KARACADAĞ KALKINMA AJANSI DEVELOPMENT AGENCY

Transkript

1

2 Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır.

3 TÜRKİYE DE EKONOMİK GELİŞMELER

4 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 Gelir dağılımında bir önceki yıla göre bir değişim gözlenmemiştir. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlere göre oluşturulan yüzde 20 lik gruplarda, en yüksek gelire sahip son gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 46,7 iken, en düşük gelire sahip ilk gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay % 5,8 dir. Buna göre, son yüzde 20 lik grubun toplam gelirden aldığı pay, ilk yüzde 20 lik gruba göre bir önceki yıl olduğu gibi 8,1 kattır. Ortalama yıllık hanehalkı kullanılabilir geliri YTL. Türkiye de hanehalkı başına düşen ortalama yıllık kullanılabilir gelir YTL iken, ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir ise YTL dir.

5 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 Toplam gelir içinde en fazla pay maaş-ücret gelirlerine ait. Maaş-ücret gelirleri % 41,9 luk oranla toplam gelir içerisinde en fazla paya sahip gelir türüdür. Bunu % 22,4 lük oranla müteşebbislik gelirleri izlemektedir. Bunun %72,1 i tarım-dışı müteşebbislik gelirlerinden oluşmaktadır yılı sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, bir önceki yıla göre maaş-ücret gelirlerinin payında 2,1 puanlık bir artış, müteşebbislik gelirlerinin payında ise 0,9 puanlık bir azalış olmuştur. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlerine yoksulluk sınırının altında. göre nüfusun % 16,7 si Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirin % 50 si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre nüfusun % 16,7 si, yoksulluk riski altındadır. Kentsel ve kırsal yerler için ayrı ayrı hesaplanan yoksulluk sınırlarına göre, kentsel yerlerde bu oran % 15,2 iken, kırsal yerlerde % 14,2 dir.

6 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlere göre sıralı yüzde 20'lik gruplar, Yüzde 20'lik fert grupları Türkiye Kent Kır Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 İlk yüzde 20 (*) 5,8 5,8 6,2 6,1 6,4 6,5 İkinci yüzde 20 10,6 10,4 11,0 10,7 11,1 10,8 Üçüncü yüzde 20 15,2 15,2 15,3 15,3 16,0 15,6 Dördüncü yüzde 20 21,5 21,9 21,2 21,9 22,3 22,5 Son yüzde 20 (*) 46,9 46,7 46,2 46,0 44,2 44,5 Gini katsayısı 0,41 0,41 0,39 0,40 0,38 0,38 Son yüzde 20/İlk yüzde 20(P80/P20) 8,1 8,1 7,5 7,5 6,9 6,8 Not: Gelir referans dönemleri bir önceki takvim yılıdır. (*) Fertler eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlerine göre küçükten büyüğe doğru sıralanarak 5 gruba ayrıldığında; "İlk yüzde 20'lik grup" geliri en düşük olan grubu, "Son yüzde 20'lik grup" ise geliri en yüksek olan grubu tanımlamaktadır.

7 TÜFE ÜFE

8 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ / 2010 ÜFE de aylık değişim %-0,16 olarak gerçekleşti yılı Temmuz ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi nde bir önceki aya göre %-0,16 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,77, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,24 ve on iki aylık ortalamalara göre %5,33 artış gerçekleşmiştir. Aylık değişim tarım sektöründe %-2,15, sanayi sektöründe %0,29 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,89, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,22 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,48 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,56 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,42 artış gerçekleşmiştir. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış %3,99 ile maden kömürü, linyit ve turba alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %2,44, elektrik, gaz, su sektöründe %0,41, imalat sanayi sektöründe %0,21 artış gerçekleşmiştir.

9 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ / 2010 Üretici Fiyatları Endeksi Yıllık Değişim Oranları (%) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2, ,00-4,00 10,42 9,21 8,58 7,64 8,24 7,90 6,82 6,30 6,43 5,93 3,46 0,47 1,51 0, , , , ,46-3,75 Aylar

10 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ/ 2010 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, maden kömürü, linyit ve turba (%3,99), ağaç ve mantar ürünleri imalatı (%2,09), büro makineleri imalatı (%2,07), metal cevheri (%1,83), deri ürünleri imalatı (%1,44), taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (%1,39), gıda ürünleri ve içecek imalatı (%0,82) alt sektörleridir. Buna karşılık diğer ulaşım araçlarının imalatı (%-7,31), mobilya imalatı (%-1,26), giyim eşyası imalatı (%-0,69), metal eşya sanayi (%-0,55), kimyasal ürünlerin imalatı (%-0,26), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (%-0,26) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur.

11 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ / 2010 TÜFE de aylık değişim %-0,48 olarak gerçekleşti yılı Temmuz ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi nde bir önceki aya göre %-0,48 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,09, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,58 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,59 artış gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE de en yüksek artış %28,91 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşmiştir. Ulaştırma (%10,11), lokanta ve oteller (%9,88), konut (%8,32) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır.

12 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ/ 2010 Tüketici Fiyatları Endeksi Yıllık Değişim Oranları (%) 10,00 9,50 10,13 10,19 9,56 9,10 8,00 8,19 7,73 7,89 8,37 7,58 6,00 6,13 5,24 5,73 5,39 5,33 5,27 5,08 6,53 5,53 4, Aylar

13 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ/ 2010 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %0,88 ile eğitim grubunda gerçekleşmiştir. Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan ev eşyasında %0,62, ulaştırmada %0,49, lokanta ve otellerde %0,34, konutta %0,28, sağlıkta %0,26, alkollü içecekler ve tütünde %0,01 artış, haberleşmede %-0,11, eğlence ve kültürde %-0,40, gıda ve alkolsüz içeceklerde %-0,73, çeşitli mal ve hizmetlerde %-2,01, giyim ve ayakkabıda %-5,19 düşüş gerçekleşmiştir.

14 HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI 2010 MAYIS DÖNEMİ SONUÇLARI (Nisan, Mayıs, Haziran 2010) Mayıs 2010 döneminde kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 856 bin kişi artmıştır yılı Mayıs döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 804 bin kişilik bir artış ile 71 milyon 239 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 856 bin kişi artarak 52 milyon 431 bin kişiye ulaşmıştır. Tarım dışı istihdam 1 milyon 177 bin kişi artmıştır yılı Nisan döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine 2010 yılı Mayıs döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 600 bin kişi artarak, 23 milyon 55 bin kişiye yükselmiştir. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 423 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 1 milyon 177 bin kişi artmıştır. Mayıs 2010 döneminde istihdam edilenlerin % 25,3'ü tarım, % 19,4 ü sanayi, % 6,6 sı inşaat, % 48,7'si ise hizmetler sektöründedir. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,1 puan, sanayi sektörünün payının 1,1 puan, inşaat sektörünün payının 0,3 puan arttığı, buna karşılık hizmetler sektörünün payının 1,5 puan azaldığı görülmektedir.

15 HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI 2010 MAYIS DÖNEMİ SONUÇLARI (Nisan, Mayıs, Haziran 2010) İşsizlik oranı % 11 dir. Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 536 bin kişi azalarak 2 milyon 846 bin kişiye düşmüştür. İşsizlik oranı ise 2,6 puanlık azalış ile % 11 seviyesinde gerçekleşmiştir. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 3,1 puanlık azalışla % 13,4, kırsal yerlerde ise 1,4 puanlık azalışla % 6,4 olmuştur. İşgücü dışında olanların % 48,4'ü daha önce bir işte çalışmıştır. Mayıs 2010 döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların % 15,9'u tarım", % 11,8'i "sanayi", % 2,7'si "inşaat", % 20,2'si "hizmetler" sektöründe çalışmış, % 49,4 ü ise 8 yıldan önce işinden ayrılmıştır. Bu dönemde istihdam edilenlerin; % 71'i erkek nüfustur. % 59,7'si lise altı eğitimlidir. % 60,7'si ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, % 25,3'ü kendi hesabına veya işveren, % 14'ü ise ücretsiz aile işçisidir. % 59,6'sı, 10 kişiden az çalışanı olan işyerlerinde çalışmaktadır. % 3'ünün ek bir işi vardır.

16 HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI 2010 NİSAN DÖNEMİ SONUÇLARI (Nisan, Mayıs, Haziran 2010) Bin Kişi İstihdam ve İşsizlik Oranı (%) Yüzde ,0 13, ,3 10,5 10,8 10,6 10,2 10,3 11,0 11, Tarım Dışı İstihdam Toplam İstihdam İşsizlik Oranı Mayıs 2010 Mayıs

17 SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRÜNDE YOĞUNLAŞMA, yılında faaliyet türü birimlerinden oluşan kısımlara göre girişim sayısı ve cironun dağılımı Kısım Girişim sayısı Ciro (%) (%) - Madencilik ve taşocakçılığı 0,10 0,72 - İmalat 12,32 27,94 - Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı 0,11 3,57 - İnşaat 4,16 5,05 - Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı 45,18 49,58 - Oteller ve lokantalar 8,25 1,32 - Ulaştırma, depolama ve haberleşme 17,22 7,78 - Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri 6,00 2,71 - Eğitim 0,32 0,31 - Sağlık işleri ve sosyal hizmetler 1,58 0,51 - Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 4,76 0,51 Toplam 100,00 100,00 Ciro bazında en büyük paya %49,57 ile Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı sektörü sahiptir. İkinci sırada %27,94 lük pay ile imalat sanayi sektörü gelmektedir.

18 YILLIK SANAYİ VE HİZMET İSTATİSTİKLERİ, 2008 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri araştırması geçici sonuçlarına göre 2008 yılında girişim faaliyet göstermiştir yılında faal olan girişimlerden %45,59 u Toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı; %16,94 ü Ulaştırma, depolama ve haberleşme; %12,45 i İmalat sanayi sektörlerinde faaliyet göstermişlerdir. Sanayi ve Hizmet sektörlerinde toplam istihdam 2008 yılında kişi olmuştur yılındaki istihdamın %31,01 i Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı; % 28,34 ü İmalat sanayi; % 9,88 i Ulaştırma, depolama ve haberleşme sektöründe yer almaktadır. Faktör maliyetiyle katma değer 2008 yılında YTL olmuştur yılında yaratılan faktör maliyetiyle katma değere göre imalat sanayi %34,70 payla ilk sırada yer almaktadır. Bunu sırasıyla %23,10 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı ve %12,59 ile Ulaştırma, depolama ve haberleşme sektörü izlemektedir.

19 SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - HAZİRAN 2010 Haziran 2010 (2005=100) Arındırılmamış Takvim Etkisinden Arındırılmış Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış SEKTÖR Endeks Değişim (Yıllık) Değişim (Aylık) Endeks Değişim (Yıllık) Endeks Değişim (Aylık) Toplam Sanayi 120,6 10,2 2,2 118,4 10,4 114,1-2,1 Madencilik ve Taşocakçılığı 136,5 6,1 8,8 135,2 6,1 128,2-0,1 İmalat Sanayi 119,0 10,6 1,8 116,6 10,9 111,7-2,2 Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Ürt. ve Dağıtımı 127,9 8,2 3,7 127,9 8,2 129,3 0,9

20 SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - HAZİRAN yılı Haziran ayında 2005=100 temel yıllı sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %10,2 artmıştır. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2010 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %6,1, imalat sanayi sektörü endeksi %10,6, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi %8,2 artmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 2010 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10,4 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre % 2,1 azalış göstermiştir.

21 SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - HAZİRAN Sanayi Üretim Endeksleri (2005=100) Kaynak:TÜİK Arındırılmamış Endeks Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Endeks

22 SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ HAZİRAN / 2010 Sanayi Ciro Endeksi, 2010 yılı Haziran ayında yüzde 14,4 arttı. Sanayi Üretim Anketi kapsamında yer alan İmalat Sanayi ile Madencilik ve Taşocakçılığı kısımlarında bulunan işyerlerinden 2005=100 temel yıllı oluşturulan Sanayi Ciro Endeksi, 2010 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 14,4 bir önceki aya göre ise % 2,7 artmıştır. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2010 yılı Haziran ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre; Madencilik ve Taşocakçılığı endeksi % 18,7, İmalat Sanayi endeksi ise % 14,3 artmıştır. İmalat sanayi alt gruplarında en yüksek artış Ana Metal Sanayi Ürünleri imalatında gerçekleşmiştir. İmalat sanayi alt sektörlerinin 2010 yılı Haziran ayında 2009 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının % 30,8 ile Ana Metal Sanayi Ürünleri imalatında gerçekleştiği görülmektedir. Bunu % 30,0 ile Derinin Tabaklanması ve İşlenmesi takip etmektedir.

23 SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ HAZİRAN / Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Sanayi Ciro Endeksi

24 SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ HAZİRAN / 2010 Sanayi Sipariş Endeksi, 2010 yılı Haziran ayında 2009 yılı Haziran ayına göre yüzde 14,0 artmıştır. Avrupa Birliği düzenlemelerine göre, İmalat Sanayi kısmında sipariş ile çalışan faaliyetlerde bulunan ve Sanayi Üretim Anketi nin kapsamına giren işyerlerinden, 2005=100 temel yıllı oluşturulan Sanayi Sipariş Endeksi, 2010 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 14,0, bir önceki aya göre ise % 1,3 artmıştır. İmalat sanayi alt gruplarında en yüksek artış Tekstil Ürünleri İmalatında gerçekleşmiştir. Sipariş Endeksinin 2010 yılı Haziran ayında 2009 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının %21,5 ile Tekstil Ürünleri İmalatında gerçekleştiği görülmektedir. Bunu, % 20,5 ile Başka Yerde Sınıflandırılmayan Elektrikli Makine ve Cihazların imalatı takip etmektedir.

25 SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ HAZİRAN / Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Sanayi Sipariş Endeksi

26 İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI TEMMUZ / 2010 Kapasite kullanım oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 7,3 puan artarak yüzde 74,7 seviyesine ulaşmıştır Temmuz ayında kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre "Dayanıklı Tüketim Mallarında" 4,5 puan artışla yüzde 72,1, "Dayanıksız Tüketim Mallarında" 4,2 puan artışla yüzde 73,3, "Tüketim Mallarında" 4,2 puan artışla yüzde 73, "Gıda ve İçeceklerde" 0,3 puan artışla yüzde 71, "Ara Mallarında" 9,1 puan artışla yüzde 78,2, "Yatırım Mallarında" 8,5 puan artışla yüzde 70 olarak gerçekleşti.

27 İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI TEMMUZ / 2010

28 İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI TEMMUZ / 2010

29 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ TEMMUZ / Temmuz ayında Tüketici güveni azaldı Temmuz ayında Tüketici Güven Endeksi, bir önceki aya göre %0,64 oranında azaldı; Haziran ayında 88,04 olan endeks Temmuz ayında 87,48 değerine düştü. Tüketici Güven endeksindeki düşüş, tüketicilerin mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına dair değerlendirmelerinin kötüleşmesinden kaynaklanmaktadır. Mevcut dönemde 6 ay öncesine göre satın alma gücü endeksi Haziran ayına göre 82,19'dan 83,18'e, gelecek 6 aylık dönemde satın alma gücü endeksi 85,63'ten 85,81'e, gelecek 3 aylık dönemde genel ekonomik durum 85,44'den 85,48'e yükseldi. Gelecek 6 aylık dönem iş bulma olanakları endeksi de 83,56'dan 84,74'e çıkarken, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu endeksi de 103,37'den 98,17'ye düştü., Maliye Bakanlığı -ESAD

30 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ TEMMUZ /2010

31 DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN/2010

32 DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN/2010 Geçici dış ticaret verilerinden hesaplanan 2003=100 temel yıllı dış ticaret endekslerine göre; Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, ihracat birim değer endeksi %1,6, ithalat birim değer endeksi %7,9 oranında arttı. İlgili ayda ihracat birim değer endeksleri, bir önceki yılın aynı ayına göre balıkçılıkta %1,2 azaldı, tarım ve ormancılıkta %7,7, madencilik ve taşocakçılığında %26,1 ve imalat sanayinde %0,8 arttı. İthalat birim değer endeksleri geçen yılın aynı ayına göre, tarım ve ormancılıkta %21,6, madencilik ve taşocakçılığında %13,2, imalat sanayiinde %4,4 artış gösterdi.

33 DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN/ Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, ihracat birim değer endeksi %6,2, ithalat birim değer endeksi ise %13,3 oranında arttı. İlgili dönemde ihracat birim değer endeksleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre tarım ve ormancılıkta %19,5, balıkçılıkta %10,5, madencilik ve taşocakçılığında %27,2 ve imalat sanayiinde %5,1 arttı. İthalat birim değer endeksleri geçen yılın aynı dönemine göre, tarım ve ormancılıkta %23,4, madencilik ve taşocakçılığında %23, imalat sanayiinde ise %9,2 artış gösterdi.

34 DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ HAZİRAN / Haziran ayında dış ticaret arttı yılı Haziran ayında, 2009 yılının aynı ayına göre ihracat %14,8 artarak milyon dolar, ithalat ise %21,5 artarak milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı milyon dolardan milyon dolara ulaştı Haziran ayında %66,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2010 Haziran ayında %63 e geriledi Haziran ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat 2009 Haziran ayına göre %7,5 artarak 855 milyon dolar olurken, Almanya yı sırasıyla İngiltere (567 milyon dolar), İtalya (549 milyon dolar) ve Irak (480 milyon dolar) takip etti. İthalatta ise, Rusya Federasyonu ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat %9,7 artarak milyon dolar olarak gerçekleşti. Rusya yı sırasıyla Çin (1 514 milyon dolar), Almanya (1 383 milyon dolar) ve ABD (1 098 milyon dolar) izledi.

35 Milyon Dolar Milyon Dolar DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN / Haziran Ayı Dış Ticareti Ocak-Haziran Dış Ticareti İhracat İthalat 2009 İhracat İthalat 2010

36 İHRACAT TEMMUZ 2010 AYLAR BAZINDA TOPLAM İHRACAT, ,000,000 10,000,000 8,000,000 6,000,000 4,000,000 2,000, Kaynak: TİM

37 İHRACAT TEMMUZ 2010 Kaynak: TİM İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE (1000 $) ÜLKE TEMMUZ % PAY 1. ALMANYA 1,027, BİRLEŞİK KRALLIK 590, İTALYA 526, IRAK 525, FRANSA 495, RUSYA FEDERASYONU 389, ABD 328, İSPANYA 287, İRAN 250, MISIR 212, ROMANYA 204, HOLLANDA 198, BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 191, ISRAIL 178, SUUDI ARABISTAN 175, ÇİN HALK CUMHURİYETİ 175, LİBYA 169, SURİYE 168, BELÇİKA 154, BULGARİSTAN 150, İlk 20 Ülke Toplam Genel Toplam

38 TEMMUZ AYI SEKTÖREL İHRACAT (x1000 $) TEMMUZ TOPLAM 2010 I. TARIM 1,104,881 7,965, I. TARIM 997,836 13,261, Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 336,367 2,324, Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 314,402 3,649, Yaş Meyve ve Sebze 114,017 1,216, Yaş Meyve ve Sebze 112,803 1,954, Meyve Sebze Mamulleri 91, , Meyve Sebze Mamulleri 88,367 1,034, Kuru Meyve ve Mamulleri 80, , Kuru Meyve ve Mamulleri 78,255 1,111, Fındık ve Mamulleri 105, , Fındık ve Mamulleri 76,263 1,183, Zeytin ve Zeytinyağı 12, , Zeytin ve Zeytinyağı 12, , Tütün 42, , Tütün 29, , Kesme Çiçek 2,882 35, Kesme Çiçek 3,068 49, Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 79, , Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 64, , Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 239,833 1,603, Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 217,495 2,502,229 Kaynak: TİM

39 TEMMUZ AYI SEKTÖREL İHRACAT II. SANAYİ 7,971,127 52,736, II. SANAYİ 7,630,560 81,312, Tekstil ve Hammaddeleri 540,625 3,650, Tekstil ve Hammaddeleri 474,583 5,513, Deri ve Deri Mamulleri 129, , Deri ve Deri Mamulleri 107,271 1,076, Halı 104, , Halı 97,257 1,086, Kimyevi maddeler ve Mamulleri 1,089,578 6,949, Kimyevi maddeler ve Mamulleri 986,047 9,660, Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1,377,472 8,348, Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1,262,723 13,301, Otomotiv Endüstrisi 1,382,096 10,148, Otomotiv Endüstrisi 1,471,682 15,043, Gemi ve Yat 173, , Gemi ve Yat 210,933 1,831, Elektrik-Elektronik,Mak.ve Bilişim 737,624 5,265, Elektrik-Elektronik,Mak.ve Bilişim 775,395 8,558, Makine ve Aksamları 535,842 3,566, Makine ve Aksamları 492,162 5,607, Demir ve Demir Dışı Metaller 499,505 3,228, Demir ve Demir Dışı Metaller 402,604 4,494, Demir Çelik Ürünleri 1,021,524 6,872, Demir Çelik Ürünleri 968,737 11,029, Çimento ve Toprak Ürünleri 281,391 1,880, Çimento ve Toprak Ürünleri 298,037 3,084, III. MADENCİLİK 340,602 2,080, III. MADENCİLİK 257,922 2,508, Madencilik Ürünleri 340,602 2,080, Madencilik Ürünleri 257,922 2,508, T O P L A M 9,056, ,135, T O P L A M 9,416,610 64,238,856 Kaynak: TİM

40 TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2010 YILI II. DÖNEM Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre %7,4 arttı. Nisan, Mayıs ve Haziran aylarından oluşan II. Dönemde turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre % 7,4 artarak $ oldu. Turizm gelirinin $ ı yabancı ziyaretçilerden, $ ı ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilmiştir. Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %8,2 arttı yılı II. Dönemde ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı kişidir. Bunun kişisini yabancı, kişisini ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturmaktadır. Turizm gideri geçen yılın aynı dönemine göre %24,8 arttı. Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı dönemine göre % 24,8 artarak $ olmuştur. Bunun $ ı kişisel, $ ı ise paket tur harcamalarıdır. Yurt dışını ziyaret eden vatandaşın kişi başı ortalama harcaması 683 $ dır.

41 TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2010 YILI I. ve II. DÖNEM Aylık turizm geliri, 2010 Çıkış yapan Kişi başına yabancı ortalama Turizm geliri sayısı harcama Aylar ($) ($) 2010 Ocak 735,469,267 1,133, Şubat 721,358,120 1,105, Mart 956,697,423 1,513, Nisan Mayıs Haziran Toplam Not : Beraberinde giden ziyaretçi sayıları toplama dahil edilmiştir.

42 TURİZM İSTATİSTİKLERİ, 2010 YILI I. ve II. DÖNEM Aylık turizm gideri, 2010 Giriş yapan vatandaş Kişi başına sayısı ortalama Turizm gideri (yurt içi ikametli) harcama Aylar ($) ($) 2010 Ocak 272,349, , Şubat 320,836, , Mart 396,740, , Nisan Mayıs Haziran Toplam Not : Beraberinde giden ziyaretçi sayıları toplama dahil edilmiştir.

43 2010 HAZİRAN AYINA AİT KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ 2010 Temmuz ayında kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre % 6,74 azalış oldu. Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre % 6,74, gerçek kişi ticari işletme sayısında % 13,43 ve kooperatif sayısında ise % 41,88 lik bir azalış olmuştur. Kapanan şirket sayısı bir önceki aya göre % 11,26 ve gerçek kişi ticari işletme sayısı % 13,43 oranında azalmış olmasına karşın kapanan kooperatif sayısında % 25,81 lik bir artış olmuştur. Kapanan şirket sayısında geçen yılın aynı ayına göre % 12,57 lik artış oldu yılı Temmuz ayında, 2009 yılı Temmuz ayına göre kurulan şirket sayısında % 0,87 lik, kurulan kooperatif sayısında % 10,58 lik ve kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısında % 1,25 lik bir azalış olmuştur yılı Temmuz ayında, kapanan şirket sayısı 2009 yılının aynı ayına göre % 12,57 ve kapanan kooperatif sayısı % 20,62 artmış olmasına karşın kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı % 29,16 azalmıştır. Kaynak: TOBB

44 2010 HAZİRAN AYINA AİT KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ 2010 yılının ilk yedi ayında kurulan şirket sayısı, 2009 yılının aynı dönemine göre % 18,42 arttı yılının ilk yedi ayında, geçen yılın aynı dönemine göre kurulan şirket sayısı % 18,42, kooperatif sayısı % 61,42, gerçek kişi ticari işletmesi sayısı % 16,29 oranında artmıştır. Aynı dönemler için kapanan şirket sayısı % 11,73 ve kapanan kooperatif sayısı % 6,48 artmış, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı ise % 19,45 azalmıştır Temmuz ayında kurulan şirketlerin sermayelerinin toplamı, bir önceki aya göre % 7,95 oranında azaldı yılının ilk yedi ayında toplam şirket kurulmuştur. Bu dönemde kurulan toplam limited şirket, toplam sermayenin % 66,83 ünü, anonim şirket ise % 33,16 sını oluşturmaktadır. Temmuz ayında kurulan şirketlerin sermayelerinin toplamı, Haziran ayına göre % 7,95 oranında azalmıştır. Kaynak: TOBB

45 TRC2 BÖLGESİ`NDE EKONOMİK GÖRÜNÜM

46 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 İstanbul Bölgesi YTL ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek olan bölge durumundadır. Bunu, YTL lik ortalama gelir ile Doğu Marmara Bölgesi izlemektedir. En düşük ortalamaya sahip bölge ise YTL ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi dir.

47 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirine göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibariyle yıllık gelirlerin dağılımı, Toplam İlk % 20 (*) İkinci %20 Yüzde 20'lik fert grupları Üçüncü %20 Dördüncü %20 Son %20 (*) TÜRKİYE Yüzde Ortalama (YTL) TRC Güneydoğu Anadolu Yüzde Ortalama (YTL) , 2007 ve 2008 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Not: Gelir referans dönemleri bir önceki takvim yılıdır. (*) Fertler eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlerine göre küçükten büyüğe doğru sıralanarak 5 gruba ayrıldığında; "İlk yüzde 20'lik grup" geliri en düşük olan grubu, "Son yüzde 20'lik grup" ise geliri en yüksek olan grubu tanımlamaktadır.

48 GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASI SONUÇLARI, 2008 Gelire dayalı göreli yoksulluk sınırlarına göre bölgesel yoksul sayıları ve yoksulluk oranı, Bölgeler Yoksulluk sınırı (YTL) Yoksul sayısı (Bin kişi) Yoksulluk oranı (%) Poverty rate (%) TRC Güneydoğu Anadolu Yoksulluk riski, % Yoksulluk riski, % , 2007 ve 2008 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması. Not: 1) Gelir referans dönemleri bir önceki takvim yılıdır. 2) Her bölge için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirin medyan değeri kullanılarak ayrı ayrı yoksulluk sınırı hesaplanmıştır. Tablo nasıl okunmalıdır? 2008 yılı sonuçlarına göre medyan gelirin % 50'si kullanıldığında, TRC Güneydoğu Bölgesinde yaşayanların % 12.7`si, bu bölge için belirlenen yoksulluk sınırının altındadır.

49 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ/ 2010 NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) (%0,66) olmuştur. Aralık ayına göre en yüksek artış TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) (%6,15) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) (%10,53) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) (%9,03) bölgesinde gerçekleşmiştir.

50 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ/ 2010 İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı (%) (2003=100) İstatistiki bölge Bir önceki aya göre değişim oranı (Temmuz 2010) Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (Temmuz 2010/Aralık 2009) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (Temmuz 2010/Temmuz 2009) Oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı ( / ) Endeks (Temmuz 2010) TÜRKİYE TRC KAYNAK: TÜİK

51 DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT - TEMMUZ 2010 Kaynak: TİM YIL İL SEKTÖR Temmuz USD 2010DİYARBAKIR 1 I.TARIM 3,062, DİYARBAKIR 2 A.BİTKİSEL ÜRÜNLER 2,923, DİYARBAKIR 3 Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 2,921, DİYARBAKIR 4 Yaş Meyve ve Sebze DİYARBAKIR 5 Meyve Sebze Mamulleri 2, DİYARBAKIR 6 Kuru Meyve ve Mamulleri DİYARBAKIR 7 Fındık ve Mamulleri DİYARBAKIR 8 Zeytin ve Zeytinyağı DİYARBAKIR 9 Tütün DİYARBAKIR 10 Kesme Çiçek DİYARBAKIR 11 B.HAYVANSAL ÜRÜNLER DİYARBAKIR 12Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller DİYARBAKIR 13 C.AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 138, DİYARBAKIR 14 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 138, DİYARBAKIR 15 II.SANAYİ 3,424, DİYARBAKIR 16 A.TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 250, DİYARBAKIR 17 Tekstil ve Hammaddeleri DİYARBAKIR 18 Deri ve Deri Mamulleri DİYARBAKIR 19 Halı 250, DİYARBAKIR 20 B.KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ 791, DİYARBAKIR 21Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 791,799.98

52 DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT - TEMMUZ 2010 YIL İL SEKTÖR Temmuz USD 2010 DİYARBAKIR 22 C.SANAYİ MAMULLERİ 2,381, DİYARBAKIR 23 Hazırgiyim ve Konfeksiyon DİYARBAKIR 24 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 142, DİYARBAKIR 25 Gemi ve Yat DİYARBAKIR 26 Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim 1,364, DİYARBAKIR 27 Makine ve Aksamları 276, DİYARBAKIR 28 Demir ve Demir Dışı Metaller 140, DİYARBAKIR 29 Demir Çelik Ürünleri 142, DİYARBAKIR 30 Çimento ve Toprak Ürünleri 315, DİYARBAKIR 31Değerli Maden ve Mücevherat DİYARBAKIR 32Diğer Sanayi Ürünleri DİYARBAKIR 33 III.MADENCİLİK 7,689, DİYARBAKIR 34Madencilik Ürünleri 0.00 Kaynak: TİM

53 ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT - TEMMUZ 2010 Kaynak: TİM YIL İL SEKTÖR Temmuz USD 2010URFA 1 I.TARIM 2,719, URFA 2 A.BİTKİSEL ÜRÜNLER 2,545, URFA 3 Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 2,274, URFA 4 Yaş Meyve ve Sebze 10, URFA 5 Meyve Sebze Mamulleri 250, URFA 6 Kuru Meyve ve Mamulleri URFA 7 Fındık ve Mamulleri URFA 8 Zeytin ve Zeytinyağı URFA 9 Tütün URFA 10 Kesme Çiçek 9, URFA 11 B.HAYVANSAL ÜRÜNLER URFA 12 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller URFA 13 C.AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 174, URFA 14 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 174, URFA 15 II.SANAYİ 13,270, URFA 16 A.TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 399, URFA 17 Tekstil ve Hammaddeleri 363, URFA 18 Deri ve Deri Mamulleri 35, URFA 19 Halı URFA 20 B.KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ 177, URFA 21Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 177,071.83

54 ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT - TEMMUZ 2010 YIL İL SEKTÖR Temmuz USD 2010 URFA 22 C.SANAYİ MAMULLERİ 12,694, URFA 23 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 583, URFA 24 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 8, URFA 25 Gemi ve Yat URFA 26 Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim 1,718, URFA 27 Makine ve Aksamları 323, URFA 28 Demir ve Demir Dışı Metaller 73, URFA 29 Demir Çelik Ürünleri 2,106, URFA 30 Çimento ve Toprak Ürünleri 7,879, URFA 31 Değerli Maden ve Mücevherat URFA 32 Diğer Sanayi Ürünleri URFA 33 III.MADENCİLİK 290, URFA 34Madencilik Ürünleri 0.00 Kaynak: TİM

55 2010 TEMMUZ AYINA AİT KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. Bölge İllerine Göre Dağılım 2010 TEMMUZ (BİR AYLIK) 2009 TEMMUZ (BİR AYLIK) İL ADI KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN DİYARBAKIR Ş.URFA Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi

56 MOTORLU KARA TAŞITLARI İSTATİSTİKLERİ MAYIS/2010 İllere göre motorlu kara taşıtları sayısı, 2010 (Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariç) Özel İl Toplam Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet amaçlı Traktör (1) (1) (2) taşıtlar TÜRKİYE Diyarbakır Ş.Urfa Kaynak: Emniyet Genel Müdürlüğü

57 KAYNAKLAR Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye İhracatçılar Meclisi TCMB TOBB Maliye Bakanlığı Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi Emniyet Genel Müdürlüğü

58