I - HİSSE SENETLERİ PİYASASIN!DA TE$KKKÜL ETTİRİLEN PAZARLAR

Transkript

1 M ht Genelce No: 2 Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI Kllılıııı. Co.lldl'U. K.HJfcıjj-B003Ü tsh^ılfıııl İILLjaV.İSCflCOhil) Vali t: (0 112) 2S2J<J lj THı-Ks- 227Jİ lmkl> r İstanbul, 30 Ocak 1995 Komi: Hisse Senetleri Piyasası İşleyiş Kurallar», Say m Üycıııiz, Hisse Senetleri P jy asa sı' n ı n i ş I ey i ş k ı.ı r al 1 ar ı aşağı d a y cr a I m a kt ad ı r.. I - HİSSE SENETLERİ PİYASASIN!DA TE$KKKÜL ETTİRİLEN PAZARLAR A ) HİSSE SENETLERİ PAZARI t) İkincil Piyasa 1.1 Uhıssıl l'azar: 10:00-12:00 ile 14:00 - Kı;fJ0 saatleri arasında yer alan iki seansta, Yönetim Kumlu kararıyla pazarı açılmış, endekse dahil olan ve olmayan Borsa kotunda yaralan her şirket hisse senedi için alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği pazardır. Ulusal Pazarda hisse senetleri eski ve yeni olmak üzere sırasıyla "F" ve "Y rı pazar kodlarıyla iki ayrı pazarda işle m gö nj rl eı\ Bu farkhî aş ma şım da n k a yn a k I a mrı a k t a d ı r: Hisse senetleri 13 orsa' ti a işlem gören şirketlerin sermaye artırımları bir hesap dönemi içinde temettü ödemesinden önce gerçekleşmiş ise, çıkarılan yeni terfi p lıisse senetleri üzerinde geçen hesap dönemine ait temettü kuponu bulunmam ak ta böylece üzerinde geçen hesap dönemine ait temettü kuponu bulunan "eski" tabir edilen hisse senetleri ile temettü kuponu bulunmayan "yeni" tabir edilen hisse senetleri arasında değer fark t oluşmaktadır Bu değer farkı önceden Borsa tarafından hesaplanarak "eski-yeni" fiyat farkı oluşturulmaktaydı. 13 orsa 1 d a i$!em gören şirketlerin sermaye artırımlarında eski-yerii liva t oluşumunu ctı aza indirme gayretleri göz önünde bulundurularak, eski-yeni fiyat farkının Borsa bünyesinde serbestçe belirlenmesi gayesiyle, "Yeni Hisse Pazarı" adı altında Hisse Senetleri Piyasası kapsamında yent bîr pazar oluşturulmuştur Bu pazarın çaldın it yöntemi aşağıdaki gibidir : 1- "Yem" hisse senedi için, "eski-yenı" tlyai faikına neden olan "eski" hisse senedi üstündeki teıvıettünün ödenmeye başladığı ilk güne kadar, geçici süre ile ayrı pazar açılır. 2- Açılış günü vc fiyat tesciline kadar baz fiyatı ve fiyat marjı uygulanmaz, 3- Fiyat tescilini takip eden seanslarda, baz (iyal bir önceki seansta gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden hesaplanır; fiyat marj! olarak ise ''eski" hisseye uygulanan marj uygulanır. 4-1, Yeni hisse pazarı", "eski"' hissenin pazarı ile aynı seansta işleme açılır.

2 5- "Yeni" hisse senedi ayrı bir hisse senedi olarak, hisse senedi ikincil piyasa kurallarına göre işlem görecektir. 6- Aşağıdaki hususlara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir : a) Müşteri emirleri eski veya yeni olarak ayrı ayrı alınır. b) Emirler eski veya yeni hisseye ait olmasına göre ilgili pazara iletilir. c) Takas yükümlülükleri eski ve yeni hisseler için ayrı ayrı yerine getirilir. Asgari Tedavül Kriterleri: Menkul kıymetlerin Borsa kotundan çıkarılmasını gerektiren durumları düzenleyen Menkul Kıymetler Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik (Genel Yönetmelik)'in 47. maddesi (k) be'ndinde; "Menkul kıymete karşı halkın ilgisi azalırsa veya sözkonusu menkul kıymetin yarattığı iş hacmi, Borsa Yönetimince belirlenen miktarın altına düşerse" ilgili menkul kıymetin Borşa kotundan çıkarılabileceği belirtilmektedir. Buna göre Borsa Yönetim Kurulu tarafından Borsa kotunda bulunan ve Ulusal Pazar'da işlem görmekte olan hisse senetleri için asgari tedavül kriterleri tespit edilmiştir. Belirlenen asgari tedavül kriterlerine göre Ulusal Pazar'da işlem gören şirketlerin ; a) Günlük ortalama işlem hacminin, şirketlerin günlük ortalama işlem hacimleri ortalamasının %1'inden fazla olması, b) Günlük ortalama sözleşme sayısının, şirketlerin günlük ortalama sözleşme sayılan ortalamasının %4'ünden fazla olması gerekmektedir. Ulusal Pazar'da işlem gören hisse senetleri, yukarıda belirtilen koşulların birlikte sağlanamamış olması durumunda Yönetim Kurulu kararıyla Bölgesel Pazarlar'a alınabilir. Sözkonusu tedavül kriterleri 6 ayda bir Borsa Yönetim Kurulu'nca yeniden belirlenerek bu kriterlere göre değerlendirme yapılacaktır. 1.2 Bölgesel Pazarlar (Kotdışı Pazar): Bu pazar İ.M.K.B. Kot içi pazarında işlem görme koşullarını taşımayan şirketler ile işlem gören şirketlerden sözkonusu pazarda işlem görme koşullarını kaybeden ve Borsa Yönetim Kurulu'nca geçici veya sürekli olarak Kot İçi (Ulusal) Pazar'dan çıkarılmasına karar verilen şirketlerin Borsa Yönetim Kurulu'nca Borsa'da işlem görmesi uygun görülen hisse senetlerine likidite sağlamak, bu hisse senetlerinin fiyatlarının düzenli ve şeffaf bir piyasada, rekabet koşulları içinde oluşmasını temin etmek amacıyla İ.M.K.B. Yönetmeliği'nin 12. maddesine dayanılarak kurulmuştur. Bölgesel (Kot Dışı) Pazar'da işlem görecek hisse senetlerini belirleme yetkisi İ.M.K.B. Yönetim Kurulu'na aittir. Hisse senetleri İ.M.K.B. Yönetmeliği'nin 9 maddesinde belirtilen şartlan taşımayan veya kottan çıkarılan şirketlerden Borsa Yönetim Kurulu'nca Bölgesel (Kot Dışı) Pazarlar'da işlem görmesi uygun görülenler ile Borsa Yönetim Kurulu'nca geçici olarak Bölgesel (Kot Dışı) Pazarlar'da işlem görmesine karar verilenler Bölgesel (Kot Dışı) Pazarlar seansında 09:30-09:45 saatleri arasında ( 06 Şubat 1995 tarihinden itibaren ) 15 dakika süreyle işlem görebilirler.

3 3 M t Borsa Yönetim Kurulu'nun kararıyla Bölgesel (Kot Dışı) Pazarlar'a yeni alınmış olan hisse senetlerinin Borsa'da işlem göreceği tarih, belli başlı özellikleri, halka arzedilen miktar ve diğer bilgiler en az bir hafta önce Borsa Bülteni'nde ilan edilir. Borsa Yönetimi sözkonusu hisse senetlerinin bir bankaya veya İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş.'ye depo edilmesini isteyebilir. Ulusal (Kot İçi) Pazar'da işlem görme ve takas esasları Bölgesel (Kot Dışı) Pazarlar için de geçerlidir. Takas süresi T+2 olarak uygulanacak ve Ulusal Pazar işlemleri ile mahsup edilecektir. Temerrüt oluşması durumunda T+3 günü Bölgesel Pazar seansında aynı gün valörlü işlem yaptırılacaktır. Bu pazarda işlem gören şirketlerin üretim ve hizmetlerinin fiilen yaratıldığı illerin, il trafik numarası şirket kodlarının son iki hanesinde yer alacaktır Hisse senetleri Ulusal (Kot İçi) Pazar'da işlem görme koşullarını kaybeden ve geçici olarak Bölgesel Pazar'da işlem görmesine karar verilen şirketler ise eski kodlarıyla işlem göreceklerdir. Kottan çıkarılma süreklilik arz ederse, il trafik numarasına göre kodlama yapılacaktır. Bu pazarda işlem gören hisse senetlerinin birincil piyasa işlemleri, Ulusal Pazar'da işlem gören şirketlerinki ile aynı seansta yapılacaktır. Yeni Hisse Pazarı, Rüçhan Hakkı Kupon Pazarı ve Temerrüt nedeniyle açılan hisse senedi pazarı ise Bölgesel Pazarlar seansında gerçekleştirilecektir. 1.3 Uluslararası Pazar: Kuruluş çalışmaları devam etmekte olan Uluslararası Pazar'da eski Doğu Bloku ülkeleri, Türki Cumhuriyetleri ve Orta Doğu'da yer alan devletlerdeki şirketlere ait menkul kıymetlerin işlem görmesi düşünülmektedir. 1.4 Toptan Satışlar Pazarı (TSP): İ.M.K.B Yönetmeliği'nin 11. maddesine dayanılarak Borsa Yönetim Kurulu tarafından; önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin Borsa'da güven ve şeffaflık ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Bu bağlamda, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özelleştirme kapsamında blok olarak satışa sunulacak hisse senetleri, önceden anlaşma yapılmış alıcılara veya TSP yoluyla bulunacak alıcılara bu pazarda satılabilecektir. Esas olarak hisse senetleri Borsa'da işlem gören veya görmeyen şirketlerin sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek hisse senetleri ile mevcut ortaklarının sahip oldukları hisse senetlerinin önceden anlaşma yapılmış ya da yapılmamış alıcılara tahsisli veya toplu olarak satışı, işleme konu taraflarca bazı koşulların yerine getirilmesi suretiyle ve Borsa Başkanlığı'nın uygun görmesi halinde TSP'nda işlem görebilecektir. Toptan Satışlar Pazarı'nın faaliyete geçmesiyle birlikte İ.M.K.B. Yönetmeliği 44. maddesine göre Hisse Senetleri Piyasası'nda düzenlenen " Blok Satış" seansları uygulamadan kaldırılarak, sözkonusu işlemler TSP'de gerçekleştirilecektir. Toptan Satışlar Pazarı 09:00-09:15 saatleri arasında ( 06 Şubat 1995 tarihinden itibaren ) " L " pazar koduyla işleme açılacaktır. Bu pazarda satım işleminin kaç seans süreceği Borsa Başkanlığınca belirlenerek Borsa Bülteni'nde ilan edilecektir.

4 4 fc. 4 VT ^ TSP'de satıalcak hisse senetlerinin fiyat marjları aşağıdaki gibi belirlenmiştir : Borsa'da işlem gören şirketlerin fiyat marjları ; Satışa konu olan miktar, Özel Emir miktarı ile şirket sermayesinin % 10 ' u arasında ise fiyat marjı ikincil piyasada bir gün önce gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalamasının % 20'sinden fazla olamaz. Satışa konu olan miktar, şirket sermayesinin % 10'u veya % 10'undan fazla ise fiyat maıjı bildirimde bulunulan fiyatın % 20'sinden fazla olamaz. Borsa'da işlem görmeyen şirketlerin fiyat marjları; Bu işlemlerde uygulanacak fiyat marjı bildirimde bulunulan fiyatın % 20'sinden fazla olamaz. Borsa Başkanlığı, önceden ilan etmek kaydıyla oranları artırabilir, azaltabilir veya uygulamayabılir. gerekli gördüğü durumlarda sözkonusu Hisse senetleri Ulusal veya Bölgesel Pazarlar'da işlem görmekte olan şirketlerin bu pazarda satılmış olan hisse senetleri Ulusal Pazar'da- veya Bölgesel Pazarlar'da tekrar satılabilecektir. Ancak Borsa'da işlem gören şirketlerin mevcut ortaklarının sahip oldukları hisse senetlerinin satışı Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri:VI11, No:20 sayılı "Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Tebliğ" in 6. maddesinde belirtilen "Tedavülde Bulunan Hisse Senedi Miktarını Artırıcı Satış" niteliğinde kabul edilmeyecektir. Bu çerçevede TSP'nda satın alınmış hisse senetlerinin Ulusal veya Bölgesel Pazarlar'da satılabilmesi için belirtilen tebliğin 6. maddesi uyarınca gerekli açıklamaların süresi içinde Borsa Başkanlığı'na ulaşmış olması zorunludur. TSP'nda yapılacak işlemlerin nakit ve kıymet takası esas olarak İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş. aracılığı ile gerçekleştirilecektir. Ancak alıcının ve satıcının yazılı talebi ile birlikte Borsa'nın takas işlemlerinden sorumlu olmayacağına dair ibraname vermesi ve Borsa Başkanlığı'nın uygun görmesi halinde takas işlemleri Borsa dışında gerçekleştirilebilir. Borsa Başkanlığı, gerektiğinde taraflardan satış işlemine konu olacak hisse senetlerini ve ödenecek satış tutarını İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş.'ne veya belirleyeceği diğer Banka ve Saklama Merkezleri'ne depo edilmesini isteyebilir. Borsa Başkanlığı, satıcının talebi halinde, önceden Borsa Bülteni'nde duyurmak şartıyla alıcıların teminat vermesini isteyebilir TSP'nda yapılmış alım satımların takas ve saklama işlemleri İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş. tarafından farklı hesaplarda gerçekleştirilecek ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri : 8, No :20 sayılı Tebliğin 6. maddesi uyarınca açıklanması gereken "Tedavülü Artırıcı Satış" bildiriminin önceden yapılmaması durumunda, Ulusal Pazar ya da Bölgesel Pazarlar işlemleri ile ilgili olarak virman yapılmayacaktır. Borsa'da hisse senetleri işlem görmeyen, halka açık olmayan şirketlerin hisse senetlerinin satışında "halka arz" niteliği mevcut ise Sermaye Piyasası Kurulu'nun kaydı aranacaktır. Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketlerin hisse senetlerinin satışında asgari işlem miktarı, özel emir işlemlerine esas olan miktardan az olamaz.

5 Hisse senetleri Borsa'da işlem görmeyen şirketlerin hisse senetlerinin satışında asgari işlem miktarı 1 milyar TL nominaldir. Bu tutarın altında kalmakla birlikte, şirket ödenmiş sermayesinin ya da toplam oy haklarının en az % 10'una isabet eden miktarda hisse senetleri de asgari işlem miktarı olarak kabul edilir. İmtiyazlı hisse senedi işlemlerinde, özelleştirme kapsamında bulunan hisse senetleri ile kamu bankalarının iştirak hisselerinin satışlarında Borsa Başkanlığı'nca yukarıda belirtilen asgari işlem miktarları aranmayabilir. Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketlerin mevcut ortaklarının sahip olduğu hisselerinin veya sermaye artırımı nedeniyle ihraç edilecek hisselerin TSP'nda önceden anlaşma yapılmış alıcılara satılması durumunda, tescil amaçlı işlem yapılır. Ancak bu şekilde yapılacak satışlarda satıcının belirlediği fiyatın (anlaşma yapılan fiyatın) gerçekçi fiyat olması şarttır. Gerçekçi fiyat, ilgili hisselerin bir Borsa'da veya diğer bir organize piyasada işlem gördüğü fiyatın, en çok borsa Başkanlığı tarafından belirlenecek oranlar kadar fazlası veya düşüğüdür. İlgili hisselerin Borsa değeri olmaması durumunda ise; satıcı tarafından fiyat değerleme şekli, analiz varsayımları ve yöntemlerini içeren "fiyat tespit raporu" Borsa'ya sunulur. Borsa Başkanlığı, istenen satış fiyatının gerçekçi fiyat kavramına uygun olduğunun tarafsız kuruluşlarca tespit ettirilmesini ve fiyat tespit raporunda belirtilen esasların tamamının veya bir kısmının Borsa'da ilan edilmesini şart koşabilir. Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketlerin iştiraklerinin mevcut ortaklarının ellerinde bulunan hisse senetlerinin veya sermaye artırımı nedeniyle ihraç edilecek payların TSP'nda satılması durumunda da yukarıda belirtilen esaslar uygulanır. Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri VIII, No: 20 sayılı Tebliğ'i hükümleri kapsamına girecek özel durumlar, satış sonrası açıklanır. 2) Birincil Piyasa: Bu piyasada işlemler 09:00-09:15 ( 06 Şubat 1995 tarihinden itibaren ) saatleri arasında yapılır. Borsa kanalıyla halka arz edilecek hisse senetleri Birincil Piyasa'da "B" pazar koduyla işlem görür. Kayıtlı sermaye veya esas sermaye sistemine tabi olan anonim ortaklıkların sermaye arttırımlarında, ortaklar tarafından kullanılmayan rüçhan hakları sonrasında arta kalan payların satışı da birincil piyasanın konusunu oluşturur.

6 ww 2.1) Hisse Senetleri Borsada İlk Defa İşlem Görecek Olaıı Ortaklıkların Birincil Piyasası: Birincil Piyasa'da ilk gün açılış fiyatı izahnamede yer alan halka arz fiyatıdır. Satışın ilk günü fiyat marjı açılış fiyatının %5'i olarak uygulanır. İzleyen günlerde ise bir önceki günün ağırlıklı ortalama fiyatından hesaplanan baz fiyata %5 marj uygulanır. Bu uygulama 5 iş günü sürer. Halka arz işlemi 5 günden önce tamamlanırsa, hisseleri halka arz eden aracı kuruluşun başvurusu halinde, Borsa Yönetim Kurulu kararı ile ikincil piyasa işlemlerine başlanabilir. Bu durumda en son günün ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden belirlenen baz fiyatı açılış fiyatı olarak ele alınır. Halka arz işlemi 5 günden önce tamamlanamazsa 5. günün ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden hesaplanan baz fiyatıyla hisse senetleri Borsa ikincil piyasasında da işlem görmeye başlar. Halka arz işlemleri tamamlanmadığı takdirde birincil piyasa işlemleri ile ikincil piyasa işlemleri birlikte sürer. Her iki piyasada da o piyasa için geçerli olan marjlar uygulanır. 2.2) Hisse Senetleri Borsada İşlem Görmekte Olan Ortaklıkların Birincil Piyasası: Kullanılmayan rüçhan hakları sonrası kalan hisse senetleri ile ortakların rüçhan haklarının kısıtlanması sonucunda artırılan sermayeyi temsil eden hisse senetleri, SPK kaydına alınmak suretiyle Borsa'da halka arzedilebilir. Birincil piyasada, yalnızca satışa aracılık edeıv üye satış emri verebilir. Hisse senedini satın alan üyeler aldıklarını yine bu piyasada satışa sunamazlar. Seans başladıktan en geç beş dakika sonra satışa aracılık eden üye, varsa uygun fiyatlı emirleri gerçekleştirdikten sonra satış fiyatını deklare etmek durumundadır. Satıcı üye özel emir yazmak ve bunu gerçekleştirmek isterse özel emri yazdığı fiyata eşit ve daha iyi fiyatlı tüm emirleri gerçekleştirmek zorundadır. Özel emir seans başladıktan beş dakika sonra yazılabilir ve seans sonuna kadar işlem görebilir. 3) Resmi Müzayede: İcra Dairelerinin, mahkemelerin ve diğer resmi dairelerin Borsa'da yapılmasına gerek gördükleri hisse senedi satım işlemleri için 09:00-09:15 saatleri arasında ( 06 Şubat 1995 tarihinden itibaren ) Resmi Müzayede adı altında ve "M" pazar koduyla ayrı bir pazar açılır. Borsa Başkanı satışa aracılık edecek üyeleri ve bunların sırasını önceden kura çekme yöntemi ile belirler. Sıralamadan sonra üyelik sıfatını kazanan üye listenin sonuna eklenir. Satışla görevlendirilen üyeye tarife üzerinden kürtaj ödenir. Borsa Yönetimi, hisse senedinin niteliğine ve işlem hacmine göre resmi müzayedenin en çok kaç seans sürebileceğini belirler. Bu süre içinde satılmayan hisse senetleri satışı isteyen makama iade edilir ve bu hisse senetleri için resmi müzayedenin bittiği tarihten itibaren 15 gün içinde tekrar bir resmi müzayede açılamaz. 4-) Temerrüt Nedeniyle Açılan Hisse Senedi Pazarı: T+2 günü belirlenen saatler itibariyle T günü işlemlerinin takası kısmen veya tamamen sonuçlandırılmamışsa temerrüt oluşur. Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü tarafından T+3 günü Ulusal Pazar'da birinci seansta veya Bölgesel Pazarlar seansında temerrüdün oluştuğu hisse senedinin "TE" ( hisse senedi " yeni " ise "TY" ) pazar koduyla açılacak olan temerrüt pazarında, aynı gün valörlü alım veya satımlarla temerrüt kapatma işlemleri yaptırılır ve bu pazarda yapılan alım satımlara ilişkin hisse senedi ve nakit takası aynı gün saat 15:00 itibariyle sonuçlandırılır. Açılan temerrüt pazarında hisse senedinin ikincil piyasa seansındaki marjları geçerlidir.

7 o TF Bu pazarda temerrüt işleminin alış veya satış olmasına göre, üyeler karşı tekliflerini verirler, Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü tarafından belirlenen üyeye işlem yaptırılarak temerrüt işlemi sona erdirilir. Piyasaların olağanüstü sebeplerle kilitlendiği duaımlarda veya pazarı çok sığ olan kıymetlerin temerrüt durumlarında sözkonusu kıymetler için açılan temerrüt pazarında fiyat marjları serbest bırakılarak temerrüt işlemleri tamamlanır. 5-) Borsa Dışı Lot Altı (Küsurat) İşlemleri: Borsa'da işlem gören hisse senetlerinin yalnızca işlem birimi olan 1 lotun altında kalan miktarları, Borsa seansları haricinde yetkili Borsa üyeleri tarafından merkezlerinde ve/veya şubelerinde alınıp, satılabilmektedir. Borsa dışı küsurat işlemleri Borsa Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek Sermaye Piyasası Kurulu' nun onayıyla yetkili kılınan ve Borsa bülteninde ilan edilen Borsa üyeleri tarafından yapılabilir. Yetkili Borsa üyelerine onay verilirken, üyelerin merkezleri dışında hangi şubelerde küsurat işlemleri yapabilecekleri de belirtilir. Yetkili Borsa üyeleri Borsa'da işlem gören hisse senetleri arasından en fazla 30 şirketin hisse senedini seçip, Borsa'ya bildirdikleri hisse senetleri üzerinde gün içinde alış-satış fiyatlarını ilan ederek işlem yaparlar. Borsa'ya, yetkili üyeler tarafından bildirilen hisse senetleri bir aydan daha kısa bir süre içinde değiştirilemez ve Borsa'ya bildirimde bulunmadan yapılan değişiklikler uygulamaya konulamaz. Lot altı işlemler yetkili üyeler tarafından sabah 10:00-14:00, öğleden sonra ise 14:00'ten itibaren yapılır. Bir hisse senedinin küsurat işlemlerinde uygulanacak alış veya satış fiyatları arasındaki fark, sabah seansında (10:00-14:00) bir önceki günün ikinci seansında oluşan ağırlıklı ortalama fiyatın %5'inden fazla, öğleden sonraki işlemlerde ise o günkü birinci seansın kapanış fiyatının %10'undan fazla olamaz. Üyeler o an için tespit ettikleri fiyatları en geç sabah saat 10:00'a, öğleden sonra ise saat 14:00'e kadar Borsa'ya faksla bildirmek durumundadırlar. Kendi işyerlerinde ise yatırımcının kolayca görebileceği bir yerde bu fiyatları bulundurmalıdırlar. İşlem yapmaya yetkili Borsa üyeleri, talep olduğu takdirde günlük toplam 5 lota kadar alım ve bununla birlikte 5 lota kadar satım emirlerini gerçekleştirmek zorundadır. Lot altı işlemlerinde hisse senetlerinin teslimi ve bedellerinin ödenmesi aynı anda yapılır. Üyelerin tüm alım satımlarını kendi nam ve hesaplarına (portföylerine) yapmaları esastır. Yapılan işlemlere ilişkin üzerinde işlem tarihi ve saati bulunan çift nüsha alım satım bordrosu düzenlenir ve bir nüshası müşteriye verilir. Diğer nüsha ise tescil bordrolarına ve muhasebe kayıtlarına esas teşkil etmek üzere üye tarafından muhafaza edilir. Yetkili Borsa üyeleri, lot altı işlemlerinden dolayı müşterilerinden kürtaj talep edemezler. Üyeler bu işlemler üzerinden Borsa'ya hisse senedi kürtaj tarifesine göre hesaplanan Borsa payını diğer Borsa payları ile birlikte öderler

8 d fe ww Lot altı işlemleri yetkili Borsa üyeleri tarafından işlemi takip eden gün saat 10:00'a kadar tescil ettirilmek üzere Borsa'ya disketle gönderilir. Tescil, üyelerce verilen günlük alım satım fiyat ve tutarlarını ihtiva eden bordrolara istinaden yapılır. Borsa yönetimi, hisse senedi bazında tescil edilen işlemlere ilişkin en düşük, en yüksek ve ağırlıklı ortalama fiyatları ile işlem miktarını ihtiva eden Borsa dışı alım satım işlemleri bültenini, işlem gününü izleyen ilk iş günü Borsa bülteni ekinde yayınlar. B) RÜÇHAN HAKKI PAZARI Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri I, No: 13 Tebliği'nin 14.ncü maddesinde ver alan "yeni pay alma kuponlarının rüçhan hakkı kullanım süresi içinde satılabileceği" hükmü çerçevesinde bu satış işlemlerinin Borsa'da yapılabilmesi için "R" pazar koduyla Rüçhan Hakkı Pazarı açılır. Rüçhan hakkı kupon pazarının işleyiş esasları şöyl'ed»:' 1- Pazar açılış günü rüçhan hakkı kullanımının başlangıç günüdür. 2- Rüçhan hakkı kupon pazarı işlemleri, ilgili hisse senedinin yer aldığı pazarda ( Ulusal Pazar Bölgesel Pazarlar) gerçekleştirilir. 3- İşlem birimi "lot" olarak uygulanır. Bir lot toplam 200,000.-TL nominal değerli hisse senetlerinin üzerindeki yeni pay alma kuponlarıdır. 4- Emirler sadece normal emir olarak verilir. Özel, küsurat ve blok emir verilmez. 5- Öncelik kuralları ile bir kerede veya alt alta yazılabilecek azami lot miktarı Hisse Senetleri Piyasası'nda uygulandığı şekildedir. 6- Pazar açılış günü, referans fiyatı ilgili hisse senedinin rüçhan hakkı kullanımından önceki son ağırlıklı ortalama fiyatı ve rüçhan hakkı kullanımının başladığı günkü hisse baz fiyatı esas alınarak, Borsa Yönetimince belirlenir. 7- Pazarda işlem gerçekleşene kadar, her seans için referans fiyat belirlenerek ilan edilir. 8- Baz fiyat ilk işlemin gerçekleştiği günü takıp eden günlerde bir önceki seansta gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden tespit edilir. 9- Fiyat marjları pazar açılış günü ve fiyat tesciline kadar serbest; fiyat tescilini takip eden seanslarda ise, hisseye uygulanan marjın %50 fazlası olarak uygulanır. 10- Fiyat adımları 500 TL'ye kadar baz fiyat için 5 TL, 501 TL ile 1000 TL arası baz fiyatlar için 10 TL'dir TL'ndan yukarı baz fiyatlarda hisse senetleri piyasasında uygulanan fiyat adımları esas alınacaktır. 11- Pazarın kapanış (son işlem günü) günü rüçhan hakkı kullanma süresi sonundan önceki beşinci iş günüdür. î

9 C) FON PAZARI 4 fc İ ^ B ^ İ \w Borsa Yönetim Kurulu kararıyla Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan "Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği"nin 22. maddesine dayanarak Borsa Yönetim Kurulu'nca işlem görmesi uygun bulunan A tipi yatırım fonları katılma belgeleri için Borsa bünyesinde pazar açılabilmektedir. A tipi yatırım fonları katılma belgeleri Borsa'da aşağıdaki şart ve şekilde işlem görebilir. 1. Fon kurucusu tarafından yapılacak işlem görme başvurusu ile birlikte, Sermaye Piyasası Kurulu'na fon ile ilgili olarak verilmiş olan tüm belge ve bilgiler Borsa Başkanlığı'na iletilir. 2. Kotasyon kriterlerine uygun işlem görme başvurularının Borsa Yönetim Kurulu'nca kabul edilmesi halinde, pazarın açılmasından bir hafta önce gerekli bilgiler Borsa bülteninde yayınlanır. 3. Fon portföyünü oluşturan tüm menkul, kıymetler İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş. nezdinde açılacak bir saklama hesabında tutulur. 4. Fon yöneticisi nezdinde saklamada tutulan katılma belgeleri de İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş.'de fon yönetimi tüzel kişiliği adına açılan saklama hesabında ayni olarak saklanır. Fon yöneticisinin yazılı talimatı ve yatırımcının talebi halinde katılma belgeleri saklama hesabından çıkarılıp yatırımcıya teslim edilebilir. 5. Fon portföy değerinin %5 ve daha üstünde oranlarda portföy kompozisyonunda değişiklik yapılması ve/veya fon portföyünde %5 veya daha yüksek oranda yer alan bir menkul kıymetin değerini etkileyecek özel haller tebliğine göre yapılmış bir açıklamanın mevcut olması halinde, fon yönetiminin aynı tarihte en hızlı haberleşme aracı ile Borsa'ya bilgi vermesi gerekir. 6. Katılma belgeleri alım satımı sadece Borsa'da yapılır. Yatırım fonu kurucusu Borsa dışında alım satım yapabilir. 7. Takasta katılma belgelerinin fiziki dolaşımı öngörülmemiştir. Takas işlemleri sonucu İ.M.K.B. Takas ve Saklama A.Ş. nezdindeki saklama hesaplarına virman yapılır. 8. Fonun günlük portföy değeri ve katılma belgesinin fon yönetimi tarafından belirlenen fiyatı, Borsa'da oluşan fiyatlarla birlikte Borsa günlük bülteninde yayınlanır. 9. Fon pazarı Ulusal Pazar ikincil piyasa işlemleri ile birlikte 10:00-12:00 ile 14:00-16:00 saatleri arasında aşağıdaki esaslar çerçevesinde işler. Birim pay değeri fon kurucusu tarafından belirlenir ve fon toplam değerinin dolaşımdaki pay sayısına bölünmesi ile bulunur. Fon kurucusu ilgili gün için belirlediği birim pay değerini sabah en geç 09:30'a kadar Borsa'ya bildirmek zorundadır. Bu değer, eksperler tarafından tüm temsilcilere duyurulur.

10 10 4 t Baz fiyat, hisse senetleri pazarında olduğu gibi son işlem günündeki işlemlerin ağırlıklı ortalamasının en yakın adıma yuvarlanması ile bulunur. Borsa'da fiyat oluşmadığı günlerde kurucu tarafından o gün için ilan edilen fiyata (alış ve satış fiyatı ayrı ilan ediliyorsa ikisinin ortalaması alınarak bulunan fiyat) fiyat adımlarına uygun olarak en yakın fiyat, baz fiyat olarak alınır. Lot büyüklüğü 1000 adet katılım payı olarak belirlenmiştir. Bir seferde yazılabilecek emir miktarı en fazla 100 lottur. Yatırım Fonları işlemlerinde uygulanacak fiyat marjı %10'dur. Baz fiyatlara göre fiyat adımları aşağıdaki gibi belirlenmiştir: Baz Fiyat Fiyat adımı Yatırım Fonları işlemlerinde özel emir için en düşük miktarın belirlenmesinde hisse senetleri pazarında kullanılanyöntemin aynısı uygulanır. Blok emir bu pazarda geçerli değildir. Diğer bütün işlem kuralları hisse senetleri pazarındaki kurallarla aynıdır TAKAS A ) TAKAS YÖNTEMİ Borsamızda 14 Temmuz 1994 tarihinden itibaren takasın (T+2) olarak uygulanmasına başlanmıştır. Bu sisteme göre (T) işlem gününde gerçekleşen işlemlerin takası, işlem gününü izleyen ikinci iş günü (T+2) aşağıda belirtilen ilkeler doğrultusunda yapılmaktadır. T+2 Takas İlkeleri 1. Her işlem gününde iki seansın işlemleri bütün olarak düşünülüp, netleştirme gün içindeki iki seansın toplam işlemleri üzerinden yapılır. Günler arasında yükümlülük ve alacak geçişi sözkonusu değildir ve sürekli netleştirme yapılmaz. 2. (T+2) takas sisteminde üyelerin yükümlülüklerini yerine getirme süreleri : (T) günündeki işlemlere ait fiziki hisse senedi teslimatları (T+2) günü saat 14:00'e kadar, kaydi olarak virman yoluyla yapılan teslimatlar ise saat 15:00'e kadar kabul edilir. (T) günündeki işlemlere ait fiziki nakit teslimatları (T+2) günü saat 14:30'a kadar, kaydi olarak virman ve havale yoluyla yapılan teslimatlar ise saat 15:00'e kadar kabul edilir. 3. (T+2) sisteminde de Tahvil piyasası veya Hisse Senetleri Piyasası işlemlerinden dolayı net TL. alacağı olan üyeler, bu alacaklarını diğer piyasa işlemlerinden doğan borçlarına mahsup ettirebilirler. Bunun için ilgili üyenin, işlemlerin takas gününde en geç saat 14:00'e kadar T. İş Bankası Borsa Şubesine mahsup talimatı vermesi gerekir.

11 M fe B ) TEMERRÜT İşlem günündeki (T) işlemlere ilişkin olarak takas gününde (T+2) hisse senedi veya nakit olarak yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getiremeyen üyeler temerrüde düşer. Temerrüde düşen üyeye takas gününden sonraki iş günü (T+3) 09:30'a kadar taahüdünü yerine getirerek temerrüt halini sona erdirmesi için süre verilir. Temerrüde düşen üyenin temerrüdünü sona erdirmesinin maddi olarak imkansız olduğu durumlarda Borsa Başkanı ek süre verebilir. T+3 günü saat 09:30 itibariyle temerrütten doğan yükümlülüklerini yerine getirmeyen üyeler ve temerrüde konu olan işlemleri, Takas ve Saklama A.Ş. tarafından Borsa Başkanlığı'na bildirilir ve Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü tarafından T+3 günü Ulusal Pazar'da ilk seansta veya Bölgesel Pazarlar seansında ilgili hisse senetleri için "TE" ( veya "TY" ) pazar koduyla açılan pazarlarda yapılan aynı gün valörlü alım veya satımlarla temerrüt kapatma işlemleri yapılır. Temerrüt işleminin alış veya satış olmasına göre, üyeler tarafından karşı teklifler sisteme girilir ve Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü tarafından seçilen üyeye işlem yaptırılarak temerrüt işlemi sona erdirilir. Bu işlemlere ilişkin nakit veya hisse senedi takası işlem günü saat 15:00 itibariyle sonuçlandırılır. Re'sen alım satımın gerçekleşmemesi ya da kısmen gerçekleşmesi sonucu temerrüt borcunun saat 15:00'e kadar kapanmaması veya gerçekleştirilen temerrüt işlemleri sonucu temerrüt tutarı ile işlem arasında olumsuz bir fark oluştuğunda, bu farkın temerrüde düşen üye tarafından Takas ve Saklama A.Ş. hesabına aynı gün yatırılmaması durumunda ertesi iş günü, farklar, temerrüt faizleri ve alım satım giderleri ile temerrüt borcunun karşılanmayan kısmı temerrüde düşen üyenin teminatından kesilir ve teminatını tamamlamayan üyenin Borsa'da işlem yapmasına izin verilmez. Temerrüt durumunda T C. Merkez Bankasının kendi işlemlerinde uygulanmak üzere ilan ettiği kısa vadeli reeskont faiz oranının iki katı, temerrüt faiz oranı olarak alınır. III- EMİR TÜRLERİ A) NORMAL EMİR İşlem birimi halinde verilmiş, küsuratsız, tam olarak 1 lot ve katlarından oluşan emirlerdir. Bilgisayarlı sistemde üye temsilcilerinin arka arkaya girebilecekleri emir sayısına herhangi bir kısıtlama getirilmemiştir. Ancak fiyatlı olarak girilen her normal emir, ilgili hisse senedi için işlem hacmi yoğunluğuna göre 100, 200 veya 400 lot şeklinde belirlenmiş olan girilebilecek maksimum lot miktarı ile sınırlandırılmıştır. Her temsilci bir seferde en çok belirlenen bu miktar kadar fiyatlı normal emir girebilir. Fiyatsız olarak girilen piyasa emirlerinde ise sınır şirket sermayesinin % belirlenmiştir. 10 ' u olarak Pazara yeni giren hisse senetleri için aksi belirtilmedikçe yazılabilecek maksimum emir miktarı 100 lottur.

12 M fe İşlem Birimi (Lot): Bir hisse senedinin kendisi ya da katları ile işlem yapılabilecek asgari senet sayısı ya da değerini ifade eder. İ.M.K.B Yönetim Kurulu tarafından 09 Aralık 1991 tarihinden itibaren hisse senetleri için 1 lotun 1000 adet hisse (1,000,000.-TL nominal değer) olarak uygulanması kararlaştırılmıştır. Bir işlem birimi 1020 adet olan (minimum kupürünün 30,000 TL. nominal olması nedeniyle) Petrokent Turizm A.Ş. ile bir işlem birimi 100 adet olan (fiyatının yüksek ve dolaşımdaki hisse miktarının az olması nedeniyle) T.İş Bankası A tertibi hisse senetleri bu uygulamanın dışında tutulmaktadır. Ayrıca T. İş Bankası Kurucu hisse senetlerinde emirler adet olarak iletilmektedir.bundan dolayı bu hisse senedinde küsurat emir sözkonusu değildir. B) KÜSURAT EMİR 1 lotun içerdiği miktardan daha az sayıdaki hisse senedini içeren emirlerdir. Küsürat emirler hisse senedi sayısı olarak yazılır ve Ulusal Pazar ve Bölgesel Pazarların ikinci el piyasa seanslarında işlem görür. Küsurat emirleri fiyatsız girilir, gerçekleştiği anda o hissenin piyasa fiyatı ile işlem görür. Bir üyenin bir hissedeki.tüm temsilcilerine ait bekleyen küsurat emirlerinin toplamı alışta ve satışta olmak üzere bir lota eşit ya da'fazla olamaz. C) ÖZEL EMİR Yönetim Kurulu'nca her şirket için ayrı ayrı belirlenen hisse sayısını aşan emirlerdir. Kurucu ve imtiyazlı hisse senetleri özel emir olarak yazılırlar. Özel emirler hisse adedi (nominal değer/1000) olarak yazılır. Borsa Yönetim Kurulu'nun tarih ve 401 sayılı toplantısında alınan karara göre, özel emir miktarı, hisse bazında geçerli olan maksimum lot sayısı ve baz fiyatı ile ilişkilendirilmiştir. Böylece yazılabilecek özel emirin içermesi gereken hisse adedi, belirlenen baz fiyat aralığına bağlı olarak ilgili hisse için yazılabilen maksimum lot miktarının belirli bir katı olarak tespit edilmiştir. Özel emir olarak yazılabilecek hisse miktarında üst sınır, blok emir kapsamına giren sınırla (şirketin ödenmiş sermayesinin %10'u) belirlenmiştir. Özel emir hisse senedi adedi olarak sisteme iletilir. Özel emir de normal emirler için geçerli olan fiyat aralıklarına tabidir (marj %10'dur). Özel emir üzerinde kısmen işlem gerçekleştirilemez. Bir bütün olarak işlem görürler. Bir özel emrin zaman önceliği kazanabilmesi için diğerleri ile fiyatının ve ihtiva ettiği hisse senedi adedinin aynı olması gereklidir. Miktarları farklı olmak kaydı ile en iyi fiyatlı özel emrin diğerlerine göre önceliği yoktur. Bir özel emıin karşısında yazılmış eşit ya da daha iyi fiyatlı ve yazılan özel emri bütünüyle karşılayacak toplanı miktarda normal emir varsa sistem otomatik olarak öncelikle bu emirleri karşılar. Özel Emir işlemi, sisteme daha önce iletilmiş ve beklemekte olan herhangi bir özel Emir üzerinde manuel olarak eşleştirme yapılarak gerçekleştirilebilir. Sistem tarafından otomatik karşılaştırma yapılmaz. Özel Emir işlemi eşleme yapıldıkta sonra, Hisse Senetleri Piyasası Müdürlüğü'nün onayıyla gerçekleşir.

13 Özel emri sisteme ileten üye işleme tabi olmadan bu emrini iptal edebilir, fiyatını değiştirebilir. Özel emirlerin fiyatları tescil edilmez ancak hisse miktar ve hacim hesaplamasına dahil edilir. Bununla birlikte üyelerin gerçekleştirdikleri özel emirler yıllık olarak üye işlem hacmi sıralaması belirlenirken işlem hacmi hesaplamasında dikkate alınmamaktadır. Gerçekleşen özel emirler günlük bültende toplu olarak ilan edilir. Gerçekleşen özel emre ilişkin yükümlülükler kıymet ve para olarak diğer işlemlerle birlikte mahsup işlemine tabi tutularak takas merkezinde gerçekleştirilir. Özel emirlerde yazılabilecek minimum miktar aşağıdaki şekilde belirlenir: Baz Fiyat Aralığı (TL) Özel Emir Miktarı 50,000'e kadar yazılabilen maksimum lot adedinin içerdiği hisse adedinin 5 katı 50, ,000 yazılabilen maksimum lot adedinin içerdiği hisse adedinin 3 katı 100,001 ve üstü yazılabilen maksimum lot adedinin içerdiği hisse adedinin 1 katı D) TARİHLİ veya SÜRELİ EMİRLER Hisse Senetleri Piyasasındaki bütün pazarlar içinde aksi belirtilmedikçe bütün emirler verildikleri seans için geçerlidir ve işlem görmezlerse seans sonunda iptal edilirler. Ancak işlem günü birinci seansta verilerek 2. seansta da geçerli olarak kalacak emir vermek mümkün olduğu gibi işlem günüden itibaren 15 işgününü geçmemek kaydıyla geçerli olduğu süre veya son tarih belirtilen emirler de verilebilir. Gerçekleşmeyip süresi dolan emirler sistem tarafından iptal edilir.bunun yanısıra emrin fiyatı belirlenen zaman içinde marj dışına çıktığında veya fiyat adımlarına uymadığında da ilgili emir iptal edilir. Ayrıca ilgili hisse senedinin baz fiyatında sermaye artırımı ve/ veya diğer nedenlerle bir değişme olmuşsa, emrin sahibi olan üyenin kodu değişmişse bütün tarihli ve süreli emirler iptal edilir E ) LİMİT DEĞERLİ EMİR Belirli bir TL. değeri kadar işlem yapılması için düzenlenmiş emir türüdür. Belirli bir fiyat seviyesine kadar istenen TL. değeri veya daha az değerde miktar kadar işlem gerçekleştirilir IV -İŞLEM YÖNTEMİ ve İŞLEM KURALLARI A) İŞLEM YÖNTEMİ Çok fiyat - Sürekli Müzayede Yöntemi: Hisse Senetleri Piyasasında alım satım işlemleri, Borsa eksperleri gözetiminde üyeler tarafından Borsa'ya bilgisayarlar aracılığı ile intikal ettirilen hisse senedi arz ve talebinin rekabet koşullan altında çok fıyat-sürekli müzayede yöntemiyle karşılaştırılması suretiyle yürütülür. Çok fiyat yöntemi, bir hisse senedine ilişkin verilen alım satım emirlerinin fiyat ve zaman önceliği kurallarına uygun olarak teker teker karşılaştırılmasıyla elde edilen fiyatlarla gerçekleştirilmesidir. Bu yöntemin uygulamasında ilgili hisse senedinde, üyelerin alış ve satış emirlerinin ve gerçekleşen işlemlerin ilgililerin izleyebileceği biçimde gösterilmesi esastır.

14 14 4 fc B ) İŞLEM KURALLARI 1 - Ağırlıklı Ortalama Fiyat: Her seans sonunda bir sonraki seans için baz fiyatın hesaplanmasına esas teşkil eden ve hisse senedinin miktar ağırlıklı fiyatıdır. Hesaplanmasında hisse senedinin seans içinde işlem gördüğü değişik fiyatlardan ve miktarlardan gerçekleşen ve tescil edilen normal emirler dikkate alınır. Ağırlıklı ortalama fiyat küsuratsız olarak sistem tarafından hesaplanır. 2 - Baz Fiyat: Bir hisse senedi için baz fiyatı, bir seans süresince o hisse senedinin işlem görebileceği en üst ve en alt fiyat limitlerinin ve fiyat adımlarının belirlenmesinde esas teşkil eden fiyattır.bu fiyat o hisse senedinin bir önceki seanstaki ağırlıklı ortalama fiyatının en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilir. Temettü ödemeleri veya sermaye artırımları durumlarında baz fiyatı Borsa tarafından belirlenerek sisteme girilir. 3 - Referans Fiyat: Hisse senetlerinin veya rüçhan hakkı kuponlarının işlem görebileceği üst ve alt limitlerinin belirlenmesinde esas teşkil etmeyen, fiyat tescili yapılıncaya kadar üyelerce referans değer olarak kullanılması amaçlanan fiyattır. 4 - Fiyat Değişme Sınırları : Her hisse senedi için ikincil piyasada seans içinde çok fiyat yöntemine göre önerilebilecek fiyatlar o hissenin baz fiyatından +, - %5'den farklı olamaz. Bu aralık hisse senedinin fiyat değişme sınırlarını oluşturur. Hisse Senetleri Piyasası Müdürü, piyasanın gerektirdiği durumlarda, en az üç Borsa üyesinin müracatı üzerine veya re'sen bu sınırları iki katına kadar artırabilir. Borsa Başkanı, gereken durumlarda en az beş Borsa üyesinin müracatı üzerine veya re'sen fiyat değişme sınırlarını kaldırabilir veya değiştirebilir. Bu sınırların belirlenmesinde kullanılan oran halen %I0 olarak uygulanmaktadır. Fiyat değişme sınırları hesaplanırken baz fiyata +, - %10 uygulandıktan sonra bulunan değerler alt sınır için en yakın aşağı fiyat adımına, üst sınır için en yakın yukarı fiyat adımına yuvarlanır. 5 - Fiyat Aralıkları: Teşekkül ettirilen pazarlarda arz ve talebin karşılaştırılması ancak Borsa Yönetimi tarafından hisse senetlerinin işlem birimi fiyatlarına göre belirlenecek fiyat aralıkları (adımlar) ile verilen fiyatlarda yapılır. Her hisse senedinin "fiyat adımı" o hisse senedinin bir önceki seans ağırlıklı ortalama fiyatından hesaplanan baz fiyatı üzerinden belirlenir. Bir önceki seanstaki ağırlıklı ortalama Fiyat üzerinden hesaplanan baz fiyat a ) 1000 TL'ye kadar b ) TL c ) TL d ) TL e ) TL f) TL g) TL h) TL ı) TL j) TL ve üzeri O lıisse senedinin fiyat adımları 10 TL ve katları 25 TL ve katları 50 TL ve katları 100 TL ve katları 250 TL ve katları 500 TL ve katları 1000 TL ve katları 5000 TL ve katlan TL ve katlan 50000TL ve katları.

15 TF 6 - Fiyat Tescili : Borsa'da alım satımı gerçekleştirilen bir hisse senedinin fiyatı; hisse senedinin işlem gördüğü miktar bir lot veya bunun üstünde ise Borsa kaydına alınır (tescil edilir) ve sadece normal emirlere ilişkin tescilli fiyatlar ilgili hisse senedinin en düşük, en yüksek ve kapanış fiyatları olarak Borsa bültenlerinde ilan edilir. 7 - Tek Üyenin Taraf Olduğu İşlemler (Çapraz İşlemler): Aynı hisse senedi için aynı fiyatlı hem alış hem de satış emri olan üye her iki emrini de sisteme girer. Üye tarafından girilen emir yine aynı üyenin pasif ( beklemekte olan ) emri ile karşılaştığında sistem emiri çapraz emir dosyasına aktarır ve 3 dakika süre ile beklemeye alır. 3 Dakika içinde başka bir üyenin aynı fiyat seviyesinde emri gelmez ise bu sürenin sonunda sistem çapraz işlemi gerçekleştirir ve işlem tescil edilir. 3 Dakika içinde bir başka üyenin aynı fiyat seviyesinde aktif emri gelir ise ; - Pasif miktar, üyenin ve diğer üyenin emir toplamlarına eşit ise, miktar % 50 oranında üyeler arasında paylaştırılır. - Pasif miktar, üyenin ve diğer üyenin emir toplamlarından büyük olduğu takdirde, - Üyenin emri diğer üyenin emir miktarından büyük ise diğer üyenin miktarı kadar eşit olarak eşleşir kalan kısım beklemeye devam eder. - Üyenin emri diğer üyenin emir miktarından küçük ise üye emrinin tamamı karşılanır, diğer üyenin istediği miktar kalan pasif emir miktarı ile eşleştirilir. - Pasif miktar, üyenin ve diğer üyenin emir toplamlarından küçük olduğu takdirde; - Her iki üyenin emir miktarları eşit ise, pasif emir miktarı % 50 oranında üyeler arasında paylaştırılır. - Üyenin emri diğer üyenin emir miktarından büyük ise diğer üyenin miktarı kadar eşit işlem yaptırılır kalan miktar için çapraz işlem bekleme süresi devam eder. - Üyenin emri diğer üyenin emir miktarından küçük ise, üye emrinin tamamı karşılanır, diğer üyenin istediği miktar pasif emir miktarında kalan miktar kadar eşleştirilir. Çapraz işlemlerde paylaştırılacak miktar tek sayı ise herzaman bir fazlası aynı üyeyle eşleştirilir. Çapraz işleme konu olan miktar bir lot ise, bekleme süresi içinde gelen diğer bir üyenin aynı fiyat seviyesindeki emiri ile eşleştirilir. 8 - Emir iptali : Seans içinde Borsa'ya şirket ile bilgi ulaşması ve bilginin ilanım takiben ilgili hisse senedi üzerinde işlemlerin durdurulması ve aynı seans içinde hisse senedi üzerindeki işlemlerin başlatılması halinde, sadece gerçekleşmemiş normal emirler durdurma sırasında Borsa tarafından izin verildiği takdirde, üye tarafından iptal edilebilir.

16 16 M fc Yukarıda belirtilen durum haricinde ise üye temsilcileri tarafından sisteme girilen son emir; işlem görmediği ve ilgili hisse senedi için arkasından kendisi veya başka bir temsilci tarafından herhangi bir emir girilmediği takdirde iptal edilebilir. Sadece özel emirler ile küsurat emirlerin iptali her zaman için mümkündür. V - KAPANIŞ FİYATI TESPİT KOMİTESİ Komite, üç üyesi fiilen salonda görev yapan aracı kuruluş üye temsilcilerinden, biri ilgili eksper, biri salon sorumlusu eksper, diğeri ise Hisse Senetleri Piyasası Müdürü veya Müdürün - bulunmaması halinde Müdür Yardımcısı olmak üzere 6 üyeden oluşur. Komitenin aracı kuruluş üye temsilcilerinden oluşan üç üyesi, üç yedek üye ile birlikte Yönetim Kurulu tarafından seçilir. İhtilaflı durumların oluşması halinde kapanış fıyatr Komite tarafından belirlenen fiyattır. Çekimser oy kullanılmaz. Karar alınırken eşitlik olması halinde kapanış fiyatı Hisse Senetleri Piyasası Müdürü'nün dahil olduğu grubun görüşü doğrultusunda tespit edilir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Saygılarımla, İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI BAŞKANLIĞI Tuncay ARTUN Başkan OA/AC