Körfez İlçesi Ekonomik Veriler Durum Raporu 2015

Transkript

1 Körfez İlçesi Ekonomik Veriler Durum Raporu 2015 Körfez Ticaret Odası olarak Körfez ilçesi ile ilgili sosyo - ekonomik yapısının ortaya çıkarılması ile ilgili plan ve programları için girdi teşkil etmeyi hedeflemektedir. Körfez ilçemiz 150 bin nüfusu ile İstanbul, Sakarya, Yalova ve Bursa ya komşu olan Kocaeli ilimizin, Türkiye nin en büyük liman bölgesine, ana karayolları ve yakınındaki havalimanları ile önemli bir jeo-stratejik lokasyona sahiptir. Türkiye liman trafiğinin dörtte biri, İzmit Körfezi nde gerçekleşmekte olup; ilimizde bulunan 35 limanın büyük bölümü Körfez ilçemizdedir. Kocaeli ilimiz, ülkemiz üretiminde Türkiye gayrisafi yurtiçi hasılasının % 6 sını, dış ticarette Türkiye dış ticaret hacminin %13 ünü, Türkiye toplam vergi gelirinin % 11 ini karşılamaktadır ve bu katkıda Körfez ilçemiz önemli bir paya sahiptir. Körfez ilçemize ulaşım; deniz, hava, demiryolu ve kara yolu ile sağlanmaktadır. Ülkemizde erişilebilirliğin en yüksek olduğu ilçelerimizden biridir. Türkiye nin en büyük 500 şirketinden 92 si Kocaeli de olup bu şirketler arasında ilk sırada yer alan TÜPRAŞ ilçemizde faaliyetine devam etmektedir. Körfez Ticaret Odamız ise; 1999 yılında kurularak üyelerine hizmet vermeye devam etmektedir. Odamızın faal üye sayısı. olup, meslek grubu sayısı 15 tir. Bu çerçevede, çok sayıda kaynağa başvurularak ilçenin durumu belirli başlıklar altında istatistiki veriler esas alınarak yansıtılmaya çalışılmıştır. İstatistiki verilerin doğrudan kullanılması, gerektiği takdirde işlenmesi ve analiz edilmesi çalışmanın temel yöntemini oluşturmuştur.çalışmada mümkün olduğunda ilçe bazlı istatistiki veriler kullanılmış, araştırılmış ve değerlendirilmiştir. Körfez in Tarihi Helenistik Dönem M.Ö yıllarında İzmit yöresinin ilk yerleşimcileri Helenistik çağda Yunanlılar olup, Anadolu da ilk kez Truva şehrini kurmasıyla başlamışlardır. Aynı yıllarda PHERYGA lı gemilerle adalar denizinden hareketle İzmit Körfezi ne (Astakinos) kadar gelen bu insanlar Briges lerdir ve bölgeyi Bryas olarak adlandırmışlardır. Bölge, M.Ö yıllarında Tinyalılar ve M.Ö yıllarında da Pers lerin hakimiyetine geçmiştir. M.Ö yıllarında Pontus kralı Satyros bölgeye yerleşmiştir. M.Ö yıllarında ise, 1. Nicomede Bitinya devletinin kralı olmuş ve bölgeye bu tarihten sonra Brunga adı verilmişti. Bu dönem, M.Ö. 74 yılında Romalılar tarafından sona erdirilmişti. Roma Dönemi Bitinya devletinin bir kralı olan ve sonraki yıllarda devletin adı olarak kullanılmaya başlanan Nikomedia (İzmit), Roma nın bir eyaleti haline gelmiştir. M.S İlliryalı imparator olan Diocletianus döneminde Nikomedia (İzmit) İmparatorluğun yeni başkenti olmuştur. M.S. 326 eski Bizantion şehrinin yerine Constaninople (İstanbul) şehrinin temelleri atıldı. M.S. 395 Büyük Roma İmparatorluğunun son İmparatoru Roma yı Doğu Roma ve Batı Roma İmparatorluğu şeklinde ikiye bölerek yılında ölmüştü.

2 Bizans Dönemi Bu dönemde, eski adıyla Bitinya krallığı olan Nikomedia (İzmit), Bizansın bir eyaleti konumundaydı. M.S. 330 yılında Constantinople (İstanbul) şehri imparatorluğun başkenti konumundaydı ve M.S. 292 Diocletianus döneminde Nicomedia (İzmit), imparatorluğun başkenti olmuştur. Bundan dolayı Nicomedia nın (İzmit) değeri de artmıştı. M.S.358 yılı 1. Konstanius döneminde meydana gelen büyük bir depremle bölge sarsılır. İki ay süren yangınların da eklenmesiyle Roma, İskenderiye ve Antakya dan sonra dünyanın en önemli dördüncü büyük kenti olan 150 bin nüfuslu Nicomedia (İzmit) harap olmuş ve 30 bin insanı kaybetmiştir. M.S.362 yılında, dört yıl aradan sonra yine büyük bir deprem meydana gelerek bu sefer de 20 bin insan hayatını kaybeder. Bu depremde Brunga (Yarımca) liman bölgesi haritadan silinir M.S. 458 Brunga (yarımca), Piskopos düzeyinde Nicomedia (İzmit), Nicaia (İznik) ve Chalcedonia (Kadıköy) piskoposları gibi doğrudan doğruya İmparatora bağlandı. Bu durum M.S. V. Yüzyıla kadar devam etti. Konstantinopolis in (İstanbul) Anadolu ya bağlantısı Dil İskelesi ile Hersek Burnu arasından sağlandığı M.S. 869 yılına kadar Nicomedia nın (İzmit) önemi azaldı. Brunga (Yarımca), M.S. 869 yılında Basil döneminde yeniden piskoposluk derecesine yükseltilerek önemini tekrar kazandı. Konstantinopolis (İstanbul) zamanında 554 ve 557 tarihlerinde merkez üssü Nicomedia (İzmit) ve Brunga (Yarımca) arasında iki deprem meydana gelerek şehirler harabeye dönmüştür. Arkasından veba, kolera gibi salgın hastalıklar nedeniyle nüfus yarı yarıya azalmıştır. Surlar, limanlar, rıhtımlar, saray ve yapıtların çoğu onarılamayacak durumda yıkıldı. Selçuklu Dönemi 1071 yılında Malazgirt savaşından sonra Anadolu yu ele geçiren Selçuklular Nikomedia (İzmit) önlerine kadar inmişlerdir. İznik i (Nikaia) ele geçirerek başkent yaptılar. Bölge tamamen kuşatılarak Konstantinopolis e (İstanbul) kadar Selçukluların eline geçti. Bizans tahtında I. Aleksi Kommen ( ) tek başına Selçuklu Türkleri ile baş edemeyeceğini anlayınca, çağrıda bulunarak Haçlı akını düzenleyerek Nikomedya nın (İzmit) kuzeyindeki kentler tekrar Bizanslıların eline geçti. İznik te düşerek Selçuklular Anadolu ya dönerek Konya yı başkent yaptılar. Selçukluların Nikomedya daki bu dönemi 11 yıl sürdü. Latin ler ve Bizans ın Son Döneminde Brunga 1204 yılında 4.Haçlı akınının Konstantinopolis e (İstanbul) gelmesi taht kavgalarının başlamasına ve Latin İmparatorluğunun kurulmasına neden oldu. Nikomedia (İzmit), Brunga (Yarımca) bölgesi 1210 yılında Latinlerin eline geçti. Amaç İznik Bizans krallığını kaldırmaktı. Latinlerle Bizanslılar arasında yapılan savaşlar kısa sürdü. Bu dönemde Brunga nın (Yarımca) adı bir süreliğine Grünge (yeşillikler anlamına gelen) olarak değiştirildiyse de 1228 yılında Bizanslılar tarafından tekrar ele geçirildi. Bu dönem Anadolu da Türk devletinin başına Osmanoğullarının gelmesi ile son buldu. Osmanlılar Dönemi M. S yılında Anadolu daki Türk devletinin başına Osmanoğullarının gelmesiyle Kocaeli (İzmit) ve çevresine hakim olan Türkler tarafından Osmanlı devletinin ilk yıllarında Yarımca nın Brunga olarak kullanılan adı Burunca olarak değiştirildi. İstilalar nedeni ile terkedilmiş bir kent konumunda olan Yarımca, Orhan bey zamanında tamamen Türk devletinin eline geçince kent onarılarak kiliseler camiye çevrilmiş ve limana işlerlik kazandırılarak Yarımca nın adı da bu dönemde Burunca olarak kullanılmaya başlanmıştır yılında Yarımca bir köy durumundaydı. Sürekli istilalara uğrayan bölgede halk, güvenlik bakımından kıyılardan uzak sırtlarda ve tepelerde yaşamayı tercih ediyordu. Ancak halkın yaşaması için en önemli gelir kaynakları, Yarımca ovası ve sahil liman işletmeciliği olduğundan, buralara da yerleşmeleri gerekiyordu. Bu sebeple, çeşitli dönemlerde yapılan yerleşmeler her defasında düşman istilaları, sel baskınları, yangınlar ve tabii afetler nedeni ile yıkılmış harap olmuş olduğundan, yerleşim tekamül gösterememiştir. Bundan dolayı, sürekli yerleşim, her defasında yarım kaldığından bölgenin adına Yarımca denmiştir. Tarih boyunca Tütünçiftlik sahil bölümü Körfezin en dar yeri olduğundan deniz feneri amaçlı olarak kullanılmıştır Yılında Abdülmecit zamanında buraya bir deniz feneri

3 yaptırılmıştır. Bölgede konut yoktu ve eski Bağdat caddesinin kuzeyi mera alanı olarak askeri hayvanlar için kullanılmaktaydı. Bölge, 1854 yılında dönemin İzmit Sancak beyi Topal Osman Paşa tarafından doğal güzelliklerinden dolayı çiftlik olarak kullanılmakta ve bu sebeple, istasyon ve çevresi açılarak çiftlik olarak tescil edilmiştir. Devlet karayolunun Ağadere bölümünde beylik kışlası vardı ve sahil bölümünde ise deniz ve kara hayvanlarının bol olmasından dolayı av yeri olarak kullanılmaktaydı (1). 22 Mayıs 1766 yılında 2 dakika süren deprem Körfez kıyısında bulunan tüm köy, kasaba, oba ve kentler yerle bir olmuştu. Ancak sırtlarda kurulu bulunan sağlam yapılar ayakta kalabilmişti. İki ay aralıklarla süren depremde pek çok Yarımca lı hayatını kaybetmiş ve halk, kıyı Yarımca dan tepelere doğru yönelmişti. Cumhuriyet Dönemi Bu dönemde, 1937 yılında Romanya dan 60 göçmen getirilerek her bir aile reisine 15 ve ailelerin her birine ise 10 ar dönüm arazi verilmiştir yılında da gelen göçmenler bu bölgeye yerleştirilmiştir yılında Yarımca köyü muhtarlığına bağlanan çiftliğin bu ilk yerleşmecilerinin önemli bir bölümü sıtma vb. gibi çeşitli hastalıklar nedeni ile daha sonraki yıllarda başka bölgelere göç etmek zorunda kalmışlardır. Kiraz ve üzüm bağlarıyla kaplı olan Yarımca bölgesi köy yaşamını ve durgun ekonomisini gerilerde bırakarak, 1950 yılından itibaren hızlanan sanayileşme sürecine girmiştir. Sanayileşmeyle birlikte hızla göç alan Yarımca nın yanında Tütünçiftlik bölgesinin de gelişmesine neden olmuş ve bu günkü yerleşim alanları oluşmuştur. Devlet karayolunun ortasından geçtiği Çiftlik bölgesinin değeri her geçen gün artarak hızlı bir gelişme göstermiştir yılında yapılan bir referandumla belde olarak Yarımca Belediyesi sınırlarına dahil edilmiş ve 23 Aralık 1970 tarihinde Bakanlar Kurulunca onanarak Yarımca nın bir mahallesi olmuştur. Gelişim hızlı bir şekilde artarak 1971 yılında karayolu referans alınarak iki mahalleye ve daha sonra da bu günkü idari yapılanmaya dönüştürülmüştür. Yeryüzü Şekilleri, İklim, Bitki Örtüsü ve Nüfus Durumu Yeryüzü ŞekillerYeryüzü Şekiller İlçe düzlük bir alana kurulmuştur. Yarımca dan Tütünçiftliğe kadar geniş bir alanı kaplar. İlçenin kuzey kesimi Çenedağ ının devamı gibidir. Bu yükselti batıya devam ederek Hereke sırtlarını oluşturur. Yarımca dan Hereke ye doğru bir yükselti iyice dikleşir. Kıyı kesimi fazla girintili çıkıntılı değildir. Düz alanın yükseklikle buluştuğu yerde karayolu geçmektedir. Bölgenin en önemli dağları Saman Dağlarıdır. Önünde akarsu yoktur. İlçe içerisinden geçerek denize dökülen derelerde yıllık yağışların fazla olduğu zamanda akıntı olmaktadır. Su kaynaklarının az olması önemli bir sıkıntı oluşturmaktadır. İklim ve Bitki Örtü İlçede geçiş iklimi mevcuttur. Yani yazları çok sıcak ve kurak olmayan, yağışlı ve ılık geçen bir iklim görünür. İlçe makro klima tipi Akdeniz iklim kuşağına girmektedir. Yıllık yağış ortalaması mm. Yıllık ortalama sıcaklık 14.4 Derece En düşük sıcaklık (Ocak) 0.8 Derece (-8) En yüksek sıcaklık (Ağustos) 24.2 Derece En düşük sıcaklık ortalaması 10.5 Derece En yüksek sıcaklık ortalaması 19.2 Derece Bu iklime uygun olarak alçak kesimlerde zeytinlikler, kısa çalılar, yüksek alanların tahrip edilmesi nedeniyle ince toprak tabakası erozyona uğramıştır. İlçede bölgenin en güzel kirazları yetişmektedir. Ayrıca her çeşit sebze ve meyvenin yetişmesi için uygun koşullar mevcuttur.

4 Nüfus Durumu Körfez ilçesi; ilçe merkezi ve 36 muhtarlıktan teşekkül etmiştir yılı Genel Nüfus sayımına göre Körfez nüfüsu dur. İlçede yaşayan erkek ve kadın mevcuttur. Yıllık nüfus artış oranı binde otuzüçtür. Nüfus yoğunluğu oranı kıyı şeridinde yüksek içerlere gidildikçe düşmektedir. Ortalama nüfus yoğunluğu dir. İlçemiz 1960 yılında çok az bir nüfusa sahip iken ( gibi) sanayi tesislerinin kurulması ile hızlı bir nüfus artışına sahip olmuştur. İlçe nüfusunun %90 ı dışardan gelen vatandaşlarımızdan oluşmaktadır. Manav tabir edilen yerli nüfus % 10 seviyesine düşmüştür. 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen deprem sonucunda bazı vatandaşlarımız ilçeden kendi memleketlerine dönmüşlerse de bir süre sonra hayatın normale dönmesiyle bu insanlarımızın bir çoğu geriye dönmeye başlamıştır. Ekonomik Durum İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık, sanayie dayalıdır. İlçedeki sanayii kuruluşlarından ötürü tarım ve hayvancılık köylerde yapılmakta olup, yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler buğday, arpa, ayçiçeği, mısır, zeytin, armut, elma, üzüm, kirazdır. Sebze ve meyvecilik ön plandadır. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği, tavukçuluk ve arıcılık yapılmaktadır. Tüpraş, Aygaz, Milangaz, İpragaz, Turnagaz, Nuh Çimento, DP World Liman İşletmeleri, Özipek Halı, Habaş ilçenin belli başlı büyük sanayi kuruluşlarıdır. Ayrıca Hereke halı dokumacılığı ile ünlü olup, halı dokuma fabrikası bulunmaktadır. Kocaeli Tarihi Kocaeli nin tarihi Frikyalılara dayanır. M.Ö. sekizinci asırda Magaralılar İzmit Körfezinin ucuna yerleşmişlerdir. Astakos ismini verdikleri bir kent kurmuşlardır. Balkanlardan gelen Traklar muhtelif tarihlerde bu bölgeyemgelmişlerdir. M.Ö. üçüncü asırda Trakya Kralı Lysimacos Astakos kentini tahrip etmiştir. Bu bölgenin tarihi Frikyalılardan da eski olup, M.Ö. üç bin sene Sit ve As ismi verilen kavimler Astrk ismi verilen liderleri altında bu bölgede yerleşip İzmit şehrini kurmuşlardır. Traklardan sonra bu bölge Perslerin istilasına uğramış ve M.Ö. 4. asırda Makedonya Kralı İskender bu bölgeyi Perslerden alıp Makedonya ya ilhak etmiştir. Makedonya Kralı İskender in ölümünden sonra bu bölge Bitinya Krallığının eline geçmiştir. Bitinya Kralı Birinci Nikomed M.Ö. 262 senesinde şimdiki İzmit şehrini kurmuştur. Şehre kendi ismini vererek Nikomedya demiştir. Krallığın başkenti yapmıştır. Kartaca hükümdar ve komutanı Anibal Roma Devletine karşı yenilince M.Ö. 148 de Bitinya ya sığınarak burada ölmüş ve Gebze ye gömülmüştür. Zaman zaman Bergama Krallığı bu bölgeye saldırmıştır. M.Ö. 2. asırda Bitinya Krallığı Roma ya tabi olmuş, M.Ö 74 te Roma bu krallığı ilhak etmiştir. M.S. 258 de Gotlar ve M.S. 284 te İranlılar bu bölgeyi ve İzmit şehrini yakıp yıkmışlardır. Roma İmparatoru Diocletianus, İzmit i imar etmiş ve Roma İmparatorluğunun başkenti yapmayı tasarlamış ise de ömrü kafi gelmemiştir. Roma İmparatoru Konstantin, Roma İmparatorluğunun başkentini İstanbul a nakletmiş ve kendisi İzmit te ölmüştür. Roma İmparatoru Justinianus da İzmit i imar etmiştir. Roma İmparatorluğu M.S. 395 senesinde ikiye bölününce bu bölge, Anadolu gibi Doğu Roma olan Bizans ın payına düşmüştür. M.S. 7. asırda İslam orduları İstanbul u fetih için geldiklerinde yolları üzerinde bulunan bu bölgeyi fethetmişler fakat ellerinde devamlı tutamamışlardır Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu Fatihi Kutalmışoğlu Süleyman Şahın Türk orduları bu bölgeye de geldiler. Anadolu Selçuklu Devleti kurulunca İznik başkent oldu. İzmit ve civarını fethettiler de Haçlı seferinde Haçlı ordusu İznik i ele geçirince Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti Konya ya nakledildi te Lâtinler İstanbul u işgal edince Bizanslılar başkentlerini İznik e naklettiler. Latinler İzmit ve civarını da ele geçirdiler. Bizanslılar 1207 de İzmit i Lâtinlerden geri aldılar. Kocaeli ancak Osmanlı Devletinin fethi ile kesin şekilde Türk hâkimiyetine girmiştir. Orhan Gazi 1331 de İzmit i kuşatmış fakat Bizans İmparatoru büyük bir kuvvetle gelince Orhan Gazi muhasarayı kaldırmıştır de Orhan Gazi zamanında Akça Koca emrindeki Türk ordusu İzmit ve çevresini fethetmiştir.

5 Orhan Gazi İzmit i il olarak büyük oğlu Rumeli Fatihi Veliaht-Şehzade Gazi Süleyman Paşaya vermiştir. Akçakoca Karadeniz e kadar bütün bölgeyi fethetmiştir. Böylece ilk defa Karadeniz sahiline inilmiştir. 28 Temmuz 1402 de Ankara Meydan Savaşında Yıldırım Bayezid in ordularını yenen Timur un ordusu İzmit e kadar gelmiş ve İzmit i ele geçirmişlerdir. Timur un geri çekilişinden sonra Fetret Devri nde Osmanlı şehzadeleri arasında saltanat kavgasından faydalanan Bizans, İzmit i geri almıştır da Gazi Timurtaşoğlu Umur Bey, Pereke, Gebze, Pendik, Kartal gibi İzmit i yeniden fethederek Bizans tan geri almıştır senesinde Fâtih Sultan Mehmet Han büyük bir ordu ile İtalya üzerine sefere çıkarken, İzmit in Gebze ilçesinde şehit olmuştur.tarihte isim yapmış Fatih Sultan Mehmet Han, Anibal ve Konstantin İzmit te vefat etmişlerdir. Osmanlı devrinde İzmit bir sancak (il) merkezi olmuştur. Bu sancak önce Hüdavendigar eyaletine sonra Kaptan Paşa eyaletine ve İstanbul a, Tanzimattan sonra bağımsız bir sancak olarak dahiliye nezaretine bağlanmıştır. Adapazarı, Kandıra, Karamürsel, Yalova Gebze kazaları 1888 de kurulan Kocaeli bağımsız sancağına bağlanmıştır. Osmanlı devrinde İzmit, Üsküdar dan doğuya giden büyük ticaret yolu üzerinde önemli konaklardan biri olmuştur. Şehirde birçok ticaret hanları ve kervansaraylar yapılmıştır. Osmanlı Devletinin ilk tersânesi İzmit te kurulmuştur. Bu tersanede savaş ve ticaret gemileri yapılırdı. Tersanede on dokuzuncu asrın ikinci yarısına kadar faaliyet gösterilmiştir. On dokuzuncu asır başlarına kadar tuz işletmeleri bölgenin başlıca gelir kaynağı idi. Askerî kumaş ve fes fabrikası da İzmit te bulunuyordu. İzmit kereste ticaretinin büyük merkezlerinden ve pazarlarından biriydi. Evliya Çelebi eserinde, 1640 yılında şehirde dükkan ve 200 kereste deposu bulunduğunu ve mühim ticaret merkezi olduğunu kaydeder. Birinci Dünya Harbinden sonra 6 Temmuz 1920 ile 27 Haziran 1921 arasında 11 ay 22 gün (244 gün) İngiliz ve Yunan işgalinden sonra yeniden geri alınmıştır te İzmit, Kocaeli nin il merkezi oldu te Adapazarı il haline getirilince, Karasu, Akyazı, Hendek, Kocaeli den ayrılarak Sakarya ya bağlandı. Cumhuriyet devrinde Gölcük Türk donanmasının en mühim üssü hâline getirildi ve modern tersaneler, arihi İzmit tersanesinin yerini aldı. Kocaeli Türkiye nin en önemli sanayi merkezlerinden biri hâline gelmiştir. İzmit, Türkiye nin İstanbul dan sonra en gelişmiş bir sanayi merkezidir. Coğrafi Durum Kocaeli, kuzeyde Karadeniz, güneyde Bursa, batı ve kuzeybatıda İstanbul, doğuda Sakarya illeriyle çevrilidir. Kuzeyde Kocaeli Platosu, üzerinde az sayıda tepe vardır. Dağlar Kocaeli ili topraklarının yüzde 18.8 ini kaplar. İlin kuzeykesiminde tek tek kütleler halinde tepeler, güney kesiminde ise Samanlı Dağları yer alır. Kocaeli sınırları içinde bulunan tek önemli göl, Sapanca dır. Ancak Sapanca Gölünün büyük bölümü Sakarya ili sınırları içinde kalır. İlin yüz ölçümü km² dir. Kocaeli nde bitki örtüsü, genelde Marmara Bölgesi özelliğini taşımakla birlikte, kıyılarla dağlık alanlar arasında önemli farklılıklar görülür. Ayrıca kuzeyden güneye doğru gidildikçe Karadeniz kıyısına özgü bitki topluluklarının yerini Akdeniz bitkileri almaya başlar. Samanlı Dağları ile Karadeniz kıyısı ardındaki alanlar sık ve nemcil ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar daha çok kayın ağacından oluşur; bazı kesimlerde kayına gürgen, kestane ve meşe de karışır. Samanlı Dağlan nın yüksek kesimleri iğne yapraklılarla örtülüdür. İzmit Körfezi nin kuzey ve doğusunda Akdeniz iklimine özgü makilere rastlanır. Eskiden körfezin kuzey kıyılarında yaygın olan zeytinlikler kent ve sanayi alanı elde edilmesi amacıyla yok edilmiş durumdadır. Tahrip edilen ormanlık alanlar step bitkileri ve yalancı makilerle kaplanmıştır Sakarya Irmağı nın batı yakasından başlayarak Pamukova ve İznik Gölü nün kuzeyinde Bozburun a kadar uzanan Samanlı Dağları İzmit, Sapanca ve Adapazarı çöküntü alanına hâkim bir konumdadır. Başlıca ovalar Kocaeli kenti ile Sapanca Gölü arasında uzanan düzlükler ile Dilovası dır. Bir peplen olan Kocaeli Yarımadası nın il sınırları içinde kalan bölümü dalgalı düzlüklerden oluşur. Başlıca gölleri, Sapanca Gölü ile Kocaeli kentine su sağlayan Kirazdere Barajı nın ardında yer alan yapay göl ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından kentin su ihtiyacını karşılamak için yaptırılan barajın ardında su toplanması sonucu oluşan Yuvacık Baraj Gölü dür.

6 İdari ve Sosyo - Ekonomik Durum Kocaeli ilinin nüfusu, 2015 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre kişidir. İlin nüfus yoğunluğu ise km² başına 464 kişidir. Nüfus bakımından en büyük ilçeleri sırasıyla Gebze, İzmit, Darıca, Gölcük, Körfez, Derince, Çayırova, Kartepe, Başiskele, Karamürsel, Kandıra ve Dilovası dır. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi ise Kandıra dır. Nüfus bakımından en küçük ilçesi Dilovası dır, yüzölçümü bakımından en küçük ilçesi Darıca dır. Kocaeli ilinin merkezi, Türkiye nin en kalabalık onbirinci kentidir. Kocaeli ndeki ilçe sayısı 12, ve belediye sayısı 12 dir. İlin Öne Çıkan Özellikleri Kocaeli ili şehirleşme oranı toplam istihdam oranı bakımından Türkiyeortalamalarının üstündedir. Kocaeli, İstanbul dan sonra gelen ikinci büyük sanayi metropolü olup, Türk İmalat Sanayi üretimine önemli katkı sağlamakta ve, bu özelliğini son 20 yıldır korumaktadır. Böylesine gelişmiş bir sanayi kenti olan Kocaeli, Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölge ve Teknopark projeleri ile adeta bir Teknokent olma yolunda hızla ilerlemektedir. Son yıllarda dünya devi otomotiv şirketleri üretim için birbiri ardına Kocaeli ni tercih etmektedir. Kocaeli nin sanayileşmesinde en önemli etken, tüm ulaşım imkanlarına sahip olmasıdır. Kara ve demiryolu ağları ile yapılan taşımacılık özellikle Avrupa ve Ortadoğu ya yapılmakta olup, limanlar ile yapılan deniz taşımacılığı da önemli bir boyuta ulaşmıştır. İstanbul ve Bursa gibi önemli ticaret ve sanayi merkezlerine yakınlığı, yatırımlar açısından Kocaeli yi öncelikli kılmaktadır. Kocaeli nin şehir merkezi İzmit in İstanbul a uzaklığı 85 km dir. İstanbul un batı yakasında bulunan Atatürk Hava Limanı ve doğusunda faaliyet gösteren hemen yakınındaki Sabiha Gökçen Havalimanı ile dünyaya açılan Kocaeli, Ankara ya da TEM otoyolu ile bağlıdır. Uluslararası İstanbul Atatürk Havalimanı 90 km. mesafededir. Ayrıca Uluslararası Sabiha Gökçen Havalimanı na 50 km. mesafededir. İlk endüstri gelişimi kamu kuruluşlarınca başlatılmıştır. En eski endüstri kuruluşu, Osmanlı İmparatorluğundan beri (1834) etkinliğini sürdüren Hereke Dokuma fabrikasıdır. Bu fabrika ile önce dokuma ürünleri etrafında oluşan endüstri kompleksi daha sonra Petrol Ofisi (1941), Tüpraş ın (1960) kurulmasıyla petrol ürünleri etrafında gelişmiş; son yıllarda da organik kimya, metal, gıda, ilaç, gübre, boya ve tersane endüstrilerine yönelerek çok çeşitlilik kazanmıştır. İl genelinde ayrıca 7 si faal olmak üzere, 12 organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. Bölgede yoğunlaşan sanayi kuruluşlarının yanı sıra bilimsel araştırma ve geliştirme merkezleri de Kocaeli ekonomisine güç katmaktadır. Kocaeli Hakkında Genel Bilgiler Kocaeli ili İstanbul ve Bursa illerinden sonra nüfus yoğunluğu açısından Marmara Bölgesi nin üçüncü en büyük ilidir yılı itibarıyla kişilik nüfusa sahiptir ilde kayıtıl erkek sayısı, ilde kayıtlı kadın sayısıdır. İlin yüzölçümü km2'dir.ilde yıllık nüfus artış oranı %2,85 olmuştur. Nüfus bakımından en büyük ilçeleri sırasıyla Gebze, İzmit, Darıca, Gölcük, Körfez, Derince, Çayırova, Kartepe, Başiskele, Karamürsel, Kandıra ve Dilovası dır. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi ise Kandıra dır. Nüfus bakımından en küçük ilçesi Dilovası dır, yüzölçümü bakımından en küçük ilçesi Darıca dır. Kocaeli ilinin merkezi, Türkiye nin en kalabalık on birinci kentidir. Kocaeli ndeki ilçe sayısı 12, ve belediye sayısı 12 dir. Kocaeli ili şehirleşme oranı toplam istihdam oranı bakımından Türkiye ortalamalarının üstündedir. Kocaeli, İstanbul dan sonra gelen ikinci büyük sanayi metropolü olup, Türk İmalat Sanayi üretimine önemli katkı sağlamakta ve, bu özelliğini son 20 yıldır korumaktadır. Böylesine gelişmiş bir sanayi kenti olan Kocaeli, Organize Sanayi Bölgeleri, Serbest Bölge ve Teknopark projeleri ile adeta bir Teknokent olma yolunda hızla ilerlemektedir.

7 31 Aralık 2015 Tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları İlçe ve Cinsiyete Göre İl/İlçe Merkezleri Nüfusları TOPLAM İL VE İLÇE MERKEZLERİ İL ADI İLÇE ADI TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN KOCAELİ GEBZE KOCAELİ GÖLCÜK KOCAELİ KANDIRA KOCAELİ KARAMÜRSEL KOCAELİ KÖRFEZ KOCAELİ DERİNCE KOCAELİ BAŞİSKELE KOCAELİ ÇAYIROVA KOCAELİ DARICA KOCAELİ DİLOVASI KOCAELİ İZMİT KOCAELİ KARTEPE KOCAELİ TOPLAM Körfez İlçesi Genel Görünümü 1987 yılına kadar İzmit ilçesine bağlı bir yerleşim yeri iken, Tütünçiftlik, Yarımca ve Gebze ye bağlı olan Hereke bucağını da dâhil edilerek Körfez ilçesi oluşturmuştur. Doğusunda Derince ilçesi, batısında Gebze ilçesi, kuzeyinde İstanbul ili Şile ilçesi ve güneyinde İzmit Körfezi bulunmaktadır. 306 km² yüzölçümü ile Kocaeli ili yüzölçümünün % 8,95 ini kaplamaktadır. Ticari açıdan en fazla İzmit ilçesi ile iletişim halinde olan Körfez ilçesinin 2023 vizyonu, tarım ve lojistik üssü olarak tanımlanmıştır.

8 2015 yılında ilçelerin aldığı göç verilerine baktığımızda Kocaeli ili genelinde kişi göç alırken kişi göç vermiştir. Körfez ilçesine baktığımızda ise yine 2015 yılında kişi göç alırken kişi göç vermiştir. İlçelerin Aldığı Göç, Verdiği Göç, Net Göç, Net Göç Hızı ADNKS 2015 İL ADI İLÇE ADI ADNKS 2015 NÜFUSU ALDIĞI GÖÇ VERDİĞ İ GÖÇ NET GÖÇ (Aldığı - Verdiği) NET GÖÇ HIZI (Binde) KOCAELİ GEBZE ,75 GÖLCÜK ,87 KANDIRA ,65 KARAMÜRSEL ,73 KÖRFEZ ,51 DERİNCE ,96 BAŞİSKELE ,17 ÇAYIROVA ,71 DARICA ,31 DİLOVASI ,96 İZMİT ,37 KARTEPE ,66 KOCAELİ İL GENELİ ,13 Organize Sanayi Bölgeleri ve Sanayi Siteleri Körfez ilçesinde organize sanayi bölgesi bulunmamaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü nün Mayıs 2012 tarihinde hazırlamış olduğu 81 İl Durum Raporu na göre Körfez ilçesinde bir adet sanayi sitesi bulunmaktadır. Körfez Sanayi Sitesi nde aynı verilere göre 466 işyeri bulunmakta olup, doluluk oranı %100 düzeyindedir.

9 DEMOGRAFİK VERİLER İlçelere Göre Evlenmeler (Olay Yerine Göre) Yıl ilçeler Başiskele Çayırova Darıca Derince Dilovası Gebze Gölcük İzmit Kandıra Karamürsel Kartepe Körfez Kaynak: TÜİK Kocaeli Bitirilen Eğitim Düzeyi Bitirilen Eğitim Düzeyi Yıl Kocaeli 6+ Yaş ve Bilinmeyen Yaş ve Doktora Yaş ve Lise Ve Dengi Meslek Okulu Yaş ve Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen Yaş ve Okuma Yazma Bilmeyen Yaş ve Ortaokul Veya Dengi Meslek Ortaokul Yaş ve Yüksek Lisans (5 Veya 6 Yıllık Fakülteler Dahil) Yaş ve Yüksekokul Veya Fakülte Yaş ve İlkokul Yaş ve İlköğretim Kaynak: TÜİK

10 İlçelere Göre Bitirilen Eğitim Düzeyi Bitirilen Eğitim Düzeyi Yıl Başiskele Darıca Derince Dilovası Gebze Gölcük Kandıra Karamürsel Kartepe Körfez Çayırova İzmit 6+ Yaş ve Bilinmeyen Yaş ve Doktora Yaş ve Lise Ve Dengi Meslek Okulu Yaş ve Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen Yaş ve Okuma Yazma Bilmeyen Yaş ve Ortaokul Veya Dengi Meslek Ortaokul Yaş ve Yüksek Lisans (5 Veya 6 Yıllık Fakülteler Dahil) Yaş ve Yüksekokul Veya Fakülte Yaş ve İlkokul Yaş ve İlköğretim Kaynak: TÜİK YIL/ BÖLGE ADI Kocaeli Kaynak: TÜİK durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen / Toplam durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen / Erkek durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen / Kadın durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen / Toplam durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen / Erkek durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen / Kadın durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen oranı / Toplam durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen oranı / Erkek durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilmeyen oranı / Kadın durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen oranı / Toplam durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen oranı / Erkek 2,65 0,85 4,49 97,35 99,15 95,51 durumuna göre nüfus (6 yaş ve üzeri) : Okuma yazma bilen oranı / Kadın

11 KÖRFEZ DE TARIM Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli - Körfez Ürünleri Türkiye de 2011 yılında yürürlüğe giren Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli tarım havzalarında doğal kaynakların korunarak üretimin planlanması ve artırılması, etkin ve rasyonel bir destekleme politikası uygulanabilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu kapsamda, iklim, toprak, topografya, arazi sınıfları ve kullanım şekillerine dayalı olarak yaklaşık 528 milyon veri değerlendirilerek ülke geneli 30 tarım havzasına ayrılmıştır. Belirlenen her havza için; stratejik, arz açığı ve rekabet şansı olan ürünler ile özel ürünler saptanarak tarım havzalarına dayalı haritalar oluşturulmuştur. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli ile ülkenin tarım envanterinin ortaya çıkarılması ve hangi bölgede, hangi üründen en iyi verimin alınacağının tespit edilmesi, hangi ürünlerin desteklenmesi gerektiği ortaya konulması amaçlanmıştır. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Ekolojik olarak benzer olan, ülkenin idari yapılanmasına uygun, yönetilebilir büyüklükte, tarım ürünlerinin ekolojik ve ekonomik olarak en uygun yetiştirilebildiği bölgeler olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın 2012 yılı çalışması sonucunda, Güney Marmara Havzası nın bir parçası olarak tanımlanan Körfez ilçesinde Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı desteklenen ürünler olarak belirlenmiştir. EKONOMİK GÖSTERGELER KÖRFEZ TİCARET ODASI ÜYELERİ Körfez Ticaret Odası faal üye sayısı 2015 sonu itibariyle 15 Meslek Grubunda olmak üzere toplam 1393 dir. Körfez Ticaret Odası Meslek Gruplarına Göre Faal Üye Sayıları adet) Grup No Faaliyet Konusu Firma Sayısı 1 İnşaat Müh. Hafriyat Yapı Denetim Kereste Ahşap İnşaat Malz. Çelik Konst Madencilik Madeni Yağ Kimya Petrol 52 Taşocağı 4 Otomotiv Çelik Konstrüksiyon Gıda Mobilya Tekstil 62

12 7 Beyaz Eşya Reklam Telekomünikasyon 64 8 Akaryakıt Gaz 88 9 Nakliye Lojistik Gümrükçüler Denizciler Sigorta Banka Otomotiv Yedek Parça Sağlık Eğitim Kuyumcu Mühendislik Tesisat Doğalgaz Yapı Koop İnşaat Taahhüt 164 Genel Toplam Kaynak: Körfez Ticaret Odası Statülerine Göre Körfez Ticaret Odası Faal Üye Sayıları NEVİ/ŞİRKET YAPISI FAAL ÜYE SAYISI ANONİM ŞİRKETLER 175 KOOPERATİF 23 LİMİTED ŞİRKET 875 GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMELERİ 317 DİĞER 3 TURİZM GELİŞTİRME KOOP. 1 TOPLAM 1394 Kaynak: Körfez Ticaret Odası

13 ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ VE SANAYİ SİTELERİ Körfez ilçesinde organize sanayi bölgesi bulunmamaktadır. Körfez ilçesinde bir adet sanayi sitesi bulunmaktadır. Körfez Sanayi Sitesi nde 466 işyeri bulunmakta olup, doluluk oranı %100 düzeyindedir. KOCAELİ VE KÖRFEZ GÜMRÜKLERE GÖRE İTHALAT VE İHRACAT VERİLERİ Gümrük İhracat Verileri; Yıl Kod Gümrük adı Toplam Year Code Customs name Total 2015 Toplam-Total İzmit Güm. Md Derince Güm. Md Dilovası Güm. Md Sakarya Güm. Md Gebze Güm. Md Körfez Petrokimya Güm. Md TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri,İhracat

14 Gümrük İthalat Verileri; Yıl Kod Gümrük adı Toplam Year Code Customs name Total İzmit Güm. Md Derince Güm. Md Dilovası Güm. Md Sakarya Güm. Md Gebze Güm. Md Körfez Petrokimya Güm. Md TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, İthalat Sonuç ve Genel Değerlendirme Tüpraş, Aygaz, Milangaz, İpragaz, Turnagaz, Nuh Çimento, DP World Liman İşletmeleri, Özipek Halı, Habaş gibi devler ile en önemli limanları barındıran ilçe bu yapıların etrafında oluşan ekonomik hareketlilikle beslenmektedir. Sanayinin ve liman yapılarının getirdiği çevre sorunlarını da barındıran ilçede bu sorunların en düşük sevviyede tutulması için önemli çaba sarf edilmektedir. Konut yapılanmasının ilçenin kuzeyine doğru kaydığı görülmektedir. Ayrıca son dönemde yapılması planlanan özel sektör liman yatırımları da göz önüne alınarak, ilçenin yaşam ve üretim alanlarının düzgün planlanması gerekmektedir. İlçenin sosyal-kültürel açıdan değer kazanması için mevcut tarihi yapılar ve Hereke Halısı özel olarak çalışma konusu edilmelidir.