İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v. ŞEKİLLER LİSTESİ... xxi. ÇİZELGELER LİSTESİ... xxiii BİRİNCİ KESİM BİLİMSEL İRADE VE ARAŞTIRMA EĞİTİMİNE TOPLU BAKIŞ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v. ŞEKİLLER LİSTESİ... xxi. ÇİZELGELER LİSTESİ... xxiii BİRİNCİ KESİM BİLİMSEL İRADE VE ARAŞTIRMA EĞİTİMİNE TOPLU BAKIŞ"

Murat Ekren
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v ŞEKİLLER LİSTESİ... xxi ÇİZELGELER LİSTESİ... xxiii BİRİNCİ KESİM BİLİMSEL İRADE VE ARAŞTIRMA EĞİTİMİNE TOPLU BAKIŞ BÖLÜM 1. BİLİMSEL İRADE ALGI ÇERÇEVESİ... 3 BİLGİNİN KAYNAĞI: AYDINLANMA ÇAĞI NIN KISA BİR MUHASEBESİ... 3 GÜÇLENEN FARKINDALIKLAR... 8 Hayatın Bütünselliği... 8 Birlikte Yaşama ve Uzlaşma İhtiyacı... 8 Kuantum Fiziği ile Oluşan Algısal Değişim... 9 PROBLEM ÇÖZMEDE ALGISAL İRADELER VE PRATİK DAYANAKLAR Algısal İradeler Pratik Dayanaklar xi

2 BİLİMSEL İRADE ALGISI: BİLİM/İLİM Tanımı İşlevleri Çeşitleri ve Araştırma Yöntembilimi Temel Nitelikleri BİLİMSEL İRADENİN ALGILANIŞI Bilimsel Yöntem Tanımı Ortak Ölçüt: Paylaşılmış Öznellikler Aşamaları Temel Nitelikleri Dayandığı Temel Kabuller: Varsayımlar Diyalektik Yöntem ile İlişkisi Bilimsel Yöntemde İspat Bilimsel Diyalog ARAŞTIRMA Tanımı Çeşitleri Geleneksel Sınıflandırmalar Nicel-Nitel Sınıflandırması Bilimsel İrade Algılı Sınıflandırma Temel araştırma: Kademeli bilgi üretimi odaklı Uygulamalı araştırma: Problem çözme odaklı Araştırma Geliştirme (AR-GE) Eylem araştırması Temel Nitelikleri Araştırmayı Olumsuz Etkileyen Bazı Tutumlar Doğa ve Toplum Bilimlerinde Araştırma Araştırmanın Planlanması Yöntemsel Planlama Süre ve Olanakların Planlanması Araştırma Önerisi ve Hazırlanması Raporun Hazırlanması xii

3 BÖLÜM 2. ARAŞTIRMA EĞİTİMİ ARAŞTIRMA EĞİTİMİNİ GÜNCELLEŞTİREN NEDENLER Öğrenme ve Araştırma İlişkisi Demokratik Yaşam ve Araştırma İlişkisi ARAŞTIRMA EĞİTİMİ: BİR MODEL ÖNERİSİ Tanımı Amaç Teknik Yeterlikler Bilimsel Tutum ve Davranışlar İçerik Öğretim Yöntemi Mevcut Durum İKİNCİ KESİM ARAŞTIRMA SÜRECİ: KAVRAMLAR, İLKELER VE TEKNİKLER BÖLÜM 1. GİRİŞ PROBLEM Tanımı Problem Kaynakları Problem Seçimi ve Ölçütler Genel Ölçütler Özel Ölçütler Araştırma Probleminin Tanımlanması Aşamalı Yaklaşım Değişkenler ve Problem Tanımlanmasındaki Önemi Değişken ve çeşitleri Problem tanımlamasında değişkenler Literatür (Alanyazın) Taraması xiii

4 AMAÇLAR Tanımı ve Düzeyleri İfade Edilişi Soru Cümlesi Denence (Hipotez) ÖNEM VARSAYIMLAR SINIRLIKLAR TANIMLAR BÖLÜM 2. YÖNTEM ARAŞTIRMA MODELİ Tanımı ve Çeşitleri Tarama Modelleri Tanımı ve Temel Nitelikleri Çeşitleri Genel tarama modelleri Örnekolay tarama modelleri Deneme Modelleri Tanımı ve Temel Nitelikleri Tek Değişen Yasası ve Sonrası Nedensellik Algısı Bağımsız Değişkenin Denenen Düzeyleri Değişkenlerin Kontrolü Simgesel İfadesi Çeşitleri Deneme öncesi modeller Gerçek deneme modelleri Yarı-deneme modelleri Deneme Ortamları: Laboratuvar, Alan ve Simülasyon xiv

5 İç ve Dış Geçerlik İç geçerlik ve etkilendiği faktörler Dış geçerlik ve etkilendiği faktörler İç ve dış geçerlik dengesi EVREN VE ÖRNEKLEM Evren Örneklem Örnekleme Temel Kural: Yansızlık Çeşitleri Eleman örnekleme Küme örnekleme Örneklemenin Yapılması Evreninin tanımlanması Evrenindekilerin listelenmesi Örnekleme türünün belirlenmesi Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması Örneklemin alınması Temsilliğinin sınanması Olası Yanılgılar VERİLER VE TOPLANMASI Veri Tanımı Veri Çeşitleri Olgusal veriler Yargısal veriler Veri Kaynakları Ölçme Tanımı ve Gelişimi Kavram, Değişken ve Ölçme İlişkisi Doğrudan ve Dolaylı Ölçmeler Olgusal ve Yargısal Ölçmeler Olgusal ölçmeler Yargısal ölçmeler xv

6 Ölçek ve Çeşitleri Ölçme Yanılgıları Ölçme ve Araçlarında Aranan Temel Nitelikler Tutarlık (Güvenirlik) İç tutarlık Dış tutarlık Geçerlik İç geçerlik Dış geçerlik Veri Toplamada Ortak Süreçler Ayrıntılı Planlama Öndeneme ve Geliştirme Uygulama Veri Toplama Teknikleri Gözlem Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Gözlem üniteleri Gözlem kılavuzu Gözlem süreci Verilerin kaydedilmesi Gözlem araçları Olası yanılgı kaynakları Gözlemcilerin seçimi ve eğitimi Gözlem tekniğinin kuvveti ve zayıf yönleri Görüşme Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Sorular Görüşme kılavuzu Görüşme süreci Verilerin kaydedilmesi Olası yanılgı kaynakları Görüşmecilerin seçimi ve eğitimi Görüşme tekniğinin kuvvetli ve zayıf yönleri xvi

7 Yazışma Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Sorular Yazışma aracı Yazışma süreci Olası yanılgı kaynakları Uygulayıcıların seçimi ve eğitimi Yazışma tekniğinin kuvvetli ve zayıf yönleri Belgesel Tarama Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Kütüphaneler, arşivler ve internet siteleri Belgesel tarama süreci Verilerin kaydedilmesi Not alma işlem ve ilkeleri Fiş kullanma Not almanın yasal kuralları Olası yanılgı kaynakları Belgesel tarama tekniğinin kuvvetli ve zayıf yönleri VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ VE YORUMLANMASI Çözümlemeye Hazırlık: Verilerin İşlenmesi Tanımı ve Nitelikleri İlk Basamak: Sınıflandırma Bilgisayar Kullanımı Sistem ve işleyişi İşlemler Bilgisayar paket programları Çıktıların rapor düzeni El ile denetim Verilerin Çözümlenmesi Tanımı ve Nitelikleri İstatistik Kullanımı Doğrudan Çözümlemeler Tek değişkenli çözümlemeler İlişkisel çözümlemeler xvii

8 Kestirisel Çözümlemeler Kestirisel çözümlemenin anlam ve amacı Temel kavramlar Örneklem dağılımı Standart hata Güven aralığı ve güven düzeyi Denence sınama: Kavramsal çerçeve Denence sınamanın anlam ve amacı Manidarlık kararı ve olası yanılgılar Tek ve çift yönlü sınamalar Sınamanın gücü Pratik manidarlık Araştırma denencesinin geçerlik ölçütü Desteklenmeyen araştırma denenceleri Denence sınamada başlıca istatistik teknikler Ortalamalar arası farkın manidarlık sınamaları Dağılımlar arası farkın manidarlık (x 2 ) sınaması Korelasyon katsayısının manidarlık sınamaları Ölçek Türü ve İstatistiksel Çözümleme İlişkisi Verilerin Yorumlanması Olası Yanılgılar BÖLÜM 3. BULGULAR VE YORUMLAR BULGU Tanımı ve Nitelikleri Çeşitleri Sunuluşu YORUM Tanımı ve Nitelikleri İç Yorum - Dış Yorum Sınırlıkların Gözetilmesi Beklenmedik Bulguların Yorumu Yorumun Sunuluşu xviii

9 BÖLÜM 4. ÖZET, YARGI VE ÖNERİLER ÖZET YARGI ÖNERİLER EKLER KAYNAKÇA xix

11 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Algısal İradeler Şekil 2. Bilimsel Yöntemin Tanılama - Sınama - Raporlaştırma Süreç Grupları ve İlişkiler Şekil 3. Bilimsel Diyalog Süreci: Evet,...; Fakat,... Sarmalı Şekil 4. Araştırma Tür ve Düzeyleri Şekil 5. Basit Bir Araştırma Projesi için PERT Serim Örneği Şekil 6. Araştırma Eğitiminin Temel Bilgi Alanları ve Öğretim Düzeyine Göre Değişen Kapsam ve Derinlikleri Şekil 7. Problemin Tanımlanması Aşamaları Şekil 8. Karşılaştırma ile İlişki Arama Şekil 9. Zaman Dizisi Modelinde X Bağımsız Değişkeninden Sonraki Bazı Olası Gelişmeler Şekil 10. Evren, Örneklem ve Örnekleme Şekil 11. Eleman Örnekleme Şekil 12. Küme Örnekleme Şekil 13. Örneklem Büyüklüğü ile Yansız Örnekleme Yanılgısı Arasındaki İlişki Şekil 14. Kaynak Fişi Örneği Şekil 15. Not Fişi Örneği Şekil 16. Bilgisayar Donanım Sistemi Şekil 17. Çubuk Grafiği ve Frekans Poligonu Şekil 18. Aynı Büyüklük ve Ortalamaya Sahip Fakat Değişik Yaygınlıkta Olan İki Dağılım xxi

12 Şekil 19. Standart Normal Dağılım ve Özellikleri Şekil 20. Şekil 21. İki Değişken Arasındaki Değişik Korelasyon Katsayılarının Saçılım (Scatter) Diyagramları Örneklem Büyüklüğü ve Ortalama Örneklemdeğer Dağılımları Şekil 22. Örneklem Büyüklüğü ile Standart Hata İlişkisi Şekil 23. Şekil 24. Belli Bir Evrenden Alınan Örneklemlerin Örneklemdeğer Güven Aralıkları ve Evrendeğeri İçerme Durumları Evren Ortalamasını İçeren ve İçermeyen Örneklemdeğer Güven Aralıkları: Farksızlık Denencesinin Reddedilmediği (a) ve Reddedildiği (b) Durumlar Şekil 25. Birinci ve İkinci Tür Yanılgılar Şekil 26. Tek ve Çift Yönlü Sınamalarda Yanılma Payları xxii

13 Çizelge 1 ÇİZELGELER LİSTESİ Deneme Modellerinde İç ve Dış Geçerlik Değerlendirmeleri Çizelge 2a. Değişkenlik Çözümlemesi İşlemleri Çizelge 2b. Değişkenlik Çözümlemesi Özet Çizelgesi Çizelge 3. Yansız Numaralar Çizelge 4. Standart Normal Dağılım z Değerleri Çizelge 5. t Dağılım Değerleri Çizelge 6: X 2 Dağılım Değerleri Çizelge 7. F Dağılım Değerleri xxiii

Benzer belgeler

2 PARADİGMALAR IŞIĞINDA BİLİMSEL ARAŞTIRMA ANLAYIŞLARI

2 PARADİGMALAR IŞIĞINDA BİLİMSEL ARAŞTIRMA ANLAYIŞLARI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 BİLİM VE ARAŞTIRMA 11 1.1.İnsan, Bilim ve Bilgi 12 1.1.1.Bilimsel Bilgi Türleri 16 1.2. Bilgi Edinme Yolları 17 1.2.1.Otoriter Figürü Yaklaşım 17 1.2.2.Mistiksel Yaklaşım