SAĞLIK EKONOMİSİ. Prof. Dr. Mehmet TOKAT
|
|
- Aysel Yonca Cevahir
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 SAĞLIK EKONOMİSİ Prof. Dr. Mehmet TOKAT * H.Ü. İ.İ.B.F. İktisat Bölümü, Öğretim Üyesi * H.Ü. Sağlık İdaresi Yüksekokulu Müdürü * H.Ü. Sağlık Ekonomisi ve Sağlık Politikası Arş. Ve Uyg. Merkezi Müdürü
2 I. SAĞLIK EKONOMİSİ NEDİR?
3 I. SAĞLIK EKONOMİSİ NEDİR? Sağlık ekonomisi genel ekonomi bilimi kurallarının sağlık sektörüne uygulanmasıyla, yani bu kuralların sağlık sektörüne adapte edilmesiyle ortaya çıkan uygulamalı bir alt daldır. Genel ekonominin tanımı
4 I. SAĞLIK EKONOMİSİ NEDİR? Sağlık ekonomisi, Sağlık sektörüne ayrılan kaynaklarını en iyi şekilde (en ekonomik, etkili, verimli, rasyonel) kullanarak en yüksek düzeyde sağlık hizmeti üretmek ve bunu toplumu oluşturan sosyal gruplar ve fertler arasında en iyi bölüştürmek şeklinde tanımlanabilir. Yani iki temel bileşeni vardır: EN İYİ ÜRETİM ve EN İYİ BÖLÜŞÜM
5 KAYNAKLAR (ÜRETİM FAKTÖRLERİ) EMEK (İŞGÜCÜ) SERMAYE TOPRAK GİRİŞİM SAĞLIK İŞGÜCÜ SAĞLIKTA SERMAYE SAĞLIKTA TOPRAK GİRİŞİM
6 SAĞLIK İŞGÜCÜ HEKİM DİŞ HEKİMİ HEMŞİRE ECZACI DİĞER SAĞLIK PERSONELİ İDARİ PERSONEL VERİMLİLİK POLİKLİNİK SAYISI AMELİYAT SAYISI VİZİT SAYISI TETKİK SAYISI
7 SERMAYE TIBBİ CİHAZLAR - HASTA YATAĞI - Yatan hasta sayısı (YHS) - Yatak işgal oranı (YİO) - Yatak devir hızı (YDH) - Ortalama yatış süresi (OYS) - Hasta Günü Sayısı (HGS) - TOMOGRAFİ CİHAZLARI -RÖNTGEN CİHAZLARI -DİĞERLERİ İLAÇLAR TIBBİ SARF MALZEMELERİ DİĞER SARF MALZEMELER
8 TOPRAK BİNA AMORTİSMANLARI SABİT YATIRIM AMORTİSMANLARI
9 II. SAĞLIK EKONOMİSİNİ DOĞURAN FAKTÖRLER
10 SAĞLIK EKONOMİSİNİN ÖZELLİKLERİ Sağlık hizmetlerinin talep esnekliği katıdır. Sağlık hizmetlerinin bir bölümü toplumsal özellik taşır. Sağlık hizmetlerine olan talep tesadüfidir. Sağlık hizmetlerinde kişinin talebini hekim belirler. Hasta almış olduğu sağlık hizmetlerinin kalitesini ve karakterini ölçme yeteneğine sahip değildir. Sağlık hizmetleri çoğu kez kar amaçlı olmayıp sosyal amaçlıdır.
11 III. SAĞLIK EKONOMİSİ SİSTEMİ
12 Ekonomik Sistem: ARZ TALEP OPTİMAL FİYAT FİNANSMAN
13 SAĞLIK EKONOMİSİ SİSTEMİ DEVLET Çalışan Primleri İşveren Primleri KAMU SÜBVANSİYONLARI SAĞLIKLI NÜFUS HASTA SOSYAL GÜVENLİK SAĞLIK SİGORTASI SAĞLIK HİZMETLERİ ÜRETİM SEKTÖRÜ HASTANE HEKİM İLAÇ Sağlık Sigortası Ödemeleri Kişinin Yaptığı Harcamalar Sigorta Ödemeleri SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ Hastane SAĞLIK HİZ. PİYASASI İlaç Hekim SAĞLIK HİZMETLERİ ARZI
14 TALEBİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Fiyat Gelir Tüketici zevk ve tercihleri İleriye yönelik fiyat beklentileri Diğer mal veya hizmetlerin fiyatları (Sağlıkta, yaş, cinsiyet, kültür çok etkili)
15 ARZI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Fiyat Yatırım Teknoloji Kapasite kullanım oranı
16 SAĞLIKTA TALEP TAHMİN YÖNTEMLERİ 1. Talebin geçmiş deneyimler yoluyla tahmin edilmesi 2. İhtiyacın tahmini yoluyla talebin tahmin edilmesi 3. Subjektif yöntem 4. Zaman serileri analizi ile talebin tahmin edilmesi - Basit trend yöntemi - Serbest çizim yöntemi - Hareketli ortalamalar yöntemi -Yarım ortalamalar yöntemi - En küçük kareler yöntemi 5. Regresyon analizi
17 IV. SAĞLIKTA KULLANILAN KAYNAKLAR (SAĞLIK HARCAMALARI) VE FİNANSMANI
18 Tablo 1: Seçilmiş Bazı Ülkelerde Sağlık Harcamalarının GSYİH İçindeki Yeri (%) Ülkeler Ulusal Sağlık Sistemi İngiltere 3,9 5,6 7,0 7,0 6,8 6,9 7,2 7,3 7,5 7,7 Finlandiya 3,8 6,4 7,5 7,6 7,3 6,9 6,9 6,7 7,0 7,3 İsveç - 9,1 8,1 8,4 8,2 8,3 8,4 8,4 8,8 9,2 Danimarka - 9,1 8,2 8,3 8,2 8,4 8,5 8,4 8,6 8,8 İrlanda 3,7 8,4 7,5 7,2 7,0 7,3 7,4 7,1 7,4 7,8 2. Liberal Sağlık Sistemi U.S.A 5,0 8,7 13,3 13,2 13,0 13,0 13,0 13,1 13,9 14,6 İsviçre 4,9 7,3 9,7 10,1 10,2 10,3 10,5 10,4 10,9 11,2 Japonya 3,0 6,5 6,8 7,0 6,9 7,2 7,4 7,6 7,8-3. Bismarkien Sağlık Sistemi Almanya - 7,0 10,6 10,9 10,7 10,6 10,6 10,6 10,8 10,9 Hollanda - 7,5 8,4 8,3 8,2 8,1 8,2 8,2 8,5 9,1 Avusturya 4,3 7,6 8,2 8,3 7,6 7,7 7,8 7,7 7,6 7,7 Fransa 3,8 7,1 9,5 9,5 9,4 9,3 9,3 9,3 9,4 9,7 4. Karma Sağlık Sistemi İtalya - - 7,4 7,5 7,7 7,7 7,8 8,1 8,3 8,5 İspanya 1,5 5,4 7,6 7,6 7,5 7,5 7,5 7,5 7,5 7,6 Portekiz - 5,6 8,2 8,4 8,5 8,4 8,7 9,2 9,3 9,3 Yunanistan - 3,7 5,0 5,1 5,0 4,9 5,2 5,2 5,0 5,0 5. Diğer Ülkeler Meks ika - - 5,9 5,9 5,5 5,4 5,6 5,0 5,3 5,3 Kore - - 1,7 1,9 2,0 2,3 2,3 2,4 3,2 - Kaynak: ECO Sante' OCDE 2004, 1.Ed.
19 Tablo 2: Toplam Sağlık Harcamalarının Parasal Büyüklüğü Ülkeler Grup İngiltere Finlandiya İsveç Danim arka İrlanda Grup U.S.A İsviçre Japonya Grup Almanya Hollanda Avusturya Fransa Grup İtalya İspanya Portekiz Yunanistan Diğer Grup Meksika Kore Kaynak: OECD Health Data/2003
20 Tablo 3: Seçilmiş Bazı Ülkelerde Kişi Başına Sağlık Harcaması (Dolar/ Yıl) Ülkeler U.S.A İngiltere Almanya Fransa Japonya İsveç Kaynak: OECD Health Data/2003
21 Tablo 4: Toplam Sağlık Harcamalarının Finansmanı (%) Ülkeler 1995 Kamu Özel 1996 Kamu Özel 1997 Kamu Özel 1998 Kamu Özel 1999 Kamu Özel 2000 Kamu Özel 2001 Kamu Özel 1. Grup İngiltere 83,9 16,1 82,9 17,1 80,1 19,9 83,8 16,2 80,5 19,5 80,9 19,1 82,2 17,8 Finlandiya 75,6 24,4 75,8 24,2 76,1 23,9 79,4 20,6 75,3 24,7 75,1 24,9 75,6 24,4 İsveç 86,7 13,3 86,9 13,1 85,8 14,2 89,4 10,6 85,7 14,3 85,0 15,0 85,2 14,8 Danim arka 82,5 17,5 82,4 17,6 82,3 17,7 84,7 15,3 82,2 17,8 82,5 17,5 82,4 17,6 İrlanda 71,6 28,5 71,4 28,6 74,6 23,4 71,3 28,7 72,8 27,2 73,3 29,7 76,0 24,0 2. Grup U.S.A 45,4 54,6 45,6 54,4 45,3 54,7 39,5 60,5 44,2 55,8 44,2 55,8 44,4 55,6 İsviçre 53,8 46,2 54,7 45,3 55,2 44,8 50,4 49,6 55,3 44,7 55,6 44,4 - - Japonya 79,1 20,4 78,7 21,3 77,7 22,3 75,2 24,8 78,1 21,9 78,3 21, Grup Almanya 76,7 23,3 76,8 23,2 75,3 24,7 77,2 22,8 74,8 25,2 75,0 25,0 74,9 25,1 Hollanda 71,0 29,0 66,2 33,8 67,8 32,2 66,6 33,4 63,3 36,7 63,4 36,6 63,3 36,7 Avusturya 71,8 28,2 70,6 29,4 70,9 29,1 75,6 24,4 70,0 30,0 69,7 30,3 - - Fransa 76,3 23,7 76,1 23,9 76,2 23, ,0 24,0 75,8 24,2 76,0 24,0 4. Grup İtalya 72,2 27,8 71,8 28,2 72,2 27,8 77,6 22,4 72,0 28,0 73,4 26,6 75,3 24,7 İspanya 72,2 27,8 72,4 27,6 72,5 27,5 79,2 20,8 72,1 27,9 71,7 28,3 71,4 28,6 Portekiz 61,7 38,2 64,7 35,2 64,8 35,2 53,7 16,3 67,6 32,4 68,5 31,5 69,0 31,0 Yunanistan 52,0 48,0 53,0 47,0 52,8 47,2 54,1 45,9 53,4 46,6 56,1 43,9 56,0 44,0 5. Diğer Grup Meksika 41,9 58,1 41,2 58,8 43,8 56, ,4 50,6 47,9 52,1 45,9 54,1 Kore 36,5 63,5 38,8 61,2 41,0 59,0 29,8 70,2 43,1 56,9 44,4 55,6 - - Kaynak: OECD Health Data/2003
22 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 51,5 41,3 32,9 30,8 23,5 22,6 21,3 20,4 18,6 18,5 16,8 15,9 15,8 15,4 15,2 15,2 14,5 13,5 11,0 10,6 10,5 10,4 9,0 8,6 0,0 7,7 Meksika Kore İsviçre Türkiye İspanya İtalya Macaristan Finlandiya Avusturya Avustralya Japon Danimarka Kanada YeniZellanda ABD İzlanda Norveç İrlanda İngiltere Slovak Cum. Almanya Fransa Hollanda Çek Cum. Luksemburg Tablo 5: Net Cepten Harcamaların Toplam Sağlık Harcamaları İçindeki Oranı (%) Kaynak: Eco-Santé, OCDE, 2003
23 Tablo 6: İlaç Harcamalarının Toplam Sağlık Harcamaları İçindeki Oranı (%) Ülkeler Grup İngiltere 15,3 15,6 15, ,1 Finlandiya 14,1 14,4 14,8 15,0 15,1 16,0 15,7 Danim arka 9,1 8,9 9,0 9,0 8,7 8,7 8,9 İsveç 12,3 13,6 12,4 14,0 13,9 14,0 13,5 İrlanda 10,4 10,5 10,2 10,0 10,5 11,0 10,3 2. Grup U.S.A 8,9 9,2 9,6 10,0 11,3 12,0 12,4 İsviçre 10,0 10,0 10,3 10,0 10,5 11,0 - Japonya 21,6 20,4 19,2 17,0 16,4 16,0-3. Grup Almanya 12,7 12,8 12,9 13,0 13,5 14,0 14,3 Hollanda 11,0 11,0 11,0 9,7 10,0 10,0 10,1 Fransa 17,6 17,6 18,0 19,0 19,5 20,0 21,0 4. Grup İtalya 20,9 21,1 21,3 22,0 22,3 22,0 22,3 Portekiz 23,2 23,6 23,5 23, Yunanistan 15,7 16,1 16,2 14,0 13,8 14,0 14,0 5. Diğer Grup Meks ika ,8 20,0 25,9 Kore 21,9 19,8 17,0 14,0 13,9 16,0 - Kaynak: OECD Health Data/2003
24 Tablo 7: Seçilmiş Bazı Ülkelerde Kişi Başı İlaç Harcamaları 2001 (Dolar/Yıl) Ülkeler 1. Grup İngiltere 199 Finlandiya 255 Danimarka 227 İsveç 290 İrlanda Grup U.S.A 605 İsviçre 282 (2000) Japonya 455 (2000) 3. Grup Almanya 345 Hollanda 216 Fransa Grup İtalya 352 İspanya - Portekiz 218 (2000) Yunanistan Diğer Grup Meks ika 103 Kore 92 (2000) Kaynak: OECD Health Data/2003
25 Tablo 8: Türkiye'de Kamu Sağlık Harcamaları (Milyon $) Kamu Kurumları Sağlık Bakanlığı Üniversiteler Bakanlıklar MSB-TSK KİT SSK Bağ-Kur Emekli Sandığı Belediyeler Fonlar Toplam Çift Sayıma Giren Harcamalar Net TKSH GSMH'ya Oran% 2,5 2,5 2,5 2,4 2,7 2,9 3, Kaynak: M. Tokat, "T.C. S.B. Proje Genel Koordinatörlüğü", , Ankara
26 Tablo 9: Türkiye'de Özel Sektör Sağlık Harcamaları (Milyon $) Özel Hastane H Hekim H Diş Hekimi H Doğrudan Özel İlaç H Toplam TÖSH/GSMH % 1,2 1,2 1,1 1,0 1,1 1,2 1,3 Kaynak: M. Tokat, "T.C. S.B. Proje Genel Koordinatörlüğü", , Ankara
27 Tablo 10: Toplam Sağlık Harcamaları (Milyon $) * 2000* 2001** Kamu Sağlık H Özel Sağlık H Toplam TSH/GSMH % 3,7 3,7 3,6 3,4 3,8 4,1 4,8 6,4 6,6 5,1 Kaynak: M. Tokat, "T.C. S.B. Proje Genel Koordinatörlüğü", , Ankara (*) USH Verileri (**) DPT Verileri
28 Tablo 11: Kişi Başına Sağlık Harcaması (Dolar) Dolar / Kişi / Yıl Kaynak: 1)M. Tokat, "T.C. S.B. Proje Genel Koordinatörlüğü", , Ankara 2)1999/2000 Yılı Verileri için USH
29 Tablo 12: Kurumlarda Yapılan Kişi Başına Sağlık Harcaması (Dolar) SSK Bağ-Kur Emekli Sandığı Bakanlıklar MSB-TSK
30 Tablo 13: Türkiye'de Toplam Sağlık Harcamalarının Finansman Kaynakları Vergiler S. Sigorta Primleri Cepten Ödemeler Toplam Kaynak: 1) M. Tokat, "T.C. S.B. Proje Genel Koordinatörlüğü", , Ankara 2) 1999/2000 Yılı Verileri için USH
31 Tablo 14: Türkiye'de İlaç Harcamaları (Milyon $) Kamu İlaç Harcamaları Sağlık Bakanlığı Üniversiteler Bakanlıklar MSB-TSK KİT Belediyeler Özel Statülü Primli Sosyal Güvenlik Kurumu İlaç Harcamaları SSK Bağ-Kur Emekli Sandığı Özel Sektör İlaç Harcamaları Özel Hastaneler doğrudan Özel Sektör Toplam İlaç Harcamaları Toplam İlaç Harcamaları /TSH 29,0 31,5 29,2 23,9 27,8 34,7 32,4 33,5 Kaynak: 1) Tokat, M., (2001) Türkiye Sağlık Harcamaları ve Finansmanı , T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, s:43, 56, Ankara 2) Tokat, M., (2001) "Türkiye Sağlık Harcamaları ve Finansmanı 1997, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, s:28,39,42, Ankara 3) 1999/2000 Yılı Verileri için USH
32 Tablo 15: Türkiye İlaç Piyasası 2001 (Milyon $) Tutarı % Serbest Eczane Piyasası ,6 SSK Piyasası ,4 Hastane Piyasası ,0 Toplam ,0 Kaynak: IMS Health ve SSK
33 Tablo 16: Sosyal Güvenlik Kuruluşlarının Son YıllardaGerçekleştirmiş Oldukları İlaç Harcamaları Milyar TL. % Milyar TL. % Milyar TL. % Devlet Memurları İçin Yapılan Harcamalar 307,3 51,4 507,9 50,7 861,1 52,0 Emekli Sandığı 358,1 57,5 660,1 60, ,7 59,7 SSK 572,4 44,7 992,6 44,0 1876,6 52,3 Bağ-Kur 458,3 62,8 780,4 63,5 1321,5 60,2 Kaynak: İlgili Konuların İstatistik Bültenleri ve Konsolide Devlet Bütçesi
34 V. SAĞLIKTA EKONOMİK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
35 MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ MALİYETLER I. Sağlık hizmetlerinin organizasyonu işletme maliyetleri: Sağlık personelinin zamanı ve ücretleri Tıbbi ve diğer sarf malzemeleri (ilaç, yemek, temizlik, alet, malzeme, enerji, amortisman v.s.) II. Hasta ve ailesinin sebep olduğu harcamalar Hasta ailesinin ekonomik harcamaları Kaybedilen işgücü maliyeti Psikolojik maliyetler III. Sağlık sektörü dışındaki kayıplar ÇIKTILAR I. Hastanın fiziki ve sosyal işlevlerindeki değişmeler II. Kaynak kullanımında değişmeler (Parasal avantajlar) Sağlık hizmetleri organizasyonu ve işletmesiyle ilgili olarak -Asıl hastalık için -Bu hastalığa bağlı diğer hastalıklar için Hasta ve ailesinin faaliyetlerine bağlı avantajlar Harcamalarda tasarruf ve kayıp iş gününden tasarruf III. Hastanın ve ailesinin hayat kalitesindeki iyileşmeler (utility)
36 Sağlıkta maliyet etkililik yöntemi şu dört şekilde kullanılabilmektedir: 1. Maliyet kar analizi (cost benefit analysis) 2. Masraf minimizasyonu analizi (cost minimisation analysis) 3. Maliyet / etkililik analizi (cost / effectiveness analysis) 4. Maliyet / fayda analizi (cost / utility analysis
37 1. MALİYET KAR ANALİZİ Bu yöntem, kar amaçlı sağlık hizmetleri için geçerlidir. Yani gerek hizmetlerin birim maliyetlerinin, gerekse hizmetlerin satış fiyatının para ile,ifade edilebilmesi durumunda kullanılır. Üretim maliyeti ile elde edilen gelir arasında ilişki kuran karlılık analizi şu beş şekilde karşımıza çıkar.
38 1.1. Ortalama Karlılık Oranı Yöntemi Bu yöntem, bir zaman süreci içinde yayılmış projesinin ortalama yıllık kar ının ilk yatırım tutarına oranlanmasından ibarettir. Dolayısıyla bu yöntemin sağlığı projenin veya faaliyetin yıllık toplam masraflarıyla, gelirlerinin çok iyi hesaplanmasına bağlıdır. Brüt ve net karlılık olmak üzere iki şekilde hesaplanır.
39 Brüt Ortalama Karlılık Oranı Projenin yayıldığı zaman süresinde elde ettiği toplam karının yıl sayısına bölünmesiyle elde edilen ortalama yıllık karın, ilk yatırım tutarına bölünmesiyle bulunur. Görüldüğü gibi, örneğin kar amaçlı bir hastanenin hem yıllık, hem de ekonomik ömrü için karlılık oranının hesaplanmasını mümkün kılar. Şu formül yardımıyla çözümlenir:
40 Brüt Ortalama Karlılık Oranı R B = P + P + P +... P n n I o RB = Brüt ortalama karlılık oranı Pn = Ekonomik yıl boyunca sağlanan karlar n = Projenin ekonomik ömrü (yıl) Io = İlk yatırım tutarı
41 Net Ortalama Karlılık Oranı Bu oran projenin yayıldığı zaman süresi içinde elde edilen karların toplamından ilk yatırım tutarı düşüldükten sonra, kalan net karın projenin ekonomik ömür süresine bölünmesi ile elde edilen değerin ilk yatırım tutarına bölünmesi şeklinde hesaplanır
42 Net Ortalama Karlılık Oranı R N = ( P + P + P +... P ) n n I o I o
43 Bu şekilde hesaplanan brüt veya net ortalama karlılık oranı, harcanan her bir birim paranın yıllık % ne kadar kar veya zarar sağlayacağını gösteriri ve yatırımcı için kabul edilen asgari bir oranla karşılaştırılarak projenin kabul edilebilir olup olmadığını ortaya koyduğu gibi, çeşitli proje alternatifleri arasında hangisinin daha karlı çalıştığının saptanmasına yarar.
44 1.2. Geri Ödeme Süresi Yöntemi Bu yöntem, proje için harcanan paranın ne kadar süre içinde geri alınabileceğini gösterir. Hesaplanan geri ödeme süresi ekonomik açıdan karar almaya iki şekilde cevap verir: a. Kabul edilmiş asgari bir süre ile söz konusu proje için hesaplanan geri ödeme süresi karşılaştırılır ve buna göre proje kabul veya reddedilir. b. İki veya daha fazla proje arasında seçim yapmaya yarar. Yani geri ödeme süresi en kısa olan projenin ekonomik açıdan seçilmesi gerektiğini ifade eder.
45 1.2. Geri Ödeme Süresi Yöntemi Hesaplama şekline gelince, bir projenin geri ödeme süresi, yıllık karların sabit ya da değişken miktarlarda oluşuna göre farklı şekilde hesaplanır. G.Ö.S.= Projenin toplam giderleri Yıllık kar = Io P şeklinde sonuç ortaya çıkar.
46 1.2. Geri Ödeme Süresi Yöntemi Yıllık karlar dalgalanıyorsa, her yıl elde edilen kar, projenin toplam giderine eşit oluncaya kadar toplanır. Toplamı eşit kılan durumdaki yıl sayısı geri ödeme süresini verir. I o = P P P P şeklinde hesaplanır.
47 1.2. Geri Ödeme Süresi Yöntemi Ancak bu iki yöntem paranın zaman içindeki değer kaybını dikkate almadıkları için, özellikle enflasyonist ortamda kullanılması gereken bu iki yöntem anlam açısından zayıf olduğu için, bunların yerine şu yöntemler tercih edilmelidir.
48 1.3. İç Karlılık Oranı Yöntemi Paranın zaman değerini göz önüne alması açısından ilk iki yönteme göre teorik açıdan daha geçerli bir yöntemdir. Çok kullanılan bu yöntemin bir diğer adı da Sermayenin Marjinal Verimliliği dir. İç karlılık oranı, bir yatırım projesinin faydalı ömrü boyunca sağlayacağı gelirlerin bugünkü değerini, yapılan yatırımın şimdiki değerine eşit kılan iskonto oranı olarak tanımlanır; ve şu şekilde formüle edilir.
49 1.3. İç Karlılık Oranı Yöntemi m I m n = (1 + r) n (1 + n= 1 m+ n P m m+ n r) I= Yatırım Tutarı n= Yatırım tamamlama süresi m= Projenin ekonomik ömrü P= Yıllık kar r= İç karlılık oranı
50 1.3. İç Karlılık Oranı Yöntemi İç karlılık oranı yönteminde r oranı en büyük olan proje en ekonomik projedir ve 1 TL nin yılda ne kadar kar sağladığını bugünkü para cinsinden ifade eder.
51 1.4. Net Bugünkü Değer Yöntemi Bu yöntem hem projenin ekonomik ömrünü, hem de paranın zaman değerini göz önüne aldığı için üstünlüğü olan yöntemlerdendir. Genellikle bir projenin kabul edilmesinde ilk aranan husus, projeden elde edilecek gelirlerin, proje için yapılan masraflardan fazla olmasıdır. İşte net bugünkü değer yöntemi bunu ortaya koyan bir yöntemdir. Bu nedenle bütün gelir ve giderler önceden kabul edilmiş bir iskonto (faiz v.s.) oranı üzerinden bugüne indirgenir ve aralarındaki fark hesaplanırsa net bugünkü değer bulunmuş olur. Şöyle formüle edilir:
52 1.4. Net Bugünkü Değer Yöntemi V = n P m I m n (1 + r) m+ n (1 + r) n m+ 1 n= 1 V= Net bugünkü değer n= Yatırımın tamamlanma süresi m=projenin ekonomik ömrü r= Gerçek faiz oranı P= Yıllık gelir
53 1.4. Net Bugünkü Değer Yöntemi Projenin ekonomik olması için ön koşul V>0 olmalıdır. Dolayısıyla V sıfırdan ne kadar büyükse proje o kadar karlı demektir. Birden fazla proje arasında seçim söz konusu olduğunda, öncelik sırası net bugünkü değerlerin büyüklüğüne göre sıralanır.
54 1.5. Fayda / Masraf Oranı Yöntemi Bu yöntem esas itibariyle net bugünkü değer yöntemine benzer. Aralarındaki fark, net bugünkü değer yönteminde projenin net gelirlerinin bugünkü değerlerinden, proje masraflarının bugünkü değerleri çıkarılırken, fayda / masraf oranı yönteminde gelir ve maliyetlerin bugünkü değerleri birbirlerine oranlanır. Dolayısıyla formülü şöyledir:
55 R 1.5. Fayda / Masraf Oranı Yöntemi m = n = m + 1 n n = 1 (1 + I P n m r ) (1 + r ) m + 1 n
56 1.5. Fayda / Masraf Oranı Yöntemi Görüldüğü gibi projelerin ekonomik ömürleri boyunca sağlayacağı gelirlerin ve yol açacağı masrafların, belirli bir faiz oranı ile iskonto edilmiş bugünkü değerleri arasındaki oransal ilişkiyi ortaya koyan fayda / masraf oranı, R>1 olmak durumunda karlılığı, R<1 olma durumunda da zararı işaret eder. R ne ölçüde birden büyük olursa karlılık oranı da o ölçüde yüksek olur.
57 Yukarıda açıklanan Maliyet / kar analizleri hakkında özet olarak şu söylenebilir; İç karlılık oranı yöntemi gerçek faiz oranını göz önüne almadığı için pratik açıdan kolaylıkla kullanılabilir. Ancak uygulamada bu durum, avantajdan çok eksiklik getirdiği için, net bugünkü değer ve fayda / masraf oranı yöntemleri daha uygun kriterler olmaktadır. Bununla beraber, ekonomideki gerçek faiz oranını, yani sermayenin alternatif maliyetini hesaplamanın olanaksız veya son derece güç olduğu hallerde, yine iç karlılık oranını kullanmak faydalı olur. Öte yandan, aynı temel üzerine kurulmuş olmasına rağmen, fayda / masraf oranı yöntemi de net bugünkü değer yöntemi nden daha çok kullanılır.
58 2. MALİYET MİNİMİZASYONU YÖNTEMİ Maliyet ve gelirlerin parasal olarak ifade edilemediği durumlarda kullanılan yöntemlerden biri olan maliyet minimizasyonu ana hatlarıyla şöyle açıklanabilir: Bu yöntemde yapılan iş, eş fayda sağlayan bir sağlık hizmeti için kullanılan farklı tıbbi tedavi ve tanı yöntemlerinden en ucuz olanının seçilmesidir. Örneğin bronşit tedavisi için eş etkili farklı yöntemler olsun, bu yöntemlerden hangisi daha ucuzsa o yöntemin seçimi yapılır. Bu şekilde aynı tedavi en ucuz, yani en az veya en etkili kaynak kullanılarak gerçekleştirilmiş olur. Dolayısıyla aynı işi daha pahalıya maleden yöntemler elenerek kaynak tasarrufu sağlanmış olur.
59 2. MALİYET MİNİMİZASYONU YÖNTEMİ Örneğin Lowson ve arkadaşları, oksijenoterapi ile evde yapılan bronşit tedavisinde şu üç yöntemi mukayese etmişler; 1. Şişede oksijen ile tedavi 2. Sıvı oksijen ile tedavi 3. Oksijen yoğunlaştırıcı ile tedavi aynı sonucu veren bu üç yöntemden en ucuz olanını en ekonomik olarak tavsiye etmişlerdir. Yine aynı şekilde aynı sonucu veren, yani eş etkili üç ilaçtan en ucuzunu seçmekte masraf minimizasyonuna diğer bir örnektir.
60 2. MALİYET MİNİMİZASYONU YÖNTEMİ Sağlıka uygulanan ekonomik değerlendirme yöntemleri içinde en basit yöntem olan masraf minimizasyonu yönteminde en önemli nokta, mukayese edilecek sağlık aktivitelerinin benzer sonuç vermesidir. Aksi takdirde, en ucuz yöntemin seçimi en etkili yöntemin seçimi anlamına gelmeyecektir. Tersine faydası olmayan bir ilacın veya tedavi yönteminin sadece ucuz olması sebebiyle seçimi boşuna para harcamak olacaktır. Yani eş fayda sağlamayan sağlık faaliyetlerinin bu yöntemlerle değerlendirilmesi mümkün değildir.
61 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Sağlık hizmetlerinin ekonomik değerlendirilmesinde en çok kullanılan yöntem maliyet / etkililik analizi yöntemidir. Bu yöntemde yapılan ekonomik değerlendirmenin esası, sunulan farklı sağlık hizmetlerinden elde edilen çıktılardan daha az maliyetle elde edilenin seçilmesidir. Ancak bu yöntemi maliyet minimizasyonu ile karıştırmamak gerekir. Maliyet / etkililik yönteminde elde edilen çıktı, maliyet minimizasyonunda olduğu gibi eş anlamlı değildir.
62 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse: böbrek transplantasyonu ile kalp cerrahi hizmetlerinin karşılaştırılarak hangisinin daha etkili olduğu araştırılacak olsun: Böbrek transplantasyonu (X), Kalp cerrahisi (Y) ile gösterilsin. Böbrek transplantasyonu ile kazanılan yaşam yılı (M), Kalp cerrahisi ile kazanılan yaşam yılı (N) olarak kabul edilecek olursa, burada yapılacak değerlendirme, her bir faaliyetin kazandırmış olduğu yaşam yılının maliyetlerini (C) hesaplamak ve karşılaştırmaktan ibarettir Hangisi daha ucuza mal ediliyorsa o faaliyet ekonomik olarak daha etkili kabul edilecektir. Bu açıklamayı formüle edecek olursak:
63 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Böbrek transplantasyonu için: Kalp cerrahisi için: Kazanılmış (M) yıl Mx Kazanılmış (N) yıl Ny X faaliyetinin maliyeti = Xc X faaliyetinin maliyeti = Yc
64 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Dolayısıyla Mx Xc = Ny Yc Arasında mukayese yapılarak yaşam yılı daha ekonomik olan tıbbi faaliyet seçilmiş olacaktır.
65 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Sağlık sektöründe en geçerli ve en çok kullanılan maliyet / etkililik analizi yöntemini bir başka örnekle zenginleştirecek olursak: Böbrek transplantasyonu işlemi; evde diyaliz, hastanede diyaliz, peritoenal diyaliz şeklinde yapılacak olursa, her bir yöntemle kazanılan yaşam yılının maliyeti farklı olacaktır. Yaşam yılını daha az maliyetle sağlayan yöntem diğerlerine göre daha az maliyetli olacaktır.
66 3. MALİYET / ETKİLİLİK ANALİZİ Bir başka örnekte hastane için verilebilir. Örneğin aynı amaçlı üç hastanenin herhangi bir servisinde yatan hastaların ortalama hasta günü maliyetleri hesaplanırsa, bunlar arasında benzer hizmeti daha ucuza sağlayan hastane o servis için daha maliyet etkili çalışıyor olacaktır. Gerek herhangi bir hastanenin kendi iç faaliyetlerinin etkili çalışıp çalışmadığını ortaya koymak, gerekse birbirine benzer hastaneleri ekonomik açıdan karşılaştırmak için çok etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.
67 4. MALİYET / FAYDA ANALİZİ Sağlık hizmetlerinin ekonomik etkililiğini gösteren diğer bir yöntemde maliyet / fayda analizidir. Bu yöntemde yapılan değerlendirme maliyet / etkililik yönteminin eksikliğini gideren bir yöntem olması nedeniyle teknik açıdan üstün bir yöntemdir. Çünkü bu yöntemde belli bir maliyetle elde edilen çıktının kalitesi de dikkate alınmaktadır. Kazanılan yaşam yılı veya gününden hastayı en çok memnun eden faaliyetin seçimi yapılacaktır. Yani sayı değil kaliteyi ön plana alan bir yöntemdir. Ancak bu yöntemi kullanmak pratikte kolay değildir. Zira hem kaliteyi, hem de maliyetleri sağlıklı şekilde ölçmek gerekecektir ki bu da her zaman kolay olmaz.
68 VI. HASTANELERDE PERFORMANS GÖSTERGELERİ
69 VI.1. MALİYETLER Ortalama hasta günü maliyeti, yatak maliyeti, yatan hasta maliyeti Ortalama ameliyat maliyetleri Ortalama tetkik ve film maliyetleri
70 VI.2. YATAK ETKİNLİĞİ Yatak İşgal Oranı (YİO) YİO = YGS X 100 Teorik HGS Ortalama Yatış Süresi (OYS) OYS = Yatılan Gün Sayısı (YGS) YHS Yatak Devir Hızı (YDH) YDH = YHS THY
71 VI.3. HEKİM VE HEMŞİRE ETKİNLİĞİ Fiili Yatak Sayısı (FYS) / Hekim Dolu Yatak Sayısı (DYS) / Hekim Hasta Günü Sayısı (HGS) / Hekim Yatan Hasta Sayısı (YHS) / Hekim Hemşire / Hekim
72 VI.4. MALİ ETKİNLİK Sağlık Personel Ücretleri / Toplam Hastane Harcamaları Sağlık Personel Ücretleri / Toplam Ücret Harcamaları Hekim Ücretleri / Sağlık Personel Ücretleri Hekim Ücretleri / Toplam Harcamalar İdari Personel Ücretleri / Toplam Harcamalar Toplam Harcamalar / Hekim Sayısı
73 VI.4. GELİR / GİDER ETKİNLİĞİ Net Hasta Gelirleri / Toplam Harcamalar Net Hasta Gelirleri / Toplam Personel Giderleri Net Hasta Gelirleri / Sağlık Personeli Ücretleri Net Hasta Gelirleri / Hekim Ücretleri
74 Teşekkürler
SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar
SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Talep ve talep fonksiyonunu etkileyen etmenler Talep: Satın alma gücü ile desteklenen istektir. Bireysel talep fonksiyonunu etkileyen etmenler: 1. Fiyat
DetaylıSağlıkta Maliyet. B.Burcu TANER Mayıs.2015
Sağlıkta Maliyet B.Burcu TANER Mayıs.2015 14 Mayıs 2015 tarihinde Acıbadem Üniversitesi nde yapılan ASG XV. Hemşirelik Haftası Etkinliklerinde sunulmuştur. Hedef Daha geniş kitleler için daha iyi sağlık
DetaylıProf. Dr. Mehtap Tatar
Ulusal Sağlık k Hesapları Prof. Dr. Mehtap Tatar 15.04.2006 Hacettepe Üniversitesi Sağlık k Ekonomisi ve Sağlık k Politikası Araştırma rma ve Uygulama Merkezi (HÜSEP) Ulusal Sağlık k Hesapları Amaç: Türkiye
DetaylıYuanli Liu, Yusuf Çelik, Bayram Şahin Ankara, 23 Eylül 2005
Türkiye Sağlık Harcamaları: Uygunluk, Verimlilik, Hakkaniyet Yuanli Liu, Yusuf Çelik, Bayram Şahin Ankara, 23 Eylül 2005 Sunum İçeriği Amaç & Yaklaşım Temel Bulgular Politika Önerileri 2 Çalışmanın Cevaplamaya
DetaylıBİR BAKIŞTA SAĞLIK -AVRUPA 2010 -
BİR BAKIŞTA SAĞLIK -AVRUPA 2010 - (OECD ve Avrupa Birliği işbirliğinde hazırlanan Bir Bakışta Sağlık-Avrupa 2010 adlı yayının özetidir) AĞUSTOS 2011 ANKARA İçindekiler ÖZET 1 BÖLÜM 1- SAĞLIĞIN DURUMU...
DetaylıTürkiye de Sağlık Harcamalarının Finansal Sürdürülebilirliği
Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır: Sağlık insanın; bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam iyilik halidir. Türkiye de Sağlık Hakkı (T.C.Anayasası 56.Madde) Herkes sağlıklı ve dengeli
DetaylıSağlıkta Maliyet Kavramı. Doç. Dr. Sedat ALTIN Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Sağlıkta Maliyet Kavramı Doç. Dr. Sedat ALTIN Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Sektörü (Piyasası) Sağlık sektörünü diğer sektörlerden ayıran temel farklılık,
DetaylıTÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU. Bursa Bölge Müdürlüğü
SAĞLIK HARCAMALARI ĠSTATĠSTĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN AÇIKLAMALAR Sağlık harcamaları konusunda veri derleme ve analiz çalışmaları, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü tarafından geliştirilen Sağlık Hesapları Sistemi
Detaylı5.1. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3]
Ek Karar 5.1. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri [2005/3] KARAR NO Y 2005/3 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Göstergeleri Ülkemizin bilim ve teknoloji performansı, aşağıdaki
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2016 Aralık ayında 2015 yılına ait Sağlık İstatistikleri Yıllığı yayınlanmıştır. Söz konusu çalışma; T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI
DetaylıAraştırmacı İlaç Firmaları Derneği AİFD Türkiye 2006 Yılı İlaç Harcamaları Değerlendirmesi. bilgilendirme notu. Sayfa 1
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği AİFD Türkiye 2006 Yılı İlaç Harcamaları Değerlendirmesi bilgilendirme notu Sayfa 1 İçindekiler: Konu Sayfa Genel Değerlendirme: Türk ilaç piyasasında neler oldu?... 3
DetaylıSAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM
1 SAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM Temmuz 2018 Sağlık harcamaları ekonomik kriz sonrası yaşadığı düşüşten sonra artma eğilimi göstermiştir. 2016 yılında sağlık harcamaları, 2017 yılında beklenenden daha
DetaylıTürkiye Bilişim Sektörü:
TÜBİSAD Raporu Tanı1m Toplan1sı TÜRKİYE NİN DİJİTAL EKONOMİYE DÖNÜŞÜMÜ Türkiye Bilişim Sektörü: Yeri, Önemi, Evrimi ve Yetenekleri Yılmaz Kılıçaslan Anadolu Üniversitesi İktisat Bölümü Eskişehir 14 Şubat
DetaylıKALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ
Yükseköğretim Sisteminin Uluslararasılaşması Çerçevesinde Türk Üniversitelerinin Uluslararası Öğrenciler İçin Çekim Merkezi Haline Getirilmesi Araştırma Projesi KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI
Detaylıdenetim mali müşavirlik hizmetleri
SİRKÜLER 31.08.2015 Sayı: 2015/018 Konu: 01.07.2015 31.12.2015 TARİHLERİ ARASINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI 01.07.2015 31.12.2015 döneminde, ticari
DetaylıAvrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi
Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)
Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı
DetaylıYeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar
Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Recep Kapar Muğla Üniversitesi recepkapar@sosyalkoruma.net www.sosyalkoruma.net Sosyal Güvenlik Harcamaları Yüksek Değildir Ülke İsveç Fransa Danimarka Belçika
DetaylıReel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama
Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz
DetaylıFİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME
Niyazi ÖZPEHRİZ FİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME 1. Giriş Finansal sistemin işleyişi, ekonomik büyüme üzerinde önemli etkilere sahip olabilmektedir. İyi işleyen bankacılık sistemi ve menkul
DetaylıSosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları. Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 2010
Sosyal Güvenlikte Reform Süreci ve Mali Sonuçları Tuncay Teksöz TBB Ekonomistler Platformu 29 Temmuz 21 SOSYAL GÜVENLİK REFORMU Nasıl Bir Dönüşüm İçindeyiz? Emeklilik hak ve yükümlülüklerin tüm çalışanlar
DetaylıEĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ
EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi kökeni Yunanca da ki oikia (ev) ve nomos (kural) kelimelerine dayanır. Ev yönetimi anlamına gelir. Ekonomi yerine, Arapça dan gelen iktisat
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)
Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı
DetaylıAvrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)
Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında
DetaylıOECD VE AB KAPSAMINDA EN ELVERİŞSİZ YATIRIM ORTAMI TÜRKİYE DE TABLO 1
OECD VE AB KAPSAMINDA EN ELVERİŞSİZ YATIRIM ORTAMI TÜRKİYE DE TABLO 1 OECD VE AB ÜLKELERĠNDE YATIRIM ORTAMININ ÇEKĠCĠLĠK SIRALAMASI, 2005 Yeni Zelanda ABD Kanada Norveç Avusturalya Danimarka İngiltere
DetaylıOECD, Avrupa Birliği Sağlık İstatistikleri ve Türkiye
İzleme Ölçme ve Değerlendirme Kurum Başkan Yardımcılığı Editor Aziz KÜÇÜK Hazırlayanlar H. Erkin SÜLEKLİ Alper MORTAŞ OECD, Avrupa Birliği Sağlık İstatistikleri ve Türkiye Hastanelerde Beşeri ve Fiziki
DetaylıAsgari ücretli her 100 lirasının 30 unu vergi olarak veriyor
Tarih:10.01.2010 Sayı: 2010/1 Asgari ücretli her 100 lirasının 30 unu vergi olarak veriyor Vergi ve prim yükü çalışanı canından bezdirdi. 2007 de bin 500 lira maaş alan bir çalışan her 100 liranın 50 lira
DetaylıSOSYAL GÜVENLİK REFORMU. A.Tuncay TEKSÖZ TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
SOSYAL GÜVENLİK REFORMU A.Tuncay TEKSÖZ TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İşgücünün Durumu TÜRKİYE KENT KIR 2005 2006 2005 2006 2005 2006 Kurumsal olmayan sivil nüfus (000) 71 915 72 879 44 631 45
DetaylıBÖLGELERE GÖRE DEĞİŞMEKLE BERABER İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 30 U AŞIYOR
19/04/2008 2008/9 BASIN BÜLTENİ BÖLGELERE GÖRE DEĞİŞMEKLE BERABER İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 30 U AŞIYOR Dünyada işsizlik oranı istihdam halinde olmayan, son üç ay içinde iş aramış ve 15 gün içinde iş başı yapabilecek
DetaylıSİRKÜLER NO: 2014 / 06
SİRKÜLER NO: 2014 / 06 23.01.2014 Konu: 1 Ocak 2014 31 Aralık 2014 tarihleri arasında geçerli gelir vergisinden istisna edilen yurt içi, yurt dışı ve KKTC gündelik tutarları hk. Bilindiği üzere, gelir
DetaylıEducation at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition
Education at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition Summary in Turkish Bir Bakışta Eğitim: OECD Göstergeleri - 2006 Türkçe Özet Bir Bakışta Eğitim, eğitimciler, politika yapıcılar, öğrenciler ve velilere
DetaylıTürkiye, OECD üyesi ülkeler arasında çalışanların en az boş zamana sahip olduğu ülke!
Türkiye de İnsanlar Zaman Yoksulu, Kadınlar Daha da Yoksul 1 KEİG Platformu 3 Ocak 2019 Zaman kullanımı ile ilgili karşılaştırmalı istatistiklere bakıldığında, Türkiye özel bir konuma sahip. İstihdamda
Detaylı8 Aralık 2016, İstanbul
8 Aralık 2016, İstanbul 1 Asgari ücret sadece asgari ücret değil Yıl Asgari Ücretli Sayısı (Bin) Zorunlu Sigortalı Sayısı (Bin) Asgari Ücretli Oran (%) 2004 2.697 6.181 44 2005 3.042 6.919 44 2006 3.763
DetaylıÇok tatil yapan ülke imajı yanlış!
Tarih: 19.05.2013 Sayı: 2013/09 İSMMMO nun Türkiye de Tatil ve Çalışma İstatistikleri raporuna göre Türkiye tatil günü sayısında gerilerde Çok tatil yapan ülke imajı yanlış! Türkiye, 34 OECD ülkesi arasında
DetaylıA.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123
Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB
DetaylıKonu: TARİHLERİ ARASINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI
DUYURU Sayı: 2017/013 BURSA, 10.01.2017 Konu: 01.01.2017 30.06.2017 TARİHLERİ ARASINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI Maliye Bakanlığı, Bütçe ve Mali
Detaylıİşletmeler bu kapsamda yaptıkları harcamaları Gerçek Gider Yöntemi ve Harcırah Yöntemi olmak üzere iki yöntemden birini seçerek giderleştirebilirler.
İŞLE İLGİLİ SEYAHAT GİDERLERİNİN VE HARCIRAHLARIN VERGİSEL BOYUTU AYSEL ARSLAN S. M. MALİ MÜŞAVİR I. GENEL BİLGİ İşletmelerde çeşitli nedenlerle seyahat ve konaklama harcamaları ortaya çıkabilmektedir.
DetaylıGENÇLERĠN ĠġĠ OLMADIĞI GĠBĠ Ġġ ARAYIġI DA YOK
06 Temmuz 2015 GENÇLERĠN ĠġĠ OLMADIĞI GĠBĠ Ġġ ARAYIġI DA YOK TĠSK in OECD ve TÜĠK verileri ile yaptığı analize göre, 6 milyon genç boģta geziyor, üstelik bunların 4,7 milyonu iģ de aramıyor. Sorunun temel
DetaylıAvrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri
Büyükdere Cad. No. 141 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank
DetaylıTÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT ÜLKE ARASINDA
İşsizlik ve İstihdam Raporu-Aralık 2017 16 Temmuz 2018, İstanbul İŞSİZLİK VE İSTİHDAM RAPORU- TEMMUZ 2018 MEVSİMSEL ETKİLERDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ARTTI, İSTİHDAM DÜŞTÜ TÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT
DetaylıSAĞLIKTA YATIRIM PLANLAMASI 4 Aralık 2015 İSTANBUL
SAĞLIKTA YATIRIM PLANLAMASI 4 Aralık 2015 İSTANBUL Seyit YALÇIN KALKINMA BAKANLIĞI 1 SUNUM İÇERİĞİ - MEVCUT DURUM (ALTYAPI-HARCAMA) - 10. KALKINMA PLANI (GENEL) - 10. KALKINMA PLANINDA SAĞLIK - ÖNCELİKLİ
DetaylıII. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI
II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün
DetaylıSağlık Reformunun Mali Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi. A. Tuncay Teksöz Pfizer,Türkiye Sağlık Politikası Koordinatörü
Sağlık Reformunun Mali Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi A. Tuncay Teksöz Pfizer,Türkiye Sağlık Politikası Koordinatörü T.Teksöz, K.Helvacıoğlu ve Y.Kaya Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle
DetaylıYeni kanun teklifi neden yeterli değildir?
tepav Economic Policy Research Foundation of Turkey Yeni kanun teklifi neden yeterli değildir? Güven Sak 28 Şubat 2012 Çerçeve Ne yapmak istiyoruz? İnsan gücümüz dünyanın en büyük 10 uncu ekonomisi olma
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara
AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA
AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DE JENERİK İLAÇ ENDÜSTRİSİ 2 HAZİRAN 2005 ANKARA GÜNDEM Türkiye - Genel Bilgiler Orijinal - Jenerik İlaç Türkiye İlaç Sektörü Diğer Ülkeler ile Karşılaştırma Değerlendirme ve
DetaylıSİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2012/189 Ref: 4/189
SİRKÜLER İstanbul, 17.08.2012 Sayı: 2012/189 Ref: 4/189 Konu: 01.07.2012 31.12.2012 TARİHLERİ ARASINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI Gelir Vergisi Kanunu
DetaylıKÜRESEL KRİZLERİN YEREL YÖNETİMLERE ETKİLERİ. Erol KAYA
KÜRESEL KRİZLERİN YEREL YÖNETİMLERE ETKİLERİ Erol KAYA 1) EKONOMİK KRİZ Kriz, genel ekonominin mevcut konumunu ve geleceğini etkileyen hiç beklenmeyen bir anda ortaya çıkan ve genelde önlem alınmakta geç
DetaylıSAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI
EK-18 SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI Türk sağlık sisteminin temel özelliklerinden biri, gerek hizmet sunumu, gerekse finansmanı açısından farklı rejimlerden oluşmuş olmasıdır. Sağlık hizmetleri bir yandan
DetaylıAB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma
AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara Kursun 6. Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü AB Sosyal Politikası Sınırlı Yetkinlik Serbest
DetaylıSayı : 2015 / 6 Konu: Bilgilendirme 06 Ocak 2015. Ertürk Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti. tarafından yayınlanan 2 nolu sirküler ilişikte sunulmuştur.
Sayı : 2015 / 6 Konu: Bilgilendirme 06 Ocak 2015 Değerli Üyemiz, Ertürk Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti. tarafından yayınlanan 2 nolu sirküler ilişikte sunulmuştur. Bilgilerinizi rica eder, çalışmalarınızda
Detaylı2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196
DetaylıProf. Dr. Semih ÖZ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Kamu hizmetleri Konu 4: Kamu Hizmetleri Prof. Dr. Semih ÖZ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 2 Ocak 2018; NKARA 1 Anayasa BKK / KHK Anayasa Mahkemesi 2Kamu hizmetleri Güçler ayrılığı kuramı
DetaylıOECD Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (2011) (Mahalli İdare Vergi Gelirleri Dahil)
Danimarka Norveç Yeni Zelanda İzlanda İsveç Finlandiya Belçika Avustralya Kanada İtalya Lüksemburg İsviçre İngiltere Avusturya ABD OECD İrlanda Almanya Hollanda AB 27 Fransa İsrail İspanya Şili Japonya
DetaylıGENEL İŞLETME İŞLETMEN. Yrd. Doç. Dr. Hasan ALKAN
GENEL İŞLETME İŞLETMEN LETMENİN N KURULUŞ ÇALIŞMALARI Yrd. Doç. Dr. Hasan ALKAN İşletme denince köşe başındaki bakkaldan büyük bir demir çelik işletmesine kadar çeşitli tipte girişimler söz konusu olabildiğine
DetaylıSİRKÜLER İstanbul,
SİRKÜLER İstanbul, 05.01.2018 Sayı: 2018/026 Ref:4/026 Konu: 01.01.2018 30.06.2018 TARİHLERİ ARASINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI Gelir Vergisi Kanunu
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü 1960-2013
Türkiye de Bankacılık Sektörü 196-213 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası Kart Merkezi,
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011
Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu,
DetaylıTarih : Sayı : Konu : 2019 Yılı İlk Altı Aylık Dönemde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Harcırah Tutarları
Tarih : 28.01.2019 Sayı : 201920 Konu : 2019 Yılı İlk Altı Aylık Dönemde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Harcırah Tutarları I Giriş Devlet memurlarına verilen yurt içi gündelik tutarları Bütçe Kanunu
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde
DetaylıTÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI İstanbul Ekonomi ve Finans Konferansı Dr. İbrahim Turhan Başkan Yardımcısı 20 Mayıs 2011 İstanbul 1 Sunum Planı I. 2008 Krizi ve Değişen Finansal Merkez Algısı II. III.
DetaylıEndişeye mahal yok (mu?)
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Endişeye mahal yok (mu?) Güven Sak İstanbul, 19 Ekim 2011 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 Reel milli gelir (1960=100) www.tepav.org.tr
DetaylıSİRKÜLER İstanbul, 20.01.2014 Sayı: 2014/027 Ref: 4/027
SİRKÜLER İstanbul, 20.01.2014 Sayı: 2014/027 Ref: 4/027 Konu: 2014 YILINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI 19.12.2013 tarih ve 2013/227 sayılı sirkülerimizde,
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2013 Aralık
Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2013 Aralık Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası
Detaylı2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ
2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA DÜNYA PAZARINDA 1.406.544 2.178 0,155% DÜNYA ÇI ÇI NİN MEVCUT YE ÇI NİN DÜNYA INDAKİ ÇI MEVCUT DEKİ RAKİP ÇILAR MİKTAR 1 - Çin 521.837 0
Detaylı1. Demiryolu Karayolu Denizyolu Havayolu Taşımacılığı Satın Almalar ve Birleşmeler... 12
Sektörel Görünüm: Yük Taşımacılığı ve Limancılık Ağustos 2018 I İÇİNDEKİLER 1. Demiryolu... 6 2. Karayolu... 7 3. Denizyolu... 8 4. Havayolu Taşımacılığı... 11 5. Satın Almalar ve Birleşmeler... 12 1.
DetaylıİSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE TEKSTİL VE KONFEKSİYON DIŞ TİCARETİ 2006
İSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE TEKSTİL VE KONFEKSİYON DIŞ TİCARETİ 2006 8.000.000 TÜRKİYE TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATI 2004 2005 2006 $ 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000
DetaylıTürkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi
Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi Mehmet ATASEVER Mayıs, 2015 Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013
DetaylıAVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü
DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü KONYA ÖZELİNDE YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE BAZLI ANALİZİ 06.08.2014 1 DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail
DetaylıÜcretler yüzde 12 eridi, çalışan yoksullaştı
25.10.2009 2009/21 Ücretler yüzde 12 eridi, çalışan yoksullaştı Ekonomik krizden en fazla etkilenen ülkeler arasında yer alan Türkiye, bu süreçte işsizler ordusunu en fazla büyüten ülkelerden biri olurken
DetaylıORAN ANALİZİ 8. VE 9. HAFTA
ORAN ANALİZİ 8. VE 9. HAFTA Genel Olarak Oran Analizi p Oran analizi tekniğinin amacı, finansal tablo kalemlerinin aralarındaki anlamlı ve yararlı ilişkilerden yola çıkarak bir işletmenin cari finansal
Detaylı24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL
24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım
DetaylıBüyüme Rakamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Tablo 1. En hızlı daralan ve büyüyen ekonomiler 3. 2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi
POLİTİKANOTU Mart2011 N201126 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Ayşegül Dinççağ 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Büyüme Rakamları Üzerine
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
DetaylıEğitimde en pahalı ülke ABD en ucuz Kazakistan
On5yirmi5.com Eğitimde en pahalı ülke ABD en ucuz Kazakistan Yurt dışında eğitimin en pahalı adresi yıllık 38 bin dolar ile Amerika, en ucuzu ise 4 bin 500 dolarla Kazakistan oldu. Yayın Tarihi : 12 Temmuz
DetaylıTürkiye ve Dünya Ülkelerinde Sağlık Harcamaları, İlaç Geri Ödemeleri ve Türkiye de Sağlık Ekonomisinin Durumu
Türkiye ve Dünya Ülkelerinde Sağlık Harcamaları, İlaç Geri Ödemeleri ve Türkiye de Sağlık Ekonomisinin Durumu Prof. Dr. A. Murat Tuncer 4 Mayıs 2007, İstanbul Türkiye de Sağlık Harcamaları ve İlaç Finansman
Detaylıdenetim mali müşavirlik hizmetleri
SİRKÜLER 20.01.2014 Sayı: 2014/008 Konu: 2014 YILINDA GEÇERLİ OLACAK GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA YURT İÇİ VE YURT DIŞI HARCIRAH TUTARLARI 1- Yurt İçi Gündelikler: Belirlenen bu yeni kat sayılara göre uygulanacak
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2014 Mart
Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2014 Mart Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası Kart
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü
Türkiye de Bankacılık Sektörü 196-211 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası Kart Merkezi,
DetaylıTürkiye de Sağlık Reformu: Sağlıkta Dönüşüm Projesi
Türkiye de Sağlık Reformu: Sağlıkta Dönüşüm Projesi Doç. Dr. Bülent Gümüşel Hacettepe Üniversitesi Sağlık Ekonomisi ve Sağlık Politikası Araştırma ve Uygulama Merkezi HUSEP Sunum içeriği Sağlık Reformunun
DetaylıDEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2008/26 İstanbul, 3 Mart 2008 KONU : Yurt Dışı Gündeliklerine
DetaylıAVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.
28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam
DetaylıYrd. Doç. Dr. İlkay TAŞ GÜRSOY Dokuz Eylül Üniversitesi
AVRUPA BİRLİĞİ NDE SAĞLIK TURİZMİ Yrd. Doç. Dr. İlkay TAŞ GÜRSOY Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık turizmi nedir? hastaların ihraç edilmesi? tıbbi hizmetlerin ithal edilmesi? sağlığın/sağlık hizmetlerinin
Detaylıalfa ymm İstanbul, ALFA GENELGE 2017 /12 Konu : Yurtiçi ve Yurtdışı Seyahat Gündelikleri
alfa ymm Alfa YMM Ltd. Şti. Halaskargazi Cad. Çankaya Apt. No.266 Kat. 5 Şişli - İstanbul Ofis : (0212) 343 65 65 (Pbx) Fax : (0212) 343 31 41 İstanbul, 20.01.2017 ALFA GENELGE 2017 /12 Konu : Yurtiçi
DetaylıVERGİ POLİTİKASI ANALİZ ARACI OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ GELİR RASYOSU
VERGİ POLİTİKASI ANALİZ ARACI OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ GELİR RASYOSU Dr. Hasan AYKIN I. GİRİŞ Katma Değer Vergisi (KDV), 1980 lerin ortalarından itibaren pek çok ülkede temel vergi kalemi niteliği kazanmıştır.
Detaylı2014-2015 ERASMUS+ PERSONEL HAREKETLİLİĞİ BAŞVURUSU
2014-2015 ERASMUS+ PERSONEL HAREKETLİLİĞİ BAŞVURUSU Değerli Öğretim Elemanlarımız ve İdari Personelimiz, Cumhuriyet Üniversitesi Dış İlişkiler Birimi ERASMUS+ Kurum Koordinatörlüğü 2014-2015 akademik yılında
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü Mart
Türkiye de Bankacılık Sektörü 2007-2012 Mart Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası Kart
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...
DetaylıPERFORMANS SİSTEMİ. Prof. Dr. YAVUZ ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi
PERFORMANS SİSTEMİ Prof. Dr. YAVUZ ÇOŞKUN Gaziantep Üniversitesi SAĞLIK SİSTEMİ TANIMI WHO Dünya Sağlık Raporu (2000) de : Sağlık sistemi, birincil amacı sağlığın geliştirilmesi, yeniden tesisi ve sürekliliğinin
DetaylıSERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en
DetaylıTürkiye de Kadın İstihdam Sorununa Çözümler LİZBON SÜRECİ ve KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ
Türkiye de Kadın İstihdam Sorununa Çözümler LİZBON SÜRECİ ve KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Kongresi Ankara, 25 Ağustos 2008 Y.Doç.Dr. İpek İlkkaracan İstanbul Teknik Üniversitesi Kadının
DetaylıPazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018
AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ Ekim 2018 Pazar 2018 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında toplam otomotiv pazarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,4 artarak 1 milyon 342 bin adet
DetaylıSAY 211 SAĞLIK EKONOMİSİ
SAY 211 SAĞLIK EKONOMİSİ Sağlık Ekonomisi Nedir? YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 211 SAĞLIK EKONOMİSİ - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN Sağlık Ekonomisinin Tanımı Sağlık ekonomisi, ekonomi biliminin (özelde
Detaylı01.07.2010-31.12.2010 arası 0,059445 0,7931
Sayı: YMM.03.2010-54 Konu: Vergi Mevzuatında 2010 yılında Uygulanacak Had ve Tutarlar ( Rakamlar) II İZMİR. 19.7.2010 Muhasebe Müdürlüğüne, 1.) Asgari Ücret Asgari Ücret Tespit Komisyonu nun 2009/1 sayılı
DetaylıArtan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı
Artan Sağlık Harcamaları Temel Sağlık Göstergelerini Nasıl Etkiliyor? Selin Arslanhan Araştırmacı TEPAV Değerlendirme Notu Temmuz 1 19 191 19 193 19 195 19 197 19 199 199 1991 199 1993 199 1995 199 1997
DetaylıTürkiye de Bankacılık Sektörü
Türkiye de Bankacılık Sektörü 196-214 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası Kart Merkezi,
DetaylıAB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.
AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi
DetaylıPazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018
AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.
Detaylı