HÜCRENĐN ORGANELLERĐ. Doç.Dr. Erdal BALCAN
|
|
- Berker Pamuk
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Hücrelerin yapı ve fonksiyon maddeleri, kimyasal reaksiyonları kolaylaştıran bu sıvı ortamda belirli oranlarda dağılmıştır: MOLEKÜL VÜCUT AĞIRLIĞINA GÖRE Su %60 Protein %17 Lipid %15 Mineraller (Na, K, Cl, Mg, vb.) %5 Nükleik asitler %2 Karbohidratlar %1 1 2 çeşitli organik büyüklüklere örnekler HÜCRENĐN ORGANELLERĐ 3 4 1
2 hücrenin kompartmanları çekirdek (nukleus) sitoplazma sitozol (en geniş kompartman) organeller 5 6 Hücre membranı A kalınlığında yapıdır. dinamik bir HÜCRE MEMBRANININ BĐYOKĐMYASAL ORGANĐZASYONU Hücrelerin içi ve dışı arasında bazı bileşenlerin geçişine olanak sağlayan yarı geçirgen özellikteki bir bariyerdir. Tüm hücrelerin membranları proteinler, lipidler ve karbohidratlardan oluşur Hücre türüne ve fonksiyonuna göre değişiklik göstermelerine karşın hücre membranında, % oranında protein % oranında lipid % 5 oranında karbohidrat bulunur
3 9 10 HÜCRE MEMBRANININ GÖREVLERĐ Taşıma olayları Hücreler arası tanıma olayları Hormon reseptörleri Bağışıklık Eritrositlerde kan grubu özellikleri
4 % oranında protein % oranında lipid % 5 oranında karbohidrat Hücre Membranında Yer Alan Lipidler Hücre Membranında Yer Alan Lipidler 15 Polar bir hidrofilik uç ve non-polar bir hidrofobik kuyruktan (hidrokarbondan) oluşur. I. FOSFOLĐPĐDLER: a-fosfogliseridler (Gliserofosfolipidler): - Fosfotidilkolin - Fosfatidiletanolamin - Fosfatidilserin - Fosfatidilinositol - Fosfatidilgliserol b- Sfingomiyelin II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): - Serebrozid (Gluko ya da galakto) - Laktoseramid - Gangliozid III. KOLESTEROL 16 4
5 I. Fosfolipidler Amfipatik özellikgösterirler En önemli görevi yarıgeçirgen membran yapısıoluşturmak a.fosfogliseridler(gliserofosfolipidler): Gliserol, iki yağ asidi ve bir fosforik asitten oluşur. Fosfogliseridler, fosforik aside eklenen bileşenlere göre adlandırılırlar [Kolin fosfatidil kolin (lesitin), etanolamin fosfatidil etanolamin(kefalin), Fosfatidil gliserol kardiolipin❶] Lesitinin dipalmitil lesitin şekli, alveoler sürfaktantın yapısına girerek inspirasyonda ve ekspirasyonda yüzey gerilimini ayarlar. Sonuçta alveollerin yırtılmalarını ve yapışmalarını önler. ❶ Kardiolipin, antijen etkisi ile tanınan tek lipiddir. Sifilis tanı testlerinde kullanılır. 17 Fosfogliseridler (Gliserofosfolipidler) genel yapı
6
7 Fosfolipidler amfipatik özellikleri nedeniyle sulu ortamlarda spontan olarak bilayer yapısı oluşturabilirler. Hidrofilik moleküller su ile hidrojen bağları oluşturabilecek ya da elektrostatik olarak etkileşebilecek yüklü gruplar ya da polar kısımlar içerdiği için suda kolaylıkla çözülürler. Oysa hidrofobik moleküllerin neredeyse tüm atomları yüksüz ve nonpolar olduğu için su ile etkin bağlantılar oluşturamaz ve bu nedenle suda çözünmez. Aseton polar bir bileşik olduğu için su ile elektrostatik etkileşimlere girebilir ve suda çözünür. 2-metil propan ise tamamen hidrofobiktir, su ile etkileşemez ve komşu su moleküllerine buz yapısındaki kafes benzeri yapılar oluşturmasına neden olacak bir güç uygular. HÜCRE MEMBRANININ KĐNETĐĞĐ Fosfolipidler sulu ortamlarda amfipatik olmaları nedeniyle bilayer formlar oluştururlar. Bu enerjetik olarak uygun olan düzenlemede hidrofilik baş kısımları su ile yüzleşirken hidrofobik kuyruk kısımlar iç tarafta kalarak sudan korunur. Ancak lipid bilayerinin su ile yüzleşecek bir sınırının bulunması enerjetik olarak uygun değildir. Su ile yüzleşmenin engellenmesi için lipid bilayerinin tamamen kapanarak su ile yüzleşecek bir sınır bırakmaması gerekir. Bu davranış biçimi hücre oluşumu için en önemli temellerden bir tanesidir. Figure 10-6 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008) Lipidlerin hücre membranın ideal bileşenleri olmasının 2 önemli nedeni: 1. Amfipatik özellik 2. Membran akışkanlığı Bir lipid bilayerinin hücre membranı için ideal bir yapı olmasının diğer nedeni birçok membran fanksiyonu için gerekli olan akışkanlığı sağlıyor olmasıdır
8 Hücre Membranında Yer Alan Lipidler Polar bir hidrofilik uç ve non-polar bir hidrofobik kuyruktan oluşur. I. FOSFOLĐPĐDLER: a-fosfogliseridler (Gliserofosfolipidler): - Fosfotidilkolin - Fosfatidiletanolamin - Fosfatidilserin - Fosfatidilinositol - Fosfatidilgliserol b- Sfingomiyelin II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): - Serebrozid (Gluko ya da galakto) - Laktoseramid - Gangliozid III. KOLESTEROL 29 b. Sfingomyelinler: Gliserol yerine sfingozin içerirler. Sfingozinin amino grubunun bir yağ asidi ile amid bağı yapması sonucu seramid oluşur. SERAMĐD yapısı, tüm sfingolipidlerde yer alan yapısal bir ünitedir. Sfingomiyelinler Sfingomiyelin, genel yapı Fosfogliseridler, genel yapı Yapılarında fosfat grubu taşıdıkları için fosfolipidler sınıfında yer alırlar. Tüm plazma membranlarında yer alır Miyelin kılıfında bol miktarda bulunurlar. 30 Sfingolipidlerin genel yapısı Sfingozin, bir amino grubu ile iki OH grubu içeren uzun bir açil zincirdir. Sfingomiyelinde bir yağ asidi amino gruba, bir fosfokolin grubu terminal OH grubuna bağlanmıştır. Diğer OH grubu ise komşu lipidlerle, su molekülleri ile ya da bir membran proteini ile hidrojen bağları oluşturabilir. Sfingolipidin adı X Formülü Seramid - Sfingomiyelinler FOSFOLĐPĐDLER SFĐNGOLĐPĐDLER (seramid içerir) Nötral glikolipidler (serebrozid) Gangliozidler GLĐKOLĐPĐDLER (Glikosfingolipidler) Sfingomiyelin Fosfokolin Seramid, hidrofobik özelliği nedeniyle kolaylıkla flip-flop hareketi yapabilir ve programlanmış hücre ölümü (apoptozis), hücre yaşlanması (senescence) ve farklılaşma gibi birçok hücre yanıtını düzenler
9 Hücre Membranında Yer Alan Lipidler 33 Polar bir hidrofilik uç ve non-polar bir hidrofobik kuyruktan oluşur. I. FOSFOLĐPĐDLER: a-fosfogliseridler (Gliserofosfolipidler): - Fosfotidilkolin - Fosfatidiletanolamin - Fosfatidilserin - Fosfatidilinositol - Fosfatidilgliserol b- Sfingomiyelin II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): - Serebrozid (Gluko ya da galakto) (Nötral glikolipid) - Laktoseramid - Gangliozid (negatif yüklü) III. KOLESTEROL 34 II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): Seramid yapısına monosakkarit, disakkarit ya da oligosakkarit bağlanmasıyla oluşan membran lipidleridir
10 II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): Serebrozid (Gluko ya da galakto) sfingozin II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): Laktoseramid sfingozin yağ asidi yağ asidi glukoz galaktoz glukoserebrozid galaktoserebrozid di- ya da tri- sakkarit Nötral glikolipid II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): Gangliozid sfingozin yağ asidi Sfingomiyelinler FOSFOLĐPĐDLER SFĐNGOLĐPĐDLER Nötral glikolipidler (serebrozid) Gangliozidler GLĐKOLĐPĐDLER (Glikosfingolipidler) Kompleks oligosakkarit Đnsan beyninin gri maddesindeki membran lipidlerinin yaklaşık %6 sını yapar. Non-nöronal membranlarda çok az miktarda Bu bilesiklerin gangliozid oldugu G harfi ile gösterilir. Daha sonra kaç tane NANA molekülü (sialik asit) varsa M, D, T, Q yazilir
11 Sfingolipidin adı X Formülü Seramid - Sfingomiyelin Fosfokolin Nötral glikolipid Glukoserebrozid Laktoseramid Gangliozid GM2 Glukoz Di-, tri- ya da tetrasakkarit Kompleks oligosakkarit II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): HÜCRE FONKSĐYONLARINDA LĐPĐDLERĐN ROLÜ Lipidlerin protein yapısını ve fonksiyonunu, böylece hücre fonksiyonunu etkileyebilecek en az 2 yol vardır. Proteinlerin fonksiyonu lipidlerin kimyasal ve yapısal anatomisine (baş grubu, iskelet, doymuşluk oranı, kiralite, iyonizasyon ve şelatlanma özelliklerine) bağımlı olan protein-lipid etkileşimlerinden büyük ölçüde etkilenir. Bununlar birlikte, protein fonksiyonu hücre membranlarında organize olan lipidlerin ortak özelliklerinden kaynaklanan durumlardan da (akışkanlık, lipid-bilayerinin kalınlığı ve şekli) etkilenir. Figure 10-11b Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan
12 MEMBRAN ASĐMETRĐSĐ Hücre dışı Sitosolik kısım ECM kısmı Hücre içi Fosfatidilkolin Sfingomiyelin Hücre dışı Fosfatidiletanolamin Fosfatidilserin Fosfatidilinositol Sitosol Negatif yüklü baş grubu Negatif yüklü sitosolik kısım SM: sfingomiyelin, PC: Fosfatidil kolin PE: fosfatidil inositol PS: fosfatidil serin PI: fosfatidil etanolamin
13 Plazma membranları 4 ana fosfolipid içerir: -fosfatidilkolin -sfingomiyelin Bu fosfolipidler hücre membranının her iki tarafına asimetrik olarak dağılmıştır. Plazma membranının dış kısmında fosfatidilkolin ve sfingomiyelin bulunurken fosfatidiletanolamin ve fosfatidilserin hücre membranının sitosolik kısmında yer alır. Fosfatidilinositol hücre membranının sitosolik kısmında yer alan bir diğer fosfolipittir. ECM -fosfatidilserin -fosfatidiletanolamin Fosfatidilinositol hücre sinyallemesinde önemli bir rol oynar. Sitosol Fosfatidilserin ve fosfatidilinositol moleküllerinin baş kısımları negatif yüklü olması nedeniyle plazma membranının sitosolik yüzeyi de negatif yüklüdür. Lipid asimetrisi ekstrasellüler sinyallerin intrasellüler sinyallere dönüştürülmesinde önemlidir. Fosfatidilinositol Fosfatidilserin HÜCRE ZARINDA FOSFOLĐPĐD ASĐMETRĐSĐNĐ SAĞLAYAN TAŞIYICILAR Scramblase: lipid bilayerinin her iki tarafında yer alan fosfolipidleri dengeleyen bir protein. Özellikle ER de aktif olarak bulunan bu protein fosfolipidleri ER membranının her iki tarafına da eşit olarak dağıtır. Plazma membranında bulunan scramblase ise ER deki gibi sürekli aktif değildir sadece apoptozis ve platelet aktivasyonu gibi durumlarda rol alır. Örneğin apoptotik hücrelerde lipid asimetrisini bozarak hücre yüzeyine fagositik hücreler için bir sinyal olan fosfatidil serin in çıkmasına neden olur. Plazma membranlarında yer alan fosfolipid taşıyıcılarından diğeri flippazdır Scramblase ve Flippaz flippazdır. Bu proteinler hücre membranın dış kısmına gelen ve serbest amino grubu taşıyan (fosfatidiletanolamin ve fosfatidil serin gibi) fosfolipidleri ATP aracılığı ile hücre zarının sitosolik kısmına taşır. Böylece hücre zarı asimetrik bir görünüm almış olur. 51 Scramblase flippaz ATP hidrolizi ile baş grubuna spesifik flippazlar aktif olarak fosfatidilserin ve fosfatidiletanolamin moleküllerini ekstrasellüler kısımdan sitosolik kısıma taşır. ER da yeni lipid molekülleri lipid bilayerinini sadece sitosolik kısmına dahil edildiği için ve lipid molekülleri kendi kendilerine bir tarafatan diğerine geçemeyecekleri için fosfolipid translokatörleri (Scramblase) lipid moleküllerinin sitosolik taraftan ER lümeni tarafına geçirir
14 Hücre dışı FLOPPAZLAR kolesterol, PS, PC Hücre içi FLĐPPAZLAR SCRAMBLAZLAR PS, PE FLĐPPAZLAR Hücre içine doğru (ATP ye bağımlı) (PS, PE) FLOPPAZLAR Hücre dışına doğru (ATP ye bağımlı) (kolesterol, PS, PC) SCRAMBLAZLAR Her iki yöne doğru (ATP ye bağımlı değil, Ca++ aracılığı ile) (apoptozis ve platelet aktivasyonu) Lipid asimetrisi ekstrasellüler sinyallerin intrasellüler sinyallere dönüştürülmesinde önemlidir. Memeli Plazma Membranında En Fazla Bulunan Fosfolipidler 1. Fosfatidil etanolamin 2. Fosfatidil serin 3. Fosfatidil kolin 4. Sfingomiyelin Fosfatidilinositol Fosfatidilserin
15 Memeli Plazma Membranında En Fazla Bulunan Fosfolipidler Fosfatidilinositol ve Hücre Đçi Sinyal Đletimi Fosfatidilinositol (PI) Fosfatidilinositolfosfat (PIP) PI kinaz Figure 10-3 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008) 57 Fosfatidilinositol4,5 bifosfat (PIP 2 ) PI3 Kinaz Fosfatidilinositol3,4,5 trifosfat (PIP 3 ) Akt aktivasyonu Hücre döngüsünün devamı Apoptozisin inhibisiyonu Transkripsiyonun düzenlenmesi Diaçilgliserol (DAG) Protein kinaz C aktivasyonu Đnositol3,4,5 trifosfat (IP 3 ) Endoplazmik retikulumdan Ca+2 salınımı Hücre membranının düzenlenmesi Transkripsiyonun düzenlenmesi Đmmun yanıtların düzenlenmesi Figure 10-17a Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan 60 15
16 Fosfatidilinositol ve Hücre Đçi Sinyal Đletimi Fosfatidilinositol (PI) Fosfatidilinositolfosfat (PIP) PI kinaz Fosfatidilinositol4,5 bifosfat (PIP 2 ) PI3 Kinaz Fosfatidilinositol3,4,5 trifosfat (PIP 3 ) Akt aktivasyonu Hücre döngüsünün devamı Apoptozisin inhibisiyonu Transkripsiyonun düzenlenmesi Diaçilgliserol (DAG) Protein kinaz C aktivasyonu Đnositol3,4,5 trifosfat (IP 3 ) Endoplazmik retikulumdan Ca+2 salınımı Hücre membranının düzenlenmesi Transkripsiyonun düzenlenmesi Đmmun yanıtların düzenlenmesi 61 Figure 10-17b Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan 62 IP3 DAG PI Kinaz PIP Kinaz Fosfatidilinositol (PI) PIP PIP 2 PLCβ DAG IP 3 GPCR ile aktivasyon PROTEĐN KĐNAZ C AKTĐVASYONU ER DAN Ca +2 SALINIMI Hücre membranının düzenlenmesi Transkripsiyonun düzenlenmesi Đmmun yanıtların düzenlenmesi
17 Doç.Dr. Erdal BALCAN Ag CD45 BCAP P P SHIP Antigenic Stimuli LPS Ag Fyn CD19 CD21 CD180 Ras CD81 P Rac1 IRS Lyn c-abl Cbl Toc BLNK Vav PIK3C PIP2 BAM32 PTEN Ptdlns(3,4)P2 BIMP1 MALT1 Cytoskeletal Reorganization PKC-β Raf1 PIK3C3 Class-ΙΙΙ CatalyticPI3K s PIP3 Akt TAPP MAPKs MAPK Signaling BCL10 IKKs CalmK2 MEK1/2 PDK-1 P Akt Signaling P Iκ Bs NFκ B Cell Survival DAG IP3 Calm Ca++ Caln Iκ Bs Degradation P NFAT P Ca++ Apoptosis Opn FoxO3A NFAT Cell Growth/ Differentiation and Immune Response Homeostasis 65 apkc Class-ΙΙ CatalyticPI3K s BTK PLC-β,γ PIK3R Class-Ι Regulatory PI3Ks BLK Gene Expression NFAT NF-κ B Elk1 CREB c-jun c-fos ATFs 2009 ProteinLounge.com C 66 Hücre Membranında Yer Alan Lipidler APOPTOTĐK HÜCRELERDE MEMBRAN ASĐMETRĐSĐ Fosfatidilserin normal hücrelerde plazma membranının sitosolik kısmında yer Polar bir hidrofilik uç ve non-polar bir hidrofobik kuyruktan oluşur. alır. I. FOSFOLĐPĐDLER: Hücre apoptozise giderse fosfatidilserin plazma membranının ekstrasellüler a-fosfogliseridler (Gliserofosfolipidler): kısmına geçer. Ekstrasellüler fosfatidilserin makrofajları çağırarak ölmüş hücrenin fagositozunu sağlar. - Fosfotidilkolin - Fosfatidiletanolamin - Fosfatidilserin - Fosfatidilinositol - Fosfatidilgliserol b- Sfingomiyelin II. GLĐKOLĐPĐDLER (GLĐKOSFĐNGOLĐPĐDLER): - Serebrozid (Gluko ya da galakto) - Laktoseramid - Gangliozid 67 III. KOLESTEROL 68 17
18 III. KOLESTEROL Polar baş grupları Plazma membranının yapısal elemanıdır Lipid çift tabakaya kovalent olarak tutunmadığı için hücre zarından içeriye ve dışarıya kolaylıkla hareket eder. Plazma membranının akışkanlığını düzenler Steroid hormonların ön maddesidir. Lipid bilayerinin yapısında kolesterol molekülleri fosfolipid moleküllerinin polar baş kısımlarına komşu OH grupları ile kendilerine yer bulur. 69 Figure 10-5 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008) Kolesterolün akışkanlığı azalttığı bölge Daha akışkan bölge 70 Membran Lipidleri Hücre membranındaki lipidler Hidrofobik Birim Hidrofilik Birim Fosfogliseridler Yağ asidi zinciri Fosforil alkol (gliserol) + Kolin, etanolamin, serin, inositol Sfingomyelin Sfingozin + Yağ asidi zinciri (seramid) Fosforil kolin Glikolipid Sfingozin + Yağ asidi zinciri (seramid) Bir ya da daha fazla şeker Kolesterol 3. C atomundaki OH grubu dışında kalan tüm molekül OH grubu
19 LĐPĐD YIĞINLARI (RAFT) Hücre membranında fazla oranlarda kolesterol ve sfingolipid içeren özelleşmiş mikrobölgeler ya da platformlar. Bu özelleşmiş membran bölgelerindeki fosfolipidlerin yan zincirleri non-raft membran bölgelerine göre çok daha fazla doymuş yağ asidi içerir (sfingolipidlerin yapısında da doymuş yağ asidi fazladır). Kolesterol ve doymuş yağ asitlerinin yoğun olarak bulunması lipid raftlarını membranın diğer kısımlarına göre daha düzenli ve daha az akışkan olmasına neden olur. Doymuş yağ asitleri (örn. palmitoil ya d amyristoyl) ile kovalent olarak modifiye sitoplazmik proteinler glikozil fosfatidil çapalarıyla membrana bağlanan proteinler ve hücre içi sinyale iletiminde rol alan birçok protein lipid raftlarında yoğun olarak bulunurlar. LĐPĐD YIĞINLARI (RAFT) 1. Sinyalleme molekülleri için özel bölgeler oluşturmak 2. Membran akışkanlığını düzenlemek 3. Membran protein trafiğini düzenlemek (örn. hücre göçü sırasında membran proteinlerinin asimetrik dağılımında rol aldığı düşünülüyor). 4. Nörotransmitter ve reseptör trafiğini düzenlenlemek. 5. Endositoz, ekzositoz, adezyon, apoptozis, göç gibi olaylarda rol alır. Dodelet-Devillers et al., 2009 Calder and Yaqoob, Hidrojen atomları C zincirinin aynı tarafında ise cis, aksi yönlerde ise trans izomerler ortaya çıkar
20 Yağ asitlerinin doymamışlık derecesi Cis konfigürasyonu Kısa zincirli ve doymamış yağ asitleri Kolesterol doymuş yağ asitleri arasında ise MEMBRAN AKIŞKANLIĞI Yağ asidi hidrokarbon zinciri C sayısı Uzun zincirli ve doymuş yağ asitleri Kolesterol doymamış yağ asitleri arasında ise Cis Konfigürasyonu Trans Konfigürasyonu AKIŞKANLIK ARTAR AKIŞKANLIK AZALIR 77 Doğal yolla oluşan yağ asitleri Doç.Dr. cis konfigürasyonuna Erdal Balcan sahiptir. 78 HÜCRE MEMBRANINDA YER ALAN PROTEĐNLER 1.ĐNTEGRAL PROTEĐNLER (TRANSMEMBRAN ya da değil) 2.PERĐFERAL PROTEĐNLER
21 GATA Fizyoloji 2002/ Dönem1/ FONKSĐYONEL SINIFLANDIRMA: 1. TRANSMEMBRAN PROTEĐNLERĐ: a. Đyon kanalı: özel iyonları su dolu porlar aracığı ile membranın diğer tarafına taşır. Bir çok plazma membranı çeşitli iyonlar için spesifik kanallar içerir b. Transporter: Şekillerini değiştirerek özel maddeleri membranın diğer tarafına taşır. Örn. Amino asitler c. Reseptör: Spesifik ligandı tanırlar ve hücrenin fonksiyonunu değiştirir
22 d. Enzim: Hücre içinde veya dışında reaksiyonları katalizler. e.bağlayıcı: Hücre içinde ve dışında filamentlere bağlanarak hücrenin yapısal bütünlüğünü ve şeklini korumaya yardımcı olur. Aynı zamanda, hücrenin hareketine de etkisi vardır. ❶ Membranı bir kez geçen transmembran proteinleri (Tip I, II, III) (α heliks) ❷Membranı birden fazla geçen transmembran proteinleri (Tip IV) (α heliksler) ❸ Beta-sheet yığınları (β-barrels-roll up β-sheet): Sadece Gram negatif bakterilerin dış membranlarında, Gram pozitif bakterilerin hücre duvarlarında ve mitokondri ve kloroplastların dış membranlarında bulunur PERĐFERAL MEMBRAN PROTEĐNLERĐ 2. PERĐFERAL MEMBRAN PROTEĐNLERĐ 87 Proteinler, ❹Membranın sitosolik yüzeyine α-heliks yapısı ile, ❺Sitosolik taraftan bir lipid zinciri (yağ asidi zinciri ya da prenil grubu) ile, ❻Bir oligosakkarit aracılığı ile fosfatidilinozitol üzerinden (GPI), ❼❽ Non-kovalent olarak ❼❽ bağlanırlar 88 22
23 TRANSMEMBRAN PERĐFERAL 1. Tek α heliks 2. Birden fazla α heliks 3. Roll up β-sheet 4. Membranın sitosolik yüzeyine α-heliks yapısı ile 5. Sitosolik taraftan bir lipid zinciri (yağ asidi zinciri ya da prenil grubu)ile, 6. Bir oligosakkarit aracılığı ile fosfatidilinozitol üzerinden (GPI), 7,8. Non-kovalent olarak 89 Figure Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan 90 GATA Fizyoloji 2002/ Dönem1/
24 Membranda oligosakkaritler şeklinde proteinlere kovalent olarak bağlanarak glikoproteinleri, sfingolipidlerle birleşerek glikolipidleri oluştururlar. HÜCRE MEMBRANINDA YER ALAN KARBOHĐDRATLAR Plazma membranlarının bu kısmına Glikokaliks adı verilir. Oligosakkaritler dışında heksozlar (glukoz, galaktoz, mannoz, fukoz), pentozlar (arabinoz ve ksiloz) ve türev şekerler (glikozamin, galatozamin ve sialik asit) membran yapısında yer alır. Kan Grupları Karbohidratlar, hücreler arası tanıma olaylarında antijenik bileşenler olarak görev yapar. Eritrositlerin yüzeyinde bulunan kan grubu (A, B ve 0) antijenleri birer karbohidrat yapısı taşımaktadır Eritrositlerin yüzeyinde bulunan insan kan grubu (A,B,0) karbohidratları lipidlere ve proteinlere bağlı oligosakkaritlerdir. Tüm insanlarda 0 antijenini sentezleyen enzimler bulunur. Kan grubu A olan insanlarda N-asetilgalaktozamin ekleyen enzimler de bulunur. Kan grubu B olan insanlarda ise ekstra galaktozu ekleyecek enzimler bulunur. ABO sınıflaması Sadece A antijeni varsa A grubu Sadece B antijeni (antijeni) varsa B grubu Hem A, hem B antijeni varsa AB grubu Ne A, ne B antijeni varsa O grubu AB kan grubuna sahip insanlarda hem A hem de B antijenleri sentezlenir
25 anti-b antikor anti-a antikor Aglütininler (antikorlar) Sadece A antijeni varsa A grubu Antikor yok Sadece B antijeni varsa B grubu Anti-A Anti-B antikorlar A kan grubunda anti-b aglütinini, B kan grubunda anti-a aglütinini, O kan grubunda her iki aglütinin bulunurken, AB kan grubunda hiç aglütinin bulunmaz. 97 Hem A, hem B antijeni varsa AB grubu Ne A, ne B antijeni varsa O grubu Figure 10-28b Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan 99 Figure 10-28a Molecular Biology of the Cell ( Garland Science Doç.Dr. 2008) Erdal Balcan
26 SĐTOSOL: Metabolitlerin organeller arasında taşınması Hücre şeklinin oluşumun Motilite mitokondri iki membranla sarılıdır hücrenin başlıca enerji kaynağıdır enerji oluşumu sırasında O 2 harcanır az miktarda DNA içerirler Đç membran kardiolipin (difosfatidil gliserol) Oksidatif fosforilasyon enzimleri Membranlar arası boşluk çeşitli enzimler (özellikle kinazlar) Dış membran transferaz, fosfataz, fosfolipaz Matriks TCA, beta-oksidasyon, mitdna replikasyonu, mitokondriyel protein sentez
27 Đç membranda kolesterol hiç bulunmaz, bunun yerine kardiolipin (difosfatidil gliserol) bulunur. Metabolitlerin giriş ve çıkışının düzenlendiği taşıma sistemlerinin bulunduğu iç membranın kıvrımlarında elektron taşıma zinciri ve oksidatif fosforilasyon enzimleri yer alır. Mitokondrilerin dış ve iç membranları ile membranlar arası boşluk ve matrikslerinde özel işlevleri olan enzim sistemleri bulunur. Dış membran küçük moleküller için geçirgendir ve transferazlar, fosfatazlar ve fosfolipazlar gibi enzimleri içerir. Membranlar arası boşlukta adenilat kinaz, nukleozit monofosfat kinaz ve nukleozid difosfat kinazlar ve kreatin kinaz gibi daha çok nukleotid metabolizması ile ilgili enzimler yer alır. Matriks, trikarboksilik asit döngüsü, yağ asitlerinin β oksidasyonu, mitokondriyal DNA replikasyonu ve mitokondriyal proteinlerin biyosentezinde rol alan enzimleri taşır. Đç membran Birçok küçük molekül ve iyonlara geçirgen değil Elektron taşıyıcıları (kompleks I-IV) ADP-ATP tranlokazlar ATP sentetaz (F 0 F 1 ) Diğer membran transporterlerini içerir Matriks Đçerdikleri: Piruvat dehidrogenaz kompleks Sitrik asit döngüsü enzimleri Yağ asidi β-oksidasyon enzimleri Amino asit oksidasyon enzimleri DNA, ribozomlar Bir çok enzim ATP, ADP, P i, Mg +2, Ca +2, K + Birçok soluble metabolik ara ürün ribozomlar membranı yoktur protein sentezinin yapıldığı yerlerdir. endoplazmik retikuluma tutunmuş halde ya da sitoplazmada serbest olarak bulunabilirler endoplazmik retikulum (ER) en yaygın sitoplazmik organeldir bir membranlar ağı şeklinde görülür Çeşitli salgı proteinlerinin, enzimlerin, lipidlerin ve steroid hormonların sentezi ile ilişkilidir. Proteinlere karbohidrat eklenmesi (glikozilasyon) endoplazmik retikulum lümenlerinde gerçekleşir. Membran fosfolipidlerinde en çok doymamış yağ asitleri (linoleik asit, araşidonik asit...) bulunur. Bu bileşenler, membran yapısal şeklinin düzgünlüğü ve membrana bağlı enzimlerin etkin çalışması açısından önemlidir
28 GRANÜLLÜ ER: sitoplazmik yüzeyinde ribozomlar bulunur; buralarda yapılan proteinleri diğer organellere dağıtmakla görevlidir DÜZ ER: yağ asidi ve steroid sentezi ile ilgili enzimler içerir, kas kasılması için de kalsiyum iyonu depolayabilir Aynı hücrede hem granüllü hem de düz ER bulunabilir. Hatta miktarları hücrenin o anki aktivite durumuna göre değişebilir. 109 Golgi aygıtı aparatı - sistemi yassı membran keseleri ve veziküller yumağıdır genel olarak nükleusa yakın ve bir tek golgi vardır yeni sentezlenen proteinleri biriktirme, konsantre etme ve salgı vezikülleri haline getirme gibi işlevleri vardır Salgıların ve endoplazmik retikulumda sentezlenmiş makromoleküllerin paketlenmesi ve olgunlaşmasında rol oynar. Polisakkarit oluşturmak için şekerleri katalize eden glikozil transferaz enzimi Golgi de boldur. Endoplazmik retikulumda başlayan proteinlere karbohidrat eklenmesi Golgi de son bulur. Golgi de meydana gelen glikozilasyonda oksijene bağlı oligosakkaritler eklenir. Salgı glikoproteinlerinin paketlenmesi, GER de sentezlenen proteinlerin işlenmesi, bazı polisakkarit ve glikoproteinlerin sentezlenmesi ve hücre membranı için yeni zar elemanlarının oluşturulması Golgi nin görevleri arasındadır. 110 lizozom hücrenin (hidrolitik) sindirim merkezidir hücre içine alınan ölü hücre artıkları, bakteriler, ya da hücrenin kendi eskiyen elemanlarını sindirir. Asit hidrolaz adı verilen enzimleri içerir. Bu enzimler C-O, C-N veya C-C gibi kovalent bağları hidrolize eder. peroksizom yapısal olarak lizozomlara benzer, bileşimi farklıdır (katalaz, oksidaz) yağ asidi oksidasyonu, H 2 O 2 ve serbest radikallerin yıkımı gibi işlevleri vardır oksijen tüketirler 2002/ Dönem1/
29 nükleus - çekirdek en büyük organel iki ayrı membranı ve bu membranda düzenli araklıklarla porlar bulunur proteinler ve RNA gibi büyük moleküller bu porlardan geçebilmektedir kromatin olarak bilinen ve hücre bölünmesi sırasında kromozomları oluşturan DNA iplikçiklerini içerir; bu şekilde genetik bilgiyi depolar Çekirdek içerisinde DNA, RNA, lipidler ve proteinler bulunur. DNA, kromozomların yapısında, RNA ise nukleoplazma ve çekirdekçikte bulunur. Lipidler (çoğunlukla fosfolipidler) çekirdek kılıfının yapısında yer alır. Proteinler, histonlar ve protamin gibi yapılar DNA ile birleşerek kromatini oluştururlar. nükleolus - çekirdekçik Çekirdekçik, nukleoplazma ile sarılı, fakat bir zarla ayrılmamış, ribozomal RNA ların sentezlendiği, öncü ribozom alt birimlerinin bir araya geldiği yerdir. nukleus içerisinde membranla çevrili olmayan bir yapıdır RNA yı oluşturan genleri içeren spesifik DNA molekülleri ile ilişkilidir ribozomların alt birimlerinin sentezi burada gerçekleşir KAYNAKLAR 2002/ Dönem1/4 1. Lehninger Principles of Biochemistry. Nelson DL, Cox MM, 4th ed. W. H. Freeman ed Basic Concepts in Biochemistry. HF second ed. McGraw Hill Biochemistry. Berg JM, Tymoczko JL, Stryer L. 5th ed. Freeman and Com Calder PC and Yaqoob P Lipid Rafts Composition, Characterization, and Controversies. J. Nutr. 137: , Dodelet-Devillers, A., Cayrol, R., van. Horssen, J., Haqqani, A. S., de Vries, H. E., Engelhardt, B., Greenwood, J. and Prat, A Functions of lipid raft membrane microdomains at the blood-brain barrier. J Mol Med 87(8): Becher A, McIlhinney RA (2005) Consequences of lipid raft association on G-protein-coupled receptor function. Biochem Soc Symp 72:
Hücre membranının biyolojik özellikleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR
Hücre membranının biyolojik özellikleri Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre membranı Hücre zarı Plazmalemma Plazma membranı Sarkolemma (Kas hücre zarı) Oolemma (Yumurta hücre zarı) Hücre membranı, 6-10 nm
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıMembran Organizasyonu
Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri
DetaylıBİYOLOJİK MEMBRANLAR. Prof.Dr. Kadir TURAN V 1
BİYLJİK MEMBRANLAR Prof.Dr. Kadir TURAN V 1 MEMBRANLAR MBC-IV.th edition Membranların genel yapısı Non-kovalent etkileşimlerin bir arada tuttuğu lipid ve proteinlerin oluşturduğu ince bir film yapısındadır.
DetaylıSfingozin türevi membran lipidleri
Dr. Suat Erdoğan Sfingozin türevi membran lipidleri Sfingolipidler Sfingomyelin Glikolipidler Kolesterol ve Steroidler Bu tür lipidler gliserol içermezler Yapıda bir amino alkol olan sfingozin bulunur
DetaylıSİNİR DOKUNUN BİYOKİMYASAL KOMPOZİSYONU
SİNİR DOKUNUN BİYOKİMYASAL KOMPOZİSYONU Sinir doku hücreleri Sinir doku sinir sistemini oluşturan dokudur. Fonksiyonel açıdan bakıldığında sinir dokuda nöronlar ve glia hücreleri olmak üzere iki önemli
DetaylıHÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi
HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok
DetaylıHücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN
Hücre Membranı Prof.Dr.SELMA YILMAZER Prof.Dr.TURGUT ULUTİN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº Elektron Mikroskobu
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıHÜCRE MEMBRANI. Prof. Dr. Turgut Ulutin
HÜCRE MEMBRANI Prof. Dr. Turgut Ulutin HÜCRE MEMBRANI PLAZMA MEMBRANI PLAZMALEMMA 75-80 Aº EM * Mekanik mikromanipulasyon 1926 Chamber * Fizyolojik deneyler hipotonik hipertonik Fonksiyonları 1.Sitozol
DetaylıIII-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıHÜCRE ZAR SİSTEMLERİ. Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var.
HÜCRE ZAR SİSTEMLERİ Yüzey (plazma) zarı: Tüm hücrelerde var. İç zar: Ökaryotik hücrelerde var. HÜCRE ZARININ GÖREVLERİ Hücre içini çevresinden ayırır Hücrenin iç bölümlerini belirler Proteinlere bağlı
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıDr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya
Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü 2015/Malatya Outline (İzlence) 1. Hafta Biyokimya Nedir? Organizmadaki Organik Bileşiklerin Yapısı. 2. Hafta Enerji Sistemleri 3. Hafta
DetaylıReferans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368
21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/
Detaylı00220 Gıda Biyokimyası
00220 Gıda Biyokimyası Hazırlayan: Doç.Gökhan DURMAZ 00220 Gıda Biyokimyası-Şubat 2013 1 Bu notların hazırlanmasında aşağıdaki eserlerden yararlanılmıştır; Biyokimya, Engin Gözükara, Nobel Tip Kitabevi,
DetaylıLİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven
LİZOZOMLAR Doç.. Dr. Mehmet GüvenG Lizozomlar tek bir membran ile çevrili evrili veziküler yapılı organellerdir. Lizozomlar eritrosit dışıd ışındaki tüm t m hayvan hücrelerinde h bulunur. Ortalama olarak
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ
HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları
DetaylıDoç. Dr. Kadir DEMİRCAN Tıbbi Biyoloji A.D. kdemircan1@gmail.com twitter.com/kdemircan1 İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002
Hücre Organelleri Doç. Dr. Kadir DEMİRCAN Tıbbi Biyoloji A.D. kdemircan1@gmail.com twitter.com/kdemircan1 İnsan Fibroblastları Alp Can, 2002 Hücre Organelleri Doç. Dr. Kadir DEMİRCAN Tıbbi Biyoloji A.D.
DetaylıHÜCRE ZARINDA TAŞINIM
HÜCRE ZARINDA TAŞINIM Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ YDÜ TIP FAKÜLTESİ BİYOFİZİK AD Küçük moleküllerin zardan geçişi Lipid çift tabaka Polar moleküller için geçirgen olmayan bir bariyerdir Hücre içindeki suda
DetaylıAtatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı. Histoloji I Hücre. Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Histoloji I Hücre Doç.Dr. Nejdet ŞİMŞEK HÜCRE *Organizmanın özel yapı ve fonksiyonuna sahip olan **dış ortamdan aldığı maddeleri
DetaylıHücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri Ortamdan ham materyali alırlar Enerji üretirler. Bu enerji iç ortam dengesini sağlamak ve sentez reaksiyonlarını yürütmek
DetaylıYağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)
Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip
Detaylı1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.-
1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.- Biyokimya sözcüğü biyolojik kimya (=yaşam kimyası) teriminin kısaltılmış şeklidir. Daha eskilerde, fizyolojik kimya terimi kullanılmıştır. Gerçekten de Biyokimya
DetaylıBİY 315 BİYOLOJİK ZARLAR VE TAŞINMA. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 BİYOLOJİK ZARLAR VE TAŞINMA Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Hücre zarı ya da plazma zarı hücrenin organellerini ve sıvı içeriğini saran ve hücreye yapısal bütünlük sağlayan
DetaylıBİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi 1 Anlatım Planı 1. Makromoleküller ve Su 2. Amino asitler ve Peptidler 3. Proteinler 4. Enzimler 5. Karbohidratlar 6. Nükleik
DetaylıTEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi
1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık
DetaylıFOSFOLIPIDLERIN SENTEZI
FOSFOLIPIDLERIN SENTEZI Ana membran fosfolipidleri, gliserofosfolipidler ve sfingolipidlerdir. Gliserofosfolipidler diger adi fosfogliseridler membran lipidlerindendir. Gliserolün 1. ve 2. karbonlarina
DetaylıDOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ
9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıBİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA)
BİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA) Prof.Dr. Yıldız AKA KAÇAR Prof.Dr.Yıldız AKA KAÇAR 1 Hücre canlıların en yapısal ve fonksiyonel ünitesidir. Bütün biyokimyasal reaksiyonlar ya hücre içinde veya hücre organellerinde
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.
DetaylıCanlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP
Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )
DetaylıBütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom
Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki
DetaylıBAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ
BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ GENETİK MATERYALLER VE YAPILARI HER HÜCREDE Genetik bilgilerin kodlandığı bir DNA genomu bulunur Bu genetik bilgiler mrna ve ribozomlar aracılığı ile proteinlere dönüştürülür
DetaylıBiyolojik zarların genel yapısı sıvı mozaik modelle açıklanır.
6 Hücre zarları 6 Hücre zarları 6.1 Biyolojik zarın yapısı nasıldır? 6.2 Hücre zarı, hücre tutunması ve tanımasında nasıl bir rol oynar? 6.3 Zardan madde geçişlerinde pasif taşıma 6.4 Zardan madde geçişlerinde
DetaylıBiyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler)
Biyokimya Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Bölüm 1: Biyokimya ve önemi: 1. Biyokimya tanımı, önemi ve boyutsal
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2
ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 TEK ZARLI ORGANELLER 1) Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında oluşmuş kanalcıklardır. Yumurta hücresi, embriyonik hücreler ve eritrositler(alyuvar)
DetaylıİLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR
HÜCRE İLK DEFA 1665 YILINDA ROBERT HOOK, MANTAR DOKUSUNU İNCELEMİŞ GÖZLEMLEDİGİ YAPILARDA KÜÇÜK BOŞLUKLAR GÖRMÜŞ VE GÖRDÜĞÜ BU BOŞLUKLARA İÇİ BOŞ ODACIKLAR ANLAMINA GELEN HÜCRE DEMİŞTİR.ANCAK HÜCRE BİLİMİNİN
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
DetaylıRİBOZOM YAPI, FONKSİYON BİYOSENTEZİ
RİBOZOM YAPI, FONKSİYON VE BİYOSENTEZİ Ribozom Palade adlı araştırıcı tarafından elektron mikroskop ile tanımlanmıştır. Viruslar hariç tüm canlılarda bulunan bir membranla çevrili olmayan organellerdir.
DetaylıBİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER NÜKLEİK ASİTLER Nükleik asitler, bütün canlı hücrelerde ve virüslerde bulunan, nükleotid birimlerden
DetaylıHücre Zarı ve Yapısı
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ Hücre Zarı ve Yapısı Doç.Dr. Banu Mansuroğlu İstanbul Kaynak:Moleküler Hücre biyolojisi, Prof.Dr.Hasan Veysi GÜNES
Detaylıayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H
Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla
DetaylıOrganik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
DetaylıHAYVAN HÜCRESİ BİTKİ HÜCRESİ
HÜCRE Canlıların en küçük yapıtaşı ve en küçük canlıdır. Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir.canlılar ya tek hücrelidir yada çok hücrelidir. Alg ve bakteriler tek hücreliler olup bütün olaylar
DetaylıYağ Asitlerinin β Oksidayonu. Prof. Dr. Fidancı
Yağ Asitlerinin β Oksidayonu Prof. Dr. Fidancı Yağ Asitlerinin Beta Oksidasyonu Yağ asitlerinin enerji üretimi amacı ile yıkımında (yükseltgenme) en önemli yol β oksidasyon yoldudur. β oksidasyon yolu
DetaylıGolgi Kompleksi. Prof.Dr.Müjgan Cengiz Prof.Dr.Melek Öztürk. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD
Golgi Kompleksi Prof.Dr.Müjgan Cengiz Prof.Dr.Melek Öztürk İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD GOLGİ Camillo Golgi (1898 ) İlk kez nöronlarda tespit edildi; Internal reticular apparatus Nukleus
DetaylıMİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN
MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi
DetaylıHücrenin yapısı ve çeşitleri. Öğr. Gör. Nurhan Bingöl
Hücrenin yapısı ve çeşitleri Öğr. Gör. Nurhan Bingöl HÜCRE I. GİRİŞ Yaşayan tüm canlılar, milyonlarca hücrenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bir binanın tuğlaları gibi, canlıların vücutları da hücrelerle
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıHÜCRE ORGANELLERİ VE MEMBRAN YAPILARI. Doç.Dr. Remisa GELİŞGEN
HÜCRE ORGANELLERİ VE MEMBRAN YAPILARI Doç.Dr. Remisa GELİŞGEN PLAZMA MEMBRAN YAPISI Hücre Membranlarının Özellikleri Hücre içini dış ortamdan ve hücre içi organelleri sitoplazmadan membranlar ayırmaktadır.
DetaylıOrganizmanın temel bileşimi Canlı sistemi organlar, organları dokular ve dokuları hücreler meydana getirir:
HÜCRE VE METABOLİZMAYA GİRİŞ Organizmanın temel bileşimi Canlı sistemi organlar, organları dokular ve dokuları hücreler meydana getirir: Hücre Canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi hücredir;
DetaylıER Golgi Lizozom Yönünde Vezikül Trafiği
ER Golgi Lizozom Yönünde Vezikül Trafiği Salgılama (Sekresyon) Hücrenin üretip dışarı vermek üzere organize olduğu işlemlerin tümü. Protein, lipid, KH ve bileşik moleküller salgılanır. Aktif bir işlem
DetaylıLipidler. Lipidlerin sınıflandırılması. Yağ asitleri
Lipidler Suda çözünmeyen ve organik çözücülerde iyi çözünen bileşiklere verilen genel isimdir Çoğunlukla hidrokarbon yapısındadırlar Canlılarda depo maddesi olarak yaygın bulunurlar Metabolize edilmeleriyle
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA
ADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA 2) Sitoplazma Hücrenin içini dolduran sıvıdır. İçinde inorganik ve organik maddeler vardır. Ayrıca görevleri birbirinden farklı olan organeller de bulunur.
DetaylıLipidler. Yrd. Doç. Dr. Ahmet GENÇ Adıyaman Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Lipidler Yrd. Doç. Dr. Ahmet GENÇ Adıyaman Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Lipidler Suda çözünmeyen fakat kloroform gibi polar olmayan organik çözücülerde çözünebilen bileşiklerin heterojen
Detaylı2. Histon olmayan kromozomal proteinler
12. Hafta: Nükleik Asitler: Nükleik asitlerin yapısal üniteleri, nükleozitler, nükleotidler, inorganik fosfat, nükleotidlerin fonksiyonları, nükleik asitler, polinükleotidler, DNA nın primer ve sekonder
DetaylıZAR YAPISI ve FONKSİYONLARI
ZAR YAPISI ve FONKSİYONLARI ZARLAR Zarlar yaşayan hücrede 5-10nm kalınlığında iki fosfolipit tabakadan oluşur. Burada yer alan fosfolipit tabaka amfipatik (amphipatic)bir özelliğe sahiptir. Amfipatik terimi,
DetaylıHücre zarında madde taşınım yolları Sitoplazma ve organeller
Hücre zarında madde taşınım yolları Sitoplazma ve organeller Hücre zarının en önemli görevi hücreyi dış ortamdan ayırmak ve hücreye madde giriş ve çıkışını kontrol etmektir. Böylece maddelerin, özellikle
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3
ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 TEK ZARLI ORGANELLER 4) Koful Hücre içerisinde çeşitli görevleri bulunan organeldir. Genel olarak hayvan hücrelerinde çok sayıda küçük küçük ;bitki hücrelerinde
Detaylıwww.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Atomların molekülleri,
DetaylıGLİKOJEN METABOLİZMASI
METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
DetaylıM. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ. KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk HÜCRE
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk http://histolojiembriyoloji.tripod.com/ HÜCRE HÜCRE-Canlının tüm yaşamsal fonksiyonlarını (beslenme, çoğalma, büyüme, enerji yapımı) taşıyabilen
Detaylıwww.demiraylisesi.com
YÖNETİCİ MOLEKÜLLER C, H, O, N, P atomlarından meydana gelir. Hücrenin en büyük yapılı molekülüdür. Yönetici moleküller hücreye ait genetik bilgiyi taşır, hayatsal faaliyetleri yönetir, genetik bilginin
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıHücre Niye Küçük? O2 ve diğerleri difüzyon ile hücreye girer ve CO2 dışarı difüzyon ile atılır. Hacim küçüldükçe difüzyon daha hızlı ve verimli işler
Hücre Cell Hücre Niye Küçük? O2 ve diğerleri difüzyon ile hücreye girer ve CO2 dışarı difüzyon ile atılır. Hacim küçüldükçe difüzyon daha hızlı ve verimli işler Optik Mikroskop ile Hücre Görüntüleri Konfokal
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıHücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi
Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik
DetaylıOrganik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır.
ORGANİK BİLEŞİKLER **Organik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenirler. Yapılarında C, H, atomlarını bulundururlar. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin
DetaylıHÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA
HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE İSKELET ELEMANLARI Sitoplazmanın içinde bulunan özel proteinlerdir. 3 çeşit hücre iskelet elemanı bulunur. Her iskelet elemanının görev ve yapısı
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL
III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.
DetaylıHücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.
METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara
DetaylıAkıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır
9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:
DetaylıHÜCRE MEMBRANLARINDAN TAŞINMA
2. Hafta : HücreYapısı ve Hücre Zarından Madde Taşınması Prof. Dr. Şule Pekyardımcı Organizmanın en önemli özellikleri (hareket, büyüme, üreme ve metabolizma) membranlarla ilişkilidir. Tüm hücre ve organellerde
Detaylı13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.
DetaylıKloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
DetaylıLİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ SAFRA ASİTLERİ
8. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI LİPİTLERİN ORGANİZMADAKİ GÖREVLERİ 1. Yapısal fonksiyon görevi: Lipitler fosfolipitler başta olmak üzere hücre ve organel zarlarının yapısına girer
DetaylıMAKROMOLEKÜLLERİN YAPI VE İŞLEVLERİ
MAKROMOLEKÜLLERİN YAPI VE İŞLEVLERİ Polimerlerin yapısı Polimer, birbirinin aynısı veya benzeri yapıtaşlarının kovalent bağlarla bağlanarak oluşturdukları uzun bir moleküldür. Polimerlerin yapıtaşı olarak
DetaylıMeryem BULUT DUMANLI Yüksek Lisans Tezi Biyoloji Anabilim Dalı Doç. Dr. Necmettin Yılmaz 2008 Her hakkı saklıdır
1 DEPRESİF HASTALARIN ERİTROSİT MEMBRAN FOSFOLİPİD KOMPOZSİYONUN ARAŞTIRILMASI Meryem BULUT DUMANLI Yüksek Lisans Tezi Biyoloji Anabilim Dalı Doç. Dr. Necmettin Yılmaz 2008 Her hakkı saklıdır 2 T.C. GAZİOSMANPAŞA
DetaylıKAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV
KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I 2015-2016 DERS YILI 4. KOMİTE: HÜCRE BİLİMLERİ DERS KURULU IV (5 Hafta) (04 Ocak-26 Şubat) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Biyokimya 36 10 46 Tıbbi Genetik 18 10
DetaylıHücreler: Yaşamın işleyen birimleri
5 Hücreler: Yaşamın işleyen birimleri 5.1 Hangi özellikler hücreleri yaşamın temel birimleri yapar? 5.2 Prokaryotik hücrelerin özellikleri nelerdir? 5.3 Ökaryotik hücrelerin özellikleri nelerdir? 5.4 Hücre
DetaylıBİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER
BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER Biyokimyanın tanımı yaşamın temel kimyası ile ilgilenen bilim dalı (Bios, Yunancada yaşam demektir.) canlı sistemin yapısını ve fonksiyonlarını kimyasal
DetaylıLipidlerin yapıları: Yapılarında bulunan hidrokarbon zincirlerinin (-CH 2 - CH 2
Lipidlerin yapıları: Yapılarında bulunan hidrokarbon zincirlerinin (-CH 2 -CH 2 - CH 2 -) fazlalığı nedeniyle lipidler hidrofobik bileşiklerdir. Bu özelliklerinden dolayı suda çok az çözünürler veya hiç
DetaylıHÜCRE ZARINDA MADDE İLETİMİ PROF.DR.MİTAT KOZ
HÜCRE ZARINDA MADDE İLETİMİ PROF.DR.MİTAT KOZ Nelerin Hücre Zarından geçmesi gereklidir? Besin maddeleri Atık maddeler Hücreye gelen sinyal molekülleri Hücreden gönderilen sinyal molekülleri Sıvı girebilmeli
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar
DetaylıMETABOLİZMA REAKSİYONLARI. Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV
METABOLİZMA REAKSİYONLARI Hazırlayanlar Prof. Dr. Ayşe CAN Prof.Dr. Nuriye AKEV METABOLİZMA Canlı sistemde maddelerin uğradığı kimyasal değişikliklerin hepsine birden metabolizma, bu değişiklikleri meydana
DetaylıOKSİJENLİ SOLUNUM
1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H
DetaylıSitoplazmik membran periferal integral
İÇ YAPILAR Sitoplazmik membran Hücre duvarının altında, ince ve bakterilerde genellikle aynı yapıda İki katmandan oluşur Periplasmik boşluk ve sitoplazmaya bakan yüzeyde, protein ve fosfolipid İç bölgede,
DetaylıLipidler, ya gerçekten ya da potansiyel olarak yağ asitleri ile ilişkileri olan heterojen bir grup bileşiktir
LİPİDLER Lipidler, ya gerçekten ya da potansiyel olarak yağ asitleri ile ilişkileri olan heterojen bir grup bileşiktir Lipidlerin ortak özellikleri Lipidler, biyolojik kaynaklı organik bileşiklerdir Lipidlerin
DetaylıBELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!
DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan
DetaylıPOST TRANSLASYONEL MODİFİKASYONLAR
POST TRANSLASYONEL MODİFİKASYONLAR Proteinlerin yapısal ve işlevsel özelliklerini kazanması için translasyon aşamasında ya da translasyon bittikten sonra bazı modifikasyonlara uğraması gerekmektedir. Polipeptidin
Detaylı