Değişik Su Kaynaklarında Termofilik Campylobacter Türlerinin Bulunuşu ve Önemi 1
|
|
- Asli Demirel
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi Yıl: 2007 Cilt: 05 Sayı: 1 Sayfa: Değişik Su Kaynaklarında Termofilik Campylobacter Türlerinin Bulunuşu ve Önemi 1 Erdem Örmeci 2, Haydar Özdemir 3 Özet Son yıllarda insanlarda görülen gıda orijinli gastroenteritislerin en önemli nedeninin termofilik Campylobacter türleri olduğu ve campylobacteriozis olgularının % nından C. jejuni nin sorumlu olduğu bildirilmiştir. Campylobacter infeksiyonlarının oluşumunda, öncelikle çiğ ya da az pişirilmiş kanatlı eti ve ürünleri olmak üzere kırmızı et, hatalı veya pastörize edilmemiş çiğ süt tüketimi önemli rol oynamaktadır. Bununla birlikte özellikle yeterince klorlanmamış içme suları ile kontamine yüzey sularının kullanılmasına bağlı olarak campylobacteriozis olgularının da görüldüğü rapor edilmiştir. Bu derleme, değişik su kaynaklarında termofilik Campylobacter türlerinin bulunuşu ve bunlardan kaynaklanan halk sağlığı sorunları hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Giriş Termofilik Campylobacter türlerinin, insanlarda görülen gıda orijinli akut gastroenteritislerin en önemli etkenlerinden biri olduğu belirtilmektedir. Etkenler, başta kanatlı hayvanlar olmak üzere, çeşitli hayvanların bağırsak kanallarında bulunabilmektedir. Bundan dolayı başta çiğ veya az pişirilmiş kanatlı eti ve ürünleri ile kırmızı et, çiğ süt gibi çeşitli gıda maddelerinin yanı sıra kontamine içme ve kullanma sularının infeksiyon kaynağı olduğu bildirilmiştir (1, 2). Yapılan çalışmalarda taşıyıcı olarak bilinen tavuk, hindi, su kuşları ve vahşi kuşların dışkılarından % oranlarında C. jejuni nin izole edildiği belirtilmiştir (3). Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında ördek, martı ve diğer su kuşlarının göç hareketlerine bağlı olarak, yüzey sularının kontamine olduğu bildirilmiştir (4). Sularda Campylobacter lerin canlı kalabilmelerinin düşük redoks potansiyeline, moleküler oksijen miktarına, suyun sıcaklığına ve UV ışınlarının etkisine göre değiştiği rapor edilmiştir (5). 1 Bu derleme, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı nda Doç. Dr. Haydar Özdemir danışmanlığında Yüksek Lisans Eğitimi yapan, Erdem Örmeci tarafından hazırlanan seminerden özetlenmiştir. 2 Veteriner Hekim Yüzbaşı 3 Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi AbD Dışkapı/ Ankara. Yazışmadan sorumlu yazarın E-posta adresi: hozdemir@veterinary.ankara.edu.tr 1
2 Termofilik Campylobacter türleri insanlarda karın ağrısı, ateş, kanlı mukuslu diyare tablosuyla seyreden gıda zehirlenmeleri ile birlikte akut kolit, hemolitik üremik sendrom, obstrüktif hepatit, reaktif arthritis, pankreatitis, peritonitis, meningitis, proktitis ve pulmonar hemoraji gibi hastalıklara neden olmaktadırlar. Bu semptomlara ilaveten etkenler Guillain-Barré Sendromu (GBS), Reiter s Sendromu (RS) ve Miller Fisher Sendromu (MFS) gibi immunulojik hastalıklara da neden olmaktadırlar (6-8). Termofilik Campylobacter lerin, su kaynaklı infeksiyonlar dışındaki olguların çoğunda sporadik olarak infeksiyon oluşturdukları ve infeksiyonlarda izole edilen izolatların genelde C. jejuni ve C. coli olduğu bildirilmiştir (9). Termofilik Campylobacter Türlerinin Bazı Özellikleri Genel Özellikleri Campylobacter ismi Yunanca eğik-çubukcuk anlamına gelen kampylos kelimesinden türetilmiştir. Campylobacter ler Gram negatif, hareketli, spiral, S, V ya da virgül biçiminde, µm uzunluğunda, µm genişliğinde, spor oluşturmayan çomak formunda bakterilerdir. Campylobacter ler mono ya da bipolar monotrik flagellaları sayesinde hareketli özellikte olup, bu yapı onlara tipik tirbüşon "cork screw" benzeri hareket özelliğini kazandırmaktadır (10, 11). Termofilik Campylobacter türleri olarak bilinen C. jejuni, C. coli, C. lari ve C. upsaliensis optimal 42±1 o C de ürerler. Bu sıcaklık derecesi, aynı zamanda rekabetçi floranın baskılanmasını sağlar. C. jejuni mikroaerofilik ortamda, o C de ve phdeğerinin arasında bulunduğu koşullarda optimal üreme yeteneğine sahiptir (12). Termofilik Campylobacter türleri üremelerinde mikroaerofilik ortama (% 10 CO 2, % 5 O 2 ve % 85 N 2 ) gereksinim duyarlar (13, 14, 15, 16). Termofilik Campylobacter ler 42 o C de saat inkübasyon sonunda, nem oranı düşük besiyerlerinde 1-2 mm çapında, düzgün, granüler tarzda, gri veya kahverengiden kuru gül rengine kadar değişen renkte, parlak koloniler oluştururlar. Nem oranı yüksek besiyerlerinde ise 10 mm ye kadar ulaşabilen çapta, basık, yaygın, düzensiz kenarlı ve gri renkte koloni oluştururlar (17). Canlı Ancak Kültüre Edilemeyen Form (VBNC-Viable but non-culturable) Campylobacter lerin normal şartlarda kültüre edilmelerine karşın, olumsuz koşullarda (besin yetersizliği, yüksek ya da düşük sıcaklık derecesi, aerobik ortam, kültürün eskimesi, antibiyotiklerin varlığında) çevresel koşullara adaptasyonu sağlamak amacıyla VBNC forma dönüştükleri bildirilmiştir. Etkenlerin soğuk yüzey sularında, VBNC formda aylarca canlı kalabildikleri saptanmıştır (18, 19). C. jejuni nin VBNC formu ilk kez Rollins ve Colwell tarafından 1986 yılında tanımlanmıştır (20). VBNC formdaki bakteriler, metabolik aktivitelerini sürdürdüklerinden dolayı, gıda kaynaklı infeksiyonlarda risk olarak değerlendirilirler. Ancak VBNC forma geçen bakterilerden kaynaklanan, gıda infeksiyonları bildirilmemiştir (21, 22). Thomas ve ark. (23) termofilik Campylobacter lerin su sistemlerinde farklı sıcaklık derecelerinde VBNC formuna geçiş sürelerini araştırdıkları çalışmalarında, bütün 2
3 türlerin 20 ºC de 3-7 gün içerisinde VBNC forma geçmelerine rağmen, 20 ºC den yüksek sıcaklıklarda bütün termofilik Campylobacter lerin 3. gün sonunda canlılıklarını kaybettiklerini saptamışlardır. Araştırmacılar 10 ºC de ise, kültüre edilebilen formda büyük azalma olduğunu ve Campylobacter türlerinin yaklaşık % 80 ninin VBNC forma geçtiğini bildirmişlerdir. Cappelier ve ark. (24) ise çalışmalarında, VBNC formundaki C. jejuni nin intestinal fazdan sonra tekrar kültüre edilebildiğini ve etkenin adezyon ile enteropatojenite özelliğini yeniden kazandığını bildirmişlerdir. Campylobacter lerin çevresel etkilerden korunması için en uygun alanlardan birinin de biyofilm yapılar olduğu bildirilmiştir. Nitekim Campylobacter lerin oluşturduğu biyofilm yapıların etkenleri, inhibitörik etkili olan antibiyotik, dezenfektan ve çevresel sıcaklık derecelerine karşı koruyucu özellik gösterdiği rapor edilmiştir. Buna ilaveten, C. jejuni nin biyofilm yapılarda da VBNC formda bulunabileceği bildirilmiştir (25, 26). Değişik Su Kaynaklarında Termofilik Campylobacter 'lerin Bulunuşu ve Epidemiyojisi Termofilik Campylobacter ler tarafından oluşturulan salgınlarda suların önemli rol oynadığı bildirilmiştir. İnfeksiyonun insidensinde özellikle bahar aylarından itibaren yaz aylarına doğru artış görüldüğü belirtilmiş olmasına karşın, yüzey sularında yapılan çalışmalarda kış aylarındaki termofilik Campylobacter izolasyon düzeylerinin, yaz aylarına oranla daha yüksek olduğu belirtilmiştir (27). Suların termofilik Campylobacter türleriyle kontaminasyonunda, özellikle üst tarafları açık olan su tanklarının direkt kontamine olması, şiddetli yağmurlar, içme suyu boruları ile atık su borularının yakın olması, içme sularının klorlanmasındaki hatalı işlemler ile klorlama işleminin yapılmamasının rol oynadığı bildirilmiştir (28). Su kaynaklı C. jejuni infeksiyonlarının daha çok İsveç, Norveç ve Finlandiya gibi kuzey Avrupa ülkelerinde görüldüğü, bununda bu ülkelerde çoğunlukla yeraltı sularının işlenmeden tüketilmesinden kaynaklandığı rapor edilmiştir (29). Son 30 yıl içinde özel su kaynaklarından 16 salgın rapor edilmiş olup, salgına neden olan su kaynaklarından % 36 sının içme suyu olarak kullanıldığı bildirilmiştir. Bu salgınların % 52 sinede termofilik Campylobacter türlerinin neden olduğu kaydedilmiştir (30). Carter ve ark. (31) tarafından yılları arasında Washington daki yüzey sularında yapılan çalışmada, alınan su örneklerinin genelde tümünde % arasında Campylobacter spp. nin bulunduğu bildirilmiştir. Avrupa, Avustralya ve Kuzey Amerika da, martı populasyonunun geçtiğimiz 30 yıl içinde fazla miktarda artış gösterdiği belirtilmiş olup, bunun yüzey sularının kirlenmesinde ve infeksiyonların artmasında rol oynadığı bildirilmektedir. Nitekim son yıllarda artan bir şekilde, martıların sebep olduğu su kaynaklı salgınlar bildirilmiştir (1). Kanada da 1996 yılı nisan-temmuz ayları arasında, St. Lawrence nehrinde yapılan çalışmada martıların dışkılarından 2x10 3 kob/g ile 1.0x10 6 kob/g seviyelerinde Campylobacter türlerinin izole edildiği rapor edilmiştir (32). C. jejuni nin su, gıda ve çevredeki yaşam siklusu Şekil 1 de gösterilmiştir. 3
4 Şekil 1. C. jejuni nin su, gıda ve çevredeki yaşam siklusu (33). Tatlı Sularda Termofilik Campylobacter lerin Bulunuşu Akıntı ve Göller Tatlı su akıntılarında termofilik Campylobacter lerin varlığı bölgesel, mevsimsel ve zirai uygulamalara göre değişiklik göstermektedir. İngiltere nin kuzey batı bölgesindeki tatlı su akıntılarında yapılan çalışmalarda, üst bölgelerdeki kırlık alanlara doğru olan akıntı sularda Campylobacter lerin saptanamamasına karşın, aynı akıntıların alt bölgelerdeki meralara uzanan bölümlerinde, termofilik Campylobacter lerin saptandığı bildirilmiştir (34). Ayrıca sulardan izole edilen termofilik Camplobacter türlerinin dağılımınında, akıntıların yan dallarına bağlı olarak farklılık gösterdiği belirtilmiştir. Meralara doğru olan akıntılardan alınan örneklerde C. jejuni nin bulunuşunun, meralarda otlayan sığır ve koyun sürülerinden kaynaklandığı bildirilmiştir (35). Aynı şekilde bu akıntıların oluşturduğu göletlerden alınan örneklerde, Campylobacter türlerinin benzer düzeyde dağılım gösterdiği ve türlerin C. jejuni, C. coli, C. lari ve üreaz-pozitif termofilik Campylobacter den (UPTCs) oluştuğu bildirilmiştir. Göletlerde farklı türlerin tespit edilmesine neden olarak ise, bölgedeki kanatlılardan kaynaklanan kontaminasyonlar gösterilmiştir (36). Benzer şekilde Goss ve Barry de (37) yüzey akıntı sularında Campylobacter lerin bulunmasının, bu akıntı suların yakınında çiftliklerin, kaçak işletmelerin, kesimhanelerin bulunması ile bunların atıklarıyla gübreleme işlemlerinin 4
5 yapılmasından kaynaklandığını bildirmişlerdir. Çizelge 1 de yüzey akıntı sularının, işletmelerden önce ve sonraki kısımlarından alınan örneklerde Campylobacter lerin bulunuşu gösterilmiştir. Çizelge 1. Yüzey akıntı sularının, işletmelerden önce ve sonraki kısımlarından alınan örneklerde Campylobacter sayısı (37). 100 ml'deki Campylobacter sayısı Örnek alınan bölge İşletme öncesi yüzey akıntı su örneği İşletme sonrası yüzey akıntı su örneği Küçük işletmeler 5 86 Hayvan borsası 8 36 Atık toplama yeri Atığın yayıldığı yer Korhonen ve Martikainen (38) sığır ve domuz orijinli 6 şar adet C. jejuni ve C. coli suşunun, işlem görmemiş göl sularında 4 ve 20 ºC de canlı kalabilme sürelerini araştırdıkları çalışmalarında, her iki sıcaklık derecesinde de C. jejuni nin, C. coli ye oranla daha uzun süre canlılığını koruduğunu saptamışlardır. Hudson ve ark. (39) Yeni Zelanda da yaptıkları çalışmada, 6 farklı yüzey suyundan alınan 74 örneğin 42 sinde Campylobacter türlerinin bulunduğunu rapor etmiş olup, kış dönemi örneklerindeki Campylobacter varlığının, yaz dönemi örneklerine oranla daha fazla olduğunu bildirmişlerdir. Nehir ve Su Kanalları Termofilik Campylobacter lerin nehir ve su kanallarındaki varlığının tarımsal faaliyetlerin bir sonucu olduğu bildirilmiştir (40, 41). Jones ve ark. (34) tarafından İngiltere de bir nehir suyunda yapılan çalışmada, Şekil 2 de gösterildiği gibi su kaynağının merkezinden uzaklaşıldıkça, nehir suyundaki kontaminasyonun arttığı saptanmıştır. Yine aynı nehir suyunda mevsimsel olarak yapılan çalışmada, Campylobacter lerin yılın tüm mevsiminde bulunduğu, ancak yaz aylarında UV ışınları ve sıcaklık artışıyla ters orantılı olarak Campylobacter sayısında azalma olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada nehir sularındaki kontaminasyonun, zirai atık içeren su arıtma tesislerinin nehire karışan akıntıları ile nehir kenarlarındaki meralarda otlayan sığır ve koyun sürüleri ile yüksek sayıda mevcut olan ördeklerden kaynaklandığı belirtilmiştir. Obiri-Danso ve Jones (35) tarafından, İngiltere de yüzme ve su sporları yapılan 2 nehir suyunda mevsimsel olarak yapılan çalışmada, alınan örneklerden 149 unda termofilik Campylobacter izole edildiği bildirilmiştir. Yine Polonya da yapılan bir çalışmada (41) nehir ve göllerden alınan su örneklerinin % 70 inde termofilik Campylobacter 'lerin saptandığı ve izole edilen suşlardan % 65 nin C. jejuni, % 20 sinin C. coli ve % 13 nün ise C. lari olduğu bildirilmiş olup, nehir ve göl sularının kontaminasyonunda kanalizasyon atıklarının temel kaynağı oluşturduğu rapor edilmiştir. Savill ve ark. da (42) Yeni Zelanda da yaptıkları 5
6 çalışmalarında, inceledikleri 30 nehir suyu örneğinin 18 inde (% 60), 18 yer altı suyu örneğinin 14 ünde (% 75), 24 çatı suyu örneğinin 9 unda (% 37.5) ve 24 içme suyu örneğinin 7 sinde (% 29.2) termofilik Campylobacter spp. tespit etmişlerdir. Araştırmacılar örneklerde tür dağılımlarının farklılık gösterdiğini, yüzey sularında C. jejuni ve C. coli nin, çatı sularında ise C. lari nin daha fazla oranda izole edildiğini belirtmişlerdir. Şekil 2. Nehir kaynağından, uzaklaştıkça artan Campylobacter sayısı (34). Hollanda da, 2 si endüstriyel ve evsel atık, biri kanatlı kesimhanesi atığı olan yüzey sularında yapılan çalışmada, termofilik Campylobacter türlerinin saptandığı bildirilmiştir. Bu çalışmada izole edilen 182 suştan % 80 nin C. jejuni ve % 20 sinin C. coli olduğu rapor edilmiştir. C. lari ise üç yüzey suyunda da saptanmamıştır (43). Yine Finlandiya da yılları arasında yüzey sularında yapılan çalışmada, örneklerde termofilik Campylobacter izolasyon oranlarının sonbahar ve kış aylarında % 24, ilkbahar aylarında % 17-21, yaz aylarında ise % 5-6 oranlarında olduğu bildirilmiştir (44). Brennhovd ve ark. (45) tarafından Norveç te yapılan çalışmada, 96 yüzey suyu örneğinin 42 sinde (% 43.8) termofilik Campylobacter türlerinin bulunmasına karşın, aynı çalışmada özel su kuyularından alınan 100 su örneğinde ise etkenlerin izole edilmediği bildirilmiştir. Buna ilaveten araştırmacılar örneklerdeki termofilik Campylobacter izolasyonunun sonbaharda % 71.4, ilkbaharda % 36.4 ve yazın % 22.2 düzeyinde bulunduğunu rapor etmişlerdir. Araştırmacılar ayrıca etkenlerin izolasyonunda, suların sıcaklık derecesinin önemli olduğunu belirterek, sıcaklık derecesinin 2.1 ve 8ºC arasında bulunduğu koşullarda izolasyon oranlarının artmasına karşın, 15ºC nin üzerindeki sıcaklık derecelerinde ise izolasyon oranlarında büyük düşüş olduğunu rapor etmişlerdir. İsviçre de yapılan çalışmada (46) ise 52 nehir suyu örneğinin 5 inde (% 9.6) ve 86 dere suyu örneğinin 15 inde (% 17.44) C. jejuni saptanmıştır. Yang ve ark. (47) ise yüzey ve yer altı sularından aldıkları 300 örneğin 41 inde (% 13.6) C. jejuni tespit ettiklerini bildirmişlerdir. Bolton ve ark. da (40) çalışmalarında bir nehirin 12 farklı bölgesinden alınan 312 örneğin, % 21 inde termofilik Campylobacter türlerinin bulunduğunu ve izolasyon düzeyinin sonbahar ve kış aylarında, ilkbahar ve yaz aylarına göre daha yüksek olduğunu rapor etmişlerdir. 6
7 Yapay Göletler Şehir merkezlerinde bulunan park ve bahçelerde, insanlar tarafından yapılmış olan ufak su havuzları veya göletlerin, özellikle bu sularda yaşayan kuşlardan kaynaklanan mikrobiyel kontaminasyonlara maruz kaldıkları bildirilmiştir. Londra da Hyde parktaki gölette yapılan bir çalışmada (27), alınan su örneklerinde yaklaşık /100 ml termofilik Campylobacter tespit edilmiştir. Aynı çalışmada bu gölette yaşayan ördek, güvercin ve diğer yabani kuşların dışkı örneklerinde ise % 30 oranında Camplobacter saptandığı bildirilmiş olup, dışkı örneklerinde termofilik Campylobacter sayısının ile kob/g düzeyinde bulunduğu bildirilmiştir. İzole edilen suşların ise % 90 ının C. jejuni, % 7 sinin C. coli ve % 3 ünün UPTCs olduğu belirtilmiştir. Mawer (48) İngiltere nin Hull şehrinde yaptığı çalışmada, haftalık olarak şehirdeki küçük göletlerden ve şehir drenaj sularından alınan örneklerden izole edilen Campylobacter 'ler ile hastalardan izole edilen izolatları karşılaştırmıştır. Araştırmacı hastalardan izole edilen 314 adet Campylobacter suşundan 237 sinin C. jejuni (% 75.5) olduğunu, alınan su örneklerinden ise 125 adet Campylobacter suşu izole edildiğini ve bunların 85 inin C. jejuni (% 68) olarak identifiye edildiğini, insan ve su orijinli izolatların benzer olduğunu belirtmiştir. Yeraltı Suları Yeraltı sularının doğal olarak mikrobiyolojik açıdan temiz oldukları, ancak bu suların mikrobiyel olarak kontaminasyonuna, lokal kanatlı kümeslerinin sebep olduğu belirtilmiştir (49, 50). Yeraltı sularında ilk kültüre edilebilen Campylobacter olgusu Stanley ve ark. (51) tarafından rapor edilmiştir. Yeraltı sularında kontaminasyonun, çiftlik atık sularının yeraltı sularına karışmasıyla şekillendiği ve izole edilen C. jejuni suşlarının çiftlikteki hayvanlardan izole edilen suşlarla benzerlik gösterdiği bildirilmiştir. Ayrıca C. jejunin yeraltı sularına ulaşmasında, dikey hareket etkisinin önemli olabileceği belirtilmiştir (36). Termofilik Campylobacter lerin yeraltı sularında varlığını sürdürebilmesinin, bu suların düşük redoks potansiyeline, derinlik arttıkça azalan moleküler oksijen miktarına, tüm yıl boyunca düşük sıcaklıklarda olmaları ve UV ışınlarından etkilenmemelerinin neden olabileceği bildirilmiştir. Benzer koşulların şehir su dağıtım şebekelerinde de şekillenebileceği ve bunun hayvan sürülerinden veya kuşlardan Campylobacter 'lerin insanlara bulaşmasında araç olabileceği belirtilmiştir (33). Hollanda da yapılan çalışmada (52) su havzalarından alınan örneklerde termofilik Campylobacter lerin saptandığı ve bundada evcil memeli hayvanlar ile martıların önemli rol oynadığı belirtilmiştir İçme Suları Son yıllarda, içme sularından kaynaklanan çok sayıda Campylobacter salgınları rapor edilmiştir. Bu kapsamda yılları arasında 9 içme suyu kaynaklı salgın rapor edilmiş ve her olguda 13 ile arasında insanın etkilendiği belirtilmiştir (53). 7
8 Aynı şekilde, yılları arasında da 7 salgın rapor edilmiş ve bu salgınlardan 8 ile 633 kişinin etkilendiği bildirilmiştir (54). İçme sularından kaynaklanan salgınların işlenmemiş veya kontamine suların tüketiminden kaynaklandığı bildirilmiş olup, bu salgınların özellikle İskandinav ülkelerinde bir problem olarak ortaya çıktığı belirtilmiştir. Buna neden olarak ta, İskandinav ülkelerinde temiz olduğu düşünülen kaynak sularının tüketilmesi gösterilmiştir (55). Gana da içme suyu kaynağı olarak kullanılan yüzey suyunda yapılan bir çalışmada, termofilik Campylobacter türlerinin sabah alınan su örneklerinde, öğleden sonra alınanlardan daha yüksek sayıda olduğu saptanmış olup, bunun sudaki sıcaklık değişimi ile artan UV ışınlarından kaynaklandığı bildirilmiştir (27). İlk içme suyu kaynaklı salgın, Haziran 1978 de ABD nin Vermont eyaletinden rapor edilmiş olup, salgından yaklaşık kişinin etkilendiği ve 570 kişinin hastahanede tedavi gördüğü bildirilmiştir. Salgın sonrası yapılan incelemelerde, şebeke suyunun C. jejuni ile kontamine olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda kontaminasyona içme suyu kaynağının yeterince filtre edilmemesi ile klorlama işleminin yapılmamasının neden olduğu kaydedilmiştir (56). Benzer şekilde 1980 yılında da İsveç de kişinin etkilendiği içme suyu kaynaklı salgın rapor edilmiştir. Bu salgında 263 hastadan alınan dışkı örneklerinin 221 inde C. jejuni saptanmıştır. İnfeksiyonun çoğunlukla 5 yaş altı çocuklarda görülmekle birlikte, diğer yaş gruplarında da gözlemlendiği bildirilmiştir (57). Çizelge 2 de C. jejuni nin neden olduğu su kaynaklı salgınlar gösterilmiştir. Yine İngiltere de yatılı bir okulda 234 öğrencinin etkilendiği içme suyu kaynaklı salgında, öğrencilerden ve okuldaki soğutuculu su tankından alınan içme suyu örneklerinden C. jejuni nin izole edildiği ve salgına okuldaki üzeri açık su tanklarının kuşlar tarafından kontamine edilmesinin neden olduğu belirtilmiştir (59). Çizelge 2. C. jejuni 'nin neden olduğu su kaynaklı salgınlar (58). Tarih Ülke Etkilenen kişi Su kaynağı Etken sayısı Haziran 1978 ABD 3000 Yüzey suyu C. jejuni Ekim 1980 İsveç 2000 Yeraltı suyu C. jejuni Haziran 1984 Norveç 680 Yüzey suyu C. jejuni Kasım 1986 Finlandiya 96 Yeraltı suyu C. jejuni Kasım 1995 Danimarka 2400 Yeraltı suyu C. jejuni Temmuz 1996 İngiltere 633 Yüzey suyu C. jejuni Eylül 1999 ABD 775 Yüzey suyu C. jejuni Mayıs 2000 Kanada >2000 Yüzey suyu C. jejuni Haziran 2000 İsviçre 1607 Yüzey suyu C. jejuni İsveç su kaynaklı infeksiyonların sık görüldüğü ülkelerdendir. İsveç ten yılları arasında 90 su kaynaklı salgın rapor edilmiş, bu salgınlardan yaklaşık kişinin etkilendiği ve 2 ölüm vakasının meydana geldiği bildirilmiştir. Buna ilaveten bu 8
9 salgınların 11 ne Campylobacter lerin neden olduğu ve bu salgınlardan den fazla kişinin etkilendiği belirtilmiştir (60). Benzer şekilde, Finlandiya da yılları arasında 33 su kaynaklı salgın ortaya çıktığı ve salgınların 8 er adedinin yüzey suyu, özel su kaynağı ve atık sulardan, 9 unun ise yer altı sularından kaynaklandığı bildirilmiştir (58). Bu salgınların % 58 inin etiyolojik ajanı tespit edilemezken, % 17 sinin virüs, % 13 ünün Campylobacter, % 8 nin Salmonella ve % 4 ünün ise kimyasal maddelerden kaynaklandığı bildirilmiştir. Yine Finlandiya da 2000 yılında içme suyu kaynaklı ve 463 kişinin etkilendiği bir salgın görülmüştür. Bu salgında hastalardan ve şebeke suyundan alınan örneklerde C. jejuni nin izole edildiği bildirilmiş olup, salgına şehre içme suyu sağlayan kaynaktaki klorlama sisteminin bozulmasının neden olduğu belirtilmiştir (5). Benzer şekilde İngiltere ve Galler de de yılları arasında 89 su kaynaklı salgın kaydedilmiştir. Bu salgınların 24 ünün (% 27) şehir şebeke suyundan, 25 inin (% 28) özel su kaynaklarından, 35 inin (% 39) yüzme havuzlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Salgınlarda Campylobacter lerden kaynaklanan salgın oranının % 14 olduğu bildirilmiştir. Yapılan çalışmalarda, özel su kaynaklı salgınların insidensinin şehir şebeke suyuna göre 35 kez daha yüksek olduğu, bu durumun özel su kaynaklarında fekal kontaminasyonun daha yüksek olmasına ve sularda klorlama gibi işlemlerin eksik yapılmasına bağlı olduğu rapor edilmiştir (61). Norveç de ise yılları arasında 72 su kaynaklı salgın ortaya çıktığı bildirilmiş olup, salgınlarda kişinin etkilendiği ve salgınların % 26 sından Campylobacter lerin, % 18 inden norovirüslerin sorumlu olduğu, % 46 sında ise etiyolojik ajanın tespit edilemediği kaydedilmiştir (58). Diergaardt ve ark. (62) Güney Afrika da yaptıkları çalışmada, 5 çeşme suyu, 4 yeraltı suyu, 11 yüzey suyu ve 4 atık su tortusu örneklerinden 3 ünde (% 13.6) C. jejuni izole edildiğini bildirmişlerdir. Tuzlu Sularda Termofilik Campylobacter Türlerinin Bulunuşu Deniz Suyu Mevsimsel olarak deniz sularında termofilik Campylobacter 'lerin kış aylarında, yaz aylarına göre daha yüksek oranda izole edildiği bildirilmekte olup, bunun yanı sıra yaz aylarında Campylobacter 'lerin deniz sularında çok düşük seviyede ya da hiç izole edilemediği belirtilmiştir. Yüzme mevsimi olan mayıs-eylül aylarının sabah saatlerinde Campylobacter yönünden pozitif olan olan deniz suyu örneklerinin, öğleden sonra alınan örneklerde negatif olduğu saptanmıştır. Bu durumunda UV ışınları ve sıcaklık değişimlerinden kaynaklandığı bildirilmiştir (35, 65). Yapılan çalışmalarda, deniz suyunda predominant türlerinin C. lari ve UPTCs olduğu ve bu türlerin C. jejuni ve C. coli ye oranla, deniz suyunda canlılıklarını daha fazla sürdürebildikleri bildirilmiştir (63). Bolton ve ark. (64) tarafından yapılan çalışmada, plajlardan alınan kum örneklerinde ortalama % 45 (82/182) düzeyinde termofilik Campylobacter spp. saptandığı 9
10 belirtilmiştir. Bu çalışmada, Avrupa Birliği standartlarına uygun plajlardan alınan kum örneklerinde % 40 (36/90) düzeyinde, standartlara uygun olmayan plajlardaki kum örneklerinde ise % 50 (46/92) düzeyinde Campylobacter spp. izole edilmiştir. Campylobacter prevalansı her iki plaja ait ıslak kum örneklerinde yüksek oranda tespit edilmiş olmasına karşın, beklenmedik şekilde kuru kum örneklerinde de % 30 düzeyinde Campylobacter spp. saptanmıştır. Avrupa Birliği standartlarına uygun olmayan plaj kumlarında C. jejuni ve C. coli 'nin, standartlara uygun olan kum örneklerinden ise martı ve göçmen kuşlara bağlı olarak C. lari ve UPTCs nin yüksek düzeyde izole edildiği bildirilmiştir. İspanya nın Valencia şehrinde yeni düzenlenmiş 8 sahil şeridinden yıl boyunca alınan 192 örneğin 25 inde termofilik Campylobacter spp. nin saptandığı bildirilmiştir (65). Araştırmacılar Campylobacter izole edilen örneklerin 1.0x10 3 kob/100 ml düzeyinde fekal koliform içerdiği, ancak Campylobacter varlığının fekal koliform varlığı ile ilişkisi olmadığı ve mevsime bağlı olarak Campylobacter sayısının değiştiği belirtilmiştir. Arvanitidou ve ark. (66) tarafından Yunanistan da yapılan çalışmada 3 plaj bölgesinden alınan 200 deniz suyu örneğinin 4 ünde ve 3 nehir suyundan alınan 41 örneğin ise 7 sinde C. jejuni saptandığı bildirilmiştir. Su kaynaklı C. jejuni infeksiyonlarına özellikle VBNC formundaki bakterilerin sebep olduğu bildirilmiştir (28). Baffone ve ark. (67) yaptıkları çalışmada, klinik orijinli 9 adet C. jejuni suşu ile 1 adet C. jejuni ATCC suşunu, 4ºC de yapay deniz suyunda saklamışlardır. Çalışmada etkenlerin gün arasında VBNC formda yaşamlarını sürdürdükleri tespit edilmiştir. Araştırmacılar etkenleri tekrar kültüre edilebilir forma dönüştürmek amacıyla, fare barsağına pasajlar yapmış ve etkenlerin VBNC formundaki kalış sürelerine bağlı olarak birkaç ay içinde kültüre edilebilir forma dönüştüğü bildirilmiştir. Araştırmacılar (68) deniz suyundan izole edilen Campylobacter 'lerin % ının C. lari, % inin UPTCs olmasına karşın, atık sulardan izole edilen Campylobacter 'lerin % 83 ünün C. jejuni, % 17 sinin ise C. coli olduğunu rapor etmişlerdir. Deniz suyunda yapılan başka bir çalışmada (69), yabani kuş sürülerinin dışkılarından izole edilen Campylobacter suşları ile deniz suyundan izole edilen Campylobacter suşlarının benzer oldukları tespit edilmiştir. Bu nedenle, kıyı şeridindeki deniz suyunda Campylobacter varlığının, atık sulardan ziyade yabani kuşlardan kaynaklanabileceği düşünülmüştür Haliç Haliç sularında yapılan çalışmalarda (34, 70) halicin denize açıldığı bölümlerinden alınan örneklerde termofilik Campylobacter sayısının daha fazla olduğu belirtilmiştir. Haliç sularının Campylobacter türleriyle kontaminasyonunda, halice karışan nehir suları, çeşitli akıntılar ile hayvanların otladığı bölgedeki kirli su akıntıları gibi kontamine suların denize karışmasının rol oynadığı bildirilmiştir Haliç sularında yapılan çalışmalarda (27) C. jejuni, C. coli, C. lari ve UPTCs türlerinin haliç sularında yaklaşık eşit oranlarda bulunduğu tespit edilmiştir. Halicin sığ kısmından alınan örnekler ile ağız kısmından alınan örneklerde benzer kompozisyonda Campylobacter türlerine rastlanılmış, ancak haliç ağzından alınan örneklerdeki Campylobacter türlerinin, örneklerin alındığı zamana göre değiştiği 10
11 bildirilmiştir. Başka bir çalışmada (68) ise halicin denize açılan kısmında daha çok C. lari ve UPTCs türleri tespit edilirken, aynı bölgede su taşkınından 4 saat sonra alınan örneklerde C. jejuni saptandığı belirtilmiştir. Buna ilaveten aynı çalışmada haliç ağzındaki midyelerde, deniz suyunda ve istiridyelerle beslenen deniz kuşlarında C. lari ve UPTCs türlerinin tespit edildiği bildirilmiştir. Atık Sularda Termofilik Campylobacter Türlerinin Bulunuşu Araştırmacılar (71, 72) termofilik Campylobacter 'lerin atık sularda her zaman bulunabileceğini, bunların kaynağını insan ve hayvansal atıkların oluşturduğunu bildirmişlerdir. İtalya da atık sularda yapılan bir çalışmada (73) mayıs, haziran ve temmuz aylarında yüksek oranda termofilik Campylobacter türleri tespit edildiği belirtilmiştir. Aynı çalışmada atık sulardan alınan örneklerden 80 suş izole edildiği ve bunlardan % 66 sının C. jejuni olduğu bildirilmiştir. Aynı çalışmada, sanayi atıklarının yoğun olduğu sulardan alınan örneklerde ise C. coli nin % 69.7 düzeyiyle dominant türü oluşturduğu saptanmıştır. Şekil 3 de atık sularda aylara göre saptanan Campylobacter sayısı ile hastalanan kişi sayısı arasındaki ilişki gösterilmiştir. Şekil 3. Atık sularda aylara göre saptanan Campylobacter sayısı ile hastalanan kişi sayısı (72). Brezilya da yapılan çalışmada ise alınan 390 atık su örneğinin 169 unda (% 43.4) termofilik Campylobacter spp. izole edilmiştir (74). İngiltere de yapılan başka bir çalışmada ise atık sulardan alınan örneklerin % 73 ünde termofilik Campylobacter spp. saptandığı ve mayıs-haziran aylarında Campylobacter izole edilen örneklerin % 29 luk kısmının insan kaynaklı olduğu ve insan infeksiyonları ile Campylobacter 'lerin çevredeki artışı arasında pozitif yönde ilişki olabileceği bildirilmiştir (75). Atık Suların Yüzey Sularına Karışmasının Etkileri Arıtma tesislerinden, nehir sularına verilen atık suların nehir sularında Campylobacter sayısını artırdığı, ancak ilk verilen yerden itibaren akıntı boyunca yoğunluğun azaldığı bildirilmiştir (40). Benzer şekilde atık suların arıtılmadan deniz suyuna karışması 11
12 sonucu, deniz suyu örneklerinde kültüre edilebilir Campylobacter sayısının arttığı bildirilmiştir (34). Atık sularda bulunan Campylobacter 'lerin direkt güneş ışığı altında 15 dakikada kültüre edilemeyen forma dönüştüğü belirtilmiştir (63). C. jejuni 'nin atık sularda canlılığını sürdürebilmesinin yılın belirli mevsimlerine göre değişkenlik gösterdiği, etkenin haziran ve temmuz aylarında birkaç dakika canlılığını sürdürmesine karşın, aralık ve ocak aylarında bu sürenin 4 saatin üzerine çıktığı saptanmıştır. Bununda Campylobacter 'lerin UV ışınlarından diğer bakterilere göre daha fazla etkilenmesinden kaynaklandığı bildirilmiştir (76). Bu derlemenin içeriğinden de anlaşılacağı gibi, özellikle işlem görmemiş değişik göl, nehir, yapay göletler, haliç ve atık sularda termofilik Campylobacter insidensinin yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu suların işlenmeden kullanılması halk sağlığı açısından büyük risk teşkil edecektir. Buna ilaveten, şehir şebeke sularının çevresel kontaminasyon kaynaklarına maruz bırakılmaması ve yeterli dezenfeksiyon işlemlerinden sonra kullanıma sunulması önemlidir. Kaynaklar 1- Anonymous Wild Birds, Flies, and Rodents as Reservoirs of Campylobacter spp. on Dairy Farm. Erişim:[ Erişim tarihi: 22 Mayıs Mead, P. S., Slutsker, L., Dietz, V., Mccaig, L. F., Bresee, J. S., Shapiro, C Food- Related illness and death in the United States. Emerg. Infect. Dis. 5 (5): Sopwith, W., Ashton, M., Frost, J.A., Tocque, K., O brien, S., Regan, M., Syed, Q Enhanced surveillance of Campylobacter infection in the North West of England J. Infect. 46: Waldenström, J., Broman, T., Carlsson, I., Hasselquist, D., Achterberg, R. P., Wagenaar, A., Olsen, B Prevalence of Campylobacter jejuni, Campylobacter lari, and Campylobacter coli in different ecological guilds and taxa of migrating birds. Appl. Environ. Microbiol. 68 (12): Kuusi, M., Klemets, P., Miettinen, I., Laaksonen, I., Sarkkinen, H., Hänninen, M. L., Rautelin, H., Kela, E., Nuorti, J. P An outbreak of gastroenteritis from a nonchlorinated community water supply. J. Epidemiol. Comm. Health. 58: Hubert, P., Wim, A.C., Nicole, V. B., Birgitta, D., Rigter, E., Price, J., Woodward, D., Rodger., F. G., Johnson, W. M., Wagenaar, J. A., Jacobs, C., Verbrugh, H. A., Belkum, A Molecular characterization of Campylobacter jejuni from patients with Guillain-Barré and Miller Fisher Syndromes. J. Clin. Microbiol. 38 (6): Nachamkın, I., Ho, T Campylobacter species and Guillain- Barré syndrome. Clin. Microbiol. Rev. 11: Skirrow, M. B Campylobacter. Lancet. 336: Studahl, A., Anderson, Y Risk factors for indigenous Campylobacter infection: a Swedish case- control study. Epidemiol Infect. 125: Ursing, J. B., Lior, H., Owen, R. J Proposal of minimal standards for describing new species of the family Campylobacteriacea. Int. J. Syst. Bacteriol. 44: Vandamme, P., De Ley, J Proposal for a new family, Campylobacteraceae. Int. J. Syst. Bacteriol. 41:
13 12- Skirrow, M. B Diseases due to Campylobacter, Helicobacter and related bacteria. J. Comp. Path. 111: Bolton, F. J., Coates. D A comparison of microaerobic systems for the culture of Campylobacter jejuni and Campylobacter coli. Eur. J. Clin. Microbiol. 2: Corry, J. E. L., Post, D.E., Colin, P., Laisney, M. J Culture media for the isolation of campylobacters. Int. J. Food Microbiol. 26: Doyle, M. P Association of Campylobacter jejuni with laying hens and eggs. Appl. Environ. Microbiol. 47: Stern, N. J., Wojton, B., Kwiatek, K A differential-selective medium and dry icegenerated atmosphere for recovery of Campylobacter jejuni. J. Food Protect. 55: Holländer, R Characterization of Campylobacter jejuni/coli-isolates from human faeces. Zbl. Bakt. Hyg. 258: Bovill, R. A., Mackey, B. M Resuscitation of non-culturable cells from aged cultures of Campylobacter jejuni. Microbiol. 143: Cappelier, J. M., Lazaro, B., Rossero, A., Fernandez-Astorga, A., Federighi, M Double staining (CTC-DAP) for detection and enumeration of viable but non-culturable Campylobacter jejuni cells. Vet. Res. 28: Rollins, D. M., Colwell, R. R Viable but nonculturable stage of Campylobacter jejuni and its role in survival in the naturalaquatic environment. Appl. Environ. Microbiol. 52: Barer, M. R Viable but non-culturable and dormant bacteria: time to resolve an oxymoron and a misnomer. J. Med. Microbiol. 46: Beumer, R. R., De Vries, J., Rombouts, F. M Campylobacter jejuni non-culturable cells. Int. J. Food Microbiol. 15: Thomas, C., Hill, D., Mabey, M Culturability, injury and morphological dynamics of thermophilic Campylobacter spp. within a laboratory-based aquatic model system. J. Appl. Microbiol. 92: Cappelier, J. M., Minet, J., Magras, C., Colwell, R. R., Federighi, M Recovery in embryonated eggs of viable but nonculturable Campylobacter jejuni cells and maintenance of ability to adhere to hela cells after resuscitation. Appl. Environ. Microbiol. 65: Buswell, C. M., Herlihy, Y. M., Lawrence, M. L., Mcguiggan, J. T. M., Marsh, P. D., Keevil, C. W., Leach, S. A Extended survival and persistence of Campylobacter spp. in water and aquatic biofilms and their detection by ımmunofluorescent-antibody and -rrna staining. Appl. Environ. Microbiol. 64 (2): Trachoo, N., Frank, J.F., Stern, N.J Survival of Campylobacter jejuni in biofilms isolated from chicken houses. J. Food Protect. 65: Jones, K Campylobacters in water, sewage and the environment. J. Appl. Microbiol. 90: Anonymous Campylobacter and Drinking Water from Private Wells. Erişim: [ Erişim tarihi: 17 Haziran Moore, J., Caldwell, P., Millar, B Molecular detection of Campylobacter spp. in drinking, recreational and environmental water supplies. Int. J. Hyg. Environ. Health. 204 (2-3):
14 30- Said, B., Wright, F., Nichols, G. L., Reacher, M., Rutter, M Outbreaks of infectious disease associated with private drinking water supplies in England and Wales Epidemiol. Infect. 130 (3): Carter, A. M., Pacha, R. E., Clark, G. W., Williams, E. A Seasonal occurrence of Campylobacter spp. in surface waters and their correlation with standard indicator bacteria. Appl Environ. Microbiol. 53 (3): Levesque, B., Brousseau, P., Bernier, F. Dewailly, E., Joly, J Study of the bacterial content of ring-billed gull droppings in relation to recreational water quality. Water Res. 34: Anonymous Waterborne zoonoses: identification, cases and control. Erişim: [ Erişim tarihi: 22 Mayıs Jones, K., Betaieb, M., Telford, D. R Correlation between environmental monitoring of thermophilic campylobacters in sewage efluent and the incidence of Campylobacter infection in the community. J. Appl. Bacteriol. 69: Obiri-Danso, K., Jones, K Distribution and seasonality of microbial indicators and thermophilic campylobacters in two freshwater sites on the river Lune in north west England. J. Appl. Microbiol. 87: Stanley, K.N., Wallace, J.S., Currıe, J.E., Diggle, P.J., Jones, K The seasonal variation of thermophilic campylobacters in beef cattle, dairy cattle and calves. J. Appl. Microbiol. 85: Goss, M. J., Barry, D. A. J Groundwater quality responsible agriculture and public perceptions. J. Agricult. Environ. Ethics. 8: Korhonen, L.K., Martikainen, P. J Comparison of the survival of Campylobacter jejuni and Campylobacter coli in culturable form in surface water. Can. J. Microbiol. 37 (7): Hudson, J. A., Nicol, C., Wright, J., Whyte, R., Hasell, S. K Seasonal variation of Campylobacter types from human cases, veterinary cases, raw chicken, milk and water. J. Appl. Microbiol. 87: Bolton, F. J., Coates, D., Hutchinson, D.N., Godfree, A. F A study of thermophilic campylobacters in a river system. J. Appl. Bacteriol. 62: Popowski J., Lekowska-Kochanik, A., Korsak, D The incidence of heat tolerant Campylobacter in rivers and lakes of the Warsaw region. Roczn. Panstwo. Zakladu Hig. 48: Savill, M.G., Hudson, J. A., Ball, A., Klena, J. D., Scholes, P., Whyte, R. J., Mccormick, R. E., Jankovic, D Enumeration of Campylobacter in New Zealand recreational and drinking waters. J. Appl. Microbiol. 91(1): Koenraad, P. M., Ayling, R., Hazeleger, W. C., Rombouts, F. M., Newell, D. G The speciation and subtyping of Campylobacter isolates from sewage plants and waste water from a connected poultry abattoir using molecular techniques. Epidemiol. Infect. 115 (3): Martikainen, P. J., Korhonen, L. K., Kosunen, T. U Occurrence of thermophilic campylobacters in rural and urban surface waters in central Finland. Water Research. 24: Brennhovd, O., Kapperud, G., Langeland, G Survey of thermotolerant Campylobacter spp. and Yersinia spp. in three surface water sources in Norway. Int. J. Food Microbiol. 15:
15 46- Schaffter, N., Parriaux, A Pathogenic-bacterial water contamination in mountainous catchments. Water Res. 36(1): Yang, C., Jiang, Y., Huang, K., Zhu, C., Yin, Y Application of real-time PCR for quantitative detection of Campylobacter jejuni in poultry, milk and environmental water. Fems. Immun. Med. Microbiol. 38: Mawer, S. L Campylobacters in man and the environment in Hull and East Yorkshire. Epidemiol. Infect. 101 (2): Pearson, A.D., Greenwood, M., Healing, T.D., Rollins, D., Shahamat, M., Donaldson, J., Colwell, R.R Colonization of broiler chickens by waterborne C. jejuni. Appl. Environ. Microbiol. 59: Vande Giessen, A. W., Boemberg, B. P. M., Rıtmeester, W. S., Tilburg, J. J. H. C Epidemiological study on risk factors and risk reducing measures for Campylobacter infections in Dutch broiler flocks. Epidemiol. Infect. 96: Stanley, K.N., Cunningham, R., Jones, K Thermophilic campylobacters in ground water. J. Appl. Microbiol. 85: Stanley, K. N., Jones, K Cattle and sheep farms as reservoirs of Campylobacter. J. Appl. Microbiol. 94: Koenraad, P. M. F. J., Rombouts, F. M., Notermans, S. H. W Epidemiological aspects of thermophilic Campylobacter in waterrelated environments: a review. Water Environ. Res. 69: Thomas, C., Gibson, H., Hill, D. J., Mabey, M Campylobacter epidemiology: an aquatic perspective. J. Appl. Microbiol. Sympo. Suppl. 85: Aho, M., Kurki, M., Rautelin, H., Kosenun, T. U Waterborne outbreak of Campylobacter enteritis after outdoors infantry drill in Utti, Finland. Epidemiol. Infect. 103: Vogt, R. L., Sours, H. E., Barrett, T., Feldman, R. A., Dickinson, R. J., Witherell, L Campylobacter enteritis associated with contaminated water. Ann. Intern. Med. 96 (3): Mentzing, L. O Waterborne outbreaks of Campylobacter enteritis in central Sweden. Lancet. 15: Anonymous Opinion of the Scientific Panel on Biological Hazards on the request from the Commission related to Campylobacter in animals and foodstuffs. Erişim: [ Erişim tarihi: 2 Haziran Palmer, S. R., Gully, P. R., White, J. M., Pearson, A. D., Suckling, W. G., Jones, D. M., Rawes, J. C., Penner, J. L Water-borne outbreak of Campylobacter gastroenteritis. Lancet. 1: Andersson, Y., De Jong, B., Studahl, A Waterborne Campylobacter in Sweden: The cost of an outbreak. Water Microbiol. 35: Smith, A., Reacher, M., Smerdon, W., Adak, G. K., Nichols, G., Chalmers, R. M Outbreaks of waterborne infectious intestinal disease in England and Wales, Epidemiol Infect. 11: Diergaardt, S. M., Venter, S. N., Spreeth, A., Theron, J., Brozel, V. S The occurrence of campylobacters in water sources in South Africa. Water Res. 38 (10): Obiri-Danso, K., Paul, N., Jones, K The effects of UVB and temperature on the survival of natural populations and pure cultures of Campylobacter jejuni, Camp. coli, Camp. 15
16 lari and urease-positive thermophilic campylobacters (UPTC) in surface waters. J. Appl. Microbiol. 90: Bolton, F. J, Surman, S. B., Martin, K., Wareing, D. R., Humphrey, T. J Presence of Campylobacter and Salmonella in sand from bathing beaches. Environ. Microbiol. 45: Alonso, J. L., Alonso, M. A Presence of Campylobacter in Marine Waters of Valencia, Spain. Water Res. 27: Arvanitidou, M., Stathopoulos, G.A., Constantinidis, T.C., Katsouyannopoulos, V The occurrence of Salmonella, Campylobacter and Yersinia spp. in river and lake waters. Microbiol Res. 150 (2): Baffone, W., Casaroli, A., Citterio, B., Pierfelici, L., Campana, R., Vittoria, E., Guaglianone, E., Donelli, G Campylobacter jejuni loss of culturability in aqueous microcosms and ability to resuscitate in a mouse model. Int. J. Food Microbiol. 107 (1): Jones, K., Howard, S., Wallace, J. S Intermittent shedding of thermophilic campylobacters by sheep at pasture. J. Appl. Microbiol. 86: Obiri-Danso, K., Jones, K Intertidal sediments as reservoirs for hippurate negative campylobacters, salmonellae and faecal indicators in three EU recognised bathing waters in North West England. Water Res. 34 (2): Bordalo, A. A., Onrassami, R., Dechsakulwatana, C Survival of faecal indicator bacteria in tropical estuarine waters (Bangpakong River, Thailand ). J. Appl. Microbiol. 93: Arimi, S.M., Fricker, C.R., Park, R Occurrence of thermophilic campylobacters in sewage and their removal by treatment processes. Epidemiol. Infect. 101: Stampi, S., De Luca, G., Varoli, O., Zanetti, F.W., Mochmann, H., Richter, U., Dobberkau, H. J Occurrence, removal and seasonal variation of thermophilic campylobacters and Arcobacter in sewage sludge. Zent. Hyg. Umweltmed. 202: Stampi, S., De Varoli, O., Luca, G., Zanetti, F Occurrence, removal and seasonal variation of thermophilic campylobacters in a sewage treatment plant in Italy. Zent. Hyg. Umweltmed. 193: Filgueiras, A. L., Hofer, E Diversity of Campylobacter isolates from three activated sludge systems. Mem. Inst. Oswaldo Cruz. 93 (3): Jones, K., Telford, D.R On the trail of a seasonal microbe. New Scientist. 130: Wallace, J.S., Stanley, K.N., Jones, K Seasonal effects of natural sunlight on the survival of C. jejuni, E. coli, S. enteritidis and Cl. pneumoniae. Acta Gastro-Enterologica 56:
ORNOVA VET. KONT.VE ARS.ENS.
Campylobacteriacea Familyası DOÇ.DR. HALIL IBRAHIM ATABAY İZMİR R YÜKSEK Y TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ GIDA MÜHENDM HENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Campylobacteriacea 1. Genel Özellikler 2. Yaptığı Hastalıklar 3. Epidemiyolojisi
DetaylıTermofilik kampilobakterler
Kampilobakteriyoz Termofilik kampilobakterler C.jejuni C.coli C.lari (insan) C.upsaliensis (köpek) 42 0 C de üreme % 3 lük süksinik asit % 0.5 lik guluteraldehid Su tankları ve daldırma kazanlarında klor
DetaylıGıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları Dr. Serap Şimşek-Yavuz İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
DetaylıEnterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi
Enterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi Escherichia coli Enterobacteriaceae familyasında Gram negatif Mezofil E. coli Min.-Maks. Opt. Sıcaklık( o C) 7-45 37 ph değeri 4.4-9.0
DetaylıDünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları
Dünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları MEHMET YÜKSEL1*, SELAHATTİN SERT2, ARZU KAVAZ YÜKSEL3 1ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ HINIS MESLEK YÜKSEKOKULU GIDA İŞLEME BÖLÜMÜ,
Detaylıİmmun sistemi baskılanmış hasta popülasyonunun artması Tanı yöntemlerinin gelişmesi 1990 lı yıllardan sonra yayın sayısında artış Son beş yılda pik
1 İmmun sistemi baskılanmış hasta popülasyonunun artması Tanı yöntemlerinin gelişmesi 1990 lı yıllardan sonra yayın sayısında artış Son beş yılda pik yaptı 2 TDM lerin insandan insana veya hayvandan insana
DetaylıGIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI
GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI Doç. Dr. Pınar ŞANLIBABA Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Doğal veya az işlem görmüş ve katkı
DetaylıVİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013
VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda
DetaylıKANATLI HAYVANLARDA AVIAN INFLUENZA (=TAVUK VEBASI)
KANATLI HAYVANLARDA AVIAN INFLUENZA (=TAVUK VEBASI) Avian Influenza (AI), uluslararası bir problemdir Etken Orthomyxoviridae, Influenza A virusu Influenza virusları A, B, C olmak üzere üç gruba ayrılmıştır.
DetaylıTürkiye de Su Kaynaklı Tularemi Salgınlarının Değerlendirilmesi
Türkiye de Su Kaynaklı Tularemi Salgınlarının Değerlendirilmesi Murat Kutlu, Çağrı Ergin, Selda Sayın Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim
DetaylıSU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI
SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 1 Dersin Amacı: Su ve besinler ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak. 2 Dersin Öğrenim Hedefleri Su ve
DetaylıPİLİÇ KÜMESLERİ VE KESİMHANELERİNDE CAMPYLOBACTER JEJUNI KONTAMİNASYONUNUN BELİRLENMESİ
Araştırma Makalesi/Original Article PİLİÇ KÜMESLERİ VE KESİMHANELERİNDE CAMPYLOBACTER JEJUNI KONTAMİNASYONUNUN BELİRLENMESİ Detection of Campylobacter jejuni Contamination in Poultry Houses and Slaughterhouses
DetaylıLEGIONELLA: NE YAPMALI?
LEGIONELLA: NE YAPMALI? Dr. Haluk Erdoğan Başkent Üniversitesi Alanya Araştırma ve Uygulama Merkezi Çıkar Çatışması Son üç yıl içerisinde Bir ticari kuruluşla çalışma, mal ortaklığı Danışmanlık, danışma
DetaylıBornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Gıda ve Yemlerde Salmonella Gelişimi imi ve Analiz Metotları Şebnem Ö Budak 08-09 09 Ekim 2008, İzmir Salmonella spp. Salmonella spp., enterobacteriaceae familyası üyesi, fakültatif anaerob, gram negatif,
DetaylıGıdalarda Escherichia coli Olmayan Fekal Koliformlar Üzerine bir Araştırma 1
Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi Yıl: 2004 Cilt: 02 Sayı: 02 Sayfa: 1-5 www.mikrobiyoloji.org/pdf/702040201.pdf Gıdalarda Escherichia coli Olmayan Fekal Koliformlar Üzerine bir Araştırma 1 Hilal B.
DetaylıYoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri
Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
DetaylıDr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen
DetaylıGİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60
Dr. Tolga BAŞKESEN GİRİŞ Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi ABD de yılda 200.000 KDE, mortalite % 35-60 Erken ve doğru tedavi ile mortaliteyi azaltmak mümkün GİRİŞ Kan
DetaylıSU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI
SU ÜRÜNLERİ SAĞLIĞI BÖLÜM BAŞKANLIĞI Hacı SAVAŞ-SÜMAE, Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanı Su Ürünleri Sağlığı Bölüm Başkanlığı enstitümüz bünyesinde faaliyet gösteren bölümlerden birisidir. 2000 yılı başından
DetaylıERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?
ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı
DetaylıKeçi Sütü Kalite Fiyatlandırma Sistemlerinde Somatik Hücre Sayısı Başak ÇETİNEL, Halit KANCA
Keçi Sütü Kalite Fiyatlandırma Sistemlerinde Somatik Hücre Sayısı Başak ÇETİNEL, Halit KANCA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji AD. 12. Gıda Kongresi Edirne, 05-07 Ekim 2016 1
DetaylıHollanda da Avian Influenza nın İzleme (Monitoring) ve Sürveyansı. Ruth Bouwstra DVM PhD GD Animal Health
Hollanda da Avian Influenza nın İzleme (Monitoring) ve Sürveyansı Ruth Bouwstra DVM PhD GD Animal Health Hollanda Hollanda; küçük bir ülke İhracatçı ülke: ürünler Tarımsal gıda endüstrisinden ihraç edilen
DetaylıDoç.Dr. SERAP SAVAŞAN
Doç.Dr. SERAP SAVAŞAN Veteriner Fakültesi Klinik Öncesi Bilimleri Bölümü Veterinerlik Mikrobiyolojisi Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri Veteriner Fakültesi Klinik Öncesi Bilimleri Bölümü 1997-2001 Doktora
Detaylı7. Yayınlar 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)
halilatabay@iyte.edu.tr 0232 750 6282 PROF. DR. HALİL İBRAHİM ATABAY 1. Adı Soyadı: Halil İbrahim Atabay 2. Doğum Tarihi: 05.11.1969 3. Unvanı: Prof. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans/Y.Lisans
DetaylıEnzimlerinin Saptanmasında
Gram Negatif Bakterilerde Karbapenemaz Enzimlerinin Saptanmasında OXA-48 K-Se T, Blue-Carba Test ve PCR Testlerinin Etkinliğinin Karşılaştırılması Ayham Abulaila, Fatma Erdem, Zerrin Aktaş, Oral Öncül
DetaylıYoğun Bakımlarda İnfeksiyon Kontrolü: Haricen Klorheksidin Uygulanmalı mı?
Yoğun Bakımlarda İnfeksiyon Kontrolü: Haricen Klorheksidin Uygulanmalı mı? Dr. Funda YETKİN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Sunum Planı Klorheksidin
DetaylıBiyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır.
Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Birbirine bağlı bu hücreler genellikle kendilerince üretilen hücre dışı
DetaylıKIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU Hamza KADI Veteriner Hekim Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Viroloji Laboratuvarı Tarihçe 12. yy da bugünkü Tacikistan bölgesinde
DetaylıAsist. Dr. Ayşe N. Varışlı
Asist. Dr. Ayşe N. Varışlı 1 GİRİŞ: İshal tüm dünyada, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır Akut ishal, özellikle çocuk ve yaşlı hastalarda önemli
DetaylıPaketlenmiş tavuk etlerinden hareketli Aeromonas türlerinin saptanması*
Paketlenmiş tavuk etlerinden hareketli Aeromonas türlerinin saptanması* Seher AYTAN**, Belgin SARIMEHMETOĞLU** Öz: Bu çalışmada Ankara nın değişik semtlerindeki marketlerden alınan paketlenmiş 30 tavuk
DetaylıBAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ
BAL ÜRETİM SÜRECİNDE KRİTİK KONTROL NOKTALARININ BELİRLENMESİ, SEKONDER KONTAMİNASYON KAYNAKLARININ ve TEHLİKELERİN TANIMLANMASI, RİSK FAKTÖRLERİNİN VE KORELASYON İLİŞKİLERİNİN ORTAYA KONMASI Hayrettin
Detaylıİlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi
Tarihçe İlk «sarı renkli koliform» olarak 1929 da rapor edildi Bebekte septisimiyaya neden olmuştur 1958 ve 1961 de İngiltere de yine iki ölümcül menenjit vakasına neden olmuştur Enterobacter sakazakii
DetaylıKırmızı Tavuk Biti (Dermanyssus gallinea, Tavuk Akarı)
Kırmızı Tavuk Biti (Dermanyssus gallinea, Tavuk Akarı) - İnfeksiyöz Hastalıkların Bulaşma ve Yayılmasında Potansiyel Tehlike - Kırmızı tavuk biti ( Dermanyssus gallinae ) evcil kümes hayvanlarında özellikle
DetaylıBRUSELLOZUN ÖNLENMESİ VE KONTROLÜ. Yrd.Doç.Dr. Ahmet DİNÇOĞLU
BRUSELLOZUN ÖNLENMESİ VE KONTROLÜ Yrd.Doç.Dr. Ahmet DİNÇOĞLU Bu Hastalık Neden Çok Önemlidir! Hayvanlarda Neden Olduğu Yavru Kaybı Süt Veriminde Azalma Damızlık Değeri Kaybı Kısırlık Hastalığın Çabuk Yayılması
DetaylıSalmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri
Enterobacteriaceae İnsan sağlığı açısından en önemli bakteri ailesidir. Doğal ortamları insan ve hayvan bağırsaklarıdır. Tipik klinik semptomlarla seyreden hastalığın (tifo, basilli dizanteri, veba) etkeni
DetaylıVETERİNER MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI
VETERİNER MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI VETERİNER MİKROBİYOLOJİ DOKTORA PROGRAMI (Program Kodu: 5361) Sıra No Dersin Kodu GÜZ YARIYILI Dersin Adı Z/S T U K AKTS 1. 5361101 Genel Mikrobiyoloji I 2. 5361102
DetaylıEschericia coli ile Kontamine Su
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Eschericia coli ile Kontamine Su Kaynaklı Akut Gastroenterit Vaka Artışı Görülen Bir Otel (Antalya, Ekim 2014) Uzm. Dr. Meltem AKIN Türkiye Halk Sağlığı
DetaylıBazı bakteriyel patojenlerin yumurta kabuğundan penetrasyonu*
Ankara Üniv Vet Fak Derg, 54, 2007 39 Ankara Üniv Vet Fak Derg, 54, 39-42, 2007 Bazı bakteriyel patojenlerin yumurta ndan penetrasyonu* Nejat AYDIN, Mehmet AKAN, Barış SAREYYÜPOĞLU, O. Yaşar TEL Ankara
DetaylıTürkiye nin mevcut HPAI Durumu. o Türkiye, de OIE ye HPAI yönünden arilik bildirimini yapmıştır.
Türkiye nin mevcut HPAI Durumu o Türkiye, 14.07. 2008 de OIE ye HPAI yönünden arilik bildirimini yapmıştır. Survey Çalışmaları PASİF SURVEY (1) 2005-2006 salgınlar sonrası 01/04/2006-05/02/2007 *Muayeneye
DetaylıT.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dr. Nahit YAZICIOĞLU Daire Başkanı
T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dr. Nahit YAZICIOĞLU Daire Başkanı MEVZUAT 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Kuluçkahane ve Damızlık
Detaylı(Hastane Kökenli) SAĞLIK HİZMETİ İLİŞKİLİ İNFEKSİYONLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
(Hastane Kökenli) SAĞLIK HİZMETİ İLİŞKİLİ İNFEKSİYONLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ VE RİSK FAKTÖRLERİ Dr Vildan AVKAN-OĞUZ Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
DetaylıZoonotik Tüberküloz (1)
Zoonotik Tüberküloz (1) (Dünya Akciğer Sağlğı Kongresi öncesi Londra da yapılan toplantının sonuçları) Besin ve hayvan kaynaklı tüberküloza (zoonotik TB) ye karşı ilk kez mücadele çağrısı yapıldı. 30.09.2016
DetaylıBruselloz: GüncelLiteratürler EşliğindeGüncelleme
Bruselloz: GüncelLiteratürler EşliğindeGüncelleme Dr. Tuba TURUNÇ Başkent Üniversitesi Dr. Turgut Noyan Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji EKMUD Çukurova
DetaylıVibrio cholera Vibrionaceae familyasından Gram-negatif Kıvrık, basil 1-3μm boy, μmen Tekil polar flagella Enterik bakterilerle ortak özelli
KOLERA Etken, Epidemiyoloji Yrd.Doç.Dr.Hakan Erdem Gülhane Askeri Tıp Akademisi İnf.Hast. ve Kl. Mik. Vibrio cholera Vibrionaceae familyasından Gram-negatif Kıvrık, basil 1-3μm boy, 0.5-0.80.8 μmen Tekil
DetaylıBornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Avian Influenza Kuş Gribi Tavuk Vebası Hastalığı Dr.Fethiye ÇÖVEN Uzm.Veteriner Hekim Bornova VKAE Kanatlı Hastalıkları Teşhis Laboratuvarı Avian Influenza Tavuk Vebası, Kuş Gribi olarak da bilinen Avian
DetaylıDünyada ve Türkiyede Tularemi. Prof. Dr. Okan Töre Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D.
Dünyada ve Türkiyede Tularemi Prof. Dr. Okan Töre Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji A.D. Tarihçe Hastalık ilk kez 1911 de G.W. McCoy tarafından Tulare kasabasında yer sincaplarında
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Deney Laboratuvarı Adresi : Yokuşbaşı Mah. Emin Anter Bulvarı No:43/B BODRUM 48400 MUĞLA / TÜRKİYE Tel : 0252 313 20 06 Faks : 0252 313 20 07 E-Posta : info@akademi-lab.com
DetaylıRiskli Ünitelerde Yatan Hastalarda Karbapenemaz Üreten Enterobacteriaceae taranması
Riskli Ünitelerde Yatan Hastalarda Karbapenemaz Üreten Enterobacteriaceae taranması BD MAX CRE Assay Yöntemi İle Karşılaştırmalı Bir Çalışma Ayşe Nur Sarı 1,2, Sema Alp Çavuş 1, Dokuz Eylül Enfeksiyon
DetaylıT.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI I. YIL
I. YIL I II FİZ-101 Z FİZİK PHYSICS (3+0)-3 4 KİM-101 Z KİMYA I CHEMISTRY I (2+2)-3 5 MAT-101 Z MATEMATİK I MATHEMATICS I (3+0)-3 4 CM-101 Z ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ INTRODUCTION TO ENVIRONMENTAL ENGINEERING
Detaylı10. Campylobacter jejuni
10. Campylobacter jejuni Prof. Dr. A. Kadir HALKMAN Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü GDM310 Gıda Mikrobiyolojisi II Ders notu 10. 10.01. Tanımı Daha öncesinde sığır ve
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ TAVUK ETİNDEN TERMOFİLİK CAMPYLOBACTER TÜRLERİNİN İZOLASYONU VE TANIMLANMASI GIDA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2010 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
DetaylıMÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ I. YIL
I. YIL I II (ECTS) Fİ-101 FİİK PHYSICS (3+0)-3 4 KİM-101 KİMYA I CHEMISTRY I (2+2)-3 5 MAT-101 MATEMATİK I MATHEMATICS II (3+0)-3 4 CM-101 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ INTRODUCTION TO ENVIRONMENTAL ENGINEERING
DetaylıÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ. Koliform Bakteri Grubunun Tanımı
ÇOKLU TÜP FERMANTASYON YÖNTEMİ İLE TOPLAM KOLİFORM TAYİNİ Koliform Bakteri Grubunun Tanımı Koliform grubunu oluşturan bakteriler; tamamı aerobik veya fakültatif anaerobik olan, gram negatif, spor oluşturmayan,
DetaylıARAŞTIRMA (Research Report)
ARAŞTIRMA (Research Report) Anadut OF, Gümüşsoy SK KAYSERİ DE TÜKETİME SUNULAN KANATLI ETLERİNDEN ARCOBACTER SPP. NİN İZOLASYONU* Isolatıon of Arcobacter spp. From Poultry Carcasses Put on Consumption
DetaylıAsidik suyun özellikleri. Alkali suyun özellikleri. ph > 11 ORP < -800mV Cl içermez. ph < 2,7 ORP < 1100mV Cl derişimi: 10-80 ppm
Et Endüstrisinde Elektrolize Yükseltgen Su Uygulaması Cem Okan ÖZER, Birol KILIÇ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ Elektrolize yükseltgen su Kontaminasyon=problem Bakteriler otostopçudur.
DetaylıHAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI
TÜRKİYE 12. GIDA KONGRESİ 05-07 EKİM 2016; EDİRNE HAYVANSAL GIDALARDA LISTERIA TÜRLERİNİN VARLIĞININ KONVANSİYONEL VE İMMUNOLOJİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI Ayla EYİ GENCAN *, İlker Turan AKOĞLU, İbrahim
DetaylıT.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK VE MĠMARLIK FAKÜLTESĠ, ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ, AKADEMĠK YILI ÖĞRETĠM PLANI / T.
T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK VE MĠMARLIK FAKÜLTESĠ, ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ, 2017-2018 AKADEMĠK YILI ÖĞRETĠM PLANI / T.C. NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITY ENGINEERING AND ARCHITECTURE
DetaylıKüreselleşmede Bulaşıcı Hastalıkların Kontrolü
Küreselleşmede Bulaşıcı Hastalıkların Kontrolü Prof. Dr. A. Sesin KOCAGÖZ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları 1 Nisan 2013 Tarihinde Acıbadem Üniversitesi 4.Geleneksel Bilgi Güncelleme
DetaylıYrd. Doç. Dr. Tuba ŞANLI
Yrd. Doç. Dr. Tuba ŞANLI Genel olarak gözle net olarak görülemeyecek kadar küçük canlıları inceleyen ve onları konu olarak ele alan bilim dalıdır. Gözle ayırt edilemeyen canlılar; Virüsler, bakteriler,
Detaylı1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıBOZKIR (KONYA, TÜRKİYE) IN İÇME SULARINDA FEKAL KİRLİLİK İNDİKATÖRÜ BAKTERİLERİN TESPİTİ
BOZKIR (KONYA, TÜRKİYE) IN İÇME SULARINDA FEKAL KİRLİLİK İNDİKATÖRÜ BAKTERİLERİN TESPİTİ Tufan AKYÜZ * Emine ARSLAN ** Öz Bu çalışmada Konya ili Bozkır ilçesinin içme sularının fekal indikatör bakterilerinin
DetaylıŞEBEKE SULARINDA CL. PERFRİNGENS İN BİR İNDİKATÖR OLARAK ARAŞTIRILMASI. Yazarlar: Özlem Terzi, Yıldız Pekşen
ŞEBEKE SULARINDA CL. PERFRİNGENS İN BİR İNDİKATÖR OLARAK ARAŞTIRILMASI Yazarlar: Özlem Terzi, Yıldız Pekşen Giriş Sağlıklı ve temiz su; İçinde hastalık yapıcı mikroorganizmaları ve vücutta toksik etkiler
DetaylıAKTS/ ECTS KREDĠ/ CREDITS
T.C. NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK VE MĠMARLIK FAKÜLTESĠ, ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ, 2018-2019 AKADEMĠK YILI ÖĞRETĠM PLANI / T.C. NECMETTIN ERBAKAN UNIVERSITY ENGINEERING AND ARCHITECTURE
DetaylıKateter İnfeksiyonlarında Mikrobiyoloji Doç. Dr. Deniz Akduman Karaelmas Üniversitesi it i Tıp Fakültesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Kateter infeksiyonlarında etkenler; kateter
DetaylıBELEDİYE HİZMETLERİNDE ÇÖZÜM ORTAĞINIZ
BELEDİYE HİZMETLERİNDE ÇÖZÜM ORTAĞINIZ ÇÖP DEPONİ ALANLARINDA VE ÇÖP SIZINTI SUYUNDA KOKU KONTROLÜ, ÇÖP SIZINTI SUYUNUN ARITMA ÖNCESİ BOİ, KOİ, AKM DEĞERLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ Bütün dünyada olduğu gibi,
DetaylıCampylobacter jejuni nin Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı Yönünden Önemi
Derleme/Rewiev Article TAF Prev Med Bull 2010; 9(2):157-166 Campylobacter jejuni nin Gıda Güvenliği ve Halk Sağlığı Yönünden Önemi [Importance of Campylobacter jejuni for Food Safety and Public Health]
DetaylıAntibiyotik Direnç Mekanizmaları
Antibiyotik Direnç Mekanizmaları Dr. Habip Gedik S. B. Bakırköy Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Sir Samuel Luke Fieldes' THE DOCTOR, 1891.
DetaylıHastanelerde Su Kullanımı. M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org
Hastanelerde Su Kullanımı M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org Bir Çin atasözü der ki; Suyu içmeden önce, kaynağını öğren Hastanelerde infeksiyon kaynaklarını
DetaylıDünya da ve Türkiye de. İnfluenza Salgınları. Dr. Alpay Azap Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hst AD
Dünya da ve Türkiye de İnfluenza Salgınları Dr. Alpay Azap Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hst AD İnfluenza virüsü: Orthomyxovirus ailesinden, zarflı RNA virüsü. NP,
DetaylıKırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde 2008-2009 Yıllarında İzole Edilen Mikroorganizmalar ve Antibiyotik Duyarlılıkları
13 ƘŰƬƑƊ Özgün Araştırma / Original Article Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde 2008-2009 Yıllarında İzole Edilen Mikroorganizmalar ve Antibiyotik Duyarlılıkları Microorganisms
DetaylıBacillus anthracis. Hayvanlarda şarbon etkenidir. Bacillus anthracis. Gram boyama. Bacillus anthracis. Bacillus anthracis
Bacillus anthracis Gram pozitif, obligat aerop sporlu, çomak şeklinde bakterilerdir. 1µm eninde, 2-4 µm uzunluğunda, konkav sonlanan, kirpiksiz bakterilerdir. Bacillus anthracis in doğal yaşam ortamı topraktır.
DetaylıKanatlılarda Salmonella İnfeksiyonları ve Kontrolünde Temel Prensipler
Kanatlılarda Salmonella İnfeksiyonları ve Kontrolünde Temel Prensipler Prof. Dr. Mehmet Akan Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 21 Mayıs 2008, Ankara Genel Bilgi Dünya
DetaylıFebril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar
Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar Prof.Dr.Halit Özsüt İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
DetaylıDördüncü Jenerasyon Bütrat : Gustor N RGY
Dördüncü Jenerasyon Bütrat : Gustor N RGY KONU İLGİ 4. Jenerasyon Bütrat: GUSTOR N RGY Bütratların yeni bir formunun broiler sürülerindeki etkinliği TERCÜME VE DEĞERLENDİRME Trouw TR Özel Ürünler Teknik
DetaylıİÇME VE KULLANMA SULARINDA BEKLENMEYEN DURUMLAR: MALATYA ÖRNEĞİ
İÇME VE KULLANMA SULARINDA BEKLENMEYEN DURUMLAR: MALATYA ÖRNEĞİ Prof.Dr.Erkan PEHLİVAN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı erkan.pehlivan@inonu.edu.tr 26-30 Ekim 2015- Antalya İçerik
DetaylıGIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.
GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan
Detaylı2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi
2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik
Detaylıİzmir'de Piyasada Açıkta Satışa Sunulan Bazı Gıdaların Staphylococcus aureus ve Enterotoksinleri Bakımından İncelenmesi 1
Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi Yıl: 2005 Cilt: 03 Sayı: 06 Sayfa: 6 www.mikrobiyoloji.org/pdf/702050601.pdf İzmir'de Piyasada Açıkta Satışa Sunulan Bazı Gıdaların Staphylococcus aureus ve Enterotoksinleri
DetaylıSu Mikrobiyolojisi 02
İNSANİ TÜKETİM M AMAÇLI SULARDA MEMBRAN FİLTRASYON F YÖNTEMY NTEMİ İLE MİKROBM KROBİYOLOJİK K ANALİZLER Prof. Dr. Kadir HALKMAN Ankara Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümü Su Mikrobiyolojisi 02 Su Mikrobiyolojisi
DetaylıBATMAN TİCARET BORSASI
BATMAN TİCARET BORSASI 10-14 KASIM 2014 EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI & HANNOVER/ALMANYA İŞ SEYAHATİ RAPORU 1.EURO TIER 2014 TARIM VE HAYVANCILIK FUARI 1.1. FUAR İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Euro
DetaylıETKEN ÖZELLİKLERİ SARS KUŞKULU KULU VE DAMLACIK AN ENFEKSİYONLARDA DAS. Etkeni SARS-CoV olan, bulaşıcı ve ağır seyirli atipik bir pnömoni türüdür.
SARS KUŞKULU KULU VE DAMLACIK ÇEKİRDEĞİ İLE BULAŞAN AN ENFEKSİYONLARDA DAS YÖNETİMİ Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) = Ciddi ani başlangıçlı solunumsal sendrom Etkeni SARS-CoV olan, bulaşıcı ve
Detaylılaboratuar muayeneleri esastır.
Brucella ların neden olduğu Brucellosis; sığır, koyun, keçi, domuz, koç vs. gibi hayvanlarda, özellikle, testis, meme, uterus gibi genital organlara yerleşerek yavru atmalara ve infertiliteye yol açan
DetaylıSU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ
SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar
DetaylıEkonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI. Mayıs Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli
Ekonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI Source: Pexels Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli Ödeme Davranışları, Euler Hermes Ekonomik Araştırmalar YÖNETİCİ ÖZETİ
DetaylıOrganik Gıdalarda Gıda Güvenliği. Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü MANİSA
Organik Gıdalarda Gıda Güvenliği Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü MANİSA Organik Gıda; Yetiştirilmesinde ve işlenmesinde tohumdan son
DetaylıSIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ LUMPY SKIN DISEASE (LSD) Hastalık Kartı. Hazırlayan. Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim
SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ LUMPY SKIN DISEASE (LSD) Hastalık Kartı Hazırlayan Dr. M. Fatih BARUT Vet. Hekim Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Virolojik Teşhis Laboratuvarı Etken: Etken,
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü BRUSELLOZİS (Dünyadaki ve Ülkemizdeki durum; Yapılan Çalışmalar) Dr. Vet. Hekim Ramazan UZUN Vet. Hekim İbrahim KÖŞKER Vet. Hekim Ahmet SAFRAN
DetaylıMine Doluca Dereli Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim
CANDIDA TÜRLERİNDE DİRENÇ EPİDEMİYOLOJİSİ Mine Doluca Dereli Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı İYİ Kİ DOĞDUNUZ MİNE HOCA GİRİŞ İnvaziv fungal infeksiyonların ve antifungal
DetaylıLisans Kimya Çukurova Üniversitesi 1991. Yüksek Lisans Çevre Mühendisliği Çukurova Üniversitesi 1997
1. Adı Soyadı: Turan YILMAZ 2. Doğum Tarihi: 1964 3. Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Kimya Çukurova Üniversitesi 1991 Yüksek Lisans Çevre Mühendisliği Çukurova
DetaylıANTRAKS (ŞARBON) septisemik, bulaşıcı, zoonoz
ANTRAKS (ŞARBON) septisemik, bulaşıcı, zoonoz ÖLÜMden hemen önce ya da sonra doğal boşluklardan KAN PIHTILAŞMAMA KOYU RENK alma DALAKta büyüme ÖDEM ETİYOLOJİ Bacillus anthracis Gram pozitif kapsüllü *
DetaylıTİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;
TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden
Detaylı6 yaşındaki erkek hasta İstanbul da yaşıyor Son üç gündür.geçmeyen bulantı.kas ağrısı.karın krampları.ishal şikayetleriyle hastaneye götürülüyor
UZMANIYLA TARTIŞMA Olgularla Klinik Bakteriyoloji: Sindirim Sistemi Prof. Dr. Betigül ÖNGEN İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Olgu Sunumu Olgu 6 yaşındaki erkek hasta İstanbul
DetaylıDOĞAL MĠNERALLĠ SULARIN ĠNSAN SAĞLIĞINA UYGUNLUĞUNUN MĠKROBĠYOLOJĠK YÖNDEN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
DOĞAL MĠNERALLĠ SULARIN ĠNSAN SAĞLIĞINA UYGUNLUĞUNUN MĠKROBĠYOLOJĠK YÖNDEN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Bil.Uz.Sevinç ERTAġ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüketici Güvenliği Laboratuvarları Daire BaĢkanlığı Su ve Gıda
DetaylıM50 otomatik tanımlama Ve duyarlılık testi
BD Phoenix M50 otomatik tanımlama Ve duyarlılık testi Performans Tanımlama Tanımlama için 45 kromojenik ve florojenik sübstrat kullanılır. Cihazdaki inkübasyon ve deteksiyon sürecinde ek reaktif eklenmesi
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : Karamehmet Mah. 11. sk. No:21/B/4 MENTEŞE 48000 MUĞLA/TÜRKİYE Tel : 0252 818 02 00 Faks : 0 E-Posta : ekosistemege@gmail.com Website
DetaylıDOKTORA DERS BİLGİLERİ
DOKTORA DERS BİLGİLERİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ I. GENEL BİLGİLER Ders Adı ÇEM 624 Yüzeysel Su Kalitesi Modellemesi Seçmeli DERS SAATİ: 3 Dönemi Bölümü Ders
DetaylıTüketime Sunulan Çeşitli Gıda Gruplarının Bacillus cereus ile Kontaminasyonu, Korelasyonu ve Halk Sağlığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması 1
MSc. Fatih ÇAKMAK Aybak Natura Gıda Analiz Laboratuarı, İzmir Tüketime Sunulan Çeşitli Gıda Gruplarının Bacillus cereus ile Kontaminasyonu, Korelasyonu ve Halk Sağlığı Üzerine Etkilerinin Araştırılması
DetaylıHindi etinden kaynaklanan başlıca bakteriyel infeksiyon ve intoksikasyonlar
Ankara Üniv Vet Fak Derg, 56, 47-54, 2009 Derleme / Review Hindi etinden kaynaklanan başlıca bakteriyel infeksiyon ve intoksikasyonlar Özlem İŞERİ, İrfan EROL Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi,
DetaylıTavuk yetiştiriciliği
Tavuk yetiştiriciliği Günümüzde tavukçuluk tüm dünyada yüksek verimli hibrit tavuklarla yapılmaktadır. Bir çok ülkede insanların tükettiği hayvansal proteinin yaklaşık 1/3-1/4 ü tavuk ve tavuk ürünlerinden
Detaylı