Uluslararası Ġktisadi Örgütler Tanıtımı Dünyanın siyasi tarihini; feodal devletler, imparatorluklar, milli devletler ve nihayet uluslararası örgütler

Transkript

1 Uluslararası Ġktisadi Örgütler Tanıtımı Dünyanın siyasi tarihini; feodal devletler, imparatorluklar, milli devletler ve nihayet uluslararası örgütler dönemi şeklinde özetlemek mümkündür. Konuları itibariyle iktisadi, siyasi, askeri ve kültürel amaçlı, kapsamı itibariyle de bölgesel ve küresel boyutta faaliyet gösteren uluslararası örgütlerin, 20. yüzyıla tam manasıyla damgasını vurduğunu ve içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda da aynı etkinliklerinin artarak devam ettiğini görmekteyiz. Dünyadaki siyasi yapılanmanın BütünleĢ-Dağıl-BütünleĢ şeklinde gerçekleştiğini söylemek mümkündür. Bu itibarla uluslararası örgütlerin, dağılan imparatorlukların ve sona eren sömürgeciliğin ardından güç kaybına uğrayan sanayileşmiş ülkeler tarafından kuruldukları görülmektedir.

2 Dolayısıyla geçtiğimiz yüzyılı, bu günü ve geleceği anlayabilmek; küresel ve bölgesel ölçekte etkin olan IMF, Dünya Bankası, WTO, BM, AB, ECO ve KEİ gibi örgütleri tanımadan ve bunların ürettiği politikaların ülke grupları üzerine etkilerini görmeden mümkün değildir. İlgili kaygılarla hazırlanan bu kitapta; küre üzerindeki iktisadi örgütlerin kuruluş amaçlarını, çalışma metotlarını, politikalarını ve bu politikaların azgelişmiş ülkelere yansımalarını bulmanız mümkündür. Ġçindekiler GĠRĠġ: Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Birinci Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI ÖRGÜT TEORĠSĠ Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Milletlerarası Örgütlerin Doğuş Nedenleri Hata! Yer iģareti II. Milletlerarası Örgütlerin Amaçları Hata! Yer iģareti III. Milletlerarası Örgütler ve Uluslararası İlişkiler Hata! Yer iģareti IV. Milletlerarası Örgütlerde Üyelik Hata! Yer iģareti V. Milletlerarası Örgütlerin Sınıflandırılması Hata! Yer iģareti A. Üye Kabulüne Göre Hata! Yer iģareti B. Kurucularına Göre Hata! Yer iģareti C. Faaliyet Alanına Göre Hata! Yer iģareti a. Genel Amaçlı Örgütler Hata! Yer iģareti b. Askeri Örgütler Hata! Yer iģareti c. Kültürel Örgütler Hata! Yer iģareti d. Ekonomik Örgütler Hata! Yer iģareti VI. Milletlerarası Örgütler Bağlamında Küreselleşme ve Bölgeselleşme Süreci Hata! Yer iģareti A. Doğal Küreselleşme Hata! Yer iģareti B. Yönlendirilen Küreselleşme Hata! Yer iģareti C. Bölgeselleşme Oluşumları Hata! Yer iģareti VII. Milletlerarası Örgütler ve Gelişmişlik Olgusu Hata! Yer iģareti Ġkinci Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI ĠKTĠSADĠ BÜTÜNLEġME TEORĠSĠ Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Milletlerarası İktisadi İşbirliği Yapılanması Hata! Yer iģareti II. Milletlerarası İktisadi Bütünleşmeler Hata! Yer iģareti A. İktisadi Bütünleşmelerin Amaçları Hata! Yer iģareti a. Dış Ödemeler Güçlüklerinin Giderilmesi Hata! Yer iģareti b. Uluslararası Ticaret ve Sermaye Hareketlerinin Serbestleştirilmesi Hata! Yer iģareti c. Gelişmekte Olan Ülkelerin Kalkınmalarına Fırsat Oluşturma Hata! Yer iģareti d. Ekonomik ve Siyasi Alanda Etkinlik Sahasını Genişletme Hata! Yer iģareti B. İktisadi Bütünleşme Aşamaları Hata! Yer iģareti a. Serbest Ticaret Alanı Hata! Yer iģareti b. Gümrük Birliği Hata! Yer iģareti

3 c. Ortak Pazar Hata! Yer iģareti d. İktisadi Birlik Hata! Yer iģareti e. Siyasi Birlik Hata! Yer iģareti C. İktisadi Bütünleşmelerin Başarı Şartları Hata! Yer iģareti a Coğrafi Yakınlık Hata! Yer iģareti b. İktisadi Yakınlık Hata! Yer iģareti c. Faktör Donanımı Hali Hata! Yer iģareti d. Siyasi Yakınlık Hata! Yer iģareti e. Kültürel Yakınlık Hata! Yer iģareti f. Askeri Yakınlık Hata! Yer iģareti D. Ekonomik Bütünleşmelerin Etkileri Hata! Yer iģareti a. Ticaret Yaratıcı Etkiler Hata! Yer iģareti b. Ticaret Saptırıcı Etki Hata! Yer iģareti c. Üretim ve Tüketim Etkisi Hata! Yer iģareti d. Ticaret Hadlerine Etkileri Hata! Yer iģareti e. İktisadi Bütünleşmeler ve Kutuplaşma Teorisi Hata! Yer iģareti f. İktisadi Birlikler ve İkinci En İyi Teori Hata! Yer iģareti Üçüncü Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI MALĠ ve FĠNASAL KURULUġLAR Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Bretton Woods Konferansı ve Sonuçları Hata! Yer iģareti A. Bretton Woods Konferansını Hazırlayan Şartlar Hata! Yer iģareti B. Konferansta Tartışılan İngiliz Teklifi: Keynes Planı Hata! Yer iģareti C. Konferans İçin ABD nin Teklifi: White Planı Hata! Yer iģareti D. Keynez ve White Planlarında Ortak Talepler Hata! Yer iģareti E. Keynez ve White Planlarında Farklı Talepler Hata! Yer iģareti F. Konferansın Sonucu Hata! Yer iģareti II. Uluslararası Para Fonu (IMF) Hata! Yer iģareti A. IMF nin Amaçları Hata! Yer iģareti B. IMF nin Organları Hata! Yer iģareti a. Genel Kurulu Hata! Yer iģareti b. Yönetim Kurulu Hata! Yer iģareti c. Genel Sekreterlik (Fon Personeli) Hata! Yer iģareti C. IMF ye Üyelik Hata! Yer iģareti D. IMF Sisteminde KOTA Hata! Yer iģareti E. IMF ve Bretton Woods (BW) Sistemi Hata! Yer iģareti a. Bretton-Woods da Döviz Kuru Sistemi Hata! Yer iģareti b. Bretton Woods Sisteminde ABD Doları Hata! Yer iģareti c. BW Sisteminin Yıkılışı Hata! Yer iģareti d. IMF nin Yeni Görevleri ve Yeni uluslararası Para Sistemi Hata! Yer iģareti F. IMF nin Finansman Kaynakları Hata! Yer iģareti G. Dünden Bugüne IMF Kredileri Hata! Yer iģareti a. Kredi Dilimi Politikası Hata! Yer iģareti b. IMF Kolaylıkları ve Tavizli Krediler Hata! Yer iģareti i.yoksulluğu azaltıcı ve büyümeyi kolaylaştırıcı krediler Hata! Yer iģareti ii. Dış şoklara karşı korunma kolaylığı kredileri Hata! Yer iģareti iii. Genişletilmiş Fon kolaylığı kredileri Hata! Yer iģareti iv. Ek Finansman kolaylığı kredileri Hata! Yer iģareti v. Telafi edici finansman kolaylığı kredileri Hata! Yer iģareti

4 vi. Olağanüstü hal kredileri Hata! Yer iģareti C. IMF nin Kredi Politikası ve Gelişmekte Olan Ülkeler Hata! Yer iģareti H. Özel Çekme Hakkı (SDR) Hata! Yer iģareti a. SDR Oluşturulması Hata! Yer iģareti b. SDR nin Değeri ve Faizi Hata! Yer iģareti İ. IMF nin Teknik Yardım Faaliyetleri Hata! Yer iģareti III. Dünya Bankası Grubu Hata! Yer iģareti A. Uluslararası Yeniden İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) Hata! Yer iģareti a. IBRD nin Amaçları Hata! Yer iģareti b. IBRD nin Yapısı ve Yönetimi Hata! Yer iģareti i. IBRD ye Üyelik Hata! Yer iģareti ii. Genel Kurul Hata! Yer iģareti iii. Yönetim Kurulu Hata! Yer iģareti iv. Sekreterya Hata! Yer iģareti c. IBRD nin Finansman Kaynakları Hata! Yer iģareti i. Üyelerden Toplanan Sermaye Hata! Yer iģareti ii. Aldığı Borçlar Hata! Yer iģareti iii. Faaliyet Gelirleri Hata! Yer iģareti d. IBRD nin Kredi Politikasının Esasları Hata! Yer iģareti e. IBRD Kredilerinin Değerlendirilmesi Hata! Yer iģareti B. Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) Hata! Yer iģareti a. IDA ya Üyelik, Sermaye Yapısı ve Oy Gücü Hata! Yer iģareti b. IDA nın Kurumsal Yapısı Hata! Yer iģareti c. IDA nın Finansman Kaynakları Hata! Yer iģareti d. IDA nın Kredi Politikasının Esasları Hata! Yer iģareti C. Uluslararası Finansman Kurumu (IFC) Hata! Yer iģareti a. Yapısı ve Yönetimi Hata! Yer iģareti b. IFC nin Amaçları Hata! Yer iģareti c. Sermayesi ve Oy Gücü Hata! Yer iģareti d. IFC Kredileri ve Politikası Hata! Yer iģareti e. IFC nin Teknik Kolaylıkları Hata! Yer iģareti D. Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (MIGA) Hata! Yer iģareti a. MIGA nın Örgüt Yapısı Hata! Yer iģareti b. MIGA nın Sunduğu Hizmetler Hata! Yer iģareti i. Kar Taşıma Riski Hata! Yer iģareti ii. Sözleşme İhlali Riski Hata! Yer iģareti iii. İç Çatışma, Terör ve Savaş Riski Hata! Yer iģareti iv. Kamulaştırma Riski Hata! Yer iģareti E. Yatırım Uyuşmazlıkları Çözümünün Uluslararası Merkezi (ICSID) Hata! Yer iģareti F. Dış Borç Eyleminin Değerlendirilmesi Hata! Yer iģareti a. Karşı Ülkenin Ekonomi Politikalarına Müdahale Edebilmek Hata! Yer iģareti b. Kendi Malları için Pazar Oluşturabilmek Hata! Yer iģareti c. Karşı Ülkeyi Siyasi Alanda Kendi Kontrol Sahasında Tutabilmek Hata! Yer iģareti d. Ülkedeki Sermaye Arz Fazlasını Dışarı Atarak, Makro Ekonomik Dengeleri Kurmak Hata! Yer iģareti e. Faiz Geliri Elde Edebilmek Hata! Yer iģareti f. Sermaye Kavramı ve Oluşturulan Borç Alma İhtiyacı Hata! Yer iģareti

5 G. Dünya Bankası Politikaları ve Yoksulluk Hata! Yer iģareti H. Azgelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler ve Dünya Bankası Politikaları Hata! Yer iģareti Dördüncü Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI ĠKTĠSADĠ KURULUġLAR Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Avrupa Birliği Hata! Yer iģareti A. AB Yönetimi Hata! Yer iģareti a. Avrupa Komisyonu Hata! Yer iģareti b. Avrupa Parlamentosu Hata! Yer iģareti c. Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi Hata! Yer iģareti d. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi Hata! Yer iģareti B. Avrupa Birliği nin Tarihi Süreci Hata! Yer iģareti C. Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri Hata! Yer iģareti a. Ankara Antlaşması ve Katma Protokol Hata! Yer iģareti b. AB Sürecinde Gümrük Birliği Aşaması Hata! Yer iģareti c. Avrupa Birliği Genişleme Sürecinde Türkiye Hata! Yer iģareti II. Tarife ve Ticaret Genel Antlaşması (GATT) Hata! Yer iģareti A. GATT ın Amacı, Yapısı ve Yönetimi Hata! Yer iģareti B. GATT ın Temel Prensipleri Hata! Yer iģareti a. En Çok Kayrılan Ülke Prensibi ve Muafiyetleri Hata! Yer iģareti b. Dış Ticaret Korumaları Ancak Tarifelerle Yapılmalıdır Hata! Yer iģareti c. Tarife İndirmenin Karşılıklılığı ve Bağlayıcılığı Hata! Yer iģareti d. GATT Süreci ve Haksız Rekabet Hata! Yer iģareti i. Haksız Rekabete Karşı Anti-Damping Önlemleri Hata! Yer iģareti ii. Sübvansiyonlara (mali desteğe) Karşı Telafi Edici Vergi Uygulaması Hata! Yer iģareti iii. Çok Elyaflılar Antlaşması (MFA) Hata! Yer iģareti e. GATT ın Arabuluculuk Vazifesi Hata! Yer iģareti III. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Hata! Yer iģareti A. Dünya Ticaret Örgütü nün Yapısı Hata! Yer iģareti B. Dünya Ticaret Örgütü ve Görevleri Hata! Yer iģareti C. DTÖ nün Karar Alma Şekilleri Hata! Yer iģareti D. DTÖ'da Uyuşmazlıkların Halli Hata! Yer iģareti E. DTÖ ve GATT Arasındaki Farklar Hata! Yer iģareti F. DTÖ ve Tarım Politikaları Hata! Yer iģareti a. DTÖ nün Tarım Politikaları ve Türkiye Hata! Yer iģareti b. Türkiye nin Tarım sektörü için Yapması Gerekenler Hata! Yer iģareti c. DTÖ Tarım Politikalarının Artı ve Eksileri Hata! Yer iģareti G. Gelişmekte Olan Ülkeler ve DTÖ Hata! Yer iģareti IV. Milletlerarası Ticaret Odası Hata! Yer iģareti A. MTO nın Yönetim Şekli Hata! Yer iģareti B. MTO Organları Hata! Yer iģareti C. MTO na Bağlı Organizasyonlar Hata! Yer iģareti D. MTO nun Sorun Çözme Yolları Hata! Yer iģareti a. Uzlaştırma Yöntemi Hata! Yer iģareti b.tahkim Divanı ve Hakem Heyeti Hata! Yer iģareti V. Milletlerarası Ödemeler Bankası: (BIS) Hata! Yer iģareti A. BIS in Amaçları Hata! Yer iģareti B. BIS in Organları Hata! Yer iģareti C. BIS in Faaliyetleri Hata! Yer iģareti

6 a. Mali ajan ve Mutemetlik Faaliyetleri Hata! Yer iģareti b. Milletlerarası Parasal İşbirliğine Ait Faaliyetler Hata! Yer iģareti c. BIS in Bankacılık Faaliyetleri Hata! Yer iģareti VI. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansları (UNCTAD) Hata! Yer iģareti A. UNCTAD ın Örgüt Yapısı Hata! Yer iģareti B. UNCTAD Konferanslar Serisi Hata! Yer iģareti a. UNCTAD-I Hata! Yer iģareti b. UNCTAD-II Hata! Yer iģareti c. UNCTAD-III Hata! Yer iģareti d. UNCTAD-IV Hata! Yer iģareti e. UNCTAD V. Hata! Yer iģareti f. UNCTAD VI. Hata! Yer iģareti g. UNCTAD VII. Hata! Yer iģareti h. UNCTAD VIII Hata! Yer iģareti ı. UNCTAD IX Hata! Yer iģareti i. UNCTAD X Hata! Yer iģareti j. UNCTAD XI Hata! Yer iģareti k. UNCTAD XII Hata! Yer iģareti C. UNCTAD Konferanslarının Genel Değerlendirilmesi Hata! Yer iģareti VII. Birleşmiş Milletler Kalkınma Ajansı (UNDP) Hata! Yer iģareti A. UNDP nin Amacı Hata! Yer iģareti VIII. Birleşmiş Milletler Sanayi ve Kalkınma Örgütü (UNIDO) Hata! Yer iģareti BeĢinci Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI ÖZEL ĠHTĠSAS ÖRGÜTLERĠ Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Hata! Yer iģareti II. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Hata! Yer iģareti III. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) Hata! Yer iģareti DSÖ Görevleri Hata! Yer iģareti IV. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Hata! Yer iģareti Altıncı Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. MĠLLETLERARASI ĠKTĠSADĠ OLUġUMLAR Hata! Yer işareti tanımlanmamış. I. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Hata! Yer iģareti A. OECD ye Üyelik ve Katılım Hata! Yer iģareti B. OECD nin Amaç ve Faaliyetleri Hata! Yer iģareti II. G-7 (G-8) Ülkeleri Hata! Yer iģareti A. G-7 Zirvelerinin Amaçları Hata! Yer iģareti B. G-7 nin Ekonomik Gücü Hata! Yer iģareti III. G 20 Ülkeleri Hata! Yer iģareti IV. DAVOS Toplantıları Hata! Yer iģareti A. Davos Toplantılarının Kurumsallaşması Hata! Yer iģareti B. Davos Toplantılarının Etkileri Hata! Yer iģareti V. Dünya Sosyal Forumu Hata! Yer iģareti A. DSF Nasıl Ortaya Çıktı? Hata! Yer iģareti B. DSF nin İlkeleri Hata! Yer iģareti Yedinci Ayrım Hata! Yer işareti tanımlanmamış. TÜRKĠYE NĠN ETKĠN OLDUĞU MĠLLETLERARASI KURULUġLAR Hata! işareti tanımlanmamış. Yer

7 I. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Hata! Yer iģareti A. KEİ'nin Amaçları ve Kapsamı Hata! Yer iģareti B. KEİ'nin Yapısı ve Organları Hata! Yer iģareti a. KEİ Dışişleri Bakanları Toplantısı Hata! Yer iģareti b. KEİ Parlamentolar arası Asamblesi Hata! Yer iģareti c. KEİ Konseyi Hata! Yer iģareti d. Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Hata! Yer iģareti e. Çalışma Grupları Hata! Yer iģareti II. Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği (RCD) Hata! Yer iģareti III. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) Hata! Yer iģareti A. Ekonomik İşbirliği Teşkilatının Genişlemesi Hata! Yer iģareti B. ECO nun Yapısı ve Faaliyet Alanları Hata! Yer iģareti C. Teşkilatın Çalışma İlkeleri Hata! Yer iģareti D. Ekonomik İşbirliği Teşkilatının Hedefleri Hata! Yer iģareti IV. İslam Konferansı Teşkilatı Hata! Yer iģareti A. İKO nün Hedefleri Hata! Yer iģareti B. İKO nun Yapısı Hata! Yer iģareti C. İKO ya Üyelik Hata! Yer iģareti V. İslam Ülkeleri Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) Hata! Yer iģareti IV. Uluslararası Örgütler, Küreselleşme ve Türkiye Hata! Yer iģareti Değerlendirme-Sonsöz Hata! Yer işareti tanımlanmamış. EK-I Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Uluslararası KuruluĢlarla Ġlgili Kısaltmalar ile Türkçe ve Ġngilizce Anlamları Yer işareti tanımlanmamış. Yararlanılan Kaynaklar Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Hata!