BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK"

Transkript

1 BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK

2 Önermelerin Eşdeğerlikleri Section 1.3

3 Totoloji, Çelişkiler, ve Tesadüf Bir totoloji her zaman doğru olan bir önermedir. Örnek: p p Bir çelişki her zaman yanlış olan bir önermedir. Örnek : p p Bir tesadüf, totoloji ya da çelişki olmayan p gibi bir önermedir. P p p p p p T F T F F T T F

4 Mantıksal Eşdeğerlik Eğer p q bir totoloji ise p ve q bileşik önermeleri mantıksal eşdeğerdir. İki bileşik önerme ancak ve ancak doğruluk tabloları aynı ise eşdeğerdir. p q doğruluk tablosu ile p q doğruluk tablosu aynı p q p p q p q T T F T T T F F F F F T T T T F F T T T

5 De Morgan Kuralı Augustus De Morgan De Morgan ın ikinci yasasının doğruluk tablosu p q p q (p q) (p q) p q T T F F T F F T F F T T F F F T T F T F F F F T T F T T

6 Temel Mantıksal Eşdeğerlikler Aynı, Baskınlık, Eşkuvvetli, Çift Değil: Değil :,

7 Temel Mantıksal Eşdeğerlikler Değişim:, Birleşim : Dağıtım: Yutma:

8 Daha Fazla Mantıksal Eşdeğerlikler

9 Yeni Mantıksal Eşdeğerlikler Oluşturma İki ifadenin mantıksal olarak eşdeğer olduğunu, ard arda eşdeğer ifadeler oluşturarak bulabiliriz. olduğunu göstermek için A ile başlayan ve B ile biten eşdeğerlikler üretiriz.

10 Eşdeğerlik İspatları Örnek: ile nin mantıksal eşdeğer olduğunu gösterin. Çözüm:

11 Eşdeğerlik İspatları Örnek: olduğunu gösterin Çözüm: ifadesinin totoloji

12 Önermenin İnandırıcılığı (Satisfiability) Bir bileşik önermenin değişkenlerine atanan doğruluk değerleri ile önerme doğru olabiliyorsa bu bileşik önermeye inandırıcı denir. Eğer bu durumu sağlayan hiçbir doğruluk değeri yoksa bu bileşik önermeye inandırıcı olmayan önerme denir. Bir bileşik önerme ancak ve ancak bu önermenin değili bir totoloji ise inandırıcı olmayan önermedir.

13 Önerme İnandırıcılığı Üzerine Sorular Örnek : Aşağıdaki bileşik önermelerin inandırıcılıklarını değerlendirin. Çözüm: İnandırıcı. p, q, ver ye T değeri ata. Çözüm : İnandıcırı. P ye T ve q ya F değeri ata. Çözüm : İnandırıcı değil. Mümkün olan bütün doğruluk değerlerini deneyin. Hiçbirinin, ifadeyi doğru yapmadığını göreceksiniz.

14 Gösterim

15 Sudoku Sudoku puzzle 9 9 ızgara ile gösterilir ve bu ızgara blok olarak bilinen 3 3 alt ızgaralardan oluşur. 81 hücrenin herbirine 1 den 9 a kadar sayılar atanır. Sudokunun amacı her bir sütunu, her bir satırı ve her bir kutuyu her bir rakam sadece bir kez kullanılacak şekilde 1 den 9 a kadar doldurmaktır. Örnek

16 Sudokunu İnandırıcılık Problemi Olarak İfade Etmek p(i,j,n) önermesi, n sayısı i. Satır j. Sütunun gösterdiği hücreye yazıldığı zaman doğru olsun. Bu şekilde = 729 önerme var. Örnek puzzle da p(5,1,6) doğrudur fakat p(5,j,6) j = 2,3, 9 için yanlıştır.

17 Sudokunu İnandırıcılık Problemi Olarak İfade Etmek Herbir satır bütün sayıları içerir. Herbir sütun bütün sayıları içerir. Herbir 3x3 blok bütün sayıları içerir

18 Sudokunu İnandırıcılık Problemi Olarak İfade Etmek Hiçbir hücre birden fazla sayı barındıramaz n, n, i, ve j, herbiri 1 ile 9 arasında değişir ve

19 İnandırıcılık Problemlerinin Çözümü Sudoku bulmacasını çözmek için 729 tane önermenin doğruluk değerlerini bulmalıyız. Doğruluk tablosu bulmak bir inandırıcılık problemi için her zaman bir çözümdür. Ancak, büyük problemlerin çözümünde kullanılması pratik olmaz.

20 Yüklemler (Predicates) ve Niceleyiciler (Quantifiers) Section 1.4

21 Önerme Mantığı Yeterli Değil! Örnek: Bütün insanlar ölümlüdür. Socrates bir insandır. Yani, Socrates ölümlüdür? Önerme mantığı ile ifade edilemez. Nesneler, özellikleri ve ilişkileri hakkında konuşabileceğimiz bir dil gerekli.

22 Yüklemler Mantığına Giriş Yüklemler mantığı aşağıdaki yeni özellikleri kullanır: Değişkenler: x, y, z Yüklemler: P(x), M(x) Niceleyiciler Önerme fonksiyonları basit önermelerin genelleştirilmiş halidir. Değişkenler ve Yüklemler içerirler, ör:p(x) Değişkenler, kendi alanlarından gerçek değerler ile değiştirilebilir.

23 Önerme Fonksiyonları Önerme fonksiyonlarının değişkenleri, değişkenlerin alabilecekleri gerçek değerler ile değiştirildiğinde önerme fonksiyonları basit önermeler haline gelir. (veya değişkenler nicelendirildiklerinde) P(x) ifadesi, P önerme fonksiyonunun x deki değeri anlamına gelir. Örneğin, P(x) önerme fonksiyonu x > 0 olsun ve x değişkeninin alanı tam sayılar olsun. Böylece: P(-3) false. P(0) false. P(3) true. Genellikle alan (domain) U ile gösterilir. Bu örnekteki U tam sayılardı.

24 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: R(3,4,7) Çözüm : R(x, 3, z) Çözüm : Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : Q(3,4,7) Çözüm : Q(x, 3, z) Çözüm :

25 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : R(x, 3, z) Çözüm : Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : Q(3,4,7) Çözüm : Q(x, 3, z) Çözüm :

26 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : T R(x, 3, z) Çözüm : Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : Q(3,4,7) Çözüm : Q(x, 3, z) Çözüm :

27 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : T R(x, 3, z) Çözüm : Bu bir önerme değil Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : Q(3,4,7) Çözüm : Q(x, 3, z) Çözüm :

28 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : T R(x, 3, z) Çözüm : Bu bir önerme değil Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : T Q(3,4,7) Çözüm : Q(x, 3, z) Çözüm :

29 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : T R(x, 3, z) Çözüm : Bu bir önerme değil Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : T Q(3,4,7) Çözüm : F Q(x, 3, z) Çözüm :

30 Önerme Fonksiyonları Örnekleri x + y = z, R(x, y, z) ile gösterilsin ve U (3 değişken için de) tam sayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: R(2,-1,5) Çözüm: F R(3,4,7) Çözüm : T R(x, 3, z) Çözüm : Bu bir önerme değil Şimdi x - y = z, Q(x, y, z) ile gösterilsin. U tamsayılar olsun. Doğruluk değerlerini bulun: Q(2,-1,3) Çözüm : T Q(3,4,7) Çözüm : F Q(x, 3, z) Çözüm : Bu bir önerme değil

31 Bileşik İfadeler Mantıksal önermelerdeki bağlaçlar mantıksal yüklemlerde de kullanılır. P(x) x > 0, olsun. Doğruluk değerlerini bulun. P(3) P(-1) Çözüm: P(3) P(-1) Çözüm : P(3) P(-1) Çözüm : P(3) P(-1) Çözüm : Değişken barındıran ifadeler önerme değildir ve dolayısıyla doğruluk değerleri de yoktur. Örnek: P(3) P(y) P(x) P(y) Niceleyiciler (quantifiers) kullanıldığı zaman bu ifadeler önerme haline gelir.

32 Bileşik İfadeler Mantıksal önermelerdeki bağlaçlar mantıksal yüklemlerde de kullanılır. P(x) x > 0, olsun. Doğruluk değerlerini bulun. P(3) P(-1) Çözüm: T P(3) P(-1) Çözüm : P(3) P(-1) Çözüm : P(3) P(-1) Çözüm : Değişken barındıran ifadeler önerme değildir ve dolayısıyla doğruluk değerleri de yoktur. Örnek: P(3) P(y) P(x) P(y) Niceleyiciler (quantifiers) kullanıldığı zaman bu ifadeler önerme haline gelir.

33 Bileşik İfadeler Mantıksal önermelerdeki bağlaçlar mantıksal yüklemlerde de kullanılır. P(x) x > 0, olsun. Doğruluk değerlerini bulun. P(3) P(-1) P(3) P(-1) Çözüm: T Çözüm : F P(3) P(-1) Çözüm : P(3) P(-1) Çözüm : Değişken barındıran ifadeler önerme değildir ve dolayısıyla doğruluk değerleri de yoktur. Örnek: P(3) P(y) P(x) P(y) Niceleyiciler (quantifiers) kullanıldığı zaman bu ifadeler önerme haline gelir.

34 Bileşik İfadeler Mantıksal önermelerdeki bağlaçlar mantıksal yüklemlerde de kullanılır. P(x) x > 0, olsun. Doğruluk değerlerini bulun. P(3) P(-1) P(3) P(-1) P(3) P(-1) Çözüm: T Çözüm : F Çözüm : F P(3) P(-1) Çözüm : Değişken barındıran ifadeler önerme değildir ve dolayısıyla doğruluk değerleri de yoktur. Örnek: P(3) P(y) P(x) P(y) Niceleyiciler (quantifiers) kullanıldığı zaman bu ifadeler önerme haline gelir.

35 Bileşik İfadeler Mantıksal önermelerdeki bağlaçlar mantıksal yüklemlerde de kullanılır. P(x) x > 0, olsun. Doğruluk değerlerini bulun. P(3) P(-1) P(3) P(-1) P(3) P(-1) P(3) P(-1) Çözüm: T Çözüm : F Çözüm : F Çözüm : T Değişken barındıran ifadeler önerme değildir ve dolayısıyla doğruluk değerleri de yoktur. Örnek: P(3) P(y) P(x) P(y) Niceleyiciler (quantifiers) kullanıldığı zaman bu ifadeler önerme haline gelir.

36 Niceleyiciler «Hepsi» ve «Birkaçı» kelimelerinin anlamlarını ifade edebilmek için niceleyicilere ihtiyacımız var. Bütün insanlar ölür. Bazı kedilerin tüyleri yoktur. En önemli iki niceleyici: Evrensel niceleyici, Hepsi için, sembol: Varlık niceleyicisi, Vardır, sembol: x P(x) ve x P(x) olarak yazılırlar. Charles Peirce ( ) x P(x), P(x) in x in alanındaki bütün x ler için doğru olduğunu önerir. x P(x), P(x) in x in alanındaki bazı x ler için doğru olduğunu önerir.

37 Evrensel Niceleyici x P(x), her bir x için, P(x) şeklinde okunur. Örnekler: 1) P(x) x > 0 ve U tam sayılar ise x P(x) false. 2) P(x) x > 0 ve U pozitifi tam sayılar ise x P(x) true. 3) P(x) x çifttir ve U tam sayılar ise x P(x) false.

38 Varlık Niceleyicisi x P(x), bazı x ler için, P(x), veya vardır en az bir tane x, P(x), şeklinde okunur Örnekler: 1. P(x) x > 0 ve U tam sayılar ise x P(x) true. Ayrıca eğer U pozitif tamsayılar ise yine true. 2. P(x) x < 0 veu pozitif tamsayılar ise x P(x) false. 3. P(x) x çifttir ve U tamsayılar ise x P(x) true.

39 Tekillik Niceleyicisi!x P(x), P(x) i doğru yapan bir ve yalnız bir x değeri vardır. Örnek: P(x) x + 1 = 0 ve U tamsayılar ise!x P(x) true.

40 Niceleyiciler Hakkında Bahsedilen alan (domain) sınırlıysa, niceleme işlemini alandaki bütün elemanların bir döngü ile kullanılması olarak düşünebiliriz. x P(x) ifadesini hesaplamak için alandaki bütün x ler döngü ile kullanılır. Eğer P(x) in bütün adımları doğru ise x P(x) doğrudur. Eğer P(x) in herhangi bir adımı yanlış ise x P(x) yanlıştır ve döngü sonlandırılır. x P(x) ifadesini hesaplamak için alandaki bütün x ler döngü ile kullanılır. Eğer en az bir adımda P(x) doğru ise x P(x) doğrudur ve döngü sonlandırılır. Eğer döngü P(x) i doğru yapan en az bir tane x bulamadan sonlanırsa x P(x) yanlıştır. Bahsedilen alan sonsuz olursa yine bu şekilde düşünebilir. Ancak bazı durumlarda döngü sonlanmayabilir.

41 Niceleyicilerin Özellikleri x P(x) ve x P(x) ifadelerinin doğruluk değerleri P(x) ve U ya bağlıdır. Örnek: 1. U pozitif tamsayılar ve P(x) x < 2, ise x P(x) true, fakat x P(x) false olur.

42 Niceleyicilerin Öncelik Sıraları ve niceleyicileri diğer mantıksal operatörlere göre önceliklidir. Örneğin, x P(x) Q(x) ile ( x P(x)) Q(x) aynı anlamdadır. x (P(x) Q(x)) ise başka bir şeyi ifade eder.

43 Türkçe den Mantık Diline Çeviri Örnek 1: «Bu sınıftaki her öğrenci bir java dersi almıştır.» Çözüm: ilk olarak U alanına karar ver. Çözüm 1: Eğer U sınıftaki bütün öğrenciler ise, J(x) fonksiyonunu tanımla ve anlamı x bir java dersi almıştır olsun ve bunu şu şekilde tercüme et x J(x). Çözüm 2: Eğer U bütün insanlarsa, o zaman bir S(x) fonksiyonu tanımla ve anlamı x bu sınıftaki bir öğrencidir olsun ve şu şekilde tercüme et x (S(x) J(x)).

44 Türkçe den Mantık Diline Çeviri Örnek 2: «Bu sınıftaki bazı öğrenciler bir java dersi almıştır.» Çözüm : ilk olarak U alanına karar ver. Çözüm 1: Eğer U sınıftaki bütün öğrenciler ise şu şekilde tercüme et x J(x) Çözüm 2: Eğer U bütün insanlarsa, o zaman şu şekilde çevir x (S(x) J(x))

45 Socrates örneğine dönelim Önerme fonksiyonu Man(x), x bir insandır ve Mortal(x), x bir ölümlüdür. olsun. İki temel önerme (aksiyom): Sonuç: Bunun ispatını sonra yapacağız.

46 Yüklem Mantığında Eşdeğerlik Yüklemler ve niceleyiciler içeren ifadeler ancak ve ancak doğruluk değerleri aynıysa eşdeğerdir. S T gösterimi S ve T mantıksal denktir demektir. Örnek: x S(x) x S(x)

47 Niceleyicileri «ve» ve «veya» olarak düşünmek Eğer alan sınırlı ise, bir evrensel niceleyici önermesi, niceleyiciler kullanmadan yazılan ve «ve» bağlacı ile bağlanan önermelere eşdeğerdir. Aynı şekilde, bir varlık niceleyici önermesi, niceleyiciler kullanmadan yazılan ve «veya» bağlacı ile bağlanan önermelere eşdeğerdir. U 1,2, ve 3 tam sayılarından oluşsun: Bahsedilen alan sonsuz olursa yine bu şekilde düşünebilir. Ancak sonsuz sayıda ifadeyi göstermek gerekir.

48 Nicelik İfadelerini Olumsuz Yapmak x J(x) ifadesini göz önünde bulunduralım «Bu sınıftaki her öğrenci bir java dersi almıştır.» J(x) x bir java dersi almıştır ve alan (domain) sınıftaki öğrenciler olsun. Orijinal ifadeyi olumsuz yapmak «Bu sınıftaki her öğrenci bir java dersi almıştır durumu böyle değildir» Bu, şunu gerektirir. «sınıfta java dersi almayan bir öğrenci vardır.» Sembolik olarak x J(x) ve x J(x) mantıksal olarak denktir.

49 Nicelik İfadelerini Olumsuz Yapmak x J(x) ifadesini göz önünde bulunduralım «Bu sınıfta, java dersini alan en az bir öğrenci vardır» J(x) x bir java dersi almıştır ve alan (domain) sınıftaki öğrenciler olsun. Orijinal ifadeyi olumsuz yapmak «Bu sınıfta, java dersini alan en az bir öğrenci vardır durumu böyle değildir» Bu, şunu gerektirir. «Bu sınıftaki her bir öğrenci daha doğru Türkçe ile hiçbir öğrenci- java dersini almamıştır» Sembolik olarak x J(x) ve x J(x) mantıksal olarak denktir.

50 De Morgan ın Niceleyiciler Üzerindeki Yasaları Niceleyicileri olumsuz yapma üzerine kurallar: Tablodaki kanıtlar şunu gerektirir: Bunlar Önemli. Kullanacaksınız!

51 Sistem Gereksinimi Belirleme Örneği Yüklem mantığı, bir sistemin yapması gereken işleri (gereksinimleri) tanımlamakta kullanılabilir. Örneğin, aşağıdaki cümleleri mantıksal yüklemler haline çevirin: 1 MB tan büyük her e-posta mesajı sıkıştırılacaktır. Eğer bir kullanıcı aktifse, en az bir ağ bağlantısı çalışacaktır. Yüklemlere ve değişkenlerin alanlarına (domain) karar verin: L(m, y), E-posta mesajı m, y megabyte tan büyüktür. olsun C(m), E-posta mesajı m sıkıştırılacaktır. olsun A(u), u kullanıcısı aktif. olsun S(n, x), Ağ bağlantısı n nin durumu x. olsun Böylece:

52 Lewis Carroll un Örneği Charles Lutwidge Dodgson (AKA Lewis Caroll) ( ) İlk ikisi önerme, üçüncüsü ise sonuç. 1. Bütün aslanlar sinirlidir. 2. Bazı aslanlar kahve içmez. 3. Bazı sinirli yaratıklar kahve içmez. P(x), Q(x), ve R(x) sırası ile şu mantıksal yüklemler olsun: x bir aslandır, x sinirlidir, ve x kahve içer,. 1. x (P(x) Q(x)) 2. x (P(x) R(x)) 3. x (Q(x) R(x)) İspatını sonra yapacağız.

53 İç İçe Niceleyiciler Section 1.5

54 İç İçe Niceleyiciler İç içe niceleyiciler kullanmak, Türkçe cümleleri göstermek için kullanılabileceği gibi bilgisayar bilimindeki veya matematikteki kavramları göstermek için de kullanılabilir. Örnek: Her gerçek sayının bir tersi vardır x y(x + y = 0) burada x ve y için alan (domain) gerçek sayılardır. İç içe kullanılan mantıksal fonksiyonları şu şekilde de düşünebiliriz: x y(x + y = 0) ifadesi şu şekilde düşünülebilir x Q(x). burada Q(x) y P(x, y) ifadesidir ve P(x, y) (x + y = 0) ifadesidir.

55 İç İçe Niceleyiciler Hakkında İç İçe Döngüler x yp (x,y) ifadesinin doğru olduğunu görmek için, x in herbir değeri için: Her bir adımda y nin değerlerini kullanan bir döngü kur. Eğer bir tane x ve y değer çifti için P(x,y) yanlışsa (false), x yp(x,y) ifadesi de yanlıştır. İçteki ve dıştaki döngüleri sonlandır. Eğer dıştaki döngü x in bütün değerleri için çalıştıktan sonra bittiyse x y P(x,y) ifadesi doğrudur. x yp(x,y) ifadesinin doğru olduğunu görmek için x in herbir değeri için : Her bir adımda y nin değerlerini kullanan bir döngü kur. P(x, y) ifadesini doğru yapan bir x ve y çifti bulduğunda içteki döngüyü bitir (dıştaki döngünün sonraki adımına geç). Eğer P(x, y) ifadesini doğru yapan bir y bulunamazsa dıştaki döngüyü sonlandır ve x yp(x,y) ifadesinin yanlış olduğunu göster. Eğer dıştaki döngü x in bütün değerleri için çalıştıktan sonra bittiyse x y P(x,y) ifadesi doğrudur. Eğer değişkenlerin alanları sınırsız ise bu işlemi gerçekleştirmek imkansızdır.

56 Niceleyicilerin Sırası Örnek: 1. P(x,y) ifadesi x + y = y + x. olsun. U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim. Böylece x yp(x,y) ve y xp(x,y) ifadeleri aynı doğruluk değerlerine sahip olurlar. 1. Q(x,y) ifadesi x + y = 0. olsun. U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim. Böylece x yq(x,y) doğru, fakat y xq(x,y) yanlıştır.

57 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 1: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x y = 0 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: 2. x yp(x,y) Cevap : 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

58 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 1: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x y = 0 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

59 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 1: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x y = 0 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

60 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 1: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x y = 0 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : True 4. x y P(x,y) Cevap :

61 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 1: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x y = 0 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : True 4. x y P(x,y) Cevap : True

62 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 2: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x / y = 1 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: 2. x yp(x,y) Cevap : 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

63 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 2: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x / y = 1 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

64 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 2: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x / y = 1 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : 4. x y P(x,y) Cevap :

65 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 2: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x / y = 1 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : False 4. x y P(x,y) Cevap :

66 Niceleyicilerin Sırası İle İlgili Örnekler Örnek 2: U nun gerçek sayılar olduğunu düşünelim, ifade: P(x,y) : x / y = 1 Aşağıdakilerin doğruluk değerlerini bulunuz: 1. x yp(x,y) Cevap: False 2. x yp(x,y) Cevap : True 3. x y P(x,y) Cevap : False 4. x y P(x,y) Cevap : True

67 İki Değişkenli Niceleyiciler İfade Ne Zaman Doğru? Ne zaman Yanlış? P(x,y) ifadesi bütün x,y çiftleri için doğruysa. P(x,y) ifadesinin yanlış olduğu bir x,y çifti varsa. Bütün x ler için en az bir y P(x,y) ifadesini doğru yapıyorsa. En az bir x için bütün y ler P(x,y) ifadesini doğru yapıyorsa. P(x,y) ifadesini doğru yapan en az bir x,y çifti varsa. En az bir tane x için bütün y ler P(x,y) ifadesini yanlış yapıyorsa. Bütün x ler için en az bir y P(x,y) ifadesini yanlış yapıyorsa. Bütün x,y çiftleri için P(x,y) ifadesi yanlışsa.

68 İç İçe Niceleyicileri Türkçe ye Çevirmek Örnek 1: İfadeyi çevirin x (C(x ) y (C(y ) F(x, y))) burada C(x) x in bir bilgisayarı var, ve F(x,y) is x ve y arkadaşlar, ve x ve y için alan (domain) okuldaki bütün öğrenciler. Çözüm:

69 İç İçe Niceleyicileri Türkçe ye Çevirmek Örnek 1: İfadeyi çevirin x (C(x ) y (C(y ) F(x, y))) burada C(x) x in bir bilgisayarı var, ve F(x,y) is x ve y arkadaşlar, ve x ve y için alan (domain) okuldaki bütün öğrenciler. Çözüm: Okuldaki bütün öğrencilerin bir bilgisayarı var veya bilgisayarı olan bir arkadaşı var.

70 Matematiksel İfadeleri Mantıksal Yüklemlere Çevirmek Örnek: İki pozitif tam sayının toplamı her zaman pozitiftir ifadesini çevirin. Çözüm:

71 Matematiksel İfadeleri Mantıksal Yüklemlere Çevirmek Örnek: İki pozitif tam sayının toplamı her zaman pozitiftir ifadesini çevirin. Çözüm: 1. İfadeyi gerektirme şeklinde ve alan (domain) açıkça ifade edilen şekilde yeniden yazın Her bir tamsayı çifti için, eğer bu tamsayılar pozitifse, bu tamsayıların toplamı da pozitiftir.

72 Matematiksel İfadeleri Mantıksal Yüklemlere Çevirmek Örnek: İki pozitif tam sayının toplamı her zaman pozitiftir ifadesini çevirin. Çözüm: 1. İfadeyi gerektirme şeklinde ve alan (domain) açıkça ifade edilen şekilde yeniden yazın Her bir tamsayı çifti için, eğer bu tamsayılar pozitifse, bu tamsayıların toplamı da pozitiftir. 2. x ve y değişkenlerini tanımla, alanı belirle: Bütün x ve y pozitif tam sayıları için, x + y pozitiftir.

73 Matematiksel İfadeleri Mantıksal Yüklemlere Çevirmek Örnek: İki pozitif tam sayının toplamı her zaman pozitiftir ifadesini çevirin. Çözüm: 1. İfadeyi gerektirme şeklinde ve alan (domain) açıkça ifade edilen şekilde yeniden yazın Her bir tamsayı çifti için, eğer bu tamsayılar pozitifse, bu tamsayıların toplamı da pozitiftir. 2. x ve y değişkenlerini tanımla, alanı belirle: Bütün x ve y pozitif tam sayıları için, x + y pozitiftir. 3. Sonuç: x y ((x > 0) (y > 0) (x + y > 0)) burada her iki değişkenin alanı bütün tam sayıları kapsar.

74 Türkçe den Mantıksal İfadelere Çevirmek Örnek: İfadeyi çevirmek için niceleyiciler kullanın. Dünyadaki bütün havayolu firmaları ile en az bir kez uçmuş bir bayan vardır. Çözüm:

75 Türkçe den Mantıksal İfadelere Çevirmek Örnek: İfadeyi çevirmek için niceleyiciler kullanın. Dünyadaki bütün havayolu firmaları ile en az bir kez uçmuş bir bayan vardır. Çözüm: 1. P(w,f) w, f yolculuğuna çıkmıştır ve Q(f,a) f a daki bir uçuştur.

76 Türkçe den Mantıksal İfadelere Çevirmek Örnek: İfadeyi çevirmek için niceleyiciler kullanın. Dünyadaki bütün havayolu firmaları ile en az bir kez uçmuş bir bayan vardır. Çözüm: 1. P(w,f) w, f yolculuğuna çıkmıştır ve Q(f,a) f a daki bir uçuştur. 2. w nin alanı bütün bayanlar, f nin alanı bütün uçuşlar ve a nın alanı bütün havayollarıdır.

77 Türkçe den Mantıksal İfadelere Çevirmek Örnek: İfadeyi çevirmek için niceleyiciler kullanın. Dünyadaki bütün havayolu firmaları ile en az bir kez uçmuş bir bayan vardır. Çözüm: 1. P(w,f) w, f yolculuğuna çıkmıştır ve Q(f,a) f a daki bir uçuştur. 2. w nin alanı bütün bayanlar, f nin alanı bütün uçuşlar ve a nın alanı bütün havayollarıdır. 3. Böylece ifade şu şekilde gösterilebilir: w a f (P(w,f ) Q(f,a))

78 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun. Örnek 1: Herkes bazılarını sever.

79 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun. Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y)

80 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun. Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır.

81 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun. Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır. Çözüm : y x L(x,y)

82 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır. Çözüm : y x L(x,y) Örnek 3: Bir kişiyi seven en az bir kişi vardır.

83 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır. Çözüm : y x L(x,y) Örnek 3: Bir kişiyi seven en az bir kişi vardır. Çözüm : x y L(x,y)

84 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır. Çözüm : y x L(x,y) Örnek 3: Bir kişiyi seven en az bir kişi vardır. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 4: Herkes kendini sever

85 Türkçe den Çeviri Örnekleri Doğru yüklemleri seçin ve ifadeleri oluşturun Örnek 1: Herkes bazılarını sever. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 2: Herkes tarafından sevilen en az bir kişi vardır. Çözüm : y x L(x,y) Örnek 3: Bir kişiyi seven en az bir kişi vardır. Çözüm : x y L(x,y) Örnek 4: Herkes kendini sever Çözüm : x L(x,x)

86 İç İçe Niceleyicileri Olumsuz Yapmak Örnek 1: Uçuş örneğini hatırlayın: w a f (P(w,f ) Q(f,a)) Kısım 1: İfadeyi oluşturmak için niceleyiciler kullanın Dünyadaki bütün havayolu firmaları ile an az bir kez uçmuş bir bayan yoktur. Çözüm: w a f (P(w,f ) Q(f,a)) Kısım 2: Şimdi, «değil» bağlacını ifadenin içerisine mümkün olduğu kadar ilerletmek için De Morgan kurallarını kullanın. Çözüm: 1. w a f (P(w,f ) Q(f,a)) 2. w a f (P(w,f ) Q(f,a)) De Morgan kuralı için 3. w a f (P(w,f ) Q(f,a)) De Morgan kuralı için 4. w a f (P(w,f ) Q(f,a)) De Morgan kuralı için 5. w a f ( P(w,f ) Q(f,a)) De Morgan kuralı için Kısım 3: Sonucu tekrar Türkçe ye Çevirebilir misin? Çözüm:?

KÜMELER VE MANTIK KESİLİ MATEMATİKSEL YAPILAR

KÜMELER VE MANTIK KESİLİ MATEMATİKSEL YAPILAR KÜMELER VE MANTIK KESİLİ MATEMATİKSEL YAPILAR Kümeler Koşullu ve Mantıksal Denklik Kümeler Kümeler Ayrık Kümeler De-Morgan Kuralı Z (Zahlen; alm.) tamsayılar kümesi Z negatif tamsayılar kümesi, Z nonneg

Detaylı

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ AYRIK YAPILAR P r o f. D r. Ö m e r A k ı n v e Y r d. D o ç. D r. M u r a t Ö z b a y o ğ l u n u n Ç e v i r i E d i t ö r l ü ğ ü n ü ü s t l e n d i ğ i «A y r ı k M a t e m a t i k v e U y g u l a

Detaylı

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ AYRIK YAPILAR P r o f. D r. Ö m e r A k ı n v e Y r d. D o ç. D r. M u r a t Ö z b a y o ğ l u n u n Ç e v i r i E d i t ö r l ü ğ ü n ü ü s t l e n d i ğ i «A y r ı k M a t e m a t i k v e U y g u l a

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz...2. Önermeler ve İspat Yöntemleri...3. Küme Teorisi Bağıntı Fonksiyon İşlem...48

İÇİNDEKİLER. Önsöz...2. Önermeler ve İspat Yöntemleri...3. Küme Teorisi Bağıntı Fonksiyon İşlem...48 İÇİNDEKİLER Önsöz...2 Önermeler ve İspat Yöntemleri...3 Küme Teorisi...16 Bağıntı...26 Fonksiyon...38 İşlem...48 Sayılabilir - Sonlu ve Sonsuz Kümeler...56 Genel Tarama Sınavı...58 Önermeler ve İspat Yöntemleri

Detaylı

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ AYRIK YAPILAR P r o f. D r. Ö m e r A k ı n v e Y r d. D o ç. D r. M u r a t Ö z b a y o ğ l u n u n Ç e v i r i E d i t ö r l ü ğ ü n ü ü s t l e n d i ğ i «A y r ı k M a t e m a t i k v e U y g u l a

Detaylı

harfi almanca kökenli (Zahlen) Z X bir sonlu küme ise, X = X deki öğelerin sayısını gösterir

harfi almanca kökenli (Zahlen) Z X bir sonlu küme ise, X = X deki öğelerin sayısını gösterir BÖLÜM 1 Kümeler harfi almanca kökenli (Zahlen) Z X bir sonlu küme ise, X = X deki öğelerin sayısını gösterir Tanım 1.1.1: X ve Y herhangi iki küme olsunlar. Eğer X Y= ise, X ve Y kümelerine ayrıktırlar

Detaylı

BMT 206 Ayrık Matematik. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1

BMT 206 Ayrık Matematik. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 BMT 206 Ayrık Matematik Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 Kümeler Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 2 Kümeler Kümeler Ayrık Matematiğin en temel konularından biridir Sayma problemleri için önemli Programlama dillerinin

Detaylı

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK Önermeler Doğru veya yanlış değer alabilen ifadelerdir Bir önerme hem doğru hem de yanlış olamaz Bir önerme kısmen doğru yada kısmen yanlış olamaz Örnekler: Dünya yuvarlaktır.

Detaylı

MATM 133 MATEMATİK LOJİK. Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev

MATM 133 MATEMATİK LOJİK. Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev MATM 133 MATEMATİK LOJİK Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev 1.KONU Sembolik Mantık; Önermeler, Niceyiciler, Olumsuzluk, İspat yöntemleri KAYNAKLAR 1. Akkaş, S., Hacısalihoğlu, H.H., Özel, Z., Sabuncuoğlu, A.,

Detaylı

Örnek...6 : Örnek...1 : Örnek...7 : Örnek...2 : Örnek...3 : Örnek...4 : Örnek...8 : Örnek...5 : MANTIK 2 MATEMATİKSEL ARAÇLAR AÇIK ÖNERMELER

Örnek...6 : Örnek...1 : Örnek...7 : Örnek...2 : Örnek...3 : Örnek...4 : Örnek...8 : Örnek...5 : MANTIK 2 MATEMATİKSEL ARAÇLAR AÇIK ÖNERMELER MANTIK MATEMATİKSEL ARAÇLAR AÇIK ÖNERMELER İçerisinde değişken olan ve değişkenin değerlerine göre doğru ya da yanlış olabilen önermelere açık önerme denir. Açık önermeler değişkenine göre P( x), Q( a)

Detaylı

Önermeler mantığındaki biçimsel kanıtlar

Önermeler mantığındaki biçimsel kanıtlar Önermeler mantığındaki biçimsel kanıtlar David Pierce 26 Aralık 2011, saat 11:48 Bu yazının ana kaynakları, Burris in [1] ve Nesin in [4] kitapları ve Foundations of Mathematical Practice (Eylül 2010)

Detaylı

Örnek...2 : Örnek...3 : Örnek...1 : MANTIK 1. p: Bir yıl 265 gün 6 saattir. w w w. m a t b a z. c o m ÖNERMELER- BİLEŞİK ÖNERMELER

Örnek...2 : Örnek...3 : Örnek...1 : MANTIK 1. p: Bir yıl 265 gün 6 saattir. w w w. m a t b a z. c o m ÖNERMELER- BİLEŞİK ÖNERMELER Terim: Bir bilim dalı içerisinde konuşma dilinden farklı anlamı olan sözcüklerden her birine o bilim dalının bir terimi denir. Önermeler belirtilirler. p,q,r,s gibi harflerle Örneğin açı bir geometri terimi,

Detaylı

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#6: MANTIK Önermeler Doğru veya yanlış değer alabilen ifadelerdir Bir önerme hem doğru hem de yanlış olamaz Bir önerme kısmen doğru yada kısmen yanlış olamaz Örnekler: Dünya yuvarlaktır.

Detaylı

1. ÜNİTE: MANTIK. Bölüm 1.1. Önermeler ve Bileşik Önermeler

1. ÜNİTE: MANTIK. Bölüm 1.1. Önermeler ve Bileşik Önermeler . ÜNİTE: MANTIK . ÜNİTE: MANTIK... Önerme Tanım (Önerme) BÖLÜM.. - Doğru ya da yanlış kesin bir hüküm bildiren ifadelere önerme adı veriler. Örneğin Bir hafta 7 gündür. (Doğru) Eskişehir Türkiye'nin başkentidir.

Detaylı

Lisans. Ayrık Matematik Yüklemler ve Kümeler. Konular. Tanım. Tanım çalışma evreni: U izin verilen seçenekler kümesi örnekler:

Lisans. Ayrık Matematik Yüklemler ve Kümeler. Konular. Tanım. Tanım çalışma evreni: U izin verilen seçenekler kümesi örnekler: Lisans Ayrık Matematik Yüklemler ve Kümeler H. Turgut Uyar Ayşegül Gençata Yayımlı Emre Harmancı 2001-2013 You are free: to Share to copy, distribute and transmit the work to Remix to adapt the work c

Detaylı

BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK

BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK BM202 AYRIK İŞLEMSEL YAPILAR Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞEK Derse Genel Bakış Dersin Web Sayfası http://www.mehmetsimsek.net/bm202.htm Ders kaynakları Ödevler, duyurular, notlandırma İletişim bilgileri Akademik

Detaylı

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ AYRIK YAPILAR P r o f. D r. Ö m e r A k ı n v e Y r d. D o ç. D r. M u r a t Ö z b a y o ğ l u n u n Ç e v i r i E d i t ö r l ü ğ ü n ü ü s t l e n d i ğ i «A y r ı k M a t e m a t i k v e U y g u l a

Detaylı

Matematik Ders Föyü. Uygulayalım. Terim. Önerme. Doğruluk Değeri. Ortaöğretim Alanı MF - 01 NOT NOT. 1. Aşağıdaki tabloyu tanımlı veya tanımsız

Matematik Ders Föyü. Uygulayalım. Terim. Önerme. Doğruluk Değeri. Ortaöğretim Alanı MF - 01 NOT NOT. 1. Aşağıdaki tabloyu tanımlı veya tanımsız Ortaöğretim Alanı MF - 01 Matematik Ders Föyü Terim Bir sözcüğün bilim, spor, sanat, meslek vb. içerisinde kazandığı özel anlama terim denir. NOT Küp Matematik Ova Coğrafya Asit Kimya Mercek Fizik Sol

Detaylı

Mantıksal Operatörlerin Semantiği (Anlambilimi)

Mantıksal Operatörlerin Semantiği (Anlambilimi) Mantıksal Operatörlerin Semantiği (Anlambilimi) Şimdi bu beş mantıksal operatörün nasıl yorumlanması gerektiğine (semantiğine) ilişkin kesin ve net kuralları belirleyeceğiz. Bir deyimin semantiği (anlambilimi),

Detaylı

LİSE 1 MANTIK KONU ANLATIM FASİKÜLÜ

LİSE 1 MANTIK KONU ANLATIM FASİKÜLÜ LİSE 1 MANTIK KONU ANLATIM FASİKÜLÜ 1 ÖNERMELER Kesin olarak doğru ya da yanlış hüküm bildiren ifadelere önerme denir. Önermeler p ve q gibi harflerle ifade edilirler.bir önerme doğru ise, doğruluk değeri

Detaylı

YAYINLARI. ISBN:

YAYINLARI.   ISBN: YAYINLARI www.alpaslanceran.com.tr ISBN: - - - - Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan şirketin önceden izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi

Detaylı

2. Matematiksel kavramları organize bir şekilde sunarak, bu kavramları içselleştirmenizi sağlayacak pedagojik bir alt yapı ile yazılmıştır.

2. Matematiksel kavramları organize bir şekilde sunarak, bu kavramları içselleştirmenizi sağlayacak pedagojik bir alt yapı ile yazılmıştır. Sevgili Öğrenciler, Matematik ilköğretimden üniversiteye kadar çoğu öğrencinin korkulu rüyası olmuştur. Buna karşılık, istediğiniz üniversitede okuyabilmeniz büyük ölçüde YGS ve LYS sınavlarında matematik

Detaylı

BMT 206 Ayrık Matematik. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1

BMT 206 Ayrık Matematik. Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 BMT 206 Ayrık Matematik Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 1 Ayrık Matematik Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 2 Önermeler Yük. Müh. Köksal GÜNDOĞDU 3 Önermeler Önermeler Mantığı, basit ifadelerden mantıksal bağlaçları

Detaylı

Matematik Ders Föyü. Uygulayalım. Terim. Önerme. Doğruluk Değeri. Ortaöğretim Alanı MF - 01 NOT NOT. 1. Aşağıdaki tabloyu tanımlı veya tanımsız

Matematik Ders Föyü. Uygulayalım. Terim. Önerme. Doğruluk Değeri. Ortaöğretim Alanı MF - 01 NOT NOT. 1. Aşağıdaki tabloyu tanımlı veya tanımsız Ortaöğretim Alanı MF - 01 Matematik Ders Föyü Terim Bir sözcüğün bilim, spor, sanat, meslek vb. içerisinde kazandığı özel anlama terim denir. NOT Küp Matematik Ova Coğrafya Asit Kimya Mercek Fizik Sol

Detaylı

1. BÖLÜM Mantık BÖLÜM Sayılar BÖLÜM Rasyonel Sayılar BÖLÜM I. Dereceden Denklemler ve Eşitsizlikler

1. BÖLÜM Mantık BÖLÜM Sayılar BÖLÜM Rasyonel Sayılar BÖLÜM I. Dereceden Denklemler ve Eşitsizlikler ORGANİZASYON ŞEMASI 1. BÖLÜM Mantık... 7. BÖLÜM Sayılar... 13 3. BÖLÜM Rasyonel Sayılar... 93 4. BÖLÜM I. Dereceden Denklemler ve Eşitsizlikler... 103 5. BÖLÜM Mutlak Değer... 113 6. BÖLÜM Çarpanlara Ayırma...

Detaylı

6.8 Aşağıdaki biçimlerin neden birer ikb olmadıklarını açıklayınız.

6.8 Aşağıdaki biçimlerin neden birer ikb olmadıklarını açıklayınız. 6.7 x ( Fx zgzx) biçiminin bir ikb olduğunu gösteriniz. Kural 1 gereği Fa ve Gba birer ikb dir. Bu durumda, kural 2 ve 4 gereği, sırasıyla Fa ve zgza birer ikb dir. Bu iki biçime kural 3 ün uygulanması

Detaylı

(m+2) +5<0. 7/m+3 + EŞİTSİZLİKLER A. TANIM

(m+2) +5<0. 7/m+3 + EŞİTSİZLİKLER A. TANIM EŞİTSİZLİKLER A. TANIM f(x)>0, f(x) - eşitsizliğinin

Detaylı

B. ÇOK DEĞERLİ MANTIK

B. ÇOK DEĞERLİ MANTIK B. ÇOK DEĞERLİ MANTIK İki değerli mantıkta önermeler, doğru ve yanlış olmak üzere iki değer alabilir. Çünkü özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü hâlin olanaksızlığı ilkelerine göre, önermeler başka bir değer

Detaylı

MANTIK. 3. p 0, q 1 ve r 1 iken aşağıdaki önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz. p q q. q b. ( ) ' c. ( p q) r

MANTIK. 3. p 0, q 1 ve r 1 iken aşağıdaki önermelerin doğruluk değerlerini bulunuz. p q q. q b. ( ) ' c. ( p q) r MANTIK 1. p : Ali esmerdir., q : Ali bir avukattır. Önermeleri verildiğine göre, sembolik olarak gösterilen aşağıdaki ifadeleri yazıya çeviriniz. a. p b. p q c. p q d. p q e. p q. p 1 ve q iken aşağıdaki

Detaylı

EXCEL FORMÜLLER, FONKSİYONLAR

EXCEL FORMÜLLER, FONKSİYONLAR EXCEL FORMÜLLER, FONKSİYONLAR Hesaplama Operatörleri Excel de kullanılan hesaplama operatörleri, (+), (-), (*) ve (/) dir. Bu operatörler kullanılarak Excel uygulamanızda dört işlem yapabilirsiniz. Excel

Detaylı

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ

AYRIK YAPILAR ARŞ. GÖR. SONGÜL KARAKUŞ- FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, ELAZIĞ AYRIK YAPILAR P r o f. D r. Ö m e r A k ı n v e Y r d. D o ç. D r. M u r a t Ö z b a y o ğ l u n u n Ç e v i r i E d i t ö r l ü ğ ü n ü ü s t l e n d i ğ i «A y r ı k M a t e m a t i k v e U y g u l a

Detaylı

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: ÖNERMELER

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: ÖNERMELER Sunum ve Sistematik. ÜNİTE: MANTIK KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak sunulmuştur..

Detaylı

MATEMATİK ADF. Önermeler - I ÜNİTE 1: MANTIK. Önerme. örnek 2. Bir önermenin değili (olumsuzu) örnek 3. Doğruluk Tablosu. örnek 1.

MATEMATİK ADF. Önermeler - I ÜNİTE 1: MANTIK. Önerme. örnek 2. Bir önermenin değili (olumsuzu) örnek 3. Doğruluk Tablosu. örnek 1. MATEMATİK ÜNİTE 1: MANTIK Önermeler - I ADF 01 Önerme Doğru ya da yanlış kesin bir hüküm bildiren ifadelere... denir. R Doğru hüküm bildiren önermeye..., Yanlış hüküm bildiren önermeye... denir. R Önermelerin

Detaylı

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA PROGRAMLAMA Öğr. Gör. Utku SOBUTAY İÇERİK 2 Java da Fonksiyon Tanımlamak Java da Döngüler Java da Şart İfadeleri Uygulamalar Java da Fonksiyon Tanımlamak JAVA DA FONKSİYON TANIMLAMAK 4 Fonksiyonlar;

Detaylı

9SINIF MATEMATİK. Mantık Kümeler

9SINIF MATEMATİK. Mantık Kümeler 9SINIF MATEMATİK Mantık Kümeler YAYIN KOORDİNATÖRÜ Oğuz GÜMÜŞ EDİTÖR Hazal ÖZNAR - Uğurcan AYDIN DİZGİ Muhammed KARATAŞ SAYFA TASARIM - KAPAK F. Özgür OFLAZ Eğer bir gün sözlerim bilim ile ters düşerse,

Detaylı

Önermeler. Önermeler

Önermeler. Önermeler Önermeler ers 1 1-1 Önermeler 1-2 1 Önerme Mantığı ve İspatlar Mantık önermelerin doğruluğunu kanıtlamak için kullanılır. Önermenin ne olduğu ile ilgilenmek yerine bazı kurallar koyar ve böylece önermenin

Detaylı

BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I. Ders-2 Değişken Kavramı ve Temel Operatörler

BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I. Ders-2 Değişken Kavramı ve Temel Operatörler BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I Ders-2 Değişken Kavramı ve Temel Operatörler Yrd. Doç. Dr. Ümit ATİLA umitatila@karabuk.edu.tr http://web.karabuk.edu.tr/umitatilla/ Nesne Bellekte yer kaplayan ve içeriklerine

Detaylı

Algoritma ve Programlamaya Giriş

Algoritma ve Programlamaya Giriş Algoritma ve Programlamaya Giriş Algoritma Bir sorunu çözebilmek için gerekli olan sıralı ve mantıksal adımların tümüne Algoritma denir. Doğal dil ile yazılabilir. Fazlaca formal değildir. Bir algoritmada

Detaylı

MODERN (SEMBOLİK) MANTIK

MODERN (SEMBOLİK) MANTIK MODERN (SEMBOLİK) MANTIK A. ÖNERMELER MANTIĞI 1. Önermelerin Sembolleştirilmesi Önermeler mantığında her bir yargı, q, r... gibi sembollerle ifade edilir. Örnek: Dünya gezegendir. Dünya nın şekli elistir.

Detaylı

Buna göre, eşitliği yazılabilir. sayılara rasyonel sayılar denir ve Q ile gösterilir. , -, 2 2 = 1. sayıdır. 2, 3, 5 birer irrasyonel sayıdır.

Buna göre, eşitliği yazılabilir. sayılara rasyonel sayılar denir ve Q ile gösterilir. , -, 2 2 = 1. sayıdır. 2, 3, 5 birer irrasyonel sayıdır. TEMEL KAVRAMLAR RAKAM Bir çokluk belirtmek için kullanılan sembollere rakam denir. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sembolleri birer rakamdır. 2. TAMSAYILAR KÜMESİ Z = {..., -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4,... }

Detaylı

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. Dijital Devre Tasarımı EEE122 A Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI DIGITAL DESIGN 4 th edition Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. 2. BÖLÜM Boole Cebri ve Mantık

Detaylı

Yüklemler Mantığında Çözümleyici Çizelgeler (Çürütme Ağaçları)

Yüklemler Mantığında Çözümleyici Çizelgeler (Çürütme Ağaçları) Yüklemler Mantığında Çözümleyici Çizelgeler (Çürütme Ağaçları) Daha önce kanıtlamaların geçerliliği üzerine söylenenlerden hatırlanacağı gibi, bir kanıtlamanın geçerli olabilmesi için o kanıtlamadaki öncüller

Detaylı

1 MATEMATİKSEL MANTIK

1 MATEMATİKSEL MANTIK 1 MATEMATİKSEL MANTIK Bu bölümde ilk olarak önerne tanımıverilip ispatlarda kullanılan düşünce biçimi incelenecektir. Tanım 1 Bir hüküm bildiren ve hakkında doğru veya yanlış denilmesi anlamlı olan ifadelere

Detaylı

C PROGRAMLAMA YRD.DOÇ.DR. BUKET DOĞAN PROGRAM - ALGORİTMA AKIŞ ŞEMASI

C PROGRAMLAMA YRD.DOÇ.DR. BUKET DOĞAN PROGRAM - ALGORİTMA AKIŞ ŞEMASI C PROGRAMLAMA DİLİ YRD.DOÇ.DR. BUKET DOĞAN 1 PROGRAM - ALGORİTMA AKIŞ ŞEMASI Program : Belirli bir problemi çözmek için bir bilgisayar dili kullanılarak yazılmış deyimler dizisi. Algoritma bir sorunun

Detaylı

MTK467 Nesneye Yönelik Programlama. Hafta 4 - Döngüler Zümra Kavafoğlu https://zumrakavafoglu.github.io/

MTK467 Nesneye Yönelik Programlama. Hafta 4 - Döngüler Zümra Kavafoğlu https://zumrakavafoglu.github.io/ MTK467 Nesneye Yönelik Programlama Hafta 4 - Döngüler Zümra Kavafoğlu https://zumrakavafoglu.github.io/ while döngüsü while(koşul){ } döngü ifadeleri Koşul boolean değerli olmalıdır. Koşulun değeri true

Detaylı

Temel Kavramlar. (r) Sıfırdan farklı kompleks sayılar kümesi: C. (i) Rasyonel sayılar kümesi: Q = { a b

Temel Kavramlar. (r) Sıfırdan farklı kompleks sayılar kümesi: C. (i) Rasyonel sayılar kümesi: Q = { a b Bölüm 1 Temel Kavramlar Bu bölümde bağıntı ve fonksiyon gibi bazı temel kavramlar üzerinde durulacak, tamsayıların bazı özellikleri ele alınacaktır. Bu çalışma boyunca kullanılacak bazı kümelerin gösterimleri

Detaylı

10.Konu Tam sayıların inşası

10.Konu Tam sayıların inşası 10.Konu Tam sayıların inşası 1. Tam sayılar kümesi 2. Tam sayılar kümesinde toplama ve çarpma 3. Pozitif ve negatif tam sayılar 4. Tam sayılar kümesinde çıkarma 5. Tam sayılar kümesinde sıralama 6. Bir

Detaylı

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH.

SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 ÖĞR.GÖR. GÜNAY TEMÜR - TEKNOLOJİ F. / BİLGİSAYAR MÜH. SAYI SİSTEMLERİ ve BOOLE CEBİRİ 1+1=1 Ders Konusu 1854 yılında George Boole tarafından özellikle lojik devrelerde kullanılmak üzere ortaya konulmuş bir matematiksel sistemdir. İkilik Sayı Sistemi Çoğu

Detaylı

VEKTÖR UZAYLARI 1.GİRİŞ

VEKTÖR UZAYLARI 1.GİRİŞ 1.GİRİŞ Bu bölüm lineer cebirin temelindeki cebirsel yapıya, sonlu boyutlu vektör uzayına giriş yapmaktadır. Bir vektör uzayının tanımı, elemanları skalar olarak adlandırılan herhangi bir cisim içerir.

Detaylı

fonksiyonu için in aralığındaki bütün değerleri için sürekli olsun. in bu aralıktaki olsun. Fonksiyonda meydana gelen artma miktarı

fonksiyonu için in aralığındaki bütün değerleri için sürekli olsun. in bu aralıktaki olsun. Fonksiyonda meydana gelen artma miktarı 10.1 Türev Kavramı fonksiyonu için in aralığındaki bütün değerleri için sürekli olsun. in bu aralıktaki bir değerine kadar bir artma verildiğinde varılan x = x 0 + noktasında fonksiyonun değeri olsun.

Detaylı

11.Konu Tam sayılarda bölünebilme, modüler aritmetik, Diofant denklemler

11.Konu Tam sayılarda bölünebilme, modüler aritmetik, Diofant denklemler 11.Konu Tam sayılarda bölünebilme, modüler aritmetik, Diofant denklemler 1. Asal sayılar 2. Bir tam sayının bölenleri 3. Modüler aritmetik 4. Bölünebilme kuralları 5. Lineer modüler aritmetik 6. Euler

Detaylı

Küme Temel Kavramları

Küme Temel Kavramları Kümeler Kümeler Küme, matematiksel anlamda tanımsız bir kavramdır. Bu kavram "nesneler topluluğu veya yığını" olarak yorumlanabilir. Bu tanımdaki "nesne" soyut ya da somut bir şeydir; fakat her ne olursa

Detaylı

Bu kısımda işlem adı verilen özel bir fonksiyon çeşidini ve işlemlerin önemli özelliklerini inceleyeceğiz.

Bu kısımda işlem adı verilen özel bir fonksiyon çeşidini ve işlemlerin önemli özelliklerini inceleyeceğiz. Bölüm 3 Gruplar Bu bölümde ilk olarak bir küme üzerinde tanımlı işlem kavramını ele alıp işlemlerin bazı özelliklerini inceleyeceğiz. Daha sonra kümeler ve üzerinde tanımlı işlemlerden oluşan cebirsel

Detaylı

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA Yrd. Doç. Dr. Beytullah EREN beren@sakarya.edu.tr 0264 295 5642 Excel - Hücreler Excel de hücrelere hangi değerler girilebilir? Metin Rakam Tarih ve Saat Formül 1 HÜCRE SEÇİMİ Matematikteki

Detaylı

MATM 133 MATEMATİK LOJİK. Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev

MATM 133 MATEMATİK LOJİK. Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev MATM 133 MATEMATİK LOJİK Dr. Doç. Çarıyar Aşıralıyev 3.KONU Kümeler Teorisi; Küme işlemleri, İkili işlemler 1. Altküme 2. Evrensel Küme 3. Kümelerin Birleşimi 4. Kümelerin Kesişimi 5. Bir Kümenin Tümleyeni

Detaylı

BTP 207 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I. Ders 8

BTP 207 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I. Ders 8 BTP 27 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I Ders 8 Değişkenler 2 Tamsayı Değerler (Integer) Tamsayılar, tabanlı (decimal), 8 tabanlı (octal) veya 6 tabanlı (hexadecimal) olabilir. 8 tabanındaki sayıları belirtmek

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Mantık Kurallarının Elektrik Devrelerine Uygulanması... 14

İÇİNDEKİLER. Mantık Kurallarının Elektrik Devrelerine Uygulanması... 14 İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM MANTIK Giriş... 1 Genel Olarak Mantık... 1 Mantığın Tarihçesi ve Modern Mantığın Doğuşu... 1 Mantık Öğretimin Önemi ve Amacı... 2 Önerme... 3 VE İşlemi (Birlikte Evetleme, Mantıksal

Detaylı

AKSARAY KANUNİ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI MATEMATİK DERSİ 11.SINIFLAR ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI TEKNİKLER

AKSARAY KANUNİ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI MATEMATİK DERSİ 11.SINIFLAR ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI TEKNİKLER AKSARAY KANUNİ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 015-01 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI MATEMATİK DERSİ 11.SINIFLAR ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI SÜRE: MANTIK(30) ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER(18) 1. Önermeyi, önermenin

Detaylı

Programın Akışının Denetimi. Bir arada yürütülmesi istenen deyimleri içeren bir yapıdır. Söz dizimi şöyledir:

Programın Akışının Denetimi. Bir arada yürütülmesi istenen deyimleri içeren bir yapıdır. Söz dizimi şöyledir: Programın Akışının Denetimi Bir program komutların yazıldığı sırada akar. Ama çoğunlukla, bu akışı yönlendirmek gerekir. Bu iş için denetim yapılarını kullanırız. Bunlar iki gruba ayrılabilir: Yönlendiriciler

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 6. SINIF DERS NOTLARI 2

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 6. SINIF DERS NOTLARI 2 PROGRAMLAMA Bir problemin çözümü için belirli kurallar ve adımlar çerçevesinde bilgisayar ortamında hazırlanan komutlar dizisine programlama denir. Programlama Dili: Bir programın yazılabilmesi için kendine

Detaylı

Değişkenler. Geçerli değişken isimleri : baslamazamani, ad_soyad, x5 Geçersiz değişken isimleri : 3x, while

Değişkenler. Geçerli değişken isimleri : baslamazamani, ad_soyad, x5 Geçersiz değişken isimleri : 3x, while Değişkenler Değişkenler bir bilginin bellekteki konumunu temsil eden sembolik isimlerdir. Bilgisayarda hemen hemen tüm işlemler bellekte yapılır. Program çalıştırıldığında değişken ve bu değişkenin türüne

Detaylı

MATEMATİK BİLİM GRUBU III KURS PROGRAMI

MATEMATİK BİLİM GRUBU III KURS PROGRAMI MATEMATİK BİLİM GRUBU III KURS PROGRAMI 1.Kurumun Adı 2.Kurumun adresi 3.Kurucunun Adı 4.Programın Adı : OĞUZHAN ÖZKAYA ÖZEL ÖĞRETİM KURSU : Onur Mahallesi Leylak Sok.No:9 Balçova-İzmir : Oğuzhan Özkaya

Detaylı

HSancak Nesne Tabanlı Programlama I Ders Notları

HSancak Nesne Tabanlı Programlama I Ders Notları DİZİLER Bellekte ard arda yer alan aynı türden nesneler kümesine dizi (array) denilir. Bir dizi içerisindeki bütün elemanlara aynı isimle ulaşılır. Yani dizideki bütün elemanların isimleri ortaktır. Elemanlar

Detaylı

Sunum ve Sistematik. Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Sunum ve Sistematik. Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: POLİNOMLAR ALIŞTIRMALAR Bu başlık altında her bölüm kazanımlara ayrılmış, kazanımlar tek tek çözümlü temel alıştırmalar ve sorular ile taranmıştır. Özellikle bu kısmın sınıf

Detaylı

Saygın KIRILMAZ, Tolga TANIŞ, Simay AYDIN

Saygın KIRILMAZ, Tolga TANIŞ, Simay AYDIN YAYIN KURULU Hazırlayanlar Saygın KIRILMAZ, Tolga TANIŞ, Simay AYDIN YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULU Kurumsal Yayınlar Yönetmeni Saime YILDIRIM Kurumsal Yayınlar Birimi Dizgi & Grafik Mustafa Burak SANK &

Detaylı

DOĞRULUK TABLOSU / ÇİZELGESİ İLE DENETLEME

DOĞRULUK TABLOSU / ÇİZELGESİ İLE DENETLEME DOĞRULUK TABLOSU / ÇİZELGESİ İLE DENETLEME (, q...) gibi basit bir önerme doğru veya yanlış yorumlanabileceğinden, (D) veya (Y) değerine sahi olabilir. Buna karşılık herhangi bir önerme eklemiyle kurulan

Detaylı

Algoritmalar ve Programlama. Algoritma

Algoritmalar ve Programlama. Algoritma Algoritmalar ve Programlama Algoritma Algoritma Bir sorunu / problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için gerekli olan sıralı mantıksal adımların tümüne algoritma denir. Algoritma bir sorunun çözümü

Detaylı

POLİNOMLAR Test I m P x 3 2x x 4x. P x x 5 II. III. A) 13 B) 12 C) 11 D) 10 E) 9

POLİNOMLAR Test I m P x 3 2x x 4x. P x x 5 II. III. A) 13 B) 12 C) 11 D) 10 E) 9 POLİNOMLAR Test -. I. P x x 5 II. III. P x x P x ifadelerinden hangileri polinom belirtir? 6. P x x x x 7 polinomunun katsayılar toplamı A) B) C) D) 0 E) 9 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III

Detaylı

Problem Set 1 Çözümler

Problem Set 1 Çözümler Algoritmalara Giriş Eylül 30, 2005 Massachusetts Institute of Technology 6.046J/18.410J Profesörler Erik D. Demaine ve Charles E. Leiserson Dağıtım 8 0J Professors Erik D. Demaine ve Charles E. Leiserson

Detaylı

biçimindeki ifadelere iki değişkenli polinomlar denir. Bu polinomda aynı terimdeki değişkenlerin üsleri toplamından en büyük olanına polinomun dereces

biçimindeki ifadelere iki değişkenli polinomlar denir. Bu polinomda aynı terimdeki değişkenlerin üsleri toplamından en büyük olanına polinomun dereces TANIM n bir doğal sayı ve a 0, a 1, a 2,..., a n 1, a n birer gerçel sayı olmak üzere, P(x) = a 0 + a 1 x + a 2 x 2 +... + a n 1 x n 1 +a n x n biçimindeki ifadelere x değişkenine bağlı, gerçel (reel)

Detaylı

1. GRUPLAR. c (Birleşme özelliği) sağlanır. 2) a G için a e e a a olacak şekilde e G (e ye birim eleman denir) vardır.

1. GRUPLAR. c (Birleşme özelliği) sağlanır. 2) a G için a e e a a olacak şekilde e G (e ye birim eleman denir) vardır. 1. GRUPLAR Tanım 1.1. G boş olmayan bir küme ve, G de bir ikili işlem olsun. (G yapısına aşağıdaki aksiyomları sağlıyorsa bir grup denir., ) cebirsel 1) a b cg,, için a( bc) ( ab) c (Birleşme özelliği)

Detaylı

MATEMATİK. Doç Dr Murat ODUNCUOĞLU

MATEMATİK. Doç Dr Murat ODUNCUOĞLU MATEMATİK Doç Dr Murat ODUNCUOĞLU Mesleki Matematik 1 TEMEL KAVRAMLAR RAKAM Sayıları yazmak için kullandığımız işaretlere rakam denir. Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere rakam denir. Rakamlar 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9

Detaylı

İkinci Mertebeden Lineer Diferansiyel Denklemler

İkinci Mertebeden Lineer Diferansiyel Denklemler A(x)y + B(x)y + C(x)y = F (x) (5) Denklem (5) in sağ tarafında bulunan F (x) fonksiyonu, I aralığı üzerinde sıfıra özdeş ise, (5) denklemine lineer homogen; aksi taktirde lineer homogen olmayan denklem

Detaylı

BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA AKIŞ KONTROLÜ YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN

BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA AKIŞ KONTROLÜ YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA AKIŞ KONTROLÜ YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN TEMEL AMAÇLAR Bir dairenin yarıçapını kullanıcıdan alarak dairenin alanını hesaplamak istediğimizi düşünelim. Eğer girilen değer

Detaylı

Boole Cebri. Muhammet Baykara

Boole Cebri. Muhammet Baykara Boole Cebri Boolean Cebri, Mantıksal Bağlaçlar, Lojik Kapılar ve Çalışma Mantıkları, Doğruluk Tabloları, Boole Cebri Teoremleri, Lojik İfadelerin Sadeleştirilmeleri Muhammet Baykara mbaykara@firat.edu.tr

Detaylı

ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA I

ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA I ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA I Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ deniz.kilinc@cbu.edu.tr YZM 1101 Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Genel Bakış 2 Koşul Karşılaştırma Operatörleri Mantıksal

Detaylı

if (ad == "Sabri") Console.WriteLine("Merhaba Sabri. Ne zamandır gözükmüyodun...");

if (ad == Sabri) Console.WriteLine(Merhaba Sabri. Ne zamandır gözükmüyodun...); Koşul İfadeleri ve Akış Kontrolü Koşul ifadeleri ve akış kontrolleri programlama dillerinde her zaman en önemli yeri tutmaktadır. Yazdığımız uygulamanın hangi koşulda nasıl davranacağını belirterek bir

Detaylı

Internet Programming II. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı

Internet Programming II. Elbistan Meslek Yüksek Okulu Bahar Yarıyılı Internet Programming II Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2015 2016 Bahar Yarıyılı Öğr.Gör. Murat KEÇECİOĞLU 14 Mar. 2016 1 Bileşik Atama Operatörleri İki değişken arasında gerçekleştirilen atama ve aritmetik

Detaylı

MATEMATİK I Ders Notları

MATEMATİK I Ders Notları MATEMATİK I Ders Notları Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, ANKARA 2009 2010 1. ÖNBİLGİLER 1 İÇİNDEKİLER 1.1. ÖNERMELER MANTIĞI... 2 1.2. KÜMELER...

Detaylı

ÖZEL ÖĞRETİM KURSU MATEMATİK-III ÇERÇEVE PROGRAMI. : Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No 79 Fethiye /MUĞLA

ÖZEL ÖĞRETİM KURSU MATEMATİK-III ÇERÇEVE PROGRAMI. : Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No 79 Fethiye /MUĞLA ÖZEL ÖĞRETİM KURSU MATEMATİK-III ÇERÇEVE PROGRAMI 1.KURUMUN ADI 2.KURUMUN ADRESİ 3.KURUCUNUN ADI :Tercih Özel Öğretim Kursu : Kesikkapı Mah. Atatürk Cad. No 79 Fethiye /MUĞLA : ARTI ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETİM

Detaylı

olsun. Bu halde g g1 g1 g e ve g g2 g2 g e eşitlikleri olur. b G için a b b a değişme özelliği sağlanıyorsa

olsun. Bu halde g g1 g1 g e ve g g2 g2 g e eşitlikleri olur. b G için a b b a değişme özelliği sağlanıyorsa 1.GRUPLAR Tanım 1.1. G boş olmayan bir küme ve, G de bir ikili işlem olsun. (G, ) cebirsel yapısına aşağıdaki aksiyomları sağlıyorsa bir grup denir. 1), G de bir ikili işlemdir. 2) a, b, c G için a( bc)

Detaylı

BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I. Ders-4 Döngü Yapıları. Yrd. Doç. Dr. Ümit ATİLA

BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I. Ders-4 Döngü Yapıları. Yrd. Doç. Dr. Ümit ATİLA BLM-111 PROGRAMLAMA DİLLERİ I Ders-4 Döngü Yapıları Yrd. Doç. Dr. Ümit ATİLA umitatila@karabuk.edu.tr http://web.karabuk.edu.tr/umitatilla/ Döngü Yapıları Döngü (Tekrarlama) yapıları, belli bir şart sağlandığı

Detaylı

2. Matematiksel kavramları organize bir şekilde sunarak, bu kavramları içselleştirmenizi sağlayacak pedagojik bir alt yapı ile yazılmıştır.

2. Matematiksel kavramları organize bir şekilde sunarak, bu kavramları içselleştirmenizi sağlayacak pedagojik bir alt yapı ile yazılmıştır. Sevgili Öğrenciler, Matematik ilköğretimden üniversiteye kadar çoğu öğrencinin korkulu rüyası olmuştur. Buna karşılık, istediğiniz üniversitede okuyabilmeniz büyük ölçüde YGS ve LYS'de matematik testinde

Detaylı

BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ (KUR 1) PYTHON PROGRAMLAMA DİLİ ÇALIŞMA KÂĞIDI - 1

BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ (KUR 1) PYTHON PROGRAMLAMA DİLİ ÇALIŞMA KÂĞIDI - 1 BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ (KUR 1) PYTHON PROGRAMLAMA DİLİ ÇALIŞMA KÂĞIDI - 1 Ekrana Metin Yazdırmak Ekranda metin yazdırmak istendiğinde print komutu kullanılır. Kullanımı aşağıda verilmiştir. Parantez içinde

Detaylı

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012 1 Genel Tanımlar Bir veya birden fazla fonksiyonun türevlerini içeren denklemlere diferensiyel denklem denmektedir. Diferensiyel denklemler Adi (Sıradan) diferensiyel denklemler ve Kısmi diferensiyel denklemler

Detaylı

RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN

RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN 1 RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI Olasılığa ilişkin olayların çoğunluğunda, deneme sonuçlarının bir veya birkaç yönden incelenmesi

Detaylı

1 BAĞINTILAR VE FONKSİYONLAR

1 BAĞINTILAR VE FONKSİYONLAR 1 BAĞINTILAR VE FONKSİYONLAR Bu bölümde ilk olarak Matematikte çok önemli bir yere sahip olan Bağıntı kavramnı verip daha sonra ise Fonksiyon tanımı verip genel özelliklerini inceleyeceğiz. Tanım 1 A B

Detaylı

Hafta 4 Döngü Yapıları

Hafta 4 Döngü Yapıları BLM111 Programlama Dilleri I Hafta 4 Döngü Yapıları Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Akış Diyagramı Akış Diyagramı Örnek - Tekrar Katsayıları klavyeden girilen ikinci derece denklemin köklerini hesaplayan algoritmanın

Detaylı

12.Konu Rasyonel sayılar

12.Konu Rasyonel sayılar 12.Konu Rasyonel sayılar 1. Rasyonel sayılar 2. Rasyonel sayılar kümesinde toplama ve çarpma 3. Rasyonel sayılar kümesinde çıkarma ve bölme 4. Tam rayonel sayılar 5. Rasyonel sayılar kümesinde sıralama

Detaylı

C# Programlama Dili. İlk programımız Tür dönüşümü Yorum ekleme Operatörler

C# Programlama Dili. İlk programımız Tür dönüşümü Yorum ekleme Operatörler C# Programlama Dili İlk programımız Tür dönüşümü Yorum ekleme Operatörler 1 İlk Programımız Bu program konsol ekranına Merhaba dünya! yazıp kapanır. Programı geçen derste anlatıldığı gibi derleyin, sonra

Detaylı

A Tüm S ler P dir. Tümel olumlu. E Hiçbir S, P değildir. Tümel olumsuz. I Bazı S ler P dir. Tikel olumlu. O Bazı S ler P değildir.

A Tüm S ler P dir. Tümel olumlu. E Hiçbir S, P değildir. Tümel olumsuz. I Bazı S ler P dir. Tikel olumlu. O Bazı S ler P değildir. Yargı cümlelerinde sınıf terimler birbirlerine tüm ve bazı gibi deyimlerle bağlanırlar. Bunlara niceleyiciler denir. Niceleyiciler de aynen doğruluk fonksiyonu operatörleri (önerme eklemleri) gibi mantıksal

Detaylı

MS Excel. Excel Microsoft Office in bir parçasını oluşturur. Office 2007, Office 2010, Office 2013, Office 2016

MS Excel. Excel Microsoft Office in bir parçasını oluşturur. Office 2007, Office 2010, Office 2013, Office 2016 MS Excel Elektronik tablolama veya hesaplama programı olarak da adlandırılan Excel, girilen veriler üzerinde hesap yapabilme, tablolar içinde verilerle grafik oluşturma, verileri karşılaştırıp sonuç üretebilme

Detaylı

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi

DERS NOTLARI. Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS NOTLARI Yard. Doç. Dr. Namık AKÇAY İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi DERS-3 29.02.2016 Boolean Algebra George Boole (1815-1864) 1854 yılında George Boole tarafından özellikle lojik devrelerde kullanılmak

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ 10. OKULLARARASI MATEMATİK YARIŞMASI 10. SINIFLAR SORULARI

ÖZEL EGE LİSESİ 10. OKULLARARASI MATEMATİK YARIŞMASI 10. SINIFLAR SORULARI 0 KULLARARASI MATEMATİK YARIŞMASI 0 SINIFLAR SRULARI (5xy) dört basamaklı sayıdır 5 x y 6 - a 3 Yukarıdaki bölme işlemine göre y nin alabileceği değerler toplamı kaçtır? 4 m pozitif bir tamsayı olmak üzere;

Detaylı

BLG 1306 Temel Bilgisayar Programlama

BLG 1306 Temel Bilgisayar Programlama BLG 1306 Temel Bilgisayar Programlama WEB : mustafabahsi.cbu.edu.tr E-MAIL : mustafa.bahsi@cbu.edu.tr Değişken ve Atama Bilgisayar programı içerisinde ihtiyaç duyulan sembolik bir ifadeyi veya niceliği

Detaylı

YENİ ORTAÖĞRETİM MATEMATİK PROGRAMINA UYGUNDUR. YGS MATEMATİK 3. KİTAP MERVE ÇELENK FİKRET ÇELENK

YENİ ORTAÖĞRETİM MATEMATİK PROGRAMINA UYGUNDUR. YGS MATEMATİK 3. KİTAP MERVE ÇELENK FİKRET ÇELENK YENİ ORTAÖĞRETİM MATEMATİK PROGRAMINA UYGUNDUR. YGS MATEMATİK 3. KİTAP MERVE ÇELENK FİKRET ÇELENK İÇİNDEKİLER Kümeler 5 44 Fonksiyonlar 1 45 88 Fonksiyonlar 2 89 124 Sayma Kuralları 125 140 Faktöriyel

Detaylı

Özet. Geçerli Tartışmalar ve Çıkarım Kuralları İspat Yöntemleri İspat Stratejileri

Özet. Geçerli Tartışmalar ve Çıkarım Kuralları İspat Yöntemleri İspat Stratejileri Özet Geçerli Tartışmalar ve Çıkarım Kuralları İspat Yöntemleri İspat Stratejileri Bölüm 1.6 Bölüm Özeti Geçerli Tartışmalar Önermeler Mantığı İçin Çıkarım Kuralları Çıkarım Kurallarını Kullanarak Tartışma

Detaylı

5. P(x). Q(x) polinomunun derecesi 9, P(x) Q(x) 7. P(x) = (3m 1)x 3 4x 2 (n + 1) x+ k ve. Q(x) = 17x 3

5. P(x). Q(x) polinomunun derecesi 9, P(x) Q(x) 7. P(x) = (3m 1)x 3 4x 2 (n + 1) x+ k ve. Q(x) = 17x 3 , 006 MC Cebir Notları Gökhan DEMĐR, gdemir@yahoo.com.tr Polinomlar TEST I 1. Aşağıdakilerden hangisi bir polinomdur? A) = 4 x5 4x 4 5 + 7 x 4 5.. polinomunun derecesi 9, polinomunun derecesi 5 olduğuna

Detaylı

sayıların kümesi N 1 = { 2i-1: i N } ve tüm çift doğal sayıların kümesi N 2 = { 2i: i N } şeklinde gösterilebilecektir. Hiç elemanı olmayan kümeye

sayıların kümesi N 1 = { 2i-1: i N } ve tüm çift doğal sayıların kümesi N 2 = { 2i: i N } şeklinde gösterilebilecektir. Hiç elemanı olmayan kümeye KÜME AİLELERİ GİRİŞ Bu bölümde, bir çoğu daha önceden bilinen incelememiz için gerekli olan bilgileri vereceğiz. İlerde konular işlenirken karşımıza çıkacak kavram ve bilgileri bize yetecek kadarı ile

Detaylı

DÖNGÜLER BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA-I YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN

DÖNGÜLER BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA-I YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN DÖNGÜLER BMÜ-111 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA-I YRD. DOÇ. DR. İLHAN AYDIN GİRİŞ Ekrana «Merhaba Java» şeklinde bir mesajı 100 defa yazmak istediğinizi düşünelim. Aşağıdaki komut satırını 100 kez yazmak sıkıcı

Detaylı