Eğitim Bilimine Giriş

Transkript

1 Eğitim Bilimine Giriş Her şey akla muhtaçtır, akıl da eğitime Hz. Ali Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU

2 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 2

3 EĞİTİMİN TEMEL KAVRAMLARI Amaçlar: Eğitimle ilgili temel kavramları tanımak, Eğitimin farklı tanımlarını öğrenmek, Öğrenme sürecini tanımak, Öğrenmeyle ilgili temel kavramları bilmek, Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 3

4 İnsan ve Eğitim İnsan geliştirilebilir potansiyele sahiptir Yaşantı zenginliği, onun eğitimini farklılaştırır Biyolojik, sosyal, psikolojik ve ekonomik varlıktır Fıtrat, kişilik, bireysel, sosyal-kültür yönleri vardır Eğitim; insanı erdemli, olgun, mükemmel hale getirme sürecidir. Yetenekleri keşfeder ve geliştirir İyiye ve güzele yönlendirir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 4

5 Bir Hizmet Olarak Eğitim İnsana Yöneliktir Her birey hem öğrenen hem de öğretendir (Sosyal Öğrenme Süreci) Her disiplinin insan anlayışı, eğitim anlayışını şekillendirir Eğitim; Sürekli gelişim halindeki insana yardımdır Eğitim insanı iyi yönde farklılaştırma sürecidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 5

6 Bir Hizmet Olarak Eğitim Sosyalleşme ve Kültürleme Süreci Olarak Eğitim Eğitim bu süreçlerle eş anlamlıdır ve bunların bir parçasıdır Kültürlenme; kültürel birikimi yeni kuşaklara aktarma sürecidir. Kültürlenme; kasıtlı/amaçlı, zora dayalı ve rastlantısal süreçler içerir Bu anlamda eğitim; amaçlı ve kasıtlı kültürlenme sürecidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 6

7 Bir Hizmet Olarak Eğitim Bir Bilim Olarak Eğitim Eğitim sosyal bir bilimdir Eğitim bilimi ya da pedagoji denir Pek çok disiplinle ilgilidir Alt disiplinleri vardır (Eğitim Tarihi, Eğitim Sosyolojisi, Eğitim Psikolojisi, Eğitim Felsefesi vb) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 7

8 Eğitim Nedir? Eğitim, ihtiyaçlarını karşılamak için doğal ve sosyal çevresi ile etkileşime giren ilk insanın öğrendiklerini başkalarına da öğretme çabasından doğmuştur. Eğitimin tanımları belli felsefi görüşlerin eğitimden ne beklediğini yansıtmaktadır. Dewey eğitimi, yaşantıların yeniden örgütlenmesi ya da yeniden tanımlanması olarak tanımlamıştır. Ona göre her yaşantı, daha önceki yaşantılara dayalı olarak oluşur ve bireyde değişiklik yaptığı için de daha sonra edinilecek yaşantıları etkiler. İmam-ı Azam a göre ise; insanın kendi lehinde ve aleyhinde olan şeyleri bilmesidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 8

9 Eğitimin Farklı Tanımları Farklı felsefelere göre farklı eğitim tanımları yapılmıştır. İdealizme göre, yaratıcıya ulaştırma süreci için yapılan etkinliklerdir. Realizme göre, bireyin topluma uyum sağlama ve kültürel mirasın aktarılması sürecidir. Pragmatizme göre, yaşantılar sonucunda bireyin davranış ve özelliklerini değiştirebilme sürecidir. Varoluşçuluğa göre, insanı en üst düzeye getirme surecidir. Marksizm'e göre, bireyi üretime katma işidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 9

10 Geleneksel eğitim yaklaşımları eğitimi hayata hazırlık olarak tanımlar. Çağdaş yaklaşımlara göre eğitim; hayata hazırlıktan öte hayatın kendisidir. (John Dewey) Ülkemizdeki en yaygın tanıma göre ise eğitim; Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik yönde değişiklik meydana getirme süreci (Erturk,1977) olarak ifade edilmiştir. Bu tanımda 5 önemli unsur söz konusudur: Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 10

11 1. Davranış Değişikliği: Organizmanın gözlenebilen ya da gözlenemeyen örtük ya da acık etkinliklerinin tümüne davranış denilmektedir. Eğitim bir davranış değiştirme surecidir Üç tür davranıştan söz edilebilir: Doğuştan Getirilen (refleks, içgüdü) Geçici (Hastalık, Bağımlılık) Sonradan Kazanılan (öğrenme ürünü) İstendik (Planlı Eğitim, Gelişigüzel Kültürlenme) İstenmedik (Eğitimin Hatalı Yan Ürünleri) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 11

12 2. Kasıtlılık: Davranışların bir hedefe-amaca yönelik bicimde değişmesidir. Eğitim aynı zamanda bir kasıtlı kültürlenme surecidir. Kültürleme kendi içinde üç dala ayrılmıştır Zoraki kültürleme, Gelişigüzel kültürleme Kasıtlı kültürleme. Zoraki Kültürleme: Bireye hür iradesi dışında kültürel değerlerin zoraki olarak kabul ettirilmesidir. Örnek: Asimilasyon, beyin yıkama Gelişigüzel Kültürleme: Bireylere plansız, sistemsiz ve gelişigüzel bir biçimde kültürel değerlerin benimsettirilmesi. Örnek: Örf ve adetler, inançların öğrenilmesi Kasıtlı Kültürleme: Kültürel değerlerin belli amaçlar dahilinde ve belirli bir plan çerçevesinde bireylere aktarımı Örnek: Eğitim ( Eğitim bir kasıtlı kültürleme sürecidir ifadesinde kastedilen eğitim, formal eğitimdir.) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 12

13 3. İstendiklik: Önceden belirlenmiş, istenilen hedeflere ulaşma yolunda bulunulması demektir. Türk Eğitim Sisteminde istendik yön iki kaynağa dayanır: a tarihli Türk Milli Eğitimi Temel Kanunu ile belirlenmiş olan Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri b. Talim Terbiye Kurulunca hazırlanan, eğitim programlarınca belirlenmiş olan hedef davranışlar (öğrenci kazanımları) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 13

14 4. Deneyim (Kendi Yaşantısı Yoluyla): Öğrenenin, öğrenmeye bizzat katılmasıdır. Bireylerin birbirleriyle ve çevresiyle etkileşimi sonucu bireylerde davranış değişikliği oluşmasına yaşantı denir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 14

15 5) Süreç: Süreç; olguların ya da olayların, belli bir taslağa uygun ve belli bir sonuca varacak bicimde düzenlenmesi olarak ifade edilir. Öğrenenin aktif olduğu dinamik süreçtir. Bu yönüyle bakıldığında eğitim bir süreçtir. Yaşam boyu devam eder. Kapsamlı ve çok boyutludur. Öğrenenin bu sürece etkin katılımı gerekmektedir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 15

16 KPSS 2010 Kazanılmış yaşantı, bireylerin birbirleriyle ve çevresiyle etkileşimi sonucu bireylerde kalıcı izli davranış değişikliği oluşmasıdır. Aşağıdakilerden hangisi kazanılmış yaşantıya uygun bir örnek değildir? A) Bir yakınını cinayette kaybeden Nevin, gazetelerde önce cinayet haberlerini okur. B) Oğuz, derste öğretmenin verdiği örneği başka bir problemin çözümünde kullanır. C) Burak, oynadığı her satranc oyununda model aldığı satranc ustasının açılış hamlesiyle oyuna başlar. D) Fatma, ders arasında sınıf arkadaşlarıyla birlikte çektirdiği fotoğraflara bakar. E) Kemal, izlediği filmden kavga sahnelerini arkadaşlarına göstererek anlatır. CEVAP: D Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 16

17 Eğitim Türleri Formal eğitim ve informal eğitim olmak üzere iki tür eğitim vardır. 1- Formal Eğitim: Okulda ve eğitim kurumlarında verilen eğitimdir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 17

18 Formal eğitim kendi içinde «Örgün» ve «Yaygın» olarak ikiye ayrılır: a. Örgün eğitim: Okul eğitimidir. Birbirini takip eden kesitlerden oluşan eğitim türüdür. Belirli bir yaş grubundaki bireylere, Milli Eğitimin temel amaçları doğrultusunda okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir. Eğitim basamakları birbirinin önkoşuludur Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 18

19 b. Yaygın Eğitim: Her yaş grubuna yayılmış olan eğitimdir. Örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, bu sistemin herhangi bir basamağından ayrılmış olan ya da orgun eğitime devam edip bir meslek kazanmak isteyen bireylere, kendi ilgi ve gereksinimleri doğrultusunda verilen eğitimdir. Örneğin; Halk Eğitim Merkezleri Kurslar (OSS, KPSS vb.) Çıraklık Okulları Not: Öğretmen adaylarının karıştırması muhtemel olan Sargın Eğitim, Hizmetiçi Hizmet Öncesi Eğitim, Halk Eğitimi ve İşbaşında Eğitim gibi kavramlar da önemlidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 19

20 Sargın Eğitim: Örgün ve yaygın eğitim dışında kalan, bireylerin günlük yaşantı içinde belli bir eğitim almadan kendiliğinden gerçekleştirdiği öğrenme faaliyetleridir. Örnek: Bireyin kendiliğinden çorap örmeyi, halı ve kilim dokumayı öğrenmesi. Hizmet İçi Eğitim: Kişilerin hizmetteki verim ve etkinliklerinin artırılmasını, gelişmeye yol açan bilgi, beceri ve tutumların zenginleştirilmesini amaç edinen ve kurumların genel çalışma düzenini sürekli olarak etkileyen eğitimdir. Hizmet Öncesi Eğitim: Kamu kurum veya kuruluşlarında çalışmaya hak kazanmış ancak henüz işe başlamamış bireylere yapacakları işi pekiştirmeleri için verilen eğitimdir. Halk Eğitimi: Yetişkinlerin hayat standartlarını yükseltmek, sorunların çözebilmelerine ve yaşadıkları toplumun kalkınmasına katkıda bulunmalarına yardımcı olmak amacıyla düzenlenen eğitimdir. İşbaşında Eğitim: Herhangi bir işte çalışan bireylerin, çalıştıkları iş ortamından ayrılmadan işle ilgili gelişmeleri öğrendikleri eğitimdir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 20

21 Halk eğitimi ve hizmetiçi ya da hizmet öncesi eğitim kavramları karıştırılabilen kavramlardır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta halk eğitiminde bireylerin kendi branşları (ihtisas alanları) dışında bir eğitim alıyor olmasıdır. Oysaki hizmet öncesi ya da hizmetiçi eğitimde kişi kendi mesleğinin direkt olarak gerektirdiği bilgi ve becerilerle ilgili eğitim almaktadır. Ayrıca hizmet öncesi ve hizmetiçi kurslara kişinin çalıştığı/çalışacağı kurum yönlendirir ya da eğitimleri bu kurumlar verirken, halk eğitimi genellikle bireylerin kendi kişisel tercihleri ile bağımsız olarak katılabilecekleri kursları ifade etmektedir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 21

22 Flüt çalmayı Aysel okulda müzik dersinde, Nursel halk eğitim merkezinin açtığı flüt kursunda, Veysel ise evde kendi kendine öğrenmiştir. Aysel, Nursel ve Veysel in gerçekleştirdiği öğrenmelerin ilgili olduğu eğitim türleri hangi seçenekte doğru bicimde verilmiştir? Aysel Nursel Veysel A) Örgün Sargın Yaygın B) Yaygın Örgün Sargın C) Sargın Örgün Yaygın D) Örgün Yaygın Sargın E) Yaygın Sargın Örgün CEVAP: D Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 22

23 KPSS 2010 Yabancı dilde eğitim veren bir okulda matematik öğretmenliği yapan Selin Öğretmen'in İngilizcesi çok iyi değildir. Derslerini İngilizce anlatabilmekte ama öğrencileri kendi aralarında İngilizce espri yaptıklarında onları anlayamamakta ve bundan rahatsız olmaktadır. Bu nedenle öğrencileriyle etkili iletişim kurabilmek için yabancı dil kursuna gider. Selin Öğretmen in aldığı bu kurs aşağıdakilerden hangisinin kapsamında yer alır? A) Programlı öğretim B) Mikro öğretim C) Halk eğitimi D) İşbaşında eğitim E) Hizmet içi eğitim CEVAP: C Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 23

24 2- İnformal Eğitim: Aile ve çevrede, yani yaşamın içerisinde kendiliğinden oluşan eğitim sürecidir. Özellikleri: Öğreticiler profesyonel değildir. Plan ve programı yoktur. Gelişimin yönü belli değildir ve olumsuz yönde de gelişebilir. Kurumsal yapı yoktur. (Doğal ortamda kendiliğinden gelişebilir.) Kontrolü sağlanamaz. Herhangi bir değerlendirme aracı yoktur. Başlıca öğrenme yolları gözlem ve taklittir. Telkin ve tenkitler de informal öğrenmenin oluşmasına neden olur. Eğitim ailede başlar. sözüyle kastedilen eğitim, informal eğitimdir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 24

25 Planlı ve programlıdır. Formal Eğitim Hedefler önceden belirlenmiştir. Belli bir ortam, mekan ve zaman gerektirir. Amaca yönelik olarak hazırlanmış ders araç ve gereçleri kullanılır ölçme ve değerlendirme süreci belirlidir. Eğitim profesyonel (özel öğretici) kişiler tarafından yapılır Eğitim sürecinin sonunda katılımcılara belge verilir. Planlı programlı değildir. İnformal Eğitim Doğal ortamda kendiliğinden oluşur. Yer, mekan, ortam ve zaman önceden belirli değildir. Profesyonelce hazırlanmış ders araç ve gereçleri yoktur. Süreçte ölçme değerlendirme yapılmaz Öğreticiler profesyonel değildir Eğitim sureci bir belgeyle sonuçlanmaz Hedefe dayalı olma durumu hem formal, hem de informal eğıitimde vardır. Bu hedefler/amaçlar informal eğitimde yazılı/planlı programlı değilken, formal eğitimde önceden belirli ve planlı programlıdır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 25

26 KPSS 2007 Aşağıdakilerden hangisi, çocuğun akranlarıyla oynarken ya da arkadaş grupları içinde edindiği informal öğrenmenin özelliklerinden biri değildir? A) Doğal ortamda kendiliğinden oluşur. B) Olumlu ya da olumsuz olarak gerçekleşebilir. C) Yer, mekan ve ortam değişebilir. D) Planlı ve programlıdır. E) Kazanılan beceriler kişiye göre değişiklik gösterir. CEVAP: D Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 26

27 EĞİTİM PROGRAMI Eğitim programı (Yetişek): İstendik hedef ve davranışların kazanılması için stratejilerin belirlendiği yazılı doküman ya da eylem planıdır. Öğrencilerin yaşantılarını düzenlemedir. Öğrencilerde beklenen öğrenmeyi meydana getirebilmek için planlanmış okul içi ve okul dışı faaliyetlerin tamamıdır. Öğretim programı: Bir dersin okul içindeki ve dışındaki öğretimi ile ilgili etkinliklerdir. Ders Programı: Bir ders süresi içerisinde, planlanan hedeflerin bireylere nasıl kazandırılacağını gösteren tüm etkinliklerin yer aldığı plandır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 27

28 Eğitimin Amaç ve İşlevleri Antik yunandan itibaren uygulanan, ödül ve ceza kullanmayı öngören disiplin merkezli eğitim anlayışına geleneksel ya da klasik eğitim anlayışı denilmektedir. Çağdaş eğitim anlayışı; insan doğasına ilişkin yeni ön kabullerin ortaya çıkması ve sosyal bilimlerdeki yeni gelişmelerin de etkisiyle eğitim anlayışında çocukları merkeze alan yönelimler güçlenmeye başladı Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 28

29 Eğitimde Amaçlar Toplum felsefesi ve modelini gerçekleştirir Amaç, içerik, yöntem, süre gibi unsurlar felsefeye göre değişir Amaçlar zamana, topluma, ülke hedeflerine ve felsefelere göre değişir Durağan değildir, değişen beklentileri her zaman karşılayabilmelidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 29

30 Beklentiler ulusal veya evrensel düzeyde olabilir Eğitim amaçları yasalarda açıkça belirtilir Türk eğitim sisteminde, yetişen neslin milli ve manevi değerlere bağlı ve değişime uyumlu olması hedeflenmiştir Felsefi olarak; teoride pragmatik felsefe ve ilerlemeci anlayış hakimdir Uygulamada idealist felsefe etkisinde daimci ve esasici eğitim akımlarının egemen olduğu görülür Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 30

31 EĞİTİM PROGRAMI Eğitim programı, belirlenen hedefler doğrultusunda planlanan tüm eğitim etkinliklerini kapsamaktadır. Öğretim programı ise bir eğitim basamağında çeşitli sınıf ve derslerde ele alınacak konularla ilgili tüm öğretim etkinliklerini kapsamaktadır. Ders programı da bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsamaktadır Örtük Program: Ders dışı etkinlikler olarak tanımlanır. Formal programda belirlenen amaç ve etkinlikler dışında, öğrenme öğretme süreci içerisinde ihtiyaçlara göre ortaya çıkan bilgi, etkinlik ve uygulamaları kapsar. ÖR: Müze, hastane ziyareti vs. Eğitim: Bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla planlı ve kasıtlı olarak istendik değişiklikler meydana getirme sürecidir. Öğrenme: Bireyin içinde bulunduğu çevre ile etkileşimi sonucu davranışlarında meydana gelen kalıcı izli değişmelerdir. Öğretme: Öğrenmeyi sağlama ya da gerçekleştirme faaliyetidir. Davranışlarımızda belli değişikliklerin meydana gelmesi için öğretim ortamlarının hazırlanmasıdır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 31

32 EĞİTİM PROGRAMINI YARARLARI 1. Eğitim faaliyetlerine yön verir. 2. Aynı eğitim basamağındaki okullarda amaçların aynı yönde gerçekleşmesini sağlar. 3. Eğitimde verimi artırır. 4. Mesleğe yeni başlayan öğretmenlere rehberlik eder. 5. Zamandan tasarruf sağlar 6. Öğrenmeyi kolaylaştırır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 32

33 Öğretim Programı: ÖĞRETİM PROGRAMI Eğitim programı içerisinde yer alan ve öğrenme öğretme süreçlerini kapsar. Davranışlarda istenilen değişiklikleri oluşturmayı planlar. Programlarda, derslerin ayrı ayrı öğretim programları, eğitici kol çalışmaları, ders dışı etkinlikler, rehberlik hizmetleri programları vs. yer alır. Öğretmen ve öğrenciye ilerlemenin her aşamasında ne elde edeceklerini bilme olanağı verir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 33

34 Ülkenin ve Eğitim Sisteminin Amaçları Ülkelerin Geleceğe Yönelik Hedefleri Ekonomik Sosyal Siyasal Eğitime ilişkin kurumlar, programlar ve çeşitli uygulamalar ülkelerin bu amaçlarını gerçekleştirmeye yönelik şekillenir Ülkemiz Eğitim Sisteminin amaçları, Milli Eğitim Temel Kanunu nda Genel Amaçlar başlığı altında ifade edilmiştir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 34

35 Amaçlar Beş Başlıkta İncelenebilir Ülkenin Amaçları Eğitim Sisteminin Amaçları Eğitim Kademelerinin Amaçları Derslerin Amaçları Ünite ve Konuların Amaçları Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 35

36 Ülkenin Amaçları Eğitim Sisteminin Amaçları Eğitim Kademelerinin Amaçları Amaçlar Beş Başlıkta İncelenebilir Derslerin Amaçları Ünite ve Konuların Amaçları Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 36

37 Eğitim Kademelerinin Amaçları Eğitim Kurumları Kademelerine Göre Türlerine Göre İlköğretim Yüksek Öğretim Anaokulu Meslek Lisesi Orta Öğretim Lise Sistemin amaçlarına bağlı olarak her bir okulun kademe ve türüne göre özel amaçları vardır. Bu amaçlar her bir okul kademesi ve türünde yetiştirilecek insanlara kazandırılacak genel ve özel nitelikleri ifade eder Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 37

38 Eğitim ve Okulun İşlevleri ; Eğitimin işlevi, amaçlarından çıkarılır Açık (yasal) Açık işlevler; eğitimle ilgili yasalarda ifade edilen amaçlardan çıkar (kültür aktarımı, topluma uyum, duyarlı vatandaş, iyi bir üretici ve tüketici vd.) Bu işlevler Kapalı (gizil) Kapalı işlevler; yazılı kurallardan değil, dolaylı yoldan sağlanır (arkadaş kazanma, statü kazanma, çocuklar için koruyucu bir mekan olması vd.) oişlevler; o bireysel (akademik olan ve olmayan), toplumsal(sosyal, kültürel,ekonomik) olabilir o Yine sosyo-kültürel, siyasal, ekonomik, bireysel işlevler şeklinde sıralanabilir o Bölgesel, ulusal ve evrensel işlevler şeklinde sıralama da yapılabilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 38

39 Okulun Amaç ve İşlevi Okul bir sosyal, kültürel,ekonomik, siyasal çevrede yer alır Toplumsal kültür okulun en önemli girdisidir İçinde yer aldığı toplumun değerlerine göre şekillenir Bireysel ve toplumsal beklentileri karşılamalıdır Eğitim ve öğrenmenin en önemli merkezidir Ülkenin ulusal amaçlarıyla uyumludur Günümüzde uluslar arası işbirliği ve rekabeti de sürdürebilecek bir yapıyı içermelidir Hem ülke, hem de dünya vatandaşı yetiştirmeli Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 39

40 Etkili Bir Okulun Özellikleri Yöneticileri güçlü birer öğretim lideridir. Öğretim ve yönetim kadrosunun geliştirilmesi çabaları süreklidir Amaç, misyon,vizyon ve felsefesi açık ve nettir. Davranış ve disiplinle ilgili politikaları açık ve nettir Mensuplarının akademik beklentileri yüksektir. Ortaklaşa planlama ve etkinliklere sıklıkla yer verilir Öğrencilerin gelişimi sürekli izlenir. Okulda zamanın çoğu öğrenme etkinliğine ayrılmıştır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 40

41 Etkili Bir Okulun Özellikleri Öğrencinin katılımı ve sorumluluk üstlenmesi önemli görülür. Mükemmellik ve eşitlik aynı oranda değerli görülür Örnek davranış ve başarılar anında ödüllendirilir. Ezberden çok anlamaya ve eleştirel düşünceye yer verilir. Programı öğrenciye temel beceriler kazandırma amacına odaklıdır. Öğretmen ve öğrenciler üst düzey bir sorumluluk duygusu taşırlar. Öğrencinin bireysel gelişimine dönük ilave etkinliklere yer verilir. Aile ve toplumun, okula destek ve katılımı süreklidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 41

42 Eğitimin İşlevleri Açısından Okul Akımları Seçkinler Eğitimi Akımı Üretim Okulu Akımı Sanat Eğitimi Akımı İş Eğitim Akımı Çocuktan Hareket Akımı Kır Eğitim Yurdu Akımı Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 42

43 Eğitimin İşlevleri Bireysel İşlevi Sosyal İşlevi Ekonomik İşlevi Kültürel İşlevi Felsefi İşlevi Siyasal İşlevi Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etmek ve bu amaçla bireye uygun ortamlar hazırlamak Bireyin topluma uyumunu sağlamak, sosyal gelişime hazırlamak, sosyal ilişkileri ve becerileri geliştirmek Üretici ve bilinçli tüketici yetiştirmek, toplumsal kalkınmayı gerçekleştirmek, iş ve insan gücü planlamasü yapmak Kültürel değerleri benimsetmek, korumak, geliştirmek ve aktarmak (Kültürel işlev sosyal işlev içinde de yer alır.) Yeni düşünce biçimleri ve bakış açıları geliştirmek. Çok yönlü düşünen, araştıran ve sorgulayan birey yetiştirmek Fırsat ve imkan eşitliği sağlamak, iyi insan ve iyi vatandaş (bilinçli ve duyarlı) yetiştirmek Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 43

44 I. Bireyleri ortak paydada buluşturarak toplumsal uyumu sağlamak II. Bireylerin bedensel, zihinsel ve ruhsal yapısını geliştirmek III. Bireylerin bilinçli birer üretici ve tüketici olmasını sağlamak Yukarıda verilen ifadelerde sırasıyla eğitimin hangi işlevleri üzerinde durulmuştur? I II III A) Bireysel Sosyal Siyasal B) Sosyal Bireysel Ekonomik C) Bireysel Kültürel Sosyal D) Sosyal Siyasal Bireysel E) Bireysel Sosyal Ekonomik CEVAP: B Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 44

45 KPSS 2002 Okul toplumdan kopuk olmamalıdır. Okul toplumun kendisi olmalıdır. Bireyler okulda toplumun sorunlarını çözme ve bunların üstesinden gelme davranışlarını kazanmalıdırlar. Bu görüş program geliştirme açısından aşağıdakilerden hangisini ön plana çıkarmaktadır? A) İnsan niteliklerini geliştirme B) Sosyal işlevleri gerçekleştirme C) Bireysel ihtiyaçları karşılama D) Felsefi düşünceleri kazandırma E) Disiplinlerin yararlarını belirtme CEVAP: B Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 45

46 Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 46

47 Program: Belirli bir hedefe ulaşmada kullanılacak her türlü araç, yöntem ve içeriği kapsayan düzenlemelerdir. Bir başka tanıma göre ise; belirli bir çalışmanın amacını, bölümlerini, yöntemini ve suresini gösteren plandır. (Oğuzkan, 1993) Eğitim Programı Eğitimin hedeflerine ulaşmak için yapılacak öğrencilerin her türlü öğrenmelerini sağlamaya yönelik etkinlikler düzeneğine eğitim programı denir. Okulun ve öğretmenin yol göstericiliği altında okul içi ve dışındaki bütün öğrenmeleri ve öğretim faaliyetlerini içine alır. Öğretim Programı Eğitim programının amaçları doğrultusunda öğrencilere kazandırılmak istenen bilgi, beceri, tutum ve davranışların ders kümeleri olarak planlı bir biçimde düzenlenmesidir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 47

48 KPSS 2006 Aşağıdakilerden hangisi çağdaş anlayışa göre geliştirilen öğretim programının özeliklerinden biri değildir? A) Öğretimde farklı yöntem ve tekniklerin kullanılması B) Öğrencilerin düşünmeye, paylaşmaya ve soru sormaya özendirilmesi C) Milli değerleri kaybetmeden evrensel değerlerin benimsenmesi D)Öğrencilerin birbirleriyle aynı olduklarının varsayılması E) Öğrencilerin toplumsal sorunlara karşı duyarlı olmaya yönlendirilmesi CEVAP: D Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 48

49 Ders Programı Öğretim programı içerisinde yer alan her bir ders kapsamında ulaşılacak hedeflerin, içeriğin, öğrenme-öğretme surecinin ve değerlendirme etkinliklerinin programlanmasıdır. Ders programı bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsar. (Demirel) Eğitim programı öğrenme için planlanmış her türlü etkinliği içerirken, öğretim programı ders içi durumları içerir. Öğretim programı eğitim programının bir alt kategorisi olarak kabul edilir ve ona göre daha dardır. O halde; Ders Programı: Unite veya konuların organizasyonu Öğretim Programı: Derslerin organizasyonu Eğitim Programı: Ders içi-dışı etkinliklerin organizasyonu Not: Programlar planlardan daha kapsamlıdır. En kapsamlıdan en dara doğru bir sıralama yapılacak olursa; Eğitim Programı - Öğretim Programı - Ders Programı - Yıllık Plan Ünitelendirilmiş Yıllık Plan- Ders Planı Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 49

50 Ali ve Aslı Eğitim Fakültesi 1. sınıf öğrencisidir. Ali Matematik öğretmenliği bölümünde okurken, Aslı Fizik öğretmenliği bölümünde okumaktadır. Hem Ali hem de Aslı nın lisans eğitimlerinin 1. sınıfında ikisinin birden Program Geliştirme dersi almalarının nedeni aynı nda yer almaları; bunun yanı sıra Ali nin Analitik Geometri dersi alırken Aslı nın Mekanik dersi almasının nedeni farklı. nda yer almalarıdır. Yukarıdaki paragrafta yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki ifadelerden hangileri getirilmelidir? A) Eğitim Programı - Ders Programı B) Öğretim Programı - Ders Programı C) Eğitim Programı - Öğretim Programı D) Öğretim Programı - Eğitim Programı E) Eğitim Programı - Ünite Programı CEVAP: C Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 50

51 Program Türleri Program: Belirli bir hedefe ulaşmak için yapılan düzenlemelerdir. Posner, eğitim programlarını; resmi, uygulanan, ihmal edilen, örtük ve ekstra olmak üzere beş farklı düzeyde ifade eder: 1. Resmi / Açık / Yazılı Program: Resmi,onaylanmış, okullarda uygulanmak üzere düzenlenmiş programdır. Hedefler içerikler belirlenmiştir. Eğitim otoriteleri tarafından belirlenir.(talim Terbiye Kurulu) Ülkenin eğitim politikasını yansıtır. Eğitim öğretim programı olarak da ifade edilebilir. Yazılıdır, kâğıttadır, dokümandır. Açıktır, ilan edilmiştir. Ayrıntılı ve ideal özellikleri taşıyan programdır. Tasarıdır, teoriktir. Standarttır, ölçülüp değerlendirilebilir. Okulun kasıtlı eğitim amaçlarını açıklar Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 51

52 Program Türleri 2. Uygulanan / Öğretilen / Gerçekleştirilen Program: Tasarlanan programın uygulamadaki şeklidir. Tasarlanan program la uygulanan program arasında farklılıklar oluşabilir. Tasarlanan program ne kadar mükemmel olursa olsun önemli olan uygulaması ve sonuçlarıdır. Program değerlendirmede çalışmalarında tasarı dâhilindeki programdan çok uygumla sürecindeki veriler dikkate alınır. Bu program kâğıttan uygulamaya dökülendir. Teoriden pratiğe dönüşendir. Öğretmenin elinde hayat bulan programdır. Öğretmenlerce hazırlanmış yıllık plan ve ders programlarında yer alan etkinliklerdir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 52

53 Program Türleri 3. İhmal Edilen / Görmezden Gelinen / Geçersiz Program: Resmi programın çeşitli sebeplerle önemsenmeyen, ihmal edilen yanlarını kapsar. Resmi programın kasıtlı bilinçli ya da üstün körü geçiştirilen boyutudur. Öğretmenden öğretmene ve çevre koşullarına göre değişir. Nelerin öğretilmediği de önemlidir. Okulun çevrenin imkanları da bu durumu etkiler. Örneğin sınavda soru çıkmayacak konuların geçiştirilmesi gibi Para, araç- gereç eksikliği, öğretmen eksikliği, afet gibi durumlar da buna neden olabilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 53

54 Program Türleri 4. Örtük / Gizli / İnformal Program: Okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar. Resmi programın dışında yazılı olmayan, öğrencilerin yaratıcı, araştırıcı birey olarak yetişmelerini öngören, okul içi ve dışı faaliyetlerdir Öğrencilerin toplumsal hayata uyum sağlamalarını amaçlar. Öğretmen denetiminde olumlu davranışlar kazandırmayı hedefleyen etkinlikleri içerir. Öğrenmelerin kalıcılığını ve niteliğini artırır. Resmi programla uyumludur ve resmi programın gerçekleşmesine yardımcı olur ve destekler. Örneğin hastaneye, çocuk esirgeme kurumuna ziyaret ya da müzeye gezi düzenlemek gibi Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 54

55 Program Türleri Örtük Program Açık ve yazılı değildir. Planlanmamıştır ve resmi programda yer almaz. İnformal, kendiliğinden gizil öğrenmeleri kapsar. Örtük programa okul iklimi ve sınıf iklimi örnek gösterilebilir. Okul iklimi içerisinde, okulun fiziksel özellikleri, araştırma imkanları, beklentileri, kuralları, forması-amblemi-maskotu, yayınları vb. Sınıf iklimi içerisinde ise sınıfın fiziksel özellikleri, kuralları, öğretmen beklentileri ve görüşleri, sınıftaki iletişim, öğrenci özellikleri yer alır. Resmi olmayan veya açıkça belirtilmemiş fakat öğrencilerin ulaşmalarının beklendiği mesajlardır Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 55

56 Program Türleri 5. Ekstra / Fazladan Program: Resmi program dışındaki planlı, sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal etkinliklerdir. Hazırlanan programlarda esneklik olmalı ve bireyler kendilerine göre seçtikleri programda ilerleyebilmelidir. Örtük programdan farkı yazılı olmasıdır. Resmi programda olmayan, öğretmen ve okullar tarafından yapılan ek çalışmaları içerir. Okuldan okula farklılık gösterebilir. Planlıdır. Öğretmenlerin gözetimi ve rehberliği altında yapılır. Katılım seçmelidir ve gönüllülük esastır. Öğrenci toplulukları ve kulüpleri, atölye çalışmaları, okul korosu vb. çalışmalar bu kapsamdadır. Okullardaki kültürel-sosyal sportif faaliyetler, konferanslar-açık oturumlar hafta sonu kursları gibi Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 56

57 KPSS 2009 Öğretmenler genellikle söz dinleyen ve kuralara uygun davranan öğrencilere sempati duyarlar. Yapılan araştırmalar öğretmenlerin tepkilerinin öğrencilerin derslerdeki başarısızlıklarından çok kurallara uymamalarına yönelik olduğunu ortaya koymaktadır. Öğrencilere bu konuda bir açıklama yapılmasa da onlar kurallara uygun davrandıklarında bunun başarı olasılığını etkileyeceğini sınavda doğru yanıtlar vermeseler de iyi not alabileceklerini düşünürler. Bu durumda kurallara karşı çıktıklarında cezalandırılabileceklerini ya da öğretmenleri tarafından dışlanabileceklerini öğrenirler. Bu öğrenmeler aşağıdakilerden hangisinin kapsamında ortaya çıkar? A) Türk Milli Eğitiminin amaçları B) Uygulanan program C) Büyüklerin önerileri D) İhmal edilen program E) Örtük program CEVAP: E Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 57

58 KPSS 2008 Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurumu tarafından hazırlanarak uygulamaya konan öğretim programlarında belirtilen amaç ve etkinlikleri kapsamaz. - Öğrenme öğretme süreci içinde ortaya çıkan bilgiler düşünceler değerler ve uygulamalar bu uygulamalar sonucunda öğrencilerde meydana gelen bütün özellikleri kapsar. - Okulun düzeni kuralları fiziksel psikolojik çevresi yöneticilerin ve öğretmenlerin sözlü ya da sözsüz olarak verdikleri iletileri kapsar. Yukarıda özelikleri verilen program türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Resmi B) Uygulamadaki C) Örtük D) Ekstra E) İhmal edilen (geçersiz) CEVAP: C Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 58

59 KPSS 2010 Öğrencilerin yaratıcı, araştırıcı bireyler olarak yetişmelerini öngören, okul içi ve dışı faaliyetleri kapsayan ve öğrencilerin toplumsal hayata uyum sağlamaları üzerinde duran örtük programın dayandığı temel ilke aşağıdakilerden hangisidir? A) Eğitim süreci günlük yaşam süreçlerinden farklı değildir. B) Eğitim sürecinde konu alanı çok iyi özümlenmelidir. C) Okulun temel işlevi, kültürü etkili bir şekilde yeni nesillere aktarmaktır. D) Eğitimin işlevi toplumsal hayatı yeniden düzenlemektir. E) Öğrenci soyut düşünmeli ve zihinsel disiplin sağlamalıdır. CEVAP: A Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 59

60 Resmi program uygulanmakta olan programdır. Resmi program, planlı - programlı eğitimsel faaliyetleri içerir. Resmi programın dışındaki planlı - programlı sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal faaliyetler ekstra programda yer alır. Örtük program ise resmi programın uygulamaya dökülmesi surecinde doğal olarak ortaya çıkabilen gizli programdır. Bir öğretmenin yıllık planda yer aldığı üzere, 10 Kasım da öğrencilerini Anıtkabir e götürmesi resmi program, okulun Atatürkçülük Kulübünün herhangi bir tarihte tasarlayarak Anıtkabir i ziyaret etmesi ekstra program, sınıfça ya da okulca düzenlenen bir Ankara gezisinde planda olmadığı halde Anıtkabir e uğranması örtük program kapsamında değerlendirilebilir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 60

61 Dikey Hedefler A. Uzak Hedefler: Ülkenin politik felsefesini yansıtan hedeflerdir. Eğitim sisteminin yönünü belirler. Uzak hedeflerin şekli ülkenin anayasası ile belirlenir. Atatürk ün Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak sözünde ifadesini bulmuştur. B. Genel Hedefler: Uzak hedeflerin yorumudur. Uzak hedeflere ve Milli Eğitim Temel kanununa dayalı olarak belirlenir. Uzak hedeflere göre daha somut olup, iki seviyede ele alınır: Birincisi eğitimin genel hedefleri, İkincisi de okulun hedefleridir. C. Özel Hedefler: Genel amaçlar doğrultusunda belirlenen derslerin hedefleridir. Bir disiplin ya da çalışma alanında öğrenciye kazandırılması uygun bulunan bilgi, beceri, ilgi, tutum ve alışkanlıklar gibi özelliklerdir Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 61

62 DİKEY BOYUT Uzak Hedefler Ülkenin Politik Felsefesi Genel Hedefler Ülkenin Eğitim Felsefesi Özel Hedefler Bir Disiplin ya da Ders İçin Belirtilen Hedefler YATAY BOYUT En genişten en dara: Uzak Hedefler-Genel Hedefler-Özel Hedefler (Hedefler belirlenirken bu sıraya uyulur.) En somuttan en soyuta: Özel Hedefler-Genel Hedefler-Uzak Hedefler (Hedeflerin gerçekleştirilme süreci ise bu sıraya göre ilerler) Bilişsel Alan (Cognitive) Duyuşsal Alan (Affective) Devinişsel Alan (Pyscho-motor) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 62

63 Amaçların Aşamalı Sınıflandırılması Bu konuda çeşitli taksonomiler vardır. Taksonomilerin genel amacı, öğrencilerin bilmesi gereken konu ve kavramların basitten karmaşığa doğru sıralanmasıdır. Bu sıralama eğitimcilere öğrenme-öğretme ortamlarını uygun şekilde düzenlemelerine yarar Genellikle Boom un taksonomisi kullanılmaktadır. Üçe ayrılır: A. Bilişsel Alan, B. Duyuşsal Alan C. Devinişsel Alan Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 63

64 A. Bilişsel Davranışlar (Yeterlilikler): Zihinsel süreçlerle ilgili davranışlardır. Bloom a göre bilişsel alan davranışları aşamalı bir şekilde; basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru bir sıra halindedir. Bu sıralama (taksonomi) şöyledir: Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 64

65 BİLİŞSEL ALAN BİLGİ KAVRAMA UYGULAMA ANALİZ SENTEZ DEĞERLENDİRME Bilgiyi hatırlatma, tanıma, aynen aktarma Bilgiyi yorumlama, açıklama, çevirme, yordama, yeniden kelimelere dökme, tahmin etme Bilgiyi transfer etme, kullanma Öğelere ayırma, sınıflandırma, ilişki kurma, inceleme Yeni bilişsel içerik oluşturma, tasarım, yaratma, özgünlük İç ve dış ölçütler açısından değerlendirme, hüküm verme Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 65

66 KPSS 2005 Almanca dersinde öğrendiklerinden yararlanılarak bir turistle Almanca konuşabilen bir öğrenci hangi düzeyde bir bilişsel davranış göstermiş olur? A) Bilgi B) Sentez C) Kavrama D) Uygulama E) Değerlendirme CEVAP: D Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 66

67 KPSS 2007 Küreselleşmenin eğitim üzerindeki etkileri konusunda özgün bir kompozisyon yazma çalışması yapan Pınar ın,bilişsel alanın hangi düzeyinde beceriler geliştirmesi beklenir? A) Kavrama B) Sentez C) Değerlendirme D) Analiz E) Bilgi CEVAP: B Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 67

68 B. Duyuşsal Davranışlar (Özellikler): İnsanın geliştirdiği duygu, değer, tutum, ilgi, özgüven gibi adlarla anılan değişik duygusal özellikler ve davranış eğilimleridir. Büyüklere saygı, yurt sevgisi, milli değerlere bağlılık, kendine güven, değişik fikirlere karşı hoşgörü gibi nitelikler duyuşsal davranışlardır. Duyuşsal alan davranışları da basitten karmaşığa doğru aşamalı sıralar halindedir: Alma, Tepkide Bulunma, Değer verme, Örgütleme, Kişilik haline getirme Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 68

69 Anahtar Kavramlar Tablosu DUYUŞSAL ALAN ALMA TEPKİDE BULUNMA DEĞER VERME ÖRGÜTLEME Tepki vermeden uyarıcıların farkında olma, dikkat etme Uyarıcılara karşı tepki verme, ilgili olma Uyarıcılar arasında seçici olma, bazı uyarıcılara önem verme, başka bilgi ya da değerlere kıyasla tercihte bulunma Değerleri kendi değerleriyle birleştirme, organize etme KİŞİLİK HALİNE GETİRME (NİTELEME) Karakter haline gelme, dünya görüşü olarak ortaya koyma, yaşam felsefesine dönüştürme Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 69

70 KPSS 2009 Öğretmen, lise II. sınıf öğrencilerinden yerel seçimlerde siyasi partilerin yaptıkları tanıtım çalışmalarını izlemelerini, izledikleri partileri gerçeklik, dürüstlük ve insan onuruna saygı ölçütleri açısından eleştiren bir sunum hazırlamalarını ister. Öğrencilerin bu çalışmayla ulaşması beklenen hedef, hangi alana ve düzeye yöneliktir? Alan Düzey A) Duyuşsal Tepkide bulunma B) Duyuşsal Örgütleme C) Bilişsel Kavrama D) Bilişsel Uygulama E) Bilişsel Analiz CEVAP: E Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 70

71 KPSS Türk Milli Eğitimi yurttaşlarına, topluma karşı sorumluluk duyma, geniş bir dünya görüşüne sahip olma, hür ve bilimsel düşünce gücüne sahip olma genel hedeflerini kazandırmak istemektedir. Yukarıda belirtilen davranışlar, Bloom un taksonomisine göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) Duyuşsal - duyuşsal - bilişsel B) Duyuşsal - bilişsel - psikomotor C) Duyuşsal - bilişsel - duyuşsal D) Bilişel - duyuşsal - psikomotor E) Bilişsel - bilişsel - duyuşsal CEVAP: A Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 71

72 C. Psikomotor Davranışlar (Devimsel Beceriler): Zihin ve kas koordinasyonu ile ortaya konulan, psikolojik süreçlerin kontrolü ile gerçekleştirilen mekanik hareketler psikomotor alan davranışları içerisinde toplanmıştır. Psiko-motor alanla ilgili davranışlar da aşamalı sıralar halindedir. Bunlar: Algılama (Uyarılma) Hazırlık (Kurulma) Kılavuzla Yapma Mekanikleşme Duruma Uydurma (Örüntü) Beceri Haline Getirme Yaratma Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 72

73 ALGILAMA (UYARILMA) HAZIRLIK (KURULMA) KILAVUZ DENETİMİNDE YAPMA Anahtar Kavramlar Tablosu DEVİNİŞSEL ALAN (Psikomotor) Psikomotor hareket olmadan olayı zihinsel olarak algılama, beceri birimlerinin farkına varma Yapılacak harekete zihinsel, duygusal ve psikomotor olarak motive olma, bedensel olarak hazır olma. Yapılacak işi rehber denetiminde yapma. MEKANİKLEŞME BECERİ HALİNE GETİRME UYDURMA YARATMA Rehbere ihtiyaç duymadan kendi kendine yapma. Kendi kendine takılmadan, tereddüt etmeden yapma, istenen standartlarda gerçekleştirebilme. Öğrenilen bir şeyi yeni duruma uygulama, pratik kazanma. Orijinal bir beceri veya ürün ortaya koyma Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 73

74 Açıklama Anlama Kestirme (Tahmin) Yukarıda yer alan davranışların ait olduğu öğrenme alanları ve hedef davranış basamağı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Öğrenme Alanı Basamak A) Bilişsel Bilgi B) Duyuşsal Alma C) Bilişsel Kavrama D) Devinişsel Algılama E) Bilişsel Uygulama CEVAP: C Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 74

75 KPSS 2010 Bütün öğrencilerin büyük bir dikkatle katıldıkları Türkçe dersinde Bahar Öğretmen öğrencilerden öğrendiklerine ilişkin farklı örnekler vermelerini ister. Ayrıca öğrendiklerini kullanarak bir öykünün temel çatısını kurmalarını sağlar. Yukarıda verilen uygulamada altı çizili öğrenci davranışları sırasıyla duyuşsal ve bilişsel alanın hangi düzeyindedir? I II III A) Alma Bilgi Sentez B) Değer verme Bilgi Sentez C) Alma Kavrama Uygulama D) Değer verme Analiz Uygulama E) Alma Kavrama Sentez CEVAP: C Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 75

76 Öğretmenler için öğrenilmesi zorunlu dil, tatlı dildir. (A.G) Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu İstanbul Ticaret Üniversitesi 76