Prof. Dr. Neslihan Şendur Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı AYDIN

Transkript

1 Prof. Dr. Neslihan Şendur Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı AYDIN Kozmetik Kongresi Şubat 2013 Antalya

2 Dermatolojide kozmetikler Kozmetik ürünler Tarihçe Dermatoloji de kozmetiklerin yeri Kozmetik ürün kullanımına örnek. Akne ve rozasede kozmetikler

3 Kozmetik ; Fransızca Türkçe Kozmos (Yunanca): düzen, güzelleştirme, çeki düzen verme Kozmein ( güzelleştirmek, çeki düzen vermek) fiili ve kosmetikos..

4 Kozmetik Deriye; ovma, serpme yoluyla uygulanan Temizlenerek çıkartılabilen Güzelleştirici Deri görünümünü değiştirici madde

5 Kozmetik Karmaşık yapılı kimyasal bileşik 8000 madde kozmetik Deri yüzeyi ve derinin morfolojisinde düzelme

6 Kozmesötik Deri bakımı Deri sağlığının devamlılığı St.korneum ve epidermis yapısını geliştiren Aktif maddeler içeren ürünler

7 Kozmetik ürünlere ait ilk veriler MÖ 4000, Mısır Eski Yunan ve Roma da.kurşun, civa Başlangıç; Asya olabilir

8 Kozmetik ürünler (uygulama yerine göre) Deriye uygulanan kozmetik ürünler Yumuşatıcı kremler Yumuşatıcı losyonlar Temizleyici kremler Temizleyici losyonlar El krem ve losyonları Temel kremler Günlük kremler Hormonkremleri Sterat kremleri Yüz maskeleri Cildin rengini açan ve ciltteki lekeleri gideren preparatlar Güneş ışınlarına karşı koruyucu ve bronzlaşmayı sağlayıcı preparatlar Terlemeye mani olan (antiperspiran) preparatlar Ter kokularını önleyen (deodoran) preparatlar Traş preparatları Dermatologic Therapy. 2012; 25:

9 Saça Uygulanan Kozmetik Preparatlar Saça şekil veren preparatlar Saçı düzleştiren preparatlar Şampunlar Saç boyaları Saç rengini açan preparatlar Saçlara parlaklık verici ve saç şeklini koruyucu preparatlar Saçları besleyici preparatlar Saç lakları

10 Dişlere ve Ağız Boşluğuna Uygulanan Kozmetik Preparatlar Diş patları ve diğer preparat şekilleri Takım dişlerin temizlenmesi için kullanılan preparatlar Ağız suları Tozlar ve Pigmentli Preparatlar Yüz pudraları Allık Dudak boyaları Tırnak cilaları Göze uygulanan kozmetik preparatlar Diğer Kozmetik Preparatlar Ayağa uygulanan kozmetik preparatlar Bebek preparatları Banyo preparatları Vücut pudraları Depilatuvarlar

11 Dermatolojik ürünlerin Dermatolojide kullanımları ile ilgili bir örnek Akne ve Rozasede kozmetik ürünler

12 Kozmetik ürünler Aknesi ve rozasesi olan hastalara önerebilecek deri bakım ürünleri ve kozmetik arayışı Komedojenite Aknejenesite İrritasyon Allerjik özellikleri

13 Akne Fiziksel tetikleyiciler ile artmış sebum üretimi Foliküler hiperkornifikasyon P. Aknes ile kolonizasyon Lenfositik inflamatuar yanıt 1.Bolognia JL, Jorizzo JL, Rapini RP, eds.dermatology, 2nd ed. Spain: Elsevier; 2008; p

14 Hastaların yaşam kalitesini ve yaşamlarını; Sosyal davranış Kendisinden memnun olmama gibi çeşitli yollardan etkiler Genellikle yüz yerleşimli olması ile yakından ilişkili

15 Akneye yaklaşım bir sanattır Derinin temizliği, Yağlı uygulamalardan kaçınılması, Aknenin engellenmesi için topikal antibakteriyel bir ajanın, Bir kozmetiğin düzenli olarak kullanılması hastalığı kontrol altına alır

16 Akne Morfolojik özellik Psikolojik sonuç medikal tedavi Ürün seçimi Komedojenik Kullanımdan 2-3 hafta sonra açık, kapalı komedon Kozmetik akne

17 Akneli hastalara deri bakımı ve kozmetik kullanımı konusunda yapılacak danışmanlık; Derinin temizlenmesi Akne tedavisi nedeniyle oluşabilecek irritasyonun giderilmesi Gerektiğinde makyaj uygulanması Güneşe maruziyete uygun şartların sağlanması

18 Seboreik ve akneye yatkın deride Aşırı sebum temizlenmeli Folikül ağızlarındaki tıkanıklıklar giderilmeli Seramid ve serabrozid gibi deri bütünlüğü için gerekli olan lipidler korunmalı Türkiye Klinikleri J Cosm Dermatol-Special Topics 2012; 5(1):7-12

19 Destek ürünleri Sabunlar Sindetler Sıvı sabunlar Antiseptik köpük oluşturucu solüsyonlar Temizleme kremleri Tonikler Nemlendiriciler komedojenik maddelerden kaçınılması gerekli

20 Bilinen komedojenik maddelerin standart listesi Mineral oil Myristyl ether propionate MyrislyI lactate Myrislyl myristate Oleic acid 01eyl alcohol Butyl stearote Cocoa buffer Cam oil D&C red dyes Decyl oleate Isopropyl lsostearate Isopropyl myristate Isosteo~l neopentanate Isopropyl palmitate Isocelyl stearate Lanolin, acelylated Unseed oil Laureth-4 Olive oil 0clyI palmitate 0clyI stearate Peanut oil Petrolatum Propylene glycol stearote Methyl oleate Petrolatum Safflower oil Sesame oil Sodium lauryl sulfate Stearic acid

21 Komedojenik maddeler listesi En etkili nemlendiriciler (oclyi stearate, Isocelyl stearate), Deterjanlar (Sodium lauryl sulfate), Okluzif nemlendiriciler (mineral yağı, vazelin, susam yağı, kakao yağı ) Kozmetik endüstrisinde yer alan emülsifiye edicileri içerir

22 Destek ürünleri Komedojenisitenin dışında papül ve püstül oluşumu Aknejenisite Komedojenisite; foliküler tıkaç yoluyla Aknejenesite; foliküler irritasyon nedeni ile Bu nedenle komedojenik ürünler aknejenetik, yada aknejenetik olan ürünler komedojenik değildir.

23 Akneli hastalarda yapılan bir çalışmada %5 lik laktat solüsyonun akneyi önlemedeki etkisi araştırılmıştır. Laktat solüsyonu topikal olarak tüm yüze günde iki kez uygulanmış ve bir kozmetik gibi 1 yıl süreyle kullanılmıştır. Hastaların çoğunda lezyon sayısında azalma görülmüştür Taru G, et all. İndian J Dermatol Venereol Leprol. 2002; 68:

24 Rozase Rozaseli hastalar; herhangi bir kutanöz uyarıya uzamış vazodilatasyonla yanıt veren Sonrasında fasial eritemle sonuçlanan hiper-reaktif bir deriye sahiptirler.

25 Rozase Belli bir kozmetik veya deri bakım ürünün irritan özelliği; Stratum korneumun durumuna göre değişmekte Eğer; Stratum korneum bariyeri bozulmuş, Ürün irritan Uzun süreli temas söz konusu ise etkisi daha çok Rozasede irritasyona sekonder eritemi en aza indirmek için ürün seçimine dikkat edilmeli

26 Rozase Farmakolojik tedavi Eritemin azaltılması ve yeni lezyon oluşmaması da hedeflenmekte Kozmetik olarak indüklenmiş irritasyondan kaçınmak Kozmetik endişeleri gidermek Deri bakımına özen göstermek

27 Rozase Uygun bakım; Yumuşak temizleme, UVA/ UVB koruması, Etkili nemlendirme Kırmızı görünümü nötralize etme Rosacea Treatment Gel Deionized Water, Glycerin, Propylene Glycol, Proline Amino Acids, Carbomer, Aloe Barbadensis Extract, Carbomer, Triethanolamine, Urea, Cucumis Sativus Extract, Centella Asiatica Extract, Lavandula Angustifolia Extract, Mimosa Tenuiflora Bark Extract, Alteromonas Ferment Extract, Calendula Officinalis Extract, Crataegus Monogina Extract, Matricaria Extract, Panthenol, Tocopherol, Linoleic Acid, Retinyl Palmitate, Calcium Pantothenate, Glucose, Hydrogenated Castor Oil, Sodium Dehydroacetate, Sodium Methylparaben, Aesculus Hippocastanum Extract, Sorbic Acid, FD&C Blue No.1, FD&C Yellow No.5.

28 Rozase, akne veya duyarlı deride seçilecek ürün özellikleri Buharlaşan aracılar (vehiküller, düşük ağırlıklı alkoller) içermemeli Vazodilatasyona neden olabilecek mentol, kamfur bulunmamalı Deri penetrasyonunu artıran çözücülerden ( propilen glikol, etinol) kaçınılmalı Eğer çözücüler gerekli ise; stratum korneumu geçmeyen ve penetrenle hidrojen bağı oluşturabilen polietilen glikoller seçilmeli Temizleyici veya emülsifiye etme amaçlı sürfaktanların seçiminde dikkatli olunmalı Draelos ZD. Semin Cutan Med. Surg. 2001; 20 (3): Textbook of Cosmetic Dermatology. İnforma; 2010; p. 192

29 Akne ve rozaseli hastalarda kozmetik ürün seçimi Toz ürünler (pudra), krem yada losyonlar tercih edilmeli Tüm kozmetikler suyla kolayca uzaklaştırılabilmeli Eski kozmetikler kullanılmamalı Eyeliner ve kaş kozmetiklerinin kalem formu tercih edilmeli Farlar, açık doğal renklerden seçilmeli

30 Akne ve rozaseli hastalarda kozmetik ürün seçimi Kimyasal güneş koruyucuları içermeyen (PABA, esterler, metoksisinnamatlar) Mikrofine çinko oksid yada mikronize titanyum dioksid içeren 10 dan fazla kimyasal madde içermeyen kozmetikler seçilmeli Yüz fondötenleri krem/pudra tipinde olmalı yada eğer sıvı tipteyse silikon bazlı olmalı

31 Rozasede eritemin azaltılması Topikal retinaldehitler Klinik yanıt; eritemli hastaların %75 inde, 5 ay sonra Telenjektazilerde ise daha uzun sürede ve daha az oranda yanıt Sonuç olarak retinaldehitlerin rozasenin vasküler kompanentinde yararlı Vienne M-P, Ochando N, Borrel M-T, Gall Y, Lauze C, Dupuy P. Dermatology. 1999; (1):

32 Rozase için flushing azaltıcı deri bakım önerileri; Yüz ılık suyla yıkanmalı Yüz temizliği için hafif sentetik deterjanlar içeren köpüren sıvı yüz yıkama ürünleri seçilmeli Tonik, yüzde kalacak şekilde düzenlenmiş diğer sıvı bakım ürünleri kullanılmamalı

33 Rozase için flushing azaltıcı deri bakım önerileri; Alfa-hidroksi asit gibi kimyasal soyuculardan kaçınılmalı Haftada iki üç kez hafif mekanik eksfoliasyon için temizleme bezleri kullanılmalı Deri bakımında krem ve pudralar tercih edilmeli, Jel ve losyonlar kullanılmamalı Günlük kullanım için microline çinko oksid bazlı güneşten koruyucu kremler kullanılmalı Deri bakım ürünleri ile deneme yapmaktan kaçınılmalı

34 Akne vulgaris ve rozasede kozmetikler Temel yaklaşım; deri bakımı Amaç; deride yağ düzeyi ve mikrobiyal düzeyi kontrol etmek, foliküler drenajı kolaylaştırmak, Deri bariyerini bozmamak Sebum temizlenirken deri yüzeyindeki seramid ve serabrozid gibi lipidleri korumak

35 Akne vulgaris ve rozasede kozmetikler Lipid dengesi, temizleyicideki surfaktanlara bağlı Anyonik sürfaktanlar; deriyi kurutur, hassasiyeti artırır Yağlı ve akneye yatkın deri yapısı olanlarda; Katyonik veya noniyonik sürfaktanlar içeren temizleyiciler kullanmalı Dermatologic Therapy; 2004; 17:26-34.

36 Akne ve rozaseli hastalarda derinin temizlenmesi Sabunlar; Kimyasal olarak ph olan yağ asitlerinin alkali tuzları Sabunların bu güçlü alkali ph değeri, deri ph sını olumsuz yönde etkilemelerine neden olur Sabunlar sadece irrite olmamış seboreik derili kişilerde önerilebilir Aknede deri ph sına en yakın ph derecesine sahip ve kolay çıkarılabilen temizleyicilerin kullanılması gerekir

37 Akne ve rozaseli hastalarda derinin temizlenmesi Sindetler (sabunsuz sabun ); Sabunlara oldukça benzeyen Farklı kimyasal yapıya sahip, Dermatolojik temizleme kalıpları Gliserin içeren şeffaf görünümlü Hafif bir yıkama etkili Akneli hastalarda rahatlıkla önerilmekte

38 Akne ve rozaseli hastalarda derinin temizlenmesi Akne hastalarına 4 hafta boyunca sabun veya sindet bar (Dove) kullanımı Eritem, soyulma, kuruluk, yanma, iğnelenme, kaşınma ve gerginlik (irritasyon ölçümleri) değerlendirilerek; Sabun kullanan grupta bu etkilerde artış Sindet bar kullanan hastalarda ise bu bulgularda anlamlı bir değişiklik olmadığı, ancak eritemde azalma olduğu bildirilmiştir. Temizleme losyonu (nemlendici bir yüz temizleyicisi) Akne tedavisinin yanı sıra destek ürünü olarak uygulandığında Tedavi başarısını artırdığı Aynı zamanda hafif bazlı temizlik losyonun farklı tedavi seçenekleri ile uyumlu olduğu ve akne tedavisine destek olarak kullanılabileceği belirtilmekte Subramanyan K. Dermatologic Therapy; 2004; 17: Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery. 2001; 20 (3):

39 Akne ve rozaseli hastalarda derinin temizlenmesi Sıvı sabunlar Kimyasal olarak temizleme kalıplarının sıvı şekli İrritan etkisi az olan noniyonik surfaktanlar ve silikon surfaktanlar içermekte Silikon surfaktanlar deriye penetre olur, derin bir temizleme sağlar, deriyi nemlendirir, transepidermal su kaybını önler.

40 Sıvı sabunlar Nonkomodejenik, hipoallerjenik ve düşük irritan etkili Sıvı yüz temizleyicileri antiseptik köpük oluşturucu solüsyonlar Antibakteriyelli yıkama solüsyonları şeklinde olabilirler

41 Temizleme sütleri Akneli hastalara önerilmeyen, Ancak yetişkinlerde kuru deride makyaj çıkarmak için uygun olan çok hafif temizleyiciler Akne ile birlikte deri kuruluğu söz konusu ise önerilmekte Suyla yıkanarak kalıntıları uzaklaştırılmalı Birlikte tonik ve astrajanlar irritan olabilmeleri nedeniyle kullanılmamalıdır.

42 Akne ve akneye yatkın deri yapısına sahip olan kişilerde derinin fazla yağ nedeniyle parlak olması istenmiyen bir durum Parlak görünümü azaltmak için bentone veya naylon pudra gibi yağ emici maddeler kullanılabilmekte

43 Yüz maskeleri Diğer temizleyicilere üstünlüğü olmayan, Uygulandığında yüzde film oluşturan maddeler Kil bazlı Deri yüzey lipitlerini emer İnce bir tabaka halinde uygulanır, dk. beklenildikten sonra bol suyla temizlenir.

44 Eksfolyant ve abraziv temizleyiciler Eksfolyantlar ; salisilik asit içermekte Ölü stratum korneum hücrelerini fazla ovmaya gerek kalmadan deriden fiziksel olarak uzaklaştırır Düzgün, ince bir yüzey sağlar Komedon oluşumunu engeller

45 Eksfolyant ve abraziv temizleyiciler Aluminyum partikülleri ve polietilen mikrosferleri içeren ablaziv süngerler ve fırçalar da ölü stratum korneum hücrelerini mekanik olarak uzaklaştırabilir Ancak mikrokomedonları rüptüre edip, inflamatuar akneyi alevlendirdiği için akneli hastalarda önerilmemekte

46 Tonikler Temizleyicileri durulamak amacı ile; Musluk suyu, Basınçlı bir şekilde ambalajlanmış termal su, Astranjan losyonlar kullanılmakta Tonik ve astrajan terimleri eş anlamlı Hoş kokulu, alkolik sıvılardır. Tonikler %20 lik alkolden başka; taninler, ada çayı, salatalık, limon gibi ekstreler içerebilirler

47 Tonikler Tonikler deriye sıkılaştırılmış hissi verirler Kafur ve allantoin de içerebilir Bu iki madde antiinflamatuar ve astranjan etkili Günümüzde birçok temizleyici toniğe; Glikolik asit, alfa hidroksi asit ve vitamin A eklenerek Gerekli olan bazı hastalarda eksfoliasyon sağlamakta

48 Öneri Çok genç aknelilerde alkol oranı fazla olan toniklerin kullanılması, folikül ağızlarını sıkılaştırarak komedonların artmasına sebep olacağı akılda tutulmalı Akneli hastalara önerilecek yağsız temizleme ürünleri boya ve koku maddeleri, paraben gibi deriyi hassaslaştıran koruyucular içermemeli

49 Nemlendiriciler Stratum korneumun hidrasyonunu ve bütünlüğünü geçici olarak düzenleyen Pürüzsüz bir görünüm ve koruyucu bir tabaka kazandıran ürünler

50 Derinin nemlendirilmesi Deri bariyerinin onarımı Su içeriğinin artırılması Su kaybının azaltılması Derinin su çekici ve suyun dağılımını düzenleyici etkisini yeniden kazanması

51 Nemlendiriciler Nemlendiriciler losyon, krem veya jel şeklinde Hümektan, emoliyent ve okluziv ajanlar içerirler Oklüzyon ile uygulanan nemlendiriciler kozmetik akneye neden olabileceklerinden çok tercih edilmezler Akneli hastalarda nemlendirici olarak yağ/su emülsiyonları tercih edilmeli Akneli hastalarda kullanılacak olan nemlendiricilerin non-komedojenik olarak test edilmiş ve etiketlenmiş olmaları gerekir. Türkiye Klinikleri J Cosm Dermatol-Special Topics 2012; 5 (1): 13-7

52 Akne ve rozasede Makyaj

53 Akne lezyonlarını artıracağı düşüncesi ile akneli hastaların makyaj malzemesi kullanmaları istenmez Kozmetik olarak makyaj çoğu kadında günlük yaşamın bir parçası, tamamen kısıtlanmamalı Kozmetik kullanımı hastaların yaşam kalitelerini yükseltecektir

54 Deri bakımı ve makyaj kullanımının geleneksel akne tedavisini bozmadan hastaların yaşam kalitesine etkisinin araştırıldığı çalışmada; Deri bakım ürünleri ve kozmetik kullanım eğitimi verilen grup ile yönlendirme yapılmayan grup 4 hafta izlenip, sonuçlar karşılaştırılmış, Yönlendirilen grupta yaşam kalitesinin olumlu etkilendiği, deri bakım ve kozmetiklerinin kullanımının geleneksel akne tedavisinin tamamlayıcısı olduğu görülmüştür Matsuoka Y, Yoneda K, et all. J Dermatol 2006; 33: )

55 Makyajın akne tedavisini engelleyip engellemediği, Akne hastaları için geliştirilmiş makyaj ürünlerinin kullanımının yaşam kalitesine etkileri araştırılmış, Akne için uygun kozmetiklerin (komedojenik, aknejenik, irritan veya alerjik olmamaları kaydıyla) Akne tedavisini etkilemediklerini ve hastaların yaşam kalitelerini olumlu yönde etkilediği bildirmiştir Eur J Dermatol 2005; 15(4):

56 Silikon türevleri (siklometikon veya dimetikon )içeren Fondötenler kullanılmalı (komodenojisite) Emülsifiye edici maddeler içermemeli (aknejenesite) Akneli ve akneye yatkın derisi olan hastaların makyaj ürünlerini seçerken komedon ve akne oluşturmadıkları test edilerek tespit edilmiş ürünler tercih edilmeli Likit veya krem formundaki fondöten ve pudraları seçilmeli

57 Yağsız kozmetikler terimi; vazelin lanolin izopropil alkol izopropil esterleri oleik asit stearik asit içermeyen veya çok az içeren ürünleri ifade eder Bazı kozmetikler de yağ absorbe eden maddeler içerirler

58 Kamuflaj amaçlı kozmetikler En önemli kozmetik yüz fondöteni Hastanın normal deri rengini yakalayan, Alttaki lezyonları yada kızarıklığı kapatan pigmente nemlendiriciler Bu grupta en iyi yüz fondötenleri dimetikone yada siklometikon içeren sıvı yada kremler

59

60 Kamuflaj amaçlı kozmetikler Fondötenler; Yağ Su Emülsifiye ediciler Talk Kaolin Titanyum dioksit Pigment içerirler Deriyi örtme yetenekleri; içerdikleri titanyum dioksit talk çinko oksit tebeşir tozu kaolin miktarına bağlıdır.

61 Kamuflaj amaçlı kozmetikler Silikon; Fondötenin cilt üzerinde pürüzsüz bir şekilde yayılmasını sağlar Yağlı bir his vermez Non-komedojenik Non-aknejenik Non- irritan Non allerjeniktir Yüzden suyla temizlenmesi kolaydır Yüzde uzun süre kalabilmesi ve kapatıcı olması için fondöten, pudra ile birlikte olmalı

62 Kamuflaj amaçlı kozmetikler Renk düzelticiler Yüz fondöteninin altına kapatıcı olarak renk prensibine göre uygulanır Örneğin kırmızı yanaklar veya akne lezyonları yeşil renk düzeltici fondöten ile kamufle edilebilir Kırmızı derinin yeşil fondötenle kapatılması kahve bir ton yaratır. Bu da kolaylıkla sıradan bir yüz fondöteni ile kapatılabilir.

63

64 Kamuflaj amaçlı kozmetikler Pudralar Yağsız Derideki sebumu absorbe eder, parlak görünümü azaltır Pudraların folikül ağızlarını tıkamamaları için gevşek ve transparan olanlar seçilmeli Parmak ucu ile sürülüp, yüzün her yanına yayılmalı

65 Kapatıcı stikler Çok yoğun titanyum dioksit içerirler Renkleri iyi örterler Ayrıca ; mineral yağ, mum, talk, kaolin de içerirler Roll-up stikler daha çok mum içermekte Kamuflaj amaçlı kozmetikler

66 Aknede postinflamatuar hiperpigmentasyon varlığı Bazı topikal akne ilaçları sekonder inflamasyon nedeni Retinaldehit ve glikolik asit kombinasyonu Yapılan klinik çalışmalar; bu kombinasyonun hafif ve orta dereceli akne tedavisinde, skar ve pigmentasyonun giderilmesinde etkili Katsambas AD. Dermatology. 2005; 2(1): 39-45

67

68

69 SONUÇ Kozmetikler, tedavi desteği sağlar Kamuflaj için önemlidir Tedavi devam ederken pozitif benlik görüntüsünü idame ettirirler Tedavi sonucunu ve fizik görünümünü en iyi seviyeye getirmek için; uygun seçimin yapılmasında dermatologlar yol göstericidir

70 Teşekkürler.