Avrupa İşletmeler Ağı İstanbul ULUSLARARASI TİCARET MERKEZİ (ITC) ÜRÜN ANALİZLERİ GTIP 6109

Transkript

1 Avrupa İşletmeler Ağı İstanbul ULUSLARARASI TİCARET MERKEZİ (ITC) ÜRÜN ANALİZLERİ GTIP 6109 TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, KAŞKORSELER VE DİĞER İÇ GİYİM EŞYASI (ÖRME) TEMMUZ 2013 Hazırlayan: AHMET FAİK BİRGÜL İSTANBUL SANAYİ ODASI AB & Dış Ekonomik ilişkiler Şubesi Meşrutiyet Caddesi No. 62 Tel.: / 176 Faks: e-posta: afbirgul@iso.org.tr

2 GENEL KOD BİLGİSİ: 6109 KODUNA GİREN ALT DALLAR VE ÜRÜNLER GTIP TANIM Pamuktan tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) Dokumaya elverişli diğer maddelerden tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) Bu GTIP kodu tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyasını içermektedir. Genel Bakış Ocak Aralık Yıllık Tekstil İhracatı Tekstil ve hazır giyim sektörü birlikte değerlendirildiğinde, gayri safi yurt içi hâsıla, imalat sanayi ve toplam sanayi üretimindeki pay, ihracat, ekonomiye sağladığı net döviz girdisi, istihdam, yatırımlar, dışa açıklık ve makro-ekonomik büyüklükler açısından Türkiye nin birinci sektörü konumundadır. Türkiye nin tekstil ve konfeksiyon ihracatı, yılının Ocak-Aralık döneminde 16,1 milyar dolara ulaşmıştır yılı genelinde %3,9 oranında ihracat artışı kaydeden, ancak 2009 yılını %19,1 oranında ihracat düşüşü ile kapatan tekstil sektörü, 2010 yılında %18,4 oranında ihracat artışı gerçekleştirmiştir yılında ise ihracat artış oranı %21,9 a ulaşmıştır yılının Ocak-Aralık döneminde Türkiye nin genel ihracatı %18,2 oranında artışla 113,9 milyar dolardan 134,6 milyar dolara yükselirken; bu oran yılında 151,9 milyar dolara çıkmıştır. yılı Türkiye hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından 16,1 milyar dolar olarak açıklanmıştır. İhracat 2011 yılına kıyasla %0,4 oranında azalmıştır. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü, yılında ihracatı %5,26 oranında azalan otomotiv endüstrisinin ve ihracatı %11,27 oranında artan kimyevi maddeler ve mamulleri sektörünün ardından, en fazla ihracat yapan üçüncü sektör konumundadır. yılında, Türkiye den Ortadoğu ülkeleri, Eski Doğu Bloku, Afrika, Amerika, Asya ve Okyanusya ülkeleri, Türki Cumhuriyetler ve diğer Avrupa ülkelerine Türkiye den yapılan tekstil ihracatında %2,8 ile %59,9 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. En büyük ve önemli pazar AB ülkelerine ihracatta %5,3 lük ve serbest bölgelere ihracatta %19,5 lik ihracat düşüşleri olmuştur. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki ülke gruplarına ihracatta kaydedilen artışlar, en büyük ve geleneksel Pazar AB ülkelerindeki %5,3 lük kaybı karşılayamamıştır. 16,1 milyar dolarlık Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %75,4 ü, diğer bir ifade ile dörtte üçü 27 AB ülkesine yapılmıştır. yılında 27 AB ülkesine %5,3 oranında düşüşle 12,1 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa, Hollanda ve İtalya olarak sıralanırken; Irak, Polonya, Suudi Arabistan,

3 Ukrayna, Kazakistan, Cezayir gibi alternatif pazarlar, 2011 yılına kıyasla ihracatı yüksek oranlı artan ve dolar değeri de yüksek, ihracat artışında öne çıkan ülkeler olarak dikkat çekmektedir. Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı Örme konfeksiyon mamulleri, Türkiye nin hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubudur. yılında örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazır giyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %53,5, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %34,4 ve hazır eşyaların payı %12,1 olarak hesaplanmaktadır. yılında %0,4 oranında düşüşle 8,5 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %4,6 oranında artışla 5,2 milyar dolardan 5,5 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %12,5 düşüşle 1,9 milyar dolar olmuştur. Türkiye ye Ocak-Kasım döneminde temel hammaddeler itibariyle toplam 2,4 milyon ton elyaf, iplik, dokuma ve örme kumaş ile dokusuz yüzey ithal edilmiş ve bu ithalat değer olarak 8 milyar doları bulmuştur. Söz konusu ithalatta, yılının Ocak-Kasım döneminde, 2011 yılının aynı dönemine kıyasla miktar olarak %4,1 oranında artış, dolar bazında ise %16,7 oranında azalma olmuştur. Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye 145 farklı ülkeden 2,3 milyar dolar değerinde hazır giyim ve konfeksiyon ithalatı yapılmıştır yılı Ocak-Kasım dönemine kıyasla yılının Ocak-Kasım döneminde ithalat, dolar bazında %21 oranında azalmıştır. Yapılan ithalatın dolar değer üzerinden %60 ını dokuma konfeksiyon mamulleri, %34 ünü örme konfeksiyon mamulleri ve %6 sını diğer hazır eşyalar oluşturmaktadır. Çin, Bangladeş, İtalya, Hindistan, ve Mısır en fazla hazır giyim ve konfeksiyon ithal edilen ülkelerdir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından açıklanan son imalat sanayi kapasite kullanım oranı tablosundaki bilgilere göre hazır giyim ve konfeksiyon sanayiinde 2011 Aralık ayında %77 olan kapasite kullanım oranı, yılının aynı ayında 1 puan artışla %78 e çıkmıştır. yılının Aralık ayında, hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranı 2011 yılının Aralık ayına kıyasla %1,3 oranında artmıştır. Performansa Etki Eden Faktörler yılı Ocak-Aralık döneminde gerçekleştirilen 16,1 milyar dolarlık hazır giyim ve konfeksiyon ihracatının, 12,1 milyar dolarla %75,4 ü ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği 27 AB ülkesine yapılmaktadır yılı Ocak-Aralık döneminde 1 Euro 1,39 ABD dolarına eşit iken, yılının Ocak- Aralık döneminde Euro nun değeri ABD dolarına karşı %7,67 lik azalışla 1,28 dolar düzeyine gerilemiştir. Bu durumda, yılı Ocak-Aralık döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yer alırken, dolar bazındaki istatistiklerde %7,67 oranında fiktif bir azalış yaratmaktadır. Bu çerçevede, 12,1 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %7,67 lik pariteden kaynaklanan fiktif azalıştan arındırıldığında, AB ye ihracatın gerçek değeri 13 milyar dolar olmakta ve bu durumda yılı Ocak-Aralık döneminde reel toplam ihracat tutarı 17 milyar dolar olmakta ve böylelikle hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %0,4 azalış değil, reel bazda %5,4 lük artış meydana gelmiş olmaktadır.

4 6109 GTİP koduna sahip ürün grubunda dünya ihracatına bakıldığında, 2008 yılında 35,64 milyar dolar olan dünya ihracatı, 2009 yılında 30,70 milyar USD ye düşmüş, 2010 da 34,32 milyar dolara yükselmiş, 2011 yılında 39,19 milyar dolara çıkmış ve yılında bu rakam ufak bir düşüş yaşamış 38,24 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye yılında bu ürün grubunda 3,09 milyar USD ihracat, yaklaşık 127,58 milyon USD ithalat yapmıştır. Bu rakamlara göre Türkiye bu GTİP kodunda net ihracatçı konumundadır. Türkiye yılında bu ürün ihracatında dünya genelinde Çin ve Bangladeş ten sonra 3.üncü sıraya yerleşmiş iyi bir başarıya imza atmıştır yılları arasında dünya genelinde bu GTİP kodunda ihracatta ortalama değer artışı -%1 olup Türkiye ise %1 oranında büyüyerek dünya ortalamasından yüksek bir performans yaşamıştır. GTIP Dünya İhracatı (000$) 35,640,392 30,704,185 34,315,220 39,187,240 38,241,466 Dünya İthalatı (000$) 31,363,738 28,145,966 31,225,036 35,626,435 34,307,514 Türkiye İhracatı (000$) 2,904,710 2,398,899 2,759,825 3,049,792 3,090,074 Türkiye İthalatı (000$) 145, , , , ,575

5 İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin yılının 3. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %0,1 küçüldüğü açıklanmıştır. İngiltere yılının ilk çeyrek döneminde %0,1 küçülürken, 2. çeyrek dönemde ise %0,5 daralmıştır. İngiltere de işsizlik oranı ise Temmuz ayında %7,9 seviyesindeyken, Ağustos ayında %7,8 e gerilemiş, Eylül ayında da değişmeyerek %7,8 seviyesinde kaydedilmiştir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre %3,8 artış kaydedilirken, Ekim ayında %2,1 ve Kasım ayında da %2,5 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde Eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre %3,5 düşüş kaydedilirken, Ekim ayında %3,5, Kasım ayında ise %2,1 düşüş gerçekleşmiştir. İngiltere Merkez Bankası, ekonominin 2013 yılında daralması veya çok düşük oranda büyümesini öngörmüştür. Dünyada Tekstil Sektörünün Durumu Tekstil ve hazır giyim sektöründe küresel çapta önemli tedarikçisi Çin in tekstil ve hazır giyim ürünleri ihracatının, Avrupa da yaşanan borç krizinden olumsuz etkilendiği bildirilmektedir. AB deki ekonomik sorunların, siparişlerin azalmasına ve maliyetlerin yükselmesine yol açtığı ve Avrupalı müşterilerin daha düşük fiyatlarla sipariş vermek istemesinin Çinli tekstil ve hazır giyim üreticilerinin rekabetçiliğini azalttığı da ifade edilmektedir. Öte yandan, Avrupalı alıcıların siparişlerini azaltması ve alım yapmak için beklemeyi tercih etmesi nedeniyle Çinli tekstil ve hazır giyim üreticilerinin üretim takvimlerinin olumsuz etkilendiği de bildirilmektedir. Diğer yandan, Çin in önemli eyaletlerindeki tekstil ve hazır giyim üreticilerinin, işgücü sıkıntısın artması endişesiyle maaşları yükseltmek zorunda kaldığı, zira özellikle Çin yeni yıl kutlamalarının ertesinde işçilerin yarıya yakınının işinden ayrılabileceği ve yeni işçi bulmanın zor olabileceği öngörülmektedir. Çin de son yıllarda sıkça gündeme gelen işgücü sıkıntısı, özellikle tatil dönemlerinde belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Yukarıda belirtilen olumsuzluklara rağmen Çin Gümrük İdaresi verilerine göre Ocak-Kasım döneminde Çin in tekstil ve hazır giyim ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %21,2 oranında büyüyerek 226,2 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Hazır giyim ihracatı bu dönemde yıllık bazda %19,5 oranında büyüyerek 139,8 milyar ABD dolarına ulaşırken, tekstil ihracatı ise %24 artışla 86,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Son açıklanan istatistiklere göre, 2011 yılının ilk 11 ayında, adet olan Çin in büyük ölçekli tekstil ve hazır giyim firmalarının üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %27,5 oranında artarak 786 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Ürün grubu bazında, bu dönemde sırasıyla %12,5 ve %13,3 oranlarında artışla 26,319 milyon ton iplik ve 56,78 milyar metre kumaş üretilmiştir. Hazır giyim üretimi %8,5 oranında artışla 22,97 milyar adet ve sentetik elyaf üretimi ise %14,9 oranında artışla 30,74 milyon ton miktarlarında kaydedilmiştir yılının ilk on ayında büyük ölçekli tekstil ve hazır giyim firmalarının net karı yıllık bazda %29 oranında artışla yaklaşık 34 milyar dolara ulaşmıştır.

6 Söz konusu artışlara rağmen son dönemde Çin de üretim maliyetlerinin artması ve Çin para birimi Yuan ın kısmen değerlenmesi nedeniyle hazır giyim siparişlerinin ASEAN ülkelerine kaymaya başladığı ve uluslararası hazır giyim markalarının Çin den tedariklerini azaltmayı planladıkları ifade edilmektedir. Bu çerçevede, Çin ve ASEAN ülkelerinin, dünyanın büyük hazır giyim üreticileri olmaya devam edecekleri, ancak bu ülkelerdeki farklı fiyat seviyelerinin, farklı alıcıların taleplerini karşılayacağı ifade ediliyor. ASEAN bölgesindeki tedarik ve üretim zincirinin, yeni üretim tesislerinin faaliyetleriyle birlikte gelişmesi dikkat çekerken, yine de kısa vadede Çin kadar kapsamlı bir üretim ağının oluşması ve yüksek verimlilik seviyeleri beklenmemektedir. Çin tekstil ve hazır giyim sektörü, yılında Avrupalı alıcıların harcamalarındaki daralma beklentisi sebebiyle bu pazara ihracatlarında gerileme görülmüştür. Küresel ekonomik sorunların ve AB deki borç krizinin yılında da devam etmesi, Çin in hazır giyim ihracatında büyüme oranını olumsuz etkilediği belirtilmiştir. Hindistan ın ise tekstil sanayisinin mali kriz yaşadığı ve yüksek pamuk fiyatları nedeniyle önemli miktarlarda nakit paranın hammadde alımı için harcanmasının sektörü olumsuz etkilediği belirtilmektedir. Ayrıca ABD ve Avrupa pazarlarında Hindistan hazır giyim ürünlerine olan talebin azalmasının firmaların üretimlerini azaltmasına neden olduğu ifade edilmektedir. Pamuk fiyatlarının gerilemesinin de sektörün nakit sıkıntısını hafifletmediği ve birçok firmanın bankalara başvurarak borçlarının yeniden yapılanmasını ve ödemelerinin ertelenmesini talep ettiği kaydedilmektedir. Bu çerçevede, Hindistan da çok sayıda hazır giyim üreticisinin üretim tesislerini, işgücü maliyetlerinin ve enerji fiyatlarının daha düşük olması nedeniyle Bangladeş e taşımayı planladığı da bildirilmektedir. Hindistan da maliyetlerin nispeten yüksek olması, hazır giyim üreticilerini yeni üretim merkezleri bulmaya yönlendirmektedir. Üretim tesislerinin Bangladeş e taşınmasının Hindistan sanayi üzerindeki etkilerinin hemen hissedilmeyeceği, sürecin devam etmesi halinde 2-3 yıl içinde görüleceği ve Hindistan ın hazır giyim üretim sanayinin çökmesine dahi yol açabileceği belirtilmektedir. Öte yandan, Hindistan da lüks pazarının geçtiğimiz yıl %20 oranında büyüme kaydederek 5,8 milyar dolara ulaştığı belirtilmektedir. Lüks ürün perakendecileri Hindistan daki mağaza sayılarını her geçen gün arttırmalarına rağmen, Hindistan ın yeterli altyapıya sahip olmaması lüks ürün pazarının büyümesini geciktirmektedir. Avrupalı markaların da Hindistan daki satış hacimlerinin büyüme potansiyeline sahip olduğu ve halen birçok Avrupalı markanın Hindistan pazarına girmeyi değerlendirdiği belirtilmektedir. Vietnam da ise tekstil ve hazır giyim üreticilerinin, yurtdışına ihracat yapmak yerine yerli perakendecilere ürün tedarik etmeyi daha avantajlı buldukları, üreticilerin ise ek yatırım gerektirmediği için kendi mağazalarını açmak yerine perakendeci firmalarla tedarik sözleşmesi yapmaya yöneldiği bildirilmektedir. Öte yandan, Vietnam Hükümeti, özellikle tekstil, hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde yaygınlaşmaya başlayan grevleri engellemek amacıyla Ekim 2011 de asgari ücreti %30 arttırmıştır. Vietnam da 2011 yılının ilk sekiz ayında şehirde 162 grev yapıldığı ve grevlerin %45 inin tekstil, hazır giyim ve ayakkabı sanayilerinde yapılan grevlerden oluştuğu bildirilmektedir. Uzakdoğu nun tedarikçilerinden Kamboçya da ise çalışma koşullarının son derece ağır olduğu, hazır giyim ve ayakkabı sanayisinde işçi bayılmalarının sıkça yaşandığı belirtilmektedir. İstatistiklere göre, 2011 yılında, aşırı mesai, zayıf sağlık koşulları, kimyasal

7 maddelere maruz kalma gibi nedenlerle den fazla işçi mesai esnasında bayılarak tedavi görmek durumunda kalmıştır. Hazır giyim ihracatı Kamboçya nın toplam ihracatının %90 ından fazlasını oluşturmaktadır. Bangladeş te ise ülkede iplik ve kumaş talebinin artmasına rağmen tekstil sektörünün kayıplar yaşadığı bildirilmektedir. Tekstil ve Jüt Bakanlığı tarafından hazırlanan bir rapora göre, son on yılda Bangladeş te iplik ve kumaş talebi önemli ölçüde yükselirken, bu talebin yaklaşık %65 i yerel sektör tarafından karşılanırken, geriye kalan kısım ithalatla karşılanmaktadır. Rapora göre sektörün yeterince korunmaması, banka faizleri ve makinelerin eskimesi gibi nedenler yüzünden sektörün rekabetçiliğinin azaldığı belirtilmektedir. Latin Amerika nın önemli üreticisi Brezilya da ise hükümet tekstil ürünleri ithalat vergilerini arttırmayı planladıklarını zira bu ürünlerde özellikle Çin den yapılan ithalatın hızlı bir şekilde arttığını açıklamıştır. Brezilya, halen ithalat vergilerini, ürünlerin gümrük değerlerinin belirli bir yüzdesi olarak uygulamaktadır. Ancak hükümet tarafından, ithalat miktarlarına göre gümrük vergisi uygulanması önerilmektedir. Taslak halindeki önerinin detaylarını zaman içinde belli olacağı ifade edilmektedir. Meksika da ise, ülkenin ABD ye olan coğrafi yakınlığına rağmen yüksek miktarlı, düşük fiyatlı siparişlerde Çin ile rekabet edemeyen hazır giyim üreticilerinin, daha üst segmentteki ürünlere odaklandığı ve full package üretime geçmeyi planladıkları belirtilmektedir li yılların başlarında Meksika, ABD nin en büyük hazır giyim tedarikçisiyken, 2011 yılında Meksika nın altıncı büyük hazır giyim tedarikçisi konumuna gerilediği, bunun da en büyük nedeninin ABD li alıcıların Asya dan daha ucuz fiyatlara ithalat yapmalarının olduğu bildirilmektedir. Sektörü ilgilendiren bir araştırmaya göre ise, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya dan oluşan Orta Avrupa Bölgesi nin hazır giyim ve ayakkabı pazarı değerinin 2010 yılında ulusal para birimleri bazında %2,5 ve EURO bazında %8 oranında yükselerek 12,8 milyar EURO (17,5 milyar dolar) değerine ulaştığı belirtilmektedir.pazarın 2011 yılı sonu itibariyle özellikle Romanya ve Polonya da kaydedilen büyüme oranları sayesinde toplamda %5 daha büyüyeceği öngörülmektedir. PMR tarafından hazırlanan Orta Avrupa da hazır giyim ve ayakkabı perakende pazarı 2011: Pazar analizi ve dönemi için öngörüler adındaki rapora göre bölgenin perakende pazarları 2009 yılında önemli ölçüde daraldıktan sonra 2010 yılında belirgin bir iyileşme dönemine girmiştir. Ancak iyileşme, bölgenin her ülkesinde aynı ölçüde hissedilmemiştir. Örneğin, Macaristan ve Slovakya pazarları 2010 yılında da gerilemeye devam ederken, Çek Cumhuriyeti pazarı ise sabit kalmıştır. Öte yandan, yılları arasında bölgedeki ülkelerin moda pazarında farklı oranlarda büyüme kaydedilmesi ve pazarın toplam değerinin 2013 itibariyle 15 milyar EUR yu (20,6 milyar USD) geçmesi öngörülmektedir. Pazarda Polonya %55 ile en büyük ülke olurken, Polonya yı %14 ile Çek Cumhuriyeti, %12 ile Romanya, %11 ile Macaristan ve &8 ile Slovakya takip etmektedir. Bölgenin en büyük moda pazarını oluşturan Polonya, ekonomik krizden diğer ülkelere göre daha az etkilenmiştir. Slovakya, EUR bazında kişi başına düşen en yüksek harcama seviyesi ile ve Romanya ise en düşük harcama seviyesi ile dikkat çekmektedir. Ancak Romanya moda pazarının gelecek üç yıl içinde bölgenin en dinamik artışını kaydedeceği öngörülmektedir. Halen bölgenin en az gelişmiş ülkesi olan Romanya da birçok uluslararası perakende firmasının sadece bir adet mağazası bulunduğu bildirilmektedir.

8 İTHALATÇI ÜLKELER 6109 GTİP koduna sahip ürünlerde yılında dünyada toplam 34,31 milyar USD ithalat gerçekleşmiştir. Bu ithalatın 5,42 milyar USD si ABD tarafından yapılmıştır, ABD yi sırasıyla Almanya 3,88 milyar, İngiltere 2,56 milyar, Japonya 2,34 milyar ve Fransa 2,02 milyar USD ile gelmektedir. ABD dünya ithalatının %15,8 ini, Almanya %11,3, İngiltere %7,5, Japonya %6,8 ve Fransa ise %5,9 unu gerçekleştirmiştir. Bahsi geçen 5 ülke toplam ithalatın %47,3 ünü yapmıştır. İlk 5 ülkenin 2011 ticaret dengelerine bakıldığında, bu ürün ithalatları, ihracatlarından daha fazla olduğundan ticari dengeleri negatif konumdadır, bir başka deyişle bu ürün bazında net ithalatçı konumundadırlar. Türkiye nin bu ülkelere yaptığı ihracata bakıldığında ise; ABD nın ilk 25 ithalatçısı arasında Türkiye 21.inci sırada görünmektedir. Almanya nın ithalatında 1.nci, İngiltere ninkinde gene 1.inci, Japonya nınkinde 11.nci, Fransa nınkinde 3.ncü görünmektedir. Bu 5 ülkenin de dahil olduğu dünya ithalatında bu ürün grubundaki ilk 20 ithalatçı ülke aşağıdaki tabloda gösterilmiştir fakat adresinde tablonun tamamına ulaşılabilir. Pazar büyüklüğü sıralamasında ilk 20 ye giren ülkeler, ithalatlarında yıllık ortalama gelişmeler ve dünya ithalatlarındaki payları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. NOT: Tablolarda birim değer ITC raporlarında bazı verilerde parça bazılarında ise ton olarak verilmiştir.

9 GTİP 6109 Dünyadaki en büyük ithalatçıları Ticaret Göstergeleri İthalatçı ülkeler İthalat Değeri - (1.000 USD) Ticaret Dengesi - (1.000 USD) Adet - Birim Birim Değeri - (USD/Birim) Yıllık değer artışı (%) Yıllık adet artışı (%) Yıllık değer artışı (%) Dünya İthalatındaki Payı (%) Dünya Toplamı ABD Ton ,8 Almanya Ton ,3 İngiltere Ton ,5 Japonya Ton ,8 Fransa Parça 1, ,9 İspanya Ton ,6 İtalya Ton ,1 Hollanda Ton ,5 Hong Kong, Çin Parça 1, ,3 Belçika Parça 1, ,2 Kanada Parça 1, ,1 Rusya Federasyonu Ton ,7 Avusturya Ton ,7 Avustralya Ton ,6 BAE ,6 G. Kore Ton ,5 Danimarka Ton ,3 Polonya Ton ,2 İsveç Ton ,2 Meksika Parça 1, ,1 NOT: Tabloda sarı renkli veriler, Birleşmiş Milletler örgütüne veri sağlamayan veya eksik sağlayan ülkelerin dış ticaret istatistiklerinin, ticaret yaptıkları diğer ülkelerin istatistikleri ile tamamlanmaya çalışılmasıyla elde edilen yansıtılmış verilerdir.

10 İHRACATÇI ÜLKELER GTİP 6109 kodunda en büyük 5 ihracatçısı Çin, Bangladeş, Türkiye, Hindistan ve Almanya dır ve bu GTİP kodunda 38,24 milyar USD lik bir pazar söz konusudur. İlk 5 ülke bu GTİP kodunda dünya ihracatının %50,5 ini karşılamaktadır. Dünya ihracatı bahsi geçen GTİP kodunda yılları arasında -%1 düşüş, arasında da ortalama %4 değerinde yükselme göstermiştir. Ticaret Göstergeleri İhracatçılar İhracat Değeri (1.000 USD) Ticaret Dengesi - (1.000 USD) Ton / Birim Birim Değeri - (USD/Birim) Yıllık değer artışı (%) Yıllık miktar (%) Yıllık değer artışı (%) Dünya ihracatındaki payı (%) Dünya Toplamı Çin Ton ,9 Bangladeş N/A N/A ,8 Türkiye Ton ,1 Hindistan Ton ,5 Almanya Ton ,1 İspanya Ton ,3 Hong Kong, Çin ,38E+08 Parça 1,4-3 N/A -9 3 Belçika ,35E+08 Parça 1,4-3 N/A -8 3 İtalya Ton N/A -9 2,8 Hollanda Ton ,5 Viet Nam N/A N/A ,4 Portekiz Ton ,2 Meksika ,04E+08 Parça 1,1 3 N/A -5 2,1 El Salvador Ton ,1 Fransa ,02E+08 Parça 7,9-4 N/A -6 1,9 ABD Ton ,6 Endonezya Ton ,6 Kamboçya N/A N/A ,5 Peru Ton ,5 İngiltere Ton ,4 NOT: Tabloda sarı renkli veriler, Birleşmiş Milletler örgütüne veri sağlamayan veya eksik sağlayan ülkelerin dış ticaret istatistiklerinin, ticaret yaptıkları diğer ülkelerin istatistikleri ile tamamlanmaya çalışılmasıyla elde edilen yansıtılmış verilerdir.

11 TÜRKİYE NİN İHRACATI Türkiye nin bu GTİP kodunda yılı ihracatı 3,09 milyar USD olmuştur ve bu GTİP kodunda dünya ticaretindeki payı 8,1 dir. Türkiye nin en önemli ihracat pazarları sırasıyla; Almanya, İngiltere, Fransa, İspanya ve Irak tır. Buradan görüldüğü üzere ihracatı yaptığımız ilk 5 ülkeden dördü batı Avrupa ülkelerinden oluşmaktadır ve ilk 10 içerisinde batı Avrupa ülkeleri büyük pay almaktadır. İlk 10 içerisinde bahsi geçen Avrupa ülkeleri dışında Polonya ve Irak bulunmaktadır. UR-GE konfeksiyon sektörü projemizde hedef ülkelerimizden biri olan İngiltere ye ihracatımız yaklaşık 420,13 milyon USD ile 2.nci sırada, Irak 187,86 milyon USD ile 5.inci, Danimarka 129,83 milyon USD ile 8.inci sırada gelmektedir. İthalatçı ülkeler İhracat (1.000 USD) İhracattaki Payı (%) Birim Birim Değeri - (USD/Birim) Ticaret Göstergeleri Birim Değer bazında artışı - ihracat artışı (%, (%, yıllık) yıllık) Değer artışı (%, yıllık) Dünya ithalatçıları arasındaki sırası Dünya ithalatındaki payı (%) Değer artışı (%, yıllık) Dünya Toplamı Ton Almanya ,4 Ton ,3 3 İngiltere 45 13,6 Ton ,5 0 İspanya Ton ,6 1 Fransa ,5 Ton ,9 0 Irak ,1 Ton Hollanda ,4 Ton ,5 7 İtalya ,5 Ton ,1-1 Danimarka ,2 Ton ,3 1 Belçika Ton ,2-2 Polonya ,2 Ton ,2 2 İsveç ,1 Ton ,2 3 Serbest Bölgeler ,2 Ton Rusya Federasyonu ,1 Ton ,7 18 ABD ,1 Ton ,8 6 Avusturya Ton ,7-1 İsviçre Ton Romanya Ton Bulgaristan Ton Ukrayna Ton Kazakistan Ton

12 GTİP 6109 Ürün Grubunda Türkiye nin ihracatını çeşitlendirme seçenekleri Bu ürün grubunda ihracat yapmak isteyen firmalarımızın yapacağı değerlendirmede faydalı olabilecek diğer bilgiler yukarıdaki grafikten elde edilebilir. Ülkemizin ihracatında potansiyel arz eden ülkelerin analizini gösteren bu grafikte, Türkiye den ithalatın rakiplerine göre daha hızlı arttığı ülkeler mavi olarak gösterilmektedir. Sarı olarak gösterilen ülkelerde bu ürün grubunda Türk ürünleri ithalatı rakip ülkelerden yapılan ithalata göre daha yavaş büyüme göstermiştir. Yatay eksende Türkiye nin ihracatındaki pazar payı; dikey eksende ise ilgili ülkenin yılları arasında bu ürün grubundaki toplam ithalatındaki artış oranı gösterilmektedir. Grafiğin sağına doğru gidildikçe ilgili ülkelerin bu GTİP kodlu ürünler bazında, Türkiye nin ihracatındaki payının arttığını göstermektedir. Düşey eksende baloncuk ne kadar yukarıdaysa o ülkenin dünyadan yapmış olduğu ithalat o kadar hızlı büyümektedir. Buna göre, baloncukların konumuna bakıldığında, Almanya nın Türkiye den bu ürün grubunda yaptığı ithalat artmış ancak küresel ortalamanın altında gerçekleşmiştir. Bu ülkenin bu GTİP kodunda ithalatında Türkiye 1.ncidir. Almanya, İspanya, Irak, Hollanda, Danimarka, Polonya, İsveç, İtalya, Belçika, Avusturya, Romanya, Rusya, ABD, İsviçre, Bulgaristan, Ukrayna, Kazakistan ve Norveç in dünyadan yaptığı ithalat artmaktadır. İtalya, Belçika, Avusturya ve Romanya nın dünyadan yaptığı ithalat azalmaktadır. İngiltere ve Fransa nın ise sıfır görünmektedir. İtalya ve Avusturya haricindeki diğer ülkeler Türkiye den yaptıkları ithalat değerini son beş yılda ortalamada arttırmıştır. Türkiye den yapılan ithalat son beş senede %4 ile dünya ortalaması olan %4 ü yakalamıştır yılları arasında ithalatını en çok arttıran ülkeler ise %56 ile Kazakistan ve Irak olmuştur.

13 İthalatçı Analizi: İngiltere Genel Üretim ve Pazar Yapısı 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren İngiltere moda ve hazır giyim endüstrisinin üretim ayağı yurtdışına kaymaya başlamıştır. Bu gelişmenin başlıca nedenleri: yurtdışında daha düşük olan üretim maliyetleri, globalleşme ile karı artıracak dış pazar bilgilerine rahat ulaşılması, markalaşma ve tasarımın öneminin artmasıdır. Bu eğilim çerçevesinde, büyük ölçekli üreticiler İngiltere pazarından büyük ölçüde çıkmıştır. Günümüzde, ithal ürünler neredeyse pazarın tamamını oluşturmaktadır. Ancak, geleneksel ithalat anlayışı dışında, bu ürünlerin önemli kısmı İngiliz firmalarının etiketini taşımakta, yurt dışında üretilmelerine rağmen tasarımları, pazarlamaları ve dağıtımları İngiltere den yapılmaktadır. Böylelikle, hazır giyim pazarının asıl katma değerini oluşturan faaliyetlerin getirisi büyük ölçüde İngiliz firmalarında kalmaktadır. Dikey entegrasyon İngiltere hazır giyim pazarının önemli bir özelliğidir. Laura Ashley, River Island gibi birçok marka kendi perakende mağazalarında satılmak üzere global olarak tasarım, üretim ve dağıtım yaptırmaktadır. Üretimde istihdam edilen kişi sayısı 1980 lerde yarım milyona yakın iken bu sayı giderek düşmüştür. Bu süreçte, İngiltere kaynaklı üretim ciddi şekilde azalmıştır. Faaliyete devam eden üreticiler ise, özel kullanımlı bazı ürünler ve lüks giyim alanındadır ve satışları genelde diğer gelişmiş ülkelerde bulunan zengin müşterilere yönelmiştir. Sektörün satış büyüklüğü 31 milyar pound civarındadır. Diğer perakende sektörlerine kıyasla en fazla zincir mağaza bu sektörde yer almaktadır. Başlıca firmalar arasında Marks and Spencer, Arcadia Group (Topshop, Topman, Dorothy Perkins, Evans, Miss Selfridge, Wallis, Burton ve Outfit markalarını içinde bulunduran grup), Jigsaw, Debenhams, House of Frasier, Next, Brantano (ayakkabı) gibi İngiliz sermayeli firmaların yanısıra The Gap, H&M, Zara, Benetton, Laura Ashley gibi firmalar da bulunmaktadır. Etiket ve Standartlar Etiketleme konusunda tek yasal zorunluluk ürünün iplik ve lif içeriğinin verilmesidir. Bunun dışında beden, yıkama talimatları gibi bilgiler yanıltıcı olmamak kaydıyla ihtiyaridir. Ancak, özellikle zincir mağazalarda satılabilmek için sağlık ve güvenlik anlamında farklı standartlar talep edilebilmektedir. Pazarda Başlıca Eğilimler Value Clothing Value Clothing olarak tanımlanan uygun fiyatlı, modaya uygun ürünler satan zincir mağazalar İngiltere hazır giyim pazarında büyümenin temel nedeni olmuştur. Bu sektör, yaklaşık 8 milyar poundluk satış değeri ile toplam pazar büyüklüğünün neredeyse dörtte birine ulaşmış durumdadır. Daha önceden moda ve tasarım içerikleri konusunda oldukça zayıf olan uygun fiyatlı giyim eşyası seçenekleri, bu zincirler ile modaya uygun, dinamik bir yapıya kavuşmuştur. Pazar büyümesinin yarısına yakını bu firmalar kaynaklıdır. Bu grup içinde yer alan firmaların başlıcaları, Primark, TK Maxx, Ethel Austin, MK One, Peacock Group, Matalan olarak sıralanabilir.

14 Hazır giyim fiyatlarında azalma yönlü bir düzeltmeye neden olan bu zincirlerin ortaya çıkışı, özellikle Marks and Spencer, Arcadia Group gibi orta sınıf mağazaların üzerindeki rekabet baskısını artırmış ve yeterince büyük hacime sahip olmayanların piyasadan çekilmesine yol açmıştır. Value clothing zincirleri ile seçkin, yüksek fiyatlı markalar arasında kalan ve orta sınıfa hitap eden markalar piyasada kalmakta en fazla zorlanan gruptur. Diğer taraftan, value clothing zincirleri de kendi içinde büyük rekabet ve tasfiyeler yaşamakta ve pazar giderek oligopolistik bir görünüme kavuşmaktadır. Yüksek performanslı ürünler Moda ve tasarımın yanı sıra, hazır giyim pazarında yüksek performanslı ürünlere olan talep hızla artmaktadır. Teknik tekstiller genel adı altında tanımlanan ürünlerden üretilen bu ürünlerde özellikle kullanım kolaylığı sağlayan leke tutmama, su geçirmeme, buruşmama/kolay ütülenme gibi özellikler talepte belirleyici unsurlar arasında yer almaktadır. Yüksek performanslı ürünlere olan talep özelikle spor giyimde hızlı bir şekilde artmaktadır. Dressing Down Modern yaşamın modaya bir yansıması olarak son yıllarda gündemde olan ve dressing down olarak adlandırılan daha rahat, günlük giyime yönelik eğilim hazır giyim pazarında kendini hissettirmektedir. Bu çerçevede, özellikle kot pantolon satışları ve tasarımı ön plana çıkaran, yüksek fiyatlı ürünler giderek artmaktadır. Ayrıca spor yapmayanlar arasında da günlük kıyafet olarak spor kıyafetlerinin kullanımı yükselmektedir. Bu çerçevede, spor giyim ve kot pantolonlarda markalaşma yoğunlaşmakta ve satışlarda diğer ürünlere göre daha belirleyici olmaktadır. Harcama Eğilimleri Giyim harcamalarının toplam harcamalar içindeki payı giderek azalmaktadır. Giyim harcamaları yerini giderek yükselen oranlarda seyahat, ev eşyası ve tasarruf eğilimine bırakmaktadır. Harcama eğilimlerinin değişmesinin yanı sıra, konfeksiyon ürünlerinin fiyatının global olarak düşmesinin ve ucuz fiyatlı perakende zincirlerinin de bu gelişmede payı bulunmaktadır. Outlet Centers Seçkin markaların geçmiş sezon ürünlerini büyük indirimlerle sattıkları outlet center lar Amerika Birleşik Devletlerinde perakende satışların %30 unu oluşturmaktadır. İngiltere pazarında ilk 1995 yılında başlayan bu uygulama halen oldukça sınırlı olmasına karşın, uygun fiyatlı tasarım ürünlere talebin artması nedeniyle giderek artması beklenmektedir. Ürün Gamının Genişlemesi Hazır giyim pazarındaki yoğun rekabet nedeniyle giderek daha fazla sayıda marka ürün gamını genişleterek müşterilerine tam bir servis verebilmeye yönelik çalışmaktadır. Oasis, French Connection, Tommy Hillfiger gibi markalar hazır giyimin dışında markalarını kozmetik, cilt bakımı, ev tekstili gibi alanlara kaydıran markalardan sadece birkaçıdır. Moda Özellikle genç ve yaşlılarda uygun fiyatlarla günün modasına uygun giyinme isteği belirgin biçimde artmaktadır. Bu gruplara hitap eden geleneksel duruşa sahip markalar bu eğilim nedeniyle satışlarında önemli düşüşler yaşamakta ve Gap, Next, Miss Selfridge gibi dinamik imaja sahip markalar giderek güçlenmektedir. Büyük Beden Kadın ve erkeklerin daha uzun, atletik ve kilolu olmaya başladığı İngiltere pazarında modaya uygun büyük beden tasarımlar için önemli pazarlama imkanları mevcuttur. Fast Fashion

15 Özellikle gençlere hitap eden zincir mağazalar aynı sezon içinde birçok defalar kolleksiyon değiştirmektedirler. Hızla değişen bu kolleksiyonlara fast fashion adı verilmektedir. İthalat Yapısı İngiltere nin tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatı ( fasıllar-16 milyar GBP), İngiltere nin toplam ithalatı içinde (300 milyar GBP) yaklaşık olarak % 5.25 paya sahiptir. Hazır giyim ise ( fasıllar) 12.6 milyar GBP ithalat değeri ile sektör ithalatının yaklaşık %80 ini oluşturmaktadır. İngiltere nin tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatı kaynak ülkeler bazında incelendiğinde ağırlıklı olarak, tekstil ürünlerinin İtalya, Almanya, Türkiye, Belçika, Hindıştan, Hollanda, ÇHC, Türkiye, Pakistan ve ABD den; hazır giyim ürünlerinin ise Türkiye, Hong-Kong, ÇHC, İtalya, Fas, Hindıştan, Bangladeş, Romanya, Almanya, Fransa ve Belçika dan, deri ve deriden mamül ürünlerin ise İtalya, Hindıştan, Çin ve Türkiye den ithal edildiği görülmektedir. Ticaret Politikası Önlemleri Çin Halk Cumhuriyeti nin Dünya Ticaret Örgütü ne (DTÖ) katılımını düzenleyen Protokol ve eklerinde DTÖ üyesi ülkelerin, ÇHC menşeli tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatındaki artışa bağlı olarak DTÖ Tekstil ve Hazır Giyim Anlaşmasına dayanan kısıtlamalar söz konusudur. Türkiye ile Ticaret Tekstil ve hazır giyim sektöründe özelliği olan bazı ürünler hariç, tamamen ithalata bağımlı olan İngiltere de, bu ürünlerin ithalatında Türkiye önemli bir ülkedir. Marka denilince İtalya ve Fransa nın; fiyat rekabeti denilince ÇHC, Hindistan, Pakistan, Bangladeş gibi ülkelerin akla geldiği bu sektörde, belirli bir kaliteyi en uygun fiyata hızlı bir şekilde üretme ve teslim etme noktasında öncelikli değerlendirilen tedarikçi ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. İstenilen kalitede ve anlaşma şartlarına uygun ürün üretme ve zamanında sevkiyat yeteneği açısından Türk firmalarının pazardaki itibarı artmaktadır. Türkiye de üretilen tekstil ve hazır giyim ürünleri İngiltere ye yayılmış küçük-orta ölçekli firmaların ve butik mağazaların yanısıra, büyük miktarlı dış alım yapan Marks and Spencer, Arcadia Group, Debenhams, BHS, House of Fraser, John Lewis Partnership, J Sainsbury, French Connection Group, Next, Matalan gibi zincir mağazalarda da satılmaktadır. İngiltere de, Türkiye nin tekstil ve hazır giyim ürünleri ihracatı bakımından önemli bir potansiyel bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda Türk firmaları genel olarak, İngiliz şirketlere fason üretim yapmışlardır. Türkiye menşeli tekstil ve hazır giyim ürünleri, bazı istisnalar hariç, Türk markaları ile tanıtılamamıştır. Bu sektörde, İngiltere pazarında marka oluşturmaya yönelik çalışmaların artarak devamında yarar görülmektedir. Moda ve marka oluşturmaya yönelik çalışmalar bakımından İngiltere (Londra) en uygun merkezlerden birisidir. Daha önce de bahsedildiği üzere, İngiltere tekstil ve konfeksiyon sektöründe üretim ayağını yurtdışına kaydırmış olmasına karşın, tasarım, ürün seçimi, pazarlama, dağıtım faaliyetleri halen İngiltere de bulunan merkezler tarafından yürütülmektedir. Bu çerçevede, İngiltere ve özellikle Londra, global markaların stratejik kararlarının verildiği merkeze yakın olmak, etkin tanıtım yapmak, yeni eğilimleri takip etmek, kolaylıkla ulaşılabilir olmak açılarından yurtdışı temsilcilik açılmasına çok uygun bir bölgedir. Ayrıca, İngiltere ofisi üzerinden iş yapıldığında yabancı alıcıların tedarikçilere bakışlarının olumlu yönde değiştiği gözlenmektedir.

16 GTİP 6109 ürün grubunda İngiltere nin tedarikçi seçenekleri İhracatçılar İthalat Değeri (1.000 USD) Ticaret Dengesi (1.000 USD) İthalattaki payı (%) İthalat Değeri Birim Ticaret Göstergeleri İthalat Değeri Artış Oranı (%, yıllık) Birim Değeri - (USD/Birim) Adet Artış Oranı (%, yıllık) İthalat Değeri Artış Oranı (%, yıllık) Dünya ihracatçıları arasındaki sırası Dünya ihracatındaki payı (%) Toplam ihracat değerinin artış oranı (%, yıllık) Yaklaşık Tarife Oranı - İngiltere (%) Dünya Toplamı E Ton Türkiye , Ton ,1 4 0 Bangladeş , Ton , Çin , Ton , Hindistan , Ton ,5 6 9,6 Belçika , Ton Sri Lanka , Ton ,6 Mauritius , Ton Hollanda , Ton , Kamboçya , Ton , İtalya , Ton ,8-3 0 Almanya , Ton ,1 4 0 Portekiz , Ton ,2 0 0 Fransa Ton ,9-4 0 Pakistan , Ton ,6 Fas , Ton Endonezya , Ton ,6 10 9,6 ABD ,1 622 Ton , İspanya ,1 482 Ton , Mısır , Ton Viet Nam Ton ,4 21 9,6

17 Yukarıdaki baloncuklardan da görüleceği üzere, Türkiye, İngiltere pazarında büyük bir paya sahiptir. 2.nci olarak Bangladeş 3.ncü olarak Çin gelmektedir. Hindistan, bu sıralamanın 4.ncü, Belçika da 5.nci sırasında gelmektedir. Buna göre son 5 senede, Bangladeş, Almanya, Endonezya, İspanya ve Vietnam ın hem dünyaya hem de İngiltere ye yaptıkları ihracatları artmıştır. Ancak İngiltere ye yaptıkları ihracatlarının büyüme oranı dünyaya yaptıkları ihracat büyüme oranından daha düşüktür. Hollanda, Kamboçya, Pakistan ve Fas hem dünyaya hem de İngiltere ye yaptıkları ihracatları artmıştır. Ancak İngiltere ye yaptıkları ihracatlarının büyüme oranı dünyaya yaptıkları ihracat büyüme oranından daha yüksektir. Çin, Hindistan, Srilanka ve ABD ise bu GTİP kodunda dünyada ihracatlarını arttırmış olmalarına rağmen, İngiltere pazarında eksiye düşmüşlerdir. Mauritus ve Mısır ın dünyaya yaptığı ihracat bu GTIP kodunda daralıp eksiye düşmüş, ancak İngiltere de bu düşüş daha keskin olmuştur. Belçika ve İtalya nın küresel bazda pazar payı küçülmüş ve eksiye dönmüştür ancak İngiltere de pazar payını arttırmışlardır. Portekiz in dünyaya yaptığı ihracat büyüme oranı sıfır görünmektedir. İngiltere nin bahsi geçen ülkeden yaptığı ithalatın büyüme oranı da aynı oranda yani sabit görünmektedir. Fransa nın dünyaya yaptığı ihracatın büyüme oranı eksiye düşmüştür, İngiltere nin bu ülkeden yaptığı ihracat da eksiye dönmesine rağmen, İngiltere nin bu ülkeden yaptığı ithalatın oranı, bahsi geçen ülkenin dünyaya yaptığı ihracat büyüme oranından büyüktür. Türkiye nin, dünyaya yaptığı ihracat büyüme oranı artarken, İngiltere nin Türkiye den yaptığı ithalat büyüme oranı sıfıra düşmüştür. Açıklamalara bakıldığında; Kamboçya, Hollanda, Belçika, Fas, Pakistan, İtalya ve Fransa nın baloncukları mavi renkte, diğerlerinin sarı olduğu görülmektedir.

18 6109 GTİP kodunun alt kollarının İngiltere ye yapılan ithalattaki durumuna bakıldığında, grafiği 4 parçaya böldüğümüzde, sol üst kısımda bahsi geçen GTİP kodlarında İngiltere ye yapılan ithalatta düşüş, küresel talepte artış gerçekleşmektedir. Sağ üst kısımdaki ürünlerde İngiltere ye yapılan ithalatın da, dünyadaki ithalat rakamlarının da arttığını görebiliriz. Sol alt kısımda yer alan ürünler için hem İngiltere pazarında hem de küresel talepte daralma olduğunu, sağ alt kısımda yer alan baloncuklar için de İngiltere pazarında artış olmasına rağmen küresel talepte daralma olduğu görülmektedir. Örneğin; GTİP kodunda hem dünyada, hem de İngiltere de talep artmıştır GTİP kodunda ise hem küresel ölçekte hem de İngiltere pazarında talep azalmıştır.