INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü"

Transkript

1 INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü

2 Bugünkü Değer Analizi

3 Geri Kazanım/Dönüş Oranı Analizi (Rate of Return (ROR) Analysis) Contemporary Engineering Economics, 4 th edition, 2007

4 Geri Kazanım/Dönüş Oranı (Rate of Return, ROR) i* = Rate of return ( Geri Kazanım Oranı) = Yield (Getiri/Hasılat) = Internal rate of return (İç Getiri Oranı) = Marginal efficiency of capital (Marjinal Sermaye Verimi)

5 Geri Kazanım/Dönüş Oranı (Rate of Return, ROR) Tanım 1: Borç için ödenen/kazanılan faiz oranı Tanım 2: Nakit akışının (dışarı ve içeri) net bugünkü değerini sıfıra (0) eşitleyen faiz oranı; başa baş faiz oranı Tanım 3: Yatırımın net gelecek değerini sıfıra eşitleyen faiz oranı. Bu hesaplar yapılırken net bugünkü değer (NPW), net gelecek değer (NFW) veya yıllık eşdeğer (AE) kullanılabilir, hepsi aynı sonucu verir.

6 Örnek: Geri Dönüş Oranının Anlamı 1 Ekim 1970 de Wal-Mart halka ilk halka açıldığındaki 100 hissenin değeri $1.650 idi. 30 Eylül 2006 da ise $ dır. Bu yatırımın geri dönüş oranı (i*) nedir?

7 Geri dönüş (i*) oranının bulunması 0 $1, Verilen: P = $1,650 F = $9,113,600 N = 36 İstenen: i* F P( 1 i) $9,113,600 N $9,113,600 = $1,650 (1 + i* ) 36 i* = 27.04% Rate of Return

8 Eğer aynı miktarı bankaya yatırsaydınız Aynı miktarı ($1,650) %6 faiz veren banka hesabına yatırsaydınız: Eylül 2006 da $13,443 olurdu. %6 faiz ne anlama geliyor? Eğer bu sizin o zamanki en iyi alternatifiniz ise bu sizin fırsat maliyetinizdir (opportunity cost)! %6 aynı zamanda MARR dır.

9 ROR niye bu kadar popüler? Bu proje yatırıma %15 geri kazanım oranına sahip. Bu proje $10,000 NPW ye sahip. Hangi ifade daha anlaşılır ve anlamlı?

10 Tanım 1: Borçtan kazanılan faiz Örnek: Bir banka $ borç veriyor ve 3 yıl boyunca yıllık $2.021 ödeme alıyor. Bu durumda banka bu borçtan %10 getiri kazanmıştır.

11 Borç bakiye hesaplaması: A = $10,000 (A/P, 10%, 3) = $4,021 Yıl başı Bakiyenin bakiyesi getirisi Yıl sonu Yıl (10%) Ödeme bakiyesi $10,000 -$10,000 -$6,979 -$3,656 -$1,000 -$698 -$366 +$4,021 +$4,021 +$4,021 -$10,000 -$6,979 -$3,656 0 En son bakiye üzerinden %10 getiri

12 Tanım 2: Başa-baş Faiz Oranı (Break-Even Interest Rate) Matematiksel İfadesi: PW( i * ) PW( i * ) PW( i * ) 0 cash inflows cash outflows

13 Tanım 3: Yatırım Sermayesinin Getirisi (Return on Invested Capital) İç Getiri Oranı (Internal Rate of Return) İç getiri oranı: proje dahilinde kullanılan paranın/yatırımın getiri oranıdır. Örnek: Bir firma bilgisayar için $ yatırım yapıyor ve gelecek 3 yıl içinde yıllık $4.021 tasarruf bekliyor. Bu durumda firma yatırımından %10 kazanç elde etmiş olur.

14 Proje Bakiye Hesaplaması: Beginning project balance Return on invested capital Payment received Ending project balance $10,000 -$6,979 -$3,656 -$1,000 -$697 -$365 -$10,000 +$4,021 +$4,021 +$4,021 -$10,000 -$6,979 -$3,656 0

15 ROR Bulmak için Metotlar Contemporary Engineering Economics, 4 th edition, 2007

16 Basit ve Basit Olmayan Yatırımlar (Simple versus Nonsimple Investments) Basit Yatırım/Borçlanma: Nakit akışlarının işareti sadece bir kere değişir Basit Olmayan Yatırım: Nakit akışlarının işareti birden fazla kez değişir. Bu yatırım için birden fazla faiz oranı vardır.

17 Örnek 7.1 Yatırım Sınıflandırma Net Nakit Akışı Periyot n Proje A Proje B Proje C 0-1,000-1,000 1, , , ,500 2, ,000 Proje A: basit yatırım Proje B: basit olmayan yatırım Proje C: basit borçlanma

18 Birden fazla faiz oranının (i*) hesaplanması Net nakit akışı işaret değişikliği kuralı %-100 den büyük gerçek faiz oranlarının sayısı işaret değişikliği sayısından fazla olamaz. Toplam (Accumulated) nakit işaret değişikliği testi Eğer toplam nakit, negatif başlar ve işareti sadece bir kere değişirse, tek (unique) bir faiz oranı var demektir.

19 Net nakit akışı işaret değişikliği kuralı - 100% < i * < Sonsuz Net nakit akışı işaret değişikliği kuralı Gerçek ROR ların sayısı (i*s) < Net nakit akışındaki işaret değişikliği sayısı

20 Örnek n Net nakit akışı İşaret değişikliği $100 -$20 $50 0 $60 -$30 $100 Gerçel i* ların sayısı 3 Yani, 0, 1, 2 veya 3 i* olabilir ama 3 ten fazla olamaz

21 Toplam (Accumulated) nakit işaret değişikliği testi Adım 1: Her bir periyot için net nakit akışlarının toplamını bul Periyot Nakit Akışı Toplam (n) (A n ) S n N A A A A N Adım 2: Eğer toplam serisi, S n, negatif başlar ve sadece bir kere işaret değiştirirse, tek bir pozitif i* vardır. S A 0 0 S S A S S A S S A N N 1 N

22 Örnek n A n S n işaret Değişikliği 0 -$100 -$ $20 -$120 2 $50 -$ $70 4 $60 -$10 5 -$30 -$40 6 $100 $60 1 i* = 10.46%

23 Problem $3,900 $2, $1,000 $5,030 Bu basit bir yatırım mıdır? Nakit akışından kaç tane ROR değeri bekliyorsunuz? Bu yatırımın tek bir ROR değerine sahip olduğunu söyleyebilir misiniz?

24 Hesaplamalı Metotlar (Computational Methods) Excel in finansal fonksiyonlarını kullanmak Direk çözüm metodu Deneme-Yanılma metodu (sadece basit yatırımlar için çalışır) Excel in geri kazanım oranını bulma fonksiyonu: =IRR(cell range, guess) = İÇ_VERİM_ORANI(değerler, tahmin) örnek; =IRR(C0:C7, 10%)

25 Excel de RAR Bulmak Periyot (N) Nakit Akışı 0 -$1, , ,000 Periyot Nakit Akışı IRR = 44% =IRR(B3:B7,10%)

26 Diğer Hesaplamalı Metotlar Direk Çözüm Log Direk Çözüm Quadratic Denem- Yanılma Bilgisayar Çözüm Metodu n Proje A Proje B Proje C Proje D 0 -$1,000 -$2,000 -$75,000 -$10, ,300 24,400 20, ,500 27,340 20, ,760 25, ,500

27 Direk Çözüm Metodu Proje A $1, 000 $1, 500( P / F, i, 4) $1, 000 $1, 500( 1 i) ( 1 i) ln ln( 1 i) ln( 1 i) e i i e % 1 4 Proje B $1, 300 PW( i) $2, 000 ( 1 i) 1 Let x, then 1 i PW( i) 2, 000 1, 300x 1500, x $1, ( 1 i) Solve for x: x 08. or Solving for i yields i 25%, i 160% 1 i 1 i * Since 100% i, the project's i 25%. 2

28 Deneme-Yanılma Metodu Proje C Adım 1: Bir faiz oranı tahmin et i = 15% Adım 2: PW(i) hesapla PW (15%) = $3,553 Adım 3: Eğer PW(i) > 0, i yı artır. Eğer PW(i) < 0, i yı azalt. PW(18%) = -$749 Adım 4: Eğer bir (+) ve bir (-) PW değeri bulduysanız, lineer enterpolasyon kullanıp yaklaşık sonucu bulabilirsiniz. 3, % i 18% Not: Bu metot sadece basit yatırımların faiz oranını bulmak için kullanılır. i 3,553 15% 3% 3, %

29 Grafik Metodu Adım 1: NPW profilini oluştur. Adım 2: Çizginin X-eksenini kestiği değeri veren faiz oranını bul

30 Birden Fazla ROR lu Problemler (Multiple Rates of Return Problem) Contemporary Engineering Economics, 4 th edition, 2007

31 Net Yatırım Testi (Net Investment Test) Nedir: Yatırım periyodu süresince firmanın projeden borç alıp almadığını belirleyen prosestir. Nasıl test edilir: Eğer her bir periyottaki proje bakiyesi (PB(i*) n ) 0 ise, bu yatırım net yatırım dır. Anlamı: Firma, projeden fazladan para çekmiyor

32 Saf Yatırım (Pure Investment) Tanım: Firmanın projeden hiç borç almadığı (para çekmediği) yatırımdır. Nasıl belirlenir: Eğer proje net yatırım testini geçerse, saf yatırım dır. İlişkisi: Basit yatırım her zaman saf yatırımdır.

33 Karma Yatırım (Mixed Investment) Tanım: Firmanın yatırım süresince yatırım projesinden borçlandığı projelerdir Nasıl belirlenir: Proje eğer net yatırım testini geçemezse bu proje karma yatırımdır. İlişkisi: Eğer proje karma yatırım ise basit olmayan yatırımdır. Ancak, her basit olmayan yatırım karma yatırım değildir.

34 Örnek A.2 Saf ve Karma Yatırımlar Aşağıdaki nakit akışları ve i* ları verilen projelerden hangileri Saf Yatırımdır. Project Cash Flows n A B C D $1,000 1,000 2,000 1,500 -$1,000 1, $1, ,000 -$1,000 3,900-5,030 2,145 i* 33.64% 21.95% 29.95% (10%,30%,50%)

35 Basit Hesaplama Net Yatırım Testi (Proje B) Proje bakiyelerini (PB) bulabilmek için faiz oranını %21,95 alalım: PB(%21,95) 0 = PB(%21,95) 1 = (1+0,2195) = 380,50 PB(%21,95) 2 = 380,50 (1+0,2195) = 164,02 PB(%21,95) 3 = 164,02 (1+0,2195) = 0 Proje B: PB (-, +, +, 0) Karma yatırım (Mixed investment) Eğer hepsi PB 0 ise Saf, yoksa Karma Yatırım

36 Net Yatırım Testi (Örnek 7.6)

37 Çoklu Geri Dönüş Oranları $2,300 $1,000 $1,320 Geri dönüş oran(lar)ını bul: $2,300 $1,320 PW ( i) $1, i (1 i) 0

38 Analitik Çözüm: 1 Let x 1 i Then, PW( i) $1, 000. $2, 300 $1, ( 1 i) ( 1 i) $1, 000 $2, 300x $1, 320x 0 Solving for x yields, x 10 / 11 or x 10 / 12 Solving for i yields i 10% or 20% 2

39 Çoklu Geri Dönüş Oranlı Basit Olmayan Yatırım için PW Grafiği

40 Net Yatırım Testini Geçemez İse i* =20% veya 10% n = 0 n = 1 n = 2 Baş. Bakiyesi Faiz Ödeme -$1,000 -$1,000 -$200 +$2,300 +$1,100 +$220 -$1,320 Bitiş Bakiyesi -$1,000 +$1,100 $0 Projeden borç alınan para proje içindeki para kadar dışarıda faiz kazandığı varsayılır. Karma Yatırım

41 Kavramsal Meseleler: Firma 1. periyotta, projeden aldığı parayı dışarıda içerideki ile aynı getiri oranı (%20) ile kullanabilir mi? Eğer firmanın MARR değeri %20 ise, cevap EVET çünkü MARR, firmanın her an kazanabileceği oranı göstermektedir. O zaman, %20 projenin gerçek iç getiri (dönüş/verim/karlılık) oranıdır (internal rate of return, IRR). Eğer firmanın MARR değer %15 ise i* ı hesaplamak için kullanılan kabuller geçerli olmaz. Çünkü paranın içerde ve dışarıda MARR üzerinden değer kazandığı kabul edilmekte idi. Sonuç: %10 ve %20 projenin gerçek IRR ı değildir.

42 Nasıl devam ederiz: Eğer çoklu geri kazanım oranına rastlarsanız, IRR analizini kullanmayın, PW kriterini kullanın MARR = %15 ile NPW bulunursa: PW(15%) = -$1,000 + $2,300 (P/F, 15%, 1) = $1.89 > 0 - $1,320 (P/F, 15%, 2 ) Yatırımı kabul et

43 İç Getiri Oranı Kriteri (Internal Rate of Return Criterion)

44 Saf Yatırım için Karar Kuralı Tek proje için karar kriteri: IRR > MARR, projeyi kabul et IRR = MARR, fark etmez IRR < MARR, projeyi reddet Karşılıklı ayrık projeler için karar kriteri: Artan (incremental) analiz yaklaşımını kullanın (Bu notların 2. kısmı)

45 Örnek 9.5: Saf Yatırım için Yatırım Kararı Aşağıdaki nakit akışının IRR ı nedir? MARR = %18 ise, bu proje kabul edilmeli midir?

46 Çözüm: (Saf Yatırım için Yatırım Kararı) Net nakit akışında sadece 1 kere işaret değişiyor => basit yatırım ve dolayısı ile tek i* (internal rate of return) Deneme-yanılma metodu ile: PW i i * = $1,250,000 + $731,500 P A, i, 15 =0 $80,000( P / F, i,15) 58.71% Since i* > MARR(18%), accept the investment.

47 Karma Projeler için Karar Kuralı Karma yatırımlar için dış faiz oranını (external interest rate) belirlemek gerekir. Bu faiz oranı için MARR kullanılır. Proje dahilinde kullanılan sermaye için getiri/dönüş oranı hesaplanır, bu getiri oranına: yatırım sermayesi getirisi (return on invested capital, RIC) denir. Eğer RIC > MARR ise, proje seçilir.

48 RIC Hesapla Prosedürü Adım 1: MARR ı belirle (veya dış faiz oranı). Adım 2: PB(i, MARR) n (veya basitçe PB n ) değerini aşağıdaki kurala göre hesapla PB( i, MARR ) PB( i, MARR ) PB( i, MARR ) Adım 3: i değeri, proje son bakiyesini sıfıra (0) eşitleyerek bulunur. PB( i, MARR ) N 0 Bulunan i değeri, karma yatırımın IRR ıdır. 0 1 n.. A 0 PB0 (1 i) A1, if PB0 0 PB0 (1 MARR ) A1, if PB0 0. PBn 1(1 i) An, if PBn-1 0 PBn 1 (1 MARR ) An, if PBn-1 0

49 RIC ın hesaplama mantığı

50 Örnek A.4: Karma bir projenin RIC değeri Aşağıdaki nakit akışı ve verilen MARR a göre projenin getiri oranını bul ve kabul/ret kararı ver. MARR = 15% n A n -$1,000,000 2,300,000-1,320,000

51 Çözüm A.4: PB(i,15%) 0 = -$1000 PB(i,15%) 1 = -$1000(1 + i) + $2300 = 1000(1,3 i) Durum 1: i < 1,3 PB(i,15%) 1 > 0 PB(i,15%) 2 = 1000(1,3 i)(1,15) 1320 = i = 0 RIC = IRR = i = 15.22% > MARR = 15% Kabul et Durum 2: i >1.3 PB(i,15%) 1 < 0 PB(i,15%) 2 = 1000(1,3 i)(1 + i) 1320 = i 1000i 2 = 0 IRR = 0,1 veya 0,2 ancak i>1,3 kabul etmiştik Çözüm yok!

52 IRR Hesaplanması

53 Örnek A.5 Karma Yatırım için RIC Deneme-Yanılma Yaklaşımı n A n -$1,000 3,900-5,030 2,145 Bu yatırımın karma yatırım olduğunu önceden bulmuştuk Dış faiz oranı = MARR = 6% Projenin RIC değerini bulunuz.

54 Çözüm: 1. tahmin i = RIC = 8%: PB(%8,%6) PB(%8,%6) PB(%8,%6) (1 0,08) (1 0,06) ,80 PBBirkaç (%8,%6) tahmin ,80(1 sonra i 0,08) = RIC 2145 = 6.13%: 59,06 Proje sonundaki net yatırım 0 olmadığı için, tahminimizin yanlış olduğunun görüyoruz. Tahminimizi azaltıp bir daha deniyoruz. PB(%6,13,%6) PB(%6,13,%6) PB(%6,13,%6) PB(%6,13,%6) (1 0,0613) , ,66(1 0,06) , ,02(1 0,0613) RIC = 6.13% > MARR, Yatırımı seç

55 IRR Kriteri Yaklaşımının Özeti

56 IRR Analizinde Artan (Incremental) Analizi Contemporary Engineering Economics, 4 th edition, 2007

57 Karşılıklı Ayrık Projelerin IRR temelinde Karşılaştırılması Sorun: Karşılıklı ayrık projeleri IRR temelinde sıralayabilir miyiz? Aşağıdaki projelerden hangisini seçerdiniz? n A1 A2 0 -$1,000 -$5,000 1 IRR PW (10%) $2,000 $7, % > 40% $818 < $1,364

58 Kim daha fazla zam aldı? Bahadır Hale 10% 5%

59 Başlangıç maaşlarını bilmeden karar veremeyiz Bahadır Hale Başlangıç Maaşı $50,000 $200,000 Zam (%) 10% 5% Zam ($) $5,000 $10,000 Projeleri karşılaştırabilmemiz için, projenin getirisini (IRR), büyüklüğünü ve zamanlamasını bilmemiz lazım.

60 Artan Yatırım n Project A1 Project A2 0 -$1,000 -$5,000 1 $2,000 $7,000 Incremental Investment (A2 A1) -$4,000 $5,000 ROR 100% 40% 25% PW(10%) $818 $1,364 $546 MARR = %10 kabul edersek, 2 proje yatırımları arasındaki $4000 yatırım $4400 olur. Ancak Proje A2 de $4000 dolarlık ek yatırım $5000 oluyor, yani getiri oranı %25 > MARR.

61 Artan Analizi Prosedürü Adım 1: Yüksek yatırımlı projenin (B) nakit akışından düşük yatırımlı projenin (A) nakit akışı çıkartılarak fark projenin (B-A) nakit akışı bulunur. Adım 2: Fark yatırımın IRR değeri bulunur (IRR B-A ). Adım 3: Eğer IRR B-A > MARR, proje B yi (yüksek yatırımlı projeyi) kabul et Not 1: IRR A ve IRR B > MARR olmalıdır. Not 2: Eğer A-B yapılırsa, ilk değer (+) olacağından proje yatırım projesi değil borçlanma projesi olur ki IRR ı yoktur. Eğer ilk yatırım miktarları eşit ise o zaman ilk nakit akışı (-) olacak şekilde fark bulunur.

62 Örnek 9.7 Artan Analizi MARR = 10% ise hangi proje daha iyidir? n B1 B2 B2 - B1 0 -$3,000 -$12,000 -$9, ,350 1,800 1,500 4,200 6,225 6,330 2,850 4,425 4,830 IRR 25% 17.43% 15% IRR B2-B1 =15% > 10%, ve IRR B2 > 10%, B2 daha iyi alternatif.

63 Üç Alternatifli Problemler n D1 D2 D3 0 -$2,000 -$1,000 -$3, , , , , ,000 IRR 34.37% 40.76% 24.81% Adım 1: Her bir projenin IRR değerini bul ve MARR dan küçük ise o projeyi ele Adım 2: D1 ve D2 projelerini (en düşük maliyetli projeler) karşılaştır: IRR D1-D2 = %27.61 > 15%, D1 seçilir. Adım 3: D1 and D3 projelerini karşılaştır: IRR D3-D1 = %8.8 < 15%, D1 seçilir. D1 alternatifler arasındaki en iyi alternatif

64 Örnek (Ödev) Yanda nakit akışları verilen 10 yıl ömürlü dört tasarım alternatifinden hangisi daha çekicidir? MARR = %15. Projeler A B C D İlk maliyet $150 $220 $300 $340 Gelir/yıl $115 $125 $160 $185 Harcama /yıl $70 $65 $60 $80 IRR (%)

65 Örnek (9.10 3rd E / thE) Hizmet Projelerinde Artan Analizi Items CMS Option FMS Option Annual O&M costs: Annual labor cost $1,169,600 $707,200 Annual material cost 832, ,400 Annual overhead cost 3,150,000 1,950,000 Annual tooling cost 470, ,000 Annual inventory cost 141,000 31,500 Annual income taxes 1,650,000 1,917,000 Total annual costs $7,412,920 $5,504,100 Investment $4,500,000 $12,500,000 Net salvage value $500,000 $1,000,000

66 Fark Nakit Akışı (FMS CMS) n CMS Option FMS Option Incremental (FMS-CMS) 0 -$4,500,000 -$12,500,000 -$8,000, ,412,920-5,504,100 1,908, ,412,920-5,504,100 1,908, ,412,920-5,504,100 1,908, ,412,920-5,504,100 1,908, ,412,920-5,504,100 1,908, ,412,920-5,504,100 Salvage + $500,000 + $1,000,000 $2,408,820

67 Çözüm: PW( i) $8, 000, 000 IRR FMS CMS FMS CMS $1,908, 820( P / A, i, 5) $2, 408, 820( P / F, i, 6) % 15%, select CMS.

68 Örnek 9.11 Borçlanma Durumunda Artan(Fark) Analizi Eğer proje farkları (+) ile başlıyorsa ne anlam ifade eder? Borçlanma geri kazanım oranı (Borrowing rate of return, BRR) MARR = 10% ise hangi proje daha iyidir? n B1 B2 B1 B2 0 -$3,000 -$12,000 $9, ,350 4,200-2, ,800 6,225-4, ,500 6,330-4,830 IRR 25% 17.43% 15% BRR B1-B2 = 15% > 10%, B1 seçilmez, B2 seçilir. Örnek 9.7 ile aynı sonuç.

69 Örnek 9.13: Farklı Ömürlü Projelerde IRR Analizi MARR = 15% Analiz periyodu ortak katların en küçüğü: 12 yıl Fark nakit akışı (B-A) basit olmayan ve karma bir yatırım projesi Ya NPW kullanarak kabul/ret kararı ya da RIC yi bul. RIC B A = 50.68% > 15% Select Model B

70 Özet Geri Dönüş Oranı (Rate of return, ROR): Projenin gelirleri ile projenin son bakiyesini sıfır (0) yapan projeden kazanılan getiri oranı. Geri Dönüş Oranı daha kolay anlaşılır proje karlılığı ölçüsüdür. Geri dönüş oranını, projenin net bugünkü değerini (NPW) sıfır (0) yapan faiz oranınıdır. Bu başa-baş faiz oranı i* olarak gösterilir.

71 İç verim/getiri oranı (Internal rate of return, IRR): iç verim oranı ROR için kullanılan bir başka terim olarak yatırımın projenin içinde kazanılan oranına denir, proje bakiyesinin artıya geçmesi durumunda paranın dışarıda kazanacağı miktar ve oran buna dahil değildir. Yatırımları basit ve basit olmayan olarak 2 gruba ayırabiliriz. Basit yatırım ilk nakit akışının eksi olup net nakit akışlarının sadece bir kere işaret değiştirdiği yatırımdır. Basit olmayan yatırımlarda birden fazla i* vardır, ancak her basit olmayan yatırımın birden fazla i* olmayabilir.

72 Saf yatırımlarda (pure investment) proje bakiyesi 0 dır ve bulunan ROR = IRR. If IRR > MARR, kabul. If IRR = MARR, fark etmez. If IRR < MARR, ret. IRR analizi NPW ve diğer eşdeğer (NFW, AE) metotlarla aynı sonucu verir. Karma (mixed) yatırımlarda, gerçek IRR, yani Yatırım Sermayesi Getirisi (return on invested capital) hesaplanır. Ancak, sadece kabul/ret kararı verecekseniz, NPW veya AE metodunu kullanmanız tavsiye edilir. Karşılıklı ayrık projeleri karşılaştırmak için fark/artan analizi (incremental analysis) kullanılır.

73 Amortisman Kavramı

74 Bir ekipmana sahip olmak ne kadar mal olur? Bir hastane eczanesi ilaç hazırlamak için $3 milyon a robot kol alıyor. Hastanenin finansal raporlarında bu masraf nasıl gösterilir? Bu robot ne kadar süre en son model olarak kalacak? Hastanenin bu rekabetçi avantajı eskimeden ötürü ne zaman dezavantaja dönüşür?

75 Amortisman (Depreciation) Tanım: Sabit değerlerin/taşınmazların (fixed asset) kullanım ve zamanla değer kaybetmeleri Örnek: 2000 yılında YTL ye aldığınız arabanın değeri: Yıl sonu Piyasa değeri 15,000 10,000 8,000 6,000 5,000 4,000 p Değer kaybı 5,000 2,000 2,000 1,000 1,000 Depreciation

76 Amortisman Çeşitlerinin Sınıflandırılması

77 Amortismanı Niye Hesaba Katıyoruz? İş Masrafı (Business Expense): Amortisman, bir iş masrafı olarak görüldüğünden vergiye tabi geliri (taxable income) azaltır. Toplam gelir masraflar : (Satılan malın maliyeti) (Amortisman) (işletme maliyeti/gideri) Taşınmazın alındığı yıl değil, bir zaman periyodu içerisinde maliyet yansıtılır. Vergiye tabi gelir - Gelir vergisi Net Gelir (Kar)

78 Amortisman kavramı Ekonomik Amortisman (Economic Depreciation) Alış Bedeli Piyasa Değeri (Purchase Price Market Value) Fiziksel yıpranma ve teknolojinin eskimesinden kaynaklanır Muhasebe Amortismanı (Accounting Depreciation veya Asset Depreciation) Maliyetin sistematik olarak zamana (amortisman ömrü) dağıtılması. İş dünyasında kullanılan standart amortisman şeklidir. Malın kullanılan bölümü kadar değer düşülür (ekonomik amortisman).

79 Amortismanda düşünülecek etkenler Maliyet Temeli (Cost basis veya depreciation basis): Ekipmanın sadece alım maliyeti değil, taşıma ve kurulma masrafları da dahil. Amortisman ömrü (Depreciable life) Hurda değeri (Salvage value) Amortisman metodu

80 Nelerin amortismanı yapılır? İş için kullanılan veya gelir üretmek için saklanan Bir (1) yıldan uzun, belli (sonsuz veya belirsiz olmayan) bir faydalı ömrü olan Zamanla eskiyen, çürüyen, biten, kullanılmaz hale gelen veya değer kaybeden Amortismanı yapılacak malın yukarıdaki 3 şartı da sağlaması gerekmektedir (bina, makine, ekipman, araçlar).

81 Maliyet Temeli (Cost Basis) Cost of a new hole-punching machine (Invoice price) $62,500 + Freight Installation labor 2,150 + Site preparation 3,500 Cost basis to use in depreciation calculation $68,875

82 Asset Depreciation Range (years) Amortismanda kullanılacak ömür aralıkları (ABD) Assets Used Lower Limit Midpoint Life Upper Limit Office furniture, fixtures, and equipment Information systems (computers) Airplanes Automobiles, taxis Buses Light trucks Heavy trucks (concrete ready-mixer) Railroad cars and locomotives Tractor units Vessels, barges, tugs, and water transportation system Industrial steam and electrical generation and or distribution systems Manufacturer of electrical and nonelectrical machinery Manufacturer of electronic components, products, and systems Manufacturer of motor vehicles Telephone distribution plant

83 Muhasebe Amortisman Tipleri Kitap Amortismanı (Book Depreciation) Net geliri yatırımcı ve hissedarlara bildirirken kullanılır Fiyatlandırma kararlarında kullanılır Vergi Amortismanı (Tax Depreciation): Daha çabuk amortismana izin verdiği için ilk yıllar daha az vergi ödenir, vergiden tasarruf edilen para yatırımda kullanılabilir. Gelir vergisi hesaplamalarında kullanılır Mühendislik ekonomisi hesaplarında kullanılır

84 Kitap ve Vergi Amortismanı Component of Depreciation Book Depreciation Tax depreciation (MACRS) Cost basis Based on the actual cost of the asset, plus all incidental costs such as freight, site preparation, installation, etc. Same as for book depreciation Salvage value Estimated at the outset of depreciation analysis. If the final book value does not equal the estimated salvage value, we may need to make adjustments in our depreciation calculations. Salvage value is zero for all depreciable assets

85 Component of Depreciation Depreciable life Method of depreciation Book Depreciation Firms may select their own estimated useful lives or follow government guidelines for asset depreciation ranges (ADRs) Firms may select from the following: Straight-line Accelerated methods (declining balance, double declining balance (DDB), and sum-of- years digits (SOYD)) Units-of-proportion Tax depreciation (MACRS) Eight recovery periods 3,5,7,10,15,20,27.5,or 39 years have been established; all depreciable assets fall into one of these eight categories. Exact depreciation percentages are mandated by tax legislation but are based largely on DDB and straight-line methods. The SOYD method is rarely used in the U.S. except for some cost analysis in engineering valuation.

86 Kitap Amortismanı (Book Depreciation)

87 Kitap Amortisman Metotları Amaç: Yatırımcı ve hissedarlara net geliri raporlamak Amortisman metotları: Düz Çizgi (Straight-Line) Metodu Azalan Bakiye (Declining Balance) Metodu Üretim Miktarı (Unit Production) Metodu

88 Düz Çizgi (Straight Line, SL) Metodu Prensip: Mal, ömrü boyunca her yıl aynı miktarda hizmet veriyor/kullanılıyor. Formül Yıllık Amortisman, D n D n = (I S) / N, ve bütün n ler için sabit. Kitap Değeri (Book Value), Bn B n = I n (D) I = maliyet temeli (cost basis) S = Hurda değeri (Salvage value) N = Amortisman ömrü (depreciable life)

89 Örnek 10.3 Düz Çizgi Metodu I = $10,000 N = 5 Years S = $2,000 D = (I - S)/N n n D n B n 1 1,600 8, ,600 6, ,600 5, ,600 3, ,600 2,000

90 Azalan Bakiye Metodu (Declining Balance (DB) Method) Prensip: Mal (asset) her yıl azalan şekilde hizmet veriyor/kullanılıyor. a = (1/N)*Çarpan Formül: Yıllık Amortisman (Annual Depreciation) n 1 D a D ai(1 a) n Bn 1 Kitap Değeri (Book Value) n B n I( 1 a) where 0 < a < 2(1/N) Toplam Azalan Bakiye Amortismanı (TDB) TDB n n I[1 (1 a) n ] Not: Eğer çarpan = 2 olursa, %200 Azalan Bakiye, veya Duble Azalan Bakiye (double declining balance, DDB) metodu denir.

91 Örnek (3rd E: 10.4 veya 4th E: 9.4) Duble Azalan Bakiye (DDB) Metodu I N D S n B n n = $10, 000 = 5 years = $778 = a B = a I ( 1- I( 1 a) D n $4,000 2,400 1, n 1 n a n 1 a = (1/N)*Çarpan = (1/5)*2 a = %40 B n $10,000 6,000 3,600 2,160 1,

92 Örnek 9.5: DB den SL e Geçme Asset: Invoice Price $9,000 Freight 500 Installation 500 Depreciation Base $10,000 Salvage Value 0 Depreciation 200% DB Depreciable life 5 years SL Dep. Rate = 1/5 a (DDB rate) = (200%) (SL rate) = 0.40

93 Durum 1: S = 0 (a) Geçiş Olmadan (b) SL e Geçiş Olunca n Amortisman Kitap Değeri n Amortisman Kitap Değeri ,000(0.4) = 4,000 6,000(0.4) = 2,400 3,600(0.4) = 1,440 2,160(0.4) = 864 1,296(0.4) = 518 $6,000 3,600 2,160 1, ,000 $6,000 6,000/4 = 1,500 < 2,400 3,600 3,600/3 = 1,200 < 1,440 2,160 2,160/2 = 1,080 > 864 1,080 1,080/1 = 1,080 > Not: Eğer SL e geçmezsek malın değerini hurda değerine kadar düşüremiyoruz ve vergi geciktirme olanağından faydalanmamış oluyoruz.

94 Durum 2: S = $2,000 Yıl Sonu Amortisman Kitap Değeri 1 0.4($10,000) = $4,000 $10,000 - $4,000 = $6, (6,000) = 2,400 6,000 2,400 = 3, (3,600) = 1,440 3,600 1,440 = 2, (2,160) = 864 > 160 2, = 2, ,000 0 = 2,000 Not: Vergi kanunları malın değerinin hurda değerinin altında olmasına izin vermez.

95 Yılların rakamlarının toplamı (Sum-of-years - digits, SOYD) Metodu Prensip: Mal (asset) her yıl azalan şekilde hizmet veriyor/kullanılıyor. Formülü: SOYD = N = N(N+1)/2 Yıllık amortisman: D n N n 1 ( I SOYD S)

96 Örnek 10.7 Verilen: I = $10,000, S = $2,000, Faydalı ömür, N = 5 yıl Çözüm: SOYD = 5(5+1)/2 = 15 Yıl Sonu Amortisman Kitap Değeri 1 (5/15) (10, ) = $2,667 $ (4/15) (10, ) = 2, (3/15) (10, ) = 1, (3/15) (10, ) = (3/15) (10, ) =

97 Üretim Miktarı (Units-of-Production) Metodu Prensip: Hizmet üniteleri zamandan bağımsız bir şekilde kullanılır. Formülü: Yıllık amortisman: D n = Yılda kullanılan hizmet ünitesi Toplam hizmet ünitesi (I - S)

98 Örnek 10.8: Üretim Miktarı Verilen: I = $55,000, S = $5,000, Toplam hizmet ünitesi = 250,000 km, bu yılki kullanım = 30,000 km Çözüm: 30,000 Dep ($55,000 $5,000) 250, ($50,000) 25 $6, 000

99 Özet Yeni alınan bir makinenin maliyeti sadece bir yıla yazılacağına makinenin kullanıldığı/hizmette kaldığı yıllara yayılır. Her bir yıla atanan malın/makinenin maliyetine amortisman (depreciaiton) denir. Mühendislik ekonomisi açısından bizim ilgilendiğimiz muhasebe amortismanıdır.

100 Özet - II Muhasebe amortismanı (Accounting depreciation) iki kategoriye ayrılır: 1. Kitap amortismanı (Book depreciation): finansal raporlar ve ürün fiyatlandırma için kullanılır; 2. vergi amortismanı (Tax depreciation): Vergiye tabi geliri ve gelir vergisini hesaplamak için kullanılır; vergi kanun tarafından düzenlenir. Amortismanı hesaplamak için gerekli bilgiler: (a) maliyet temeli (cost basis), (b) hurda değeri(salvage value), (c) amortisman ömrü (depreciable life), and (4) amortisman metodu.

101 Özet - III Genellikle firmalar, kitap değerini hesaplamak için, basitliğinden ötürü düz-çizgi metodunu kullanılır. Ödenecek toplam vergi, seçilen amortisman metoduna bağlı değildir, sadece zamanlaması değişir.

102 Ömür Döngüsü Maliyet Analizi (Life-Cycle Cost Analysis)

103 Neden Ömür Döngüsü Maliyet Analizi? Aynı performans gereksinimlerini karşılayan tasarım alternatiflerinden birini seçmek için ki her bir alternatif farklı yatırım (investment) ve işletme (operation) maliyetine sahip olabilir. En maliyet-etkin alternatifi seçmek için

104 Ömür Döngüsünün Safhaları

105 Ömür Döngüsü Maliyet Kalemleri

106 Tasarım Ekonomisi (Design Economics)

107 Minimum Maliyet Analizi Kavram: Toplam maliyet bir tasarım parametresine bağlı olarak verilmiş Amaç: Toplam maliyeti en aza indirecek tasarım parametre değerini bul Matematiksel Denklem: AE( i) a bx x tasarım parametresi Analitik Çözüm: denklemin türevini alıp 0 a eşitle c x x * c b

108 Tipik grafik gösterimi Maliyet ($) Toplam Maliyet Yatırım/Özsermaye Maliyeti İşletme&bakım Maliyeti Tasarım Parametresi (x) Optimal Değer (x*)

109 Örnek 6.10 Optimal Kesit Alanı Trafo Güç Santrali Bakır fiyatı: $8.25/lb Direnç: x10-5 in 2 /ft Enerji maliyeti: $0.05/kwh Bakır yoğunluğu: 555 lb/ft Faydalı ömür: 25 years Hurda değeri: $0.75/lb Faiz oranı: 9% Bakır iletken 1,000 ft. 5,000 amps 24 hours 365 days

110 İşletme Maliyeti (Enerji Kaybı) Enerji kaybı (kilowatt-saat, L) L I R 1000A T 2 I = Akım (amperes) R = Direnç (ohms) T = Çalışma saati A = Kesit alanı ( ) L ( ) 1000A 1, 783, 755 kwh A 1 Energy loss cost, 783, 755 kwh($0.05) A = $89,188 A

111 Malzeme Maliyeti (Material Costs) Malzeme ağırlığı (lb) 1000( 12)( 555) A , 854A Malzeme maliyeti (gerekli yatırım) Toplam malzeme maliyeti = 3,854A($8.25) = 31,797A 25 yıl sonra hurda değeri: ($0.75)(31,797A)

112 Sermaye Geri Kazanım Maliyeti (Capital Recovery Cost) Verilen: İlk maliyeti = $31,797A Hurda değeri = $2,890.6A Proje ömrü = 25 years Faiz oranı = %9 0 31,797 A 2,890.6 A 25 İstenen: CR(9%) CR ( 9%) = ( 31, 797 A - 2, A) ( A / P, 9%, 25) + 2, A ( 0. 09) = 3,203 A

113 Toplam yıllık eşdeğer maliyeti (Total Equivalent Annual Cost) Toplam yıllık eşdeğer maliyeti AEC = Sermaye maliyeti + İşletme maliyeti = Malzeme maliyeti + Enerji kaybı Minimum yıllık eşdeğer maliyet: 89,188 AEC(9%) 3,203A A daec(9%) 89,188 3,203 2 da A 0 A * 89,188 3, in 2

114 Optimal Kesit Alanı

Örnek 9.5: Saf Yatırım için Yatırım

Örnek 9.5: Saf Yatırım için Yatırım İç Getiri Oranı Kriteri (Internal Rate of Return Criterion) (Chapter 7) Saf Yatırım için Karar Kuralı Tek proje için karar kriteri: IRR > MARR, projeyi kabul et IRR = MARR, fark etmez IRR < MARR, projeyi

Detaylı

Alternatif Karşılaştırma Metotları

Alternatif Karşılaştırma Metotları Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Alternatif Karşılaştırma Metotları-2 Alternatif Karşılaştırma Metotları Minimum çekici getiri oranı (Minimum attractive rate of return- MARR) Geri Ödeme Süresi

Detaylı

Yıllık Değer ğ Analizi

Yıllık Değer ğ Analizi Yıllık (Eş)Değer nalizi (Chapter 6) TOBB ETÜ Yıllık Değer ğ nalizi nnual Worth nalysis (W) / nnual Equivalent (E) Birçok mühendislik ekonomisi problemi W yönteminde PW, FW veya Getiri Oranı yöntemine göre

Detaylı

Alternatif Karşılaştırma Metotları

Alternatif Karşılaştırma Metotları Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Alternatif Karşılaştırma Metotları-1 Alternatif Karşılaştırma Metotları Minimum çekici getiri oranı (Minimum attractive rate of return- MARR) Eşdeğer Kıymet

Detaylı

INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü

INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri Nominal

Detaylı

Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR

Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. ENM 307 Mühendislik Ekonomisi. Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü ENM 307 Mühendislik Ekonomisi Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Zülal GÜNGÖR Oda No:850 Telefon: 231 74 00/2850 E-mail: zulal@mmf.gazi.edu.tr Gazi Üniversitesi Endüstri

Detaylı

ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI KONU-5 EMY 521 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 1 ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Bu dersin temel amacı ekonomik analiz ve farklı alternatifler arasında karşılaştırma yapılması

Detaylı

Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri

Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri Faiz: Paranın maliyeti Ekonomik Eşdeğerlik Faiz Formülleri Özel Eşdeğerlik Hesaplamaları

Detaylı

INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü

INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi. Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü INSA394 İnşaat Mühendisliğinde Yapım ve Ekonomi Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Bugünkü Değer Analizi Bugünkü Değer Analizi Proje Nakit Akışlarının Tanımlanması Projelerin

Detaylı

PROBLEM 1: Bir pompanın üretim aşamasındaki sabit ve değişken maliyetleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu tabloya göre

PROBLEM 1: Bir pompanın üretim aşamasındaki sabit ve değişken maliyetleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu tabloya göre PROBLEM 1: Bir pompanın üretim aşamasındaki sabit ve değişken maliyetleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu tabloya göre a) 5000 birim yılda satış yapıyorsa satış fiyatı ne olmalıdır ki, firma başabaş

Detaylı

Geri Ödeme Planları. Nakit Akış (Cash Flow) Diyagramı. Dönem Sonuna Toplama. Faiz Hesaplama Yöntemleri

Geri Ödeme Planları. Nakit Akış (Cash Flow) Diyagramı. Dönem Sonuna Toplama. Faiz Hesaplama Yöntemleri ara Yönetimi ve aranın Zaman Değeri ara Yönetimi ve aranın Zaman Değeri aiz: aranın maliyeti Ekonomik Eşdeğerlik aiz ormülleri Özel Eşdeğerlik Hesaplamaları TOBB ETÜ aranın Zaman Değeri aranın zaman değeri

Detaylı

PROJE ANALİZİNDE KULLANILAN TEKNİKLER Kubilay Kavak Mart-2012 A) TEMEL BİLGİLER Temel Tanımlar Proje Analizi: Bir yatırımın yaratacağı faydaları ve yol açacağı maliyetleri karşılaştırarak yatırım teklifinin

Detaylı

PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI

PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI KONU : 4 EMY 521 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 1 PARA ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI Para-Zaman ilişkisi düşünülecek olursa Mühendislik Ekonomisinin temel bazı metotlarının

Detaylı

PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI

PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI PARA-ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI ÖRNEK PROBLEMLER KONU-4 EMY 521 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 1 PARA ZAMAN İLİŞKİSİNİN UYGULAMALARI (Konu-4) Para-Zaman ilişkisi düşünülecek olursa Mühendislik Ekonomisinin

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı İşletmesi Anabilim Dalı. Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri - 1

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı İşletmesi Anabilim Dalı. Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri - 1 Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı İşletmesi Anabilim Dalı Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri - 1 Mühendislik nedir? Çalışmakla, deneyimle ve pratikle elde edilen matematiksel

Detaylı

MADEN İŞLETME EKONOMİSİ MADEN İŞLETME EKONOMİSİ

MADEN İŞLETME EKONOMİSİ MADEN İŞLETME EKONOMİSİ MADEN İŞLETME EKONOMİSİ DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES MÜHEND SL K FAKÜLTES YAYINLARI NO: 223 MADEN İŞLETME EKONOMİSİ Prof. Dr. Halil KÖSE Doç. Dr. Bayram KAHRAMAN (4. BASKI ) 223 Prof. Dr. Halil KÖSE Doç. Dr.

Detaylı

Net Bugünkü Değer. Bölüm 6 Yatırım Kriterleri - I. Net Bugünkü Değer (NBD) Projenin nakit akımlarının bugünkü değeri eksi başlangıç yatırımı.

Net Bugünkü Değer. Bölüm 6 Yatırım Kriterleri - I. Net Bugünkü Değer (NBD) Projenin nakit akımlarının bugünkü değeri eksi başlangıç yatırımı. Bölüm 6 Yatırım Kriterleri - I İşlenecek Konular Yöntemi Geri Ödeme Süresi Yöntemi Getiri Oranı Yöntemi İç verim oranı Getiri oranı yönteminin tuzakları Sermaye Kısıtlaması Gevşek Kısıtlama Katı Kısıtlama

Detaylı

HAFTA 4. P: Bugünkü Değer (Present Value), herhangi bir meblağın belirli bir faiz oranı ile bugüne indirgenmiş değeridir.

HAFTA 4. P: Bugünkü Değer (Present Value), herhangi bir meblağın belirli bir faiz oranı ile bugüne indirgenmiş değeridir. HAFTA 4 NAKİT AKIŞI Mühendislik ekonomisi hesaplarında işletmenin ekonomik ömrü süresi içinde nakit kazanımları (gelir) ve nakit harcamaları (gider) belirlenerek değerlendirme yapılır. Gelir ve gider farkı

Detaylı

FİNANSMAN MATEMATİĞİ

FİNANSMAN MATEMATİĞİ FİNANSMAN MATEMATİĞİ Serbest piyasa ekonomisinde, sermayeyi borç alan borç aldığı sermayenin kirasını (faizini) öder. Yatırımcı açısından faiz yatırdığı paranın geliridir. Başlangıçta yatırılan para ise

Detaylı

TAHIL (UN) TESİSLERİNDE YATIRIM PLANLAMASI VE ANALİZİ

TAHIL (UN) TESİSLERİNDE YATIRIM PLANLAMASI VE ANALİZİ TAHIL (UN) TESİSLERİNDE YATIRIM PLANLAMASI VE ANALİZİ Prof. Dr. Mustafa BAYRAM Gaziantep Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü-Gaziantep_Türkiye ProfDrMusBay@gmail.com Twitter: @ProfDrMusBay

Detaylı

ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI KONU-5 EMY 521 KONU-5 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 1 ALTERNATİFLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Bu dersin temel amacı ekonomik analiz ve farklı alternatifler arasında karşılaştırma yapılması

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. N. Özgür BEZGİN 4/13/ Ders. Ulaştırma Ekonomisi. Maliyet kuramı. BAHAR 2017 İnşaat Mühendisliği Bölümü. Ulaştırma Ekonomisi

Yrd. Doç. Dr. N. Özgür BEZGİN 4/13/ Ders. Ulaştırma Ekonomisi. Maliyet kuramı. BAHAR 2017 İnşaat Mühendisliği Bölümü. Ulaştırma Ekonomisi BAHAR 2017 İnşaat Mühendisliği Bölümü Maliyet kuramı -Theory of cost- Bir yatırımın maliyetleri, kısa dönem ve uzun dönem olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. -Transportation Economics- Yrd. Doç. Dr. N. Özgür

Detaylı

YAPI MAKİNALARI TEMİN EDERKEN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAK FAKTÖRLER

YAPI MAKİNALARI TEMİN EDERKEN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAK FAKTÖRLER YAPI MAKİNALARI TEMİN EDERKEN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAK FAKTÖRLER 1 Bu derste 1. Yapı Makinaları Temini 2. Yapı Makinaları Ömrü 3. Mülkiyet ve İşletme Maliyeti 4. Amortisman onuları anlatılacaktır. 2 YAPI

Detaylı

1,00 MW KAPASİTELİ BİYOGAZ SANTRALİ YATIRIM FİZİBİLİTESİ

1,00 MW KAPASİTELİ BİYOGAZ SANTRALİ YATIRIM FİZİBİLİTESİ 1,00 MW KAPASİTELİ BİYOGAZ SANTRALİ YATIRIM FİZİBİLİTESİ Yatırım ve İşletmeye Alma Planı tarafından hazırlanmıştır yatırım süresi çalışma süresi Yıl Aktif Ay 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12

Detaylı

Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Mühendislik Ekonomisi Dr. Cenk Budayan Oda No: L-06 E-mail: budayan@selcuk.edu.tr İşlenecek Konular Giriş: Mühendislik ekonomisi nedir, Mühendislik ekonomisinin

Detaylı

http://www.cengizonder.com Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 Eylül 2009

http://www.cengizonder.com Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 Eylül 2009 http://www.cengizonder.com Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 SORU - 1 31.12.2009 itibariyle, AIC Şirketi'nin çıkarılmış sermayesi 750.000.000 TL olup şirket sermayesini temsil eden

Detaylı

MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ

MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Doç. Dr. Hasan Hüseyin ERDEM Y.T.Ü MAKİNA FAKÜLTESİ Makina Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı A Blok 505a numaralı oda http://www.yarbis.yildiz.edu.tr/herdem

Detaylı

Finansal Yatırım ve Portföy Analizi

Finansal Yatırım ve Portföy Analizi Finansal Yatırım ve Portföy Analizi Ayşegül İşcano glu Çekiç DERS 3-YATIRIM ARAÇLARI Hisse Senetleri Giriş Hisse Senetleri Sermaye piyasasının temel finansal araçlarından biri olan hisse senetleri, anonim

Detaylı

MALİYET KAVRAMI VE ANALİZİ

MALİYET KAVRAMI VE ANALİZİ MALİYET KAVRAMI VE ANALİZİ KONU-2 KAYNAK : ENGINEERING ECONOMY 8TH ED. E. PAUL DEGARMO WILLLIAMA G. SULLIVAN JAMES A. BONDATELLI EMY 521 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 1 MALİYET KAVRAMI VE ANALİZİ KONULAR Batık

Detaylı

YENİLEME / MUHAFAZA ETME (REPLACEMENT / RETENTION)

YENİLEME / MUHAFAZA ETME (REPLACEMENT / RETENTION) SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ -10 / MUHAFAZA ETME (REPLACEMENT / RETENTION) Haz.: Doç. Dr. Ahmet DEMİRER KAYNAKLAR: 1-Mustafa KUTANİŞ, SAÜ. İnşaat Müh. Ders notları, 2014.

Detaylı

PROJENİN TAHMİNİ FİNANSAL TABLOLARININ HAZIRLANMASI Kubilay Kavak Mart-2012 A) BAŞLANGIÇ YATIRIM HARCAMALARI Proje fikrinin geliştirilebilmesi için gerekli tüm yatırım özellikleri belirlenir. Tüm yatırım

Detaylı

Amortisman (Asset Depreciation)

Amortisman (Asset Depreciation) Amortisman (Asset Depreciation) Amortisman Ülkemizde amortisman mevzuu Vergi Usul Kanunumuzun (V.U.K.) 313. maddesinde açıklanmıştır. Vergi Usul Kanununun 313. maddesine göre amortismanın konusunu; İşletmede

Detaylı

12/27/2011. Yenileme kararları. Bu dersin amacı

12/27/2011. Yenileme kararları. Bu dersin amacı Yenileme kararları Bu dersin amacı Elimizdeki varlığı serviste tutmalı mıyız yoksa yeni bir makine ile değiştirmeli miyiz sorusuna cevap vermektir. Bu alternatifler birbirini dışlayan alternatiflerdir,

Detaylı

Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi FİNANSMANI İŞLETME Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Hesaplamaları Paranın zaman değerini belirleyen

Detaylı

GES YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİBİLİTESİ

GES YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİBİLİTESİ GEKA YENİLENEBİLİR ENERJİ KONFERANSI GES YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE FİZİBİLİTESİ Yrd.Doç.Dr. Erol YENER 1 Yatırım ve Yatırım Projesi Yatırım : Uzun dönemde gerçekleşmesi beklenen faydalar için

Detaylı

Değerlemenin Temelleri. Ders 2 Finansal Yönetim, 15.414

Değerlemenin Temelleri. Ders 2 Finansal Yönetim, 15.414 Değerlemenin Temelleri Ders 2 Finansal Yönetim, 15.414 Bugün Değerlemenin Temelleri Bugünkü değer Paranın Fırsat maliyeti Okuma Brealey ve Myers, 2. ve 3. Bölümler Değerleme Uygulamalar Gerçek varlıklar

Detaylı

Mühendislik Ekonomisi. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Mühendislik Ekonomisi. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Mühendislik Ekonomisi Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Bilgileri Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Amacı Ön Yeterlilikler Dersin Amacı Dersin Öğrenme Çıktıları Ders Akışı Değerlendirme Sistemi Ders

Detaylı

DEĞERE DAYALI YÖNETİM ve FİRMA DEĞERİNİN TESPİTİ. Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

DEĞERE DAYALI YÖNETİM ve FİRMA DEĞERİNİN TESPİTİ. Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ DEĞERE DAYALI YÖNETİM ve FİRMA DEĞERİNİN TESPİTİ Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ İçerik Değer Kavramı Nominal değer Defter değeri Tasfiye değeri İşleyen teşebbüs değeri Piyasa (borsa) değeri ve Teorik ya da İçsel

Detaylı

Büyük Resim: 2. Kısım - Değerleme

Büyük Resim: 2. Kısım - Değerleme Değerleme 1 Büyük Resim: 2. Kısım - Değerleme A. Değerleme: Serbest Nakit Akışları ve Risk 1 Nisan Ders: Serbest Nakit Akışları Değerlemesi 3 Nisan Vaka: Ameritrade B. Değerleme: AOSM (WACC) ve DBD (APV)

Detaylı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS 507004332007 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Seçmeli 4 7 3

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS 507004332007 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Seçmeli 4 7 3 Ders Öğretim Planı Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS 507004332007 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Seçmeli 4 7 3 Dersin Seviyesi Lisans Dersin Amacı Projelerin ekonomik analizinin yapılması ile

Detaylı

Finansal Yönetim. Serhat Çevikel Boğaziçi Üniversitesi

Finansal Yönetim. Serhat Çevikel Boğaziçi Üniversitesi Finansal Yönetim Serhat Çevikel Boğaziçi Üniversitesi İHALE PROJE FİNANSMANI Bir ihaleye konu olan şirket hissesinin satın alınması ile ilgili finansman yapısının oluşturulmasında, satın alma değeri, ödeme

Detaylı

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45

Mikro Final. ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI Saat: 10:45 MERSĐN ÜNĐVERSĐTESĐ ĐKTĐSADĐ VE ĐDARĐ BĐLĐMLER FAKÜLTESĐ ĐKTĐSAT BÖLÜMÜ MĐKROĐKTĐSAT 1 FĐNAL-SINAVI SORULARI 21.01.2011 Saat: 10:45 Mikro1 2010 Final Çoktan Seçmeli Sorular Sorunun yanıtı olan veya cümleyi

Detaylı

ORAN ANALİZİ 8. VE 9. HAFTA

ORAN ANALİZİ 8. VE 9. HAFTA ORAN ANALİZİ 8. VE 9. HAFTA Genel Olarak Oran Analizi p Oran analizi tekniğinin amacı, finansal tablo kalemlerinin aralarındaki anlamlı ve yararlı ilişkilerden yola çıkarak bir işletmenin cari finansal

Detaylı

ÜRETİM VE MALİYETLER

ÜRETİM VE MALİYETLER ÜRETİM VE MALİYETLER FİRMALARIN TEMEL AMACI Mal ve hizmet üretimi firmalar tarafından gerçekleştirilir. Ekonomi teorisine göre, firmaların mal ve hizmet üretimindeki temel amacı kar maksimizasyonu (en

Detaylı

Örneğin bir önceki soruda verilen rüzgâr santralinin kapasite faktörünü bulmak istersek

Örneğin bir önceki soruda verilen rüzgâr santralinin kapasite faktörünü bulmak istersek KAPASİTE FAKTÖRÜ VE ENERJİ TAHMİNİ Kapasite faktörü (KF) bir santralin ne kadar verimli kullanıldığını gösteren bir parametredir. Santralin nominal gücü ile yıllık sağladığı enerji miktarı arasında ilişki

Detaylı

FİNANSAL HESAPLAMALAR

FİNANSAL HESAPLAMALAR FİNANSAL HESAPLAMALAR Finansal değerlendirmelerin tutarlı ve karşılaştırmalı olabilmesinin yanı sıra kullanılan kaynakların maliyet, yapılan yatırımların alternatif getiri analizlerini yapabilmek amacıyla;

Detaylı

1 I S L U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m

1 I S L U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m 1 I S L 8 0 5 U Y G U L A M A L I İ K T İ S A T _ U Y G U L A M A ( 5 ) _ 3 0 K a s ı m 2 0 1 2 CEVAPLAR 1. Tekelci bir firmanın sabit bir ortalama ve marjinal maliyet ( = =$5) ile ürettiğini ve =53 şeklinde

Detaylı

DERS BİLGİ FORMU DERS BİLGİLERİ. Türü Zorunlu/ Seçmeli. MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ MM430 Türkçe Seçmeli DERS PLANI

DERS BİLGİ FORMU DERS BİLGİLERİ. Türü Zorunlu/ Seçmeli. MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ MM430 Türkçe Seçmeli DERS PLANI EK- DERS BİLGİ FORMU ENSTİTÜ/FAKÜLTE/YÜKSEKOKUL ve PROGRAM: MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DERS BİLGİLERİ Adı Kodu Dili Türü Zorunlu/ Seçmeli Yarıyılı T+U Saati Kredisi AKTS MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ MM0 Türkçe Seçmeli

Detaylı

Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar

Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar Üstel ve Logaritmik Fonksiyonlar Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; üstel ve logaritmik fonksiyonları tanıyacak, üstel ve logaritmik fonksiyonların grafiklerini

Detaylı

MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ

MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ Haz.: Doç.Dr. Ahmet DEMİRER 1 2 1 3 4 2 KARAR VERME KARAR VERME İLE İLGİLİ ÖRNEKLER 5 KARAR VERME 6 3 Karar aşamasında pek çok faktör rol

Detaylı

Faiz: Paranın Maliyeti Ekonomik Denklik Faiz Formüllerinin Gelişimi Geleneksel Olmayan Faiz Hesaplamaları. Bölüm 4 Zaman Paradır CHAN S.

Faiz: Paranın Maliyeti Ekonomik Denklik Faiz Formüllerinin Gelişimi Geleneksel Olmayan Faiz Hesaplamaları. Bölüm 4 Zaman Paradır CHAN S. Faiz: Paranın Maliyeti Ekonomik Denklik Faiz Formüllerinin Gelişimi Geleneksel Olmayan Faiz Hesaplamaları Bölüm 4 Zaman Paradır 1 Paranın Zaman PARK Değeri S. CHA kazançtır. Para zaman değeridir. Çünkü

Detaylı

33 - Performansı Ölçme

33 - Performansı Ölçme A Finansal raporlama İşletme 4 Muh-Fin 2013 - Bahar Vize Öncesi 33 - Performansı Ölçme Maria Malone, İngiltere de yer alan, televizyon ve yayıncılık faaliyetlerinde bulunan büyük bir uluslararası medya

Detaylı

SERMAYE MALİYETİ. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Sermaye Maliyeti

SERMAYE MALİYETİ. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Sermaye Maliyeti SERMAYE MALİYETİ 1 Giriş İşlenecek ana başlıkları sıralarsak: Firmanın ihraç ettiği menkul kıymetler için istenen getiri oranlarının hesaplanması Sermaye maliyetinin hesaplanması Yeni bir proje için hangi

Detaylı

Bölüm 3. Gelecekteki Değer

Bölüm 3. Gelecekteki Değer Bölüm 3 Paranın Zaman Değeri İşlenecek Konular Gelecekteki Değer ve Bileşik Faiz Bugünkü Değer Çoklu Nakit Akımları Sonsuz ödemeler ve Anüiteler Fiili Yıllık Faiz Oranları Gelecekteki Değer Gelecekteki

Detaylı

1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ

1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: FİNANSAL YÖNETİM VE FİNANS KESİMİ 1.Finansal Yönetim Olgusu... 1 1.1. Finans Bilimi... 1 1.2. Neden Finans Yöneticisine İhtiyaç Var?... 1 Karar Süreçleri) 1.3. Finans Yöneticisinin

Detaylı

İŞLETMENİN GELİR- GİDER VE KÂR HEDEFLERİ

İŞLETMENİN GELİR- GİDER VE KÂR HEDEFLERİ İŞLETMENİN GELİR- GİDER VE KÂR HEDEFLERİ İşletme yöneticileri belli bir dönem sonunda belli miktarda kâr elde etmeyi hedeflerler. Kâr = Gelirler - Giderler Olduğuna göre, kârı yönetmek aslında gelirler

Detaylı

CHAPTER 11 CAPITAL BUDGETING

CHAPTER 11 CAPITAL BUDGETING CHAPTER 11 CAPITAL BUDGETING KONUNUN AMACI Yatırım kararları, bir işletmenin gelecek yıllardaki durumunu belirleyici nitelikte kararlar olduğundan, işletmeler açısından hayati önem taşıyan kararlardır.

Detaylı

Temel Kavramlar 1 Doğal sayılar: N = {0, 1, 2, 3,.,n, n+1,..} kümesinin her bir elamanına doğal sayı denir ve N ile gösterilir.

Temel Kavramlar 1 Doğal sayılar: N = {0, 1, 2, 3,.,n, n+1,..} kümesinin her bir elamanına doğal sayı denir ve N ile gösterilir. Temel Kavramlar 1 Doğal sayılar: N = {0, 1, 2, 3,.,n, n+1,..} kümesinin her bir elamanına doğal sayı denir ve N ile gösterilir. a) Pozitif doğal sayılar: Sıfır olmayan doğal sayılar kümesine Pozitif Doğal

Detaylı

Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I

Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I Risk-Getiri İlişkisi ve Portföy Yönetimi I 1 Giriş İşlenecek ana başlıkları sıralarsak: Finansal varlıkların risk ve getirisi Varlık portföylerinin getirisi ve riski 2 Risk ve Getiri Yatırım kararlarının

Detaylı

FAİZ FAKTÖRLERİ VE TARIMSAL MEKANİZASYON YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANIMI

FAİZ FAKTÖRLERİ VE TARIMSAL MEKANİZASYON YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANIMI 60 FAİZ FAKTÖRLERİ VE TARIMSAL MEKANİZASYON YATIRIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANIMI Interest Factors And Their Usage In Evaluation Of The Agricultural Mechanization Investments ÖZET A. IŞIK 1 Bir

Detaylı

15.010/15.011 Örnek Ara sınav Cevap Kâğıdı - 1999. 1) Doğru, Yanlış, Belirsiz

15.010/15.011 Örnek Ara sınav Cevap Kâğıdı - 1999. 1) Doğru, Yanlış, Belirsiz 15.010/15.011 Örnek Ara sınav Cevap Kâğıdı - 1999 1) Doğru, Yanlış, Belirsiz a) DOĞRU. İki mağaza tarafından arz edilen videolar birbirlerine ikame. Somerville deki Hollywood mağazasındaki videoların fiyatı

Detaylı

GİRİŞİMİM GELECEĞİM PROJESİ GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ. Konu: Girişim Finansmanı Ders: Yatırım Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

GİRİŞİMİM GELECEĞİM PROJESİ GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ. Konu: Girişim Finansmanı Ders: Yatırım Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar GİRİŞİMİM GELECEĞİM PROJESİ GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ Konu: Girişim Finansmanı Ders: Yatırım Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar YATIRIM PROJELERİ YÜKSEK MALİYETLİDİR Yatırım bütçesi, şirketler için

Detaylı

YATIRIM MALİYETİ HESAPLAMA YÖNTEMLERİ[1-4]

YATIRIM MALİYETİ HESAPLAMA YÖNTEMLERİ[1-4] YATIRIM MALİYETİ HESAPLAMA YÖNTEMLERİ[1-4] KAYNAKLAR 1. J.M. Coulson, J.F. Richardson ve R.K. Sinnot, 1983. Chemical Engineering V: 6, Design, 1st Ed., Pergamon, Oxford. 2. M.S. Peters ve K.D. Timmerhaus,

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ DERS İÇERİĞİ Ders Adı Ders Türü Finansın İlkeleri Zorunlu DERS HEDEFİ Finansın İlkeleri dersini alan öğrenciler aşağıdaki becerileri kazanacaktır: Finans nedir ve çalışma alanları nelerdir sorularına cevap

Detaylı

ÇÖZÜM 1: = TL (ödenmesi gereken para)

ÇÖZÜM 1: = TL (ödenmesi gereken para) SORU 1: Aslı 12.375.000 TL lik bir otomobili 3.000.000 TL peşinat ödeme ve takip eden 36 ay süresince her biri 325.000 TL lik aylık ödemeler yapmak koşulu ile satın almaktadır. Peşinat hemen ödenecek ve

Detaylı

3- ARİTMETİK İFADELERİN YAZILMASI. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com

3- ARİTMETİK İFADELERİN YAZILMASI. M.İLKUÇAR - imuammer@yahoo.com 3- ARİTMETİK İFADELERİN YAZILMASI 3.1- Aritmetiksel operatörler Operatör Anlamı + Toplama - Çıkarma * Çarpma / Bölme % Kalanlı Bölme ^ Üs alma ( ) Parantez = Atama Aritmetik operatörlerde işlem öncelik

Detaylı

FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ

FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 2011/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 3 Temmuz 2011-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: Tek Düzen Muhasebe Sistemine göre düzenlenen (Çok Kademeli Rapor Tipi-Özet-Ayrıntılı)

Detaylı

KYM363 Mühendislik Ekonomisi

KYM363 Mühendislik Ekonomisi KYM363 Mühendislik Ekonomisi DERSE GİRİŞ İÇERİK- TANIMLAR ve KAVRAMLAR Doç.Dr.Emir Hüseyin Şimşek Ar.Gör.Işıl İnal Prof.Dr.Hasip Yeniova E Blok 1.kat no.113 www.yeniova.info yeniova@ankara.edu.tr yeniova@gmail.com

Detaylı

Mühendislik Ekonomisi. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Mühendislik Ekonomisi. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Mühendislik Ekonomisi Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Paranın Zaman Değeri II Haftanın Amacı Paranın zaman değeri doğrusal, geometrik ve karışık nakit akışlarının anlaşılması amaçlanmaktadır. Bu amacın

Detaylı

Bölüm 4. Tahviller. Tahvil Fiyatlaması BD = + + + ... Tahvil Değerleme. İşletme Finansının Temelleri

Bölüm 4. Tahviller. Tahvil Fiyatlaması BD = + + + ... Tahvil Değerleme. İşletme Finansının Temelleri İşletme Finansının Temelleri Bölüm 4 Tahvil Değerleme İşlenecek Konular Tahvil Piyasası Faiz Oranları ve Tahvil Fiyatları Cari Getiri ve Vadeye Kadar Getiri Tahvil Getiri Oranları Getiri Eğrisi Şirket

Detaylı

Bugünkü Değer Hesaplamaları

Bugünkü Değer Hesaplamaları İŞLETME FİNANSMANI Prof. Dr. Güven SAYILGAN Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Bugünkü değer hesaplamalarında, gelecekteki bir

Detaylı

Hasan BAL Gazi Üniversitesi bhasan@gazi.edu.tr

Hasan BAL Gazi Üniversitesi bhasan@gazi.edu.tr İşletme Araştırmaları Dergisi 2/1 (2010) 21-42 Özkaynağa Nakit Akımı ve Firmaya (Projeye) Nakit Akımı Yöntemlerinin Bir Projeye Yatırım Kararında Kabul ve Red Açısından Farklı Sonuç Vermelerini Etkileyen

Detaylı

Proje Değerlendirme (3) Ders 5 Finansal Yönetim, 15.414

Proje Değerlendirme (3) Ders 5 Finansal Yönetim, 15.414 Proje Değerlendirme (3) Ders 5 Finansal Yönetim, 15.414 Bugün Projeleri Değerlendirme Gerçek opsiyonlar Alternatif yatırım kriterleri Okuma Brealey ve Myers, Bölümler 5,10,11 DCF analizi (İskontolu Nakit

Detaylı

1. Bir işletme kendi adına inşaat yapması. 7. TMS 16 Maddi duran varlıklar standardına

1. Bir işletme kendi adına inşaat yapması. 7. TMS 16 Maddi duran varlıklar standardına 1. Bir işletme kendi adına inşaat yapması durumunda söz konusu gayrimenkulün tamamlanması için yaptığı tüm harcamalar inşaat tamamlandığında hangi hesabın alacağına yazılır? A) Binalar B) Yer altı ve yer

Detaylı

Buna göre, eşitliği yazılabilir. sayılara rasyonel sayılar denir ve Q ile gösterilir. , -, 2 2 = 1. sayıdır. 2, 3, 5 birer irrasyonel sayıdır.

Buna göre, eşitliği yazılabilir. sayılara rasyonel sayılar denir ve Q ile gösterilir. , -, 2 2 = 1. sayıdır. 2, 3, 5 birer irrasyonel sayıdır. TEMEL KAVRAMLAR RAKAM Bir çokluk belirtmek için kullanılan sembollere rakam denir. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sembolleri birer rakamdır. 2. TAMSAYILAR KÜMESİ Z = {..., -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4,... }

Detaylı

YAZILIM PROJE YÖNETİMİ. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

YAZILIM PROJE YÖNETİMİ. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN YAZILIM PROJE YÖNETİMİ Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN İçerik Proje Türleri Projenin Başlatılması Projenin Seçilmesi Fayda Ölçüm Metotları Paydaşların Belirlenmesi Proje Türleri Projeler ürün ve süreçte yaptıkları

Detaylı

1. Vize Sınavına Hazırlık Soruları. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Hazırlık Soruları

1. Vize Sınavına Hazırlık Soruları. Prof. Dr. Aydın Yüksel MAN 504T Yön. için Finansal Analiz & Araçları Ders: Hazırlık Soruları 1. Vize Sınavına Hazırlık Soruları Bahar, 2016-2017 1 1.Aylık $800 tutarında kredi ödemelerini önümüzdeki 30 yıl boyunca yapabileceğinizi düşünüyorsunuz. Nominal faiz oranı % 24 dür. Eğer toplam birikiminiz

Detaylı

15.433 YATIRIM. Ders 19: Menkul Kıymet Analizi. Bahar 2003

15.433 YATIRIM. Ders 19: Menkul Kıymet Analizi. Bahar 2003 15.433 YATIRIM Ders 19: Menkul Kıymet Analizi Bahar 2003 Giriş Piyasada gözlemlediğimiz fiyatlar nasıl açıklanır? Etkin bir piyasada, fiyat kamuya açık olan tüm bilgileri yansıtır. Piyasa bilgisini piyasa

Detaylı

Bölüm 4. Tahviller. Tahvil Fiyatlaması BD = + + + ... 3/21/2013. Tahvil Değerleme. İşletme Finansının Temelleri

Bölüm 4. Tahviller. Tahvil Fiyatlaması BD = + + + ... 3/21/2013. Tahvil Değerleme. İşletme Finansının Temelleri İşletme Finansının Temelleri Bölüm 4 Tahvil Değerleme İşlenecek Konular Tahvil Piyasası Faiz Oranları ve Tahvil Fiyatları Cari Getiri ve Vadeye Kadar Getiri Tahvil Getiri Oranları Getiri Eğrisi Şirket

Detaylı

T.C. Konya Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü. Dr. Muharrem H. Aksoy. Ekonomik Analiz

T.C. Konya Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü. Dr. Muharrem H. Aksoy. Ekonomik Analiz T.C. Konya Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Dr. Muharrem H. Aksoy Ekonomik Analiz 1 4.44 Enerji Yöneticisi proje teklifi ve değerlendirme raporunun hazırlanmasında aşağıdaki

Detaylı

Doğrusal artımlı (Gradient) seri. Doğrusal artımlı (Gradient) seri. Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri. END 320 Mühendislik Ekonomisi

Doğrusal artımlı (Gradient) seri. Doğrusal artımlı (Gradient) seri. Para Yönetimi ve Paranın Zaman Değeri. END 320 Mühendislik Ekonomisi Para Yönetimi ve Paranın Zaman i - II Para Yönetimi ve Paranın Zaman i Faiz: Paranın maliyeti Ekonomik Eşdeğerlik Faiz Formülleri Özel Eşdeğerlik Hesaplamaları TOBB ETÜ P Gradient serisi bugünkü değer

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş BAŞCI

Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş BAŞCI SERMAYE MALİYETİ Yrd. Doç. Dr. Eşref Savaş BAŞCI İçerik Öz Sermaye Maliyeti İmtiyazlı Hisse Senedi Maliyetinin Yaygın (Adi) Hisse Senedinin Maliyetinin Finansal Varlıkları Fiyatlama Modeline Göre Özsermaye

Detaylı

MİLLİ GELİRİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER: TÜKETİM, TASARRUF VE YATIRIM FONKSİYONLARI

MİLLİ GELİRİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER: TÜKETİM, TASARRUF VE YATIRIM FONKSİYONLARI MİLLİ GELİRİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER: TÜKETİM, TASARRUF VE YATIRIM FONKSİYONLARI Harcama yöntemine göre yapılan GSYİH hesaplaması GSYİH = C + I + G şeklinde idi. Biz burada GSYİH ile MG arasındaki farkı bir

Detaylı

Proje Finansmanı ve PPP Sertifikasyon Programı Excel Destekli

Proje Finansmanı ve PPP Sertifikasyon Programı Excel Destekli Proje Finansmanı ve PPP Sertifikasyon Programı Excel Destekli Eğitim Takvimi 20 Mart 2015, Cuma 1. Yatırım Kavramı Yatırım ve Yatırımcı Kavramı Yatırımların Özellikleri Sanayi Yatırım Kavramı Proje ve

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE FİNANSAL YÖNETİM VE FONKSİYONLARI 1. GİRİŞ... 19

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE FİNANSAL YÖNETİM VE FONKSİYONLARI 1. GİRİŞ... 19 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE FİNANSAL YÖNETİM VE FONKSİYONLARI 1. GİRİŞ... 1 2. FİNANSAL YÖNETİMİN FONKSİYONLARI... 2 2.1. Yatırım Kararları... 2 2.1. Finansman Kararları... 3 2.1. Dividant Kararları... 4

Detaylı

İşletmenin Fonksiyonları. İşletmenin Fonksiyonları Finansman Fonksiyonu. Finansman Kavramı. Finansman Kavramı. Finansman İnsan Kaynakları.

İşletmenin Fonksiyonları. İşletmenin Fonksiyonları Finansman Fonksiyonu. Finansman Kavramı. Finansman Kavramı. Finansman İnsan Kaynakları. İşletmenin Fonksiyonları Finansman Fonksiyonu Yrd. Doç.. Dr. M. Volkan TÜRKERT Üretim İşletmenin Fonksiyonları Pazarlama Yönetim Lojistik Finansman İnsan Kaynakları Halkla İlişkiler Muhasebe Ar-Ge 1 2

Detaylı

BÖLÜM 2 İNŞAATLARDA KULLANILAN İŞ MAKİNALARI (CONSTRUCTION PLANTS)

BÖLÜM 2 İNŞAATLARDA KULLANILAN İŞ MAKİNALARI (CONSTRUCTION PLANTS) INSA 394 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE YAPIM VE EKONOMİ BÖLÜM 2 İNŞAATLARDA KULLANILAN İŞ MAKİNALARI (CONSTRUCTION PLANTS) DR. TOLGA ÇELİK BÖLÜM 1 İNŞAAT EKONOMİSİ EKİPMAN MALİYETİ (Equipment Cost) Ekipman Maliyetinin

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GİDER MÜHENDİSLİĞİ VE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GİDER MÜHENDİSLİĞİ VE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GİDER MÜHENDİSLİĞİ VE DEĞER MÜHENDİSLİĞİ I. Gider Mühendisliği... 5 Gider Mühendisliğinin Metodolojisi 7, Gider Mühendisliğinde Verimliliğin Ölçülmesi 8, Gider Mühendisliğinin

Detaylı

Proje Değerlendirme (1) Ders 3 Finansal Yönetim, 15.414

Proje Değerlendirme (1) Ders 3 Finansal Yönetim, 15.414 Proje Değerlendirme (1) Ders 3 Finansal Yönetim, 15.414 Bugün Projeleri Değerlendirme Nakit akışlarının ölçümü Vergi, amortisman ve işletme sermayesi Okuma Brealey ve Myers, Bölümler 6 ve 12.1 ve 12.3

Detaylı

Gazi Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü KM 378 Mühendislik Ekonomisi

Gazi Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü KM 378 Mühendislik Ekonomisi Problem Seti 1 (Arz-Talep) 1. Bir firma, satış fiyatı ile talep arasında D=780$-10p eşitliğini geliştirmiştir. Aylık sabit gider 800$ ve ürün başına değişken gider 30$ dır. Aylık karı maksimum yapmak için

Detaylı

ISL 418 FİNANSAL VAKALAR ANALİZİ

ISL 418 FİNANSAL VAKALAR ANALİZİ 7. HAFTA ISL 418 FİNANSAL VAKALAR ANALİZİ Sermaye Bütçelemesi Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr Sermaye Bütçelemesi İşletmelerin sahip olduğu varlıklar dönen varlıklar ve duran varlıklarolmaküzereikianagruptatoplanmaktadır.

Detaylı

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.

Chapter 15. Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları. Slides prepared by Thomas Bishop. Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Chapter 15 Para, Faiz Oranları ve Döviz Kurları Slides prepared by Thomas Bishop Copyright 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Önizleme Para Nedir? Para arzının kontrolü Parasal varlık tutma

Detaylı

Güncellenmiş Faiz Dersi

Güncellenmiş Faiz Dersi Güncellenmiş Faiz Dersi Faiz Nedir Nasıl Hesaplanır? Faiz Nedir? Piyasa açısından bakarsak faizi, tasarruf sahibinin, tasarrufunu, ihtiyacı olana belirli süre için kullandırmasının karşılığı olarak aldığı

Detaylı

Sistem Analizi ve Tasarımı

Sistem Analizi ve Tasarımı Sistem Analizi ve Tasarımı 3.Ders Göksel Biricik Ön İnceleme Fizibilite Bu Derste 1 Ön İnceleme Fizibilitenin ilk aşaması Projenin olabilirliği belirlenir Projeye(yeni sisteme) gerçekte ihtiyaç var mı?

Detaylı

Değer4. Doç.Dr. Oktay Taş. Net Şimdiki Değer. =PV(rate;nper;pmt;fv;type) =PV(faiz;dönem sayısı;ödeme;gelecek değer;dönem başı veya sonu)

Değer4. Doç.Dr. Oktay Taş. Net Şimdiki Değer. =PV(rate;nper;pmt;fv;type) =PV(faiz;dönem sayısı;ödeme;gelecek değer;dönem başı veya sonu) Şimdiki Değer =PV(rate;nper;pmt;fv;type) =PV(faiz;dönem sayısı;ödeme;gelecek değer;dönem başı veya sonu) Üç yıl sonra 450 TL'lik bir hesaba sahip olmak isteyen bir kişi, yıllık %20 faiz veren bir bankaya

Detaylı

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 01.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS IKT105 İktisada Giriş Introduction to Economics 3 0 3 4 ISL101

Detaylı

Değerleme Serbest Nakit Akışları. Katharina Lewellen Finans Teorisi II 2 Nisan, 2003

Değerleme Serbest Nakit Akışları. Katharina Lewellen Finans Teorisi II 2 Nisan, 2003 Değerleme Serbest Nakit Akışları Katharina Lewellen Finans Teorisi II 2 Nisan, 2003 1 Değerleme Araçları Yöneticilerin kilit görevlerinden biri değerlemeler yaparak birbirini dışlayan projeler arasında

Detaylı

1. Toplam Harcama ve Denge Çıktı

1. Toplam Harcama ve Denge Çıktı DERS NOTU 03 TOPLAM HARCAMALAR VE DENGE ÇIKTI - I Bugünki dersin içeriği: 1. TOPLAM HARCAMA VE DENGE ÇIKTI... 1 HANEHALKI TÜKETİM VE TASARRUFU... 2 PLANLANAN YATIRIM (I)... 6 2. DENGE TOPLAM ÇIKTI (GELİR)...

Detaylı

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)]

[AI= Aggregate Income (Toplam Gelir); AE: Aggregate Expenditure (Toplam Harcama)] 88 BÖLÜM 5: TOPLAM GELİR-TOPLAM HARCAMA MODELİ (KEYNESYEN MODEL) Bölüm 4 te Toplam Talep-Toplam Arz modelini (AD-AS modeli) inceledik. Bölüm 5 te ise Toplam Gelir-Toplam Harcama modelini (AI-AE modeli)

Detaylı

FABRİKA ORGANİZASYONU Üretim Planlama ve Yönetimi 2. Uygulama: Sipariş ve Parti Büyüklüğü Hesaplama

FABRİKA ORGANİZASYONU Üretim Planlama ve Yönetimi 2. Uygulama: Sipariş ve Parti Büyüklüğü Hesaplama FABRİKA ORGANİZASYONU Üretim Planlama ve Yönetimi 2. Uygulama: Sipariş ve Parti Büyüklüğü Hesaplama Uygulamalar 1. İhtiyaç Hesaplama 2. Sipariş ve Parti Büyüklüğü Hesaplama 3. Dolaşım Akış Çizelgeleme/Terminleme

Detaylı