Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler

Transkript

1 ÖRNEKLER TABLOSU AÇIKLAMA A.FİNANSAL ARAÇLAR Örnek FA-1 Örnek FA-2 Örnek FA-3 Örnek FA-4 Örnek FA-5 Örnek FA-6 Örnek FA-7 Örnek FA-8 Örnek FA-9 Örnek FA-10 Örnek FA-11 Örnek FA-12 Örnek FA-13 Örnek FA-14 Örnek FA-15 Örnek FA-16 Örnek FA-17 Örnek FA-18 Örnek FA-19 Örnek FA-20 Örnek FA-21 Örnek FA-22 Örnek FA-23 Örnek FA-24 Örnek FA-25 Örnek FA-26 Örnek FA-27 TL Kasası, Çek Kasası ve Vadesiz Banka Hesabı (TL) Kasadaki/Bankadaki (Vadesiz) Döviz Bankadaki Vadesiz Döviz Kasadaki Altın Bankadaki Vadeli TL Hesabı Bankadaki Vadeli Döviz Hesabı Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler Alacak Yapılandırması Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış Şüpheli Alacaklar Değersiz Alacaklar Kırdırılan (İskonto ettirilen) Senetler İşletmenin, Borcuna Karşılık Elindeki Müşteri Çeklerini Vermesi Kasa ve Çek Sayım Eksikleri ile TMSF ye İntikal Eden Unutulmuş Banka Hesapları Değer Düşüklüğünün İptali Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Satın Alınması Halka Açık Olmayan Şirketin Hisse Senedi ya da Ortaklık Payı K/Z Ortaklığı Belgesi Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST de İşlem Görmeyen) Sıfır Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST de İşlem Görmeyen) Borsada İşlem Gören Devlet Tahvili: Baştan Gerçeğe Uygun Değerinden Ölçme Tercihi Yatırım Fon Katılma Belgeleri Kısa Süre İçinde Ödenecek Borçlar ve Düzenlenen Vadesiz Çekler Senetli ve Senetsiz Borçlar ile Düzenlenen Vadeli Çekler Vazgeçilen Alacaklar (Ödenmeyecek Borçlar) Alınan Krediler (TL) I

2 Örnek FA-28 Örnek FA-29 Örnek FA-30 Örnek FA-31 İhraç Edilen Tahviller Forward İşlemleri Swap İşlemleri (Para Swapı) Faiz Swapı Örnek FA-32 Opsiyon Sözleşmeleri (Opsiyon Primi ) Örnek FA-33 Örnek FA-34 B.STOKLAR Örnek ST-1 Örnek ST-2 Örnek ST-3 Örnek ST-4 Örnek ST-5 Örnek ST-6 Örnek ST-7 Örnek ST-8 Örnek ST-9 Örnek ST-10 Örnek ST-11 Örnek ST-12 Örnek ST-13 Örnek ST-14 Örnek ST-15 Örnek ST-16 Örnek ST-17 Örnek ST-18 Örnek ST-19 Örnek ST-20 Örnek ST-21 Hisse Senedi Alımı Opsiyon Sözleşmesi Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası İşlemleri Stokların Değerlemesi Stokların Değerlemesi Verilen Avanslar ve Stok Alımında Oluşan Kur Farkları Vade Farkı İçeren Mal Alımı Ayrıca Kredi Kullanarak Mal Satın Alımı Kredi Kullanarak Özellikli Mal Satın Alma İskontolu Mal Alımı (Miktar İskontosu) İskontolu Mal Alımı (Tutar İskontosu) Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi Alım Satım Komisyonculuğu (Spekülatif Amaçlı Mal Alım Satımı) Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri Öngörülemeyen Yüksek Tutarda Üretim Giderleri ve Oluşan Mamül Maliyeti Stok Maliyetini Oluşturan Kalemlerin Analizi Ortak Ürünler ve Yan Ürünler Hizmet-Stok İlişkisi Stoklarda Değer Düşüklüğü Yarı Mamülde Değer Düşüklüğü Stoklarda Değer Düşüklüğünün İptali C.SATIŞ AMAÇLI DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALİYETLER Örnek SADV-1 Örnek SADV-2 Örnek SADV-3 Örnek SADV-4 Kullanılan Makinenin Satış Amaçlı Hale Gelmesi Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Düşüklüğü Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Artışı Satış Amaçlı Varlık Grubu II

3 D.FİNANSAL YATIRIMLAR Örnek FY-1 Örnek FY-2 Örnek FY-3 Örnek FY-4 Örnek FY-5 Örnek FY-6 Örnek FY-7 Örnek FY-8 Örnek FY-9 Örnek FY-10 Örnek FY-11 Örnek FY-12 Uzun Vadeli Elde Tutulacak Devlet Tahvili Uzun Süre Elde Tutulacak Ortaklık Payları Yatırım Yapılan İştirakin Kar Açıklaması İştirakde Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar İştirak, Zarar Açıklamıştır E.MADDİ DURAN VARLIKLAR Örnek MDV-1 Örnek MDV-2 Örnek MDV-3 Örnek MDV-4 Örnek MDV-5 Örnek MDV-6 Örnek MDV-7 Örnek MDV-8 Örnek MDV-9 Örnek MDV-10 Örnek MDV-11 Örnek MDV-12 Örnek MDV-13 Örnek MDV-14 Örnek MDV-15 Örnek MDV-16 Yatırım Yapılan İştirakte Değer Düşüklüğü ve İptali Yatırım Yapılan İştirakte Avans Kar Payı Dağıtımı ile İştirakin Satışı İştirak Değer Artışının Diğer Kapsamlı Gelirde Muhasebeleştirilmesi Müşterek Faaliyetler: Ortak Konsorsiyum Örneği Müşterek Faaliyet Olarak Varlık Kullanımı İş Ortaklığının Kar Açıklaması İş Ortaklığının Zarar Açıklaması Gayrimenkulün Peşin Satın Alınması Kredili Maddi Duran Varlık Alımı, Montajı ve Alanın Eski Hale Getirilmesi Harcamaları Maddi Duran Varlığın Maliyetini Oluşturan Kalemler Özel Bakım Malzemeleri ile Büyük Çaplı Kontrol Yenileme Harcamaları (Gemi Yenilemesi) Büyük Çaplı Kontroller (Uçağın 3 Yılda Bir Periyodik Bakıma Alınması) Satın Alınan Küçük Demirbaşlar İmal Edilen Gayrimenkul Normal Takas Uygulaması Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması Maliyet Yöntemi ile Ölçülen Makine Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Artışı Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Azalışı Yeniden Değerleme Uygulaması ve Maddi Duran Varlık Satışı Maddi Duran Varlık Maliyeti ve Amortisman Uygulaması Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi III

4 Örnek MDV-17 Örnek MDV-18 Örnek MDV-19 Örnek MDV-20 Örnek MDV-21 Örnek MDV-22 Örnek MDV-23 Örnek MDV-24 Örnek MDV-25 Örnek MDV-26 Örnek MDV-27 Örnek MDV-28 Örnek MDV-29 Örnek MDV-30 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi Taksitli Satın Alınan Maddi Duran Varlık Maliyet Bedeli ve Amortisman Tutarına Etkisi Maddi Duran Varlığın Önemli Parçalarının Amortismanı Taş Ocakları-Araziler ve Amortisman Uygulaması Santral Yapımı Gibi Komplike İşler ve Amortisman Uygulaması Özel Maliyet Bedellerinin Durumu MDV Değer Düşüklüğü Örnek Uygulama Yeniden Değerleme Modeli Uygulaması ve Varlıkta Değer Düşüklüğü Değer Düşüklüğü ve Tazminat Uygulaması Değer Düşüklüğü Zararının İptal Edilmesi MDV Satışı Yeniden Değerlenmiş MDV Satışı F.YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER Örnek YAGM-1 Örnek YAGM-2 Örnek YAGM-3 Örnek YAGM-4 Örnek YAGM-5 Örnek YAGM-6 Örnek YAGM-7 Örnek YAGM-8 Örnek YAGM-9 Örnek YAGM-10 Örnek YAGM-11 Yatırım Amaçlı Arsa Satın Alınması Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İnşası : Öngörülemeyen İlave Harcamalar Yatırım Amaçlı AVM İnşaatı ve Kullanılan Banka Kredisi Farklı Amaçlarla İnşa Edilen Gayrimenkullerde Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Olan Kısmın Değeri Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Değer Düşüklüğü Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Amortisman Uygulaması Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Sahibi Tarafından Kullanılmaya Başlanması Yatırım Amaçlı Gayrimenkulden Stoklara Transfer İçin Gayrimenkulün Satış Amacıyla Geliştirilmeye Başlanması Sahibi Tarafından Kullanılan Gayrimenkulden Yatırım Amaçlı Gayrimenkule Transfer Stoklardaki Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkule Dönüşmesi IV

5 Örnek YAGM-12 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışı G.MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR VE ŞEREFİYE Örnek MODV-1 Örnek MODV-2 Örnek MODV-3 Örnek MODV-4 Örnek MODV-5 Örnek MODV-6 Örnek MODV-7 Örnek MODV-8 Örnek MODV-9 MODV Satın Alımı Aktifleştirme Sonrası Harcamalar: Aktifteki Yazılıma Yeni Uygulama Eklenmesi KOSGEB den Ücretsiz Yazılım Alınması Takasa Konu MODV Örnek Uygulama Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri İşletmede İmal Edilen Yazılım Aktifleştirilmiş Web Sitesinin Maliyet Yöntemiyle Ölçümü Şirketin Tanıtımı Amacıyla Yaptırılan Web Sitesi İçin Ödenen Bedel Yeniden Değerlenen Taksi Plakaları Örnek MODV-10 Marka Değer Düşüklüğü Örnek MODV Yıllığına Alınan İşletme Hakkı Lisansının İtfası Örnek MODV-12 Hak Satışı Örnek MODV-13 Şerefiyenin Kayda Alınması, Değer Düşüklüğü ve İtfası Örnek MODV-14 Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar H.ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR Örnek ÇSF-1 Örnek ÇSF-2 Örnek ÇSF-3 Örnek ÇSF-4 Örnek ÇSF-5 Örnek ÇSF-6 Örnek ÇSF-7 Örnek ÇSF-8 Örnek ÇSF-9 Ödenen Ücret ve İkramiyeler Biriken Hastalık İzni Personele Kardan Pay Verilmesi Bireysel Emeklilik Fon Payı Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılması ve Ödenmesi Dönemsel Ayrılan Kıdem Tazminatı Biriktirilen Ücretli İzinler Ödenen Ücret, Ödenen İhbar Tazminatı Ödenen Tazminatlar I.KARŞILIKLAR, KOŞULLU BORÇLAR, KOŞULLU VARLIKLAR Örnek KARŞ-1 Örnek KARŞ-2 Örnek KARŞ-3 Örnek KARŞ-4 Örnek KARŞ-5 Örnek KARŞ-6 Gider Karşılığı Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler Yeniden Yapılandırmalar Karşılığı, Bir Varlığın Maliyetinin Parçası Olarak Muhasebeleştirme Garanti Karşılıkları Satılan Mala İlişkin İade İhtimali V

6 J.DEVLET TEŞVİKLERİ VE YARDIMLARI Örnek DEVT-1 Örnek DEVT-2 Örnek DEVT-3 Örnek DEVT-4 Örnek DEVT-5 Örnek DEVT-6 Örnek DEVT-7 Örnek DEVT-8 Örnek DEVT-9 Örnek DEVT-10 Gelir Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: Nakit Desteği KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi Brüt Yöntem-Net Yöntem Karşılaştırması Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Kalkınma Ajansı Hibesi Faizsiz Kredi Desteği Düşük Faizli Kredi Desteği Koşullu Bölgesel Teşvikler Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi Sermaye Yaklaşımı: Nakit Desteği: Koşulsuz, Karşılıksız Parasal Destek Nakit Desteği: TEYDEP'ten Maddi Destek Alan Ar-Ge Projesi Örnek DEVT-11 KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi Örnek DEVT-12 K.KİRALAMA İŞLEMLERİ Örnek KİR-1 Örnek KİR-2 Örnek KİR-3 Örnek KİR-4 Örnek KİR-5 Örnek KİR-6 Örnek KİR-7 Örnek KİR-8 Örnek KİR-9 Örnek KİR-10 Örnek KİR-11 Örnek KİR-12 Örnek KİR-13 L.HASILAT UYGULAMALARI Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Sermaye Yaklaşımı Örnek Uygulama: Kalkınma Ajansından Alınan Hibe Finansal Kiralama Uygulaması-Kiracı Finansal Kiralama-Başlangıç Giderleri Finansal Kiralama-Kalıntı Değer Finansal Kiralama-İlk Yıl Taksidindeki Faiz Tutarının Gider ya da Maliyet Niteliği Kiralayan: Normal Finansal Kiraya Verme İşlemi Üretici veya Satıcı Konumundaki Kiralayanlar: Varlığın satış değeri onun gerçeğe uygun değeridir Üretici veya Satıcı Konumundaki Kiralayanlar: Varlığın değeri asgari kira ödemelerinin bugünkü değeridir Faaliyet Kiralamasında Taşınma Masrafları Kiralayana Aitse Kiralayanın Faaliyet Kiralaması İşlemleri Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması Makinenin Sat ve Geri Kirala Uygulaması Binanın Sat ve Geri Kirala Uygulaması Gayrimenkullerin Satılıp Geri Faaliyet Kiralaması Yoluyla Edinilmesi Teşviği VI

7 Örnek HA-1 Örnek HA-2 Örnek HA-3 Örnek HA-4 Örnek HA-5 Örnek HA-6 Örnek HA-7 Örnek HA-8 Örnek HA-9 Örnek HA-10 Örnek HA-11 Örnek HA-12 Örnek HA-13 Örnek HA-14 Örnek HA-15 Örnek HA-16 Örnek HA-17 Örnek HA-18 Örnek HA-19 Örnek HA-20 Örnek HA-21 Örnek HA-22 Örnek HA-23 Örnek HA-24 Peşin Mal Satışı veya Hizmet Sunumu İskontolu Satış Kasa İskontosu (Erken Ödeme İskontosu) Ciro Primi Promosyonlu satışlar-1 Promosyonlu satışlar-2 Hediye Puanlı Satış Turizm Acentesi ve Beyaz Eşya Bayii Vadeli Satış M.YAPIM SÖZLEŞMELERİ Örnek İNŞ-1 Örnek İNŞ-2 Örnek İNŞ-3 Kredi Kartıyla Yapılan Peşin Fiyatına Taksitli Satışlar Benzer Değerli Varlıkların Takası Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması Hasılat Tespitinde İşlemlerin Ayrıştırılması Mal Satışı: Satılan Malın İadesi Mümkünse Satılan Mala Beklenen Reklamasyon Uygulaması Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar Yurtdışına Muhasebe Hizmeti Verilmesi Bitmemiş Film Giderlerinin Aktifleştirilmesi Doğalgaz Çevrim Santralleri Kurulum Bedelleri Bakım Onarım Hizmetleri Kişiye Özel Yazılım Geliştirilmesi Bankadaki Vadeli TL Hesabı Lisans Ücretleri ve İsim Hakları Temettü Gelirlerinin Tahakkuku Klasik Bir Yapım Sözleşmesi Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler Hasılatın Tahsilinin İmkansız Olduğu Sözleşmeler İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ 3 2 MUHASEBE STANDARTLARINDA KULLANILAN BAZI KAVRAMLAR: 11 3 DÖNEM VERGİSİNİN HESABINDA TİCARİ - KAR MALİ KAR AYRIMI: TMS/TFRS ler ile Vergi Uygulamalarının Değerleme Anlayışındaki VII

8 Farklılıkları: Neden Ticari Kâr Mali Kâr Farklılığı Ortaya Çıkar? 18 4 UYGULAMA SORUNLARI: Muhasebe Standartlarına Uygulanacak Hesap Planı Sorunu: Muhasebe Standartlarının Uygulama Sorunları: Vergi Kanunlarının Uygulama Sorunları: 22 5 BU ÇALIŞMANIN HEDEFİ: Kitabımızın TMS/TFRS Başlangıç Geçiş Uygulamasında Kullanılması: Kitabımızın Geçici Vergi Dönemleri (Ara Dönem) Raporlamalarında Kullanılması: 25 6 BU KİTABI NASIL OKUMALI? 27 7 MUHASEBE STANDARTLARI UYGULAMASINDA GELİR VERGİSİ HESABI: Ertelenen Vergi Uygulaması İçin Bazı Tanım ve Açıklamalar: Vergiye Esas Değer Ertelenmiş Verginin Hesabı Dönem Vergisi ve Ertelenen Vergi Tutarının Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi: Uygulamanın Özeti: BÖLÜM : FİNANSAL ARAÇLAR 1 TEMEL BİLGİ TFRS 9 Standardı ve Finansal Araçların Ölçümü Vergi Usul Kanunu (VUK) Uyarınca Finansal Araçların Değerlemesi 57 2 NAKİT VE ALACAKLAR: TL Kasası, Çek Kasası ve Vadesiz Banka Hesabı (TL) Kasadaki/Bankadaki (Vadesiz) Döviz : Bankadaki Vadesiz Döviz: Aktifteki Altının Ölçümü/Değerlemesi: Kasadaki Altın Banka Vadesiz Altın Depo Hesabı: Bankadaki Vadeli TL Hesabı: Bankadaki Vadeli Döviz Hesabı: Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı: Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler: Alacak Yapılandırması: Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış Alacağı: FİNANSAL VARLIK VE BORÇLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ VE DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜNÜN İPTALİ: Değer Düşüklüğü: TFRS Uygulaması: Vergi Uygulaması: 109 VIII

9 3.2 Değer Düşüklüğüne Uğramış Finansal Varlıklar: Şüpheli Alacaklar : Değersiz Alacaklar: Kırdırılan (İskonto ettirilen) Senetler: İşletmenin, Borcuna Karşılık Elindeki Müşteri Çeklerini Vermesi: Kasa ve Çek Sayım Eksikleri ile TMSF ye İntikal Eden Unutulmuş Banka Hesapları: Değer Düşüklüğünün İptali: KISA VADELİ ELDE TUTULAN FİNANSAL YATIRIMLAR: Hisse Senetleri: Borsada İşlem Gören Hisse Senedi Satın Alınması: Halka Açık Olmayan Şirketin Hisse Senedi ya da Ortaklık Payı: K/Z Ortaklığı Belgesi: Devlet ve Özel Sektör Borçlanma Senetleri: Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST de İşlem Görmeyen): Sıfır Kuponlu Özel Sektör Tahvili (BİST de İşlem Görmeyen) : Borsada İşlem Gören Devlet Tahvili: (Baştan Gerçeğe Uygun Değerinden ÖlçmeTercihi) Yatırım Fon Katılma Belgeleri TFRS 9 Uygulaması: Vergi Uygulaması: BORÇLAR TFRS 9 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Kısa Süre İçinde Ödenecek Borçlar ve Düzenlenen Vadesiz Çekler : Senetli ve Senetsiz Borçlar ile Düzenlenen Vadeli Çekler : Vazgeçilen Alacaklar (Ödenmeyecek Borçlar) Alınan Krediler (TL) İhraç Edilen Tahviller: TÜREV ÜRÜNLER Temel Bilgi Türev ürünlere İlişkin TFRS 9 Uygulaması Türev Ürünlere İlişkin Vergi Uygulamaları: Forward İşlemleri Swap İşlemleri Para Swapı: Faiz Swapı : Opsiyon Sözleşmeleri Opsiyon Primi Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası İşlemleri 236 IX

10 2. BÖLÜM : STOKLAR 1 TEMEL BİLGİ: STOKLARIN DEĞERLEMESİ: TMS 2 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örneklendirme: TİCARİ MALLAR Genel Bilgi: Borçlanma Maliyetlerinin Durumu: Verilen Avanslar ve Stok Alımında Oluşan Kur Farkları : Vade Farkı İçeren Mal Alımı : TMS 2 Uygulaması: Ayrıca Kredi Kullanarak Mal Satın Alınması : Kredi Kullanarak, Özellikli Mal Satın Alınması : İskontolu Mal Alınması (Miktar İskontosu) : İskontolu Mal Alımı (Tutar İskontosu) : Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi : Alım Satım Komisyonculuğu (Spekülatif Amaçlı Mal Alım Satımı) : ÜRETİLEN MALLAR: TMS 2 Uygulaması: Vergi Uygulamaları: Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri : Öngörülemeyen Yüksek Tutarda Üretim Giderleri, Oluşan Mamül Maliyeti : Stok Maliyetini Oluşturan Kalemlerin Analizi : Ortak Ürünler ve Yan Ürünler : HİZMET -STOK İLİŞKİSİ TMS 2 Uygulaması: Vergi Uygulaması: STOKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ UYGULAMASI VE DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜNÜN İPTALİ Stoklarda Değer Düşüklüğü : TMS 2 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Yarı Mamülde Değer Düşüklüğü: Stoklarda Değer Düşüklüğünün İptali BÖLÜM : SATIŞ AMAÇLI DURAN VARLIKLAR 1 TEMEL BİLGİ: TFRS 5 e Göre Sınıflama: 361 X

11 1.1.1 TFRS 5 Kapsamındaki Varlıklar ve Varlık Grupları TFRS 5 Sınıfına Alınan Duran Varlıklarda Amortismanların Durumu: TFRS 5 Kapsamına Alınan Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü- Değer Artışı Uygulamaları: Satış Planı Değişiklikleri ve Varlığı TFRS 5 Kapsamından Çıkarma: VERGİ UYGULAMASI: Genel Olarak: İştirakin Satış Amaçlı Elde Tutulan Olarak Sınıflandırılması: Vergi Kanunlarında Ortaklık Paylarının Satış Olasılığı Özet Karşılaştırma: ÖRNEK UYGULAMALAR: Kullanılan Makinenin Satış Amaçlı Hale Gelmesi : Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Düşüklüğü Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Artışı Satış Amaçlı Varlık Grubu : DURDURULAN FAALİYETLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: TFRS 5 Kapsamında Durdurulan Faaliyetler: Vergi Uygulaması GVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin Durması Ve Hisse Satışı: KVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin Durması ve Hisse Satışı: Değerlendirme: BÖLÜM : FİNANSAL DURAN VARLIKLAR 1 UZUN SÜRE ELDE TUTULACAK FİNANSAL YATIRIMLAR Uzun Vadeli Elde Tutulacak Devlet Tahvili Uzun Süre Elde Tutulacak Ortaklık Payları İŞTİRAKLER VE İŞ ORTAKLIKLARI: TMS 28 Uygulaması Vergi Uygulaması: İŞTİRAKLER ÖRNEKLER: Yatırım Yapılan İştirakin Kar Açıklaması : İştirakde Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar : İştirak, Zarar Açıklamıştır : Yatırım Yapılan İştirakte Değer Düşüklüğü ve İptali : Yatırım Yapılan İştirakte Avans Kar Payı Dağıtımı ile İştirakin Satışı İştirak Değer Artışının Diğer Kapsamlı Gelirde Muhasebeleştirilmesi : İŞ ORTAKLIKLARI TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: 435 XI

12 4.2 Vergi Uygulaması: İŞ ORTAKLIĞI ÖRNEKLERİ Müşterek Faaliyetler: Ortak Konsorsiyum Örneği İş Ortaklıkları TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: Vergi Uygulaması: İş Ortaklığı Örnekleri İş Ortaklığının Kar Açıklaması : İş Ortaklığının Zarar Açıklaması : BÖLÜM : MADDİ DURAN VARLIKLAR 1 TEMEL BİLGİ: TMS 16 Uygulaması Vergi Uygulaması: SATIN ALINAN MADDİ DURAN VARLIKLAR: Temel Bilgi TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örnek Uygulamalar Gayrimenkulün Peşin Satın Alınması : Kredili Maddi Duran Varlık Alımı, Montajı ve Alanın Eski Hale Getirilmesi Harcamaları Maddi Duran Varlığın Maliyetini Oluşturan Kalemler : Yedek Parçalar, Yardımcı Donanım ve Servis Donanımının Maddi Duran Varlık Niteliği : Yenileme Harcamaları : Büyük Çaplı Kontroller : Normal Bakım Onarım Giderleri: Satın Alınan Küçük Demirbaşlar: İMAL EDİLEN MADDİ DURAN VARLIK: TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Uygulama Örnekleri İmal Edilen Gayrimenkul : VARLIKLARIN TAKASI Genel Uygulama: Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması MADDİ DURAN VARLIKLARIN DÖNEM SONU DEĞERLEMESİ (ÖLÇÜMÜ) Maliyet Yöntemi Maliyet Yöntemi Örnekleri 529 XII

13 Maliyet Yöntemi ile Ölçülen Makine Yeniden Değerleme Yöntemi: Uygulama Örnekleri Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Artışı Yeniden Değerleme Yöntemi Uygulaması ve Değer Azalışı Yeniden Değerleme Uyg. ve Maddi Duran Varlık Satışı AMORTİSMAN UYGULAMASI: TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Uygulama Örnekleri: Maddi Duran Varlık Maliyeti ve Amortisman Uygulaması : Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Mali Kara Etkisi : Taksitli Satın Alınan Maddi Duran Varlık Maliyet Bedeli ve Amortisman Tutarına Etkisi : Maddi Duran Varlığın Önemli Parçalarının Amortismanı : Örnek Uygulama Taş Ocakları-Araziler ve Amortisman Uygulaması Santral Yapımı Gibi Komplike İşler ve Amortisman Uygulaması Özel Maliyet Bedellerinin Durumu : TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: MADDİ DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: MDV Değer Düşüklüğü Örnek Uygulama Yeniden Değerleme Modeli Uygulaması ve Varlıkta Değer Düşüklüğü: Değer Düşüklüğü ve Tazminat Uygulaması: Değer Düşüklüğü Zararının İptal Edilmesi MADDİ DURAN VARLIKLARIN BİLANÇO DIŞI BIRAKILMASI: TMS 16 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Yeniden Değerlenmiş MDV Satışı BÖLÜM : YATIRIM AMAÇLI GAYRIMENKULLER 1 TEMEL BİLGİ: İLK MUHASEBELEŞTİRME: TMS 40 Uygulaması Vergi Uygulaması Satın Alınan Yatırım Amaçlı Gayrimenkul ve Borçlanma Maliyetleri: 639 XIII

14 2.3.1 Yatırım Amaçlı Gayrimenkulü Vadeli Satın Alma Yatırım Amaçlı Gayrimenkulü Satın Almada Vade Farkı Dışındaki Finansman Giderleri: Günlük Bakım-Onarım Giderlerinin Durumu: Yenileme Giderlerinin Durumu: Finansal Kiralamaya Konu Gayrimenkulün Durumu: Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Takas İşlemlerine Konu Olması YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULÜN SONRAKİ ÖLÇÜMÜ: TMS 40 Uygulaması 1: Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Gerçeğe Uygun Değerden Ölçümünün Tercih Edilmesi: Vergi Uygulaması TMS 40 Uygulaması 2: Maliyet Yöntemiyle Ölçüm: Vergi Uygulaması İşletmede İmal Edilen Gayrimenkulün Durumu: ÖRNEK UYGULAMALAR: Yatırım Amaçlı Arsa Satın Alınması : Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İnşası : Öngörülemeyen İlave Harcamalar Yatırım Amaçlı AVM İnşaatı ve Kullanılan Banka Kredisi Farklı Amaçlarla İnşa Edilen Gayrimenkullerde Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Olan Kısmın Değeri : Kira ile Tutulmuş Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması : Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Değer Düşüklüğü Örnek Uygulama: Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Amortisman Uygulaması : Örnek ve Açıklama: GAYRİMENKULÜN BAŞKA SINIFA TRANSFERİ: Maliyet Yönteminin Uygulanması ve Transfer İşlemleri: Gerçeğe Uygun Değer ile Ölçüm ve Transfer İşlemleri: Yatırım Amaçlı Gayrimenkulün Sahibi Tarafından Kullanılmaya Başlanması: TMS 40 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örnek Uygulama: Yatırım Amaçlı Gayrimenkulden Stoklara Transfer İçin Gayrimenkulün Satış Amacıyla Geliştirilmeye Başlanması : TMS 40/TMS 2 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örnek Uygulama: Sahibi Tarafından Kullanılan Gayrimenkulden Yatırım Amaçlı XIV

15 Gayrimenkule Transfer: TMS 40 Uygulaması Vergi Uygulaması Örnek Uygulama: Stoklardaki Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkule Dönüşmesi: TMS 40 Uygulaması Vergi Uygulaması Örnek Uygulama: GAYRİMENKULÜ ELDEN ÇIKARMA Örnek Uygulama: Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışı : BÖLÜM : MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 1 TEMEL BİLGİ: TMS 38 Uygulaması Vergi Uygulaması MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA İLK KAYDA ALMA: TMS 38 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar: MODV Satın Alımı: Örnek Uygulama Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Aktifleştirme Sonrasındaki İlişkili Harcamaların Durumu Maddi Olmayan Duran Varlığın Aktifleştirme Sonrası Harcamaları: Aktifteki Yazılıma Yeni Uygulama Eklenmesi İşletme Birleşmesinin Bir Parçası Olarak Maddi Olmayan Duran Varlık Edinimi ve Devralınan Ar-Ge Projelerinin Varlık Niteliği: Maddi Olmayan Duran Varlıkları Devlet Teşviği Yoluyla Elde Etme: Örnek Uygulama: KOSGEB den Ücretsiz Yazılım Alınması Maddi Olmayan Duran Varlıkları Takas Yoluyla Elde Etme: Takasa Konu MODV Örnek Uygulama İşletme İçi Yaratılan Şerefiyenin Durumu İmal Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar: TMS 38 Uygulaması: İşletmede Oluşturulan Maddi Olmayan Duran Varlığın Maliyet Değ.: Vergi Uygulaması: Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Maddi Olmayan Duran Varlık Niteliği İşletmede İmal Edilen Yazılım: MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARIN MUHASEBELEŞTİRİLME SONRASI ÖLÇÜMÜ 777 XV

16 4.1 Maliyet Yöntemi ile Ölçüm: Örnek Uygulama: Aktifleştirilmiş Web Sitesinin Maliyet Yöntemiyle Ölçümü Şirketin Tanıtımı Amacıyla Yaptırılan Web Sitesi İçin Ödenen Bedel: Yeniden Değerleme Yöntemi Örnek Uygulama: Yeniden Değerlenen Taksi Plakaları MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ: TMS 38/TMS 36 Uygulaması Vergi Uygulaması: Değer Düşüklüğü İçin Örnek Uygulama: Marka Değer Düşüklüğü MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN UYGULAMASI TMS 38 Uygulaması: Faydalı Ömür: Sınırlı Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Vergi Uygulaması Genel Amortisman Uygulaması: Devir Halinde Amortisman Uygulaması: Birleşme Halinde Amortisman Uygulaması: Aktifleştirilen Ar-Ge Harcamalarının İtfası: İtfa Süresi: İtfa Yöntemi: Belli Bir Tutarı Aşmayan Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması: Kalıntı Değer İtfa Süresi ve İtfa Yönteminin Gözden Geçirilmesi Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar MODV Amortismanı Örnek Uygulama: 49 Yıllığına Alınan İşletme Hakkı Lisansının İtfası MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARI KULLANIMDAN ÇEKME VEYA ELDEN ÇIKARMA TMS 38 Uygulaması Vergi Uygulaması MODV Kullanımdan Çekme İçin Örnek Uygulama: Hak Satışı BÖLÜM : ŞEREFİYE 1 TEMEL BILGI: TMS Uygulaması: Negatif Şerefiye: Vergi Uygulaması: Negatif Şerefiye ve Vergi Uygulaması: 821 XVI

17 1.3 Şerefiyenin Kayda Alınması, Değer Düşüklüğü ve İtfası Negatif Şerefiye ve Pazarlıklı Satın Alımlar : BÖLÜM : ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 1 TEMEL BİLGİ: TMS 19 Uygulaması: Çalışanlara Sağlanan Faydaların Sınıflandırılması: Vergi Uygulaması: ÇALIŞANLARA SAĞLANAN KISA VADELİ FAYDALAR: TMS 19 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Ödenen Ücret ve İkramiyeler : Çalışanın Biriken Ücretli İzni, Çalışana Kar Payı Verilmesi ve Çalışan İçin Prim Planları: Biriken Ücretli İzinler Örnek Uygulama: Biriken Hastalık İzni Personele Kârdan Pay Verilmesi ve Prim Planları: Örnek Uygulama: Personele Kardan Pay Verilmesi ÇALIŞANLARA İŞ İLİŞKİSİ SONRASINDA SAĞLANAN FAYDALAR Tanımlanmış Katkı Planları: Örnek Uygulama: Bireysel Emeklilik Fon Payı Tanımlanmış Fayda Planları (Kıdem Tazminatı) : Tanımlanmış Fayda Planları ve TMS 19 Uygulaması: Kıdem Tazminatının TMS 19'a Göre Hesaplanması: Kıdem Tazminatı ve Vergi Uygulaması: Örnek Uygulama: Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılması ve Ödenmesi: ÇALIŞANLARA SAĞLANAN DİĞER UZUN VADELİ FAYDALAR TMS 19 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örnek Uygulama: Biriktirilen Ücretli İzinler: İŞ İLİŞKİSİNİN SONA ERDİRİLMESİNDEN DOLAYI SAĞLANAN FAYDALAR TMS 19 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Ödenen İhbar Tazminatları: BÖLÜM : KARŞILIKLAR, KOŞULLU BORÇLAR, KOŞULLU VARLIKLAR 1 TEMEL BİLGİ TMS 37 Uygulaması: Vergi Uygulaması: KARŞILIKLAR: TMS 37 Uygulaması: 915 XVII

18 2.1.1 Karşılık Tutarının Güvenilir Biçimde Tahmini Karşılık Tutarının Tahmininde Dikkate Alınacak Konular: Gelecekteki Faaliyet Zararları Vergi Uygulaması: Karşılık Örnek Uygulama: Gider Karşılığı Karşılık Örnek Uygulama: Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler Karşılık Örnek Uygulama: Yeniden Yapılandırmalar Karşılığı, Bir Varlığın Maliyetinin Parçası Olarak Muhasebeleştirme Karşılık Örnek Uygulama: Garanti Karşılıkları Karşılık Örnek Uygulama: Satılan Mala İlişkin İade İhtimali KOŞULLU BORÇLAR: TMS 37 Uygulaması: Vergi Uygulaması: KOŞULLU VARLIKLAR TMS 37 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Örnek: BÖLÜM : DEVLET TEŞVİKLERİ 1 TEMEL BİLGİ: TMS 20 Standardı Uygulaması: Devlet Teşvikleri: Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Ölçümü Devlet Teşviklerinin Nitelikleri ve Teşviğe Hak Kazanılan Dönemlerin Belirlenmesi: Devlet Yardımları Vergi Uygulaması: Parasal Devlet Teşvikleri: Ayni Nitelikli Devlet Teşvikleri: Değerlendirme: Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi 1: Gelir Yaklaşımı Genel Olarak Gelir Yaklaşımının Özellikleri: Varlıklara İlişkin Teşviklerin Sunumu Gelire İlişkin Teşviklerin Sunumu Varlıklara ve Gelire İlişkin Teşviklerin Bir Arada Olması: Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi Gelir Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: Nakit Desteği KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi 970 XVIII

19 2.2.3 KOSGEB Teşviği: Brüt Yöntem-Net Yöntem Karşılaştırması : Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Kalkınma Ajansı Hibesi Faizsiz Kredi Desteği Düşük Faizli Kredi Desteği Koşullu Bölgesel Teşvikler Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi 2: Sermaye Yaklaşımı Genel Olarak Sermaye Yaklaşımı Örnek Uygulamaları: Nakit Desteği: Koşulsuz, Karşılıksız Parasal Destek Nakit Desteği: TEYDEP'ten Maddi Destek Alan Ar-Ge Projesi KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: Sermaye Yaklaşımı Örnek Uygulama: Kalkınma Ajansından Alınan Hibe BÖLÜM : KİRALAMA İŞLEMLERİ 1 TEMEL BİLGİ: TMS 17 Uygulaması: Vergi Usul Kanunu Uygulaması: FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİ KİRACI AÇISINDAN FİNANSAL KİRALAMA UYGULAMASI TMS 17 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Değerlendirme: Örnek Uygulamalar: Finansal Kiralama Uygulaması-Kiracı Finansal Kiralama-Başlangıç Giderleri Finansal Kiralama-Kalıntı Değer Finansal Kiralama-İlk Yıl Taksidindeki Faiz Tutarının Gider ya da Maliyet Niteliği KİRALAYAN AÇISINDAN FİNANSAL KİRALAMA UYGULAMASI TMS 17 Uygulaması: Vergi Uygulaması: Kiralayan: Normal Finansal Kiraya Verme İşlemi ÜRETİCİ VEYA SATICI KONUMUNDAKİ KİRALAYANLAR: TMS 17 Uygulaması: Vergi Uygulaması FAALİYET KİRALAMASI UYGULAMASI: KİRACININ FAALİYET KİRALAMA İŞLEMLERİ: TMS 17 Uygulaması: 1070 XIX

20 3.1.2 Vergi Uygulaması: KİRALAYANIN FAALİYET KİRALAMASI İŞLEMLERİ: KİRA İLE TUTULAN GAYRİMENKULÜN BAŞKASINA KİRALANMASI : SAT VE GERİ KİRALA UYGULAMASI SAT VE GERİ FİNANSAL KİRALA: Gayrimenkullerin Satılıp Geri Finansal Kiralama Yoluyla Edinilmesi Teşviği: SAT VE GERİ OPERASYONEL (FAALİYET) KİRALA: BÖLÜM : HASILAT 1 TEMEL BİLGİ: TMS 18 Uygulaması: Vergi Uygulaması: HİZMET ve MAL SATIŞINDA ORTAYA ÇIKABİLECEK ORTAK HASILAT UYGULAMALARI: Peşin Mal Satışı veya Hizmet Sunumu: İskontolu Satış : Kasa İskontosu (Erken Ödeme İskontosu) : Ciro Primi : Promosyonlu Satışlar: Hediye Puanlı Satışlarda Hasılat Tutarı: Acentenin Hasılatı: Acentelik Komisyonları veya Konsinye Satışlar Vadeli Satışlar: Kredi Kartıyla Yapılan Peşin Fiyatına Taksitli Satışlar : Takas Uygulamasında Hasılat Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması Hasılat Tespitinde İşlemlerin Ayrıştırılması MAL SATIŞI TMS 18 Uygulaması: Avans Alma-Satma Ayrımı: Vergi Uygulaması: Alınan Avanslar Mal Satışı: Satılan Malın İadesi Mümkünse Mal Satışı ve Reklamasyon Uygulaması : Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar: HİZMETLER TMS 18 Uygulaması: Hizmet-Stok İlişkisi: Hizmetlere İlişkin Örnek Olaylar: Örnek: Doğalgaz Çevrim Santralleri Kurulum Bedelleri : 1203 XX

21 4.3.2 Bakım Onarım Hizmetleri : Kişiye Özel Yazılım Geliştirilmesi : FAİZ, İSİM HAKLARI VE TEMETTÜLER Faiz Tahakkuku: Lisans Ücretleri ve İsim Hakları : Temettü Gelirlerinin Tahakkuku : BÖLÜM : İNŞAAT YAPIM SÖZLEŞMELERİ 1 TEMEL BİLGİ TMS 11 Uygulaması Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi: Vergi Uygulaması: ÖRNEK UYGULAMALAR Klasik Bir Yapım Sözleşmesi: Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler: Hasılatın Tahsilinin İmkansız Olduğu Sözleşmeler: 1251 KAYNAKÇA : 1256 XXI