MERDANELERİN KAYNAKLA KAPLAMA YÖNTEMİ İLE YENİLENMESİ ISLAH EDİLMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MERDANELERİN KAYNAKLA KAPLAMA YÖNTEMİ İLE YENİLENMESİ ISLAH EDİLMESİ"

Transkript

1 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 163 MERDANELERİN KAYNAKLA KAPLAMA YÖNTEMİ İLE YENİLENMESİ ISLAH EDİLMESİ * İbrahim KAYAHAN ÖZET Metallerin üretilmesinde ve haddelenmesinde, sıcak-soğuk hadde iş merdaneleri, destek merdaneleri ve transfer merdaneleri kullanılır. Teknik ihtiyaçlara cevap verecek özellikteki bu merdanelerden, mevcut teknoloji ile kaynaklanabilir olan tiplerine uygulanan yemleme işlemleri, elde edilen ilave ömür artışları ve performans artışları dikkate değer miktarlardadır. Bu bildiride, uygulama yeri, malzeme özellikleri ve boyutlar olarak çok geniş bir yelpazeyi kapsayan merdane yenileme işlemi, ERDE- MİR T.A.Ş.' deki pratiklerin oluşumu ile birlikte ana başlıklarla, sadece konuya giriş için genel bir yaklaşımla anlatılmıştır. ERDEMİR'de 1987 yılından itibaren ciddi olarak uygulamaya giren, dünyada da yeni olan söz konusu faaliyetler hakkında, daha geniş ve bilimsel sunular yapmak mümkündür. ABSTRACT Hot mill and cold mill rolls, back-up and transfer rolls are used during the production of metals and rolling operation. The existence (life time) and performance values of the rolls which are appropriate to the technical specifcations can be increased at significant points by refurbishing ofweldable types. In this paper, refurbishment operation of rolls including broaded subject like application places,properties and dimension of the materials and the practise methods at ERDEMİR are mentioned in general. This section is the only introduction part of the whole subject. It is possible to prepare more scientific and broad presentations about the reclemation process of the rolls that have been applied since 1987 at ERDEMİR, however this application methods are new in the world. 1.GİRİŞ Demir-Çelik endüstrisinde imalatta kullanılan muhtelif merdaneler vardır. ERDEMİR T.A.Ş. gibi yassı mamul üreten kuruluşlarda; Sürekli Dökümler' de kalıp çıkışından doğrultma sonrası masa roll'lere kadar, Sıcak ve Soğuk haddeleme ünitelerinde; work (iş) roll, back-up (destek) roll, table (masa) roll, feed (sevk) roll, wrapper (sarma) roll, pinch (sıkıştırma) roll, edger(kenarlama) roll şekliyle isimlendirilen merdaneler çalışma şartlan gereği çeşitli kimyasal ve fiziksel yapıda imal edilirler. İşletme şartlarında aşınarak ve/veya kırılarak v.s. nedenlerle hurdaya ayrılan merdanelerden kaynaklanabilir olanlar, uygun bir kaynak dolgu işlemi ve ısıl işlemden sonra işlenerek tekrar sistemde kullanılmaya devam eder. Kaynak teknolojisinde meydana gelen gelişmeler sayesinde merdanelerdeki kaynaklanabilirlik sınırı genişlemekte ideal ekonomik sonuçlar verici uygulamalar yapılabilmektedir. ERDE- MİR T.A.Ş. atelyelerinde, Sürekli Döküm merdaneleri ve Sıcak Haddehane muhtelif merdaneleri başta olmak üzere uygulamalar yapıla gelmekte, zor kaynaklanabilir merdaneler için de ileriye dönük araştırma-deneme çalışmaları planlanmaktadır. * Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. Uzunkum Cad. No.l Kdz. Ereğli - Türkiye

2 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 164 2, MERDANE KAPLAMA İŞLEMİNDE UYGULANAN METOTLAR Merdane cinsi, boyutu, kullanıldığı yer ve uygulanacak dolgu malzemesi özelliğine göre muhtelif yöntemler vardır: Toz altı-ark, Elektro-cüruf bant, Gaz altı-ark, Soğuk-sıcak ark, Açık-ark gibi. Resim 1. ERDEMİR Sıcak Hadde Tesisleri 2.1 Tozaltı-ark kaynak yöntemi En fazla uygulanan dolgu kaynak yöntemidir. Nüfuziyeti ve seyrelmesi yüksek olup, ağır tonajlı yüksek gerilmelere karşı ideal ITAB veren bir yöntemdir. 2.2 Elektro-cüruf bant kaynak yöntemi Tozaltı kaynak yöntemine benzer. Özellikle aplamanın ana malzeme ile en az karışması ve alaşım elemanlarının kaynak metalinde azalmaması arzu edildiğinde tercih edilir. Seyrelmesi en az kaynak yöntemdir. Elektrot arkı olmadan cüruf içinde elektriksel direncin oluşturduğu ısmıniergitmesi ile olur. 2.3 Gazaltı-ark kaynak yöntemi Özlü ve masif yapıdaki gazaltı kaynak tellerinin kullanılması ile yapılan dolgu işlemidir. Verimlilik azlığı, sıçrama, torç ve kontak grubunun aşırı ısınması ve porozite problemleri nedeniyle az kullanılır. Kaynak metalinde homojen olmayan poroziteli yapılar oluşabilmektedir. 2.4 Gazaltı Soğuk-Sıcak Ark Yöntemi Gaz altı yöntemidir. Oluşan ark içersine enerjisiz(soğuk) ayrı bir telin verilmesiyle oluşur. Enerjili ve enerjisiz tellerin, fiziksel ve kimyasal yapıları ile tel hızları istenen kaynak metali özelliğine göre tayin edilir. Uzun süreli istikrarlı proses temininde güçlükler oluşmaktadır. 2.5 Açık-ark yöntemi Gazaltı yönteminin gazsız halidir. Sadece özlü kaynak tellerinde kullanılır. Oluşan kaynak banyo-

3 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 165 sunu, havanın azot ve oksijeninden korumak için, özlü telin özünün yanması ile oluşan koruyucu atmosfer kullanılır. Öze katılan çeşitli ferro alaşımlarla istenen kalitelerde kaynak metali elde etme imkanı vardır. 3. MERDANE KİMYASAL KOMPOZİSYONLARI Merdanelerin kaynakla yenilenmesi işleminde en önemli unsur merdane malzemesinin kimyasal yapısıdır. Mevcut kaynatma teknolojisi ile dövme ve dökme çeliklerde, sadece ısıl tedbirler ve kaynak sonrası ısıl işlemler uygulanmak kaydıyla kaynaklanabilirlik sınırı yaklaşık %1C miktarına kadardır. Özellikle karbon miktarının artışı kaynaklama kabiliyetini çok etkiler. Çelikteki diğer alaşım elemanları olan Cr, Ni, Si, Mn, V, W, Mo'de bu etkiyi arttırır. Tablo 1. Tipik merdane malzemeleri. (P, S, Cu olabildiğince az oranda olmalı. Merdane Standart İş Merdanesi Derin Sert İş Merdanesi Demir Dışı İş Merdanesi Destek Merdanesi %c %Mn %Si r %Mo %v 0) Tablo 2. Erdemir'de kullanılan Dökme Çelik ve Dövme Çelik, Back-up roll (destek merdanesi) analizleri Merdane Cinsi Dökme Çelik Dövme Çelik % C % Mn % Si Max % Cr Min 2.5 Min 2.5 % Ni Max 0.5 Max 1.0 % Mo Sertlik ShC Düşük karbonlu çelik merdaneler İçerdikleri karbon miktarı en fazla %0.6 olan merdanelerdir. Geniş bir uygulama alanı olarak dövme çelikler bu sınıfa dahildir. Mikro yapıları, ferritli perlitik ve beynitik yapıdadır. Yüksek bir kırılma direncine sahiptirler. Karbon miktarı, %0.35 ile %0.50 arasıda çok uygulanan sınıftır. Cr ilavesiyle mikro yapı daha stabil hale getirilerek korozyon ve oksidasyon direnci artar, sertleşme kabiliyeti ve sıcakta çekme mukavemeti artar. Mo ilavesiyle de sıcaktaki mukavemeti ve çatlama direnci artar. Tablo 3. Back-up (Destek) Merdanelerinin tipik-yaklaşık Mekanik Özellikleri Sertlik (HRÇ) Çekme Mukavemeti (kg/»m2) Akma Mukavemeti on/mmz) % Uzama % Alan Daralması Yorulma Mukavemeti (kg/mug) Dövme Çeük Merdane Gövde Dökme Çelik Merdane Gövde Dövme Çelik Merdane Boyun Dökme Çelik Merdane Boyun

4 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ Yüksek Karbonlu Çelik Merdaneler İçerdikleri karbon %0.6 ile %0.8 arasındadır. Haddehanelerde son işleme ünitelerinde kullanılır. Özellikle aşınmaya dirençli merdanelerdir. Normalize edilmiş Cr, Mo, V alaşımlı olan dövme çelik merdaneler, havada soğutmakla sertleştirildiklerinde yüksek mukavemet verirler. Tipik bir örnek olarak; 0.7, 0.8%Mn, 0.5%Si, 1.0r, 0.2%Mo, 0.1 %V alaşımları içeren merdanedir. Dökme çelik olan merdaneler, Cr, Mo, W içerirler. Karbon miktarı % 0.8 ile %1.0 arasındadır. Sertleştirilmiş iş merdaneleri ile destek merdaneleri dövme merdanelerdir. Genel kompozisyon olarak 0.8, 0.4%Mn, 0.2%Si, 1.5r, 0.5%Mo alaşım elemanlarım içerirler. Karışık ısıl işlemler sayesinde önemli ölçüde derinlikte ıslah edilmiş homojen bir yapı elde edilerek tekrar taşlanarak yeniden kullanma imkanları temin edilmiştir. 4.MERDANE KAPLAMA KAYNAK MALZEMELERİ Merdane kaplama işleminin en önemli aşamalarından biridir. İki ana unsur söz konusudur; Merdane kullanım yerinin kaplama malzemesine uygunluğu, Kaynak ve ısıl işlem uygulanabilirliği. 4.1 Kullanım yeri uygunluğu Kaplamada kullanılacak kaynak malzemesi, en az merdane orijinal malzemesi kadar ve/veya daha fazla ekonomik çalışma performansı göstermelidir. Merdane kitlesinin boyutları, imalat zorlukları ve ekonomikliği nedeniyle imalat esnasında kalite yönünden birtakım tavizler verilmiş olabilir. Kaynak teknolojisi ve ısıl işlem teknolojisinde meydana gelen gelişmeler sayesinde az miktarda çok kaliteli (pahalı) malzemeleri kullanmak ve ideal bir ısıl işlem uygulamakla, genellikle merdane orijinal malzemesinden çok daha yüksek performanslı sonuçlar alınmaktadır. 4.2 Kaplama malzemesinin kaynaklanabilirliği ve ısıl işleme uygunluğu Kaynak dolgu malzemesi Özelliklerinin merdane malzemesine benzer olmasın şart olmadığını yukarıda belirtmiştik. Metalurjik olarak biliyoruz ki alaşımlı malzemelerin imalatı ve kaynatılması, az alaşımlı malzemelere göre daha çok problemlidir. Merdaneleri, yüksek çalışma performansı vermesi ve/veya yeniden kullanmak için bir taraftan yenileyip ıslah etmek istiyoruz, diğer taraftan ise potansiyel problemler üretiyoruz gibi ters bir durumla karşılaşıyoruz. Buradaki kriterimiz; Ana malzemeye kaynaklanabilirliği ve kaynak sonrası ısıl işlem ve işlenebilirliğinin uygunluğu olmaktadır. ' Tablo 4. Back-up (destek) merdanesi kaplamasında kullanılan kaynak malzeme yelpazesi (%ağırlık) Element Minimum Maximum C Si Mn Cr Mo Ni Co V Tabloda belirtilen kaynak malzemesi, Fe-Cr-Mo-V-C bazlı alaşımdır. Tozaltı ark kaynak usulüne göre özellikle dizayn edilmiş, dövme veya dökme back-up roll yenileme işlemlerinde kullanılmaktadır. Mikro yapı, çok ince molibden karbür içeren beynit ve martensit karışımıdır. Son ısıl işlem prosedürü, işletme şartlarında çalışma sertleşmesi yapmayacak şekilde kalıntı osteniti tam olarak dönüştürücü olarak hesaplanmıştır. Kimyasal kompozisyon, tavlama prosedürü ve gerekli mukavemet ile aşınma direnci optimizasyonu yapılmıştır. Söz konusu kaplama malzemesi ile yapılan çelik üretiminde, dövme çeliğe göre %40, dökme çeliğe göre %100 daha fazla aşınma mukavemeti elde edilmiştir.(6)

5 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ Kaplama kaynak malzemesinden beklenen teknik özellikler : 1. Sertlik 2. Dinamik basınç gerilmelerine direnç 3. Plastik deformasyonlara direnci 4. Termal şoklara direnç 5. Yorulmaya bağlı kalkma ve/veya parça kopmasına direnç 6. Aşınma ve korozyona karşı direnç 7. Yüksek yorulma direnci 8. İşlenebilirlik 5. MERDANE KAPLAMA İŞLEMİ ERDEMİR T.A.Ş. atelyelerinde özellikle "Sürekli Döküm" merdaneleri, Masa merdaneleri, Sıkıştırma merdaneleri, Sevk merdaneleri ve Destek merdanelerine kaplama işlemleri yapılmaktadır. Kaplama işleminde toz altı-ark kaynak yöntemi ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. Sürekli Döküm merdaneleri, sıcakta termal ve gerilim-korozyon çatlamasına ve aşınmaya cevap verecek özellikte malzeme ile kaplanır. Masa, sıkıştırma ve sevk merdaneleri genel olarak aşınmaya karşı kaplanırlar. Back-up roll (destek) merdaneleri en önemli kaplama işlemidir. Haddeleme yüklerinin büyüklüğü, merdaneye gelen tekerrürlü hertz gerilmelerinin oluşturduğu komplex gerilme dağılımı şekilde gösterilmektedir. Oluşan basınç gerilmeleri yaklaşık 1.5 Gpa değerindedir. Oluşan gerilmelerin kesme gerilme bileşeni bazen yüzey-altmda 500 Mpa'ı aşmaktadır. İş merdanesi ile destek merdanesi arasında oluşan dikdörtgen şeklindeki temas alanı genişliğinin 0.39 katı derinlikteki kritik seviyede 45 derecede oluşan kesme gerilmesi değeri baskı yükünün katı kadar olup, tüm hesaplamalar, yorulma dayanımı, çatlama dayanımı, homogen iç yapı özellikleri ve yüksek aşınma direnci faktörlerinin dikkate alınması ile yapılır. (3) 5.1 Ön hazırlık 1. Merdane tamamen temizlenir. Göz ve NDT kontrolü yapılarak tespit edilen olası hatalar giderilir. 2. Kaynatılacak yüzeye gerektiği kadar ön işleme yapılır. Hatalar, sıcak çatlaklar, yorulmuş ve karbürize olmuş metal en az 3mm işlenerek yok edilir. 3. Çatlaklar yüzeyde ise ve derin değilse işlenmek suretiyle, derinlemesine ise tezgahta açarak manuel olarak tamir prosedürü çerçevesinde tamir edilir. 4. Kalkma ve malzeme kopmasının nedeni olan yüzey altı malzeme hatası kesinlikle tespit edilip yok edilmelidir. Yüzeyin 6-12mm arası derinlik, yorulma başlangıcı olarak kritik bölgedir. Destek merdaneleri haddeleme yapan iş merdanesini destekleyen önemli bir merdanedir. İş merdanesi daha serttir. İş merdanesinin destek merdanesine yaptığı baskı yük dağılımı Şekil 1. Şekil 2. ve Şekil 3' de görülmektedir. Destek merdanesi tekerrürlü hertz gerilmelerine maruzdur. Merdanede oluşan yorulma kırılmaları, parça kopmaları ve kalkmalar söz konusu gerilmelerin oluşturduğu hasarlanmalardır.

6 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUS AL KONGRESİ 168

7 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ Ön tavlama Ön tavlama; sağlıklı kaynak yapabilme, iç gerilmeleri en aza indirebilme ve özellikle ITAB'da en uygun mikro yapıyı oluşturarak kaynağın temelini garanti etmek açısından çok önemlidir. Aksi halde ostenit yapıdan martenzit, ferrit veya bainit yapıya dönüşümdeki soğuma hızı, çeliğin ısı iletim katsayısının, en etkin soğutma görevi yapan sudan kat kat olan yüksekliği nedeniyle ITAB 1 in dönüşümünü müthiş bir şekilde hızlandıracak, böylece kırılgan sert bir martenzitik bîr yapı meydana getirecektir. Ayrıca kalın kesitli malzeme olması nedeniyle de oluşan üç eksenli gerilmelerle çatlama ve kırılma ihtimali yükselecektir. Ön tavlama prosedürü, merdane malzemesi kompozisyonu ile merdane boyutlarına göre hesaplanarak tespit edilir. Isıtma hızı <15 C/Saat' ten fazla olmamalıdır. Aksi halde merdane ekseni sıcaklığı < merdane yüzey sıcaklığı "olacağından izafi genleşmenin karşılık geldiği gerilim miktarı yüzey-altı çatlamalarına neden olabilecektir. İçerdiği toplam alaşım miktarı ve karbon oranına göre hesaplanarak her bir inç (25.4mm) merdane çapı için 15dk ile 30dk sürede ısıtarak şeklinde uygulanır. Tablo 5. Toplam alaşım %(Mn+Cr+Ni+Mo+Si+W+V) miktarı ve değerine göre ön tav sıcaklıkları. (C) TOPLAM ALAŞIM %2 %3 %4 %5 % Tablo 6. Merdane çapı (inç)'na göre, ön tavın tüm gövdede eşit hale gelme süreleri. Merdane Çapı(inç) Tutma Süresi (Saat) Merdane Çapı (inç) Tutma Süresi (Saat) Ön tav sıcaklığı, kaynak işlemi süresince daima "martenzitik dönüşüm" (Ms) sıcaklığının üzerinde tutulmalıdır. Burada iki amaç vardır: birincisi yığılan kaynak metalinin daima ostenitik faz'da tutularak oluşabilecek dönüşüm-gerilim çatlaklarına meydan vermemek, ikincisi ise faz dönüşümünü kontrol altında tutarak, istenilen şekilde tüm kaynak dolgu için topluca yaparak homojenliği sağlamaktır. "Ms" değeri (Fahrenhayt), alaşım elemanlarına göre yaklaşık hesaplanarak tahmin edilebilir. Ms=90I - (558x + 53x%Mn + 3,8x%Si + 25,6xr + 25,9x%Ni + Ux%Mo + 20x%W) 5.3 Tampon tabaka uygulaması Öncelikle iki nedenden dolayı uygulanır. Birincisi, yüksek karbonlu malzemelerde ilk sırada meydana gelebilecek gevrek çatlama riskini ortadan kaldırarak dolgu malzemesi ile merdane malzemesi arasında uygun bir geçiş sağlamaktır. İkincisi ise, ilk sırada seyrelme ile oluşabilecek element

8 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUS AL KONGRESİ 170 kayıplarının oluşturabileceği istenmeyen (beklenmeyen) yapının önlenmesi içindir. Tampon tabaka mekanik özellikleri, orta karbonlu alaşımlı merdanelerde, kaynak dolgu malzemesi ile ana malzeme özelikleri arasında olması ve mümkün olduğunca yakın değerlerde olması gerekmektedir. Aksi halde, yorulma mukavemeti azalmasına neden olabilecektir. Tampon tabaka, bir veya iki sıra olarak uygulanır. Tampon tabaka, kritik olan, yüzeyden 6-12 mm'den daha derin bölgede bulunmalıdır. Aksi halde maximum gerilmelere maruz kalarak, malzeme kalkması ve/veya kopmasına neden olabilir. Resim 2. Kaynak dolgu yapılmış back-up roll (destek) Merdanesinin ısıl işlem öncesi yüzeyi. 5.4 Kaynak Parametreleri Kaynak dolgu işleminde, yığılan kaynak metalinin en iyi performansı vermesi için kaynak parametrelerin önemi büyüktür. Sabit voltajlı doğru akım redresörleri en çok kullanılanlardır. Kaynak işlemi sırasında merdaneye lokal olarak verilen ısı girdisi, mikro yapı oluşumunda etken bir unsurdur. Malzeme analizine göre seçilen ön tav sıcaklığı ve pasolar arası sıcaklığı da dikkate alınmak kaydıyla ideal bir ısı Girdisi tespiti yapılmalıdır. Hedeflenen iç yapı oluşumuna ulaşmada soğuma hızı çok önemlidir. Soğuma hızına tesir eden faktörlerin başında merdaneye verilen ısı miktarının en başta geldiği açıktır. ITAB, tampon tabaka ve dolgu metalinin analizlerinden hareketle hedeflenen veya kaçınılması gereken iç yapı oluşumunu, tespit edilecek kritik soğuma hızı referansıyla kontrollü olarak takip etmek suretiyle temin edebiliriz. ISI GİRDİSİ = Volt x Amper x Kaynak Hızı (Joule/mm) (V) (A) (mm/ sn) Şekil 4. Örnek bir (TTT) diyagramı ile ferrit oranı ve Metal-Karpit miktarının nasıl kontrol edileceğini göstermektedir.

9 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 171 Yığma miktarının arttırmak maksadıyla yapılacak yüksek akım ve düşük kaynak hızı, ısı girdisini lokal olarak arttıracak kaynak metali ve ITAB'ta gereksiz miktarda karbürlerin oluşumuna neden olarak istenmeyen bir iç yapı meydana getirecektir. Yapılan araştırmalar, düşük çaplı özlü kaynak teli kullanımı ile bahis konusu problemin büyük ölçüde aşıldığını göstermektedir. Düşük çaplı özlü kaynak teli yüzey/ağırlık oranının küçük olması nedeniyle yüklenen enerji ile ergime kabiliyeti fazlalaşır. Osilasyonlu kaynak hızı sayesinde, kaynak metalinin ana malzeme üzerindeki soğuma hızı, osilasyon stroku ile de ayarlandığında istenen kritik soğuma hızı kontrol edilebilir. Tablo 7. Elektrod çapına göre, Kaynak metali yığma miktarları (Kg/saat) Akım(Amper) Çap 2.0/ Özlü Çap 2.4/ Öztfi Çap 3.2/ Özlü Çap 3.2/ Dolu a) Akım şiddeti (I) Kaynak elektrodu, çapına ve kaynak hızına bağlı olarak değişir. Kullanılan toz altı tozu akım dayanabilirliği de önemlidir. Akım arttığında, kaynak nüfuziyeti ve yığma oranı artar. Akım değişmeleri, form ve yapı olarak düzgün olmayan kaynak sıraları oluşturur. Farklı yapıdaki kaynak dikişleri her ne kadar birbirlerini geçişim ve temperleme yoluyla dengeler ise de aşırı sapmalar istenmeyen mekanik ve metalurjik problemlere neden olabilirler. b)voltaj(v) * * Kaynak formu, seyrelme ve alaşım elementlerinin kompozisyon stabilitesi için önemli bir unsurdur. İki ayrı voltajın toplamıdır. İlki, kontak meme uç noktası ile elektrot teli uç noktası arasında meydana gelen gerilim düşümüdür. İkincisi ise ergiyen tel ucu ile kaynak banyosu üst yüzeyi arasında meydana gelen gerilim düşümüdür. Düşük voltajda, düzgün olmayan şekil ve kaynak metaline minimum element geçişi, yüksek voltajda ise çok geniş bir kaynak formu, yanma ile alaşım elementlerinin kayıpları ve fazla miktarda toz altı tozu sarfı meydana gelir. c)kutup cinsi Pozitif ve negatif kutuplu kaynak imkanı vardır. Düşük nüfuziyet ve yüksek yığma hızı için negatif elektrot, yüksek nüfuziyet, yüksek yorulma direnci ve daha istikrarlı mikro yapı için ise pozitif kutup tercih edilir. d) Kaynak hızı (mm/sn) Kaynak hızı, ark voltajını etkiler. Hız arttıkça voltaj düşük kalır ve voltaj düşüklüğünün bahsedilen

10 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 172 sonuçları oluşur. Önemli olan, kaynak parametrelerinin en uygun oluştuğu kaynak hızıdır. Genellikle deneme yanılma yöntemi ile test edilerek bulunur. e) Serbest tel uzunluğu Kontak meme ucu ile kaynak yapılan malzeme arasındaki mesafedir. Gerilim düşümüne neden olan serbest telin uzunluğu yaklaşık 30 mm civarındadır. Bu uzunluk büyük tutulursa nüfuziyet yetersizliği ve yüksek metal yığılması oluşur. 5.5 Son tavlama Kaynak işlemi tamamlandığında, merdane ön tav sıcaklığının (%5) üzerine kadar tavlanarak bir miktar bu sıcaklıkta tutulur. Merdane yüzeyi ile merdane eksen malzeme sıcaklıkları eşitlenir. Merdane çok yavaş (15-20 derece/saat) bir şekilde oda sıcaklığına kadar soğutulur. Bu işlemle eksene nazaran daha hızlı soğuyan merdane yüzeyinde oluşabilecek çatlaklar önlenmiş olacaktır. 5.6 Gerilim giderme tavlaması Kaynak dolgu işleminde sıvı halden katı hale geçen dolgu metalinin hacimsel küçülmesi, faz dönüşümlerinde meydana gelen hacimsel genişleme ön tav ve operasyon tavlamalarının meydana getirdiği üç boyutlu genleşmeler merdanede yüksek bir iç gerilme meydana getirir. İşletme şartlarındaki ilave çalışma yüklerinin de etkisiyle merdanede kırılma ve patlamalar olabilecektir. Tehlikeli olan bu durumu ortadan kaldırmak için, kaynak işlemi sırasında oluşan söz konusu iç gerilim enerjisi uygun bir tavlama operasyonu ile giderilir. Gerilim giderme tav fırını ısıtılmasının doğrudan merdane üzerine değil, dolaylı, nötr fırın atmosferinde ve homojen olması en idealdir.

11 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 173 Şekil 6. Destek merdanelerinde aşınma performansı Bir kampanya döneminde ( ton çelik üretimi) Aynı şartlarda çalışan 3 ayrı cins destek merdanesinin aşınma profili. A. Dökme çelik, dengesiz ve yüksek aşınma profili. B. Dövme çelik, beklenen iyi bir aşınma profili C. Kaynaklı, çok daha güzel aşınma profili oluşmuş. 5.7 Merdanenin işlenmesi Gerilim giderme işleminden sonra merdane tornalanmak üzere tezgaha kaldışılır. Kontrollü olarak talaş alınıp yüzey çatlak kontrolü, sertlik ve sertlik dağılımı kontrolü yapılarak son ölçüye kadar işlenir. İlk temizlik pasosundan itibaren tespit edilen değerler grafik haline getirilerek yorumlama yapılır. Resim 3. Kaynak dolgu işlemi sonrası back-up roll

12 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ Merdane yüzey kontrolü Resim 4. Isıl işlem sonrası back-up roll İşleme operasyonundan önce merdane yüzeyi gözle kontrol edilir. İlk pasodan sonra penetrant sparey, "Eddy Curent" ve/veya "Magnetik Partikül" sistemleriyle çatlak kontrolü yapılır. Kaynak pasoları arası nüfuziyetsiz "Yuvarlanma bindirmeler", tampon tabaka-ana malzeme arası muhtemel kalkmalar ve ITAB çatlamalarının tespiti için ultrasonik testler yapılır. 5.9 Merdane sertlik ve dağılımı kontrolü Merdane son ölçüsüne işlenirken her işleme sonu, silindirik yüzeyin açmım kenarı ile silindirik yüzeyin uzunluğunun oluşturduğu iki eksen koordinatları uygun bir ölçekte tanımlanarak tespit edilen yeterli sayıdaki noktadan ölçümler yapılarak sertlik dağılımı izlenir. Meydana gelen sapmaların miktarları çap açınımı ekseni ve boy ekseninde hesaplanarak sapmanın genel eğiliminin nedenleri hakkında tahminler ve yorumlar yapılarak, kaynak ve tavlama operasyonları hakkında gerekli düzeltici tedbirler alınır Merdanelerin işletmede kullanılması ve izlenmesi i Yenilenen merdaneler işletmede dikkatli kullanılmalıdır. İşletme şartlarında meydana gelebilecek normal dışı, ekstrem yüklemeler sonucu oluşacak hasarlanma problemleri, uygulayıcıları yanıltmamalıdır. Orijinal merdanelerle ve/veya farklı metot ve malzeme uygulanması ile elde edilen merdaneler arasında, aynı işletme şartlarında mukayeseli performans testleri yapmak suretiyle ileriye dönük çok faydalı bilgiler elde edilir. Merdanelerin üretimi etkileme performanslarındakı değişmeler ile merdanelerde meydana gelen ömür problemleri (çeşitli çatlamalar, yorulmaya bağlı kalkma, parça kopması, kırılma ve aşınmalar) tespit edilmeli, uygulanan yenileme işlemindeki aşamalar alman sonuçlara göre gözden geçirilmelidir. 6. SONUÇLAR 1. Demir-Çelik sektöründe kullanılan merdaneler, işletme şartlarının getirdiği zorluklar nedeniyle kaliteli pahalı malzemelerden özel teknikler kullanılarak genellikle büyük boyutlu olarak imal edilirler. Bu nedenle maliyetleri yüksek olup dünyada sayılı imalatçılar tarafından üretilirler. Bu yüzden çok pahalı elemanlardır.

13 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ Merdanelere yapılan satm alma yatırımı, işletmeler için her zaman en önemli harcama kalemleri olmuştur. Yapılan yatırımın, çok uzun ömürlü olması, üretimde problemsiz kullanılması, çok miktardaki üretimin sağlanmasında kullanılması beklenen en ideal durumdur. 3. Buna rağmen, çalışma ömrü sonunda hurdaya ayrılacaktır. Hurda olan merdaneyi belli oranda veya orijinal yapısı kadar, yenileme işlemi ile tekrar servise koyabilme imkam, merdane satm alma masraflarını çok büyük oranda düşürecek daha az merdane stoku ile ekonomik çalışma sağlanabilecektir. 4. Kaynak teknoljisi ve kaynak sarf malzemelerinde meydana gelen gelişmeler, "zor kaynaklanabilir" özellikteki malzemelerin günümüzde artık rahat kaynaklanabileceğini göstermektedir. 5. Haddeleme ile çelik ürünleri üretim tesisi kurma, mevcut tesislerin genişletilmesi veya modernize edilmesi sırasında kullanılan merdanelerin "Kaynaklanabilir" özellikte seçilmesi önemli kriterlerden biridir. 6. Uygulama olarak henüz yeni sayılabilecek "Merdanelerin kaynakla yenilenmesi-ıslah edilmesi" konusu büyük gelişmelere açıktır. 7. Kaynak sarf malzemesi üreten kuruluşlar, kullanıcılar ve araştırma kuruluşları arasında daha yakın işbirliğine ihtiyaç olduğu hissedilmektedir.

14 KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUS AL KONGRESİ 176 REFERANSLAR 1. Anık, S., Kaynak Tekniği, Cilt 3, İTÜ Matbaası İstanbul Lesnewich. A. Control of melting rate and metal transfer in MIG welding.weld. J., 34(12), Atamert S., The Report of Properties of the back-up roll cladding materials W.A. Ltd. 4. Crowther M., Submerged arc welding of GC rolls Sandvik AB, Sweden. 5. The Physic of Welding, IIW Pablication Pergamon Press Kayahan İ., Atamert S., Acur S., New Surface New Life, Rolls Advance in Mill Roll Technology April 1999, International Convention Centre Birmingham, UK

KAZAN ÇELİKLERİNİN KAYNAK KABİLİYETİ 1. Kazan Çeliklerinin Özellikleri

KAZAN ÇELİKLERİNİN KAYNAK KABİLİYETİ 1. Kazan Çeliklerinin Özellikleri KAZAN ÇELİKLERİNİN KAYNAK KABİLİYETİ 1. Kazan Çeliklerinin Özellikleri Buhar kazanlarının, ısı değiştiricilerinin imalatında kullanılan saclara, genelde kazan sacı adı verilir. Kazan saclarının, çekme

Detaylı

Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çeliklerin Kaynağı Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Yüksek Mukavemetli Düşük Alaşımlı Çelikler Yüksek mukavemetli ince taneli çelikler, yani

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı

Detaylı

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ Özellikler Paslanmaz martenzitik krom çeliğidir. Bileşiminde bulunan yüksek oranda karbon içeriği, gerilme direnci düzeylerini yükseltmek için gerekli sertleştirme ve su verme işlemlerinin gerçekleştirilmesine

Detaylı

DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi.

DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. TEORİK BİLGİ: Kritik soğuma hızı, TTT diyagramlarında burun noktasını kesmeden sağlanan en

Detaylı

YTÜMAKiNE * A305teyim.com

YTÜMAKiNE * A305teyim.com YTÜMAKiNE * A305teyim.com KONU: Kalın Sacların Kaynağı BİRLEŞTİRME YÖNTEMLERİ ÖDEVİ Kaynak Tanımı : Aynı veya benzer cinsten iki malzemeyi ısı, basınç veya her ikisini birden kullanarak, ilave bir malzeme

Detaylı

JOMINY DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

JOMINY DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 1. DENEYİN AMACI: Bu deney ile incelenen çelik alaşımın su verme davranışı belirlenmektedir. Bunlardan ilki su verme sonrası elde edilebilecek maksimum sertlik değeri olup, ikincisi ise sertleşme derinliğidir

Detaylı

BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ

BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ BÖLÜM 4 KAYNAK METALURJİSİ Kaynakta Oluşan Metalurjik Bölgeler Kaynakta Oluşan Metalurjik Bölgeler Kaynak Metalinin Katılaşması Kaynak Metalinin Katılaşması Kaynak Metalinin Katılaşması Tek pasoda yapılmış

Detaylı

Uygulamalar ve Kullanım Alanları

Uygulamalar ve Kullanım Alanları BÖHLER W360 ISOBLOC ılık veya sıcak dövme kalıpları ve zımbaları için geliştirilmiş bir takım çeliğidir. Sertlik ve tokluğun istendiği çok çeşitli uygulamalarda kullanılabilir. Özellikler Yüksek sertlik

Detaylı

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime

Detaylı

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan

Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 3 Çelik üretimi Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Fırın Ön hadde Nihai hadde Soğuma Sarma Hadde yolu koruyucusu 1200-1250 ºC Kesme T >

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

Metalik malzemelerdeki kaynakların tahribatlı muayeneleri-kaynaklı yapıların soğuk çatlama deneyleri-ark kaynağı işlemleri Bölüm 2: Kendinden ön gerilmeli deneyler ISO 17642-2:2005 CTS TESTİ Hazırlayan:

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. Teknolojisi

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. Teknolojisi MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 KAYNAK PARAMETRELERİ VE SEÇİMİ Kaynak dikişinin

Detaylı

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,

Detaylı

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.BÖHLER W500

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.BÖHLER W500 Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması 1) Martenzitik Çelik (martenzit sıcaklığı yaklaşık olarak 480 C dir); bu form, ısı ile işlem gören çelikler ile karşılaştırılamamaktadır.

Detaylı

Plastik Şekil Verme

Plastik Şekil Verme Plastik Şekil Verme 31.10.2018 1 HADDELEME Malzemeleri, eksenleri etrafında dönen iki silindir arasından geçirerek yapılan plastik şekil verme işlemine haddeleme denir. Haddeleme, plastik şekillendirme

Detaylı

BÖHLER W302. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması

BÖHLER W302. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI I DERSİ ISIL İŞLEM (NORMALİZASYON, SU VERME, MENEVİŞLEME) DENEY FÖYÜ DENEYİN ADI: Isıl İşlem(Normalizasyon,

Detaylı

BÖHLER W300. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması

BÖHLER W300. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate

Detaylı

2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme

2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme Isıl İşlem Isıl İşlem Isıl işlem, metal veya alaşımlarına istenen özellikleri kazandırmak amacıyla katı halde uygulanan kontrollü ısıtma ve soğutma işlemleri olarak tanımlanır. Çeliğe uygulanan temel ısıl

Detaylı

DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi.

DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. TEORİK BİLGİ: Metal ve alaşımlarının, faz diyagramlarına bağlı olarak

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate

Detaylı

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince

Detaylı

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i? YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA

Detaylı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Kaynak

Detaylı

BÖHLER W303 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması

BÖHLER W303 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 20132014 Güz Yarıyılı Genel yapı çelikleri esasta düşük ve/veya orta karbonlu çelik olup

Detaylı

Standart Temin Edilme Koşulu HB Sertlik derecesine erişecek şekilde sertleştirilmiş ve temperlenmiş durumda.

Standart Temin Edilme Koşulu HB Sertlik derecesine erişecek şekilde sertleştirilmiş ve temperlenmiş durumda. Yeni Klasik BÖHLER M303 EXTRA, mükemmel tokluk, korozyon ve aşınma direnci sunan bir paslanmaz martenzitik krom çeliğidir ve iyileştirilmiş işlenebilirlik ve parlatılabilirlik özellikleri ile karakterize

Detaylı

METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ,

METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ, METAL KAYNAĞI METALİK MALZEMELERİ, ISI, BASINÇ veya HERİKİSİ BİRDEN KULLANILARAK, AYNI yada FAKLI BİR MALZEMEDEN ANCAK KAYNATILACAK MALZEME İLE YAKIN ERGİME SICAKLIĞINDA İLAVE BİR METAL KULLANARAK veya

Detaylı

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları Aşınma, kesicinin temas yüzeylerinde meydana gelen malzeme kaybı olarak ifade edilir. Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları

Detaylı

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran

Detaylı

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran

Detaylı

Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir.

Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir. 1 Kaynak nedir? Aynı veya benzer alaşımlı maddelerin ısı tesiri altında birleştirilmelerine Kaynak adı verilir. 2 Neden Kaynaklı Birleşim? Kaynakla, ilave bağlayıcı elemanlara gerek olmadan birleşimler

Detaylı

BÖHLER S500 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması

BÖHLER S500 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate alınmamıştır. Teknik

Detaylı

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK 6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK Örtülü elektrodlarýn tersine, gazaltý kaynak tellerindeki alaþým elemanlarý sadece bu tellerin üretiminde baþlangýç malzemesi olarak kullanýlan ingotlarýn

Detaylı

BÖHLER K306 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin kıyaslanması

BÖHLER K306 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin kıyaslanması Başlıca çelik özelliklerinin kıyaslanması Bu tablonun amacı çelik seçeneğini kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte, farklı uygulamalardan etkilenen çeşitli stres koşulları hesaba katılmamıştır. Teknik danışmanlık

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 1.TOZALTI KAYNAĞI

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 1.TOZALTI KAYNAĞI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 AMAÇ Bu faaliyet sonucunda uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun olarak tozaltı kaynağı ile çeliklerin yatayda küt-ek kaynağını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Toz

Detaylı

ZIRH ÇELİKLERİN KAYNAĞINDA KAYNAK AĞZI GEOMETRİSİ VE İLAVE TEL OPTİMİZASYONU Kaynaklı İmalatta İyileştirme Çalışmasına Örnek

ZIRH ÇELİKLERİN KAYNAĞINDA KAYNAK AĞZI GEOMETRİSİ VE İLAVE TEL OPTİMİZASYONU Kaynaklı İmalatta İyileştirme Çalışmasına Örnek ZIRH ÇELİKLERİN KAYNAĞINDA KAYNAK AĞZI GEOMETRİSİ VE İLAVE TEL OPTİMİZASYONU Kaynaklı İmalatta İyileştirme Çalışmasına Örnek Çağrı ÇELİK Makina ve Kaynak Mühendisi NUROL Makina Sanayi A.Ş / Ankara cagri.celik@nurolmakina.com.tr

Detaylı

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Özellikler Plastik kalıp üretimine yönelik ileri teknoloji ürünü martenzitik paslanmaz krom çeliğidir. ESR/ESU yöntemiyle üretilmesi, sıcak şekillendirmede özel önlemler ve ısıl işlem ve kimyasal bileşim

Detaylı

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK Dersin Amacı Çelik yapı sistemlerini, malzemelerini ve elemanlarını tanıtarak, çelik yapı hesaplarını kavratmak. Dersin İçeriği Çelik yapı sistemleri, kullanım

Detaylı

BÖHLER S600 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırması:

BÖHLER S600 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırması: Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırması: Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate alınmamıştır. Teknik

Detaylı

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ

TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ TAKIM ÇELİKLERİ İÇİN UYGULANAN EROZYON İŞLEMLERİ Kalıp işlemesinde erozyonla imalatın önemi kimse tarafından tartışılmamaktadır. Elektro erozyon arka arkaya oluşturulan elektrik darbelerinden meydana gelen

Detaylı

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler. MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 2 Çelik üretimi Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Bir entegre çelik tesisinde üretim akışı 2 Hematit, Fe2O3 Manyetit, Fe3O4 Götit, FeO(OH)

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER

Detaylı

BÖHLER S700 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması:

BÖHLER S700 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması: Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması: Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate alınmamıştır.

Detaylı

KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü

KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü FAZ DİYAGRAMLARI DERS NOTLARI İçerik KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Denge Dışı Reaksiyonlar ve Oluşan Yapılar (Martenzitik ve Beynitik Yapı) Bu güne kadar işlenen konularda denge veya yarı

Detaylı

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ ÖZET CO 2 kaynağında tel çapının, gaz debisinin ve serbest tel boyunun sıçrama kayıpları üzerindeki etkisi incelenmiştir. MIG kaynağının 1948 de

Detaylı

BÖHLER S705 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması:

BÖHLER S705 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması: Başlıca çeliklerin özelliklerinin karşılaştırılması: Bu tablo çelik seçiminizde yardım olmak için hazırlanmıştır. Ancak yine de farklı uygulama türlerinin yarattığı gerilme koşulları dikkate alınmamıştır.

Detaylı

Paslanmaz Çelik Sac 310

Paslanmaz Çelik Sac 310 Paslanmaz Çelik Sac 310 310 kalite paslanmaz çelik stoklarımızda 0,60mm'den 25mm'ye kadar mevcut bulunmaktadır. Bu kalite tipik ateşte 1250 C'ye kadar oksidasyona dayanıklıdır. 800 C'ye kadar sürtünme

Detaylı

BÖHLER K460 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması

BÖHLER K460 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması Başlıca Çelik Özelliklerinin Karşılaştırılması Bu tablonun amacı çelik seçeneğini kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte, farklı uygulamalardan etkilenen çeşitli stres koşulları hesaba katılmamıştır. Teknik

Detaylı

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE

Detaylı

BÖHLER K600 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması

BÖHLER K600 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması Bu tablonun amacı çelik seçeneğini kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte, farklı uygulamalardan etkilenen çeşitli stres koşulları hesaba katılmamıştır. Teknik

Detaylı

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri Nurettin ÇALLI Fen Bilimleri Ens. Öğrenci No: 503812162 MAD 614 Madencilikte Özel Konular I Dersi Veren: Prof. Dr. Orhan KURAL İTÜ Maden Fakültesi Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik

Detaylı

2.2 KAYNAKLI BİRLEŞİMLER

2.2 KAYNAKLI BİRLEŞİMLER 2.2 KAYNAKLI BİRLEŞİMLER Aynı veya benzer alaşımlı metal parçaların ısı etkisi altında birleştirilmesine kaynak denir. Kaynaklama işlemi sırasında uygulanan teknik bakımından çeşitli kaynaklama yöntemleri

Detaylı

YAPI ÇELİKLERİNİN KAYNAKLANABİLİRLİĞİ

YAPI ÇELİKLERİNİN KAYNAKLANABİLİRLİĞİ YAPI ÇELİKLERİNİN KAYNAKLANABİLİRLİĞİ Murat VURAL(*), Filiz PİROĞLU(**), Özden B. ÇAĞLAYAN(**), Erdoğan UZGİDER(**) Bu yazıda, çelik yapı tasarım ve imalatında çok büyük önem taşıyan kaynaklanabilirlik

Detaylı

Isıl İşlemde Risk Analizi

Isıl İşlemde Risk Analizi Isıl İşlemde Risk Analizi Tam Isıl İşlem Çevrimi Isıl işlem öncesi operasyonlar Isıl işlem operasyonları Isıl İşlemde Temel Riskler Isıl işlemde en çok karşılaşılan problemler şunlardır: Su verme çatlaması

Detaylı

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 NİÇİN KORUYUCU GAZ KULLANILIR? 1- Ergimiş kaynak banyosunu, havada mevcut olan gazların zararlı etkilerinden

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi.

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /47 ELEKTRİK ARKI NASIL OLUŞUR MIG-MAG gazaltı

Detaylı

Bu tablonun amacı, çelik seçimini kolaylaştırmaktır. Ancak, farklı uygulama tiplerinin getirdiği çeşitli baskı durumlarını hesaba katmamaktadır.

Bu tablonun amacı, çelik seçimini kolaylaştırmaktır. Ancak, farklı uygulama tiplerinin getirdiği çeşitli baskı durumlarını hesaba katmamaktadır. Sıcak iş Çeliklerinin Başlıca Özelliklerinin Karşılaştırılması 1) Martenzitik Çelik (martenzit sıcaklığı yaklaşık olarak 480 C dir); bu form, ısı ile işlem gören çelikler ile karşılaştırılamamaktadır.

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

Pratik olarak % 0.2 den az C içeren çeliklere su verilemez.

Pratik olarak % 0.2 den az C içeren çeliklere su verilemez. 1. DENEYİN AMACI: Farklı soğuma hızlarında (havada, suda ve yağda su verme ile) meydana gelebilecek mikroyapıların mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve su ortamında soğutulan numunenin temperleme

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7- Fatih ALİBEYOĞLU -7- Giriş Malzemeler birçok imal yöntemiyle şekillendirilebilir. Bundan dolayı malzemelerin mekanik davranışlarını bilmemiz büyük bir önem teşkil etmektedir. Bir mekanik problemi çözerken

Detaylı

MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik

MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik 2.1. Tanımlar 2.2. Su verme

Detaylı

1. Güç Kaynağı (Kaynak Makinesi)

1. Güç Kaynağı (Kaynak Makinesi) Sürekli tel ile koruyucu atmosfer altında yapılan gazaltı kaynağı M.I.G (metal inter gaz), M.A.G (metal aktif gaz) veya G.M.A.W (gaz metal ark kaynağı) olarak tanımlanır. Sürekli tel ile gazaltı kaynağında,

Detaylı

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER 6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER Gri dökme demirlerin özellikleri; kimyasal bileşimlerinin değiştirilmesi veya kalıp içindeki soğuma hızlarının değiştirilmesiyle, büyük oranda farklılıklar kazanabilir.

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI Çelik yapılarda kullanılan birleşim araçları; 1. Bulon ( cıvata) 2. Kaynak 3. Perçin Öğr. Gör. Mustafa EFİLOĞLU 1 KAYNAKLAR Aynı yada benzer alaşımlı metallerin yüksek

Detaylı

Kovan. Alüminyum ekstrüzyon sisteminin şematik gösterimi

Kovan. Alüminyum ekstrüzyon sisteminin şematik gösterimi GİRİŞ Ekstrüzyon; Isı ve basınç kullanarak malzemenin kalıptan sürekli geçişini sağlayarak uzun parçalar elde etme işlemi olup, plastik ekstrüzyon ve alüminyum ekstrüzyon olmak üzere iki çeşittir. Biz

Detaylı

ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI

ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI BÖLÜM 16 ATMOSFER KONTROLLÜ VAKUM FIRINLARINDA ISIL İŞLEM ve JET REVİZYON MÜDÜRLÜĞÜNDEKİ UYGULAMALARI Svl.Müh. Serkan KAPTAN 1nci HİBM K.lığı Jet Revizyon Müdürlüğü Şubat 2004, ESKİŞEHİR ÖZET Isıl işlem

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Güz Yarıyılı Sıcaklık, K Sıcaklık, C 4000 W Ergiyik Ta 3000 T m Mo Nb Hf 2000

Detaylı

İçindekiler BÖLÜM 1.0 KAPAK 1 BÖLÜM 2.0 TELİF HAKKI 2 BÖLÜM 3.0 GİRİŞ 4

İçindekiler BÖLÜM 1.0 KAPAK 1 BÖLÜM 2.0 TELİF HAKKI 2 BÖLÜM 3.0 GİRİŞ 4 İçindekiler BÖLÜM 1.0 KAPAK 1 BÖLÜM 2.0 TELİF HAKKI 2 BÖLÜM 3.0 GİRİŞ 4 3.1 Madde 1 5 3.2 Madde 2 5 3.3 Madde 3 6 3.4 Madde 4 6 3.5 Madde 5 7 3.6 Madde 6 8 Kaynak Hatalarının Önlenmesi İçin 6 Yöntem Hazırlayanlar:

Detaylı

Takım çelikleri malzemelerin işlenmesi ve şekillendirilmesi için kullanılan asil çeliklerdir. Toplam çelik üretiminin % 8 ine sahip olan takım

Takım çelikleri malzemelerin işlenmesi ve şekillendirilmesi için kullanılan asil çeliklerdir. Toplam çelik üretiminin % 8 ine sahip olan takım Takım Çelikleri Takım çelikleri malzemelerin işlenmesi ve şekillendirilmesi için kullanılan asil çeliklerdir. Toplam çelik üretiminin % 8 ine sahip olan takım çeliklerinin kullanımı her yıl artış göstermektedir.

Detaylı

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER

MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin

Detaylı

ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ. CW511L - CuZn38As S511 - S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK

ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ. CW511L - CuZn38As S511 - S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ CW511L CuZn3As S511 S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK CW511L CuZn3As Ürün Kodu EN Sembol EN No AST Cu Zn Pb Sn Fe Ni Al As Diğer Toplam S511 CuZn3As CW511L C2753 61,5 Kalan 63,5 Kalan,2,1,1,3,5,2,,2

Detaylı

ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ. CW511L - CuZn38As S511 - S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK

ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ. CW511L - CuZn38As S511 - S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK ÜRÜN TEKNİK BROŞÜRÜ CW511L CuZn3As S511 S511DW ÇUBUK / İÇİ BOŞ ÇUBUK CW511L CuZn3As Ürün Kodu EN Sembol EN No AST Cu Zn Pb Sn Fe Ni Al As Diğer Toplam S511 CuZn3As CW511L C2753 61,5 Kalan 63,5 Kalan,2,1,1,3,5,2,,2

Detaylı

ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN KAYNAĞI

ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN KAYNAĞI ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN KAYNAĞI Östenitik paslanma çeliklerin kaynağı, alaşımlı karbonlu çeliklerden nispeten daha kolaydır. Çünkü östenitik paslanmaz çeliklerin kaynağında, hidrojen çatlağı problemi

Detaylı

BÖHLER K720 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması

BÖHLER K720 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması Başlıca çelik özelliklerinin karşılaştırılması Bu tablonun amacı çelik seçeneğini kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte, farklı uygulamalardan etkilenen çeşitli stres koşulları hesaba katılmamıştır. Teknik

Detaylı

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I

SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I SICAK İŞ TAKIM ÇELİKLERİ B İ R K A L İ T E M A R K A S I S I C A K İ Ş T A K I M Ç E L İ K L E R İ MARTENSİTİK ÇELİKLER KIND Sınıf AISI Kimyasal Analiz % Kondüsyon HB C Si Mn Cr Mo Ni V Co W Sertleştirme

Detaylı

BİR ÇİMENTO DEĞİRMENİ AYNASINDAKİ ÇATLAK TAMİRİNİN HİKAYESİ

BİR ÇİMENTO DEĞİRMENİ AYNASINDAKİ ÇATLAK TAMİRİNİN HİKAYESİ BİR ÇİMENTO DEĞİRMENİ AYNASINDAKİ ÇATLAK TAMİRİNİN HİKAYESİ 3 Nisan 1987 tarihinde, bir Kamu İktisadi Teşekkülü olan Türkiye Çimento Sanayi (CİTOSAN) A.Ş. ne ait Trakya (Pınarhisar) Çimento Fabrikasından

Detaylı

Elektrik ark kaynağı.

Elektrik ark kaynağı. Kaynak yöntemleri Endüstride kullanılan kaynak yöntemleri çeşitlidir. Ancak bunların bazı ortak özellikleri vardır. Kiminde elektrik akımı ile kaynaklama yapılırken, kiminde bir takım gazlar kullanılarak

Detaylı

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ

PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak

Detaylı

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels)

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels) 3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR Karbon çelikleri (carbon steels) Çelik, bileşiminde maksimum %2 C içeren demir karbon alaşımı olarak tanımlanabilir. Karbon çeliğin en

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ. Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27

MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ. Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 K ayna K MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 KAYNAK ELEKTROTLARI 1- MASİF MIG-MAG GAZALTI

Detaylı

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

ÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER ÇELİKLERİN KOROZYONU Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı KARBON ORANLARINA GÖRE ÇELİKLER Ötektoidaltı çelik %0,006 C - %0,8 C Ötektoid (Perlitik) çelik (%0,8 C li) Ötektoidüstü çelik %0,8 C - %2,06

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Gazaltı Kaynağı ğı, Tozaltı Kaynağı Direnç Kaynağı (6.Hafta) Kubilay Aslantaş Gazaltı Ark Kaynağı Kaynak bölgesinin bir koruyucu gaz yardımıyla korunduğu kaynak yöntemler gurubudur.

Detaylı

BÖHLER K455 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Kıyaslaması

BÖHLER K455 OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Başlıca Çelik Özelliklerinin Kıyaslaması Başlıca Çelik Özelliklerinin Kıyaslaması Bu tablonun amacı çelik seçeneğini kolaylaştırmaktır. Bununla birlikte, farklı uygulamalardan etkilenen çeşitli stres koşulları hesaba katılmamıştır. Teknik danışmanlık

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında

Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında karşılaşılan ve kaynak kabiliyetini etkileyen problemler şunlardır:

Detaylı

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller Kompozit malzemeler İki veya daha fazla malzemeden üretilirler Ana fikir farklı malzemelerin özelliklerini harmanlamaktır Kompozit: temel olarak birbiri içinde çözünmeyen ve birbirinden farklı şekil ve/veya

Detaylı

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BÖHLER M200

OSMANLI ALAŞIMLI ÇELİKLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BÖHLER M200 Özellikler Kükürt içerikli krom manganez molibden çeliği. Sertleştirilmiş ve su verilmiş koşullar altında gayet iyi işlenebilirlik. Derinlemesine sertleştirilmiş ve su verilmiştir, geniş boyutlar dahil,

Detaylı

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici

Detaylı

ÇELİKLERİN KAYNAK KABİLİYETİ

ÇELİKLERİN KAYNAK KABİLİYETİ ÇELİKLERİN KAYNAK KABİLİYETİ Kaynakta soğutma işlemi neye benzer? Kaynak işleminde, birleştirilecek metalin ergime sıcaklığının biraz üzerine çıkılarak birleştirme gerçekleştirilir. Yapılan deneyler sonunda,

Detaylı

Yüzey Sertleştirme 1

Yüzey Sertleştirme 1 Yüzey Sertleştirme 1 Yüzey sertleştirme Sünek yapıya sahip çeliklerden imal edilmiş makine parçalarında sert ve aşınmaya dayanıklı bir yüzey istenir. Örneğin yatak muylusu, kavrama tırnağı ve diğer temas

Detaylı

Frezeleme takım kompansasyonu # /49

Frezeleme takım kompansasyonu # /49 Frezeleme takım kompansasyonu Kesici pozisyonlandırma Dikkate alınması gereken: Aşağı frezeleme - Yukarı frezeleme. Aynı anda temas eden diş sayısı Giriş sorunları Çıkış sorunları Kesici pozisyonlandırma

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı