ULUSAL KONUMSAL VERĐ ALTYAPILARININ GERÇEKLEŞTĐRĐMĐ ĐÇĐN SEMANTĐK WEB SERVĐSLERĐ
|
|
- Eser Kaynarca
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ULUSAL KONUMSAL VERĐ ALTYAPILARININ GERÇEKLEŞTĐRĐMĐ ĐÇĐN SEMANTĐK WEB SERVĐSLERĐ ÖZET Çetin Cömert 1,*, Deniztan Ulutaş 1, Halil Akıncı 2 Gülten Kara 1 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği, Trabzon, Türkiye 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Harita Mühendisliği, Samsun, Türkiye s: ccomert@ktu.edu.tr, dulutas@ktu.edu.tr, hakinci@omu.edu.tr, gispir@ktu.edu.tr, Gerek Sürdürülebilir Gelişme ve gerekse günümüzün iş modeli günümüzde işbirliğini gerekli kılmıştır. Konumsal veri altyapıları (KVA) çeşitli kurumlar arasında işbirliğini sağlayarak geniş çapta kabul görmüştür. Birlikte işlerlik altyapıları olarak tanımlanabilecek olan KVA lar, kamu kurumları, özel sektör, yerel yönetimler ve konumsal veri ile iş yapan bütün kesimlerin, birbirilerinin veri ve servislerini kullanabilmeleri vasıtasıyla, işbirliğine olanak tanıyan yapılardır. KVA ların birçok kurumu da içermesi nedeniyle kurulması ve yaşatılması oldukça zordur. KVA nın teknolojik ve kurumsal olarak sınıflandırılabilecek iki ana altyapı bileşeninin tanımlanması gerekmektedir. Bu çalışmanın ilgi alanı teknolojik birlikte işlerlik altyapısıdır. Bu çalışmada, Semantik (SWS) teknolojilerinin tanınması ve KVA ların SWS ile gerçekleştirilebilmesi ile ilgili mevcut durum ve sorunlar belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçta bir gerçekleştirim yapılmıştır. SWS teknolojisinin henüz olgunlaşmadığı fakat KVA ların gerçekleştiriminde SWS kullanılması için daha çok araştırma ve uygulama yapılması gerektiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Konumsal Veri Altyapıları, Semantik, Birlikte işlerlik, Bütünleşik Kıyı Alanı Yönetimi ABSTRACT SEMANTĐC WEB SERVĐCES FOR IMPLEMENTĐNG NATĐONAL SPATĐAL DATA INFRASTRUCTURES Either the business model or the requirements of Sustainable Development has rendered collaboration indispensable today. Spatial Data Infrastructures (SDIs) are widely accepted as the way of enabling collaboration among various parties. An SDI can be realized as an interoperability infrastructure which enables government, private sector, academia, and others involved to collaborate by allowing the usage of data and services of each other. Since there may be various parties involved, building and maintaining SDIs are ambitious tasks. The two subinfrastructures, technological and institutional ones of an SDI are need to be worked out. The interest of this work is in the implementation of the technological interoperability infrastructure. Therefore, in this work, the aim was to get acquainted with Semantic Services (SWS) and implement an SDI use case with SWS. As the result, the implementation was achieved. It has also been found that SWS are not mature yet but they deserve to be researched and experienced more to be employed in the implementation of SDIs. Keywords: Spatial Data Infrastructures, Semantic Services, Interoperability, Integrated Coastal Zone Management. 1. GĐRĐŞ Bir KVA nın oluşturulması ve yaşatılması iddialı bir çalışmadır. Bu çalışmanın zorluğu INSPIRE dökümanlarından (EC, 2004) anlaşılabilir. Bir KVA kurulmasında, kabul görmüş bir metodoloji yoktur. Genel olarak, KVA nın teknolojik ve kurumsal iki altyapısının çalışılması gereklidir. Bu çalışmada, teknolojik birlikte işlerlik altyapısının gerçekleştirimi ele alınmıştır. Bu gerçekleştirim de sözdizimsel ve semantik olmak üzere iki seçenek mevcuttur. Sözdizimsel yöntem yazarların daha önceki bir çalışmasında (Cömert ve Akıncı, 2003) gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, aynı zamanda Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi (BKAY) ile ilgili olan bir KVA senaryosu, semantik web servisleri ile gerçekleştirilmiştir Semantik Birlikte işlerlik, Semantik (SW) alanındaki gelişmelerle birlikte önem kazanmıştır. Semantik, deki verinin daha etkili bir şekilde bulunabilmesi, otomasyonu, entegrasyonu ve birçok uygulamalarca yeniden kullanılabilmesi için tanımlanması ve ilgili diğer verilerle ilişkilendirilmesi fikridir (Guha vd., 2003). Semantik Lee vd. (2001) tarafından semantik olarak tanımlanmış web içeriği sayesinde, bilgisayarların karmaşık görevleri yerine getirebilmesini sağlayan, şimdiki web in yeni bir formu olarak tasarlanmıştır. Bu yaklaşım, Servis yönelimli mimari (SYM) ile birleştirilerek, Semantik ni (SWS) oluşturmuştur. SWS ile kastedilen, üzerinden erişilebilen kodlar olarak tanımlanan servisleri (Ws) nin, belirli bir uygulamayı gerçekleştirmek üzere, bulunması ve birleştirilmesi işlemlerinin, yazılım tarafından otomatik olarak gerçekleştirildiği bir ortamdır. Böylece amaç, halen insanlar tarafından
2 gerçekleştirilen işlevlerin otomatikleştirilmesidir (Narayanan vd., 2002). Bu vizyon, bütün servislerin ve bu servislerle işlenen verilerin yazılımın anlayabileceği tarzda tanımlanmalarını gerektirir. Bu tarz tanımlar, kavramsallaştırmaların açık belirtimleri olarak tanımlanan (Gruber, 1995) Ontolojiler vasıtasıyla yapılır. 2. KONUMSAL VERĐ ALTYAPILARI (KVA) Literatürde KVA ile ilgili birçok tanım mevcuttur. Ulusal KVA kavramının en özlü tanımlamalarından biri olarak OMB (1992), ABD Ulusal Konumsal Veri Altyapısı Sunucusu unu (UKVAS) dağıtık veri kaynaklarındaki konumsal veri ve meta veriye erişmeyi sağlayan bir elektronik servis olarak tanımlamaktadır. Kamu ve özel sektörler, yerel yönetimler, üniversiteler, vatandaşlar ve konumsal veriyle ilgilenen tüm taraflar, mevcut veriye UKVAS aracılığıyla erişebilecektir. Ancak UKVAS, ulusal düzeyde veri ve servis paylaşımı için gerekli teknolojik ve yasal ortamı sağlayacak olan UKVA nın yalnızca bir bileşenidir. Bir KVA da teknolojik ve kurumsal olmak üzere iki alt birlikte işlerlik altyapısı mevcuttur. Teknolojik birlikte işlerlik altyapısı Bilgi ve Đletişim Teknolojileri (BĐT) mimarisini tanımlar. Kurumsal birlikte işlerlik altyapısı ise, veri ve servis sağlayıcılarının ve kullanıcıların hak ve yükümlüklerini tanımlar. Verinin toplanması ve güncellenmesi, veri kalitesi, özel sektör rolü, fiyatlandırma, katma değerli ürünlerin fiyatlandırılması, veri sahipliği, gizlilik, veri güvenliği konuları kurumsal altyapının tanımlaması gereken başlıca konulardır. Bu çalışmada ele alınan, teknolojik altyapıdır. Bu nedenle, buradan itibaren birlikte işlerlik, teknolojik birlikte işlerlik anlamında kullanılacaktır. Birlikte işlerlik, veri ve servislerin tanım ve temsilindeki farklılıkların çözümlenmesini içerir. Tanımlamalar, kapsam ve kavram (semantik) nedeniyle farklı olabilir. Örneğin, iki değişik yazılım sisteminde yol tanımının şerit sayısı özniteliği ile ilgili olarak, sistemlerden birinde bu öznitelik tamamen eksik olabilir, farklı şekilde isimlendirilmiş olabilir (örn. şerit-sayısı ve şerit ) veya iki sistemde de farklı şekilde temsil edilmiş olabilir. Temsil bağlamında, konumsal veri raster ya da vektör yapısında temsil edilmiş olabilir. Vektör ve raster temsillerin her birinde de kendi içinde farklılıklar olabilir. Örneğin vektör temsilde, bir poligon, sınırlarını oluşturan çizgi parçaları listesi veya koordinatlar listesi şeklinde temsil edilebilir. Birlikte işlerlik konusu ayrı bir çalışmada ele alınabilecek bir konudur. Burada ancak şu kadarla yetinilebilir ki, yazarlara göre, birlikte işlerlikte çözümler üretmek için, farklılıkların uyuşturulmasına yönelik yöntemler üzerinde çalışmak, bugüne kadar yapılmış olan, farlılıkların semantik, yapısal, bağlamsal, kavramsal, şematik (Chatterjee and Segev, 1991; Worboys and Deen, 1991; Bishr, 1998) gibi isimlerle kategorize edilmesi ile uğraşmaktan daha yararlı durmaktadır. 3. Semantik (SWS) Servis Yönelimli Mimari nin (SYM) en popüler gerçekleştirimidir (McGovern, 2003; Golan, 2004; Weerawarana vd., 2004). SYM mimarisi yayınlama-bulma-isteme şeklindedir. Servis sağlayıcılar sahip oldukları web servislerini servis katalogları aracılığıyla yayınlarlar. Đstemciler, servis kataloglarında arama yaparak ihtiyaç duydukları web servislerini bulurlar. Daha sonra Đstemci sağlayıcıdan servisi ister (Şekil 1). Eğer tek bir servis istemcinin istediği işlevi yerine getiremiyorsa servis kompozisyonu gereklidir. Bu durumda, değişik sağlayıcıların sağladığı birçok servis, birleşik bir servis olmak üzere arka arkaya dizilir. WS standartlarını oluşturan önemli bir birim olan W3C (World Wide Consortium) bir web servisini arayüzleri XML ile bulunan ve tanımlanan, XML tabanlı mesajlarla internet tabanlı protokoller aracılığıyla diğer yazılım uygulamaları ile direkt etkileşimi destekleyen bir URI tarafından tanımlanan bir yazılım uygulaması olarak tanımlamaktadır (W3C, 2002). Basit bir ifadeyle bir web servisi, web üzerinde erişilebilen bir program kodu olarak tanımlanabilir. SYM mimarisinde istemci, sağlayıcı ile iletişim kurmadığı, veri istemediği ve sağlayıcının kodunu kullanmadığı sürece sağlayıcının farklılıklarını önemsemez. Bu da birlikte işlerliğin sağlanmasını kolaylaştırmaktadır. Bu konudaki örneklerden biri, mimarinin iletişim dili olan XML dir (extended Markup Language). Veri, servisler ve iletişim mesajları XML de tanımlanır. Konumsal veri alanında yıllardır ortak bir veri tanımında hemfikir olunamamıştır. Bir dil üzerindeki fikir birliği büyük oranda tekrar kullanılabilirlik sağlar. XML araçlarından XML Parser ve XSLT (EXtensible Stylesheet Language Transformations) (W3C, 2007) tekrar kullanılabilirlik açısından örnek verilebilir. Đki XML dökümanı arasında XSLT dökümanı ile bir dönüşüm yapılırken var olan XSLT ler dönüştürücüleri geliştirmek için tekrar kullanılabilir.
3 servisleri tanımlarının yapılmasında tanımlama dili (WSDL) kullanılmaktadır. WSDL, XML tabanlı arayüz tanımlama dilidir. WSDL, bir sevisin girdi ve çıktı parametre tiplerini, servis iletişim protokolünü tanımlar. Bir servisi koşturabilmek için herhangibir kullanıcı servisin arayüzünü bilmek zorundadır. Đstemci katalogdan bir servis bulur servis kataloğu Sağlayıcı kataloğa bir servis yayınlar service istemci Đstemci servisi ister service sunuc Şekil 1: Sevis Yönelimli Mimari (SYM). Sonuç olarak, web servislerinin kataloglanmasında UDDI (Universal Description Discovery and Integration) (UDDI, 2004) ve ebxml (electronic business using XML) katalog servisleri (OASIS, 2004) kullanılır. servisleri kataloğun bilgi modeline göre bu kataloglarda yayınlanır. Bilgi modelleri servis metaverisi ni beliler, Bu da servis tanımının semantik zenginliği olarak ifade edilebilir Konumsal veri ve servis alanında GML (Geography Markup Language) kabul görmüş veri tanımlama dilidir. GML, coğrafi nesnelerin geometrisini tanımlamak için kullanılan XML tabanlı bir dildir. GML, yollar ve nehirler gibi coğrafik nesneleri tanımlamaz. Coğrafik nesneler GML uygulama şemaları (GML application schemas) ile tanımlanır (Lake et al., 2004). Ortak uygulama şemaları belirli tematik alanlarda işleri kolaylaştırmak için geliştirilmiş olabilir. Örneğin, CSML (Climate Science Mark-up Language) (Millard vd., 2005) dili, denizcilik ilgili beş farklı alandaki veri tanımlarını kapsamak üzere geliştirilmiştir. OGC (Open Geospatial Consortium ) ve ISO TC211 (International Standards Organization Technical Committee 211) konumsal veri ve servis alanlarında standartları belirleyen en temel organizasyonlardır. OGC web servislerini WMS ( Map Service), WFS ( Feature Service), CSW (Catalogue service ) ve burada tümüyle listelenmesi gerekli olmayan diğer bazı web servisleri olarak tanımlar. CSW bilgi modeli olarak ya ebrim (ebxml Katalog Bilgi Modeli) (OGC, 2004) ya da veri için ISO TC211 nin ve servisler için bilgi modellerini kullanır (OGC, 2005). XML, GML, WSDL, UDDI, ebxml ve benzerleri halen kullanımda olan, sözdizimsel veya insan yönelimli in bileşenleridir. Đnsan müdahelesi, kelimeler in ya da sözdizimi nin anlamının yorumlanması için gerekmektedir. Diğer bir deyişle, semantikler insan kullanıcısı tarafından gerekçelendirilmelidir. Bu yaklaşımda birçok problem mevcuttur. Öncelikle servis ya da veri bulma (discovery) zordur. Birçok sistemden arama yaparak servis ya da veri bulmak isteyen bir kullanıcı, sistemlerin ya bütün semantiklerini (örn, şemaların anlamı) veya sadece standart semantikleri (örn, ortak şema nın anlamı) bilmek zorundadır. Bunlardan ilki OGC web servislerinin tarzıdır. Ortak şema durumunda, şema eşleştirmeleri tanımlanmalı ve insan müdahalesi ile sürdürülmelidir. Kullanıcı arama sonuçlarını uygulamasını gerçekleştirebilmek için kendi sistemiyle nasıl birleştireceğini bilmelidir. Bu aşama genellikle kullanıcı tarafında çok zor, pahalı ve zaman alıcıdır. Bu problemler nedeniyle, Semantik (SW) öngörülmüştü. SW (Lee vd., 2001) de Bilginin iyi bir şekilde tanımlanmasıyla bilgisayarlar ve insanların birlikte çalışmasını kolaylaştıran ve bilgisayarların birbirinin dilinden anlamasını sağlayan mevcut in uzantısı olarak tanımlanmıştır. Bizce SWS, web servislerinin bulunduğu, birleştirildiği ve yazılım tarafından belirli bir işlevi gerçekleştirmek üzere otomatik olarak koşturulduğu bir sistemdir. Bu sistem, servislerin ve bu servislerce işlenen verilerin makinenin alayabileceği tarzda tanımlamalarını gerektirmektedir. Kavramsallaştırmaların açıkca belirtimleri olarak tanımlanan ontolojiler (Gruber, 1995) bu tarzda tanımlamalarda kullanılır. Semantik ya da makinelerin anlayabileceği tanımlamalar sayesinde üzerinde paylaşılmış ontolojilerin tekrar kullanılabilirliği sağlanmaktadır. Đnsan müdahalesi sadece ontolojiler yoluyla kavramlar ın tanımlanmasında gerekli olacaktır. Fakat, bu istenen duruma henüz erişilmemiştir ve insan müdahalesi hala web servislerinin bulunması ve kompozisyonunda gereklidir. Bildirinin kapsamı nedeniyle, SW in koşulları aşağıda gerçekleştirim bölümünde özetle anlatılacaktır.
4 4. SEMANTĐK WEB SERVĐSLERĐ ĐLE BĐR KVA SENARYOSUNUN GERÇEKLEŞTĐRĐMĐ Bu çalışmada, SWS kullanılarak BKAY ile ilgili bir KVA senaryosunun gerçekleştirimi yapılmıştır. Aşağıda bu gerçekleştirim açıklanmıştır. 4.1 Örnek Uygulama Örnek uygulama senaryosunda, verilen bir coğrafi alanda kullanılan çevresel kaynakların çatışma alanları nın gösterilmesi amaçlanmıştır. Bu bölge Bodrum Torba koyu dur. Böyle bir senaryo seçimimizde Çevre ve Turizm bakanlıkları ile Tarım Bakanlığı arasındaki son anlaşmazlıklar, bölgenin balık çiftlikleri yetiştiriciliği inde elverişli olması ve Türkiye de ki en popüler turistik yerlerden biri olması etkili olmuştur. Turizm sektörü ve Çevresel otoriteler, balık çiftliklerinin turizmi engellediği ve çevresel kirliliğe sebep olduğunu iddia etmektedir. Yerel ve merkezi tarımsal otoriteler ise, bu iddiaya karşı çıkmaktadır. Bu konuda bölgenin çiftçileri mahkemeye dava açmıştır ve Mayıs 2007 de kazanmışlardır. Bizim görüşümüze göre, deniz su ürünleri yetiştiriciliği alanları BKAY programının bir parçası olarak geçmişte bilimsel bir şekilde belirlenseydi, bu çatışma bugün önlenebilirdi Aslında, SW servisleri ile iki örnek uygulama yapılması planlanmıştır. Birincisinde, deniz balık çiftliklerinin, su sporu alanları, özel çevre koruma alanları, marina alanları ve plajların kullanımları arasındaki çatışma alanları nın bir harita üzerinde gösterilmesi amaçlanmıştır. Đkincisinde, SWS ile deniz balık çiftlikleri için en uygun yer seçimi gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada ilk senaryonun SWS gerçekleştirimi yapılmıştır. Đkinci senaryo daha sonraki çalışmalarda gerçekleştirilecetir. Burada sunulan harita Bahar (2007) de ki çalışmada üretilen yer seçimi haritasıdır. Bu durum, senaryonun amacını etkilememektedir. Çünkü, uygulamada SWS kullanılarak internet üzerinde önceden hazırlanmış bir harita sunumu yapılmaktadır. Önceden hazırlanmış haritanın yerine web servislerince üretilmiş bir harita sunulması gelecekte planlanan çalışmalarımızdan biridir. Đki senaryoda da, BKAY kullanıcısı ilgili sağlayıcıların veri ve servislerini Şekil 2 de ki gibi kullanabilmelidir. Şekilde, turuncu renk yerel, yeşil renk Ulusal, ve mavi renk ise denizel KVA bileşenlerine işaret etmektedir Gerçekleştirim Adımları Aşağıda, senaryonun gerçekleştirim aşamaları yapılan çalışmayla ve her adımda kullanılan yazılımlarla birlikte özetlenecektir SW servislerinin tasarlanması, geliştirilmesi ve koşturulması Bu çalışmada, bir dizi SW servisi tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Bu servisler sırasıyla OMUGazetteer servisi, BboxCreation servisi, WMSWrapper servisi ve Marine servisidir. servislerinin geliştirilmesinde codefirst yaklaşımı ve servis geliştirme yazılımı olarak Eclipse WTP ( Tools Platform) seçilmiştir. Mimarinin gerçekleştirimi için WSO2 WSAS ( Services Application Server) kullanılmıştır. WSO2 WSAS web servisleri için bir uygulama sunucusudur. Bu yazılım web servisleri geliştirme mimarisi olan Apache Axis2 de yapılandırılmıştır. Eclipse WTP ve WSO2 WSAS açık kaynak kodlu yazılımlardır. OMUGazetteer servisi, bir gazetteer servis gerçekleştirimidir. GetLocation operasyonu vardır. GetLocation operasyonu herhangi bir şehir ve ilçe ismini girdi olarak alır ve sonuç olarak koordinat çifti döndürür. Elde edilen koordinatlar şehir merkezinin istenen coğrafi enlem ve boylam koordinatlarıdır. BboxCreation servisinin createbbox operasyonu vardır. CreateBbox operasyonu bir noktanın coğrafi koordinatlarını girdi olarak alır ve bu noktayı çevreleyen sınırlayıcı dörtgenin X ve Y koordinat çiftini döndürür. CreateBbox operasyonu önce, coğrafi koordinatları UTM koordinatlarına dönüştürür. Daha sonra, sınırlayıcı dörtgeni hesaplar. WMSWrapper servisi OGC Map servisi (WMS) için bir istemcidir. Bu servis SOAP protokolünü kullanarak OGC WMS servisini W3C servisi olarak koşturur. Kullanıcılar WMSWrapper servisini SOAP protokolünü kullanarak koşturur sonra WMSWrapper servisi OGC WMS servisini HTTP GET metoduyla koşturur. WMSWrapper servisi getmap operasyonuna sahiptir. GetMap operasyonu sınırlayıcı dörtgen koordinatlarını girdi olarak alır ve sonuç olarak jpeg formatında bir harita döndürür.
5 SHOD HGK BKAY kullanıcısı BKAY sunucusu Kültürü ve turizm bakanlığı Muğla il turizm md. Municipality Bayındırlık bakanlığı Muğla City Culture &Tourism Services Şekil 2: Uygulamada yer alan, Yerel (turuncu) ve Ulusal (yeşil) KVA bilşemleri. Marine servisi, uygulama senaryosunu oluşturmak için gerekli servis kompozisyonunu içen bir servistir. Servis, kullanıcılardan girdi parametrelerini alır ve sırasıyla OMUGazetteer servisini, BboxCreation servisini ve WMSWrapper servisini koşturur. Şekil 3, servis kompozisyonunun UML ardışık iş akışı (sequence) diyagramını göstermektedir. Şekil 3: Servis kompozisyonunun UML düzen diyagramı SW servislerinin tanımlanması SW servis tanımları, OWL-S (Ontology Language for Services) dili kullanılarak yapılmıştır. OWL-S, OWL tabanlı web servisi tanımlama dilidir ve 2004 de W3C standardı olmuştur. OWL-S servis bulma, koşturma, kompozisyon ve birlikte işlerlik gibi işlevlerin otomatikleştirilmesini sağlar (W3C, 2004). Protege Ontology Editorü bu amaç için kullanılmıştır. Protege 1 Stanford Üniversitesi tarafından geliştirilmiş açık kaynak kodlu ontoloji editörü ve bilgi tabanıdır. Protege OWL-S Editorü eklentisi 2 OWL-S dilinde servisleri tanımlamak için kullanılmıştır
6 SW servislerinin yayınlanması Bu aşama, servis tanımlarının servis kataloğunda yayınlanması aşamasıdır. Bu amaçla, UDDI nin bir genişletmesi olan OWL-S UDDI Matchmaker 3 kullanılmıştır (Şekil 4). Böylece, UDDI de servisleri semantik yeteneklerine göre aramak ve yayınlamak mümkün olmaktadır (Srinivasan vd., 2004) Semantik Servis Bulma Şekil 4: OWL-S UDDI Matchmaker mimarisi. Servis bulma, istenen özellikte servislerin servis kataloglarında servis metaveri sine göre aranmasıdır. Servis bulma, semantik birlikte işlerliğin sözdizimsel birlikte işlerlikten farklılık gösterdiği alandır. Öyle ki, Sözdizimsel aramada anahtar kelime tabanlı eşleştirme yapılırken, semantik aramada ontolojiler vasıtasıyla tanımlanan kavramsal tabanlı eşleştirme yapılır. Bu şekilde anahtar kelime tabanlı aramanın düşük doğruluk ve düşük sayıda sonuç gibi dezavantajları (Bernstein ve Klein, 2002) emline edilmiş olur. RacerPro, OWL-S UDDI Matchmaker in çıkarsama motoru olarak kullanılmıştır. Şekil 5 de servis bulmaya örnek verilmiştir. Sorgulama sonucunda Matchmaker iki gazetteer servisi bulur ve bu servisleri ranklar. Bu servisler Gazetteer Servisi ile OMUGazetteer servisidir. Bulunan sonuçların puanlanması, aranan ve ontolojik olarak tanımlı kavramlar arasındaki eşleşme türüne göre Srinivasan vd. (2004) yapılır. Kullanıcı puanlama sonucuna göre ilk sırada olan OMUGazetteer servisini tercih eder Alan Ontolojilerinin Belirlenmesi Bu aşama, servis tanımları için kullanılacak kavramları tanımlayan ontolojilerin belirlendiği aşamadır. Bunun için iki seçenek vardır. Ya ontolojiler yeniden tanımlanmalı ya da de var olan ontolojiler tekrar kullanılmalıdır. Đkinci seçenek, kullanılacak en uygun ontolojinin belirlenmesi için ontoloji değerlendirmesi ni gerektirir ve bu da halen güncel bir araştırma konusudur. Bu alandaki iki araştırma (Alani ve Brewster, 2006) ontolojilerin puanlanması için AKTiveRank sistemini önermektedir. OntoQA yazılımı belirli terimlerle ilgili ontolojileri değerlendirmek ve belirli ölçütlere göre puanlamak için (Tartir ve Arpinar, 2007) tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmada, de var olan ontolojiler tekrar kullanılmıştır. Kullanılan ontolojiler: GeoFeatures Ontolojisi 4 : Bu ontoloji alan seviyesinde (domain level) (Guarino, 1997) bir ontolojidir. Bu ontoloji, coğrafi detay sınıflarını ve bunların özelliklerini içerir. MINDSWAP projesi (Maryland Information and Network Dynamics Semantic Agents Project) kapsamında geliştirilmiştir. Nokta ve şehir kavramlarını tanımlamak için kullanılmıştır. Space Ontolojisi 5 : Bu ontoloji üst düzey (top level) bir ontolojidir ve 2004 yılında SWEET projesi kapsamında geliştirilmiştir. Sınırlayıcı Dörtgen kavramının tanımlanması için kullanılmıştır. GeoFeatures Ontolojisi Sınırlayıcı Dörtgen kavramını içermemektedir
7 CreateMap Ontolojisi 6 : Bu ontoloji uygulama ontolojisi (application ontology) dir (Guarino, 1997). MUSIL (Muenster Semantic Interoperability Lab) tarafından ACE-GIS projesi için 2004 yılında geliştirilmiştir. SRS (Spatial reference system) ve Map (GeoReferencedImage) kavramlarının tanımı için kullanılmıştır Şekil 5: OWL-S UDDI Matchmaker da arama sonucu bir Gazetteer servisinin bulunması. 5. ĐLGĐLĐ DĐĞER ÇALIŞMALAR KVA lar için halen geçerli teknolojik gerçekleştirim seçeneği sözdizimsel yöntemdir. Bu alanda belirli standartları OGC (Open Geospatial Consortium), ISO TC/211 (International Standards Organization, Technical Committee 211), W3C (World Wide Consortium) ve OASIS (Organization for the Advancement of Structured Information Standards) birimleri sağlamaktadır. Fakat, OGC ve W3C web servislerinin felsefesi birbirinden farklıdır. Bu konuda detaylı ayrı bir çalışma yapılması gerekmektedir. OGC servisleri felsefesinde veri aranmakta, W3C servisleri felsefesinde ya veri sunan ya da başka işlem gerçekleştiren servsiler aranmaktadır. OGC tarzında işlemi gerçekleştirme OGC servislerini kullanarak veriyi alan kullanıcıya aittir. SWS, günümüzde oldukça aktif bir araştırma alanıdır. Bu konuda hem konumsal hem de konumsal olmayan veri alanında çalışmalar vardır. Konumsal alanda yapılan çalışmalardan en göze çarpanı Lemmens (2006) nın çalışmasıdır. Bu çalışmayla bizim çalışmamız benzer gözükmekle birlikte farklılıkları da vardır. Lemmens (2006) da WMS servis kompozisyonunun en son servisidir fakat bizim çalışmamızda WMS en son servis olmayabilir. WMS, WSDL servisi gibi sarmallandığı için servis kompozisyonunda herhangi bir sırada yer alabilir. Buradaki ana nokta OGC ve W3C web servislerinin felsefesinin farklı oluşudur 6. SONUÇLAR VE GELECEK ÇALIŞMA Bu çalışmada BKAY ile ilgili bir KVA senaryosunun SW servisleri ile gerçekleştirimi yapılmıştır. Asıl amaç en son SW teknolojilerini tanımak ve KVA ların SWS ile gerçekleştirimindeki sorunları ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma daha çok SWS lerin gerçekleştirimine yöneliktir. Bu konuda daha detaylı çalışmalar ve değerlendirmeler gelecek çalışmamızda yapılacaktır. Sonuç olarak, SWS teknolojileri henüz olgunlaşmamıştır. KVA ların SWS ile gerçekleştirimi ile ilgili birçok alanda yeni çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışma, SWS gerçekleştiriminin yanında, bu alanda standartlar geliştiren OGC ve W3C organizasyonlarının web servisleri arasındaki felsefe farkının belirlenmesi ve çözümünde katkı sağlamıştır. SW teknolojilerinin olgunlaşmadığının en önemli göstergesi bütünleşik bir SW servis geliştirme, yerleştirme, koşturma ve yönetim mimarisinin olmayışıdır. Her bir işlev için ayrı ayrı birçok yazılım bileşeninin kullanılması gerekmektedir. Bu, çalışmada senaryonun gerçekleştiriminde karşılaştığımız bir durumdur ve gerçek uygulamaların geliştirilmesini zorlaştırmaktadır. WSMX in ( Service Modelling execution environment) bütünleşik bir SW servisleri geliştirme ve koşturma mimarisi olduğu iddia edilmesine (Herold, 2008) rağmen gerçek uygulamalarda test edilmesi gerekmektedir. Bu teknolojilerin olgunlaşmadığının diğer bir belirtisi 6
8 çalışmamızda da karşılaşılan bir sorun olan yazılım araçlarının kullanıcı dostu olmayışıdır. Bu yüzden uygulama esnasında bazı hata mesajlarının giderilmesi kolay olmamıştır. KVA ların SW servisleri ile gerçekleştiriminde ilave çalışmalara ihtiyaç vardır. Örneğin; KVA alanında ne kadar semantiğe ihtiyaç vardır?, performans gereksinimleri nedir ve nasıl karşılanabilir?, Mimari nasıl olmalıdır?, KVA yı pratik olarak gerçekleştirebilmek için yeterli yazılım araçları mevcut mudur? gibi sorular, ilave çalışma gerektiren başlıca konulardır. Ne kadar semantik gerektiği, performans açısından ve var olan sözdizimsel gerçekleştirimden semantik gerçekleştirime geçiş durumunda KVA lar için önemlidir. Bu nedenle KVA ların semantik gereksinimleri belirlenmelidir. Bu da gelecek de çalışılması gereken diğer bir alandır. KAYNAKLAR EC (2004) Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council, Establishing an Infrastructure for Spatial Information in the Community (INSPIRE), Brussels, Cömert, Ç.; Akıncı, H. Services: An E-Government Perspective, 2nd FIG Regional Conference and 10th Anniversary of ONIGHT, Marakech, Morocco, pp.58-71, Guha, R.; McCool, R.; Miller, E. Semantic Search, in WWW 03, Proceedings of the 12 th International conference on World Wide, Budapest, Hungary, pp , Berners-Lee, T.; Hendler, J.; Lassila, O. The Semantic. Scientific American, vol.5, pp.34-43, Narayanan, S.; McIlraith, S., A. Simulation, Verification and Automated Composition of Services, WWW 2002, 77-88, Gruber, T. Toward principles for the design of ontologies used for knowledge sharing, International Journal of Human- Computer Studies, vol.43, , OMB. Circular A-16, Office of Management and Budget, Washington, Chatterjee, A.; Segev A. Data Manipulation in Heterogeneous databases, SIGMOD Record, 20, 64-68, Worboys, M.F.; Deen S.M. Semantic Heterogeneity in Distributed geographic databases, SIGMOD Record, 20, 30-34, Bishr, Y. Overcoming the semantic and other barriers to GIS interoperability, International journal of geographical information science, 12, , W3C. Services Description Requirements, W3C Working Draft, McGovern, J.; Tyagi, S.; Stevens, M.; Mathew S. Java Services Architecture, Morgan Kaufmann, Colan, M. Service-Oriented Architecture expands the vision of services, Part 1: Characteristics of Service-Oriented Architecture, developerworks/webservices/library/ws-soaintro.html, Weerawarana, S.; Curbera, F.; Leymann, F.; Storey T.; Ferguson, D. F. Services Platform Architecture: SOAP, WSDL, WS-Policy, WS-Addressing, WS-BPEL, WS-Reliable Messaging, and More, Prentice Hall, W3C. XSL Transformations (XSLT), W3C Recommendation, UDDI. Universal Description, Discovery and Integration (UDDI), Version 3.0.2, OASIS. ebxml Registry Information Model, Version 3.0, OASIS Standard, Lake, R.; Burggraf, D.; Trninić, M.; Rae, L. Geography Mark-up Language (GML), John Wiley & Sons: New York, Millard, K.; Atkinson, R.; Woolf, A.; Lowry, R.; Haaring, P.; Hernandez, F.; Hamre, T.; Pillich, D.; Bothien, H.; Berghe, W.V.; Johnson, J.; Matthews, B.; Dahlin, H.; Flemming, N.; Vladymyrov, V.; Meckenzie, B.; Edwards, A.; Hoeven, W.; Harphen, Q.; Ross, G. Using XML Technologies for Marine Data Exchange, A position Paper of the MarineXML Initiative, OGC. OGC Catalogue Services ebrim (ISO/TS ) profile of CSW, OGC r1, Version: 0.9.1, OGC Discussion Paper, OGC. OpenGIS Catalogue Services Specification ISO19115/ISO19119 Application Profile for CSW 2.0, OGC r2, Version: 0.9.3, OGC Recommendation Paper, Bahar Ö. Determining the requirements of Integrated Coastal Zone Management in Turkey, MSc.E. Thesis, Karadeniz Technical University, Trabzon, 2007 (in Turkish). W3C. OWL-S: Semantic Markup for Services, W3C Member Submission, Srinivasan, N.; Paolucci, M.; Sycara, K. An efficient algorithm for OWL-S based semantic search in UDDI. In: Proceedings of the 1st International Workshop on Semantic Services and Process Composition, , Bernstein, A.; Klein. M. Towards high-precision service retrieval. In I. Horrocks and J. Hendler, editors, The Semantic - First International Semantic Conference, , Alani, H.; Brewster, C. Metrics for Ranking Ontologies. In: 4th Int. EON Workshop, 15th Int. World Wide Conf., Edinburgh, Tartir, S.; Arpinar, I. B. Ontology Evaluation and Ranking using OntoQA, Proceedings of the First IEEE International Conference on Semantic Computing, Irvine, CA, , Guarino, N. Understanding, building and using ontologies. International Journal of Human-Computer Studies, 46, , Lemmens, R. Semantic interoperability of distributed geo-services, Phd Thesis, Publications on Geodesy, Netherlands Geodetic Commission, Herold, M. WSMX documentation, Version: 1.0, Digital Enterprise Research Institute Galway, Ireland, 2008.
PAZARTESİ SALI 2015-2016 Ders Programı 1. Öğretim 09.00-09.50 10.00-10.50 11.00-11.50 12.00-12.50 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:11 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121 ; D1-129 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:22 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121
DetaylıHalil AKINCI 1, Çetin CÖMERT 2. (hakinci@omu.edu.tr) (ccomert@ktu.edu.tr)
WEB SERVİSLERİNE DAYALI BİR KONUMSAL VERİ ALTYAPISINDA UYGULAMA GELİŞTİRME YAKLAŞIMLARI (APPLICATION DEVELOPMENT APPROACHES IN A WEB SERVICES BASED SPATIAL DATA INFRASTRUCTURE) Halil AKINCI 1, Çetin CÖMERT
DetaylıMobil Cihazlardan Web Servis Sunumu
Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2010 İnternet erişiminin yaygınlaşması ve artık mobil cihazlar üzerinden bile yüksek hızlı veri iletişimine
DetaylıUKVA için Portal Teknolojisinin Değerlendirilmesi
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi UKVA için Portal Teknolojisinin Değerlendirilmesi Yrd.Doç. Dr. Halil AKINCI & Doç. Dr. Çetin CÖMERT GİRİŞ Çok dinamik
DetaylıAnahtar Sözcükler: CBS Birlikte Çalışabilirlik, Coğrafi Veri Standartları
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK ESASLARI E.Boza Devlet Planlama
DetaylıKONUMSAL VERİ ALTYAPILARI VE KIYI ALANLARI YÖNETİMİ
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 18 22 Nisan 2011, Ankara KONUMSAL VERİ ALTYAPILARI VE KIYI ALANLARI YÖNETİMİ Halil Akıncı 1, Faik Ahmet Sesli
DetaylıKENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYI T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYI 09-10-11 Temmuz 2012 İstanbul T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yüklenici - Alt Yüklenici kbsgml GML
DetaylıCOĞRAFİ VERİ YÖNETİMİNDE STANDART KAVRAMI
COĞRAFİ VERİ YÖNETİMİNDE STANDART KAVRAMI A.Ç. Aydınoğlu İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul. aaydinoglu@itu.edu.tr ÖZET Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS),
DetaylıÜzerinde. Y.Müh.Mehmet ERBAŞ, mehmet.erbas@hgk.msb.gov.tr. Y.Müh.Hakan ŞAHİN, hakan.sahin@hgk.msb.gov.tr. Y.Müh.Emre SOYER, emre.soyer@hgk.msb.gov.
Sanal Küre K Üzerinde Yürüyüş Analizi Y.Müh.Mehmet ERBAŞ, mehmet.erbas@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Hakan ŞAHİN, hakan.sahin@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Emre SOYER, emre.soyer@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Feyzi KANTAR, feyzi.kantar@hgk.msb.gov.tr
DetaylıKONUMSAL VERİ ALTYAPILARININ WEB SERVİSLERİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ: TEMEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2009 02-06 Kasım 2009, İzmir KONUMSAL VERİ ALTYAPILARININ WEB SERVİSLERİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ: TEMEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ H. Akıncı 1, Ç. Cömert 2 1 Ondokuz
DetaylıAnlamsal Web Servisleri Temelinde Örnek Bir Servis Tanımı
Anlamsal Web Servisleri Temelinde Örnek Bir Servis Tanımı Ege Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir yasemin.yuksek@ege.edu.tr Özet: Şu anda kullanılmakta olan web servis teknolojileri anlamsal
DetaylıUKVA İÇİN PORTAL TEKNOLOJİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon UKVA İÇİN PORTAL TEKNOLOJİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ H. Akıncı 1, Ç. Cömert 2 1 Ondokuz
DetaylıSemantik Bilgi Yönetimi
Semantik Bilgi Yönetimi Yaşar ar Tonta Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü tonta@hacettepe.edu.tr yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/ 1 Plan Memex ten Semantik Web e... Semantik Bilgi Yönetimi
DetaylıKONUMSAL VERİ ALTYAPILARI İÇİN KATALOG SERVİSİ STANDARTLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 2 6 Nisan 2007, Ankara KONUMSAL VERİ ALTYAPILARI İÇİN KATALOG SERVİSİ STANDARTLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ H. Akıncı
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI KONUMSAL VERİ ALTYAPILARININ WEB SERVİSLERİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ: MEVCUT DURUM ANALİZİ VE GELECEK
DetaylıYaz.Müh.Ders Notları #6 1
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik
DetaylıKentsel Bilgi Modelleme (CIM) ve Veri Madenciliği
Kentsel Bilgi Modelleme (CIM) ve Veri Madenciliği Elif Ensari İyi Proje Uygulama, Bits n Bricks, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisbon Üniversitesi (PhD Candidate) İstanbul Bilgi Üniversitesi Can Sucuoglu
DetaylıBİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015
BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015 Ders- 13 World Wide Web (WWW) Yrd. Doç. Dr. Burcu Can Buğlalılar Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Katmanları İçerik World Wide Web (WWW) Anlık Mesajlaşma
DetaylıNatura 2000 VERI TABANı (GÖREV 2)
Natura 2000 VERI TABANı (GÖREV 2) Siniša Tkalčec (Kilit Uzman 3) Görev 2 - sonuçlar 4 Bilgi-İşlem ile ilgili sonuçlar: 2.1 Bir alan veri tabanı geliştirilmesi 2.2 Mevcut ulusal biyolojik çeşitlilik veri
DetaylıDSİ kapsamında oluşturulan dağınık durumdaki verilerinin düzenlenmesi, yeniden tasarlanarak tek bir coğrafi veri tabanı ortamında toplanması,
Projenin Amacı DSİ Genel Müdürlüğünde, Bölge Vaziyet Planı çalışmaları kapsamında üretilen ve mevcut DSİ faaliyetlerini içeren CBS veri setleri ile CBS Veritabanının incelenerek yine mevcut CBS donanım,
DetaylıWEB SERVİSLERİNİN CBS ALANINDA KULLANIMI
WEB SERVİSLERİNİN CBS ALANINDA KULLANIMI M. Erenoğlu 1, S. Altınbaş 2, Ö. Karaca 3 İzmir Büyükşehir Belediyesi Coğrafi Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü, Konak, İzmir. 1 mehmeterenoglu@izmir.bel.tr, 2 secilaltinbas@izmir.bel.tr,
DetaylıCOĞRAFİ VERİ SETLERİ VE SERVİSLERİNİN TANIMLANMASINDA METAVERİ KULLANIMI
Co rafyac lar Derne i Y ll k Kongresi Bildiriler Kitab 19-21 Haziran 2013, Fatih Üniversitesi, stanbul COĞRAFİ VERİ SETLERİ VE SERVİSLERİNİN TANIMLANMASINDA METAVERİ KULLANIMI ÖZET Arif Çağdaş AYDINOĞLU
DetaylıINS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0)
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü INS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0) Prof.Dr.YALÇIN ARISOY yalcin.arisoy@deu.edu.tr DERSİN KAPSAMI: Coğrafi Bilgi Sistemlerine
DetaylıCoğrafi Bilgi Teknolojileri
Prof. Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU İTÜ İnşaat Fakültesi Geomatik Mühendisliği Yrd. Doç Dr. Arif Çağdaş AYDINOĞLU İTÜ İnşaat Fakültesi Geomatik Mühendisliği Coğrafi Bilgi Teknolojileri Haritalar, yer ve yol bulmanın
DetaylıKENT GÜVENLİK YÖNETİM SİSTEMLERİ BİLEŞENLERİ İÇİN ANLAMSAL AĞ TABANLI BİLGİ PAYLAŞIMI
KENT GÜVENLİK YÖNETİM SİSTEMLERİ BİLEŞENLERİ İÇİN ANLAMSAL AĞ TABANLI BİLGİ PAYLAŞIMI Melihcan Türk 1, Murat Komesli 2 1 Yaşar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Doktora Programı
DetaylıTUCBS VE INSPIRE TEKNİK MİMARİSİ
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 11 15 Mayıs 2009, Ankara TUCBS VE INSPIRE TEKNİK MİMARİSİ H. Akıncı 1, Ç. Cömert 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
DetaylıSBE16 / Akıllı Metropoller Ekim 2016 / İSTANBUL
SBE16 / Akıllı Metropoller 13-15 Ekim 2016 / İSTANBUL TAKDİM PLANI Teknolojik Gelişim ve 3 Boyuta Geçiş : 2B gösterim tekniği haritacılığın doğuşundan beri kullanılmaktadır. Bu temsil şekli yerleşmiş alışkanlıklar
DetaylıESİS Projesi. Kaynaklar Bakanlığı
ESİS Projesi Hem ulusal, hem de uluslararası platformda enerji, bir ülkenin politika üretmesi ve uygulaması gereken en önemli stratejik alanlardan birisidir. Ülkemiz de sahip olduğu kritik jeopolitik konumu
DetaylıVERİ MADENCİLİĞİ (Web Madenciliği)
VERİ MADENCİLİĞİ (Web Madenciliği) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr Kaynak: M. Ali Akcayol, Gazi Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders Notları İçerik İnternet World Wide Web
DetaylıBilgi Servisleri (IS)
Bilgi Servisleri (IS) GRID Kullanıcı Eğitimi Boğaziçi Üniversitesi 2007, İstanbul Emrah AKKOYUN Konu Başlığı Neden ihtiyaç duyulur? Kullanıcılar kimlerdir? Bilgi Servisi türleri MDS ve BDII LDAP Bilgi
DetaylıKIYI ALANLARININ YÖNETİMİNDE KONUMSAL VERİ ALTYAPILARININ ÖNEMİ
KIYI ALANLARININ YÖNETİMİNDE KONUMSAL VERİ ALTYAPILARININ ÖNEMİ H.Akıncı 1, F. A. Sesli 1, S. Doğan 1 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 55139, Atakum, Samsun,
DetaylıFIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜH.
FIRAT ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜH. WSDL-SOAP MURAT TEZGİDER Web Servisi Nedir? web servisi :standart formatları kullanarak programlama dili, işletim sistemi ve platformdan bağımsız olarak bilgiyi paylaşan
DetaylıÖğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi
Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS 481052000001303 3 0 0 3 5 Dersin Yürütülmesi Hakkında Bu ders gerçek dünya problemlerinin analiz
DetaylıServis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi (SE 564) Ders Detayları
Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi (SE 564) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Servis Yönelimli Mimari ve İş Süreç Yönetimi SE 564
DetaylıFarklı Mobil Platformlar Üzerinde Servis Tabanlı Mimari(SOA) Yaklaşımı: Elektronik Uçuş Çantası Vaka Çalışması
Farklı Mobil Platformlar Üzerinde Servis Tabanlı Mimari(SOA) Yaklaşımı: Elektronik Uçuş Çantası Vaka Çalışması Emre Barış Aksu, STM A.Ş eaksu@stm.com.tr Cem Gündüz, STM A.Ş cgunduz@stm.com.tr Emrah Ayanoğlu,
DetaylıPORTAL TABANLI BİR UKVA GERÇEKLEŞTİRİMİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
PORTAL TABANLI BİR UKVA GERÇEKLEŞTİRİMİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER H. Akıncı 1, Ç. Cömert 2 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Müh.Bölümü, Kartoğrafya Anabilim Dalı, Samsun, hakinci@omu.edu.tr
DetaylıTMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon İNTERNET TABANLI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ UYGULAMALARINDA ULUSLARARASI STANDARTLAR
DetaylıĐSTEMCĐ SUNUCU SĐSTEMLER DERSĐ FĐNAL ÇALIŞMASI SORULAR YANITLAR
ĐSTEMCĐ SUNUCU SĐSTEMLER DERSĐ FĐNAL ÇALIŞMASI SORULAR YANITLAR 4.ÜNĐTE Đyi bir DNS in içermesi gereken özellikler nelerdir? ( 5 ) Đsimlendirme imlası açık ve süphesiz olmalıdır; Bir kullanıcı bir isme
DetaylıMODERN CBS YAKLAŞIMLARINDA VE ULUSAL MEKANSAL VERİ ALTYAPILARINDA WEB SERVİSLERİNİN YERİ VE OGC MEKANSAL WEB SERVİSLERİ KULLANIMININ İNCELENMESİ
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon MODERN CBS YAKLAŞIMLARINDA VE ULUSAL MEKANSAL VERİ ALTYAPILARINDA WEB SERVİSLERİNİN
DetaylıWeb Tasarımının Temelleri
1. Hafta Web Tasarımının Temelleri Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu www.artvin.edu.tr Temel Kavramlar İnternet HTML WWW HTTP, HTTPS FTP Web
DetaylıKAMU YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI ULUSAL BİLGİ SİSTEMİ VERİ TABANI TASARIMI
İçindekiler ÖNSÖZ SUNUŞ GİRİŞ KAMU YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI I 1 - GİRİŞ 1 2 - TÜRKİYE SÜRECİ 3 3 - İDARİ YAPILANMA 4 4 - MEVZUAT YAPILANMASI 4 5 - PERSONEL YAPILANMASI 5 6 - KAMU YÖNETİMİNİN
DetaylıPBBI Konumsal Zeka (MapInfo Suite) 6. MapInfo Kullanıcılar Konferansı. Çözüm ve Ürün Tanıtımı
PBBI Konumsal Zeka (MapInfo Suite) Çözüm ve Ürün Tanıtımı Luke Robinson Gelişmekte Olan Piyasalar, Teknik Muhasebe Müdürü 20 Ekim 2011 Gündem Konuları 2011 de konumsal zeka MapInfo Professional ve Masaüstü
DetaylıUNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) Sistemleri Arasındaki Temel Farklar Universal Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. 2010. Tüm hakları saklıdır.
DetaylıCBS Arc/Info Kavramları
Arc/Info Kavramları Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi (ESRI) Environmental Systems Research Institute Dünyadaki 50 büyük yazılım şirketinden birisidir Pazarın 1/3
DetaylıTARBİL Kapsamında Uydu ve Yersel Veri Tespit, Kayıtçı İşlem Yönetim Sistemi Geliştirilmesi
TARBİL Kapsamında Uydu ve Yersel Veri Tespit, Kayıtçı İşlem Yönetim Sistemi Geliştirilmesi Kurum Adı : İstanbul Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Proje Durumu : Tamamlandı. Projenin
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Yrd. Doç. Dr. Caner GÜNEY 18 MART 2014 ANKARA
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Analizi Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem analizi
DetaylıBM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7
BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım Sunum 7 Component(Bileşen) Diyagramları Sistemin fiziksel yapısını modellemede kullanılır. Bu fiziksel yapıdan kasıt gömülü kontroller, portlar, arayüzlerin yanı
DetaylıCENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam. Alper UĞUR
CENG 302 Yazılım Mühendisliği Yazılım Mimarisi - Devam Alper UĞUR Yazılım Mimarisi Gereksinim: NE? Mimari : NE+NASIL GEREKSİNİMLER (software architecture) Requirements : WHAT? Architecture : WHAT + HOW?
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Tasarımı Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem tasarımı
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ 1- BELEDİYEMİZ TEKNİK BİRİMLERİNİN İHTİYAÇ DUYDUĞU COĞRAFİ VERİLERİN BENTLEY CBS EKLENTİSİ İLE SUNULMASI: İhtiyaç duyulan coğrafi verilerin
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ
Detaylı1.Mailbox Server Role:
Exchange Server 2007 Role bazlı mimarisi ile organizasyonda ki mail trafiğini sağlamak için farklı sunucular üzerine farklı işlevselliğin dağıtılması ile karşımıza çıkıyor.daha önceki Exchange Server 2003
DetaylıSınıf Diyagramları Amaç: Sınıf Diyagramları Nasıl Çizilir?
Sınıf Diyagramları Sınıf diyagramı statik bir diyagramdır. Bir uygulamanın statik görünümünü temsil eder. Sınıf diyagramı sadece bir sistemin farklı yönlerini görselleştirmek, açıklamak ve belgelemek için
DetaylıMTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları
18 19 Kasım 2015, ATO Congresium, Ankara MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları Dr. Engin Öncü SÜMER, Dr. Erol TİMUR, Yıldız NURLU, Pemra KUMTEPE ve Dr. Türkan
DetaylıYazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım
Yazılım Yeniden Yapılamaya Yönelik Bir Kurumsal Mimari: Model Güdümlü ve Ontoloji Tabanlı Bir Yaklaşım Doç.Dr. Murat Paşa UYSAL Prof.Dr. A. Erhan MERGEN Yazılım Yeniden Yapılama Genel olarak Yazılım Yeniden
DetaylıWeb Madenciliği (Web Mining)
Web Madenciliği (Web Mining) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Genel bilgiler Değerlendirme Arasınav : 25% Ödevler : 15% Final Projesi : 30% Final Sınavı : 30%
DetaylıYazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım
Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım İbrahim Onuralp Yiğit 1, Nafiye Kübra Turhan 2, Ahmet Erdinç Yılmaz 3, Bülent Durak 4 1,2,3,4 ASELSAN A.Ş.
DetaylıElbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı
HAFTA IV Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2016 2017 Güz Yarıyılı Open System Interconnection (OSI) OSI modeli sıradüzensel 7 katmandan oluşur. OSI modeli hala geliştirilmekte olmasına rağmen satıcılar ve standart
DetaylıOGC WEB SERVİSLERİ İLE ÜÇ BOYUTLU HARİTACILIK UYGULAMALARI
OGC WEB SERVİSLERİ İLE ÜÇ BOYUTLU HARİTACILIK UYGULAMALARI M. Erbaş 1, H. Şahin 1, Z. Alkış 2 1 Harita Genel Komutanlığı, 06100, Cebeci, Ankara. mehmet.erbas@hgk.msb.gov.tr, hakan.sahin@hgk.msb.gov.tr,
DetaylıSpring Ekosisteminde Kurumsal Yazılım Geliştirme. Kenan Sevindik Harezmi Bilişim Çözümleri A.Ş.
Ekosisteminde Kurumsal Yazılım Geliştirme Kenan Sevindik Harezmi Bilişim Çözümleri A.Ş. Hakkımızda Harezmi Bilişim Çözümleri 2011 yılında kuruldu Uzmanlık alanlarımız Kurumsal uygulama geliştirme Java
DetaylıElbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı EKi Salı, Perşembe Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU
Elbistan Meslek Yüksek Okulu 2015 2016 Güz Yarıyılı 22-23 EKi. 2015 Salı, Perşembe Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU OSI modeli sıradüzensel 7 katmandan oluşur. OSI modeli hala geliştirilmekte olmasına rağmen
DetaylıProf.Dr. Tolga Elbir
Prof.Dr. Tolga Elbir Coğrafya + Bilgi Sistemi + Coğrafya, yeryüzünü beşeri (insanoğlu ile ilgili) ve fiziki açılardan araştıran bilim dalıdır. Coğrafya, kartografi, yani harita biliminden daha geniş bir
DetaylıTÜİK e-vt Teknik Kılavuz
TÜİK e-vt Teknik Kılavuz Genel Açıklamalar Mayıs 2015 ANKARA Versiyon: 1.1 1/6 Versiyon Yayım Tarihi Eklenen/Silinen/Değişen Bölüm Açıklama 1.0 20.02.2014 ---- Kılavuzun ilk sürümü. 1.1 04.05.2015 Sayfa
DetaylıMİLLİ EMLAK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları
MİLLİ EMLAK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları 1 UYGULAMA HAKKINDA Uygulama Milli Emlak Genel Müdürlüğü için İstanbul ilinin Fatih, Beykoz ve Çatalca ilçeleri
DetaylıAnlamsal Web Servislerinin Dinamik Çağrımı
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 2, MAYIS 2015 71 Anlamsal Web Servislerinin Dinamik Çağrımı Özgür GÜMÜŞ 1, İsmail YÜREK 2 1 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
DetaylıOtomasyon Sistemi. Dünya CBS Günü Zirve ve Sergi Etkinliği 18-19 Kasım 2015 / Ankara
Otomasyon Sistemi Dünya CBS Günü Zirve ve Sergi Etkinliği 18-19 Kasım 2015 / Ankara Amaç : Mekansal planlama sürecinin bilgi teknolojileri kullanılarak takip edilebilir ve sorgulanabilir biçimde; doğru,
DetaylıSE4SEE A Grid-Enabled Search Engine for
SEE-GRID Bölgesel Uygulaması SE4SEE A Grid-Enabled Search Engine for South Eastern Europe Doğu Avrupa Bölgesi için Grid-Tabanlı Arama Motoru B. Barla Cambazoglu, Ata Turk, Evren Karaca, Cevdet Aykanat,
DetaylıInternet te Pazarlama
Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Reklâm Doğrudan posta Telepazarlama Internet Internet - Büyüklük Kullanıcı sayısı 665 milyon (International
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ - EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU Ders Kodu Bim Kodu Ders Adı Türkçe Ders Adı İngilizce Dersin Dönemi T Snf Açıl.Dönem P
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ArcGIS SERVER A GİRİŞ EĞİTİMİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ArcGIS SERVER A GİRİŞ EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ArcGIS
DetaylıT.C. BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
T.C. BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI WEB SERVİSLERİ TABANLI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ HAZIRLAYAN Fırat TURAN Ankara - 2006 T.C.
DetaylıInternet te Pazarlama
Internet te Pazarlama Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Reklâm Doğrudan posta Telepazarlama Internet Internet - Büyüklük Kullanıcı
DetaylıBirlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberi 2.1 Sürümü Güncellemeleri Hakkında Not
Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberi. Sürümü Güncellemeleri Hakkında Not Mayıs 0. Genel Güncelleme ve Değişiklikler.. Yeni Sınıflandırma Sistemi Kurumların, Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberine
DetaylıSU KALITE SİSTEMİ. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başarsoft Su Kalite Bilgi Dokumanı 10.10.2013 İçindekiler 1. SU KALITE SİSTEMİ... 2 1.1 Sistemin Genel Amaçları:... 3 1.2 Kullanılan Bileşen ve Teknolojiler:... 4 2. UYGULAMALARA
DetaylıBBY 163: Bilgi Yönetimi Kavramları
BBY 163: Bilgi Yönetimi Kavramları Yaşar Tonta İpek Şencan Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü E-posta: {yasartonta, ipekscn}@gmail.com SLAYT 1 Bibliyografik tanımlama Üst veri / Metadata
DetaylıMobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek 1, R. Cenk Erdur 2 1,2
Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Özlem Özgöbek 1, R. Cenk Erdur 2 1,2 Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir ozlem.ozgobek@ege.edu.tr, cenk.erdur@ege.edu.tr Özet: İnternet erişiminin
DetaylıYönetim Sistemleri Kurulumu
Yönetim Sistemleri Kurulumu TEKİM - Teknolojik ve Kurumsal İşbirliği Merkezi Bilgi ve İletişim Sistemleri Sanayi, Danışmanlık ve Ticaret Ltd. Sti. Adres (Merkez): Mustafa Kemal Mahallesi 2131. Sokak 27/22
DetaylıInternet te Pazarlama
Internet te Pazarlama Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Reklâm Doğrudan posta Telepazarlama Internet Internet - Büyüklük Kullanıcı
DetaylıElbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı
HAFTA III Bilgi iletişim sistemi : Bilgi iletişim sistemi, dağıtık sistem içerisinde düğümler arasındaki iletişimi desteklemekle yükümlüdür. İletişim sistemi, iletişim ağı ile bağlanmış herhangi bir düğümün,
DetaylıBulut Bilişim. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Web Servisleri
Bulut Bilişim Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Web Servisleri Ediz TÜRKOĞLU 05-07-8509 Özlem GÜRSES 05-07-8496 Savaş YILDIZ 05-07-8569 Umut BENZER 05-06-7670 İ çerik İçerik...2 Bulut Bilişim Nedir?...3
DetaylıGerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi
Gerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi Gerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretim İşi projesi ile, il ve ilçelerde kentsel ve gelişme alanlarını kapsayan, ÇŞB ve diğer kamu kurum ve
Detaylıe-fatura UYGULAMASI (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 ANKARA e-fatura Uygulaması (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 Versiyon : 1.
e-fatura UYGULAMASI (Entegrasyon Kılavuzu) Şubat 2010 ANKARA Versiyon : 1.0 1/17 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı Versiyon : 1.0 2/17 Tanımlar ve Kısaltmalar...4 1 Giriş...7
DetaylıSAĞLIK BİLGİ SİSTEMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
TANIM Sağlık hizmetlerinin bilgisayar aracılığı ile gerçekleştirilmesi, elektronik ortamda bilgi alışverişinin otomatik olarak yapılması gibi, tıbbi, finansal ve mali hizmetler açısından ortaya çıkan detaylı
DetaylıBilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları
Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bilgi Sistemleri Tasarımı SE 503 Her İkisi 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi
ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat ArcGIS ile Su Yönetimi Genel Bir platform olarak ArcGIS,
DetaylıWEB SERVİSLERİNİN ANLAMSAL ETİKETLENMESİ. Yasemin YÜKSEK 1. Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yyuksek@comu.edu.
WEB SERVİSLERİNİN ANLAMSAL ETİKETLENMESİ 1 Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yyuksek@comu.edu.tr Yasemin YÜKSEK 1 ÖZET Web servisleri, birlikte çalışabilirlik esasları
DetaylıMobil Cihazlardan Web Servis Sunumu
Akademik Bilişim 10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 10-12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi Mobil Cihazlardan Web Servis Sunumu Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İzmir ozlem.ozgobek@ege.edu.tr,
DetaylıAvlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi
Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi Kurum adı : T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve
DetaylıÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE
ÖZGÜR YAZILIMLAR İLE J2EE Buğra Çakır bugra@ibrahimcakir.com Seminer İçeriği 1. İki ve üç katmanlı yazılım mimarileri 2. Java ve J2EE platformu 3. Özgür yazılımlar ile J2EE 4. Eclipse, Lomboz ve JBoss
DetaylıWEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS)
WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS) Hale ALTINOVA, Yasemin YALÇIN, ve Serdar ARSLAN Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgi lem Daire Bakanlıı, ANKARA altinova@metu.edu.tr,
Detaylıe-devlette Teknolojik Gelişmeler (ISE 423) Ders Detayları
e-devlette Teknolojik Gelişmeler (ISE 423) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS e-devlette Teknolojik Gelişmeler ISE 423 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön
DetaylıCBS de Kocaeli Modeli. Yusuf Ziya DEMİRCİ Harita Y. Mühendisi
CBS de Kocaeli Modeli Yusuf Ziya DEMİRCİ Harita Y. Mühendisi Kocaeli 12 ilçesi bulunan Kocaeli 1.6 milyon nüfusa sahiptir. Ülkemizin en büyük sanayi kuruluşları Kocaeli nde bulunmaktadır. Kişi başına düşen
DetaylıGeleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru
Geleneksel Yazılım Mühendisliğinden Alana Özel Yazılım Mühendisliğine Doğru DR. ÇAĞATAY ÇATAL TÜBİTAK-UEKAE Bilişim Teknolojileri Enstitüsü cagatay.catal@bte.mam.gov.tr www.cagataycatal.com İçerik 1. Giriş
DetaylıDünya CBS Günü 2015. 19 Kasım 2015, Ankara
Dünya CBS Günü 2015 19 Kasım 2015, Ankara Amaç Projenin amacı; kentsel analiz, planlama, tasarım ve karar destek süreçlerinin iyileşmesine katkı sağlamak amacıyla 3 Boyutlu Kent Veri Modelinin ve örnek
DetaylıBSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER
BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER Yazılımı ve Genel Özellikleri Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Kablosuz Ağların Modellemesi ve Analizi 1 OPNET OPNET Modeler, iletişim sistemleri ve
DetaylıVeritabanı Dersi. Teoriden Pratiğe. Çağıltay N.E., Tokdemir G. Veritabanı Sistemleri Dersi -Bölüm XXV: Web'den Erişim Çağıltay, N., Tokdemir, G.
Veritabanı Dersi Teoriden Pratiğe Çağıltay N.E., Tokdemir G. Veritabanı Sistemleri Dersi -Bölüm XXV: Web'den Erişim Çağıltay, N., Tokdemir, G. BÖLÜM 25 Web den Erişim Ortak Geçit Arayüzü Bazı Web Kavramları
DetaylıVeri Erişim ve Yönetim Kütüphanesinin Servis Tabanlı Mimari ile Tasarlanması H. Doğan Köseoğlu, S.Bozbey
Veri Erişim ve Yönetim Kütüphanesinin Servis Tabanlı Mimari ile Tasarlanması H. Doğan Köseoğlu, S.Bozbey Hande DOĞAN KÖSEOĞLU 04.11.2010 Kapsam Veri Erişim ve Yönetim Kütüphanesi Bileşen Tabanlı Mimari
DetaylıDITA ile Uygulama Belgeleri Hazırlamak
Özgür Web Teknolojileri Günleri 2011 DITA ile Uygulama Belgeleri Hazırlamak Adil Güneş AKBAŞ adil@ozguryazilim.com.tr DITA? Özelleştirilmiş, konu tabanlı(topic-based), yapılandırılmış belge yazma mimarisi
Detaylı