Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Bilimsel Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Bilimsel Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi"

Engin Budak
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Bilimsel Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi Şu anki sunumun yapılmasına imkan tanıyan bu proje, sayılı anlaşma kapsamındaki AB Horizon 2020 Araştırma ve Yenilik Programı ndan fon desteği almıştır. Bu sunum sadece yazarın görüşlerini yansıtmaktadır. Avrupa Komisyonu nun yetkisi altındaki Araştırma Yürütme Ajansı sunumun içeriğindeki bilgilerin kullanımından sorumlu değildir.

2 Çalışma protokolü Çalıştay 3: Yöntemler B ppt Sürveyans Tasarımı

3 At t end of Öğrenme Hedefleri the development of the protocol: 1. Uygun bir çalışma tasarımı seçebileceksiniz 2. Hedef popülasyon ve çalışma popülasyonunuzu tanımlayabileceksiniz 3. Maruziyetten hastalık gelişimine doğru zincirdeki farklı adımları ve uygun izleme yöntemlerini tanımlayabileceksiniz

4 Maruziyetten Hastalığa Maruziyetle bağlı Hastalık için Kavramsal Model: Biyolojik İzleme için Göz Önüne Alınması Gerekenler Maruziyet Soluma ile Ağızdan Deriden Emilen doz Biyolojik olarak etkili doz Başlangıç etkisi Değişmiş yapı/ fonksiyon Hastalık Emilim -Akciğer -Midebağırsak kanalı -Deri Farmakokinetik -Dağılım -Eliminasyon -Biyotransformasyon Toksikodinamik -Hasar -Onarım -Yanıt Genetik yatkınlık

5 At t end of Thformer Maruziyetten Hastalığa Meslek Hastalığı sürveyansında genellikle hastalıktan maruziyete geriye doğru bakılır. Maruziyetin tespinde zorluklar development of the protocol: Alternatif bir seçenek, maruziyet yaşayan işçileri takip etmek ve gelecekteki sağlık etkilerini izlemektir (kohort çalışmaları: pahalı / zaman alıcı) Şemada, maruziyetten hastalığa doğru olaylar zinciri gösterilmektedir ve biyo-izlem ve biyolojik etki izlem yöntemleri için olasılıklar gösterilebilir

6 Örnek: Risk altındaki (nano-) işçilerin tıbbi sürveyansı Olası işle ilgili olumsuz sağlık etkilerinin erken tanısı. erken uyarı sistemi Calışanlardaki bulguların sonradan değerlendirilmesine zemin sağlar (epidemiyoloji). Maddelerin toksikolojik risk değerlendirmesini tamamlar. MNP maruziyeti olan işçiler ile ilgili bir kohort tanımlanması Farmakovijilansında istenildiği üzere pazarlama sonrası sürveyans 22/06/2017 Yazarın adı: Ruben 65

7 Epidemiyoloji Nedir? Epidemiyoloji, farklı kişi gruplarındaki hastalıkların oluşmasını ve neden oluştuğunu analiz eden bilim dalı ve uygulamadır. Epidemiyoloji uzmanları, hastalıkların dedektifleridirler.

8 Epidemiyoloji -Resmi Tanım- Epidemiyoloji uzmanları; Sağlık üzerinde etkisi bulunan etkenleri inceler: Bir hastalığın başlangıcı Tanısı Prognozu (seyri) Sonuçları Koruma ve tedavi ör. müdahalelerin etkililiği

belirli bir süre zarfında bir bölgedeki sağlık çalışanlarına yönelik ebola riski

9 Epidemiyolojik çalışmaların iki türü Observational study Gözlemsel çalışma (observational study) ör. belirli bir süre zarfında bir bölgedeki sağlık çalışanlarına yönelik ebola riski Müdahale çalışması (intervention study) ör. özel kılavuzların etkililiğinin değerlendirilmesi (ek olarak kişisel koruyucu ekipman, yönerge ve denetim).

10 Tanımlayıcı çalışma tasarımları Kesitsel çalışma (cross=sectional study) Vaka-kontrol çalışması (case-control study) Kohort çalışması (cohort study) Vaka çalışması (case study) Niteliksel çalışma (qualitative study) Bir tanım ve örnek verebilir misiniz?

Kesitsel çalışma Süreci dikkate almaz Aynı anda ölçülen hastalık prevalansı ve maruziyet Kullanışlı maruziyet ve hastalık arasındaki bağlantı hakkındaki ilk bilgiler

11 Kesitsel çalışma Süreci dikkate almaz Aynı anda ölçülen hastalık prevalansı ve maruziyet Kullanışlı maruziyet ve hastalık arasındaki bağlantı hakkındaki ilk bilgiler sürveyans programlarının gelişimi için kullanışlı Hastalıktan önce gelen maruziyet veya tam tersi sonuca varılmasına izin vermez. Hangisi önce gelir: yumurta mı yoksa tavuk mu?

12 Kesitsel çalışma: avantajları Tamamlaması kolay Hızlı, ucuz ( sudan ucuz ) Sorunun ilk izlenimi Çeşitli hastalıkları/sağlık şikayetlerini ve maruziyeti bir arada inceleyebilirsiniz Alerjiler, astım, COPD, kronik bel ağrısı, kronik stres şikayetleri gibi ölümcül olmayan kronik hastalıklar için uygun

13 Kesitsel çalışma: avantajları Nadir görülen hastalıklar için kullanışlı değil Kısa süreli hastalıklar için kullanışlı değil Nedensellik araştırmaları için uygun değil Ancak bir bağlantı bulabilir ve bunu, yeni ve mevcut başka çalışmalarda kontrol edebilirsiniz Bilgi yanlılığı ve seçim yanlılığını dikkate alır

14 Yeni Meslek Hastalıklarının İzini Sürmek için Yöntemler (İşaret Tespiti) Doktorların raporları (vakalar, kümeler) Calışanlar tarafından bildirim Periyodik literatür taraması İlgili veri tabanlarında veri madenciliği Veri tabanlarını birleştirme Aktif tıbbi sürveyans (sentetik nano partiküller) Hasta verilerinin ikincil analizi

15 Çalışmalar gerçek durumu yansıtmalıdır

16 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef popülasyon Çalışma konusu olan popülasyon Araştırmacının ilgilendiği tüm çalışanlar/hastalar

17 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef popülasyon Örnek Örnekleme çerçevesi (?) Örneklem büyüklüğü Çalışmada yer almaları için davet edilenlerin tümü

18 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef popülasyon Örnek Örneklem çerçevesi Örneklem büyüklüğü n=900 Yanıt verenlerin + yanıt vermeyenlerin sayısı ör =900

19 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef popülasyon Örnek Çalışma popülasyonu, incelenen örnektir. Katılanların tümü

20 Örnek: Türk metal sanayisindeki kaynakçılarda sağlık etkileri Hedef Popülasyon Türk metal sanayisindeki tüm kaynakçılar: kayıtlı ve kayıt dışı işçiler

21 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef Popülasyon Örnek (Rastgele) kaynakçılar örneği N=900

22 Hedef popülasyon ve Araştırma popülasyonu Hedef popülasyon Örnek Araştırma popülasyonu 600 kaynakçı (yanıt oranı %66)

23 Bir çalışmanın geçerliliği (validity) İç geçerlilik (internal validity) Bulunan bağlantı, çalışma nüfusundaki maruziyet ve hastalık arasındaki bağlantıyı güvenilir bir şekilde yansıtır. Hataların kaynakları (yanlılık): Seçim yanlılığı, bilgi yanlılığı, karıştırıcı yanlılık Dış geçerlilik ( external validity) Bulunan bağlantı, hedef popülasyon için doğrudur. İlgili bir terim, temsil edebilirliktir. Uygun bir örneği seçmek önemlidir!

24 Hedef popülasyonunuz - Örnekler - Antalya daki otellerde ve restoranlarda çalışan, sektördeki kayıt dışı tüm işçiler. Büyük bir şirkette fason çalışan (taşeron) tüm işçiler yılında, bir şehirde ana hastanedeki solunum hastalıkları bölümündeki tüm hastalar yıllarında bir meslek hastalıkları hastanesindeki veya ulusal mezotelyoma kayıtlarına dahil edilmiş, mezotelyoma tanısı konulan tüm hastalar

25 Protokolünüz Kısaca Yöntemlerinizi, Hedef popülasyonunuzu, Örneğinizi, Çalışma popülasyonunuzu açıklayın (½-1 sayfa). Niçin bu hedef popülasyonu incelemeye karar verdiğinizi açıklayın. Niçin bu örneği seçmeye karar verdiğinizi, popülasyona nasıl yaklaşacağınızı, yanıtı arttırmak için ne yapacağınızı açıklayınız. Daha fazla bilgi için: bkz. Kılavuz.

26 Çalıştay 3 Küçük gruplarda çalışın: Bir çalışma stratejisi geliştirin Yöntemleri, hedef ve araştırma popülasyonunu tanımlayın

Benzer belgeler

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Bilimsel Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çalışan Sağlığı ve Bilimsel Kapasitenin Güçlendirilmesi Projesi Çalışma protokolü Ders 3: Yöntemler A 2.3 ppt A eğitiminin 2. günündeki üçüncü sunum Öğrenme Hedefleri 1. Uygun