Türkiye'den Dünya'ya KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ (FK2 / FK4 / FK4L) KULLANMA KILAVUZU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye'den Dünya'ya KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ (FK2 / FK4 / FK4L) KULLANMA KILAVUZU"

Ebru Koca
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Türkiye'den Dünya'ya KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ (FK2 / FK4 / FK4L) KULLANMA KILAVUZU

2 Genel : Federal Kaçak Ak m Koruma şalterleri (RCCB), bağl bulunduğu şebekede oluşan herhangi bir kaçak durumunda devreyi açarak güvenli bir koruma sağlar. Tamamen elektromekanik* çal şma prensibiyle üretilen Federal Kaçak Ak m Koruma şalterleri, hayat koruma ve yang n koruma olmak üzere iki tipte üretilir. A- Hayat Koruma (30 ma) : Aşağ da listede görüldüğü gibi kaçak ak m n n 30 ma değeri, insan sağl ğ aç s ndan s n r değerdir. Kaçak ak m n n bu eşik değerinde, devrenin enerjisinin ani olarak kesilmesi gerekir. Bir insanın elektriğe karsı direnci hesaplamalarda ortalama olarak ohm alınır. Bu insan vücudundan geçecek olan akım I = V/R formülünden; 50 V için 30 ma, 230 V için 130 ma olarak hesaplanır. IEC standardına göre insan hayatı için kritik akım eşiği 30 ma olarak belirlenmiştir. Akım büyüklüğünün insan üzerindeki etkileri aşağıda verilmiştir ma : Karıncalanma hissi 10 ma : Kasılma başlaması (Kişi iletkene yapışabilir.) ma : Diyafram kasılması (Solunum yolu tıkanma riski) ma : Kalbin titremeye başlaması 500 ma : Kalbin durması ve ölüm Tehlikenin büyüklüğü akımın değeri, geçiş süresi ve vücutta izlediği yol ile değişmektedir. I n = 30 ma'lik kaçak Açma Süresi akım koruma şalteri IEC standardı Federal RCCB 0,5 x I n (15mA) Açma olmamalı Açma yok 1 x I n ( 30mA) < 300 ms < 50 ms 2 x I n ( 60mA) < 150 ms < 40 ms 5 x I n ( 150mA) < 40 ms < 20 ms B- Yang n Koruma (300 ma) : 300 ma'lik bir toprak kaçağında bile elektrik arkının oluşturduğu ısı nedeniyle yangın tehlikesi oluşabilmektedir. 300 ma eşik akım değerinde, mal ve can güvenliği açısından devrenin enerjisinin ani olarak kesilmesi gerekir. Elektrik kontağından çıktığı söylenen yangınların genellikle sebebi izolasyon hataları ve kablo yalıtkanındaki bozulmalardan kaynaklanan toprak kaçak akımıdır. *Uyarı: Kaçak akým koruma þalteri mutlaka besleme geriliminden baðýmsýz olmalý, yani elektronik olmamalýdýr. Elektronik kaçak akým koruma þalterleri besleme gerilimine ihtiyaç duyduklarý için nötr hattýnda bir kopukluk olmasý durumunda çalýþmazlar ve koruma yapamazlar. Bu nedenle elektronik tip kaçak akým koruma þalterlerinin Türkiye'de kullanýmý, Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý tarafýndan yasaklanmýþtýr. 1

3 Tip Nominal kaçak akım I n Anma akımı In Anma gerilimi Un Kapama-Kesme kapasiteleri Im (lm=iδm) Sigortalı kısa devre akımı (Inc= IΔc) Frekans Kutup sayısı Ağırlık Standart Ömür IΔm: Artýk Kýsa Devre Kesme Kapasiteleri IΔc: Artýk Sigortalý Kýsa Devre Akýmý FK2 FK4 FK4L 30mA, 300mA 25A, 40A, 63A 80A, 100A, 125A 230V / 415V 630A Hz gr 470gr 530gr IEC/EN IEC/EN IEC/EN Years Sıkma Momenti Nm Artýk Akým:Kaçak Akým Koruma þalterinin ana devrelerinden geçen akýmýn ani deðerlerinin vektörel toplamýdýr. (Topraða akan akýmdýr.) Çalışma prensibi: Kaçak akým koruma þalteri faz veya fazlar ile nötr çok hassas bir toroidal nüvenin içerisinden geçirilir. Gelen akým ile dönen akým arasýnda fark olmadýðý sürece her þey normaldir ve açtýrma bobini üzerinde sükûnet halinin manyetik akýsý akar. Fark akýmý oluþtuðunda toroidal trafo sekonder sargýlarýnda indüklenen gerilim nedeniyle açtýrma bobininin üzerindeki manyetik aký bozulur. Bir yay ile doðal mýknatýsa baðlý mandal boþalýr ve yayýn kuvvetiyle açtýrma bobin mili þalterin mekanizmasýný harekete geçirir ve þalterin kontaklarýný açarak elektriði keser. Bu iþlem 30 ms' nin altýnda gerçekleþir. Basit gibi görülen bu mekanizma insan hayatý söz konusu olduðu için yüksek bir teknoloji ürünü olmalý ve þalter ayný iþlemi binlerce kez, hatasýz yapmalýdýr. (Þekil 1) 2 kutup T R 1 N a 2 N c b 4 kutup T R a N c N Şekil1:Prensip Şeması a-trodial trafo: Kaçak akımı tesbit eder b-açtırma bobini: Teodial trafodan gelen sinyali mekanik harekete çevirir c-açtırma mekanizması: Ana kontları açar T- Test butonu b 2

4 Montajda Dikkat Edilecek Hususlar : Kaçak akým koruma þalterinin doðru ve güvenli bir þekilde koruma yapabilmesi için montajda dikkat edilecek hususlar þöyle özetlenebilir; - Kofrelere yangýn koruma, sayaç kolon devrelerine ise hayat koruma eþikli, anma akýmý deðerleri yeterli büyüklükte olan kaçak akým koruma þalterleri kullanýlmalýdýr. - Nötr iletkeni izole olarak çekilmeli ve hiçbir yerde (þalter ile yük arasýnda) topraklanmamalýdýr. Topraklý prizlerde nötr-toprak (sýfýrlama) baðlantýsý olmamalýdýr. - Metal gövdeli cihazlarýn (çamaþýr makinasý, buzdolabý) gövdeleri topraklanmalýdýr. - Þalter DIN EN 'e uygun 35 mm geniþliðindeki taþýma raylarýna monte edilebilir. Þalter sarsýntý olmayan yerlere ehliyetli kiþiler tarafýndan monte edilmelidir. - 2 kutuplu kaçak akým koruma þalterinde faz ve nötr iletkeni, 4 kutuplu kaçak akým koruma þalterinde tüm fazlar ve nötr iletkeni kaçak akým koruma þalterine baðlanmalýdýr. -Kaçak akým koruma þallterleri anma akýmýna baðýmlý olarak çalýþmazlar, sadece içinden geçen kaçak akýmýn seviyesine baðlý olarak çalýþýrlar. Bu nedenle daha büyük anma akýmlý kaçak akým koruma þalterinin kullanýlmasý, daha az ýsýnma olacaðý için tercih edilmelidir. Ayrýca yan yana çalýþan cihazlarýn birbirini ýsýl olarak etkilemesi nedeniyle de anma akýmlarý düþer.bahsetmiþ olduðumuz her iki duruma göre de kaçak akým koruma þalteri seçilirken 25A yerine 40A; 40A yerine ise 63A tercih edilmelidir. - Kaçak akým koruma þalterinden geçen akým, nominal akýmýný aþmamalýdýr. Topraklama direnci; 30 ma' lik kaçak akým koruma þalteri için 1666 Ω, 300 ma'lik kaçak akým koruma þalteri için de 166 Ω deðerlerinin altýnda olmalýdýr. - Kaçak akým koruma þalteri yalýtým hatalarýna karþý insan hayatýný ve yangýna karþý tesisatý koruma amaçlý kullanýlýr. Herhangi bir aþýrý akýma karþý koruma yapmazlar. Bu yüzden kaçak akým þalteri ve tesisat aþýrý yük ve kýsa devrelere karþý koruma yapabilen bir devre kesici ile mutlaka korunmalýdýr. - Tesisata baðlý kaçak akým koruma þalterinin çalýþmasýný kontrol etmek için, test "T" butonuna basýnýz. Cihaz devreyi açmalýdýr. Cihazý test etmek için faz-nötr iletkenleri kesinlikle kýsa devre edilmemelidir.cihaz ayda bir test 'T' butonuna basýlarak test edilmelidir. - Nemli ve tozlu ortamlar kaçak akým koruma þalterinin çalýþmasýný olumsuz etkileyebilir. Kaçak akým koruma þalteri mutlaka bir muhafaza (sigorta kutusu veya pano) içerisinde kullanýlmalýdýr. Kaçak akým koruma su ile temas etmemelidir. Su ile temas etme riski olan durumlarda IP seviyesi yüksek bir muhafaza içerisinde kullanýlmalýdýr. -Terminal vidalarý uygun torkla (syf.2) sýkýlmalýdýr. Isýnan kablonun gevþeyip çýkmasý durumunda istenmeyen elektrik kazalarý veya gerilim yükselmeleri yaþanabilir. - Bir kaçak akým koruma rölesi sürekli açma yapýyorsa bu durumda tesisatta bir yalýtým hatasý veya kaçak söz konusudur. Böyle bir durumda elektrikçinize baþvurunuz. Elektrikçi tarafýndan yapýlmasý gereken kontroller Þekil 2 de verilmiþtir. 3

5 Þalter açtý Þalteri tekrar kurunuz EVET Geçici bir ar za, tesisat n ve bağl bulunan cihazlar n topra a karş izolasyon kontrolünü yap n (Nötr hatt dahil) Þalter kurulabiliyormu? HAYIR Şalterden sonraki bütün sigortalar devreden ç kart n Şalter aç ncaya kadar sigortalar s ras yla devreye sokun. Şalterin açt ğ devrede izolasyon ar zas vard r. Ar za yerinin bulunmas için bütün bağl bulunan cihazlar devreden ç kart n. Şalteri tekrar kurun. EVET Şekil2:Kaçak Ak m Arıza Tespit Şemas : EVET Þalter kurulabiliyor mu? HAYIR Şalter çıkışındaki iletkenleri nötr hatt dahil ayırı n Þalter kurulabiliyor mu? HAYIR Devreden ç kard ğ n z cihazlar s ras yla tekrar Ar za bu devrenin sabit devreye sokun. Şalterin tesisat ndad r. açt ğ cihaz ar zal d r. Ar za yerini, izolasyon ölçümü ve tali tesisat buatlardan ay rarak tesbit edin. EVET Şalter ile sigorta tablosu aras ndaki tesisatta faz, toprak veya nötr toprak aras izolasyon hatas vard r. Þalter kurulabiliyor mu? HAYIR Þalter arýzalýdýr. 4

6 Standartlara göre her bir hat için 1mA' lik ve her bir elektrikli cihaz için 1mA- 3mA arasýnda bir kaçak akým toleransý belirtilmiþtir. Tesisatýn ve cihazlarýn yalýtýmý zaman geçtikçe azalmakta ve kaçak akým seviyesi de artmaktadýr. Her bir hatta bir elektrikli cihazýn çalýþtýðýný kabul edelim: -1mA (hat) +2mA (cihaz)=3ma (hat baþýna düþen ortalama kaçak akým seviyesi) - Sistemde 5 hat var. -5x3mA=15mA (oluþabilecek toplam akým seviyesi) -30mA lik bir kaçak akým koruma cihazýnýn açma eþiði 15mA-30mA sýnýrlarý içerisindedir. -Bu durumda kaçak akým koruma þalterinin açma sýnýrýna yaklaþýlmýþtýr ve istenmeyen açmalar her an olabilir. Bu nedenle 4 hattan fazla baðlanmamalýdýr. Þekil 3'te gösterildiði gibi kaçak akým koruma cihazlarýnýn sayýsý arttýrýlmaktadýr. Banvo 300mA 30mA 30mA Prizler Aydınlatma Ulaşılamayan Prizler Diğer Sabit Cihazlar Þekil3: 5 linyeli kullaným için tavsiye edilen uygulama - Özellikle 30 ma' lik kaçak akým koruma þalterleri uzun kablolarýn olduðu yerlerde kullanýlmamalýdýr. Kablolarýn kapasitif kaçaklarý ve izolasyon hatalarýndan dolayý istenmeyen açmalar olabilir. (Þekil 4) CA Þekil4: Kablolarýn kapasitif kaçaklarý A B C0 N C C C 5

7 Boyutlar FK FK , ,5 6

8 70,5 69, ,5 Not: Satın aldığınız Kaçak Akım Koruma Şalterifatura tarihinden itibaren 2 yıl süreyle garanti kapsamındadır. 1. Organize Sanayi Bölgesi 1.Yol No:25 Arifiye / SAKARYA Tel : (pbx) Fax : ÜCRETSİZ MÜŞTERİ HİZMETLERİ : web : federal@federal.com.tr (05/14)

Benzer belgeler

Güvenliğinizi şansa bırakmayın! www.sigmaelektrik.com

Güvenliğinizi şansa bırakmayın! RCCB Kaçak Akım Genel Sigma kaçak akım koruma şalterleri insan hayatını tehlikeli elektrik şoklarına karşı koruma veya tesiste oluşabilecek izolasyon hatalarını önceden