PARKİNSON HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE KULLANILAN DROGLAR Parkinson hastalığı görece sık görülen bir nörolojik hastalıktır. İlk belirtilerini yaşın

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PARKİNSON HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE KULLANILAN DROGLAR Parkinson hastalığı görece sık görülen bir nörolojik hastalıktır. İlk belirtilerini yaşın"

Transkript

1 PARKİNSON HASTALIĞININ TEDAVİSİNDE KULLANILAN DROGLAR Parkinson hastalığı görece sık görülen bir nörolojik hastalıktır. İlk belirtilerini yaşın üzerinde gösterir. Belirtiler yaklaşık 10 yıl içinde giderek kötüleşir. Parkinson görülme sıklığı 65 yaş üzerinde yaklaşık %1 dir. Dört ana belirtisi vardır: (1) bradikinezi (isteğe göre hareket yapma olanaksızlığı, hareketlerde yavaşlama ve güçsüzlük, mimik kaybı-maske yüz, oturma, kalkma gibi istemli hareketleri başlatmada yetersizlik), (2) çizgili kas rijiditesi (pasif harekete karşı artmış direnç izlenimi, fleksor ve ekstansör kaslarda tonus artışı, öne eğilme), (3) tremor (istirahatte belirgin, istemli hareket başladığında azalan, bittiğinde geri gelen, hap yuvarlama biçiminde) ve (4) postür ve yürüyüş bozukluğu (postural doğrulma ve denge reaksiyonlarında refleks kaybı, donakalım-akinezi, öne eğik, ayakları sürüyerek ve kolları sallamadan yürüme). En ciddi olanı bradikinezidir, hasta giderek hareketsiz hale gelir ve başkalarının yardımı olmaksızın yaşamını sürdüremez. Ayrıca, hastalarda demans, depresyon ve sfinkter bozukluğuna bağlı sık idrara gitme gibi belirtiler de bulunabilir. Parkinson gerçekte spesifik bir hastalıktan çok bir sendromdur. Nedenleri arasında ateroskleroz ve encephalitis lethargica üzerinde durulmaktadır. Fakat çoğu hastada idyopatiktir, nedeni bilinmemektedir. Ancak seyrek görülen ailesel şekilleri de vardır. Alfa-sinüklein ve parkin proteinlerini kodlayan genlerdeki mutasyonların ailesel parkinsonun ortaya çıkmasına yol açtığı bulunmuştur. Bu iki protein, ailesel-olmayan idiyopatik Parkinson hastalarının beyinlerinde, bu hastalık için patognomik bir bulgu olan Lewy cisimciklerinin içinde ubikutin (ubikuvitin/ubikutin) ile birlikte saptanmıştır. İdyopatik parkinsonda hastalık belirtilerinden sorumlu olan olayın nigrostriatal dopaminerjik sistemdeki değişiklikler (hücre kaybı) olduğuna inanılmaktadır. Nöron metabolizması bozuklukları, infeksiyon ajanları, MPTP (1-metil-4- fenil-2,3,5,6-tetrahidropiridin) gibi maddeler, zirai böcek öldürücüleri gibi çevresel toksinler ve yaşlanma; serbest radikal oluşturarak, oksidatif stres ve eksitotoksisite ile DNA hasarı, membranda lipid peroksidasyonu ve protein hasarı ile hücre ölümüne neden olurlar. MPTP den oluşan metabolit, dopaminerjik nöronların mitokondrilerinde enerji metabolizmasını bozarak dejenerasyona yol açar. Yaşlanmada mitokondriyel genomda mutasyon ile enerji metabolizması bozulur. Nöron yaşamı için gerekli olan oksidatif metabolizma sırasında oluşan hidrojen peroksid, hidroksil radikaline dönüşerek yıkıma yol açar (dopamin yıkımı sırasında da serbest radikal oluşur). Doğal antioksidanlar (askorbat, glutation, superoksid dismutaz) hücre ölümünü kısıtlarsa da kazanılmış veya kalıtımsal yetersizlikleri dopaminerjik nöron kaybına yol açar. E vitamini ve MAO inhibitörü selejilinin geniş ölçekli klinik çalışmalarda değer taşıyacak nöron koruyucu etkinlikleri gösterilememiştir. Hücre içi demir içeriğinin artması, Ca ++ homeostazının bozulması da nöron dejenerasyonuna yol açar. İyatrojenik veya ikincil parkinsonizmde ise fenotiazinler, butirofenonlar ve metoklopramid gibi dopamin reseptörlerini bloke eden droglar, dopaminerjik nöronlarda dopamin boşalımına neden olan reserpin, dopaminerjik nörotoksin MPTP ve bazı maddeler (CO, Mn, Hg, siyanür, metanol, etanol) ile zehirlenmelerden sonra geri dönüşümlü Parkinson sendromu belirtileri oluşur.

2 2 Çizgili kasların normal tonus ve kasılmasında kontrol görevi (talamus ve motor korteksin modulasyonu) bulunan ekstrapiramidal sistemin (bazal gangliyonların) normal çalışması buradaki dopaminerjik (inhibitör) ve kolinerjik (eksitatör) sistemlerin dengeli görev yapması ile sağlanır. Nigrostriatal dopaminerjik nöronlar intrastriatal kolinerjik nöronları inhibitör baskı altında tutarlar. Ancak parkinsonlu hastalarda substansia nigrada dopaminerjik nöronların ileri derecede haraplanması (belirtilerin ortaya çıkması için kayıp %80) sonucu bu denge asetilkolin lehine bozulmuştur. Substansia nigradan başlayan ve striatumda (kaudat çekirdek ve putamen) sonlanan dopamin içeren afferentlerin hücre gövdelerinin haraplanması, bazal gangliyonlarda bu afferentlerin sonlandığı GABA'erjik ve kolinerjik nöronlar üzerindeki etkinliğin azalmasına (%10) yol açar. Rijiditenin, omurilikteki gama motor nöronlar üzerindeki talamus kaynaklı inhibitör etkinin kalkmasına, tremorun ise talamustaki nucleus intermedius talaminin aşırı etkinlik kazanmasına bağlı olduğu düşünülmektedir. Akinezi striatumdaki internal pallidumun aşırı etkinliği ile ilişkilidir. Tedavide farmakolojik yaklaşım dopaminerjik-kolinerjik dengeyi yeniden kurmayı hedefler. Bunun için: a) dopaminerjik etkinlik çeşitli droglar ile artırılır (doğal ön maddesi olan levodopa ile yapımını artırmak, agonistleri ile etkisini sağlamak, metabolizmasını seçici biçimde inhibe ederek eylemini uzatmak, depolardan salıvermek ve geri alınımını inhibe etmek), b) kolinerjik etkinliği antimuskarinikler ile azaltmak, c) dopaminerjik etkinliği artıran droglar ile kolinerjik etkinliği azaltan drogları birlikte kullanmak. Sayılan bu drogların hiçbiri de radikal tedavi sağlamazlar. Ancak ilerleyici bir hastalık olan parkinsonda hastalık belirtilerini hafifleterek, hastanın günlük yaşamını normale yakın sürdürmesini sağlarlar. Striatumdaki dopamin reseptörleri D1 ve D2 tipindedir. D2 reseptörleri nöronal hücre gövdelerinde postsinaptik ve presinaptik dopaminerjik nigrostriatal aksonlarda bulunur. D1 reseptörleri ise daha çok intrinsik dopaminerjik nöronlarda hücre gövdeleri ve kortikal nöronlardan gelen presinaptik uçlarda yer alır. D1 reseptörleri adenilat siklaz ile kenetli olup bu enzimi uyarırken, D2 reseptörlerinin bir bölümü farklı efektörler ile kenetli, bir bölümü de adenilat siklaz ile kenetli olup bu enzimi inhibe ederek camp oluşumunu azaltır. Levodopa ve diğer dopamin agonisti drogların etkileri esas olarak postsinaptik D2 reseptörlerini uyarmalarına bağlıdır. Ancak aynı zamanda D1 reseptörlerinin uyarılması, D2 reseptörleri üzerinden oluşan etkinliği güçlendirir. Dopaminerjik sinir uçlarından salıverilen dopamin ve levodopadan oluşan dopamin her iki reseptörü uyarır. Oysa yalnızca D2 agonisti olan bromokriptin ve diğer dopaminerjik agonistler, dopamin düzeyinin azalmasına karşılık artan presinaptik etkinlik ile dopamin turnover ının arttığı hastalığın başlangıç döneminde etkili oldukları halde, ilerlemiş dönemde pek dopamin kalmadığı için fasilitatör D1 reseptörleri yeterince uyarılamadığından etki gösteremezler, ancak birlikte levodopa verilmesi bu durumu düzeltir. Beyinde dopaminerjik sistemleri içeren diğer bölgeler medulla (kusma indüksiyonu), hipotalamus (prolaktin salgılanmasının baskılanması) ve serebral korteks bulunur. Dopaminerjik etkinliği

3 artıran droglar, bu sistemleri de uyardıklarından bulantı ve kusmaya (emesis), laktasyonun baskılanmasına ve seyrek de olsa psikotik bozukluklara yol açabilirler. 3 LEVODOPA (L-DOPA) İdiyopatik parkinson hastaları levodopaya iyi yanıt verirler. Parkinson artı sendromları olarak tanımlanan bir grup hastalıkta (çoklu sistem atrofisi vb.) ise levodopaya yanıt ya baştan itibaren iyi değildir ya da hastalığın ilk yılı içinde kaybolur. Atipik parkinson belirtileri gösteren veya levodopaya iyi yanıt vermeyen hastalarda parkinson artı sendromunu düşünmek gerekir. En etkili ve hastayı yaşama döndüren drogdur. Kan-beyin engelini aşamadığı için dopamin kullanılmaz. Dopaminin ön maddesi olan levodopa (L-dihidroksifenilalanin) beyne amino asid aktif taşınma mekanizması ile geçer ve striatal dokularda dekarboksilasyon ile dopamine dönüşür. Levodopa ince barsaktan bir aktif taşınma mekanizması ile hızla emilir. Plazma doruk konsantrasyonuna ulaşması saat sürer. Mide boşalma hızı, mide suyunun ph sı ve mide ve barsak mukozasında yıkıma uğratan enzimlere (dopa dekarboksilaz) maruz kalma süresi emilim hızını etkiler. Mide boşalma süresinin uzaması, hiperasidite ve ince barsakta emilim için yarışan diğer amino asidlerin varlığı ve yemeklerde alınma emilim hızını/miktarını azaltır. Yarılanma ömrü bireysel değişiklik gösterir ve 1-3 saat arasında değişir. Dozun üçte iki kadarı 8 saat içinde homovanilik aside ve dihidroksifenilasetik aside (DOPAC) dönüşmüş şekli ile atılır. Alınan dozun %1-3 ü beyne geçer. Periferde oluşan dopamin beyne geçemez. Tek başına verildiğinde büyük miktarlarda verilmesi gerekir. Bu nedenle bir periferik dekarboksilaz inhibitörü (karbidopa veya benserazid) ile birlikte verilerek dozu azaltılır. Bu durumda, levodopanın periferde dopamine dönüşümü azalacağından, beyne ulaşan levodopa dolayısı ile dopamin miktarı artar. Tedavide düzelme semptomatiktir. Oluşan dopamin canlı dopaminerjik nöronların daha büyük verim ile çalışmasını sağlar. Parkinsonlu hastaların %75 kadarı levodopaya iyi yanıt verir. Bu hastalarda semptomlarda azalma %50 den fazla olur. Demensia ve postural instabilite (etkinlik az) dışında parkinsonun tüm belirti ve semptomları levodopaya yanıt verir. Bradikinezi, rijidite ve tremorda belirgin azalma görülür. İkincil motor bozukluklar (yüz ifadesindeki, konuşmadaki, elle yazmadaki, yutkunma ve solunumdaki bozukluklar gibi) görece düzelir. Tedavi başlangıcında apati (duygusuzluk, ilgisizlik) duygusu, canlanma ve iyilik duygusu ile yer değiştirir. Mental işlev düzelir, hastanın çevresine ve ailesine ilgisi artar. Ancak bu psişik istenen etkiler yanı sıra özellikle demanslı hastalarda zamanla ciddi psikotik bozukluklar ortaya çıkar. Hastalarda ilk yıllarda (2-5 yıl) tedaviye yanıt iyidir. Başlangıçta istenmeyen etkiler iyi tolere olurken (tahammül edilirken) zamanla bu etkilerden kaçınmak için dozu azaltmak gerekir. Bu nedenle, hastanın yanıtında bir azalma olması beklenebilir. Ayrıca, dopaminerjik sinir kaybının artması veya droga bağlı aşırı duyarlık da yanıt azalmasında rol oynayabilir. Yanıt sonunda tamamen ortadan

4 4 kalkabilir. Bunun nedenleri, dopaminerjik sinir uçlarının kaybolması veya striatumdaki reseptörlerdeki patolojik değişiklikler olabilir. Bu nedenlerden dolayı 3-4 yıl sonra tedavinin yararları azalmaya başlar. Levodopa tedavisinin parkinsonun ilerlemesini durdurmamakla birlikte, erken başlandığında ölüm hızını azalttığına ilişkin delil vardır. Ancak uzun süren tedavi sonunda da droga özgü bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Tedaviye en uygun başlama zamanı bireysel değerlendirilmelidir. Hastalığın şiddeti iyice arttığında başlamanın yararının, hastalığın erken döneminde başlanılmasına göre daha fazla olduğunu söyleyenler yanı sıra aksini söyleyenler de vardır. İlerleme fazla ise erken, yavaş ise geç başlanılması uygundur. Hastaların büyük bölümünde şiddet ve çeşidi tedavinin farklı devrelerinde değişiklik gösteren istenmeyen etkiler görülür. Bazıları hastayı fazlası ile rahatsız ettiğinden dozun azaltılmasını veya drogun tamamen kesilmesini gerektirir. Yan etkiler genellikle doza bağımlı ve geri dönüşümlüdür. Özellikle yaşlı hastalar yüksek dozlara dayanıksızlık gösterir. Bir periferik dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte verme beyin dışındaki istenmeyen etkilerin azaltılmasında büyük yarar sağlar. Tedavinin başlangıcında bulantı ve kusma ortaya çıkar. Levodopanın tek başına kullanıldığı hastaların yaklaşık %80 i emesisten yakınır. Bu yan etki; dozun bölünmüş olarak verilmesi, levodopanın yemeklerde veya yemekten hemen sonra alınması ve günlük dozun çok yavaş artırılması ile en aza indirilebilir. Ayrıca levodopadan dakika önce antasid alınması da yarar sağlar. Bu yan etkilerin nedeni beyin sapında kan-beyin engeli dışında bulunan kusma merkezinin dopamin ile uyarılması olabilir. Fenotiazinler gibi antiemetikler yarar sağlarsa da antiparkinson etkiyi azaltabilirler. Zamanla tolerans geliştiğinden yakınmalar azalır. Bir dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte verilmesi, emesisten yakınan hasta sayısını %20 azaltır. Bazı hastalarda periferde levodopadan katekolamin yapımının artmasına bağlı olarak taşikardi (kalpte beta-1 adrenerjik reseptörlerin uyarılması), ventriküler ekstrasistoller ve seyrek olarak atrial fibrilasyon gibi kardiyovasküler etkiler görülebilir. Aynı zamanda kalp hastalığı olan parkinsonlu hastalarda levodopa+dekarboksilaz inhibitörü, zayıf kardiyak aritmi riskine karşı güvenilirdir. Tedavi başlangıcında %30 kadar hastada genellikle asemptomatik biçimde ortostatik hipotansiyon ortaya çıkar. Nedeni bilinmemektedir. Zamanla tolerans gelişimi ile azalır. Bazı hastalarda baş dönmesi ve senkop görülebilir. Levodopa tedavisine başlandıktan 2-4 ay sonra hastaların yaklaşık yarısında anormal istemsiz korea-atheotik tabiatında hareketler ortaya çıkar. Ağız-dil hareketleri, kollarda, ayaklarda veya gövdede çeşitli koreiform veya distonik hareketler (miyokloni, tik) tek başına veya birlikte görülebilir. Genellikle bu hareketler ilacın alınmasından saat sonra ortaya çıkar. Tedavi ilerledikçe başlangıçta iyi tolere edilen dozlarda dahi akinezi gelişebilir. Bu etkilere tolerans gelişmez ve doz azaltılmaz ise veya bazen tedavi tamamen kesilmez ise şiddetleri de artar. Dozun azaltılması antiparkinson etkinin de azalmasına yol açar. Pek çok hasta dozun azaltılması yerine diskinezilere

5 5 dayanmayı tercih eder. İstemsiz hareketleri doz azaltılması dışında seçici biçimde ortadan kaldıracak hiç bir farmakolojik yaklaşım yoktur. Hastalarda düşünmede zorlanma, depresyon, ajitasyon, kaygı, uykusuzluk, uyuşukluk, konfüzyon, hezeyan, halüsinasyon, kabus, öfori ve benzeri çeşitli ruh (%15) ve kişilik değişiklikleri görülür. Bu etkiler de diskineziler gibi daha çok periferik dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte yapılan kombinasyon tedavisinde (SSS nde dopamin konsantrasyonunun daha yüksek olduğu) ortaya çıkar. Tolerans gelişmediğinden tek kurtuluş dozu azaltmak veya drogu tamamen kesmektir (çoğu hastada gerekebilir). Klozapin, ketiapin gibi atipik antipsikotikler (nöroleptikler) yararlı olabilir Levodopa tedavisi uzadıkça levodopaya yanıtta dalgalanmalar (hastanın saniyeler içinde nispeten iyi mobiliteden ciddi parkinson sendromlarına geçmesi) ortaya çıkmaya başlar (5 yıl tedavidan sonra hastaların yaklaşık %50 sinde). Bazı hastalarda dalgalanmalar levodopa alımı zamanı ile ilişki gösterir ve silinme (kaybolma) veya doz sonu akinezisine bağlanır. Her bir levodopa dozunun etkinlik süresinin (3-4 saat) sonuna doğru, drogun plazma düzeyinin düşme döneminde düzenli bir şekilde hastalık belirtileri geri döner. Hastalık ilerledikçe giderek daha erken ortaya çıkar. Levodopa dozunu artırmak ve doz aralığını kısaltmak yarar sağlayabilir. Bazı durumlarda ise her gün-genellikle belirsiz zamanlarda-bir veya bir kaç kez veya daha seyrek olarak kısa bir süre (birkaç dakikadan birkaç saate kadar) drog etkisi kaybolur ( on-off fenomeni ). Bu olay hastalığın doğal seyrine bağlı olarak sağlam dopaminerjik sinir uçlarının bozulması veya reseptörlerde duyarlık azalmasına bağlı olabilir. Levodopanın bir dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte verilmesi veya tedaviye amantadin, bromokriptin gibi doğrudan etkili dopaminerjik drogların eklenmesi yarar sağlayabilir. Eğer yarar sağlanamıyor ise bazı amino asidler emilimde levodopa ile yarıştıklarından hasta düşük protein (20-30 mg/gün) diyetine tabi tutulmalıdır. Tedaviye bir süre ara vermek (drug holiday) bazı nörolojik ve psişik istenmeyen etkileri ortadan kaldırmak açısından yarar sağlar. Bu ara vermenin on-off fenomeninin ortadan kalkmasında yararı azdır. Doktor kontrolu altında hastada yavaş yavaş drog kesilir ve tedaviye 3-21 gün ara verilir. Hastaların yaklaşık 2/3 ünde tedaviye daha düşük dozlarda yeniden başlanır. Bu dozlarda yan etkiler daha hafif ortaya çıkar. Drog tatilinin riskleri hareketsizlik sonucu ortaya çıkan aspirasyon pnömonisi, venöz tromboz, pulmoner embolizm ve depresyondur. Tedavi sırasında ayrıca midriasiz ve ona bağlı akut glokom krizi ortaya çıkabilir. Nadiren pozitif Coombs testi (hemoliz), yanma duygusu, gutta alevlenme, idrar, salya ve vajina salgısının kahverengi olması gibi çeşitli etkiler de ortaya çıkar. Dopa dekarboksilaz piridine (B6 vitamini) bağımlı bir enzimdir. Sadece levodopa kullanan hastaların farmakolojik dozlarda multivitamin preparatı kullanımı periferik yıkımı artırarak beyne geçen levodopa miktarını düşürür. Periferik dopa dekarboksilaz inhibitörü alanlarda bu durum ortaya çıkmaz. MAO inhibitörleri de oluşan dopaminin yıkımını engelleyerek

6 6 birikmesine ve dopamin beta hidroksilaz ile noradrenaline dönüşümünün artmasına bağlı olarak hipertansif krize yol açabilirler. Levodopa mental bozukluğu artırabileceğinden psikozlu hastalara verilmez. Dar açılı glokomlu hastalarda da kullanılmamalıdır. Aktif peptik ülser hastalığı olanlarda mide-barsak sisteminde kanama olasılığına karşı dikkatli olunmalıdır. Aynı zamanda derideki melaninin bir prekürsörü olduğundan aktif maliny melanomlu hastalarda kullanımından sakınılmalıdır. Levodopanın KARBİDOPA veya BENSERAZİD gibi bir periferik L-aromatik amino asid dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte kullanılması halinde plazma konsantrasyonu ve yarılanma ömrü artar. Dozu %75 e kadar azaltılabilir. Tedaviye yanıt veren hasta sayısı tek başına levodopa kullanımından daha fazladır, iyileşme derecesi daha büyüktür. Ancak aynı sıklıkla olmamakla birlikte, istemsiz hareketler daha erken ortaya çıkar ve daha şiddetli olur. Tek başına levodopa verildiğinde başlangıç dozu genellikle günde 2-4 keze bölünmüş olarak g dır. Doz 4-5 günde 0.5 g artırılır. Günlük doz 2.5 g a ulaştığında hastanın levodopadan yarar sağladığı görülür. Levodopanın sürdürme dozu yaklaşık 5 g dır. Çok az hastada doz , 11 g arasında değişir. Genel olarak günlük doz 8 g ı aşmamalıdır. Bir periferik dekarboksilaz inhibitörü ile birlikte verildiğinde başlangıç dozu günde 3 kez yaklaşık 125 mg levodopa mg dekarboksilaz inhibitörüdür. Bu dozaj her gün 10 mg inhibitör ve 100 mg levodopa artışı sağlanarak maksimum yanıt elde edilene kadar veya yan etkiler doz artırımını kısıtlayana kadar sürdürülür. Maksimum günlük doz levodopa için 2 g ve inhibitör için 200 mg dır. Günlük sürdürme dozu karbidopa için 200 mg, benserazid için mg dır. TOLKAPON ve ENTAKAPON Seçici olarak katekol-orto-metiltransferaz (COMT) enzimini inhibe ederler. Benserazid veya karbidopa ile dopa dekarboksilazın inhibisyonu, levodopanın diğer metabolik yolaklarını (örn. COMT ile) etkinleştirir. Oluşan metabolitler beyne geçişte levodopa ile yarışır. Tolkapon (periferik ve santral etkili; öldürücü hepatit yapabilir) ve entakapon (periferik etkili) enzimi inhibe ederek levodopanın biyoyararlanımını artırırlar. Aşırı dozda ishal, karın ağrısı, ortostatik hipotansiyon, uyku bozuklukları ve idrarda portakal rengine neden olurlar. Levodopa ve dekarboksilaz kombinasyonuna eklenebilirler. DOPAMİNERJİK AGONİSTLER Dopaminerjik agonistler apomorfin, bromokriptin, pergolid, lisurid, pramipeksol, ropinirol ve rotigotin doğrudan dopamin etkisi sağlarlar. Apomorfin deri altı uygulama ile levodopa tedavisindeki on-off fenomeninde geçici iyileşme sağlar. Rotigotin içeren flasterler hastalığın erken dönemlerinde deri üzerine yapıştırılarak kullanılır. Uygulama yerinde bazen ciddi olabilen reaksiyon oluşabilir.

7 7 BROMOKRİPTİN Bromür içeren bir liserjik asid türevidir. Dopaminerjik D2 reseptörlerinde güçlü agonist, D1 reseptörlerinde antagonist (parsiyel agonist) etki gösterir. Dopamin gibi prolaktin ve büyüme hormonu salgılanmasında inhibitör etkisi nedeni ile endokrinolojide de kullanılır. Beyinde, kalp-damar sistemde, pitüiter-hipotalamik yolakta ve mide-barsak kanalında dopaminejik reseptörleri uyarır. Parkinson tedavisinde çeşitli biçimlerde kullanılır. Eliminasyon yarılanma ömrü 5 saat olduğu için en başta gelen kullanım yeri on-off fenomeni olan hastalar ile levodopa ile kontrol altına alınamayan hastalarda tedaviye eklenmedir. Her iki drogun da maksimum tolere edilebilen dozlarının altındaki dozlarda birlikte verilmeleri ile optimal yanıt sağlanır. Bu uygulamada doz sonu akinezileri de en aza indirgenir. Barsak mukozasından hızla, ancak uygulanan dozun %30 u kadarı bir oranda emilir. Presistemik eliminasyonu çok fazladır. Doruk konsantrasyona saatte erişir. Yarılanma ömrü 3 saat kadardır. Metabolitleri safra ile atılır. İstenmeyen etkileri dopaminerjik etkinliğinin sonuçları olan bulantı, kusma ve ortostatik hipotansiyondur (zamanla giderek azalır). Levodopadan farklı olarak ani kardiyovasküler kollaps şeklinde ilk-doz fenomeni yapabilir. Antihipertansif kullanan hastalarda dikkatli olunmalıdır. Görsel ve işitsel halüsinasyonlar daha sık ortaya çıkar. Nadiren inflamasyonlu plöropulmoner reaksiyonlar, eritromelalji (el ve ayakta tuhaf, kırmızı, şiş, ağrılı cilt erupsiyonları) gelişebilir. Levodopaya göre daha sık semptomatik hipotansiyon, daha az diskinezi (olasılıkla D1 reseptörlerinin blokajına bağlı) yapar. Alkole toleransı azaltır. Uzun süren tedavide parmakta vazospazm gelişebilir. Günlük mutad dozu mg dır. Bireysel farklılık doz değişimine yol açabilir. Başlangıçta yemeklerden sonra günde 2 kez 1.25 mg dozda 2-3 ay verilir. Daha sonra yanıta veya istenmeyen etki gelişimine bakarak 2-4 haftalık aralıklarla, günlük doz her seferinde 2.5 mg artırılır. Levodopa dozu yavaş yavaş yarıya indirilir. Psikiyatrik bozukluklar, kalp ritmi bozuklukları, eritromyalji (melalji) ve ergotism belirtileri (parmakta vazospazm) geliştiğinde tedavi kesilir. PERGOLİD En güçlü dopaminerjik agonisttir. D2 reseptörleri yanısıra D1 reseptörlerini de uyarır. Günlük dozu mg dır. Günde 2-3 kez kullanılır. Bromokriptine göre daha az bulantı, kusma ve ortostatik hipotansiyon yapar. Bromokriptine yanıtı azalmış hastalarda yararlı olabilir. Bu olayın tersi de doğrudur. Zamanla etkinliği azalır. Deney hayvanlarında yaşa bağlı nigral hücre kaybında bir dereceye kadar koruyucu bulunmuştur. LİSURİD Dopaminerjik reseptörler üzerine etkisi bromokriptin gibidir. Serotonin reseptörlerini de uyardığından mental yan etkileri fazladır. İnfüzyon ile de verilebilir.

8 8 PRAMİPEKSOL ve ROPİNİROL Diğer dopamin agonistlerinden farklı olarak ergo türevi değildirler. Etki süreleri daha uzundur. Daha az bulantı yaptıklarından diğerlerine göre daha çabuk doz artırımı sağlarlar. Uygunsuz durumlarda ani uyku yapabilirler. MONOAMİN OKSİDAZ İNHİBİTÖRLERİ Selejilin MAOB enziminin güçlü-seçici geriye dönüşümsüz inhibitörüdür. Substansia nigrada ve striatumda bulunan ve dopamini yıkan MAOB enziminin inhibisyonu, levodopanın terapötik etkisinin güçlenmesine yol açar. Parkinson tedavisinde tek başına kullanılmasının tedavi değeri yoktur. Başlıca yararı on-off dalgalanmalarından çok doz sonu akinezileri gösteren hastalarda levodopanın etkisini artırmasıdır. Tedaviye eklendiğinde levodopanın dozu yaklaşık %10-30 azaltılır ve doz aralığı açılır. Günde 2 kez 5 mg dozunda ağız yolu ile kullanılır. Parkinsonun ilerlemesini geciktirdiği iddiaları tartışmalıdır. Rasajilin yeni bir inhibitördür. AMANTADİN Tesadüf sonucu antiparkinson etkisinin de olduğu anlaşılan antiviral bir drogdur. Etkinliği levodopadan az, antikolinerjik droglardan daha fazladır. Kronik kullanımında 6-8 aydan sonra etkisi biraz azalır. Periferde dopamin salıverilmesini artırdığı gösterilmiştir. Benzer bir etkinin parkinsonlu hastaların striatumundaki dopaminerjik sinir uçlarında da rol oynaması olasıdır. Mide-barsak kanalından iyi emilir. Yarılanma ömrü nispeten uzundur (2-4 saat). İdrar ile değişmemiş olarak atılır. Diğer antiparkinson droglara göre istenmeyen etkileri daha azdır. Bu etkiler geçici, orta şiddette ve geri dönüşümlüdür. Günlük doz 200 mg ın üstüne çıktığında istenmeyen etkiler şiddetlenir. Antikolinerjik droglar ile birlikte verildiğinde veya hastada mental bozukluk var ise halüsinasyonlar, konfüzyon ve kabus daha sık görülür. Uykusuzluk, baş dönmesi, uyuşukluk, bulantı, kusma, iştahsızlık yapabilir. Uzun süre kullanımlarda alt ekstremitelerde livido reticularis (artmış katekolamin salıverilmesine bağlı damar daralması sonucu gül renkli beneklenmeler) ve topuk-ayak bileği ödemi (olasılıkla kan damarlarına yerel etkiye bağlı) ortaya çıkabilir. Bu istenmeyen etkiler tuz kısıtlaması ve/veya diüretiklere yanıt verir. Günlük doz genellikle başlangıçta 100 mg dır. Bir kaç gün içerisinde günlük doz iki katına çıkartılabilir. Levodopanın ancak küçük dozlarına tolere edebilen hastalarda tedaviye eklenmesi çok yararlı olabilir. ANTİKOLİNERJİK DROGLAR Parkinsonlu hastalarda striatumda dopamin eksikliği sonucu artan eksitatör kolinerjik etkinliği baskılayarak dopaminerjik-kolinerjik dengeyi düzeltirler. Semptomları minimal düzeyde olan ve yan

9 9 etkileri nedeni ile levodopaya dayanıksızlık gösteren (aritmili, kalp yetersizlikli veya miyokard infarktüsü geçiren) veya levodopadan yarar göremeyen hastalarda kullanılırlar. Ayrıca levodopadan yarar sağlayan hastaların yarıdan fazlasının tedavilerine bir antikolinerjik drog eklenmesi ile semptomlarda belirgin düzelme olur. Antipsikotiklere bağlı parkinson sendromunda da yarar sağlarlar. Bu grupta benztropin mezilat, biperiden, klorfenoksamin, orfenadrin, prosiklidin ve triheksifenidil bulunur. Hepsi de muskarinik antagonist olup, farmakolojik eylemleri ve yan etkileri atropine benzer. Antiparkinson etkinlikleri levodopadan daha azdır. Salya salgılanmasını da azalttıklarından parkinsonlu hastalarda aşırı siyalorede yarar sağlarlar. Periferik etkileri diğer antikolinerjik droglar kadar güçlü değildir. Yine de, özellikle yaşlılarda, idrar retansiyonu, siklopleji ve kabızlık sorun yaratır. Mental konfüzyon, deliryum, halüsinasyonlar ve benzeri SSS ne ilişkin istenmeyen etkiler terapötik yararlarını kısıtlar. Bazı hastalarda antikolinerjik drogun bir diğeri ile değiştirilmesi yakınmalarda azalmaya neden olabilir. Bir antihistaminik olmakla birlikte antikolinerjik etki de gösteren difenhidramin de bu grup içinde yer alır. Ancak diğer antikolinerjikler kadar güçlü antiparkinson etkisi yoktur. Günde 2 kez ağızdan kullanılırlar. Bazen doz aralığının azaltılması gerekir. Tedaviye düşük dozda başlanırlar. Dozaj yavaş yavaş artırılır. Günlük doz benztropin için 1-6 mg, triheksifenidil için 6-20 mg dır. Antipsikotiklere bağlı ekstrapiramidal semptomlarda biperiden yarım saat ara ile 2 mg i.v./i.m. dozunda verilir. Yirmi dört saatte en fazla peş peşe 4 uygulama yapılır. Yararlanılan Kaynaklar: 1. Tıbbi Farmakoloji. SO Kayaalp (ed.), 13. baskı, Pelikan Yayıncılık, 2012, Ankara. 2. Basic and Clinical Pharmacology. BG Katzung ve AJ Trevor (ed.), 13. baskı, McGraw Hill, New York, 2015.

Parkinson ve Alzheimer hastalığı tedavisi

Parkinson ve Alzheimer hastalığı tedavisi Parkinson ve Alzheimer hastalığı tedavisi Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 2 2/37 1 Parkinson hastalığı

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI. Dr Efdal AKKAYA Nöroloji ABD Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

PARKİNSON HASTALIĞI. Dr Efdal AKKAYA Nöroloji ABD Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi PARKİNSON HASTALIĞI Dr Efdal AKKAYA Nöroloji ABD Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Bazal Ganglionlar Serebral hemisferlerin derininde yer alan gri cevher kitleleridir. Nucleus caudatus Striatum Putamen Globus

Detaylı

ANTİPARKİNSON İLAÇLAR

ANTİPARKİNSON İLAÇLAR ANTİPARKİNSON İLAÇLAR Prof. Dr. Can Pekiner 14 Mart 2007 Parkinson hastalığı, hastalığı bulan kişinin adıyla anılan bir dejeneratif hastalıktır. 50 yaş ve üzeri popülasyonda daha çok rastlanır. Beyinde

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI Parkinsonizm e Yol Açan Bazı Nedenler 1)Parkinson hastalığı: 2)Parkinson-artı sendromlar: 3)İkincil (sekonder) parkinsonizm:

PARKİNSON HASTALIĞI Parkinsonizm e Yol Açan Bazı Nedenler 1)Parkinson hastalığı: 2)Parkinson-artı sendromlar: 3)İkincil (sekonder) parkinsonizm: PARKİNSON HASTALIĞI Hareketlerde yavaşlık, kaslarda sertlik, duruş ve denge bozukluğu, daha az sıklıkla da titreme gibi Parkinson hastalığının tipik belirtilerinin görüldüğü, ancak farklı nedenlere bağlı

Detaylı

Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Her nöron, dentritleri aracılığı ile diğer nöronlardan gelen uyarıları alır ve nöron gövdesine iletir. Bu uyarılar ya inhibitör

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak PARKİNSON HASTALIĞI Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND

Detaylı

Dopamin. n Motor striatumdaki dopaminerjik innervasyon: SNpcompacta A9 hücre grubu

Dopamin. n Motor striatumdaki dopaminerjik innervasyon: SNpcompacta A9 hücre grubu Dopamin n Motor striatumdaki dopaminerjik innervasyon: SNpcompacta A9 hücre grubu n İki tip dopamin reseptörü ile farklı etki gösterir n D1 ve D2 reseptörleri farmakolojik, anatomik ve biyokimyasal özelliklere

Detaylı

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi

Detaylı

Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik

Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik Parkinson Hastalığı Nedir? Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik hastalıktır. Bu hastalıkta beyinde dopamin isimli bir molekülü üreten

Detaylı

PSİKOFARMAKOLOJİ 3. Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.

PSİKOFARMAKOLOJİ 3. Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar. PSİKOFARMAKOLOJİ 3 Antipsikotikler Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com PSİKOZ VE ŞİZOFRENİ Şizofreni belirtilerinin altında yatan düzeneği açıklamaya çalışan başlıca

Detaylı

TRIVASTAL 50 RETARD KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. sürekli salım sağlayan kaplı tablet / 50 mg

TRIVASTAL 50 RETARD KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. sürekli salım sağlayan kaplı tablet / 50 mg TRIVASTAL 50 RETARD KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. TIBBI FARMASÖTIK ÜRÜNÜN ADI: TRIVASTAL 50 RETARD 2. KALITATIF VE KANTITATIF TERKIBI Piribedil sürekli salım sağlayan kaplı tablet / 50 mg 3. FARMASÖTIK ŞEKLI

Detaylı

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin

Propiverin HCL Etki Mekanizması. Bedreddin Seçkin Propiverin HCL Etki Mekanizması Bedreddin Seçkin 24.10.2015 Propiverin Çift Yönlü Etki Mekanizmasına Sahiptir Propiverin nervus pelvicus un eferent nörotransmisyonunu baskılayarak antikolinerjik etki gösterir.

Detaylı

REQUIPPTM 5mg film tablet

REQUIPPTM 5mg film tablet REQUIPPTM 5mg film tablet Formülü: Beher film tablet : 5 mg ropinirol serbest baza eşdeğer ropinirol hidroklorür içerir. Boyar madde olarak: Titanyum dioksit ve indigokarmin. Farmakolojik Özellikleri :

Detaylı

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir.

ÜRÜN BİLGİSİ. 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde endikedir. ÜRÜN BİLGİSİ 1. ÜRÜN ADI ALZAMED 5 mg Film Tablet 2. BİLEŞİM Etkin madde: Donepezil hidroklorür 5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR ALZAMED hafif ve orta şiddette Alzheimer tipi demansın semptomatik tedavisinde

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Antipsikotik ilaçlar

Antipsikotik ilaçlar Antipsikotik ilaçlar Etki mekanizmaları Dopamin blokajı yaparlar Mezolimbik yolda blokaj > pozitif belirtiler Mezokortikal yol > negatif belirtiler Dopamin ve serotonin blokajı yaparlar Dopamin blokajı

Detaylı

Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN

Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN LİTYUM LİTYUM İNTOKSİKASYONU Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Giriş Farmakokinetik Patofizyoloji İntoksikasyon Tedavi Takip-Taburculuk GİRİŞ Lityum, bipolar bozukluk akut manide

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

PARKYN 0.250 mg TABLET PROSPEKTÜS. PARKYN 0.250 mg TABLET

PARKYN 0.250 mg TABLET PROSPEKTÜS. PARKYN 0.250 mg TABLET PROSPEKTÜS PARKYN 0.250 mg TABLET FORMÜLÜ: Her bir tablet, 0.18 mg pramipeksol baza eşdeğer 0.250 mg pramipeksol dihidroklorür monohidrat içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLER: Farmakodinamik Özellikler: Bir

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. - Oftalmolojide iskemik bulguların tedavisinde önerilir.

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. - Oftalmolojide iskemik bulguların tedavisinde önerilir. KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI TRIVASTAL 50 Retard sürekli salım sağlayan kaplı tablet 2. KALİTATİF ve KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Piribedil 50 mg Yardımcı maddeler: 57.17mg sücroz.

Detaylı

İleri Evre Parkinson Hastalığı nda Tedavi Seçenekleri

İleri Evre Parkinson Hastalığı nda Tedavi Seçenekleri İleri Evre Parkinson Hastalığı nda Tedavi Seçenekleri Parkinson Hastalığı Nasıldır? Parkinson Hastalığı nda amaç, beyinde eksilen dopaminin oluşturduğu etkiyi yerine koymaktır. Bu maddenin yerine geçen

Detaylı

KÜB Ürün Özellikleri Özeti

KÜB Ürün Özellikleri Özeti KÜB Ürün Özellikleri Özeti 1. TIBBİ ÜRÜNÜN ADI Madopar 250 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ Bir tablet, 200 mg levodopa ve 50 mg benserazide eşdeğer miktarda benserazid hidroklorür içerir. Yardımcı

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP. Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP. Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARKİNSON HASTALIĞI: SORU CEVAP Prof Dr. Dilek İnce Günal Marmara Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Sorular: 1. PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR? 2. PARKİNSON HASTALIĞI NEDEN OLUR? 3.

Detaylı

DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea

DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea DİGİTOKSİN Folia Digitalis denilen, Avrupada orman altlarında yetişen Digitalis purpurea (Scrophulariaceae) bitkisinin yapraklarından elde edilen sekonder heterozite Digitoksin adı verilir. D.purpurea

Detaylı

Parkinson Hastalığı- Etyopatogenez

Parkinson Hastalığı- Etyopatogenez Parkinson Hastalığı Progressif seyirli 40-75 yaşlarında başlar - 60 yaş üzerinde toplumda %1-3 - 50 yaş öncesi Genç başlangıçlı PH (genetik; mendelien geçişli formlar için;% 10) Erkek/kadın oranı 6/4 Parkinson

Detaylı

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 4. KLĐNĐK ÖZELLĐKLER 4.1 Terapötik Endikasyonlar MADOPAR parkinson hastalarının tedavisinde endikedir.

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 4. KLĐNĐK ÖZELLĐKLER 4.1 Terapötik Endikasyonlar MADOPAR parkinson hastalarının tedavisinde endikedir. KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 125 mg tablet 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 125 mg tablet; Etkin madde: Levodopa 100.00 mg Benserazid hidroklorür 25 mg benserazide

Detaylı

Madopar 250 mg Tablet Levodopa + Benserazid HCl

Madopar 250 mg Tablet Levodopa + Benserazid HCl Madopar 250 mg Tablet Levodopa + Benserazid HCl Tablet Antiparkinson Formülü Bir tablet, 200 mg levodopa ve 50 mg benserazide eşdeğer miktarda benserazid hidroklorür içerir. Diğer maddeler: Demir oksit

Detaylı

CABASER 1 mg Tablet FORMÜLÜ: CABASER 1 mg Tablet: Bir tablet 1 mg kabergolin içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikler

CABASER 1 mg Tablet FORMÜLÜ: CABASER 1 mg Tablet: Bir tablet 1 mg kabergolin içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikler CABASER 1 mg Tablet FORMÜLÜ: CABASER 1 mg Tablet: Bir tablet 1 mg kabergolin içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikler CABASER Tabletin etken maddesi olan kabergolin, güçlü ve uzun süreli

Detaylı

AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE

AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE 1 Tarifname AROMATĠK AMĠNO ASĠT DEKARBOKSĠLAZ AKTĠVĠTESĠNDE ARTIM TETĠKLEME NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN PĠRANOZĠN TÜREVLERĠNĠ HAĠZ BĠR KOMPOZĠSYON VE BU KOMPOZĠSYONUN DOPAMĠNERJĠK DEFEKTLERĠN TEDAVĠSĠ AMAÇLI KULLANIMI

Detaylı

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009

Detaylı

Madopar HBS 125 mg Kapsül

Madopar HBS 125 mg Kapsül Madopar HBS 125 mg Kapsül Levodopa + Benserazid HCl Kapsül Antiparkinson Formülü Madopar HBS (kontrollü salınan Hidrodinamik Balans Sistemi) 100 mg levodopa ve 25 mg benserazide eşdeğer miktarda benserazid

Detaylı

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015

TOKSİDROMLAR. Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi. 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 TOKSİDROMLAR Dr. Hasan KILIÇ Malatya Devlet Hastanesi 18. Acil Tıp Sempozyumu, Klinik Toksikoloji Kahramanmaraş, 2015 Toksidrom tanım Toksidrom (=toksik sendrom) kelimesi, zehirlenmelerde tanı ve ayırıcı

Detaylı

Psikofarmakolojiye giriş

Psikofarmakolojiye giriş Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı

Detaylı

BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ

BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ BİTKİSEL İLAÇ ZEHİRLENMESİ Yard. Doç.Dr. Nil Hocaoğlu Aksay Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı 28.04.2010 Olgu Sunumu 61 yaşındaki kadın hasta, Acil servise, ajitasyon,

Detaylı

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Uzm.Dr.Mehmet AYRANCI Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği TANIM OPİOİD Analjezik, sedatif Afyon NARKOTİK Kanunlar Tıbbi amaçlı kullanımda güvenli, etkili Suistimal, bağımlılık Tanındığında

Detaylı

Dr Banu Cahide Tel. Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmakoloji Ab.D., 06100 Sıhhiye Ankara. Parkinson Hastalığı

Dr Banu Cahide Tel. Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmakoloji Ab.D., 06100 Sıhhiye Ankara. Parkinson Hastalığı MPTP'li marmosetler (Callithrix jacchus) üzerinde kronik L-DOPA ve D-2/D-3 dopamin agonisti tedavisinin striatal kanabinoit CB1 reseptor mrna ekspresyonuna etkisi Dr Banu Cahide Tel Hacettepe Üniversitesi,

Detaylı

Farmakoloji bilgileri kullanılarak farmakoloji dışında yanıtlanabilecek olan toplam soru sayısı: 8

Farmakoloji bilgileri kullanılarak farmakoloji dışında yanıtlanabilecek olan toplam soru sayısı: 8 Soruların konulara göre dağılımı: Otonom Sinir Sistemi : 5 Santral Sinir Sistemi : 5 Genel Farmakoloji: 2 Kardiyovaskuler sistem: 3 Otakoid: 2 Endokrin sistem: 2 Antiviral ilaçlar: 1 Konu dağılımı daha

Detaylı

SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli

SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli SANTRAL SİNİR SİSTEMİ STİMÜLANLARI Yrd. Doç. Dr. Ahmet Özer Şehirli Santral sinir sistemindeki nöronları direkt olarak veya disinhibisyon suretiyle stimüle eden ilaçlar, somato-motor fonksiyonlar ve ruhsal

Detaylı

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı OTONOM SİNİR SİSTEMİ Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr Bu Bölümde: Eferent sinir sistemi ve görevleri Yollar, reseptörler ve kullanılan aracı

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. EMOJECT 10 mg/2 ml IM/IV enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Kas içine ya da damar içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. EMOJECT 10 mg/2 ml IM/IV enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Kas içine ya da damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI EMOJECT 10 mg/2 ml IM/IV enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Kas içine ya da damar içine uygulanır. Steril-Apirojen Etkin madde : Her bir ampul (2 ml) 10 mg Metoklopramid hidroklorür içerir.

Detaylı

ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL ARİTMİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR 1) BRADİKARDİK İLAÇLAR 2) TAŞİKARDİK İLAÇLAR Kalp, kendi kendine uyarı çıkarma ve iletebilme özelliğine

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI STALEVO 50 / 12.5 / 200 mg film kaplı tablet

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI STALEVO 50 / 12.5 / 200 mg film kaplı tablet 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI STALEVO 50 / 12.5 / 200 mg film kaplı tablet KISA ÜRÜN BİLGİSİ 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin maddeler: Levodopa.50 mg Karbidopa 12.5 mg Entakapon 200 mg Yardımcı maddeler:

Detaylı

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 62.5 mg kapsül. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 62.5 mg kapsül; Etkin madde:

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 62.5 mg kapsül. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 62.5 mg kapsül; Etkin madde: KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 62.5 mg kapsül 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 62.5 mg kapsül; Etkin madde: Levodopa 50.00 mg Benserazid hidroklorür 12.5 mg benserazide

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır.

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır. Alzheimer hastalığı nedir, neden olur? Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca

Detaylı

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut

Detaylı

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın

Detaylı

Levosimendanın farmakolojisi

Levosimendanın farmakolojisi Levosimendanın farmakolojisi Prof. Dr. Öner SÜZER Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AbD 1 Konjestif kalp yetmezliği ve mortalite 2 Kaynak: BM Massie et al, Curr Opin Cardiol 1996

Detaylı

PSİKOTROP İLAÇLAR. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

PSİKOTROP İLAÇLAR. Prof. Dr. Ender YARSAN. A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PSİKOTROP İLAÇLAR Prof. Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Davranış ve psişik bozukluklarda etkili Bazıları hayvanlarda da kullanılır Uyarıcı

Detaylı

Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir.

Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir. Dolaşım sistemi, vücudumuzda önemli işlevlere sahiptir. Organizmanın gereksinim duyduğu maddeler, dolaşım sistemi aracılığıyla iletilir. Bu nedenle dolaşım sistemi hastalıkları diğer doku ve organları

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Her bir kutuda 100 adet tablet içeren ambalajlarda kullanıma sunulmaktadır.

KULLANMA TALİMATI. Her bir kutuda 100 adet tablet içeren ambalajlarda kullanıma sunulmaktadır. KULLANMA TALİMATI AKINETON 2 mg Tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg biperiden hidroklorür içerir Yardımcı maddeler: Kalsiyum hidrojenfosfat, mikrokristalize selüloz, kopolividon, laktoz,

Detaylı

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 250 mg tablet. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 250 mg tablet; Etkin madde:

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 250 mg tablet. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 250 mg tablet; Etkin madde: KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR 250 mg tablet 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Herbir MADOPAR 250 mg tablet; Etkin madde: Levodopa 200.00 mg Benserazid hidroklorür 50 mg benserazide

Detaylı

Multipl Skleroz da semptomatik tedavi

Multipl Skleroz da semptomatik tedavi Multipl Skleroz da semptomatik tedavi Spastisite ve tremorun tedavisi Dr. Muammer KORKMAZ Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği 1 Multipl skleroz (MS) santral sinir

Detaylı

2013 NİSAN TUS DAHİLİYE SORULARI

2013 NİSAN TUS DAHİLİYE SORULARI 2013 NİSAN TUS DAHİLİYE SORULARI Doğru cevap: B Referans: e-tus İpucu Serisi Dahiliye Ders Notları Cilt 2 Sayfa: 10 Doğru cevap: A Referans: e-tus İpucu Serisi Dahiliye Cilt 1 Ders Notları Sayfa: 233

Detaylı

Toksisiteye Etki Eden Faktörler

Toksisiteye Etki Eden Faktörler Toksisiteye Etki Eden Faktörler Toksik etki (toksisite) Tüm ksenobiyotiklerin biyolojik sistemlerde oluşturdukları zararlı etki. 2 Kimyasal Madde ile İlgili Faktörler Bir kimyasal maddenin metabolizmasında

Detaylı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan

Detaylı

KÜB Ürün Özellikleri Özeti

KÜB Ürün Özellikleri Özeti KÜB Ürün Özellikleri Özeti 1. TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR HBS 125 kapsül 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ Madopar HBS (kontrollü salınan Hidrodinamik Balans Sistemi) 100 mg levodopa ve 25 mg benserazide

Detaylı

1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. VERTİN 16 mg Tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde: Betahistin dihidroklorür... 16 mg

1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. VERTİN 16 mg Tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM. Etkin madde: Betahistin dihidroklorür... 16 mg KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI VERTİN 16 mg Tablet 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Betahistin dihidroklorür... 16 mg Yardımcı maddeler: Mannitol... 50 mg Yardımcı maddeler

Detaylı

Farmakoloji. Opioidler. Farmakoloji. Farmakoloji. Klinik Özellikleri. Farmakokinetik. Dr. Erkan Göksu Acil Tıp Anabilim Dalı

Farmakoloji. Opioidler. Farmakoloji. Farmakoloji. Klinik Özellikleri. Farmakokinetik. Dr. Erkan Göksu Acil Tıp Anabilim Dalı Opioidler Dr. Erkan Göksu Acil Tıp Anabilim Dalı Opioidler MSS ve PSS afferent nöronlarında ağrı algısını modüle ederler µ, σ, κ reseptör agonisti κ: OP2 σ :OP1 µ:op3 (OP3a ve OP3b) İlaçların reseptörlere

Detaylı

Fibrinolytics

Fibrinolytics ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri

Detaylı

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır?

81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? 81. Aşağıdaki antipsikotik ilaçlardan hangisinin ekstrapiramidal yan etkisi en azdır? A) Haloperidol B) Klorpromazin C) Flufenazin D) Tiotiksen E) Klozapin Referans: e-tus İpcucu Serisi Farmakoloji Ders

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. Doz kademeli olarak artırılmalıdır: Her 3 günde 1 tablet ilave edilerek.

KISA ÜRÜN BİLGİLERİ. Doz kademeli olarak artırılmalıdır: Her 3 günde 1 tablet ilave edilerek. KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI TRIVASTAL 50 Retard sürekli salım sağlayan kaplı tablet 2. KALİTATİF ve KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Piribedil...50 mg Yardımcı maddeler (etkisi bilinen):

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. AKINETON 5 mg/ml IM/IV Enjeksiyon İçin Çözelti İçeren Ampul Toplardamar veya kas içerisine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. AKINETON 5 mg/ml IM/IV Enjeksiyon İçin Çözelti İçeren Ampul Toplardamar veya kas içerisine uygulanır. KULLANMA TALİMATI AKINETON 5 mg/ml IM/IV Enjeksiyon İçin Çözelti İçeren Ampul Toplardamar veya kas içerisine uygulanır. Etkin madde: Her 1 ml 5 mg Biperiden laktat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum laktat,

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ. Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ.

SİNİR SİSTEMİ. Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ. SİNİR SİSTEMİ Prof. Dr. Ünsal ÇALIŞ http://yunus.hacettepe.edu.tr/~ucalis/ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi, organizmanın gerek kendisinde gerekse çevresinde meydana gelen değişikliklere karşı koordine şekilde

Detaylı

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları

Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Merkezi Sinir Sistemi İlaçları Prof.Dr. Ender YARSAN A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Kemoterapötiklerden sonra en fazla kullanılan ilaçlar Ağrı kesici, ateş

Detaylı

EGZERSİZ VE TERMAL STRES. Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER

EGZERSİZ VE TERMAL STRES. Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER EGZERSİZ VE TERMAL STRES Prof.Dr.Fadıl ÖZYENER TERMAL DENGE ısı üretimi BMH Kas etkinliği Hormonlar Besinlerin termik etkisi Postur Çevre ısısı Vücut ısısı (37 o C±1) ısı kaybı konveksiyon, radyasyon,

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

Nöroleptik ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.

Nöroleptik ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer. Nöroleptik ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 21.10.2010 Konuşma planı Bu konuda anlatılacak ilaçların

Detaylı

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir?

100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? 100. Aşağıdaki ilaçlardan hangisi, bipolar (manik depresif) bozukluğun tedavisinde öncelikli bir seçenek değildir? A) Karbamazepin B) Lamotrijin C) Lityum karbonat D) Valproik asit E) Duloksetin Referans:

Detaylı

CONTRAMAL RETARD 100 mg TABLET PROSPEKTÜS

CONTRAMAL RETARD 100 mg TABLET PROSPEKTÜS PROSPEKTÜS FORMÜLÜ : Contramal Retard 100 mg Tablet; 100 mg tramadol hidroklorür ve boyar madde olarak titanyum dioksit (E 171) içerir. FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ : Farmakodinamik Özellikleri : Contramal

Detaylı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı Fiziksel Aktivite ve Sağlık Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı 1 Fiziksel İnaktivite Nedir? Haftanın en az 5 günü 30 dakika ve üzerinde orta şiddetli veya haftanın en az 3 günü 20 dakika

Detaylı

PSİKOFARMAKOLOJİ-5. ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar.

PSİKOFARMAKOLOJİ-5. ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül. HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar. PSİKOFARMAKOLOJİ-5 ANTİDEPRESANLAR Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com DEPRESYONUN NÖROKİMYASI Dopamin Çok az olumlu afekt (mutluluk, neşe, ilgi, haz, uyanıklı,

Detaylı

OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com

OTONOM SİNİR SİSTEMİ. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com OTONOM SİNİR SİSTEMİ Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com Otonom Sinir Sistemi: Homeostatik Dengeleme Kontrol ettiği bileşenler: Düz kas ve kalp kası Bezler ve yağ doku Zıt çalışan dallar Parasempatik

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. PK-MERZ i.v. İnfüzyon Çözeltisi Toplardamar içine uygulanır.

KULLANMA TALİMATI. PK-MERZ i.v. İnfüzyon Çözeltisi Toplardamar içine uygulanır. PK-MERZ i.v. İnfüzyon Çözeltisi Toplardamar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 200 mg Amantadin sülfat Yardımcı maddeler: Sodyum klorür ve enjeksiyonluk su Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce

Detaylı

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran

Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar Akseki, Dilek Taşkıran Yağlı Karaciğer (Metabolik Sendrom) Modeli Geliştirilen Sıçanlarda Psikoz Yatkınlığındaki Artışın Gösterilmesi ve Bu Bulgunun İnflamatuar Sitokinlerle Bağlantısının Açıklanması Oytun Erbaş, Hüseyin Sedar

Detaylı

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Sağlıklı yaşam, mutlu bireyler, güler yüzlü toplum DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR Anemi (Kansızlık) Araştırması Korkuttu Bursa'da, Uludağ

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. Doktor tarafından başka şekilde tavsiye edilmediği takdirde;

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. Doktor tarafından başka şekilde tavsiye edilmediği takdirde; KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI COMTAN 200 mg film kaplı tablet 2. KALİTATİF VE KANTİFATİF BİLEŞİM Etkin madde: Entakapon 200 mg Yardımcı maddeler: Sukroz 1.82 mg Yardımcı maddeler için 6.1

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU. Hasta Kitapçığı PROF.

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU. Hasta Kitapçığı PROF. EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI POST-POLİO SENDROMU Hasta Kitapçığı PROF.DR ARZU YAĞIZ ON POLİOMYELİT (ÇOCUK FELCİ) NEDİR? Poliomyelit, çocukluk çağında görülen

Detaylı

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik

Detaylı

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR HBS 125 kapsül. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Etkin madde:

KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ. 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR HBS 125 kapsül. 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Etkin madde: KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI MADOPAR HBS 125 kapsül 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Etkin madde: Levodopa 100.00 mg Benserazid hidroklorür 25 mg benserazide eşdeğer miktarda Yardımcı

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından

Detaylı

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler.

1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. 1. Farmakokinetik faz: İlaç alındığı andan sonra vücudun ilaç üzerinde oluşturduğu etkileri inceler. Bunlar; absorbsiyon, dağılım; metabolizma (biotransformasyon) ve eliminasyondur. 2. Farmakodinamik faz:

Detaylı

1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ. Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir.

1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI. SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ. Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir. 1- TIBBİ ÜRÜNÜN ADI SPAZMOL Ampul, 1 ml 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ Her bir ampul; 20 mg Skopolamin N-Butil Bromür içermektedir. Yardımcı maddeler için, Bkz. 6.1 3 FARMASÖTİK FORMU 1 ml lik ampul

Detaylı

Tremor: Parkinson sendromunda görülen tremor tipik olarak; İstirahat halinde ortaya çıkan,

Tremor: Parkinson sendromunda görülen tremor tipik olarak; İstirahat halinde ortaya çıkan, PARKİNSONİZM Dr Eşref AKIL Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji A.B.D. Parkinsonizm TANIM: Parkinsonizm kelimesi belli bir hastalıktan çok, değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir dizi belirtiyle

Detaylı

Nörotransmitter. nörotransmitterler presinaptik. uçta sentezlenir. istisnası peptit transmitterlerdir ve bunlar nöron somasında sentezlenir.

Nörotransmitter. nörotransmitterler presinaptik. uçta sentezlenir. istisnası peptit transmitterlerdir ve bunlar nöron somasında sentezlenir. Nörotransmitter Sentez Genel Metabolizma olarak Salındıktan sonra ya nörotransmitterler presinaptik metabolize olurlar (Kolinesteraz, uçta sentezlenir. MAO enzimleri) yada re-uptake e Bunun istisnası peptit

Detaylı

Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu?

Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu? Uzun Salınımlı İlaç formları Aşırı Aktif Mesane Tedavisinde Fayda Sağlıyor mu? Prof. Dr. Rahmi ONUR Marmara Üniversitesi Üroloji Anabilim Dalı İstanbul AAM ANTİMUSKARİNİK AJANLAR KANIT Antikolinerjik ilaçları

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 25 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-9 ÇEVRESEL (PERİFERİK) SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI B) ÇEVRESEL (PERİFERAL) SİNİR SİSTEMİ Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir

Detaylı

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir.. Demansın en sık nedeni ALZHEİMER HASTALIĞI DIR. Yaşla gelen unutkanlık ALZHEİMER HASTALIĞI nın habercisi olabilir!!! ALZHEİMER

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. PEXOLA 0.250 mg Tablet Ağız yoluyla alınır.

KULLANMA TALİMATI. PEXOLA 0.250 mg Tablet Ağız yoluyla alınır. PEXOLA 0.250 mg Tablet Ağız yoluyla alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Pramipeksol. Her bir PEXOLA 0.250 miligram Tablet, 0.18 miligram pramipeksol baza eşdeğer, 0.250 mg pramipeksol dihidroklorür

Detaylı

Stalevo 150/37.5/200 mg film kaplı tablet

Stalevo 150/37.5/200 mg film kaplı tablet Stalevo 150/37.5/200 mg film kaplı tablet FORMÜLÜ Bir tablet 150 mg levodopa, 37.5 mg karbidopa ve 200 mg entakapon içerir. Yardımcı maddeler: Sukroz, titan dioksit, sarı demir oksit, kırmızı demir oksit.

Detaylı

Otonom Sinir Sistemi - II. Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D.

Otonom Sinir Sistemi - II. Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D. Otonom Sinir Sistemi - II Dr. Ersin O. Koylu EÜTF Fizyoloji Ab. D. Nörotransmiter Nöropeptid - Nöromodülatör Sinir sisteminde her nöron bir tür nörotransmiter salgılar Asetil kolin: Kolinerjik nöron Adrenalin/Noradrenalin:

Detaylı

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde EPİLEPSİ Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır, ve beyin hücrelerinde geçici anormal deşarjlar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik

Detaylı

ANTİDEPRESAN ve ANTİMANİK İLAÇLAR

ANTİDEPRESAN ve ANTİMANİK İLAÇLAR ANTİDEPRESAN ve ANTİMANİK İLAÇLAR Affektif (duygu-durum) hastalıklar ve manik-depresif (bipolar) hastalık durumunda kullanılan ilaçlardır. Etkilerini; SSS deki monoaminlerin (mediyatör görevli olanlar)

Detaylı

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ADRENAL BEZ MEDULLA BÖLGESİ HORMONLARI Böbrek üstü bezinin öz bölgesi, embriyonik dönemde sinir dokusundan gelişir bu nedenle sinir sisteminin uzantısı şeklindedir. Sempatik

Detaylı

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU ICSD-2 (International Classification of Sleep Disorders-version 2) 2005 Huzursuz bacaklar sendromu Uykuda periyodik hareket bozukluğu Uykuyla

Detaylı