb- Autodesk Inventor 9, Autodesk Inventor Series 9 ve Autodesk Inventor Professional 9 için yeni bir Hotfix yayınlandı Autodesk, Autodesk Inventor 9, Autodesk Inventor Series 9 ve Autodesk Inventor Professional 9 için aşağıdaki sorunları gideren yeni bir Hotfix yayınladı. - Autodesk Inventor 9 ile Autodesk Inventor 8 formatında oluşturulmuş IDW dosyalarının açılması sırasında hatalar olabilir. - Teknik resim ortamında tanımlanmış eskiz sembollerinin yerleşiminde sorunlar olabilir. Bu sorunların çözümüne yönelik olarak TS ZIP isimli dosyayı deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekileri boş bir klasöre yerleştirin. EXE dosyasını uygulayın. TS ZIP dosyası yaklaşık olarak 4.1 MB dır. Autodesk Inventor 9 da, standart parçalar kütüphanesindeki parçalara birden fazla malzeme atamak Autodesk Inventor 9 da, standart parçalar kütüphanesinde bulunan bir parçaya birden fazla malzemenin nasıl atanabileceğini öğrenmek istiyorsunuz. 5. Açılan diyalog kutusunda, örneğin Member ID değeri 20 olan satırı (çap 2 mm) işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Copy komutunu çalıştırın. 6. Sonuncu satıra gidin. 170 numaranın altındaki satırı seçin ve sağ tuş menüsünden Paste komutunu çalıştırın. 7. Yeni satırın Material altındaki hücresine çift tıklayın ve listeden yeni bir malzeme seçin. Örneğin, Brass, Soft Yellow olsun. 8. Member ID değeri 20 olan satıra yeniden dönün ve aynı şekilde bunun malzemesini Copper olarak atayın. 9. Önce diyalog kutusunun üst tarafındaki Update düğmesine, sonra da Apply düğmesine basın. 10. Cancel ile diyalog kutusunu kapatın. 11. Şimdi, Browser penceresinde Nominal Diameter altından 2 seçerseniz, malzeme seçimi yapabileceğiniz alan açılır. 12

13 Autodesk Inventor 9 da, standart parçaların montaj modeli içinde bulunması ve değiştirilmesi Montaj dosyasında bulunan bir standart parçayı yenisi ile değiştirmek istiyorsunuz. Çözüm: Bunun için aşağıdaki adımları izleyin. 1. Montaj ortamında değiştirmek istediğiniz standart parçayı işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Find in Catalog komutunu çalıştırın. 2. Seçilen parça Browser penceresinde görünür. 3. Burada, standart parçanın özelliklerini değiştirebilirsiniz. Alttaki seçeneklerin anlamı şudur: Place New : Yeni parametreler ile yeni bir standart parça çizime yerleştirilir. Replace : Çizimdeki standart parçanın yerine yeni parametreleri tanımlanan standart parça yerleştirilir. Replace All : Çizimdeki tüm aynı olan standart parçaların yerine yeni tanımlanan yerleştirilir. MSETUPDWG komutu, antetler için katmanları yanlış ayarlamaktadır. Detay görünüşün (AMDETAIL komutu ile oluşturulan) sınırları ile oynandığında hatalar olabilir. AMCATALOG ile çizime parçalar yerleştirildiğinde hatalar olabilir. Çözüm: Bu sorunlar için yeni bir Hotfix yayınlanmıştır. Bunun uygulanabilmesi için, AutoCAD Mechanical 2005 ve Autodesk Mechanical Desktop 2005 yazılımlarına SP1 yamasının uygulanmış olması gerekmektedir. Bu sorunların çözümüne yönelik olarak TS ZIP isimli dosyayı deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekileri boş bir klasöre yerleştirin. AutoCAD Mechanical 2005 için TS100723_ACM.EXE; Autodesk Mechanical Desktop 2005 için TS100723MDT.EXE dosyalarına çift tıklayın. TS ZIP dosyası yaklaşık olarak 12.5 MB dır. Autodesk Inventor 8/9 da, koordinatları verilmiş 3 boyutlu spline eğrilerin otomatik olarak 3D Sketch şeklinde çizilmesi Elinizde, koordinat bilgileri olan bir 3 boyutlu spline eğri var. Bu dosyadaki koordinat bilgilerini kullanarak, Autodesk Inventor da 3 boyutlu bir eskiz nasıl oluşturabilirsiniz? Çözüm: Bunun için bir VBA dosyası kullanılabilir. 1. Spline_3D.zip isimli dosyayı deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekini boş bir klasöre yerleştirin. 2. Autodesk Inventor u açın ve TOOLS menüsünün altından Application Options komutunu çalıştırın. 3. Açılan diyalog kutusunda File bölümüne gidin. 4. Default VBA Project altına, Browse düğmesi ile bir önceki adımda kopyaladığınız Spline3D.ivb dosyasını gösterin. 5. Diyalog kutusunu OK ile kapatın. 6. Boş bir parça (IPT) dosyası açın. 7. TOOLS >> MACRO menüsünün altından Macros komutunu çalıştırın. 8. Diyalog kutusunda Spline3D seçiliyken Run düğmesine basın. 9. Sizden, spline eğrinin koordinatlarının bulunduğu yazı dosyası istenir. 10. Tam yerini girin ve OK ile devam edin. 11. Yazı dosyasının içindeki koordinatlar kullanılarak bir 3 boyutlu spline eskiz yaratılır. AutoCAD Mechanical 2005 / Autodesk Mechanical Desktop 2005 için Hotfix Aşağıdaki durumlar için, Autodesk tarafından AutoCAD Mechanical 2005 ve Autodesk Mechanical Desktop 2005 için yeni bir Hotfix yayınlanmıştır: 13

14 Not: Koordinatların bulunduğu dosya CSV (Comma Delimeted Format) olarak kaydedilmiş olmalıdır. Dosya eğrinin X, Y ve Z koordinatlarından oluşur. Örneğin, Notepad uygulamasını kullanarak, her satıra koordinatları girip eğriyi oluşturabilirsiniz. Representation klasörü altında, View ve Position olarak iki adet daha klasör yer almaktadır. View klasörü, tasarım görünüşlerini (design view) listeler. Tasarım görünüşleri, montajın daha önceden kaydedilen bakış açısı, renk, görünürlük gibi özelliklerini saklar. Position ise modelin konumsal görünüşlerini içerir. Konumsal görünüşleri, önümüzdeki sayılarımızda göreceğiz. Autodesk Inventor 9, bu bilgileri kullanarak, teknik resim görünüşlerinin üretimini sağlamaktadır. Teknik resim dosyasına geçip, Base View komutu ile yeni bir görünüş tanımlamak istediğinizde, aşağıdaki diyalog kutusu açılır: (Kaynak: Autodesk Inventor 9 da, kesit görünüşlerin oluşturulmasında kesit derinliğini belirtmek Autodesk Inventor 9 un yeni özellikleri arasında, kesit görünüşlerde, kesit derinliğini belirlemek de bulunmaktadır. Bunun için; 1. Bir temel görünüş tanımladıktan sonra, Inventor panelinden Section View komutuna girin. 2. Kesit eğrisini tanımlayın. 3. Kesit görünüşün yeri gösterilirken, Section View diyalog kutusu açılır. 4. Burada, Section Depth altından kesit derinliği saptanır. Full ile parça tamamen kesilir. Distance ile bir mesafe tanımlanır ve buna göre kesit görünüş çıkartılır. Component bölümünde, Design View altından modelde tanımlı olan tasarım görünüşleri seçilebilir. Burada seçilen tasarım görünüşüne göre teknik resim görünüşü çıkartılır. Dolayısıyla, modelde tasarım görünüşlerinde yapılan bir değişiklik teknik resim sayfasına da otomatik olarak yansıtılır. Diyalog kutusunun Options bölümünde ise, konumsal görünüşler arasında bir seçim yapılabilir: Autodesk Inventor 9 da, montajların teknik resimleri alınırken tasarım görünüşlerini (design views) ve konumsal görünüşleri (positional representation) kullanmak Autodesk Inventor 9 da, montaj dosyalarındaki Browser penceresi biraz farklıdır. Aşağıda gösterildiği gibi, yeni bir klasör eklenmiş durumdadır: Positional Representation altından, istenen konumsal görünüş seçilir. Bu da model ile tamamen ilişkisel olarak çalışır. Autodesk Inventor 9 da, teknik resim ortamındaki ölçü yazılarının her zaman merkezde bulunması Autodesk Inventor 9, teknik resim görünüşlerine yeni ölçü atanırken, bunların yazılarını ölçü çizgisinin tam merkezine göre konumlandırabilmektedir. Ölçünün atanmış olduğu geometride bir boyut değişikliği söz konusu olduğunda bile, ölçü yazısının tam merkezde olmasını sağlamak için aşağıdaki işlemi uygulayın: 1. Autodesk Inventor un kapalı olduğundan emin olun. 2. Windows un Start menüsünden Run komutunu çalıştırın ve diyalog kutusuna REGEDIT yazıp OK ile devam edin. 3. Registry Editor penceresi açılır. 4. Sol taraftan aşağıda gösterilen dizini bulun. 14

15 HKCU\Software\Autodesk\Inventor\RegistryVer sion9.0\applets\drawinglayout\preferences\d rawingformat 5. Sağ tarafta açılan listeden MaintainRelativeDimTextPosition seçin. 6. Bunun değerini 1 yapın. 7. Registry Editor penceresini kapatın. Programlar arasına Color Scheme Organizer uygulaması yerleşir. Bunu çalıştırdığınızda, aşağıdaki diyalog kutusu açılır: Autodesk Inventor 6/7/8/9 da, modelleme sırasında kullanılan nesnelerin renklerini değiştirmek TOOLS menüsünün altından, Application Options komutuna girdiğinizde, açılan diyalog kutusunda Colors bölümü ile çizim ekranının arka plan renklerini seçebilirsiniz. Ancak, buradan seçilen renklere göre, çizimde kullanılan nesnelerin (örneğin eskiz ortamındaki ölçü, doğru, yay gibi) renkleri değiştirilemez. Bu nesnelerin renklerini değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyin: Bu konuda Patrick de Stobbeleir in geliştirdiği bir VBA uygulaması bulunmaktadır. Bu uygulamanın adı Color Scheme Organizer dır. Autodesk Inventor 6/7/8 için olan Color Scheme Organizer yazılımı için, CSO 1.4 Full Setup.zip isimli dosyayı deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekiler boş bir klasöre yerleştirin. EXE dosyasını çalıştırın ve uygulamayı yükleyin. Autodesk Inventor 9 için olan Color Scheme Organizer yazılımı için, CSO 9 Full Setup.zip isimli dosyayı deki Destek bölümünün altında bulunan Teknik Destek Veritabanı ndan sabit diskinize indirin ve içindekiler boş bir klasöre yerleştirin. EXE dosyasını çalıştırın ve uygulamayı yükleyin. Burada, Scheme altından renk tipi seçilir. Item altından ise nesne tipleri seçilerek, yandaki renk düğmesi ile renk saptanır. (Kaynak: AutoCAD, AutoCAD Mechanical, Autodesk Mechanical Desktop, Autodesk Inventor ve diğer adı geçen Autodesk yazılımları Autodesk Inc. in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc. ve lisans verenlere aittir. Adı geçen Microsoft ürünleri, Microsoft un tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft a aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nin tescilli markasıdır. Autodesk yazılımları için güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) sürümlerini geliştirmek, üretmek, satışa çıkartmak veya satıştan kaldırmak hak ve yetkisi Autodesk Inc. e aittir. SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Autodesk yazılımlarının Türkiye Dağıtıcısıdır. Yasal güvenceniz açısından lütfen Autodesk Yazılım Lisans Sözleşmesini okuyunuz ve lisans kaydınızı SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi aracılığı ile yaptırınız. Satışta olan Autodesk güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) yazılımları sadece lisans kaydını yaptırmış yasal kullanıcılara satılabilmektedir. 15