D.E.Ü...B.F.Dergisi Cilt:20 Say:1, Yl:2005, ss:43-62

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "D.E.Ü...B.F.Dergisi Cilt:20 Say:1, Yl:2005, ss:43-62"

Transkript

1 D.E.Ü...B.F.Dergisi Cil:20 Say:1, Yl:2005, ss:43-62 TÜRKYE NN YATAY VE DKEY ENDÜSTR-Ç DI TCARET * Nevza MEK (** ) ÖZET Endüsri-içi d icare olgusunun ampirik olarak espi edilmesinden bu yana, söz konusu yaznda önemli gelimeler yaanmr. Son zamanlarda özellikle her bir endüsride geçerli olan mal farkllarmasna ba$l olarak endüsri-içi d icarei, yaay endüsri-içi d icare ve dikey endüsri-içi d icare olarak birbirinden ayrmann gere$i üzerinde armalar yaplmakadr. Bu çalmada sandar Grubel-Lloyd endeksinin ne zaman iki yönlü icare ile ilgilenilece$ini söylememesi nedeniyle öncelikle )ki Yönlü Ticare endeksi kullanlm, ardndan birim de$er farkll$ emelinde yaay endüsriiçi d icare ve düük-yüksek kalie dikey endüsri-içi d icare ayrm yaplmr. Yaplan ölçümler sonucunda elde edilen bulgular, Türkiye nin endüsri-içi d icarei içinde daha ziyade düük kalie dikey endüsri-içi d icarein egemen oldu$u yönündedir. Anahar Kelimeler: Yaay Endüsri-içi D$ Ticare, Dü$ük Kalie Dikey Endüsri-içi D$ Ticare, Yüksek Kalie Dikey Endüsri-içi D$ Ticare, ki Yönlü Ticare Endeksi. 1. Giri" Fakör oranlar eorisi ülkeler ne kadar az benzer ise o kadar fazla icare olacan ifade emesine ramen; Verdoorn (1960), Balassa (1963, 1966) ve Grubel (1967) gibi ampirik çal*malarda endüsriyel yaplar ve alep kalplar bakmndan birbirlerine benzeyen ülkeler arasnda sanayi mallar icareinin yüksek mikarda olduu ve bu icarein önemli bir ksmnn da ayn endüsrideki mallarn iki yönlü icareinden (endüsri-içi d* icare (E.T)) olu*uu espi edilmi*ir l yllardan iibaren E.T yi açklamaya yönelik çal*malar ararak devam emi*ir. Özellikle bu ilk çal*malarn ardndan Grubel ve Lloyd (1975), E.T olgusunun büün endüsrile*mi* ülkeler arasnda önemli olduunu gösermi*lerdir. Bu *ekildeki ampirik bulgular, d* icare ikisaçlarn icarei ekileyen ba*ka fakörlerin olabilecei dü*üncesine * Bu makale, 6im*ek in 2005 ylnda savunduu Endüsri-içi D$ Ticare (Türkiye nin Endüsriiçi D$ Ticareinin Analizi) isimli dokora ezindeki ölçümleri emel almakadr. ** Dr., D.E.Ü.,...B.F.,.kisa Bölümü, Buca-.ZM.R 43

2 Nevza 1M1EK yönelmi* ve uluslararas icare eorisinde yeni geli*melerin bir gerekçesi olmu*ur. E.T ile ilgilenen ara*rmaclarn bir bölümü, E.T nin paynn ölçümü üzerine younla*m*lar ve E.T yi en doru biçimde ölçecek endeksi geli*irmeye yönelmi*lerdir. Balassa nn (1966) ilk olarak bir endeks önermesinden bu yana E.T nin ölçümü uzun bir yol alm* olsa da, her bir endüsride geçerli olan mal farklla*rmasna bal olarak E.T yi, yaay endüsri-içi d* icare (YE.T) ve dikey endüsri-içi d* icare (DE.T) olarak birbirinden ayrmann gerei üzerinde ar*malar yaplmakadr. Çünkü, eer bir endüsride üreilen mallar yaay olarak farklla*m*sa (genel olarak maln model, renk, desen vb. açlardan farklla*rlmas) E.T konusunda ifade edilenler genel olarak kabul edilebilir olmasna ramen; bir endüsride dikey mal farklla*rmas (genel olarak mallarn kalie düzeyinin farkl olmas) geçerli ise, E.T nin yapsnn yeniden incelenmesi gerekmekedir. Çünkü DE.T, icarein ara ipini yansmakadr. Ülkeler arasnda ayn maln çe*ilerinin üreimi ve icarei yaplmaka, faka mal çe*ilerinin üreiminde kar*la*rmal avanaj salayacak kadar farkllk görülmekedir. Geleneksel yakla*mda E.T nin yalnzca geli*mi*lik düzeyleri benzer ülkeler arasnda olabilecei dü*ünülürken, dikey farklla*ma kavramnn geli*irilmesi ile farkl boyular oraya çkm*r. D* icare yaznnda DE.T, daha ziyade geli*mi* ülkeler ile geli*meke olan ülkeler (Kuzey-Güney) arasndaki icarei, YE.T ise daha ziyade geli*mi* ülkelerin kendi arasndaki (Kuzey-Kuzey) icarei açklamak için kullanlmakadr. Faka son dönemdeki çal*malarda geli*mi* ülkeler arasndaki icaree bile DE.T nin, YE.T ile kar*la*rldnda daha önemli olduuna ili*kin bulgular elde edilmekedir. Bu çal*mada Türkiye nin OECD ile çok yönlü ve OECD ülkeleriyle iki yönlü düzeyde yap icare içindeki E.T nin pay YE.T-DE.T balamnda incelenecekir. Çünkü Türkiye gibi geli*meke olan ülkelerdeki E.T çal*malar için bu ayrmn dikkae alnmas oldukça önemlidir. Aksi akdirde E.T nin basi bir ölçümü, aslnda önemli mikardaki DE.T yi gizleyebilecek ve dolaysyla yanl* sonuçlara ula*rabilecekir. Bu balamda ikinci bölümde E.T ölçümünde kullanlan yönem açklanacakr. Çal*mann üçüncü bölümünde hesaplanan endeks sonuçlar yer almakadr. Dördüncü ve son bölüm ise çal*mann sonucunu kapsamakadr. 2. Ölçüm Yönemi ve Veriler D* icare yaznnda YE.T-DE.T ölçümlerinde genelde sandar Grubel-Lloyd endeksinin dei*ik versiyonlar kullanlmakadr. Bu çal*mada 44

3 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare ise -ilk olarak Abd-el-Rahman (1991) arafndan oraya alan E.T yi ayr*rma fikri üzerine- Fonagné ve Freudenberg (1997) arafndan geli*irilen.ki Yönlü Ticare (Two Way Trade-TWT) endeksi kullanlacakr. Çünkü Grubel-Lloyd endeksi ve bu endeksin çe*ileri icare çak*masnn (overlap) derecesini gösermeke, faka, ne zaman iki yönlü icare ile ilgilenileceini söylememekedir. Ayn mal snflandrmasndaki herhangi bir mal için sfrdan büyük Grubel-Lloyd endeksi, bu durumu iki yönlü icare olarak saymakadr. Fonagné ve Freudenberg (1997), iki akmdan küçük (minoriy) olann (örnein ihala) deeri en azndan büyük (majoriy) olann (örnein ihraca) deerinin yüzde 10 u (e*ik deeri H%) kadar ise, söz konusu maldaki icarein iki yönlü olduunu belirmeke ve bu çak*mann E.T olduunu ifade emekedir. Daha genel bir ifadeyle, a*adaki gibi bir göserimle bir mal snflandrmas içinde iki yönlü icare hesaplanabilmekedir: Min( p,, M p, ) E3er % ise iki yönlü icare (1) Max( p,, M p, ) Burada H e*ik deerini, p mal, yl, ve M srasyla ihraca ve ihala deerini emsil emekedir. Dü*ük olan (minoriy) icare akm bu seviyenin alnda olduunda, o zaman endüsriler aras icare 1 (EAT) ya da ek yönlü icare olarak yorumlanacakr. Böylece bu ölçü, TWT endeksini hesaplamak için kullanlabilmekedir: ki yönlü icarein pay= i j ( ( i j + M ) + M Burada i iki yönlü icaree konu olan mallar ve j icaree konu üm mallardr. Fonagné ve Freudenberg in önerdikleri bu yönemle, iki ülke arasndaki icare akmlar ya endüsri içi ya da endüsriler aras olarak ayrlabilecek, faka her ikisini birden ifade emeyecekir. Böylece, Grubel-Lloyd endeksinin icare çak*masnn (overlap) derecesini göserdii, faka ne zaman iki yönlü icare ile ilgilenileceini söylemedii *eklindeki sorunu oradan kalkm* olacakr. Her ne kadar Grubel-Lloyd endeksi ve TWT endeksi iki farkl olguyu ölçse de, kar*la*rma yapldnda oldukça benzer olduklarn da belirmek gerekir. i j ) (2) 1 Bir ülkenin kar*la*rmal avanaja sahip olduu malda uzmanla*p bu mal ihraç emesi ve kar*lnda kar*la*rmal dezavanaja sahip olduu ba*ka bir mal ihal emesi endüsriler aras d* icare olarak adlandrlmakadr. 45

4 Nevza 1M1EK.ki yönlü icare ile çal*ldn espi edildiken sonra, d* icare yaznna uygun bir *ekilde mallarn kalie farkll emel ölçü olarak ele alnarak yaay ve dikey E.T ayrm yaplacakr. Ampirik çal*malarda kalie farklln veriler düzeyinde belirleyebilmek önemli bir konudur. Son on yllk dönem boyunca icaree konu olan mallardaki kalie farklln ölçmek için uygun bir araç bulmay amaç edinen çok sayda çal*ma görülmekedir. Faka mal kaliesini belirleyebilmek ve dolaysyla YE.T-DE.T ayrmn yapabilmek için kullanlan en yaygn ölçü, belirli bir maln oralama fiyann bir gösergesi olarak birim deer () ölçüüdür. Bu ölçü, Sigliz in (1987:3) daha kalieli mallarn daha yüksek fiyalara, daha dü*ük kalieli mallarn da daha dü*ük fiyalara sahip olaca manyla eksik bilgi alnda bile fiyalarn mallarn kalie farklln yans varsaymna dayanmakadr. Bir ba*ka deyi*le, mallarn fiyalarndaki ya da birim deerlerindeki farkllklarn, söz konusu mallarn kalie farklln yansmaka olduu varsaylmakadr. Bu balamda, mallarn icare deerlerinin söz konusu mallarn mikarlarna bölünerek elde edilen birim deer, bu mallarn oralama bir fiyan ve dolaysyla kaliesini göserecekir. Kalie farkllnn bir gösergesi olarak birim deeri kullanmann baz dezavanajlar vardr. Yüksek fiyalar eksik bilgi alnda olu*abilmekedir. Ksa dönemde ükeiciler, bilgisizlik ya da embellik yüzünden daha pahal bir mallar san alabilirler. Bununla birlike, fiya kalienin eksik de olsa uygun bir ölçümü olarak kabul edilmekedir. Çünkü fiyalar, ükeicilerin mallar deerlendirmelerinde elde edilebilir bir bilgi kaynadr (Greenaway vd., 1994: 81 ve Greenaway vd., 1995: 1508). Uluslararas icaree mallarn kaliesi konusunda yaplan çal*malar, bu yönemin en azndan ayr*rma seviyesi arrldnda, mallarn fiyan daha iyi emsil eii dü*üncesinden hareke emekedirler. Birim deerler on ba*na, parça ba*na, lire ba*na, kilogram ba*na, mere kare ba*na vb. farkl ölçü birimlerine göre hesaplanabilmekedir. Hangi ölçü birimi seçilirse seçilsin, baz sorunlarla kar*la*lacakr. Uygulamada birim deerler, genelde on ba*na hesaplanmakadr..lk olarak Abd-el-Rahman (1991: 88) belirli bir mal için kar*la*rlabilir ihala ve ihraca birim deerlerinin, ihal ve ihraç mallarnn kar*la*rlabilir kaliesi ile ayn olduu hipoezinden harekele, yaay ve dikey olarak farklla*rlm* mallar ayr emede on ba*na birim deerleri kullanmay önermi*ir. Greenaway vd. (1994, 1995, 1999), bu yönemin anlmasna ve geli*irilmesine önemli kaklar yapm*lardr. Bu yöneme göre yaay mal farklla*rmas, ihraca birim deerlerinin ihala birim deerlerine orannn belirlenen aralka olmas olarak 46

5 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare anmlanmakadr. Bu durum ayr*rma seviyesi dikkae alnmadan *öyle göserilebilir: 1 1+ (3) M Burada ;, sralama için öngörülen bir e*ik deerdir. Bu durumda dikey mal farklla*rmas belirlenen araln d*nda olmas olarak anmlanacakr: 1+ ya da 1 (4) M M Fonagné ve Freudenberg (1997), e*iin nispi yapsn koruyarak düzenlenmi* bir ba*ka ölçü önermi*lerdir..ki yönem arasnda ; nn küçük e*ik deerleri için pek fark olmasa da daha yüksek e*ik deerlerinde farkllk oraya çkmakadr. Çal*mada daha hassas bir ölçü olmas nedeniyle Fonagné ve Freudenberg in *u ölçüü kullanlm*r: 1 Yaay mal farklla*rmas için; 1+ (5) M 1+ Dikey mal farklla*rmas için; 1+ M 47 ya da M Farkl fakör younluu ve/veya eknik bilgi gerekiren farkl kaliedeki çe*ilerde uzmanla*may yansmas nedeniyle DE.T, dü*ük kalie DE.T (DE.T DK ) ve yüksek kalie DE.T (DE.T YK ) olarak iki ksma ayr*rlabilir. Bir ülkenin ihraç eii mal çe*idinin kaliesi ihal eii ayn mal çe*idinin kaliesinden yüksek ise, bu duruma o ülkenin yüksek kalie DE.T si, dü*ükse dü*ük kalie DE.T si denilmekedir. Bir ba*ka deyi*le, çal*mada bir maln nispi birim deer endeksi 1 ise DE.T DK, M 1+ ise DE.T YK olarak ifade 1 M + edilebilecekir. Bu ayrm, ülkenin dü*ük kalieli mal m yoksa yüksek kalieli mal m ihraç eiini belirlemeye yarayacak ve ileriki çal*malarda DE.T DK ile DE.T YK nn belirleyenleri konusunda daha salkl sonuçlara ula*labilmesini kolayla*racakr. D* icare yaznnda, yaay ve dikey mal farklla*rmas arasndaki ayrm için yüzde 15 ve yüzde 25 e*ik deerleri kullanlmakadr. Fiya farkllklarnn yalnzca kaliedeki farkllklar yansklarnda, dier bir deyi*le, bir ükeicinin benzer ya da daha dü*ük kaliedeki mal daha yüksek fiyaan (6)

6 Nevza 1M1EK san almayaca am bilgi varsaym geçerli olduunda, genellikle yüzde 15 lik e*ik kullanlmaka ve bu e*iin kullanlmasnn uygun olduu dü*ünülmekedir. Faka eksik bilgi durumunda yüzde 15 lik e*ik çok dar olabilmeke ve bu nedenle yüzde 25 lik e*iin kullanlmas gerekebilmekedir. Ayrca yüzde 25 lik e*iin kullanlmasnn bir ba*ka gerekçesi olarak, icare isaisiklerinde kaydedilen deerlerin reel kur dalgalanmalarndan ekilenmeleri olduu belirilmekedir (Fukao vd., 2003: 6). Alernaif bir yönem de, sonuçlarn doruluunu deerlendirmek için her iki e*iin de kullanlmasdr. Abd-el-Rahman (1991) arafndan ba*lalan mal kaliesinin e*ik ölçümünü kullanan çal*malardan Greenaway vd. (1994, 1995, 1999), Aurupane vd. (1997, 1999), Rodas-Marini (1998), Menon vd. (1999), Blanes ve Marín (2000), Crespo ve Fonoura (2001) Brülhar ve Ellio (2002), Díaz Mora (2002), Gullsrand (2002a, 2002b) ve Gabrisch ve Segnana (2003) yüzde 15 e*iini kullanrken, sonuçlarn doruluunu deerlendirmek için Greenaway vd. (1994, 1995), Aurupane vd. (1997, 1999), Blanes ve Marín (2000) ve Gullsrand (2002a, 2002b) ayrca yüzde 25 e*iini de kullanm*lar ve bu e*iin yüzde 15 en yüzde 25 e çkmasnn sonuçlar önemli oranda dei*irmediini bulmu*lardr. Daha yüksek olan ve dolaysyla daha geni* bir aral yansan yüzde 25 e*ik deerinde dahi DE.T, önemini korumakadr. Bojnec (2001) ve Hu ve Ma (1999) yalnzca yüzde 25 e*iini kullanrken; Celi (1999) yüzde 20, Nielsen ve Lühje (2002) yüzde 5, yüzde 15 ve yüzde 25 e*iklerini, Hellvin (1996) , ve aralklarn kullanm*lardr. Andresen e (2003: 15) göre de *u ana kadar E.T ile ilgili çal*malarn sonuçlar, e*ik seçimine duyarl olmam*r. Díaz Mora (2002), Crespo ve Fonoura (2001) ve Fukao vd. (2003), Fonagné ve Freudenberg (1997) arafndan belirilen mal kaliesinin alernaif e*ik ölçümünü ve yüzde 10 icare çak*mas deerini kullanrken, Nielsen ve Lühje (2002) ayrca yüzde 20 ve yüzde 30 icare çak*mas deerlerini de kullanarak ölçümler yapm*lardr. Greenaway vd. nin (1994, 1995) çal*malarnda E.T nin pay yaay ve dikey olmak üzere iki ksma ayrlmasna ramen; TWT, icare çak*mas ve birim deerlerdeki benzerlie göre oplam icarei üç bölüme ayrmaya izin vermekedir: a) ek yönlü icare (önemsiz icare çak*mas), b) benzer, yaay olarak farklla*rlm* mallarda iki yönlü icare (önemli icare çak*mas ve dü*ük birim deer farkll) ve c) dikey olarak farklla*rlm* mallarda iki yönlü icare (önemli icare çak*mas ve yüksek birim deer farkll). 48

7 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare Çal*mada TWT endeksi ile E.T nin varl oraya konuldukan sonra, j endüsrisindeki yaay olarak farklla*rlm* mallarda iki yönlü icarein pay *öyle hesaplanm*r: TWHD j = ( p, + M p, ) pi j HD ( + M ) p, p, pi j Z Burada TWHD j iki yönlü yaay olarak farklla*rlm* icarein payn, HD yaay olarak farklla*rlm* icarei, Z üm icare iplerini, p i Bj j endüsrisindeki i maln ve yl gösermekedir. Benzer bir formül ile j endüsrisinde dikey olarak farklla*rlm* mallardaki iki yönlü icarein pay, ya da formülleri yardmyla *öyle hesaplanm*r: M 1+ TWVD j = M ( p, + M p, ) pi j VD ( p, + M p, ) pi j Z Burada TWVD j iki yönlü dikey olarak farklla*rlm* icarein payn, VD dikey olarak farklla*rlm* icarei, Z üm icare iplerini, p i Bj j endüsrisindeki i maln ve yl gösermekedir (Andresen, 2003: 16). Bu balamda j endüsrisinde ek yönlü icarein pay da (OWT j ) a*adaki gibi hesaplanm*r: OWT j =1 TWHD j TWVD j (9) Bu *ekilde Fonagné ve Freudenberg in (1997) hem mal kaliesi e*ik ölçüü hem de TWT endeksi kullanlarak ölçüm yaplmasnn yansra DE.T nin yüksek kalie ve dü*ük kalie DE.T *eklinde ayr*rlmas, Türkiye nin d* icareinin daha iyi anla*lmasna kak salayacakr. Çal*mada yllarnda Türkiye nin Dünya ile, üm olarak OECD ile ve iki yönlü olarak OECD ülkeleri ile icarei için yaplan bu E.T ölçümlerinde, OECD nin ITCS (Inernaional Trade by Commodiy Saisics, SITC Rev.3) veriabanndan elde edilen Uluslararas Sandar Ticare Snflandrmas (Sandard Inernaional Trade Classificaion-SITC) (Rev.3) verileri kullanlm*r. 3. Bulgular Türkiye nin Dünya ve OECD ile çok yönlü ve OECD ülkeleriyle iki yönlü E.T sini hesaplarken kullanlan TWT endeksinde çak*ma deeri olarak H=%10 alnm*r. Çal*mada yaay ve dikey mal farklla*rmas arasndaki 49 (7) (8)

8 Nevza 1M1EK ayrm için ise ±0.15 e*ik deeri kullanlm*r. Faka Türkiye gibi ülkeler için eksik bilgi *arlar ve icare isaisiklerinde kaydedilen deerlerin reel kur dalgalanmalarndan ekilenmeleri nedeniyle bu e*iin dar kalma olasl söz konusudur. Bu nedenle çal*mada ±0.25 e*ii de kullanlm* ve sonuçlar Ek 1 de sunulmu*ur. Ayrca DE.T için yukarda açklanan yönemle DE.T DK ve DE.T YK ayrm da yaplm*r. Türkiye için söz konusu endeksle birlike böyle bir ayrma gidilerek henüz bir analiz yaplmam*r. Tablo 1: Türkiye nin Dünya ve OECD ile Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.15) U=0.15 Dünya OECD H=%10 Dikey Dikey Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Yaay E.T EAT Dü*ük Yüksek Toplam i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i) Toplam icare hacmi içindeki pay (%) ii) Toplam mal says içindeki pay (%) Kaynak: OECD (2005); ITCS SITC Rev.3 Daabase den yararlanlarak arafmzdan hesaplanm*r. 50

9 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare Hangi mallarn ayn endüsri alnda gruplandrlaca, E.T için önemli ve ar*mal bir konudur. Burada uygun oplula*rma düzeyinin ne olmas gerekii konusu gündeme gelmekedir. Çünkü, çok ayrnl bir snflandrma kullanlmas küçük E.T sonucu oraya çkarmaka; oplula*rma düzeyinin arrlmas ise yüksek E.T sonucu elde edilmesine neden olmakadr. Grubel ve Lloyd gibi bir çok ara*rmac ampirik çal*malar için en uygun basaman üçüncü basamak düzeyi olduunu ifade emekedir. Pek çok çal*mann üçüncü basamak düzeyini kullanmas, bu oplula*rma düzeyinde bir fikir birliinin olu*uunu gösermekedir. Ayrca 6im*ek (2005), seçilen bu basamak düzeyinin Türkiye nin Dünya ve OECD ile E.T ölçümlerinde oplula*rma sapmas gösermediini Greenaway ve Milner endeksi yardmyla espi emi*ir. Tüm bu nedenlerle bu çal*mada da üçüncü basamak SITC verileriyle çal*lm*r. Yukardaki Tablo-1, yllar iibariyle Türkiye nin Dünya ve OECD ile çok yönlü icarei ve icaree konu olan oplam mal says içinde E.T, DE.T, DE.T YK ve DE.T DK, YE.T ve EAT paylar ve bu paylarn zaman içindeki dei*imleri konularnda yorum yapma olana vermekedir. Tablo incelendiinde Türkiye nin Dünya ve OECD ile üm yllarda açkça DE.T DK yap, dier bir ifadeyle Türkiye nin ihraç eii mal çe*idinin kaliesinin ihal eii ayn mal çe*idinin kaliesinden dü*ük olduu görülmekedir. Örnein 2003 ylnda OECD ile yap icaree E.T nin pay %29.15, buna kar*lk EAT nin pay %70.85 olarak hesaplanm*r. Bu %29.15 lik E.T paynn da %27.46 lk ksm DE.T ve %1.69 luk ksm YE.T olarak gerçekle*mekedir. Ba*ka bir ifadeyle Türkiye nin OECD ile yap E.T nin çok önemli bir ksm farkl kaliedeki mal çe*ileri arasnda olmakadr. Ayrca bu %27.46 lk DE.T nin de %23.72 lik önemli bir ksm DE.T DK ve %3.74 lük ksm DE.T YK olarak gerçekle*mekedir. Dier bir ifadeyle Türkiye nin OECD ye ihraç eii mallarn kaliesi, ihal eii mallarn kaliesinden dü*ükür. Ayn görünüm üm yllar için de geçerlidir. Tablodan ayrca Türkiye nin hem Dünya hem de OECD nin ümü ile yap icare içinde E.T nin paynn yllar iibariyle ar görülmekedir. Faka bu aran E.T içinde DE.T nin pay da armakadr. Dier bir dikka çekici sonuç da aran DE.T nin içinde dü*ük kalie DE.T nin pay da önemli oranda armakadr. E.T nin basi bir ölçümü Türkiye nin Dünya ve OECD ile icarei içinde E.T nin paynn arn göserecekir. Faka bu *ekildeki bir analiz ile bu aran E.T içinde Türkiye nin ayn endüsride yer alan faka dü*ük kalieli mallar ihraç eii görülmekedir. Ayn endüsride yer alan faka dü*ük fiyal mallar ihraç edilip kar*lnda ayn endüsrideki daha yüksek fiyal mallarn 51

10 Nevza 1M1EK ihal edilmesi, Türkiye nin d* icareindeki mal kompozisyonu hakknda daha ayrnl analizleri gerekli klmakadr. Çok yönlü olarak Türkiye nin Dünya ve OECD ile yap icaree E.T ölçümlerinin, corafi sapma (corafik oplula*rma) olarak nielendirilen nedenden dolay yukar doru sapmal olduunu belirmek gerekmekedir. Bu nedenle ayn yönemle Türkiye nin yllar arasndaki E.T si iki yönlü olarak OECD ülkeleri ile SITC 3 basamak düzeyinde hesaplanm*r. A*adaki Tablo-2 bu sonuçlar gösermekedir. ±0.25 e*iine göre TWT endeksi ile hesaplanan Türkiye nin OECD ülkeleri ile iki yönlü düzeyde E.T deerleri ise Ek-2 de sunulmu*ur. A*adaki ablodan üm yllarda Türkiye nin OECD ülkeleri ile yap icaree YE.T nin dü*ük olduu, dier bir ifadeyle Türkiye nin OECD ülkeleri ayn kaliedeki mallarn icareini daha az, buna kar*lk ayn mallarn farkl kaliedeki çe*ilerinin icareini daha fazla yap anla*lmakadr. Farkl kaliedeki mallarn icareinde ise Türkiye genelde geli*mi* ülkelerle DE.T DK yap, dier bir ifadeyle ihraç eii mal çe*idinin kaliesinin ihal eii ayn mal çe*idinin kaliesinden dü*ük olduu, buna kar*lk Slovakya, Çek Cumhuriyei, Polonya, Meksika ve Macarisan gibi ülkelerle nispeen DE.T YK yap, bir ba*ka deyi*le ihraç eii mal kaliesinin ihal eii mal kaliesinden yüksek olduu görülmekedir. Faka yllar iibariyle söz konusu ülkelerle DE.T YK oran azalmakadr. AB ülkeleri içinde Türkiye ye benzeyen.spanya ve Yunanisan gibi ülkelerle DE.T YK s dier AB ülkelerine göre nispeen daha yüksekir. Bu sonuçlar Türkiye nin icareinde endüsriler aras icarein egemen olduunu, dier bir ifadeyle icarein farkl verimlilikeki endüsriler arasnda gerçekle*iini gösermekedir. E.T nin içinde DE.T nin, DE.T nin içinde de dü*ük kalie DE.T nin paynn yüksek düzeyde olduu görülmekedir. 52

11 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare Tablo 2: Türkiye nin OECD Ülkeleri.le Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.15) U=0.15 H=% Dikey ABD Almanya Avusralya Avusurya Büyük Brianya Çek Cum. Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda rlanda spanya sveç Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT sviçre alya zlanda Japonya Kanada Kore Macarisan Meksika Norveç Polonya Porekiz Slovakya Yeni Zelanda Yunanisan Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare 53

12 Nevza 1M1EK Tablo 2: Türkiye nin OECD Ülkeleri.le Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.15) (Devam) U=0.15 H=% Dikey ABD Almanya Avusralya Avusurya Büyük Brianya Çek Cum. Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda rlanda spanya sveç Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Kaynak: OECD (2005); ITCS SITC Rev.3 Daabase den yararlanlarak arafmzdan hesaplanm*r. sviçre alya zlanda Japonya Kanada Kore Macarisan Meksika Norveç Polonya Porekiz Slovakya Yeni Zelanda Yunanisan Nevza 1M1EK 54

13 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare 4. Sonuç Türkiye gibi geli*meke olan ülkelerdeki E.T çal*malar için, özellikle son yllardaki geli*meler *nda YE.T ve DE.T ayrmn dikkae alnmas oldukça önemlidir. Ayrca çal*malarda bu ayrm kadar DE.T DK ve DE.T YK ayrm da yaplmaldr. Bu çal*mada Türkiye nin Dünya ve OECD ile çok yönlü ve OECD ülkeleriyle iki yönlü E.T si hesaplanrken TWT endeksi kullanlm*, ardndan DE.T-YE.T ayrm için ise emelde ±0.15 e*ik deeri belirlenmi*ir. Aslnda bu çal*mada olduu gibi dier çal*malarda da e*ik deeri seçimi keyfi bir karardr. Bu balamda YE.T-DE.T konusunda gerçekçi bir ayrm yapabilmek için daha çok çal*maya gerek vardr. Hesaplamalar sonucunda çok yönlü ve iki yönlü düzeyde yaplan ölçümlerde Türkiye nin icarei içinde E.T nin paynn yllar iibariyle ar görülmekedir. Faka bu aran E.T içinde pay zaen nispeen yüksek olan DE.T, daha da armakadr. Ayrca yaplan hesaplamalar sonucunda elde edilen bulgular, Türkiye nin E.T si içinde daha ziyade dü*ük kalie DE.T nin egemen olduu yönündedir. Ayn endüsride yer alan faka dü*ük fiyal mallar ihraç edilip kar*lnda ayn endüsrideki daha yüksek fiyal mallarn ihal edilmesi, Türkiye nin d* icareen salad kazanç sorusunu gündeme geirmekedir. Kama deeri dü*ük, kaliesiz mallar ihraç eden Türkiye, bu durumun ve dolaysyla bu icarein ne kaynak ransferinin bir arac haline dönü*memesi için AR-GE ye dayal mallarda uzmanla*mann yollarn aramaldr. Bu anlamda Türkiye nin ciddi bir eknoloji poliikasna ihiyac bulunmakadr. Türkiye nin gelecekeki rekabe gücünün belirleyicisi, yeni eknolojilere yaplacak yarmlar olacakr. Ksaca, uluslararas icaree maln rekabe *ansnn ve geirisinin arrlabilmesi için mallarn kaliesinin yükselilmesi gerekmekedir. Türkiye nin E.T si için geleceke yaplacak ekonomerik çal*malarda, Türkiye nin E.T si içinde daha ziyade dü*ük kalie DE.T nin egemen olduu yönündeki bu bulgu dikkae alnmaldr. Çünkü, dü*ük kalie DE.T nin belirleyenleri, d* icare yaznnda E.T nin belirleyenleri olarak es edilen hipoezlerden farkl olacakr. 55

14 Nevza 1M1EK ABSTRACT HORIZONTAL AND VERTICAL INTRA-INDUSTRY TRADE OF TURKEY Crucial improvemen have aken place in inra-indusry rade lieraure since inra-indusry rade phenomenon was empirically deermined. Nowadays economiss discuss on he necessiy of disinguishing beween horizonal and verical inra-indusry rade especially relaing o produc differeniaion in each indusry. As sandard Grubel-Lloyd index does no deermine he ime when wo way rade is aken ino consideraion, in his paper firs of all Two-Way Trade index is used and hen horizonal inra-indusry rade and low-high qualiy verical inra-indusry rade are disinguished from each oher regarding uni value differenial. As a resul of he analysis he findings show ha low qualiy verical inra-indusry rade dominae in Turkey's inra-indusry rade. Anahar Kelimeler: Horizonal Inra-Indusry Trade, Low-Qualiy Verical Inra-Indusry Trade, High-Qualiy Verical Inra-Indusry Trade, Two- Way Trade Index. KAYNAKÇA ABD-EL-RAHMAN, Kamal (1991), Firms Compeiive and Naional Comparaive Advanages as Join Deerminans of Trade Composiion, Welwirschafliches Archiv, 127, ANDRESEN, Marin A. (2003), Empirical Inra-Indusry Trade: Wha We Know and Wha We Need o Know, hp:// (18/03/2004). ATURUPANE, Chonira, DJANKOV, Simeon ve Bernard HOEKMAN (1997), Deerminans of Inra-Indusry Trade beween Eas and Wes Europe, World Bank Working Papers, 1850, hp://econ.worldbank.org/ docs/810.pdf (29/04/2001). ATURUPANE, Chonira, DJANKOV, Simeon ve Bernard HOEKMAN (1999), Horizonal and Verical Inra-Indusry Trade beween Easern Europe and he European Union, Welwirschafliches Archiv, 135(1), BALASSA, Bela (1963), An Empirical Demonsraion of Classical Comparaive Cos Theory, Review of Economics and Saisics, 45,

15 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare BALASSA, Bela (1966), Tariff Reducions and Trade in Manufacures among he Indusrial Counries, American Economic Review, 56(3), BLANES, José ve Carmela MARTÍN (2000), The Naure and Causes of Inra- Indusry Trade: Back o he Comparaive Advanage Explanaion? The Case of Spain, Welwirschafliches Archiv, 136(3), BOJNEC, Šefan (2001), Paerns of Inra-Indusry Trade in Agriculural and Food Producs during Transiion, Easern European Economics, 39(1) BRÜLHART, Marius ve Rober J. R. ELLIOTT (2002), Labour-Marke Effecs of Inra-Indusry Trade: Evidence for he Unied Kingdom, Welwirschafliches Archiv, 138(2), CELI, Giuseppe (1999), Verical and Horizonal Inra-Indusry Trade: Wha is he Empirical Evidence for he UK?, Universia degli Sudi di Salermo, Cenro di Economia del Lavoro e di Poliica Economica, Discussion Paper, 49, hp:// (18/11/2001). CRESPO, Nuno ve Maria Paula FONTOURA (2001), Deerminans of he Paern of Horizonal and Verical Inra-Indusry Trade: Wha Can We Learn from Poruguese Daa?, ETSG Conference Paper, hp:// (17/11/2003). DÍAZ MORA, Carmen (2002), The Role of Comparaive Advanage in Trade wihin Indusries: A Panel Daa Approach for he European Union, Welwirschafliches Archiv, 138(2), FONTAGNÉ, Lionel ve Michael FREUDENBERG (1997), Inra-Indusry Trade: Mehodological Issues Reconsidered, CEPII Documen de Travail,97-01, hp:// (23/05/2001) FUKAO, Kyoji, ISHIDO, Hikari ve Keiko ITO (2003), Verical Inra-Indusry Trade and Foreign Direc Invesmen in Eas Asia, RIETI Discussion Paper Series, 03-E-001, hp:// 03e001.pdf ( ). GABRISCH, Huber ve Maria Luigia SEGNANA (2003), Verical and Horizonal Paerns of Inra-Indusry Trade beween EU and 57

16 Nevza 1M1EK Candidae Counries, Insiu für Wirschafsforschung Halle, IWH, 2003(2). GREENAWAY, David, MILNER, Chris ve Rober J.R. ELLIOTT (1999), UK Inra-Indusry Trade wih he EU Norh and Souh, Oxford Bullein of Economics and Saisics, 61(3), GREENAWAY, David, HINE, Rober C. ve Chris MILNER (1994), Counry- Specific Facors and Paern of Horizonal and Verical Inra-Indusry Trade in he UK Welwirschafliches Archiv, 130(1), GREENAWAY, David, HINE, Rober C. ve Chris MILNER (1995), Verical and Horizonal Inra-Indusry Trade: A Cross Indusry Analysis for he Unied Kingdom, The Economic Journal, 105, GRUBEL, Herber G. (1967), Inra-Indusry Specializaion and he Paern of Trade, The Canadian Journal of Economics and Poliical Science, 33(3), GRUBEL, Herber G. ve Peer J. LLOYD (1975), Inra-Indusry Trade: The Theory and Measuremen of Inernaional Trade in Differeniaed Producs, New York: John Willey. GULLSTRAND, Joakim (2002a), Demand Paerns and Verical Inra-Indusry Trade wih Special Reference o Norh-Souh Trade, Journal of Inernaional Trade and Economic Developmen, 11(4), GULLSTRAND, Joakim (2002b), Does he Measuremen of Inra-Indusry Trade Maer?, Welwirschafliches Archiv, 138(2), HELLVIN, Lisbeh (1996), Verical Inra-Indusry Trade beween China and OECD Counries, OECD Developmen Cenre Technical Papers, 14, hp:// (19/12/2001). HU, iaoling ve Yue MA (1999), Inernaional Inra-Indusry Trade of China, Welwirschafliches Archiv, 135(1), MENON, Jayan, GREENAWAY, David ve Chris MILNER (1999), Indusrial Srucure and Ausralia-UK Inra-Indusry Trade, The Economic Record, 75, NIELSEN, Jørgen Ulff-Møller ve Tei LÜTHJE (2002), Tes of he Empirical Classificaion of Horizonal and Verical Inra-Indusry Trade, Welwirschafliches Archiv, 138(4),

17 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare OECD (2005), Inernaional Trade by Commodiy Saisics, SITC Revision 3, CD-ROM Daabase. RODAS-MARTINI, Pablo (1998), Inra-Indusry Trade and Revealed Cooperaive Advanage in he Cenral American Common Marke, World Developmen, 26(2), STIGLITZ, Joseph E. (1987), The Causes and Consequences of he Dependence of Qualiy on Price, Journal of Economic Lieraure, 25, M6EK, Nevza (2005), Endüsri-içi D$ Ticare (Türkiye nin Endüsri-içi D$ Ticareinin Analizi),.zmir: Dokuz Eylül Üniversiesi, Sosyal Bilimler Ensiüsü, Yaynlanmam* Dokora Tezi. VERDOORN, P.J. (1960), The Inra-Bloc Trade of Benelux, E.A.G. ROBINSON (Ed.), Economic Consequences of he Size of Naions içinde, London: Macmillan-Co. Ld.,

18 Nevza 1M1EK Ek 1: Türkiye nin Dünya ve OECD ile Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.25) U=0.25 H=%10 Dünya Dikey Yaay E.T EAT Dü*ük Yüksek Toplam Dikey OECD Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT 1992 i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i ii i) Toplam icare hacmi içindeki pay (%) ii) Toplam mal says içindeki pay (%) 60

19 Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare Ek 2: Türkiye nin OECD Ülkeleri.le Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.25) U=0.25 H=%10 Dikey ABD Almanya Avusralya Avusurya Büyük Brianya Çek Cum. Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda rlanda spanya sveç Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT sviçre alya zlanda Japonya Kanada Kore Macarisan Meksika Norveç Polonya Porekiz Slovakya Yeni Zelanda Yunanisan Yaay-Dikey Endüsri çi Ticare 61

20 Nevza 1M1EK Ek 2:Türkiye nin OECD Ülkeleri.le Yaay ve Dikey E.T si ( , TWT Endeksi, E*ik ±0.25)(Devam) U=0.25 H=% Dikey ABD Almanya Avusralya Avusurya Büyük Brianya Çek Cum. Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda rlanda spanya sveç Dü*ük Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT Dü*ük Dikey Yüksek Toplam Yaay E.T EAT sviçre alya zlanda Japonya Kanada Kore Macarisan Meksika Norveç Polonya Porekiz Slovakya Yeni Zelanda Yunanisan Nevza 1M1EK 62

70 Araştırma Makalesi. Türkiye nin Sebze İhracatında Karşılaştırmalı Üstünlükleri

70 Araştırma Makalesi. Türkiye nin Sebze İhracatında Karşılaştırmalı Üstünlükleri 70 Araşırma Makalesi Türkiye nin Sebze İhracaında Karşılaşırmalı Üsünlükleri Birol ERKAN 1, B. Bülen ARPACI 2, Faika YARALI 2*, İsmail GÜVENÇ 2 1 Uşak Üniversiesi, İisadi ve İdari Bilimler Fakülesi, İisa

Detaylı

ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi

ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi ÖZET Aynı endüstri grubu içinde tanımlanan malların bir ülke tarafından eşanlı olarak ihraç ve ithal edilmesi şeklinde tanımlanan endüstri-içi ticaret, son yıllarda iktisat literatüründe geniş bir yer

Detaylı

TÜRKİYE İLE AB, GIDA VE CANLI HAYVAN SEKTÖRÜ DIŞ TİCARETİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARET ANALİZİ

TÜRKİYE İLE AB, GIDA VE CANLI HAYVAN SEKTÖRÜ DIŞ TİCARETİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARET ANALİZİ TÜRKİYE İLE AB, GIDA VE CANLI HAYVAN SEKTÖRÜ DIŞ TİCARETİNDE ENDÜSTRİ İÇİ TİCARET ANALİZİ Gülay ERÜN Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezi Ulus/ANKARA E-posta: gulay.sakalli@tcmb.gov.tr Özet

Detaylı

EANLI DENKLEML MODELLERN ÇÖZÜM YÖNTEMLER I: MATRSSZ ÇÖZÜM:

EANLI DENKLEML MODELLERN ÇÖZÜM YÖNTEMLER I: MATRSSZ ÇÖZÜM: EANLI DENKLEML MODELLERN ÇÖZÜM YÖNTEMLER I: MATRSSZ ÇÖZÜM: DOLAYLI EKKY AAMALI EKKY SINIRLI BLG LE EÇBY Eanl denklemli modelin her hangi bir denklemi Basi EKKY ile çözüldüünde sapmal uarsz ahminler elde

Detaylı

Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Endüstri-İçi Ticaretin Analizi

Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Endüstri-İçi Ticaretin Analizi 386 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2010 Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Endüstri-İçi Ticaretin Analizi Murat Ozan Başkol, Uludağ Üniversitesi Abstract Intra-Industry

Detaylı

Türkiye - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1

Türkiye - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 1 Maliyet kontrolü proje bütçelendirmesi çerçevesinde gerçek proje maliyetlerini kontrol etmeyi hedefleyen bir yönetim sürecidir. Türkiye - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 2 Girdiler: Cost

Detaylı

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI Emre Güneşer BOZDAĞ (*)

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI Emre Güneşer BOZDAĞ (*) TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ŞEKER SANAYİLERİNİN ETKİNLİK KARŞILAŞTIRMASI 99-25 Emre Güneşer BOZDAĞ (*) Öze: AB ye aday ülke olan, Türkiye nin, Birliğe enegrasyon sürecinde, şeker sanayisinin, Birliğin şeker

Detaylı

DÖVZ KURLARINDAK DALGALANMALARIN GELEN TURST SAYISINA ETKS; TÜRKYE ÖRNE *.

DÖVZ KURLARINDAK DALGALANMALARIN GELEN TURST SAYISINA ETKS; TÜRKYE ÖRNE *. DÖVZ KURLARINDAK DALGALANMALARIN GELEN TURST SAYISINA ETKS; TÜRKYE ÖRNE *. Baki DEMREL Emre Güne#er BOZDA Alp Gökhun NC ÖZET D icare dengesinin sürekli açk verdii ülkemizde Turizm Sekörü cari ilemler dengesinin

Detaylı

TÜRKİYE-DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ ARASINDAKİ ENDÜSTRİYEL REKABET GÜCÜNÜN ALTERNATİF ENDEKSLE İNCELENMESİ

TÜRKİYE-DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ ARASINDAKİ ENDÜSTRİYEL REKABET GÜCÜNÜN ALTERNATİF ENDEKSLE İNCELENMESİ TÜRKİYE-DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ ARASINDAKİ ENDÜSTRİYEL REKABET GÜCÜNÜN ALTERNATİF ENDEKSLE İNCELENMESİ Mehmet MERCAN Hakkari Üniversitesi Araştırma Görevlisi mercan48@gmail.com Haluk YERGİN Hakkari Üniversitesi

Detaylı

Dinamik finansal analiz: Hayat d sigorta irketi için saysal örnek

Dinamik finansal analiz: Hayat d sigorta irketi için saysal örnek www.isaisikciler.org saisikçiler Dergisi 3 () 69-85 saisikçiler Dergisi Dinamik finansal analiz: Haya d sigora irkei için saysal örnek Hakan Ylmaz Tapu ve Kadasro Genel Müdürlüü Sraeji Geliirme Daire Bakanl

Detaylı

AVRUPA BRL NN GENLEME SÜRECNDE SATIN ALMA GÜCÜ PARTES SALANIYOR MU? DOES PURCHAS<NG POWER PAR<TY HOLD <N EU ENLARGEMENT?

AVRUPA BRL NN GENLEME SÜRECNDE SATIN ALMA GÜCÜ PARTES SALANIYOR MU? DOES PURCHAS<NG POWER PAR<TY HOLD <N EU ENLARGEMENT? 2. Ulusal kisa Kongresi / 20-22 uba 2008 / DEÜ BF kisa Bölümü / zmir -Türkiye AVRUPA BRL NN GENLEME SÜRECNDE SATIN ALMA GÜCÜ PARTES SALANIYOR MU? Saade Kasman a, Duygu Ayhan b ÖZET Bu çalma, Ora ve Dou

Detaylı

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER Prof. Dr. Ali EN 1 Normal dalm artlarn salamayan ve parametrik istatistik tekniklerinin kullanlmasn elverisiz klan durumlarn bulunmas halinde, eldeki verilere bal

Detaylı

2013 YILI II. SEVYE AKTÜERLK SINAVLARI FNANS TEORS VE UYGULAMALARI ÖRNEK SINAV SORULARI

2013 YILI II. SEVYE AKTÜERLK SINAVLARI FNANS TEORS VE UYGULAMALARI ÖRNEK SINAV SORULARI SORU 1: 013 YILI II. SEVYE AKTÜERLK SINAVLARI FNANS TEORS VE UYGULAMALARI ÖRNEK SINAV SORULARI ABC hisse senedinin spot piyasadaki fiyat 150 TL ve bu hisse senedi üzerine yazlm alivre sözle mesinin fiyat

Detaylı

3 1 x 2 ( ) 2 = E) f( x) ... Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln göstermek üzere, sigortal saysnn

3 1 x 2 ( ) 2 = E) f( x) ... Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln göstermek üzere, sigortal saysnn SORU : Aada tanm verilen f fonksiyonlarndan hangisi denklemini her R için salar? f + = f t dt integral e A) f = e B) f = e C) f D) f = E) f = e ( ) = e ( ) SORU : Bir sigorta portföyünde, t poliçe yln

Detaylı

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1 RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 950-995 Rahmi YAMAK * Yakup KÜÇÜKKALE ** ÖZET Bu çalımada, Rasyonel Bekleniler Doal Oran Hipoezinin, Çıkı (ya da isizliin) alep (ya

Detaylı

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab *

Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Elementary Education Online, 8(2), tp: 1-6, 2009. lkö!retim Online, 8(2), öu: 1-6, 2009. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Tangram Etkinlii ile Çevre ve Alan Hesab * Güney HACIÖMERO0LU 1 Sezen

Detaylı

TÜRKİYE BİLİMSEL YAYIN GÖSTERGELERİ (II) 1981-2007 TÜRKİYE, ÜLKELER VE GRUPLAR

TÜRKİYE BİLİMSEL YAYIN GÖSTERGELERİ (II) 1981-2007 TÜRKİYE, ÜLKELER VE GRUPLAR 3.2.Etki De erine Göre ABD 1981-2007 döneminde üretti i 6.634.586 adet yay na ald 137.391.957 at f say s ile 20,71 lik etki de erine sahip olup 14,17 lik DÜNYA ortalama etki de erinden yakla k % 50 daha

Detaylı

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir:

2 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: SORU 1: 400 TL tutarndaki 1 yllk kredi, aylk taksitler halinde aadaki iki opsiyondan biri ile geri ödenebilmektedir: (i) Ayla dönütürülebilir yllk nominal %7,8 faiz oran ile her ay eit taksitler halinde

Detaylı

ARTVN L GELME PLANI. Artvin l Geneli-2000. Bilinmeyen 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4

ARTVN L GELME PLANI. Artvin l Geneli-2000. Bilinmeyen 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 ARTVN L GELME PLANI Artvin l Geneli-2000 Bilinmeyen Erkek 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 Kad n Y a Gruplar 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34. 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 12 9 6 3 0 3 6 9 12 % NÜFUS

Detaylı

Uzun ömürlülük bonolarn fiyatlandrma: Uç deer kuram ve kübik risk fiyatlandrma modeli

Uzun ömürlülük bonolarn fiyatlandrma: Uç deer kuram ve kübik risk fiyatlandrma modeli www.isaisikciler.org saisikçiler Dergisi 4 (2011) 69-85 saisikçiler Dergisi Uzun ömürlülük bonolarn fiyalandrma: Uç deer kuram ve kübik risk fiyalandrma modeli Aye Ark Haceepe Üniversiesi Aküerya Bilimleri

Detaylı

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ

SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY. Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ SOSYAL GÜVENLK KURMUNUN YAPISI VE LEY Sosyal Güvenlik Kurumu Bakanl Strateji Gelitirme Bakan Ahmet AÇIKGÖZ KURUMUN AMACI ve GÖREVLER' Sosyal sigortalar ile genel salk sigortas bakmndan kiileri güvence

Detaylı

TÜRKYE DE DI TCARETN GELM (2000-2007) EVOLUTION OF FOREIGN TRADE IN TURKEY (2000-2007)

TÜRKYE DE DI TCARETN GELM (2000-2007) EVOLUTION OF FOREIGN TRADE IN TURKEY (2000-2007) TÜRKYE DE DI TCARETN GELM (2000-2007) Yrd.Doç.Dr.Sevim AKDEMR * Ar.Gör.Fatih KONUR ** ÖZET Türkiye ekonomisinde 2001 y(l(ndan itibaren yüksek oranlarda büyüme gerçeklemitir. Ancak ekonomide yüksek büyüme

Detaylı

GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-2004)

GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-2004) Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review 8 (2) 28: 843-86 GEÇİŞ EKONOMİLERİ VE TÜRK TARIM SEKTÖRÜNE ETKİNLİK VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ (1992-24) THE ANALYSIS OF EFFICIENCY AN TOTAL FACTOR PROUCTIVITY

Detaylı

Türkiye-AB (15 Ülke) Arasındaki Dış Ticaret ve Gümrük Birliği nin Marjinal Endüstri-İçi Ticarete Etkisi ve Endüstri-İçi Ticaretle Karşılaştırılması

Türkiye-AB (15 Ülke) Arasındaki Dış Ticaret ve Gümrük Birliği nin Marjinal Endüstri-İçi Ticarete Etkisi ve Endüstri-İçi Ticaretle Karşılaştırılması Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014 18 (3): 367-382 Türkiye-AB (15 Ülke) Arasındaki Dış Ticaret ve Gümrük Birliği nin Marjinal Endüstri-İçi Ticarete Etkisi ve Endüstri-İçi Ticaretle

Detaylı

Ticaret Performansı Ölçümlerine Çok Boyutlu Bir Yaklaşım: Seçilmiş Ülke ve Sektörlere İlişkin Karşılaştırmalı Analizler

Ticaret Performansı Ölçümlerine Çok Boyutlu Bir Yaklaşım: Seçilmiş Ülke ve Sektörlere İlişkin Karşılaştırmalı Analizler Çukurova Üniversiesi İİBF Dergisi Cil:19. Sayı:2. Aralık 2015 ss.115-133 Ticare Performansı Ölçümlerine Çok Boyulu Bir Yaklaşım: Seçilmiş Ülke ve Sekörlere A Mulidimensional Approach o he Measuremens of

Detaylı

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye

BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES. M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD Ç.Ü., naat Mühendislii Bölümü, Adana / Türkiye ISSN 1019-1011 Ç.Ü.MÜH.MM.FAK.DERGS CLT.19 SAYI.2 Aral,k December 2004 Ç.Ü.J.FAC.ENG.ARCH. VOL.19 NO.2 BAYINDIRLIK LER BRM FYAT ANALZLERNDEK GÜCÜ VERMLLKLERNN RDELENMES M.Emin ÖCAL, Ali TAT ve Ercan ERD

Detaylı

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 4, Aricle Number: 3C0085 SOCIAL SCIENCES Received: May 2011 Acceped: Ocober 2011 Şeyma Çalışkan Çavdar Series : 3C Yildiz

Detaylı

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz

Detaylı

FORUMU 10.03.2007. A. hsan KARAMANLI. Eskiehir Organize Sanayi Bölgesi Müdürü

FORUMU 10.03.2007. A. hsan KARAMANLI. Eskiehir Organize Sanayi Bölgesi Müdürü ESKEHR ENERJ FORUMU 10.03.2007 A. hsan KARAMANLI Eskiehir Organize Sanayi Bölgesi Müdürü Elektrik Enerjisi Sektöründe Durum *TEK *EÜA *TEA *TETA *TEDA Özel Üretim irketleri ve Otop. Grupları *Enerji Bakanlıı

Detaylı

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1

Proje Döngüsünde Bilgi ve. Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim Turkey - EuropeAid/126747/D/SV/TR_ Alina Maric, Hifab 1 Proje Döngüsünde Bilgi ve letiim B: Ana proje yönetimi bilgi alan B: Tüm paydalara ulamak ve iletiim kurmak için

Detaylı

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

Prof. Dr. A. Ayşen Kaya - Berna Canlı

Prof. Dr. A. Ayşen Kaya - Berna Canlı Anadolu Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Universiy Journal of Social Sciences Türkiye ye Yönelik Uluslararası Turizm Talebinin Belirleyenleri: Panel Veri Yaklaşımı The Deerminans of Inernaional

Detaylı

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE II. Bölüm KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü 1 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) BAZI KAVRAMLAR Bir ülke vatandaşlarının bir yıl için ürettikleri toplam mal

Detaylı

YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA. Ali ACARAVCI

YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA. Ali ACARAVCI Dergisi YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA Ali ACARAVCI Musafa Kemal Üniversiesi, İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi acaravci@homail.com ÖZET Bu çalışma,

Detaylı

TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY

TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY Journal of Yasar Universiy 22 26(7) 4392-444 TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY M. Ali Bilginoğlu

Detaylı

EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Ünal ARSLAN Musafa Kemal Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi, İkisa Bölümü. E-posa: uarslan@yahoo.com Yıldız SAĞLAM Musafa Kemal Üniversiesi

Detaylı

Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma

Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2010) 3/2, 136-157 Tekstil Sektöründe Endüstri-içi Ticareti Etkileyen Faktörler Üzerine Ampirik Çalışma M. Hilmi ÖZKAYA * Özet Yatay endüstri-içi ticaret ve dikey

Detaylı

kili ve Çoklu Kar³la³trmalar

kili ve Çoklu Kar³la³trmalar kili ve Çoklu Kar³la³trmalar Birdal eno lu ükrü Acta³ çindekiler 1 Giri³ 2 3 4 5 6 7 Bu bölümde, (2.1) modelinde, H 0 : µ 1 = µ 2 = = µ a = µ (1) ³eklinde ifade edilen sfr hipotezinin reddedilmesi durumunda,

Detaylı

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 29, Ağustos 2016, s

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 29, Ağustos 2016, s Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 29, Ağustos 2016, s. 225-243 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Published Date 30.05.2016 17.08.2016 Yrd. Doç. Dr. Dilek

Detaylı

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Türkiye Ekonomisinde Enerji Tükeimi ve Ekonomik Büyüme Mehme MUCUK * Doğan UYSAL ** Öze Genel olarak enerji, ekonomik ve endüsriyel kalkınma için önemli bir girdi kabul edilmekedir. Ancak enerjinin bazı

Detaylı

TÜRKYE DE PARA POLTKASI AKTARIM MEKANZMASI: DÖVZ KURU KANALI ÜZERNE BR DEERLENDRME

TÜRKYE DE PARA POLTKASI AKTARIM MEKANZMASI: DÖVZ KURU KANALI ÜZERNE BR DEERLENDRME 2. Ulusal kisa Kongresi / 20-22 uba 2008 / DEÜ BF kisa Bölümü / zmir - Türkiye TÜRKYE DE PARA POLTKASI AKTARIM MEKANZMASI: DÖVZ KURU KANALI ÜZERNE BR DEERLENDRME ÖZET Figen Büyükak#n 1 Veda Cengiz 1 Arma+an

Detaylı

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI)

MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) MER A YLETRME ve EROZYON ÖNLEME ENTEGRE PROJES (YENMEHMETL- POLATLI) I- SORUN Toprak ve su kaynaklarnn canllarn yaamalar yönünden tad önem bilinmektedir. Bu önemlerine karlk hem toprak hem de su kaynaklar

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy SESSION Meal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipoezinin ürkiye Ekonomisi için Sınanması Inensiy of Meal (Seel) Use Hypohesis: A es for urkish Economy Assoc. Prof. Dr. Fikre Dülger (Çukurova Universiy, urkey)

Detaylı

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİNDE UYGULANACAK FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısalmalar Amaç ve kapsam MADDE 1- (1Bu Tebliğ, 4628 sayılı

Detaylı

PAMUK BORSALARINDA OLUŞAN FİYATLARIN ETKİNLİĞİ ÖZET

PAMUK BORSALARINDA OLUŞAN FİYATLARIN ETKİNLİĞİ ÖZET D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi Cil:17 Sayı:2, Yıl:2002, ss:55-74 PAMUK BORSALARINDA OLUŞAN FİYATLARIN ETKİNLİĞİ Erdinç Telaar * Şadiye Türkmen ** Özgür Teoman *** ÖZET Bu çalışmada pamuk borsalarında oluşan fiyaların

Detaylı

A Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region

A Study on the Estimation of Supply Response of Cotton in Cukurova Region MPRA Munich Personal RePEc Archive A Sudy on he Esimaion of Suly Resonse of Coon in Cukurova Region Erkan Akas Faculy of Economics & Admin.Sciences a BIGA 2006 Online a h://mra.ub.uni-muenchen.de/8648/

Detaylı

Ege University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma

Ege University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma Ege Universiy Working Papers in Economics 2006 hp://www.iibf.ege.edu.r/economics/arisma İZMİR KÜÇÜK, ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ İMALAT SANAYİNDE ÜRETİM ETKİNLİĞİ VE TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİĞİ ANALİZİ Eruğrul

Detaylı

VERGİ POLİTİKASI ANALİZ ARACI OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ GELİR RASYOSU

VERGİ POLİTİKASI ANALİZ ARACI OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ GELİR RASYOSU VERGİ POLİTİKASI ANALİZ ARACI OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ GELİR RASYOSU Dr. Hasan AYKIN I. GİRİŞ Katma Değer Vergisi (KDV), 1980 lerin ortalarından itibaren pek çok ülkede temel vergi kalemi niteliği kazanmıştır.

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN. Cumhuriyet Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu,

Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN. Cumhuriyet Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu, ISSN: 2149-9225 Yıl: 2, Sayı: 4, Haziran 2016, s. 105-124 Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN Cumhuriyet Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu, Konaklama İşletmeciliği Bölümü, dilek58sahin

Detaylı

Yazılım Mimarisinin Kalite Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği

Yazılım Mimarisinin Kalite Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği Yazılım Mimarisinin Kalie Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği Kaan Kurel İzmir Ekonomi Üniversiesi kaan.kurel@ieu.edu.r Şaban Eren Yaşar Üniversiesi saban.eren@yasar.edu.r Özeçe Yazılım güvenilirliği

Detaylı

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ

TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ TÜRKİYE'DE ŞEKER FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMİN OLASI ETKİLERİNİN TAHMİNİ: BİR SİMÜLASYON DENEMESİ Yrd.DoçDr. Halil FİDAN Doç.Dr. Erdemir GÜNDOĞMUŞ rof.dr. Ahme ÖZÇELİK 1.GİRİŞ Şekerpancarı önemli arım ürünlerimizden

Detaylı

Researcher: Social Science Studies (2016) Cilt 4, Sayı 7, s. 1-18

Researcher: Social Science Studies (2016) Cilt 4, Sayı 7, s. 1-18 Researcher: Social Science Studies (2016) Cilt 4, Sayı 7, s. 1-18 TÜRKİYE DE PAMUK SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARET YAPISI: SEÇİLMİŞ ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ 1 Özet Bu çalışmanın esas amacı, Türkiye nin

Detaylı

REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990-2006)

REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990-2006) REEL DÖVİZ KURU VE ÇIKTI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990-2006) Ahme AY * Şerife ŞAYLAN ** İsmail KOÇAK *** Öze Bu çalışma, reel döviz kuru ile çıkı düzeyi arasındaki nedensellik ilişkisini

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PLANI. Tarım Piyasalarının Analizi. Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Lisans

DERS ÖĞRETİM PLANI. Tarım Piyasalarının Analizi. Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Lisans Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 5 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati - Haftalık Laboratuar Saati - Tarım Piyasalarının Analizi Seçmeli

Detaylı

Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye ve Çin Örneği

Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye ve Çin Örneği İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi Cilt 3, Sayı 1, 2015, ss.1-9 ISSN:2147-804X http://www.isletmeiktisat.com Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Endüstri-İçi Ticaretin Analizi: Türkiye ve Çin Örneği

Detaylı

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ

AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ,, 15(),71-79 AYÇİÇEK VE SOYA YAĞI İTHALAT TALEBİNİN ANALİZİ Selim Adem HATIRLI Vecdi DEMİRCAN Ali Rıza AKTAŞ Süleyman Demirel Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım

Detaylı

EKONOMÝK GÖSTERGELERÝN VE DIÞ ORTAM SICAKLIÐININ ETKÝLERÝ

EKONOMÝK GÖSTERGELERÝN VE DIÞ ORTAM SICAKLIÐININ ETKÝLERÝ ESKÝÞEHÝR DE KONUTSAL DOÐAL GAZ TALEBÝNE EKONOMÝK GÖSTERGELERÝN VE DIÞ ORTAM SICAKLIÐININ ETKÝLERÝ Haydar ARAS * Nil ARAS ** Bu makalede, konularda kullanýlan doðal gazýn ýsýma dönemine ai aylardaki ükeiminin

Detaylı

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Güz 2013, Cil:9, Yıl:9, Sayı:2, 9:7997 PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Sevinç GÜLER * Halime TEMEL NALIN * * IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

Detaylı

Enerji Piyasası Reformlarının Elektrik Enerjisi Piyasasına Etkisi: EÜAŞ ve Ayrıcalıklı Şirketler Üzerine Bir Analiz 1

Enerji Piyasası Reformlarının Elektrik Enerjisi Piyasasına Etkisi: EÜAŞ ve Ayrıcalıklı Şirketler Üzerine Bir Analiz 1 YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2010 Cil:17 Sayı:1 Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Enerji Piyasası Reformlarının Elekrik Enerjisi Piyasasına Ekisi: EÜAŞ ve Ayrıcalıklı Şirkeler Üzerine Bir Analiz 1 Doç.

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

Türkiye nin ve G-8 Ülkelerinin Endüstri-İçi Ticaretinin Statik Analizi

Türkiye nin ve G-8 Ülkelerinin Endüstri-İçi Ticaretinin Statik Analizi İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi Cilt 3, Sayı 3, 2015, ss.98-107 ISSN:2147-804X http://www.isletmeiktisat.com Türkiye nin ve G-8 Ülkelerinin Endüstri-İçi Ticaretinin Statik Analizi Dilek ŞAHİN Cumhuriyet

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

-ENFLASYON ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND INFLATION

-ENFLASYON ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND INFLATION Marmara Üniversiesi YIL 2010, SAYI II, S. 539-553 -ENFLASYON Öze Özlem YORULMAZ * ** - Anahar Kelimeler: ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN

Detaylı

OECD ÜLKELERİNDE İMALAT SANAYİNDE BİRİM EMEK MALİYETLERİ YAKINSIYOR MU?

OECD ÜLKELERİNDE İMALAT SANAYİNDE BİRİM EMEK MALİYETLERİ YAKINSIYOR MU? Marmara Üniversesi İ.İ.B.F. Dergisi YIL 200, CİLT XXVIII, SAYI I, S. 05-9 Öze OECD ÜLKELERİNDE İMALAT SANAYİNDE BİRİM EMEK MALİYETLERİ YAKINSIYOR MU? Reşa CEYLAN * Bu çalışmada, 25 OECD Ülkesine a imala

Detaylı

Onüçüncü Bölüm Zaman Serisi Analizi

Onüçüncü Bölüm Zaman Serisi Analizi OnüçüncüBölüm ZamanSerisiAnalizi Hedefler Buüniteyiçalktansonra; Zaman serisine en uygun tahmin denklemini belirler, Tahmin denklemini kullanarak projeksiyon yapar, Tahminler için yaplan hatay ölçer, Belli

Detaylı

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu

Online Bilimsel Program Yönetici K lavuzu Online Bilimsel Program Yönetici Klavuzu Bu belgedeki bilgiler, ekiller ve program ilevi önceden haber verilmeksizin deitirilebilir. Tersi belirtilmedikçe, burada örnek olarak ad geçen kiiler, adresler,

Detaylı

novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan

novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan novasyon KalDer zmir ubesi 8. Mükemmellii Aray Sempozyomu zmir, 18 Nisan 2007 irin Elçi Technopolis Türkiye Direktörü Teknoloji Yönetim Dernei Bakan novasyon Ekonomik ve toplumsal fayda yaratmak için ürünlerde,

Detaylı

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARET YAPISI: TÜRKİYE VE AB-15 ÜLKELERİ ÖRNEĞİ. Özet

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARET YAPISI: TÜRKİYE VE AB-15 ÜLKELERİ ÖRNEĞİ. Özet ISSN: 2149 9225 Yıl: 2, Sayı: 4, Haziran 2016, s. 125139 Yrd. Doç. Dr. Ercan ŞAHBUDAK Cumhuriyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, erhoca346@hotmail.com Yrd. Doç. Dr. Dilek ŞAHİN Cumhuriyet

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

PATTERN OF INTRA-INDUSTRY TRADE IN MANUFACTURING BETWEEN TURKEY AND GERMANY, ITALY, FRANCE AND UNITED KINGDOM: 1991 2004. Abstract

PATTERN OF INTRA-INDUSTRY TRADE IN MANUFACTURING BETWEEN TURKEY AND GERMANY, ITALY, FRANCE AND UNITED KINGDOM: 1991 2004. Abstract TÜRKİYE İLE ALMANYA, İTALYA, FRANSA VE İNGİLTERE ARASINDA İMALAT ENDÜSTRİSİNDE ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARETİN YAPISI: 1991 2004 Özge AYNAGÖZ ÇAKMAK Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat

Detaylı

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r.

Mali Yönetim ve Denetim Dergisinin May s-haziran 2008 tarihli 50. say nda yay nlanm r. HURDAYA AYRILAN VARLIKLARIN MUHASEBELELMELER VE YAPILAN YANLILIKLAR Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman info@omerdag.net 1.G Kamu idarelerinin kaytlarnda bulunan tarlar ile maddi duran varlklar doalar gerei

Detaylı

DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ. Özet

DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ. Özet 1995-2014 DÖNEMİNDE TÜRKİYE-İSRAİL DIŞ TİCARETİ Miraç Yazıcı 1 Özet İki ülke arasındaki ticaretin gelişimini araştırmanın bir yöntemi, iki ülkenin arasındaki ticaret yoğunluğu endeksini hesaplayarak bu

Detaylı

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa Gazi Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cil 3, No/Sayı 6, 216 Mevsimsel Koinegrasyon Analizi Güney Afrika Örneği Jeanine NDIHOKUBWAYO Yılmaz AKDİ Öze Bu çalışmada 1991-2134 dönemi Güney Afrika ekonomik

Detaylı

Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama

Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2009 Cil:16 Sayı:2 Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracaa Ekisi: Türkiye İçin Bir Uygulama Prof. Dr. Recep TARI Kocaeli Üniversiesi, İ.İ.B.F.,

Detaylı

TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1

TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1 TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1 Musafa Emin GÜL * Talip TORUN ** Cüney DUMRUL *** ÖZ Kaılım bankalarının

Detaylı

ASMOLEN UYGULAMALARI

ASMOLEN UYGULAMALARI TURGUTLU TULA VE KREMT SANAYCLER DERNE ASMOLEN UYGULAMALARI Asmolen Ölçü ve Standartlar Mart 2008 Yayn No.2 1 ASMOLEN UYGULAMALARINDA DKKAT EDLMES GEREKL HUSUSLAR Döeme dolgu tulas, kil veya killi topran

Detaylı

Monte Carlo stokastik optimizasyonu ile optimal saklama pay seviyesi hesab

Monte Carlo stokastik optimizasyonu ile optimal saklama pay seviyesi hesab www.istatistikciler.org statistikçiler Dergisi 4 (2011) 1-8 statistikçiler Dergisi Monte Carlo stokastik optimizasyonu ile optimal saklama pay seviyesi hesab Murat Büyükyazc Hacettepe Üniversitesi Fen

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN TÜKETİM FONKSİYONU TAHMİNİ (1980 2005)

TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN TÜKETİM FONKSİYONU TAHMİNİ (1980 2005) Türkiye Ekonomisi İçin Tükeim Fonksiyonu Tahmini (98 5) 349 TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN TÜKETİM FONKSİYONU TAHMİNİ (98 5) Mehme DEMİRAL ÖZET Bir ükeim fonksiyonu, ükeim ile gelir arasındaki ilişkiyi vurgulamakadır.

Detaylı

VE SÜRDÜRÜLEB L R YEK UYGULAMALARI

VE SÜRDÜRÜLEB L R YEK UYGULAMALARI YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARI MALYET ANALZ VE SÜRDÜRÜLEBLR YEK UYGULAMALARI Ömer Faruk ERTURUL omerfarukertugrul@gmail.com TEA 16. letim Tesis ve letme Grup Müdürlüü, Batraman Yolu Üzeri 2. km. 72070, Batman

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce;

BOBĐNLER. Bobinler. Sayfa 1 / 18 MANYETĐK ALANIN TEMEL POSTULATLARI. Birim yüke elektrik alan içerisinde uygulanan kuvveti daha önce; BOBĐER MAYETĐK AAI TEME POSTUATARI Birim yüke elekrik alan içerisinde uygulanan kuvvei daha önce; F e = qe formülüyle vermişik. Manyeik alan içerisinde ise bununla bağlanılı olarak hareke halindeki bir

Detaylı

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Yıl: 24 Sayı:88 Temmuz 2010 97 İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Ebru Yüksel* - Güldal Güleryüz** 32 Öze Bu makale, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası na (İMKB) ai

Detaylı

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini Ekonomeri ve İsaisik Sayı:4 006-1-8 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ Whie ın Heeroskedisie Tuarlı Kovaryans Marisi Tahmini Yoluyla Heeroskedasie Alında Model Tahmini

Detaylı

SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI

SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ DEPOLAMA ŞİRKETLERİ İÇİN TARİFE HESAPLAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İsenecek Veriler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç

Detaylı

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun Paramerik ve Paramerik Olmayan Eşbüünleşme Tesleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun

Detaylı

ISSN: 1306-3111/1308-7444 Received: January 2014 NWSA ID: 2014.9.3.3C0120 Accepted: July 2014 E-Journal of New World Sciences Academy

ISSN: 1306-3111/1308-7444 Received: January 2014 NWSA ID: 2014.9.3.3C0120 Accepted: July 2014 E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Social Sciences Status : Original Study ISSN: 1306-3111/1308-7444 Received: January 2014 NWSA ID: 2014.9.3.3C0120 Accepted: July 2014 E-Journal of New World Sciences Academy Hakan Ulucan, hulucan@pau.edu.tr,

Detaylı

Kamu Borçlanması, Sermaye Stoku ve Tüketim İlişkisinin Belirlenmesi: Bir Ardışık Nesiller Modeli

Kamu Borçlanması, Sermaye Stoku ve Tüketim İlişkisinin Belirlenmesi: Bir Ardışık Nesiller Modeli Kamu Borçlanması, Sermaye Soku ve Tükeim İlişkisinin Belirlenmesi: Bir Ardışık Nesiller Modeli Kamu Borçlanması, Sermaye Soku ve Tükeim İlişkisinin Belirlenmesi: Bir Ardışık Nesiller Modeli İler ÜNLÜKAPLAN

Detaylı

EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas

EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas EKG Sinyallerinde Gürültü Gidermede Ayrk Dalgack Dönüümünde Farkl Ana Dalgacklarn Ve Ayrtrma Seviyelerinin Karlatrlmas Cengiz Tepe 1 Hatice Sezgin 1, Elektrik Elektronik Mühendislii Bölümü, Ondokuz May#s

Detaylı

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI TURİZM SEKTÖRÜNDE TALEP TAHMİNİ İÇİN YAPAY SİNİR AĞLARI KULLANIMI VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ (ANTALYA

Detaylı

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry

KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry 9 Mart 1998 Say* : F-1998/ Konu : Krsal Kalknmada Ekolojik Boyut Konulu Eitim TKV K*rsal Kalk*nma

Detaylı

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI Ekonomeri 8 Ocak, 0 Gazi Üniversiesi İkisa Bölümü SORU SETİ 0 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI PROBLEM Aşağıda verilen avuk ei alebi fonksiyonunu düşününüz (960-98): lny = β + β ln X + β ln X + β ln X +

Detaylı

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE YATAY VE DİKEY ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARETİN ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE VE BRIC ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE YATAY VE DİKEY ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARETİN ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE VE BRIC ÜLKELERİ ÖRNEĞİ doi: http://dx.doi.org/1.17218/husbed.38974 TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE YATAY VE DİKEY ENDÜSTRİ-İÇİ TİCARETİN ÖLÇÜMÜ: TÜRKİYE VE BRIC ÜLKELERİ ÖRNEĞİ Dilek ŞAHİN * Atıf/ :Şahin, Dilek (215). Tekstil

Detaylı

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT*

BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI. Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Dergisi 24 (1-2) 165-176 (2008) hp://fbe.erciyes.edu.r/ ISSN 1012-2354 BELİRSİZ FİYAT VE TALEP KOŞULLARI ALTINDA SATINALMA POLİTİKALARI ÖZET Ercan ŞENYİĞİT* Erciyes

Detaylı

Çok tatil yapan ülke imajı yanlış!

Çok tatil yapan ülke imajı yanlış! Tarih: 19.05.2013 Sayı: 2013/09 İSMMMO nun Türkiye de Tatil ve Çalışma İstatistikleri raporuna göre Türkiye tatil günü sayısında gerilerde Çok tatil yapan ülke imajı yanlış! Türkiye, 34 OECD ülkesi arasında

Detaylı

zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun

zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun zmir B³y³k ehir Belediyesi olarak hazrladmz bu þ Kontrol Eylem Plan, kurumumuzun faaliyetlerini y³r³t³rken benimsedii y netim anlay nn, þada standartlara g re dei imi ve ilerleyi inin bir belgesi niteliindedir.

Detaylı

KRZLERN TÜRKYE EKONOMSNE ETKS: GELECEN ÖNGÖRÜSÜNE YÖNELK BR DENEME Üzeyir Aydn *

KRZLERN TÜRKYE EKONOMSNE ETKS: GELECEN ÖNGÖRÜSÜNE YÖNELK BR DENEME Üzeyir Aydn * 2. Ulusal kisa Kongresi / 20-22 uba 2008 / DEÜ BF kisa Bölümü / zmir -Türkiye KRZLERN TÜRKYE EKONOMSNE ETKS: GELECEN ÖNGÖRÜSÜNE YÖNELK BR DENEME Üzeyir Aydn * Öze O uz Kara Son yllarda yaanan krizler,

Detaylı