ASTIMLI ÇOCUKLARDA TETÝKLEYÝCÝ FAKTÖRLER ve KLÝNÝK ÖZELLÝKLERÝN ÝNCELENMESÝ. Gülçin BOZKURT, Suzan YILDIZ, Haluk ÇOKUÐRAÞ
|
|
- Osman Keser
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2012; 13(3) : Araþtýrma ASTIMLI ÇOCUKLARDA TETÝKLEYÝCÝ FAKTÖRLER ve KLÝNÝK ÖZELLÝKLERÝN ÝNCELENMESÝ Gülçin BOZKURT, Suzan YILDIZ, Haluk ÇOKUÐRAÞ ÖZET AMAÇ: Astýmlý çocuklarda tetikleyici faktörler ve klinik özellikleri incelemek amacýyla yapýldý. GEREÇ ve YÖNTEM: Tanýmlayýcý nitelikteki çalýþmanýn örneklemini Ýstanbul'da bir Eðitim Araþtýrma Hastanesinin, Çocuk Alerji ve Ýmmünoloji Polikliniðinde astým hastalýðý nedeniyle takip edilen 106 astýmlý çocuk oluþturdu. BULGULAR: Çocuklarda astýmý tetikleyen etkenlerin sýklýkla ev tozu akarlarý, polenler ve evde sigara içilmesi olduðu görüldü. Çocuklarda solunum güçlüðü belirtilerinin sýklýkla koþtuðunda, üst solunum yolu enfeksiyonlarý geçirdiðinde ve gece görüldüðü saptandý. Çocuklarý56,7'sinde son bir aylýk dönemde gündüz haftada 1'den az astým belirtileri olduðu, %63,2'sinde belirtilerin gece ayda 2'den az olduðu ve %52,8'inin son 1 ayda astým belirtileri ile uyandýðý görüldü. Astýmda sýk görülen klinik belirtilerin, gündüz geceden daha çok olduðu belirlendi. SONUÇ: Klinik belirtilerin bilinenin aksine gündüz daha çok bildirilmesi ve düzenli ilaç kullanan çocuk sayýsýnýn düþük olmasý, ailelerin astým kliniðini iyi bilmediðini veya yeterince izlemediðini düþündürdü. Anahtar sözcükler: Çocuk, astým, bulgular Investigation of Triggering Factors and Clinical Characteristics in Children with Asthma SUMMARY OBJECTIVE: This study aimed to investigate the triggering factors and the clinical characteristics of children with asthma. MATERIALS and METHODS: The sample of this descriptive study consisted of 106 children with asthma attending the Child Allergy and Immunology Clinic of a Training and Research Hospital in Istanbul. RESULTS: It has been showed that factors triggering asthma in children were mite, pollens and smoking at home. Children were reported to experience symptoms of difficulty in breathing at night when they ran or had upper respiratory tract infections. 56,7% of children had less than one asthma symptom during the day per week in the last month, 63,2% had less than two symptoms at night per month, and 52,8% had awoken because of asthma symptoms in the last month. Common clinical symptoms of asthma were more prevalent during the day compared to night. CONCLUSION: Because the clinical symptoms were reported more frequently at day, in contrast with common knowledge, and the low number of children who took their medication regularly, we concluded that families did not have adequate information on the clinical presentation of asthma or followed the symptoms accurately. Key words: Child, asthma, symptoms Bütün dünyada olduðu gibi ülkemizde de astým dikkatler daha çok astýmýn ortaya çýkmasýna neden çocuklarda en sýk görülen ve giderek artan kronik bir olan çevresel risk faktörlerinden korunma ve klinik 1-3 hastalýktýr. Ülkemizde görülme sýklýðýný durumu kontrol altýna almaya çekilmektedir. Genetik arasýnda deðiþtiði bildirilmektedir. Hastalýðý ortadan yatkýnlýk olsun veya olmasýn astýmýn çevresel kaldýracak bir tedavinin olmamasý nedeniyle, kiþiler etkenlerle tetiklenmesi ve ataklarla seyretmesi neredeyse yaþamlarý boyunca bu hastalýkla nedeniyle, tetikleyicilerin bilinmesi astým 4,5 yaþamaktadýr. geliþmesinin ve ataklarýn önlenmesi açýsýndan Son yýllarda astým hastalýðýnýn artmasýnda 1,3,4 önemlidir. sanayileþme ile birlikte, çevresel faktörlerin etkili Astýmlý çocuklarý tanýlamada çok spesifik ayýrt þekilde kontrol altýna alýnmamasý, kapalý ve tozlu edici kriterler olmamasý, uyum problemleri ve küçük alanlarda yaþamanýn etkili olduðu kabul edilmektedir. ç o c u k l a r d a s o l u n u m f o n k s i y o n t e s t l e r i Ýstanbul gibi þehirlerde ekonomik nedenlerle saðlýksýz kullanýlamadýðýndan, tanýlama da ve çocuðun binalarda yaþayan çocuklar daha fazla risk altýndadýr. izlenmesinde, hastalýk öyküsü ve klinik bulgular önem Genetik yatkýnlýðý olan çocuk, çevresel risk kazanmaktadýr. Öyküde klinik bulgularýn ortaya faktörlerine maruz kaldýðýnda astým geliþme riski de çýkmasýna neden olan etkenler ve klinik bulgularýn 3,6,7 7 artmaktadýr. sýklýðý ayrýntýlý olarak sorgulanmaktadýr. Genetik zemini deðiþtirmek ve hastalýðý tedavi Astým hastalýðýnýn þiddeti, klinik bulgularýn ile ortadan kaldýrmak mümkün olmadýðýndan, sýklýðýna göre sýnýflandýrýlmaktadýr. Astýmlý 1 Ýstanbul Üniversitesi, Saðlýk Bilimleri Fakültesi, ÝSTANBUL, TÜRKÝYE 2 Istanbul Üniversitesi, Hemþirelik Fakültesi, ÝSTANBUL, TÜRKÝYE 3 Ýstanbul Üniversitesi, Cerrahpaþa Týp Fakültesi, ÝSTANBUL, TÜRKÝYE 13
2 Astýmlý Çocuklarda Tetikleyici Faktörler ve Klinik Özelliklerin Ýncelenmesi çocuklarda tetikleyici etkenler ve hastalýðýn aðýrlýk uluslar arasý konsensüs raporlarý incelenerek, 20 derecesi farklý olduðundan klinik belirti ve bulgular da kapalý uçlu, 6 açýk uçlu olmak üzere toplam 26 sorudan çocuða özgü deðiþebilir. Klinik deðerlendirme, anne oluþturuldu. veya çocuktan alýnan bilgilere göre yapýlmaktadýr. Anket formu çocuklar kontrole getirildiðinde, Astýmlý çocuklarýn klinik durumlarýnýn iyi bilinmesi, doktor muayenesi bittikten sonra, ayrý bir odada her çocuðun hastalýða bireysel tepkisinin göz önünde annelere yüz yüze görüþme tekniði ile uygulandý. bulundurularak bakým ve tedavinin planlanmasý, Çalýþma için Sosyal Sigortalar Kurumu Ýstanbul 7-9 astýmla yaþamanýn öðretilmesi açýsýndan önemlidir. Bölge Müdürlüðü ile çalýþmanýn yürütüldüðü Eðitim Hekim ve hemþireler uzun süreli tedavi, takip ve ve Araþtýrma Hastanesi'nden, Çocuk Alerji ve bakýmda çocuklara ve ailelerine hastalýkla yaþamayý Ýmmünoloji Polikliniðinde araþtýrmanýn yapýlmasý öðretmede önemli rollere sahiptir. Çevre kontrolünün için yazýlý izinler alýndý. Astýmlý çocuk ve ailesine saðlanmasý ve astým nöbetine neden olabilecek araþtýrma hakkýnda bilgi verilerek yazýlý ve sözlü durumlardan kaçýnma ve astým kliniðini onam alýndý. Çalýþmaya katýlýmýn gönüllülük esasýna deðerlendirme çocuk ve aileye öðretilir. Hastalýkla dayalý olduðu, herhangi bir týbbi müdahale veya ilaç yaþamayý öðrenen aile veya çocuða hastalýðýn uygulamasý yapýlmayacaðý açýklandý. Elde edilen yönetimi býrakýlýr. Hekimlerin tedavi ve tanýlamada iþ sonuçlarýn, eðitimsel ve bilimsel amaçlarla yükünün fazla olmasý nedeniyle, astýmlý çocuk ve kullanýlacaðý ve kiþisel bilgilerin özenle saklanacaðý ailelerin eðitiminde hemþireler daha aktif rol belirtildi. Çalýþmaya katýldýklarýnda, çalýþmanýn almaktadýr. Hemþirelerin astýmlý çocuðun takibini, herhangi bir aþamasýnda sebep göstermeksizin, bakýmýný, ailelere danýþmanlýk ve eðitim yapabilmesi çalýþmadan çekilebilecekleri açýklandý için astým hastalýðýný iyi bilmesi gerekir. Elde edilen veriler bilgisayar ortamýnda, Çalýþma astýmlý çocuklarda astýmý tetikleyen yüzdelik ve ortalama testleri ile deðerlendirildi. faktörleri ve klinik özelliklerini incelemek amacýyla yapýldý. BULGULAR GEREÇ ve YÖNTEM Tanýmlayýcý ve kesitsel nitelikteki çalýþma, Ocak- Nisan 2004 tarihlerinde yapýldý. Çalýþma grubunun evrenini Ýstanbul'da bir Eðitim Araþtýrma Hastanesinin, Çocuk Alerji ve Ýmmünoloji Polikliniði'nde astým hastalýðý tanýsý ile takip edilen 700 astýmlý çocuðun ebeveyni, örneklemini ise veri toplama için ayrýlan sürede, çalýþmaya katýlmayý kabul eden 106 ebeveyn oluþturdu. Örneklem seçim kriterleri; çocuðun astým dýþýnda bir hastalýðýnýn olmamasý, annenin soru formundaki ifadeleri anlamayý ve yanýtlamayý engelleyecek bir durumunun olmamasý idi. Veriler araþtýrýcýlar tarafýndan literatür bilgilerine dayalý olarak geliþtirilen anket formu kullanýlarak elde edildi. Anket formu literatür ve Çalýþma grubundaki çocuklarýn cinsiyetlerine göre daðýlýmý incelendiðinde; %65.2'sinin 7-10 yaþ, %34,8'inin ise yaþ grubunda olduðu, yaþ ortalamasýnýn 9.2 ± 2.2 yýl olduðu ve ataklarýn ortalama baþlama yaþýnýn 3±3.3 yaþ olduðu görüldü. Astýmlý çocuklarý65,2'sinin erkek olduðu ve ebeveynlerini55,6'sýnda astým olduðu belirlendi. Çocuklarda astýmý tetikleyen etkenlerin, ilk üç sýrada ev tozu akarlarý, polenler ve evde sigara içilmesi olduðu görüldü. Çocuklarý58.5'i koþtuðunda, % 24.5'i enfeksiyonlar sýrasýnda ve %15.1'inin gece solunum güçlüðü belirtileri olduðu saptandý (Tablo 1). Çocuklarý54,8'inde görüþme gününde astým belirtileri olduðu, % 52.8'nin ise gece astým belirtileriyle uyandýðý belirlendi. Çocuklarýn son bir aylýk dönemde gündüz %56,7'sinde haftada 1'den az astým belirtileri olduðu, Tablo 1. Astýmý tetikleyen etkenler (N:106) Özellikler Astýmý tetikleyen etkenler* Ev tozu akarý Polen Evde sigara içme Hava kirliliði Boya-sprey Hayvan Küf Psikolojik deðiþiklikler Solunum güçlüðünün ortaya çýktýðý durumlar * Koþma Enfeksiyon Gece Mevsimsel deðiþiklikler *Birden fazla seçenek belirtilmiþtir 14
3 Bozkurt ve Ark. %63,2'sinde ise belirtilerin gece ayda 2'den az olduðu durumunda riskin 3-4 kat artýðýný ortaya çýkarmýþtýr 1,3,7,14 ve %52,8'inin son 1 ayda astým belirtileri ile uyandýðý. Çalýþma grubumuzdaki çocuklarý55.6'sýnýn 1 görüldü (Tablo 2). Çocuklarý23,6'sýnýn günlük ailesinde astým olduðu belirlendi. Demirel ve ark., 15 aktivitelerinde azalma görüldüðü ve %62,3'ünün Cengizler ve ark. astýmlý çocuklarýn ailelerinde astým ataðýnýn egzersizle tetiklendiði belirlendi (Tablo sýrasýyla %57.6, %74.8 oranýnda astým olduðunu 1,15 2). saptamýþtýr. Demirel ve ark.'nýn sonuçlarý bizim Astýmda sýk görülen klinik belirtilerden; sonuçlarýmýza yakýn, Cengizler ve ark.'nýn sonuçlarý öksürük, hýrýltý, solunum sýkýntýsý ve balgamýn gündüz ise oldukça yüksek bir orandadýr. Astýmlý çocuklarda geceden daha çok olduðu görüldü (Tablo 3). ailesel yatkýnlýðýn risk faktörü olarak sorgulanmasý Çalýþma grubundaki çocuklarý26,4'ünün hiç tanýlama açýsýndan önemlidir. ilaç kullanmadýðý, %15,5'inin her gün ilaç kullandýðý, Her çocuk farklý bir veya birden fazla çevresel %15'inin haftada birkaç kez ilaç kullandýðý ve 3,6,7 faktörden etkilenebilir. Ev içindeki alerjenler %43,4'ünün ayda birkaç kez ilaç kullandýðý saptandý. çocuðun solunumunu doðrudan etkilemesi nedeniyle, Çocuklarý50'sinin astým hastalýklarý 7,16 daha çok önemsenmektedir. Çalýþma grubundaki nedeniyle kendini diðer çocuklardan farklý hissettiði çocuklarda, astýmý tetikleyen etkenlerin ilk üç sýrada; görüldü. Aileleri58,6'sýnýn çocuklarýnda astým ev tozu akarý, polenler ve evde sigara içilmesi olduðu nöbeti olacaðýný önceden fark ettiði belirlendi. saptandý (Tablo 1). Birçok araþtýrýcý benzer þekilde astýmýn sýklýkla ev tozu akarlarý, polenler ve sigara ile TARTIÞMA 4,13,14,16,17 tetiklendiðini bulmuþtur. Hekim ve hemþire her astýmlý çocukta, sýk rastlanan tetikleyici faktörleri Astýmlý çocuklarda hastalýðýn klinik belirtileri sorgulamalý ve korunma konusunda önerilerde her çocukta farklýdýr. Çocuðun kliniði ve hastalýða yol bulunmalýdýr. açan faktörlerin bilinmesi, tedavi, bakým, astým Yapýlan aktivitenin kapasitesine uygun yönetimi ve hastalýðýn kontrol altýnda tutulmasý için olmamasý durumunda, çocuðun önemli ölçüde önemlidir. Astým hastalýðý tanýlamak için spesifik bir etkilendiði, çocuklarýn astým ataðýnýn tetikleneceði test yönteminin olmamasý nedeniyle, tanýlamada korkusuyla, günlük aktivitelerini sýnýrladýklarý çocuk ve ebeveynlerin belirttiði klinik bulgular, hekim 4 bildirilmektedir. Çalýþma grubumuzdaki çocuklarda, ve hemþireler için çoðu zaman yeterli olmaktadýr. egzersizle astým ataðýnýn tetiklenmesi yüksek bir Araþtýrmalar ailesel atopinin astýmda en belirgin oranda bildirilmesine raðmen, günlük aktivitelerinde risk faktörü olduðunu, ailede astýmlý birinin olmasý Tablo 2. Astýmlý çocuklarda klinik belirtilerin görülme sýklýðý (N=106). Özellikler Son 1 ayda belirtilerin gündüz görülme sýklýðý Haftada 1 den az Haftada bir kaç kez Her gün Son 1 ayda belirtilerin gece görülme sýklýðý Ayda 2 den az Ayda 2 den fazla Haftada birkaç Her Gece Son 1 ayda astým belirtileriyle uyanma Var Yok Günlük aktivitelerde azalma Var Yok Egzersizle atak Var Yok Tablo 3. Çocuklarýn klinik belirtilerinin daðýlýmý (N:106). Klinik Gündüz Belirtiler Var Yok Var Gece Yok Öksürük Hýrýltý Nefes darlýðý Balgam
4 Astýmlý Çocuklarda Tetikleyici Faktörler ve Klinik Özelliklerin Ýncelenmesi azalma belirtilen çocuk sayýsý düþüktü (Tablo 2). 2. Hermann C, Olivarius ND, Host A, Begtrup K, Çocuklarýn hareketli yapýlarý nedeniyle, durumlarý Hollnagel H. Prevalence, severity and determinants of çok aðýr olmadýkça, günlük aktivitelerini asthma in Danish five-year-olds. Acta Pædiatrica sýnýrlamadýklarý düþünülebilir. Ayrýca astým kronik bir 2006;95: Zaman K, Takeuchi H, Yunus M, Arifen SE, hastalýk olmakla birlikte, çocuk tetikleyici bir etkenle Chowdhury HR, Baqui AH, Wakai S. Twata. Asthma in karþýlaþmadýðýnda ve ataklarý olmadýðýnda, günlük rural Bangladeshi children. Indian J Pediatr yaþantýsýný diðer çocuklar gibi normal sürdürmektedir. 2007;74: Astým semptomlarýnýn bilinmesi, çocuðun 4. Akcay A, Tamay Z, Daðdeviren E, Zencir M, Ones U, klinik durumunun takibi, tedavi ve hastalýðýn yönetimi Güler N. Denizli'deki 6-7 yaþ okul çocuklarýnda alerjik açýsýndan önemlidir. Astýmla ilgili klinik hastalýklarýn prevalansý. Ege Týp Dergisi 2007;46:145- yakýnmalarýnýn çoðunlukla gece arttýðý bilinmektedir 50. 7,9,21. Bizim çalýþmamýzda, astýmda sýk görülen 5. Bayram Ý, Kendirli SG, Yýlmaz M, Alpaslan N, Karakoç GB, Altýntaþ DU. Hatay'ýn Payas kasabasýndaki okul semptomlarýn gündüz daha çok yaþandýðý belirlendi çaðýndaki çocuklarda alerjik hastalýklarýn prevalansý ve (Tablo 3). Annelerin daha çok gündüz klinik yakýnma astýmý etkileyen faktörler. T Klin J Allergy-Asthma bildirmesi, astým hastalýðýnýn kliniðini yeterince 2001;3: tanýmýyor olmasýndan veya gece yaþanan sýkýntýlarý 6. Pongracic S, Evans R. Environmental and yeterince fark edememiþ olmasýndan kaynaklanabilir. socioeconomic risk factors in astma. Immunol Allergy Hastalýðýn þiddeti, ataklarýn sýklýðý ve hastanýn Clin North Am 2001;21: klinik olarak kendini nasýl hissettiðine göre deðiþir. 7. Sapan N. Çocuklarda astým taný ve ayýrýcý tanýsýnda Astým ataklarý nedeniyle çocuklarýn günlük güçlükler. Türk Pediatri Arþivi 2010;45:6-10. yaþantýsýnda kýsýtlanma hissettiði, üzüntü ve korku 8. Zimmerman BS, Bonner S, Evans D, Melling RB. Self- regulating childhood asthma, a developmental model yaþadýðý, yaþadýklarý duygusal deðiþimin astýmý 13,22 of family change. Health Educ Behav 1999;26: tetikleyebileceði bilinmektedir. Ayrýca çocuðun 9. Asher I, Baena-Cagnani C, Boner A, Canonica GW, kliniði ile kendini algýlamasýnýn farklý olabileceði, bu Chuchalin A, Custovic A, Dagli E, Haahtela T, Haus M, durumu çocuðun beklentilerinin etkileyebileceði Lemmo-Hoten M, Holgate S, Holloway J, Holt P, Host 11,13 bildirilmektedir. Çalýþma grubundaki çocuklarýn A, Iikura Y, Johansson SG, Kaplan A, Kowalski ML, yarýsý, astým nedeniyle kendini, diðer çocuklardan Lockey RF, Naspitz C, Odhiambo J, Ring J, Sastre J, farklý hissettiði görüldü. Astým hastalýðý yaþanan Venables K, Vichyanond P, Volovitz B, Wahn U, duygusal deðiþimle etkilenebileceðinden, klinik Warner J, Weiss K, Zhong NS; World Allergy Organization. World Allergy Organization Guidelines durum ve çocuðun kendini nasýl hissettiði birlikte for Prevention of Allergy and Allergic Asthma. Int Arch deðerlendirilmelidir. Allergy Immunol 2004;135: Astýmýn morbidite ve mortalitesinin artmasýnda 10. Axelrod RC, Zimbro KS, Chetney RR, Sabol J, tedaviye uyumsuzluðun etkili olduðu, hastalarýn Ainsworth VJ. A disease management program ilaçlarý önerildiði gibi kullanmadýklarý belirlenmiþtir utilizing life coaches for children with asthma. JCOM 13,23. Çalýþma grubundaki çocuklarýn yaklaþýk 1/4'ünün 2001;8: hiç ilaç kullanmadýðý, %15'inin düzenli ilaç kullandýðý 11. Bozkurt G, Yýldýz S. Astýmlý okul çocuklarýna saptandý. Astým kronik bir hastalýk olmasý ve koruyucu hastalýðýn yönetimi konusunda verilen eðitimin yaþam ilaçlarýn düzenli kullanýlmasý gerektiði kalitelerine etkisi. Hemþirelik Dergisi 2004;8: Kýrcan N, Eksen M, Karakurt HT. Astým nöbetini düþünüldüðünde, sürekli ilaç kullanan çocuk oraný ortaya çýkaran çevre faktörleri hakkýnda annelerin bilgi oldukça düþüktü. Çocuða ve aileye astým yönetimi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararasý Ýnsan Bilimleri öðretilmediðinde, reçete edilen ilaç bittiðinde tedaviyi Dergisi 2004;1:1-10. sonlandýrabilmektedir. Astýmlý çocuklar ve ailelerine 13. Özkan S, Öztürk C. Ev ortamýnda astýmý tetikleyen kendi klinik durumlarýný nasýl deðerlendireceði ve ilaç çevresel faktörler ve bu faktörlerin kontrol altýna kullanýmý öðretildiðinde, ilaçlarý ile ilgili deðiþiklikler alýnmasýnda hemþirenin rolü. Ege Üniversitesi yapmalarýna izin verilebilir, ancak bununla birlikte Hemþirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22: yine de çocuðun klinik durumu belirli aralýklarla 14. Bayram A, Oymak S, Gülmez Ý, Demir R, Büyükoðlan deðerlendirilmelidir. H. Astýmda atopi ve alerjik rinit sýklýðý. Erciyes Týp Dergisi 2010;32: Sonuç: Klinik belirtilerin bilinenin aksine 15. Cengizler RM, Dibek E. Evaluation of risk factors in gündüz daha çok bildirilmesi ve düzenli ilaç kullanan patients diagnosed as bronchial asthma. Allergol çocuk sayýlarýnýn düþük olmasý, annelerin astým Immunopathol 2006;34: 4-9. kliniðini bilmediðini düþündürdü. Tedavi ve kontrolün 16. Küçükosmanoðlu E, Tanýdýr C, Demir F, Coþkun Þ, aileye býrakýlmasý için klinik bulgularý iyi tanýmalarý Hafýzoðlu T, Þeþeoðullarý Y, ve ark. Ýstanbul'da ve koruyucu ilaçlarýn önemi iyi vurgulanmalýdýr. çocuklarda solunum allerjileri duyarlýlýðý. Gaziantep Týp Dergisi 2009;5:10-3. KAYNAKLAR 17. Petersen C. The villain behind childhood astma attacks is all around us. Managed Healthcare 2000;10: Demirel F, Ermiþ B, Tomaç N, Acun C. Zonguldak'taki 18. Clark NM, Brown R, Joseph CLM, Anderson EW, Lui astýmlý çocuklarda ev içi risk faktörleri. T Klin Allerjibased asthma program on symptoms, parent M, Valerio MA. Effects of a comprehensive school- Astým 2002;4: management, grades, and absenteeism. Chest 16
5 Bozkurt ve Ark. 2004;125: Dolinska C, Zietkowski Z, Bodzenta Lukaszyk A. Knowledge of risk factors and guidelines fort he management of asthma. The educational role of the nursing. Annales Academiae Medicae Bialostocensis 2005;50: Ram FSF, Robinson SM, Black PN. Effects of physical training in asthma: a systematic review. Br J Sports Med 2000;34: Brown G, Levin M. Asthma education. Cur Allergy Clin Immunol 2005;18: Bender BG, Annett RD, Ikle D, Duhamel TR, Strunk RC. Relationship between disease and psychological adaptation in children in the childhood astma management program and their families. Arch Pediatr Adolesc Med 2000;54: Mansour ME, Lanphear BP, Dewitt TG. Barriers to asthma care in urban children: parent perspective. Pediatrics 2000;106: YAZIÞMA ADRESÝ Yrd. Doç. Dr. Gülçin BOZKURT Ýstanbul Üniversitesi, Saðlýk Bilimleri Fakültesi, ÝSTANBUL, TÜRKÝYE E-Posta : gbozkurt@istanbul.edu.tr Geliþ Tarihi : Kabul Tarihi :
Malatya da Yaşayan 6-7 Yaş Grubu Çocuklarında Allerjik Hastalıkların Sıklığı ve İlişkili Risk Faktörleri
Astım Allerjİ İmmünolojİ Asthma Allergy Immunology doi: 10.21911/aai.348 Asthma Allergy Immunol 2017;15:1-6 ARAŞTIRMA/RESEARCH ARTICLE Malatya da Yaşayan 6-7 Yaş Grubu Çocuklarında Allerjik Hastalıkların
DetaylıAstýmda Atopi ve Alerjik Rinit Sýklýðý
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Astýmda Atopi ve Alerjik Rinit Sýklýðý The Prevalance of Atopy and Allergic Rhinitis in Asthma Ayþe Bayram M.D. drayse3865@hotmail.com Sema Oymak Assoc. Prof., M.D. fsoymak@erciyes.edu.tr
DetaylıLarson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,
5 Prof. Dr. Semih KESKÝL Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, yaþlýlarýn acil hastalýklarý diye bir durum yoktur. Bizimde burada söz konusu edeceðimiz yaþlýlar arasýndaki acil týbbi durumlardýr.
DetaylıAlerjik rinit nazal mukozanýn IgE aracýlý, kronik enflamatuvar bir hastalýðýdýr. Çocuk ve eriþkinlerde sýk rastlanýr. Kiþisel ve ailesel atopi öyküsü,
TANI VE TEDAVÝ REHBERLERÝ Alerjik rinit nazal mukozanýn IgE aracýlý, kronik enflamatuvar bir hastalýðýdýr. Çocuk ve eriþkinlerde sýk rastlanýr. Kiþisel ve ailesel atopi öyküsü, alerjenler, hava kirliliði
Detaylı0 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Romatolojik Sorunu Olan Hastalarda Yaþam Kalitesi ve Bazý Semptomlarla Ýliþkisi Quality Of Life Patients With Rheumatologic Problems And Its Correlates With Some Symptoms Arþ.Gör. Seda
DetaylıAraþtýrma Hazýrlayan: Ebru Kocamanlar Araþtýrma Uzman Yardýmcýsý Gýda Ürünlerinde Ambalajýn Satýn Alma Davranýþýna Etkisi Dünya Ambalaj Örgütü nün açýklamalarýna göre dünyada ambalaj kullanýmýnýn %30 unu
DetaylıAile Hekimliðinde Genogram
Aile Hekimliðinde Genogram Prof. Dr. Ýsmail Hamdi KARA, Düzce Üniversitesi Týp Fakültesi Aile Hekimliði AD, Düzce Aile Hekimliði Dersleri - 02.06.2010 15:30 1 I. Tanýmlar Hastalarý yalnýz bir birey olarak
DetaylıYatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi
ARAÞTIRMA 1 Yatan hastalarýn anksiyete ve depresyon düzeyleri ve iliþkili faktörlerin incelenmesi Fahriye Oflaz, Huriye Varol GATA Hemþirelik Yüksek Okulu 06010 Etlik-Ankara Özet Amaç: Bu çalýþmanýn amacý
DetaylıÖzay Çelen (*), Turgut Karaalp (*), Sýdýka Kaya (**), Cesim Demir (*), Abdulkadir Teke (*), Ali Akdeniz (*)
Gülhane Týp Dergisi 2007; 49: 25-31 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2007 ARAÞTIRMA Gülhane Askeri Týp Fakültesi Eðitim Hastanesi Yoðun Bakým Ünitelerinde görev yapan hemþirelerin uygulanan hizmet içi eðitim
DetaylıManyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon
ARAÞTIRMA Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlý Tomografi Öncesi Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Gülten Karadeniz 1, Serdar Tarhan 2, Emre Yanýkkerem 3, Özden Dedeli 3, Erkan Kahraman 4 1 Yrd.Doç.Dr., 3
DetaylıAnnelerin Çocukluk Çaðý Aþý Takvimi ve Aþýlama Komplikasyonlarý Ýle Ýlgili Bilgi Durumlarý
ARAÞTIRMALAR / Researches Annelerin Çocukluk Çaðý Aþý Takvimi ve Aþýlama Komplikasyonlarý Ýle Ýlgili Bilgi Durumlarý Mothers' Information Status about Complications of Immunization and Childhood Vaccine
Detaylıkonularýnda servis hizmeti sunan Sosyal Hizmetler Dairesi bir devlet kuruluºu olup, bu kuruluº ülkede yaºayan herkese ücretsiz hizmet vermektedir.
1/7 AMT FÜR SOZIALE DIENSTE FÜRSTENTUM LIECHTENSTEIN Sosyal Hizmetler Dairesi Çocuk ve gençlik hizmetleri Sosyal hizmetler Terapi hizmetleri Ýç hizmetler konularýnda servis hizmeti sunan Sosyal Hizmetler
DetaylıAnkara Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Saðlam Çocuk Ünitesinde Ýzlenen Olgularýn Deðerlendirilmesi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Reports) Ankara Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Saðlam Çocuk Ünitesinde Ýzlenen Olgularýn Deðerlendirilmesi Evaluation of Children Followed-Up at the Well-Child Unit of Ankara
Detaylı41 KLÝNÝK ÇALIÞMA Okul Yaþ Grubu Çocuklarýn Hastane Ve Hastalýðý Ýle Ýlgili Bilgilendirme Durumlarýnýn Endiþe Kaynaklarý Ýle Etkileþimi The Interaction Between The Informing Situation Of The School Age
DetaylıAlzheimer Hastalarý. P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n
Alzheimer Hastalarý D u r u m - Ö n g ö r ü - Ö n e r i P r o f. D r. Ý s m a i l T u f a n Alzheimer hastalarý örneðinde bakýma muhtaçlýk sorunu ele alýnacak, gelecek üzerine öngörüler ortaya konulacak
DetaylıDÝYABETLÝ HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜ VE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEÐÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ. Papatya KARAKURT, Rabia HACIHASANOÐLU AÞILAR, Arzu YILDIRIM
ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2013; 14(1) : 1-9 Araþtýrma DÝYABETLÝ HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜ VE ALGILADIKLARI SOSYAL DESTEÐÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ 1 1 1 Papatya KARAKURT, Rabia HACIHASANOÐLU AÞILAR, Arzu YILDIRIM
DetaylıKayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri il merkezinde çalýþan hekimlerin hasta haklarý konusundaki bilgi düzeyleri Knowledge levels of physicians working in Kayseri on patient rights Ali Özer, Dr., MD.
DetaylıOvacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz!
Asýlsýz iddia neden ortaya atýldý? Ovacýk Altýn Madeni'ne dava öncesi yargýsýz infaz! 19 Haziran 2004 tarihinde, Ovacýk Altýn Madeni ile hiçbir ilgisi olmayan Arsenik iddialarý ortaya atýlarak madenimiz
DetaylıAYDIN DA ZAMANINDA VE PREMATÜRE DOÐAN BEBEKLERÝN AÐIRLIK, BOY,
ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2000; 1(2):17-22 Klinik Araþtýrma AYDIN DA ZAMANINDA VE PREMATÜRE DOÐAN BEBEKLERÝN AÐIRLIK, BOY, BAÞ ÇEVRESÝ ÖLÇÜMLERÝ VE PONDERAL ÝNDEKSLERÝ Münevver TÜRKMEN 1, Ferrin AYDOÐAN
Detaylı11 KLÝNÝK ARAÞTIRMA Deri Kanserleri: 10 Yýllýk Deðerlendirme Skin Cancers: Retrospective Analysis of 10 Years Yrd.Doç.Dr.Arif TÜRKMEN Dr.Ömer BERBEROÐLU Doç.Dr.Mehmet BEKERECÝOÐLU Prof.Dr.Mehmet MUTAF
Detaylıdüþürücü kullanmamak c-duruma uygun ilaç kullanmamak Ateþ Durumunda Mutlaka Hekime Götürülmesi Gereken Haller:
Ayna-Gazetesi-renksiz-11-06.qxp 26.10.2006 23:39 Seite 2 Çocuklarda Ateþ Deðerli Ayna okuyucularý, bundan böyle bu sayfada sizleri saðlýk konusunda bilgilendireceðim. Atalarýmýz ne demiþti: olmaya devlet
DetaylıHemþirelerin atýlganlýk düzeyleri
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelerin atýlganlýk düzeyleri Assertiveness levels of nurses Birgül Özkan, Msc, Department of Nursing, Kayseri Atatürk Health Vocational School, Erciyes University,
DetaylıTÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu
TÜSAD İnfeksiyon Çalışma Grubu Neden Grip Aşısı Yaptırmalıyız? Grip her yýl görülür ve günlük yaþamý etkiler Her yýl trafik kazalarýndan daha fazla insan grip nedeniyle ölmektedir. Özellikle çocuklar,
DetaylıDepresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi
Depresyon, Pratisyen Hekimler ve Depresyon Eðitimi Dr. Sema Ýlhan Akalýn* Dr. Can Cimili**, Dr. Esma Kuzhan*** Giriþ: Depresyon birinci basamakta en yaygýn görülen ruh saðlýðý sorunudur, çok azýnýn ikinci
DetaylıBir Anadolu Þehrinde Psikiyatri Kliniðine Baþvuran Hastalarýn Hastalýk Açýklama ve Çare Arama Davranýþlarý
ARAÞTIRMA Bir Anadolu Þehrinde Psikiyatri Kliniðine Baþvuran Hastalarýn Hastalýk Açýklama ve Çare Arama Davranýþlarý Patients' Who Admitted to Psychiatry Clinic in a Anatolian City Explanation Models for
DetaylıBALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ. Selda YÖRÜK
ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2012; 13(2) : 25-29 Araþtýrma BALIKESÝR DEVLET HASTANESÝ DAHÝLÝYE KLÝNÝÐÝNDE YATAN YAÞLILARDA DÜÞME KORKUSU ve ETKÝLEYEN FAKTÖRLERÝN ÝNCELENMESÝ 1 Selda YÖRÜK ÖZET GÝRÝÞ: Bu çalýþmanýn
DetaylıAlerjik Rahatsızlıklar. Atmosphere Sky ile hayatın tadını çıkarın!
Alerjik Rahatsızlıklar. Atmosphere Sky ile hayatın tadını çıkarın! 01 Giriş Her yıl artan sayıda insanı etkileyen alerjik rahatsızlıklar yaygın bir sorundur 1. Avrupa da 150 milyondan fazla insan kronik
DetaylıBipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi
ARAÞTIRMA Bipolar Bozukluk Baþlangýç Yaþýnýn Klinik ve Gidiþ Özellikleriyle Ýliþkisi Recep Tütüncü 1, Sibel Örsel 2, M.Haluk Özbay 2 1 Uz.Dr., 2 Doç.Dr., Dýþkapý Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Psikiyatri
DetaylıÝstanbul ilindeki hemþirelik yüksekokulu öðrencilerinin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý
ARAÞTIRMA 19 Ýstanbul ilindeki hemþirelik yüksekokulu öðrencilerinin saðlýklý yaþam biçimi davranýþlarý Merve Kocaakman*, Güler Aksoy**, Hasan Hüseyin Eker* *Ýstanbul Ýl Özel Ýdaresi, Ýstanbul **Florence
DetaylıGaziantep te Çocuklarda Solunum Allerjenleri Duyarlılığı
Araştırma Gaziantep te Çocuklarda Solunum Allerjenleri Duyarlılığı E. KÜÇÜKOSMANOĞLU*, Ö. KESKİN* * Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Allerjisi Bilim Dalı, GAZİANTEP Atopi genellikle çocukluk
DetaylıTürkiye de Mezuniyet Öncesi ve/veya Sonrasý Psikiyatri Eðitimi ve Hizmeti Veren Kurumlarýn Özellikleri
Türkiye de Mezuniyet Öncesi ve/veya Sonrasý Psikiyatri Eðitimi ve Hizmeti Veren Kurumlarýn Özellikleri Orhan DOÐAN* ÖZET Bu çalýþmada mezuniyet öncesi ve/veya sonrasý psikiyatri eðitimi ve hizmeti veren
DetaylıTOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor
TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk
DetaylıALLERJİ AŞILARI. Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi
ALLERJİ AŞILARI Prof. Dr. Ömer KALAYCI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Allerji ve astım Ünitesi Allerji aşıları Allerjen immunoterapi Allerjik bir hastaya giderek artan miktarlarda allerjen
DetaylıAnnelerin Bebek Beslenmesi ve Emzirmeye Ýliþkin Bilgi ve Uygulamalarý The Knowledge and Practices Mothers to Related of Baby Feeding and Breastfeeding
Annelerin Bebek Beslenmesi ve Emzirmeye Ýliþkin Bilgi ve Uygulamalarý The Knowledge and Practices Mothers to Related of Baby Feeding and Breastfeeding Aslý Eker*, Mine Yurdakul* Öz Bu çalýþma hastanede
DetaylıMart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28
DetaylıErciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Hastanesi nde Yatan Hastalarýn Hasta Haklarý Konusundaki Bilgi Düzeyi The level of knowledge of inpatiens at Erciyes University hospital on the patient
DetaylıHemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemþirelik Hizmetlerinden Memnuniyetin Deðerlendirilmesi; Jinekoloji Servisi Örneði The Evaluation of Satisfaction With Nursing Care; an Example of Gynaecology Service Tuðba
DetaylıÇocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2003; 46: 103-113 Orijinal Makale Eskiþehir bölgesinde çocukluk çaðý zehirlenmelerinin retrospektif deðerlendirilmesi Yýldýz Akbay-Öntürk 1, Birsen Uçar 2 Osmangazi
DetaylıErciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Erciyes Üniversitesi Öðrencilerinde Sigara Ýçme Durumunun 1985 2005 Yýllarý Arasýndaki Deðiþimi Change of Smoking Prevalence among Erciyes University Students between 1985
DetaylıDenizli deki 13-14 yaş okul çocuklarında alerjik hastalık belirtilerinin yaygınlığı
Türk Pediatri Arşivi 2006; 41: 81-6 Denizli deki 13-14 yaş okul çocuklarında alerjik hastalık belirtilerinin yaygınlığı The prevalence of symptoms related to allergic diseases in 13-14- yr-old school children
DetaylıÇocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2004; 47: 167-171 Orijinal Makale Kawasaki hastalýðý: 11 vakanýn deðerlendirilmesi A. Ruhi Özyürek 1, Zülal Ülger 2, Ertürk Levent 2, Dolunay Gürses 2 Ege Üniversitesi
DetaylıKayseri Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Jinekoloji Polikliniðine Baþvuran Kadýnlarda Üriner Ýnkontinans Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Jinekoloji Polikliniðine Baþvuran Kadýnlarda Üriner Ýnkontinans Sýklýðý ve Etkileyen Faktörler Prevalence of Urinary Incontinence and
DetaylıDr. Sevim Buzlu*, Nihal Bostancý**, Derya Özbaþ***, Sevil Yýlmaz****
Ýstanbul'da Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Kadýnlarýn Genel Saðlýk Anketine Göre Ruhsal Durumlarýnýn Deðerlendirilmesi Assessment of the Psychological Status of Women Who Applied to a Primary Care Unit in
DetaylıSaðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin
Saðlýklý Bir Diþeti Nasýl Olmalýdýr? Saðlýklý diþeti, çoðunlukla açýk pembe renkli, sert kývamlý, mat, yüzeyi portakal kabuðu görünümünde ve diþlerin arasý býçak sýrtý gibi sonlanan özelliklere sahiptir.
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıDr. Ünal Ayrancý*, Dr. Nedime Köþgeroðlu**, Dr. Çýnar Yenilmez***, Fatma Aksoy****
Eskiþehir'de Yaþlýlarýn Sosyoekonomik Özellikleri ve Saðlýk Durumlarý Socio-economical Characteristics and Health Status of Elderly People in Eski ehir Dr. Ünal Ayrancý*, Dr. Nedime Köþgeroðlu**, Dr. Çýnar
DetaylıHemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi
Hemþirelerin Genel Ruhsal Durumlarýnýn Ýncelenmesi The Analysis of the General Psychological Conditions of Nurses Dr. Serpil Yýlmaz*, Rabia Hacýhasanoðlu**, Zeynep Çiçek** Öz Hemþirelik, insanlarla iliþkiye
DetaylıARAÞTIRMA RESEARCH ARTICLE 282 Hodgkin Hastalýðý Olgusunun Baþlangýçtaki Klinik ve Laboratuvar Bulgularýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Serdar Þahinoðlu 1, Doç. Dr. Mustafa N. Yenerel 2, Dr. Serkan Güvenç 1,
DetaylıDr. Emel Ege**, Msc. Sermin Timur***, Msc. Handan Zincir**** yeterince hizmet götürülemeyen kesimdir
Ebelik Son Sýnýf Öðrencilerinin Aile Planlamasý Eðitimi Etkinliðinin Deðerlendirilmesi* The Evaluation of the Educational Activitres of Pregraduate Midwifery Students on Family Planning Methods Dr. Emel
DetaylıPREMATÜRE RETÝNOPATÝSÝ: 2 YILLIK TARAMA SONUÇLARIMIZ. Retinopathy of Prematurity: Results of 2 years follow up
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) PREMATÜRE RETÝNOPATÝSÝ: 2 YILLIK TARAMA SONUÇLARIMIZ Retinopathy of Prematurity: Results of 2 years follow up Ayþe Öner 1, Abdullah Özkýrýþ 1, Tamer Güneþ 2, Sarper Karaküçük
DetaylıTALASEMÝ MAJOR'LU HASTALARDA ORAL ÞELATÖRLERÝN YAÞAM KALÝTESÝNE ETKÝSÝ. Vedat UYGUN, Funda TAYFUN, Mediha AKCAN, Gülsün TEZCAN KARASU, 1 1
ADÜ Týp Fakültesi Dergisi 2013; 14(1) : 17-21 Araþtýrma TALASEMÝ MAJOR'LU HASTALARDA ORAL ÞELATÖRLERÝN YAÞAM KALÝTESÝNE ETKÝSÝ 1 1 1 1 Vedat UYGUN, Funda TAYFUN, Mediha AKCAN, Gülsün TEZCAN KARASU, 1 1
DetaylıKayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Bir Saðlýk Ocaðýna Baþvuran Diyabetik Hastalarda Metabolik Kontrol Durumu ve Eþlik Eden Faktörler Metabolic Regulation and Related Factors in Diabetic
Detaylıİlkokul Çocuklarında Astım ve Alerjik Hastalık Semptom Prevelansı ve Etkileyen Faktörler
İlkokul Çocuklarında Astım ve Alerjik Hastalık Semptom Prevelansı ve Etkileyen Faktörler ÖZET Serap BULDUK *, M. Nihal ESİN** Amaç: Astım ve diğer atopik hastalıklardan alerjik rinit ve egzema çocukluk
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI T Ü R K İY E HALK SAĞLIĞI KURUM U Van Halk Sağlığı Müdürlüğü Sayı : 37.81 1.563-934/ 28/04/2014 Konu : Teklife Davet Tel : Faks : Kurumumuzun ihtiyacı olan (2) kalem Dünya Astım Günü
DetaylıTýp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi
1 Özet Týp Fakültesi öðrencilerinin Anatomi dersi sýnavlarýndaki sistemlere göre baþarý düzeylerinin deðerlendirilmesi Mehmet Ali MALAS, Osman SULAK, Bahadýr ÜNGÖR, Esra ÇETÝN, Soner ALBAY Süleyman Demirel
DetaylıÇocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2003; 46: 267-271 Orijinal Makale Yenidoðan sarýlýklarýnda fototerapi sonrasý "Rebound" Hiperbilirübinemi Erdal Taþkýn 1, Mehmet Kýlýç 1, A. Denizmen Aygün 2 Fýrat
DetaylıSiirt Verem Savaþ Dispanserinde tüberküloz tanýsýnda hatalý radyolojik yaklaþýmlar
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 3; 1(2): 5-9 ARAÞTIRMA Siirt Verem Savaþ Dispanserinde tüberküloz tanýsýnda hatalý radyolojik yaklaþýmlar Fahrettin Talay 1, Sedat Altýn 2, Levent Karasulu 2 1 Eyüp Verem Savaþ
DetaylıHemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliði Olgularýnýn Hastalýklarý ve Hemodiyaliz Hakkýndaki Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliði Olgularýnýn Hastalýklarý ve Hemodiyaliz Hakkýndaki Bilgi, Tutum ve Davranýþlarýnýn Ýncelenmesi Investigation of the Knowledge,
DetaylıARAÞTIRMA RESEARCH ARTICLE Çukurova Bölgesi'ndeki Çocukluk Çaðý Zehirlenme Olgularýnýn Deðerlendirilmesi Doç. Dr. Hayri Levent Yýlmaz 1, Dr. Turan Derme 2, Doç. Dr. Dinçer Yýldýzdaþ 3, Prof. Dr. Emre Alhan
DetaylıKayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýl Merkezinde Görev Yapan Öðretmenlerde Þiþmanlýk Prevalansý Prevalence of Obesity Among Teachers Employed Within City Town of Kayseri Provinence Mualla Aykut Professor
Detaylımakale (7). Kiþinin saðlýðý ile yaptýðý iþ arasýnda birbirini etkileyen dinamik
BÝR TEKSTÝL FABRÝKASI ÇALIÞANLARINDA RUHSAL BELÝRTÝLERÝN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ Ayþe Berrin YÜCEL*, Zeynel SÜTOLUK **, Ferdi TANIR ***, Muhsin AKBABA **** Çalýþma hayatýnda stres ve sebep olduðu saðlýk problemleri
DetaylıSosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý
Sosyal Kaygý Bozukluðu ile Panik Bozukluðu Olgularýnýn Demografik ve Bazý Klinik Özellikler Açýsýndan Karþýlaþtýrýlmasý Hatice GÜZ*, Nesrin DÝLBAZ** ÖZET Bu çalýþmada sosyal kaygý ve panik bozukluðu olan
DetaylıAurasýz migren ile epizodik gerilim tipi baþaðrýsý: Psikiyatrik morbidite ve ayýrt edici diðer özelliklerin araþtýrýlmasý
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2005: 3 (1): 22-26 ARAÞTIRMA Aurasýz migren ile epizodik gerilim tipi baþaðrýsý: Psikiyatrik morbidite ve ayýrt edici diðer özelliklerin araþtýrýlmasý Melek Zeynep Saygýn 1, Esat
DetaylıARAÞTIRMA RESEARCH ARTICLE Acil Servisine Baþvuran Zehirlenme Olgularýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Gürkan Genç, Dr. Avni Saraç, Dr. Ülker Ertan Dr. Sami Ulus Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Hastanesi, ANKARA
DetaylıERCÝYES ÜNÝVERSÝTESÝ HASTANESÝNDE ORTOPEDÝK CERRAHÝ GÝRÝÞÝMLERDEN SONRA GELÝÞEN CERRAHÝ ALAN ÝNFEKSÝYONLARININ PREVALANSI
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) ERCÝYES ÜNÝVERSÝTESÝ HASTANESÝNDE ORTOPEDÝK CERRAHÝ GÝRÝÞÝMLERDEN SONRA GELÝÞEN CERRAHÝ ALAN ÝNFEKSÝYONLARININ PREVALANSI Prevalence of surgical wound infections following
DetaylıKafkas Üniversitesi öðrencilerinde tüberküloz bilinç ve bilgi düzeyi
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2007: 5 (1): 21-26 ARAÞTIRMA Kafkas Üniversitesi öðrencilerinde tüberküloz bilinç ve bilgi düzeyi A. Çetin Tanrýkulu 1, Yýlmaz Palanci 2 1 Kafkas Üniversitesi Týp Fakültesi Göðüs
DetaylıÖZET ve niteliktedir. rme. saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt. 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1,
1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1, 1, Ebru Öztürk Çopur 3, 4 1 2 3 4 ÖZET 01.01-31.12.2013 ve 01.01- niteliktedir. - rme saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt indeyiz. Anahtar Kelimeler: AN EVALUATION
DetaylıÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ
ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ Çocuklarda Büyüme Ve Gelişmenin İzlenmesi Sağlıklı bir çocuk, Hastalık belirtileri göstermeyen, Takvim yaşına ve genetik özelliklerine uygun büyüme, Fizyolojik
DetaylıLaboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar
Laboratuvar Akreditasyon Baþkanlýðý Týbbi Laboratuvarlar Týbbi Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Akreditasyon; Laboratuvarların, Muayene, Belgelendirme kuruluşlarının ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı
DetaylıSaðlýk Personelinin Meslek Hastalýðý: Lateks Alerjisi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Saðlýk Personelinin Meslek Hastalýðý: Lateks Alerjisi Occupational Disease of Healthcare Workers: Latex Allergy Arzu Didem Yalçýn Specialist, M.D. Department of Internal
DetaylıGiriþ Yaþlanma kaçýnýlmaz sosyal, biyolojik, bir yaþam sürecidir. Altmýþ beþ yaþ üzeri kiþiler geriatrik yaþ grubu olarak tanýmlanmaktadýr
Karamürsel Ýlçesi nde Yaþayan Yaþlýlarýn Sosyal Yaþama Ýliþkin Özellikleri Characteristics of the Elderly People Residing in Karamursel District, Regarding Social Life Dr. M. Eþber Özkömür*, Dr. Nüket
Detaylı29 Fizik Tedavi Alan Hastalarýn Yaþam Kalitesinin Deðerlendirilmesi Assessment For Quality Of Life Of Patients Receiving Physical Therapy 1 Yrd.Doç. Dr.Birsen ALTAY 2 Yrd.Doç. Dr. H.Demet GÖNENER 1 Hemþ.
Detaylı25 Mart 2007 Kol Toplantýsý
25 Mart 2007 Kol Toplantýsý 25 Mart 2007 tarihinde Türk Tabipleri Birliði GMK Bulvarý Þehit Daniþ Tunalýgil sok. No: 2 / 17-23 Maltepe-Ankara adresinde Kol Toplantýmýzý gerçekleþtiriyoruz. Türkiye saðlýk
DetaylıYaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi
ARAÞTIRMA Yaygýn Anksiyete Bozukluðu Tanýlý Bireylere Verilen Psikoeðitimin Tedavideki Etkinliðinin Ýncelenmesi The Efficacy of Psychoeducation as an Adjuvant Therapy in Generalized Anxiety Disorder Havva
DetaylıKonya da gebe kadýnlarýn sigara içme konusundaki tutum ve davranýþlarý
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Konya da gebe kadýnlarýn sigara içme konusundaki tutum ve davranýþlarý Attitudes and behaviors of pregnant women about smoking in Konya Kamile Marakoðlu, Asst. Prof. Dr.,
DetaylıHuzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi
ARAÞTIRMA Huzurevinde Yaþayan Bireylerde Depresyon Düzeyi, Ölüm Kaygýsý ve Günlük Yaþam Ýþlevlerinin Belirlenmesi Depression, Death Anxiety and Daily Life Functioning in the Elderly Living in Nursing Home
DetaylıSeroprevalence and risk factors of Helicobacter Pylori Infection in Healthy Children Who Applied to Erciyes University Pediatrics Outpatient Clinic
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) ERCÝYES ÜNÝVERSÝTESÝ TIP FAKÜLTESÝ ÇOCUK POLÝKLÝNÝÐÝNE BAÞVURAN SAÐLIKLI ÇOCUKLARDA HELÝKOBAKTER PÝLORÝ ENFEKSÝYONUNUN SEROPREVALANSI VE BUNU ETKÝLEYEN FAKTÖRLER Seroprevalence
DetaylıMardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý
Týp Araþtýrmalarý Dergisi 2007: 5 (1): 31-35 ARAÞTIRMA Mardin ili ilköðretim okullarýnda 6-15 yaþ grubu öðrencilerde kilo fazlalýðý ve obezite prevalansý Uz. Dr. Ayfer Gözü Dicle Üniversitesi Týp Fakültesi,
DetaylıMadde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði
Madde Kullanma Eðilimi Ölçeðinin Geçerlik ve Güvenilirliði Birsen CEYHUN*, Ömer OÐUZTÜRK**, Ayþe Gülsen CEYHUN*** ÖZET Alkol ve diðer maddelerin kötü kullanýmý ülkemizde yaygýn bir sosyal sorun haline
Detaylı2006 cilt 15 sayý 10 179
Ankara'da Bir Lisenin 9 ve 10. Sýnýf Öðrencilerinin Kiþisel Hijyen Konusunda Davranýþlarýnýn Belirlenmesi Determination of the Behaviours of Ninth and Tenth Grade High School Students About Personal Hygiene
DetaylıOKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008
OKUL ÖNCESÝ EÐÝTÝM KURUMLARI YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK YAPILMASINA D YÖNETMELÝK Çarþamba, 10 Eylül 2008 6 Eylül 2008 CUMARTESÝ Resmî Gazete Sayý : 26989 YÖNETMELÝK Millî Eðitim Bakanlýðýndan: OKUL ÖNCESÝ
DetaylıULUSAL BÝLÝNÇLE GÜNCEL ÜROLOJÝ KARS 9-10 Mayýs 2009 Sarýkamýþ Toprak Otel ULUSAL BÝLÝNÇLE GÜNCEL ÜROLOJÝ KARS ÖNSÖZ Deðerli Meslektaþlarýmýz, Türk Üroloji Derneði, Türkiye ESRU, Türk Androloji Derneði
DetaylıDr. Sarp Üner*, Dr. Þevkat Bahar Özvarýþ**, Sevgi Turan***, Umut Arýöz***, Dr. Orhan Odabaþý****, Dr. Melih Elçin****, Dr. Ýskender Sayek***** Giriþ
Ankara'da Birinci Basamak Saðlýk Kurumlarýnda Çalýþan Hekimlerin Sunulan Hizmetlere Ýliþkin Öz Deðerlendirmeleri The Self -Evaluation of Health Services by Physicians Working in Primary Health Care Units
DetaylıBakým sigortasý - Sizin için bilgiler. Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung. Freie Hansestadt Bremen.
Gesundheitsamt Freie Hansestadt Bremen Sozialmedizinischer Dienst für Erwachsene Bakým sigortasý - Sizin için bilgiler Türkischsprachige Informationen zur Pflegeversicherung Yardýma ve bakýma muhtaç duruma
DetaylıAltý-onbir yaþ grubu çocuklarýn aðýz-diþ saðlýðý yönünden deðerlendirilmesi
Gülhane Týp Dergisi 2005; 47: 114-118 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2005 ARAÞTIRMA Altý-onbir yaþ grubu çocuklarýn aðýz-diþ saðlýðý yönünden deðerlendirilmesi Ceyhan Altun (*), Günseli Güven (*), Feridun
DetaylıTürkiye'de evli erkeklerin aile planlamasý yöntemlerini kullanmalarýný etkileyen faktörler
Gülhane Týp Dergisi 2006; 48: 63-69 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2006 ARAÞTIRMA Türkiye'de evli erkeklerin aile planlamasý yöntemlerini kullanmalarýný etkileyen faktörler Levent Akýn (*), Nilüfer Özaydýn
DetaylıÞanlýurfa ilindeki 0-8 yaþ çocuklar için boy ve aðýrlýk referans deðerleri
Çocuk Saðlýðý ve Hastalýklarý Dergisi 2005; 48: 234-238 Orijinal Makale Þanlýurfa ilindeki 0-8 yaþ çocuklar için boy ve aðýrlýk referans deðerleri Ali Ayçiçek Þanlýurfa Çocuk Hastanesi Pediatri Uzmaný
Detaylı(Domuz Gribi Virüsü) Bu Broþür Ankara Tabip Odasý Tarafýndan Hazýrlanmýþtýr. ANKARA ÞUBELERÝ Kasým 2009 - ANKARA Tasarým : Cafer ASLAN Baský : Mattek Matbaacýlýk Bas. yay. Tan. San. Tic. Ltd. Þti. GMK
DetaylıDERÝN BOYUN ENFEKSÝYONLARI: 50 VAKANIN SONUÇLARI. Deep Neck Infections: Results of 50 Cases
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) DERÝN BOYUN ENFEKSÝYONLARI: 50 VAKANIN SONUÇLARI Deep Neck Infections: Results of 50 Cases Sedat Çaðlý 1, Ýmdat Yüce 1, Ercihan Güney 1 Özet Amaç: Derin boyun enfeksiyonlarý
DetaylıAydın il merkezinde okul çocuklarında astım ve allerjik hastalıkların prevalansı
Asthma Allergy Immunol 2012;10:84-92 ARAfiTIRMA RESEARCH ARTICLE Aydın il merkezinde okul çocuklarında astım ve allerjik hastalıkların prevalansı Prevalences of asthma and allergic diseases in primary
DetaylıBir Hastane Bilgi Sistemi Çaðrý Merkezine Gelen Ýsteklerin Türkiye deki Hastane Bilgi Sistemi Profili Açýsýndan Analizi
Bir Hastane Bilgi Sistemi Çaðrý Merkezine Gelen Ýsteklerin Türkiye deki Hastane Bilgi Sistemi Profili Açýsýndan Analizi Yrd. Doç. Dr. Kemal TURHAN a, Neslihan KALAYCI b, Serbülent ÜNSAL b, Vildan KAYIKÇI
DetaylıPOSTPARTUM DEPRESYONUN ANNELERÝN BEBEKLERÝNÝ. Hatice BAª DÖNMEZ
AFYONKARAHÝSAR KOCATEPE ÜNÝVERSÝTESÝ SAÐLIK BÝLÝMLERÝ ENSTÝTÜSÜ POSTPARTUM DEPRESYONUN ANNELERÝN BEBEKLERÝNÝ EMZÝRMELERÝ VE BEBEK BÜYÜMESÝ ÜZERÝNE OLAN ETKÝSÝ Hatice BAª DÖNMEZ ÇOCUK SAÐLIÐI VE HASTALIKLARI
DetaylıTOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve
MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç
DetaylıKüçük Yaþta Evlendirilmek Ýstenen Çocuklarda Psikiyatrik Bozukluklar ve Sosyodemografik Özellikler
Küçük Yaþta Evlendirilmek Ýstenen Çocuklarda Psikiyatrik Bozukluklar ve Sosyodemografik Özellikler ARAÞTIRMA Psychiatric Disorders and Sociodemographic Characteristics in Children Intended to Get Married
DetaylıMELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı
ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir
DetaylıSüleyman Demirel Üniversitesi hastanesinde yatan hastalarýn bakým veren intörn hemþireler hakkýnda memnuniyetlerinin incelenmesi
ARAÞTIRMA 1 Süleyman Demirel Üniversitesi hastanesinde yatan hastalarýn bakým veren intörn hemþireler hakkýnda memnuniyetlerinin incelenmesi Sýtký Orak*, Hikmet Orhan**, Burcu Özgürce***, Özlem Aðýrman***
DetaylıSİVAS YÖRESİNDE İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARINDA ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ VE PREVALANSI
SİVAS YÖRESİNDE İLKÖĞRETİM ÇOCUKLARINDA ASTIM VE ALERJİK HASTALIKLARIN İLİŞKİSİ VE PREVALANSI Dr Sulhattin Arslan, 1 Dr. Serdal U urlu, 2 Dr. Yeltekin Demirel, 3 Dr. Günay Can 4 1 Cumhuriyet Üniversitesi
DetaylıMedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de
DetaylıKayseri de Pratisyen Hekimlere Verilen Groningen Modeli Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Eðitiminin Deðerlendirilmesi
ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri de Pratisyen Hekimlere Verilen Groningen Modeli Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Eðitiminin Deðerlendirilmesi The Evaluation of a Groningen Model of Pharmacotherapy Training
DetaylıGATA Jinekoloji Polikliniðine baþvuran 20 yaþ üstü kadýnlarýn üriner inkontinans açýsýndan farkýndalýk durumlarýnýn deðerlendirilmesi
Gülhane Týp Dergisi 2006; 48: 132-136 Gülhane Askeri Týp Akademisi 2006 ARAÞTIRMA GATA Jinekoloji Polikliniðine baþvuran 20 yaþ üstü kadýnlarýn üriner inkontinans açýsýndan farkýndalýk durumlarýnýn deðerlendirilmesi
Detaylı