Ekonomik Seri Satın Alma Modülü Mikro Yazılımevi A.Ş.

Transkript

1 1

2 SATIN ALMA YÖNETİMİ 1. SATIN ALMA YÖNETİMİ Kartlar Satın Alma Kartları Yardım Tuşları Cari Hesaplar Cari Hesap Tanıtım Kartı (041110)... 9 Teminat bilgileri ekranı Ciro Hedefleri Ekranı Banka Bilgileri Ekranı Cari Hesap Adresleri (041210) Cari Hesap Yetkilileri (041310) Cari Hareket Föyü (041410) Bunları Biliyor musunuz? Evraklar Evraklar Yardım Tuşları Bunları Biliyor Musunuz? Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) Koordinat Göstergesi Sayfa Çizgileri Döküm Sayısı Genel Veriler Sayfa Ayarları Şablon Dosya Adı Alt Toplam Seç Alt Toplam Değiştir Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Satır Iskontosu Yapacaksanız Önemli Not! Evraklardan Muhasebeye Entegrasyon Sipariş Normal Mal Kabul Verilen Sipariş Fişi (022200) İrsaliyeler Alış Toptan Alış İrsaliyesi (012210) Sipariş Karşılığı İrsaliye Giriliyorsa Bunları Biliyor musunuz? Satır Iskontosu İçin Stoklarınızı Seri Numaralarına Göre Takip Ediyorsanız Bunları biliyor musunuz? Bunları biliyor musunuz? Perakende Alış İrsaliyesi (012220) Alış İadesi Toptan İade Çıkış İrsaliyesi (012310) Perakende İade Çıkış İrsaliyesi (012320) Faturalar

3 Açık Hesap Alış Açık Hesap Toptan Alış Faturası (062110) Açık Hesap Perakende Alış Faturası (062120) Kapalı Alış Kapalı Toptan Alış Faturası (062210) Kapalı Perakende Alış Faturası (062220) Açık Alış İadesi Açık Hesap Toptan İade Satış Faturası (063110) Açık Hesap perakende iade Satış faturası (063120) Kapalı Alış İadesi Kapalı Hesap Toptan İade Satış Faturası (063210) Kapalı Hesap Perakende İade Satış Faturası (063220) Raporlar Cari Tarama Kriteri ve Filtreleri Kod Filtreleri Durum Filtreleri Genel Kayıt Filtreleri Yardımcı Tablo Filtreleri Yaz Boz Tahtası Filtreleri Filtre Sakla Filtre Yükle Adat Hesap Ekstresi (044117) Cari Hareket Raporu (045510) Cari Cinsi-Karşı Cari Cinsi Listeler Kartlar Cari Hesaplar Cari Fihristi Dökümü (041830) Cari Adres Fihristi Dökümü (041835) Cari Yetkilisi Fihristi Dökümü (041836) Cari Adres Etiketleri Dökümü (047110) Cari Yetkilisi Etiketleri Dökümü (047130) Cari Grubu İçin Yazışma (044510) Evraklar Verilen Siparişler ( ) İrsaliyeler Gelen İrsaliyeler ( ) Kesilen İrsaliyeler ( ) Faturalar Gelen Faturalar ( ) Kesilen Faturalar ( )

4 SATIN ALMA YÖNETİMİ Ekonomik Seri Vr11 modülleri ile ilgili detaylı açıklamalarımıza geçmeden önce, sizlere önemli gördüğümüz bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Ekonomik Seri Vr11 i oluşturan programları çalıştırdığınız da özellikle kartlar, evraklar ve programın genelini kapsayan Ctrl+Y tuşlarına bastığınızda karşınıza gelecek olan bir çok alan ve yardım tuşu bir üst versiyondaki programlarımızda aktif olarak çalışmakta ve bu programlar için geçerli olmamaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarımızın kitaplarımıza yönelik açıklamaları bu hatırlatmayı göz önünde bulundurarak okumalarını rica ederiz. Adından da anlaşılacağı üzere SATIN ALMA Yönetimi, firmanızın satın alma ile ilgili ihtiyaç duyabileceği tüm işlemleri gerçekleştirmektedir. Bunun için öncelikle kartlar menüsünden satın alma kartlarının girişleri yapılmalıdır. İlk girilecek kart, çalıştığınız tüm cari firmaların adres ve yetkili bilgileri ile birlikte tanıtılacağı cari kartıdır. Cari kartlarını girerken öncelikle dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır; cari kodlarının girişi. Çünkü, satın alma yönetiminiz size çok çeşitli rapor, analiz ve dökümler sunmaktadır. Cari firmalara hareketler işlendikten sonra alacağınız bu dökümler, sizlere büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Bu dökümlerin alınmasında en çok kullanılan kriterse, cari kodu ve kod yapısıdır. Cari firmalarınız için öyle bir kodlama sistemi oluşturmalısınız ki, dökümlerinizde istediğiniz firmaları listeleme imkanı bulabilesiniz. SATIN ALMA yönetiminizin ana menüsünde ikinci seçenek olan evraklar ile, satın alma ile ilgili tüm evrakların girişlerini yapacaksınız. Bu bölümün belki de en önemli programlarından biri satın alma şartıdır. Bu evrakla, belirli carilerden (cari firmalardan), belirli stoklar için ve belirli tarih aralığında satın alma şartları oluşturacaksınız. Daha sonra o cari ile ilgili olarak sipariş fişi, irsaliye ve fatura girişleri yapılırken, satın alma şartı evrakından girmiş olduğunuz bilgiler geçerli olacaktır. Satın alma şartları girildikten sonra sipariş fişi ile carilerinize sipariş verecek, siparişleriniz eline ulaştığında mal kabul işlemlerini yapacak ve cari firmalarınızdan gönderilen faturaların girişlerini gerçekleştireceksiniz. SATIN ALMA yönetimini kullanmaya başlamadan önce, kitabınızın MİKKUR Kuruluş ve Genel Özellikler bölümünü i incelemenizde fayda vardır. Kartlar menüsünden cari ve stok kartlarını girip, evraklar menüsünden satın alma işlemlerini gerçekleştirdikten sonra, artık programınızın sizin için hazırladığı raporlar, analizler ve dökümleri inceleyebilirsiniz. Evet, yukarıda özet olarak açıklamaya çalıştığımız SATIN ALMA yönetimi ile, satın alma ile ilgili tüm işlemlerinizi daha kolay, daha az zamanda ve daha keyifli bir şekilde gerçekleştirebileceksiniz. Bu açıklamaları daha detaylı olarak kitabınızın ilerleyen sayfalarında bulabilirsiniz. Kartlar SATIN ALMA yönetiminin ana menüsünde yer alan ilk seçenek, kartlar dır. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza 3 seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar ile, tüm cari firmalarınızı adres ve yetkili bilgileri ile birlikte programınıza 4

5 tanıtacak, hatta carilerinize ilişkin grup tanımlamaları da yapabileceksiniz. Sektör tanıtımı, bölge tanıtımı gibi. Bunun yanı sıra programınızın stok modülünden tanımladığınız stoklarınızı bu bölümden de tanımlayabileceksiniz. Kartlar menüsünün son programı ile de ithalat ile uğraşan bir firma iseniz ithalat kartlarınızın programa tanıtımları yapılacaktır. Satın alma kartlarının açıklamalarına geçmeden önce, bu bölümde kullanılacak yardım tuşlarına kısaca değinmek istiyoruz. Satın Alma Kartları Yardım Tuşları SATIN ALMA yönetiminin tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi Ctrl+Y tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde kartlar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. TAB - ENTER (Sonraki Alan): TAB tuşu ile, imlecin bulunduğu bilgi giriş alanından, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. SHIFT+TAB (Önceki Alan): SHIFT+TAB tuşlarına birlikte basarak, bulunduğunuz bilgi giriş alanından bir önce yer alan bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. ESC (Çıkış): ESC tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak kart ekranlarını kapatabilirsiniz. ESC tuşu veya close(x) butonu ile programdan çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. Yalnız cari veya stok tanıtım kartlarında yer alan pencerelerden (örneğin detaylar, fiyatlar, birimler pencereleri gibi) ESC tuşuna basarak -bilgileriniz silinmedençıkabilirsiniz. ALT+C (Kopyala): ALT+C tuşlarına bastığınızda veya kart ekranlarının alt tarafında görülen CKopyala butonunu tıkladığınızda, ekranınızda boş olarak yer alan herhangi bir karta (stok, müşteri, satıcı vb.), en son karta ait bilgileri kopyalar. Örneğin ekranınızda boş bir cari tanıtım kartı var. Bu kart üzerinde ALT+C tuşlarına basarsanız, en son girilen cari firmaya ait bilgiler boş karta kopyalanacaktır. Kart kopyalama ile mükerrer bilgileri tekrar tekrar girmekten kurtulup, sadece değişken bilgileri düzelterek girişlerinizi hızlandırabilirsiniz. ALT+E (Yeni Kart): ALT+E tuşlarına birlikte basarak ya da ekranın alt tarafındaki Yeni butonunu tıklayarak, bir önceki menüye dönmeden, ekrandaki cari veya stok kartını boşaltıp, sonra yeni bir cari veya stok kartı çağırabilirsiniz. Eğer ekrandaki kart üzerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, ALT+E tuşlarına basmanız halinde bu değişiklikler kaybolacaktır. Bu nedenle önce kartı kaydedip, daha sonra bu tuşları kullanmanız gerekir. Kart ekranlarının alt tarafında görülen Yeni butonu da aynı işlevi yerine getirir. ALT+Y (Tekst Data): ALT+Y tuşlarına birlikte basarak, ekranınızda yer alan cari firmanıza veya stokunuza ilişkin, aklınıza gelebilecek her türlü detayın girilebileceği bir editör ekranına ulaşacaksınız. Tıpkı bir not defteri gibi kullanabileceğiniz bu ekrana, yaptığınız işlem ile ilgili ile ilgili dilediğiniz bilgileri girebilirsiniz. tekst data ekranına bilgilerinizi girdikten sonra, ALT+S tuşlarına basarak bunları kayıt etmelisiniz. Daha sonra gerek duyulduğunda, yine ALT+Y tuşlarına basarak tekst datanızı görüntüleyebilirsiniz. 5

6 ALT+O (Önceki Kart): ALT+O tuşlarına birlikte basarak veya kart ekranlarının alt tarafında yer alan Önce butonunu tıklayarak ekranda bulunan cari, stok vb. kartından bir önce girilmiş olan kartı çağırabilirsiniz. ALT+T (Tüm Alanlar): F10 ekranları da ALT+T tuşlarına bastığınızda, ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları (fieldlar) bir tablo şeklinde karşınıza gelir. Örneğin stok F10 ekranlarında bu tuşlara basarsanız, ilgili stok ile ilgili tüm alanlara, cari F10 ekranlarında basarsanız cariler ile ilgili tüm alanlara (kayıt, no, unvan, kod vb.) ulaşabilirsiniz. ALT+T ekranının alan adı başlıklı kolonunda ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları, bilgi başlıklı kolonda ise, her bir alan için girilen bilgiler yer alır. Örneğin; sat_unvan1 SATICI.01 Cari karttaki unvanı başlığının programda tanımlı alan adı sat_unvan1, F10 penceresindeki cari için bu alana girilen bilgi ise SATICI.01 dir. ALT+S (Kart Sakla): ALT+S tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sakla butonunu tıklayarak, kartlarınızı bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Kaydedebilirsin Hayır Kaydetme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, girişlerinizi (cari tanıtım kartını, stok tanıtım kartını vb.) bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilmek için, evet kaydedebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, kayıt işleminden vazgeçtiyseniz, hayır kaydetme butonunu kliklemeniz yeterli olacaktır. ALT+S tuşları ile kayıt etmediğiniz kartlarınızı tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. ALT+D (İlave Alanlar): ALT+D tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile, ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda cari tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer cari tanıtım kartında ah keşke şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza Veri tabanı alan tanımlamaları başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için ekranda gördüğünüz Ekle butonunu tıklamalısınız. Kaşınıza Alan Editörü başlılığı altında küçük bir pencere açılacaktır. Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; ekranınızın Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. 6

7 Alan tipini de seçtikten sonra Tamam butonuna basarak ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı Veri tabanı alan tanımlamaları başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Eğer bu ekranda tanımlamış olduğunuz alanlardan herhangi birini silmek yada değişiklik yapmak istiyor iseniz, ilgili alan üzerine gelip, silmek için Sil butonuna değişiklik yapmak içinde Değiştir butonuna basmanız yeterli olacaktır. İlave edilecek alanlarınızı açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra, ekranınızın kapat butonuna basarak bu alanlara ilişkin değer girişlerini yapmaya başlayabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikayesi): ALT+G tuşları hem F10 ekranlarında, hem de normal giriş programlarında kullanılabilir. ALT+G tuşları ile o anda kart ile ilgili bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? gibi. ALT+G tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (örneğin cari kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, ilgili cari firmanız 5. sıradadır. Başka bir ifade ile, ekranınızdaki karttan önce girilmiş 4 stok kartı daha vardır. Kayıt ID: Ekranınızdaki kaydın programa girdiğiniz kaçıncı kayıt olduğunu bu alandan görebilirsiniz. Şube No: İlgili stoka ait birkaç şube var ise, kayıtlı olduğu numarayı bu alandan görebilirsiniz. Oluşturan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son Değiştiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir. Özel Kod1-2-3: İlgili kayıt için girilen özel kodlardır. Kayıt hikayesi ekranı üzerinde yardımcı tablo butonunu tıklayarak ilave alanlar penceresine, yaz-boz tahtası butonunu tıklayarak aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ve tüm veriler butonunu tıklayarak da ekranınızda açık olan kart ile ilgili bütün veri giriş alanlarının kod ve uzunlukları ile birlikte yer aldığı bir pencereye ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu ekrandaki Dosya ekleri butonunu çalıştırdığınız taktirde karşınıza Ekli dosyalar başlığında bir ekran çıkacaktır. Buraya ilgili kayda ilişkin bir veya birden fazla dosya ekleyebileceksiniz. 7

8 Bunun yapılış amaçlarından birini örnek vererek açıklayalım; bildiğiniz gibi stok kartınızda ilgili stoğun tek bir resmini koyma imkanınız vardır ama stoğun teknik resmini veya başka boyutlardaki resimlerini de görmek isteyebilirsiniz. İşte devreye programımıza yeni eklenen Dosya ekleri seçeneği girmektedir. Verdiğimiz örnekleri çoğaltacak olursak, bu dosyaya stoğunuzu ilgilendiren bir yazı (word dokümanı), excel dosyası da ekleyebilirsiniz. Bunlara benzer olarak ilgili kartı/evrağı vb. ilgilendiren dosyaları eklemek için, Ekli dosyalar başlığındaki ekrandan Yeni dosya ekle butonunu çalıştırmanız ve karşınıza çıkan ekrandan ilgili dosyayı seçmeniz yeterli olacaktır. Yeni dosya ekleme dışında; seçili dosyayı değiştirme, açma ve silme gibi işlemleri yapma özgürlüğüne de sahipsiniz. Bunun için ekrandaki Seçili dosyayı değiştir, Seçili dosyayı aç ve Seçili dosyayı sil seçeneklerini çalıştırmanız yeterli olacaktır. Ayrıca föy ve yönetim ekranından da, sıralanan evrak/kart satırında iken Alt+A yaparak hızlı bir şekilde ilgili ekli dosyaya erişebileceksiniz veya yukarda anlattığımız gibi yeni bir dosya ekleyebilecek/değiştirebilecek/silebilecek/açabileceksiniz. ALT+L (Kart İptal): ALT+L tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sil butonunu tıklayarak, girmiş olduğunuz cari veya stok kartınızı iptal edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Silebilirsin Hayır Silme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, kartınızı iptal edebilmek için, evet, silebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, yani kartınızı silmekten vazgeçtiyseniz, hayır, silme butonunu kliklemelisiniz. ALT+N (Sonraki Kart): ALT+N tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sonra butonunu tıklayarak, ekranda bulunan cari veya stok kartından bir sonra girilmiş olan stok kartı ekrana getirebilirsiniz. F3 (Kart No): Girmiş olduğunuz her cari veya stok kartına programınız tarafından birer kart numarası verilmektedir. Dilerseniz F3 tuşuna basıp kart numarasını girerek, ilgili kart no lu stokunuzun veya müşterinizin tanıtım kartını ekrana getirebilirsiniz. F10 (Yardımcı Tablo): Cari ve stok kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız zamanlarda, kod girişi alanında F10 tuşuna basarsanız, tüm carilerinizin ve stoklarınızın kod ve isimleri ile birlikte yer aldığı bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde Aşağı/Yukarı ok veya PgUp/PgDn tuşlarını kullanarak, dilediğiniz kodun üzerine gelip ENTER tuşuna bastığınızda, seçmiş olduğunuz kodu ilgili alana taşıyabilirsiniz. Eğer mouse kullanıyorsanız, imleci satır sonu butonuna getirip bir kez tıklatmanız, sizi yine aynı yardım ekranına ulaştıracaktır ALT+3 (Stoklar için hareket Tablosu ve Satıcı, müşteri, Diğer cari vb. için Sorumluluk merkezli bakiyeler tablosu): Bu yardım tuşları kullanıldığı yerlere göre farklılıklar göstermektedir. Öreğin stoklarınızın kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız zamanlarda, kod girişlerinin yapılacağı alanlarda F10 tuşuna basarak stoklarınızın kod ve isimleri ile birlikte listelendiği bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde dilediğiniz stok kodunun üzerine gelip ALT+3 tuşlarına bastığınızda, ilgili stokun tüm hareketlerini (giren, çıkan, iade edilen, iade alınan.) istediğiniz birime ve döviz cinslerine göre 8

9 görüntüleyebileceğiniz bir tabloya ulaşabilirsiniz. Böylece stokunuzun elinizdeki mevcut miktarı ile çıkan miktarını karşılaştırabilir ve işlemlerinizi bu doğrultuda yönlendirebilirsiniz. Aynı şekilde Hizmet, Genel hesap, Kasa ve Personel kodlarına ilişkin F10 ekranlarında da istediğiniz kartın üzerine gelip ALT+3 tuşlarına basarak, kartınızın borç ve alacak toplamları ile bakiyelerinin sorumluluk merkezleri bazında görüntülendiği bir tabloya ulaşabilirsiniz. Örneğin kasa kodlarının sıralandığı F10 ekranında, herhangi bir kasanın üzerin gelip ALT+3 tuşlarına basalım karşımıza Sorumluluk merkezli bakiyeler tablosu başlıklı bir ekran gelecektir. Gördüğünüz üzere bu erkanın üst bölümünde seçtiğiniz kasanın, ana alternatif ve orijinal döviz cinslerinin neler olduklarını belirten butonlar yer almaktadır. Ekranınızın tablo bölümünde ise, firmanızda tanımlı olan sorumluluk merkezleri ile bu merkezlerden gerçekleşen hareketlerin borç ve alacak toplamları ile bakiyeleri yer alır. Dolayısıyla ekranınızın üst bölümündeki butonları tıklayarak seçtiğiniz kasanın ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre, sorumluluk merkezleri bazında borç ve alacak toplamları ile bakiyelerini anında inceleyebilirsiniz. Ctrl+T (Kod Tamamla): Stok veya cari kodlarınız ardışık bir sıra izliyorsa, bu kodların sabit olan bölümlerini manuel olarak girip, ardışık sırayı takip etmesi gereken bölümlerini Ctrl+T tuşlarıyla otomatik olarak oluşturabilirsiniz. Örneğin cari kodlarınızın başında STC ibaresi ve o carinin bulunduğu ilin trafik kodu yer alıyor. Bundan sonraki kodlar için sıra numarası veriyorsunuz. Bu durumda cari kod yapısının STC34 (veya il trafik kodu neyse) bölümünü manuel olarak girip, geriye kalan kodları Ctrl+T tuşlarına basarak programınızın otomatik olarak vermesini sağlayabilirsiniz. Bunun için Ctrl+T tuşlarına bastıktan sonra ekranınızda belirecek evet-hayır mesajlarından -evet, onaylıyorum- mesajını seçmeniz gerekir. Cari kod yapısının kalan 5 dijitlik bölümü otomatik olarak verilecek, her yeni müşteri kodu girişinde bu numara birer artarak devam edecektir. F10 Pencerelerinde INSTERT Tuşu: Ekonomik Seri programlarının stok, hizmet, müşteri, cari, banka vb. tanıtım kartlarının kodu alanında F10 tuşuna bastığınızda her bir tanıtım kartına yönelik kayıtların listelendiği ekrana ulaşılmaktadır. Bu ekranda istediğiniz kaydın üzerine gelip INS tuşuna bastığınızda programınız otomatik olarak ilgili kayda ait kodun bir fazlasını yeni kayıt yapılacak şekilde ekranınıza getirecektir. Örneğin STC001 kodlu banka kartınızın olduğunu varsayalım. İşte F10 ekranında bu cari kartının üzerine gelip INS tuşuna bastığınız da programınız, otomatik olarak STC002 kodlu cari tanıtım kartınızı kodu alanına yazacaktır. Ctrl+B (Barkod Seçimi): Stok tanıtım kartı ekranının kodu alanında Ctrl+B tuşlarına basarsanız, karşınıza barkod seçimi başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın barkod gir alanında F10 tuşuna basarak yada satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek ekrandan istediğiniz barkod numarasındaki stokunuzu tanıtım kartı ekranınıza çağırabilirsiniz. Cari Hesaplar Kartlar menüsünün bu bölümünden, çalıştığınız cari firmaların programınıza tanıtımları yapılacaktır. Cari Hesap Tanıtım Kartı (041110) Çalıştığınız tüm cari firmaların programınıza tanıtımı bu bölümden yapılacaktır. Vr.11 versiyonu ile kullanıcılarımız, müşteri, satıcı ve diğer cari olarak ifade ettiğimiz tüm carileri 9

10 aynı ekran üzerinden tanımlayabileceklerdir. Dolayısıyla söz konusu carilerin tanıtımları için farklı programları çalıştırmalarına gerek kalmayacaktır. Çünkü bu versiyonda satıcı, müşteri ve diğer cari kartları aynı data içine kaydedilmekte ve hepsi aynı yerden takip edilebilmektedir.. Bu kartı iki amaç için kullanabilirsiniz. Eski bir cari kartını ekrana çağırıp üzerinde değişiklik yapabilir yada yeni bir kart tanımlaması gerçekleştirebilirsiniz. Önceden tanımlanan firma kartını görüntüleyebilmek için cari kodu ve cari ismi alanlarında F10 yardım tuşuna basarak karşınıza gelecek ekrandan seçim yapmanız yeterli olacaktır. Bu ekrandan isme ve koda göre sıralama yaparak istediğiniz bilgiye bu sıralama yardımıyla ulaşabilmenizde mümkündür. Bizim bu ekrana yönelik açıklamalarımız yeni bir cari firma tanıtımı yapılacak şekilde olacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek ilk ekran firma özet bilgilerinin tanımlanmasına ayrılmış olup, firmaya ait diğer bilgiler de (teminat bilgileri, detaylar vb) ekranın üst bölümünde yer alan diğer butonların tıklanması ile girilecektir. Şimdi her ekran üzerinde yer alan alanlara nasıl giriş yapılacağını detaylı olarak anlatmaya çalışalım. Cari hesap tanıtım kartı ekranı Kodu: Bu alana, cari firmanın özelliklerini içeren, maksimum 25 hanelik alfa nümerik bir kod girilir (alfa nümerik kod; rakam ve harflerin birleşiminden oluşan koddur). Örneğin müşteri carisi tanımlıyor iseniz bu alana MUS001, satıcı carisi tanımlıyor iseniz bu alana SAT001 aynı şekilde diğer cari tanımlıyor iseniz bu alana DİG001 gibi bir giriş yapabilirsiniz. Böylece carilerinizi vereceğiniz kodlara göre de ayırt edebilirsiniz. SAT ile başlayanların satıcı firma, MUS ile başlayanların müşteri firma olduğunu belirlemiş olursunuz. Raporların istenilen detayda alınabilmesi için, kodlamanın dikkatli yapılması gerekir. Cari kodları girilmeden önce, firmanın ilişkide bulunduğu tüm cari firmaların incelenip, gruplamaların (sektörlere göre, bulundukları illere göre vb.) yapılmış olması siz kullanıcılarımıza tanımlamada yardımcı olacağı düşüncesindeyiz. Unvanı: Bu alana, tanıtım kartını girmekte olduğunuz cari firmanın (müşteri, satıcı, diğer cari) unvanı girilecektir. Unvanı: Yukarıdaki alan unvan girişiniz için yeterli değilse, cari firma unvanını bu alana da girebilirsiniz. Hareket Tipi: Bu alandan yapacağınız seçim doğrultusunda tanımladığınız cariler ile gerçekleşecek hareketlerinizin tipini belirleyeceksiniz. Örneğin bazı carileriniz ile aynı anda hem alış hem de satış işlemini gerçekleştirebilirsiniz (yani hem satıcı firmanız, hem de müşteri firmanız olabilir), bazı carilerle de sadece alıma yönelik yada sadece satışa yönelik hareketiniz olabilir. Hatta bazı firmalarınız ile sadece parasal anlamda hareketiniz olabilir. Bu örnekleri pek ala çoğaltabiliriz. İşte bu alandan, tanımladığınız cari ile hangi hareketleri gerçekleştireceğinizi dolayısıyla carinizin hareket özelliğini belirleyeceksiniz. Programınız size aşağıdaki seçenekleri sunmaktadır. Mal ve hizmet alınır ve satılır. Mal ve hizmet sadece satılır. Mal ve hizmet sadece alınır. Sadece parasal hareket yapılır. Cari hareket yapılmaz. 10

11 Evet bu alandan, size uygun olan seçeneği seçerek cariniz ile gerçekleştireceğiniz hareketin tipini karta tanıtın. Cari Tipi: Bu alandan da tanıtım kartını girmekte olduğunuz carinin tipi belirlenecektir. Yani tanımladığınız carinin, satıcımı, diğer carimi yoksa müşterimi olduğu bu alandan belirlenebilecektir. Örneğin hareket tipi olarak Mal ve hizmet sadece satılır seçeneğini seçmiş iseniz bu carinin müşteriniz olduğunu bu alandan müşteri seçeneğini seçerek belirleyebilirsiniz. Muhasebe Kodu: Bu alan, cari firma hesaplarının muhasebeye entegre edildiği durumlarda önem kazanmaktadır. Tanıtım kartını girmekte olduğunuz carinizin, muhasebe hesap planınızdaki hesap kodunu bu alana girmelisiniz. Muhasebe Kod Artikeli: Bazı cari firmalarınızı muhasebe hesap planının dışında (muhasebe hesap planından girilemeyen) özel kodlar vererek takip etmek isteyebilirsiniz. Örneğin cari firmalarınızın muhasebe hesap kodları , şeklinde yapılandırılmış. Ama öyle carileriniz var ki, bunları diğerlerinden ayrı takip etmek istiyorsunuz. Örneğin ithalat yaptığınız cari firmaların muhasebe koduna ITH ibaresini gömmek istiyorsunuz. İşte bu durumda muhasebe kod artikeli alanına, maksimum 3 karakter uzunluğunda özel bir kod girebilirsiniz (örneğimizdeki ITH gibi). Daha sonra muhasebe kodunun bulunduğu satıra gidip, özel kodun geleceği alana CMA kodunu girmelisiniz. Örneğin aslında kodu olması gereken cari firma hesabına şöyle bir giriş yapabilirsiniz; CMA.002. Artikel olarak ITH girdiğimizi kabul edersek, bu cari firma ilk hareket gördüğünde ITH.002 hesap otomatik olarak açılacaktır. Ana Cari Kodu: Piyasada bir ana toptancıya bağlı olarak çalışan cari firmalardan alım yapıldığında, alınan malların faturaları malın alındığı cari firmalardan değil, bunların bağlı olduğu ana firmadan gelebilmektedir. Örneğin CAR01, CAR02, CAR03 kodlarını verdiğiniz 3 ayrı cari firma ile çalışıyorsunuz. CAR02 ve CAR03 carileri CAR01 e bağlı olarak çalışıyor. Siz malları CAR02 ve CAR03 firmalarından aldığınız halde (irsaliyelerde), bu malların faturaları CAR01 firmasından kesiliyor. İşte bu tür bir uygulama söz konusu olduğunda, CAR01 diğer 2 firmanın ana carisi demektir. CAR02 ve CAR03 den gelen irsaliyeleri, CAR01 carisinden gönderilen faturaya bağlayabilmek, başka bir ifade ile CAR01 in gönderdiği faturaya F5 tuşu ile irsaliye çağırabilmek için ana cari tanımlaması yapmanız gerekir. İşte cari kartının bu alanına, kartını girmekte olduğunuz cari firmanın bağlı olduğu bir ana cari var ise, bu ana carinin kodunu gireceksiniz. Ana cari mantığını yukarıda 11

12 açıklamaya çalıştığımız şekilde kullanabilmek için, ana cariye ait cari kartına da ana cari kodunu girmelisiniz. Örneğin CAR01 in kartına da ana cari kodu olarak kendi kodunu (yani CAR01 kodunu) girmelisiniz. Bir de, MİKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümündeki ana cariye ait irsaliyeleri getir parametresi -evet- olarak seçilmelidir. Temsilci Kodu: Kartı girilen cari firmayla ilgilenen, firmanızı bu cariye karşı temsil eden personelinizin kodunu bu alana girebilirsiniz. Temsilciler, FİNANS Yönetimi/Kartlar/Personel Tanıtım Kartı ndan önceden tanımlanmış olmalıdır. Temsilci kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden seçebilirsiniz. Grup Kodu: Cari hesaplarınızı belirli gruplar altında toplayabilirsiniz. Grup tanımlamalarının neye göre yapılacağına her firma kendi karar verecektir. Çalıştığınız cari firmaların birbirlerinden ayrılan özelliklerini dikkate alarak, bunlar için birer cari grup tanımlayabilirsiniz. Örneğin toptancı-perakendeci, peşin çalışan-vadeli çalışan firmaları gruplar açarak tek bir bünyede toplayabilirsiniz. Grup tanımlamaları cariler menüsünün grup tanıtım kartı bölümünden yapıldıktan sonra, bu alanda ilgili cari firmanın hangi cari gruba ait olduğu F10 tuşuna basılarak veya satır sonu butonu tıklanarak ulaşılacak pencereden seçilebilir. Sektör Kodu: Kartı girilen carinin hangi sektörde faaliyet gösterdiğine ilişkin sektör kodu bu alana girilecektir. Sektör tanımlamaları Kartlar ve Hareket Föyleri/Stok Tanıtım Kartları/Sektör Tanıtım Kartı programından önceden tanımlanmış olmalıdır. Bölge Kodu: Çalışmalarınızı bölgeler bazında ayırarak takip ediyorsanız, kartını girmekte olduğunuz cari firmanın hangi bölgede yer aldığına ilişkin kodu bu alana girebilirsiniz. Bölge tanımlamaları bu menünün son programı olan bölge tanıtım kartından yapılacaktır. Yukarıda sıraladığımız temsilci kodu, grup kodu, sektör kodu, bölge kodu ve ödeme tercihi (detaylar penceresinde) tanımlamaları yapıldığı takdirde, Finans yönetiminin ödeme işlemleri bölümünden bütün bu kriterlere göre cari firmalarınız için ödeme listeleri oluşturabilme, ödeme evraklarını bu listelerden yararlanarak otomatik olarak hazırlayabilme imkanına da sahip olacaksınız. Döviz Cinsi: Ekonomik Seri ürünleri ile tüm hareketlerinizi minimum 3 farklı döviz cinsi bazında takip edebilirsiniz (Bkz. MİKKUR/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. orijinal döviz, her yönetimin kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. orijinal döviz girilirse, MİKKUR dan seçilen ana dövizin hareket girişlerinde bir hükmü kalmaz, ancak raporlarda izlenebilir. Örneğin şirketiniz için seçilen ana döviz YTL (Yeni Türk Lirası). Demek ki tüm modüllerdeki hareket girişleri YTL bazında yapılacaktır. Ancak bazı cari firmalardan YTL ile değil, USD (Amerikan Doları) ile alım yapıyorsunuz. Bu durumda bu tür carileriniz için orijinal döviz girmeniz gerekir. İşte orijinal döviz cinsi girişi bu alana yapılacaktır. Orijinal döviz cinsini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Vergi Dairesi: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz cari firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesi adını bu alana girmelisiniz. 12

13 Vergi Daire No: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz cari firmanın vergi daire numarasını bu alana giriniz. Fatura Adres No: Bir cari firma için birden fazla adres girebilirsiniz. Ancak faturaların gönderileceği adres genellikle bir tanedir. Cari firma adreslerinin birden fazla olması durumunda, fatura adresinin hangisi olacağı, bu alanda tanımlanacaktır. Tabii ki fatura adres kodu girilmeden önce, ALT+R tuşlarına basarak adresler penceresini ekrana getirmeli ve fatura adresi girilmiş olmalıdır. Sevk Adres No: Fatura adres koduna ilişkin açıklamalarımız bu alan için de geçerlidir. Yani, ilgili cari firmanızın birden fazla adresi olması durumunda, o cari firmaya sevkıyat yapılırken kullanılacak olan adres kodu bu alana girilecektir. Böylece irsaliyeler düzenlenirken, kodunu girdiğiniz adres otomatik olarak irsaliye üzerine yazdırılabilecektir. Basit Usulde Vergiye Tabi: Bu alandan tanımlamakta olduğunuz carinin basit usulde vergiye tabi olup olmadığı evet/hayır şeklinde belirtilir Web adresi: Bu alanda sizden istenen tanımlamakta olduğunuz carilerin varsa Web adreslerini şeklinde girmenizdir. Adres girişinden sonra satır sonu butonunu tıkladığınızda ilgili web sayfası otomatik olarak karşınıza gelecektir. Adresi: Bu alanda da sizden istenen tanımlamakta olduğunuz carilerin varsa mail adreslerini info@mye.com.tr şeklinde girmenizdir. Adres girişinden sonra satır sonu butonunu tıkladığınızda posta kutusu ekranı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Yetkili cep telefonu: Bu alanda da sizden istenen tanımladığınız firma için yetkili olan kişinin cep telefon numarasını bilgi amaçlı olarak girmeniz. Kayıt Tarihi: Cari kartının programa girildiği tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihin olarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz kayıt tarihi değiştirebilirsiniz. Evet, cari tanıtım kartı ekranında gördüğünüz alanları sıra ile açıklamaya çalıştık. Ekranınızın sağ tarafındaysa 2 adet, üst tarafında ise 4 adet buton yer almaktadır. Bu butonları tıkladığınızda ayrı ayrı pencereler ile karşılaşacak ve cari firmanıza ilişkin tanıtım girişlerinize bu pencerelerden devam edeceksiniz. Adresler Butonu Cari tanıtım kartında ALT+R tuşlarına basarsanız veya Adresler butonunu tıklarsanız, karşınıza cari firmanız için Cari hesap adresleri (041210) programından tanımladığınız tüm adreslerin detayı gelecektir. Programlarımızda carileriniz için birden fazla adres tanımlayabilmeniz mümkün olmaktadır. İşte bu ekrandan da tanımlı olan tüm adresler listelenecektir. Bunun yanı sıra programdan çıkmadan yeni adres tanımlayabilecek, adreslerinizin yazıcıdan dökümünü alabilecek, excel programına aktarıp çalışmalarınızı bu programdan yürütebilecek hatta ve hatta adreslerinizi XML formatına, HTML formatına çevirebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem ekranın üst bölümünde yer alan Görünüm, aktarım, yazıcı ve yönetim menülerinden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu menülerde yer alan seçeneklere ait detaylı bilgi için föy ve yönetim ekranlarımıza ait açıklamalarımızdan faydalanabilirsiniz. Bu ekrandan yeni adres girişi yapmak için ALT+E tuşlarına ya da 13

14 yönetim menüsünde yer alan yeni kayıt tuşuna basmanız ve karşınıza gelecek ekrandan carinize ait adres bilgilerini girmeniz yeterli olacaktır. Adres girişlerinin nasıl yapılacağı tüm detaylarıyla cari hesap adresleri (41210) programında verilmiştir. Dolayısıyla kullanıcılarımıza detaylı bilgi için bu programa ait açıklamalarımızdan yararlanmalarını öneririz. Yetkililer Butonu Cari tanıtım kartında ALT+K tuşlarına basarsanız veya Yetkililer butonunu tıklarsanız, karşınıza cari firmanız için Cari hesap yetkilileri (041310) programından tanımladığınız tüm yetkililerin detayı gelecektir. Programlarımızda carileriniz için birden fazla yetkili tanımlayabilmeniz mümkün olmaktadır. İşte bu ekrandan da tanımlı olan tüm yetkililer listelenecektir. Bunun yanı sıra tıpkı adresler butonunda olduğu gibi programdan çıkmadan yeni yetkili tanımlayabilecek, yetkililerinizin yazıcıdan dökümünü alabilecek, excel programına aktarıp çalışmalarınızı bu programdan yürütebilecek hatta ve hatta adreslerinizi XML formatına, HTML formatına çevirebileceksiniz. Bu ekrandan yeni yetkili girişi yapmak için ALT+E tuşlarına ya da yönetim menüsünde yer alan yeni kayıt tuşuna basmanız ve karşınıza gelecek ekrandan carinize ait yetkili bilgilerini girmeniz yeterli olacaktır. Yetkili girişlerinin nasıl yapılacağı tüm detaylarıyla Cari hesap yetkilileri (041310) programında verilmiştir. Dolayısıyla kullanıcılarımıza detaylı bilgi için bu programa ait açıklamalarımızdan yararlanmalarını öneririz. Detaylar ekranı Cari firma tanıtım kartı ekranının üst tarafında yer alan butonlardan bir diğeri, detaylar bilgiler butonudur. Bu butonunu tıkladığınızda ilgili cari firmaya ilişkin detay bilgilerin girileceği bir pencereye ulaşabilirsiniz. Şimdi, detaylar penceresinden yapılacak girişleri sıra ile incelemeye başlayalım. Iskonto Kodu: Bu alana, ilgili cari firmadan yapılan alımlarda otomatik olarak (yani sizin müdahalenize gerek kalmadan) ıskonto yapılıyorsa, ilgili ıskonto kodu girilecektir. Iskonto kod ve oranları, MİKKUR/Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları bölümünden tanımlanmış olmalıdır. Fiyat Kodu: Bu alana, ilgili carinizden yapılan alımlarda sürekli olarak stok kartlarında tanımlı olan fiyatlardan biri geçerliyse, bu fiyatının kodunu girebilirsiniz. Fiyat kodu girildiğinde, evraklara otomatik olarak stokların girilen sıradaki fiyatları gelecektir. Vade Farkı %: Cari firmanızın vade farklarına uyguladığı yıllık faiz yüzdesi bu alana girilecektir. Vade farkı yüzde girişi, vade farkları ile ilgili aldığınız tüm raporlarda kullanılacak, yani ödeyeceğiniz vade farkları bu alana girilen yüzde baz alınarak hesaplanacaktır. Eğer bu alana giriş yapmazsanız, MİKKUR programınızın program başlangıç parametreleri bölümünden girilen yüzde geçerli olacaktır. 14

15 Kur Hesaplama Şekli: Farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar (DM, USD vb.) almış oldukları stokların satış fiyatlarının hangi kur üzerinden değerlendirileceğini bu alandan belirleyeceklerdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden (döviz alış, döviz satış, efektif alış, efektif satış) size uygun olan seçeneği seçin. Kur hesaplamalarının düzgün işleyebilmesi için günlük kur girişinin aksatılmadan girilmesini tavsiye ederiz. Örneğin satış tutarları USD olan stoklarınız için, satışlarının günlük döviz alış kuruna göre hesaplanmasını istiyor iseniz, bu parametre döviz alış olarak seçilmelidir. Örneğin X stokunuzun satış tutarının 100$ olduğunu düşünelim ve bu stok döviz alış kuru 1,25 YTL olan bir günde satılmış olsun. Bu durumda stokunuzun satış tutarı 100x =125 YTL olarak hareket görecektir. Ödeme Planı: Cari firmanız ile olan işlemlerde sürekli olarak aynı ödeme planı geçerli ise, ödeme planını bu alana girebilirsiniz. Örneğin 30 gün için G30, 60 gün için G60 şeklinde giriş yapılabilir. Bu alana girilen ödeme planı evraklara otomatik olarak yansıyacaktır. Etiket Basılsın: Detay bilgilerini girmekte olduğunuz cariniz için, cari adres etiketleri bölümünden, etiket basılmasını istiyor iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden evet seçimini yapmalısınız. Ödeme Cinsi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere açılacak ve cari firmanız ile olan işlemlerinizde ödemelerinizi ne şekilde yapacağınızın (serbest mi, haftalık mı, aylık mı?) girilmesi istenecektir. Ödeme cinsi tanımlamaları yardımı ile Finans Yönetimi ödeme işlemleri bölümünden cari firmalara ödeme listeleri hazırlanabilir, ödemeler düzenlenebilir. Ödeme Günü: Ödeme cinsi alanında yaptığınız tanımlama 'serbest' ise, ödeme günü de bu alana 'serbest' olarak gelecektir. Eğer ödeme cinsini 'haftalık' olarak belirtmişseniz, bu alana gelindiğinde bir pencere açılacak ve ilgili cari firmanıza olan ödemelerinizi haftanın hangi günü yapacağınızı belirtmeniz istenecektir. Ödeme cinsiniz 'aylık' ise, bu sefer bu alana ilgili cari firmanıza olan ödemeleriniz ayın kaçıncı günü yapacağını belirtmelisiniz. Ödeme Tercihi: Cari firmanın sizden olan alacaklarında tercih ettiği ödeme cinsini bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Sipariş Teslim Tarihi: Cari firmalara verdiğiniz siparişlerin kaç gün içinde teslim alınacağına ilişkin vade bu alana girilmelidir. Örneğin tanıtımını yaptığınız cariye verilen siparişler, 10 gün sonra teslim alınacaksa bu alana G10 girişi yapılmalıdır. Bu alana girilecek 15

16 tarih sipariş evraklarınızın teslim tarihi alanına otomatik olarak yansıyacaktır. Yalnız bu işlem için öncelikle yapmanız gereken, MİKKUR/Sistem/Sistem ve program parametreleri/program akış parametrelerinde yer alan Teslim süresi cari kartından alınsın parametresini evet olarak seçmenizdir. Şimdi konuyu bir örnekle açıklamaya çalışalım, X carisi için bu alana G5 girişi yaptığınızı düşünelim, bunun anlamı X carisine verdiğiniz siparişlerin 5 gün sonra teslim alınacağıdır. Daha sonra bu cariye tarihinde sipariş verilmiş olsun. Sipariş evrakınızın teslim tarihi alanına, tarihi, yaptığınız G5 girişi doğrultusunda otomatik olarak yansıyacaktır. Böylece sipariş evrakınızın teslim tarihi alanına sizin herhangi bir giriş yapmanıza gerek kalmayacaktır. POS Öngörülen Peşinat (%) POS Öngörülen Taksit Sayısı POS Öngörülen Iskonto (%): Detay bilgiler penceresinin bu alanları perakende satış organizasyonlarında IBM kasaları kullanan firmalar için hazırlanmıştır ve kasalardan alınan bilgilerin (peşinat, taksit sayısı ve ıskonto yüzdesi) kontrolüne olanak tanır. Ekonomik serisinin perakende satış otomasyonunda kullanılan programı ile bu bilgiler kasalara otomatik olarak gönderilebilmektedir. Satış noktalarındaki kasalardan arka ofise aktarılan bu bilgilerde herhangi bir problem olduğunda, program bu bilgileri kontrol etmek amacıyla bu alanlara başvuracaktır. Girilmesi zorunlu değildir. Cari Hesap Kilitli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Eğer kartını girmekte olduğunuz cari firmayla ilgili her türlü hareketi kilitlemek, yani dondurmak istiyorsanız, bu pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Bu durumda o cariden mal alınması, fatura girişi, ödeme yapılması gibi bütün işlemler kilitlenecektir. İncele Uyarısı Verilsin Mi?: Herhangi bir nedenden dolayı tanıtımını yaptığınız cari için sipariş, irsaliye fatura vb evrak girişleri yaparken, programınızın sizi ilgili cariyi incelemeniz öneriliyor mesajı ile uyarmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmeniz yeterli olacaktır Tic. Oda Sicil No: İlgili cari firmanın ticaret sicili numarası bu alana girilebilir. Firma Hesabı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açık ve kapalı seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Dilerseniz -bilgi amaçlı olarak- kartını girmekte olan firmanızın açık mı (vadeli mi) kapalı mı (peşin mi) çalıştığını bu alana girebilirsiniz. Hal Cari Tipi: Faturalar bölümünden hal alış faturalarının girişleri de yapılabilmektedir. Hal faturalarında vergilendirme ürüne göre değil, cariye göre yapılır. Bu nedenle hal faturalarında cari firmaları müstahsil ve tüccar olmak üzere 2 ayrı cari cinsine göre gruplamak gerekir. Eğer hal faturalarını kullanıyorsanız cari kartından hale alım yaptığınız cari firmaları da tanımlamanız gerekir. Bu cari firmanın cinsini de (tüccar mı, müstahsil mi olduğu) bu alanda satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden belirlenecektir. Tüccar ve müstahsiller için uygulanacak K.D.V. oranları ise MİKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümünden girilecektir. Hal Komisyon (%): Hal komisyon oranı bu alana girilmelidir. Kabul Edilebilecek Firma Çek Tutarı: İlgili cari firmanın kabul edebileceği maksimum firma çeki tutarını bu alana girebilirsiniz. 16

17 Vergi Kimlik Numarası: İlgili cari firmasının vergi kimlik numarası bu alana girilmelidir. Ödeme ilave opsiyon (gün): Tanımlamakta olduğunuz carinin ödemelerine ilişkin kaç günlük opsiyon tanıdığınıza ilişkin bilgi, bu alandan belirtilebilir. Varsayılan giriş depo: Bu alanda sizden istenen; tanımlamakta olduğunuz cariden alış faturası ile stok alımı gerçekleştirdiğinizde fatura evrakının genel bilgiler bölümünde belirlenen depo alanına hangi deponun otomatik olarak gelmesini istediğinizi belirtmenizdir. Örneğin SAT001 kodlu satıcı firmadan aldığınız stoklar sürekli olarak merkez depoya giriyor ise bu alandan merkez depo seçimi yapmanız yeterli olacaktır. Böylece ilgili cari için alış faturası düzenlediğinizde ilgili depo otomatik olarak evraka gelecektir. Varsayılan giriş depo: Bu alanda da yapılması gereken tanımlamakta olduğunuz cariye satış faturası ile stok satışı gerçekleştirdiğinizde fatura evrakının genel bilgiler bölümünden belirlenen depo alanına hangi deponun otomatik olarak geleceğini belirtmenizdir. Örneğin MUS001 kodlu müşteri firmanıza sürekli olarak şube depodan stok satıyor iseniz yani stok çıkışlarınız bu müşteri için şube depodan oluyor ise bu alandan şube depo seçimi yapmanız yeterli olacaktır. Böylece ilgili cari için satış faturası düzenlediğinizde seçtiğiniz depo otomatik olarak evraka gelecektir. Teminat bilgileri ekranı Bu bölümden kartını girmekte olduğunuz cari firma ile ilgili olarak teminat bilgilerinin girişlerini yapacaksınız. Şimdi bu ekrandan yapılması gereken girişleri sırayla inceleyelim. Açık tanınan kredi: Kartını girmekte olduğunuz cari firmanın size tanıdığı açık kredi tutarını bu alana girebilirsiniz. Başka bir ifadeyle, bu cariniz ile olan işlemlerinizde açık hesaplarınızın ulaşabileceği maksimum tutarın girileceği alandır. Banka teminat mektubu: Kartını girmekte olduğunuz cari firmaya teminat mektubu verdiyseniz, teminat mektubunun tutarını bu alana girebilirsiniz. Gayrimenkul ipoteği: Gayrimenkul ipoteğiniz varsa, bu alana ilgili ipotek bedelini girebilirsiniz. Diğer teminatlar: Yukarıda sıraladığımız tiplerin haricinde gösterilen teminatlar bu diğer kefaletler olarak adlandırılabilir. Ortak kefalet: Cari firmaya, firmanız başka bir firma) ortaklarının gösterdiği kefalet varsa, bu ortak kefalet olarak adlandırılır. varsa, (veya Şahsi kefalet: Cari firmaya şahıs bazında 17

18 gösterilen kefalet varsa, bunu şahsi kefalet olarak adlandırabiliriz. Teminat senetleri: Cari firmaya teminat amacıyla verdiğiniz firma veya müşteri senetlerini teminat senedi olarak ifade ediyoruz. Kredi limiti: Firmanıza tanınan kredi limiti tutarıdır. Risk Limiti: Firmanıza tanınan risk limiti tutarıdır. Teminat tiplerinin neler olduğunu kısaca açıkladıktan sonra, bu bilgilerin nasıl girileceğini açıklamaya geçebiliriz; Teminat bilgilerini girebilmek için, önce ilgili teminat tipinin bulunduğu satıra gelmeli ve daha sonra tutarı girmelisiniz. Tutarı girildikten sonra, bu teminatın vade sonu girilmelidir. Örneğin cari firmanıza verdiğiniz teminat mektubu tarihine kadar geçerliyse, banka teminat mektubu satırının vade sonu kolonuna gelerek bu tarihi girmeniz gerekir. Diğer kredi tiplerinin vade sonları da aynı şekilde girilmelidir. Ciro Hedefleri Ekranı Bu bölümden ilgili carinizden yapacağınız alımlar için ay bazında tahmini girişler yapacaksınız. Başka bir ifade ile bu cari firmadan yapılmasını planladığınız alımları aylar bazında bu pencereden gireceksiniz. Bu bölüme girdiğinizde imleç ilk satırda ve tutar kolonunda olacaktır. Şimdi yapmanız gereken, ilgili satırdaki dönem için cari firmadan ne kadar alım yapmayı planlıyorsanız, bu planlanan alım tutarını ilgili alana girmektir. Daha sonra, sırayla diğer dönemler için de hedeflenen satış tutarları girilmelidir. Banka Bilgileri Ekranı Bu bölümden tanıtımı yapmakta olduğunuz cari firmanızın çalışmakta olduğu bankaların programa girişleri yapılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıda anlatacağımız alanların yer aldığı bir ekran gelecektir Banka TCMB Kodu: Cari firmanızın çalıştığı bankaların TCMB kodunu bu alana girmelisiniz. TCMB kodları programınızda tanımlı olarak yer alacaktır. Kod girişi için satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden faydalanabilirsiniz. TCMB kodu girişinize göre ilgili bankanın şube kodu ve bulunduğu il otomatik olarak ilgili alanlara yansıyacaktır. Eğer aradığınız Bankanın TCMB kodu F10 yardım ekranında yok ise, ilgili bankanın TCMB kodunu programa tanıtmanız gerekecektir. Bu tanımlama MİKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Banka Tanımlamaları programından yapılmaktadır. Bunun için Bkz. Banka tanımlamaları Banka Ve Şubesi: TCMB Banka kodu alanından yaptığınız seçime göre ilgili bankanın adı ve şubesi bu alanlara otomatik olarak gelecektir Banka Hesap No: Cari firmanızın ilgili bankalardaki hesap numaraları bu alanlara girilebilir. Havalede Kullanılacak Banka: Cari firmanızın çalıştığı bankaları 1. Banka 18

19 TCMB Kodu 2. Banka TCMB Kodu 3. Banka TCMB Kodu alanlarına girmiş iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden cari firmanız için havale işlemlerinde kullanacağınız bankayı seçebilirsiniz. Banka bilgileri penceresine girişleriniz de tamamladıktan sonra sıra cari firma tanıtım kartını ALT+S tuşları ile kaydetmeye gelmiştir. ALT+S tuşları ile kaydedilmeyen cari firma bilgilerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Müstahsil Bilgileri Ekranı Bu ekrandan, müstahsil olarak tanımladığınız cari firmaların, tevkifat bildirimi ve tevkifat raporlarında yer alacak bilgilerin girişleri yapılacaktır. Öncelikle cari firmalar müstahsil olarak programa tanıtılmalıdır. Bunun için cari tanıtım kartının detay bilgiler butonunda yer alan hal cari tipi müstahsil olarak seçilmelidir. Daha sonra bu ekranda ilgili müstahsilin bağ kurlu mu olduğu, bağkurlu ise bağkura kayıtlı olduğu tarih, baba adı, doğum yeri, doğum tarihi, Sosyal güvenlik durumu ve Arazi dönümüne ait bilgi girişleri yapılmalıdır. Cari tanıtım kartına ilişkin tüm girişler tamamlandıktan sonra ALT+S tuşlarına basarak ya da Sakla butonunu tıklayarak kayıt edilmelidir. Cari Hesap Adresleri (041210) Bu program ile cari firmaların adres bilgilerinin girişleri yapılacaktır. Programınız carileriniz için birden fazla adres girişi yapabilmenize imkan tanımaktadır. Bu bölümden tanımlanacak adresler ise, cari tanıtım kartının adresler butonunun tıklanmasıyla karşınıza listelenecektir. Şimdi bu pencerede yer alan alanları incelemeye başlayalım. Bağlantılı C/H Kodu: Bu alanda, adresini gireceğiniz cari firmanın kodu yer almaktadır. Bağlantılı C/H İsmi: Adresini gireceğiniz cari firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Adres No: Cari firmanıza ait birden fazla adres girebilirsiniz. Gireceğiniz adresleri birbirlerinden ayırmak için, her adrese birer kod vermeniz gerekir. Böylece daha sonra görmek istediğiniz adresi bu kod yardımı ile çağırabileceksiniz. İşte bu alana da, şu anda girmekte olduğunuz adres için maksimum 10 haneden oluşan bir kod girmelisiniz. Adres: Bu alana, cari firmanızın adresini girmeye başlayabilirsiniz. Gireceğiniz adres maksimum 30 hane olmalıdır. Adres: Eğer ilgili cari firmanın adresi yukarıdaki alana sığmıyorsa, adres girişinize bu alanda devam edebilirsiniz. Posta Kodu: Cari firmanızın posta kodu bu alana girilecektir. İlçe: Cari firmanızın bulunduğu ilçeyi bu alana girmelisiniz. İl: Cari firmanızın bulunduğu il bu alana girilecektir. 19

20 Ülke: Cari firmanızın bulunduğu ülke ismi bu alana girilmelidir. Yön Kodu: Cari firmalarınızın bulunduğu mekanları yön kodlarıyla önceden belirleyip, sevkıyat esnasında (örneğin satın aldığınız malların iadeleri söz konusu olduğunda) yön kodlarından yararlanmanız mümkündür. Bu alanda girilecek kodlar sadece bilgi içindir. Uzaklık Kodu: Yön kodunda açıklamaya çalıştığımız mantık burada da geçerlidir. Uzaklık kodu, aynı yön koduna sahip olan cari firmaları uzaklık derecelerine göre gruplamaya yarar. Böylece sevkıyat sırasında hem yön kodları, hem de aynı yöndeki cari firmaların uzaklık kodları dikkate alınabilir. Tel Ülke Kodu: Cari firmanızın bulunduğu ülkeye ait telefon kodunu bu alana gireceksiniz. Tel Bölge Kodu: Bölge telefon kodunu bu alana girilecektir. Tel No1-2: Bu alanlara, ilgili cari firmanızın telefon numaraları girilecektir. Faks No: İlgili cari firmanızın faks numarasını bu alana girmelisiniz. Modem No: Cari firmanızın modem numarası bu alana girilebilir. Temsilci Kodu: Cari firmanız ile ilgilenen temsilcinizin kodunu bu alana girebilirsiniz. Ziyaret Peryodu: Temsilcinin cariyi ziyaret etme periyodu buradan girilir. İlgili seçenekler; ziyaret edilmeyecek, her gün, haftada bir, 15 günde bir, ayda bir, 3 ayda bir, 6 ayda bir, yılda bir ve 3 haftada bir olmak üzere sıralanmıştır. Ziyaret Günü: Mesela ziyaret periyodunu 15 günde bir olarak seçtiğinizi düşünürsek, ziyaret gününü haftanın yedi gününden biri olarak seçmeniz istenir. Aynı şekilde yılda bir olarak seçtiğinizde de ilgili takvimden bir günü işaretlemelisiniz. Hafta: Ziyaret periyodunu 15 günde bir olarak seçtiğinizi düşünürsek ve günü de 15 günde bir Pazartesi olacak şekilde ise, o zaman hafta seçeneklerinden ilk hafta veya ikinci hafta haftadan birini seçmelisiniz. Böylece plasiyer rota yönetimi (030050); temsilci, ziyaret periyodu, günü ve hafta seçimlerini baz alarak ziyaret kartlarını otomatik olarak oluşturmaktadır. Bunun için buradan yaptığınız seçimler rota yönetimi için önem arz etmektedir. Özel Not: Cari firmanız ile ilgi özel olacak notlarınızı bu alana girebilirsiniz. Evet, cari firmanıza ilişkin adres bilgileri, yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Eğer, ilgili cari firmanın başka adreslerini de girecekseniz, önce girmiş olduğunuz bu adres bilgilerini ALT+S tuşları ile kayıt etmeli, daha sonra ALT+E tuşları ile kartı temizlemelisiniz. Böylece adres girişlerinize devam edebilirsiniz. 20

21 Cari Hesap Yetkilileri (041310) Bu program ile, her bir cari firma bünyesinde bulunan yetkili kişilerin girişleri yapılacaktır. Şimdi, yetkili tanıtım kartında yer alan alanları ve bu alanlara ne şekilde giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. C/H Kodu: Bu alanda, yetkili bilgilerini gireceğiniz cari firmanın kodu yer almaktadır. C/H İsmi: Yetkili bilgilerini gireceğiniz cari firmanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Adres No: Cari firmalar için birden fazla adres girişi yapabileceğinizi biliyorsunuz. İşte bu alana da, kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bulunduğu adres numarasını girmelisiniz. Adı Soyadı: Tanıtmakta olduğunuz yetkilinin adı ve soyadını bu alana giriniz. Unvanı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, unvan isimlerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada yapılması gereken, girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin unvanını belirlemektir. Yetkili unvanını seçiniz. Hitap Şekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza yine küçük bir pencere açılacak ve şu anda girişini yapmakta olduğunuz yetkili için, hitap şeklini (bay ya da bayan) seçmeniz istenecektir. Hitap şeklini seçiniz. Hisse: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin bu firmaya hissedar olup olmadığını, karşınıza gelecek pencereden seçiniz. Tahsili: Kartını girmekte olduğunuz yetkilinin tahsil derecesi bu alanda belirtilecektir. Dahili Telefon: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin dahili telefonunu bu alana giriniz. Cep Telefonu: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin cep telefonunu bu alana giriniz. Adresi: Söz konusu yetkilinin elektronik posta adresini bu alana girilebilir. T.C kimlik no ve Vergi kimlik no: Bu alanlarda da sizden istenen tanıtmakta olduğunuz carinin bilgi amaçlı olarak T.C kimlik numarasını ve vergi kimlik numarasını girmenizdir. Doğum Günü: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin doğum tarihini, gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Doğum Yeri: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin doğum yerini bu alana giriniz. Evlenme Tarihi: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin evlilik yıldönümünü yine gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Eşinin Adı: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin ismini bu alana girmelisiniz. 21

22 Eşinin Doğum Günü: Girişini yapmakta olduğunuz yetkilinin eşinin doğum tarihini gün/ay/yıl formatında bu alana giriniz. Evet, yetkili tanıtım kartına yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. İsterseniz tanıtımını yaptığınız yetkilinin fotoğrafını ekranınızın sağ bölümünde gördüğünüz fotoğraf alanına yükleyebilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken Fotoğraf alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde ilgili yetkilinin fotoğrafı kayıtlı ise bu alana getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan tarayacağınız yetkilinin resmini anında bu alana getirebileceksiniz. Sil seçeneği bu alana yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Şimdi, yetkili tanıtım kartını ALT+S tuşlarına basarak ya da Sakla butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Eğer birden fazla yetkili girişi yapmak istiyorsanız, önce ilk girdiğiniz yetkilinin bilgilerini kayıt etmeli, daha sonra ALT+E tuşları ile kartı temizlemelisiniz. Böylece diğer yetkilileri girmeye devam edebilirsiniz. Cari kartının ana ekranına geri dönmek için esc tuşunu kullanabilirsiniz. Cari Hareket Föyü (041410) Cari hareket föyü; istediğiniz tarih aralığında cari firmalarınızın tüm hareket özetlerine anında ulaşıp, gerektiğinde evrak detaylarını izleyebileceğiniz bir programdır. Bu ekrana tediye makbuzu, fatura vb. evraklardan girilen tüm hareketler yansır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, yenilenen föy ekranları, kullanıcılarımıza sınırsız hareket özgürlüğü sunmaktadır. Özellikle mouse un sürükle bırak özelliğinin kullanılabiliyor olması ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca föy başlıklarında mouse un sağ tuşuna basarak bir çok detaya tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Bunlara ilerleyen bölümlerde ayrıntılı olarak değinilecektir. Föye yansıyacak hareketler tamamen kullanıcının isteğine bağlı olarak düzenlenebilecektir. Şöyle ki; Hareket bilgilerinizi sorumluluk merkezlerine göre sınırlayabileceğiniz gibi sadece seçeceğiniz evrak tipine bağlı olan cari hareketlerini listeleyebileceksiniz Seçtiğiniz cariye ait evrakların cinsini yada normal mi, iade evrakımı olduğunu baz alarak hareketlerinize farklı bir detayda listeleyebileceksiniz. Föyde yer alan kolon başlıklarından istedikleriniz için filtreleme yapabileceksiniz. Örneğin seçtiğiniz carinin borç tutarı 500 YTL den fazla olan hareketlerini listeleyebileceksiniz. Bu seçenekleri isteklere bağlı olarak çoğaltabilmemiz mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem, föy ekranındaki kolon başlıklarında satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden size uyan seçenek ya da seçenekleri seçmenizdir. Evet, önemli gördüğümüz bu hatırlatmadan sonra cari hareket föyünün nasıl kullanılacağını açıklamaya çalışalım. Cari föyüne girildiğinde yapılacak ilk işlem hareketleri incelenecek cari firmanın seçilmesidir. Bunun için ekranınızın kodu alanında F10 tuşuna basarak cari firmanızı seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte carinizin adı ekranınıza otomatik olarak yansıyacak ve imleciniz Sorumluluk Merkezleri alanında konumlanacaktır. Bu aşamada sizden beklenen, hareket föyüne hangi 22

23 sorumluluk merkezi yada merkezlerinden gerçekleşen hareketlerin yansıyacağını seçmenizdir. Sorumluluk merkezi seçilmesi bir zorunluluk değildir. Eğer cari firmanızın sadece sizin istediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini görüntülemek isterseniz, ALT+C tuşlarına basarak imlecinizi ekranınızın üst bölümünde yer alan ilk tarih ve son tarih alanlarına getirip size uyan tarih girişleri yapabilirsiniz.herhangi bir tarih sınırlaması yapılmaz ise programınız dönem başından bu yana gerçekleşen tüm hareketleri ekranınıza getirecektir. Föy ekranınızın üst bölümünde de seçilen carinin devir, borç, alacak ve bakiye tutarlarının ne kadar olduğunu ana, alternatif ve orjinal döviz cinslerine göre otomatik olarak görüntüleyebileceksiniz. Ayrıca cari kodu alanının hemen yanında yer alan sağa ve sola işaretli okları tıklayarak da, seçtiğiniz cariden bir önceki veya bir sonraki carinizi ekranınıza getirebilirsiniz. Biz şimdi, ekranınızın ikinci yarısında sıralanan kolon başlıklarının neler olduklarını ve bu başlıkların bize sağlayacağı kolaylıklardan bahsetmek istiyoruz. Tarih: Cari firma hareketlerinin tarihleridir. Eğer bu hareketlere tarih sınırlaması getirmek istiyorsanız yani sadece sizin belirleyeceğiniz tarihteki hareketlerin görüntülenmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden tarih seçimi yapabilirsiniz. Seri ve Sıra No: Cari firma hareketlerinin girildiği evrak numarasıdır. Dolayısıyla carilere ilişkin hareketleri bu numaralara göre de sınırlayabilirsiniz. Bunun için de yapılacak işlem, istediğiniz alanda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden uygun evrak numarasını seçmenizdir. Evrak Tipi: Cari firma hareketlerinin girildiği evrak tipidir. Örneğin cari firmaya çek verilmişse, evrak tipi çek bordrosu, fatura kesilmişse fatura olacaktır. Cari hareketleri evrak tiplerine göre de sınırlandırılabilir. Bunun için de bu alanda satır sonu butonu tıklanmalı ve uygun hareket tipi seçilmelidir. Hareket Cinsi: İlgili satırdaki hareketin cinsidir. Hareket cinsi evrak tipiyle bağıntılıdır. Örneğin ilgili satırdaki hareket fatura ile girilmişse, hareket cinsi toptan, perakende, ihraç 23

24 kayıtlı veya fiyat farkı olacaktır. Carilerinize ait hareketleri cinslerine göre de sınırlayabilirsiniz. Normal/İade: Bu alanda, ilgili satırdaki hareketin normal bir giriş-çıkış hareketi mi, yoksa iade amacıyla gerçekleşen bir giriş-çıkış hareketi mi olduğu yer alacaktır. Vade Tarihi ve Günü: Cari firma hareketlerinin vade tarihleri ve vade günleri bu kolonda yer alacaktır. Kullanıcılarımız isterlerse bu alanlarda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak olan pencereden yapacakları seçime göre cari firma hareketlerini vade tarihi ve vade günlerine göre sınırlayabilirler. B/A: İlgili satırdaki cari firma hareketlerinin borç olarak mı, alacak olarak mı etkidiğini bu alanda görebilirsiniz. Cari firma hareketlerinizin borç ve alacak seçeneklerinden size uygun olanını seçip, sınırlayabilirsiniz. Ana Döviz Borç/Alacak: İlgili satırdaki cari firma hareketi borç ise ana döviz cinsine göre borç tutarı, alacak ise alacak tutarı bu kolonlardan izlenebilir. Dolayısıyla cari firma hareketlerinizi bu kolonlarda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak seçeneklere göre sınırlayabilirsiniz. Ana Döviz Tutar: İlgili satırdaki cari firma hareketinin ana döviz cinsine göre toplam tutarıdır. Ana Döviz Kur: Ana dövizin kuru bu kolonda yer alır. Bundan sonra yer alan döviz kolonlarında ise, listelenen cari firma hareketlerinin alternatif ve orjinal döviz cinslerine göre toplam borç ve alacak tutarları ile toplam tutarları ve döviz cinsleri yer alacaktır. İsterlerse kullanıcılar bu kolon başlıklarına göre de hareket sınırlaması yapabilirler. Karşı Hesap Cinsi, Kodu ve İsmi: İlgili satırdaki cari firma hareketinin gerçekleştiği karşı cari tipi, cari kodu ve cari adını bu başlıklardan görebilirsiniz. Srm. Mrk. Kodu ve İsmi: İlgili satırdaki cari firma hareketi hangi sorumluluk merkezinden gerçekleşmiş ise, bu alanlarda sorumluluk merkezlerinin kodu ve adı yer alacaktır. Cari firma hareketlerinizi sorumluluk merkezlerine göre de sınırlayabilirsiniz. Evet tablonuzda yer alan başlıklar hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, şimdi ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarının her birini tıkladığınızda, kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığınızda ve ekranınızın üst bölümünde yer alan Görünüm, Aktarım, Yazıcı, Yönetim, Analiz ve Bağlantı başlıklı menüleri seçtiğinizde karşınıza 24

25 gelen seçeneklerin neler olduklarına Bunları biliyor musunuz? başlığı altında söz etmek istiyoruz. Bunları Biliyor musunuz? 1. Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi carilerinize ilişkin hareketleri tablonuzda yer alan başlıklara göre sınırlayabilmeniz mümkündür. Örneğin sadece sizin seçeceğiniz evrak cinsi ile gerçekleşen cari hareketlerini listeleyebilir yada istediğiniz cari hareketlerini görüntüleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem ilgili başlık alanında satır sonu butonunu tıklayıp karşınıza gelecek pencereden istediğiniz seçeneği seçmenizdir. Bunun yanı sıra bu pencerede yer alan özel seçeneği ile de föy ekranında ki kolonlar için filtreleme yapabileceksiniz. Örneğin borç hareketi belli tutardan fazla olan cari hareketlerinin listelenmesini sağlayabileceksiniz. 2. Tablonuzda listelenen kolon başlıklarını kaldırabilir yada yeni kolon başlığı ekleyebilirsiniz. Örneğin listenizde Evrak Cinsi başlığının yer almasını istemiyorsunuz. Bu durumda yapılması gereken, mousenuzu ilgili başlığa getirip sol tuşuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aşağıya doğru hareket ettirmektir. Bu işleme ilgili başlık üzerinde çarpı işareti görülünceye kadar devam edilmeli ve sonrasında da mouse bırakılmalıdır. Seçilen başlığın tablonuzdan kaldırıldığını göreceksiniz. Yeni kolon başlığı ekleyebilmek için de kolon başlıkları üzerinde mouseun sağ tuşuna basıp Alan seçicisi seçeneği seçilmelidir. Bu işlem sonrasında karşınıza bu tabloya özel, ekleyebileceğiniz başlıkların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan istediğiniz başlığı mousenuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak istediğiniz bölüme ekleyebilirsiniz. 3. Görünüm Menüsünde yer alan seçenekler ile; cari firmalarınızın hareketlerini seçeceğiniz kolon başlığına göre gruplayabileceksiniz. Bunun için öncelikle bu menüden kolon başlıklarına göre grupla seçeneğini seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte, kolon başlıklarının üst bölümüne Bir sutuna göre gruplandırmak için, sütunun üst bilgilerini sürükleyin ifadesinin yer aldığı gruplama kutusu otomatik olarak açılacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken cari hareketlerini hangi kolona göre gruplayacaksanız mousenuzla ilgili başlığı sürükleyip bu alana taşımazdır. Gruplama işlemini birden fazla kolon başlığı için yapabilmenizde mümkündür. Bu işlem sonrasında föy ekranınızın gruplama kutusunda gruplandırmanın hangi kolonlar için yapıldığı yazılır ve ekranınızın ikinci yarısına da ilgili kolon başlığı altında hareket detayları sıralanır. Bu menüyü oluşturan diğer seçenekler ile, grup toplamı alabilecek ve bu toplamların ekranınızda sürekli görünüp görünmeyeceğini sağlayabileceksiniz. Ayrıca miktar, fiyat vb. başlıklarınız için dip toplam alabileceksiniz. Bunun yanı sıra sadece sizin seçeceğiniz hareket satırlarına yönelik toplamlarda alabileceksiniz. Eğer ekranınızın görünümüne ilişkin herhangi bir değişiklik yapmışsanız bu değişiklikleri görünümü sakla seçeneğini seçerek kaydedebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan butonlar ile de ulaşabilirsiniz. 4. Aktarım Menüsünde yer alan seçenekler ile, seçili olan cari hareketlerinizi istediğiniz ortama (Excel, text, Xml, Html) aktarabilecek ve bu kayıtların aktarım özelliklerini (Aktarım sırasında hangi kayıtların aktarılacağı, tarih, saat, miktar vb kayıtların aktarımlarında excel tipinde olup olmayacakları, tekst ortamına aktarımlarda kolonlar arasında ayraçların nasıl olacağı vb.) belirleyebileceksiniz. 25

26 5. Yazıcı Menüsünde yer alan seçenekler ile ekranınızda listelenen cari hareketlerinin yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Ayrıca döküm öncesinde, sayfa ve baskı ayarları yapabilecek, ön izleme seçeneği ile de dökümünüzün kağıt üzerinde nasıl görüntüleneceğini inceleyebileceksiniz. 6. Yönetim menüsünde yer alan bir çok seçenek, kartlar menüsü yardım tuşları bölümümüzde detaylı olarak anlatılmıştır. Bundan dolayı burada kısaca değinilecektir. Bu menüde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde kısa yol tuşlarından bazıları ile, tabloda yer alan herhangi bir evraka ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili evrak satırına gelip ALT+K tuşlarına basmanız veya bu menüde yer alan Detaya İn seçeneğini seçmeniz yeterlidir. Örneğin evrak tipi satış faturası olan bir hareket satırında ALT+K tuşlarına basarsanız, ilgili carinin faturadaki bilgileri karşınıza gelir bu evrak üzerinde de ALT+D tuşlarına basarak fatura evrakının tüm detaylarını görebilirsiniz. Seçili kayıtların ne zaman ve hangi kullanıcılar tarafından oluşturulduğuna ilişkin bilgileri de anında ekranınıza getirebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarını tıklayarak da ulaşabilirsiniz. 7. Analizler Menüsünde yer alan seçenekler ile carilerinize ilişkin bir çok yönetim ekranına tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Cari yönetim ekranlarına, ithalat ve ihracata yönelik çalışılıyor ise İthalat-İhracat yönetim ekranına, karşı cari hesap yönetim ekranına anında ulaşabileceksiniz. 8. Bağlantı Menüsünde yer alan seçenekler ile de carilerinizin bağlantılı olduğu muhasebe fişlerini ekranınıza getirebileceksiniz., 9. Cari hareket föyünün sağlamış olduğu bir diğer kolaylık; kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen seçeneklerdir. Şimdi bu seçenekler ile neler yapılacağına değinelim Artan Sıralama: Bu seçenek ile kolon başlıkları, alfabetik olarak baştan sona doğru veya küçükten büyüğe doğru sıralanır. Sıralama işlemi için kolon başlığını mouseunuzla tıklamanız da yeterlidir. Azalan Sıralama: Bu seçenekle de kolonlar alfabetik olarak sondan başa doğru veya büyükten küçüğe doğru sıralanır. Bu Alana Göre Gruplandır: Carilerinize ilişkin hareket bilgilerini, ekranınızda bulunan herhangi bir kolona göre gruplayarak listeleyebileceğinizi Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızda belirtmiştik. Bu seçenek ile de, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolona göre gruplandırma otomatik olarak yapılacaktır. Dolayısıyla gruplandırmaya yönelik detaylar için Görünüm menüsü ile ilgili açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Gruplama Kutusu: Bu seçenek ile gruplandırma yapılacak kolon başlıklarının aktarılacağı gruplama kutusu aktif hale gelir. Dolayısıyla kolon başlıklarından gruplama yapılacak kolon yada kolonlar bu bölüme taşınacaktır. 26

27 Dip Toplam: Bu seçenek ile, toplamı alınabilecek tüm kolonlar için yani miktar, bakiye, tutar vb. kolonlar için dip toplam alınabilecektir. Grup Toplamları: Bu seçenek ile de kolon başlıklarınızı gruplandırmış iseniz grupların toplamı alınır Bu Kolonu Kaldır: Bu seçenek, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolonun ekrandan kaldırılmasını sağlar. Bu seçeneği gereksiz bulduğunuz yada boş gelen kolonlarınız için kullanabilirsiniz. Alan Seçicisi: Föy ekranlarından kolon başlıklarını kaldırabileceğiniz gibi yeni kolon başlıkları ekleyebilmenizde mümkündür. Bunun için öncelikle alan seçici seçeneği çalıştırılmalı ve karşınıza gelecek Özelleştirme başlıklı ekrandan da size uygun olan kolon başlıklarını mousenuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak föy ekranına taşımalısınız. Hizalama: Bu seçenek ile, kolonlarda da sıralanan bilgilerinizi sağa, sola dayalı yada ortalı olarak hizalayabileceksiniz. En Uygun: Bu seçenek seçildiğinde imleciniz hangi kolon üzerinde ise programınız otomatik olarak ilgili kolon için en uygun genişliği belirleyecektir. Yani ilgili kolonu default genişliğe getirecektir. En Uygun (Tüm Kolonlar): Bu seçenek ile de tüm kolon başlıkları için programınız uygun kolon genişliğini verecektir. Evraklar Bu bölümden, satın alma ile ilgili ihtiyaç duyulabilecek tüm evrakların girişleri yapılacaktır. Örneğin satın alma şartları hazırlanacak, sipariş verilecek, cari firmalardan gönderilen irsaliye, fatura veya irsaliyeli faturaların girişleri yapılacaktır. Evrak girişlerini açıklamaya başlamadan önce, hemen hemen bütün evraklarda ortak olan bazı giriş alanlarına değinmek istiyoruz. Ekonomik Seri ürünlerinin bütün evrak programlarında evrak numarası, evrak tarihi, belge numarası ve belge tarihi olmak üzere 4 adet ortak alan vardır. Bu alanlara hangi bilgilerin girilebileceği aşağıda açıklanmıştır. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak numarası girilip ENTER tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1 den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. 27

28 Evrak Tarih: İlgili evrakın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alan girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin de kesilen bir alış faturası de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. Evraklar menüsündeki tüm programlarda ortak olan giriş alanlarını yukarıda açıklamaya çalıştık. Bu alanlara ait açıklamalar ilgili evraklarda tekrar verilmeyecektir. Evraklar Yardım Tuşları SATIN ALMA yönetiminizin tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi Ctrl+Y tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde evraklar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. F3 (Kart No): Girmiş olduğunuz her evraka programınız tarafından birer kart numarası verilmektedir. Dilerseniz F3 tuşuna basıp kart numarasını girerek, ilgili kart no lu evrakı ekrana çağırabilirsiniz. F4 (Üst Satırı Kopyala): Evrak satırlarında hangi kolonun üzerinde F4 tuşuna basarsanız, bulunduğunuz kolona bir üst kolonun bilgileri kopyalanacaktır. Örneğin stok kodu alanında F4 tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki stok kodu bulunduğunuz alana kopyalanacaktır. F5 (İrsaliye Seçimi): Birden fazla irsaliyenin tek bir faturada birleştirilmesi, piyasada sıkça karşılaşılan bir durumdur. Müşterinize daha önce kesilmiş olan irsaliyeleri faturalaştırmak istiyorsanız, fatura genel bilgilerini girdikten sonra, stok kodunun girileceği alanda F5 tuşuna basmalısınız. F5 tuşa bastığınızda, karşınıza tarih sınırlarını gireceğiniz bir pencere gelecektir. Şimdi bu pencerede yer alan, başlangıç ve bitiş tarihi alanlarına, faturası kesilecek ilk ve son irsaliyenin tarihini girmelisiniz. Tarih girişlerini yaptıktan sonra, girdiğiniz tarihler arasında kesilen irsaliyeler karşınıza gelecektir. Şimdi yapmanız gereken ekranda gördüğünüz irsaliye satırlarından hangilerini fatura ekranına aktaracak iseniz klavyenizin Ctrl tuşunu basılı tutarak mousenuz yardımıyla yada klavyenizin ara çubuğunu tıklayarak istediğiniz irsaliye satırlarını tek tek seçmelisiniz. Böylece programınız seçtiğiniz irsaliye satırının başına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi enter tuşuna basarak seçtiğiniz irsaliyeleri fatura evrakına aktarabilirsiniz. Ekranda ki tüm irsaliyeleri fatura ekranına aktarabilmenizde mümkündür. Bunun için yapılması gereken klavyenizin Shift ve Ctrl tuşu ile birlikte end tuşuna basarak seçili duruma getirmeniz ve enter tuşuna basmanızdır. 28

29 F5 ekranının en önemli özelliği tıpkı föy ve yönetim ekranlarımızda olduğu gibi, listelenen irsaliye evraklarının bağlantılı olduğu diğer evraklara ulaşılabiliyor olması ve stoklara ilişkin bir çok detayın tek bir tıklamayla görüntülenebiliyor olmasıdır. Mouse kullanımını, ekrandaki bilgilerin istenilen başlıklar altında sıralandırılması, listelenen bilgilerin farklı çalışma ortamlarına aktarılması (Excel, Text, Xml, Html), bağlantılı oldukları diğer evraklara (hareket föyü ve yönetim ekranları gibi) ulaşılabiliyor olması bu ekranlar içinde geçerlidir. Ekranın kullanımına ilişkin detaylı bilgiye föy ve yönetim ekranlarımıza ait açıklamalardan yararlanabilirsiniz. F6 (Stok Siparişleri): İrsaliye veya faturadaki stok kodlarının üzerinde F6 tuşuna basarsanız, o stoktan verilen tüm stok siparişlerini görüntüleyebilirsiniz. Dilerseniz stok siparişleri ekranından seçim yaparak, bu seçiminizi irsaliye veya fatura ekranına da taşıyabilirsiniz. F7 (Sıradaki Sipariş): Sipariş karşılığı irsaliye veya fatura kesiyorsanız, stok kodu girişinden sonra F7 tuşuna basarak, o stokun sıradaki ilk siparişini evrakınıza taşıyabilirsiniz. F8 (Sipariş Fişi Çağır): Bu tuş yardımı ile sipariş fişlerinizi irsaliye veya fatura ekranına çağırabilecek ve sipariş fişi karşılığında irsaliye veya fatura girebileceksiniz. Sipariş fişi çağırabilmek için, stok kodu alanında iken F8 tuşuna basmalısınız. Karşınıza çıkacak olan sipariş fişine ilişkin seri ve sıra numaralarının girileceği bir pencere gelecektir. Bu pencereye ilgili sipariş fişinin seri ve sıra numaralarını girip F2 tuşuna basınız. Sipariş fişiniz irsaliye veya fatura ekranına taşınacaktır. F9 (Cari Siparişleri): Bu tuş yardımı ile irsaliyesini veya faturasını kesmekte olduğunuz cari hesabınızdan alınan tüm siparişlerin yada belli tarih aralığında veya belli bir sorumluluk merkezi tarafından girilen siparişlerin listesini görüntüleyip irsaliye veya fatura ekranına taşıyabilirsiniz. Yani sipariş karşılığı irsaliye veya fatura girebilirsiniz. Bunun için yapılması gereken tek işlem, evrakınıza ilişkin genel bilgileri girdikten sonra ekranınızın Kodu alanında F9 tuşuna basmanız ve karşınıza gelen ekrandan size uygun olacak girişler yapmanızdır. Eğer carilerinize ilişkin kesilen tüm siparişlerin görüntülenmesini istiyor iseniz ekranınızın tümü alanından evet seçeneğini seçmelisiniz. Bu durumda ekranınızın üzerine carinize ilişkin kesilen tüm siparişler gelecektir. Eğer siparişlerinizi belli bir tarih aralığında ve belli bir sorumluluk merkezine göre sınırlamak istiyor iseniz bu alanı hayır olarak belirtip ekranda gördüğünüz diğer alanlara size uyacak girişler yapmalısınız. Karşınıza verdiğiniz kriterlere bağlı siparişlerin yer aldığı ekran gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, irsaliye veya fatura ekranına aktaracağınız sipariş satırının başındaki kutucuğu ( ) olarak seçip F2 tuşuna basmanızdır. F9 (Son 5 Giriş Hareketleri): Sipariş fişi evraklarının birim fiyat alanlarında F9 tuşuna basılırsa, ilgili satırdaki stokun son 5 giriş hareketlerini içeren bir pencere açılır. Bu pencerede stokun son beş giriş hareketleri, cari firma kodu, evrak tarihi, cari döviz cinsi, ana döviz ve orijinal döviz cinsi bazında giriş fiyatı yer alacaktır. Shift+F1 (Toplu Stok Çağırma): Evrakların (sipariş fişi, irsaliye, fatura) hareket satırlarında Shift+F1 tuşlarına basarak, evraka girilecek stoklar toplu olarak çağırılabilir. Bu tuşlara basıldığında stok tarama kriteri ve filtreleri butonu, stok kod aralığı ve kod yapısı giriş alanları ve çarpanın girileceği satırlar görüntülenecektir. Stok tarama kriteri ve filtrelerine ilişkin açıklamalar raporlar bölümünün başında verilmiştir. Diğer alanlara, evraka girilecek stoklara 29

30 ilişkin kod aralığı ve/veya kod yapısı ile, stok miktarlarının hesaplanmasında kullanılacak çarpan sayısı girilmelidir. Bu girişler yapılıp F2 tuşuna basıldığında ilgili stoklar evraka taşınacaktır. Shift+F3 (E- posta ile gönder): Sipariş, irsaliye, fatura ve irsaliyeli fatura gibi evraklarınızı.txt dosyası olarak e-posta ile gönderebilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken ilgili evraklar üzerinde Shit+F3 tuşlarına birlikte basmak olmalıdır. Bu tuşlara bastığınızda, öncelikle bir mesaj ekranı ile karşılaşacaksınız. Evrakınızda yer almasını istediğiniz mesajı bu ekrandan girip F2 tuşuna basarsanız Microsoft Outlook ekranına ulaşabilirsiniz. Bu aşamada yapmanız gereken ilgili evrakı göndereceğiniz kişilerin e-posta adresini girip gönder (send) butonuna basmak olmalıdır. Ctrl+Z (Sipariş Fişi Çağırma Tarih Aralıklı): Bu tuşlar yardımı ile, istediğiniz tarih aralığındaki sipariş fişlerinizi görüntüleyip, irsaliye ve fatura ekranına çağırabilmeniz mümkün olacaktır. Fatura ve irsaliye evraklarının hareket girişleri bölümünde Ctrl+Z tuşlarına bastığınızda, karşınıza bir pencere açılacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken hangi tarih aralığındaki siparişlerinizi ekrana çağırmak istediğinizi belirlemek olacaktır. Bunun için ilk tarih ve son tarih alanlarına irsaliyesi ya da faturası kesilecek sipariş fişinin tarihini girip enter tuşuna basın. Karşınıza girmiş olduğunuz tarihler arasındaki siparişlerinizin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan istediğiniz siparişi/siparişleri seçip F2 tuşuna basın. Sipariş fiş/fişleri fatura ya da irsaliye evrakına taşınacaktır. ALT+A (Satır Arama): Fatura, irsaliye, sipariş fişi vb. evraklardan girilen hareket satırları üzerinde (özellikle bu satır sayısının fazla olması durumunda) istenilen herhangi bir stokun hareket satırına ulaşabilmeniz mümkündür. Bunun için ilgili evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümde (stok kodu ve adı alanlarında) Alt+A tuşlarına basmalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza Satır Arama başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken, arayacağınız stoka ilişkin belirleyici olabilecek kod yada ismi aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girmenizdir. Bu işlem sonrasında imleciniz arama şekli alanında konumlanacaktır. Bu alanda da sizden istenen arama işleminizi nasıl detaylandıracağınızı belirtmenizdir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda programınız size Eşit olsun, içersin, başlasın, bitsin, büyük olsun, küçük olsun seçeneklerini sunacaktır. Dolayısıyla arama işleminizi bu seçenekler yardımıyla sınırlayabileceksiniz. Bu alandaki seçiminiz Eşit olsun ise, aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz kelime, aynen girildiği şekli ile dikkate alınacaktır. İçersin seçeneğinin tercih edilmesi durumunda aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz kelimenin geçtiği tüm stoklar dikkate alınacaktır. Başlasın, bitsin, seçeneklerinden herhangi biri seçilmiş ise aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz kod veya isim ile başlayan yada biten stoklar dikkate alınacaktır. Büyük olsun, Küçük olsun seçenekleri stok kodlarını sayısal olarak takip eden kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır, gibi. Dolayısıyla bu seçeneklerden herhangi birinin tercih edilmesi durumunda aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz rakamdan büyük yada küçük olan stoklar dikkate alınacaktır. 30

31 Bu alanla ilgili seçiminizi yaptıktan sonra sıra, ekranınızın alt bölümünde yer alan butonlardan arama işleminize uygun olanını tıklamanıza yada F2 tuşuna basmanıza gelmiştir. Şimdi bu butonların işlevlerinden kısaca bahsedelim. Tüm Satırlarda Ara: Bu butonunun seçilmesi durumunda, programınız aradığınız stoku imlecinizin bulunduğu satır ve sonrasında arayacak ve bulamaz ise arama işlemine evrakın ilk satırından imlecin bulunduğu satıra kadar tekrarlayacaktır. İleriye Doğru Ara: Bu butonun tercih edilmesi durumunda arama işlemi, imlecinizin bulunduğu satır ve sonrasını baz alacaktır. Geriye Doğru Ara: Bu butonun tercih edilmesi durumunda ise arama işlemi, imlecinizin bulunduğu satır ve öncesini baz alacaktır. Bu butonlardan herhangi birinin seçilmemesi durumunda programınız otomatik olarak arama işlemini ileriye doğru yapacaktır. ALT+B (Brüt Fiyat Çarpımı): Satın alma şartı evraklarında kullanılabilen bu yardım tuşu, evraktaki brüt fiyatları, girilecek değer ile çarparak, yeni değerleri ilgili alanlara atamaktadır. Bu tuş evrak geneline etki etmektedir. ALT+B tuşlarına basıldığında brüt fiyat çarpanının girileceği bir pencere açılır. Bu penceredeki ilgili alana çarpanın değeri girilip, F2 tuşuna basıldığında, evraktaki bütün brüt fiyatların girilen değer ile çarpılıp, yeni değerlerin ilgili alanlara atandığı görülecektir. Bu işlem sonrasında net fiyatlar da brüt fiyatların yeni değerlerine göre yeniden düzenlenecektir. ALT+C (Cari Satın Alma Şartları): Sipariş fişi evraklarının hareket satırlarında ALT+C tuşlarına basılırsa, o cari firma için düzenlenmiş satın alma şartları stok detay bilgileri ile birlikte ekrana gelir ve bu ekrandan seçim yapılıp sipariş evrakına taşınabilir. ALT+D (Evrak Detay): Bu tuş çalıştırıldığı alanlara göre farklı şekilde kullanılabilir. Şimdi bunları sıra ile açıklayalım; 1- Sadece faturalarda, fatura genel bilgilerinin (evrak no, belge no, tarih, cari hesap kodu vb.) girildiği herhangi bir alanda ALT+D tuşlarına basılırsa, ilgili faturaya açıklama girebileceğiniz, özel kodlar verebileceğiniz bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencereden aşağıdaki girişler yapılabilir. Sevk Adres No: Faturada yer alacak stokların sevk edileceği adres numarası (müşteri veya cari adres kartından girilen) bu alana girebilir veya F10 listesinden seçebilirsiniz. Fatura Açıklama: Fatura için belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Sevk veya Kabul Tarihi: Düzenlenen fatura satış faturası ise, stokların sevk edileceği tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihi şeklinde sevk tarihi alanına otomatik olarak gelecektir. Eğer stok sevkıyatının yapılacağı tarih ile, bu alanda görünen tarihten farklıysa, gerekli düzeltmeyi gün/ay/yıl formatında yapabilirsiniz. Düzenlenen faturanın alış faturası olması durumunda ise, stokların işletmeye kabul edildiği tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihi şeklinde kabul tarihi alanına otomatik olarak gelecektir. Eğer stok kabul tarihi ile bu alanda görünen tarih farklıysa, gerekli düzeltmeyi Gün\Ay\Yıl formatında yapabilirsiniz. 31

32 Fatura Özel Kodu 1-2-3: Faturanızı diğer faturalardan ayırmak için özel kodlar verebilirsiniz. Daha sonra özel kod girişi yapılarak, sadece girilen özel kodları içeren faturaların raporları alınabilecektir. Örneğin özel kodunda X yer alan faturaları listeleyebilirsiniz. Kısacası, özel kod girişi ile tamamen kendinize özel kriterler vererek raporlar alabileceksiniz. Fatura Vade Farkı %: İlgili faturadaki vade farkının yüzdesi bu alana girilecektir. Eğer entegre çalışıyorsanız, faturanın entegre edildiği muhasebe fiş tarihini ve fiş sıra numarasını da ALT+D penceresinden görme imkanına sahipsiniz. Bu pencerede yer alan muhasebe fişine git butonunu tıklarsanız, faturanın entegre edildiği muhasebe fişine ulaşmanız da mümkündür. 2- İrsaliye ve sipariş evraklarına ilişkin genel bilgilerin (evrak no, belge no, tarih, cari hesap kodu vb.) tanımlandığı herhangi bir alanda ALT+D tuşlarına basıldığında kesilen evrakların carilerin hangi adreslerine sevk edileceğinin belirleneceği ekran ile karşılaşılacaktır. Dolayısıyla yapılması gereken, bu ekranın sevk adres no alanında satır sonu butonu tıklayıp açılacak pencereden sevk edilecek adreslerin seçilmesidir. 3- Evrakınızın (irsaliye, fatura vb.) hareket girilen herhangi bir satırı üzerinde ALT+D tuşlarına basarak, ilgili satırdaki harekete ait detay bilgilerin girileceği ve hali hazırda yüklü bulunan detay bilgilerin izlenebileceği bir ekrana ulaşabilirsiniz. Bu ekrandan girilebilecek detay bilgiler; Miktar2: Stoklarınızı 4 farklı birim ile takip edebileceğinizi biliyorsunuz (Bkz. Stok Yönetimi/Stok tanıtım kartı/ birimler penceresi). Bu birimlerin birbirleri ile bağlantıları katsayı girişleri ile kurulur (örneğin adet- kutu-koli ve kilogram gibi). Dördüncü birimin, diğer üç birimden bağımsız bir birim olabileceği düşünülerek, evrak girişlerinde bu birim bazında miktarlar ayrıca gösterilmektedir. Örneğin evrakta 10 adet stok işlem görmüş ve bu stokun 4. birimi kilogram olarak tanıtılmış ise, bu alanda 10 adet stokun kilogram cinsinden miktarı yer alacaktır. Başka bir ifade ile miktar2 alanında, hareket gören stokunuzun varsa- 4. birimi bazında miktarı yer alacaktır. Tabii ki bunun için stok kartının birimler penceresinden ilgili katsayı girişleri de yapılmış olmalıdır. Eğer 4. birim katsayısı tanımlanmamış ise, bu alana miktar2 manuel olarak da girilebilir. Açıklama: Evrakınızın ilgili satırındaki harekete ait belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa, açıklamanızı bu alana girebilirsiniz. Depo: İlgili satırdaki stokun hangi depoya girişi yada hangi depodan çıkışının yapılacağı bu alana girebilir, ya da daha önceden girilmiş depo buradan değiştirebilirsiniz. Net Ağırlık/Brüt Ağırlık: İlgili satırdaki stokun net ve brüt ağırlıkları bu alana girebilir. Menşey Ülke tipi: Bu alan ithalat ve ihracat işlemleri ile ilgilidir. Dolayısıyla ilgili satırdaki stokun hangi ülkeden ithal yada 32

33 ihraç edildiği bu alana girilebilir. AB (Avrupa Birliği) ülkesi mi yoksa, üçüncü ülkeler mi. Kodu: İlgili satırdaki stokun ithal edildiği ülkenin kodunu, bu alana girebilirsiniz. Ülke kodlarını F10 listesinden seçebileceğiniz gibi bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden de seçebilirsiniz. İsmi: Kodu alanında yaptığınız seçime göre, ülkenin adı bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: İlgili satırdaki stoka ait ödeme planını bu alana girebilir, ya da daha önceden girilmiş ödeme planını buradan değiştirebilirsiniz. Evrak detay bilgileri ekranından giriş yapılmadan izlenebilecek detaylar aşağıda ayrıca açıklanmıştır; Vergi Oranı - Vergi Tutarı: Alt+D tuşlarına bastığınız satırdaki stokun kartından girilen vergi oranı ve evraka yansıyan vergi tutarı bu alanlarda görülecektir. Hareket Döviz Cinsi, Hareket Döviz Kuru ve Değeri: Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın (satıcı firmanızın), cari karttan girilen döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Örneğin X satıcı firmasından gelen bir faturayı giriyorsunuz. Bu firmadan yapılan alımlar sürekli dolar ($) bazında oluyor. Dolayısı ile, satıcı tanıtım kartından da döviz cinsi $ olarak seçilmiş. Bu satıcı firmadan gelen faturayı girerken hareket döviz cinsi $ olacaktır. Hareket döviz kuru da $ ın o günkü kurudur. Girilen faturanın değeri de $ olarak değer alanında yer alır. Stok Döviz Cinsi,Stok Döviz Kuru ve Değeri: Hareket gören stokunuzun, stok tanıtım kartından girilen döviz cinsi, o günkü döviz kuru ve değeridir.. Alternatif Döviz Cinsi, Alternatif Döviz Kuru ve Değeri: Ekonomik Seri ürünlerinde hareket girişleri minimum 3 döviz cinsi ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, MİKKUR dan seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi, o günkü döviz kuru ve değeri yer almaktadır (Bkz. MİKKUR/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Muhasebe Fiş Tarihi-Sıra No: Entegre çalışan bir firmaysanız, incelemekte olduğunuz faturanın muhasebedeki fiş tarih ve fiş sıra numarasını bu alanda görebilirsiniz. Vergi Sıfırla: Hesaplanmış vergi tutarını sıfırlamak için bu butonu tıklamanız yeterlidir. Satır Iskontosu: ALT+D tuşun bir başka işlevi, satır ıskontosu girilmesine olanak tanımasıdır. Satır ıskontosu girebilmek için (yani irsaliyenizdeki veya faturanızdaki herhangi bir stok satırı için ıskonto girebilmek için), imleci o stok satırına getirip, önce ALT+D, sonra da ALT+T tuşlarına basmalısınız. ıskonto kartı karşınıza gelecektir. Şimdi, maksimum 6 farklı ıskonto ile, 4 farklı masraf oranı girebilirsiniz. Bir stok kalemine ilişkin ıskonto ve masraf girişini yaptıktan sonra, ESC tuşuna basarak irsaliye veya fatura ekranına geri dönünüz. Başka satır ıskontosu hesaplatacaksanız, o satırın üzerine gelerek yine ALT+D ve sonra da ALT+T tuşlarına basınız. Iskonto kartı ile daha geniş bilgi için evraklar yardım tuşları bölümünden ALT+T tuşunun açıklamalarını okuyabilirsiniz. 33

34 Muhasebe Fişine Git: Eğer entegre çalışıyorsanız, muhasebe fişine git butonunu tıklayarak faturanın entegre edildiği muhasebe fişine ulaşabilirsiniz. 4- Sipariş fişlerinin hareket satırlarında ALT+D tuşlarına basarak karşınıza gelecek ekrandan sipariş satırlarınıza özel bir çok detay girişi yapabileceksiniz. Bu ekranların en önemli özelliği her yapılan girişin sadece ve sadece seçilen satıra özel olmasıdır.yani evrak geneline herhangi bir etkisi olmamasıdır. Programınız size sipariş satırlarına yönelik İki satırdan oluşan açıklama girişi yapabilmenize, Ödeme planı seçip, kar oranı belirleyebilmenize Iskonto ve masraf butonunu tıklayarak satır bazında ıskonto ve masraf girişi yapabilmenize Bu penceredeki sipariş durumu, Satış yönetimi ve alınan sipariş fişinde fonksiyoneldir. İlgili siparişin teslim türü belirleyebilmenize En son olarak da siparişlerinizin onay durumunu görecek hatta Ctrl+W ve CTRL+Z tuşları ile onaylanan siparişlerin onay durumunu iptal edebileceksiniz. İptal etme işlemi teslim edilmiş ya da teslim alınmış yani irsaliye ya da faturaya aktarılmış siparişler için geçerli değildir. ALT+F (Form Hazırla): Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilirsiniz. Örneğin fatura formlarınız matbaadan baskılı olarak geliyor. Bu formalarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Evrak formları programlarımızda eski form ve yeni form olarak ayrılmış olup kullanıcılarımız istedikleri seçeneğe göre evrak basımlarını gerçekleştirebilme özgürlüğüne sahiptir. Bu belirlemede Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Evrak döküm parametreleri (91450) ekranının 30. sırasında yer alan parametrede ki seçimine göre belirlenmektedir. Aşağıda eski form tasarımına yönelik detaylı açıklamalar bulacaksınız. Evrakları bastığınız formlar matbuu değilse, başka bir ifade ile herhangi bir editör programından evrak formlarını kendiniz hazırlıyorsanız, programımızda yer alan evrakları hazırladığınız bu formlar üzerine de bastırabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken işlem, tasarladığınız form ismini ALT+F penceresindeki şablon dosya alanına girmektir (Bkz. Şablon Dosyası). Şimdi form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza 34

35 evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bir evrak cinsi için birden fazla form dizaynı yapacaksanız, bu durumda formlarınıza default isminin dışında isimler de verebilirsiniz. Örneğin toptan ve perakende faturalar için ayrı form dizaynları yapılacak ise, bu durumda toptan fatura için ayrı bir form ismi, perakende fatura için ayrı bir form ismi verilecek demektir. Bunları Biliyor Musunuz? Ekonomik Seri ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Bunun için yapılması gereken işlem; MİKKUR programının Kuruluş/Diğer Tanımlar/Evrak Genel Açıklamaları programından, imleci form ismi verilecek evrak tanımın bulunduğu satıra getirip ALT+F tuşlarına basmaktır. Bu tuşlara basıldığında ekranda küçük bir pencere belirir ve ilgili evrak için form dizaynı yapılırken otomatik olarak gelmesi istenen isim bu pencereden girilir. Otomatik form isminin geleceği her evrak için ilgili girişler yapılıp ALT+S tuşları ile kaydedildikten sonra, bu form isimleri ilgili evrakların ALT+F pencerelerine otomatik olarak gelecektir. Evrak form ismi girilip enter tuşuna basıldıktan sonra form dizaynını yapacağınız ekrana geçilecektir. Bu ekranın bir örneği yukarıda verilmiştir. ALT+F ekranını iki bölümde inceleyebiliriz. Ekranın sol tarafındaki bölüm kayıt ve silme işlemlerinin yapılacağı, statik ve dinamik alanlar ile ilgili fontların değiştirilebileceği, eklenen alanların koordinatlarının izlenebileceği, kısaca evrak formunun şekilsel ve içerik özelliklerinin tanımlanacağı parametrelerden oluşmuştur. Ekranın sağ yarısı ise form dizaynının, başka bir ifade ile o evrakta yer alacak statik ve dinamik alanların, mesajların seçileceği, bunların form üzerinde istenilen konumlara taşınacağı bölümdür. Şimdi ekranın sol yarısından başlayarak evrak form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) ALT+F ekranının sol üst tarafında üç adet buton görülmektedir. Bunlardan ilki, tanımladığınız evrak formunu kaydetmenizi sağlar. Birinci buton tıklandığınızda, formunuza verdiğiniz ismi içeren küçük bir pencere belirir. Tanımladığınız formu bu isim ile kaydetmek için F2 tuşuna basmalısınız. Dilerseniz farklı bir isim vererek de formu kaydedebilirsiniz. Kayıt işlemi tamamlanınca otomatik olarak evrak ekranına geri dönülecektir. İkinci buton, hücresel bölgede yapılan tanımlamaları silmenizi sağlar. Silme işlemi herhangi bir uyarı mesajı verilmeden direkt olarak yapılır. Tanımlamalarınızı yanlışlıkla sildiyseniz, formu kaydetmeden çıkarak (close (x) butonunu tıklayarak) yaptığınız tanımlamaların gerçekten silinmesini önleyebilirsiniz. Zira silme işleminden sonra kayıt yapılırsa, formla ilgili bilgilerinize tekrar elde edebilmeniz mümkün olmayacaktır. 35

36 Üçüncü ikon ise, statik ve dinamik alanların font tipini ve büyüklüğünü değiştirmenize imkan verir. Üçüncü ikonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencereden windows ve Dos modunda dökümleriniz için statik ve dinamik alanlara yönelik istediğiniz font tipini seçebilmeniz ve font büyüklüğünü ayarlayabilmeniz mümkündür. Şimdi sizlere ekranının sol yarısında, yukarıda açıklamaya çalıştığımız butonların hemen altında yer alan Özellikler Alt toplam seç Alt toplam değiştir başlıklarından oluşan seçenekler ile neler yapılabileceğini detaylandıralım. Form hazırlama ekranına geçildiğinde aktif olan sayfa özelliklerdir. Bu bölümden evrak formunuz ile ilgili olarak hem şekilsel hem de içeriksel özellikler tanımlanacaktır. Şimdi yukarıdan aşağıda doğru bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Özellikler seçeneğini tıkladığınızda form tasarım ekranında aşağıda açıkladığımız ve örnek ekranımızda da gördüğünüz seçenekler yer alacaktır. Bunlar tek tek aşağıda açıklanmıştır. Koordinat Göstergesi Evrak formunuzda yer alacak statik ve dinamik alanların konumlarını ekranın sağ yarısında ve ilgili alanı mouse ile sürükleyerek belirleyebilirsiniz. Mouse ile istediğiniz konuma getirdiğiniz alanın koordinatları bu tabloya otomatik olarak yansıyacaktır. Seçili alanın formun kaçıncı kolonundan ve kaçıncı satırından başladığı, alanın genişliği ve varsa desimal uzunluğu bu tabloda yer alan bilgilerdir. Tablonun sol üst tarafında biraz önce sıraladığımız bu bilgilerin hangi alana ait olduğu, başka ifade ile statik veya dinamik (mesaj alanı da olabilir) alanın ismi yer alacaktır. Seçili alanların konumlarını mouse ile sürükleyerek belirleyebileceğiniz gibi, bunların konumlarını direkt olarak bu tabloya da girebilirsiniz. Başka bir ifade ile, seçilen alanın form üzerinde kaçıncı kolondan ve kaçıncı satırdan başlayacağını, genişliğinin ve varsa desimal uzunluğunun ne olacağı bu tablodan direkt olarak girilebilir. Yapılan girişlerin ekranın sağ yarısındaki ilgili alana uygulanabilmesi için, uygula butonunu tıklamanız gerekir. bir Sayfa Çizgileri ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşmesi ile hücresel bir görünümdedir. Bu hücreler form üzerindeki alanlarının konumlarını belirlemede size yardımcı olmak amacıyla konulmuştur. Bilgisayar konfigürasyonu yeteri kadar hızlı olmayan kullanıcılarımız, form dizaynı yaparken 36

37 hız ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Bu durumda yatay, dikey ve her iki çizgi tipini kaldırıp, bilgisayarınızın biraz daha hızlanmasını sağlayabilirsiniz. Bu çizgileri kaldırmak için, ilgili çizgi tanımının sol tarafında yer alan kutucuğu bir kez klikleyerek, işaretinin kaldırılması gerekir. Yatay ve dikey çizgileri tekrar form üzerinde görebilmek için ilgili kutucuğu bir kez daha tıklayarak işaretini yeniden koymalısınız. Döküm Sayısı Tanımlamakta olduğunuz form ile basılacak evrakların döküm sayısı bu alanda belirtilecektir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz ve bu formun kullanılacağı her fatura iki kopya olarak basılıyor. Bu durumda döküm sayısı alanına da 2 rakamını girmelisiniz. Genel Veriler Tanımlamakta olduğunuz form kullanılarak basılacak evrakların bir takım içeriksel ve şekilsel özellikleri bu bölümden belirtilecektir. Formunuz için geçerli olmasını istediğiniz bir özellik varsa, bunu o satırın sol tarafındaki kutucuğu klikleyerek (boş olan kutucuk tıklandığında o kutucuk işareti ile doldurulacaktır) belirleyeceksiniz. Seçilen bir özellik iptal edilmek istendiğinde, tekrar ilgili kutucuğu tıklayarak işaretinin kaldırılmasını sağlamalısınız. Şimdi bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Stok Birleştir: Bir evrakta yer alan birden fazla hareket satırının toplanıp (birleştirilip), evrak formuna tek bir satır halinde yazdırılması için bu satırın kutucuğunu kliklemelisiniz. Örneğin bir faturada aynı stoktan 2 kez giriş yapılmış. Bu stokların sadece miktarları farklı. Bu durumda bu 2 stok kaleminin miktarları toplanarak, faturada tek bir satırda yer alması için bu kutucuğu kliklemelisiniz. Stok birleştirme işlemi sadece aynı stoklar için değil, kod yapısının belirli bir dijitine kadar aynı kodları içeren stoklara da uygulanabilir. Örneğin bir konfeksiyoncu firmanın stok kod yapısı şu şekilde oluşturulmuş; PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu stokların birim fiyatları aynı. Birim fiyatlar kod yapısının ilk 5 dijitine göre değişiyor ve yukarıda da görüldüğü gibi 8 stokun ilk 5 kodu aynı. Değişkenlik sadece fiyatları etkilemeyen renk ve beden kodlarında. İşte bu 8 stoku miktarları toplanarak, yapılan ıskonto veya masraflar varsa, bunların dağıtımı yapılarak faturaya tek bir satır halinde bastırabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken işlem, kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden dökümlerde birleştirme kod uzunluğu alanına, stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilmelidir. Daha sonra evrak formunun bu kutucuğu kliklenmelidir. Böylece fatura evrakında yer alan 8 stok, yazıcıdan döküm alınırken tek bir stok olarak basılacaktır. Toplu Evrak Dökümünde Mesaj: Ctrl+U tuşları ile toplu evrak dökümü yapılırken her bir evrak için mesaj giriş ekranına ulaşmak istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçmelisiniz (Bkz. Mesaj Dosyası). 37

38 Alt Toplamlar Sabit Yerde: Evrak alt toplamlarının form üzerinde sabit bir yerde mi (belirlenecek statik alanın içinde sabit olarak mı), yoksa dinamik alanlardan (hareket satırlarından) hemen sonra mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Uygulamada kullanıcılarımızın genel tercihi alt toplamların sabit yerde olmasından yanadır. Bu kutucuk kliklenmezse, başka bir ifade ile alt toplamlar sabit yerde seçimi yapılmazsa, evrak alt toplamları hareket satırlarının hemen sonunda yer alır. Örneğin 10 hareket satırından oluşan bir fatura formu bastırılırken alt toplamlar 11. satırdan itibaren yazdırılır. Bu durumda basılacak alt toplamların neler olacağı, alt toplam seç butonu tıklanarak belirlenecektir. Word e Gönder: Bu kutucuğu kliklerseniz, hazırlamış olduğunuz evrak formunu Word programına gönderebilirsiniz. Dos Modunda Dökülsün: İlgili evrakı DOS modunda dökmek için ekranınızın bu parametresini işaretlemeniz yeterli olacaktır. Tutarı İngilizce Yaz: Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) İngilizce olarak yazdırılacaktır. Tutarı Türkçe Yaz (Orj. Döviz): Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) Türkçe olarak yazdırılacaktır. Yalnız İbaresi Yazılsın: İrsaliye, fatura sipariş fişi vb. evrakların yazı ile tutar alanlarının başına Yalnız ibaresinin basılmasını istiyor iseniz, bu parametreyi mouse göstergenizle işaretlemelisiniz. Aksi durumda, dökümünüzde yalnız ifadesi basılmayacaktır. Döviz Sembolü Yazılsın, Döviz İsmi Yazılsın: Bu alanlarda sizden istenen, yabancı yazı ile yazılan yazı ile toplam alanlarının sonunda kur sembolünün mü yoksa kur isminin mi yazılacağını belirtmenizdir. Kuruş Kısmı Yazılsın, Kuruş İsmi Yazılsın: Bu alanlarda da yapmanız gereken evrak dökümlerinizde kuruş hanelerinin yer alıp almayacağını ve bu hanelerin İngilizce olarak basılıp basılmayacağını belirtmenizdir. Tamlama Eki Yazılsın ( dır ): Bu alanda da sizden istenen yazı ile toplam alanlarının sonuna dır tamlamasının eklenip eklenmeyeceğini belirtmenizdir. Lira, lira dır gibi. Stok Miktarı Beden Detaylı Dökülsün: Beden veya renk detaylı olarak takip ettiğiniz stokların evrak dökümlerinde, satış miktarı kolonuna stokların toplam satış miktarı ile sonrasında beden ve renk miktarlarının detaylı olarak yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi işaretlemeniz yeterli olacaktır. Miktar, fiyat, tutarda desimal 0 ise yazma: Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmesi durumunda irsaliye fatura, sipariş fişi vb. evraklar dökerken miktar, fiyat ve tutarlarda ki desimal haneleri 0 ise yani ,00 gibi bir rakam ise desimal hanesi dökümde yer almayacak. Aksi durumda yani bu parametre işaretlenmezse desimal hanesi 0 olsa bile dökülecektir. Sayfa Ayarları 38

39 Tanımlamakta olduğunuz evrak formu ile ilgili sayfa ayarlarını bu bölümden yapacaksınız. Sayfa ayarlarının maksimum değerleri 255 ve 90 dır. Bunun anlamı, formunuz üzerinde 255. kolona kadar tanımlama yapabilir ve bunların yazıcı dökümünü alabilirsiniz demektir. Aynı şekilde bir forma 90 satır bilgi yazdırılabilir. Tabii ki bu değerler kullandığınız kağıt ebatları ve yazıcınız ile doğru orantılıdır. Geniş bir yazıcı ve kağıt kullanıyorsanız, programımızın maksimum değeri olan 255 kolona dek tanımlama yapabilirsiniz. Anacak dar bir yazıcıdan döküm alacaksanız, yazıcının basabileceği kolondan fazla bir tanımlama yapmanın anlamı yoktur. Form tanımlamaya başlarken, kullanacağınız kağıt ebatlarına göre kolon sayısını değiştirmeniz, kolon (sayfa) dışına taşan bir tanımlama yapmanızı engelleyecektir. Satır sayısı da aynı mantık ile düşünülmelidir. Örneğin ALT+F ekranına girdiğinizde maksimum kolon sayısı 240 görülüyor. Ancak siz 80 kolonluk bir tanımlama yapacaksınız ve kağıt ebatlarınız ancak 80 kolonu alabiliyor. İşte tanımlamalarınıza başlamadan önce kolon sayısını 80 olarak değiştirirseniz, sayfa dışına taşan bir tanımlama yapmanız da engellenmiş olacaktır. Zira hücresel alanın genişliği girdiğiniz kolon sayısına göre daraltılıp, genişletilecektir. Kolon veya satır sayılarını değiştirdikten sonra uygula butonunu tıklamanız gerekir. Şablon Dosya Adı Ekonomik Seri ürünlerimizde evraklarınızı herhangi bir editör programından tasarımı yapılan formlar üzerine bastırmanız mümkündür. Örneğin firmanızda sipariş fişi, irsaliye ve fatura gibi evrakları matbaadan bastırmak yerine, bu evrakların şekilsel detaylarını herhangi bir editör programı yardımıyla kendiniz çizip, faturalarınızı bu şablon formlar üzerine yazdırmak istiyorsunuz. Faturalarda çıkmasını istediğiniz bilgileri, bunların konumlarını, biraz sonra açıklayacağımız şekilde ALT+F penceresinden belirlediniz. Şimdi ALT+F penceresinden yaptığınız tanımlamalar ile, hazırladığınız şablon dosyanın ilişkilendirilmesi gerekiyor. Başka bir ifade ile, şu an yapmakta olduğunuz form tanımının, hangi şablon dosya üzerine basılacağını belirtmek kalıyor. İşte ALT+F ekranının bu alanına, oluşturduğunuz şablon dosyanın adı girilecektir. Şablon dosyalar ile ilgili unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı, oluşturduğunuz şablon dosyanın uzantısının.sbl olması ve bu dosyanın şirket dizini altında SYSTEM dizinine kaydedilmesidir. Örnek; C:\EKONOMIK\MIKRO\2005_1\SYSTEM\ORNEK.SBL. Yukarıda Ekonomik Seri programlarımızın C sürücüsünde ve EKONOMIK dizini altında yüklü olduğu görülmektedir. Çalıştığımız firma kodu MIKRO, çalışma yılımız ise 2005_1 yani 2005in 1. dönemidir. Şablon dosyamızı da çalıştığımız şirket ve çalışma yılının altında bulunan SYSTEM dizinine uzantısı.sbl olarak kaydettik. ORNEK.SBL dosyamızı ve ALT+F penceresinden yaptığımız tanımlamaları kullanarak döküm alabilmek için de şablon dosya adı alanına dosyamızın adı olan ORNEK girişini yaptık. Mesaj Dosya Adı: ALT+F Form Hazırla yardım tuşu Ekonomik Seri ürünlerimizin bütün evrak programlarında kullanılabilmektedir. Başka bir ifade ile, programlarımızda yer alan bütün evrak cinsleri için, o evraka özel formlar tanımlanabilmektedir. Form tanımlamaları yaparken, o evrak ile ilgili istenilen bütün detaylar da form üzerine çağırılabilmekte, başka bir ifade ile tanımlanmakta olan form aracılığı ile bastırılabilmektedir. Ancak kullanıcılarımızı tanımlı alanlar ile sınırlamamak için, her bir evrak formuna yazdırılabilecek serbest alanlar oluşturulmuştur. Bunları mesaj olarak adlandırıyoruz. Mesajları hem statik alanlara ayrılan bölümde hem de dinamik alanlara ayrılan bölümde dilediğiniz amaca göre kullanabilirsiniz. Örneğin yazı ile yekün yazdırılırken, yekünün başına bir mesaj atayıp, bu mesaj ile yekünden 39

40 önce yalnız kelimesinin gelmesini sağlayabilirsiniz (Yalnız üçyüz YTL dir gibi). Her bir evrak formu için tanımlanabilecek mesaj sayısı 40 tır. Mesajların konumları ALT+F ekranından belirlenir. İçeriği ise, başka bir ifade ile konumları belirlenen her bir mesaj alanına hangi bilginin geleceği ise, evraklar yazıcıya gönderilirken otomatik olarak gelen mesajlar başlıklı pencereden girilir. Bu pencere yazıcıya her evrak gönderiminde otomatik olarak görüntülenmektedir. Eğer şu anda form tanımlamasını yaptığınız evrakta çıkacak mesajlar çoğunlukla aynı ise, bu mesajları her seferinde tekrar tekrar girmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ilk evrakınızı yazıcıya yollarken çıkacak mesajları girip, daha sonra mesajlarınızı ALT+S tuşları ile kayıt edebilirsiniz. Kayıt işlemi yapılırken mesaj dosyasına bir isim verilmesi istenecektir. Dilerseniz mesaj ismi olarak programınızın otomatik olarak getireceği ismi kullanabilirsiniz. Dilerseniz mesaj dosyası ismini kendiniz girebilirsiniz. Mesaj dosyası kaydedildikten sonra, form düzenleme ekranının bu alanına kaydettiğiniz mesaj dosyasının adını giriniz. Böylece her evrak yazıcıya gönderildiğinde, bu alana girilen mesaj dosyasındaki mesajlar otomatik olarak görüntülenir ve onayladığınız takdirde basılır. Dilerseniz birden fazla mesaj dosyası da hazırlayabilirsiniz. Bu takdirde, evrakınızı yazıcıya gönderirken F9 tuşu ile ilgili mesaj dosyasını programa yüklemeniz gerekir. Evrak Resmi: Bu bölüme evrakınıza ilişkin resim yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken evrak resmi alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde kayıtlı olan evraklarınıza ilişkin resminizi bu bölüme getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan taradığınız evrak resmini anında bu bölüme getirebileceksiniz. Sil seçeneği yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Alt Toplam Seç Evrak form dökümlerinde evrak alt toplamları alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapılmadığı sürece son hareket satırından (dinamik alandan) hemen sonra listelenir (Bkz. Genel Veriler/Alt Toplamlar Sabit Yerde). Eğer alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapıldıysa, hangi alt toplamların listeleneceği ve konumları kullanıcılar tarafından belirlenmelidir. Örneğin evrak ara toplamı, ıskonto yüzde ve/veya tutarları, evrak yekünü gibi alt toplam bilgileri kullanıcılar tarafından seçilir ve konumları belirlenir. Bu buton alt toplamlar sabit yerde tanımlamasının yapılmadığı durumlarda, dinamik alanlardan hemen sonra listelenecek alt toplam bilgilerinin nelerden oluşacağını tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Alt toplam seç butonu tıklandığında, bütün alt toplam bilgileri otomatik olarak seçili durumdadır. Örnek ekranımızda bu toplamların bir kısmı listelenmektedir. Dolayısı ile, eğer yazıcıya dökülecek evrakta bu alt toplamların tümü (tabii ki sadece değer olanları) varsa, dinamik alandan sonra hepsi basılacak demektir. Örneğin fatura evrakının dökümünü alacaksınız ve bu evraka 4 ıskonto, 3 masraf uygulanmış. Bu durumda dinamik alan bilgileri listelendikten hemen sonra, 1. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 2. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 3.ve 4. ıskonto yüzde tutarları ve aynı şekilde 1 den 4 e kadar masraf yüzde ve tutarları basılacak demektir. Ancak siz faturayı bastırırken ıskonto yüzdelerini değil, sadece tutarlarını bastırmak istiyorsunuz. İşte alt toplam seç butonuna bu noktada 40

41 ihtiyacınız olacaktır. Bu butonu tıklayarak, evrak formunun alt toplamlarında çıkmasını istemediğiniz bilgilere ait kutucukları kliklemek suretiyle (kutucuklar kliklendiğinde işareti kalkacaktır) bunları formunuzdan çıkaracaksınız. Alt toplamlar yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirlendikten sonra kayıt butonu tıklanarak kaydedilmelidir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam seç bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam seçimlerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Alt Toplam Değiştir ALT+F ekranının sol tarafında yer alan son buton, alt toplamlarının tanımları üzerinde değişiklik yapmanıza imkan verecektir. Alt toplam tanımları firmadan firmaya farklılık gösterebilir. Örneğin programlarımızda ara toplam olarak ifadeyi siz mal bedeli olarak kullanıyor olabilirsiniz. Veya 2.Iskonto Yüzdesi tanımı sizin için özel cari ıskontosu anlamına geliyor olabilir. İşte form tanımlamaları yaparken sıklılıkla kullandığınız terimleri görmek ve böylece tanımlamalarınızı daha seri bir şekilde yapmak istiyorsanız, bu bölümden alt toplam tanımlarını değiştirebilirsiniz. Alt toplam tanımlarını değiştirebilmek için imleci ilgili satıra getirip yeni girmeniz yeterlidir. geçen tanımı Değiştireceğiniz tanımlar bittikten sonra, bu tanımları kaydetmelisiniz. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan kayıt butonunu tıklamalısınız. Yaptığınız değişiklikler evrak form adı ve.alt uzantısı ile kaydedilecektir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam değiştir bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam değişikliklerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Evet, ALT+F Form Hazırla ekranının sol yarısında yer alan butonları ve seçim yapılabilecek alanları açıklamaya çalıştık. Şimdi ekranın sağ yarısı ile ilgili açıklamalarımıza geçiyoruz. ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşimi ile hücresel bir görünümdedir ve istenirse bu çizgiler kaldırılabilir (Bkz.Sayfa Çizgileri). Ekranın sağ yarısı üç bölüme ayrılmıştır ve bu bölümler koyu gri çizgi ile birbirinden ayırt edilebilir. Dinamik alan tanımlamaları sadece ikinci (ekranın ortasında) bölümde yapılabilir. Statik alanlar ve mesaj alanları her üç bölümde de kullanılabilir. Form tanımlamalarınıza statik alanları seçerek başlayabilirsiniz. Yani hücresel bölgenin birinci ve üçüncü bölümlerini tanımlayarak. Statik alanlar, form üzerinde yer alacak sabit bilgilerdir. Başka bir ifade ile bu alanların konumları belirlenir ve evrakta yer alan hareket satırları ne kadar az veya çok olursa olsun statik alanların konumları değişmez. 41

42 Tanımlandıkları yerlere ilgili bilgiler gelir. Örneğin cari hesap kodu ve adı, evrak numarası, evrak no, gibi. Dinamik alan tanımlamaları statik alanların tam tersidir. Bu alanlara hareket bilgileri gelir ve bu hareket bilgileri değişkendir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz. Bir fatura 3,5, 10 ve 50 stok hareketinden oluşabilir ve bu hareket satırı her seferinde değişkenlik gösterir. Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Şimdi evrak formunuza bir statik alan ekleyelim. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, hücresel bölgenin üst tarafında yer alan Statik Alan Ekle butonunun tıklanmasıdır. Bu buton tıklandığında, 10 karakter genişliğinde bir kutucuk ekranın üst sol tarafına eklenecektir. Şimdi yapmanız gereken işlem, bu alanı form üzerinde yer almasını istediğiniz bölgeye yerleştirmektir. Forma eklenen alanları istenilen yere taşımak için dört yol izleyebilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra mouseun sol tuşunu basılı kalmak kaydıyla alanı istenilen yere sürükleyebilirsiniz. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ok tuşları yardımı ile (aşağı-yukarı-sol ve sağ ok tuşları) alanı istediğiniz yere getirebilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve desimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın formun kaçıncı satır ve kaçıncı kolonundan başlayacağını girebilirsiniz. Satır ve kolon girişleri yapıldıktan sonra uygula butonuna basılarak alan ilgili konumuna yerleştirilebilir. Bunlara ek olarak statik alan ekle butonunu kullanmadan da istediğiniz hücreye statik alan ekleyebilirsiniz. Bunun için imleci statik alanın ekleneceği hücreye götürüp, çift tıklamanız gerekir. Seçtiğiniz statik alan form üzerinde olması gereken yere taşındıktan sonra sıra bu alanın genişliğini tanımlamaya gelecektir. Alanın genişliğini iki şekilde ayarlayabilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra alanın dört tarafında belirecek noktalardan birinin üzerinde tıklayarak bunu sağa doğu çekebilirsiniz. Alan mouseu sürüklediğiniz bölgeye kadar uzayacaktır. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra bir eliniz Shift tuşunda olmak kaydıyla sağa ok tuşuna basarak alanı uzatabilirsiniz. 42

43 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve desimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın genişliğini direkt olarak girebilirsiniz. Genişlik girildikten sonra uygula butonuna basılmalıdır. Seçtiğiniz statik alanın konumu ve genişliği belirlendikten sonra sıra bu alana hangi bilginin basılacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için mouseun sağ tuşu ile ilgili alanı klikleyiniz. Ekranınızda statik alan tanımlarının yer aldığı bir pencere belirecektir. Şimdi konumu ve genişliğini belirlediğiniz alana hangi bilgi gelecek ise, mouseu aşağı ve yukarı hareket ettirerek bu bilgili bulup, imleç üzerinde iken mouseun sağ tuşunu bırakınız. Daha önce statik yazan kutucuğunuzda seçtiğiniz alanın ismi belirecektir. Böylece evrak formumuz için ilk statik alanı tanımlamış olduk. ALT+F ekranında bütün statik, dinamik, db statik, db dinamik ve mesaj alanları aynı mantık ile tanımlanır. Yalnız dinamik alan tanımlanırken Dinamik Alan Ekle butonuna basılır ve dinamik alan ekranın orta bölümünde konumlanır. Aynı şekilde olması gereken konumu, genişliği ve içereceği bilgi seçilir. Mesaj alanları ise Mesaj Ekle butonuna basılarak forma eklenir ve bu alanlar ilk anda birinci statik alan bölümünde yer alır. Eklenen mesaj alanı yukarıda anlatmaya çalıştığımız şekilde olması gereken yere taşınır. Mesaj alanlarına gelecek bilgiler yine mouseun sağ tuşu tıklanarak (Mesaj 1 den Mesaj 40 a kadar) seçilir. Tanımlanmakta olan evrak bastırılırken ekrana gelen mesajlar penceresinden, her bir mesaj tanımına gelecek mesajlar girilir (Bkz. Mesaj Dosyası). Yukarıda örnek bir form dizaynı görülmektedir. Bu önek ekranın birinci bölümü statik alan, ikinci bölümü dinamik alan ve üçüncü bölümü açıklamalarımızdaki gibi yine statik alanlardan oluşmuştur. ALT+H (Sipariş Hazırlama): Sipariş evraklarında ALT+H tuşları, stok siparişlerinizi değişik kriterlere göre otomatik olarak hazırlayabilme imkanı sunmaktadır. Alt+H tuşları ile sipariş hazırlamak için öncelikle standart veya satın alma şartı evrakından olmak üzere 2 kriterden birini seçmelisiniz. Bu tuşlara bastığınızda ekranınızın alt tarafında belirecek olan bu seçenekler aşağıda açıklanmıştır; 1- Standart: Sipariş hazırlamak için standart seçeneğini tercih ettiğinizde, stok siparişleriniz için evraktaki standart bilgiler esas alınacaktır. Ancak sipariş detayları yine bazı kriterler ile belirlenebilecektir. 2- Satın alma şartı evrakından: Bu seçenek tercih edildiğinde, stok siparişleriniz için evrak seri ve sıra numaralarını gireceğiniz satın alma şartındaki bilgiler (örneğin ödeme planı, satın alma fiyatı gibi) geçerli olacak, ancak sipariş detayları yine bazı kriterler ile belirlenebilecektir. 43

44 Evet, şimdi sipariş fişinizin hareket satırlarında iken ALT+H tuşlarına basınız. Ekranınızın alt tarafında yukarıda açıklamaya çalıştığımız seçenekler belirecektir. Bu seçeneklerden ilgili olanını seçiniz. Sipariş hazırlama şekli seçildikten sonra yapılacaklar aşağıda iki ayrı başlık altında açıklanmıştır: Sipariş Hazırlama (Standart) Sipariş fişinden standart seçimini yaptıktan sonra karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Stok tarama kriteri ve filtreleri butonu ve bundan sonraki 4 alana ilişkin açıklamalar için Bkz. Raporlar/Stok Tarama Kriteri ve Filtreleri. Diğer parametreler aşağıda açıklanmıştır. Teslim Tarihi: Bu alana sipariş verilecek stoklarınızı teslim alacağınız tarih girilmelidir. Bu alana gireceğiniz tarih sipariş fişinin teslim tarihi alanına otomatik olarak gelecektir. Verilen Siparişler Değerlendir: ALT+H tuşuyla sipariş fişine gelecek stok miktarları hesaplanırken daha önce o stoktan verilen siparişlerin de değerlemeye katılmasını, başka bir ifade ile verilen siparişlerinizin depolara girişleri yapılmış gibi hesaplama yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Örneğin S01 kodlu stokunuzdan 10 gün önce birim sipariş verilmişti. Bu stokun elinizdeki miktarı Biraz sonra açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçtiğinizi ve S01 kodlu stokunuzun hedef seviyesinin olduğunu kabul edersek, sipariş miktarı daha önceden verdiğiniz 1000 birim de dikkate alınarak, yani bu siparişler işletmeye gelmiş gibi düşünülerek şöyle hesaplanacaktır; Sip. Mik.= ( ) Sip. Mik.= 1000 Eldeki miktar Verilen Sip.Mik. Gördüğünüz gibi S01 kodlu stokun hedef seviyesi olan e ulaşmak için birim sipariş verilmesi gerekiyor. Eğer bu parametre -hayır- seçilmiş olsaydı, bu durumda sipariş verilmesi gereken miktar olacaktı. Çünkü önceden verilen birim sipariş değerlemeye alınmayacaktı. Alınan Siparişler Değerlendir: ALT+H tuşuyla sipariş fişine gelecek stok miktarları hesaplanırken daha önce o stoktan aldığınız siparişlerin de değerlemeye katılmasını, başka bir ifade ile alınan siparişleriniz depolara çıkışları yapılmış gibi hesaplama yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Örneğin S01 kodlu stokunuzdan 10 gün önce birim sipariş alınmıştı. Bu stokun elinizdeki miktarı Biraz sonra açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçtiğinizi ve S01 kodlu stokunuzun hedef seviyesinin olduğunu kabul edersek, sipariş miktarı daha önceden aldığınız 2000 birim de dikkate alınarak, yani bu siparişler işletmeye gelmiş gibi düşünülerek şöyle hesaplanacaktır; Sip. Mik.= ( ) Sip. Mik.= 3000 Eldeki miktar Alınan Sip. Mik. 44

45 Bu örnekte birim alınan sipariş işletmeden çıkmış gibi mevcut stok miktarından düşülmüş, hedef seviyeye ulaşmak için sipariş verilmesi gereken miktar buna göre bulunmuştur. Sipariş Şekli: Bu alanda karşınıza genel ve depo bazında olmak üzere 2 seçenekli bir pencere gelecektir. Sizden islenilen, sipariş miktarları hesaplanırken genel olarak mı yoksa sipariş evrakından seçtiğiniz depo dikkate alınarak mı değerleme yapılacağını belirlemenizdir. Bu seçim, stok seviyeleri depolara göre farklılık gösteren işletmeler için önem taşımakta, otomatik sipariş fişini istenilen depodaki değerleri kullanarak hazırlamayı amaçlamaktadır. Eğer stoklarınızın depo kartları açılmamışsa veya bu kartlara ilgili detay bilgiler girilmemişse, kısacası depo bazında takip yapmıyorsanız sipariş şekli olarak genel seçmeniz daha uygun olur. Bu iki seçeneğe ilişkin detaylar aşağıda verilmiştir; Sipariş şekli depo ise, öncelikle alınan ve verilen siparişler değerlemeye alınsın parametrelerini -evet- seçtiyseniz, bu parametreler ile ilgili hesaplamalarda sadece sipariş evrakından seçtiğiniz depo baz alınır. Daha sonra, aşağıda açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçerseniz, verilecek sipariş miktarı sadece sipariş evrakından girdiğiniz depo için tanımlı olan hedef seviye dikkate alınarak hesaplanacaktır. Sipariş şekli genel ise, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesaplamalar sadece evraktan seçtiğiniz depo bazında değil, bütün depoları kapsayacak şekilde yapılacaktır. Örneğin alınan siparişler değerlendirilsin parametresi -evet- ise, bütün depolar için alınan siparişler toplanacak, bunlar bütün depolardaki stok miktarlarından düşülecektir. Hedef stok seviyesi ise depo kartından girilen miktar değil, ana karttan (stok tanıtım kartı/detaylar penceresi) girilen miktar olarak alınacaktır. Sipariş Hedef Şekli: Bu alanda yapacağınız seçim ile, verilen sipariş fişi evrakınıza otomatik olarak gelecek stok miktarları hesaplanırken, stoklarınızın hedef seviyelerinin mi, satış hızlarının mı dikkate alınacağını belirleyeceksiniz. Sipariş hedef stok hedef seviyesi seçilirse, stok tanıtım kartı veya depo kartlarından girilen hedef seviyeye ulaşmak için gereken miktar sipariş miktarı olarak evraka aktarılacaktır. Hedef seviyeye ulaşmak için gereken stok miktarı hesaplanırken, alınan ve verilen siparişler değerlendirilsin parametrelerinde yaptığınız seçime göre bu siparişler de hesaplamaya dahil edilebilir. Sipariş hedef şekli satış hızı seçilirse, bir alt satırda stoklarınızın satış hızı için baz alınacak süreyi girmeniz gerekir. Hedef Değerleme Süresi: Sipariş evrakınıza otomatik olarak gelecek stok miktarlarının stokların satış hızına göre hesaplanmasını istiyorsanız, bu alanda satış hızı için değerlemeye alınacak süreyi seçmelisiniz. Stoklarınızın satış hızı günlük, haftalık, 15 günlük ve aylık olmak üzere 4 ayrı şekilde değerlendirilebilir. Yukarıda sıraladığımız parametre girişleri tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basınız. Girdiğiniz parametreler doğrultusunda yapılan hesaplamalar ile sipariş verilmesi gereken stoklar kod ve miktarları ile birlikte sipariş evrakına aktarılacaktır. Sipariş Hazırlama (Satın alma şartı evrakından) Verilen sipariş fişini ALT+H tuşları ile ve önceden girilmiş olan satın alma şartı evrakından yararlanarak hazırlayabilirsiniz. Bunun için ALT+H tuşlarına bastığınızda karşınıza gelecek seçeneklerden satın alma şartı evrakından seçimini yapmalısınız. Daha sonra karşınıza parametre girişlerinin yapılacağı ekran gelecektir. Bu ekranın yukarıda açıklamaya çalıştığımız standart ekrandan farkı, sipariş fişi için baz alınacak satın alma şartı evrakının seri 45

46 ve sıra numaraları girmeye imkan vermesidir. Bu alanlara F10 tuşundan yararlanarak satın alma şartı seri ve sıra numaralarını girip, diğer parametreleri de yukarıda açıkladığımız şekilde cevaplandırdıktan sonra F2 tuşuna basınız. İlgili satın alma şartında yer alan stoklar, miktar ve birim fiyatları ile birlikte sipariş fişine taşınacaktır. Sipariş fişini satın alma şartı evrakından hazırlıyorsanız, bu evraktan girilen sorumluluk merkezi, ödeme planı, stok birim fiyatları aynen sipariş fişine aktarılacaktır. Stok miktarları ise parametreler ekranından yaptığınız seçimlere göre hesaplanacaktır. ALT+K (Yazıcıya Dök): ALT+K tuşlarına birlikte basarak, evrakınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, karşınıza yazıcı ayarları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen evrak dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapmanızdır. Şöyle ki, kağıt yönünü (yatay, dikey), kağıt tipini (normal sürekli form, A3, A4 gibi), evrakın renkli olarak basılıp basılmayacağını seçebilirsiniz. Yine bu ekrandan dos modunda döküm alabilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan dos modunda döküm parametresini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında ekranınızın üst bölümündeki görüntü değişecek ve sizden dökümünüz için uygun parametre girişleri yapmanız istenecektir. Yazıcı tanımlaması, evrakınız için çerçeve seçimi bu tanımlamalardan bir kaçıdır. Yazıcı ayarları ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra tamam butonuna basarak dökümünüzü alabilirsiniz. ALT+M (Miktar Toplamı): Fatura, irsaliye vb. evrakların hareket satırları üzerindeyken ALT+M tuşlarına basarak, evraka girilmiş olan stokların toplam miktar, toplam ağırlık ve toplam hacimlerinin ne kadar olduğunu tek bir ekrandan inceleyebilirsiniz. ALT+P (Satın Alma Şartları): Sipariş evraklarında stok kodu girişi yapıldıktan sonra ALT+P tuşlarına basılırsa, o stok için halen geçerli olan satın alma şartı bilgilerinin yer aldığı bir pencere açılacaktır. Bu pencereden stokunuzun ilgili cariden satın alma şartlarının neler olduğunu inceleyebilirsiniz. ALT+R (Evrak Döviz Kuru): Sipariş fişi, irsaliye ve fatura evraklarının döviz cins ve kurlarını görüntüleyebilmek ve günlük kurlar üzerinde sadece ilgili evraka bağlı olarak değişiklik yapabilmek için ALT+R tuşlarını kullanmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan alanlar aşağıda açıklanmıştır; Evrak Döviz Cinsi-Evrak Döviz Kuru: Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın (satıcı firmanın), tanıtım kartından girilen orijinal döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Örneğin X satıcısından gelen bir faturayı giriyorsunuz. Bu satıcı ile olan alış-verişleriniz sürekli DM (Alman Markı) bazında yapılıyor. Dolayısı ile, satıcı tanıtım kartından da döviz cinsi DM olarak seçilmiş. Bu satıcınızın faturasını girerken evrak döviz cinsi DM olacaktır. Evrak döviz kuru da DM nin o günkü kurudur. Eğer evrakınızın ilgili döviz cinsinin günlük kuru üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız, döviz kuru alanına ilgili değeri girebilirsiniz. 46

47 Alternatif Döviz Cinsi-Alternatif Döviz Kuru: Ekonomik Seri ürünlerinde hareket girişleri 3 döviz cinsi ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, MİKKUR dan seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi ve o günkü döviz kuru yer almaktadır (Bkz. MİKKUR/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). ALT+T (Iskonto+Masraf): İrsaliye veya fatura ekranınız üzerinde iken ALT+T tuşlarına birlikte basarsanız, Iskonto ve/veya masraf yüzde (veya tutar) girişleri yapabilirsiniz. Iskonto+Masraf ekranına ilişkin bir örnek aşağıda verilmiştir. Satır Iskontosu Yapacaksanız... Evrak ekranlarından ALT+T tuşları ile ulaşılan ıskonto ve masraf kartı, evrak geneline etki etmektedir. Eğer evraklarda yer alan stok veya stoklar için ayrı oranlarda ıskonto veya masraf uygulanmak isteniyorsa, bu durumda satır ıskontosu yapılmalıdır. Satır ıskontosu, ilgili stok satırında önce ALT+D, sonra ALT+T tuşlarına basılarak ulaşılacak ıskonto kartından yapılır. Bu durumda girilen ıskonto veya masraf oranı, sadece ilgili satırdaki stok tutarına uygulanacaktır. Bunun dışında, ıskonto tipileri ile ilgili aşağıdaki açıklamalarımız hem evrak geneli hem de satır ıskontosu için geçerlidir. Aynı evraka 6 ayrı ıskonto ve 4 ayrı masraf girişi yapabilirsiniz. Iskonto ve masraf hesaplama yöntemleri 4 farklı şekilde yapılmaktadır. Bunlar; Iskonto Tipi: Bu alana gelindiğinde karşınıza ıskonto (veya masraf) uygulama tiplerinden oluşan küçük bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenilen, ilgili satırdaki ıskonto ya da masrafın nasıl hesaplanacağını belirlemenizdir. ıskonto uyulama tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; 1- Brüt Toplamdan Yüzde: Brüt toplam, mal bedeli ile eş anlamlıdır. Yani ıskonto ve vergiler hariç, sadece stok kalemlerinin tutarıdır. Uygulama brüt toplamdan yüzde alarak seçilip ilgili yüzde girişi yapıldıktan sonra, ıskonto yüzdesi brüt toplam (mal bedeli) üzerinden hesaplanır. Örneğin irsaliye (veya fatura) brüt toplamı 5 lira. Bu irsaliye (veya fatura) üzerinden 3 ayrı ıskonto hesaplatılacak (%10,15 ve 20 oranlarında). Her bir ıskonto satırında bu uygulama tipi seçilip yukarıdaki yüzdeler girilirse, bu durumda her 3 ıskonto yüzdesi de 5 lira üzerinden hesaplanır. Önceki Ara Toplamdan Yüzde Alarak: Ara toplam, mal bedelinden ıskontoların düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Uygulama önceki ara toplam üzerinden yüzde alarak seçilip ilgili yüzde girişi yapıldığında, ıskonto veya masraf yüzdesi, ara toplam üzerinden (daha önce uygulanmış ıskonto varsa, bu ıskonto tutarı mal bedelinden düşülür, masraf ve vergiler 47

48 eklenir) ıskonto bulunan değer üzerinden hesaplanır) hesaplanır. 3- Tutar: ıskonto uygulama tipi tutar seçildiğinde imleç yüzde alanında konumlanacak ve yüzde alanına girilecek tutar kadar evrak ara toplamına ıskonto (masraf) uygulanacaktır. Önemli Not! Aşağıda açıklayacağımız Miktar*Tutar, Miktar2*Tutar, Miktar3*Tutar ve Miktar4*Tutar uygulama tipleri, MİKKUR/Sistem/Stok-Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları bölümünden Iskonto kartının girilmesi sureti ile kullanılabilecektir. Başka bir ifade ile, bu uygulama tiplerini direkt olarak evraktan seçerek kullanmanız mümkün değildir. 4- Ana Miktar * Tutar: Evraklardaki stok miktarları üzerinden belirli bir tutar kadar ıskonto yapmak veya masraf uygulamak istiyorsanız, ıskonto uygulama tipi olarak bu seçeneği tercih edip, miktar alanına da miktar başına yapılacak ıskonto (veya masraf) tutarını girebilirsiniz. Örneğin irsaliye veya faturadaki stoklar için, miktar başına 0,01 YTL ıskonto yapmak istiyorsunuz. Evrakta yer alan stok miktarı adet olarak görülüyor. Bu durumda ıskonto tipini seçip miktar alanına da 0,01 değerini girdiğinizde, ilgili stokunuz için; x 0,01 = 200 tutarında ıskonto yapılacaktır. Yani birim stok için 0,01 YTL ıskonto yapılıp, birim stok için bu tutar 200 olacaktır. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız ıskonto tipi stoklarınızın ana birimlerine uygulanacaktır. Uygulama tipi penceresinde miktar ıskontosu (veya masrafı) olarak 3 seçenek daha yer alır. Bunlar; 5- Miktar2 * Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 2. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) ikinci birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Konuyu bir örnek yardımı ile pekiştirmeye çalışalım. Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar2*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da 0,005YTL girdiğinizi düşünelim. S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiş olsun. Şimdi adetin kaç kutuya denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kutuda 10 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 10 = 1500 kutuya denk gelmektedir. 48

49 Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına 0,005-YTL girdiğimizi hatırlayalım) 1500 x 0,005= 7,5 YTL olacaktır. 6- Miktar3*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 3. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) üçüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Miktar2*Tutar açıklamalarımızda verdiğimiz örnekten yararlanırsak; Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar3*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da 0,005.-YTL girdiğinizi düşünelim. S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiş olsun. Şimdi adetin kaç koliye denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kolide 50 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 50 = 300 kutuya denk gelmektedir. Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına 0,005YTL girdiğimizi hatırlayalım) 300 x 0,005 = 1,5 YTL 7- Miktar4*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 4. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) dördüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Iskonto kartına ilk girildiğinde seçebileceğiniz 6 ıskonto tipini açıklamaya çalıştık. Evrakınız için bir ıskonto girişi yaptıktan sonra, ıskonto tiplerini içeren pencereye 2 hesaplama şeklinin daha eklendiğini göreceksiniz. Bunlar; 1. Iskontodan yüzde 1. ıskonto sonrası ara toplamdan yüzde seçenekleridir. Programınız size ikinci bir ıskonto girmeniz durumunda, bu ıskontoyu sadece birinci ıskonto tutarı üzerinden belirli bir yüzde ile veya birinci ıskonto sonrası ara toplamdan belirli bir yüzde ile hesaplatmanıza olanak tanımıştır. Örnek: Ara Toplam: 2,3 1. ıskonto Tutarı: 0,3 1. ıskonto Sonrası Ara Toplam: 2 49

50 Bu verilere göre ikinci ıskontoyu 1. ıskonto tutarı yani 0,3 üzerinden veya 1. ıskontodan sonrası ara toplam yani 2YTL üzerinden hesaplatabilirsiniz. Tabloya eklenen bu 2 seçeneğin dışında, yukarı açıkladığımız 4 ıskonto tipine göre de hesaplama yapabilirsiniz. İkinci ıskonto girildikten sonra ıskonto tipleri penceresine 2 ıskonto tipi daha eklenecektir. Bunlar; 2. ıskontodan yüzde 2. ıskonto sonrası ara toplamdan yüzde Bu seçeneklerden birini tercih ederek, 3. ıskontonuzu 2. ıskontodan yüzde alarak veya 2. ıskonto sonrası ara toplam üzerinden hesaplatabilirsiniz. ıskonto tipleri bu şekilde artarak devam edecektir. Ta ki 6. ıskontoyu girene dek. Yüzde: Yukarıda sıraladığımız ıskonto tiplerine uygun olarak, vermek istediğiniz ıskonto yüzdesini bu kolona girmelisiniz. Tutar: Eğer hesaplatılacak ıskonto direkt tutar girişi ise, bu alana Iskonto tutarını girebilirsiniz. Evet, bir ıskonto satırının nasıl tanımlanacağını yukarıda açıklamaya çalıştık. TAB tuşuna basarak bir alt satıra geçip, -varsa- diğer ıskontolar veya masraflar için de girişlerinize (yüzde veya miktar girişlerinize) devam edebilirsiniz. Eğer ıskonto kartı ile işlemleriniz bitti ise, ESC tuşuna basarak evraka geri dönebilirsiniz. ALT+U (Evrak Oku): ALT+Z tuşları ile dosyaya yazdırılan evrakların tekrar ekrana çağırılabilmesi için ALT+U tuşları kullanılacaktır. Bkz. ALT+Z. ALT+Q ( Satır İptal): ALT+Q tuşlarına basarak, imlecin bulunduğu evrak satırını silebilirsiniz. Satır silme işlemi hiç bir uyarı mesajı verilmeden, direkt olarak yapılır. ALT+V (Vergi Tablosu): İrsaliye veya fatura ekranınız üzerinde iken ALT+V tuşlarına birlikte basarsanız, MİKKUR programınızın SİSTEM/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları ve irsaliye veya fatura üzerinden hesaplanan vergi tutarları görüntülenebilir. ALT+W (Vergi Uygulama): Sipariş evraklarında ALT+W tuşuna bastığınızda vergi uygulama tipi başlıklı bir pencere açılacaktır. Bu pencereden dilediğiniz vergi uygulama tipini (toptan vergi veya perakende vergi) seçerek, stokunuzun bu vergi oranını evrak üzerinde uygulatabilirsiniz. ALT+Z (Evrak Yaz): Evraklar üzerinde ALT+Z tuşlarına basarak, ilgili evrakınızı (irsaliye, fatura vb.) bir dosyaya yazdırabilirsiniz. Daha sonra bu evrakı ALT+U tuşları ile tekrar ekrana çağırmanız mümkündür. Bunun için sadece evrakın yazdırılacağı yol adının ve dosya adının belirlenmesi gerekir. Gerçi ALT+Z tuşlarına basıldığında hem yol adı hem de dosya adı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Eğer evrakın yazdırılacağı yol veya dosya ismini değiştirmek isterseniz, karşınızdaki pencereden gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz. ALT+Z tuşları ile evrakların dosyaya yazdırılması, özellikle aynı tür evrakların sıklıkla işlem görmesi durumunda size kolaylık sağlayacaktır. Örneğin sürekli çalıştığınız bir müşterinize 50

51 haftanın 4-5 günü sevkıyat yapıyorsunuz. Her sefersinde aynı stoklar farklı miktarlarda sevk ediliyor. İşte bu durumda, müşteri firmanıza kesilen bir irsaliyeyi AL+Z tuşları ile dosyaya yazdırıp, daha sonraki işlemlerinizde bu dosyayı çağırarak sadece stok miktarlarını değiştirmeniz mümkündür. Böylece sayfalarca süren irsaliye girişlerinden kurtulmuş olacaksınız. CTRL+B (Barkod Aç/Kapa): Alım-satımlarınızı barkod terminalleriyle yapıyorsanız, irsaliye ve fatura gibi evraklarda bu terminallerin açık/kapalı olma durumlarını Ctrl+B tuşlarıyla kontrol edeceksiniz. Ctrl+C (Stokun Maliyeti): Sipariş fişi, irsaliye ve fatura evraklarının hareket satırlarında, stok kod girişi yapıldıktan sonra Ctrl+C tuşlarına basılırsa, ilgili satırdaki stokun maliyet fiyatı görüntülenecektir. CTRL+D (Depo Durumu Gör): İrsaliye ve fatura evraklarının hareket satırlarında Ctrl+D tuşlarına basıldığında, ilgili satırdaki stokun depo durumunu gösteren bir tabloya ulaşabilirsiniz. Bu tabloda stokunuzun giren, çıkan ve kalan miktarlarını ayrı başlıklar halinde inceleyebileceksiniz. Ctrl+E (Stokun Karlılığı): Sipariş fişi evraklarında kullanılacak olan bu tuş, ilgili satırdaki stokun o evraktaki sipariş fiyatına göre karlılık oranını göstermektedir. Stokun karlılığı hesaplanırken o stok için girilmiş satın alma şartları ve/veya o stoktan verilen sipariş evrakları (bu evraklardaki birim fiyatlar) dikkate alınır. Eğer stokun satın alma şartı ve verilen siparişi yoksa, bu durumda karlılık oranı da yansıtılamayacaktır. Ctrl+F (Tev. Ve Yuv. Değiştir): Faturalarda hesaplanmış tevkifat tutarının ve yapılan yuvarlama miktarının manuel olarak değiştirilmesi gerekirse, Ctrl+F tuşlarına basılarak ilgili alanlara inilip, gerekli değişiklikler yapılabilir. Ctrl+F (Fiyat Güncelleme): Sipariş, irsaliye ve fatura evraklarında, boş bir hareket satırı üzerinde Ctrl+F tuşlarına basılarak, evraktan girilen her bir stokun satış şartındaki fiyatları, satış şartı yoksa stok kartındaki satış fiyatları birim fiyat alanına otomatik olarak atanacak dolayısıyla fiyatlar bu bilgiler doğrultusunda güncellenecektir. Ctrl+G (Kar Oranı Değiştirme): Sipariş fişi evraklarında Ctrl+G tuşlarına basıldığında, kar oranının girileceği bir pencere açılacaktır. Bu pencereden oran girişi yapılıp F2 tuşuna basıldığında, evrakta yer alan bütün stokların birim fiyatları girilen kar oranı kadar artırılacaktır. Bu pencereden eksi değerli giriş de yapabilirsiniz. Bunun için önce eksi (-) tuşuna basmalı, daha sonra kar oranını girmelisiniz. Eksi değerli giriş yapıldığında, evraktaki stokların birim fiyatları girilen oran kadar düşürülecektir. Ctrl+J (Multi Kod Penceresi): Stoklarınızın müşteri ve satıcı firmalarda kullanılan karşı stok kodlarını Stok Yönetimi/Kartlar/Kod Yapısı ve Alternatif Tanıtım/Multi Kod Tanıtımı bölümünden programa tanıtabilirsiniz. Multi stok kodları irsaliye ve fatura evrak formalarında tanımlanarak, bu formalar üzerine de yazdırılabilmektedir. Ctrl+J tuşlarına evrakların hareket satırlarında basıldığında ise, evrakın düzenlenmekte olduğu cari hesaba ilişkin multi stok kodları bir pencere içinde görüntülenebilecektir. 51

52 Ctrl+K (Evrakın Karlılığı): Sipariş evraklarında kullanılacak bu tuş, evraktaki stokların, geçerli olan satın alma şartlarındaki birim fiyatlarını, verilen sipariş evraklarındaki birim fiyatlarını dikkate alarak evrakın karlılık oranını gösterecektir. Ctrl+K (Yekünden Iskonto Oluştur): Yekün; ara toplamdan ıskontoların düşülüp, vergi ve masrafların eklenmesiyle elde edilen tutardır. Buna göre yekün üzerinden de ıskonto yapmak istiyorsanız CTRL+K tuşlarına basmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda, yekün üzerinden uygulanacak Iskonto oranının girileceği bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden ilgili Iskonto oran veya miktarını girdikten sonra, Iskonto kartı (ALT+T) ekranına geçilecektir. Bu ekrandan girdiğiniz Iskonto oran veya miktarını kontrol edip esc tuşuyla evraka geri döndüğünüzde, girdiğiniz oran veya tutarın evrak yekününden düşüldüğünü göreceksiniz. Ctrl+N (Dosyadan Barkod Oku): Ekonomik Seri programlarında, stok bilgilerinin *.txt veya benzeri dosyalarda tutulduğu durumlarda, bu dosyadaki bilgileri fatura, irsaliye, sipariş, stok virman fişi vb. evrakların hareket satırlarına çağırabilme imkanına sahipsiniz. Dolayısıyla stoklarınıza ilişkin hazırlanmış, barkod dosyasındaki bilgiler de ilgili evraklara aktarılabilecektir. Bunun için Ctrl+N yardım tuşları kullanılacaktır. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza parametreler başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda sizden istenen, stokların barkod bilgilerinin bulunduğu pathi ve dosya adını girmenizdir. Dosya adını manuel olarak girebileceğiniz gibi, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp ulaşacağınız ekrandan da girebilirsiniz. İlgili dosyadaki bilgilerin hangi formatta olacağı aynı ekranda belirtilmiştir. Path ve dosya adı girilip enter tuşuna basıldığında stok bilgileri evrak satırlarına aktarılacaktır. Yani bu tekst dosya ile kullanıcılarımız stokların kodu veya barkodunu, miktarını, birim fiyatını, isk1, isk2 bilgilerini evraka aktarabileceklerdir. Şimdi sizlere bu ekran üzerinde gördüğünüz tanımlı barkod okuyucudan oku butonu ile neler yapılacağını açıklamaya çalışalım. Bu buton barkod terminali ile yani (CS1054) barkod okuyucusu ile işlem yapan kullanıcılarımız için işlevsel olup bu terminaller üzerinde kayıtlı olan dosyadan stok bilgilerini okuyup otomatik olarak evraka aktarmalarını sağlamaktadır. Bunun için öncelikle yapılması gereken MİKKUR programının Sistem/Sistem ve Program parametreleri/program başlangıç parametreleri ekranında yer alan Hafızalı barkod okuyucu tipi alanından CS-1504 olarak seçmeleri, sonrasında da bu terminale kayıtlı olan dosyalarla kurulacak iletişimin hızını ve yolunu belirlemeleri gerekmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra terminaldeki dosya bilgileri uygun oldukları evraklara (sayım evrakı, ambar fişi vb.) aktarılabilecektir. CS-1054 hafızalı barkod okuyucusunun kullanımına ilişkin detaylar kuruluş programında verilmiştir. Ctrl+R (Vergi/ÖTV Sıfırla): Fatura veya irsaliye evraklarında Ctrl+R tuşlarına bastığınızda karşınıza vergi sıfırla ve ÖTV sıfırla seçeneklerinden oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada sizden istenen ilgili evrakın hesaplanmış vergi tutarını sıfırlamak için vergi sıfırla hesaplanmış ÖTV tutarını sıfırlamak içinde ÖTV sıfırla butonuna basmanızdır. Ctrl+R (Satın Alma Şartı Çağır): Sipariş fişinin hareket satırlarında Ctrl+R tuşlarına basarsanız, satın alma şartı seri ve sıra numaralarının girileceği bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencereden satın alma şartı seri ve sıra numaraları girildiğinde, ilgili cari firma için girilen satın alma şartı detayları sipariş fişinize aktarılacaktır. Ctrl+V (2-3 Tevkifat Uygula) Ctrl+M (9-1 Tevkifat Uygula)-Shift+Ctrl+V (1-2 Tevkifat Uygula)- Shift+Ctrl+M (1-3 Tevkifat Uygula): Özellikle tekstil ve hurdacılık gibi konularda faaliyet gösteren işletmelerle alım-satım yapıldığında, fatura üzerinden hesaplanan K.D.V. NİN 52

53 2/3 ü (üçte ikisi) bloke edilir (tevkifat olarak ayrılır). Bu ayrılan tutarı alıcı firmalar devlete kendileri öderler. Fatura üzerinden tevkifat hesaplaması K.D.V. NİN 2/3 ü tutarında yapılacaksa Ctrl+V tuşlarına, 9-1 tutarında uygulanacaksa Ctrl+M tuşlarına, 1-2 uygulanacaksa Shift+Ctrl+V, 1-3 uygulanacaksa da Shift+Ctrl+M tuşlarına basılmalıdır. Böylece tevkifat tutarı otomatik olarak hesaplanacaktır. Entegrasyon işlemi yapılırken de, ilgili bedel muhasebe kayıtlarına ayrıca işlenecektir. Bunun için MİKKUR/Muhasebe Parametreleri/Diğer Muhasebe Kodları programından alış ve satış K.D.V. tevkifat muhasebe kodlarının girilmiş olması gerekir. Ctrl+Q (Evrak Döküm Açıklamaları): Evrakınız ile ilgili 10 satırdan oluşan açıklamanızı Ctrl+Q tuşları ile programa girebilirsiniz. Evrak döküm açıklamalarına o evrak için yapılan form tanımlamalarında yer verilmiş ise (ALT+F/Statik Bilgiler Penceresi), bu açıklamaları evrak formu dökümleri ile yazıcıdan da alabilirsiniz. Ctrl+O (Vade Belirle): Fatura evraklarında hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+O tuşlarına basarak, faturadaki yekün için, faturadan seçilen ödeme planına göre otomatik hesaplanan ödeme vade ve tutarlarının görüntülendiği ekrana ulaşabilirsiniz. Kullanıcılarımızın bu ekranda, tutar ve vade değişikliği yapabilmeleri pek tabi ki mümkündür. Eğer yapılan hesaplamalar sonucunda tutarlar küsuratlı olarak oluşmuş ise tüm vadelerdeki küsuratların ilk vade de yada son vade de toplamasını sağlayabilirsiniz. Böylece her vadede küsuratlı ödeme yapmak yerine tek bir vadede küsuratların ödemesini gerçekleştirebilirsiniz. Bu amaca yönelik olarak Ctrl+O (Ödeme Vadeleri) ekranına F3 (Ödeme yuvarlama) yardım tuşumuz eklenmiştir. Bunun için yapılması gereken tek işlem, ödeme vadeleri ekranında F3 tuşuna basmanız ve açılacak pencereden yuvarlama katsayısını ve yuvarlamanın ilk vadeye mi yoksa son vadeye mi ekleneceğini belirtmenizdir. Böylece ödemeler verdiğiniz katsayıya göre yuvarlanacak ve küsuratlardan oluşan toplam seçtiğiniz vadede toplanıp ödenmesi bu vade ile gerçekleştirilecektir. Bu ekranda F5 tuşuna basarak faturada varsa kalan bakiyelerin ilk vadeden sonraki vadelere eşit olarak dağıtılmasını gerçekleştirebilir, F4 tuşuna basarak da imleciniz hangi vade satırında ise kalan bakiyenin sadece ilgili vadedeki tutara eklenmesi sağlayabilirsiniz. Ctrl+L-Ctrl+A (Evrak Kilitle Evrak Kilidi Aç): Ekonomik Seri ürünlerindeki bütün evrak giriş programlarına (irsaliyeler, faturalar, satın alma şartları, çek-senet bordoları vb.) CTRL+L tuşlarıyla evrak kilitleme fonksiyonu getirilmiştir. Bu fonksiyonu çalıştırmak için, kilitlemek istediğiniz evrak ekranınızdayken CTRL+L tuşlarına basmanız yeterlidir. Evrak kilitlendikten sonra, hiç bir kullanıcınız o evrak üzerinde işlem yapamaz. Evrak üzerinde tekrar işlem yapabilmek için CTRL+A tuşlarıyla evrak kilidinin açılması gerekir. Bu tuşlara basıldığında sizden şifre sorulacaktır. Evrak kilidini açan şifre, supervisor (SRV) şifresidir. Bu şifre girildikten sonra evrakınız üzerinde tekrar işlem yapabilirsiniz. Ctrl+S (Sipariş Bilgileri): Sipariş evraklarının hareket satırlarında, stok kodu girildikten sonra Ctrl+S tuşlarına basarsanız, o stokunuzun kartından girilen minimum, sipariş, hedef seviyeleri görüntüleyebilir ve o stokunuzdan beklediğiniz sipariş varsa, bu miktarı da ekrana getirebilirsiniz. Ctrl+T (İrsaliye Tarih Sınırları): İrsaliye veya fatura ödeme planı alanında CTRL+T tuşlarına basarsanız, ödeme planını tarih bazında girebilirsiniz. 53

54 Ctrl+U (Toplu Evrak Dökümü): Ctrl+U tuşlarına birlikte basarak, birden fazla evrakı tek bir hareketle yazıcıya dökebilirsiniz. Örneğin fatura ekranı üzerinde bu tuşlara basarsanız, seri (evrak) numarasını ve ilk-son sıra numaralarını gireceğiniz faturalar art arda yazıcıya dökülecektir. Seri ve sıra numarası girişlerinden sonra F2 tuşuna basarak işlem başlatılmaktadır. Ctrl+Z (Sipariş Onaylama): MİKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Akış Parametrelerine "irsaliye ve faturaya sipariş çağırmada onay kontrolü" tanımlı bir parametre eklenmiştir. Bu parametre -evet- seçildiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; MIKKUR'dan yapılan düzenlemeye göreonay verilmeden sipariş fişleri irsaliye ve fatura evraklarına çağırılamaz demektir. Bu opsiyon evet seçili iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. MIKKUR dan yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisordadır. Tanımlı diğer kullanıcılara sipariş onay yetkisi verebilmek için, MİKKUR/Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Erişim Hakları programına girilmeli, imleç sipariş onay yetkisi verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken F3 tuşuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin "sipariş onayı verebilir" satırı -evet- olarak değiştirilmelidir. Ctrl+X (Son 5 çıkış hareketi): İrsaliye fatura sipariş fişi ve teklifler gibi evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümün Birim fiyatı kolonunda Ctrl+X tuşuna basılırsa, ilgili satırdaki stokun gerçekleştirmiş olduğu son 5 çıkış hareketinin izlenebileceği ekran ile karşılaşılır. Bu tuşlara bastığınızda öncelikle karşınıza, Seçili cari ile ve Tüm cariler ile seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, ilgili satırdaki stokun evraklara girilen cariler ile mi, yoksa tüm cariler ile olan son 5 çıkış hareketini mi görmek istediğinizi seçmenizdir. Bu seçimle birlikte karşınıza gelecek olan pencerede ilgili stokun son beş çıkış hareketi alt alta sıralanacaktır. Tablo da yer alan başlıklar ise; hareketin gerçekleştiği carinin kodu, evrak tarihi, cari döviz cinsi, hareketin miktarı, stokun birim fiyatı, ana döviz cinsine ve alternatif döviz cinsine göre birim fiyatı, ilgili satırdaki stok için uygulanan 1.2.ve 3. ıskonto oranlarına ilişkin değerler ile bu stokların ıskonto tutarı düşülmüş olan net fiyatları olarak ekrana sıralanacaktır. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız F3 tuşu yardımıyla istedikleri hareket satırına ait net fiyatın evrakların birim fiyatı alanına taşınmasını sağlayabileceklerdir. Böylece istedikleri hareket satırına ait net fiyat yeni girmekte oldukları evraka birim fiyat olarak taşınmış olacaktır. Ctrl+W (Son 5 giriş hareketi): İrsaliye fatura sipariş fişi ve teklifler gibi evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümün birim fiyatı kolonunda Ctrl+W tuşuna basılırsa, ilgili satırdaki stokun gerçekleştirmiş olduğu son 5 giriş hareketinin izlenebileceği ekran ile karşılaşılır. Bu tuşlara bastığınızda öncelikle karşınıza, Seçili cari ile ve Tüm cariler ile seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, ilgili satırdaki stokun evraklara girilen cariler ile mi, yoksa tüm cariler ile olan son 5 giriş hareketini mi görmek istediğinizi seçmenizdir. Bu seçimle birlikte karşınıza gelecek olan pencerede ilgili stokun son beş giriş hareketi alt alta sıralanacaktır. Tablo da yer alan başlıklar ise; hareketin gerçekleştiği carinin 54

55 kodu, evrak tarihi, cari döviz cinsi, hareketin miktarı, stokun birim fiyatı, ana döviz cinsine ve alternatif döviz cinsine göre birim fiyatı, ilgili satırdaki stok için uygulanan 1.2.ve 3. ıskonto oranlarına ilişkin değerler ile bu stokların ıskonto tutarı düşülmüş olan net fiyatları olarak ekrana sıralanacaktır. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız F3 tuşu yardımıyla istedikleri hareket satırına ait net fiyatın evrakların birim fiyatı alanına taşınmasını sağlayabileceklerdir. Böylece istedikleri hareket satırına ait net fiyat yeni girmekte oldukları evraka birim fiyat olarak taşınmış olacaktır. Ctrl+P (Barkod Penceresi): İrsaliye, fatura, satın alma talepleri vb. evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümün kodu alanında, Ctrl+P tuşlarına bastığınızda karşınıza stoklarınızın barkod ve isimlerinin yer aldığı bir pencere açılacaktır. Bu pencere yardımıyla sadece barkod numaralarını hatırladığınız stoklarınızı seçebilecek, dolayısıyla evrakınıza aktarabileceksiniz. Ctrl+T (Barkod Kontrolü): Bu yardım tuşu ile stokların irsaliye fatura vb. evraklardan girilen (kodu adı, miktarı vb.) bilgileri ile, barkod okuyucusu tarafından okutulan bilgilerinin kontrolü yapılacaktır. Şimdi bu yardım tuşunun nasıl kullanılacağını açıklamaya çalışalım. Fatura irsaliye vb. evraklardan stoklarınız için hareket girişi yaptıktan sonra, bu evrakların stok kodu yada stok ismi alanında Ctrl+T tuşlarına basın. Karşınıza barkod kontrolü başlıklı bir ekran gelecek ve evraktan girmiş olduğunuz stokların kodu, adı ve miktarlarının otomatik olarak bu ekrana yansıdığını göreceksiniz. Bu ekrana gelen her bir stokun barkodları, barkod okuyucusu tarafından okutuldukça, ilgili stoklar ekranınızda bulunacak ve bu stokun okutulan miktarı ekranınızın "Okutulan miktar" hanesine otomatik olarak yazılacaktır. Yalnız programınız, barkod okuyucusu tarafından okunan miktarların, evraktan girilen miktarlardan fazla olmasına izin vermeyecektir. Bu ekranda olmayan yani evraktan girilmemiş olan herhangi bir stok, barkod okuyucu tarafından okutulduğunda bu ekrana eklenebilecek dolayısıyla evrakınıza yansıtılabilecektir. Stokların barkod okutma işlemi bittiğinde F2 tuşuna basılarak da girilen bilgilerin evrakınıza aktarılma işlemi yapılacaktır. Eğer bu ekran üzerinde ESC tuşuna basılır ise programınız size "Devam, Çıkış, Evraka aktar" seçeneklerinden oluşan bir onay ekranı sunacaktır. Bu seçeneklerden devam butonunu tıklayarak stoklarınızın barkod okutma işlemine devam edebilir, evraka aktar seçeneğini tıklayarak, girdiğiniz stok bilgilerini evrakınıza aktarabilir çıkış butonu ile de barkod kontrolü ekranından çıkıp evrakınıza geri dönebilirsiniz. Dolayısıyla bu seçeneklerden size uygun olanını seçip işleminize devam edebilirsiniz. Ayrıca bu ekranda barkod tanımı yapılmamış herhangi bir stok barkodu okutulduğunda programınız sizi xxx barkodlu stok bulunamadı! şeklinde uyaracak ve giriş yapmanıza izin vermeyecektir. Ctrl+Shift+K (Evrak Kar Analizi): Satış irsaliyesi ya da satış faturasına ilişkin hareket girişlerinizi tamamladıktan sonra CTRL+Shift+K tuşlarına bastığınızda karşınıza evrak kar analizi başlıklı bir ekran gelecektir. Bu aşamada sizden istenen; evrakınıza ait karınızın hesaplamasında, stoklarınızın hangi fiyatlarının (son alış fiyatı, maliyet fiyatı) baz alınacağını ve hesaplamalara KDV tutarının dahil edilip edilmeyeceğini seçmenizdir. Bu seçimle birlikte karşınıza, evraktan girdiğiniz tüm stokların kar durumunu tek tek inceleyeceğiniz ekran gelecektir. Böylece hangi stokla ne kadar kar ettiğinizin değerlendirmesini evrak girişiniz sırasında izleyebileceksiniz. Ayrıca bu ekranda istediğiniz stok satırı üzerinde enter tuşuna basarak ilgili stokun tanıtım kartına ulaşacak ve detaylar penceresindeki kar oranını değiştirebileceksiniz. 55

56 CTRL+SHIFT+K tuşları alış irsaliyesi ve alış faturaları için de geçerlidir. Dolayısıyla kullanıcılarımız bu evrakların hareket satırlarında CTRL+SHIFT+K tuşlarını kullanarak alışını gerçekleştirdikleri stoklar için de kar durumunu inceleyebileceklerdir. Sadece bu evraklarda stokların kar durumları, son satış fiyatları ya da 1. satış fiyatına göre değerlendirilerek sizlere sunulacaktır. F10 (Yardımcı Tablo) ve Shift+F10 (Alternatif Yardımcı Pencere): Stok kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız zamanlarda, kod girişi alanında F10 tuşuna basarsanız, tüm stok kodlarınızın isimleri ile birlikte yer aldığı bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde Aşağı/Yukarı ok veya PgUp/PgDn tuşlarını kullanarak, dilediğiniz stokun üzerine gelip ENTER tuşuna bastığınızda, seçmiş olduğunuz kodu, Stok Kodu alanına taşıyabilirsiniz. Shift+F10 tuşlarına basarak da stoklarınızın sadece barkod ve isimlerinden oluşan yardım ekranına ulaşabilirsiniz. Bu pencerede size, stok seçiminizde alternatif yardımcı ekran görevini görecektir. Eğer cari hesap kodu giriş alanlarında F10 tuşuna basarsanız, bu sefer tüm cari hesaplarınızın isim ve kodlarını içeren bir tablo ile karşılaşacaksınız.. F10 yardım pencerelerinde gördüğünüz Genel işlemler ve Özel işlemler menüleri ile bu ekran üzerinde yer alan butonlarla ilgili açıklamalarımız için MİKKUR programının F10 Yardım pencereleri bölümünden yararlanabilirsiniz. Ctrl+Shift+D (Evrak numarası değiştirme): Ekonomik Seri de, önceden kayıt edilmiş sipariş, fatura, fatura evrakı ile kesinleştirilmemiş irsaliyeler, fiyat değişiklik evrakları, depolar arası sevk fişi vb bir çok evrakın evrak seri numarasını değiştirebilmeniz ve kendi istediğiniz yapıda yeniden düzenleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapılması gereken, hangi evrakın seri numarası değişecek ise ilgili evrakın ekrana çağrılması sonrasında Ctrl+Shift+D tuşlarına basılmasıdır. Bu işlemle birlikte programınız sizden değişikliği gerçekleştirebilmenize yönelik şifre girişi yapmanızı isteyecektir. Bu şifre her kullanıcının programlara giriş şifresidir. Daha sonra ise karşınıza evrakınızın yeni seri numarasını gireceğiniz bir ekran gelecektir. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamlayıp F2 tuşuna bastıktan sonra evrakınıza yeni seri numarasının otomatik olarak yansıdığını göreceksiniz. Bu durumda yapılacak tek işlem evrakın ALT+S tuşları ile yeniden kayıt edilmesidir. Evrak numarası değiştirme işleminin istediğiniz kullanıcılar için aktif ya da pasif olmasını sağlayabilirsiniz. Bu tamamen SRV nin hangi kullanıcıya bu hakkı vereceğine bağlı olarak belirlenmektedir. Bunun için öncelikle Kuruluş menüsü altında yer alan Kullanıcı hak tanımlama programı çalıştırılmalı ve kullanıcı seçimi yapılmalıdır. Sonrasında aynı ekran üzerinde ki Genel hak tanımlamaları butonu tıklanarak evrak numarası değiştirme parametresi isteğinize uygun olacak şekilde işaretlenmelidir. Bu alanın evet olarak işaretlenmesi durumunda ilgili kullanıcınız bu tuşlarla işlem gerçekleştirebilecektir. Aksi durumda bu işlem için yetkisi olmadığı program tarafından bildirilecektir. Ctrl+Shift+T (Taksitli Ödeme Planı ve Fiyata Göre Tekrar Hesaplama): Faturalarda hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+Shift+T tuşlarına basarak, malın fiyat girişine göre taksitli ödeme planı hazırlayabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, fatura hareket girişlerini tamamladıktan sonra evrak üzerinde iken öncelikle Ctrl+Shift+T tuşuna basmaktır. Böylece karşınıza Taksitli Ödeme Planı ve Fiyat Girişi başlıklı bir ekran gelir. Burada vadesini belirlemek istediğiniz ödeme planını ve fiyat cinsini satır sonu butonundan seçerek enter tuşu ile devam etmelisiniz. Bundan sonra Ctrl+O tuşuna basarak, bu girişe göre belirlenen vadeleri ve tutarları Ödeme Vadeleri başlığı altında görebilirsiniz. Böylelikle fatura satırlarında, bu tuş grubuna göre vadenizi belirlemiş olacaksınız. Unutmamanız gereken en önemli nokta, öncelikle MİKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Akış 56

57 Parametrelerinde Fat. Ödeme Listesinde (Ctrl-O) Ödeme Planını Cari Detayından Al parametresi (evet) olarak işaretlemektir. Bu işlemden sonra yukarıda açıkladıklarımız geçerli olacaktır. F8 (Bekleyen siparişler) Bu tuş yardımıyla ile kullanıcılarımız siparişini alacakları yada verecekleri stokların beklemekte olan tüm siparişlerini görüntüleyecek dolayısıyla ilgili stokun talep ve temini için ne miktarda stokun beklemekte olduğunu inceleyebileceklerdir. Çünkü bu tuş ile kullanıcılarımız seçilen stokun sipariş detaylarının en ince ayrıntısına kadar incelendiği Stok sipariş föyü (11930) ekranına ulaşacaklardır. Bunun için yapılması gereken tek işlem sipariş evraklarının hareket girişlerinin yapıldığı bölümde istenilen stok satırı üzerine gelip F8 tuşuna basılmasıdır. Alt+C (Tarih Değiştir): Alt+C tuşları ile yönetim, organizasyon ve föy ekranlarında default olarak gelen ilk-son tarih alanlarını değiştirebilirsiniz. ALT +I (Evrak Resmi): Ekonomik Seri programlarında girmiş olduğunuz fatura, irsaliye sipariş fişi vb. evrakların (örneğin cari firmalarınızdan size gönderilen yada sizin müşteri firmalarınıza kesip dökümünü aldığınız faturaların yada teklif evraklarının) orijinal görüntülerini resim olarak ekleyebilmeniz mümkündür. Bu durumda girişini ve çıkışını yaptığınız tüm evrakları yada evraklar üzerinde yaptığınız her değişikliği ekleyeceğiniz resimlerle belgelendirmiş olacak ve her evrakın resim olarak bir kopyasını oluşturabileceksiniz. Bir anlamda sisteme girilen faturaların, yada teklif evraklarının, eklenen resimlerde ki bilgilere göre düzenlendiğinin yada değiştirildiğinin bilgisi elinizde olacaktır. Evrak resminin en önemli özelliği; bir evrak için birden fazla resim eklenebilmesine imkan tanıması ve her resme ilişkin açıklama yazısının girilmesidir. Böylece; veri tabanında evraklar en son halleri ile saklandığından, bir evrak üzerinde değişiklik yaptığınızda her değişikliği resim olarak saklayıp daha sonra evraklarınızın ilk hallerini görüntüleyebileceksiniz. Dolayısıyla değişikliğin neden yapıldığını en ince detayına kadar öğrenebileceksiniz. Bunun yanı sıra evrakınızın geçtiği tüm aşamalar sisteminize resim olarak kayıt edilecek, bir şekilde evraklarınızın görüntüleri arşivlenmiş olacaktır. Evrak resmi kullanımını bir örnekle açıklamaya çalışalım. Herhangi bir müşterinize 17 Mayıs 2005 tarihinde bir teklif evrakı düzenlediğinizi düşünelim. Evrakınızın ilk halini döküp sonrasında 1. resim olarak sakladığınızı ve açıklama girişi olarak da 17 Mayıs 2005 tarihinde düzenlenen teklif girişi yazdığınızı ve evrakınıza eklediğinizi düşünelim. Daha sonrasında bu teklif evrakı üzerinde, müşterinizle yaptığınız anlaşmaya göre %10 ıskonto uygulayarak evrak bilgilerinizi yenilediğinizi varsayalım. Dolayısıyla ilgili evrakın ilk hali veri tabanından silinecek yeni hali kayıt edilecektir. Daha sonra bu evrakın da dökümünü alıp orijinal görüntüsünü teklif evrakınıza ikinci resim olarak eklediğinizi ve bu resmin açıklamasına da 20 Mayıs 2005 de yenilenen teklif girişi yazdığınızı düşünelim. Böylece teklif evrakınızın ilk hali ve son hali evrakınıza eklediğiniz resimler sayesinde sisteminizde kayıtlı olacaktır. Dolayısıyla siz de, teklif evrakınızın hangi aşamalar sonrasında son halini aldığını görebileceksiniz. İzlenecek yol 1. Evrak resimlerinin görüntülenmesi ve sisteme kayıt edilmesi 57

58 Öncelikle yapılması gereken evraka ilişkin tüm bilgilerin girilmesi ve kaydedilmesidir. Daha sonra evrak tekrar çağırılmalı ve ALT+I (Evrak Resmi) tuşlarına basılarak yada evrakların alt bölümünde yer alan resim butonu tıklanarak resimlerin görüntüleneceği ekrana ulaşılmalıdır. Eğer ilgili evrakların resimleri sisteminizde kayıtlı ise bu resimleri ekranınıza çağırabilir yada tarayıcı yardımıyla tarayarak ekranınızda görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Eğer yeni form dizaynı ile işlem yapıyor iseniz, evrak görüntülerinizi tarama yapmadan BMP ve JPG formatında saklayıp evrakınıza ekleyebilirsiniz. Böylece kullanıcılarımız tarayıcı olmadan da evraklarının resim olarak saklanmasını gerçekleştirebileceklerdir. Bunun için öncelikle Alt+K tuşlarına basıp döküm ekranına ulaşılmalıdır. Daha sonra bu ekranın Gönder başlıklı menüsünden grafik dosyasına alanında size sunulacak seçeneklerden (BMP, JPG) uygun olanı seçilip kaydetmeli ve evraka eklenecek duruma getirilmelidir. Resim ekleme işlemi ise; ekranınızın evrak resmi yok alanında mousenuz sağ tuşuna basıp size sunulacak seçeneklerle yada ekranınızın üst bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılarak gerçekleştirilecektir. Sistemde kayıtlı olan resmin ekranda görüntülenmesi için dosyadan yükle (Load) seçeneği, Tarayıcıdan alınacak resim için Tara seçeneği, Resmin sisteminize yüklenmesi içinde farklı isimle kayıt seçeneği kullanılacaktır. Bu ekranda kopyala (copy), yapıştır (paste) kes seçenekleri kullanılarak da işlem yapılabilir. Bunun yanı sıra resmin boyutu kullanıcının isteğine göre ayarlanabilir, ilgili resim baskı öncesinde görüntülenip incelenebilir, yazıcıdan dökümü alınabilir. 2. Evraklara, resimlerin eklenmesi ve silinmesi Öncelikle belirtmek isteriz ki bu işlem için ekranınızın alt bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılacaktır. Resim ekranda görüntülendikten sonra, resme ilişkin açıklama yazısı ekranınızın açıklama alanına girilip, ekranınızın alt bölümünde yer alan kaydet tuşu tıklanmalıdır. Böylece görüntülediğiniz resmin evrakınıza eklenmesini sağlamış oldunuz. Eğer evrak için eklenen resim ilk resim ise, kaydet işleminden sonra ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:1/1) ifadesi yazılacaktır. Daha sonra evrakta değişiklik yapıldıysa ve bu değişiklikte 2. resim olarak evraka eklenecek ise, bu defa ekranın alt bölümünde yer alan kayıt ekle tuşu tıklanmalıdır. Bu işlem sonrasında da evraka eklenecek resim sistemden yada tarayıcıdan taranarak öncelikle görüntülenmeli sonrasında tekrar kaydet tuşuna basılarak kayıt edilmelidir. Böylece ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:2/2) ifadesi yazacaktır. Bunun anlamı ilgili evrak için 2 tane resmin eklendiği ve ekranda da 2. resmin görüntüde olduğudur. Bu şekilde evrakınıza birden fazla resim ekleyebilirsiniz. Evrak resmi ekranının alt bölümünde yer alan önceki kayıt, sonraki kayıt tuşlarını tıklayarak ekranınızda görüntülenen resimden bir öncekini yada bir sonraki kayıtlı resmi görüntüleyebilir, kayıt sil tuşunu tıklayarak da ekranda görüntülenen resmi silebilirsiniz. Eğer evraka ilişkin eklenen tüm resimler silinecek ise bu durumda ekranın üst bölümünde yer alan tümünü sil butonu kullanılmalıdır. Evraklardan Muhasebeye Entegrasyon SATIN ALMA yönetiminden yapılan evrak girişleri muhasebeye anında entegre edilebilir. Ancak entegrasyon işlemi için yapılması gerekli bazı tanımlamalar vardır. Bunların neler 58

59 olduğu MİKKUR/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon parametreleri bölümünde geniş bir şekilde açıklanmıştır. Entegre çalışmak için yapılması gerekli tanımlamaların büyük bir çoğunluğu, her yönetimin kartlar menüsünde yer alan programlardan girilmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra evraklar kayıt ederken, muhasebe fiş seçimi başlıklı bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencerede ilgili faturanın muhasebede hangi tarih ve numaralı fiş ile kaydedileceği, bu fişin yevmiye numarası ve fiş tipi yer almaktadır. Sizin yapmanız gereken işlem, sadece F2 tuşuna basarak entegrasyon bilgilerini onaylamaktır. Böylece ilgili fatura veya ambar fişi muhasebedeki ilgili hesaplara işlenmiş olacaktır. Eğer birden fazla evrakı (faturayı) aynı muhasebe fişinde birleştirmek isterseniz, ilgili fişin numara ve tarihini bu ekrandan girebilirsiniz. Eğer MİKKUR/Muhasebe Parametreleri / Entegrasyon Parametreleri bölümünde yer alan entegrasyonda fiş sorulsun mu? alanı -hayır- olarak seçilmişse, o zaman yukarıda sözünü ettiğimiz muhasebe fiş seçimi penceresi ile karşılaşmadan, bilgileriniz direkt olarak entegre edilecektir. Sipariş Evraklar menüsünün bu bölümünden cari firmalara verilecek siparişler için, sipariş fişi düzenlenecektir. Normal Mal Kabul Verilen Sipariş Fişi (022200) Cari firmalara verilecek siparişler için sipariş fişinin girişleri bu bölümden yapılacaktır. Bu durumda programı çalıştırdığınız öncelikle sizden evraka ilişkin genel bilgileri girmeniz istenecektir. Bunların hangi bilgiler olduğu aşağıda detaylı olarak açıklanmıştır. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak numarası girilip ENTER tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1'den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. 59

60 Evrak Tarih: İlgili evrakın bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alan girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin 'de kesilen bir alış faturası 'de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. C/H Kodu: Bu alana, sipariş verilecek cari firmanın (satıcı, müşteri, diğer cari) kodu girilmelidir. Cari firma kodlarını F10 tuşuna basarak veya satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz listeden seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari firma kodu girişinize göre firma ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Döviz: İlgili cari firmaya vereceğiniz siparişe ilişkin döviz cinsi seçimini bu alanda yapacaksınız. Başka bir ifadeyle, sipariş hazırlanıp teslim aldığınızda, sipariş tutarı hangi döviz cinsiyle ödenecek ise, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden ilgili döviz cinsini seçmeniz gerekmektedir. Sorumluluk Merkezi: Siparişin hangi sorumluluk merkezi tarafından (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) verildiği bu alana girilebilir. Bu alana, yanlış yada olmayan bir kayıt girildiğinde programınız sizi sorumluluk merkezi bulunamadı mesajı ile uyaracak ve ilerlemenize izin vermeyecektir. Ödeme Planı: Verilen sipariş karşılığı ödemenin nasıl yapılacağı bu alana girilmelidir. Eğer MİKKUR programında ödeme planları tanımlamışsanız, F10 tuşuna basarak bu ödeme planlarından seçim yapabilirsiniz. Depo: İşletmeniz bünyesinde birden fazla depo tanımlamışsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamanız ile birlikte ilgili depoların bir listesi karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, siparişlerinizi teslim aldığınızda hangi depoya gireceğini seçmenizdir. Depo seçimini yapınız. Satın Almacı: Eğer işletmeniz bünyesindeki satın alma elemanlarınızı programınıza tanıttıysanız, bu alana sipariş veren elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satın alma elemanlarınızın kodları F10 listesinden de seçilebilir. Teslim Türü: Siparişin ne şekilde teslim alınacağına ilişkin teslim türü kodunu bu alana girebilirsiniz. Teslim türleri Stok Yönetimi Teslim türleri tanıtım kartı (11740) programından önceden tanıtılmış olmalıdır. 60

61 Teslim Tarihi: Siparişin ne şekilde teslim alınacağına ilişkin tarih bu alana girebilirsiniz. Bunları Biliyor Musunuz? Evrak genel bilgilerini girildikten sonra, hareket satırlarında ALT+H tuşuna basarak sipariş fişini sipariş seviyelerini dikkate alıp otomatik olarak hazırlatabilirsiniz. Sipariş hazırlama için geniş bilgiler bölüm sonunda verilmiştir. Verilen sipariş fişinizin ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi sıra, siparişi verilen stokları girmeye geldi. Aşağıda bu alanlar açıklanmaktadır. Kodu: Sipariş verilecek stokun kodu bu alana girilmelidir. Stok kodlarını F10 listesinden de seçebilirsiniz. İsmi: Stok kodu girişinize göre stok ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Bunları Biliyor Musunuz? Sipariş fişinin hareket satırlarında, stok kodu girildikten sonra Ctrl+S tuşlarına basarsanız, o stokunuzun kartından girilen minimum seviye, sipariş seviyesi ve hedef seviyeyi görüntüleyebilirsiniz. Ayrıca yine bu tuş yardımı ile, ilgili stoktan daha önce sipariş verilip de işletmeye gelmesi beklenen miktar da görüntülenebilir. Miktar: Kodunu girdiğiniz stoktan verilen sipariş miktarını bu alana girmelisiniz. Birim Fiyat: Kodu girilen stok için satın alma şartı düzenlenmiş ise, satın alma şartındaki brüt fiyat bu alana otomatik olarak gelecektir. Bu stok için satın alma şartı yoksa, stok siparişinin hangi fiyattan verildiğini bu alana kendiniz girmelisiniz. Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanlarının çarpılması ile sipariş tutarı otomatik olarak hesaplanacaktır. Teslim Tarihi: Tutar alanında TAB tuşuna bastığınızda, ekranınızda ki bilgi giriş alanları sola doğru kayacak ve sağ tarafta siparişlerinizi teslim alacağınız tarihin girileceği bir alan belirecektir. Sipariş teslim tarihini bu alana giriniz. Evet, sipariş fişine ilk kalem stokun girişini tamamlamış olduk. Eğer bu fiş ile sipariş verilecek başka stoklarınız varsa, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda girişlerinize devam ediniz. Başka stok girmeyecekseniz, -varsa- sipariş fişi üzerinden ıskonto veya masraf girişi yapmaya başlayabilirsiniz. Bunun için ALT+T tuşlarına 61

62 basmalısınız. Karşınıza ıskonto kartı gelecektir. Iskonto ve masraf girişlerinin nasıl yapılacağına ilişkin açıklamalarımızı evraklar yardım tuşları bölümünde bulabilirsiniz. Sipariş fişi ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır.alt+v tuşlarına bastığınızda ya da mouse ile bu butonu tıklattığınızda, sipariş fişinizde yer alan stoklar üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Hesaplanmış vergi tutarı üzerinde değişlik yapmak gerekirse, vergi alanında ilgili düzeltmeleri yapabilirsiniz. Vergi tablosundan çıkmak için ESC tuşunu kullanacaksınız. Sipariş fişinizin alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan bir takım alanlar vardır Sipariş fişinizin alt tarafında, siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Iskonto %: Evrak geneline ıskonto uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen ıskonto oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır ıskontosu uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan ıskonto oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. Masraf %: Evrak geneline masraf uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen masraf oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır bazında masraf uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan masraf oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. KDV %: Stokların vergi oranlarının, her bir stokun miktarı da dikkate alınarak hesaplanan ortalamasıdır. Ara Toplam: Sipariş fişinde yer alan stokların mal bedelidir. Iskonto: Ara toplama ıskonto yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf: Ara toplama masraf yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam masraf tutarıdır. KDV: Stoklar üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan evrak yekünüdür. Bunları Biliyor Musunuz? Satın alma şartı olmayan stoklarınızdan sipariş verilmesini engellemek için Kuruluş Programının Stok ve Sipariş Parametreleri/Sipariş Karşılanma Parametrelerinden satın alma şartı olmadan sipariş verilemez parametresini -evet- yapmalısınız. Satın alma şartı olan stoklar için sipariş verilirken, sipariş fişine satın alma şartından dolayı otomatik olarak yansıyan bir takım bilgilerin (ödeme planı, birim fiyat, ıskonto, döviz cinsi gibi) fişten değiştirilmesini engelleyebilirsiniz. Bunun için yukarıda değindiğimiz sipariş karşılanma parametreleri bölümünden verilen siparişte satın alma şartları değiştirilemez parametreleri -evet- yapılmalıdır. 62

63 Verilen sipariş fişi ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Sipariş fişinize girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için ALT+S tuşlarını kullanmalısınız. Sipariş Onaylama Nedir? MIKKUR/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde 68. sırada yer alan "irsaliye ve faturaya sipariş çağırmada onay kontrolü" tanımlı bir parametre eklenmiştir. Bu parametre -evet- seçildiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; -MİKKUR'dan yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden sipariş fişleri irsaliye ve fatura evraklarına çağırılamaz demektir. Bu opsiyon evet seçili iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. MIKKUR dan yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir. Onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. ALT+H (Sipariş Hazırlama) ALT+H tuşları, stok siparişlerinizi değişik kriterlere göre otomatik olarak hazırlayabilme imkanı sunmaktadır. Alt+H tuşları ile sipariş hazırlamak için öncelikle evrak genel bilgilerini girmeli, daha sonra hareket satırlarında bu tuşlara basmalı ve standart - satın alma şartı evrakından kriterlerinden birini seçmelisiniz. Ekranınızın alt tarafında belirecek olan bu seçenekler aşağıda açıklanmıştır; 1 Standart: Sipariş hazırlamak için standart seçeneğini tercih ettiğinizde, stok siparişleriniz için evraktaki standart bilgiler esas alınacaktır. Ancak sipariş detayları yine bazı kriterler ile belirlenebilecektir. 2 Satın alma şartı evrakından: Bu seçenek tercih edildiğinde, stok siparişleriniz için evrak seri ve sıra numaralarını gireceğiniz satın alma şartındaki bilgiler (örneğin ödeme planı, satın alma fiyatı gibi) geçerli olacak, ancak sipariş detayları yine bazı kriterler ile belirlenebilecektir. Evet, şimdi sipariş fişinizin hareket satırlarında iken ALT+H tuşlarına basınız. Ekranınızın alt tarafında yukarıda açıklamaya çalıştığımız seçenekler belirecektir. Bu seçeneklerden ilgili olanını seçiniz. Sipariş hazırlama şekli seçildikten sonra yapılacaklar aşağıda iki ayrı başlık altında açıklanmıştır: Sipariş Hazırlama (Standart) Teslim Tarihi: Bu alana sipariş verilecek stoklarınızı teslim alacağınız tarih girilmelidir. Bu alana gireceğiniz tarih sipariş fişinin teslim tarihi alanına otomatik olarak gelecektir. Verilen Siparişler Değerlendir: ALT+H tuşuyla sipariş fişine gelecek stok miktarları hesaplanırken daha önce o stoktan verilen siparişlerin de değerlemeye katılmasını, 63

64 başka bir ifade ile verilen siparişlerinizin depolara girişleri yapılmış gibi hesaplama yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Örneğin S01 kodlu stokunuzdan 10 gün önce birim sipariş verilmişti. Bu stokun elinizdeki miktarı Biraz sonra açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçtiğinizi ve S01 kodlu stokunuzun hedef seviyesinin olduğunu kabul edersek, sipariş miktarı daha önceden verdiğiniz 1000 birim de dikkate alınarak, yani bu siparişler işletmeye gelmiş gibi düşünülerek şöyle hesaplanacaktır; Sip. Mik.= ( ) Sip. Mik.= 1000 Eldeki miktar Verilen Sip.Mik. Gördüğünüz gibi S01 kodlu stokun hedef seviyesi olan 5.000'e ulaşmak için birim sipariş verilmesi gerekiyor. Eğer bu parametre -hayır- seçilmiş olsaydı, bu durumda sipariş verilmesi gereken miktar olacaktı. Çünkü önceden verilen birim sipariş değerlemeye alınmayacaktı. Alınan Siparişler Değerlendir: ALT+H tuşuyla sipariş fişine gelecek stok miktarları hesaplanırken daha önce o stoktan aldığınız siparişlerin de değerlemeye katılmasını, başka bir ifade ile alınan siparişleriniz depolara çıkışları yapılmış gibi hesaplama yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Örneğin S01 kodlu stokunuzdan 10 gün önce birim sipariş alınmıştı. Bu stokun elinizdeki miktarı Biraz sonra açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçtiğinizi ve S01 kodlu stokunuzun hedef seviyesinin olduğunu kabul edersek, sipariş miktarı daha önceden aldığınız 2000 birim de dikkate alınarak, yani bu siparişler işletmeye gelmiş gibi düşünülerek şöyle hesaplanacaktır; Sip. Mik.= ( ) Sip. Mik.= 3000 Eldeki miktar Alınan Sip. Mik. Bu örnekte birim alınan sipariş işletmeden çıkmış gibi mevcut stok miktarından düşülmüş, hedef seviyeye ulaşmak için sipariş verilmesi gereken miktar buna göre bulunmuştur. Sipariş Şekli: Bu alanda karşınıza genel ve depo bazında olmak üzere 2 seçenekli bir pencere gelecektir. Sizden islenilen, sipariş miktarları hesaplanırken genel olarak mı yoksa sipariş evrakından seçtiğiniz depo dikkate alınarak mı değerleme yapılacağını belirlemenizdir. Bu seçim, stok seviyeleri depolara göre farklılık gösteren işletmeler için önem taşımakta, otomatik sipariş fişini istenilen depodaki değerleri kullanarak hazırlamayı amaçlamaktadır. Eğer stoklarınızın depo kartları açılmamışsa veya bu kartlara ilgili detay bilgiler girilmemişse, kısacası depo bazında takip yapmıyorsanız sipariş şekli olarak genel seçmeniz daha uygun olur. Bu iki seçeneğe ilişkin detaylar aşağıda verilmiştir; 64

65 Sipariş şekli depo ise, öncelikle alınan ve verilen siparişler değerlemeye alınsın parametrelerini -evet- seçtiyseniz, bu parametreler ile ilgili hesaplamalarda sadece sipariş evrakından seçtiğiniz depo baz alınır. Daha sonra, aşağıda açıklayacağımız sipariş hedef şekli parametresini stok hedef seviyesinden seçerseniz, verilecek sipariş miktarı sadece sipariş evrakından girdiğiniz depo için tanımlı olan hedef seviye dikkate alınarak hesaplanacaktır. Sipariş şekli genel ise, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesaplamalar sadece evraktan seçtiğiniz depo bazında değil, bütün depoları kapsayacak şekilde yapılacaktır. Örneğin alınan siparişler değerlendirilsin parametresi -evet- ise, bütün depolar için alınan siparişler toplanacak, bunlar bütün depolardaki stok miktarlarından düşülecektir. Hedef stok seviyesi ise depo kartından girilen miktar değil, ana karttan (stok tanıtım kartı/detaylar penceresi) girilen miktar olarak alınacaktır. Sipariş Hedef Şekli: Bu alanda yapacağınız seçim ile, verilen sipariş fişi evrakınıza otomatik olarak gelecek stok miktarları hesaplanırken, stoklarınızın hedef seviyelerinin mi, satış hızlarının mı dikkate alınacağını belirleyeceksiniz. Sipariş hedef stok hedef seviyesi seçilirse, stok tanıtım kartı veya depo kartlarından girilen hedef seviyeye ulaşmak için gereken miktar sipariş miktarı olarak evraka aktarılacaktır. Hedef seviyeye ulaşmak için gereken stok miktarı hesaplanırken, alınan ve verilen siparişler değerlendirilsin parametrelerinde yaptığınız seçime göre bu siparişler de hesaplamaya dahil edilebilir. Sipariş hedef şekli satış hızı seçilirse, bir alt satırda stoklarınızın satış hızı için baz alınacak süreyi girmeniz gerekir. Hedef Değerleme Süresi: Sipariş evrakınıza otomatik olarak gelecek stok miktarlarının stokların satış hızına göre hesaplanmasını istiyorsanız, bu alanda satış hızı için değerlemeye alınacak süreyi seçmelisiniz. Stoklarınızın satış hızı günlük, haftalık, 15 günlük ve aylık olmak üzere 4 ayrı şekilde değerlendirilebilir. Yukarıda sıraladığımız parametre girişleri tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basınız. Girdiğiniz parametreler doğrultusunda yapılan hesaplamalar ile sipariş verilmesi gereken stoklar kod ve miktarları ile birlikte sipariş evrakına aktarılacaktır. Sipariş Hazırlama (Satın alma şartı evrakından) Verilen sipariş fişini ALT+H tuşları ile ve önceden girilmiş olan satın alma şartı evrakından yararlanarak hazırlayabilirsiniz. Bunun için ALT+H tuşlarına bastığınızda karşınıza gelecek seçeneklerden satın alma şartı evrakından seçimini yapmalısınız. Daha sonra karşınıza parametre girişlerinin yapılacağı ekran gelecektir. Bu ekranın yukarıda açıklamaya çalıştığımız standart ekrandan farkı, sipariş fişi için baz alınacak satın alma şartı evrakının seri ve sıra numaraları girmeye imkan vermesidir. Bu alanlara F10 tuşundan yararlanarak satın alma şartı seri ve sıra numaralarını girip, diğer parametreleri de yukarıda açıkladığımız şekilde cevaplandırdıktan sonra F2 tuşuna basınız. İlgili satın alma şartında yer alan stoklar, miktar ve birim fiyatları ile birlikte sipariş fişine taşınacaktır. Sipariş fişini satın alma şartı evrakından hazırlıyorsanız, bu evraktan girilen sorumluluk merkezi, ödeme planı, stok birim fiyatları aynen sipariş fişine aktarılacaktır. Stok miktarları ise parametreler ekranından yaptığınız seçimlere göre hesaplanacaktır. 65

66 İrsaliyeler Evraklar menüsünde yer alan bu seçenek ile, cari firmalarınızın yaptığı sevkıyatlar karşılığında, yine bu firmalardan size gönderilen irsaliyelerinin girişleri yapılacaktır. Başka bir ifade ile, alış irsaliyeleri girilecek ve iade irsaliyeleri düzenlenecektir. Alış İrsaliyeler alt menüsünün ilk seçeneği, alış irsaliyeleridir. Bu seçeneğe girdiğinizde, karşınıza 5 programdan oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile, cari firmalarınızdan toptan ve perakende irsaliyelerin girişleri yapılacaktır. Şimdi bu menüde yer alan programları sıra ile incelemeye başlayalım. Toptan Alış İrsaliyesi (012210) Toptan olarak yapılan stok alımlarınız karşılığında, cari firmalardan (satıcı, müşteri, diğer cari) size gönderilen irsaliyelerin girişleri bu bölümden yapılacaktır. Toptan alış irsaliyesine aşağıdaki bilgileri girmelisiniz. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak numarası girilip ENTER tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1'den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. Evrak Tarih: İlgili evrakın bilgisayara girildiği tarihtir. düzenlendiği tarihse tarihi olarak adlandırılmaktadır. Evrakın belge Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alan girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. 66

67 Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin 'de kesilen bir alış faturası 'de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. C/H Kodu: İrsaliyeyi gönderen cari (satıcı, müşteri, diğer cari) firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Cari kodunu F10 listesinden de seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari firma ismi, cari kodu girişinize göre bu alana otomatik olarak gelecektir. Döviz: Daha önce o cari firma için Cari hesap tanıtım kartı (041110) kartından belirtmiş olduğunuz döviz cinsidir. Bu aynı zamanda hareket döviz cinsidir. Yani irsaliyede yer alacak tutarsal değerler bu döviz cinsiyle değerlendirilir. Sorumluluk Merkezi: Bu irsaliyeyle yapılan satın almanın hangi sorumluluk merkezi tarafından (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) gerçekleştiğini bu alana girebilirsiniz. Kabul Tarihi: Stokların işletmeye kabul edildiği tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihi şeklinde bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer stok kabul tarihi ile bu alanda görünen tarih farklıysa, gerekli düzeltmeyi Gün\Ay\Yıl formatında yapabilirsiniz. Ödeme Planı: Stok alımına ilişkin ödemenin nasıl yapılacağı bu alana girilecektir. Ödeme planı gün bazında girilmelidir. Örneğin bu alımın bedeli 30 gün sonra ödenecekse, yapılacak giriş G30 olmalıdır. Eğer kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Ödeme planları tablosu (91920) bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, F10 tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Depo: İlgili irsaliyeyle teslim aldığınız stokların hangi depoya gireceğiniz bu alanda belirteceksiniz. Satın Almacı: Eğer işletmeniz bünyesindeki satın alma elemanlarınızı programınıza tanıttıysanız, bu alana ilgili satın alma işlemini gerçekleştiren elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satın alma elemanlarınızın kodları F10 listesinden de seçilebilir. Satın alma elemanlarınız FİNANS yönetiminin Kartlar/ Personel tanıtım kartı (041430) bölümünden tanımlanmaktadır. Evet, irsaliyenin ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi alımı yapılan stok kalemlerinin girişlerini yapabiliriz. Sipariş Karşılığı İrsaliye Giriliyorsa İrsaliyenizi sipariş karşılığı giriyorsanız, stok kodu alanında F8 tuşuna basarak sipariş fişinizi olduğu gibi irsaliye ekranına taşıyabilirsiniz. Ya da 67

68 F6, F7, F9 tuşlarından birini kullanarak, irsaliyesi girilen siparişi kalem kalem irsaliye ekranına taşıyabilirsiniz. Sipariş karşılığı girilen irsaliyeler için, yukarıda sıralanan tuşlar kullanılmazsa (manuel olarak stok girişi yapılırsa), irsaliyesi girilen stoklar siparişten düşülmez. Yukarıda sıralanan tuşlar kullanıldığında, giriş yapılması gerekli alanlara ilgili bilgiler otomatik olarak atanacak ve size sadece irsaliyenizi kayıt etmek kalacaktır. Eğer kuruluş programınızın Stok-Sipariş Parametreleri/Karşılanma Parametreleri/Sipariş karşılanma parametreleri (093150) bölümünde mal kabulde siparişler otomatik karşılanacak seçeneği -evet- olarak işaretlenmiş ise, yukarıda sıralanan tuşları kullanmaya gerek yoktur. Kodu: Alımı yapılan stokun kodu bu alana girilmelidir. Stok kodunu F10 listesinde de seçebilirsiniz. İsmi: Stok kodu girişinize göre stok ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Miktar: Bu alana işletmenize girişi yapılan stok miktarı girilmelidir. Br.: Stok tanıtım kartından birden fazla birim tanımlamışsanız, ilk girilen birim (ki bu ana birimdir ve tüm giriş-çıkışlar bu birim ile yapılır) bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ilgili stokun birimi değiştirmek isterseniz, miktar alanında F10 tuşuna basarak birim seçimi yapabilirsiniz. Birim değiştirildiğinde, girilen miktar yeni birimin katsayısı ile çarpılarak miktar alanına update edilecektir. Örneğin stoklarınızı hem adet olarak, hem de düzine olarak alıyorsunuz. Stok tanıtım kartında ilk tanımlı olan birim adettir. Dolayısı ile bu sizin ana biriminizdir. İrsaliyeye girilen miktar ana birim olarak değerlendirilir. Eğer o irsaliyede stoklar düzine olarak teslim alınacaksa, miktar girişini yaptıktan sonra F10 tuşuna basmalı ve düzine birimini seçmelisiniz. Bu seçimden sonra, adet olarak girdiğiniz stok miktarı düzineye çevrilecektir (yani miktara 1 girdiyseniz, birim düzine olarak değiştirildiğinde miktar otomatik olarak 12 olacaktır). Bunları Biliyor musunuz? İrsaliyede (ve faturada) stoklarınızın girilen birimden görüntülenmesini istiyorsanız, kuruluş programınızın Sistem/ Sistem ve Program Parametreleri/ Program Akış Parametreleri bölümünden hareketin miktarı girilen birimden görüntülensin parametresini -evet- olarak seçmelisiniz. Bu durumda miktar girilip F10 tuşu ile birim değiştirildiğinde, girilen miktar seçilen birim cinsinden değerlendirilecek, ana birime çevrilmeyecektir. B. Fiyat: Bu alana, ilgili stokun -varsa satın alma şartındaki fiyatı- ya da son alış fiyatı otomatik olarak gelecektir. Eğer stokunuzun alış fiyatı ekranda görünen fiyattan farklıysa, alış fiyatını bu alana kendiniz girebilirsiniz. Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanların çarpılması ile hareket tutarı bu alana otomatik olarak gelecektir. Yani birim fiyatı girildiği anda program tutarı kendisi 68

69 hesaplayacaktır. Dilerseniz birim fiyat girmeden direkt olarak tutar girişi de yapabilirsiniz. Bu durumda programınız girdiğiniz tutarı stok miktarına bölerek birim fiyatı otomatik olarak hesaplar. Toptan alış irsaliyenize ilk kalem stokun girişini tamamlamış olduk. Eğer bu irsaliyeye gireceğiniz başka stoklar varsa, tutarı alanında TAB tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi alımı yapılan diğer stokların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka stok yoksa, irsaliye yekünü üzerinden hesaplanmış ıskontomasraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için mouse göstergesi ile ıskonto ve masraflar butonunu tıklamanız ya da, ALT+T tuşlarına basmanız gerekir. Karşınıza ıskonto kartı ekranı gelecektir. Satır Iskontosu İçin Eğer irsaliyede yer alan stok kalemleri için tek tek ıskonto hesaplanacaksa (satır ıskontosu), bu durumda imleci ıskonto hesaplanacak satırın üzerine getirip, önce ALT+D (Evrak Detayı) tuşlarına, daha sonra ALT+T tuşlarına basmalısınız. Karşınıza yine ıskonto kartı ekranı gelecektir. O satıra ıskonto veya masraf girişleriniz bittiğinde, ESC tuşu ile irsaliye ekranına geri dönünüz. Başka satır ıskontosu girilecekse, yine hesaplamanın yapılacağı stok satırın üzerine gelip yukarıdaki işlemleri tekrarlayınız. Iskonto ve masraf girişlerinin nasıl yapılacağı, evraklar yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. ıskonto ve masraflar tablosuna girişleriniz bittikten sonra ESC tuşuna basarak irsaliye ekranına geri dönünüz. İrsaliye ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. ALT+V tuşlarına bastığınızda ya da mouse ile bu butonu tıklattığınızda, irsaliyenizde yer alan stoklar üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Hesaplanmış vergi tutarı üzerinde değişiklik yapmak gerekirse, vergi alanında ilgili düzeltmeleri yapabilirsiniz. Vergi tablosundan çıkmak için ESC tuşunu kullanacaksınız. İrsaliye ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Iskonto %: Evrak geneline ıskonto uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen ıskonto oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır ıskontosu uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan ıskonto oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. Masraf %: Evrak geneline masraf uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen masraf oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır bazında masraf uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan masraf oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. Vergi %: Stokların vergi oranlarının, her bir stokun miktarı da dikkate alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 69

70 Ara Toplam: Sipariş fişinde yer alan stokların mal bedelidir. Iskonto: Ara toplama ıskonto yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf: Ara toplama masraf yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi: Stoklar üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan evrak yekünüdür. Evet, toptan alış irsaliyesi ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Şimdi irsaliye girişleri ile ilgili olarak birkaç özel notu sizlere aktarmak istiyoruz; Stoklarınızı Beden ve renk Numaralarına Göre Takip Ediyorsanız Firmanız beden ve renk koduna sahip stoklarla çalışan bir firma ise, bu stokların sadece stok kodları ile değil, beden kodları ve renk kodları ile de takip edilebilmesi mümkündür. Bu takip için öncelikle Stok Yönetimi/Kartlar ve Reçeteler/Stok Grup Tanıtım Kartları/ Beden tanıtım kartı (011730) bölümünden beden tanımlamaları ile Renk tanıtım kartı (011270) renk tanımlamalarının yapılmış olması, daha sonra Stok Tanıtım Kartının ana ekranından beden detaylı ve renk detaylı parametreleri -evet- olarak seçilmelidir. Bu ekranda yapılacak en son işlemse ilgili stokların beden kodları ile renk kodlarının ilgili alanlara girilmesidir. Bütün bu tanımlamalardan sonra bedenli ve renk detaylı stoklarınız için ambar fişi, irsaliye, fatura gibi hareket evrakları girilirken, miktar alanına geldiğinizde kırılımlar başlıklı bir pencere açılacak ve hareket gören stoklara ilişkin beden ve renk kırılımlarının girilmesi beklenecektir. Beden ve renk kırılımları girilip kaydedildikten sonra yine bu bazda liste ve raporlar alabileceksiniz. Stoklarınızı Seri Numaralarına Göre Takip Ediyorsanız Firmanız dayanıklı tüketim malları gibi seri numaraları olan stoklarla veya cep telefonları gibi IMEI numaraları olan stoklarla çalışan bir firma ise, bu stokların sadece stok kodları ile değil, cihazlar üzerindeki seri numaraları ile de takip edilmesi de mümkündür. Bu takibin yapılabilmesi için, Stok Tanıtım Kartı/Detaylar Butonu/Detay Takip Şekli parametresinin seri no bazında takip olarak seçilmesi gerekir. Detay takip şekli seri no bazında takip seçilen stoklarınız için ambar fişi, irsaliye, fatura gibi hareket evrakları girilirken, miktar girişi yapıldıktan sonra seri no tablosu başlıklı bir pencere açılacak ve hareket gören stoklara ilişkin seri numaralarını girmeniz beklenecektir. Seri numaraları girilip kaydedildikten sonra yine bu bazda liste ve raporlar alabileceksiniz. 70

71 Bunları biliyor musunuz? Kuruluş programınızın Stok-Sipariş Parametreleri/Karşılanma Parametreleri/Sipariş karşılanma parametreleri (093150) bölümden mal kabul sipariş karşılığı olacak alanı -evet- olarak işaretlenmiş ise, irsaliye veya fatura girişlerinden önce mutlaka sipariş fişi girilmiş olması gerekir. Aksi halde irsaliye veya faturanın kaydına izin verilmeyecektir. Bunları biliyor musunuz? Ayrıca kuruluş programının /Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünde 102. satırda yer alan Seri no takibinde evraklara seri no sonradan girilebilir mi parametresi -evet- olarak işaretlenmiş ise, seri no bazında takip edilen stoklar için irsaliye veya fatura girişlerinde ekrana gelen seri no tablosuna, ilgili stoklar için seri numarası girme zorunluluğu olmayacaktır. Dolayısıyla seri numaraları daha sonra girebilecektir. İrsaliyeniz ile ilgili girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için ALT+S tuşlarını kullanacaksınız. ALT+S tuşları ile kayıt edilmeyen irsaliyenizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Perakende Alış İrsaliyesi (012220) Alış irsaliyeleri menüsünün ikinci programı, perakende alış irsaliyesidir. Bu program ile, perakende olarak mal alımı yaptığınızda, cari firmalar (satıcı müşteri, diğer cari) tarafından size gönderilen irsaliyelerin girişlerini yapacaksınız. Perakende alış irsaliyesinin toptan alış irsaliyesinden görünürde hiç bir farkı yoktur. Giriş yapılacak tüm alanlar toptan alış irsaliyesinde olduğu gibidir. Aralarındaki tek fark, vergilendirmede olmaktadır. Çünkü toptan alımlar ile perakende alımlara uygulanan vergiler farklı olabilir. Zaten stoklarınızı stok tanıtım kartından girerken de, perakende ve toptan olmak üzere 2 çeşit vergi girmeniz gerekmektedir. Dolayısıyla bu irsaliyede stoklarınızın vergileri kartlarından belirttiğiniz perakende vergileri baz alınarak hesaplanacaktır. Diğer tüm girişler toptan alış irsaliyesi evrakında olduğu gibidir. Dolayısıyla programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden evraka ilişkin genel bilgileri girmeniz istenecektir. Yani irsaliyenizin evrak numarası ve tarihini, belge numarası ve tarihini, irsaliyenin hangi cari tarafından size gönderildiğini (satıcı, müşteri, diğer cari), sorumluluk merkezinin kodunu, irsaliyenin kabul tarihini, ödeme planını irsaliye ile 71

72 alınacak stokun hangi depo ile ilgili olduğunu ve irsaliyeden sorumlu olan elemanın kodunu girmeniz beklenecektir. Daha sonrasında hareket girişlerinin yapılacağı bölüme geçilecek ve bu bölümde de irsaliyenin hangi stoklar için düzenlendiği, ne kadar miktarda stok alındığı ve stokların birim fiyatlarının dolayısıyla tutarlarının ne kadar olduğu girilip evrak kaydedilecektir. Perakende alış irsaliyesinde gördüğünüz giriş alanlarına ait daha fazla bilgi için Toptan alış irsaliyesi (012210) evrakına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Alış İadesi İrsaliyeler menüsünde yer alan 2. seçenek alış iadelerdir. Bu bölümde yer alan programlar yardımı ile, toptan ve perakendeirsaliyelerinin iadeleri yapılacaktır. Şimdi bu menüde yer alan programları sıra ile incelemeye başlayalım. Toptan İade Çıkış İrsaliyesi (012310) Bu program ile, toptan olarak yapılan stok alımlarının iadeleri için iade irsaliyesi girilecektir. Başka bir ifade ile, Toptan alış irsaliyesi (012210) ile işletmenize girişi yapılan stokların geri verilmesi söz konusu olduğunda, bu program ile iade irsaliyesi düzenleyeceksiniz. İade irsaliyelerinin girişleri mal kabul irsaliyeleri ile aynıdır. Yani programı çalıştırdığınızda öncelikle yapmanız gereken, iade irsaliyesinin evrak numarası ve tarihini, belge numarası ve tarihi, kime iade yapıldığına ilişkin cari firmaların (satıcı, müşteri, diğer cari) kodu ve adı, iade edilen stokların sevk tarihi, ödeme planı, hangi depodan çıktığı ve satış elemanın kodu evrak genel bilgilerine girilecek alanlardır. Hareket satırlarına ise iade edilen stokların kod, isim, miktar, birim ve birim fiyatları ile tutar bilgileri girilecektir. Eğer mal kabul irsaliyesinde ıskonto uygulanmış ise, iade irsaliyesinde de ıskontoları aynı şekilde hesaplatabilirsiniz. Bu şekilde girişler tamamlandıktan sonra evrak ALT+S tuşları ile kaydedilerek iade işlemi tamamlanmış olur. Perakende İade Çıkış İrsaliyesi (012320) Bu program ile, perakende olarak yapılan stok alımlarının iadeleri için iade irsaliyesi girilecektir. Başka bir ifade ile, Perakende alış irsaliyesi (012220) ile işletmenize girişi yapılan stokların geri verilmesi söz konusu olduğunda, bu program ile iade irsaliyesi düzenleyeceksiniz. İade irsaliyelerinin girişleri mal kabul irsaliyeleri ile aynıdır. İade irsaliyesinin evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, kime iade yapıldığına ilişkin cari firma (satıcı, müşteri, diğer cari) kodu ve adı, iade edilen stokların sevk tarihi, ödeme planı, hangi depodan çıktığı ve satış elemanın kodu evrak genel bilgilerine girilecek alanlardır. Hareket satırlarına ise iade edilen stokların kod, isim, miktar, birim ve birim fiyatları ile tutar bilgileri girilecektir. Eğer mal kabul irsaliyesinde ıskonto uygulanmış ise, iade irsaliyesinde de ıskontoları aynı şekilde hesaplatabilirsiniz. Bu şekilde girişler tamamlandıktan sonra evrak ALT+S tuşları ile kaydedilerek iade işlemi tamamlanmış olur. Faturalar Evraklar bölümünde yer alan bu seçenek ile, açık ve kapalı alış faturalarının girişleri yapılacak, ayrıca iade faturaları düzenlenecektir. Şimdi faturalar menüsünde yer alan programları daha yakından incelemeye başlayalım. 72

73 Açık Hesap Alış Bu bölümde yer alan programlar ile, açık alış faturalarının girişleri yapılacaktır. Açık fatura; alımların vadeli olarak yapıldığı durumlarda düzenlenir. Örneğin, bir mal aldınız ve ödemeyi 25 gün sonra yapacaksınız. Bu durumda cari firmadan size açık fatura gelecektir. Çünkü henüz mal bedelini ödemediniz. Ya da, bir mal aldınız ve karşılığında çek verdiniz. Cari firmadan gelecek fatura yine açık olacaktır. Çünkü, verdiğiniz çek henüz cariniz tarafından tahsil edilmemiştir. İşte, açık alımlarınız için cari firmalardan size gönderilen faturaların girişleri bu bölümden yapılacaktır. Şimdi açık alış faturalarını incelemeye başlayalım. Açık Hesap Toptan Alış Faturası (062110) Açık toptan alış faturası ile ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, açık fatura mantığından kısaca söz etmek istiyoruz. Açık fatura; alımların vadeli olarak yapıldığı durumlarda düzenlenir. Örneğin, bir mal aldınız ve ödemeyi 25 gün sonra yapacaksınız. Bu durumda cari firmadan (satıcı, müşteri, diğer cari) size açık fatura gelecektir. Çünkü henüz mal bedelini ödemediniz. Ya da, bir mal aldınız ve karşılığında çek verdiniz. Cari firmadan (satıcı, müşteri, diğer cari) gelecek fatura yine açık olacaktır. Çünkü, verdiğiniz çek henüz cari firmanız (satıcı, müşteri, diğer cari) tarafından tahsil edilmemiştir. İşte, açık toptan alımlarınız için cari firmalardan size gönderilen faturaların girişleri bu bölümden yapılacaktır. Faturaya aşağıdaki bilgileri girmelisiniz. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak numarası girilip ENTER tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1'den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. Evrak Tarih: İlgili evrakın bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alan girilebilir. Belge numaraları 73

74 maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin 'de kesilen bir alış faturası 'de bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. Cari Kodu: Açık alım yaptığınız ve şu anda faturasını girmekte olduğunuz cari firma kodunu bu alana girmelisiniz. Cari kodlarını F10 listesinde de seçebilirsiniz. Cari İsmi: Cari kodu girişinize göre, ilgili cari ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık faturalarda ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman ödeneceği, yani vadesi gün bazında girilmelidir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra ödeyecekseniz, bu alana G30 girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan G harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp TAB tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Ödeme planları tablosu (91920) bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, F10 tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Bunları Biliyor Musunuz? Faturalarda ödeme planı alanına kullanıcı herhangi bir giriş yapmazsa otomatik olarak peşin ibaresi gelmektedir. Bu açık faturalarda da aynıdır. Eğer açık alış ve satış faturalarında ödeme planının peşin olarak geçilmesini engellemek, başka bir ifade ile ödeme planı girişini zorunlu hale getirmek istiyorsanız Kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden 23. satırda yer alan açık faturalarda ödeme planı peşin geçilemesin parametresi - evet- olarak işaretlenmelidir. Depo: Alımı yapılan stokların hangi depoya girdiği bu alana girilecektir. Yalnız, işletmeniz bünyesinde kullanılan tüm depolarınızı Kuruluş programınızın Sistem/Stok-Sipariş Parametreleri/ Depo ve satış noktaları tanımlama (92200) bölümünden tanımlamış olmanız gerekir. Tanımlı olan depolarınızı satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listesinden de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Faturası girilen stokun, hangi sorumluluk merkezi için veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile satın alındığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri FİNANS Yönetiminin/Kartlar/Sorumluluk merkezleri tanıtım kartı (87500) bölümünden tanımlanmaktadır. Bu alana yanlış yada olmayan bir kayıt girildiğinde programınız sizi sorumluluk merkezi bulunamadı mesajı ile uyaracak ve ilerlemenize izin vermeyecektir. 74

75 Sorumlu: Satın alma işlemini gerçekleştiren elemanınızın kodu bu alana girilmelidir. Satın alma elemanlarınız FİNANS Yönetimi Kartlar/ Personel tanıtım kartı (41430) bölümünden tanımlanmaktadır. Buraya kadar yapmış olduğumuz girişler ile, faturamıza ilişkin genel tanımlamaları bitirmiş oluyoruz. Şimdi faturaya konu olan stokların girişlerine başlayabiliriz. Bunun için aşağıdaki sırayı takip ediniz. Sipariş Karşılığı Fatura Giriliyorsa Faturanızı sipariş karşılığı giriyorsanız, stok kodu alanında F8 tuşuna basarak sipariş fişinizi olduğu gibi fatura ekranına taşıyabilirsiniz. Ya da F6,F7,F9 tuşlarından birini kullanarak, faturası girilen siparişi tek tek de fatura ekranına taşıyabilirsiniz. Sipariş karşılığı girilen faturalar için yukarıda sıralanan tuşlar kullanılmazsa (manuel olarak stok girişi yapılırsa), faturası girilen stoklar siparişten düşülmez. Eğer Kuruluş programının Stok-Sipariş Parametreleri/Sipariş Karşılanma Parametreleri bölümünde mal kabulde siparişler otomatik karşılanacak seçeneği -evet- olarak işaretlenmiş ise, yukarıda sıralanan tuşları kullanmaya gerek yoktur. Sipariş karşılığı alınan stoklar için yine sipariş karşılığı irsaliye girilmişse, o zaman faturanız sipariş fişi değil, irsaliye seçimli olarak da girilebilir (F5 tuşu ile ilgili irsaliye çağırılarak). Bu konu ile ilgili detaylı açıklamalar ilerleyen sayfalarda verilmiştir. Eğer sipariş karşılığı veya irsaliyeden fatura giriyorsanız, aşağıda açıklayacağımız alanlara ilgili fatura bilgileri otomatik olarak gelecektir. Bu durumda sizin yapmanız gereken işlem faturanızı kaydetmektir. Eğer manuel olarak fatura girişi yapacaksanız, bu durumda fatura bilgilerini siz gireceksiniz. Kodu: Alımı yapılan stokun kodu bu alana girilmelidir. Stok kodunu F10 listesinde de seçebilirsiniz. İsmi: Stok kodu girişinize göre stok ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Miktar: Bu alana alımı yapılan stok miktarı girilmelidir. Br.: Stok tanıtım kartından birden fazla birim tanımlamışsanız, ilk girilen birim (ki bu ana birimdir ve tüm giriş-çıkışlar bu birim ile yapılır) bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ilgili stokun birimi değiştirmek isterseniz, miktar alanında F10 tuşuna basarak farklı birim seçebilirsiniz. Birim değiştirildiğinde, girilen miktar, yeni birimin katsayısı ile çarpılarak miktar alanına update edilecektir. Örneğin stoklarınızı hem adet olarak, hem de düzine olarak alıyorsunuz. Stok tanıtım kartında ilk tanımlı olan birim adettir. Dolayısı ile bu sizin ana biriminizdir. Faturaya girilen miktar ana birim olarak değerlendirilir. Eğer o faturada stoklar düzine olarak alınmışsa, miktar girişini yaptıktan sonra F10 tuşuna basmalı ve düzine birimini seçmelisiniz. Bu seçimden sonra, adet olarak girdiğiniz stok miktarı düzineye çevrilecektir (yani miktara 1 girdiyseniz, birim düzine olarak değiştirildiğinde miktar otomatik olarak 12 olacaktır). B. Fiyat: İlgili stokunuzun -varsa- satın alma şartındaki, fiyatı, satın alma şartı yoksa son alış fiyatı bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer alımı yapılan stokun birim fiyatı ile bu alana gelen fiyat farklıysa, yeni alış fiyatı girilmelidir. 75

76 Tutarı: Birim fiyat ve miktar alanların çarpılması ile tutar bu alana otomatik olarak gelecektir. Yani birim fiyatı girildiği anda, program o stokun satış tutarını kendisi hesaplayacaktır. Dilerseniz birim fiyat girmeden direkt olarak tutar girişi yapıp, ilgili stokunuzun birim fiyatını otomatik olarak hesaplatabilirsiniz. Toptan alış faturanıza ilk kalem stokun girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka stoklar varsa, tutarı alanında TAB tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi diğer stokların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka stok yoksa, fatura üzerinden hesaplanacak ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için mouse göstergesi ile ıskonto ve masraflar butonunu tıklamanız ya da, ALT+T tuşlarına basmanız gerekir. Iskonto ve masrafların nasıl girileceği evraklar yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. ıskonto ve masraflar tablosuna girişleriniz bittikten sonra ESC tuşuna basarak irsaliye ekranına geri dönünüz. Fatura ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. ALT+V tuşlarına bastığınızda ya da mouse ile bu butonu tıklattığınızda, faturanızda yer alan stoklar üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Hesaplanmış vergi tutarı üzerinde değişlik yapmak gerekirse, vergi alanında ilgili düzeltmeleri yapabilirsiniz. Vergi tablosundan çıkmak için yine ESC tuşunu kullanacaksınız. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Iskonto %: Evrak geneline ıskonto uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen ıskonto oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır ıskontosu uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan ıskonto oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. Masraf %: Evrak geneline masraf uyguladıysanız, ALT+T ekranından girilen masraf oranlarının toplamı bu alanda yer alacaktır. Satır bazında masraf uyguladıysanız, bu alanda, evrakta yer alan her bir stok için uygulanan masraf oranlarının (miktarlar da dikkate alınarak) alınan ortalama yüzdesi yer alır. KDV%: Stokların vergi oranlarının, her bir stokun miktarı da dikkate alınarak hesaplanan ortalamasıdır. ÖTV %: Evraktan girilen stoklar ÖTV kapsamında ise uygulanan ÖTV oranıdır. Ara Toplam: Faturada yer alan stokların mal bedelidir. Iskonto: Ara toplama ıskonto yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf: Ara toplama masraf yüzdesinin uygulanması ile hesaplanan toplam masraf tutarıdır. KDV: Stoklar üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. ÖTV: Girişini yaptığınız stok ÖTV kapsamında ise hesaplanan ÖTV tutarıdır 76

77 Tevkifat: Özellikle tekstil ve hurdacılık gibi konularda faaliyet gösteren işletmelerle alım-satım yapıldığında, fatura üzerinden hesaplanan K.D.V.'NİN 2/3 'ü (üçte ikisi) bloke edilir (tevkifat olarak ayrılır). Bu ayrılan tutarı alıcı firmalar devlete kendileri öderler. Fatura üzerinden tevkifat hesaplaması Ctrl+V tuşları ile otomatik olarak yapılabilir. Hesaplanan tevkifat tutarı bu alana otomatik olarak gelecektir. Yuvarlama: Fatura yekünü üzerinden yuvarlama yapılmak istenirse, Ctrl+F tuşlarına basılarak bu alana gelinip, ilgili yuvarlama meblağı girilebilir. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf, verginin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Eğer tevkifat uygulanmış ise, bu durumda hesaplanmış vergi tutarının tamamı değil, 1/3'ü yeküne dahil edilir. Çünkü 2/3 tevkifat olarak ayrılmış yani bloke edilmiştir. İrsaliyeden Fatura Girilecekse... Birden fazla irsaliyenin tek bir faturada birleştirilmesi, piyasada sıkça karşılaşılan bir durumdur. Cari firmalarınızdan (satıcınızdan, müşterinizden, diğer cariden) daha önce gönderilen irsaliyelerin faturasını girecekseniz, fatura genel bilgilerini girdikten sonra, stok kodunun girileceği alanda F5 tuşuna basmalısınız. Bu tuşa bastığınızda, karşınıza tarih sınırları başlığı altında bir pencere gelecektir. Şimdi bu pencerede yer alan, başlangıç ve bitiş tarihi alanlarına, faturası kesilecek ilk ve son irsaliyenin tarihini girmelisiniz. Eğer irsaliye seçiminizi sorumluluk merkezlerine göre de sınırlamak istiyor iseniz bu durumda ekranınızın sorumluluk merkezi seç alanını evet olarak belirtip bir sonraki alandan da sorumluluk merkezinizi seçmelisiniz. Böylece, girdiğiniz tarihler arasında seçtiğiniz sorumluluk merkezinden kesilen irsaliyeler ekranınıza gelecektir. Bu ekrandan faturası kesilecek irsaliyeleri seçerek irsaliyeleri fatura ekranına taşıyabilirsiniz. Şimdi yapmanız gereken ekranda gördüğünüz irsaliye satırlarından hangilerini fatura ekranına aktaracak iseniz klavyenizin Ctrl tuşunu basılı tutarak mousenuz yardımıyla ya da klavyenizin ara çubuğunu tıklayarak istediğiniz irsaliye satırlarını tek tek seçmelisiniz. Böylece programınız seçtiğiniz irsaliye satırının başına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi enter tuşuna basarak seçtiğiniz irsaliyeleri fatura evrakına aktarabilirsiniz. Ekranda ki tüm irsaliyeleri fatura ekranına aktarabilmenizde mümkündür. Bunun için yapılması gereken klavyenizin Shift ve Ctrl tuşu ile birlikte end tuşuna basarak seçili duruma getirmeniz ve enter tuşuna basmanızdır. F5 ekranının en önemli özelliği tıpkı föy ve yönetim ekranlarımızda olduğu gibi, listelenen irsaliye evraklarının bağlantılı olduğu diğer evraklara ulaşılabiliyor olması ve stoklara ilişkin bir çok detayın tek bir tıklamayla görüntülenebiliyor olmasıdır. Mouse kullanımını, ekrandaki bilgilerin istenilen başlıklar altında sıralandırılması, listelenen bilgilerin farklı çalışma ortamlarına aktarılması (Excel, Text, Xml, Html), bağlantılı oldukları diğer evraklara (hareket föyü ve yönetim ekranları gibi) ulaşılabiliyor olması bu ekranlar içinde geçerlidir. Ekranın kullanımına ilişkin detaylı bilgiye föy ve yönetim ekranlarımıza ait açıklamalardan yararlanabilirsiniz. 77

78 İrsaliyeler fatura ekranına taşındıktan sonra, fatura üzerinden hesaplanacak ıskonto ve masraf girişlerini yapmaya başlayabilirsiniz. ıskonto ve masrafların nasıl girileceği evraklar yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Tüm giriş ve kontrolleriniz bittikten sonra, ALT+S tuşlarına basarak faturanızı kayıt etmelisiniz. Açık Hesap Perakende Alış Faturası (062120) Bu program ile, perakende olarak mal alımı yaptığınız cari firmalardan size gönderilen açık faturaların girişleri yapılacaktır. Perakende alış faturasının Açık hesap toptan alış faturasından (62110) giriş alanları itibari ile hiç bir farkı yoktur. Aralarındaki tek fark vergilendirmededir. Çünkü toptan alımlar ile perakende alımlara uygulanan vergiler farklı olabilir. Zaten stoklarınızı stok tanıtım kartından girerken de, perakende ve toptan olmak üzere 2 çeşit vergi girmeniz gerekmektedir. Dolayısıyla bu faturada stoklarınızın vergileri kartlarından belirttiğiniz perakende vergileri baz alınarak hesaplanacaktır. Diğer tüm girişler toptan alış faturası evrakında olduğu gibidir. Bundan dolayı bu evrakı detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz, evraktaki giriş alanlarına ait daha fazla bilgi için Açık hesap toptan alış faturası (062110) evrakına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Kapalı Alış Peşin olarak yapılan alımlarınız için, cari firmalardan size gönderilen faturalar bu bölümden girilecektir. Kapalı alış faturalarının, açık faturadan tek bir farkı vardır; kapalı faturada fatura bedelinin hangi kasadan ödeneceği girilmektedir. Çünkü kapalı fatura peşin alımlarda düzenlenir ve fatura bedeli anında ilgili carinin hesabına kaydedilir. Aynı zamanda fatura bedeli anında kasaya da işlenmektedir. Bunun için de fatura bedelinin ödeneceği kasanın girilmesi gerekmektedir. Kasa tanımlamaları ise FİNANS Yönetimi/Kartlar/Kasa Tanıtım Kartı bölümünden yapılmaktadır. Kapalı faturanın açık faturadan farkını böylece belirttikten sonra, bu faturaları açıklamaya geçelim. Kapalı Toptan Alış Faturası (062210) Peşin olarak yapılan alımlarınız için, cari firmalardan size gönderilen faturalar bu bölümden girilecektir. Kapalı alış faturalarının, açık faturadan tek bir farkı vardır; kapalı faturada fatura bedelinin hangi kasadan ödeneceği girilmektedir. Çünkü kapalı fatura peşin alımlarda düzenlenir ve fatura bedeli anında ilgili carinin (satıcı, müşteri, diğer cari) hesabına kaydedilir. Aynı zamanda fatura bedeli anında kasaya da işlenmektedir. Bunun için de fatura bedelinin ödeneceği kasanın girilmesi gerekmektedir. Kasa tanımlamaları ise FİNANS yönetiminin/kartlar/kasa tanıtım kartı (51000) bölümünden yapılmaktadır. Yani bu evrakta ödeme planı seçimi yapılmaz çünkü ödemeler her zaman peşin yapılacağı kabul edildiğinden direk paranın ödeneceği kasa seçimi yapılacaktır. Diğer giriş alanları itibari ile açık toptan alış faturası ile aynıdır. Bu durumda öncelikle evraka ilişkin genel bilgiler girilecektir. Yani evrakın numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, faturanın hangi cariden alındığı, alınan stokun gireceği depo, sorumluluk merkezi, alımdan sorumlu personel ve ödemenin yapılacağı kasanın kodu seçilir ve hareket girişlerinin yapılacağı bölüme geçilir. Bu bölümde de yapmanız gereken ilgili fatura ile alımı yapılan stoku, miktarı, birim fiyatı 78

79 ve tutarı ile belirlemeniz, eğer yapılacak ise ıskonto uygulamanız ve evrakınızı kaydetmenizdir. Evrakta gördüğünüz alanlara ilişkin daha detaylı bilgi almak istiyor iseniz, Açık hesap toptan alış faturası (062110) evrakına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Kapalı Perakende Alış Faturası (062220) Bu program ile, perakende olarak yapılan kapalı alımların faturası girilecektir. Perakende alış faturasının kapalı toptan alış faturasından giriş alanları itibari ile hiç bir farkı yoktur. Aralarındaki tek fark vergilendirmededir. Çünkü toptan alımlar ile perakende alımlara farklı vergiler uygulanabilmektedir. Zaten stoklarınızı tanıtım kartından tanımlarken de, perakende ve toptan vergi olmak üzere ayrı vergi oranları seçebilmeniz mümkün olabilmektedir. Dolayısıyla bu evrak, alışlarını hem peşin hem de perakende vergi oranına göre yapacak olan kullanıcılarımız için tercih edilecektir. Faturadaki giriş alanlarına ait daha fazla detay için diğer fatura evraklarına ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Açık Alış İadesi Bu bölümden, açık hesap alış faturası ile mal aldığınız carilerinize iade faturası keseceksiniz. Örneğin açık toptan alış faturası ile alınan bir malın iade işleminde bu bölümde yer alan Açık Hesap Toptan İade Satış Faturası düzenlenecektir. Perakende alımlarda da Açık Hesap Perakende İade Satış Faturası düzenlenmelidir. Şimdi bunları sırasıyla inceleyelim. Açık Hesap Toptan İade Satış Faturası (063110) Bu bölümden, Açık toptan alış faturası (062110) ile mal aldığınız carilerinize (satıcı, müşteri, diğer cari) iade faturası keseceksiniz. İade faturalarının girişleri alış faturaları ile aynıdır. İade faturasının evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, faturanın kesildiği cari firmanın kodu ve adı, ödeme planı, iade edilen stokların hangi depodan çıkacağı, sorumluluk merkezi kodu ve ilgili personelinizin kodu iade faturasının genel bilgiler bölümüne girilecek bilgilerdendir. Faturanın hareket satırlarına ise, iade edilen stokların kod, isim, miktar, birim fiyat ve tutar bilgileri, alış faturasında ıskonto uygulanmış ise, ıskonto tutarları gibi bilgiler girilecektir. Bu girişlerden sonra fatura ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Açık Hesap perakende iade Satış faturası (063120) Bu bölümden, Açık perakende alış faturası (062120) ile mal aldığınız carilerinize (satıcı, müşteri, diğer cari) iade faturası keseceksiniz. İade faturalarının girişleri alış faturaları ile aynıdır. Bundan dolayı bu faturayı detaylı olarak anlatmak yerine, kullanıcılarımızın başta Açık toptan iade satış faturası (063110) olmak üzere diğer faturalara ait açıklamalarımızdan yararlanmalarını öneriyoruz. Kapalı Alış İadesi Bu bölümden, kapalı alış faturası ile (yani peşin olarak) yapılan alımlarınız için iade faturaları düzenlenecektir. Şimdi bunları açıklayalım. Kapalı Hesap Toptan İade Satış Faturası (063210) 79

80 Bu bölümden, Kapalı toptan alış faturası (062210) ile kapalı olarak mal aldığınız carilerinize (satıcı, müşteri, diğer cari) iade faturası keseceksiniz. İade faturalarının girişleri kapalı alış faturaları ile aynıdır. İade faturasının evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, iade faturasının düzenleneceği cari firmanın kodu ve adı, iade edilen stokların hangi depodan çıkacağı, sorumluluk merkezi kodu, evrakla ilgili personelinizin kodu, iade bedelinin hangi kasaya gireceği evrak genel bilgiler bölümünde tanımlanmalıdır. Faturanın hareket satırlarına ise, iade edilen stokların kod, isim, miktar, birim fiyat ve tutar bilgileri, alış faturasında ıskonto uygulanmış ise, ıskonto tutarları gibi bilgiler girilecektir. Bu girişlerden sonra fatura ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Kapalı Hesap Perakende İade Satış Faturası (063220) Bu bölümden, Kapalı perakende alış faturası (062220) ile mal aldığınız carilerinize (satıcınıza, müşterinize, diğer carinize) iade faturası keseceksiniz. İade faturalarının girişleri kapalı perakende alış faturası ile aynıdır. Yani iade faturasının evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, faturanın kesildiği cari firmanın kodu ve adı, iade edilen stokların hangi depodan çıkacağı, sorumluluk merkezi kodu, ilgili personelinizin kodu ve iade bedelinin hangi kasaya gireceği evrak genel bilgiler bölümünde tanımlanmalıdır. Faturanın hareket satırlarına ise, iade edilen stokların kod, isim, miktar, birim fiyat ve tutar bilgileri, alış faturasında ıskonto uygulanmış ise, ıskonto tutarları gibi bilgiler girilecektir. Bu girişlerden sonra fatura ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Raporlar SATIN ALMA yönetimi ana menüsünde yer alan üçüncü seçenek raporlardır. Bu bölümden, değişik içeriklerde raporlar alacaksınız. Cari Tarama Kriteri ve Filtreleri Rapor parametreleri ekranında ALT+T tuşlarına basıldığında ya da satıcı (veya müşteri) tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, 7 butonun yer aldığı bir ekranla karşılaşacaksınız. Kod Filtreleri Bu ekrandaki ilk buton kod filtreleridir. ALT+K tuşlarına basıldığında ya da bu buton tıklandığında, parametreler ekranındaki bütün sıralama şekli kodlarına ilişkin kriterlerin girileceği başka bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekrandan raporunuz için seçtiğiniz sıralama şekline göre kriterler girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini temsilci kodu seçtiyseniz, bu ekranda temsilci kodu satırına inip, büyük eşit-küçük eşit ve kod yapısı kriterlerini girebilirsiniz. Alan Açıklaması Büyük Küçük Kod Tersi Eşit Eşit Yapısı Temsilci Kodu Tem05 Tem09 (x) 80

81 Yukarıdaki gibi bir giriş yapıldığında, temsilci kodu TEM05 e eşit ve bundan büyük, TEM09 a eşit ve bundan küçük olan satıcı veya müşteriler için ilgili bilgiler listelenir Eğer ekranın son kolonunda yer alan tersi parametresindeki kutucuklar alan kutucuk (evet) olarak işaretlenirse bu durumda girdiğiniz kriterlerin tersi alınır. Yani temsilci kodu TEM05 den küçük olanlar ve TEM09 dan büyük olanlar listelenir. Durum Filtreleri Cari tarama filtreleridir. tıkladığınızda, pencere başlayalım. filtreleri ekranındaki ikinci buton durum ALT+U tuşlarına bastığınızda ya da bu butonu karşınıza durum filtrelerinin tanımlanacağı bir gelecektir. Şimdi bu filtreleri incelemeye Etiket Basılsın: Raporunuzda yer alacak satıcıları (veya müşterileri) tanıtım kartının detay bilgiler penceresinden girilen etiket basılsın parametresine göre sınırlayabilirsiniz. Örneğin bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden -evetseçimini yaparsanız, sadece adres etiketi basılacak olan satıcılarınız (veya müşterileriniz) raporunuzda yer alacaktır. Ödeme Cinsi: Raporunuzu, cari kartların detay bilgiler penceresinden girilen ödeme cinslerine göre sınırlandırabilirsiniz. Örneğin raporunuzda sadece ödeme cinsi haftalık olan veya sadece aylık olan satıcı ( veya müşteri) firmaların yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz ödeme cinsi seçeneklerinden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. Ödeme Tercihi: Raporunuzu, cari kartların detay bilgiler penceresinden girilen ödeme tercihlerine göre sınırlandırabilirsiniz. Örneğin raporunuzda sadece ödeme tercihi nakit olan veya sadece müşteri çeki olan satıcı ( veya müşteri) firmaların yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz ödeme tercihi seçeneklerinden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. Cari Hesap Kilitli: Raporunuzu, cari kartların detay bilgiler penceresinden girilen cari hesap kilitli parametresine göre de sınırlandırabilirsiniz. Örneğin raporunuzda sadece kilitli olan satıcı (veya müşteri) firmaların yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz seçeneklerden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. Firma Hesabı: Raporunuzu, cari kartların detay bilgiler penceresinden girilen firma hesabı parametresine göre de sınırlandırabilirsiniz. Örneğin raporunuzda sadece açık çalışan satıcı (veya müşteri) firmaların yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz seçeneklerinden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. Hareket Tipi: Raporunuzu, cari hesap tanıtım kartından girilen hareket tipi parametresine göre sınırlandırabilirsiniz. Örneğin hareket tipi mal ve hizmet sadece alınır şeklinde olan cari firmaların yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz seçeneklerinden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. 81

82 Cari Tipi: Raporunuzu, cari hesap tanıtım kartından girilen cari tipi parametresine göre sınırlandırabilirsiniz. Örneğin cari tipi müşteri ve satıcı olan carilerin yer almasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyeceğiniz seçeneklerinden ilgili olanlarını klikleyerek seçip, ENTER tuşuna basınız. Durum filtreleri tanımlandıktan sonra esc tuşuyla bir önceki ekrana geri dönebilirsiniz. Genel Kayıt Filtreleri Raporlarınızı cari kartların genel kayıt yapısına göre sınırlandırmak istiyorsanız, stok tarama kriteri ve filtreleri penceresinde ALT+G tuşlarına basmanız ya da genel kayıt filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bildiğiniz gibi Ekonomik serisi ürünlerimizin kart ve evrak girişlerine ilişkin bir takım bilgiler genel kayıt yapısı adıyla saklanmakta ve bu bilgilere ilgili programlardan ALT+G tuşlarına basarak ulaşılmaktadır. Örneğin müşteri kartlarını baz aldığımızda, bu kartın genel kayıt yapısında kayıt no, şube no, kayıt ID, kullanıcı ID, tarih, saat gibi bir çok bilgiye ulaşırsınız. Genel kayıt yapısında hangi bilgilerin tutulduğuna ait açıklamalar MİKKUR/ Ekonomik Seri Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler/F10 Yardım Pencereleri bölümünde verilmiştir. İşte genel kayıt filtreleri butonu yardımıyla, raporunuzda yer alacak müşteri (veya satıcı) firmaların genel kayıt yapılarına göre sınırlandırma imkanı bulacaksınız. Örneğin yaratan kullanıcı alanına yapacağınız girişler, sadece istediğiniz kullanıcılarınız tarafından kartı açılan müşterilerinizin (veya satıcılarınızın) raporda yer almasını sağlayacaktır. Ya da online çalışıyorsanız, şube no alanına gireceğiniz kriterler, istediğiniz şubelerden kartı açılan müşterilerin (veya satıcıların) raporda yer almasını sağlayacaktır. Yardımcı Tablo Filtreleri Ekonomik serisi programların kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (stok kartı, satıcı kartı, sipariş fişi, irsaliye, fatura) bilgi giriş alanlarına kullanıcıların ilaveler yapması mümkündür. Kartlarda direkt olarak ALT+D, evraklarda ise ALT+G genel kayıt yapısı ekranından ALT+D tuşuna basılarak ulaşılan ilave alanlar ekranında, karta veya evraka eklenecek alanlara ilişkin tanımlamalar yapılır, başlıklar girilir daha sonra da bu başlıklara bilgi girişi yapılır. Kartlar ve evraklar üzerinde yapılan bu işlemler direkt olarak görülmez. Sadece ALT+D tuşlarıyla ulaşılacak ekrandan izlenebilir. İşte cari tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, kartlara yukarıda açıklamaya çalıştığımız ilave alan tanımlamalarının yapılması durumunda, bu tanımlamalara göre rapor almayı sağlamaktadır. Örneğin satıcı kartında ALT+D tuşlarına basarak 2 bilgi giriş alanı yarattınız. Bunlar, kuruluş tarihi ve firma sahibi. Daha sonra her bir satıcı firma için kuruluş tarihi ve firma sahibi bilgilerini bu ekrandan girdiniz. İşte raporunuz hazırlanırken bu iki ilave alana göre bir sınırlama yapmak isterseniz yardımcı tablo filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bu buton tıklandığında, stok kartlarında yaratılan ilave alanlar bir pencere içinde ekrana gelecek ve bu alanlar için kriterler girmenize olanak tanınacaktır. Örneğin kuruluş tarihi den büyük olan satıcı firmaları raporunuza dahil edebilirsiniz. Yaz Boz Tahtası Filtreleri Ekonomik serisi programların kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (stok kartı, satıcı kartı, sipariş fişi, irsaliye, fatura) yaptığınız işlem ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü notun girilebileceği yaz-boz tahtası serbest alanları vardır. Kartlarda direkt olarak ALT+Y, evraklarda ise önce ALT+G tuşlarıyla genel kayıt yapısı ekranına geçip, daha sonra ALT+Y tuşlarıyla yaz-boz tahtasına ulaşabilirsiniz. Satıcı (veya müşteri) tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, kartlardaki yaz-boz tahtasındaki notlarınıza göre raporunuzu 82

83 sınırlamanıza olanak tanımaktadır. Satıcı (veya müşteri) tarama kriteri ve filtreleri ekranında AL+Y tuşlarına bastığınızda ya da yaz boz tahtası filtreleri butonunu tıkladığınızda karşınıza aranacak dizin ve tersi kolonlarından oluşan bir ekran gelecektir. Aranacak dizin alanına, raporunuzda yer alacak satıcı (veya müşteri) firmalara ait notları girip, sadece kartında bu notlar olan stokların siparişlerini listeleyebilirsiniz. Filtre Sakla Yukarıda sıraladığımız butonlardan yaptığınız girişler ile ancak bir kez rapor alabilirsiniz. Bu filtreleri tekrar kullanarak rapor alabilmek için, satıcı (veya müşteri) tarama kriteri ve filtreleri ekranındaki filtre sakla butonunu tıklamanız veya ALT+S tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında dosya adının girileceği bir pencere belirecektir. Bu pencereye filtreleriniz hangi isimle saklanacak ise, ilgili dosya ismini girip enter tuşuna basın. Artık bu dosya kullanılarak tanımlı filtreleri tekrar tekrar kullanabilirsiniz. Filtre Yükle Birden fazla rapor filtresi oluşturup, raporlarınızı her seferinde farklı filtrelerden yararlanarak alabilirsiniz. Birer isim verilerek saklanan bu filtrelerden istediğinizi seçmek için filtre yükle butonunu tıklamanız veya ALT+F tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında tıpkı filtre sakla penceresinde olduğu gibi dosya adının girileceği bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden, hangi filtre ile rapor almak istiyorsanız, ilgili filtre için verdiğiniz dosyayı çağırmalısınız. Dosya adlarını F10 tuşuyla da seçebilirsiniz. Satıcı (müşteri) tarama kriteri ve filtreleri butonunun yer aldığı raporlarda aşağıda sıralayacağımız 3 parametre de otomatik olarak yer alır. Şimdi bu parametreleri açıklayalım. Sıralama Şekli: Rapor parametrelerinden yapacağınız ilk seçim sıralama şekli olacaktır. Raporunuzu satıcı (müşteri) firmaların kodlarından başka, bütün tanıtım kodlarına göre sıralama imkanına sahipsiniz. Örneğin kayıt numarası, temsilci kodu, sektör kodu, grup kodu bu sıralama şekillerinden bazılarıdır. Sıralama şeklini seçtikten sonra ışıklı blok bir alt satıra, yani tarama ilk kod alanına gelecektir. Tarama İlk Kod-Son Kod: Raporunuzda yer alacak satıcı firmalarınızı kod veya tanıtım kod sınırları girerek sınırlayabilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini sektör kodu seçtiyseniz, raporunuzda yer alacak satıcı (müşteri) firmaların hangi sektör kodları arasında olacağını belirleyebilirsiniz. Ya da sıralama şeklini temsilci kodu seçtiyseniz, raporunuzu sadece sizin gireceğiniz temsilci koduna sahip olan satıcı (veya müşteri) firmalar için alabilirsiniz. İşte tarama ilk kod ve son kod alanlarına, sıralama şekline bağlı olarak raporunuzda yer alacak stokların ilk ve son kriterleri girilecektir. Bu alanlarda F10 listesinden yararlanabilirsiniz. F10 tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek liste, sıralama şekli seçiminize göre değişecektir. Sıralama şeklini temsilci kodu seçtiyseniz, F10 listesinde temsilci kod ve isimleri yer alacaktır. Sıralama şekli sektör kodu seçilmiş ise, bu sefer F10 listesinde tanımlı olan bütün sektör kod ve isimlerini bulacaksınız. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, raporunuzda yer alacak satıcı (veya müşteri) firmaların tanıtım kodlarına ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini sektör kodu seçtiyseniz, kod yapısına da sektör kodlarına ilişkin kod yapısı girmelisiniz. Kod yapısı ile ilgili geniş açıklamalar ve örnekler MİKKUR/ Ekonomik Seri Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler bölümünde verilmiştir. 83

84 Adat Hesap Ekstresi (044117) Hesap ekstresi; cari firmalarınızın, gireceğiniz tarihler arasındaki tüm hareketlerini stok veya sorumluluk merkezi detayları ile birlikte ana-alternatif-orijinal döviz cinsine göre listelemektedir. Hesap ekstresi parametreleri aşağıda açıklanmıştır. Sıralama Şekli: Raporunuzu cari firmaların kodlarından başka, bütün tanıtım kodlarına göre sıralama imkanına sahipsiniz. Örneğin kayıt numarası, temsilci kodu, sektör kodu, grup kodu bu sıralama şekillerinden bazılarıdır. Sıralama şeklini seçtikten sonra imleç bir alt satıra, yani tarama ilk kod alanına gelecektir. Tarama İlk Kod-Son Kod: Raporunuzda yer alacak carilerinizi kod veya tanıtım kod sınırları girerek sınırlayabilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini sektör kodu seçtiyseniz, raporunuzda yer alacak cari firmaların hangi sektör kodları arasında olacağını belirleyebilirsiniz. Ya da sıralama şeklini temsilci kodu seçtiyseniz, raporunuzu sadece sizin gireceğiniz temsilci koduna sahip olan cari firmalar için alabilirsiniz. İşte tarama ilk kod ve son kod alanlarına, sıralama şekline bağlı olarak raporunuzda yer alacak cari ilk ve son kriterleri girilecektir. Bu alanlarda F10 listesinden yararlanabilirsiniz. F10 tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek liste, sıralama şekli seçiminize göre değişecektir. Sıralama şeklini temsilci kodu seçtiyseniz, F10 listesinde temsilci kod ve isimleri yer alacaktır. Sıralama şekli sektör kodu seçilmiş ise, bu sefer F10 listesinde tanımlı olan bütün sektör kod ve isimlerini bulacaksınız. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, raporunuzda yer alacak cari firmaların tanıtım kodlarına ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini sektör kodu seçtiyseniz, kod yapısına da sektör kodlarına ilişkin kod yapısı girmelisiniz. Veya sıralama şeklini kod olarak seçtiyseniz, kod yapısına cari kodlarına ilişkin kod yapısı girmelisiniz. İlk Tarih-Son Tarih: Ekstrede yer alacak hareketlerin hangi tarih aralığını kapsamasını istiyorsanız, bu alana ilk ve son hareket tarihlerini girebilirsiniz. Döviz Cinsi: Ekstrenin hangi döviz cinsiyle listelenmesini istiyorsanız, bu alanda karşınıza gelecek pencereden döviz cinsini seçiniz. İlk Sorumluluk Merkezi Kodu-İsmi: Cari firmalarınızın hangi sorumluluk merkezinden itibaren olan hareketlerini listelemek istiyorsanız, bu alana ilk sorumluluk merkezinin kodunu girebilirsiniz. Kod giriş yapılınca, sorumluluk merkezinin ismi bir alt satıra otomatik olarak gelecektir. Son Sorumluluk Merkezi Kodu-İsmi: Cari firmalarınızın hangi sorumluluk merkezlerine kadar olan hareketlerini listelemek istiyorsanız, bu alana son sorumluluk merkezinin kodunu girebilirsiniz. Kod giriş yapılınca, sorumluluk merkezinin ismi bir alt satıra otomatik olarak gelecektir. Sorumluluk Merkezi Kod Yapısı: Ekstre için baz alınacak sorumluluk merkezlerini bu merkezlerin kod yapısını girerek de belirleyebilirsiniz. Sorumluluk merkezi kod yapısı bu alana girilmelidir. 84

85 Bordrolar ve Hizmet Faturaları Tek Satır: Finans Yönetiminden girilen tahsilat ve ödeme bordroları ile hizmet faturalarının ekstrede tek satır halinde yer almasını istiyorsanız bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemelisiniz. Bu durumda bir bordro yada hizmet faturası kaç satırdan oluşursa oluşsun, ekstrede tek bir satır halinde ve tutar toplamı olarak yer alacaktır. Bordrolardaki her bir hareket satırını ekstrede ayrı ayrı görebilmek için bu parametre işaretlenmemeli ve alt satırlardaki parametrelerden detay şekillerini belirlemelisiniz. Stok Hareket Detaylı raporlansın: Ekstrenizi stok detaylı olarak yani cari firmalardan alınan stoklara ait kod, isim, miktar, birim fiyat, tutar ve ıskonto-masraf-vergi bilgilerinin de dökümünüzde yer almasını istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemelisiniz. Sorumluluk Merkezi Detaylı: Ekstrenizi sorumluluk merkezi detaylı aldığınızda yani bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlediğinizde, bir cari firmanın hareketleri sorumluk merkezlerine göre ayrı ayrı tablolar halinde listelenir. Daha sonra diğer cari firmalar da bu şekilde listelenir. Sadece Dönem İçi Toplamlar Ve Bakiyesi Raporlansın: Hesap ekstresi dökümleriniz de sadece bakiyesi olan carilerin dökülmesini istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. Nakil Bilgisi Raporlansın: Bu parametrenin işaretlenmesi durumunda, biraz önce girdiğiniz ilk hareket tarihine devreden nakil bilgileri de (borç-alacak ve bakiye olmak üzere) listelenecektir. 85