CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYESİNDE MALİYE BİLİMİNDE YAŞANAN GELİşMELER. Ahmet Burçin YERELi*

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYESİNDE MALİYE BİLİMİNDE YAŞANAN GELİşMELER. Ahmet Burçin YERELi*"

Transkript

1 CUMHURİYT DÖNMİ TÜRKİYİND MALİY BİLİMİND YAŞANAN GLİşMLR Ahmet Burçn YRL* İçnde bulunduğumuz yüzyılın şu son günlernde, gerye dönüp baktığımızda yaşanan sosyal ve teknk gelşmeler tbaryle yrmnc yüzyılın nsanlık tarhnde öneml br yüzyılolarak yern aldığını görmekteyz. Yüzyıl çne k büyük dünya savaşı ve br o kadar bölgesel savaş le brlkte brkaç büyük mal buhran sıkışmış olmakla brlkte, özellkle teknolojk gelşmeler açısından yaşanan hızlı değşm, toplumsal değşmn yönünü dama lerye çevrmştr. osyal blmler alanında yaşanan öneml gelşmeler, sosyal blmlern tüm alanlarında olduğu gb malye konusunda da kendn göstermştr. Özellkle, felsef düşüncenn br alt dalı olarak ortaya çıkan ve zamanla başlı başına br blm dalı halne gelen ktsat; ve ktsadın br alt dalı olarak ortaya çıkıp yrmnc yüzyılın sonlarına doğru pek çok ülkede öneml br çalışma alanı olan malye, nsan htyaçları ve toplumsal htyaçlar le doğrudan lglendkler çn, kşlern ve toplumların tüm dokularına nüfuz etmşlerdr. çalışmamızda, malyenn ve mal düşüncenn yrmnc yüzyıl çnde geçrdğ evreler ve bu düşünce akımlarının Türkye malyesne yansımaları değerlendrme konusu yapılacaktır. Aı-Yrmnc Yüzyıla Kadar Mal Düşüncenn Gelşm Uzun yıllar boyu ktsat blm çnde ele alınan ve ktsadın br alt dalı olarak görülen malye, sanay devrmn zleyen yıllarda, ekonomk ve mal lşklern şekllenmes ve çeştlenmes le brlkte bağımsız br blm dalı halne gelmeye başlamıştır. Mal olayların devlet le brlkte ortaya çıktığı, dolayısıyla malyenn nsanlığın blnen en esk tarhne kadar uzanan devlet kurumu kadar esk olduğu herkesçe blnen br gerçektr. Bu açıdan bakıldığında, ktsad düşünce çnde mal düşüncenn evrm, devletn ortaya çıkışından günümüze kadar yayılan genş br sürece dayanmaktadır. Yrd.Doç.Dr., Malye Bölümü. Hacettepe Ünverstes, İktsad ve İdar Blmler Fakültes, 293

2 1. İktsat İbnnn Konusu ve Malye İktsat blmnn temel konusu, doğada kıt olan kaynaklar le mahyet tbaryle sınırsız olan nsan htyaçlarının karşılanmasıdır: İnsan htyaçlarının sınırsızlığı son derece genel br kavramdır. Bellı br coğrafyada ve bell br zaman dlmnde yaşayan br breyn o ank htyaçları; farklı br coğrafyada ve farklı br zaman dlmnde yaşayan başka br breyn htyaçları le aynı olamayacağı gb, aynı coğrafyada ve aynı zaman dlmnde yaşayan farklı breylern de o ank hty~~l~rı brbrnn aynı olamayacaktır. Bunu şöyle br örnekle açıklayabılırız: Aynı anda br bardak su çen pek çok kşnn, çtkler sudan aldıkları haz farklı olacaktır. Dolayısıyla, ktsat blmnn çözmeye çalıştığı breysel htyaçların tatmn sorunu, zamanla nsanların br arada yaşamasından kaynaklanan sosyal bazı htyaçların da tatmn sorununu berabernde getrmştr. Toplumsal htyaçlar ya da kollektf htyaçlar dedğmz bu tür htyaçların nasıl karşılanması gerektğ tartışmaları le brlkte, toplum tarafından devlete bu hususta bazı görevler yüklenmştr. Ancak, bu görevler toplum adına üstlenen devletn zamanla toplumda~ bağımsı~ ayrı br organ halne gelmes le brlkte devletn ekon~mık ve m~lı yetklernn sınırlarının çzlmesne çalışılmış ve özeılıkle devletın mal yetklern belrleyecek hukuk sstem önem kazanmıştır. Malyenn evrm çeştl yazarlarca bell aşamalara ayrılmaktadır. Kamu malyes üzerne öneml çalışmaları bulunan Prof. Dr. elahattn Tuncer bu sürec üç aşamaya ayırmış bulunmaktadır. Bu aşamaları şu şeklde ôzetleyeblrz.y a) Brnc Dönem Malyenn henüz br blm olarak kabul edlmedğ dönemdr. Ancak, ktsad düşünceler çndemal konulara da yer verlmeye başlanmıştır. Yen çağlarda mal ncelemelere eserlernde lk yer veren yazarlar merkantlstler olmuştur. Bunlar ve özellkle Alman kameralstler, malyey genellkle syasal-uygulamalı br açıdan ncelemşler, eserlernde sırf blmsel alanda kalmaktan çok, hükümdarlara ve devlet adamlarına pratk tavsyelerde bulunmak ve reçeteler vermek yolunu seçmşlerdr. Onsekznc yüzyılda se fzyokratlar, mal konuları ve sorunları, kurmuş oldukları ktsad sstemler çnde ncelemşlerdr. Fzyokratlar, özellkle verglern yansıması üzernde durmuşlar ve bütün verglern ennde sonunda, tek üretken faalyet olan tarım üzerne yükleneceğn ler sürerek, tek verg sstemn savunmuşlardır. b) İknc Dönem Onsekznc yüzyıldan tbaren İnglz klask-lberal okulu le brlkte malye, ktsattan ayrılarak bağımsız br dspln halne gelmeye başlamıştır. Adam mth ve Davd Rcardo gb ünlü klask ktsatçılar, eserlernde mal sorunlara ve özellkle verg sorunlarına özel br bölüm aymnış ve mal olayları ktsad yaşantının br parçası sayarak bu çerçevede ncelemelern yürütmüşlerdr. c) Üçüncü Dönem 1929 Dünya Buhranı le brlkte başlayan müdahaleclk ya da devletçlk yıllarında, klask-lberal nanışlar ve görüşler terk edlmş ve Keynes' n fonksyonel devlet anlayışıyla brlkte mal araçlardan daha sık yararlanan, malye poltkasını daha sık kullanan devlet model benmsenmştr. Bu yıllarda malyenn önem gderek artan br seyr zlemştr. 2. Malyenn Tanımı ve Konusu Fnans kelmes br muamelenn sonu, ödeme safhası anlamına gelen "Frıs" kökünden gelmektedr. Fransızca "Fnances Publques", İnglzce "Publc Fnance", Almanca "taat Fnanzen" ve İtalyanca "Fnanza Publca" termler mal şlemlern yapılablmes çn ortaçağda kullanılan "Fnare" ve "Fnato" kelmelerne bağlanablr. Günümüzde malye, fnans kelmes le aynı anlamda kullanılmaktadır. Dlmze Tanzmat dönemnde gren fnans, "malye" şeklnde tercüme edlmş ve okullarımızda "İlm- Mal" adı le okutulmuştur." Her toplumda temel amaç, nsan htyaçlarının mümkün olduğu ölçüde tatmnn sağlamaktır. Çeştl ktsad sstemler de bu amacın en y şeklde gerçekleştrlmesn hedef alır. Bununla beraber, hçbr toplum, nsanların tüm htyaçlarını gderınek üzere yeterl ölçüde mal ve hzmete sahp olamamıştır. Bu, zaman çnde htyaçların çeştlenerek artmasına karşılık, bu htyaçları gdermeye elverşl kaynakların 53Daha genş blg çn bkz. elahattn TUNCR, Kamu Malyes, 3. Bsk, skşehr İktsad ve Tcar lmler Akadems Yayınları No: 41, Yalkın Ofset Matbaası, İstanbul 1972, s. ı0- I Aytaç KR, Kaml TÜGN, Kamu Malyesne Grş, 6. Bsk., Takav Matbaası, Ankara ı995, s

3 kıt olmasından ler gelen ktsad br sorundur. Her ktsad sstem, sınırsız htyaçlarla sınırlı kaynaklar arasındak dengey topl~m yararına kurmaya çalışır. Bu nedenle, her ktsad sstem hangı mal ve hzmetlerden, ne mktarda, hang metotlarla, kmler çn üretleceğne; bunlar çn mevcut kaynakların en y şeklde nasıl kullanılacağına ve üretlen mal ve hzmetlern nasıl bölüşüleceğne karar verrnek durumundadır.y Malye kelmes anlam tbaryle ekonomk br sürec fade etmektedr. Bu sürecn dört farklı uğraşı alanı ya da dört aşaması bulunmaktadır. Genel hatları tbaryle düşündüğümüzde, öncelkle toplumsal htyaçlardan yola çıkmak gerekecektr. Buna göre malyenn lk uğraşı alanı toplumsal htyaçlar olacaktır. Y~n,.toplum tarafından talep edlen bu htyaçların karşılanması malı yen ın asıl nu.~udur. Ancak, bu htyaçların tümünün aynı anda karşılanması mumkun değldr. O halde, hang htyaçların öncelkle karşılanacağı sorunu ortaya çıkmaktadır. Toplumsal htyaçların kamusalotorte tarafından karşılanması, kamu kesmnn bzzat mal ve hzmet arz etmes le mümkün olmaktadır. Dolayısıyla ktsad anlamda toplumsal htyaçların karşılan~ası sorunu, malye lteratürüne hang kamu hzmetlernn üretlmes~ gerektğ şeklnde yansımaktadır. Yan, ktsat brey ~edef alır v.e bıreye yönelk değeı:lendrıneler yaparken, malye öncelıkle devlet ele almakta ve konuya devlet açısından yaklaşmaktadır. Malyenn br dğer uğraşı alanı se, sunulacak olan kamu hzmetlernn malyetnn karşılanmasıdır. Toplum tarafından. k~rşılan~ ması stenen htyaçların yerne getrlmes, devlete önemlı bır malı yük getrınştr. Bu htyaçların bedel dyebleceğmz?u ~ükün fnansmanının nasılolacağı da ayrı br mal sorundur. Malyenn bu çalışma alanına se kamu gelrler adı verlmektedr. lde edlen gelrlern, önceden belrlenmş hzmetlere aktarılması se hukuk br sürec fade etmektedr. Gelrlern br havuzda toplanması ve bu havuzdan kamu hzmetlerne pay verlmes şeklnde fade edebleceğmz bu sürece se, malye lteratüründe, bütçeleırıe sürec denlmektedr. Bu süreç malyenn üçüncü uğraşı alanını oluşturınaktadır. öz konusu sürecn hukuk yönü ön plandadır. Çünkü, kamu otortesnn keyf gelr elde etme ve keyf harcama yapma dye 55 KR, TÜGN, 296 a.g.e., s br yetks bulunmamaktadır. lde edlen gelrlern hang koşullarda kamu hzmetlerne aktarılacağı kanunlarla belrlenmştr. Malyenn dördüncü ve son uğraşı alanı se kamu harcamalarıdır. Yan gerçekleştrlecek kamu hzmetlernn yerne getrlmesdr. Devlet, br kamu hzmetn yerne getrrken elde edlen gelrler harcayableceğ gb, daha gelr tahakkuk etmeden de kamu harcamaları yapablmektedr. Bunu belrleyen kamu hzmetnn ntelğdr. ğer, o hzmetn aclolarak görülmes gerekyor se, olağanüstü gelr elde etme yollarına başvurularak, örneğn borçlanılarak ya da emsyona başvurularak kaynak sağlanır ve hzmet yerne getrlr. Mal olaylar, kısaca, kamu htyaçlarını karşılamak üzere devlet ve dğer kamu kuruluşlarının ekonomk değerler elde etmes ve bunları kamu hzmetler çn harcamasıdır. Bu tanım çerçevesnde malye blmnn konusu, kamu htyaçlarından doğan kamu hzmetlern görınek üzere gelr elde etmek ve bunları harcamak yoluyla toplumun syasal kuruluşu olan devlet ve dğer kamu kuruluşlarının (beledyeler, l özel dareler, köyler vb.) yaptıkları başlıca ekonomk şlemlerdr." Malyenn ve mal olayların tanımı bu şeklde yapılırken, malyenn sınırlarını çzmek oldukça güçtür. Daha önce de belrtldğ gb, malyenn gelşm devlet anlayışındak değşme paralel br seyr zlemştr. Tarafsız devlet anlayışının benmsendğ dönemlerde, malyen n etk alanı daralmış, müdahalec devlet anlayışının kabul edldğ dönemlerde se malyenn etk alanı genşlemştr. B. Türkye 'de Cumhuryet Dönemnde Malyenn Gelşm Türkye Cumhuryet, gerek kamu bürokrass gerekse mal sstem tbaryle Osmanlı Devletnde uygulanmakta olan sstem üzerne kurulmuştur. Ancak, çağın gereklerne göre her alanda başlatılan yenlk hareketler hem kamu bürokrass hem de mal sstem açısından söz konusu olmuştur. Aslında, Türkye Cumhuryet' nn lk yıllarında görülen yenlk hareketlernn temel Xl.X, yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. XV. yüzyıla gelnceye değn, bell br tutarlılık gösteren toplumsal düzen, bu yüzyılın knc yarısından tbaren çözülmeye başlamış, kurumlar zamanla geleneksel fonksyonlarını yerne getremez 56 Akf RGNAY, Kamu Malyes, [Bu ktapta Kamu Gelrler. Kamu Gderler. Devlet Bütçes. Kamu Borçları. Malye Poltkası. Gözden Geçrlmş ve jlenmştr.ll3. Bsk., avaş Yayınları. Ankara 1990, s

4 olmuşlardır. Özellkle gelşen savaş teknolojs, tımarlı spahlern asker fonksyonlarını yerne getrınesn engellerken; artan devlet gderler, çeklen nakt sıkıntısı, tımarların ltzama verlmesne ve tırnar sstemnn yıkılışına neden olmuştur. Çöken tımar sstemyle brlkte Osmanlı toprak düzen ve üretm mekanzmasındak dengeler sarsılmış, toprak düzenyle brlkte toplumsal düzen de sallanmaya başla- mıştır." İstanbul merkezl Osmanlı devletnde XIX. yüzyılda hız kazanan bürokratk yozlaşma, etksn bürokrasnn her kademesnde göstermştr. Bu yüzyıl çnde gerçekleştrlmeye çalışılan ıslahat hareketlernden, yne bürokrasnn karşı koyması nedenyle fazla br başarı elde edlememştr. Asker bürokrasnn yozlaşması le brlkte, Nzam-ı Cedd hareketler başlamış, daha sonra Yençer Ocağı kaldırılmış yerne Asakr Mansure- Muhammedye kurulmuştur. şer'! ve örf verglere dayanan kamu gelrler sstem, yen tcaret yollarının bulunması, mevcut tcaret yollarındak denetmn zayıflaması, devlete verg ödeyen öneml toprak parçalarının kaybedlmes le brlkte çökmüştür. Mal bürokrasde yaşanan sorunlar kendn kamu gelrler üzernde gösterınştr. Toprak yönetmnn bozulması ve verglern tahslnde drlk sstemnn terk edlerek ltzam sstemne geçlmes le brlkte bu sstem feodaltey güçlendrınştr ı855 dış borçlarının ardından başlayan süreçte, dış borçlanma gelrlernn yatırıma yönelk alanlarda kullanılamaması le brlkte 1881 yılında "Mal evr Antlaşması" dyebleceğmz Muharrem Kararnames yayınlanmış ve bu Kararnameye stnaden 1883 yılında kurulan Düyunu Umumye İdares, borçlarını ödeyemeyen Osmanlı devletnn öneml gelr kaynakları olan çeştl vergler le tekel şletmelerne el koymuştur. 19 ı8 yılındak evr Antlaşmasına kadar sürecek olan bu dönemde Osmanlı ekonoms yce darboğaza grınştr. Osmanlı Devlet, Avrupa feodalzmnn güçlü yıllarında kuruluşunu tamamlayarak gelşmeye başlamış, feodaltenn çöküş yıllarında se en güçlü dönemn yaşamıştır. Ancak batı feodalzmnn güçlü yıllarında ble varlığını sürdüren ve genşleten Osmanlı Devlet, kaptalzm karşısında aynı şansa sahp olamamıştır. Artık Osmanlının kar7 Abdüllatf ŞNR, Tanzmat Dönem Osmanlı Verg stem; İsaret Yayınları: 39, Blmsel Araştırma Dzs: 6, s şısında gerleyen feodalte yerne güçlenen kaptalzm vardır. İç dengeler sarsılırken, dışarıdan kaptalzmn saldırıya geçmesyle yenden toparlanablme fırsatı ble bulunamaz olmuştur." XIX. yüzyılın sonuna doğru artan tcaret hacm le brlkte ulusların syas lşklernde ekonomk ve mal olaylar öneml br rol üstlenmştr. Dünya pazarlarını elde etme ve öneml hammadde alanlarını ele geçrme mücadeles çnde hızla sanayleşen Avrupa ulusları 1914 yılında, 4 yıl sürecek top yekün br savaşın çne grmşlerdr. Bu savaşın yol açtığı yıkımların ardından, 1nO'lere gelndğnde dünyanın syas coğrafyası da, savaşta kaybeden ulusların aleyhne br değşm göstermştr. l. Yrmnc Yüzyılda Mal Düşüncenn Gelşm Fzyokratların "Doğal Düzen Teors" ve Klask ktsad düşüncenn "Görünmez l" anlayışı devletn ekonomye müdahalesnn olabldğnce seyrek olması gerektğn dda etmştr. Ancak, pyasa ekonomsnn şleyşnde görülen bazı aksaklıkları değerlendren NeoKlask ktsatçılar "Pyasa Başarısızlığı Teors" le pyasa sürecnn gözden geçrlmes gerektğ üzernde durmuşlar ve sınırlı br müdahaley savunmuşlardır. Bu görüşler benmseyen ktsatçılar, bütçenn denk olması, devletn yapacağı harcamalar kadar gelr elde etmes ve bütçenn asla fazla verınemes gereğ üzernde durmuşlardır. Verglern, pyasa ekonomsne zararlı ve verg yansımasının olumsuz etkler üzernde durmuşlardır. XıX. yüzyılın knc yarısından tbaren yrınnc yüzyılın lk çeyreğne kadar egemen olan ulus-devlet anlayışının etks syas alanda kendn gösterrken, ekonomk ve mal alanda da etksn hssettrınştr. Brnc Dünya avaşı sonrasında devletlern kend çlerne çeklmes ve uluslar arası tcaret hacmnde görülen daralma etksn çabuk gösterınş ve karşı kıtadak A.B.D. 'de başlayan ktsad buhran hızla tüm dünyaya yayılmıştır. Bu yıllarda, ktsad buhranın önlenmesne yönelk müdahalec poltkalar se kısa vadede çözüm olamamış ve 1939 yılında başlayan knc dünya savaşı ekonomk ve mal kaybı yce artırımştır. 58 ŞNR, a.g.e., s

5 Bütün bu olaylardan pek çok ülke etklenmş ve bozulan ekonomk düzenn yenden kurulması konusunda devletn yen br takım mal önlemler alması zorunlu olmuştur." Bu döneme damgasını vuran Keynesyen ktsat poltkaları "Fonksyonel Devlet Anlayışı"nı benmsemştr. Fonksyonel devlet, kavramdan da açıkça anlaşılacağı üzere, ekonomde daha aktf görev alan, pyasa mekanzması yerne pek çok sürec kend denetmnde tutan devlet anlayışıdır. Örneğn kaynak tahss, gelr dağılımının düzenlenmes, ekonomk stkrarın ve dengelern sağlanması devletn asl fonksyonları olarak kabul edlmştr. Keynesyen ktsat anlayışının devlet malyesn ön plana çıkardığı tartışılmaz br gerçektr. Özellkle 1929 Dünya Buhranı 'nın ardından, devletn malye poltkaları aracılığıyla, mal yetklern ve mal araçları daha fazla kullanarak ekonomye müdahales pek çok gelşmş ülke tarafından benmsenen br sstem halne dönüşmüştür. Müdahalec anlayışa göre bütçelerde denklk öneml değldr. Karşılanması gereken kamu hzmetler borçlanılarak da fnanse edleblr. Açık bütçe poltkalarını savunan Keynes, aynı zamanda konjonktürel hareketlere göre bütçenn enflasyon, depresyon ya da deflasyon le mücadelede kullanılableceğn belrtmştr. Özellkle kamu harcamalarını etkl br poltka olarak gören Keynes, harcamalardak artışın devr etkler üzernde durmuştur. Kısaca özetlemek gerekrse, XVIII. yüzyılın knc yarısından, XıX. yüzyılın sonlarına değn dünyada hakm ktsad doktrn kmlğne sahp olan lberalzm, XX. yüzyılın başından tbaren önemn ytrmştr km Devrm ve daha sonra totalter rejmiern hızla yükselmes, buna ek olarak 1929 Dünya Buhranı ve İknc Dünya avaşı'nın ardından müdahalec kaptalzmn doğuşu ve yükselş lberal doktrnn gözden düşmesne neden olmuştur." osyalzm ve müdahalec kaptalzm ancak yarım yüzyıl yaşayablmştr. XX. yüzyılın knc yarısında lberalzm yenden doğmuş ve önem kazanmaya başlamıştır. Hayek ve onu zleyen lberal ktsatçılar, devletn ekonomdek aşınya kaçan faalyetlernn zararlı etklern ortaya koyarken, hızla büyüyen ve genşleyen kamu ekonomsnn küçültülmesgereğn tartışmışlardır. Bu alanda yapılan tartışmaların ortak paydası "ınırlı Devlet" lkesdr. Devletn tüm faalyetlernn anayasalolarak sınırlanması da dahlolmak üzere pek çok lberal görüş 1950' l yıllardan tbaren gderek daha fazla kabul görmeye başlamıştır. 2. Yrmnc Yüzyılda Malye ğtmnn Gelşm Ülkemzde malye eğtm 1860 yılına kadar uzanan yüzkırk yıllık br "geçmşe sahptr yılında kurulan Mekteb- Mülkye (Ankara Unverstes yasal Blgler Fakültes), 1864 yılında kurulan Hukuk Mekteb (İstanbul Ünverstes, Hukuk Fakültes) ve 1883 yılında kurulan Hamdye Tcaret Mekteb- Als (Marmara Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes) bünyesnde başlatılan ktsat dersler çnde verlen malye eğtmnn, 1905 yılında Mustafa Zühtü Bey tarafından kurulan Malye Mekteb 'nde daha kurumsal ve blmsel br perspektf te ele alındığını görmekteyz yılına kadar süren dönemde, yukarıda sayılan okulların hepsnn aynı semtte ve brbrne yakın olmaları nedenyle, malye eğtm aynı hocalar tarafından verlmştr. Bu dönemde ders veren ünlü malye hocaları arasında Mkael Portakalyan Paşa ( ), Mustafa Nal fend ( ), Aynızade Hasan Tahsn ( ), Mı:,stafa Zühtü İnhan ( ), İbrahm Fazıl Peln ( ) ve Ümer Celal arç sayılablr." XIX. yüzyıl, malyenn ktsattan bağımsız br dspln olarak gelşmeye başladığı dönemdr. Bu dönemde malye alanında yapılmış çalışmalara daha çok Fransa ve İngltere'de rastlanmaktadır arası dönemde malye eğtm veren hocaların büyük br kısım yabancı dlolarak Fransızca blmelernn doğal br sonucu olarak, o dönemde malye öğretmne kaynak teşkl eden çalışmalar da Fransız ekolünden esnlenerek hazırlanmıştır yılı Türk yüksek öğretmnde öneml br dönüm noktası olarak kabul edlmektedr. 933 yılında Darülfunun lağvedlmştr. Naz Almanyası'ndan kaçan veya ülkey terk etmek zorunda bırakılan 59 Daha genş blg çn bkz. Osman PHLİV AN, Kamu Malyesne Grş, Derya Ktabev, Trabzon 1989, s Daha genş blg çn bkz. Coşkun Can AKTAN, Çağdaş Lberal Düşüncede Poltk İktsat, Takav Matbaası, Ankara !fa NADAROGLU, "Türkye' de Yüksek Öğretm Kurumlarında Bugüne Kadar Izlenen Malye ğtm ve Poltkası", Türkye J. Malye ğtm empozyumu, Nsan 1985, T.C. Anadolu Unverstes Yayınları No: 157, İ.İ.B.F. Yayınları No: 35, skşehr 1986, s

6 br kısım ünlü Alman blm adamı aynı yıl büyük çoğunluğu İstanbul Ünverstes'nde olmak üzere Türk ünverstelernde göreve getrlmşlerdr. Bunlar arasında Alman malyec Frtz Neumark da bulunmaktadır. Frtz Neumark İstanbul Ünverstes İktsat Fakültes bünyesndek Malye nsttüsü'nün kurucusu ve lk müdürüdür. Bu yıllardan tbaren Nhad ayar, Bedr Gürsoy, Bed Necmeddn Feyzoğlu, elahattn Tuncer, Memduh Yaşa, İsmal Türk, Hall Nadaroğlu, Kenan Bulutoğlu, Akf rgnay, Nezhe önmez gb akademsyenlern çalışmaları le malye öğretmnde lerye yönelk adımlar atılmıştır. Cumhuryet dönemnde ülkemzde kamu malyes konularına önceler hukuk yaklaşım hakm olmuş, 1960 darbes sonrası dönemde anglo-sakson yaklaşım egemen br görüş durumuna gelmştr. Pek çok ülkede olduğu gb ülkemzde de bu yönde br değşm görülmesnn nedenlerbulunmaktadır. Bunların başında, ktsad analzdek büyük değşklkler karşısında bazılarınca ktsat teorsnn br parçası, br dğer söyleyşle devlet faalyetlerne lşkn kısmı olarak kabul edlen malyenn, artık kurumsal ve deskrptf ntelkl Fransız yaklaşımı le öğrenlemeyeceğ nancı gelmektedr. Br dğer faktör, İknc Dünya c ~r: ee r: ü:: : :.:: '" ';;;' "u- ~ c- o- 00 o- v> c: ~İ ~~ c;a~ ~C: 302 : : c- c) " :~ o uı c Q.).~»- :g~ :=ı. ı--> : : c).~ "O»~ :g ::lı--> : : c- c) " e>.::- ~~ ~::: :;:3- ı-->

7 savaşının galb oian ABD 'nn İngIzce'y ve buna bağlı oiarak angi 0- sakson kültürünü hızla dünyaya yayırıasıdır.f 1982 yılında kurulan Yüksek Öğretm KuruIu Ie ünversteiern yapısı değştrimş ve sosyai blmier alanında eğtm yapan fakültelerde dört yıllık Isans eğtm vermek üzere Malye BöIümIer açılmıştır. Bu bölümlern ayrıca yüksek lsans ve doktora programları açması esası da kabui edimştr. ÜnversteIern İktsad İdar BImIer Fakülteler, İktsat FakülteIer le yasal BIgler Fakültelernde yer alan malye bölümler 1985 yılından tbaren kend aralarında "Türkye MaIye ğtm empozyumu" adı altında blmsel toplantılar düzenlemeye başlamışlardır. Özellkle bu yıllardan tbaren malye bölümler okullaşmaya başlamıştır. Akademsyenlern bell konuiar üzernde yoğunlaşması le br- Ikte çeşti bölümler ortak çalışmalar üretmşler ve çağdaş ktsad düşüncelern toplumsal sorunların mal yönler üzerndek öngörülern Türkye açısından tartışmaya çalışmışlardır. Yukarıdak tabloda (tablo 1) yıllar tbaryle düzenlenen Malye ğtm ernpozyumlarının konuları yer almaktadır. o N "' >. ~.. 2':> '" - tae'" -< Günümüzde malye bölümler dört ana blm dalından oluşmaktadır. Bunlar, MaIye Teors, Bütçe ve Mal Planlama, Mal İktsat ve Mal Hukuk 'tur. Malye teors ana blm dalı daha çok ktsat ve malye teors le lgl konuları ncelemektedr. Bütçe ve mal planlama ana blm dalının temel uğraşı aianı: bütçe teorier, bütçe poltkaları, kamu ve özel kesm bütçe teknkier, kamu hzmetlernde planlama ve kamu harcamaları gb konulardır. Mal ktsat ana blm dalı daha çok malye poltkası Ie lglenmekte olup maiye poltkası araçlarının neler olduğunu, hang evrelerde nasıl kullanılacaklarını araştırma konusu yapmaktadır. MaI hukuk ana blm dalı se kamu gelrler le kamu harcamalarının hukuk yapısını nceieyen ve mevzuat yönü ağır basan br çalışma alanıdır. 0- en " o ~~ :g~ :=ı. rx ~N o 0- o en " >, 0:= >,'" :g~ := - rx 0- c) ".::- ",,'O;.::-~ -c-: :=ı - rx so 0- c) " o.::- 'o; ~~ :g> :~ - rx.::- " 'o; ~~ :. ::: ::::rx so 0- Ṣ, c) >, N 8. Ṣ en,.~,,'o;.::-~ -'". :5 > rx Günümüzde malye eğtm ağırlıklı olarak ekonom, hukuk, muhasebe, kamu yönetm ve syaset bim le takvye edimektedr. İy br maiyec bu alanlarda da blg sahb olmak zorundadır. 62 NADAROGLU, a.g.e., s

8 - 3. Yrmnc Yüzyılda Malye Poltkasının Gelşm Yen kurulan Türkye Cumhuryet, mal sstemn Osmanlı Devlet'nden devr almış ve br takım yenlk hareketler le brlkte, dünya ekonomsnde ortaya çıkan gelşmelere ayak uydurmaya çalışmıştır. Türkye Cumhuryet, Lozan Antlaşması le syas, ktsad ve mal bağımsızlığına kavuşmuş oluyordu. Bu antlaşma le Düyunu Umumye İdares kaldınlmıştır; dğer taraftan 1927 yılından tbaren de koruyucu gümrük poltkası uygulanmaya başlanmıştır. Br çok mtyaz şletmes devletleştrlmş ve bunların borçları bell br ödeme planına bağlanmıştır. Bu devrde dış borçlanma olanakları da çok sınırlıdır. İşte bu koşullar altında Cumhuryet hükümetler, br yandan esk Osmanlı borçlarını ödemek, dğer yandan mllleştrdğ şletmelern tazmnn yapablmek çn, eskye nazaran daha çok gelr toplamak mecburyetndeyd." 23 Nsan 1920 tarhnde açılan Türkye Büyük Mllet Mecls'nn lk kabul etmş olduğu kanun, "-1- ayılı Ağnam Resmnn dört Kat Artınlması Hakkında Kanun" dur. Meclsmzn lk çıkardığı kanunun br verg kanunu olması, malyenn devlet yönetm açısından ne kadar öneml olduğunun barz br göstergesdr. Özellkle verg kanunları açısından düşünüldüğünde, 1980 yılından günümüze kadar geçen süre zarfında, Mecls'te görüşülüp kabul edlen verg kanunu sayısı yrınden fazladır. Yan, hemen hemen her yıl muhakkak br verg kanunu T.B.M.M. 'de görüşülmektedr İzmr İktsat Kongres'nde, günün koşullarına uygun olarak lberal görüşlere göre belrlenen ve özel kesmden çok şeyler bekleyen ktsat poltkası 1930'dan tbaren ılımlı devletçlğe dönüşmüştür. Aslında devletçlk lke olarak 1924 Anayasası 'nda da benmsenmştr. Ancak, pratğe yönelnmes 1932 sonrasınakalmıştır Anayasası devletçlk anlayışını benmserken özel kesm göz ardı etmemştr. Atatürk dönemnde ve 1940 sonrasındak uygulamalar tam anlamıyla karma ekonomy fade etmektedr. Dolayısıyla özel kesm, Cumhuryet dönem boyunca sermaye brkmnn beşer sermayesnn ve teknolojk olanaklarının elverdğ ölçüde ve pyasa 63 Şerafetln AKOY, Verg Hukuku ve Türk Verg stem, on Değşklklere Göre Yenden Düzenlenmş ve Gözden Geçrlmş 3. Bsk., Flz Ktabev, İstanbul 1991, s ekonomsnn kuralları çnde GMH'nın oluşmasına öneml katkılarda bulunmuştur. Anadolu tarhnn en esk tcaret yerleşmlernden br olan İzmr'de toplanan İktsat Kongres'nn ardından alınan ve pyasa ekonoms güçlern motve etmeye yönelk kararlarda stenlen başarının yakalanamaması üzerne, 1932' den tbaren sanayleşmenn bzzat devlet elyle yürütülmesne karar verlmştr. Günümüzün öneml kamu ktsad teşebbüslernn pek çoğu o dönemde faalyete geçmş şletmelerdr yılında uygulanmaya başlayan koruyucu gümrük tarfeleryle devlet br taraftan verg gelrlernn artacağını umuyor, dğer taraftan yurtç sanay şletmelern koruma amacını gerçekleştrmeye çalışıyordu. Bu poltkaların br uzantısı olarak kabul edlen Teşvk- anay Kanunu le br çok verg muaflıkları getrlmşt. Bu kanunun amacı, sanay yatmmlarını verg poltkası aracılığıyla teşvk etmek d. Cumhuryet dönemnn lk bütçeler denk bütçelerdr. Hatta bütçelern fazla verdğ dah görülmüştür yılları arasındak bütçelern, sekz yılında kesn hesap sonuçları fazla le, br yıl (1933) denk olarak ve k yıl (1925 ve 1931) açık le kapanmıştır." 1925 yılında bütçe gelrlernn %20'sn karşılayan Aşar Vergs yürürlükten kaldınlmış yerne Kazanç Vergs getrlmştr. Bu yılçnde yaşanan geçş dönem bütçenn açık vermesne yol açmıştır yılında se dünya çapında yaşanan mal buhranın br sonucu olarak bütçe açık le kapanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, devlet haznesnn sürekl olarak güçlü tutulmasına büyük önem vermştr. Haznenn gelr gdern karşılayamadığı hallerde, paranın ç ve dış değernn korunamayacağına nanmış ve bu nedenle bütçe denklğnn kayıtsız ve şartsız olarak korunması gereken br lke olduğunu kabul etmştr.f konomk etkler ve özellkle üretm üzerndek etkler olumsuz olan bütün verglern kaldınlmasını öneren Mustafa Kemal, bu nanç la önce Aşar Vergsn kaldırtmıştır. Devlet gelrlernn, halkın 64 Malye Bakanlığı, Bütçe Kanunları, Malye Bakanlığı Tetkk Kurulu Yayınları, Ankara Mustafa A. AYAN, 100. Doğum Yıldönümünde Atatürk' ün konom Poltkası, Yayınları, İknc Bsk., konomk ve osyal Yayınlar No: 3, İstanbul 1980, s

9 gelr artışına uygun bçmde artınımasını steyen Atatürk, bu amaca uygun olarak, 1925 yılından tbaren Kazanç Vergs'n uygulamaya koydurtmuştur. Atatürk'ün ölümünü zleyen yıllarda yaşanan İknc Dünya avaşı, tüm dünya ülkelernn ekonomk ve mal yapılarını dernden etklemştr. avaşa dahlolmamakla brlkte, savaşın mal çökün-tüsünü kısmen de olsa hsseden Türkye ekonoms, savaş sonrası dönemde hızlı br toparlanma sürecne grmştr. Ocak 1950 vergclk tarhmz açısından son derece öneml br dönüm noktası olmuştur. Bu tarhte yürürlüğe gren Gelr Vergs Kanunu le Kurumlar Vergs Kanunu gelrn verglendrlmes açısından cdd br reform olarak kabul edlmektedr. Ancak, bu yıllarda yapılan düzenlemelere zra kazançlar dahl edlmemştr sonrası çıkarılan yen Gelr Vergs Kanunu se zra kazançlarıverg kapsamına almış ancak, "Küçük Çftç Muaflığı" le zra kazanç elde eden büyük br ktley verg dışı bırakmıştır. on yıllarda küçük çftç muaflığının kaldınlması le brlkte zra kazançların verglendrlmesnde öneml br adım atılmıştır yılında kabul edlen Katma Değer Vergs Kanunu da malye tarhmzn öneml dönüm noktalarından kabul edlmektedr. Mu-. amele verglernn kaldınlması ve ardından farklı smler altında uygulanan pek çok tüketm vergsn tek çatı altında toplayan Katma Değer Vergs Kanunu, özellkle mal şlemlern kayıt altına alınması açısından önem taşımaktadır. Bütçe uygulamaları açısından bakıldığında, 1950 sonrasında a- çık bütçe uygulamalarının hız kazandığı görülmektedr. Kamu yatırımlarının gderek artması kamu harcamalarını artırmış, buna karşılık verg gelrlernde stenen gelr artışı sağlanamadığı çn borçlanarak bütçenn fnansmanına çalışılmıştır. İnglz ve Fransızlar'a 1950 yılına kadar ödenen Osmanlı borçlarının ardından, 1950' l yıllar bu sefer Türkye'nn borçlanma yılları olarak önem kazanmıştır. Borçlanma eğlm, özellkle dış borçlar açısından, 1980 sonrasında da hız kazanmıştır sonrasında se ç borçlarda artış görülmüştür sonrasında gelşmş ülkelerde görülen arz-yönlü ktsat poltkalarına uyum sağlamaya çalışan Türkye, çeştl vergsel kolaylıklar uygulamaya başlamıştır. Özellkle 24 Ocak 1980 konomk İs- tkrar Tedbrler bu alanda atılmış öneml br adımdır. İhracatın ve yatınmların vergsel kolaylıklarla ve düşük fazl kredlerle desteklenmes sonucu cdd br kalkınma hızı yakalayan Türkye'de, enflasyon da artmıştır sonrasında artan borç faz yükü bütçeler üzernde etksn göstermştr. Bütçe ödeneklernn yarıya yakınına yaklaşan faz ödemeler son yıllardak ktdarların en öneml sorunu olmaktadır. on dönemlerde kısılan yatırım harcamaları le personel harcamaları nedenyle syas stkrar sarsılmıştır. Her dört yılda br yenlenen seçmlerde değşk partler oy patlaması yapmaktadırlar. Türkye'de, özellkle son yıllarda çok sık ktdar değşklğ yaşanmasının temel neden, halkın ktdarların malye poltkalarına olan güvenszlğ olarak yorumlanablr. Malye blm le uğraşanların büyük br çoğunluğu, 1950 sonrası dönemde, devletn ekonomk ve syas faalyetlernn nasıl yozlaştığı üzernde durmuş ve müdahaleclğe karşı görüşler gelştrmşlerdr. yas faalyetlern toplum genelnde yol açtığı mal sömürü sstemn analz eden ve bu sürec aşmaya yönelk çözüm yolları arayan malyecler, devletn halkın gözünde yenden tanımlanması yolunda pek çok öneml başarıya mza atmışlardır. Kaynaklar AÇBA, at; Devlet Borçlanması. Adım Yayıncılık, Ankara AKAGÜNDÜZ, Ahmet, ad ÖZTÜRK; Blnmeyen Osmanlı, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul AKOY, Şerafettn; Kamu Malyes, Kamu Harcamaları, Kamu Gelrler, Bütçe, Malye Poltkası, Flz Ktabev, İstanbul AKOY, Şerafettn; Verg Hukuku ve Türk Verg stem, on Değşklklere Göre Yenden Düzenlenmş ve Gözden Geçrlmş 3. Bsk., Flz Ktabev, İstanbul AKTAN, Coşkun Can; Çağdaş Lberal Düşüncede Poltk ktsat, Takav Matbaası, Ankara AYAN, Mustafa A.; 100. Doğum Yıldönümünde Atatürk 'ün konom Poltkası, Yayınları, 2. Bsk., konomk ve osyal Yayınlar No: 3, İstanbul CZAR, Yavuz; Osmanlı Malyesnde Bunalım ve Değşm Dönem (XVIII. yy. 'dan Tanzmat'a Mal Tarh), Alan Yayıncılık: 62, Blm Dzs: 1I, Mayıs DVRİM, Fevz; Kamu Malyesne Grş, RM Ltd. Şt., İzmr

10 KR, Aytaç, Kaml TUGN; Kamu Malyesne Grş, 6. Bsk., Takav Matbaası, Ankara KR, Aytaç; Devlet Borçları (Kamu Kreds), İzmr LDM, Vedat; "Mütareke ve Mll ~ücadele Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu konoms", Tü~~ Iktsat Tar.h emnerler, Hacettepe Ünverstes-Boğazç Unverstes Iktsat ve Araştırma Projes emner Çalışmaları, 8-10 Hazran RGİNAY, Akf; Kamu Malyes, Kamu Gelrler, Kamu Gderler, Devlet Bütçes, Kamu Borçları, Malye Poltkası, Gözden Geçrlmş ve İşlenmş 13. Bsk., avaş Yayınları, Ankara 1?90. FALAY, Nhat; Malye Tarh (Ders Notları), Flz Ktabev, Istanbul Malye Bakanlığı; Bütçe Kanunları, Malye Bakanlığı Tetkk Kurulu Yayınları, Ankara MRİç, Metn; Kamu Kesmnde Mal Yapı, İzmr MUTR, Nac. B.; Türkye konomsnde Mal Yapı (Kurumsal ve Kuramsal Br Yaklaşım), Anadolu Matbaacılık, Mansa NADAROGLU, Hall; "Türkye'de Yükseköğretm Kurumlarında Bugüne Kadar İzlenen Malye ğtm ve Poltkası", Türkye 1. Malye ğtm empozyumu Nsan NBİOGLU, Osman; Br İmparatorluğun Çöküşü ve Kaptülasyonlar, Türkye İş Bankası Kültür Yayınları, Genel Yayın No: 276, konom Dzs No: 20, Ankara ÖNOY, Rfat; Mal Tutsaklığa Gden Yol - Osmanlı Borçları , Turhan Ktabev, konomk ve osyal Araştırmalar No: 15, Ankara ÖZKA YA, Yücel; XVIll. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı, Kültür ve Turzm Bakanlığı Yayınları, No: 600, Ankara PHLİVAN, Osman; Kamu Malyesne Grş, Derya Ktabev, Trabzon AVAŞ, Vural Fuat; Anayasal İktsat (Genşletlmş 2. Bsk.), Izmır ŞNR, Abdüllatf; Tanzmat Dönem Osmanlı Verg stem, Işaret Yayınları: 39, Blmsel Araştı~alar Dzs: 6, ~nkara TKİR, abr; Duyun-u Umumye Idares ve Bu Idareye Bırakılan Gelrler, İzmr TKİR, abr; Malye Tarh,T. C. Dokuz ylül Ünverstes, İktsad ve İdar Blmler Fakültes Resm Teksr Yayın No: 257, ızmr TUNCR, elahattn; Kamu Malyes, 3. Bsk., skşehr İktsad ve Tcar İlmler Akadems Yayınları No: 41, Yalkın Ofset Matbaası, İstanbul TÜGN, Kaml; Devlet Bütçes (Gözden Geçrlmş ve Genşletlmş 2. Bsk.), Anadolu Matbaacılık, İzmr TÜRK, İsmal; Kamu Malyes, Turhan Ktabev, Ankara ULUATAM, Özhan; Kamu Malyes, İmaj Yayıncılık, Ankara YAŞA, Memduh; İktsat Malye Poltka, Nur Ofset, İstanbul TARTIŞMA Mehmet Doğan: Öncelkle teşekkür edyorum. fendm sz, on yıl önceden dednz. Böyle lanmak stenen düşüncelernz sosyal güvenlk sstemnn çökeceğn söylemştk.br öngörüye sahp olunabldğne göre, şu an uyguimf reçeteler ne derece başarılı olablr: Bu konuda rca edeceğm. Ahmet Burçn Yerel: Şmd sosyal güvenlk sstem le lgl olarak yne de ümtsz değlm. O an yetştrdğmz br öğrencmz şu anda genel müdür yardımcısı. osyal gortalar Kurumu'nda göreve geldğnden ber gorta'da çok y görevler yaptı. K'nın özellkle son br yıl çndek bütçes korkunç durumdaydı. Altı ayda da bütçeden br lra almadan kend kaynaklarımızia dare edyoruz dyor. Öneml olan tab k szlern yetştreceğ nsanlar. yasete grsnler, bürokrasye grsnier, savaşsınlar. Böyle nsanların sayıları zamanla artacak elbette. IMF reçetelerne gelnce, bunları zlyoruz ve üzülüyoruz. Çünkü IMF le başlayan bütün dostluklarımız kötü btt. IMF le yola çıkanların heps darbeyle koltuklarını kaybettler. Şmd bz zlyoruz. Bz lglendren IMF'nn ney ne kadar yaptığıdır. Çünkü anayasamızda brkaç hüküm var k, zannetmyorum başka gelşmş ülkelerde böyle maddeler olsun. Anayasamızın 73. maddes gelr dağılımının düzenlemesn malaye poltkasının temel amacı kabul etmştr. Anlamak mümkün değl, tartışılmaz ble. Gelr dağılımının düzenlenmes, neyn ne olduğu, son derece belrsz br konu. Malye poltkasının sosyal amacı devlete değl hükümete yüklenmştr. Hükümetn temel anayasal görevdr. Gelr dağılımını nasıl düzenleyeceksn? Verg adaletne dayalı olarak uygulanıyor denyor. Vergleme de adalet prensb le bağdaşmayan br olgudur. Bütçe gelrlernn büyük br kısmını oluşturur. Anayasaya 1982 yılında bu hükmü koyduğunuz zaman, son onsekz yıl çnde bütün hükümetlermz sabah kalkıp, ak

11 şam yatarken mütemadyen suç şlyor demektr. Çünkü onsekz yıllık geçmşmze baktığımız zaman, şöyle ya da böyle gelr dağılımında büyük br uçurum var. Gayr af Mll Hasıla'nın artması öneml değl, öneml olan gelr dağılımı bzm çn. Gelr dağılımında br bozulma olmuş ve bu bozulmadan dolayı Anayasamız hükümet sorunlu lan etmş. Pek ama her hang br şeklde yargı yoluna gttnz m? Yok!... Çünkü şlerlğ olmayan br hükümdür bu. Verglemede adalet dedğnz zaman, ödeme gücü dedğnz zaman nanın Almanya dışında ödeme gücü üzernde çalışan başka br ülke yok, ayısalolarak oturur çalışırlar; ödeme gücü nedr ne değldr dye. O da ulus-devlet anlayışının egemen olduğu dönemlerden kalma br gelenektr. Nedr ödeme gücü? Üretme göre m hesaplanacak tüketme göre m hesaplanacak? ervete göre m hesaplayalım ödeme gücünü? Herkes kamu gderlern karşılamak üzere mal gücü oranında verg vermekle yükümlüdür dyor Anayasa. Herkes hükümlüdür, Devlet almadığı zaman suç şlemyor. Bz ödemekle yükümlüyüz, almazsa almaz. nteresan br durum onun çn. Bz zlyoruz şmd. Bakalım nereye kadar IMF reçetelern kabul edecekler? IMF konusunda ne dersek dyelm, hükümet "ben vazgeçtm, oynamıyorum derse ne yapacaksınız? IMF le lşklernz yen değl, geçmşte üleyman Demrel de, Bülent cevt de IMF le masaya oturmuştu. Adamlar şunu şunu yapacaksınız dedler, kabul ettk. Ama masadan kalktık kend bldğmz okuduk. A- damlar güvenmyor bze. Hçbr taahhütümüzü yerne getrmedk. Bu nedenle Avrupa Brlğ'ne de almıyorlar bz. Teşekkür ederm. YDİNCİ OTURUM ACLIK BİLİMLRİND GLİşMLR Oturum Başkanı ezgn İlg ekreter Mustafa Yılmaz 312

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Anablm Dalı: Kamu PROGRAMIN TANIMI: Kamu Tezsz Yüksek Lsans Programı, kamu ve özel sektör sstem çersndek problemler ve htyaçları analz edeblecek, yorumlayacak,

Detaylı

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI , EK-A YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI Değerl Arkadaşlar, --e------ Bldğnz üzere, ş dünyası sthdam edeceğ adaylarda, ünverste mezunyet sonrası kendlerne ne ölçüde katma değer ekledklern de cddyetle

Detaylı

İŞLETME ve İŞLETME İkinci Öğretim BÖLÜMLERİ 1. SINIF (Güz Dönemi) 2. SINIF (Güz Dönemi) İŞL.103 Genel Muhasebe I 3 5 SRV.211 Statistics I 3 5 İKT.

İŞLETME ve İŞLETME İkinci Öğretim BÖLÜMLERİ 1. SINIF (Güz Dönemi) 2. SINIF (Güz Dönemi) İŞL.103 Genel Muhasebe I 3 5 SRV.211 Statistics I 3 5 İKT. İŞLETME ve İŞLETME İknc Öğretm BÖLÜMLERİ n n İŞL.101 Davranış Blmler I İŞL.201 Genel İşletme İŞL.203 Introducton to Busness İŞL.103 Genel Muhasebe I SRV.211 Statstcs I İktsada Grş I İŞL.207 İŞL.209 Pazarlama

Detaylı

SALTANAT LOZAN ANT.notebook. March 13, 2014 LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI ( 24 TEMMUZ 1923 ) HANGİ KONULARDAN TAVİZ YOK?

SALTANAT LOZAN ANT.notebook. March 13, 2014 LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI ( 24 TEMMUZ 1923 ) HANGİ KONULARDAN TAVİZ YOK? LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI ( 24 TEMMUZ 1923 ) 1. TBMM saltanatı kaldırarak İtlaf Devletlernn kllk çıkartma oyunları bozuldu. 2. Konferansın İzmr'de toplanması teklf reddedld. Neden İzmr :...... 3. Konferansa

Detaylı

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti.

Mal Piyasasının dengesi Toplam Talep tüketim, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eşitti. B.E.A. Mal Hzmet Pyasaları le Fnans Pyasalarının Ortak Denges Mal Pyasası Denges: (IS-LM) Model Mal Pyasasının denges Toplam Talep tüketm, yatırım ve kamu harcamalarının toplamına eştt. = C(-V)+I+G atırımlar

Detaylı

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA l!l KEÇÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI KEÇöREN BELeDYES SA YI : M.06.6.KEç.O-31/2009KONU: Yetk Devr bo f.!200fd 6.1. BAŞKANLIK MAKAMINA Blndğ üzere O 1.01.2006 tarhnden tbaren tüm yerel yönetmlerde 31.12.2005

Detaylı

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler

İl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler İl Özel İdareler ve Beledyelerde Uygulanan Program Bütçe Sstem ve Getrdğ Yenlkler Hayrettn Güngör Mehmet Deınrtaş İlk 2 Mayıs 1990 gün ve 20506 sayılı, kncs 19 Şubat 1994 gün ve 2 ı 854 sayılı Resm Gazete'de

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık . '" ıo:."'. >.. ~. T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sayı, Konu :B.02.ı.SYD.0.08.300.5990/8237 :tılkemz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara S\'D Vakınarından

Detaylı

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE-AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLĐLĐK VE HAYAT A.Ş. DENGELĐ EMEKLĐLĐK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALĐYET RAPORU Bu rapor Aegon Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2009 30.09.2009 dönemne

Detaylı

T.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ

T.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ Sayı Konu...12.30 : B.30.2.KHU.0.00.00.00- : Özürlü Öğrencler hk. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ VEDİ L~.10. 20 0 5 Yükseköğretm Kurulu Başkanlığına Ilg: 14.09.2009 tarh 29515 sayılı yazınız. Yükseköğretm

Detaylı

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF

ANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2011 30.09.2011 dönemne

Detaylı

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ 2011-2012-2013 MALİ yılına İLİşKİN YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ("Şrket") 01012011-31 ı22013

Detaylı

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için) Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Uluslararası Muhasebe ve Fnansal Raporlama Standartları Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 344000000000510 3 0 0 3 6 Ön Koşullar : Bu dersn ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.

Detaylı

i i 2005 Yılı Vergi Politikası çerçevesinde Arz Yönlü iktisat Yaklaşırru GiRiş

i i 2005 Yılı Vergi Politikası çerçevesinde Arz Yönlü iktisat Yaklaşırru GiRiş ~L_,_ ~_",_ _,_ ~"""_"'M_~ "',,,,,,,,,~_ -,~,,,,~ ~,,"' ~, ~ ------ ~~ "'"_ -, L L! 2005 Yılı Verg Poltkası çerçevesnde Arz Yönlü ktsat Yaklaşırru t, GRş 005 yılında zlenecek malye poltkasının temel hedeflernden

Detaylı

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş. Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2012-30.09.2012 dönemne

Detaylı

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı) A.1. Mll Gelr Hesaplamaları ve Bazı Temel Kavramlar 1 Gayr Saf Yurtç Hâsıla (GSYİH GDP): Br ekonomde belrl br dönemde yerleşklern o ülkede ekonomk faalyetler sonucunda elde ettkler gelrlern toplamıdır.

Detaylı

MESLEKi EGiTiMDE HizMET ici EGiTiM

MESLEKi EGiTiMDE HizMET ici EGiTiM MESLEK EGTMDE HzMET C EGTM Prof. Dr. Suna BAYKA (*) Yıldız GÜGE (**) Sevnç ÜAL (U) Br yükseköğretm programını btrmş ve meslek hayatına atılmış öğretmenlern çağımızdak blm ve teknolojk gelşmeler zlemeler

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

'~'l' SAYı : 34203882-821 i ı 1-1 C _:J 1...110/2013 KONU : Kompozisyon Yarışması. T.C SINCAN KAYMAKAMllGI Ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü

'~'l' SAYı : 34203882-821 i ı 1-1 C _:J 1...110/2013 KONU : Kompozisyon Yarışması. T.C SINCAN KAYMAKAMllGI Ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü BÖLÜM: Temel Eğtm T.C SINCAN KAYMAKAMllGI Ilçe Mll Eğtm Müdürlüğü SAYı : 34203882-821 ı 1-1 C _:J 1...110/2013 KONU : Kompozsyon Yarışması TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERNE SNCAN Ilg :Vallk Makamının 25.10.2013 tarh

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ

KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI KENTSEL ALANDA ET TALEP ANALİZİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ ÖRNEĞİ DOKTORA TEZİ ALİ RIZA AKTAŞ TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. SELİM

Detaylı

İşletmeye Giriş. Ekonomik Fonksiyonlarına na göre; g. Mal Üreten. İşletmeler Hizmet Üreten Pazarlama İşletmeleri

İşletmeye Giriş. Ekonomik Fonksiyonlarına na göre; g. Mal Üreten. İşletmeler Hizmet Üreten Pazarlama İşletmeleri İşletme BölümüB Yönetm ve Organzasyon Anablm Dalı İşletmeye Grş Ders Notu - 4 Öğr. Grv.. Dr. M. Volkan TÜRKERT vturker@marmara marmara.edu..edu.tr www.volkanturker volkanturker.com..com.tr İşletmelern

Detaylı

KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı

KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı KIRIKKALE ILINDE SıNAI YATıRıMLARA SAGLANAN DEVLET YARDıMLARı Doç.Dr. Ahmet Burçln YEREL! PEGEM - Hacettepe Ünverstes Pyasa Ekonomsn Grşmclğ Gelştrme Merkez Müdürü ve ÖZET Kırıkkale l, kalkınmada öncelkl

Detaylı

LADİK MALMÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI

LADİK MALMÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI LADİK MALMÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI Sıra No 1 Hzmetn Adı Her Türlü Gelrn Tahsl Edlmes Başvuruda İstenlen Belgeler 2. Konusuna göre a) İlgl İdarenn Yazısı b) Mahkeme Kararı c) İdar Para Cezası Karar

Detaylı

3 SORU 1 SORU 4 SORU 2 SORU. TARİH GENEL KÜLTÜR ORTA ASYA TÜRK TARİHİ

3 SORU 1 SORU 4 SORU 2 SORU. TARİH  GENEL KÜLTÜR ORTA ASYA TÜRK TARİHİ h r a T p a t K Butk l k r E m h Fe GENEL KÜLTÜR ORTA ASYA TÜRK TARİHİ 1 SORU Orta Asya da Türk yurdunun sınırlarının kesn hatlarla çzlememes hang sebebe dayanmaktadır? 3 SORU İlk Türklere dar zlere hang

Detaylı

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü)

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı 10. 03.2010 00747. ... VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü) T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşler Dares Başkanlığı SA YI : B.08.0.SDB.0.ll.00.00/ KONU: Beslenme Dostu Okullar Projes 10. 03.2010 00747... VALİLİGİNE (İl Mll Eğtm Müdürlüğü) İlg: a)bakanlığımız

Detaylı

T.c. MALİYE BAKANLIGI. KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)

T.c. MALİYE BAKANLIGI. KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü) Sayı : 7291 1396-903.99-E.1 16043 Konu : Seyahat Kartları T.c. MALİYE BAKANLIGI Gelr İdares Başkanlığı İnsan Kaynakları Dare Başkanlığı SÜREl 04/12/2015 KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET

BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET YAZAR ADI-SOYADI: HALĐL UÇAL BAŞLIK: AVRUPA BĐRLĐĞĐ SÜRECĐNDE KIBRIS MESELESĐ VE TÜRKĐYE ĐLE GÜNEY KIBRIS ARASINDAKĐ POTANSĐYEL TĐCARETĐN ÇEKĐM TEORĐSĐ YÖNTEMĐ ĐLE TAHMĐNĐ ÖZET Türkye nn dış lşklernde

Detaylı

TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SiNCAN

TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SiNCAN T.C SİNCAN KAYMAKAMLIGI lçe Mll Eğtm Müdürlüğü Sayı : 34203882/30-36676 / ~I\)'~...L Ql/03/203 Konu : Resm Yarışması TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SNCAN İlg: 26.0.20 ı 3 tarhl ve 36676 sayılı yazısı İl Mll Eğİtm

Detaylı

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu BU RAPOR WWF-TÜRKİYE VE SABANCI ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL POLİTİKALAR MERKEZİ STIFTUNG MERCATOR GİRİŞİMİ NİN İŞBİRLİĞİYLE HAZIRLANMIŞTIR. Türkİye İçİn Düşük Karbonlu KALKINMA Yolları ve Öncelİklerİ WWF-TÜRKİYE

Detaylı

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği

Kısa Vadeli Sermaye Girişi Modellemesi: Türkiye Örneği Dokuz Eylül Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:24, Sayı:1, Yıl:2009, ss.105-122. Kısa Vadel Sermaye Grş Modellemes: Türkye Örneğ Mehmet AKSARAYLI 1 Özhan TUNCAY 2 Alınma Tarh: 04-2008,

Detaylı

Özet: Franchising, mal ve hizmetlerin tüketicilere etkin bir şekilde

Özet: Franchising, mal ve hizmetlerin tüketicilere etkin bir şekilde TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI - 8 VE TEKDÜZEN HESAP PLANI ÇERÇEVESİNDE,FRANCHISING İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Abtter ÖZULUCW') Özet: Franchsng, mal ve hzmetlern tüketclere etkn br şeklde aktanlmasını

Detaylı

MUHASEBE BÖLÜMÜ MESLEK DERSLERİ KİTAPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ARAŞTIRMASI

MUHASEBE BÖLÜMÜ MESLEK DERSLERİ KİTAPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ARAŞTIRMASI .. Î eslekî ve eknk ğtm raştırma ve elştrme erkez aşkanlığı () ayın o : 30. brahm lz 2001 : 975-11-2109-4 uhasebe, tcarî hayatın temel meslek alanlarından brsdr. lkemzde muhasebe meslek alanında, ş ve

Detaylı

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ

TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ TÜRKİYE DE YOKSULLUK PROFİLİ VE GELİR GRUPLARINA GÖRE GIDA TALEBİ Yrd. Doç. Dr. Seda ŞENGÜL Çukurova Ünverstes İktsad Ve İdar Blmler Fakültes Ekonometr Bölümü Mart 2004 ANKARA YAYIN NO: 119 ISBN: 975-407-151-9

Detaylı

MALİ KURAL UYGULAMALARI VE TÜRKİYE İNCELEMESİ

MALİ KURAL UYGULAMALARI VE TÜRKİYE İNCELEMESİ YAYIN NO: 2807 MALİ KURAL UYGULAMALARI VE TÜRKİYE İNCELEMESİ FATİH KAYA DPT - Uzmanlık Tezler YILLIK PROGRAMLAR VE KONJONKTÜR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ankara 2009 TEŞEKKÜR Bu çalışmanın hazırlanmasında gerek çalışma

Detaylı

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m SAĞLIK BAKANLIĞI TC Kayıt No: 133709 TURKIYE KAMU HASTANELERI KURUMU ı TRABZON ILI KAMU HASTANELERI BIRLIGI GENEL SEKRETERLIGI Kanun Eğtm Araştırma Hastanes TEKLİF MEKTUBU Sayı : 23618724 12.10.2015 Konu

Detaylı

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış

Detaylı

Başkanı Ümit Boyner, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Ömer Cihad Vardan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet

Başkanı Ümit Boyner, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Ömer Cihad Vardan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet DOSYA >> Türkye nn 4 yıllık sanay stratejs açıklandı. Sanay ve Tcaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkye Sanay Stratejs Belges, 2011-2014 yıllarını kapsıyor ve 72 eylemden oluşuyor. Stratej Belges,

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bl. ergs Scence and Eng. J of Fırat Unv. 19 (2, 133-138, 2007 19 (2, 133-138, 2007 Toplam Eşdeğer eprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 eprem Yönetmelğ İle 2006 eprem Yönetmelğnn

Detaylı

KİRALIK OTOMOBİL YATIRIMLARINA UYGULANAN DEVLET YARDıMLARı

KİRALIK OTOMOBİL YATIRIMLARINA UYGULANAN DEVLET YARDıMLARı KİRALIK OTOMOBİL YATIRIMLARINA UYGULANAN DEVLET YARDıMLARı Yrd. Doç. Dr. Ahmet Burçr YERELW> 1- GİRİş: B,ı- ~aca~lz s.a~ayi.olara~ kab~ ~dlen turzm ~es.m ülkemzn dövz f"'" gelırlerı uzerınde onemlı bır

Detaylı

T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Milli Eğitim Müdürlüğü TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SİNCAN

T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Milli Eğitim Müdürlüğü TÜM OKUL MÜDÜRLÜKLERİNE SİNCAN T.C. SİNCAN KA YMAKAMLIGI Mll Eğtm Müdürlüğü Bölüm: Özel Eğt. Reh. ve Danış. Hz. Sayı : 850144831160/"6~ r Konu : Rehberlk ve Pskolojk Danışma Hzmetler Yıl Sonu Raporu ve Okullarda Şddetn Önlenmes Dönem

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı GENELGE 2009/70

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı GENELGE 2009/70 Bür okr as n n Azal t ı l masıveidar Bas t l eşt r me(2009/70) T ar h :18. 11. 2009 Sayı :11558 Sı r ano:2009/ 70 Ekl er : Yönet mel ğ nuygul anmasıt ak pt abl osu ( YUTT) ' nada raçı kl amal ar T.C. SAĞLIK

Detaylı

www.kartal.bel.tr ÖNCE SAĞLIK önleyici sağlık!

www.kartal.bel.tr ÖNCE SAĞLIK önleyici sağlık! www.kartal.bel.tr ÖNCE SAĞLIK önleyc sağlık! Sevgl Kartallılar, Sağlık hzmetler, brey, ale, toplum şbrlğn gerektrr. Bu hzmetlerde başarı, ekp çalışması le olanaklıdır. Türkye'de halk sağlığına yönelk sağlık

Detaylı

AİLEM VE ŞİRKETİM. Piyasalardan Haberler (Sayfa 9) Aile Şirketlerinde Kavganın Faturası 300 Milyar Dolar. Türkiye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler

AİLEM VE ŞİRKETİM. Piyasalardan Haberler (Sayfa 9) Aile Şirketlerinde Kavganın Faturası 300 Milyar Dolar. Türkiye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler Sayı 72 Eylül Ekm 2015 AİLEM VE ŞİRKETİM Türkye de İnovasyon (Sayfa 2-3) Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı (4-5) - H. Erkan Uncu - CGS Center Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman Dünya da İnovasyon (6-7-8)

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY

Detaylı

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu ve Öncelİklerİ

Türkİye İçİn Düşük Karbonlu ve Öncelİklerİ BU RAPOR WWF-TÜRKİYE VE SABANCI ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL POLİTİKALAR MERKEZİ STİFTUNG MERCATOR GİRİŞİMİ NİN İŞBİRLİĞİYLE HAZIRLANMIŞTIR. Türkİye İçİn Düşük Karbonlu KALKINMA Yolları ve Öncelİklerİ WWF-TÜRKİYE

Detaylı

T.C. AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR BAKANlIGI. SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜOÜRlÜGÜ ÜSKÜOAR SOSYAL YARDıMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKfı HANE BEYAN FORMU.

T.C. AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR BAKANlIGI. SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜOÜRlÜGÜ ÜSKÜOAR SOSYAL YARDıMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKfı HANE BEYAN FORMU. AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR BAKANlIGI SOSYAL YARIMLAR GENEL MÜOÜRlÜGÜ ÜSKÜOAR SOSYAL YARıMLAŞMA VE AYANIŞMA VAKfı Sayı Hane No Referans No : T.C. Kmlk No Adı Soyadı oğum Tarh / Yer Yaşı Cep Telefon No Telefon

Detaylı

Sayı: 2010/122 Konu: Türkiye Yüzer Sergisi 29 Nisan 2010

Sayı: 2010/122 Konu: Türkiye Yüzer Sergisi 29 Nisan 2010 Sayı: 2010/122 Konu: Türkye Yüzer Sergs 29 Nsan 2010 Değerl Üyemz, Türkye Otelcler Federasyonu (TÜROFED) tarafından Derneğmze gönderlen Başbakanlık AB Genel Sekreterlğ Svl Toplum, İletşm ve Kültür Başkanlığı

Detaylı

DOGRU HUKUK 27.09.2010 HUKUKİ İNCELEME RAPORU. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na

DOGRU HUKUK 27.09.2010 HUKUKİ İNCELEME RAPORU. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na DOGRU HUKUK 27.09.2010 HUKUKİ İNCELEME RAPORU İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığı'na Konu: İsraulıul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Kotasyon Yönetmelğ'nn 13'üncü maddesnn (h) ve (k) bentler ve

Detaylı

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm EK-1 TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama

Detaylı

(bienaller, trienaller, dökümante sergileri gibi) görünce biz eğitimciler olarak öğrencilerle nereden başlamamız

(bienaller, trienaller, dökümante sergileri gibi) görünce biz eğitimciler olarak öğrencilerle nereden başlamamız ÇAGDAŞ SANAT EGİTİMİ YAPRANDIRMA ö~erileri -. Beuys 'her nsan varlığı yaratıcı br sanatçıdır' derken HegeJ'den ber de sanatın sonunun geldğ tal1lşılır. Insanın kendn sorgulamasıyla ben kmm? Evrendek yerm

Detaylı

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KOBİ LERİN YENİ PİYASALARA AÇILAMAMA NEDENLERİ VE BUNLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Hazırlayan İsmal ŞENTÜRK İktsat Ana Blm Dalı Yüksek Lsans Tez Danışman

Detaylı

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir : 5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.

Detaylı

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3 Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör

Detaylı

Resmi Gazetenin 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

Resmi Gazetenin 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm Resm Gazetenn 29.12.2012 tarh ve 28512 sayılı le yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket Bu Doküman

Detaylı

TOPLUMBİLİM PERSPEKTİFİNDEN AFETİ DÜŞÜNMEK

TOPLUMBİLİM PERSPEKTİFİNDEN AFETİ DÜŞÜNMEK TOPLUMBİLİM PERSPEKTİFİNDEN AFETİ DÜŞÜNMEK Yrd. Doç. Dr. Çağlar AKGÜNGÖR Lefke Avrupa Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Kamu Yönetm Bölümü Lefke, KKTC cakgungor@eul.edu.tr Abstract: Dsasters are

Detaylı

TURNiKE SiSTEMi. Uğur UGURAL Dokuz Eylül Üniversitesi 1. SInıtÖğrencisi. genç-imo. İMo İzmir Şubesi Bülteni - Ocak 200Ş - Sayı: 138 til 37.

TURNiKE SiSTEMi. Uğur UGURAL Dokuz Eylül Üniversitesi 1. SInıtÖğrencisi. genç-imo. İMo İzmir Şubesi Bülteni - Ocak 200Ş - Sayı: 138 til 37. TURNKE SSTEM Uğur UGURAL Dokuz Eylül Ünverstes 1. SInıtÖğrencs Dokuz Eylül Ünverstes'nn uzun süredr uyguladığı tumke sstem öğrenclere brçok sıkıntı yaşatmaktadır. Sstemn lk başta getrlş amacı ünversteye

Detaylı

TÜM BANKA-SEN SAYFA 1

TÜM BANKA-SEN SAYFA 1 TEMMUZlAGUSTOS/EYlÜl1998 TÜM BANKA-SEN SAYFA 1 çndekler Merhaba / 1 Banka Çalışanlarının Haberleşme Ağını Brlkte Kuralım / 2 Tüm Banka-Sen 3.0lağan Genel Kurulu'nu Yaptı / 3 Yen Süreç ve Görevlermz / 6

Detaylı

ve çeviren: OKULLAR İçİN HAzıRLANAN İZLENCELER

ve çeviren: OKULLAR İçİN HAzıRLANAN İZLENCELER JAPONYA RADYO TELEVİZYON KURUMUNUN EGİTİM YAYıNLARıVE YAYGIN ÖGRETİME KATKILARI* ve çevren: Derleyerı İng. Ük. Ersarı SÖZER Kısa adı NHK olan Japonya Ulusal Radyo Televzyon Kurumu, anaokullarından yükseköğretm

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

Ege Bölgesi orman işletmelerindeki orman mühendisi dağılımının Atkinson endeksi ile değerlendirilmesi

Ege Bölgesi orman işletmelerindeki orman mühendisi dağılımının Atkinson endeksi ile değerlendirilmesi SDÜ Orman Fakültes Dergs SDU Faculty of Forestry Journal 2011, 12: 110-114 Araştırma makales/research artcle Ege Bölges orman şletmelerndek orman mühends dağılımının Atknson endeks le değerlendrlmes İsmal

Detaylı

TÜRK KAMU YÖNETiMiNDE PLANLAMA BiRiMLERi VE SORUNLARI

TÜRK KAMU YÖNETiMiNDE PLANLAMA BiRiMLERi VE SORUNLARI TÜRK KAMU YÖNETMNDE PLANLAMA BRMLER VE SORUNLARI Gencay ŞAYLAN TODA1E Asstanı GİRİş Hemen hemen on yıllık br süreden ber planlama term Türkye'de karzmatk br anlam fade etmektedr. 1950-1960 syasal mücadele

Detaylı

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR. EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATL RESMİ GAETEDE YAYNLANMŞTR. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ'NİN YÜRÜTÜLMESİNDE ÖNEMLİ BİR ARAÇ: KALİTE ÇEMBERLERİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ'NİN YÜRÜTÜLMESİNDE ÖNEMLİ BİR ARAÇ: KALİTE ÇEMBERLERİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ'NİN YÜRÜTÜLMESİNDE ÖNEMLİ BİR ARAÇ: KALİTE ÇEMBERLERİ Özden BAY AZIT* Ulusal ve uluslaraqısı pazarlarda rekabetn olabldğnce yoğunlaştığı günümüzde,. hızlı değşm her alanda etksn

Detaylı

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum)

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum) MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 28, TEMMUZ - 2013, S. 276-303 İSTANBUL ISSN:1303-2429 E-ISSN 2147-7825 copyrght 2013 http://www.marmaracografya.com COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The

Detaylı

(Resmi Gazete ile yayımı: 12.3.2000 Sayı:23991)

(Resmi Gazete ile yayımı: 12.3.2000 Sayı:23991) -1849- TURKIYE CUMHURİYETİ İLE MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDAKİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN (Resm Gazete le yayımı: 12.3.2000 Sayı:23991) Kanun No Kabul Tarh

Detaylı

i 'I KONU: Madde: 2- Bu protokol, ailesi tarafından ihmal ve istismar edilen, evden atılan, TARAFLAR:

i 'I KONU: Madde: 2- Bu protokol, ailesi tarafından ihmal ve istismar edilen, evden atılan, TARAFLAR: SOSYAL HİzlVlETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUlVIU GENEL MÜDÜRLÜGÜ, SAMSUN VALİLİcİ, SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIGI VE SAlVISVN 19 MAYIS üniversitesi İŞBİRLİcİ İLE SAMSUN ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ'NİN

Detaylı

Web'deki Belediyelerimiz:

Web'deki Belediyelerimiz: Web'dek Beledyelermz: İstanbul Büyükşehr Beledyes Türksel Kaya Bensghr * Ülkemzde nternete açılan ve web stes yoluyla halka elektronk ortamda daha hızlı ve etkleşml blg, mal ve hzmet sunmak üzere çalışmalar

Detaylı

-e-: AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ. AiLE VE. SOSYAL ~OLiTiKALAR BAKANllGI. 2012 Ankara ~.

-e-: AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ. AiLE VE. SOSYAL ~OLiTiKALAR BAKANllGI. 2012 Ankara ~. ~, -e-: ALE VE ~. I H. SOSYAL ~OLTKALAR BAKANllGI AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIGI ÇOCUK HİzMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜGÜ İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ 2012 Ankara KAPSAM MADDE

Detaylı

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*)

İyi Tarım Uygulamaları Ve Tüketici Davranışları (Logit Regresyon Analizi)(*) Gazosmanpaşa Ünverstes Zraat Fakültes Dergs Journal of Agrcultural Faculty of Gazosmanpasa Unversty http://zraatderg.gop.edu.tr/ Araştırma Makales/Research Artcle JAFAG ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

TE 06 TOZ DETERJAN ÜRETİM TESİSİNDEKİ PÜSKÜRTMELİ KURUTMA ÜNİTESİNDE EKSERJİ ANALİZİ

TE 06 TOZ DETERJAN ÜRETİM TESİSİNDEKİ PÜSKÜRTMELİ KURUTMA ÜNİTESİNDE EKSERJİ ANALİZİ Yednc lusal Kmya Mühendslğ Kngres, 5-8 ylül 26, Anadlu Ünverstes, skşehr 6 OZ DRJAN ÜRİM SİSİNDKİ PÜSKÜRMLİ KRMA ÜNİSİND KSRJİ ANALİZİ GÜLSÜN BKAŞ*, FİRZ BALKAN ge Ünverstes Kmya Mühendslğ Bölümü, 351,

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

ÜLKEMiziN ÜST DÜZEY TEKNiSYEN ihtiyacı VE EGiTiMi

ÜLKEMiziN ÜST DÜZEY TEKNiSYEN ihtiyacı VE EGiTiMi ÜLKEMzN ÜST DÜZEY TEKNSYEN HTYACı VE EGTM Prof Dr Ethem ÖZGÜVEN() Br çok ülkede olduğu gb ülkemzde de meslek ve teknk eğtm 19 yüzyıla kadar «çıroklı'k» sstem şeklnde yürütülmüştür Cumhuryet dönem öncesnde

Detaylı

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ BANKACILIKTA ETKİNLİK VE SERMAYE YAPISININ BANKALARIN ETKİNLİĞİNE ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Murat ATAN - Araş. Gör. Gaye KARPAT ÇATALBAŞ 2 ÖZET Bu çalışma, Türk bankacılık sstem çnde faalyet gösteren tcar bankaların

Detaylı

GENEL DESTEK PROGRAMI. B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve

GENEL DESTEK PROGRAMI. B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve LETMELER GEL T RME VE DESTEKLEME DARES BA KANLI I (KOSGEB) GENEL DESTEK PROGRAMI B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve Amaç MADDE 1 - (1) Bu p kar bçmde gerçekle dares Ba uygulanacak Genel Kapsam MADDE 2 - (1)

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ

TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ 1 1 T.C. GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜKETİCİLERİN FONKSİYONEL GIDALARI KULLANMAYA VE ÖDEMEYE RAZI OLDUĞU MİKTARI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANTALYA İLİ ÖRNEĞİ Hazırlayan Seda KARAAĞAÇ

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Izhan Çetinkaya. Uludağ Üniversitesı iktisadi ve idari Bilimler Faküıtesi

Yrd. Doç. Dr. Izhan Çetinkaya. Uludağ Üniversitesı iktisadi ve idari Bilimler Faküıtesi TÜRKIYE'DEK BELEDIYElERN NÜFUS BÜYÜKlÜGÜNE GÖRE HARCAMA VE GELIR YAPıLARıNıN INCELENMESI VE BU YAPıNıN ETKIN KAYNAK KULLANIMI AÇısıNDAN DEGERlENDIRllMESI Yrd. Doç. Dr. Izhan Çetnkaya Uludağ Ünverstesı

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Sahipliğini Belirleyen Faktörler

Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Sahipliğini Belirleyen Faktörler Ünverste Öğrenclernn Kred Kartı Sahplğn Belrleyen Faktörler H. Dlara KESKİN Yrd. Doç. Dr., Karadenz Teknk Ünverstes, İİBF İşletme Bölümü dlarakeskn@yahoo.com Emrah KOPARAN Öğr. Gör., Amasya Ünverstes Merzfon

Detaylı

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre 1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

Öğr. Elemanı: Dr. Mustafa Cumhur AKBULUT

Öğr. Elemanı: Dr. Mustafa Cumhur AKBULUT Ünte 11: İndeksler Öğr. Elemanı: Dr. Mustafa Cumhur AKBULUT İndeks 2 Üntede Ele Alınan Konular 11. İndeksler 11.1. Bast İndeksler 11.1.1. Fyat İndeks 11.1.2. Mktar İndeks 11.1.3. Mekan İndeks 11.2. Bleşk

Detaylı

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Emel KOCADAYI EGE ÜNİVERSİTESİ MÜH. FAK., KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ, 35100-BORNOVA-İZMİR ÖZET Bu projede, Afyon Alkalot Fabrkasından

Detaylı

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225

Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011 225 Atatürk Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Dergs, Clt: 25, Sayı:, 20 225 FİNANSAL ANALİZDE KULLANILAN ORANLAR VE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: EKONOMİK KRİZ DÖNEMLERİ İÇİN İMKB İMALAT SANAYİ

Detaylı

KULLANILMASI. GiRiş. KAVRAM HARiTASı NEDiR

KULLANILMASI. GiRiş. KAVRAM HARiTASı NEDiR Hacettepe Ün)'erstes Eğtm Fakültes Dergs /4 : 95-99 [/998J FEN ÖGRETMNOE KAVRAM HARTASı YÖNTEMNN KULLANILMASI Ftnat KAPT AN* ÖZET: Kavram hartası yöntem, eğtm alanında çok ümt verc gejşmelerden brsdr.

Detaylı

01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi 01.01.2015 tarh ve 29223 sayılı Resm Gazetede yayımlanmıştır. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi Fumonc 3 rado net kablosuz duman dedektörü Kracılar ve mülk sahpler çn blg Tebrk ederz! Darenze akıllı fumonc 3 rado net duman dedektörler monte edlmştr. Bu şeklde ev sahbnz yasal donanım yükümlülüğünü

Detaylı

T.C BARTIN iı ÖZEL idaresi PLAN PROJE YATIRIM VE inşaat MÜDÜRlÜGÜ ...,... ... ...

T.C BARTIN iı ÖZEL idaresi PLAN PROJE YATIRIM VE inşaat MÜDÜRlÜGÜ ...,... ... ... T.C BARTIN ı ÖZEL DARES PLAN PROJE YATIRIM VE NŞAAT MÜDÜRlÜGÜ TARH: 25/11/2014 SAYı: Adı SoyadılTcaret Teblgat Adres Ünvanı Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası TC.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

İLKOKUL ÖNCESİ YAŞTA ÇOCUĞU OLAN VE HİZMET AKDİNE TABİ ÇALIŞAN EBEVEYNLERE YÖNELİK BİR ESNEK ÇALIŞMA MODELİ VE BAZI TEŞVİK MEKANİZMALARI ÖNERİSİ

İLKOKUL ÖNCESİ YAŞTA ÇOCUĞU OLAN VE HİZMET AKDİNE TABİ ÇALIŞAN EBEVEYNLERE YÖNELİK BİR ESNEK ÇALIŞMA MODELİ VE BAZI TEŞVİK MEKANİZMALARI ÖNERİSİ İLKOKUL ÖNCESİ YAŞTA ÇOCUĞU OLAN VE HİZMET AKDİNE TABİ ÇALIŞAN EBEVEYNLERE YÖNELİK BİR ESNEK ÇALIŞMA MODELİ VE BAZI TEŞVİK MEKANİZMALARI ÖNERİSİ İLKOKUL ÖNCESİ YAŞTA ÇOCUĞU OLAN VE HİZMET AKDİNE TABİ ÇALIŞAN

Detaylı

i Transferler '

i Transferler ' [Kurum Kodu: 39.6 Adı: ANKARA SOSYAL BILIMLER ONlvERSITESI TABLO 1.1 BOTÇE UYGULAMA SONUÇLARI TABLOSU Yılı 2015 Ay: Lo ] BOTÇE GIDERININ TORO Car yıı (N) Ekonomık BOTÇE GELIRININ TORO Car Yıl (N) 830 GIDERLER

Detaylı