Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi"

Transkript

1 Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1

2 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Mekânsal dönüşümler, uzaktan algılama görüntülerindeki bilgiyi çıkartmak veya değiştirmek için uygulanırlar. En yaygın dönüşüm uygulaması mekânsal filtrelemedir. Mekânsal filtreleme yöntemleri görüntü içindeki bazı özellikleri bu özelliklerin mekânsal frekanslarına dayanarak vurgulamak veya yok etmek için kullanılır. Mekânsal frekans, görüntünün belirli bir alanına ait yansıtım değerlerindeki değişim oranına karşılık gelen doku bilgisiyle belirlenir. Değişim oranı fazla olan bir bölge kaba dokulu özellik göstermekte olup yüksek mekânsal frekansa sahiptir. 2

3 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Filtreleme görüntü üzerinde bir filtre varmış gibi düşünüp her piksel değerinin yeniden hesaplanmasıdır. Filtreleme işleminin amaçları: netleştirme nokta yada çizgisel bozuklukları giderme belirli ayrıntıları ortaya çıkarma görüntüyü yumuşatma kenar keskinleştirme veya kenar bulma gibi işlemler gerçekleştirilir. 3

4 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Her bir piksel için gezdirilen bu pencerenin ağırlık değerleriyle eşleştirildiği lokal görüntü parlaklık değerleri karşılıklı çarpılır ve bu çarpımlar toplanır. Elde edilen sonuç pencere merkezindeki piksele yeni değer olarak atanır. Daha sonra bu pencere satır veya sütün yönünde 1 piksel ötelenir. Bu öteleme ve aritmetik işlemlerin bütününe konvolüsyon denir. 4

5 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Pencerenin ağırlık değerleri değiştirilerek görüntüdeki mekânsal özellikleri vurgulayan veya azaltan filtreler oluşturulur. Yansıtım değeri değişiminin az olduğu düşük mekânsal frekansların vurgulanıp yüksek frekanslı detayların zayıflatılmak istendiği uygulamalarda Alçak Geçirgenli filtrelerin kullanımı uygundur. Tam tersi durumda ise Yüksek Geçirgenli filtre kullanılır. 5

6 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Alçak geçirgenli filtreler (Low Pass Filter) görüntüyü yumuşatırken (ortalamda bilgi muhafaza edilir), Yüksek geçirgenli (High Pass Filter) filtreler görüntünün ortalama bilgisini zayıflatan bir etkiye sahiptir. Yaygın kullanımda alçak geçirgenli filtrenin ağırlıklarının toplamı 1, yüksek geçirgenli filtrenin ağırlıklarının toplamı ise 0 olacak şekilde ağırlıklandırma yapılır. Ancak yüksek geçirgenli filtrelemede bu genellemenin dışında kalan farklı kernel çeşitleri de kullanılmaktadır. 6

7 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Bu filtrelerden başka Istatistiksel Morfolojik Gradyen ölçek-mekan Filtreleri gibi daha bir çok farklı filtre çeşidi vardır. 7

8 Kenar Çıkartma Filtreleri Kenarlar, piksellerin parlaklık fonksiyonlarının aniden değiştiği yerlerdir. En yaygın kullanılan kenar belirleme algoritmaları: Roberts Prewitt Sobel Canny 8

9 Görüntü Sınıflandırma Sınıflandırma nedir Sınıflandırma türleri Kontrolsüz/Kontrollü (Denetimli, Eğitimli) Sınıflandırma doğruluğu Hata matrisi 9

10 SINIFLANDIRMA Yer yüzeyindeki cisimlerin elektromanyetik spektrumun değişik bölgelerinde yansıttıkları veya yaydıkları ışınım farklılık göstermektedir. Bu farklılıklardan yararlanarak yer yüzeyindeki cisimler sınıflandırılabilmektedir. Sınıflandırma, piksellerin yansıtma değerleri dikkate alınarak gruplandırılmaları işlemidir. Amaç uydu görüntüsündeki her bir pikseli spektral özelliklerine göre farklı gruplara ayırmak ve pikseli yansıtma değerine göre yer yüzünde karşılık geldiği kümeye atmaktır. 10

11 Yansıma Doğada her nesne farklı yansıma özelliklerine sahiptir 11

12 12

13 13

14 SINIFLANDIRMA Sınıflandırma işleminde dikkat edilecek konular Algılayıcı, algılama zamanı ve spektral bantların amaca uygun olarak seçimi, Yeryüzü özelliklerini ortaya koyabilecek kontrol alanlarının seçimi, Amaca yönelik sınıflandırma algoritmalarının seçimi, Belirlenen bu özelliklerin tüm görüntüye uygulanması ve sonuç görüntülerinde doğruluk analizlerinin yapılması. 14

15 SINIFLANDIRMA Piksellerin yansıtma değerleri bulundukları görüntünün çeşidine ve ait olduğu ögeye bağlı olarak değişmektedir. Sınıflandırma yöntemi kriterlerine bağlı olarak piksel kümeleri oluşturulur, ancak bazı piksellerin değerleri, gruplar için belirtilen sayısal aralıkların çok dışında ise tanımlanamayanlar (null ya da unknown) grubuna yerleştirilir. Sınıflandırma yöntemleri, kullanıcının sınıflandırmaya müdahale edip etmemesine bağlı olarak, kontrollü/denetimli/eğitimli (supervised) ve kontrolsüz/denetimsiz/eğitimsiz (unsupervised) olmak üzere iki başlık altında incelenir 15

16 SINIFLANDIRMA Kontrolsüz Sınıflandırma Kullanıcının veya araştırmacının sınırlı olarak yönlendirmesi ve belirli benzerlik uzaklıkları dikkate alınarak sadece bilgisayar tarafından piksellerin gri değerlerler kullanılarak spektral gruplar oluşturulur. Bu tip sınıflandırma, ilgili alan veya çalışma alanı hakkında daha önceden herhangi bir bilgi yoksa uygulanır. Kullanıcının bilgisi sadece bu grupların isimlendirilmesinde ve sınıf adedi belirtilmesinde kullanılır (Richards, 1986). 16

17 SINIFLANDIRMA Kontrolsüz Sınıflandırma Analitik işlem, algoritmalar kullanılarak ve bunlardan oluşturulan gruplara göre yapılır. Gruplama uygulaması, yansıma verilerinin sınıflandırılması sonucunda oluşur ve sonra bu spektral sınıflardan birine ait olarak ilgili bütün pikseller etiketlenir. Her bir sınıfın bilgisi sadece semboliktir ve yeryüzünü örtme çeşitleriyle ilgili değildir. Diğer taraftan kontrolsüz sınıflandırma, arazide araştırmacıların çalışmasından önce belirlenen çalışma alanındaki ayrılabilir sınıfların spektral olarak sayılarının belirlenmesine yardımcı olabilir. 17

18 SINIFLANDIRMA Kontrolsüz Sınıflandırma Araştırmacının çalışma alanına ait herhangi bir geçmiş bilgisi olmadan piksellerin gri değerlerinin gruplara bölünmesiyle yapılır. Kullanıcının bilgisi sadece bu grupların isimlendirilmesinde ve sınıf adedi belirtilmesinde kullanılır (Richards, 1986). 17

19 En temel kontrolsüz sınıflandırma yöntemi K- ortalamalar (K-means) algoritmasıdır. Bu yöntemde gruplar, seçilen küme merkezlerine olan uzaklıkları dikkate alınarak en yakın oldukları kümeye atanır. (Uzaklık ölçütü Öklit) Küme merkezleri rastlantısal ya da sistematik olarak belirlenir. Her bir kümeleme işleminden sonra küme merkezleri güncellenir. En uygun merkez değeri iteratif olarak güncellenerek elde edilir. 19

20 20

21 SINIFLANDIRMA Kontrolsüz Sınıflandırma Kontrolsüz sınıflandırma yöntemleri içerisinde diğer en yaygın olarak kullanılan ISODATA yüntemidir. ISODATA Iterative Self Organizing Data Analyses Tecnique Tekrarlı Veri Analizi Yöntemi Bu yöntem, tekrarlı olarak tüm sınıflandırmayı gerçekleştirme ve uygulanan her iterasyon sonrasında yeniden istatistik hesaplamasını temel alır. 512

22 ISODATA İstenen sınıf miktarı Tekrarlama (Iterations) Yakınlaşma hatası limiti (Convergence threshold) iterasyonlar arası değişmeyen maksimum piksel (%) 22

23 Sınıf merkezleri rastlantısal belirlenir ve pikseller merkeze en kısa mesafede ki sınıfa atanır Standart sapma ve sınıf merkezleri arası mesafe ölçülür Standart sapma değeri kullanıcı tanımlı eşik değerden büyükse sınıf ikiye bölünür İki sınıfın orta noktaları arası mesafe tanımlı min. mesafeden küçük ise iki sınıf birleştirilir. 23

24 24

25 25

26 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Sınıflandırmayı yapan kişinin çalışma alanı arazi örtüsü ile ilgili bilgi sahibi olması gereklidir. Çalışma ve karar verme şeklinde iki aşamaya ayrılır: Çalışma aşamasında, sınıflandırmayı yapan kişi, görüntü üzerinde her bir sınıf için piksel sayısal aralıklarını poligonlar oluşturarak tanıtır. kullanıcıya poligonlar çizdirme (draw poligon), artan bölge (region growing) önceden belirlenen poligon (existing poligon) yöntemlerinden bir tanesi seçilerek yapılır. 24

27 Artan bölge (region growing) Temel/ana/kaynak piksel (seed pixel) seçilir Komşu pikselleri tarar ve özellikleri kaynak piksel ile karşılaştırır (gri değer) Farklı pikseller farklı sonuç verebilir 27

28 28

29 29

30 30

31 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Bu işlemi karar verme aşaması izler ve bilgisayar piksellerin benzer özelliklerde olup olmadıklarını saptayarak görüntüdeki bütün pikselleri sınıflara atama işlemini gerçekleştirir Kontrollü sınıflandırma yöntemleri, aşağıdaki aşamaları içerir; Yeryüzünü kaplayan sınıfların sayısı ve bunların hangi görüntüde sınıflandırılacağına karar verilmesi. Çalışma alanındaki daha önceki bilgiler kullanılarak, belirlenmiş sınıflardan örnek piksel seçilmesi. Belirlenen her bir eğitim (training) örneği en az 30 piksel içermelidir. 29

32 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Belirli sınıfların parametrelerini hesaplamada algoritma kullanılarak eğitim örneğine uygulanır. Bu parametreler olasılık modeli özelliklerinde kullanılabilir veya çoklu-spektral alanda tanımlanan bölümlerin denklemlerinde olabilir. Verilen bir sınıf için bu parametreler dizini sınıfa ait signature olarak isimlendirilir. Görüntüdeki her piksel algoritmalar sınıflamasından bir tanesi kullanılarak istenilen sınıflardan biri içerisine yerleştirilir. Sonuçta sınıflandırılmış görüntü elde edilir. Tematik haritalar veya istatistik özellikli çizelgeler üretilir. 32

33 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Parallelepiped/Kutu (BOX) Uygun tanıtılan verinin her bir spektral ögesinin histogramları denetlenerek belirli bir standarda getirilir İki boyutlu alanda, dikdörtgenler her bir sınıf için tanıtım verileri etrafında oluşturulur. Üst ve alt alanlar tanıtılır ve bu sınıfın her bir ögesinin karakterleri için alan değeri kullanılmak üzere tanımlanır. İkiden büyük boyutlu özellik uzayında hiper paralelekenarlar oluşur. Bununla birlikte, bu alanda ki bütün ögeler çok boyutlu kutu veya parallelepiped olarak tanımlanır. Hızlı bir yöntemdir ancak hiper paralelkenarlar arasında oluşan bindirmeler sınıflandırma performansı için bir dezavantajdır. 33

34 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Minimum Distance En Kısa Uzaklık (Minimum Distance) Sınıflandırma Yöntemi Her bir tanımlama dosyasının ortalama vektörü hesaplanır. Pikselin her bir sınıf ortalamasından uzaklığı Öklid e göre hesaplanır. Öklid Uzaklığı ise Pisagor Teoremi temel alınarak bir pikselin diğer piksele olan uzaklığının ölçüm yöntemidir (Image Analyst User Guide, 1997) Pikseller, en yakın ortalama vektörün sınıf bilgisine atanarak bölümlere ayrılır 34

35 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Minimum Distance Hesaplama alanı için, sadece ortalama vektörleri hesaplanmış alanlar içerisindeki pikseller ve sınıflandırma için tanımlanamayan sınıfa ait piksellerin başlangıç eşik değerleri (threshold) dikkate alınır. Eğer herhangi bir piksel, belirlenen başlangıç eşik değerlerinden uzakta yer alıyorsa sınıflandırılmamış olarak tanımlanır. 35

36 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Minimum Distance Çok basit ve en kolay sınıflandırma yöntemidir, ancak birden fazla sınıfın sınırları içerisinde yer alan pikseller genellikle en küçük sınıfın içerisinde değerlendirilmeye alınır. Ayrıca bu sınıflandırma yöntemi üst sınıfa hizmet eder. Çünkü verilen spektral bant içinde en düşük ve en yüksek sınırlar ile sınıf sınırları tanımlanır. Eğer hala bütün sınıflar dışında pikseller varsa bu pikseller tanımlanamamış sınıf içerisinde atanırlar 36

37 37

38 SINIFLANDIRMA Kontrollü Sınıflandırma Maximum Likelihood En Çok Benzerlik/ Maksimum Olabilirlik (Maximum Likelihood) Sınıflandırma Yöntemi Bu algoritma, veri tabanındaki spektral farklılıklardan yararlanarak işlem yapar. Spektral farklılıklar sadece objenin farklı yansımasından değil, ayrıca uydu görüntüsünün çözünürlüğünün düşük olması, topoğrafik etkiler, atmosferdeki su moleküllerinden kaynaklanan sis ve gürültü gibi etmenlerden de kaynaklanabilir. 38

39 İstatistiksel bir yöntemdir (varyans, kovaryans) Her pikselin herhangi bir sınıfa ait olma olasılığını değerlendirir, en yüksek olasılık değerine sahip olduğu sınıfa atanır Pikselleri sadece parlaklık değerlerine göre değil, her sınıf için ayrım oluşturacak varyanskovaryans matris değerine göre oluşturur. Bu yöntem normal dağılım gösteren veriler için daha uygun sonuçlar üretecektir 39

40 40

41 Gelişmiş yöntemler Destek vektör makineleri (support vector machines) Karar agaçları (decision trees) Yapay sinir ağları (atrificial neural networks) Rastgele orman (rastgele orman) 41

42 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ Uydu görüntülerinden elde edilen sınıflandırma sonuçlarının doğruluklarının belirlenmesi, uzaktan algılama verilerinden elde edilen haritaların kalitesinin ve kullanılabilirliğinin değerlendirilmesini sağlar. Sınıflandırılmış uydu görüntülerinin, çalışma alanına ait doğruluğu kesin olarak bilinen referans verilerle karşılaştırılmasıyla, sınıflandırmada elde edilen doğruluk oranı belirlenir. 42

43 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ Farklı tarihli uydu görüntülerinin sınıflandırılmasından elde edilen sonuç görüntüler üzerinde hangi sınıfın ne kadar güvenilirlikle değerlendirilebileceğini belirlemek amacıyla sınıflandırma doğruluğu analizi gerçekleştirilir. Sınıflandırılmış görüntü üzerinden seçilen rastgele piksellerle referans verilerin karşılaştırılması sonucu, sınıflandırılmış piksellerin ait olduğu sınıflara atanma doğrulukları, sınıflandırma hata matrisinden elde edilir. 43

44 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ I: Piksellerin yer alması gerekenden farklı bir sınıfa atanması (error of comission) II: Piksellerin uygun bir sınıfa atanamamasıdır (error of omission) 1-I: Üretici doğruluğu (Producer accuracy) 2-II: Kullanıcı doğruluğu (User accuracy) 44

45 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ HATA MATRİSİ (ERROR MATRIX) Hata matrislerinden çeşitli sınıflandırma doğruluk kriterleri türetilebilir. Toplam doğruluk (overall accuracy) Üretici doğruluğu (producer s accuracy) Kullanıcı doğruluğu (user s accuracy) 45

46 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ HATA MATRİSİ (ERROR MATRIX) Toplam doğruluk (overall accuracy): doğru olarak sınıflandırılmış piksellerin toplam sayısının (köşegen toplamı) referans piksellerin toplam sayısına bölünmesiyle elde edilir. Matrisin köşegeni üzerinde bulunmayan elemanları ihmal hatası nı (omission error) temsil eder. 46

47 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ HATA MATRİSİ (ERROR MATRIX) Üretici doğruluğu (producer s accuracy): Her sınıf içinde doğru olarak sınıflandırılmış piksellerin sayısını, bu sınıf için kullanılan örnekleme veri seti pikselleri sayısına bölerek bulunur Verilen bir arazi örtü türünün örnekleme seti piksellerinin ne kadar iyi sınıflandırılabildiğini gösterir. 47

48 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ HATA MATRİSİ (ERROR MATRIX) Kullanıcı doğruluğu (user s accuracy): her sınıf içinde doğru sınıflandırılmış piksel sayısını, bu kategori içinde sınıflandırılan piksellerin toplam sayısına bölünmesiyle bulunur ve dahil etme hatasını gösteren bir ölçüdür. Bu doğruluk değeri, herhangi bir sınıfa atanan bir pikselin bu sınıfı gerçekte temsil etme olasılığını gösterir. 48

49 SINIFLANDIRMA DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ HATA MATRİSİ (ERROR MATRIX) Dahil etme hatası Üretici ihmal hatası (Omission Er) Toplam doğruluk (overall accuracy):doğru olarak sınıflandırılmış piksellerin toplam sayısının (köşegen toplamı) referans piksellerin toplam sayısına bölünmesiyle elde edilir. Üretici doğruluğu:her sınıf içinde doğru olarak sınıflandırılmış piksellerin sayısını, bu sınıf için kullanılan örnekleme veri seti pikselleri sayısına bölerek bulunur Kullanıcı doğruluğu:her sınıf içinde doğru sınıflandırılmış piksel sayısını, bu kategori içinde sınıflandırılan piksellerin toplam 49 sayısına bölünmesiyle bulunur

50 Tek nesne türünün tanımı Jonathan Huang, Tomasz Malisiewicz Learning and Inference in Vision: from Features to Scene Understanding,

51 Nesne tanıma : geometrik çeşitlilik Jonathan Huang, Tomasz Malisiewicz Learning and Inference in Vision: from Features to Scene Understanding,

52 Bir nesne sınıfında çeşitlilik 52

53 Viewpoint/Scales/Illumination Variability 53 Images from Flickr

54 Nesne yakalama Jonathan Huang, Tomasz Malisiewicz Learning and Inference in Vision: from Features to Scene Understanding,

55 Yanlış yakalama Yakalanamayan yüz Jonathan Huang, Tomasz Malisiewicz Learning and Inference in Vision: from Features to Scene Understanding,

56 56

57 Nesne/Obje tabanlı sınıflandırma Temel işlem birimi piksel yerine görüntü segmentleri/nesneler (Sadece piksel / spektral değerler) Görüntü analiz uygulamalarından beklenen gerçek dünya nesnelerinin elde edilememesi Bir piksel değeri pekçok sınıfa ait olabilir 57

58 Nesne tabanlı Mekansal otokorelasyon homojenlik yada heterojenlik Sadece piksel değerleri değil mekansal ölçümlerde ele alınır Görüntüleri spektral ve biçimsel benzerlik yada farklılık değerlerine göre segmentlere ayırır Daha çok yüksek mekansal çözünürlüklü görüntüler için kullanılır 58

59 Düşük çözünürlüklü görüntüler sadece piksel tabanlı sınıflandırılırken Yüksek çözünürlüklü görüntüler nesne tabanlı sınıflandırma yapmak mümkündür Temel Özellikler: Objelerin fiziksel özelliklerinin belirlenmesi (algılayıcı ve aydınlatma). Bunlar nesnenin rengini ve dokusunu ifade eder. 59

60 Topolojik Özellikler: Nesneler veya bütün çerçevenin geometrik komşuluğunu ifade eden özelliktir. Örneğin solda, sağda olma veya belirli bir nesneye belirli bir mesafede olma veya görüntü içindeki belirli bir alanda olma. Çevresel Özellikler: Nesnelerin semantik komşuluk ilişkilerini tanımlayan özelliklerdir. Örneğin bir park %100 şehir alanıyla çevrili olmalıdır. 60

61 Segmentasyon / bölütleme Segmentasyon görüntünün birbirinden farklı alt bölümlere ayrılmasıdır Çoklu segmentasyon aşağıdan-yukarıya, bir piksellik nesnelerle başlayan, alan birleştirme tekniğidir Çok sayıda alt adımda, küçük görüntü nesneleri, büyük olan nesneler ile birleştirilir 61

62 Genelde üç yaklaşım Nokta tabanlı: gri düzeyde eşik değer uyg. Kenar tabanlı: kenar yakalama teknikleri Bölge tabanlı: böl ve birleştir (görüntü nesneleri belirli homojenlik kriterlerine göre belirlenir) 62

63 Farklı uzaysal çözünürlükteki görüntü bilgilerinin eş zamanlı sunumu sağlanırken, görüntü nesnelerinin hiyerarşik ağ yapısını kurarken farklı segmentasyon teknikleri kullanılabilir Görüntü nesneleri birbiriyle bağlanmıştır, böylece, her görüntü nesnesi kendi kontekstini (komşuluk), üst nesnesini, alt nesnesini tanır Böylece nesneler arasındaki ilişkiyi tanımlamak mümkün olabilir. Örneğin Ormana sınır komşuluğu. 63

64 Bu hiyerarşik ağ topolojik olarak sınırlıdır, örneğin bir üst nesnenin sınırı, alt nesnelerinin sınırlarıyla uyumludur. Belirli bir görüntü nesnesiyle gösterilen bir alan, alt nesnelerin alanları toplamıyla tanımlanır. Her bir görüntü nesnesi için poligonlar üretilerek vektörleştirme yapılabilir 64

65 Bir görüntünün bölgelere ayrılması Tüm görüntü bölgelerden oluşur (mekansal olarak devamlı, ayrıntılı segmentasyon) Bölgeler kesişmez, kendi içinde homojen Komşu bölgenin homojenlik kriteri farklılık gösterebilir Homojenlik kriterleri: gri değer, renk, doku, şekil vb. 65

66 Segmentasyon işlemi; Yukarıdan-aşağıya (topdown) Satranc tahtası segmentasyon (chessboard segmentation), dörtlü ağaç tabanlı segmentasyon (quadtree-based seg.) kontrast bölümlemesi segmentasyon (contrast split seg.) Aşağıdan-yukarıya (bottom-up) Çoklu Çözünürlüklü Segmentasyon (Multiresolution seg.) 66

67 satranç tahtası segmentasyonu (chessboard segmentation) algoritması görüntüyü eşit boyutlu kare şekillere böler 67

68 Dörtlü ağaç tabanlı (quadtreebased) segmentasyon algoritması satranç tahtası algoritmasına benzer farklı boyutlarda parçalar üretir homojenlik kriterini (renk farklılığı) sağlamayan her bir parçayı dört ayrı parçaya ayırır Böl ve birleştir (split & merge) 68

69 kontrast bölümlemesi (contrast split) belirlenen bir eşik değeri dikkate alarak görüntünün, aralarındaki kontrast farkı maksimum olacak şekilde koyu ve açık renkli görüntü objelere ayrılması amaç, görüntü içerisindeki nesneleri görüntü arka planından ayırmak 69

70 Çoklu-çözünürlüklü segmentasyon işlemi kullanarak görüntü nesnelerinin hiyerarşik yapısı oluşturulmaktadır. Üst katman görüntü segmentleri küçük ölçekli nesneleri gösterirken, alt katman segmentleri ise büyük ölçekli nesneleri gösterir. 70

71 Ölçek parametresi (Scale Parameter): Bu parametre, ortalama nesne boyutunu dolaylı yoldan etkiler. Bu parametre nesnelerin heterojenliğine izin veren maksimum değeri belirler. Ölçek parametresi ne kadar büyürse nesnelerin boyutu da o kadar büyür. 71

72 J. Appl. Remote Sens. 8(1), (Jan 29, 2014). doi: /1.jrs

73 Renk / Biçim (Color / Shape): Renk ve biçim çatışmasının nesne üretimine olan etkisi (homojenlik) Renk piksel değeri Biçim kriterinin yüksek olması spektral homojenliğinin nesne üretimine etkisini azaltır 73

74 Yumuşaklık / Bütünlük (Smoothness / Compactness): 0' dan büyük olduğunda kullanıcı, nesnelerin daha bütün (yoğun) veya daha yumuşatılmış olması gerektiğine karar verebilir. 74

75 75

76 Segmentasyonda çeşitli parametreler göz önüne alınır: Renk: her bantın ortalama, std sapma, bant oranları Boyut: alan, uzunluk/genişlik oranı, Biçim: asimetri, dikdörtgen uyumu, yuvarlaklık Doku: pürüzsüzlük, lokal homojenlik Sınıf seviyesi: komşuluk ilişksi, alt ve üst komşuluk 76

77 77

78 78

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Görüntü Sınıflandırma Sınıflandırma nedir Sınıflandırma türleri Kontrolsüz/Kontrollü (Denetimli, Eğitimli)

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Görüntü Zenginleştirme Mekânsal Dönüşümler Mekânsal dönüşümler, uzaktan algılama görüntülerindeki bilgiyi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi Uzaktan Algılama (JDF439) Sayısal yükseklik modeli Görüntü sınıflandırma yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) 2016-2017 Öğretim Yılı Güz Dönemi 1 ARAZİ MODELLERİ Yeryüzü, matematiksel olarak

Detaylı

Emrah Kurtoğlu Gamze Dinçar Liva Gizem Göze Ali Kadir Ulu

Emrah Kurtoğlu Gamze Dinçar Liva Gizem Göze Ali Kadir Ulu 1302120002 1302130068 1302150039 1302150049 Emrah Kurtoğlu Gamze Dinçar Liva Gizem Göze Ali Kadir Ulu 17.10.2016 SPEKTRAL İMGELER Bir malzeme için yansıyan, yutulan veya iletilen ışınım miktarları dalga

Detaylı

Uzaktan Algılama Uygulamaları

Uzaktan Algılama Uygulamaları Aksaray Üniversitesi Uzaktan Algılama Uygulamaları Doç.Dr. Semih EKERCİN Harita Mühendisliği Bölümü sekercin@aksaray.edu.tr 2010-2011 Bahar Yarıyılı Uzaktan Algılama Uygulamaları GÖRÜNTÜ İŞLEME TEKNİKLERİ

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 11 Hiperspektral Görüntülerde Kümeleme ve Sınıflandırma Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Sınıflandırma Sınıflandırma işleminin amacı, her piksel vektörüne bir ve

Detaylı

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme)

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Segmentasyon, görüntüyü aynı cinsten obje ve bölgelere ayırmaktır. 20 Aralık 2014 Cumartesi 1 Görüntü Segmentasyonu 20 Aralık 2014 Cumartesi 2 Gestalt kanunları Görüntü

Detaylı

Dr. Öğt. Üyesi Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Dr. Öğt. Üyesi Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (GEO/JDF338) Dr. Öğt. Üyesi Saygın ABDİKAN 2017-2018 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Dersin Kaynakları 1. Rafael C. Gonzales, Richard E. Woods, Digital image processing, New Jersey:

Detaylı

Görüntü Sınıflandırma

Görüntü Sınıflandırma Görüntü Sınıflandırma Chapter 12 https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0 CBwQFjAA&url=http%3A%2F%2Ffaculty.une.edu%2Fcas%2Fszeeman%2Frs%2Flect%2FCh%2 52012%2520Image%2520Classification.ppt&ei=0IA7Vd36GYX4Uu2UhNgP&usg=AFQjCNE2wG

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2016-2017 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Ana bileşenler dönüşümü 2 Yöntem, minimum korelasyonlu bilgileri sıkıştırarak veri grubu hakkında maksimum

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Ana bileşenler dönüşümü 2 Yöntem, minimum korelasyonlu bilgileri sıkıştırarak veri grubu hakkında maksimum

Detaylı

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ Segmentasyon, görüntüyü aynı cinsten obje ve bölgelere ayırmaktır.

Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ Segmentasyon, görüntüyü aynı cinsten obje ve bölgelere ayırmaktır. Görüntü Segmentasyonu (Bölütleme) Segmentasyon, görüntüyü aynı cinsten obje ve bölgelere ayırmaktır. 16 Ocak 2014 Perşembe 1 Görüntü Segmentasyonu 16 Ocak 2014 Perşembe 2 Görüntüden Objelere Bir objeyi

Detaylı

UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ

UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ ZKÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI VE DOĞRULUK DEĞERLENDİRMESİ UZM. MURAT ORUÇ 1 UZAKTAN ALGILAMANIN FİZİKSEL F ESASLARI Günümüzde

Detaylı

VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN

VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN VERİ MADENCİLİĞİ (Kümeleme) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr İçerik Kümeleme İşlemleri Kümeleme Tanımı Kümeleme Uygulamaları Kümeleme Yöntemleri Kümeleme (Clustering) Kümeleme birbirine

Detaylı

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında ucuz ve hızlı sonuç alınabilen uzaktan algılama tekniğinin, yenilenebilir

Detaylı

Web Madenciliği (Web Mining)

Web Madenciliği (Web Mining) Web Madenciliği (Web Mining) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Denetimsiz Öğrenmenin Temelleri Kümeleme Uzaklık Fonksiyonları Öklid Uzaklığı Manhattan

Detaylı

Kümeler arası. Küme içi. uzaklıklar. maksimize edilir. minimize edilir

Kümeler arası. Küme içi. uzaklıklar. maksimize edilir. minimize edilir Kümeleme Analizi: Temel Kavramlar ve Algoritmalar Kümeleme Analizi Nedir? Her biri bir dizi öznitelik ile, veri noktalarının bir kümesi ve noktalar arasındaki benzerliği ölçen bir benzerlik ölçümü verilmiş

Detaylı

KISIM 5 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (GIS) ANALİZİ KISIM 5: GIS ANALİZİ 1

KISIM 5 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (GIS) ANALİZİ KISIM 5: GIS ANALİZİ 1 KISIM 5 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (GIS) ANALİZİ KISIM 5: GIS ANALİZİ 1 GIS ANALİZİ GIS Analizi, üretme, işleme ve mekansal veriyi sorgulama kısımlarını kapsar 1. Veri üretme Görüntüyü sınıflandırma (Unsupervised)

Detaylı

Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler

Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler Uzaktan algılamada uydu görüntülerine uygulanan işlemler Uzaktan algılama görüntülerine uygulanan işlemler genel olarak; 1. Görüntü ön işleme (Düzeltme) 2. Görüntü İşleme olarak ele alınabilir. GÖRÜNTÜ

Detaylı

Görüntü İşleme. Dijital Görüntü Tanımları. Dijital görüntü ise sayısal değerlerden oluşur.

Görüntü İşleme. Dijital Görüntü Tanımları. Dijital görüntü ise sayısal değerlerden oluşur. Görüntü İşleme Görüntü işleme, dijital bir resim haline getirilmiş olan gerçek yaşamdaki görüntülerin bir girdi resim olarak işlenerek, o resmin özelliklerinin ve görüntüsünün değiştirilmesidir. Resimler

Detaylı

Görüntü İşleme. K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003

Görüntü İşleme. K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003 Görüntü İşleme K.Sinan YILDIRIM Cenk İNCE Tahir Emre KALAYCI Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2003 İçerik Görüntü İşleme Nedir? Görüntü Tanımlamaları Görüntü Operasyonları Görüntü İşleme

Detaylı

ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING

ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING ORM 7420 USING SATELLITE IMAGES IN FOREST RESOURCE PLANNING Asst. Prof. Dr. Uzay KARAHALİL Week IV NEDEN UYDU GÖRÜNTÜLERİ KULLANIRIZ? Sayısaldır (Dijital), - taramaya gerek yoktur Hızlıdır Uçuş planı,

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME - (7.Hafta) KENAR BELİRLEME ALGORİTMALARI

GÖRÜNTÜ İŞLEME - (7.Hafta) KENAR BELİRLEME ALGORİTMALARI GÖRÜNTÜ İŞLEME - (7.Hafta) KENAR BELİRLEME ALGORİTMALARI Bu konuda bir çok algoritma olmasına rağmen en yaygın kullanılan ve etkili olan Sobel algoritması burada anlatılacaktır. SOBEL FİLTRESİ Görüntüyü

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Doç.Dr.Mehmet MISIR-2013 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında

Detaylı

Eğitim seti (training set) sınıflandırma modelinin elde edileceği kayıtları içerir

Eğitim seti (training set) sınıflandırma modelinin elde edileceği kayıtları içerir sınıflandırma: temel kavramlar, karar ağaçları ve model değerlendirme Sınıflandırma : Tanım Eğitim seti (training set) sınıflandırma modelinin elde edileceği kayıtları içerir Eğitim setindeki her kayıt

Detaylı

3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü

3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü 3.2. Raster Veriler Satırlar Piksel/hücre büyüklüğü Sütunlar 1 Görüntü formatlı veriler Her piksel için gri değerleri kaydedilmiştir iki veya üç bant (RGB) çok sayıda bant Fotoğraf, uydu görüntüsü, ortofoto,

Detaylı

Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ. 08 Ekim 2013 Salı 51

Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? Dijital Görüntü İşleme Fevzi Karslı, KTÜ. 08 Ekim 2013 Salı 51 Bilgisayar ne elde eder (görüntüden)? 08 Ekim 2013 Salı 51 Zorluk 1: bakış açısı 2012, Selim Aksoy 08 Ekim 2013 Salı 52 Zorluk 2: aydınlatma 08 Ekim 2013 Salı 53 Zorluk 3: oklüzyon (ölü bölge oluşumu)

Detaylı

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Işık 3B yüzeye ulaşır. Yüzey yansıtır. Sensör elemanı ışık enerjisini alır. Yoğunluk (Intensity) önemlidir. Açılar önemlidir. Materyal (yüzey) önemlidir. 25 Ekim

Detaylı

K En Yakın Komşu Methodu (KNearest Neighborhood)

K En Yakın Komşu Methodu (KNearest Neighborhood) K En Yakın Komşu Methodu (KNearest Neighborhood) K-NN algoritması, Thomas. M. Cover ve Peter. E. Hart tarafından önerilen, örnek veri noktasının bulunduğu sınıfın ve en yakın komşunun, k değerine göre

Detaylı

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon

TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Lazer Tarama Verilerinden Bina Detaylarının Çıkarılması ve CBS İle Entegrasyonu

Detaylı

YOĞUN GÖRÜNTÜ EŞLEME ALGORİTMALARI İLE ÜRETİLEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ SAYISAL YÜZEY MODELİ ÜRETİMİNDE KALİTE DEĞERLENDİRME VE DOĞRULUK ANALİZİ

YOĞUN GÖRÜNTÜ EŞLEME ALGORİTMALARI İLE ÜRETİLEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ SAYISAL YÜZEY MODELİ ÜRETİMİNDE KALİTE DEĞERLENDİRME VE DOĞRULUK ANALİZİ YOĞUN GÖRÜNTÜ EŞLEME ALGORİTMALARI İLE ÜRETİLEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ SAYISAL YÜZEY MODELİ ÜRETİMİNDE KALİTE DEĞERLENDİRME VE DOĞRULUK ANALİZİ Naci YASTIKLI a, Hüseyin BAYRAKTAR b a Yıldız Teknik Üniversitesi,

Detaylı

Dijital Görüntü İşleme Teknikleri

Dijital Görüntü İşleme Teknikleri Teknikleri Ders Notları, 2013 Doç. Dr. Fevzi Karslı Harita Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi KTÜ 08 Ekim 2013 Salı 1 Ders Planı ve İçeriği 1. Hafta Giriş, dersin kapsamı, temel kavramlar, kaynaklar.

Detaylı

VERİ MADENCİLİĞİ (Sınıflandırma Yöntemleri) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr

VERİ MADENCİLİĞİ (Sınıflandırma Yöntemleri) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr VERİ MADENCİLİĞİ (Sınıflandırma Yöntemleri) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr Genel İçerik Veri Madenciliğine Giriş Veri Madenciliğinin Adımları Veri Madenciliği Yöntemleri Sınıflandırma

Detaylı

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU VERİLERİ KULLANILARAK ORMAN ÖRTÜSÜNÜN SEGMENT-TABANLI SINIFLANDIRILMASI ÖZET

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU VERİLERİ KULLANILARAK ORMAN ÖRTÜSÜNÜN SEGMENT-TABANLI SINIFLANDIRILMASI ÖZET III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: II Sayfa: 471-476 YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU VERİLERİ KULLANILARAK ORMAN ÖRTÜSÜNÜN SEGMENT-TABANLI SINIFLANDIRILMASI Muhittin İNAN 1, Hakan

Detaylı

NDEN BELİRLENEBİLME LME POTANSİYELİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN

NDEN BELİRLENEBİLME LME POTANSİYELİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN BİNALARIN YÜKSEK Y ÇÖZÜNÜRLÜKLÜRLÜKL UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN NTÜLER NDEN BELİRLENEBİLME LME POTANSİYELİ Dilek KOÇ SAN dkoc@metu metu.edu.tr Orta Doğu u Teknik Üniversitesi, Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri

Detaylı

Web Madenciliği (Web Mining)

Web Madenciliği (Web Mining) Web Madenciliği (Web Mining) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Denetimli Öğrenmenin Temelleri Karar Ağaçları Entropi ID3 Algoritması C4.5 Algoritması Twoing

Detaylı

Büyük Veri İçin İstatistiksel Öğrenme (Statistical Learning for Big Data)

Büyük Veri İçin İstatistiksel Öğrenme (Statistical Learning for Big Data) Büyük Veri İçin İstatistiksel Öğrenme (Statistical Learning for Big Data) M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, The Elements of Statistical Learning: Data

Detaylı

Hafta 5 Uzamsal Filtreleme

Hafta 5 Uzamsal Filtreleme BLM429 Görüntü İşlemeye Giriş Hafta 5 Uzamsal Filtreleme Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN If the facts don't fit the theory, change the facts. ~Einstein İçerik 3. Yeğinlik Dönüşümleri ve Uzamsal Filtreleme Temel

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Taşınmaz Değerleme ve Geliştirme Tezsiz Yüksek Lisans Programı COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA 1 Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama İçindekiler

Detaylı

CBS ve Coğrafi Hesaplama

CBS ve Coğrafi Hesaplama Yıldız Teknik Üniversitesi CBS ve Coğrafi Hesaplama 2. Bölüm Yrd. Doç. Dr. Alper ŞEN Harita Mühendisliği Bölümü Kartografya Anabilim Dalı web: http://www.yarbis.yildiz.edu.tr/alpersen/ E mail: alpersen@yildiz.edu.tr

Detaylı

Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu

Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu FOTOGRAMETRİ I Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi İzdüşüm merkezi(o):

Detaylı

VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN

VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN VERİ MADENCİLİĞİ (Karar Ağaçları ile Sınıflandırma) Yrd.Doç.Dr. Kadriye ERGÜN kergun@balikesir.edu.tr İçerik Sınıflandırma yöntemleri Karar ağaçları ile sınıflandırma Entropi Kavramı ID3 Algoritması C4.5

Detaylı

JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2

JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2 JDF821 UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİNDEN DETAY ÇIKARIMI Sunu2 Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI SUNULARI http://jeodezi.beun.edu.tr/marangoz 2012-2013 Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Detaylı

MOD419 Görüntü İşleme

MOD419 Görüntü İşleme MOD419 Görüntü İşleme Ders Kitabı: Digital Image Processing by Gonzalez and Woods Puanlama: %30 Lab. %20 Vize %10 Quizes %40 Final %60 devam mecburiyeti Görüntü İşleme ye Giriş Görüntü İşleme Nedir? Özellikle

Detaylı

Summary. Research on Supervised Classification Methods to Determine Cotton Planted Areas by Remote Sensing Technique

Summary. Research on Supervised Classification Methods to Determine Cotton Planted Areas by Remote Sensing Technique Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2003 40(2):105-112 ISSN 1018-8851 Uzaktan Algılama Tekniği İle Pamuk Ekili Alanların Belirlenmesinde Kontrollü (Supervised) Sınıflandırma Yöntemlerinin İrdelenmesi Üzerine

Detaylı

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#10: KÜMELEME

YZM 3217 YAPAY ZEKA DERS#10: KÜMELEME YZM 317 YAPAY ZEKA DERS#10: KÜMELEME Sınıflandırma (Classification) Eğiticili (supervised) sınıflandırma: Sınıflandırma: Sınıf sayısı ve bir grup örneğin hangi sınıfa ait olduğunu bilinir Eğiticisiz (unsupervised)

Detaylı

TEMEL İSTATİSTİKİ KAVRAMLAR YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ

TEMEL İSTATİSTİKİ KAVRAMLAR YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ TEMEL İSTATİSTİKİ KAVRAMLAR YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ 1 İstatistik İstatistik, belirsizliğin veya eksik bilginin söz konusu olduğu durumlarda çıkarımlar yapmak ve karar vermek için sayısal verilerin

Detaylı

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu

Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Digital Görüntü Temelleri Görüntü Oluşumu Işık 3B yüzeye ulaşır. Yüzey yansıtır. Sensör elemanı ışık enerjisini alır. Yoğunluk (Intensity) önemlidir. Açılar önemlidir. Materyal (yüzey) önemlidir. 06 Kasım

Detaylı

Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN Renk Teorileri

Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN   Renk Teorileri Uzaktan Algılama (3) Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Eklemeli renk teorisi Çıkarmalı renk teorisi 1 RGB (Red Green - Blue) Kavramı Red Green - Blue RGB-Mixer

Detaylı

RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN

RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN RASTGELE SAYI ÜRETİMİ VE UYGULANAN TESTLER HAZIRLAYAN: ÖZLEM AYDIN RASTGELE SAYILARIN ÜRETİLMESİ Rastgele değişimler yapay tablolardan veya parametreleri verilen teorik dağılım fonksiyonlarından elde edilir.

Detaylı

Web Madenciliği (Web Mining)

Web Madenciliği (Web Mining) Web Madenciliği (Web Mining) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Sınıflandırıcıların Değerlendirilmesi Skorlar Karışıklık matrisi Accuracy Precision Recall

Detaylı

Makine Öğrenmesi 2. hafta

Makine Öğrenmesi 2. hafta Makine Öğrenmesi 2. hafta Uzaklığa dayalı gruplandırma K-means kümeleme K-NN sınıflayıcı 1 Uzaklığa dayalı gruplandırma Makine öğrenmesinde amaç birbirine en çok benzeyen veri noktalarını aynı grup içerisinde

Detaylı

UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ

UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ 660 [1016] UYDU VERİLERİ İLE VERİ ENTEGRASYONU VE YÖNTEMLERİ Sakine KANDİL 1, H.Gonca COŞKUN 2 ÖZET 1 Müh., İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul, kandils@itu.edu.tr

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 1 1.GİRİŞ

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 1 1.GİRİŞ GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 1 1.GİRİŞ GÖRÜNTÜ İŞLEME Hafta Hafta 1 Hafta 2 Hafta 3 Hafta 4 Hafta 5 Hafta 6 Hafta 7 Hafta 8 Hafta 9 Hafta 10 Hafta 11 Hafta 12 Hafta 13 Hafta 14 Konu Giriş Digital Görüntü Temelleri-1

Detaylı

PAN-SHARP LANDSAT 7 ETM+ GÖRÜNTÜSÜ KULLANILARAK PİKSEL-TABANLI VE NESNE-TABANLI SINIFLANDIRMA YAKLAŞIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

PAN-SHARP LANDSAT 7 ETM+ GÖRÜNTÜSÜ KULLANILARAK PİKSEL-TABANLI VE NESNE-TABANLI SINIFLANDIRMA YAKLAŞIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 2-6 Nisan 2007, Ankara PAN-SHARP LANDSAT 7 ETM+ GÖRÜNTÜSÜ KULLANILARAK PİKSEL-TABANLI VE NESNE-TABANLI SINIFLANDIRMA

Detaylı

NESNE TABANLI SINIFLANDIRMA TEKNİĞİ İLE ARAZİ ÖRTÜSÜNÜN BELİRLENMESİ: QUICKBIRD ve LANDSAT ÖRNEĞİ

NESNE TABANLI SINIFLANDIRMA TEKNİĞİ İLE ARAZİ ÖRTÜSÜNÜN BELİRLENMESİ: QUICKBIRD ve LANDSAT ÖRNEĞİ NESNE TABANLI SINIFLANDIRMA TEKNİĞİ İLE ARAZİ ÖRTÜSÜNÜN BELİRLENMESİ: QUICKBIRD ve LANDSAT ÖRNEĞİ Merve YILDIZ 1, Taşkın KAVZOĞLU 2 1 Arş. Gör., Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri

Detaylı

Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu

Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller. Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. JDF329 Fotogrametri I Ders Notu FOTOGRAMETRİ I Tanımlar, Geometrik ve Matemetiksel Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi İçerik Tanımlar

Detaylı

AMAÇ Araçlardaki Kamera Sistemleri

AMAÇ Araçlardaki Kamera Sistemleri SUNU PLANI AMAÇ OPEN CV GÖRÜNTÜ EŞİKLEME KENAR BULMA ŞEKİL BULMA GÖRÜNTÜ GENİŞLETME VE BOZMA GÖRÜNTÜ DOLDURMA AFFİNE DÖNÜŞÜMÜ PERSPEKTİF DÖNÜŞÜM KUŞ BAKIŞI GÖRÜNTÜ DÖNÜŞÜMÜ AMAÇ Araçlardaki Kamera Sistemleri

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 1 Araştırma sonuçlarının açıklanmasında frekans tablosu

Detaylı

YZM 5257 YAPAY ZEKA VE UZMAN SİSTEMLER DERS#6: GENETİK ALGORİTMALAR

YZM 5257 YAPAY ZEKA VE UZMAN SİSTEMLER DERS#6: GENETİK ALGORİTMALAR YZM 5257 YAPAY ZEKA VE UZMAN SİSTEMLER DERS#6: GENETİK ALGORİTMALAR Sınıflandırma Yöntemleri: Karar Ağaçları (Decision Trees) Örnek Tabanlı Yöntemler (Instance Based Methods): k en yakın komşu (k nearest

Detaylı

ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon

ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon ULUSAL COĞRAFİ BILGİ SISTEMLERİ KONGRESİ 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Uydu Verilerinin Farklı Yöntemlerle Karılması ve Sonuçların Karşılaştırılması Öğr. Gör. Bora UĞURLU Prof. Dr. Hülya YILDIRIM

Detaylı

Eski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme)

Eski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme) FOTOGRAMETRİ FOTOGRAMETRİ Eski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme) Buna göre ışık yardımı ile ölçme (çizim yapabilme)

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ ALGILAMA Üç temel zar ile kaplıdır. 1- Dış Zar(kornea ve Sklera) 2- Koroid 3- Retina GÖRÜNTÜ ALGILAMA ---Dış Zar İki kısımdan oluşur. Kornea ve

Detaylı

Uzaysal Görüntü İyileştirme/Filtreleme. Doç. Dr. Fevzi Karslı fkarsli@ktu.edu.tr

Uzaysal Görüntü İyileştirme/Filtreleme. Doç. Dr. Fevzi Karslı fkarsli@ktu.edu.tr Uasal Görüntü İileştirme/Filtreleme Doç. Dr. Fevi Karslı karsli@ktu.edu.tr İileştirme Herhangi bir ugulama için, görüntüü orijinalden daha ugun hale getirmek Ugunluğu her bir ugulama için sağlamak. Bir

Detaylı

JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON

JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON JDF/GEO 120 ÖLÇME BİLGİSİ II POLİGONASYON Dr. Öğr. Üyesi HÜSEYİN KEMALDERE Sınıflandırma (BÖHHBÜY (26.06.2018)-Md:8) Bu yönetmelik kapsamındaki kontrol noktalarının hiyerarşik sınıflandırılması aşağıda

Detaylı

ÜNİTELENDİRME ŞEMASI

ÜNİTELENDİRME ŞEMASI LENDİRME ŞEMASI ÜNİTE DOĞRULAR VE AÇILAR. Aynı düzlemde olan üç doğrunun birbirine göre durumlarını belirler ve inşa eder.. Paralel iki doğrunun bir kesenle yaptığı açıların eş olanlarını ve bütünler olanlarını

Detaylı

TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ

TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ FOTOĞRAF/GÖRÜNTÜ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF345 TEMEL GÖRÜNTÜ BİLGİSİ DERSİ NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/ İÇERİK

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Piksel / dpi Piksel en küçük anlamlı birim dpi = dot per inch/ 1 inch teki nokta sayısı 1 inch =25.4 mm

Detaylı

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir?

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Atomlardan çeşitli şekillerde ortaya çıkan enerji türleri ve bunların yayılma şekilleri "elektromagnetik radyasyon" olarak adlandırılır. İçinde X ve γ ışınlarının

Detaylı

2. BASİT DOĞRUSAL REGRESYON 12

2. BASİT DOĞRUSAL REGRESYON 12 1. GİRİŞ 1 1.1 Regresyon ve Model Kurma / 1 1.2 Veri Toplama / 5 1.3 Regresyonun Kullanım Alanları / 9 1.4 Bilgisayarın Rolü / 10 2. BASİT DOĞRUSAL REGRESYON 12 2.1 Basit Doğrusal Regresyon Modeli / 12

Detaylı

İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME. Örneklem istatistiklerinden hareketle ana kütle parametreleri hakkında genelleme yapmaya istatistiksel tahminleme denir.

İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME. Örneklem istatistiklerinden hareketle ana kütle parametreleri hakkında genelleme yapmaya istatistiksel tahminleme denir. İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME Örneklem istatistiklerinden hareketle ana kütle parametreleri hakkında genelleme yapmaya istatistiksel tahminleme denir. 1 ŞEKİL: Evren uzay-örneklem uzay İstatistiksel tahmin

Detaylı

7. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI

7. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI 7. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI Öğrenme Alanları ve Alt Öğrenme Alanları 7.1. Sayılar ve İşlemler 7.1.1. Tam Sayılarla Çarpma ve Bölme İşlemleri 7.1.2. Rasyonel Sayılar 7.1.3. Rasyonel Sayılarla İşlemler 7.1.4.

Detaylı

Tanımlayıcı İstatistikler. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN

Tanımlayıcı İstatistikler. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN Tanımlayıcı İstatistikler Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN 1 Tanımlayıcı İstatistikler Yer Gösteren Ölçüler Yaygınlık Ölçüleri Merkezi Eğilim Ölçüleri Konum Ölçüleri 2 3 Aritmetik Ortalama Aritmetik ortalama,

Detaylı

JDF 116 / 120 ÖLÇME TEKNİĞİ / BİLGİSİ II POLİGONASYON

JDF 116 / 120 ÖLÇME TEKNİĞİ / BİLGİSİ II POLİGONASYON JDF 116 / 120 ÖLÇME TEKNİĞİ / BİLGİSİ II POLİGONASYON Yrd. Doç. Dr. HÜSEYİN KEMALDERE Jeodezik Noktaların Sınıflandırması (BÖHHBÜY-Md:8) Noktaların sınıflandırılması aşağıdaki şekildedir: a) Uzay ve uydu

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2016-2017 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Geçen ders Mekansal/Konumsal/Geometrik(Spatial resolution) Radyometrik Spektral Zamansal 2 Dijital /Sayısal

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Atmosferik etkilerin giderilmesinde kullanılan radyometrik

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Bilgisayarla Görüye Giriş Ders 6 Kenar, Köşe, Yuvarlak Tespiti Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr KENAR TESPİTİ Kenar Tespiti Amaç: Görüntüdeki ani değişimleri / kesintileri algılamak Şekil bilgisi elde

Detaylı

Nesne-Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi ile Tarımsal Ürün Deseninin Belirlenmesi Ahmet Delen 1, Füsun Balık Şanlı 2 1

Nesne-Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi ile Tarımsal Ürün Deseninin Belirlenmesi Ahmet Delen 1, Füsun Balık Şanlı 2 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Nesne Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi ile Tarımsal Ürün Deseninin Belirlenmesi, Delen ve Şanlı Afyon Kocatepe University Journal of Science

Detaylı

Oluşturulan evren listesinden örnekleme birimlerinin seçkisiz olarak çekilmesidir

Oluşturulan evren listesinden örnekleme birimlerinin seçkisiz olarak çekilmesidir Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof. Dr. Şener Büyüköztürk Doç. Dr. Ebru Kılıç Çakmak Yrd. Doç. Dr. Özcan Erkan Akgün Doç. Dr. Şirin Karadeniz Dr. Funda Demirel Örnekleme Yöntemleri Evren Evren, araştırma

Detaylı

Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi

Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi ISITES 2016 4 TH INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN ENGINEERING AND SCIENCE Dr. G. Çiğdem Çavdaroğlu ISITES,

Detaylı

Aslı SABUNCU 1, Zehra Damla UÇA AVCI 2, Filiz SUNAR 3

Aslı SABUNCU 1, Zehra Damla UÇA AVCI 2, Filiz SUNAR 3 430 [1315] YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU VERİSİ İLE NESNE TABANLI SINIFLANDIRMA UYGULAMASINDA MEVSİMSEL KOŞULLARIN ETKİSİ Aslı SABUNCU 1, Zehra Damla UÇA AVCI 2, Filiz SUNAR 3 1 Araş.Gör., Boğaziçi Üniversitesi,

Detaylı

SPSS E GİRİŞ SPSS TE TEMEL İŞLEMLER. Abdullah Can

SPSS E GİRİŞ SPSS TE TEMEL İŞLEMLER. Abdullah Can SPSS E GİRİŞ SPSS TE TEMEL İŞLEMLER SPSS in üzerinde işlem yapılabilecek iki ana ekran görünümü vardır. DATA VIEW (VERİ görünümü) VARIABLE VIEW (DEĞİŞKEN görünümü) 1 DATA VIEW (VERİ görünümü) İstatistiksel

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 4 DÖNÜŞÜMLER UZAYSAL FİLTRELEME DERS İÇERİĞİ Histogram İşleme Filtreleme Temelleri HİSTOGRAM Histogram bir resimdeki renk değerlerinin sayısını gösteren grafiktir. Histogram dengeleme

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 İletişim bilgileri sabdikan@beun.edu.tr 0 372 2574010 1718 http://geomatik.beun.edu.tr/abdikan/ Öğrenci

Detaylı

FREKANS VERİLERİ. Prof.Dr. Levent ŞENYAY III - 1

FREKANS VERİLERİ. Prof.Dr. Levent ŞENYAY III - 1 3 FREKANS VERİLERİ 3.1. Frekans Tablolarının Düzenlenmesi 3.2. Frekans poligonu 3.3. Frekans tablosu hazırlama 3.4. Frekans Histogramı 3.5. Frekans eğrisi tipleri 3.6. Diğer İstatistiksel Grafik Gösterimler

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF MATEMATİK DERSİ KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ SÜRE

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF MATEMATİK DERSİ KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ SÜRE Ay 2016 2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 8. SINIF MATEMATİK DERSİ KAZANIMLARININ ÇALIŞMA TAKVİMİNE GÖRE DAĞILIM ÇİZELGESİ SÜRE Hafta ÖĞRENME ALANI ALT ÖĞRENME ALANI KAZANIMLAR EYLÜL 3 4 Sayılar ve İşlemler Çarpanlar

Detaylı

KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ

KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ Yasemin ŞİŞMAN, Ülkü KIRICI Sunum Akış Şeması 1. GİRİŞ 2. MATERYAL VE METHOD 3. AFİN KOORDİNAT DÖNÜŞÜMÜ 4. KALİTE KONTROL 5. İRDELEME

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... v GİRİŞ... 1 1. İSTATİSTİK İN TARİHÇESİ... 1 2. İSTATİSTİK NEDİR?... 3 3. SAYISAL BİLGİDEN ANLAM ÇIKARILMASI... 4 4. BELİRSİZLİĞİN ELE ALINMASI... 4 5. ÖRNEKLEME... 5 6. İLİŞKİLERİN

Detaylı

Prof.Dr.İhsan HALİFEOĞLU

Prof.Dr.İhsan HALİFEOĞLU Prof.Dr.İhsan HALİFEOĞLU FREKANS DAĞILIMLARINI TANIMLAYICI ÖLÇÜLER Düzenlenmiş verilerin yorumlanması ve daha ileri düzeydeki işlemler için verilerin bütününe ait tanımlayıcı ve özetleyici ölçülere ihtiyaç

Detaylı

ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi

ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Genel

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Bahar Dönemi Dijital Görüntü İşleme (JDF338) Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN 2014-2015 Öğretim Yılı Bahar Dönemi 1 Yüksek ve düşük spektral çözünürlüğe sahip dijital görüntülerdeki temel avantaj ve dezavantajlar aşağıda

Detaylı

AHP ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ AHP AHP. AHP Ölçeği AHP Yönteminin Çözüm Aşamaları

AHP ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ AHP AHP. AHP Ölçeği AHP Yönteminin Çözüm Aşamaları ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ 1970 li yıllarda Wharton School of Business da çalışan Thomas L.Saaty tarafından Karmaşık çok kriterli karar verme problemlerinin çözümü için geliştirilmiştir. Tüm kriterler

Detaylı

BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1

BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1 BÖLÜM-II ERDAS IMAGINE TEMEL KISIM1: IMAGINE VIEWER 1 KISIM 1 ERDAS IMAGINE VIEWER KULLANIMI KISIM1: IMAGINE VIEWER 2 GİRİŞ TERMİNOLOJİ GÖRÜNTÜ NEDİR? UZAKTAN ALGILAMA GÖRÜNTÜLERİN GÖRÜNÜŞÜ GEOMETRİK DÜZELTME

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. Bilgisayarla Görme. Final

Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. Bilgisayarla Görme. Final Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayarla Görme Final Harris ve Moravec Köşe Belirleme Metotları Selçuk BAŞAK 08501008 Not: Ödevi hazırlamak için geliştirdiğim

Detaylı

Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri

Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Uzaktan Algılama (3) Öğr. Gör. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Renk Teorileri Eklemeli renk teorisi Çıkarmalı renk teorisi 1 RGB (Red Green - Blue) Kavramı Red Green - Blue RGB-Mixer

Detaylı

Dijital (Sayısal) Fotogrametri

Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital (Sayısal) Fotogrametri Dijital fotogrametri, cisimlere ait iki boyutlu görüntü ortamından üç boyutlu bilgi sağlayan, sayısal resim veya görüntü ile çalışan fotogrametri bilimidir. Girdi olarak

Detaylı

Hızlı Düzey Küme Yöntemine Bağlı Retinal Damar Bölütlemesi. Bekir DİZDAROĞLU. KTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Hızlı Düzey Küme Yöntemine Bağlı Retinal Damar Bölütlemesi. Bekir DİZDAROĞLU. KTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bekir DİZDAROĞLU KTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü bekir@ktu.edu.tr 1/29 Tıbbi imge bölütleme klasik yaklaşımları a) Piksek tabanlı b) Kenar tabanlı c) Bölge tabanlı d) Watershed (sınır) tabanlı e) Kenar

Detaylı

EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ. Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ

EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ. Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ Havza koruma projelerinde erozyonun azaltılması ile sediment problemlerinin ıslahı, temel amaçları oluşturmaktadır. Bunun için

Detaylı

ELEKTRONİK ÇİZELGE. Hücreleri Biçimlendirme. Formülleri Kullanma. Verileri Sıralama. Grafik Oluşturma 1) HÜCRELERİ BİÇİMLENDİRME

ELEKTRONİK ÇİZELGE. Hücreleri Biçimlendirme. Formülleri Kullanma. Verileri Sıralama. Grafik Oluşturma 1) HÜCRELERİ BİÇİMLENDİRME Hücreleri Biçimlendirme ELEKTRONİK ÇİZELGE Formülleri Kullanma Verileri Sıralama Grafik Oluşturma 1) HÜCRELERİ BİÇİMLENDİRME Elektronik Çizelge de sayıları; bin ayracı, yüzde oranı, tarih/saat ve para

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 8 Multispektral Görüntüleme ve Uygulamaları Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Multispektral Görüntüleme Her piksel için birkaç adet spektral kanalda ölçüm değeri

Detaylı