ANKARA SANAYİ ODASI BANGLADEŞ HALK CUMHURİYETİ ÜLKE NOTU. Araştırma ve Yönlendirme Müdürlüğü

Transkript

1 ANKARA SANAYİ ODASI BANGLADEŞ HALK CUMHURİYETİ ÜLKE NOTU Araştırma ve Yönlendirme Müdürlüğü 15 Şubat 2016

2 İÇİNDEKİLER 1- Ülke Künyesi 2- Bangladeş in Dış Ticareti 3- Türkiye ile Bangladeş Arasındaki Ticari İlişkiler 4- Ekler (Tablolar) 1- Bangladeş in Dış Ticareti 2- Bangladeş in İhracatında Başlıca Ürünler 3- Bangladeş in İthalatında Önemli Ürünler 4- Bangladeş in Ülkeler Bazında İhracatı 5- Bangladeş in Ülkeler Bazında İthalatı 6- Türkiye nin Bangladeş e İhracatında Başlıca Ürünler 7- Türkiye nin Bangladeş den İthalatında Başlıca Ürünler 2

3 1- Ülke Künyesi Başkent Dhaka Resmî dil(ler) Bengali (Bangla) Ulusun Babası Cumhurbaşkanı Devlet Başkanı Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman Md. Abdul Hamid Sheikh Hasina Yüzölçümü km 2 (56,977 mil kare) Nüfus (2014, IMF) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (2014, IMF) - GSYİH (Milyon $) Kişi Başına Düşen (2014, IMF) GSYİH ($) Büyüme Oranı (%) % 6,3 (2014, IMF) Para birimi Taka/Tk. (US$ 1=Tk ) Zaman dilimi GMT+6 saat Başlıca Endüstriler Hazır Giyim, Jüt ve pamuklu tekstiller, çay işleme, kağıt, çimento, kimyasal gübre, hafif mühendislik ürünleri, şeker, yağ rafinerisi, çelik, gemi inşaatı, tuğla üretimi, konut inşaatı, halı üretimi, seramik eşya, ilaç ve eczacılık ürünleri, otobüs-kamyon montajı, radyo-tv-bilgisayar montajı Sivil işgücü ( , 49.5 milyon 15+yaş) Tarım Sektöründe işgücü % 48.4 oranı Sanayi sektöründe işgücü % 24.3 oranı Hizmet sektöründe % 14.2 işgücü oranı Başlıca Maden Doğal gaz, kömür, kireç taşı, seramik kili, silis kumu, sert kaya. Kaynakları Coğrafi Konum Bangladeş, Güneydoğu Asya da yer almaktadır. Ülkenin doğuda, batıda ve kuzeyde Hindistan ile güneyde ise Bengal Körfezi ve çok küçük olmak üzere Myanmar ile sınırı vardır. Bangladeş in yüzölçümü 147,570 kilometrekaredir (56,977 mil kare). Alüvyonlu düzlükleri verimli tarım arazileridir. Topraklarının büyük bölümü üç büyük nehrin (Ganj, Brahmaputra, Meghna) ve beraberinde pek çok nehrin ve kanalın oluşturduğu bir deltadır. Engin yeşil tarlalar kuzeydoğuda 244 metre ve güneydoğuda 610 metre ortalama yükseklikleri olan alçak dağlarla çevrilmiştir. En yüksek nokta Chittagong dağlık bölgesinin güneydoğu ucunda bulunmaktadır. Siyasi ve İdari Yapı Bangladeş Parlamenter demokrasi ile yönetilmektedir. Her beş yılda bir 18 yaş ve üstü tüm vatandaşlar Jatiya Sangsag diye adlandırılan tek meclisli parlamento için seçimlerde oy kullanabilirler. Halen, toplam 345 sandalyesi olan parlamentonun 45 sandalyesi kadınlara ayrılmış olup bunlar diğer seçilmiş 300 üye tarafından seçilir. Başbakan, hükümetin başı olarak, kabineyi kurup devletin günlük işlerini yürütür. Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından resmen atanmış olsa bile, parlamento üyesi olmak zorunda olup, parlamento genelinin güvenini hak etmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanı, parlamento tarafından seçilen devletin başıdır. 3

4 Bangladeş in anayasası, 1972 yılında tanzim edilmiş olup, anayasaya eklenen ondört maddeden oluşur. En yüksek yargı organı Yargıtay dır. Yargıçlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanırlar. Başbakan Sheikh Hasina tarafından yönetilen şimdiki hükümet, Devletin babası Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman ın tasarlamış olduğu gibi yoksulluğu ve istismarı ortadan kaldıracağına dair söz vermektedir. Bangladeş, 2021 yılında 50. Bağımsızlık yıldönümünü kutlamaya hazırlanırken, Vizyon-2021 projesi ile ülkeyi Dijital Bangladeş e ve orta gelirli bir ülkeye dönüştüreceğini taahhüt etmektedir. Nüfus ve İşgücü Yapısı Ülkenin 481 Upizalasında (ilçe) idari işlerin merkezi yönetim yerine yerinden yönetilmesi ve yöneticilerin halk tarafından seçilmesi için yirmi yıllık bir aradan sonra 22 Ocak 2009 tarihinde seçimler yapılmıştır. Bangladeş, dünyadaki nüfus yoğunluğu en yüksek ülkedir yılı nüfusunun 156,9 milyon olduğu tahmin ediliyor. Nüfusun 2030 yılında 220 milyona ulaşmasını bekleniyor. Ayrıca, nüfus artışının çevre kirliliğini artıracağı, su ve gıda kaynakları üzerinde olumsuz etkileri olacağı öngörülüyor. Şehirdeki nüfus artışı toplam nüfus artışının iki katı olup, 2001 yılı nüfus sayımına göre toplam nüfusun % 26 sı şehirlerde yaşamaktadır. Bu oranın 2015 yılında % 30 a ve 2030 yılında % 40 a çıkacağı tahmin edilmektedir yılı tahminine göre 13 milyonluk nüfusu ile en önemli şehir olan başkent Dakka dünyadaki en kalabalık şehirlerden biridir. Yıllık ortalama nüfus artışı % 5 olup, 2020 yılında Dakka nın nüfusunun 23 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Diğer önemli şehirlerden Chittagong, Khulna ve Rajshahi nin de hızlı bir şekilde nüfusunun artacağı öngörülmektedir sayımına göre nüfusun % 90 ı Müslüman, % 9 u Hindu, % 1 i de Budist ve Hıristiyan dır. Önümüzdeki dönemde Bangladeş in çalışma yaşındaki nüfusunun pek çok ülkedeki durumun aksine artış göstereceği tahmin ediliyor. Bu artışın, ekonomik bağımlılığı düşüreceği, istihdamı, tasarrufları, yatırımları ve ekonomik büyümeyi artıracağı öngörülmekle birlikte bu gelişmelerin eğitimin kalitesine bağlı olduğu düşünülmektedir. Eğitim sisteminde gelişmeler olmakla birlikte Bangladeş, döneminde istihdam edilen kişi sayısında artış sağlayacak yeni iş olanakları sunacak bir yapıya sahip görünmemektedir. Bunun sonucu olarak, Bangladeş ve Hindistan arasında gerginliğe neden olan Hindistan nın Tripura, Meghalaya, Assam ve West Bengal şehirlerine Bangladeşlilerin göç etmeye devam edecekleri düşünülüyor. İş imkanlarının sınırlı olması nedeniyle, Bangladeşliler halihazırda kendilerine iş imkanı veren Orta Doğu ülkelerinde de çalışmaya devam edeceklerdir. Bunlara ek olarak, nehir deltasında yer alan Bangladeş artan tuzluluk, sürekli tekrarlayan sel ve erozyonlar nedeniyle ekilebilir tarım alanlarını da kaybetmektedir. Bangladeş in tarım alanlarındaki azalma ülkenin 4

5 Ekonomik Yapı Hindistan a göç vermesini de artırmakta ve dolayısıyla iki ülke arasında gerginliğe neden olmaktadır. Bangladeş ekonomisi, 20 yıldan fazla bir süre içerisinde yardıma bağımlı bir ekonomiden ticarete bağımlı bir ekonomiye dönüşmüştür. Bununla birlikte, Bangladeş in orta gelir düzeyinde bir ülke olabilmesi için gerekli görülen yatırım odaklı büyümeye geçebilmesi henüz başarılamamıştır. Hazır giyim sektörü ve işçi gelirleri ekonominin en dinamik olduğu alanlardır. Bangladeş, ülkenin tek bol kaynağı olan düşük ücretli, emek yoğun iş gücünü iyi bir şekilde kullanmaktadır. Kişi başına ortalama gelir yıllık $ a yaklaşmıştır. Uzmanlar, GSYİH nın % 7 oranında büyümesinin ülkedeki yoksulluğu önemli oranda düşürebileceğini belirtmektedirler. Bu hedefe ulaşmadaki en önemli engel ise tasarruf ve yatırım oranlardaki düşük büyüme hızı olarak görülmektedir. Bangladeş te yurt içi tasarrufların GSYİH ya oranı yaklaşık % 20, yatırımların GSYİH a oranı ise yaklaşık % 25 oranındadır. Son yıllarda, toplam yatırımın % 75 inin inşaat sektörü ile ilgili olduğu ve özel sektörün bu yatırımların 2/3 ünü gerçekleştirdiği görülmektedir. Telekomünikasyon sektöründeki özelleştirmelerin sonucu olarak son yıllarda yabancı sermaye yatırımları artmıştır. Vergi Mevzuatı, Yatırımlara Sağlanan Teşvikler ile Oturma ve Çalışma İzinleri Yurt içi kaynakların düşük kapasitedeki yatırım finansmanı gücü göz önüne alındığında, ülkenin önceliği ihracat odaklı sanayileri teşvik ederek yurt dışı yabancı sermaye çekmeye vermesi gerektiği uzmanlarca belirtilmektedir. Ayrıca, yabancı sermayenin çekilebilmesi için bürokratik engellerin azaltılması ve zarar eden kamu şirketlerinin satılması da önemlidir. Bangladeş dünyada en düşük oranda kişi başına yabancı yatırım çeken ülkelerden biri konumundadır. Ülkedeki vergileri düzenleyen kurum Ulusal Gelir Kurulu dur (National Board of Revenue). Ülkedeki en önemli vergi, kurumlar vergisidir. Hisseleri halka açık olan şirketler için vergi oranı % 37, diğerleri için % 40 dır. Yabancı şirketler için bu oran en az % 40, yabancı ile ortak şirketler için de en az % 40, yabancı bankalar için ise % 45 tir. Bu vergiler % 10 olan stopaj vergisini, % 15 olan kar dağıtım vergisini kapsamaktadır. Ulusal Gelir Kurulu % 100 ihracat için kurulmuş firmalar ya da ithal girdiye dayanan sektörlere antrepo sağlamaktadır. Gelir vergisi doğrudan vergiler içindeki en önemli kaynaktır. Kademeli olarak artan bir sistemdir. Gelir vergisi ödeme gücüne göre belirlenmektedir. Bundaki amaç eşitlik ve sosyal adaleti sağlamaktır. Yatırımlara Sağlanan Teşvikler 1. Vergi Muafiyeti: Genel olarak 5 ila 7 yıl arasında vergi muafiyeti pek çok iş kolundaki yatırımlar için uygulanmaktadır. Diğer taraftan, elektrik üretim santralleri için vergi muafiyeti 15 yıla kadar sağlanabilmektedir. 2. Gümrük Vergisi: İhracata yönelik sanayilere yönelik olarak gümrük vergisi muafiyeti uygulanmakta olup, diğer sanayi faaliyetlerinde % 5 oranında ad valorem gümrük vergisi uygulanmaktadır. 3. Gelir Vergisi: Bangladeş in pek çok ülkeyle karşılıklı yatırım anlaşması yapmış olmasından dolayı, çifte vergilendirme sorunu pek çok ülke yatırımı için bulunmamaktadır. Gelir vergisi mevzuatında belirtilen bazı sektörlerde üç yıla kadar yabancı işçiler için gelir 5

6 vergisinden muafiyet uygulanmaktadır. 4. Yurt Dışına Kar transferi: Yatırım sermayesinin ve kar payının yurt dışına transferinde genel olarak serbesti tanınmıştır. 5. Mülkiyet: Yabancı yatırımcılar ticari teşebbüslerini, yerel partnerlerle ortak olarak ya da tamamen kendi mülkiyetlerinde kurabilirler. İhracat amaçlı üretim bölgelerine (Export Processing Zones) yatırım yapıldığı takdirde, yatırımı yapan firma ilave bir takım kolaylık ve teşviklerden faydalanmaktadır. Bangladeş te Dakka, Chittagong, Mongla, Comilla, Uttara ve Ishwardi serbest bölgeleri bulunmaktadır. Çalışma izinleri olmadan yabancı uyruklular Bangladeş te çalışamamaktadır. Yabancı uyruklu çalıştırmak isteyen özel sektör müteşebbisleri Bangladeş Yatırım Kurulu (Bangladesh Board of Investment) ın belirlediği formata uygun bir başvuru yapmak zorundadır. Temel kurallar şunlardır: Başvuran kişi Bangladeş in tanıdığı ülkelerden birinin vatandaşı olmalıdır. Yabancı uyruklu çalışan ancak yerel uzman/teknik eleman olmadığı durumlarda işe alınır. Güvenlik ile ilgili temiz kağıdı alınmak zorundadır. 2- Bangladeş Halk Cumhuriyeti nin Dış Ticareti Bangladeş resmi istatistikleri en son 2007 yılında yayımlanmış olup, Trademap in tahmini verilerine göre 2013 yılında ülkenin dış ticaret hacmi, bir önceki yıla göre % 10 oranında artarak 63,5 milyar ABD Dolarına yükselmiştir yılında ihracat bir önceki yıla göre % 14 oranında artarak 30,6 Milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemdeki ithalat ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 6 oranında artarak 32,8 milyar ABD Doları olmuştur. Dış ticaret açığının yılları arasında artacağı tahmin edilmektedir. Dış ticaret açığının yılları arasında dış ticaret açığının 5 Milyar Doların üzerinde olması, 2018 yılında ise 9,3 Milyar Dolara ulaşması beklenmektedir. Bangladeş temel ürünlerde ithalata bağımlılığı nedeniyle önemli bir ticaret açığı problemiyle karşı karşıyadır. Ayrıca, ülkenin en önemli ihracat sektörü olan hazır giyim sektörü iplik ithalatına bağımlı durumdadır. Yurt dışında çalışan işçilerin gelirleri cari açığın azaltılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Yurt dışında çalışan işçilerin gelirlerinin döneminde nominal GSYİH nın % 8 ini oluşturacağı öngörülmektedir. Bangladeş in ihracatında 2014 yılı itibarıyla en önemli ihraç ürünleri; hazır giyim, jüt ve deniz ürünleridir. Bangladeş in ithalatında başlıca ürün grupları; petrol yağları, pamuk, buğday ve mahlut, pamuklu mensucat, pamuk ipliği ve telefon cihazlarıdır yılı verilerine göre; Bangladeş in en önemli ihraç pazarı ABD olup, onu Almanya, Birleşik Krallık, Fransa İspanya, Kanada, İtalya ve Türkiye izlemektedir yılında Bangladeş in ithalatında en önemli ülke Çin Halk Cumhuriyeti olup, Hindistan, Singapur, Malezya, Kore, Endonezya, Tayland ve ABD diğer önemli ülkelerdir. 6

7 Tarifeler ve Diğer Vergiler Genel Olarak Gümrük Vergileri Bangladeş in ekonomi politikasında gümrük vergilerinin büyük önemi bulunmaktadır. Her ne kadar gümrük vergilerinde önemli düşüşler gerçekleştirilmiş olsa da, devlet gelirlerinde gümrük vergilerinin büyük payı olması nedeniyle, halen vergilerin yüksek oranlı olduğu söylenebilir. Ülkedeki vergileri düzenleyen kurum Ulusal Gelir Kurulu dur (National Board of Revenue). İthalat rejimi ya da gümrük tarifeleri aşırı derecede korumacı bir yapıda değildir. İthal ürünler için gümrük vergileri 0 ile % 25 arasında değişmektedir. Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar Ülke 1971 yılında bağımsızlığını ve egemenliğini kazandıktan sonra Standard Kurumunu da faaliyete geçirmiştir yılında Dakka da kurulan ve devlet kuruluşu olan Merkezi Test Laboratuarı da (The Central Testing Laboratory - CTL) devletin, özel sektörün ve derneklerin test işlemlerini yapmakla yükümlü idi. Bangladeş in standarlarla ilgili kurumu Bangladesh Standards & Testing Institution (Bangladeş Standard ve Test Kuruluşu) bahsi geçen iki kuruluşun yerine 1985 yılında kurulmuştur. İthalatta zorunlu standard uygulaması olan ürünler bulunmaktadır. 7

8 3- Türkiye ile Bangladeş Halk Cumhuriyeti Arasındaki Ticari İlişkiler 2015 yılında iki ülke arasında gerçekleşen ticaret hacmi 1,2 Milyar Dolar olup; bir önceki yıla göre ciddi bir değişim görülmemiştir. Türkiye nin Bangladeş e yönelik ihracatı incelendiğinde, 2009 yılından beri ihracatımız 100 milyon Doların üzerindedir yılında ilk defa 200 Milyon Doların üzerine çıkan ihracatımız 2013 ve 2014 yıllarında düşüş eğilimine girmiştir. Bu rakam 2015 yılında tekrar 200 Milyon Dolara yükselmiştir yılı ithalatımız ise bir önceki yılla yaklaşık aynı değerde kalmış ve 1 Milyar Dolar civarında gerçekleşmiştir yılı ithalatımız 966 Milyon Dolar olmuştur. İki ülke arasında imzalanan anlaşma ve protokoller aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Anlaşma/Antlaşma/Mutabakat İmza Tarihi Ticaret Anlaşması 27 Temmuz 1976 Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması 5 Mart 1979 (1982 de değişiklik yapıldı) Karşılıklı Olarak Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması 12 Kasım 1987 Teknik İşbirliği Anlaşması 14 Mayıs 1993 Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 31 Ekim Dönem KEK Toplantısı Protokolü 19 Kasım 2009 Kaynak: Bangladeş Büyükelçiliği Türkiye-Bangladeş Dış Ticaret Değerleri (1000 Dolar) Yıl İhracat İthalat Denge Hacim Kaynak: TÜİK 8

9 4- Ekler (Tablolar) 1 Tablo 1 Bangladeş in Dış Ticareti (Milyon Dolar) İhracat İthalat Hacim Denge Tablo 2 Bangladeş in İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) GTIP Ürün Adı Tüm Ürünler Erkek/erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket vs Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme) Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs Erkek/erkek çocuk için gömlek Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, pantolon vs. (örme) Erkek/erkek çocuk için gömlek (örme) Kadın/kız çocuk için iç ve gece giyim eşyası (örme) Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet, mutfak bezleri Bebek için giyim eşyası (örme) Kabuklu hayvanlar (canlı/taze/soğutul../donduru../kurutul.) Kadın/kız çocuk için gömlek, bluz, vs Erkek/erkek çocuk için dış giyim Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni vb kösele Kaynak: Trade Map-ITC 9

10 6202 Kadın/kız çocuk için dış giyim Jüt ve bitki kabuğu liflerinden iplikler Bebek için giyim eşyası ve aksesuar Erkek/erkek çocuk için iç ve gece giyim eşyası (örme) Kadın/kız çocuk için bluz, gömlek, gömlek; bluz (örme) Erkek/erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, pantolon vs. (örme) Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası Sutyen, korse, korse kemer, pantolon askısı, çorap bağı, jartiyer Kadın/kız çocuk için spor, kayak ve yüzme kıyafetleri vb giyim eşyası Parça halinde keçe, dantel, dokuma maddelerinden şapka, başlık Sığır ve atların dabaklanmış ve hazırlanmış deri ve köselesi Sığır ve at cinsi hayvanların dabaklanmış derileri Diğer giyim eşyası (örme) Kadın/kız çocuk için dış giyim (örme) Vagon ve mavna örtüleri, yelkenler, dış storlar, tente, çadır vb Deri ve kösele vb. den seyahat eşyası

11 Tablo 3 Bangladeş in İthalatında Önemli Ürünler (Milyon Dolar) GTIP Ürün Adı TOPLAM Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Pamuk men (dokuma %85 < pamuklu 200g/m2 den fazla) Pamuk (kardesiz, taranmamış) Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr) Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Başka yerde belirtilmemiş ürünler Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan) Buğday ve mahlut Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar Soya yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Diğer örme mensucat Sentetik organik boyayıcı maddeler Demir/çelik sıcak hadde yassı mamullerigenişlik 600mm. Fazla Sentetik devamsız liften iplik (dikiş hariç) (toptan) Pamuk men (dokuma, %85 >pamuklu, sunisentetik karışık, 200g/m2 den ağır) Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)

12 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler) Pirinç Soya fasulyesi Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları Örgü tezgahları, gipür, tül, dantela, file imali makine, cihazları Pamuk men (dokumalar, ağırlıkça % < 85 ten az pamuk içeren, <= 200 g/m²) Motosiklet, mopetler, motorlu bisikletler, sepetler Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan) Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş) Tablo 4 Bangladeş in Ülkeler Bazında İhracatı (Milyon Dolar) Ülkeler TOPLAM (Diğerleri Dahil) ABD Almanya İngiltere Fransa İspanya İtalya Hollanda Belçika Kanada

13 Türkiye Japonya Polonya Çin Rusya Fed Danimarka Avusturya Hindistan Avustralya İsveç İsviçre Tablo 5 Bangladeş in Ülkeler Bazında İthalatı (Milyon Dolar) Ülkeler TOPLAM (Diğerleri Dahil) Çin Hindistan Singapur Endonezya Hong Kong G. Kore Malezya Japonya ABD Tayvan Brezilya Tayland Almanya

14 Pakistan Kanada Avustralya İtalya Arjantin Katar Rusya Fed Tablo 6 - Türkiye nin Bangladeş e İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon ABD Doları) GTIP Ürün Adı Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içeren ve m2 ağırlığı 200 gr. I geçe Dokuma ipliklerin, mensucatın yıkanması, temizlenmesi, kurutulması, ütülenmesi, sarılması, katlanmas Pamuklu mensucat (pamuk oranı < % 85 olan sentetik veya suni liflerle karıştırılmış olup m2. Ağırlığ Mensucat, kağıt, deri vb. İçin apre veya finisaj müstahzarları, müstahzar haşıl ve apreler, müstahza Peynir altı suyu ve tabii süt bileşenlerinden ibaret diğer ürünler Anason, rezene, kişniş, kimyon, kimyonu tohumu ve ardıç meyveleri Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, ku Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları 13,1 8,3 19,9 13,7 22,1 16,0 3,4 2,9 8,3 6,4 7,4 7,3 1,3 1,3 5,5 2,4 4,9 5,0 2,2 3,2 4,2 0,6 1,4 4, Süt, krema (konsantre edilmiş, ilave şeker 0,0 0,7 3,1 14

15 veya diğer tatlandırıcı madde içerenler) 3906 Akrilik polimerleri (ilk şekillerde) 1,1 1,7 2, Suni devamsız liflerden dokunmuş mensucat Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya Düğmeler, çıtçıtlar, düğme formları ve bunların diğer aksamı; düğme taslakları Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları Yıkama, temizleme müstahzarları (sabunlar hariç) Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) Tabii veya terkip yoluyla elde edilen deri ve köseleden diğer eşya Metalleri haddeleme makinaları ve bunların silindirleri Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) Sünger taşı, zımpara taşı, tabii korindon, tabii süleyman taşı ve diğer tabii aşındırıcılar Mermer ve traverten, ekosin, su mermeri, kireçli taşlar Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri Sentetik organik boyayıcı maddeler, fluoresanlı aydınlatma maddeleri veya lüminofor olarak kullanıla Debagatte kullanılan sentetik organik ve anorganik maddeler ve müstahzarlar Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya 0,3 0,0 2,7 4,3 2,3 2,7 1,4 1,5 2,2 1,3 1,8 2,1 1,5 1,8 2,1 2,9 2,4 2,0 2,3 2,4 1,9 0,1 0,3 1,6 0,7 1,2 1,6 1,1 1,0 1,6 1,0 2,0 1,6 0,6 0,4 1,6 1,2 1,2 1,5 1,0 2,0 1,5 0,9 1,0 1, Dokuma makinaları (tezgahlar) 0,9 0,3 1,3 15

16 Kaldırma, elleçleme, yükleme, boşaltma makinaları (asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, tel Dokumaya elverişli maddelerden işlenmemiş etiketler, armalar ve benzerieşya Vazelin, parafin, petrol mumu, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb. Suni devamsız lifden iplikler (dikiş ipliği hariç) 0,4 0,9 1,3 0,4 0,7 1,1 0,8 0,7 1,0 0,0 0,0 1,0 TOPLAM (Diğerleri Dahil) 214,2 195,5 148,7 Tablo 7 - Türkiye nin Bangladeş den İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon ABD Doları) GTIP Ürün Adı Jüt ve bitki kabuğu liflerinden iplikler 186,9 181,9 204, Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler 70,7 117,0 118, Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıy Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzm Kadın ve kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anoraklar (kayak ceketleri dahil), rüzg Erkek veya erkek çocuk için palto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anorak (kayak ceketleri dahil), rüz Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler ve gömlek-bluzlar 117,6 138,7 117,0 79,0 129,8 112,7 90,9 125,9 111,0 29,2 44,3 71,5 36,8 54,5 60,9 28,1 31,5 33,5 12,0 26,6 32,6 16

17 Bebek için giyim eşyası ve aksesuarı (örme) Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası 7,8 17,1 19,9 18,9 21,0 17, Bebek için giyim eşyası ve aksasuar 6,6 11,0 12, Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler (örme) Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme)(yüz Porselen veya çiniden sofra ve mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve tuvalet eşyası Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler, gömlek -bluzlar (örme) 3,7 9,4 11,8 8,7 11,3 11,1 5,4 7,8 8,2 7,5 11,5 8,0 0,0 0,9 6,0 6,0 13,4 6, Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 3,5 4,2 5, Erkekler ve erkek çocuklar için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (örme)(y Kadın ve kız çocuk için kombinezon, jüp veya jüpon, slip ve külot, gecelik, pijama, lizöz, bornoz vb 1,5 3,4 4,2 2,3 2,3 3, Spor, kayak ve yüzme kıyafetleri (örme) 1,0 2,2 3, Kullanılmış veya yeni paçavralar, sicim, ip ve halat döküntüleri ve sicim, ip ve halattan kullanılmı Sentetik devamsız lifden iplik (dikiş ipliği hariç) (toptan) Sütyen, korse, korse kemer, pantolon askısı, çorap bağı, jartiyer vb. Eşya ve bunlar için parçalar 2,6 1,8 3,1 4,5 2,0 3,0 0,5 0,7 2, Örme tüylü mensucat 0,0 0,0 2, Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, 0,9 1,0 2,2 17

18 tabii veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü deri Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve Diğer örme mensucat (en>30cm, elastomerik/kauçuk iplik=>%5) 0,7 1,3 2,2 0,0 0,0 2, Jüt ve bitki iç kabuğundan dokumalar 2,5 1,7 2,0 TOPLAM (Diğerleri Dahil) 766,4 1004,4 1028,8 18