Temel Davranış Kuralları Versiyon 1.0

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Temel Davranış Kuralları Versiyon 1.0"

Transkript

1 Temel Davranış Kuralları Versiyon 1.0 rup ve Çoklu-rup Sertifikasyonu İçin

2 Bu dokümanın elektronik formattaki kopyaları UTZ Certified Eğitim Merkezi web sitesinde mevcuttur: Lütfen yorum ve önerilerinizi adresine: veya normal posta ile: UTZ Certified Standard and Certification Department De Ruyterkade 6 bg 1013 AA Amsterdam Hollanda adresine gönderiniz. UTZ Certified 2014 Bu yayının herhangi bir kısmı tam referans verilmeksizin, herhangi bir şekilde veya elektronik, mekanik, fotokopi, kaydetme veya diğer herhangi bir yol ile, çoğaltılamaz, bir veri kurtarma sisteminde saklanamaz veya diğer bir şekilde iletilemez. 2

3 İçindekiler rup ve Çoklu-rup Sertifikasyonu İçin... 1 iriş... 4 Davranış Kuralları nedir?... 4 Neden güncellenmiş bir versiyon?... 4 Davranış Kuralları 2014 versiyonundaki temel değişiklikler... 4 Davranış Kuralları 2014 versiyonuna ne zaman uyulmalıdır... 5 Kapsam... 5 Ulusal kanunlara uygunluk... 6 UTZ Certified Davranış Kuralları 2014 versiyonunun kullanılması için kılavuz... 6 Yapı... 6 Sürekli iyileştirme... 7 Diğer ilgili dokümanlar... 8 Kısaltmalar... 8 Tanımlamalar... 9 BLOK A - YÖNETİM BLOK B TARIM UYULAMALARI BLOK C - ÇALIŞMA KOŞULLARI BLOK D - ÇEVRE

4 iriş Davranış Kuralları nedir? UTZ Certified sürdürülebilir tarım alanları için bir program ve bir etikettir. Davranış Kuralları UTZ programının kalbinde yer alan, daha iyi tarım yöntemleri ve çalışma koşullarının yanı sıra doğa ve gelecek nesillere daha iyi özeni kapsayan şartları belirler. Bu üreticilerin daha iyi mahsuller üretmesine ve daha iyi gelir elde etmesine katkıda bulunur, bir yandan gelecek için dünyanın doğal kaynaklarını korurken, bir yandan da onların sosyal ve ekonomik dirençliliğini arttırır. Davranış Kuralları, geniş kapsamlı halka danışma dahil olmak üzere, geniş bir paydaş yelpazesi ile yakın işbirliği içerisinde geliştirilmiştir. Davranış kuralları aynı zamanda Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labor Organization - ILO) konvansiyonlarına da dayalıdır 1. Bu Davranış Kurallarının sürdürülebilir tarım için en son anlaşmalar, araştırmalar ve uzmanlığı yansıtan, uluslararası kabul görmüş bir kriterler seti olmasını sağlar. Davranış Kuralları geliştirme ve revizyon süreci küresel sürdürülebilirlik standardı birliği, ISEAL Birliği şartları ile aynı doğrultudadır. Üretici grubu üyeleri Davranış Kurallarının şartlarını uygular ve bir onaylı Sertifikasyon Kuruluşu tarafından bir denetim yaptırdığı takdirde, ürünlerini UTZ onaylı olarak satabilirler ve grup satışı UTZ Certified izlenebilirlik sistemine kaydedebilir. Alıcılar için, bu sürdürülebilir üretimin bağımsız bir güvencesini sağlar. Neden güncellenmiş bir versiyon? ISEAL birliğinin bir üyesi olarak, UTZ Certified önceki deneyimlerin yanı sıra paydaşlara danışmayı dikkate alarak, Davranış Kurallarını beş yılda bir revize etmeyi taahhüt eder. Danışma sürecinin hazırlıklarına 2012 yılı başlarında başlanmış ve ilk danışma resmi olarak Haziran 2012 tarihinde açılmıştır. Kuralların revizyon süreçlerine ilişkin dokümantasyon UTZ Certified web sitesinde mevcuttur. Sürece online halk geri besleme anketleri ile, endüstri ve devlet temsilcileri, ulusal ticaret borsaları, araştırma kurumları, danışmanlar, Sertifikasyon Kuruluşları, STÖ ler, üreticiler ve üretici grup temsilcilerinden girdileri toplayan temel olarak üretici ülkelerde yapılan paydaş çalıştayları ve toplantıları dahil edilmiştir. Davranış Kuralları 2014 versiyonundaki temel değişiklikler rup sertifikasyonu için Davranış Kurallarının 2014 versiyonu tüm UTZ Certified mallar için bir Temel Kuralların yanı sıra her ürün için belli spesifik şartlar içeren Modüllerden oluşmaktadır. Hasat sonrası işleme faaliyetlerinin birçoğu ürünler-aşırı olduğundan, bu şartlar Temel Kurallar içinde yer almaktadır. Ürüne özgü Modüller söz konusu ürünlerinüretimi ve işlenmesi için 1 ILO Konvansiyonu 138 Minimum Yaş ve 182 Çocuk İşçiliğinin En Kötü Şekilleri, ILO Konvansiyonu 29 Cebri Çalıştırma ve 105 Cebri Çalıştırmanın Lağvedilmesi, ILO Konvansiyonu 87 Birlik Özgürlüğü ve 98 Organize Olma ve Toplu Pazarlık Hakkı, ILO Konvansiyonu 1 Çalışma Saatleri, ILO Konvansiyonu 95 Ücretlerin Korunması, ve ILO Konvansiyonu 111 Ayırımcılık. 4

5 olan şartların karşılanmasını sağlamakta ve UTZ programına yeni malların entegre edilmesi için esneklik olanağı vermektedir. Temel Kurallar her zaman mala özgü Modül ile birlikte uygulanmalıdır. Davranış Kuralları 2014 versiyonuna ne zaman uyulmalıdır Temel Kurallar ve ürüne özgü Modülleri, bir grup ürüne özgü UTZ Certified Davranış Kurallarının yerini alırlar: Kahve için (Kasım 2010 tarihli versiyon 1.2), Çay için (Temmuz 2009 tarihli versiyon 1.0), Kakao için (Nisan 2009 tarihli versiyon 1.0), ve Roybos için (Şubat 2011 tarihli versiyon 1.0). Daha önce Çay için Fabrika Kuralları ve Roybos İşleme için Davranış Kurallarında yer alan tüm şartlar şimdi Temel Kurallar ve sırası ile Çay Modülü ve Roybos Modülü içerisinde yer almaktadırlar. Davranış Kuralları 2014 versiyonu kullanılarak sertifikasyon 1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren mümkündür. Halen daha önceki bir Davranış Kuralları çerçevesinde belgelendirilmiş gruplar ve grup üyeleri, Davranış Kuralları 2014 versiyonuna göre denetlenirlerken, daha önceki belgelerindeki gibi aynı sertifikasyon yılına göre denetlenebilirler. Örneğin: 2013 yılında daha önceki bir Davranış Kurallarının 3. Yılına göre denetlenmiş olan bir grup veya grup üyesi 2014 yılında Temel Kurallar ve ilgili Modülün 3. Yılına göre denetlenebilir. Daha önceki bir Davranış Kurallarının 4. Yılı için belgelendirilmiş gruplar ve grup üyeleri (UTZ Certified programında dört veya daha fazla yıldır dahil olan gruplar ve grup üyeleri dahil olmak üzere) Davranış Kuralları 2014 versiyonuna göre denetlenirlerken, 3. Yıla göre denetlenebilirler. ruplar 30 Haziran 2015 tarihine kadar mala özgü UTZ Davranış Kuralları versiyonlarına göre, yani kahve için Kasım 2010 tarihli versiyon 1.2, çay için Temmuz 2009 tarihli versiyon 1.0, kakao için Nisan 2009 tarihli versiyon 1.0, ve roybos için Şubat 2011 tarihli versiyon 1.0, denetlenebilirler. Bu tarihten sonra düzenlenen ve yukarıda belirtilen versiyonların birine göre denetlenmiş belgeler bu tarihten sonra kabul edilmeyecektir. Kapsam rup ve çoklu-grup sertifikasyonu için Davranış Kuralları 2014 versiyonunun şartları mallarını UTZ Certified olarak satan tüm tarımsal üretici grupları ve bunların üyeleri için dir. Sertifikasyon UTZ Certified tarafından onaylanmış bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından gerçekleştirilmelidir (bakınız UTZ Certified Sertifikasyon Protokolü 2 ). Onaylı Sertifikasyon Kuruluşlarının bir listesi UTZ Certified web sitesinde görülebilir 3. rup ve çoklu-grup sertifikasyonu için Davranış Kuralları 2014 versiyonunun kontrol noktalarına grup yöneticileri (İç Yönetim Sistemi), grup personeli, grup üyeleri ve/veya grup üyesi işçileri tarafından karşılanması gereken şartlar dahildir. Aksi belirtilmediği sürece, A ve B bloklarındaki kontrol noktaları yalnızca denetlenmiş ve belgelendirilmiş mahsul için dir. C ve D bloklarındaki kontrol noktaları grup üyesinin bütün çiftliği ve grup tarafından gerçekleştirilen faaliyetler için dir. 2 UTZ Certified Sertifikasyon Protokolü UTZ Certified Eğitim Merkezi Dosya İndirme alanında görülebilir 3 Onaylı Sertifikasyon Kuruluşları UTZ Certified Eğitim Merkezi Dosya İndirme alanında görülebilir 5

6 Ulusal kanunlara uygunluk UTZ Certified üyelerinin kendi faaliyet alanlarında sosyal, ekonomik ve çevresel temsilciler haline gelmesi için çaba gösterir. Bu bağlamda, gruplar ve grup üyeleri ulusal kanunlar, yönetmelikler ve sektör anlaşmaları ve toplu pazarlık anlaşmalarına uyarlar. Bir kontrol noktasında gerekli olan ile ulusal veya yöresel kanun tahtında gerekli olan arasında bir uyuşmazlık olabilir. Bir ulusal kanun, yönetmelik veya standardın bir kontrol noktasının şartından daha katı olması durumunda, ulusal kanun (ulusal kural geçersiz veya zamanı dolmuş hale gelmediği sürece) hakim olacaktır. Bir ulusal kanun, yönetmelik veya standart bir kontrol noktasının şartından daha az sıkı olduğu takdirde, (kontrol noktası ulusal kanunun olmasına açıkça izin vermediği sürece) kontrol noktasının şartı olacaktır..k. 94 Çocuk İşçiliği altındaki şartlara uygunluğun sağlanması için, her ülkedeki hafif iş tanımına özellikle dikkat edilmelidir. UTZ Certified Davranış Kuralları 2014 versiyonunun kullanılması için kılavuz Yapı rup ve çoklu-grup sertifikasyonu için Temel Kurallar sürdürülebilir tarımın dört ayağını temsil eden, dört bloğa ayrılmıştır: - Blok A. Yönetim - Blok B. Tarım Uygulamaları - Blok C. Çalışma Koşulları - Blok D. Çevre Her blok UTZ Certified Değişim Teorisinin önde gelen ilkeleri ile tanıtılmaktadır ve konulara bölünmüştür. Her konuya bir kontrol noktaları grubu dahildir, Her kontrol noktası uygulanması ve uygunluğun değerlendirilmesi ile ilgili bilgiler veren sekiz sütun içerir: - : Kontrol noktasının bloğu ve numarasını belirtir. - Kontrol Noktası: Karşılanması gereken şartları verir. - eçerli: Kontrol noktasının kimin için olduğunu ve şartın karşılandığını doğrulamak için kimin denetlenmesi gerektiğini belirtir (: grup; Ü: grup üyesi). -, 2, 3, ve 4: Kontrol noktasının karşılanmasının gerektiği uygunluk yılını belirtir. - : Uygulama ve uygunluğun değerlendirilmesi hakkında ek açıklamalar sağlar. Bu sütunda verilen zorunludur. 6

7 Bazı kontrol noktaları grup için olmayabilir. Davranış Kuralları 2014 versiyonunu uygulamadan önce, grup her kontrol noktasının kendi durumları için olup olmadığını değerlendirir. Örneğin, tamamen yağmura bağlı oldukları için grup üyeleri sulama yapmaz ise, sulamaya ilişkin kontrol noktaları değildir. Bir grup herhangi bir işleme faaliyeti gerçekleştirmiyor ise, işleme faaliyetlerine ilişkin tüm kontrol noktaları değildir. Bu durumlarda, grup bu kontrol noktalarının neden olmadığını kanıtlamalıdır. Dış denetçi bu kontrol noktalarının gerçekten olup olmadığını doğrulayacaktır. Sürekli iyileştirme Davranış Kurallarının dört-yıllık iyileştirme süreci UTZ Certified in tarımsal işletmelerin sürekli iyileştirilmesini teşvik etmek olan temel felsefesini yansıtır. UTZ Certified programında, gruplar ve grup üyelerinin belgelendirilmek için, çeşitli zorunlu kontrol noktalarına uymaları gereklidir. UTZ sürekli iyileştirme sürecinin dört yılı boyunca, grup ve grup üyelerini uygulamalarını iyileştirmeye teşvik etmek için, zorunlu kontrol noktalarının sayısı artar. UTZ Certified programındaki dört yılın ardından bile, gruplar ve üyeleri risk değerlendirmelerini güncelleyerek ve belirlenen riskleri ele almak için gerekli eylemleri içeren bir grup yönetim planı uygulayarak, sürekli iyileştirme döngüsünü sürdürürler. Davranış Kuralları iki tür kontrol noktası içerir: 1. Zorunlu kontrol noktaları (yeşil ile taranmış) 2. Ek kontrol noktaları (taranmamış) Blok A Blok B Blok C Blok D Yıllık toplam zorunlu puan Yıllık toplam ek kontrol noktaları Zorunlu kontrol noktalarına ek olarak, üreticinin belirli bir sayıda ek kontrol noktasına uyması gereklidir. Uyulması gereken yıllık ek toplam kontrol noktaları Uyulması gereken yıllık toplam kontrol noktaları Sertifikasyon için gerekli sayı karşılandığı sürece, grup hangi ek kontrol noktalarına uyulacağını seçmekte serbesttir. İzleyen denetim için hazırlık olarak, grubun bir sonraki sertifikasyon yılında zorunlu hale gelecek olan ek kontrol noktalarını seçmesi önerilir. 7

8 Diğer ilgili dokümanlar Davranış Kuralları 2014 versiyonunun anlaşılması ve uygulanmasında kılavuzluk sağlamak üzere, ek dokümanlar UTZ Certified Eğitim Merkezinin Dosya İndirme alanında mevcuttur. Bu dokümanlar aşağıdakileri içerir: - Sertifikasyon Protokolü: nasıl UTZ sertifikalı olunabileceği konusundaki prosedürleri açıklar. Aynı zamanda, Sertifikasyon Kuruluşları ve UTZ Certified arasındaki ilişkiyi belirleyen prosedürleri açıklar. - Uygulama Kılavuzu: spesifik kontrol noktalarına nasıl uyulacağı konusunda ek açıklamalar sağlar. Doküman Davranış Kurallarının formatını izler, her yorumun hangi kontrol noktasına (noktalarına) ait olduğunu belirtir. Uygulama Kılavuzu periyodik olarak güncellenir. - İç Yönetim Sistemi Kılavuzu: bir İç Yönetim Sisteminin nasıl kurulacağı ve hedeflerinin nasıl karşılanacağına ilişkin bir kılavuzdur. - Risk Değerlendirme kılavuz dokümanı: bir risk değerlendirmesinin nasıl yürütüleceğini açıklar ve potansiyel riskler ve bunların nasıl değerlendirileceği ve ele alınacağına ilişkin örnekler sunar. - Temel Kurallar/Modül kontrol listeleri: tüm kontrol noktalarının özet listeleridir ve izleme ve değerlendirme amaçları için sorular, ve yorumlar eklemek için ek bir sütun, içerirler. Bu dokümanlar grup tarafından kendi-denetimlerini yaparken kullanılabilir. Kontrol listeleri dış denetimleri yürüten Sertifikasyon Kuruluşları denetçileri tarafından da kullanılabilir. - Yasaklı Pestisitler Listesi: Hasatta kullanılamayan ve UTZ Certified tarafından yasaklanmış tüm pestisitleri içerir. Bu doküman aynı zamanda yasaklanmamış, ancak kullanımının yakından gözlemlenmesi gereken yakın dikkat ve gözetim gereken noktalar listesi de içermektedir. Kısaltmalar Aşağıda bu dokümanda kullanılan kısaltmaların bir listesi yer almaktadır: İP PS HIV/AIDS ILO İYS EZY MKD STÖ KKE WHO İzlenebilirlik sistemi, UTZ Certified ood Inside Portal lobal Pozisyonlandırma (Konumlandırma) Sistemi İnsan İmmün-yetmezlik Virüsü enfeksiyonu / Edinilmiş İmmün-yetmezlik Sendromu (Human Immunodeficiency Virus Infection / Acquired Immunodeficiency Syndrome) Uluslararası Çalışma Örgütü (International Labor Organization) İç Yönetim Sistemi (daha önce İç Kontrol Sistemi olarak bilinir) Entegre Zararlı Yönetimi Maksimum Kalıntı Düzeyleri Sivil Toplum Örgütü Kişisel Koruyucu Ekipman Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization) 8

9 Tanımlamalar Aktif bileşen Altyüklenici Birincil orman Birlikte ekim Biyolojik koridor Bozulma Tarım alanı Daimi işçi Dış denetim Doğal orman Ekim malzemesi Entegre Zararlı Yönetimi (EYS) eçici işçi erçek ücretler rup rup personeli rup üyesi rup üyesi işçisi rup üyesi primi üvenli içme suyu Hasat-öncesi ara Bir zararlıyı öldürebilecek, kovabilecek, çekebilecek, azaltabilecek veya diğer bir şekilde kontrol edebilecek kimyasal madde veya bir pestisit bileşeni (su, çözücüler, emülgatörler, yüzey aktif maddeler, kil ve iticiler gibi inert bileşenlerin aksine). Bir grup, grup üyesi veya üretici tarafından, UTZ Davranış Kuralları kapsamındaki bir veya daha fazla işlemi, örneğin ilaçlama, işleme veya hasat gibi, gerçekleştirmek üzere sözleşme yapılan bir kuruluş veya birey. Yaşına bakılmaksızın, hiçbir zaman tomruk çıkartılmamış veya kesilmemiş olan ve doğal düzensizlikler sonrası ve doğal süreçler altında gelişmiş olan bir orman. Tek bir tarlada iki veya daha fazla mahsulün aynı anda yetiştirildiği ekim sistemi. Birlikte ekim verimi arttırmak, toprak bereketini iyileştirmek ve zararlı ve hastalık zararını azaltmak için kullanılabilir. Araziler, ekosistemler ve habitatlar (doğal veya modifiye edilmiş) arasında bağlanabilirlik sağlayan ve biyo-çeşitlilik ve ekolojik ve evrimleşme süreçlerinin devamını güvence altına alan, coğrafi olarak tanımlanmış bir alan. Bir doğal ekosistemin mahsul yerleştirme ve inşaat, enerji, gıda veya diğer amaçlar ile orman ürünlerinin çıkartılması gibi insan faaliyeti nedeni ile belirgin şekilde doğrudan veya dolaylı olarak bozulması. Bozulmaya bir doğal ekosistemin yoğunluk, yapı, türler bileşimi veya bitki örtüsünün üretkenliğinde azalma dahildir. Aynı yönetim altında ve aynı işletme prosedürleri ile tarımsal üretim ve işleme faaliyetleri için kullanılan tüm arazi ve tesisler. 12 ay veya daha fazla süreli bir iş sözleşmesi ile çalışan bir işçi. UTZ Davranış Kurallarına uygunluğu değerlendirmek için bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından gerçekleştirilen bir denetim. Ekilmemiş olan ve temel olarak yerel ağaçlardan oluşan bir orman. UTZ belgeli bir mahsul tarlasını korumak, değiştirmek veya ıslah etmek veya daha fazla ekim malzemesi üretmek üzere kullanılan tohumlar, fideler, çoğalma malzemesi ve diğer bitkisel malzemeler. Mahsul üretimi ve korunmasına, sağlıklı mahsul üretmek ve pestisit kullanımını minimize etmek için farklı yönetim stratejileri ve uygulamalarını birleştiren, bir ekosistem yaklaşımı. 12 aydan az bir sözleşmesi olan veya çalışması beklenen bir işçi. Enflasyona göre ayarlanmış olan ücretler. Ortak bir İYS nin bir parçası olan ve UTZ Sertifikasyon Protokolünde açıklanan şekilde rup sertifikasyonu veya Çoklu-rup Sertifikasyonu seçeneği çerçevesinde birlikte belgelendirilen bir organize üreticiler grubu. Organize üreticiler grubu bir birlik veya bir kooperatif şeklinde organize olabilir veya bir tedarik zinciri aktörü (bir ihracatçı gibi) veya bir diğer kuruluş tarafından yönetilebilir. Bir UTZ belgeli grup için iş yapan işçiler. Buna İYS personeli ve merkezi üretim, işleme yerleri ve bakım sahalarındaki işçiler dahildir. Bir grubun bir parçası olarak belgelendirilmiş olan bir üretici. Bir grup üyesi için iş yapan bir işçi. Bir grup tarafından alınan UTZ priminin bireysel grup üyesine, nakdi ve/veya ayni olarak, verilen kısmı. rup üyesi primine grup yönetim harcamaları (denetim maliyetleri veya diğer idari amaçlar için prim gibi) ve tüm gruba/topluma verilen hizmetler veya ürünler (tesisler veya eğitimler gibi) dahil değildir. İnsanlar tarafından orta veya uzun vadeli zarar riski olmaksızın tüketilebilecek kalitede olan su. Son pestisit uygulaması ile işlem görmüş mahsulün veya işlem gören alanda izin verilen hasat arasındaki süre. 9

10 İç denetim İç Yönetim Sistemi (İYS) İşçi İşleme İyi Tarım Uygulamaları İzlenebilirlik Karlılık Korunmuş alan Kullanılmayan pestisitler Maksimum Kalıntı Düzeyi (MKD) Ortak Çiftçi Orman Ormansızlaş-tırma Pestisitler Risk değerlendirme Su kütlesi Tehdit veya tehlike altındaki türler Bir grubun İYS tarafından görevlendirilen bir kişi (veya bir grup kişi) tarafından, grup üyelerinin UTZ Davranış Kurallarının tüm şartlarına uygunluğunu değerlendirmek üzere, denetimi. rubun yönetim ve organizasyonunun daha verimli olmasına yardımcı olan kayıtlı bir kalite yönetim sistemidir ve grup ve grup üyelerinin UTZ Temel Davranış Kurallarına uygunluğunu temin eder. Bir grup veya grup üyesinin çiftliğinde iş yapan bir kişi. Bu tanımlamaya daimi, geçici, göçmen, süreli, aile ve parça işçileri gibi, her türlü işçi dahildir. Ürünlerin bitmiş veya bitmemiş ürünlere değiştirilmesi, birincil (ham) ürünlerin tarım alanı düzeyinde değiştirilmesi dahildir. Tarım alanındaki ve üretim-sonrası süreçler için çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliği irdeleyen ve güvenli ve kaliteli tarımsal ürünler ile sonuçlanan uygulamalar. Kayıtlı bir tanımlama sistemi ile, belgeli sürdürülebilir ürünlerin belgeli bir kaynaktan çıktığı ve/veya sürdürülebilir üretimi desteklediğine ilişkin güvence. Bir çiftliğin UTZ belgeli ürünleri üreterek ve/veya işleyerek maddi kazanç sağlama derecesi. Üretkenliğin aksine, karlılık yalnızca üretilen miktarlara değil, aynı zamanda çıktılar ve girdilerin fiyatlarına da bağlıdır. Doğanın ilgili ekosistem hizmetleri ve kültürel değerler ile birlikte, uzun vadeli korunmasını sağlamak için, yasal veya diğer etkili yollar ile tanınan, ayrılan ve yönetilen, açıkça tanımlanmış bir coğrafi alan. Örneklere ulusal parklar, vahşi yaşam alanları, toplum tarafından korunan alanlar ve doğal koruma alanları dahildir. Örneğin, bozulmuş, süreleri geçmiş veya artık izin verilmedikleri için, artık kullanılamayacak ola pestisitler. ıdada izin verilen kimyasal kalıntıların maksimum miktarı için bir yasal limit. MKD ler pestisitlerin doğru kullanımının bir göstergesi olarak işlev görürler. Bir arazi sahibinin arazisinde mahsulden bir pay veya mahsulün satışından bir pay için çalışan kiracı çiftçi. 5 metreden yüksek ve yüzde 10 üzerinde gölge örtüsü sağlayan ağaçlardan oluşan, veya yerlerinde bu eşiklere erişebilen ağaçlar içeren, 0,5 hektardan daha geniş arazi. Ağırlıklı olarak tarımsal veya şehirsel arazi kullanımı altındaki araziler dahil değildir. Ormanlık arazinin ormansız araziye insan tarafından başlatılmış dönüşümü. ıda veya tarımsal malların üretim, işleme, depolama, taşıma veya pazarlanması sırasında zarar veren veya bunları başka şekilde engelleyen, istenmeyen bitki veya hayvan türleri dahil olmak üzere, herhangi bir zararlıyı önlemek, imha etmek veya kontrol etmek amaçlı insektisitler, fungisitler, herbisitler, dezenfektanlar, ve diğer her türlü madde veya maddelerin karışımı. Terime bitki büyüme düzenleyici, yaprak döktürücü, kurutucu, veya meyveyi seyreltme veya meyvenin olgunlaşmadan dökülmesini önleme ajanı olarak kullanılması amaçlanan maddeler, ve malı depolama ve taşıma sırasında bozulmadan korumak üzere mahsullere hasat öncesi veya sonrasında uygulanan maddeler dahildir. Tehlikeleri tanımlamak ve değerlendirmek için sistematik bir süreç. Tehlikeler bir dış çevrede (örn., ekonomik eğilimler, iklimsel olaylar, rekabet) ve bir iç çevre (örn., insanlar, süreç, altyapı) içerisinde tanımlanabilir. Bu tehlikeler hedefleri engellediğinde veya bunun olabileceği öngörüldüğünde risklere dönüşürler. Herhangi bir önemli su birikimi (doğal veya suni), örn.: göller, lagünler, havuzlar, havzalar, sulak alanlar, nehirler, dereler ve kanallar dahil. Ulusal kanunlar veya sınıflandırma sistemleri altında tehdit veya tehlike altında oldukları belirtilen ve/veya IUCN Tehdit Altındaki Türler Kırmızı Listesinde yer alan türler, bunların yanı sıra Vahşi Fauna ve Floranın Tehlike Altındaki Türlerinde Uluslararası Ticaret Konvansiyonuna (CITES) dahil edilmiş olan türler. 10

11 Tekrar-giriş zamanı Toplu pazarlık anlaşması Üretici Üretim Üretim alanı Üretkenlik Bir alana bir pestisitin uygulandığı zaman ile bunun uygulanmış olduğu alana, koruyucu ekipman olmadan, tekrar girmenin güvenli olduğu zaman arasındaki süre. Çalışma koşulları ve istihdam şartları hakkında, aşağıdakiler arasındaki bir yazılı anlaşma: a) bir işveren, bir işverenler grubu veya işverenler kuruluşu, ve b) işçiler tarafından usulüne göre, ulusal kanunlar ve yönetmeliklere uygun olarak, seçilen ve yetkilendirilen bir temsilci işçiler kuruluşu veya işçi temsilcileri. Tarım alanını temsil eden ve tarım alanında satılan ürünlerden sorumlu olan kişi veya kuruluş. Tarımsal ürünlerin, tarım alanında meydana geldikleri şekilde, tedarik edilmesi için üstlenilen süreç. Buna ekim, mahsul bakımı ve hasat işlemleri dahildir. Belgeli ürünün üretimi için kullanılan alan. Tarımsal girdilerin çıktılara olan oranı. Üretkenlik girdilerin arazi, işçilik, gübre, pestisitler, makineler ve su gibi üretim sürecinde ne kadar verimli kullanıldığını ölçer. UTZ primi Ürün sürdürülebilir şekilde üretildiği ve UTZ Certified standartlarının şartlarını karşıladığı için, benzer bir geleneksel (belgelenmemiş/doğrulanmamış) ürünün piyasa fiyatının üzerinde ödenen ek bir nakit tutar. UTZ primi UTZ Davranış Kuralları belgeli grup veya üretici ile ilk alıcı arasında mutabık kalınır ve UTZ Certified İP e kaydedilir. 11

12 BLOK A - YÖNETİM İlkeler - Tarım alanları ekonomik olarak uygun ve dirençlidir. - Tarım alanları uzun vadede karlıdır. - Tarım alanları verimlidir ve optimal üretkenlik sağlarlar. - ruplar risk yönetimi uygular. - ruplar iyi yönetilmektedir ve üyelerine iyi ve güvenilir hizmetler sağlamaktadır. - rup üyeleri kendileri ve aileleri için iyi bir yaşam standardına sahip olmaya yeterli bir Yaşama eliri kazanabilmektedirler. Üretim alanı tanımlama Üretim alan(lar)ının güncel bir genel görünüm haritası mevcuttur..a.1.a.2.a.3.a.4 Belgelendirilmiş ürünün toplam alanı belirlenmiş. Mahsul tarımsal olarak sınıflandırılmış ve/veya tarımsal kullanım için onaylı bir arazide yetiştiriliyor. Yerel toplumlar(yerel kurumlar) ile önemli bir arazi kullanım ihtilafı (sorun)yok. Kayıt tutma UTZ sertifikasyonu ile ilgili tüm kayıtlar ve dokümanlar erişilebilir ve, yasal olarak.a.5 gerekli süre daha uzun olmadıkça, en az üç yıl süre ile arşivleniyorlar. +Ü Bu haritaya aşağıdakiler dahildir: - mahsul alanları, yeni ekili alanlar ve fidanlıklar ile, - korunmuş alanlar, - su kütleleri, - insan yerleşim alanları, ve - İYS idaresinin konumunun bir PS koordinatı (bu üretim alanı içerisindeki bir konumu temsil etmediği takdirde, üretim alanının yaklaşık olarak merkezini temsil eden bir koordinat dahil edilir). Alan, örneğin aşağıdakilere dayalı, güvenilir yöntem(ler) kullanılarak tespit edilir: - PS haritalandırması - Arazi tapuları - Ağaç sayısı ve yoğunluğu Yerel arazi sınıflandırması ve yeni tarımsal alanlar için geliştirme planlaması bilgisi vardır. Herhangi bir çözümlenmemiş arazi kullanımı ihtilafı aşağıdakileri içeren bir, mutabık kalınan süreçle ele alınmaktadır: - tüm ilgili tarafların ve bunların haklarının tanımlanması, (muvafakatname) - karşılıklı yararlı müzakere için bir prosedür,(karşılıklı imzalanmış bir noter onaylı anlaşma) ve - ihlal edilen arazi hakları için tazminat. 12

13 İç Yönetim Sistemi (İYS) Sorumlu kişiler Bütün grup personelinin doğru ve güncel bir genel bilgileri kayıtlı olarak mevcut..a.6.a.7.a.8 rubun İYS içerisindeki tüm kişileri ve bunların rollerini belirten bir organizasyon şeması var, ve buna kontrol noktası.a.7'de atanan tüm sorumlu kişiler dahildir. Aşağıdakiler için atanmış sorumlu kişi(ler) veya bir komite ; Blok A) Yönetim Blok B) Tarım Uygulamaları Blok C) Çalışma Koşulları Blok D) Çevre Çocuk işçiliği irtibatları atanmış ve toplumlarda yerleşiktir. Sorumlu kişi(ler) veya komite, güncel konu(lar) hakkında bilgili, yetkin ve grup üyeleri ve grup personeli tarafından erişilebilirdir. rubun daimi işçileri için tutulan kayıtlar en az aşağıdakileri içeri içerir, - tam isim, - cinsiyet, - doğum tarihi veya yaş, - giriş tarihi ve sözleşme süresi, ve - ücretler ve ödeme. rubun geçici işçileri için, tutulan kayıtlar en az aşağıdakileri içeri içerir, - tam isim, - cinsiyet, - doğum tarihi veya yaş, - çalışılan gün sayısı, ve - ücretler ve ödeme. Sorumlu kişi(ler) veya komite aşağıdaki konulardan sorumludur. Bir kişi veya komite birkaç konu için sorumlu olabilir. Blok A) Yönetim - İYS yönetimi - İzlenebilirlik, üretim ve işleme sırasında ürün tanımlama ve ayırma - Eğitimler - Sorular, fikirler, şikayetler, yaptırımlar ve itirazların ele alınması Blok B) Tarım - İyi Tarım Uygulamalarına karar verilmesi ve uygulanması, hasat ve hasat sonrası uygulamalar dahil - ıda güvenliği ve ürünün kalitesi Blok C) Çalışma koşulları - Çalışma hakları - Çocuk işçiliği (toplumlar esasında irtibatlar) - Tekrar giriş zamanları ve makineler ve pestisitlerin kullanımı dahil, güvenli ve sağlıklı uygulamalar - İlk yardım ve acil durum prosedürleri Blok D) Çevre - Atık yönetimi ve çevre koruma Yetkinlik kanıtı resmi yeterlilikler ve/veya eğitim kurslarına katılım belgeleri ve/veya kanıtlanmış deneyim olabilir. Yönetim UTZ Certified şartları, sertifikasyon süreci ve gelişmeler hakkında bilgilidir. 13

14 Üye tanımlama ve sözleşmeler rup üyelerinin kaydı tutulmakta ve güncellenmektedir..a.9 Her grup üyesi için, kayıt 1. Yılda aşağıdakileri içerir: - isim, cinsiyet, konum (örn. bölge), ve telefon numarası (mevcut ise), - özgün üye tanımlaması, - devlet tarım alanı ruhsatı (ÇKS belgesi)( ise), - üretim miktarı (önceki yılın hasadı ve bu yılın tahmini), - UTZ Certified durumu ve ilk UTZ sertifikasyon yılı, - iç denetim tarihi, ve - diğer sertifikasyon programlarına katılım, ise..a.10.a.11 rup ile her grup üyesi arasında her bir tarafın haklarını ve yükümlülüklerini tanımlayan imzalı bir anlaşma mevcuttur. Her grup üyesi sözleşmeyi anlamaktadır. Anlaşmalar merkezi olarak arşivlenmekte ve her grup üyesine bir kopya sağlanmaktadır. Ortak çitçilerin, yazılı veya şahitler önünde sözlü olarak, tanınan arazi sahibi ile bir sözleşmesi vardır. Buna en azından ödeme sıklığı gibi, karşılıklı haklar ve görevler dahildir. rup üyelerinin hasat verimleri güvenilir bir metodoloji kullanılarak tahmin edilmektedir. Bunlar dokümante edilmekte ve her yıl güncellenmektedir. 2. Yıldan itibaren, kayıta aşağıdakiler eklenir: - toplam tarım alanı, - belgelendirilmiş üretim alanı (arazi sayısı ve toplam yüzölçümü), ve - belgelendirilmeden beri gruba her yıl teslim edilen toplam ürün miktarı rup üyeleri ile anlaşmalara en azından aşağıdakiler dahildir: - grup üyesinin iç standarda uyma yükümlülüğü (KN.S.31) - grup üyesinin gerek iç denetimler gerekse de dış denetimler ve yaptırımları kabul etme yükümlülüğü, - grup üyesi tarafından belgelendirilmiş olarak satılan her türlü ürünün yalnızca onların belgelendirilmiş çiftliğinden geldiğine ilişkin bir teminat, - grup üyesinin talep üzerine dokümanları ve kayıtlarından kopya alma hakkı, ve - her bir tarafın sözleşmeyi feshetme hakkı. Herhangi bir grup üyesi sözleşmedeki herhangi bir yükümlülüğe uymadığı takdirde, İYS etkili bir şekilde cevap verir. Söz konusu uyumsuzluk ve uygunsuzluklar dış denetçiye raporlanır. üvenilir bir metodoloji örneğin aşağıdakileri dikkate alır: - Önceki yılın hasat(lar)ı - Yoğunluk/ağaç sayımı, yaşı - irdi kullanımı - Zararlılar ve hastalıklar - Bitki çeşitliliği - Toprak kalitesi - Coğrafi konum - İklim 14

15 İç denetim ve kendini-değerlendirme prosedürü rup üyeleri için Davranış Kurallarını içeren bir iç standart.a.12 mevcuttur. Tüm grup üyeleri iç standardı anlamaktadır..a.13 rup üyelerini tüm ilgili Davranış Kuralları şartları hakkında resmi olarak denetleyen bir iç denetim sistemi mevcuttur. İç denetim sonuçları bir rapor ile dokümante edilmektedir. İç standart: - grup üyelerine yöneliktir, - uygun ise görsel bir biçimde sunulmuştur, - grubun üretim içeriğine uyarlanmıştır, ve - sosyo-kültürel etmenleri dikkate almaktadır. İç denetimler aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir: - grubun ilk dış denetiminden önce tüm grup üyeleri üzerinde, ve - rup yönetimi veya onay komitesine sunulmadan önce yeni başvuran adaylar için Her yıl bir iç denetim gerçekleştirilir. İç denetim raporlarına aşağıdakiler dahildir: - grup üye tanımlama numarası, üretim yerleri, üretim (önceki yılın hasadı ve bu yılın tahmini), ve imza veya parmak izi, - denetim tarihi, - denetçi adı, - Ürün ile ilgili kritik hususların doğrulanması, örn. çocuk işçiliği, verimi optimize etmek için uygulamaların benimsenmesi, vb., - tespit edilen uygunsuzluklar ve alınan düzeltici önlemler, - sertifikasyon yılı, ve - belgelendirilme durumu..a.14.a.15.a.16.a.17 rubun ve taşeronların Davranış Kurallarına uygunluğunu değerlendirmek için bir öz-değerlendirme gerçekleştirilmektedir. Özdeğerlendirme kayıtları dış denetim sırasında denetçi için hazır durumdadır. Bir çıkar çatışması beyanı tüm İYS personeli tarafından imzalanmıştır. Her grup üyesinin uygunluğunu sağlayan bir onay ve yaptırım sistemi mevcuttur. rup üyesinin onay ve yaptırım yöneticisi veya komitesinin her türlü kararına itiraz etme hakkı vardır. +Ü İç denetim sırasında tavsiyelerde bulunulmuş ise, içeriği iç denetim raporuna kaydedilir. İç denetim süreci ile iç denetim sırasında verilen tavsiyeler çatışmaması için, net bir ifade ayırımı vardır. Yıllık olarak UTZ Temel Kurallar Kontrol Listesi kullanılarak öz-denetim gerçekleştirilir. İYS tüm taşeronların uygunluğunun sağlanmasından sorumludur. Bir arazi sahibi bir taşeron olarak görülmez. Beyan aşağıdakileri belirtir: - İYS personelinin potansiyel bir çıkar çatışması olabilecek grup üyelerini denetleyemeyeceği veya onaylayamayacağı, ve - çıkar çatışmalarının olduğu herhangi bir grup üyelerini grup yönetimine veya komiteye bildirme yükümlülüğü. Sisteme aşağıdakiler dahildir: - onay ve yaptırım yetkisine sahip grup yönetimi veya komitesi, - grup üyelerinin iyileştirici ve düzeltici önlemlerini izlemek için bir mekanizma, ve - her grup üyesinin belgelendirilme durumuna ilişkin, dokümante edilmiş, imzalanmış ve nihai iç denetim raporuna dahil edilmiş bir karar. 15

16 Risk yönetimi Üretim ve işlemede aşağıdakiler ile ilgili olası riskleri tanımlamak için bir risk değerlendirmesi gerçekleştirilmektedir:.a.18 Blok A) Yönetim Blok B) Tarım Uygulamaları Blok C) Çalışma Koşulları Blok D) Çevre Bir üç yıllık grup yönetim planı hazırlanmıştır ve risk değerlendirmeden çıkan tüm ilgili hususları irdelemek için.a.19 faaliyetleri içerir. Faaliyetler uygulanmakta ve dokümante edilmektedir. Eğitim ve bilinç arttırma rup personeline, aşağıdaki alanlarda sorumlu oldukları tüm konularda (.A.7 de listelenmiş) eğitim sağlanmaktadır: Blok A) Yönetim Blok B) Tarım Uygulamaları Blok C) Çalışma koşulları Blok D) Çevre.A.20 rup personeli eğitimleri yetkin kişi(ler) tarafından gerçekleştirilmektedir. Her eğitim için eğitim kayıtları tutulmakta ve eğitimlerin ardından eğitilen kişilerin içeriği anladığına ve uyguladığına ilişkin değerlendirme yapılmaktadır. Risk değerlendirmesi yıllık olarak gözden geçirilir ve güncellenir. Risk değerlendirmesi UTZ Certified risk değerlendirme kılavuzunu dikkate alır. rup yönetim planı izlenir ve yıllık olarak güncellenir. Eğitimler grup personelinin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Eğitim en az yılda bir gerçekleştirilir. Her eğitim kaydı aşağıdakileri belirtir: - tarih, - konular, - özet, - eğitim süresi, ve - eğitimcinin (eğitimcilerin) adı. Katılım listelerinde katılımcıların imzaları ve cinsiyeti dahildir. 16

17 rup üyelerine aşağıdaki alanlarda kendileri ile ilgili tüm konularda eğitim sağlanmaktadır: Eğitimler grup üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli sayıda ve sürededir. Eğitimler grup üyeleri için açık ve anlaşılabilirdir..a.21 Blok A) Yönetim Blok B) Tarım Uygulamaları Blok C) Çalışma koşulları Blok D) Çevre Eğitimler yetkin kişi(ler) tarafından verilmekte ve eğitim içeriğinin anlaşılmış olmasını tespit için testler veya kontroller içermektedir. Her eğitim için eğitim kayıtları tutulmaktadır. Eğitim(ler)de her yıl en az iki konu irdelenir. Dördüncü yılın sonuna gelindiğinde, aşağıdaki konuların tamamı iç veya dış eğitimciler tarafından ele alınmış olur: Blok A) Yönetim - İzlenebilirlik Blok B) Tarım Uygulamaları - İyi tarım alanı bakımı ve üretkenliği - EZY teknikleri - Mahsul çeşitlendirme - İzin verilen pestisitlerin güvenli seçimi ve kullanımı, hasat öncesi aralıklar ve tekrar giriş zamanları dahil - Hasat ve hasat sonrası uygulamalar - Ürün kalitesi ve gıda güvenliği - Kayıt tutma becerileri Blok C) Çalışma Koşulları - İş sağlığı ve güvenliği Blok D) Çevre - Su kaynaklarının korunması - Flora ve faunanın korunması - İklim değişikliği - Atık yönetimi.a.22.a.23 rup üyeleri ve grup üyesi işçileri, ve bunların ailelerine, aşağıdaki konuda kendilerini bilgilendirmek amacı ile bilinç arttırma faaliyetleri gerçekleştirilmekte ve dokümante edilmektedir: Blok C) Çalışma Koşulları Kadınlar eğitim ve bilinç arttırma oturumlarına katılmaktadır. Eğitimcinin (eğitimcilerin) yetkinliği resmi yeterlilikler ve/veya eğitim kurslarına katılım belgeleri ve/veya kanıtlanmış deneyim ile kanıtlanabilir. Her eğitim kaydında tarih, konular, özet, süre ve eğitimcinin (eğitimcilerin) adı yer alır. Katılım listelerinde katılımcıların imzası/parmak izi ve cinsiyeti yer alır. Yılda en az iki konu ele alınır. Dördüncü yılın sonuna ulaşıldığında, aşağıdaki konuların tamamı iç veya dış eğitimciler tarafından ele alınmış olur: Blok C) Çalışma Koşulları - İşçi hakları - Çocuk işçiliği, tehlikeli işler ve kaçak işçilik dahil - Eğitimin önemi - Kadınlar için eşit haklar ve fırsatlar - Cinsel taciz, farklılık ve ayırımcılık - Sağlık ve güvenlik; HIV/AIDS, tekrar giriş zamanları ve hijyen dahil - Aile beslenmesi ve genel sağlığı iyileştiren diğer hususlar - Diğer ilgili konular Kadınların eğitim ve bilinç arttırma oturumlarını kolaylaştırmak için önlemler alınır. Önlemlere örneğin aşağıdakiler dahildir: - Kadınlara oturumlar hakkında açık bilgilendirme - Oturumların kadınların katılabileceği zamanlarda düzenlemesi 17

18 İzlenebilirlik Belgelendirilmiş üretim birimlerinden toplama noktalarına (örn. depolama merkezleri) ve ürünün gruba ait olduğu.a.24 süreçteki tüm işleme ve taşıma aşamaları boyunca ürün akışı dokümante edilmiştir. UTZ Certified ürün, önceki sertifikasyon yıllarından devreden stok dahil olmak üzere, böyle olduğu konusunda görsel.a.25 olarak tanımlanmış ve tüm zamanlarda UTZ Certified olmayan ürünlerden ayrılmıştır. İzlenebilirliği sağlamak için kayıtlar ve faturalar muhafaza edilmektedir..a.26.a.27 Tüm UTZ Certified ürün satışları, prim dahil, İP e kaydedilmektedir. Bu satış ilanlarının kayıtları İP işlem numarası ile tutulmaktadır. Primler ve şeffaflık Bir UTZ primi Kullanımı prosedürü mevcuttur ve grup üyeleri arasında iletilmiştir. UTZ primi açık bir şekilde grup üyelerine nakdi ve/veya ayni yarar.a.28 sağlamaktadır. +Ü +Ü Devreden stok =grup tarafından önceki yıl satın alınan UTZ Certified üründen kalan fiziki stok miktarından, grup tarafından o yıl içerisinde satılan ürün miktarının çıkarılması ile bulunur. Bu kayıtlara aşağıdakiler dahildir: - her grup üyesinden UTZ Certified ürün satın alımları, - UTZ Certified ürün satışları, - diğer belgelendirilmiş veya doğrulanmış ürün satışları, - geleneksel (belgelendirilmemiş veya doğrulanmamış) ürün satışları, ve - önceki yıllardan devreden UTZ Certified, diğer belgelendirilmiş veya doğrulanmış ve geleneksel (belgelendirilmemiş veya doğrulanmamış) ürün stoku. Satın alma faturaları ve ödeme makbuzları grup üyesinin UTZ Certified durumunu belirtir. rup bir Davranış Kuralları belgesine sahip olduktan sonra, ürün yalnızca UTZ Certified olarak satılabilir. "UTZ Primi Kullanımı prosedürü ve kayıtlarına aşağıdakiler dahildir: -grup yönetim harcamaları (örn. denetim masrafı), -gruba verilen ürünler ve hizmetler (örn. eğitim, depolama tesisleri), ve -rup Üyesi primi: nakdi veya maddi mallar şeklinde (ayni) yardımlar..a.29 rup Üyesine primi zamanında ve uygun bir şekilde ödenmektedir. Fiyatlar, primler ve prim ödeme zamanlaması grup üyelerine açık bir şekilde iletilmektedir ve şeffaftır. Kayıtlar güncel tutulur. Fiyatlar ve prim bilgilendirmeleri dokümante edilir. 18

19 .A.30 Şikayetlerin sunulması ve irdelenmesi için bir prosedür mevcuttur. Bu prosedüre aşağıdakiler erilebilir: - grup personeli, - grup üyeleri, - alıcılar ve tedarikçiler, ve - Davranış Kurallarına uyguluk hususları için bir şikayette bulunmak isteyen herkes. Prosedür: - şikayetlerin kimlik belirtilmeden sunulmasına olanak verir, - şikayetleri açık bir şekilde ve zamanında irdeler, - hiçbir şikayetçinin bir şikayet sunmak nedeni ile cezalandırılmamasını güvece altına alır, ve - diğer kabul edilmiş şikayet veya mağduriyet mekanizmalarına engel olmaz (örn. hukuki, toplu pazarlıklar)..a.31 rup personeli ve grup üyeleri işe alındıkları/gruba katıldıkları zaman şikayet prosedürü hakkında bilgilendirilmektedir Hasat edilen ürünün ağırlığını veya hacmini belirlemek için kullanılan aletler en az yılda bir kez kalibre edilmektedir. İstenmeyen değişiklikleri önlemek için önlemler alınmaktadır. Verim optimizasyonu İyi Tarım Uygulamaları hakkında teknik tavsiye ve destek konusunda hizmet sağlayıcılara danışılmaktadır. Bu.A.32 hizmetler grup üyelerine sağlanmaktadır..a.33.a.34.a.35 İYS grup üyelerinin verimlerini optimize etmesi için sınırları ve uygulanabilir önlemleri tanımlamaktadır. İYS grup üyelerinin verimlerini optimize etmek için öncelikli önlemleri desteklemekte ve koordine etmektedir. İYS grup üyelerinin üretim döngüsünün uygun dönemlerinde gerekli tarımsal girdilere erişimini kolaylaştırmaktadır (bedeli karşılığı olabilir). Şikayetler ve düzeltici faaliyetler yeterli bir biçimde dokümante edilir. Devlet tarafından, (iddia edilen) ihlaller durumunda, şikayet kayıtları denetçiye sağlanır. Kalibrasyon dış taraflarca, ulusal uygulama ve yönetmelikler doğrultusunda, gerçekleştirilebilir. Elektronik tartılar gibi daha gelişmiş ekipmanlar uzman teknisyenlerce kalibre edilir. Kalibrasyonu gerçekleştiren kişinin veya kuruluşun adı ve kalibrasyon tarihi dokümante edilir. Danışmanlık alma talepleri, hizmetler veya destek sağlanamamış olsa bile, kanıtlanabilir. Mümkün olduğunda, bir yerel bölge temsilciliği ile resmi bir ilişki kurulur. rup aynı zamanda, grubun ihtiyaçlarını karşıladığı takdirde, iç bilgiye güvenebilir. Uygulanabilir önlemleri tanımlamak ve önceliklendirmek için, aşağıdakiler dikkate alınır: - maliyetler, - potansiyel verim artışı, ve - gerekli girdilerin mevcudiyeti (örn. işgücü, ekipman, bilgi, pestisitler, vb.). Uygulama dokümante edilir. İYS, ekim malzemesi (çoğaltma malzemesi dahil), aletler, gübreler ve pestisitler gibi, tarımsal girdileri sağlamak için çabalarını kanıtlayabilir. 19

20 BLOK B TARIM UYULAMALARI İlkeler - Tarım alanları optimal üretkenlik sağlayabilmektedir. - Ürünlerin kalitesi endüstrinin şartlarını karşılamaktadır. - rup üyeleri: o Tarım alanlarındaki toprağın kalitesini iyileştirmekte veya korumaktadırlar, o tarımsal girdileri sorumlu ve etkin bir şekilde kullanmaktadırlar, o suyu verimli kullanmaktadırlar. Ekim malzemesi ve fidanlık Yeni dikimler için uygun türler kullanılmaktadır..b.36 rup, grup üyelerine uygun dikim materyali sağlamaktadır, veya bunu yapabilecek yerel sağlayıcı(lar) belirlemektedir. +Ü Uygun çeşitler aşağıdakileri dikkate alır: - Beklenen verim - Zararlılar, hastalık ve kuraklığa direnç - erekli girdiler - Ürün kalitesi - Yerel, coğrafi, ekolojik, bilimsel tarım koşullarına uyum sağlama Yerel sağlayıcılar listesi mevcuttur ve güncellenmektedir..b.37.b.38 Bir fidanlıktan alınan dikim materyali gözle görülür zararlı ve hastalık belirtilerinden aridir. Sahadaki fidanlıklarda bitki sağlığını iyileştirmek için önlemler uygulanmaktadır. Kayıtlar tutulmakta ve substrat menşeini ve pestisit uygulamalarını (sterilizasyon dahil) göstermektedir. +Ü +Ü Uygun ekim malzemesinin yerel bir sağlayıcısının bulunmadığı durumlarda, saha içi fidanlıklar kurmak için önlemler alınır. Bitkilerde görsel zararlı veya hastalık izleri var ise, bir gerekçesi mevcuttur. Önlemlere zararlılar ve hastalıklar, ve kök sistemine zararın izlenmesi ve kontrol edilmesi dahil olabilir. Kayıtlara en azından aşağıdakiler dahildir: -bitki koruma ürünü uygulama tarihi, - bitki koruma ürününün ticari adı, ve - uygulanan miktar veya hacim (hektar, tarla, bitki, vb. başına)..b.39.b.40 Tüm ekim malzemesi için, türü, parti numarasını ve satıcının adını belirten kayıtlar veya belgeler tutulmaktadır. Mahsul için ekim malzemesi olarak herhangi bir genetiği değiştirilmiş organizma kullanımı (deneme tarlaları dahil) UTZ Certified ve alıcıya (alıcılara) bildirilmektedir. +Ü Okur-yazar olmayan grup üyelerinin kullanılan ürünlerin etiketlerini göstermeleri ve uygulama dönemi veya zamanlamasını ve uygulanan miktarı belirtmeleri yeterlidir. Bu UTZ sertifikasyon programına katıldıktan sonra elde edilen tüm ekim malzemesi için dir. Okur-yazar olmayan grup üyelerinin kullanılan türü ve satıcı adını belirtmeleri ve/veya ekim malzemesinin bilgilerini içeren ambalaj malzemesini göstermeleri yeterlidir. Spesifik genetik değiştirme dokümante edilir. UTZ Certified ve alıcı(lar) ile iletişimin yazılı alındısı dış denetçiye sağlanır. Bu yalnızca UTZ ürünleri için dir. 20

ANTAKYA TİCARET BORSASI KALİTE EL KİTABI

ANTAKYA TİCARET BORSASI KALİTE EL KİTABI ANTAKYA TİCARET BORSASI KALİTE EL KİTABI İÇİNDEKİLER 3-0-1-Giriş -2-Borsanın Görevleri 4-0-3-Borsanın Faydaları 0-4-Diğer Borsalarla Entegrasyon 5-0-5-Revizyon Takip Çizelgesi 6-0-6-Çapraz Çizelge 7-0-6-Çapraz

Detaylı

ÇEVRE DENETİMİNİN TEMELLERİ VE TÜRKİYE DE ÇEVRE DENETİMİ

ÇEVRE DENETİMİNİN TEMELLERİ VE TÜRKİYE DE ÇEVRE DENETİMİ ÇEVRE DENETİMİNİN TEMELLERİ VE TÜRKİYE DE ÇEVRE DENETİMİ ANKARA 2013 Bu kitabın her türlü basım ve dağıtım hakkı Çevre ve Şehircilik Bakanlığına aittir. Bu çalışma Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel

Detaylı

AYDIN ORGANİK VE İYİ TARIM YOL HARİTASI RAPORU

AYDIN ORGANİK VE İYİ TARIM YOL HARİTASI RAPORU AYDIN DA ORGANİK VE İYİ TARIM UYGULAMALARININ YAYGINLAŞTIRILMASI STRATEJİSİ VE YATIRIM ÖNERİLERİ ANALİZİ PROJESİ AYDIN ORGANİK VE İYİ TARIM YOL HARİTASI RAPORU 02/05/2014 ZOBU CONSULTING impartially on

Detaylı

KOBİ ler için İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Rehberi: İNŞAAT SEKTÖRÜ

KOBİ ler için İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Rehberi: İNŞAAT SEKTÖRÜ KOBİ ler için İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Rehberi: İNŞAAT SEKTÖRÜ Bu rehber, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen İSGİP (Türkiye`de İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Koşullarının

Detaylı

GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ EL KİTABI

GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ EL KİTABI Sayfa No: 1/30 GIDA GÜVENLİĞİ TS EN ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ STANDART ŞARTLARINA UYGUN OLARAK HAZIRLANMIŞTIR. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi TEL : (0) 422 3410660-70 FAKS : (0) 422 341 07 28

Detaylı

TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD

TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD ICS 03.120.01; 67.020; TÜRK STANDARDI TS EN ISO 22000:2005 TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD Bu standard metni 24 Nisan 2006 tarihli TSE Teknik Kurul toplantısında kabul edilerek yürürlüğe girmiş olup metin

Detaylı

PROJE UYGULAMA EL KİTABI

PROJE UYGULAMA EL KİTABI f MURAT NEHRİ HAVZASI REHABİLİTASYON PROJESİ PROJE UYGULAMA EL KİTABI Mart 2013, ANKARA i İÇİNDEKİLER SAYFA PARA BİRİMİ EŞDEĞERLERİ AĞIRLIK VE ÖLÇÜ BİRİMLERİ KISALTMALAR vi vi vii BÖLÜM A: PLANLAMA 1 I.

Detaylı

OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi

OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi 1 Önsöz 1. OECD Çok Uluslu Şirketler Rehberi (Rehber), hükümetler tarafından çok uluslu şirketlere yapılan tavsiyelerdir. Rehber, çok uluslu şirketlerin faaliyetlerinin

Detaylı

İŞ ETİĞİ KURALLARI (KORDSA GLOBAL ETİK)

İŞ ETİĞİ KURALLARI (KORDSA GLOBAL ETİK) İŞ ETİĞİ KURALLARI (KORDSA GLOBAL ETİK) Versiyon : 2 Onaylayan : Kordsa Global Yönetim Kurulu Onay Tarihi : 15 Eylül 2009 NOT: Bu el kitabı Kordsa Global çalışanlarının bilmesi gereken önemli politikaları,

Detaylı

sürdürülebilir bir dünya için kurumsal çözümler İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ DOĞRU ANLAMAK VE UYGULAMAK

sürdürülebilir bir dünya için kurumsal çözümler İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ DOĞRU ANLAMAK VE UYGULAMAK sürdürülebilir bir dünya için kurumsal çözümler İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ DOĞRU ANLAMAK VE UYGULAMAK İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği - Türkiye, 2015 Göksu Evleri Göztepe Mah. Akkavak Cad.

Detaylı

The Electrolux Çalışma Yeri Standartları. Haziran 2014 Onaylı

The Electrolux Çalışma Yeri Standartları. Haziran 2014 Onaylı The Electrolux Çalışma Yeri Standartları Haziran 2014 Onaylı Electrolux Çalışma Yeri Standartlarının bu sürümü 2014 yılının Haziran ayında onaylanmıştır ve önceki sürümlerin yerini alır. İşbu belge, İngilizce

Detaylı

KALİTE EL KİTABI TS EN ISO 9001:2008

KALİTE EL KİTABI TS EN ISO 9001:2008 TS EN ISO 9001:2008 Bu Kalite El Kitabı, Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu ndaki tüm çalışanlar için bağlayıcı kalite düzenlemeleri içermekte ve yüksekokul hedeflerine ulaşmaya yönelik kalite prensip

Detaylı

SİİRT TİCARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANLIĞI KALİTE EL KİTABI

SİİRT TİCARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANLIĞI KALİTE EL KİTABI SİİRT TİCARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANLIĞI KALİTE EL KİTABI DOKÜMAN KODU: KEK REVİZYON NO: 00 YAYIN TARİHİ: 01.12.2010 KONU : İÇİNDEKİLER BÖLÜM NO : A KEK DOKÜMA N NO KONU A İÇİNDEKİLER - B REVİZYON SAYFASI

Detaylı

ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş.

ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. ENKA İNŞAAT VE SANAYİ A.Ş. 31 MART 2015 ARA DÖNEM YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU Rapor Dönemi : 01.01.2015 31.03.2015 Tescilli Şirket Adı : ENKA İnşaat ve Sanayi A.Ş. Tescil

Detaylı

KALİTE EL KİTABI TS ISO EN 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi

KALİTE EL KİTABI TS ISO EN 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi FETHİYE TİCARET VE SANAYİ ODASI KALİTE EL KİTABI TS ISO EN 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi 2012 T A Ş Y A K A M A H. 1 4 4 S O K. 1 1 9 / 1 P K : 4 8 3 0 0 F E T H İ Y E SAYFA NO : 2/28 KALİTE EL KİTABI

Detaylı

ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak...

ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak... Sürdürülebilirlik Raporu ilerlemenin yolu her zaman ileri bakmak... İçindekiler 2 Yönetiṁ Kurulu Başkanı ndan Mesaj 4 Vizyon, Misyon, Hedef ve İlkeler 6 Kısaca Otokar 8 Otokar ın Rekabet Avantajları 10

Detaylı

ZAMAN DAMGASI UYGULAMA ESASLARI (ZDUE)

ZAMAN DAMGASI UYGULAMA ESASLARI (ZDUE) ZAMAN DAMGASI UYGULAMA ESASLARI (ZDUE) SÜRÜM : 02 TARİH : 28.08.2013 1. GİRİŞ... 7 1.1. Genel Bakış... 7 1.2. Kitapçık Adı ve Tanımlama... 7 1.3. Taraflar... 8 1.3.1. Zaman Damgası Üretim Merkezi... 8

Detaylı

BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ NE UYUM BEYANI

BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ NE UYUM BEYANI BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ NE UYUM BEYANI 1 Ocak - 31 Aralık 2014 faaliyet dönemini kapsayan Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu, Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ) nun 3 Ocak 2014 tarih, 28871

Detaylı

KALİTE EL KİTABI Döküman Kodu Dok. Rev. No Dok. Yayın Tarihi MİM.KEK 04 28.01.2010

KALİTE EL KİTABI Döküman Kodu Dok. Rev. No Dok. Yayın Tarihi MİM.KEK 04 28.01.2010 Sayfa 1/25 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 1 1. Firma Tanıtımı... 3 2. Entegre Yönetim Sistemi Kapsamı... 3 3. Organizasyon Şeması... 4 4. ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ... 5 4.1. Genel Şartlar... 5 4.2. Dökümantasyon

Detaylı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE İÇ KONTROL

RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE İÇ KONTROL RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE İÇ KONTROL HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Nuran CÖMERT Prof. Dr. Şaban UZAY Doç. Dr. Süleyman UYAR 1.5. RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE İÇ KONTROL Müşteri işletmenin iç kontrol sisteminin bağımsız

Detaylı

FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ

FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ FIRAT KALKINMA AJANSI İÇ DENETİM REHBERİ 1 GİRİŞ Bu rehber, Fırat Kalkınma Ajansında iç denetim faaliyetlerinin, 3 Ağustos 2009 tarih ve 27308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kalkınma Ajansları Denetim

Detaylı

SAKARYA SU VE KANALİZASYON İDARESİ (SASKİ) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNETMELİĞİ

SAKARYA SU VE KANALİZASYON İDARESİ (SASKİ) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNETMELİĞİ SAKARYA SU VE KANALİZASYON İDARESİ (SASKİ) GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 - (1) Bu İç Yönetmelik, SASKİ Genel Müdürlüğü

Detaylı

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNERGESİ

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNERGESİ ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İÇ YÖNERGESİ 1 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 - (1) Bu İç Yönergenin amacı; Orman Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında

Detaylı

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ Hazırlayanlar: İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Hazırlama Grubu Üyeleri ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu Üyeleri Eylül 2013

Detaylı

Kalite El Kitabı KALİTE EL KİTABI

Kalite El Kitabı KALİTE EL KİTABI 0.1 İÇİNDEKİLER İlgili TS EN 9001:2008 Maddesi 0.2 Şirket Tanımı 0.3 Dağıtım Listesi 1.0 Kapsam ve Hariç Tutmalar Madde 1 2.0 Referanslar Madde 2 3.0 Terimler ve Tanımlar Madde 3 4.0 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

Detaylı

YÖNETMELİK. BĠRĠNCĠ KISIM BaĢlangıç Hükümleri

YÖNETMELİK. BĠRĠNCĠ KISIM BaĢlangıç Hükümleri 11 Temmuz 2014 CUMA Resmî Gazete Sayı : 29057 YÖNETMELİK Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: BANKALARIN ĠÇ SĠSTEMLERĠ VE ĠÇSEL SERMAYE YETERLĠLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME SÜRECĠ HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ

Detaylı

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize)

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize) KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARINA UYUM EYLEM PLANI (Revize) Mali Hizmetler 2014 1 İçindekiler Tablosu LİSTELER... 2 GİRİŞ... 3 İÇ KONTROL NEDİR?... 4 İÇ KONTROLDE ROL VE SORUMLULUKLAR... 8 KAMU İÇ KONTROL

Detaylı

ELEKTRONİK HABERLEŞME YASASI (6/2012 Sayılı Yasa) Madde 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 47 Altında Yapılan Tüzük

ELEKTRONİK HABERLEŞME YASASI (6/2012 Sayılı Yasa) Madde 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 47 Altında Yapılan Tüzük ELEKTRONİK HABERLEŞME YASASI (6/2012 Sayılı Yasa) Madde 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 47 Altında Yapılan Tüzük Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Elektronik Haberleşme Yasası nın 33, 34, 36,

Detaylı

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ

HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ Sayfa 1 / 26 T.C. HİTİT ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM YÖNERGESİ İÇİNDEKİLER Bölümler - Başlıklar Sayfa No BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler 3-4 Amaç ve Kapsam 3 Hukuki Dayanak

Detaylı