Medial Kompartman Gonartrozunda Unikompartmental Diz Protezi (UDP)

Transkript

1 Ý. Tuncay Medial Kompartman Gonartrozunda Unikompartmental Diz Protezi (UDP) Ýbrahim Tuncay* Giriþ Ýzole medial veya lateral kompartman tutulumlu uygun gonartroz olgularýnda, unikompartmental (unikondiler) diz protezi (UDP), yüksek tibial osteotomi (YTO) ve total diz protezine (TDP) önemli bir alternatiftir.(resim 1,2) (1,34) Resim 2: Peroperatif protez öncesi ve sonrasý görünüm Resim 1a: Bir olgunun preoperatif AP yüklenme grafisi uzun dönem sonuçlarýn TDP ye hemen hemen eþit, hatta kimi serilerde TDP den daha iyi sonuçlar vermesi UDP ye olan ilginin tekrar artmasýna yol açtý(4,5,10,21,33,38,40,43,44). ABD de yýllarýnda toplam 2500 UDP uygulanmýþtýr. Bu rakam tüm artroplastilerin %1 ini oluþtururken; yýllarýnda yapýlan UDP tüm artroplastilerin %6 sýný oluþturmuþtur(6). Ýlk dönemlerdeki 5-7 yýlda %70, yýlda %53 saðkalýmlý(23,31,45) kötü sonuçlardan alýnan derslerle þu anda 10 yýlda %94, 18 yýlda %90(4,33,43,44) saðkalýma ulaþýlmýþtýr. UDP Endikasyon ve Kontrendikasyonlarý Nelerdir? Resim 1b: Ayný olgunun postoperatif iki yönlü grafisi UDP 3 dekaddýr tartýþmalý kabul edilmiþtir ve 1990 larda bu giriþim çok az oranda endikasyon alaný bulmuþtur(12,22,23,25,31). UDP hakkýndaki ilk sonuçlar oldukça hayal kýrýklýðýna neden olsa da(5,22,25), son yýllarda yapýlan yayýnlardaki orta ve * Selçuk Universitesi, Meram Týp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji AD., Meram, Konya, Doç. Dr., 2006 Cilt: 5 Sayý: 3-4 Endikasyon kriterlerini tek bir cümlede özetleyecek olursak, UDP için hemen tüm otörlerce kabul edilen ideal hasta; 10 dereceden az varus ve 5 dereceden az valgus deformitesi ile birlikte noninflamatuar tek kompartman tutulumlu osteoartriti olan olgulardýr (1,2). Retropatellar osteopartrit konusu tartýþmalýdýr. UDP da kimi ortopedistler patellofemoral (PF) semptomun olmamasý, Outerbridge Evre 2 den fazla olmayan minimal radyolojik deðiþiklik gibi kesin kriterler uygulamasýna raðmen, kimisi de ne klinik ne de radyolojik olarak PF patolojiyi kontrendike kabul etmemektedirler(5,22,23,24,25,31,43). Örneðin, Kozinn ve Scott (46) serilerinde semptomatik retropatellar artrozu kontrendikasyon kabul etmez TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 111

2 Medial Kompartman Gonartrozunda Unikompartmental Diz Protezi (UDP) ve subkondral kemik açýða çýktýðýnda TDP önerirlerken, Goodfellow ve ark. (17) ise aksýn düzeltilmesi ile patella üzerindeki artmýþ yük azalacaðýndan patellofemoral osteoartritin kontrendike olmadýðýný bildirmiþlerdir. Patellar lezyonlar troklear lezyonlara göre genellikle daha iyi tolere edilirler.fakat yine de genel görüþ olarak (26,33) çoðu cerrah eburne patella görüldüðünde UDP yi kontrendike olarak kabul eder. (42) Anterior instabiliteye yol açan ön çapraz yetmezliði, göreceli kontrendikasyon olarak kabul edilir, zira bu durumda protezde erken gevþeme gerçekleþecektir (9,15). En önemli kontrendikasyon oluþturan durum, yakýn zamanda geçirilmiþ diz eklemi enfeksiyonudur (30). Ýntraoperatif bulgulardan sinovyanýn durumu da kontrendike olan durumlardan sayýlabilir. Gut, psödogut gibi inflamatuar osteoartrit durumunda yüksek oranda baþarýsýzlýk görülür. Özellikle sýk efüzyon geliþen olgularda altta yatan muhtemel inflamatuar patoloji düþünülmeli ve deðiþtirilmemiþ yüzeydeki erken aþýnma akla gelmelidir. Fleksiyon kýsýtlýlýðý UDP için sorun oluþturmazken, 15 derece üzeri ekstansiyon kýsýtlýlýðý kontrendikasyon kabul edilir. Lateral kompartman tutulumlu valgus dizde, gevþek iç yan bað kontrendikasyon olarak kabul edilir. Eðer bu ligamanda 2 mm üzeri laksite mevcutsa deformite düzelince instabilite protezde erken gevþemeye neden olabilir. Ýntraoperatif bulgulardan kontrendikasyon kabul edilebilecek diðer bir durum ise, aþýrý düzeltme (overkorreksiyon) yapmadan dizilimin ve stabilitenin saðlanamamasýdýr. Eðer bunlar saðlanamazsa UDP den vazgeçilmelidir. (42) Ciddi lateral meniskal patoloji olduðunda, kýkýrdak tamamen intakt olsa bile UDP için kontrendikasyon oluþturur (13). Unikompartmantal tutulum da olsa romatizmal etyolojide UDP uygulanmamalýdýr, zira her halükarda diðer kompartmanlar da tutulacaktýr (46). Uzun dönemde kötü sonuca yol açacak en önemli faktörün obesite olduðu belirtilmektedir, özellikle Heck ve ark. (21) 81 kg`dan aðýr olan olgularý ciddi risk faktörü olarak saptamýþtýr. Sonuçlar (12, 19) Ýlk dönemki karamsar sonuçlara raðmen, medial veya lateral unikompartmantal diz osteoartritinde UDP'nin uygun ve etkileyici bir seçenek olduðu güncel literatürde belirtilmektedir (12,41). Bir çok çalýþmada tatminkar orta ve uzun dönem sonuçlar bildirilmiþtir (30,32,41,42). UDP de yetmezlik geliþtiðinde primer odak olarak, tibial komponent suçlanmaktadýr (12,19,22). Özellikle polietilen aþýnýmý, aseptik gevþeme ve tibial komponentin yer deðiþtirmesi sýk yetmezlik nedenleridir (30,33). Bu nedenlerden, UDP da dizayn deðiþikliklerine gidilmiþtir. Murray ve arkadaþlarý (32) 143 meniskal taþýnýmlý Oxford UDP uygulanmýþ olgunun uzun dönem sonuçlarýný yayýnladýðý çalýþmada 5 olguya revizyon ihtiyacý gerektiðini bildirmiþlerdir. Bir olguda polietilen yüzey dislokasyonu saptanmýþ olup, hiç tibial komponent gevþemesi saptanmamýþtýr. Emerson ve arkadaþlarý meniskal protezlerde tamamen kýsýtsýz polietilen yüzeye raðmen hiç meniskal instabilite gözlememiþlerdir (13). Bu çalýþmada, gevþekliðe baðlý polietilen instabilitesinin problem oluþturmadýðý, tam aksine, gergin konan polietilen yüzeyin dizilimde aþýrý düzelmeye yol açmasý nedeniyle kaçýnýlmasý gerektiði ifade edilmiþtir. Harrysson ve arkadaþlarý Isveç de 60 yaþ altý ve 60 yaþ üstü iki ayrý grup halinde TDP ve UDP yapýlmýþ toplam hastayý saðkalým açýsýndan deðerlendirmiþler ve genç hastalarda saðkalýmýn daha kýsa olduðunu saptamýþlardýr. Bunun nedenini de yüksek aktiviteye baðlamýþlardýr (18). Berger ve arkadaþlarý yaptýklarý çalýþmada 62 çimentolu UDP de 13. yýlda %96 saðkalým gözlemiþ, revizyon oranýný %4 olarak saptamýþlardýr. Radyolojik olarak, tibial komponentte %47 nonprogresif, %6 komple radyolusan hat saptanmýþtýr. Fakat bu durumun kötü sonuçlarla iliþkisi saptanmamýþtýr. Son kontrolde, karþý kompartmanda %18 progresif eklem aralýðý daralmasý saptanýrken, PF eklemde bu oran %14 olarak saptanmýþtýr. Bu çalýþmada karþý kompartman dejenerasyonu en sýk yetmezlik sebebi olarak saptanmýþtýr (5). Pandit ve arkadaþlarý (36) minimal invaziv teknikle uyguladýklarý 688 Oxford diz protezinin 9 una revizyon uygulamýþlar ve 7 yýlda %97.3 saðkalým bildirmiþlerdir. Hangi Olgularda Yüksek Tibial Osteotomi, Hangi Olgularda UDP Uygulanmalýdýr? Medial kompartman gonartrozunda, yüksek tibial osteotomi mi, artroplasti mi kararýný verirken dikkat edilecek noktalar; yaþ, kilo, iþ, hareket açýk- 112 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 2006 Cilt: 5 Sayý: 3-4

3 Ý. Tuncay lýðý, sosyal aktiviteleri, hasta beklentisi, deformite ve subluksasyon olarak sayýlabilir. Weale ve Newman her iki prosedürü saðkalým açýsýndan karþýlaþtýrmýþ ve 10 yýlda saðkalýmý UDP de %90, YTO da %76, 15 yýlda saðkalým ise UDP de %88, YTO da %65 olarak saptamýþlardýr (12) da Broughton ve arkadaþlarý da (7) benzer sonuçlar vermiþtir. UDP ve YTO sonrasý revizyon TDP konusunda çeliþkili sonuçlar verilmektedir de Jackson ve arkadaþlarý (24) UDP sonrasý revizyonda hiç major yara komplikasyonu bildirmezken, %50 kadar kemik kaybý rapor etmiþlerdir. Fakat bu seride YTO sonrasý revizyonda ise % 30 kadar major yara komplikasyonu bildirilmiþtir. Bilateral tutulumlu olgularda, tek anestezi seansýnda bilateral UDP operasyonu mümkün olup, 3 ay içinde tam iyileþme saðlanabilmektedir, YTO uygulandýðýnda ise her iki operasyon arasýnda 3 ila 6 ay olmalýdýr ve tam iyileþmenin gerçekleþebilmesi için de en az 1 yýl gereklidir. (23) Deðerlendirme kriterleri arasýnda vurgulanmasý gereken belki en önemli kriter, hastanýn fizyolojik yaþýdýr. Özellikle genç, aktif, sporu yaþam tarzý olarak kabul etmiþ olan hastalarda, birlikte proksimal metafizer varus tutulumu da mevcutsa, osteotomi tercih edilmelidir. Kullanýlacak fiksatöre uyum problemi olabilecek veya open-up düzeltme uygulanan olgularda belli bir dönem yüklenme yasaðý nedeniyle sistemik yada lokal potansiyel sorunlar geliþebilecek, özellikle bizim toplumumuzda yaþ üzeri hastalarda ise UDP tercih edilmelidir. Ne Zaman Total, Ne Zaman Unikondiler Artroplasti Uygulanmalýdýr? UDP endikasyonununda klinik olarak, PF eklem aðýrlýðý olmaksýzýn, ön planda medial kompartmanýn aðrý ve hassasiyeti önemli bir kriterdir. Gonartrozda, klinik deðerlendirme sonunda artroplastiye karar verildiðinde, hangi tip artroplasti yapýlmalý þüphesi olduðunda, total mi unikompartmantal mi yapýlacaðýna intraoperatif olarak da karar verilebilir. Artroskopik veya açýk olarak, üç kompartman gözle deðerlendirildikten sonra UDP uygulanabilmesi için primer tutulum olan kompartmanda, eburne kemiðin ortaya çýkmýþ olmasý gerekli iken, diðer kompartmanlarda fokal kondromalazi ve subkondral kemik ekspoze olmaksýzýn tam kýkýrdak yüzey gözlenmelidir. (37,41) Varus dizde bazen subluksasyon ve lateral femoral kondilin medial yüzünde sekonder kýkýrdak lezyonu geliþebilir. Bu, klinikte fokal lezyon yada osteofit olarak gözlenir. Eðer lezyon küçük ise debridman sonrasý UDP uygulanabilir, kontrendikasyon oluþturmaz. Saðkalým anlamýnda yapýlan çalýþmalarda ilk 10 yýl için UDP ile TDP arasýnda ciddi bir fark yoktur (4,11,20,32) fakat ikinci dekada gelindiðinde, birkaç istisnai seri dýþýnda UDP de daha kötü sonuçlar bildirilmektedir (11,42,44). Bu sonuç, en az yýllýk yaþam beklentisi olan hastalarda UDP nin uygulanabilirliði konusunda soru iþaretlerine yol açmaktadýr. Bu bilgiler ýþýðýnda UDP için aday olacak hastalar iki ayrý grupta deðerlendirilebilir. Ýlki, osteotomiye alternatif olarak deðerlendirilebilecek, özellikle orta yaþlý bayanlardýr. Avantajlarý arasýnda yüksek erken baþarý, daha az erken dönem komplikasyon, dizilim açýsýndan daha kabul edilebilir bir görünüm, daha uzun sonuç ve TDP ye daha kolay dönüþüm sayýlabilir. Diðer grup ise yaþam tarzý ve süresi fazla olmayan hastalardýr. Bu gruptaki avantajlar ise, daha çabuk iyileþme, daha az kan kaybý, medikal morbidite ve maliyet olarak sayýlabilir. Diðer bir deyiþle, UDP orta yaþlý hastalarda ilk artroplasti, çok yaþlý hastalarda son artroplasti olarak uygulanabilir (11,44). Kemiðin olabildiðince korunmasý, TDP ye karþý oldukça avantaj saðlar. Uzun dönem sonuçlarý etkilemesi anlamýnda, kemik kesisinin doðruluðu ve komponent diziliminin uyumluluðu en önemli faktörlerdir (19). TDP ile kýyaslandýðýnda, UDP nin, avantajlarý arasýnda: yüksek oranda hasta tatmini, daha kýsa operasyon süresi, hastanede daha kýsa yatýþ süresi, çok daha az invaziv teknik, minimal olarak kabul edilebilecek kan kaybý, daha az infeksiyon oranýna sahip olmasý dýþýnda, diz kinematiðini çok daha normale yakýn oranda saðlamasý, postoperatif iyileþmeyi daha erken saðlamasý, daha iyi hareket açýklýðý, daha fizyolojik fonksiyon elde edilmesi ve TDP ye revizyon kolaylýðý konusunda herhangi bir tartýþma yoktur (8). Laurencin ve arkadaþlarý (26) bir dizinde UDP, diðer dizinde TDP olan olgularý karþýlaþtýrmýþ ve UDP uygulanmýþ dizlerde daha iyi hareket açýklýðý ve hasta memnuniyeti saptamýþlardýr. Ayný zamanda, UDP yapýlan hastalar TDP ye kýyaslandýðýnda, daha normal yürüyüþ paterni, daha iyi quadriseps fonksiyonu, daha geniþ 2006 Cilt: 5 Sayý: 3-4 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 113

4 Medial Kompartman Gonartrozunda Unikompartmental Diz Protezi (UDP) diz fleksiyon açýklýðýna sahip olmaktadýrlar (26). Callahan ve arkadaþlarý`nýn yaptýðý önemli bir metaanaliz çalýþmasýnda UDP uygulanmýþ dizlerde revizyon oranýnýnýn total ve bikompartmantal protezlere göre daha yüksek oranda saptanmasýna raðmen, septik gevþemeye baðlý revizyon oraný oldukça düþük oranda saptanmýþtýr. Bunu, protezin diz içinde TDP ye göre çok daha az hacme sahip olmasý, operasyon sýrasýnda kesilen ve zarar verilen doku miktarýnýn oldukça az olmasý, fonksiyonlarýn baskýlanmasý, immunoregulatör hücrelerin göç etmesi, ameliyat süresi ve ameliyatýn kompleksliði gibi nedenlere baðlamýþlardýr (7) UDP Sonrasý TDP`ne Geçiþ UDP den TDP ye geçiþ 1970 li yýllarda oldukça sorunluydu. Büyük kondiler komponentler, aþýrý kemik rezeksiyonu ve aþýrý çimento penetrasyonu revizyonu zorlaþtýrmaktaydý. Fakat, 1980 lerde daha konservatif tekniklerin gündeme gelmesiyle revizyonlar daha kolay hale geldi (41). Son yýllarda yayýnlanan çalýþmalardan Levine ve ark. ile Mc Auley ve ark. yeni protez dizaynlarýyla UDP sonrasý TDP konusunda çok daha iyi sonuçlar elde edilebileceðini ifade etmiþlerdir (11,27,30). Her iki seride de standart primer implantlar kullanýlabilmiþ ve sadece kemik defektlerinde otogreft kullanýlmýþtýr. Eklemde Hareketli Mi, Sabit Polietilen Yüzey Mi Kullanalým? Emerson ve ark (13) sabit ve hareketli tibial komponentli 50 þer olguluk iki seride yaptýklarý karþýlaþtýrmalý çalýþmada 11 yýlda hareketli dizlerde % 99, sabit dizlerde %93 saðkalým saptamýþlardýr. Fakat, ortalama 6.3 yýlda sabit komponentli her 8 dizin 6 sýnda tibial komponentte gevþeme saptamýþlardýr. Hareketli komponentlerde ise istatistiksel olarak anlamlý olmamasýna raðmen, ortalama 10 yýlda lateral kompartmanda artritik ilerleme daha yaygýn olarak gözlenmiþtir. Bunun nedenini de hareketli komponentli dizlerin daha nötralde veya daha valgusta yerleþtirilmesine baðlamýþlardýr. Tibial komponent tasarýmlarýnda son iki dekattýr oldukça önemli deðiþiklikler gerçekleþtirilmiþtir. Ýlk tasarýmlardan, Marmor Modular Knee gibi bazý protezler minimal oluklu eklem yüzeyine sahip metal olmayan sýrtlýydý (13,29,30). Daha sonraki tasarýmlarda ise oluk açýsý artýrýlarak polietilen eklem yüzeyine binen stresi normalleþtirme hedeflenmiþtir (13,19,22). Ardýndan tibial komponent ve kemik ara yüzeydeki stresi normalleþtirmek için polietilene metal sýrt eklenmiþtir (13,42). Tibial komponentin metal sýrtlý olmasý tibia proksimalinde daha uniform bir stres daðýlýmý saðlayarak bir anlamda spongioz kemiði korur. Bu þekilde minimal kemik rezeksiyonu yapýlarak, gerektiðinde TDP ye geçildiðinde kolay bir operasyonla uygulanabilir ve uygun görüldüðünde arka çapraz bað korunan protezler rahatlýkla tercih edilebilir (3). Bu noktada, meniskal protezler total protezlerde gelecek nesil olarak sunuldu. Tibial komponentle kemik arasýndaki stressi artýrmadan düþük polietilen stresi oluþturmayý saðladýðý iddia edildi (13,30,32). Günümüzde en yaygýn kullanýlan protezlerden, Oxford UDPde sferik femoral ve düz tibial komponentin arasýnda tam kýsýtlayýcýsýz meniskal taþýyýcý polietilen komponent mevcuttur. Bu þekilde ortalama 5.7cm 2 lik bir eklem temas yüzeyiyle, teorik olarak daha az ve dengeli yük daðýlýmý ve daha az polietilen aþýnma gerçekleþir (17,45). (Resim 3) Resim 3: Oxford Unikompartmantal Diz Protezi Newman ve ark. yaptýðý çalýþmada bikompartmantal protezde yýllýk penetrasyon miktarý 0.026mm iken UDP de 0.01mm olarak saptanmýþtýr (33). Teorik ve deneysel çalýþmalar uyumlu eklem yüzeyinin polietilen aþýnma oranýný düþüreceðini göstermektedir. Oxford UDP de femoral komponentin tek bir kurvatür yarýçapý olmasý uyumu saðlarken, distal femuru hazýrlarken milimetrik sferik oymayý (milling) gerektirir. Bu da fleksiyon ve ekstansiyonda ligamentöz dengenin milimetrik ayarlanmasýný saðlar. Goodfellow ve OConnor (16) böylece dengenin hassas ayarlanmasýyla, gerçek eklem kinematiði taklit edilerek meniskofemoral ve meniskotibial yüzeylerde kombine kayma ve yuvarlanma saðlanabileceðini ifade etmektedirler. 114 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 2006 Cilt: 5 Sayý: 3-4

5 Ý. Tuncay Oxford UDP de potansiyel komplikasyon olan meniskal dislokasyon, (Resim 4) Isveç ten 19 merkezden alýnan raporlarda 699 komponentten 16 olguda bildirilmiþtir, bu yüzden optimum dengenin saðlanabilmesi için mutlaka eðitiminin alýnmasý gerektiði ifade edilmektedir (12,39). Resim 4: Polietilen parçada erken dislokasyon geliþen bir olgunun iki yönlü grafisi Genel olarak UDP de, ön çapraz bað (ÖÇB) yetmezliði [birkaç farklý yorum dýþýnda (11,16) ] rölatif kontrendikasyon olarak kabul edilir. Goodfellow ve ark. 37 ÖÇB yetmezlikli olgunun 6 sýnda yetmezlik saptamýþlardýr (17). Özelikle meniskal taþýnýmlý protezler ÖÇB yetmezlikli hastalarda kullanýlmamalýdýr (14). Çimentolu ve çimentosuz tespitler karþýlaþtýrýldýðýnda örneðin, Lindstrand ve arkadaþlarý (28) ve Bergenudd'un (2) iki ayrý çalýþmasýnda olduðu gibi, benzer sonuçlar elde edildiði için, aðrýdan daha erken saðaltým saðlamasý nedeniyle çimentolu tespit önermektedir. Diðer Komplikasyonlar Erken Komplikasyonlar; Ýlk bir yýl içinde gerçekleþen komplikasyonlardýr. Ýlki %1-2 oranýnda bildirilen, yetersiz aðrý saðaltýmýdýr. Doppler ile %1-5 olguda derin ven trombozu saptanýrken bunlarýn ancak % 0.5 inde pulmoner emboli görülür. Büyük serilerde erken enfeksiyon oraný % arasýnda bildirilmektedir. (41) Geç Komplikasyonlar; UDP sonrasý sekonder cerrahi giriþime neden olan geç komplikasyonlar ilk 10 yýl için ortalama yýl baþýna %1 gibi kabul edilebilir. Ýkinci dekadda ise bu komplikasyon oraný yükselmektedir. Nedenler arasýnda bir veya iki komponentin gevþemesi yada yer deðiþtirmesi, karþý kompartmanda geliþen sekonder dejenerasyon, polietilen yüzeyin aþýnmasý ve eklemin metastatik enfeksiyonu sayýlabilir. Bu komplikasyonlarýn göreceli insidansý hasta seçimine, cerrahi tekniðe, protezin kendisine baðlý olmak üzere deðiþir (41). Hernigou ve Deschamps %28 olguda patellar sýkýþma (impingement) olduðunu göstermiþlerdir (21). Femoral komponentin özellikle anterior yerleþtirilmesi bu probleme yol açmaktadýr. Bu konuda ayrýca femoral komponentin dizilimi de patellar sýkýþmaya yol açmasý açýsýndan önemlidir. Komponentin anteriora doðru eðimli konmasý patellar sýkýþmaya yol açabilir (5). Palmer ve ark. Robert Brigham UDP protezi uygulanan 32 hastanýn 7 sinde (%23) erken tibial komponent gevþemesi saptamýþlardýr. Gevþeyen grupta polietilenin ortalama kalýnlýðýný 6.3mm olarak, saðkalan grupta ise 7.9mm olarak saptamýþlardýr (35). O yüzden minimum polietilen kalýnlýðýný 8 mm olarak önermiþlerdir. UDP sonrasý PF eklem muhtemel komplikasyon noktasý olarak görülse de bu konuda çok az yayýn mevcuttur (4,21,24). Berger ve ark. (4) (Miller- Galante) UDP uygulanmýþ olgularý yýllýk ortalama takip ile PF eklem açýsýndan deðerlendirilmiþ ve 15. yýlda %95 lik saðkalýmla mükemmel sonuç gözlemiþlerdir. Squire ve arkadaþlarýnýn serisinde ise (42) 11. yýlda %67 PF problem gibi çok daha yüksek oran bildirilmiþtir. Arasýndaki muhtemel farký preoperatif hasta seçimine baðlamýþlardýr. Berger, o yüzden baþlangýçta PF problemi olan hastalarýn UDP için uygun vakalar olmadýðýný ifade etmektedir. Avantajlar UDP, özellikle YTO ya göre, erken dönemde sonuç alýnmasý, düþük komplikasyon oranýna sahip olmasý ve ayný seansda bilateral uygulama yapýlabilmesi ile yüksek klinik baþarýya sahiptir (45). Diðer bir avantajý da, izole lateral kompartman artrozunda, lateral kompartmana da uygulanabilmesidir. TDPye kýyasla her iki çapraz baðý korumasý, karþý kompartman ve PF kompartmandaki kemik stoðu korumasý da avantaj olarak sayýlýr. Sonuç olarak UDP, özellikle orta-ileri yaþlý medial kompartman artrozunda, teknik detaylara dikkat edilerek uygulandýðýnda tatminkar sonuçlar veren uygun bir cerrahi seçenektir Cilt: 5 Sayý: 3-4 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 115

6 Medial Kompartman Gonartrozunda Unikompartmental Diz Protezi (UDP) Yazýþma Adresi: Doç. Dr. Ýbrahim Tuncay Selçuk Universitesi Meram Týp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD. Meram, Konya Kaynaklar 1. Ashraf T, Newman JH, Evans RL, Ackroyd CE. Lateral unicompartmental knee replacement survivorship and clinical experience over 21 years. J Bone Joint Surg Br. 2002, 84: Bergenudd H. Porous-coated anatomic unicompartmental knee arthroplasty in osteoarthritis. A 3- to 9-year follow-up study. J Arthroplasty. 1995, 10 Suppl:S Berger RA, Nedeff DD, Barden RM, et al. Unicompartmental knee arthroplasty. Clinical experience at 6 to 10 year followup. Clin Orthop Relat Res. 1999, 367: Berger RA, Meneghini RM, Sheinkop MB, Della Vale CJ, et al. The progression of patellofemoral arthrosis after medial unicompartmental replacement. Clin Orthop Relat Res. 2004, 428: Berger RA, Meneghini RM, Jacobs JJ, Sheinkop MB, et al. Results of unicompartmental knee arthroplasty at a minimum of ten years of follow-up. J Bone Joint Surg Am. 2005, 87: Broughton NS, Newman JH, Bailey RAJ. Unicompartmental replacement and high tibial osteotomy for osteoarthritis of the knee: A comparative study after 5-10 years follow-up. J Bone Joint Surg Br. 1986, 68: Callahan CM, Drake BG, Heck DA, Dittus RS. Patient outcomes following unicompartmental or bicompartmental knee arthroplasty. A meta-analysis. J Arthroplasty. 1995, 10: Callaghan JJ Unicompartmental knee replacement. Introduction: where have we been? Where are we now? Where are we going? Clin Orthop Relat Res. 2004, 430: Cartier P, Sanouiller JL, Grelsamer RP. Unicompartmental knee arthroplasty surgery. 10 year minimum follow up period. 1996, J Arthroplasty 11: Chassin EP, Mikosz RP, Andriacchi TP, Rosenberg AG. Functional analysis of cemented medial unicompartmental knee arthroplasty. J Arthroplasty. 1996, 11: Deshmukh RV, Scott RD. Unicompartmental knee arthroplasty for younger patients. An alternative view. Clin Orthop Relat Res. 2002, 404: Emerson RH, Hansborough T, Reitman RD, Rosenfeldt W, Higgins LL. Comparison of a mobile with a fixed- bearing unicompartmental knee implant. Clin Orthop Relat Res. 2004, 404: Emerson RH, Higgins LL. A comparison of highly instrumented and minimally instrumented unicompartmental knee prosthesis. Clin Orthop Relat Res. 2004, 428: E 14. Engh GA, Ammen D. Is an intact anterior cruciate ligament needed inorder to have a well-functioning unicondylar knee replacement? Clin Orthop Relat Res. 2004, 428: Goodfellow JW, O`Connor JJ. The anterior cruciate ligament in knee arthroplasty. A risk factor with unconstrained meniscal prostheses. Clin Orthop Relat Res. 1986, 276: Goodfellow J, Tibrewal S, Sherman K, O"Connor J. Unicompartmental Oxford meniscal knee arthroplasty. J Arthroplasty 1987, 2: Goodfellow JW, Kershaw CJ, Benson MK, O`Connor JJ. The Oxford Knee for unicompartmental osteoarthritis. The first 103 cases. J Bone Joint Surg Br. 1988, 70: Harrysson OLA, Robertson O, Nayfeh JF. Higher cumulative revision rate of knee arthroplasties in younger patients with osteoarthritis. Clin Orthop Relat Res. 2004, 421: Hasegawa Y, Ooishi Y, Shimizu T, Sugiura H, et al. Unicompartmental knee arthroplasty for medial gonarthrosis: 5 to 9 years follow-up evaluation of 77 knees. Arch Orthop Trauma Surg 1998, 117: Heck DA, Marmor L, Gibson A, Rougraff BT. Unicompartmental knee arthroplasty. A multicenter investigation with long-term follow up evaluation. Clin Orthop Relat Res. 1993, 286: Hernigou P, Deschamps G. Patellar impingement following unicompartmental arthroplasty. J Bone Joint Surg Am. 2002, 84: Insall J, Aglietti P. A five to seven year follow up of unicompartmental arthroplasty. J Bone Joint Surg Am. 1980, 62: Jackson M, Sarangi PP, Newman JH. Revision total knee arthroplasty: Comparison of outcome following primary proximal tibial osteotomy or unicompartmental arthroplasty. J Arthroplasty 1994, 9: Laskin RS. Unicompartmental tibiofemoral resurfacing arthroplasty. J Bone Joint Surg Am. 1978, 60: Laskin RS. Minimally invasive total knee arthroplasty: the results justify its use. Clin Orthop Relat Res. 2005, 440: Laurencin CT, Zelicof SB, Scott RD, Ewald FC. Unicompartmental versus total knee arthroplasty in the same patient. A comparative study. Clin Orthop Relat Res. 1991, 273: Levine WN, Ozuna RM, Scott RD, Thornhill TS. Conversion of failed modern unicompartmental arthroplasty to total knee arthroplasty. J Arthroplasty 1996, 11: Lindstarnd A, Stenstrom A, Egund N. The PCA unicompartmental knee. A 1-4 year comparison of fixation with or without cement. Acta Orthop Scand 1988, 53: Marmor L Unicompartmental and total knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res. 1985, 192: Marmor L. Unicompartmental knee arthroplasty; Ten to 13 year follow up study. Clin Orthop Relat Res. 1988, 226: McAuley JP, Engh GA, Ammeen DJ. Revision of failed unicompartmental knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res. 2001, 392: Murray DW, Goodfellow JW, O"Connor JJ, The Oxford medial unicompartmental arthroplasty. A ten year survival study. J Bone Joint Surg Br. 1998, 80: Newman JH, Ackroyd CE, Shah NA. Unicompartmental total knee replacement. Five year results of a perspective, randomized trial of 102 osteoarthritis knees with a unicompartmental arthritis. J Bone Joint Surg Br. 1998, 80: Ohdera T, Tokunaga J, Kobayashi A. Unicompartmental knee arthroplasty for lateral gonarthrosis: midterm results. J Arthroplasty. 2001, 16: TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 2006 Cilt: 5 Sayý: 3-4

7 Ý. Tuncay 35. Palmer SH, Morrison PJM, Ross AC. Early catastrophic tibial component wear after unicompartmental knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res. 1998, 350: Pandit H, Jenkins C, Barker K, Dodd CA, Murray DW. The Oxford medial unicompartmental knee replacement using a minimally-invasive approach. J Bone Joint Surg Br. 2006, 88: Price AJ, Webb J, Topf H, Dodd CA, et al. Rapid recovery after Oxford unicompartmental arthroplasty through a short incision. J Arthroplasty. 2001, 6: Price AJ, Waite JC, Svard U. Long-term clinical results of the medial Oxford unicompartmental knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res. 2004, 435: Robinson BJ, Rees JL, Price AJ, Beard DJ, Murray DW, et al. Dislocation of the bearing of the Oxford lateral unicompartmental arthroplasty. A radiological assessment. J Bone Joint Surg Br. 2002, 84: Ridgeway SR, McAuley JP, Ammeen DJ, Engh GA. The effect of alignment of the knee on the outcome of unicompartmental knee replacement. J Bone Joint Surg Br. 2002, 84: Scott RD, Thornhill TS. Unicompartmental arthroplasty. In Lotke PA,Lonner JS (Second ed). Knee Arthroplasty. New York, Lippincott Williams & Wilkins, 2003, Squire MW, Callaghan JJ, Goetz DD, Sullivan PM, Johnston RC. Unicompartmental knee replacemant: A minimum 15 year followup study. Clin Orthop Relat Res. 1999, 367: Svard UC, Price AJ. Oxford medial unicompartmental knee arthroplasty. A survival analysis of an independent series. J Bone Joint Surg Br. 2001, 83: Tabor OB Jr, Tabor OB. Unicompartmental arthroplasty: a long-term follow-up study. J Arthroplasty. 1998, 13: Vorlat P, Verdonk R, Schuglievge H. The Oxford unicompartmental knee prosthesis: a 5- year follow-up. Knee Surg Sports Traum 2000, 8: Kozinn S, Scott R. Current concepts review: unicondylar knee arthroplasty. J Bone Joint Surg Am 1989, 71: Cilt: 5 Sayý: 3-4 TOTBÝD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliði Derneði) Dergisi 117