Tonaj ve Fribord (Tonnage and Freeboard)

Transkript

1 Tonaj ve Fribord (Tonnage and Freeboard) Prof. Dr. Tamer YILMAZ GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

2 TONAJ (Tonnage) Gemier, tiperine bağı oarak hacimse (Gros, Net) veya ağırık oarak (Dispacement, Dead Weight, Light Weight) oarak sınıfandırıırar. Depasman Ton (Dispacement Tone) : Geminin topam ağırığıdır Δ = γ = W = LWT + DWT Light Weight Tone (LWT), Ligth Ship (LS): Gemi bünyesindeki sabit ağırıkar ( tekne, makina, outfit (donatım)) Dead Weight Tone (DWT): Depasman ve LS arasındaki fark oan DWT, kargo, yakıt, yağ, tatı su, yocu ve eşyası, murettebattan ouşur. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

3 Gros ve Net Tonaj (Hacim) Dünyada ik tonaj tanımı 1423 yıında Britanya hükümetinin ticaret gemierinin taşıdıkarı yükten vergi amak için çıkardığı yasa ie gündeme gemiştir. Bun tarihten sonra denizci deveter kendi kontroerindeki gemi ve imanarda uyguamak üzere tonaj tanımarı yapmışardır. Gemi sahiperi (doayısıya dizaynerer) vergiye teme oan tonajarı düşük tutabimek için tanımarın verdiği esnekikeri kuanmaktadırar. IMO (Internationa Maritime Organisation) (Uusar arası Denizciik Örgütü) 1969 yıında bugün kuanıan Gros ve Net Tonaj tanımarını kabu etmiştir. Gros Tonaj (Gross Tonnage) (GT): Geminin hacimse kapasitesinin bir öçüsü oup, tekne, üst yapı ve tüm kapaı aanarın topamını ifade eder. Bu tonaj havuzama, piotaj ve sörvey işemerinde esas aınır. Net Tonaj (Net Tonnage) (NT): Geminin para kazanma kapasitesinin bir öçüsü oup, kargo böümerinin topam hacmi ie yocu sayısına bağı oarak hesapanır. Liman ve kargo vergiernde bu tonaj esas aınır. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

4 Gros ve Net Tonaj GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

5 Gros Tonaj (Gross Tonnage) (GT) Geminin hacimse kapasitesinin bir öçüsü oup, tekne, üst yapı ve tüm kapaı aanarın topamını ifade eder. Bu tonaj havuzama, piotaj ve sörvey işemerinde esas aınır. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

6 Net Tonaj (Net Tonnage) (NT): Geminin para kazanma kapasitesinin bir öçüsü oup, kargo böümerinin topam hacmi ie yocu sayısına bağı oarak hesapanır. Liman ve kargo vergiernde bu tonaj esas aınır. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

7 GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

8 GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

9 Örnek : Topam kapaı hacmi m 3 oan bir geminin gros tonajı ne kadardır. GT=K 1 xv, K 1 = og 10 V = og10(100000) = *5=0.3 GT=0.3*100000= GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

10 Gemierde fribordun yarararı aşağıdaki at başıkar kapsamında vurguanabiir : Geminin kesit mukavemetini arttırır. Yaraanma hainde yedek depasman sağar. Büyük açıarda devrime açısının stabiitesinin artmasını sağar. artmasını ve böyece Güverte ısanması hainde teçhizatı ve kargoyu korur. Yocu ve mürettebat için güveni bir ortam sağar. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

11 Fribord değeri gemi ortasında öçüür ve minimum değeri uusararası fribord sözeşmesi ie beirenir. bu sözeşme hemen tüm dünya ükeerinde geçeri oup dört ana böümden ouşur. Gene tanımar ve terimer Fribord tanımı için gereki koşuar Fribord taboarı ve düzetmeer Öze düzetmeer 1966 Uusararası Fribord Sözeşmesi tüm gemi tiperi ve 24 metreden büyük ticari gemier için geçeridir. Savaş gemieri bu sözeşmeye tabi değidir. Baıkçı gemierinden sadece uusararası baık taşımacıığında kuanıanar sözeşmeye bağıdır. GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

12 Fribord markası 25 mm kaınığında, 300 mm çapında bir daire oup bu daire 450 x 25 mm boyutarında yatay bir çizgi ie daire merkezi çizginin üst kenarına geecek şekide kesimiştir. Bu yatay çizgiden fribord güvertesi evhasının üstüne kadar oan uzakık o geminin yaz fribordunu gösterir. TF: Tropik Tatı Su Fribordu F: Tatı Su Fribordu T: Tropik Fribord S: Yaz Fribordu W: Kış Fribordu WNA: Kuzey Atantik Kış Fribordu T1: 1 cm batma tonajı GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2008, Tamer Yımaz

13 Tanımar Gemi boyu %85 derinikte öçüen LBP veya aynı derinikteki LWL nin %96 sından büyük oanıdır. Baş dikey (FP) geminin %85 derinikte baştaki en uç noktası, kıç dikey (AP) ise dümen rodunun eksenidir. Fribord güvertesi havaya yada denize açık ve su geçmez perdeerin uzandığı en üst süreki güvertedir. Güverte çizgisi (300 x 25 mm) boyutarında oup fribord güvertesini tanımar. Fribord deriniği fribord güvertesi evhasının üzerinden öçüür. Fribord markası 25 mm kaınığında 300 mm çapında bir daire oup bu daire 450 x 25 mm GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

14 GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

15 GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz

16 GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ 2007, Tamer Yımaz