Bu proje AB tarafından desteklenmektedir This project is funded by the EU. Prof. Dr. Zerrin SÖĞÜT

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bu proje AB tarafından desteklenmektedir This project is funded by the EU. Prof. Dr. Zerrin SÖĞÜT"

Transkript

1 Bu proje AB tarafından desteklenmektedir This project is funded by the EU Fidanlık Tekniği Prof. Dr. Zerrin SÖĞÜT Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Adana Mersin / 2012 Camera di Commercio Mantova

2

3

4

5 Dış mekan bitkileri kentsel ve kırsal alanlarda çeşitli estetik ve fonksiyonel amaçlarla kullanılmaktadır. Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri başta olmak üzere çok sayıda üretici işletme bu konuda çalışmaktadır. Doğu Akdeniz Bölgesinde üretim ve/veya ticaret yapan işletmeler genelde aile işletmeleri niteliğinde küçük işletmeler olmakla beraber, büyük ölçekli olup dışsatım amaçlı üretim yapan birkaç işletme de bulunmaktadır. Bölge genelindeki dış mekan bitkilerinin üretim ve ticaretindeki gelişme seviyesi Bölge potansiyeli ile örtüşmemektedir. İşletmelerde üretimde kalite ve standartlar da birkaç işletme hariç tutulduğunda henüz belirli bir düzeye ulaşamamıştır. Üreticilerle çeşitli amaçlarla yapılan görüşmelerde de kalifiye işçi ve bilgi eksiklikleri bir sorun olarak ön plana çıkmıştır. Bu kitap Mersin Ticaret ve Sanayi Odası ve Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonunun da içinde yer aldığı uluslar arası nitelikli Dış Mekan Süs Bitkileri Sektöründe Gelişim ve Yatırım Stratejisi Projesi kapsamında üreticiler için hazırlanmıştır. Hazırlık aşaması yaklaşık iki ay olan bu kitapta kullanılan fotoğraf ve şekiller orijinaldir. Böyle bir kitabın hazırlanmasında öncü olan Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu elemanlarından Sayın M.Murat HOCAGİL, Sayın Dr. Ayhan AYDIN, Sayın O.Sedat SUBAŞI ile MTSO ilgililerine teşekkür ederim. Ayrıca kitabın yazılması sırasında destek ve yardımlarını esirgemeyen Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü öğretim üyelerinden Sayın Prof. Dr. Muzaffer YÜCEL ile yüksek lisans öğrencilerim Sayın Parisa AMİNİ ve Sayın Bagher LOTFY ye en içten teşekkürlerimi sunarım. Kitabın tüm ilgililere yararlı olmasını dilerim. Prof. Dr. Zerrin SÖĞÜT I

6 DIŞ MEKÂN SÜS BİTKİLERİ SEKTÖRÜNDE GELİŞİM VE YATIRIM STRATEJİSİ PROJESİ Programın Adı: TR Sivil Toplum Diyaloğu II - Balıkçılık ve Tarım Hibe Programı Program Sorumlusu: T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı Toplam Bütçesi: 151, Avro Süresi: 12 ay Koordinatör: Mersin Ticaret ve Sanayi Odası - Türkiye Ortaklar: Mantova Ticaret Odası İtalya, Mersin İli Turunçgil Üreticileri Birliği - Türkiye İştirakçi Kurumlar: Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu, Ekolojik Yaşam Girişimcileri ve Gönüllüleri Derneği Genel Amaç: Projede Dış Mekân Süs Bitkileri Sektörüne dair AB uygulamalarının araştırılması ve kıyaslanması ile Mersin odaklı kalkınma ve yatırım stratejisi oluşturulması ve sektörle ilgili yatırımcılara bilinçlendirme çalışmalarının yürütülmesi amaçlanmıştır. Ayrıca proje ülkemiz ve Mersin ili açısından sosyal bir kalkınma projesi olarak tanımlanabilir. Hem büyük ölçekte üretim yapan ve yatırım yapmak isteyen firma ve kuruluşlara hem de küçük ölçekli arazilerde aile işletmeleri gibi üretim yapmak isteyen kişilere, tarıma alternatif dış mekân süs bitkisi üretimi yapabilmeleri için bir model oluşturmak amaçlanmıştır. II

7 Özel Amaçlar: 1. Sürdürülebilir üretim yöntemleri, yeni teknolojiler, pazarlama, fidanlık yönetimi, süs bitkileri pazarında rekabeti ve verimliliği arttıracak standartların analizinin yapılması, 2. Pazarlama kanallarının ve ilgili kuruluşların analizi ile Mersin için AB pazar standartlarının incelenmesi ve buna bağlı sektörün pazarlama stratejisinin belirlenmesi, 3. Yatırımcıları sektöre çekmede avantaj sağlaması için iyi uygulamaların incelenmesi, organizasyon yapılarının ve hizmetlerin gözlemlenmesi ve kıyaslanması yolu ile yatırım modellerinin oluşturulması, 4. AB politikalarının, fırsatların ve finansal teşviklerin tarif edilmesi ile sektör liderleri arasında sektör gelişimini ve bilincini arttırıcı lobi faaliyetlerinin yürütülmesi, 5. Ekolojik avantajların yanı sıra şahısların sektöre olan ilgilerinin artırılması ve yatırımlarının teşvik edilebilmesi için Tarım sektöründe bilincin artırılması kapsamında eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, 6. AB ve Mersin iş ağlarında ilgili kurum ve pazarlama kanalları arasında iletişimin ve işbirliğinin güçlendirilmesi. Faaliyetler: 1. Proje Yönetimi ve Hazırlık Faaliyetleri 2. Dış Mekân Süs Bitkileri Sektörü için Gelişim Modelleme Çalışmaları a - Sektör Analizi b - Üretim ve Pazarlama için Italya Araştırma Seyahati c - AB Fuar Katılımı - IBERFLORA (Valencia, İspanya) d - ArGe, Pazarlama ve Standartlar için Hollanda Araştırma Seyahati III

8 e - Ulusal Süs Bitkileri Proje Çalıştayı f - Yurtdışı Heyetinin Mersin Seyahati g - Final Raporu Hazırlanması (Yatırım Ortamı, Üretim, Standartlar, Pazarlama ve ARGE) 3. Bilinçlendirme Çalışmaları ve Eğitimler a - MersinFlora Çalışma Grubunun oluşturulması b - Avrupa da Sektörün Durumu ve Tarım Kredileri Bilgilendirme Toplantısı c - Sektör Ortak Üretim Merkezi Projesi Çalışma Toplantısı d - KOSGEB ve Çukurova Kalkınma Ajansı KOBİ Destekleri Toplantısı e - Bitki Pasaportu Bilgilendirme Toplantısı (Mersin İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) f - Teknik Eğitim (ALATA, Uygulamalı Bahçıvanlık Teknik Eğitimi ) g - Yatırım Promosyon Seminerleri 4. İletişim, Yaygınlaştırma Faaliyetleri ve Kapanış Konferansı a - Ekonomi Bakanlığının ve Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliğinin desteği ile Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi (URGE) projesi çalışması b - Süs Bitkileri Sektöründe Dış Ticarete Yönelik Üretici Kümelenmesi Geliştirilmesine Dair İş Birliği Protokolü (Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, Mersin Tarım-Gıda Platformu ve Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği arasında) c - Kapanış toplantısı IV

9 1. Dış Mekân Bitkileri 1 2. Fidanlık Yer Seçimi 6 3. Üretimde Etkili Çevre Koşulları Üretim Yapıları Üretimde Kullanılan Ortamlar Bitki Büyüme Düzenleyiciler Üretim Şaşırtma Budama - Şekil Verme Fidanlıktaki Diğer Kültürel İşlemler 136 Kaynaklar 141 V

10 Dış mekan bitkileri parklar ve bahçeler başta olmak üzere farklı alanlarda kullanılan birçok bitkiyi içine almaktadır. 20. yüzyılın başlarında I. Dünya Savaşından önce ve hemen başlangıcında süs bitkilerinin yetiştiriciliği ve bu konu ile ilgili araştırmalar henüz gelişmeye başlamıştı. Bu dönemde özellikle büyük ağaç ve çalılar büyük alanlarda; parklar ve bahçelerde ve zenginlerin villa bahçelerinde kullanılıyordu. Doğal olarak bu nedenle süs bitkilerinin ticaretteki payı son derece küçüktü. Üretim ancak az sayıda üretici tarafından yapılıyordu. Bu üreticiler çok sayıda türün üretimini yapıyorlardı ve üretimde bir özelleşme de sözkonusu değildi. Sonraki sosyolojik değişiklikler ve kentlerin geniş alanlara yayılması ile kentsel alanlarda dev artık alanlar ve kamuya ait rekreasyon alanları ortaya çıktı. Bunun sonucunda süs bitkilerine talep arttı. Talep artışı ile süs bitkilerinin yoğun olarak üretimi de yapılmaya başlandı. Daha sonraları hava taşımacılığının önem kazanması ve iletişimdeki gelişmeler bilginin dünya genelinde kolayca yayılmasına olanak tanıdı. Bu durum bitkisel materyalin de dünya üzerinde taşınmasını (dağılmasını) artırdı. Böylece birçok süs bitkisi görsel değerleri için farklı alanlara taşındı ve kentsel mekanlarda ev bahçelerine kadar geldi. Günümüzde artık dış mekan bitkileri üretim ve ticareti büyük bir sektör haline gelmiştir. Çeşitli boy ve şekillerde üretilen bitkiler farklı amaçlarla çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Bu bitkiler gerek estetik katkıları ve gerekse de fonksiyonel (iklimsel yönden sağladığı katkılar, toprak ve su 1

11 kaynaklarını korumaya yönelik katkılar, vd) katkıları için kamu ve özel mülkiyette çok sayıda alanda yarar sağlamaktadır. Genel Gruplar Dış mekân bitkileri ağaçlardan başlayarak mevsimliklere kadar uzanan geniş bir yelpazedeki bitkileri içine alır. Dünyadaki çok sayıda bitkinin (tahmini olarak adet) gruplanmasında gövdeli olup olmamaları dikkate alınmıştır. Bu bitkiler arasında gövdesiz olanlar da çok sayıda olup, Japonya gibi uzak doğu ülkelerinde üretilen bazı yosunlar dışında dış mekanlarda kullanım için üretilmemektedir. Dış mekân bitkilerinin tamamı gövdeli bitkiler içindeki tohumlu (çiçekli) bitkiler içindedir. Gövdeli bitkiler aşağıdaki şekilde gruplanmaktadır. Gövdeli Bitkiler Ana Gruplar Eğreltiler (Pteridophyta) Tohumlu veya çiçekli bitkiler (Spermatophyta) Açık tohumlular (Gymnospermae) Kapalı tohumlular (Angiospermae) Alt Gruplar Çift çenekliler (Dicotyledonea) Tek çenekliler (Monocotyledonea) Tahmin Edilen Tür Sayısı (adet)

12 Gövdeli bitkiler de eğreltiler ve tohumlu bitkiler olarak iki gruba ayrılır. Bilindiği üzere eğreltiler de daha fazla oranda iç mekan bitkisi olarak üretilen bitkilerdir. Çiçekli bitkiler de tohum tomurcuğunun açıkta veya kapalı ortamda bulunup bulunmamasına göre iki grupta incelenir. Açık tohumlu bitkiler kapalıtohumlularadan çok daha az sayıda türü içine alır. Ancak özellikle kuzeyyarımkürede iğne yapraklı ormanlar olarak geniş alanları kaplarlar. Bunlar içinde dış mekan bitkisi olarak üretimi yapılan çok sayıda bitki tür ve çeşidi vardır. Özellikle mavi sedir (Cedrus atlantica glauca) gibi büyük ve aşılı olarak üretilenleri yüksek değerlerle de pazarlanır. Açıktohumlu bitki türlerinin yetiştiriciliği genelde yüksek rakımlarda yapılır. Doğu Akdeniz Bölgesinde yetiştirilebilecek açık tohumlu bitki türleri sınırlı sayıdadır. Dış Mekân Bitkisi Olarak Üretilebilecek Açıktohumlu Bitkiler Sınıflar Familyalar Dış mekan Bitkisi Olarak Üretilebilecek Cins veya Türler Cycadinae Palmiye Yapraklı Açık Tohumlular Ginkgoinae Filkulağı Yapraklı Açık Tohumlular Coniferae Kozalaklılar / İğne Yapraklılar Cycadaceae Zamiaceae Ginkgoaceae Taxaceae Cephalotaxaceae Podocarpaceae Araucariaceae Pinaceae Taxodiaceae Cupressaceae Cycas Dioon sp., Zamia sp. Ginkgo biloba ve çeşitleri Taxus Cephalotaxus Podocarpus Araucaria, Agathis Abies, Pseudotsuga, Tsuga, Picea, Pinus, Larix, Pseudolarix, Cedrus Sequoia, Athrotaxis, Taxodium, Sequoiadendron, Cryptomeria Callitris, Thujopsis, Thuja, Libocedrus, Cupressus, Chamaecyparis, Arceuthos, X Cupressocyparis, Juniperus 3

13 Kapalıtohumlu da bir (tek) ve iki çenekli bitkiler olarak ikiye ayrılır. Tek çenekliler genelde otsu bitkileri içine alır. Ancak bu grup içinde dünyada 2500 civarında türü olan palmiyeler odunsu karakter taşır. Palmiyeler Doğu Akdeniz Bölgesinde önemli yeri olan bitkilerdir. Türkiye de yetişen ve yetişebilecek toplam palmiye tür sayısı civarındadır. Bu türlerin tamamı Doğu Akdeniz Bölgesinde yetiştirilebilecek niteliktedir. Türkiye de Yetişen ve Yetiştirilebilecek Palmiyeler Türkiye de Yetiştirilen Palmiyeler Latince Adı Türkçe Adı Arecastrum Kraliçe Palmiye romanzoffianum Chamaerops humilis Saçlı, Kıllı Palmiye Phoenix canariensis- Phoenix dactylifera Phoenix reclinata Phoenix roebelinii Phoenix theophrastii Trachycarpus fortunei Washingtonia filifera Washingronia robusta Kanarya Adaları Hurması Arap Hurması Senegal Palmiyesi Bodur Hurma Datça Hurması Kıllı Palmiye Telli Palmiye Vaşington Palmiyesi Türkiye de Yetiştirilebilecek Palmiyeler Latince Adı Türkçe Adı Erythea armata Mavi Palmiye Erythea brandegii Mavi Palmiye Erythea edulis Mavi Palmiye Erythea elegans Mavi Palmiye Euterpe edulis Lahana Palmiyesi Jubaea chilensis Şili Palmiyesi Jubaeopsis caffra Güney Afrika Palmiyesi Neodypsis decaryi Madagaskar Palmiyesi Phoenix sylvestris Hindistan Palmiyesi Rhapidophyllum hystrix İğneli Palmiye Rhapis sp. Parmak Palmiye Serenoa repens Sarılıcı Palmiye Thrinax morrisii İnce Palmiye Thrinax radiata İnce Palmiye Thrinax parviflora İnce Palmiye Thrinax excelsa İnce Palmiye 4

14 İki çenekli kapalıtohumlu bitkiler odunsu ve otsu karakterde çok sayıda bitkiyi içine alır. Çok sayıda familyaya ait tür ağaçlar, çalılar ve otsu bitki dış mekân bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ağaçlar Ağaçlar, genel olarak boyu 3 metreden fazla olan ve bir ana eksen veya gövdesi bulunan çok yıllık odunsu bitkilerdir. Ağaçlar ağaççıklar, küçük ağaçlar, orta büyüklükte ağaçlar ve büyük ağaçlar olarak da gruplandırılabilir. Gruplandırma ne olursa olsun fidanlık koşullarında ağaçlar belirli büyüklüklerde fidan veya büyük bitki olarak yetiştirilip pazarlanırlar. Ağaç fidanları genelde tek veya küçük gruplar halinde kullanılmak üzere yetiştirilirler. Çalılar Çalılarda odunsu dallar dipten itibaren çok sayıda büyüyüp gelişirler. Bunlar da çalımsı türler, küçük çalılar, orta büyüklükte çalılar ve büyük çalılar olmak üzere gruplandırılabilirler. Çalılar kullanım amacına göre şekillendirilerek farklı yaş gruplarında piyasaya sürülebilirler. İçlerinden bir bölümü hızlı büyüme ve gelişme yeteneğinde olduğu için bir yılın sonunda kaliteli ve yeterli büyüklüklere ulaşarak pazara sunulabilirler. Otsu Bitkiler Otsu bitkiler farklı niteliklerde çok sayıda bitkiyi içine alır. Bunlar içerisinde tek yıllıklar, iki yıllıklar ve çok yıllıklar bulunur. Bu kitap kapsamında bu bitkilerle ilgili bilgilere çok sınırlı yer verilmiştir. 5

15 Fidanlık alanı üretilen fidanın kalitesini etkiler, işletmenin pazardaki durumunu belirleyebilir. Fidanlık yer seçimi işletmenin amacına uygun olarak seçilmelidir. Genel olarak bir fidanlık alanında aranılan bazı nitelikler şu şekilde sıralanabilir: - Alan deniz seviyesinden başlayarak 800 m rakıma kadar olmalıdır. Bu yüksekliklerde bir alanda üretim yelpazesi geniştir. Ancak belirli hedef bitkilere bağlı olarak daha fazla yükseklikte de yetiştiricilik yapılabilir. Denizden uzaklık ve yükseklik de fidanlık alanında üretim faaliyetlerini etkiler. Denizden yükseklik arttıkça sıcaklık düşer. Fidanlık işletmeleri geniş yelpazede bitki türü yetiştirmek için kuruluyorsa deniz seviyesinden m yükseltiler arasında kurulur. Daha yüksek alanlarda kurulan fidanlıklarda düşük sıcaklıklarda yetişebilen özel bazı bitki türleri yetiştirilir. Kuzey yarımkürenin ılıman kuşağında bahar veya yaz başında bir bitki türünün çiçek açması, meyvelerinin olgunlaşması ve büyüme faaliyetlerinin başlaması gibi biyolojik olaylar kuzeye doğru birbirini izleyen her enlemde veya aynı enlemdeki her m yükseltide 3-4 gün gecikme gösterir. Yaz sonu veya sonbahar başında da bitkinin dinlenmeye girmesi aynı şekilde gecikerek olur. Yükseklikler arttıkça fidanlık alanında kullanılması gereken sera alanı da yetiştirilecek tür çeşitliliğine bağlı olarak artar. Bazı türler de ancak belirli bir yükseklikten sonra yetiştirilebilir. Örneğin andız (Arkeuthos drupaceae) 500 m yükseltilerde, servi ardıç veya Finike ardıcı (Juniperus phoenica) m ler arasında, diğer 6

16 bazı ardıç türleri de (J.oxycedrus, J.foetissima, J.excelsa, J.sabina) m ler arasında yetiştirilmeye uygun bitkilerdir. - Alanın hafifçe (% 1-2) güneye doğru eğimli olması ışık ve özellikle sıcaklık yönünden tercih edilir. Fidanlık işletme alanının üretim ve yetiştiricilik sırasındaki teknik işlemlerin yapılmasına izin verecek düzlükte olması gerekir. Bu nedenle işletme arazisinin düz ve düze yakın bir alan üzerinde yapılanması sera ve diğer üretim yapılarının inşaatı sırasında da sorun çıkarmaz. Ayrıca bu alanlarda yolların her yere ulaşması daha kolay olacağı için alan kullanımı yönünden ciddi bir rahatlık ortaya çıkar. Farklı topoğrafik yapıları içinde bulunduran bir fidanlık alanında bazı yapıların inşaatı ve işletilmesi sırasında özel önlemlerin alınması gerekir. Böylece kuruluş maliyeti de artar. Güney ve batı yönünde eğimli alanlar fidanlık işletmesi kuruluşu için daha uygundur. Bu yönler diğer yönlere göre güneş ışığını gün içinde daha fazla görür ve daha sıcak olur. Güneye doğru eğimli alanlarda don olayı da nadiren meydana gelir. - Alanda daha önce herhangi bir faaliyet yapıldı ise, niteliği bilinmelidir. Söz konusu faaliyetin alan üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri bilinmeli ve gereken önlemler alınmalıdır. - Alanda toprak yapısının çok ağır olması istenmez. Alanda doğal drenajın bulunması, herhangi bir şekilde aşırı yağışlardan olumsuz etkilenmeyi engeller. - Alan üretim faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyebilecek nitelikte bir faaliyet veya kirlilik kaynağı yakınında olmamalıdır. - Alan temel girdilere (toprak, gübre, bitki kabı, vs) ulaşımda maliyeti olumsuz etkileyebilecek uzak bir yerde olmamalıdır. 7

17 - Alan altyapı ve mülkiyet yönünden sorunlu olmamalıdır. Elektrik, su, yol gibi altyapı sorunları çözülmüş veya kolay çözülebilir nitelikli olmalıdır. Fidanlık Tipleri Dünyadaki fidanlık tipleri farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Fidanlıklar bölgenin ihtiyacına göre de çeşitlenebilmektedir. Belli başlı fidanlık tipleri aşağıda özetlenmiştir. Perakende Fidanlıklar: Üretilen bitkileri başka fidanlıklardan alarak pazarlayan ve sadece perakende iş yapılan fidanlıklardır. Doğu Akdeniz Bölgesindeki bazı fidanlıklar bu şekilde bir yapılanma göstermektedir. Bu tip fidanlıklara Bölgemizde depo fidanlıklar denilmektedir. Yetiştirici-Perakende Fidanlıklar: Bu fidanlıklarda üretim alanları vardır. Aynı zamanda da başka fidanlıklarda üretilmiş fidanları pazarlarlar. Bölgemizde örnekleri bulunmaktadır. Üretim Fidanlıkları: Üretim yapan ve sadece ürettiklerini pazarlayan fidanlıklardır. Kapasitelerine göre farklı büyüklüklerde olabilirler. Birkaç tür veya çok sayıda türün üretimini yapabilirler. Büyüklük ve şekil yönünden farklı nitelikte fidanları üreten ve yetiştiren fidanlıklar olabilir. Bu fidanlıklar içinde dış satım amaçlı yurtdışından sipariş verilen türleri üretenler de olabilir. Bahçe Merkezleri: Her isteğe uygun bitki fidanı ve alet ekipman bulundurur. Bunlar genelde dış mekan bitki düzenlemesi ve bakımı yaparlar. Bu tip fidanlıklar Bölgemizde genellikle belirli 8

18 bir peyzaj firması bünyesinde karşımıza çıkmaktadır. Bu merkezler dış mekan bitki düzenlemesi için müşteri isteğine bağlı olarak çeşitli alanlardan bitkileri de toplarlar. Bitki Komisyoncuları: Bunlar her yerden fidan toplayarak bu fidanları çeşitli yollarla iç ve dış piyasaya sunarlar. Üretim Materyali Sağlayan Fidanlıklar: Bu fidanlıklar üretim için gerekli olan bitki türlerine ait tohum ve çelikleri sağlarlar. Bu fidanlıklar üretim materyalini tohumdan üretilmiş genç bitki (fide) veya köklendirilmiş çelik olarak da karşılayabilirler. Ayrıca aşı kalemi gibi materyaller ile yeni aşılanmış bireylerin satışını da yapabilirler. Üretim materyali sağlayan fidanlıklar aynı zamanda üretim ortamları da pazarlayabilir. Özellikle organik materyal olarak kompost yapımı ve pazarlaması bu fidanlıklar kanalıyla olabilir. 1 Fidanlıkta Bulunan Bölümler ve Nitelikleri Ana Giriş Araç ve yaya girişi için yeterli genişlikte olmalı, görülebilir ve kolay ulaşılabilir olmalıdır. Temiz ve düzenli bir giriş alanı etkileyicidir. Girişte danışma ve park yeri bulunması da istenir Yollar (Ana ve Tali) Otoparklar Yönetim Binası Alet Makine Parkı ve Tamirhane Yollar standartlara uygun olmalı, fidanlık alanının her yerine ulaşabilmelidir. Personel ve misafir-müşteri için yeterli sayıda olması beklenir. Büroların yer aldığı kısımdır. Fidanlıkla ilgili tüm işlemler burada yapılır. Üretim ve yetiştiricilik için kullanılan tüm alet ve makinelerin konulduğu yerdir. Burada alet ve makinelerin yedek bazı parçaları ile basit tamirat işlemleri için gereken malzemeler de bulunur. 9

19 Depolar Saksılama, Harç Hazırlama, Paketleme Üniteleri Seralar (Üretim) Seralar (Dondan, Soğuktan Koruma) Açık Alanlar (Üretim Alanları) Açık Alanlar (Kaplarda Fidan Yetiştirilen Alanlar) Normal ve soğuk hava depolarını içine alır. Depolarda üretim ve yetiştiricilik sırasında gerekli tüm malzemeler bulunur. Soğuk hava depoları ise gerekirse kullanılabilir. Genelde bazı tohum ve çeliklerin belirli sürelerde saklanması ve soğukta katlama amacıyla kullanılabilir. Bunlar karışımlara girecek malzemelerin bulunduğu alanlar, saksı ve diğer kapların bulunduğu alanlar ile saksılama ünitesinden oluşan bir komplekstir. Bu alan kolay çalışmaya izin verecek büyüklükte olmalıdır. Ayrıca genç bitkilerin sökülüp getirilmesi için üretim yapılan alanlara da yakın olmalıdır. Saksılanan veya şaşırtılan bitkilerin yerleştirileceği gölgeleme birimleri ile ilişkili olmalıdır. Üretim seraları üretilen bitki türlerinin özellikleri ile üretimde kullanılan yönteme bağlı olarak belirli donanımlara sahip olmalıdır. Örneğin yumuşak odun çeliği ile üretim yoğun olarak planlanıyorsa uygun tezgahlar, alçak plastik tünel oluşturma sistemleri ve sisleme üniteleri ile gölgeleme sistemi sera içinde bulunmalıdır. Genelde ısıtma yapılmayan, ancak ısı koruyucu şekilde yapılandırılmış seralardır. Bu seralarda örtüleme iki kat yapılmış ve taban siyah plastik örtü ile kaplanmıştır. Açık alanda tohum ekimi ve çelik dikimi için oluşturulan alanlardır. Bu alanlar toprağın iyi nitelikte olduğu (killi tınlı, tınlı, tınlı kumlu gibi), drenajın yeterli olduğu veya drenaj sistemi kurulmuş güneş gören alanlardır. Bu alanların hafifçe güneye meyilli olması istenir. Ayrıca rüzgâr alan bir kısımda olması da istenmez. Sulama sistemi kurulmuştur. Bu alan içinde alçak plastik tünel olarak örtülenen alanlar da bulunabilir. Bu alanlar kap içinde fidanların pazarlama aşamasına kadar büyütüldüğü alanlardır. Bu alanların tabanı yabancı ot mücadelesi için bir örtü ile örtülmüştür. Drenaj yeterlidir, sulama sistemi kurulmuştur. 10

20 12 13 Açık Alanlar (Toprakta fidan yetiştirilen alanlar) Anaç Parselleri Bu alanlar belirli büyüklüklerde fidan yetiştirmek için kullanılır. Yabancı ot mücadelesi yapılmış, sulama sistemi kurulmuş ve bütün kültürel işlemlerin uygulanacağı şekilde düzenlenmiştir. Toprak işleme, budama ve söküm mekanize olarak yapılabilir. Anaç parselleri fidanlıkta üretilecek türlerin tohum ve çeliklerinin alınacağı bitkilerin bulunduğu kısımlardır. Burada daldırma ve ayırma ile üretilebilecek bitkiler de bulunabilir. Bu bitkilere düzenli bakım yapılır. Sürekli ve bol çelik alabilmek için anaçların bol sürgün yapması gerekir, bu amaçla budama dahil diğer kültürel işlemler bu alanda süreklilik kazanmıştır. Bazı durumlarda girişte yapılan düzenlemelerdeki bitkilerden de anaç olarak yararlanılır. Bir fidanlıkta Nerium oleander anaç parseli 11

21 Fidanlık işletmesinin bulunduğu alandaki bazı nitelikler işletmedeki üretim faaliyetlerini etkiler. Bunlar topografya, eğim, bakı, denizden uzaklık ve yükseklik ile iklim ve toprak olarak sıralanabilir. Sıcaklık Her bitki için farklı minimum, maksimum ve optimum sıcaklıklar vardır. Minimum sıcaklık bitkinin yaşayabildiği en düşük sıcaklıktır. Maksimum sıcaklık da bunun tam tersi olarak bitkinin yaşayabileceği en yüksek sıcaklıktır. Ortalama sıcaklık ise bitkinin en iyi büyüme gelişme gösterdiği sıcaklık ve/veya sıcaklık aralığıdır. Fidan yetiştiriciliğinde üretilen her tür için sıcaklıklar dikkate alınmalıdır. Bir tür için maksimum olan sıcaklığın, başka bir tür için optimum olabileceği daima hatırda tutulmalıdır. Doğu Akdeniz Bölgesi fidanlıklarında anavatanı ılıman bölge bitkileri ile subtropik bölge bitkileri yetiştirilebilmektedir. Tropik bölgelere ait bazı türlerin de belirli önlemler alarak yetiştiriciliği mümkün olmaktadır. Düşük Sıcaklıklar: Düşük sıcaklıklar ilk ve sonbaharda, kışın en soğuk döneminde ve ılık kış günlerinden hemen sonra ortaya çıkabilir. Düşük sıcaklıkların bitki üzerindeki olumsuz etkileri cins ve türlere, bitki büyüme dönemine, bitkinin yaşına ve bitki dokularına göre farklıdır. Düşük sıcaklık zararlarının ortaya çıkması ve zarar seviyesi; zarara neden olan sıcaklığa düşme hızı, bu 12

22 düşük sıcaklığın derecesi ve alanda hüküm sürdüğü süre ile etkilenir. Bazı düşük sıcaklıklarda dokuların donmamasına karşın bitkilerin ölmesinin asıl nedeni bitki içindeki bazı kimyasal tepkimelerin bu sıcaklık koşullarında yavaşlaması ve sonunda da durmasıdır. Bitki içinde yaşamsal önemi olan herhangi bir kimyasal olayın durması, organizmanın ölmesi ile sonuçlanır. Düşük sıcaklık zararları arasında ağaç ve çalılarda siyah öz oluşması, çiçek gözlerinin kış döneminde ölmesi, gövdede güneş yanıklığı ve boyuna çatlakların oluşması, aşırı kış zararı ile geniş yapraklı ağaçların tepeden başlayarak kuruması ve ibrelilerde yapraklarda oluşan kış yanıklığı sayılabilir. İlk ve sonbahar donlarında büyüme aktiviteleri sürerken genç sürgünlerle çiçek ve meyvelerde zararlar oluşabilir. Subtropik ve ılıman iklim bitkileri -1 o C ile -3 o C arasındaki düşük sıcaklıklara en genç sürgünleri dışında dayanabilir. Ancak dayanıklılık sıcaklığın düşme hızı ve derecesi ile yakından ilişkili olduğu için uzun süre devam eden bu düşük sıcaklık dereceleri sonunda bitkilerde zarar daha fazla olabilir. Yazdan sonbahara ve kışa geçişte olduğu gibi çok yavaş düşen sıcaklıklar boyunca bitki dayanıklılık geliştirir. Soğuklama (Üşüme) ve Dinlenme: Bazı organizmalarda yaşam çemberini tamamlayabilmek için belirli bir süre +7 o C den düşük sıcaklıklarda kalma zorunluluğu vardır. Türlerin düşük sıcaklıkla karşılaşma zorunluluğu, bunların dağların üst kısımlarından eteklerine ve kuzey enlemlerinden ekvatora doğru yayılma sınırını belirler. Bu koşul aynı zamanda ılıman iklim bölge meyve türlerinin sıcak iklimlerde yetişebilmesini de sınırlar. Çok yıllık bitkiler bilindiği gibi kış döneminde dinlenmeye girer. Vegetatif gözler veya çiçek gözleri mevsimlere bağlı olarak birkaç nedenle büyüyemez. Sürgünler aktif olarak büyürken yan gözler kuvvetli apikal dominans (uç gözün baskınlığı) nedeniyle büyüyemezler. Günler kısalmaya başladığında birçok ılıman iklim bitkisinde gözler dinlenmeye girer ve diğer tüm koşullar uygun olsa bile büyüme 13

23 görülmez. Dinlenme sonrasında büyümenin başlaması için sıcaklığın 10 o C nin üzerine çıkması gerekir. Bazı ağaç türlerinde çiçek gözlerinin oluşması için bu soğuk döneme gereksinim vardır. Yüksek Sıcaklıklar: Bir bitki için maksimum olan sıcaklık diğeri için optimum olabilirse de her bitki için belirli değerlerin üzerindeki sıcaklıklar yüksek sıcaklık etkisi yapar. Sıcaklık dereceleri yükseldikçe buna bağlı olarak bitkideki yaşamsal faaliyetler de hızlanır. Bitkideki fizyolojik olaylar sıcaklığın artışı ile çok yüksek düzeye ulaşırsa organizma sürekli olarak kayba uğrar. Bazı sıcaklık derecelerinin üzerinde, bitkilerin solunum hızı fotosentez hızından daha yüksektir. Bu durumda bitkide besin maddelerinin yapımı azalır, büyüme, çoğalma ve besin maddelerinin depolanması engellenir. Bitkiler belirli bir maksimum sıcaklıktan sonra da ölür. Yüksek sıcaklık bitkideki nem dengesini bozacağı için bitkide kurumanın önemli bir nedenidir. Yüksek sıcaklığın olumsuz etkisi bitki türlerine, bitki yaşına, organlara ve yörenin iklimsel geçmişine bağlı olarak değişir. Yörede belirli bir zaman (50 yıl ve daha uzun süreler) sonrasında nadiren ortaya çıkan yüksek sıcaklıklar fidanlık alanlarında ek önlemler (gölgeleme, yağmurlama sulama ile fidanlığın serinletilmesi, vs) alınmasını gerektirebilir. Küçük ve kalın yapraklı, az stomalı ağaç türleri yüksek sıcaklıklara daha dayanıklı iken, ince ve büyük yapraklı türler daha az dayanıklıdır. Kökler yüksek sıcaklıklara karşı bitkinin üst aksamından daha duyarlıdır. Kökler 4 saat o C sıcaklığa maruz kaldıklarında ölmektedir. Toprağın yüzeyden itibaren cm derinliğe kadar ısınması kökleri olumsuz etkiler. 4 litrelik bir saksı güneşe konmuş ve öğleden sonra güneşinin 25 cm saksı toprağındaki sıcaklığı o C ye yükselttiği saptanmıştır. Gece de devam eden yüksek sıcaklıklar bitkide solunum oranını arttırır. Birçok bitkide yapraklardan bitkinin diğer 14

24 taraflarına karbonhidrat taşınması da yavaşlar. Gece yüksek sıcaklıklar birkaç hafta devam ederse bitkinin zayıflamasına neden olur. Bağıl nemin düşmesi solunumu kamçılar. Genç fidan döneminde bitki yüksek sıcaklıklara duyarlıdır. genç ve yeni şaşırtılmış fidanlarda ilkbahar süresince bulutlu ve serin havalar ince ve büyük yaprak oluşumunu teşvik eder. Daha sonra ortaya çıkan sıcak ve bulutsuz yaz günleri fidanın solması ve hatta kuruması ile sonuçlanabilir. Bu nedenle fidanlıklarda gölgeliklerin yaşamsal önemi vardır. Işık (Radyasyon) Bitkiler ışığın kalitesi (dalga boyu ve renk), yoğunluğu (şiddeti) ve süresinden (gün uzunluğu) etkilenirler. Bitkiler farklı aktiviteler için farklı dalga boylarındaki ışıktan yararlanırlar. İnsan gözü ile görülebilir ışık nm arasındaki ışıktır. Karasal bitkiler insanın görebileceği ışığı fotosentezde kullanır. Kırmızı ışık bitkilerde daha etkilidir, sonra sırasıyla mavi, yeşil ve sarı ışık gelir. Tek bir yaprak bireysel olarak maksimum fotosentez için en azından lux (1850 foot candle) ışığa gerek duyar. Fotosentez bilindiği üzere bitkideki temel fizyolojik olayların başında gelir. Bu tepkime sırasında bitki kırmızı ve mavi ışıktan yararlanır. Işığa bağlı olarak bitkinin yaptığı yönelme hareketi (fototropik tepki) sırasında da mavi ışık kullanılır. Bitki; gün uzunluğuna bağlı fotoperiyodik tepkilerde de kırmızı ve kırmızı ötesi ışıktan yararlanır. Bitkilerin ışığın değişik dalga boylarından yararlanma durumu bulunulan yere göre farklılık gösterir. Ovalık kesimlerde güneşten gelen ışığın içinde mavi ışık az, daha az kırılan kırmızı ışık daha fazladır. Dağlara gelen güneş ışığında ise mavi ışık fazla bulunur. Ovalık ve dağlık yerlerdeki farklı ışık renkleri bitkilerin büyümelerine etki eder. Uzun dalgalı kırmızı ışıklar bitkilerin boylanmasını sağlarken, kısa dalgalı mavi ışıklar bitkinin boylanmasına engel olur. 15

25 Işık bitkiler için yaşamsal önem taşır Bitkinin her tarafına ışığın ulaşması gerekir. Bunun için budama yapılır. Böylece bitkinin yaprakları özellikle fotosentetik tepkimeler için ışığı yeterli düzeyde alabilir. Bazı türler bu tepkimeler için yüksek yoğunluktaki ışık düzeyine gerek duyarken, bazı türler daha düşük ışık 16

26 yoğunluğu koşullarında da bu tepkimeleri yapabilecek yetenektedir. Daha düşük ışık koşullarında fotosentez yapabilme yeteneğindeki türler gölge koşullara dayanıklıdır. Işık bitkinin şeklini de etkiler. Aynı türün güneşte ve gölgede yetişen fertleri arasında şekilsel farklılıklar vardır. Gölgede yetişen göknar (Abies sp.) ve ladin (Picea sp.) fidanlarının yan dalları yatay hale gelir, tepe taçları da şemsiye şeklini alır. Yapraklar da ışığı daha iyi alabilmek için dallar üzerinde yanyana ve yatay konumlanmıştır. Gölgeye Dayanıklı Bazı Ağaç Türleri Tür Adı Türkçe Adı Tür Adı Türkçe Adı Acer campestre Ova Akçaağacı Mahonia aquifolium Sarıboya Çalısı Acer negundo Dişbudak yapraklı Akçaağaç Mahonia repens Sarıboya Çalısı Alnus glutinosa Kızılağaç Prunus laurocerasus Karayemiş Alnus incana Kızılağaç Sambucus nigra Mürver Cornus mas Kızılcık Tilia cordata Küçük Yapraklı Ihlamur C. sanguinea Kızılcık Ulmus carpinifolia Karaağaç Crataegus monogyna Alıç Fagus orientalis Kayın Fraxinus exelsior Dişbudak Taxus baccata Porsuk Fraxinus nigra Kara Dişbudak Quercus sp. Meşe Lagerstroemia indica Oya Ağacı, dantel Fotoperiyod gün uzunluğu demektir. Gün uzunluğu; güneşin doğuşundan önceki ve batışından sonra aydınlık geçen 20 şer dakikanın gün içindeki süreye eklenmesi ile elde edilir. Bitkiler gün uzunluğuna farklı tepkiler verir. Gün uzunluğuna tepki veren bitkilere fotoperiyodik bitkiler denir. Fotoperiyodik tepki için gerekli olan ışık ise daha düşük olup, 160 luxden (15 ft/c) daha azdır. Fotoperiyodik tepki gösteren bitkilerin yaprak şekli, yaprakların dökülmesi, dinlenme, 17

27 gelişme ve dallanma, çiçek açma, boğum aralarının uzunluğu, renk pigmentlerinin oluşumu, kök gelişimi gibi olayları gün uzunluğu değişiminden etkilenir. Örneğin kasımpatılar (Chrysanthemum sp.) ve Atatürk çiçekleri (Poinsettia pulcherrima veya Euphorbia pulcherrima) kısa gün bitkileridir. Kısa gün bitkileri kısa günlerde çiçeklendiği için bunlar sonbaharda günler kısalınca çiçeklenirler. Kasımpatı - Chrysanthemum indicum Atatürk Çiçeği - Euphorbia pulcherrima Kısa gün bitkileri kısa günlerde çiçeklenir Yağış ve Nem Havada bulunan su buharının yoğunlaşması sonucu kar, dolu, yağmur, çiğ ve sis oluşur ve bunların herbirinin etkisi farklıdır. Yağmur sulamayı etkiler. Sis topraktan buharlaşmayı engelleyerek topraktaki nemi arttırır. Dolu, genelde zarar veren bir yağış şeklidir. Yaprak 18

28 yırtılması ve dökümü ile kabuklarda zarar meydana getirir, küçük dallar kırılabilir. Ancak dolu zararı genelde geçicidir ve yeni büyüyen kısımlarla olumsuz etkisi ortadan kalkabilir. Kar yağışı olumlu ve olumsuz etkiler oluşturur. Kar dallar üzerinde yük oluşturması ile olumsuz etkilidir. Bir dal üzerinde biriken 6 mm kalınlığında kar, dalın ağırlığını kat arttırabilmetedir. Dalın tamamı karla kaplı ise dal kendi ağırlığının 40 katı ağırlığa da ulaşabilir. Bu durum 15 m boyunda herdemyeşil bir ağaçta 50 ton (buz) ek ağırlık ortaya çıkabilmektedir. 1 m³ havada bulunan su buharının gram olarak miktarı ya da mm cinsinden buhar basıncı mutlak nem olarak adlandırılır. O andaki basınç ve sıcaklık koşulları altında havada bulunan su buharı miktarının, aynı koşullardaki havanın doyması için gereken su buharı miktarına oransal (nispi) nem denir. Sulanan koşullarda bile yağış miktarının mevsimlik dağılımının bilinmesi gerekir. Yağış dağılımı fidanlıkta sulama politikasını belirler. Bölgemizde vejetasyon periyodu süresince düzenli yağış yoktur. Akdeniz iklim kuşağında yağışlar geç sonbahar döneminden başlayarak erken ilkbahara kadar yoğun olarak devam eder. Bu zaman süresindeki yağışların fidanlık koşullarında belirgin bir yararı yoktur. Teorik olarak bitkiler büyüme veya kökleri ile su alımı için yeterli sıcaklık olmadığı zaman yağışlardan yararlanamaz. Örneğin, 7 o C günlük ortalama sıcaklık bir eşik değeridir. Bu sıcaklık derecesinin altındaki koşullarda bitki içindeki büyüme faaliyetleri en az düzeyine indiği için suyun önemli bir fonksiyonu yoktur. Bu nedenle suyun varlığı kadar, belirli bir sulama sisteminin aktif olması da fidanlık için yaşamsal öneme sahiptir. Fidanlık koşullarında yağışların (olumlu) etkileri değerlendirilirken toprak yapısı, sıcaklık değişimleri ve rüzgar birlikte ele alınmalıdır. Yağış olmayan dönemlerde rüzgar, güneşlenme ve yüksek sıcaklıklar topraktan buharlaşarak kaybolan su (evapotranspirasyon) miktarını artırdığı 19

29 için sulama bu dönemlerde düzenli aralıklarla yapılır. Türlerin gereksinim duyduğu toprak nemi de birbirinden farklıdır. Beş yaşındaki bir kavak (Populus sp.) ağacı günde litre su alabilir. Oransal nem fidanlıkta yetiştirilen bitki kalitesi üzerine pozitif etki yapar. Ancak yüksek sıcaklıkla birlikte bazı mantari hastalıkların gelişmesi için uygun ortam oluşmasını da sağlar. Kuru ve/veya sıcak rüzgârlar havadaki oransal nemi dağıtarak azaltır. Bu aynı zamanda fidanlık alanında topraktaki suyun kaybı ile sonuçlanır. Fidanlık alanlarında yapılan malçlama uygulamaları bu nedenle de önemlidir. Bulutluluk da havadaki oransal nemin yüksek kalmasını sağlar. Vejetasyon döneminde bulutluluk ve oransal nemin düşük olması, topraktan buharlaşma yolu ile su kaybını arttırır. Rüzgâr Rüzgârın etkisi önünde engel olup olmaması ile hızı ve esiş süresine göre değişir. Rüzgârın olumsuz etkisi havanın oransal nemi düşük ve sıcaklık yüksek ise fazladır. Devamlı esen rüzgârlar bitkilerde terlemeyi artırarak su kaybına neden olur. Rüzgârın etkilediği gözler aşırı su kaybı nedeniyle gelişemez. Esen rüzgâr soğuk olduğunda da gözler ölür. Geniş ve açık su yüzeylerindeki rüzgâr hızı kent içinde yarısı kadar, kent yakın çevresinde ise üçte bir oranında düşer. Hafif hızdaki rüzgâr (3-5m/sn) bitki çevresindeki CO2 oranı düşük havanın, CO2 oranı yüksek hava ile yer değiştirmesini sağladığından fotosentez olayının artmasında etkili olur. Fidanlık alanlarında belirli bir yönden sürekli esen rüzgarların üretim faaliyetlerini olumsuz etkilemesi söz konusu ise rüzgarkırana gerek duyulur. Rüzgarkıranlar rüzgarın hızını azaltır ve 20

30 bitkilerde rüzgarın ortaya çıkardığı olumsuz etkiler görülmez. Rüzgarkıranlar hakim rüzgara dik olarak 1-3 veya 5 sıra bitki kullanılarak yapılır. Tek bitki kullanıldığında bitkinin yerden itibaren dallanması istenir. Toprak Bitkinin kök sistemini içinde barındırarak yaşamsal önem taşıyan toprağın yapısı ve derinliği ile diğer bazı özellikleri fidanlık işletmeleri için çok önemlidir. Toprak tekstürü, organik madde miktarı, su tutma kapasitesi (STK), asitlik düzeyi (ph) gibi özellikleri yetiştirilecek bitki türünü etkiler. Toprak; kaya, taş ve çakılların ufalanmasından oluşan kum (çapı mm), silt (çapı mm), kil (çapı mm den küçük) gibi mineraller, humus ve mikroorganizmalar, hava, su ve suda erimiş tuzlardan oluşan bir karışımdır. Toprağın mineral kısmı, farklı büyüklüklerdeki kum, silt ve kil parçacıklarının değişik oranlarındaki karışımından oluşur ve toprak tekstürünü bu karışım oranları belirler. Toprağın köklenmeye uygunluğu, kök bölgesindeki su, ısı ve oksijen durumu ile besin maddelerinin temini, bitki tarafından alınması gibi birçok husus toprak sınıflarına bağlı olarak farklılık gösterir. Araziler toprak işlemeye karşı gösterdikleri sınırlayıcı özelliklerine göre sekiz sınıfa ayrılır. İlk dört grup toprak işlemeye uygun olup, son dört grubunda ise orman ve mera gibi devamlı bitki örtüsü altında bulundurulmak zorundadır. En iyi fidanlık işletmeleri için I. ve II. sınıf toprak yapısına sahip alanlar uygundur. Diğer alanlarda ek önlemler gerekir. 21

31 Sınıflar I II III IV V VI VII VIII Türkiye de Toprak Özelliklerine Göre Arazi Kullanma Kabiliyeti Sınıfları Özellikler Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeye elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir. Her çeşit bitki yetiştiriciliğine birinci sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel uygulamalar gerekir. Toprak, topografya ve yüzey akışına ait şiddetli kısıtlayıcı özellikleri vardır. Ekilen mahsul çeşidi ilk iki sınıfa göre daha azdır. Özel koruyucu uygulamalara gerek vardır. Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok şiddetli sınırlayıcı özellikleri vardır. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanımı çok dikkat ister. Sürümle tarım yapılamayan, düz-düze yakın, meyilli, taşlı veya çok yaş arazilerdir. Genellikle çayır veya ağaçlık olarak faydalanılır. Meyil, toprak sığlığı gibi aşırı sınırlayıcı özellikleri vardır, sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera veya ağaçlık saha olarak kullanılabilecek arazilerdir. Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli sınırlayıcı özellikleri vardır. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak, zayıf mera veya orman ağaçları dikimi için uygundur. Bitkisel ürün getirmeyen arazilerdir. Eğlence sahası veya av hayvanları barınağı olarak değerlendirilebilir. Hidroloji Fidanlık kurulacak alanda su durumunun iyi etüt edilmesi gerekir. Bu nedenle fidanlık çalışmalarında etkili olabilecek göller, akarsular, taban suyu varlığı ve yüksekliği gibi hidrolojik yapıyı gösteren bölgesel öğeler dikkatle ele alınmalıdır. Hidrolojik yapının zenginliği bölgedeki fidanlıklarda üretim miktarı ve kaliteyi doğrudan etkileyen bir unsur olabildiği gibi, maliyeti de etkileyebilir. Arıtılmış atık su tesislerine yakın fidanlıklar bu suyu kullanabilme şansına sahiptir. 22

32 Alan Kullanımı, Mülkiyet, Altyapı Olanakları Fidanlıkların kurulması sırasında yakın çevredeki fidanlık çalışmalarını etkileyebilecek kullanımlar dikkate alınmalıdır. Bu kullanımların çevreye verdikleri zararın etki derecesi bilinmeli ve etki derecesine bağlı olarak önlemler alınmalı veya fidanlık kurmaktan vazgeçilmelidir. Fidanlık işletmesinde mülkiyetle ilgili bir sorun da bulunmamalıdır. Mülkiyet sorunu işletmenin yapısal olarak gelişmesini engeller, tüm faaliyetler geçici anlayışla yürütülür. Fidanlık işletmesinin olduğu yerde elektrik, su, yol gibi altyapı sorunları çözülmüş veya kolay çözülebilir nitelikli olmalıdır. Altyapı olanakları gelişmiş fidanlıkların üretim maliyetleri daha düşük olur, pazarlamadaki birçok sorun da çözülmüş olunur. Çevre Kirliliği Çevre kirliliği artan etkinliği nedeniyle her konu için ele alınması ve irdelenmesi gereken bir önem kazanmıştır. Günümüzde pek çok alanda çeşitli kirletici etkileri ile hava, su, toprak gibi doğal kaynaklar kirlenmektedir. Dünyada nüfusun çok artması sonucu doğal kaynaklardan yararlanma, taşıma kapasitelerinin çok üzerine çıkmış ve doğa kendini yenileyemez duruma gelmiştir. Kirlilik bitkilerin yaprak ve sürgünlerinde daha belirgin etkiler meydana getirir. Yaprakta sararma veya renk değişimi ile lekeler oluşur ve yaprak dokusu zarar görür. Yaprak uç ve kenarlarında yanmalar meydana gelir. Yapraklar zamansız dökülebilir. Kirlilik bitki sürgünlerini kurutup öldürebilir. Ayrıca çiçeklerin erken dökülmesi ve meyve olgunlaşmasının gecikmesi ile özellikle tarımsal ürünlerde verim ve kalitede azalmalar meydana gelebilir. 23

33 Çevre kirliliği içinde en belirgin zararı hava kirliliği oluşturur. Hava kirliliği oluşturan kirleticiler ya kaynaktan doğrudan doğruya çıkar veya atmosferde sonradan oluşur. Kaynaktan doğrudan çıkan kirleticiler kükürt dioksit (SO 2 ), hidrojen sülfür (H 2 S), azot monoksit (NO), azot dioksit (NO 2 ), karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO 2 ), hidrojen florür (HF) ve çeşitli partiküllerdir. Atmosferde sonradan oluşan kirleticiler ise kükürt trioksit (SO 3 ), sülfürik asit (H 2 S0 4 ), aldehitler, ketonlar, asitler, endüstriyel duman ve benzerleridir. Dayanıklı Türler Acer sp. Gingko biloba Ligustrum vulgare, Lonicera caprifolium Quercus sp. Salix sp. Syringa vulgaris Thuja orientalis Viburnum sp. Wisteria sp. Bazı Hava Kirlilik Etmenlerine Dayanıklı ve Hassas Türler Kükürt dioksit (SO 2 ) Ozon (O 3 ) Florlu Bileşikler Hassas Türler Catalpa sp. Crateagus sp. Forsythia sp. Fraxinus sp. Liriodendron tulipifera Picea sp. Populus tremuloides Pseudotsuga menziesii Rosa sp. Dayanıklı Türler Acer sp. Euonymus sp. Juniperus sp. Quercus (bazı türler) Poinsettia sp. Hassas Türler Abutilon sp Acacia cyanophylla Acer negundo ve diğer bazı akçaağaçlar Betula sp. Catalpa sp. Fraxinus sp. Liriodendron tulipifera Quercus (bazı türler) Pinus sp. Spirea sp. Syringa sp. Tilia sp. Dayanıklı Türler Abies sp. Cornus sp. Fraxinus sp. Juniperus sp. Laurus nobilis Ligustrum vulgare Picea sp. Pyracantha sp. Robinia pseudoacacia Rosa sp. Salix babylonica Sambucus sp. Spiraea sp. Tilia sp. Tsuga sp. Ulmus sp. Hassas Türler Mahonia sp. Picea sp. Pinus(bazı türler) Populus sp. Pseudotsuga menziesii Quercus sp. 24

34 Üretim faaliyetlerinin yürütüldüğü özel yapılardır. Üretim sera veya açık alanda yapılabilir. Dış mekân süs bitkileri üretimi genelde açık alanda planlanabilen bir üretim dalı olmakla birlikte, seralar da daha kısa sürede daha kaliteli fidan üretimi amacıyla kullanılmaktadır. Dış mekân süs bitkileri üretiminin planlandığı seraların donanımı (ısıtma, gölgeleme, vs) yetiştirilecek ürün veya ürünlerin niteliğine bağlı olarak değişmektedir. Gerek açık alanda gerekse de gölgeliklerdeki fidanlar genelde yatak tabir edilen yetiştirme ortamları içinde tutulur. Yataklar toprak seviyesinden biraz aşağıda olduğu için özellikle bölgemiz koşullarına çok uygundur. Yatakların genişliği iki taraftan da orta kısımdaki bitkiye kolaylıkla erişilebilecek genişlikte olmalıdır. Yataklardaki genişlik en fazla 140 cm olarak planlanabilir. Yataklar içine bitki kapları yerleştirilirken devrilme olmaması için bitişik nizamda sıralanır. Bir yatak içindeki kapların aynı büyüklüklerde olması alanın daha verimli kullanılmasını sağlar. Yataklar oluşturulurken yabancı otlarla mücadele etmek için tabana kalın bir tabaka halinde çakıl taşı serilebilir veya geçirgen bir taban örtüsü serilebilir. Siyah renkli olanlar özellikle yabancı ot mücadelesindeki etkinliği nedeniyle tercih sebebidir. Düz bir alanın tamamına yayılan siyah plastik örtü alanın kullanım şeklinin farklı dönemlerde amaca göre değişmesine olanak tanır. Bitki sıraları ve yollar istenilen büyüklüklerde ayarlanabilir. Yollar 25

35 kültürel işlemlerin ve taşımanın kolay yapılmasını sağlayacak genişliklerde yapılmalıdır. Taşıma şekli ve aracına bağlı olarak bu genişlikler ayarlanmalıdır. Fidanlıklarda yere serilen plastik örtüler Fidanlıklarda farklı yetiştirme kapları kullanılabilir. Genelde de yetiştirme kabı olarak farklı büyüklüklerde plastik torbalar ve saksılar kullanılmaktadır. Plastik torbalar farklı boyutlarda ve daha ucuz olduğu için yaygındır. Ancak belirli büyüklüklerde fidan yetiştiriciliğinde bitki kök derinliğine göre çeşitli derinliklerdeki farklı materyallerden yapılmış saksılar kullanılır. Tohum ekiminde ise genelde çimlendirme kasaları veya birleşik olarak üretilmiş küçük kaplar kullanılır. 26

36 Fidanlıklarda ara yollar Fidanlık koşullarında üretimde kullanılan yapılar tezgâhlar, hendekler, yatak ve yastıklar, seralar ve gölgeliklerdir. Tezgâhlar Yerden yüksek (yaklaşık 90 cm) planlanan tezgâhlar genelde ayakta çalışmayı sağlayan üretim yapılarıdır. Fidanlık işletmelerinde tezgâhlar sera içinde, gölgelik altında ve hatta uygun bazı alanlarda açık alanlarda da bulunabilir. Doğu Akdeniz Bölgesinde yapılan dış mekân süs bitkileri yetiştiriciliğinde tohum ekimi veya çelik dikimi amacıyla üzeri örtülenerek kullanılabilir. Özellikle hassas bitkilerde ve küçük çeliklerin köklendirilmesinde başarıyı artırır. Tezgâhlar iki şekilde yapılabilir. Birincisi içinde üretim yapmak ve bitki yetiştirmek için ortam konulabilecek tezgâhlar, ikincisi üzerine saksı veya diğer bitki kaplarının konulabileceği 27

37 tezgâhlardır. Birinci tip tezgâhlar amaca göre belirli derinliklerde (15-25 cm) yapılabilir. Bu tezgâhlar genelde üretim amacıyla kullanılır. Özellikle çeliklerin köklendirilmesi için çok uygun özellik gösterirler. Tezgah içinde steril ortam veya karışımların kullanılması ile bitkiler toprak kaynaklı hastalık ve zararlılardan korunabilir. Basit sistemlerle genelde de eğik metal aksamlar kullanılarak kolayca örtülenebilir. Isıtma sistemi kurulması da kolaydır. Alttan ısıtma boruları geçirilerek toprak veya köklenme ortamını ısıtma şansı da vardır. İkinci tip tezgâhlar üzerine saksı, kasa gibi bitki kapları konularak da üretim ve yetiştirme işlemleri yapılabilir. Bu tezgâhlarda üretim ve yetiştirme ortamları kaplarla birlikte değiştiği için bitki sağlığı yönünden avantajları olabilir. Bu tezgâhlarda da örtüleme ve ısıtma sistemleri diğer tezgâhlardaki gibi kolay kurulur. Ayakta çalışmayı kolaylaştırıcı tezgâhlar 28

38 29 Tezgâhlar kolayca örtülenebilir

39 Hendekler Toprak seviyesinde, ancak toprakla ilişkisi (beton, sert plastik, vs) kesilmiş olan yetiştirme ortamlarıdır. Toprak seviyesinde olduğu için kurulma aşamasında belirli bir plana gerek vardır. Sulama ve toprakla ilişkisi olmadığı için drenaj sisteminin kurulması gerekir. Örtüleme basit şekilde çözümlenebilir. Kullanımı çok azdır. Kalıcı bir üretim yapısı olduğu için ve taşınamadığı için Bölgemiz koşullarında kullanılması zordur. Yürüme Drenaj Hendeklerin genel kesiti Yatak ve Yastıklar Genelde açık alanda oluşturulan geçici üretim yapılarıdır. Açık alanda bitkinin özelliğine göre genelde bitki-su ile ilişkilerini düzenlemek amacıyla oluşturulurlar. Alanda taban suyu seviyesi yüksekse, yağış düzenli ve sürekli ise yastıkların kullanımı tercih edilir. Yastıklarda yetişen 30

40 fideler su fazlalığından olumsuz etkilenmezler. Yataklar ise toprak seviyesinin daha alt kısmında oluşturuldukları için suyun az olduğu alanlarda kök çevresindeki toprakta nemin korunmasına yardımcı olurlar. Yatak ve yastıklar basit bir sistemle alçak tünel haline getirilebilirler. Toprak Seviyesi Yürüme Yolu Yastık Yatak Bir fidanlıkta üretim yatak ve yastıkları 31

41 Seralar Üretim yapılacak seralar sabit yatırımlar olup, kışı geçirmek için olanlardan daha farklı şekilde ele alınırlar. Seralar ısıtma, sulama, drenaj, gölgeleme sistemleri ve içinde tezgah, hendek, yatak, yastık gibi üretim yapılarının da yer alabileceği kompleks yapılardır. Bitkilerin üretilmeleri, geliştirilmeleri ve kışı geçirmeleri için kullanılırlar. Seralar genel olarak yapı (ahşap, metal, vs) ve örtü malzemesine (cam, plastik, vs) göre isimlendirilir. Sera yapımında çelik boru kullanımı yaygındır. Örtü malzemesi olarak genelde uzun ömürlü katkılı plastik örtüler, sertleştirilmiş plastik örtüler kullanılır. Camdan daha ucuz olan bu malzemeler ışığı da belirli oranlarda geçirirler. Seralarda ısıtma en önemli masraf kalemini oluşturur. Isıtma çeşitli şekillerde yapılabilir, ayrıca sera içinde ikinci örtüleme, alçak ve yüksek plastik tünellerin oluşturulması da ısıtmada etkilidir. Seralarda bitki sağlığı yönünden çok önemli olan havalandırma tavan veya yanlardaki pencerelerle yapılabilir. Tropik kökenli bazı türlerin kış döneminde zarar görmemesi için de işletmelerde seralara gereksinim duyulabilir. Bu durumda dış mekân bitkileri üreten fidanlıklarda seraların bütün donanımları ile birlikte oluşturulması gerekmeyebilir. Dış mekân bitkileri üreten fidanlıklardaki seralar tohum ekimi ve çeliklerin köklendirilmesi için de kullanılabilir. Çeliklerin köklendirilmesi için sera içinde plastik tüneller yapılabilir. Plastik tüneller içinde havanın oransal nemi ve sıcaklık seradan daha yüksek olduğu için köklenme daha hızlı ve kaliteli olur. Bu amaçla oluşturulacak plastik tüneller eğilmiş metal aksamla kolayca yapılabilir. 32

42 Çatıdan Havalandırma Yan Pencerelerden Havalandırma Sisleme Sistemi Gölgeleme Drenaj Sistemi Isıtma Sistemi Seralar ve içindeki alçak plastik tünel yapıları 33

43 Gölgelikler Belirli yüksekliklerde yapılırlar. Örtü malzemeleri genelde belirli oranlarda ışığı engelleyen örtüler veya ağlardır. Gölgelikler fidanlık koşullarında hassas ve genç bitkileri dış koşullara karşı korumasının yanı sıra tüm fidanlarda kalitenin korunması için de gereklidir. Gölgelikler amaç ve türlere bağlı olarak alçak veya yüksek yapılabilirler. Genç bitkiler ışık yoğunluğu ve yüksek sıcaklıklara daha duyarlıdır. Bu nedenle üretim alanlarında bitkinin yoğun güneş ışığı ve yüksek sıcaklıklardan etkilenmemesi için gölgelik gerekebilir. Gölgeleme ile fidanda yaprak kalitesi daha yüksek olur; yapraklar daha iri ve sağlıklıdır. Bitki ışık ve sıcaklık stresine girmediği için boyu da açık alanda yetişenlere göre daha fazla uzar. Doğu Akdeniz Bölgesinde yaz dönemindeki ışık yoğunluğu ve yüksek sıcaklıklar nedeniyle gölgeliklerin yaşamsal önemi vardır. Fidanlıklarda giriş kısmına yakın oluşturulan gölgelikler satışa sunulan bitkilerin bulunduğu alanlardır. Fidanlıklarda satışa sunulan bitki örneklerinin bulunduğu gölgelikler de olabilir, bunlar özellikle toptan satışlarda müşterinin tüm malları daha küçük bir alanda birarada görmesini sağlar. Gölgelikler farklı renklerde olup, gölgeleme oranları % 35, 55-60, 75 ve 90 dır. Dış mekan bitkisi üreten firmalarda % ve yukarısındaki oranlarda gölge sağlayan örtüler özellikle bitkilerin genç dönemlerinde ve bitkinin gölge isteğine bağlı olarak kullanılabilir. Büyük fidanlar, güneş seven bitkiler ile çiçekli bitkilerde % 35 gölgeleme yeterlidir. 34

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney

4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney 4. Hafta Bahçe bitkilerinin ekolojik istekleri: İklim ve toprak faktörleri, yer ve yöney BAHÇE BİTKİLERİNİN EKOLOJİK İSTEKLERİ Bitkide büyüme ve gelişme, bitkisel üretimde çeşitlilik Bitkinin genetik yapısı

Detaylı

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012 Sera nedir? Bitki büyüme ve gelişmesi için gerekli iklim etmenlerinin

Detaylı

SERA TARIMI VE ÖNEMİ

SERA TARIMI VE ÖNEMİ 2015 SERA TARIMI VE ÖNEMİ Sera Tarımı ve Önemi 1 ÖNEMİ: Ülkemizde kırsal kesimde nüfusun tutulmasının en önemli sorunlarından biri toprak sermaye büyüklüğüdür. Nüfusun hızlı artması sonucu, gittikçe pazarlanan

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr KASIMPATI (KRZANTEM) YETİŞTİRİCİLİĞİ-1

Detaylı

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri Yavuz-1 CEVİZ (KR-2) Ceviz yetişen tüm bölgelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlerde yetiştirilmesi tavsiye edilir. Verimsiz bir çeşittir. Nisbi Periyodisite görülür. Meyvesi oval şekilli

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-1 Anavatanı

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Seralar tarım işletmesinin tüm konumu içersinde diğer yapılarla uyum göstermelidir. Seraların iç ortamı yıl boyunca bitki yetişmesine uygun optimum çevre koşullarını sağlamalıdır.

Detaylı

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L.

Porsuk. Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Porsuk Şube : Gymospermae Sınıf : Coniferae Takım : Taxoideae Familya : Taxaceae Cins : Taxus L. Tür : Taxus baccata L. Genel olarak 15-20 m boylanır. 2-2.5 m çap yapabilir. Yenice - Karakaya (Karabük)

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Çelikle Çay Üretimi Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi Nitelikleri, kalitesi ve diğer özellikleri belirlenen çay klonlarının hızlı, yoğun ve ucuz bir şekilde üretilmesi için en uygun yöntemdir. Çelik alınacak

Detaylı

Bahçıvanlık kursu 2015

Bahçıvanlık kursu 2015 Bahçıvanlık kursu 2015 FİDAN ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM ÜRETİM EŞEYLİ ÜRETİM EŞEYSİZ ÜRETİM TOHUMLA ÜRETİM ÇELİKLE ÜRETİM AŞI İLE ÜRETİM DALDIRMA İLE ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM ÇELİKTEN ÜRETİM GÖVDE ÇELİKLERİ

Detaylı

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER Populus nigra Dr. Süleyman GÜLCÜ - 2008 1 KAVAK FİDANI ÜRETİMİ VE FİDANLIK TEKNİĞİ Kavak fidanı yetiştirilmesinde en önemli konuların başında, kaliteli kavak fidanı yetiştirilmesine

Detaylı

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi Kaplan 86 Cevizi Dik, yayvan bir taç gelişmesi gösterir. 5 yaşındaki bir ağacın ortalama verimi 4-5 kg'dır. Meyve salkımı 2-3'lü olur. Meyveler elips şeklinde olup, kabuktan kolay ayrılır. Taze ceviz olarak

Detaylı

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA

12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA 12. BÖLÜM: TOPRAK EROZYONU ve KORUNMA TOPRAK EROZYONU Toprakların bulunduğu yada oluştuğu yerden çeşitli doğa kuvvetlerinin (rüzgar, su, buz, yerçekimi) etkisi ile taşınmasıdır. Doğal koşullarda oluşan

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN İncirin iklim İstekleri İncir bir yarı tropik iklim meyvesidir. Dünyanın ılıman iklime sahip bir çok yerinde yetişebilmektedir. İncir

Detaylı

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk)

TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) TAXUS : (Porsuklar) (8 Türü var) Taxus baccata L. (Adi Porsuk) Çoğunlukla boylu çalı ender 20 m boy, sık dallı, yuvarlak tepeli, kırmızı_kahverengi kabuk gelişi güzel çatlar ve dökülür İğne yapraklar 1-2.5

Detaylı

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır.

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır. Ekolojik istekleri Çayda verim ve kalite ile ekolojik koşullar arasında ilişki vardır. Dünya üzerinde kuzey yarımkürede 42.enlem, güney yarım kürede ise 30. enlem çay bitkisinin son yetişme sınırlarıdır.

Detaylı

BOTANİK _II. Prof. Dr. Bedri SERDAR

BOTANİK _II. Prof. Dr. Bedri SERDAR BOTANİK _II Prof. Dr. Bedri SERDAR Bedri SERDAR - 2018 2018 Sürgün Çeşitleri 1- Uzun Sürgün Tomurcukları belirgin internodlarla birbirinden ayrılmış, ağacın boy büyümesinde ve dalların gelişmesinde etken

Detaylı

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ 2. AÇIK ALAN FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ Genel ve özel mevki özellikleri İklim özellikleri

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

Bitki Materyali-I: Gymnospermae. Yrd. Doç Dr. Nurgül KARLIOĞLU Orman Botaniği Anabilim Dalı

Bitki Materyali-I: Gymnospermae. Yrd. Doç Dr. Nurgül KARLIOĞLU Orman Botaniği Anabilim Dalı Bitki Materyali-I: Gymnospermae Yrd. Doç Dr. Nurgül KARLIOĞLU Orman Botaniği Anabilim Dalı nurgulk@istanbul.edu.tr BİTKİLER ALEMİ CORMOPHYTA (GÖVDELİ BİTKİLER) THALLOPHYTA (GÖVDESİZ BİTLİLER) Pteridophyta

Detaylı

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-2 GERBERANIN

Detaylı

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi FİDAN ÜRETİMİNDE BAKIM ÇALIŞMALARI Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi SULAMA Sulamada kullanılan suyun miktarı; toprağın

Detaylı

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler

Detaylı

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar. 1- Canlının tanımını yapınız. Organizmaya sahip varlıklara canlı denir. 2-Bilim adamları canlıları niçin sınıflandırmıştır? Canlıların çeşitliliği, incelenmesini zorlaştırır. Bu sebeple bilim adamları

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 3 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 4 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 5 Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Detaylı

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8 Ayvalık(Edremit Zeytini) Yağı altın sarısı renginde, meyve kokusu içeren, aromatik, kimyasal ve duyusal özellikleri bakımından birinci sırada yer alır. Son yıllarda meyve eti renginin pembeye döndüğü dönemde

Detaylı

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ: Soğan insan beslenmesinde özel yeri olan bir sebzedir. Taze veya kuru olarak tüketildiği gibi son yıllarda kurutma sanayisinde işlenerek bazı yiyeceklerin hazırlanmasında da

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ 1.İklim faktörleri - Işık - Sıcaklık - Nem - Sera havası ve CO 2 konsantrasyonu 2.Toprak ve topoğrafya faktörleri 3. Diğer faktörler Işık, bitkinin yaşamsal işlemlerini doğrudan

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

GYMNOSPERMAE. (Açık Tohumlular)

GYMNOSPERMAE. (Açık Tohumlular) GYMNOSPERMAE (Açık Tohumlular) CEPHALOTAXACEAE Ağaç ya da çalı halinde herdem yeşil bitkilerdir. Tüm bireyleri bir cinsli iki evcikli (DİOİK)dir. Çok ender bir evciklidir. Erkek çiçekler küre biçimde bir

Detaylı

Bitkilerin Adlandırılması

Bitkilerin Adlandırılması Bitkilerin Adlandırılması Bitki isimlerinin bir yerden diğerine değişmemesi, hangi bitkinin söz konusu olduğunun kesin ve emin bir şekilde anlaşılabilmesi ve dünya üzerinde birlik sağlamak için bitkilerde

Detaylı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı

BÖLÜM 3. Artvin de Orman Varlığı BÖLÜM 3 Artvin de Orman Varlığı Özgür EMİNAĞAOĞLU Orman, oldukça geniş bir alanda kendine özgü bir iklim oluşturabilen, belirli yükseklik, yapı ve sıklıktaki ağaçlar, ağaçcık, çalı ve otsu bitkiler, yosun,

Detaylı

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ

BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME IV DERSİ ÇİM ALANLARDA BAKIM İŞLEMLERİ Çim alanlar tesisi güç ve masraflı olduğundan tür seçiminden uygulanmasına kadar son derece titiz davranılmalıdır. Bu alanların sürekliliğinin

Detaylı

Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme

Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme Bir yaşında tamamen olgunlaşmış ve odunlaşmış bir başka ifadeyle durgunluk döneminde bulunan sürgünlerden elde edilen gövde çeliklerine sert veya odun çelik denir. Sert

Detaylı

Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir.

Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir. AECHMEA Kullanılışı: Güzel çiçekli, dekoratif yapraklı bir bitkidir. Toprak: Humusça zengin yada topraksız karışım uygundur. Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir. Sulama:

Detaylı

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği 04 Şubat 2014 İzmir Ajanda Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY) Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY) GMY ve MMY Farkları GMY Nasıl MMY Çevrilir 2 Geleneksel

Detaylı

BİTKİ TANIMA 2. Dr. Sergun DAYAN

BİTKİ TANIMA 2. Dr. Sergun DAYAN BİTKİ TANIMA 2 Dr. Sergun DAYAN MONOCOTYLEDONAE FAM: GRAMİNEAE Buğdaygiller (Poaceae), tohum kabuğu, meyve kabuğu ile bitişiktir. sapları boğumlu ve ekseriya içi boştur. başakçıklar,

Detaylı

Meyva Bahçesi Tesisi

Meyva Bahçesi Tesisi Meyva Bahçesi Tesisi Meyve bahçesi tesisinde dikkate alınması -gereken koşullar 1. Yer seçimi 2. Tür ve çeşit seçimi 3. Anaç seçimi 4. Tozlanma isteğinin bilinmesi 5. Dikim sistemleri ve dikim sıklığı

Detaylı

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Tohum Bahçeleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Tohum Bahçeleri Tohum bahçeleri irsel (genetik) bakımdan daha yüksek nitelikli tohum elde etmek üzere, bir anlamda damızlık olarak seçilen üstün ağaçlardan alınan aşı kalemleriyle aşılanan fidanlardan

Detaylı

Tarımsal Meteoroloji. Prof. Dr. F. Kemal SÖNMEZ 23 EKİM 2013

Tarımsal Meteoroloji. Prof. Dr. F. Kemal SÖNMEZ 23 EKİM 2013 Tarımsal Meteoroloji Prof. Dr. F. Kemal SÖNMEZ 2 EKİM 201 Prof. Dr. Mustafa Özgürel ve Öğr. Gör. Gülay Pamuk Mengü tarafından yazılan Tarımsal Meteoroloji kitabından faydalanılmıştır. Hava ve İklim ile

Detaylı

Ağaç Fizyolojisi (2+0)

Ağaç Fizyolojisi (2+0) Ağaç Fizyolojisi (2+0) Prof. Dr. Ünal AKKEMİK İ.Ü.Orman Faku ltesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Ağaç Fizyolojisi neden önemlidir? Orman; geniş bir alanda, kendine özgu bir iklim yaratabilen, belirli bir

Detaylı

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler

Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Bağ Tesisinde Dikkat Edilmesi Gereken Ekolojik Faktörler Turcan TEKER Ziraat Yüksek Mühendisi Yetiştirme Tekniği Bölüm Başkanlığı 06.04.2017 Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü MANİSA Amacımız? Bağ

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Büyük ölçekli seracılık işletmelerinde yatırıma başlarken ilk aşamada minimum ekonomik büyüklüğün, yatırımın planlanmasında da hedeflenen büyüklüğün göz önünde bulundurulması gerekir.

Detaylı

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1 Toprak haritası Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 2 Toprak ağaçlandırma başarısını en çok etkileyen faktörlerden birisidir. İklim koşulları bakımından yeterlilik olsa

Detaylı

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Rapor No. :1 Tarihi: 04/12/2012 IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU Projenin Adı: Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır İli Aralık İlçesinde

Detaylı

Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan

Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan Yüksek teknolojiye sahip modern seralarda topraksız tarım yöntemiyle ürün yetiştirmek; Bitkinin fizyolojisine bağlı olarak bitkinin ihtiyacı olan sıcaklık, nem, ışıklanma, besin elementleri ve karbondioksitin,

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Sera tarımının amacı tüm yıl boyunca birim alanda kaliteli ve yüksek verim elde etmektir. Bunun için de sera içerisinde bitki gelişim etmenlerinin sürekli kontrol edilerek optimum

Detaylı

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ

ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç. Dr. Soner KAZAZ ZBB106 KODLU TASARIM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü 06110-Ankara skazaz@ankara.edu.tr 3-TASARIM BİTKİLERİNİN SINIFLANDIRILMASI a) Ömürlerine

Detaylı

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i

C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i 1 BİTKİ TANIMA I PEP101_H03 C e d r u s ( S e d i r ) C e d r u s a t l a n t i c a C e d r u s b r e v i f o l i a C e d r u s d e o d o r a C e d r u s l i b a n i Sakarya Üniversitesi İbreliler 2 C

Detaylı

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU. Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU. Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK 0 505 772 44 46 kivrak@gmail.com www.mucahitkivrak.com.tr 1 2 ZEYTİN BAHÇELERİNDE

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER

Fidanlıkta Repikaj. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER Fidanlıkta Repikaj Bulundukları yerde (ekim yastıkları veya diğer) sık olan ya da sıkışık hale gelen fidanların daha iyi bir kök gelişmesi yapması ve gelişmiş gövdelere sahip olması için, bulundukları

Detaylı

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AHUDUDU Ahududu, üzümsü meyveler grubundandır. Ahududu, yurdumuzda son birkaç yıldır ticari amaçla yetiştirilmektedir. Taze tüketildikleri

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

Şaşırtılmamış fidanlar, genellikle zengin yan ve saçak köklü ve iyi gelişmiş bir gövdeye sahip olmaz. Dolayısıyla böyle fidanların kullanımı ve

Şaşırtılmamış fidanlar, genellikle zengin yan ve saçak köklü ve iyi gelişmiş bir gövdeye sahip olmaz. Dolayısıyla böyle fidanların kullanımı ve Fidanlıkta Repikaj Bulundukları yerde (ekim yastıkları veya diğer) sık olan ya da sıkışık hale gelen fidanların daha iyi bir kök gelişmesi yapması ve gelişmiş gövdelere sahip olması için, bulundukları

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya)

1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya) DIŞ MEKAN SÜS BİTKİLERİ 1. YAPRAĞINI DÖKEN AĞAÇ VE AĞAÇÇIKLAR 1.1. Acacia cyanophylla (Kıbrıs Akasyası) 1.2. Acacia dealbata (Mimoza,Hakiki Akasya, Gümüşi Akasya) 353 BAHÇIVANLIK EL KİTABI 1.3. Acer campestre

Detaylı

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Kavaklar Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 2 İklim bakımından uzun vejetasyon mevsimine sahip, korumalı ve sıcak yerlerde daha iyi

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ Bertina İspanyol orijinli bir badem çeşidi olup gec çiçeklenir.ağaç gelişimi mükemmel olup gelişimi çok hızlıdır.kendine verimli bir türdür..iç piyasada tutalan ve ihracat şansı yüksek olan bir çeşittir.meyve

Detaylı

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme

Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 8 65 Bölüm 8 Çayır-Mer alarda Sulama ve Gübreleme 8.1 Gübreleme Çayır-Mer alarda bulunan bitkilerin vejetatif aksamlarından yararlanılması ve biçme/otlatmadan sonra tekrar

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ 9. SINIF KONU ANLATIMI 46 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı

Gemlik Zeytini. Gemlik

Gemlik Zeytini. Gemlik Gemlik Meyve ve çekirdekleri orta irilikte olup % 29.9 oranında yağ içerir. Siyah sofralık olarak değerlendirilir. Meyveleri yağ bakımından zengin olduğundan sofralık kalite dışındaki taneler yağlık kolarak

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii...

1.2.3- İl Kuruluşuna Göre Yeri...: 1.2.3.1- İli...: 1.2.3.2- İlçesi...: 1.2.3.3- Beldesi...: 1.2.3.4- Köyü/Mahallesi...: 1.2.3.5- Özel Mevkii... EK NO: 21 ÖZEL ORMAN FİDANLIĞI PROJESİ DİSPOZİSYONU 1- FİDANLIĞIN GENEL TANIMI 1.1.1- Adı Soyadı : 1.1.2- Adresi : 1.1.3- Proje Numarası : 1.2- Kuruluş Yeri...: 1.2.1- Coğrafi Yer 1.2.1.1-1/25000 ölçekli

Detaylı

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden

Detaylı

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri:

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri: Karışımlarda kullandığımız türlerin karakteristik özellikleri ve avantajları kısaca burada açıklanmıştır. Karışımlarımız Genel olarak:

Detaylı

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ

Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ * Prof. Dr. Nurgül TÜREMİŞ Örtüaltında meyve yetiştiriciliği çok eskiden beri yapılmaktadır. İlk uygulamalar Fransa ve İngiltere krallıklarına dayanmaktadır. Soğuğa hassas ağaçların büyük saksılar içerisinde

Detaylı

BETULACEAE. Alnus cinsleri vardır.

BETULACEAE. Alnus cinsleri vardır. BETULACEAE Jeolojik devirlerde daha fazla sayıda cins ve türlere sahip olan bu familyanın, bugün 6 cins ve bu cinslerin kışın yaprağını döken 100 kadar türü, Kuzey Yarımkürenin ılıman ve serin bölgelerinde

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA LİF BİTKİLERİ PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA Ön bitki pamuk ise toprak işlemesine çubuk kesme ile başlanır. Sap kesiminden sonra toprak pullukla 20-30 cm derinden sürülür. Kışa doğru tarlanın otlanması

Detaylı

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı

Detaylı

Tanımlar. Bölüm Çayırlar

Tanımlar. Bölüm Çayırlar Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 1 1 1.1. Çayırlar Bölüm 1 Tanımlar Genel olarak düz ve taban suyu yakın olan alanlarda oluşmuş, gür gelişen, sık ve uzun boylu bitkilerden meydana gelen alanlardır. Toprak

Detaylı

Taksonomi. Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof)

Taksonomi. Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof) Taksonomi Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof) Anavatanı Hindistan Türkmenistan Baykal Gölü Çevresi Sibirya D.Akdeniz Türkiye Ülkemizde Şikori Akdeniz Böglesinde

Detaylı

SERA TASARIMI (Seraların Planlanması)

SERA TASARIMI (Seraların Planlanması) Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERA TASARIMI (Seraların Planlanması) Yrd. Doç. Dr. N. Yasemin TEZCAN SERA PLANLAMASINDA ETKİLİ İKLİM FAKTÖRLERİ Bitkilerden ekonomik

Detaylı

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip 2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip karışıma katılabilmeleridir. Karışımdaki ağaç türleri

Detaylı

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Prof. Dr. Berna KENDİRLİ Genel olarak havalandırma, yapı içerisindeki kullanılmış havanın doğal veya yapay olarak yapı dışındaki temiz havayla yer değiştirmesidir. Sera içinde ortam sıcaklığının aşırı

Detaylı

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi Proje Alanının Genel Özellikleri: Iğdır ili Türkiye nin en kurak ili olup yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır (Meteoroloji kayıtları). Yağan yağış ya da

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ

BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ MEYVE AĞAÇLARINDA TERBİYE SİSTEMİ VE BUDAMA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BAHÇIVANLIK EĞİTİMİ KURSU Ankara MEYVE AĞACININ KISIMLARI 1- KÖK Toprak altı organıdır Meyve ağacının

Detaylı

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN

Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Prof.Dr. Fatmagül GEVEN Tıbbi bitkilerde pek çok türün yetiştirilmesinde tohumla çoğaltma yöntemi kullanılır. Kekik (Thymus sp), Adaçayı (Salvia sp.), Dağçayı (Sideritis sp.), Oğulotu (Melissa officinalis),

Detaylı

1. Giriş. 2. Toprak kompozisyonu. Bölüm 1 - Topraklar ve Toprak Verimliliği. Modül 2 Toprak ve Besin Döngüsü

1. Giriş. 2. Toprak kompozisyonu. Bölüm 1 - Topraklar ve Toprak Verimliliği.  Modül 2 Toprak ve Besin Döngüsü Modül 2 Toprak ve Besin Döngüsü Bölüm 1 - Topraklar ve Toprak Verimliliği www.econewfarmers.eu 1. Giriş Tanıtım modülünden hatırlayacağınız gibi organik tarım en az sentetik girdi ile bitki yetiştirmek

Detaylı

En ideali ağaçların tamamının tohum tuttuğu dönemdir.

En ideali ağaçların tamamının tohum tuttuğu dönemdir. Ormancılıkta yaygın olarak kullanılan kabule göre, tohum verimi itibariyle beş durum söz konusudur. Bunlar; 1- zengin, 2- iyi, 3- orta, 4- zayıf (serpili tohum yılı) ve 5- tohumsuz yıl olmak üzere adlandırılır.

Detaylı

PEYZAJ -1 DERSİ Dersin Modülleri Kazandırılan Yeterlikler

PEYZAJ -1 DERSİ Dersin Modülleri Kazandırılan Yeterlikler PEYZAJ -1 DERSİ Dersin Modülleri Bahçe Düzenleme (Peyzaj) Açık Tohumlu Bitkiler Diğer Açık Tohumlular Kapalı Tohumlu Bitkiler Pinaceae Familyası Taxodiaceae Familyası Cupressaceae Familyası Süs Ağaçları

Detaylı

Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı

Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı Türk Tarımı nda verimi ve kaliteyi arttırmak için Yerli organik kaynaklardan üretilen Organomineral gübre Hexaferm in kullanımı Hexaferm, organomineral gübre olarak adlandırılan yeni nesil bir gübre cinsidir.

Detaylı

ÇOĞALTIM TEKNİKLERİ Dersin Modülleri Kazandırılan Yeterlikler

ÇOĞALTIM TEKNİKLERİ Dersin Modülleri Kazandırılan Yeterlikler ÇOĞALTIM TEKNİKLERİ Dersin Modülleri Tohumla Üretim Çelikle Üretim Aşıyla Üretim Daldırmayla Üretim Ayırma-Bölmeyle Üretim Kazandırılan Yeterlikler Tohumla üretim yapmak Çelikle üretim yapmak Aşıyla üretim

Detaylı

ARILI DAMLA SULAMA SĐSTEMLERĐ

ARILI DAMLA SULAMA SĐSTEMLERĐ ARILI DAMLA SULAMA SĐSTEMLERĐ Bitki gelişimi için gerekli olan su ile suda eriyebilen besin maddelerinin, istenilen zamanda ve istenilen miktarda,kontrollü olarak bitki kök bölgesine damlalar halinde verilmesine

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ

ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ ÇAMLIDERE (ANKARA) NEOJEN SİLİSLEŞMİŞ AĞAÇLARI PALEOEKOLOJİ-PALEOKLİMATOLOJİ Mehmet Sakınç*, Aliye Aras**, Cenk Yaltırak*** *İTÜ, Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, Maslak/İstanbul **İ.Ü. Fen Fakültesi, Biyoloji

Detaylı

Çayın Bitkisel Özellikleri

Çayın Bitkisel Özellikleri Çayın Bitkisel Özellikleri Bir asırlık bir ömre sahip bulunan çay bitkisi doğada büyümeye bırakıldığında zaman bir ağaç görünümünü alır. Görünüş itibarı ile dağınık bir görünüm arz eden bitki yapısı tek

Detaylı

KESME GÜL VE GÜL FĐDANI

KESME GÜL VE GÜL FĐDANI KESME GÜL VE GÜL FĐDANI ÜRETĐMĐ Gül Fidanı Üretimi Tohum Çelik ve aşı ile çoğaltılabilirler. Tohumla Üretim *Gül tohumları hasattan hemen sonra ekildiğinde çimlenemez. 4 C de 4-6 ay süre ile nemli sphagnum

Detaylı

ASMANIN ÇOĞALTILMASI

ASMANIN ÇOĞALTILMASI ASMANIN ÇOĞALTILMASI Asmalar başlıca iki yolla çoğaltılır; Eşeyli (tohumla) Eşeysiz TOHUMLA (EŞEYLİ) ÇOĞALTMA Asmalar biyolojik olarak yabancı döllenmeleri nedeniyle, tohumdan elde edilen bitkiler çok

Detaylı

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri Fransız orijinlidir. Bir Cristomorto X Ai melezlemesinden elde edilmiştir ve atalarının en olumlu özelliklerini almıştır: Ağaçlar çabuk meyveye yatar,hastalıklara

Detaylı

AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN Ayvanın İklim İstekleri Ayva bir ılıman iklim meyve türüdür. Kışın yapraklarını dökerek dinlenmeye girer. Ilıman deniz ikliminden hoşlanır.

Detaylı

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II 1. Laurocerasus officinalis 2. Salvia officinalis 3. Tilia tomentosa 4. Tilia cordata 5. Tilia platyphyllos 6. Tilia rubra 7. Quercus brantii 8. Castanea sativa

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ

ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 BİTKİLER ALEMİ ADIM ADIM YGS-LYS 48. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-8 ALEMİ ALEMİ Çok hücreli ökaryot canlılardır. Koloroplast içerirler ve fotosentez ile inorganik maddeleri organik madde haline getirerek beslenirler.

Detaylı