AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE RAPORU

Transkript

1 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN TİCARET DEPARTMANI EKİM 2014

2 ABD ÜLKE VE İHRACAT RAPORU RESMİ ADI BAŞKENTİ DİL : Amerika Birleşik Devletleri : Washington, DC : İngilizce ve İspanyolca konuşulmaktadır. NÜFUS : 318 Milyon 400 Bin Kişi (Temmuz 2014) NÜFUS ARTIŞ ORANI : % 0.91 YÜZÖLÇÜMÜ : km2 COĞRAFİ KONUMU : Amerika kıtasında yer alan Amerika Birleşik Devletleri, doğuda Atlas Okyanusundan batıda Büyük Okyanus a kadar km genişliğindedir. Kuzey sınırını Kanada, güneyini ise Meksika körfezi çevirmektedir. ÖNEMLİ ŞEHİRLERİ İKLİMİ : Los Angeles, New York, Washington San Fransisco, Chicago, Florida : Amerika Birleşik Devletleri nin iklimi sürekli değişkenlik gösterir. Doğu ve batı kıyılarındaki sıradağlar, okyanusların iç kısımların iklimine tesir etmesini önlediklerinden, bu kıyı şeritleri hariç bütün ülkede karasal iklim hakimdir. Orta kısımlar çok yüksek olduğundan, mevsimler arasında pek fazla sıcaklık farkı yoktur. DİN : Protestan %52, Roma Katolikleri %24, Musevi %1, Diğer %12, İnançsız %10 BAŞLICA İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER BAŞLICA İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER BAŞLICA İHRAÇ ÜRÜNLERİ BAŞLICA İTHAL ÜRÜNLERİ : Kanada, Meksika, Japonya, İngiltere, Almanya : Kanada, Çin, Meksika, Japonya, Almanya : Yatırım Malları, Otomobil, Endüstriyel Hammaddeler, Tüketici Ürünleri, Çeşitli Tarımsal Ürünler. : Petrol ve Petrol Ürünleri, Makine, Otomobil, Tüketici Ürünleri, Endüstriyel Hammaddeler, Yiyecek ve İçecekler.

3 ABD İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER ABD, çoğulcu demokrasiye dayalı başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir. Federal devlet yapısı 50 Eyalet ve başkent Vaşington DC yi (District of Columbia) içermektedir. Federal sistem uyarınca federal yönetim ile içişlerinde serbest olan eyalet yönetimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları Anayasa da tanımlanmıştır. Kuvvetler ayrılığı prensibi hakimdir. ABD Başkanı, yürütmenin başı olarak Federal Hükümet kurum ve kuruluşlarına yönelik politikaları belirler ve yürütülmesini sağlar. Buna ilaveten, yasal olarak Başkan gümrük, vergiler ve diğer ticari konularda karar vermek ve tedbirler almak konusunda yetkili kılınmıştır. ABD İstatistik Bürosu nun (US, Bureau of Census) tahminlerine göre 318,4 milyon (Temmuz 2014 tahmini) olan ABD nüfusunun sürekli biçimde artarak 2015 de 321 milyon, 2025 de 346 milyon, 2050 yılında 400 milyon olması beklenmektedir yılında beyaz nüfusun toplam nüfusun yaklaşık %80 ini oluşturduğu tahmin edilmekte olup, 2050 yılında bu oranın %69,8 e düşeceği tahmin edilmektedir. GSYİH nin büyük kısmının özel tüketim harcamalarına ayrıldığı ve özel sektör sabit sermaye yatırımlarının tüketime oranla daha düşük kaldığı ABD de kişi başına harcanabilir gelir 2013 yılında dolar olarak gerçekleşmiştir. ABD topraklarının %5 i şehir ve yollardan, %26 sı ekilebilir araziden, %21 i ormanlardan ve %21 i diğer alanlardan oluşmaktadır. ABD, çok çeşitli iklim yapısına ve çöl, dağ ve ormanlar bakımından çok fazla çeşitlilik gösteren bir topografyaya sahiptir. Michigan ve Superior gölleri, km2 alana sahip göller olup, Missouri (4.090 km) ve Mississippi (3.770 km) ülkenin en uzun nehirleridir. ABD nin sahip olduğu başlıca doğal kaynaklar; kömür, bakır, kurşun, molibden, fosfat, uranyum, boksit, altın, demir, civa, nikel, gümüş, tungsten, çinko, petrol ve doğal gazdır. Dünya nüfusunun %5 ine bile sahip olmayan ABD, dünyadaki toplam karbondioksit kirliliğinin %25 ini üretmektedir. ABD, Türkiye dâhil birçok ülkeyle, ikili yatırımı ve ticareti teşvik etmek amacıyla yatırım anlaşmaları yapmıştır. Bu anlaşmalar genellikle ithalat ve ihracatı olumlu etkilemekle beraber en çok tercih edilen ülke statüsünü de güçlendirmektedir. Bu anlaşmaların diğer faydalarının arasında iş atılımlarının, uluslararası kadro transferlerinin, uluslararası finansal, para ve bankacılık işlemlerinin kolaylaştırılması ile patent, marka ve telif haklarının korunması da sayılabilir. Yabancı yatırımcılara ABD deki yatırımlarını gerçekleştirmeden önce bu tür anlaşmaların getirdiği imkânları ve kısıtlamaları gözden geçirmeleri tavsiye edilmektedir.

4 GENEL EKONOMİK DURUM ABD, 318 milyonu aşan nüfusu ve 16 trilyon doları aşan GSYİH si ile dünyanın önemli pazarlarından biridir. Ülke, dünyanın en büyük ithalatçısı olma özelliğinin dışında, dünyanın en büyük doğrudan yabancı sermaye kaynağı konumu ile hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin yöneldiği bir hedef pazardır. ABD ekonomisi, dünya ekonomisini birebir etkileme gücüne sahip olması nedeniyle de dünyada önemli ve belirleyici bir ekonomidir. ABD de 2007 yılında başlayan kriz, 1929 büyük buhranından bu yana görülen en ağır ve en derin kriz niteliğinde olmuştur. Ülke 2009 yılında bir taraftan ekonomik durgunluk bir taraftan da artan işsizlik ile mücadele etmiş, 2010 yılında ise krizden çıkış eğilimine geçmiştir. Reel GSYİH 2008 yılında %0,3 ve 2009 yılında %2,8 gerileme yaşamıştır yılında ise ekonomide %2,5 lik bir toparlanma gerçekleşmiştir yılında ise Avrupa borç krizi ve bütçe üzerindeki baskılardan etkilenen ekonomi %1,8 büyümüştür yılında %2,8 büyüyen ABD ekonomisi, 2013 yılında %1,9 büyümüştür döneminde ise ortalama %2,5 büyüyeceği tahmin edilmektedir yılında %8,9 olarak gerçekleşen işsizlik oranı 2012 yılında %8,1 e düşmüştür yılında ise işsizlik biraz daha azalarak %7,4 olarak gerçekleşmiştir. Endüstriyel üretim 2012 yılında bir önceki yıla göre %3,6 oranında artarken 2013 yılında %2,6 oranında artmıştır. Bu artışın döneminde yıllık ortalama %3,4 olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir yılında hükümet harcamaları %1 düşerken; bu düşüş 2013 yılında %2,2 olarak gerçekleşmiştir yılında ise hükümet harcamalarının aynı seviyelerde kalması beklenmektedir. Hükümet harcamalarındaki düşüşün aksine özel tüketim harcamaları 2012 yılında %2,2 artmıştır. Özel tüketim harcamaları ve sabit yatırımların düzenli olarak artış beklentisi; hükümet harcamalarındaki azalışın ve vergi artışının ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri konusundaki endişeleri azaltmaktadır yılında %2,1 olarak gerçekleşen tüketici fiyat enflasyonu 2013 yılında %1,5 e düşmüştür. Serbest piyasa ekonomilerinin en büyük örneği olarak gösterilen ABD ekonomisinde, üretim ve hizmetlerin büyük bir bölümü özel sektör tarafından tüketilmekte (2013 yılı için %68,5) ve sağlanmakta (2013 yılı için %87,5) olup, dünya çapında kamunun ağırlığının bu kadar az olduğu başka bir ekonomi bulunmamaktadır. Amerikan ekonomisinde yapısal olarak rol oynayan iki temel unsurun ilki zengin doğal kaynakları, diğeri ise nitelikli işgücüdür. ABD verimli toprakları, zengin mineral yatakları, elverişli iklim koşulları ve diğer doğal kaynakları ile ekonomik büyümenin sağlanması açısından çok uygun bir ortama sahiptir. ABD aynı zamanda, iletişim ve bilgi teknolojileri alanında kolay uyum sağlayabilen ve yetenekli işgücünün eğitimine de büyük önem vermektedir. Tüm dünyada beyin göçü olarak adlandırılan, bilim ve teknoloji dallarında eğitim almış yetenekli ve zeki gençlerin ABD ekonomisine kazandırılması, sorunların çözümünde anahtar rolü olan bir araç olarak görülmektedir.

5 TÜRKİYE DEN ABD YE EN ÇOK İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER (Bin Dolar) SIRA NO ÜRÜNLER DEĞİŞİM 1 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları ,3% 2 Demir/çelik çubuklar ,2% 3 Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar 17,4% 4 Balon, hava gemisi, planör vb. Diğer hava taşıtlarının aksam ve parçaları -7,1% 5 Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller -24,0% 6 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri -7,7% 7 Başka yerde belirtilmemiş ürünler ,7% 8 Dokunmuş halılar, yer kaplamaları (kilim, sumak, karaman vb) 23,6% 9 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet, mutfak bezleri 7,0% 10 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri ,2% TOPLAM % TÜRKİYE NİN ABD DEN EN ÇOK İTHAL ETTİĞİ ÜRÜNLER (Bin Dolar) SIRA NO ÜRÜNLER DEĞİŞİM 1 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, ,0% bunların külçeleri 2 Pamuk (kardesiz, taranmamış) ,0% 3 Diğer hava taşıtları, uzay araçları ,9% 4 Taşkömürü; taşkömüründen elde ,7% edilen briketler, topak vb. Katı yakıtlar 5 Tedavide/korunmada kullanılmak ,8% üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 6 Petrol yağları ve bitümenli ,5% minerallerden elde edilen yağlar 7 Vinil klorür/halojenli diğer olefin ,7% polimerleri (ilk şekilde) 8 Petrol yağlarının/bitümenli ,9% minerallerden elde edilen yağların kalıntıları 9 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar ,3% 10 Soya fasulyesi ,6% TOPLAM ,1%

6 TÜRKİYE VE ABD ARASINDAKİ DIŞ TİCARET İLİŞKİSİNDE GAZİANTEP İN YERİ GAZİANTEP VE ABD İHRACATI Gaziantep in ABD ye yapmış olduğu ihracat yıllara göre ele alındığında 2005 yılından 2008 yılına kadar ihracatın sürekli arttığı görülmektedir yılında yüzde 12,3 oranında düşüş yaşayan ABD ihracatı en yüksek ihracatını 230 milyon 847 bin dolar ile 2013 yılında, en düşük ihracatını ise 67 milyon 350 bin dolarlık seviyeyle 2005 yılında gerçekleştirmiştir yılı Eylül ayı sonu itibariyle ABD ye yapılan ihracat 192 milyon 736 bin dolar seviyesine ulaşmıştır. Son iki yılın Ocak-Eylül dönemlerine bakıldığında, 2013 yılı Ocak-Eylül dönemi ihracatında 5.sırada yer alan ABD, 2014 yılının aynı döneminde 4. sıraya yükselmiştir ve 2014 yıllarının Ocak- Eylül dönemleri ele alındığında ABD ye yapılan ihracatın yüzde 13,5 oranında arttığı görülmektedir Eyl.14 Bin Dolar OCAK-EYLÜL DÖNEMLERİ GAZİANTEP - ABD İHRACAT KARŞILAŞTIRMASI (Bin Dolar) 2013 (Ocak-Eylül) 2014 (Ocak-Eylül) DEĞİŞİM ,5% Gaziantep ten ABD ye yapılan ihracat geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 40,1 oranında, Ocak- Eylül dönemine göre ise yüzde 13,5 oranında artmıştır. ABD Gaziantep in en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında 4.sırada yer almaktadır. Gaziantep in Amerika ülkelerine yaptığı ihracatta ABD 1. Sırada yer almaktadır.

7 GAZİANTEP İN AMERİKA ÜLKELERİNE YAPTIĞI İHRACATTA ABD NİN YERİ Gaziantep in 2014 yılı Ocak-Eylül dönemi Amerika Ülkelerine yaptığı ihracatına baktığımızda ABD nin açık bir farkla 1. Sırada olduğu görülmektedir. Toplam ihracatın yüzde 72,9 u ABD ye yapılmıştır yılı Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 13,5 oranında yükselme yakalayan ABD ihracatı, bir önceki döneme göre 22 milyon 964 bin dolar değerinde artış yaşamıştır. ABD yi sırasıyla Brezilya, Kanada, Panama ve Kolombiya takip etmektedir. ÜLKE 2014 OCAK-EYLÜL İHRACATI (BİN DOLAR) 1. ABD ,9% 2. BREZİLYA ,6% 3. KANADA ,2% 4. PANAMA ,2% 5. KOLOMBİYA ,4% 6. VENEZUELLA ,0% 7. JAMAİKA ,9% 8. ŞİLİ ,2% 9. MEKSİKA ,1% 10. ARJANTİN ,1% 11. DOMİNİK CUMHURIYETİ ,9% 12. TRINIDAD VE TOBAGO ,5% 13. SURINAM ,4% 14. URUGUAY 558 0,2% 15. BARBADOS 524 0,2% 16. GUATEMALA 469 0,2% 17. HAITI 434 0,2% 18. BAHAMALAR 422 0,2% 19. PERU 281 0,1% 20. KOSTARİKA 228 0,1% 21. EKVATOR 222 0,1% 22. HOLLANDA ANTİLLERİ 178 0,1% 23. ST.LUCIA 177 0,1% 24. BOLIVYA 151 0,1% 25. PARAGUAY 132 0,05% 26. KÜBA 112 0,04% 27. ST.KİTTS VE NEVİS 102 0,04% 28. HONDURAS 53 0,02% 29. GUYANA 49 0,02% 30. ANTIGUA VE BERMUDA 26 0,01% 31. NIKARAGUA 23 0,01% TOPLAM İHRACAT PAYI (%)

8 GAZİANTEP TEN ABD YE İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER Gaziantep in ABD ye ihraç ettiği ürünlere bakıldığında ilk sırada makine halılarının yer aldığı görülmektedir yılının Ocak-Eylül döneminde Gaziantep ten ABD ye toplam 107 milyon 537 bin dolar değerinde ihracat gerçekleşmiştir. ABD ye yapılan ihracattaki toplam payı yüzde 55,8 oranındadır. Makine halılarını 22 milyon 210 bin dolarla kuru meyveler ve mamulleri ve 15 milyon 722 bin dolarla suni sentetik ipliklerinin takip ettiği görülmektedir. ÜRÜNLER 2014 OCAK-EYLÜL İHRACATI (BİN DOLAR) 1. MAKİNE HALILARI ,8% 2. KURU MEYVELER VE MAMULLERİ ,5% 3. SUNİ SENTETİK İPLİKLER ,2% 4. PLASTİKLER VE MAMULLERİ ,6% 5. DOKUMA KUMAŞLAR ,4% 6. EV TEKSTİLİ ,3% 7. BULGUR VE İRMİK ,7% 8. MAKARNA ,8% DİĞER ÜRÜNLER ,7% TOPLAM İHRACAT PAYI (%)