TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM VE ARAġTIRMA HASTANESĠ

Transkript

1 TC. SAĞLIK BAKANLIĞI SAKARYA ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM VE ARAġTIRMA HASTANESĠ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLĠNĠĞĠ BÖLÜM UYUM EĞĠTĠMĠ REHBERĠ KADIN DOĞUM KAMPÜSÜ

2 ĠÇĠNDEKĠLER 1. ÖNSÖZ 2. BÖLÜM YÖNETĠCĠ VE ÇALIġANLARI 3. BÖLÜMÜN FAALĠYETLERĠ VE ĠġLEYĠġĠ 4. BÖLÜMÜN FĠZĠKĠ YAPISI 5. ÇALIġANLARIN MESLEKĠ KATEGORĠLERĠNE GÖRE GÖREV, YETKĠ VE SORUMLULUKLARI 6. BÖLÜM ĠLE ĠLGĠLĠ YAZILI DÜZENLEMELER 7. HĠZMET KALĠTE STANDARTLARI 8. ÇALIġACAĞI BÖLÜM ĠLE ĠLGĠLĠ EĞĠTĠM a) YatıĢ verilen hastaya hemģirelik yaklaģımı b) Yüksek ateģli eriģkin hastalarda hemģirelik bakımı c) Preop hasta hazırlığı hemģirelik bakımı d) Postop hastada hemģirelik bakımı e) HemĢire bakım planları f) Jinekolojik hemģire tanıları g) Nonstress Test h) Servis muayene odası iģlemleri(biyopsi,kolposkopi,aģılama ) i) Preeklampsili hastada hemģirelik bakımı j) Tıbbi terminasyon ve intrauterin ex fetüslü hastalarda uygulama prosedürü k) Rh UyuĢmazlığı l) Celestone Chrodonose Uygulama m) Frozen ġartlarında Opere Olacak Hastaların Hazırlığı

3 ÖNSÖZ Sağlık hizmetlerinin kaliteli sunulması, kaliteli bilgi ve deneyimle gerçekleģmektedir. Sakarya Üniversitesi Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi kuruluģundan bu yana kaliteli hizmeti önemsemiģ ve Sağlık Bakanlığının Hizmet Kalite Standartlarını uygulamaya çaba göstermiģtir. Her alanda yenilenen eğitim çalıģmalarıyla, personel verimi en üst düzeyde tutulmaya çalıģılmaktadır. Sağlık kuruluģlarında Hasta ve ÇalıĢan Güvenliğini olumsuz etkileyebilecek pek çok faktör bulunmaktadır. Sağlık kuruluģlarının süreçlerdeki basit hataları hastaya zarar verecek Ģekilde ortaya çıkmasını engelleyecek yeni tasarımlar yapmaları ve hataların hastaya ulaģmadan önce tespit edilmesini ve düzeltilmesini sağlayacak önlemleri almaları gerekmektedir. Bilinmelidir ki yapılan küçük hatalar zamanla alıģkanlık haline gelmekte ve hizmet kalitesini düģürmektedir. Ayrıca çağımızda hasta bakım hizmetleri ile ilgili yeni bilgiler üretilmekte ve anlayıģlar geliģtirilmektedir. Bu ve benzeri sebepler sürekli eğitimi kaçınılmaz kılmaktadır. Hizmet kalitesini önemseyen ve gereğini yapma hassasiyetini sürekli olarak taģıyan hastanemiz tarafından düzenlenen bu rehber kaliteli hizmet verme adına çalıģmaya yeni baģlayacak olan hastane personelimizin uyumunu sağlamak için hazırlanmıģtır. Sağlık hizmetinin odak noktası insandır ve sunulan hizmetlerde gerek hasta ve yakınlarının gerekse çalıģanların memnuniyeti esastır. Bu ilke idaresiyle birlikte tüm çalıģanlarımızın ilke edineceği temel koģuldur. BaĢarı dileklerimizle. S

4 MĠSYONUMUZ Sağlık hizmetinde insan odaklı, güvenilir, çevreye duyarlı, hasta güvenliğini ve hastaların sosyal değer yargılarını önemseyen, personelinin çalıģma koģulları ile ilgili taleplerini göz önünde tutan, yenilikçi ve sürekli kendini geliģtiren yönetim anlayıģını kurum kültürü haline dönüģtürmektir. VĠZYONUMUZ Sunduğumuz Sağlık Hizmeti Standartlarının yükseltilmesi için, tecrübeli ve uzman eğitim kadromuzla, tıbbi ve teknolojik geliģmeleri takip ederek, elde ettiğimiz bilgi ve deneyimlerimizi, hastalarımızın ve çalıģanlarımızın hizmetine sunarak, bilimsel çalıģmalarla bölgemizin referans hastanesi olmaktır. POLĠTĠKAMIZ - Sağlık Bakanlığı mevzuatları doğrultusunda Hizmet Kalite Standartlarının Ģartlarına uyarak etkinlik ve verimliliğin sürekli olmasını sağlamak - ÇalıĢan memnuniyetini göz önüne alarak hastaların ihtiyaç ve beklentilerini karģılamak - Kaynaklarımızı en iyi Ģekilde kullanarak güler yüzlü, yetenekli, bilgili ve deneyimli ekiplerimizle güvenilir sağlık hizmeti vermek - Sosyal dayanıģma sağlanarak, temiz, güvenli, düzenli ve katılımcı bir çalıģma ortamı sağlamak - Birimler arasında koordinasyonu sağlamak, personelimizin geliģmesini sürekli kılmak ve motivasyonunu artırmak amacıyla eğitimler düzenlemek. - DeğiĢime açık olmak ve sürekli kendimizi geliģtirmek.

5 BÖLÜM YÖNETĠCĠ VE ÇALIġANLARI ADI-SOYADI Sorumlu Hekim : Prof. Dr. Arif Serhan CEVRĠOĞLU Hekimler Prof. Dr. Orhan ÜNAL Yar. Doç. Dr. Mehmet Süha BOSTANCI Uzm. Dr. Hamiyet BEKÇĠ NUMANOĞLU Uzm. Dr. Deniz ġenocak VARLIKLI Uzm. Dr. Fatma KESKĠN Dr. Aslıhan KAYMAZ Dr. Hatice LAÇĠN : Prof. Dr. Selçuk ÖZDEN Doç. Dr. Nermin AKDEMĠR Uzm. Dr. Sedat UMUR Uzm. Dr. Hilal Uslu YUVACI Uzm. Dr. Erman SEVER Uzm. Dr. Hayal UZELLĠ ġġmġek Dr. Merve KESKĠN PAKER Dr. Abdurrahim KESKĠN Kadın Doğum Sorumlu HemĢire : Neriman AYVERDĠ HemĢireler Ayfer KAYA Emine YUMUġAK Sevinç KARDEġ Sibel IġIK Ebru DEMĠR Sümeyye BAYHAN Ebru KURAġ Harbiye ÇĠNÇĠK Atlaz AYHAN ( FKÜ hemģiresi) Birgül KARABULUT ( Bebek HemĢiresi) : Aysun ġahġn Seher SARI Dilek YETGĠN Hafize SÖZEN Havva ANAT Gülay KAYA Özlem POLAT Kevser YAVUZ Pervin SARIGÜNEY Zeynep KEKÜLLÜOĞLU ( FKÜ hemģiresi) Tıbbi Sekreterler: Melike KARAPINAR Özlem ESKĠ Temizlik Personelleri: AyĢen ÖZCAN Ayten GÜLER Mümine AKSAK Hacer KILIÇ Emine ATMACA Yeter DEMĠR Hüseyin GENÇ

6 BÖLÜMÜN FAALĠYETLERĠ VE ĠġLEYĠġĠ mesai baģlama saatidir. Doğum salonu tüm malzemeleri tam ve çalıģır durumda olup olmadığı kontrol edilir. Tedavi saatleri Dr. orderlarına göre düzenlenir. Sabah, ANT ler alınır, hasta odalarının düzeni sağlanır. Ameliyat edilecek hastaların preop hazırlıkları yapılır. Ameliyathaneye gidecek hastalar sedyeye alınarak bir ebe eģliğinde personelle birlikte ameliyathaneye teslim edilir. Yapılan iģlemler ve giriģimler gebe takip formuna ve otomasyon sistemine kayıt edilir. Doğuma gelen hastanın takibi ebe tarafından yapılır, doğum asistan tarafından ebe eģliğinde gerçekleģtirilir. Doğum sonrası hasta 2 saat kanama, ANT takibi yapılıp hastada problem yoksa servise gönderilir. Tedavi defterleri yazılır, eczaneden ilaç istemleri otomasyon üzerinden yapılır. Gün içinde düzenli olarak hastaların takiplerine belirli aralıklarla devam edilir. Doğumu gerçekleģen hastaların tüm bilgileri doğum defterine kaydedilir. Yeni doğanın ilk bakımı, aģıları yapılıp, ayak izi alınır. Bebeğin bilgileri yeni doğan formuna kaydedilir. Doğumda kullanılan malzemelerin tam ve eksiksiz olduğu kontrol edilip,malzemeler cerrahi set teslim formu ile sterilizasyona teslim edilir. Nöbet teslimleri servis sorumlusu eģliğinde önce bankoda daha sonra hasta baģında nöbetçiye teslim edilir. Nöbetçi bire bir hastaların tedavi bakım ve takiplerinden sorumludur. Servisin düzenini ve temizliğinin yapılmasını sağlar. Nöbetçi nöbet yerini kesinlikle terk edemez.

7 BÖLÜMÜN FĠZĠKĠ YAPISI Servisimiz hastanenin 2. katında yer almaktadır. 1 Muayene Odası 1 HemĢire odası 33 Hasta Odası (63 yatak) 1 FKÜ Odası 1 ÇamaĢır Odası Kadın Doğum Servisi, Septik Servisi, Gebe ve Loğusa, Jinekolojik Cerrahi hizmeti vermektedir. YATAKLI TEDAVĠ KURUMLARI ĠġLETME YÖNETMELĠĞĠ Servis Şef ve Uzmanlarının Görev ve Yetkileri: Madde 114 Servis Ģef ve uzmanları: a) Servislere kabul edilen hastaları uzmanlıkları çerçevesinde muayene ve tedavi eder. Kendi servisinin polikliniğini yaparlar. Ayrıca çeģitli uzmanlık dalları bulunmayan küçük yataklı tedavi kurumlarında Tababet ve ġuabatı Sanatlarının Tarzı Ġcrasına Dair Kanunun hükümleri çerçevesinde diğer uzmanlık Ģubelerine ait hastaları da muayene ve tedavi etmekle yükümlüdür. Ancak ilk tedaviden sonra mutlaka ilgili dal uzmanının görmesi gereken vakaları, gereği yapılmak üzere baģtabibe bildirir. ġef ve uzmanlar, hasta müģahade ve tabelalarının düzenli ve usulüne uygun olarak yazılmasından sorumludurlar. b) Her ne zaman olursa olsun Ģubelerinde çıkan önemli ve acil vakalar nedeniyle kurumca kendilerine yapılan davete gelmek ve gereken muayene ve tedaviyi yapmakla yükümlüdürler. Herhangi bir hasta hakkında konsültasyon için diğer Ģubelerden gelen davetleri kabul ve görüģlerini bildirmek zorundadırlar. Aynı Ģubeden birçok uzman bulunan kurumlarda bu çeģit hizmetler baģtabibin düzenleyeceği sıraya göre nöbetleģe yapılır. c) Poliklinik ve servislerinde ihbarı mecbur bir bulaģıcı hastalık görüldüğünde, ihbar vesikasıyla durumu baģtabibe bildirirler.

8 d) Orijinal çalıģmalara esas teģkil edebilecek nadir vakalara rastladıkça, hastane bilimsel konseyine sunulmak üzere bütün belgeleri ile beraber baģtabibe verirler. Servis Ģef ve uzmanları, servis istatistiklerinin düzenlenmesi ve zamanında idareye verilmesi ile servis protokol defterinin usulüne uygun olarak tutulmasından sorumludurlar. e) Kurum içinde yapılacak ameliyatlarda; 1219 sayılı Tababet ve ġuabatı Sanatlarının Tarzı Ġcrasına Dair Kanunun aģağıda belirtilen 70. maddesine uymaları zorunludur. (Tabipler, diģtabipleri ve diģçiler yapacakları her nev'i ameliye için hastanın, hasta küçük veya tahtı hacirde ise veli veya vasisinin evvelemirde muvafakıtını alırlar. Büyük ameliyei cerrahiyeler için bu muvafakatın tahriri olması lazımdır. Veli veya vasisi olmadığı veya bulunmadığı veya üzerinde ameliyat yapılacak Ģahıs ifadeye muktedir olmadığı takdirde muvafakat Ģart değildir.) Ameliyatı yapan uzman, ameliyatın sonunda yaptığı ameliyatı ameliyat kayıt defterine kaydeder (Ek 52 Form 11) f) Poliklinik ve servislerde geçen önemli fenni ve idari vakaları baģtabibe bildirirler. g) Servislerine lüzumlu alet, ilaç ve sıhhi malzeme için örneğine uygun birer istek belgesi (Ek 37 Form 88) düzenleyerek baģtabibe havale ettirdikten sonra bunların cinsine göre imza mukabilinde eczane veya depodan alınmasını sağlar. h) Servislerine ait bütün demirbaģ eģyanın bakımı, muhafazası ile tüketim maddelerinin yerinde ve ekonomik kullanımından sorumludur. i) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile aile planlaması kursu görmüģ diğer tabipler aile planlaması uygulamaları yapmak ve kendi birimleri içinde bu çalıģmaları düzenlemekle yükümlüdürler. Servis Sorumlu Hemşirelerinin Görev ve Yetkileri : Madde 131 HemĢire adedi müsait olan kurum ve servislerde, servisler, ameliyathane ve hemģirelik hizmeti bulunan diğer ünitelerdeki hizmetlerin sürekliliğini sağlamak için baģhekimlikçe servis veya bölüm sorumlu hemģirelikleri kurulabilir. Bu servis sorumlu hemģireleri nöbete girmezler. Hafta tatillerini cumartesi, pazar günleri yaparlar. a) BaĢhemĢirenin o servisteki yardımcısı olup, servisinde bulunan bütün hemģire, ebe, hemģire yardımcısı, hasta bakımında çalıģan yardımcı hizmetler sınıfı personelinin iģ bölümünü yapar, bunların çalıģmalarını izler. b) Servis hemģirelerinin hizmette birinci derecede amiri olup servis Ģef ve uzmanlarının ve baģ hemģirenin direktifleri ile hasta tedavi bakımının en iyi Ģekilde yapılmasıyla ve servisindeki düzen ve disiplini sağlamakla yükümlüdürler.

9 c) Servis demirbaģ ve tüketim maddelerini teslim alır. Bunların muhafazasından ve yerinde kullanılmasından sorumludurlar. d) Servisin temizliğini, yatan ve çıkan hastaların iģlemlerini, hemģire ve diğer hizmetlilerin görev taksimi ve düzenlenmesini bizzat yapar ve bunların çalıģmalarını denetler, yemek dağıtımının, acil ilaç dolabının iģlerliğini düzenler. e) Ameliyathane sorumlu hemģiresi, ameliyathane hemģirelerinin birinci derecede amiri olup buradaki hemģirelik hizmetlerinin düzenli yürütülmesinden ameliyathane sorumlusuna ve baģhemģireye karģı sorumludur. f) Servis eczacısı bulunmadığı hallerde ona ait görevleri yapar veya yaptırır. g) Servis istatistiklerinin idareye zamanında verilmesini sağlar. Hastane Hizmetlilerinin Görevleri : Madde 135 Hastane hizmetlileri, hastanenin temizliği, hastaların laboratuvar ve diğer yerlere götürülüp getirilmesiyle ilgili her türlü hizmetleri yapan yardımcı hizmetler sınıfı personelidir. Servis sorumlu hemģiresi ve hemģirelerinin direktif ve sorumluluğu altında, servislerin genel temizliklerini yapar ve hasta yemeklerini mutfaktan getirirler, HemĢirelerin dağıttığı yemek servisini yaparlar, hastaları bir yerden bir yere (Laboratuvar, servislere) götürüp getirirler. Laboratuvara gidecek muayene materyelini götürürler ve kendilerine verilen saatte neticelerini alırlar. Bizzat hasta bakımı ve hemģirelik hizmetleriyle ilgili olmamak üzere tabip, çalıģtığı servis veya laboratuvarların hemģire, ebe ve tıbbi teknisyeni tarafından verilen emir ve görevleri yerine getirirler. Hastaların istek ve ihtiyaçlarını, servisteki önemli olayları,ağırlaģan hastaların ıstırablarını nöbetçi hemģireye derhal bildirirler, kendilerine teslim edilen hasta ve kurum eģyasından sorumludurlar. Hastane hizmetlilerinin kendilerine verilen görevlere uyumunu ve bu konularda eğitimini ilgili tabip, hemģire ve tıbbi teknisyenler sağlar. BÖLÜM ĠLE ĠLGĠLĠ YAZILI DÜZENLEMELER Bölüm ile ilgili kullanılan onamlar, formlar vb. düzenlemeler Bölüm Hizmet Kalite Dosyası, Enfeksiyon Kontrol Programı Dosyası ve Hasta Dosyalarında mevcuttur.

10 HĠZMET KALĠTE STANDARTLARI Sağlıkta DönüĢüm Programının ana hedeflerinden biride sağlık hizmetlerinde sürekli kalitegeliģimini sağlamaktır yılında ülkemize özgü bir uygulama olarak performansa dayalı ek ödemesistemi geliģtirilmiģ, ikinci bir aģama olarak da bu sisteme 2005 yılında sağlık hizmet sunumunda kaliteyiesas alan Kurumsal Performans ve Kaliteyi GeliĢtirme çalıģması ile kalite boyutu eklenmiģtir. Böylecesağlık hizmetine eriģim, hizmet alt yapısı, süreçlerin değerlendirilmesi, hasta memnuniyetinin ölçülmesi ve belirlenen hedeflere ulaģma derecesinin ölçümüne dayalı kapsamlı bir hastane değerlendirme sistemihayata geçirilmiģtir yılında kamu hastanelerinde hayata geçirilen Kurumsal Performans ve Kaliteyi GeliĢtirmeçalıĢmasının en önemli parametresini kalite kriterleri oluģturmaktadır. 100 sorudan oluģan kalitekriterleri, 2007 yılı baģında yapılan revizyonla 150 sorudan oluģan bir set halini almıģtır yılındayapılan revizyonda ise 150 sorudan oluģan kalite kriterleri tamamen revize edilerek hem yapısal, hemdizayn hem de metodolojik açıdan yeniden düzenlenmiģtir. Kalite kriterleri Hizmet Kalite Standartlarıadını alarak toplam 354 standart ve yaklaģık 900 alt bileģenden oluģan bir set halini almıģtır yılıiçinde özel hastane ve üniversite hastanelerine yönelik olarak toplam 388 standart ve yaklaģık 1450 altbileģenden oluģan Özel Hastane Hizmet Kalite Standartları hazırlanarak yayınlanmıģtır. Hizmet Kalite Standartları pek çok uzman tarafından ulusal ve uluslararası kaynaklardoğrultusunda farklı kurumsal yapılanmalar, problemli alanlar, ülke koģulları dikkatle alınarak hazırlanmıģtır.değerlendiricilerin, hastane kalite temsilcilerinin, farklı çevrelerden çeģitli uzmanların geri bildirimleri,görüģ ve önerileri değerlendirilmekte ve nihayetinde BaĢkanlık ekibinin bugüne kadar edindiği tecrübe dekullanılarak son derece titiz bir çalıģma ile hastanelerimiz için tüm süreçlere ıģık tutan bir değerlendirmearacına ulaģılmaktadır. Hizmet Kalite Standartları ve birlikte yayımlanan rehberler, sağlık hizmeti sunanlarauygulamalarında yol göstermek misyonuna sahip olduğu gibi bu uygulamaların yerinde değerlendirilmesiaģamasında da bir çizelge fonksiyonu görmektedir. Bakanlığa biçilen bu rol ve görevler ıģığında geliģtirilenbu standart ve rehberlerle birlikte hem uygulayıcıların hem de uygulamaları değerlendirecek olan Bakanlıkekiplerinin eğitilmesi sistemin bütüncül anlamda olumlu ve etkin bir yapıya bürünmesini sağlamaktadır.

11 BÖLÜM ĠLE ĠLGĠLĠ HĠZMET KALĠTE STANDARTLARI KLĠNĠKLER Hasta odalarında fiziki düzenleme yapılmalıdır. Her yatağın baģında tıbbi gaz sistemine bağlı hasta baģı paneli bulunmalıdır. Hasta odalarında lavabo, banyo ve tuvalet bulunmalıdır. Yatak baģı bağlantılı hemģire çağrı sistemi bulunmalıdır. Hastaların kullandığı tüm banyo ve tuvaletlerde hemģire çağrı sistemi bulunmalıdır. Hasta odalarının temizliği günde en az iki kez yapılmalıdır. Hasta odalarında refakatçilerin dinlenebilmelerine yönelik düzenleme bulunmalıdır. Hasta odalarında refakatçilerin dinlenebilmeleri için pozisyon verilebilen koltuk/kanepe/yatak bulunmalıdır. Çocuk servislerinde bu düzenlemeler yetiģkinlere uygun nitelikte olmalıdır. Ameliyat öncesi yapılması gereken hazırlıkların kontrolüne iliģkin düzenleme bulunmalıdır. Güvenli Cerrahi Kontrol Listesinin "Klinikten Ayrılmadan Önce" bölümü kontrol edilmelidir. Ġlaç ve kit muhafaza edilen buzdolaplarının sıcaklık takipleri yapılmalıdır. Buzdolaplarının içinde bulunan malzemelere göre sıcaklık takibi yapılmalıdır. Hasta BaĢı Test Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidir. HBTC nin kullanıldığı bölümlerde sorumlular belirlenmelidir. HBTC ninenvanteri tutulmalıdır. HBTC nin bakımı ve temizliği yapılmalıdır. HBTC için kalibrasyon ve kalite kontrol testleri çalıģılmalı ve kayıt altına alınmalı, o Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet baģlatılmalıdır. HBTC yi kullanacak çalıģanlara; o ÇalıĢılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar,

12 o Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, o Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir. HBTC'de çalıģılmıģ olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir. Hasta kimliğinin doğrulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. YatıĢı yapılan her hastada beyaz renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalıdır. o Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı, o Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı, o Kimlik tanımlayıcıda; protokol numarası, hasta adı soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalı, Tanı ve tedavi için yapılacak tüm iģlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır. Sağlık çalıģanları, hasta kimlik tanımlayıcıların kullanımı ve hasta kimliğinin doğrulanması konusunda eğitilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçların yönetimine iliģkin düzenleme bulunmalıdır. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hemģire tarafından teslim alınmalıdır. Teslim alınan ilaçların miat kontrolü yapılmalı, o Miadı geçmiģ ilaçlar imha edilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hekimi tarafından kontrol edilmelidir. Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar hemģire tarafından uygulanmalıdır. Ġlaçların güvenli uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Ġlaçlar, kapalı kaplarda ve kiģiye özel olarak hazırlanmalı, o Kaplarda hastaların kimlik tanımlayıcı bilgileri bulunmalıdır. Tedavi planı hekim tarafından yazılmalı, kaģelenmeli ve imzalanmalı, o Tedavi planı; ilacın tam adını, uygulama zamanını ve dozunu, uygulama Ģeklini ve veriliģ süresini içermelidir. HemĢire hekimin tedavi planını hemģire gözlem formuna kaydetmelidir. Tedavi sürecindeki ilaçlar hastaya hemģire tarafından uygulanmalı, o Stajyerlerin ilaç uygulamaları da hemģire gözetiminde olmalıdır. Ġlaçların karıģmasını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır. Ġlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır. YazılıĢı, okunuģu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmalı, o Listeler kullanım alanında bulunmalıdır. YazılıĢı, okunuģu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki yerleģimi ayrı

13 raflarda yapılmalıdır. Pediatrik dozda kullanılacak ilaçlara yönelik tedbirler alınmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların listeleri ilgili bölümlerde bulunmalıdır. Pediatrik dozdaki ilaçların dolaplardaki yerleģimi diğer ilaçlardan ayrı raflarda yapılmalıdır. Acil kullanılabilecek pediatrik ilaçların kilograma göre dozları listelenmeli, o Listeler ilgili bölümlerde bulunmalıdır. YeĢil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlara yönelik düzenleme yapılmalıdır. YeĢil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmalıdır. YeĢil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimi yapılmalıdır. Devir teslim kayıtlarında; o Ġlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, o Ġlacın kullanıldığı tarih, o Ġlacı kimin uyguladığı, o Kime kaç adet ilaç teslim edildiği, Teslim alan ve teslim edenlerin imzaları kayıt edilmelidir Advers Etki Bildirimi ile ilgili düzenleme yapılmalıdır. Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilans sorumlusuna bildirilmelidir. Sözel istem uygulamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Sözel istem uygulama sürecinde; o Ġstem, istemi alan kiģi tarafından yazılmalı, o Yazılan kiģi tarafından yazılı istem geri okunmalı, Gerektiğinde verilen ilacın adı kodlama yöntemi ile tekrar edilmeli, o Ġstemi veren kiģi tarafından istemin doğruluğu sözel olarak onaylanmalıdır. Sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim tarafından tedavi planına yazılmalıdır. Sözel istem uygulaması hakkında hemģire ve hekimlere eğitim verilmelidir. Kan ve/veya kan ürünleri için istem formu doldurulmalıdır. Kan ve/veya kan ürünleri istem formunda; o Hastanın; Adı ve soyadı, Protokol numarası,

14 Tedavi gördüğü bölüm, Tanısı, Kan grubu, Transfüzyon endikasyonu, o Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, o Hasta kadın ise daha önce doğum yapıp yapmadığı, o Kan ve/veya kan ürününün istem gerekçesi, o Hazırlanacak kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, o Planlanan veriliģ süresi, o Hekim kaģesi ve imzası yer almalıdır. Transfüzyon sürecinin güvenliğini sağlamaya yönelik düzenleme yapılmalıdır. Transfüzyon öncesi, çapraz karģılaģtırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalıģanı tarafından doğrulanmalıdır. Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalıģanı tarafından; o Hastanın kimliği, o Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, o Ürünün planlanan veriliģ süresi doğrulanmalıdır. Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalıģanı tarafından gözlenmelidir. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları izlenmelidir. Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. Yatan hastaların düģmelerinin önlenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Yatan hasta, bölüme kabulünde düģme riski yönünden değerlendirilmeli, o Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalı, o Hastanın klinik durumuna göre düģme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır. DüĢme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. o DüĢme riski olan hastalar dört yapraklı yonca figürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriģ kapısında bulunmalıdır Yatan hastalarda düģme olayı gerçekleģtiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalı, o Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalıģmalar baģlatılmalıdır. Yatan hastalarda hareket kısıtlamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmeli,

15 o Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalı, o Tedavi planında; Uygulamanın baģladığı tarih ve saat, Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği, Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir. Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir gözden geçirilmelidir. Yatan hastalara, tedavi sürecinde eğitim verilmelidir. Bu eğitim; o Kullanacağı ilaçlar, tıbbi cihazlar, beslenmeleri, egzersizleri, kontrol zamanı ve bakıma iliģkin dikkat edilecek hususlar, o El hijyeni, o Sigara kullanan hastalara sigarayı bırakma tavsiye eğitimi konularını kapsamalıdır. Hastalara verilen eğitimlere iliģkin kayıtlar hasta dosyasında bulunmalıdır. ÇalıĢanlar tarafından kiģisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır. Bölüm bazında kullanılması gereken kiģisel koruyucu ekipman belirlenmelidir. KiĢisel koruyucu ekipman çalıģma alanlarında ulaģılabilir olmalıdır. KiĢisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalıģanlara eğitim verilmelidir. Acil müdahale seti bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunum alanlarında acil müdahale seti bulunmalıdır. Bölümler acil müdahale setinde bulunması gereken ilaç, malzeme ve cihazları belirlemelidir. Ġlaç ve malzemelerin minimum ve maksimum stok seviyeleri belirlenmelidir. Minimum ve maksimum stok seviyeleri takip edilmelidir. Ġlaç ve malzemelerin miat takibi yapılmalıdır. Tıbbi cihazların yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Tıbbi cihazların bölüm bazında envanteri bulunmalıdır. Tıbbi cihazların bakım, onarım, ölçme, ayar ve kalibrasyonlarına yönelik plan bulunmalı, o Plan dahilinde cihazların ölçme, ayar ve kalibrasyonları yapılmalıdır. Kalibrasyonu yapılan cihazların kalibrasyon etiketi bulunmalıdır. Etikette; o Kalibrasyonu yapan firmanın adı, o Kalibrasyon tarihi,

16 o Geçerlilik süresi, o Sertifika numarası bulunmalıdır. Hastanenin temizliğine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Bölüm bazında temizlik planı bulunmalıdır. Risk düzeylerine göre temizlik kuralları belirlenmelidir. Temizlik malzemeleri ve malzemelerin kullanımı ile ilgili kurallar belirlenmelidir. Tüm kapalı ve açık alanların temizlikleri kontrol edilmelidir. o Kontrol aralıkları, o Kontrol sorumluları belirlenmelidir. KiĢisel temizlik alanlarına yönelik düzenleme yapılmalıdır. KiĢisel temizlik alanlarının kapıları dıģarı doğru açılmalıdır. KiĢisel temizlik alanlarının temizliği sağlanmalıdır. KiĢisel temizlik alanlarında temizlik malzemeleri bulundurulmalı, o Sıvı sabun, kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı ve poģetli çöp kutusu bulundurulmalıdır. Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalı, o BoĢalan sabunluk yıkanıp iyice kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır. Riskli giriģimsel iģlemler öncesinde hasta bilgilendirilmeli ve rızası alınmalıdır. Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik düzenlemeler bulunmalıdır. Hasta yatakları kullanıma hazır olmalıdır. ÇarĢaf, nevresim ve yastık kılıfları temiz ve ütülü olmalıdır. ÇarĢaf, nevresim ve yastık kılıfı her gün ve gerektiğinde değiģtirilmelidir. Hastanın/hasta yakınının bölüme uyumu sağlanmalıdır. Hastanın bölüme kabulünde hasta/hasta yakını; o Kahvaltı ve yemek saatleri, o Hasta ve yakınının uyması gereken kuralları, o Ziyaret saatleri ve kuralları, o Telefon kullanımı, o Tuvalet-banyo kullanımı, o HemĢire çağrı sistemi kullanımı, o Hekimin günlük vizitleri konularında bilgilendirilmelidir. Hastaya hizmet verecek olan bölüm çalıģanları hasta/hasta yakınına kendini tanıtmalıdır. Hastanın bölüme kabulünde genel durumu değerlendirilmelidir.

17 Hastanın genel durumu fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden değerlendirilmelidir. Hasta gereksinimleri doğrultusunda hemģire bakım planı düzenlenmelidir. HemĢire bakım planı hekim tedavi planı ile koordineli olmalıdır. HemĢire bakım planına; o Hastanın bakım gereksinimleri, o Bakım gereksinimlerine yönelik hedefler, o Bakım gereksinimlerine yönelik uygulamalar, o Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi kayıt edilmelidir. HemĢire nöbet teslimlerine yönelik düzenleme yapılmalıdır. Nöbet teslimleri, o Nöbeti devreden ve devralan hemģireler arasında yapılmalı, o Önce deskte, sonra hasta baģında yapılmalı, o Hasta bakım sürecindeki bilgileri kapsamalıdır. Hasta/hasta yakınları hastanın genel durumu ve tedavi süreci hakkında hekim tarafından bilgilendirilmelidir. Ġzolasyon önlemleriyle ilgili düzenleme yapılmalıdır. Enfekte veya kolonize hastalara yönelik izolasyon önlemleri alınmalıdır. Ġzolasyon odasının giriģ kapısında uygulanan izolasyon yöntemini gösteren bir tanımlayıcı bulunmalıdır. o Solunum izolasyonunda sarı yaprak, o Damlacık izolasyonunda mavi çiçek, o Temas izolasyonunda kırmızı yıldız tanımlayıcıları kullanılmalıdır. El hijyenini sağlamaya yönelik malzeme bulunmalıdır. Sağlık hizmeti sunulan alanlarda alkol bazlı el antiseptikleri bulunmalıdır. Her yatak baģında alkol bazlı el antiseptik solüsyonları bulunmalıdır. Atıkların kaynağında ayrıģtırılmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. Her bölüm için atıklar belirlenmelidir. Uygun atık kutuları kullanılmalıdır. Laboratuvara gönderilecek örneklere yönelik düzenleme yapılmalıdır. Örnekler için bölüm bazında örnek toplama alanı belirlenmelidir. o Örnekler düzenli bir Ģekilde muhafaza edilmelidir.

18 DOĞUM HİZMETLERİ SAĞLIK HİZMETİ YÖNETİMİ DOĞUM HİZMETLERİ Doğumhaneye yönelik düzenleme yapılmalıdır Doğumhane girişinde çalışanlar için giyinme odası bulunmalıdır Doğum öncesi izlem ve doğum işlemi tek kişilik odalarda yapılmalıdır Doğum öncesi izlem, doğum ve doğum sonrası bakım odalarında yatak başı tıbbi gaz sistemi bulunmalıdır Doğumhanede doğum süreci için gerekli ekipman bulunmalıdır Doğumhanede; o En az 1 adet oftalmoskop, o Forseps ve vakum bulunmalıdır Her doğum odasında; o Bebek ısıtıcısı (warmer), o Bebek aspiratörü, olaringoskop o Uygun boyutta balon-valf maske sistemi bulunmalıdır Doğumhanede transport kuvözü bulunmalıdır o Transport kuvözü dahili olarak şarj edilebilen bataryaya sahip olmalı ve harici DC (doğru akım) batarya ile çalışabilmeli, o Transport kuvözün üzerinde iki O2 tüpünün yerleştirileceği dahili yuvası ve iki O2tüpü olmalıdır Doğumhanede anne/bebek bakım ve izlemine yönelik düzenleme yapılmalıdır Doğum eyleminde Doğum Eylemi Yönetim Rehberi kullanılmalı, o Acil durumlar hariç her doğum eylemi partograf ile izlenmeli, o Hasta dosyalarında partograf kayıtları bulunmalıdır Yenidoğan bebek, "Bebek ve Çocuk İzlem Protokolü" doğrultusunda izlenmeli, o Bebeğe ilk 24 saatte kaç izlem yapıldığı ve izlem içeriği kayıt altına

19 alınmalıdır Annenin takibi Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi ne göre yapılmalı, o Anneye ilk 24 saatte kaç izlem yapıldığı ve izlem içeriği kayıt altına alınmalı, o Normal vajinal doğumdan sonra en az 24 saat, sezaryan ile doğumdan sonra en az 48 saat anne ve yenidoğan hastanede izlenmelidir İlaç ve kit muhafaza edilen buzdolaplarının sıcaklık takipleri yapılmalıdır Buzdolaplarının içinde bulunan malzemelere göre sıcaklık takibi yapılmalıdır Hasta Başı Test Cihazlarının (HBTC) kullanımı düzenlenmelidir HBTC nin kullanıldığı bölümlerde sorumlular belirlenmelidir HBTC ninenvanteri tutulmalıdır HBTC nin bakımı ve temizliği yapılmalıdır HBTC için kalibrasyon ve kalite kontrol testleri çalışılmalı ve kayıt altına alınmalı, o Kalite kontrol sonuçlarında uygunsuzluk tespit edilmesi halinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır HBTC yi kullanacak çalışanlara; o Çalışılacak testlerin preanalitik, analitik ve postanalitik evrelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, o Kalibrasyon ve kalite kontrol sonuçlarının değerlendirilmesi, o Cihazın temizliği ve bakımı hakkında eğitim verilmelidir HBTC'de çalışılmış olan tüm test sonuçları, hasta dosyasına kayıt edilmelidir H Hasta kimliğinin doğrulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır. 20 Yatışı yapılan her hastada (günü birlik hastalar dahil) beyaz renkli kimlik H tanımlayıcı kullanılmalıdır H o Alerjik hastalarda ise sadece kırmızı renkli kimlik tanımlayıcı kullanılmalı, H o Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olmalı,

20 o Kimlik tanımlayıcıda; protokol numarası, hasta adı soyadı, doğum tarihi H (gün/ay/yıl) bilgileri yer almalı, H Tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır. Doğum sırasında kız bebeklere pembe, erkek bebeklere mavi kimlik H tanımlayıcı kullanılmalıdır H o Aynı seri numaralı anne-bebek kimlik tanımlayıcısı kullanılmalı, H o Annedeki beyaz kimlik tanımlayıcı bebeğin cinsiyetine göre belirlenen kimlik tanımlayıcı ile değiştirilmeli, o Bebeğin kimlik tanımlayıcısında; annenin adı-soyadı, bebeğin doğum H tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri ve anne veya bebeğin protokol numarası bulunmalıdır H Sağlık çalışanları, hasta kimlik tanımlayıcıların kullanımı ve hasta kimliğinin doğrulanması konusunda eğitilmelidir H İlaçların karışmasını engellemeye yönelik düzenleme yapılmalıdır H İlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır H Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmalı, H o Listeler kullanım alanında bulunmalıdır. Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki H yerleşimi ayrı raflarda yapılmalıdır Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlara yönelik düzenleme yapılmalıdır Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmalıdır Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimi yapılmalıdır. Devir teslim kayıtlarında; o İlacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, o İlacın kullanıldığı tarih, o İlacı kimin uyguladığı, o Kime kaç adet ilaç teslim edildiği, Teslim alan ve teslim edenlerin imzaları kayıt edilmelidir Advers Etki Bildirimi ile ilgili düzenleme yapılmalıdır. 15

21 Ciddi ve beklenmeyen advers etkiler farmakovijilans sorumlusuna bildirilmelidir H Sözel istem uygulamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır H Sözel istem uygulama sürecinde; H o İstem, istemi alan kişi tarafından yazılmalı, H o Yazan kişi tarafından yazılı istem geri okunmalı, H Gerektiğinde verilen ilacın adı kodlama yöntemi ile tekrar edilmeli, o İstemi veren kişi tarafından istemin doğruluğu sözel olarak H onaylanmalıdır H Sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim tarafından tedavi planına yazılmalıdır H Sözel istem uygulaması hakkında hemşire ve hekimlere eğitim verilmelidir Kan ve/veya kan ürünleri için istem formu doldurulmalıdır Kan ve/veya kan ürünleri istem formunda; o Hastanın; Adı ve soyadı, Protokol numarası, Tedavi gördüğü bölüm, Tanısı, Kan grubu, Transfüzyon endikasyonu, o Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, o Hasta kadın ise daha önce doğum yapıp yapmadığı, o Kan ve/veya kan ürününün istem gerekçesi, o Hazırlanacak kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, o Planlanan veriliş süresi, o Hekim kaşesi ve imzası yer almalıdır H Transfüzyon sürecinin güvenliğini sağlamaya yönelik düzenleme yapılmalıdır. 15

22 Transfüzyon öncesi, çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki H sağlık çalışanı tarafından doğrulanmalıdır H Transfüzyondan hemen önce, iki sağlık çalışanı tarafından; H o Hastanın kimliği, H o Kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, H o Ürünün planlanan veriliş süresi doğrulanmalıdır H Transfüzyonun ilk 15 dakikası sağlık çalışanı tarafından gözlenmelidir. Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın vital bulguları H izlenmelidir Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır Ç Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır. 15 Bölüm bazında kullanılması gereken kişisel koruyucu ekipman Ç belirlenmelidir Ç Kişisel koruyucu ekipman çalışma alanlarında ulaşılabilir olmalıdır Ç Kişisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalışanlara eğitim verilmelidir Acil müdahale seti bulunmalıdır Sağlık hizmeti sunum alanlarında acil müdahale seti bulunmalıdır Bölümler acil müdahale setinde bulunması gereken ilaç, malzeme ve cihazları belirlemelidir İlaç ve malzemelerin minimum ve maksimum stok seviyeleri belirlenmelidir Minimum ve maksimum stok seviyeleri takip edilmelidir İlaç ve malzemelerin miat takibi yapılmalıdır H Tıbbi cihazların yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır H Tıbbi cihazların bölüm bazında envanteri bulunmalıdır. Tıbbi cihazların bakım, onarım, ölçme, ayar ve kalibrasyonlarına yönelik H plan bulunmalı, H o Plan dahilinde cihazların ölçme, ayar ve kalibrasyonları yapılmalıdır. Kalibrasyonu yapılan cihazların kalibrasyon etiketi bulunmalıdır H Etikette;

23 H o Kalibrasyonu yapan firmanın adı, H o Kalibrasyon tarihi, H o Geçerlilik süresi, H o Sertifika numarası bulunmalıdır Hastanenin temizliğine yönelik düzenleme yapılmalıdır Bölüm bazında temizlik planı bulunmalıdır Risk düzeylerine göre temizlik kuralları belirlenmelidir Temizlik malzemeleri ve malzemelerin kullanımı ile ilgili kurallar belirlenmelidir Tüm kapalı ve açık alanların temizlikleri kontrol edilmelidir o Kontrol aralıkları, o Kontrol sorumluları belirlenmelidir Kişisel temizlik alanlarına yönelik düzenleme yapılmalıdır Kişisel temizlik alanlarının kapıları dışarı doğru açılmalıdır Kişisel temizlik alanlarının temizliği sağlanmalıdır Kişisel temizlik alanlarında temizlik malzemeleri bulundurulmalı, o Sıvı sabun, kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı ve poşetli çöp kutusu bulundurulmalıdır Sıvı sabun kaplarının üstüne ekleme yapılmamalı, o Boşalan sabunluk yıkanıp iyice kurutulduktan sonra tekrar doldurulmalıdır Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik düzenlemeler bulunmalıdır Hasta yatakları kullanıma hazır olmalıdır Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfları temiz ve ütülü olmalıdır Çarşaf, nevresim ve yastık kılıfı her gün ve gerektiğinde değiştirilmelidir Hastanın bölüme kabulünde genel durumu değerlendirilmelidir Hasta/hasta yakınları hastanın genel durumu ve tedavi süreci hakkında hekim tarafından bilgilendirilmelidir El hijyenini sağlamaya yönelik malzeme bulunmalıdır Sağlık hizmeti sunulan alanlarda alkol bazlı el antiseptikleri bulunmalıdır.

24 Her yatak başında alkol bazlı el antiseptik solüsyonları bulunmalıdır Atıkların kaynağında ayrıştırılmasına yönelik düzenleme yapılmalıdır Her bölüm için atıklar belirlenmelidir Uygun atık kutuları kullanılmalıdır. ÇALIġACAĞI BÖLÜM ĠLE ĠLGĠLĠ EĞĠTĠM A-1 YATIġ VERĠLEN HASTAYA HEMġĠRELĠK YAKLAġIMI 1. Serviste yatıģı yapılan hasta servise ilk geldiğinde, ilgili servis hemģiresi tarafından karģılanır. 2. HemĢire hastaya kendisini tanıtır. 3. Hastanın hangi yatağa alınacağını belirler, yatağa yatırılmasını sağlar. 4. Hastasının kiģisel bakımlarını (pijama giymek, lavabo ihtiyacı vb.) yapmasını sağlar. 5. Hasta yatağı belirlendikten sonra hastanın anemnezi, yaģam bulguları alınır ve tedavisi yapılır. 6. Tedavisi hakkında bilgi verilir. 7. Servisin iģleyiģi hakkında genel bilgi verilir. (Örneğin: hemģireye, kantine, hasta haklarına 8. nasıl ulaģacakları hakkında) 9. Hastanın gün içinde genel durumundaki (psikolojik ve fiziksel) değiģiklikler gözlemlenir. 10. Bunlarla ilgili gerekli kayıtlar tutulup ilgili hekime bildirilir. 11. Hasta taburcu edilince taburculuk eğitimi verilir (Beslenme, egzersiz ilaç vb.). A-2 YATIġ VERĠLEN HASTAYA EBELĠK YAKLAġIMI

25 1. Doğumhaneye yatıģı yapılan hasta servise ilk geldiğinde, ilgili servis ebesi tarafından karģılanır. 2. Ebe hastaya kendisini tanıtır. 3. Hastanın hangi yatağa alınacağını belirler, yatağa yatırılmasını sağlar. 4. Hastasının tüm eģyaları çıkartılarak doğum önlüğü giydirilir. 5. Hasta yatağı belirlendikten sonra hastanın anemnezi, yaģam bulguları alınır,nst çekilir ve tedavisi yapılır. 6. Tedavisi hakkında bilgi verilir. 7. Servisin iģleyiģi hakkında genel bilgi verilir. (Örneğin: hemģireye, kantine, hasta haklarına 8. nasıl ulaģacakları hakkında) 9. Hastanın gün içinde genel durumundaki (psikolojik ve fiziksel) değiģiklikler gözlemlenir. 10. Bunlarla ilgili gerekli kayıtlar tutulup ilgili hekime bildirilir. 11. Hasta doğum yaptıktan sonra doğum sonu dikkat etmesi gereken konularda,emzirme konusunda ve epizyo bakımı konusunda bilgi verilir. 12. Doğum sonrası 2 saatlik kanama takibinden sonra hasta servise gönderilir. B- YÜKSEK ATEġLĠ ERĠġKĠN HASTALARDA HEMġĠRELĠK BAKIMI 1. Hasta için sakin ve güvenli bir ortam sağlanır. 2. Vücut ısısı ve diğer vital bulgular düzenli aralıklarla takip edilir ve hemģire gözlem çizelgesine kaydedilir. 3. Hastanın sıvı alımı sağlanır, yaģlı yatağa bağımlı ağızdan alamayan hastalara IV destek sağlanır. 4. Aldığı çıkardığı takibi yapılır ve kaydedilir. 5. Soğuğa yakın ılık suyla soğuk uygulama yapılır ve kaydedilir. (Uygulama 10dk.'yı geçmemeli, ateģ 1 0 C derece'den fazla düģürülmemeli.) 6. Oda havalandırılır, oda ısısının C derecede olması sağlanır. 7. Gerekli görülen kültürler aseptik koģullarda ve tekniğine uygun olarak alınır. 8. Doktor istemine uygun olarak hastaya antipiretik ilaçlar uygulanır. 9. Hastanın uygulamalara yanıtı mutlaka kaydedilir. C- BASI YARASI ÖNLEMEDE HEMġĠRELĠK BAKIMI 1. Dekübitüs önleme bakım veren hemģirenin sorumluluğundadır.

26 2. Hastalar Braden Skalası kullanılarak bası yarası riski yönündendeğerlendirilir. 3. Servise yatan her hasta 24 saat içinde skala ile bası yarası riski yönünden değerlendirilir. 4. Yüksek riskli hastalarda havalı yatak kullanılır. 5. Cilt bakımında alkali olmayan PH 5,5 sabunlar kullanılır. 6. Cilt bakımında talk pudrası kullanılmaz. 7. Hassas ve kuru cilt üzerine doğrudan masaj yapılmaz, yumuģatıcı hafif yağlı kremler 8. kullanılabilir. 9. Hasta ve yakınları uygun Ģekildebilgilendirilerek uygulamaların tüm aģamalarına katılımı sağlanır. 10. Her iki saatte bir pozisyon değiģtirilir ( Havalı yatak olsa bile ). 11. Cildin temiz ve kuru olması sağlanır. Kurulama sırasında özenli davranıp sert harekettenkaçınılır. 12. Banyo ve bakımlardan sonra cilde nemlendirici sürülür. 13. Hastanın giysileri her zaman temiz, kuru, terletmeyen ve emici kumaģtan olması sağlanır. 14. Yatak takımlarının gergin, temiz ve kuru olması sağlanır. 15. Sürgü verirken cilt tahriģi engellenir. 16. Sakral bölge temizliğine özen gösterilir. 17. Pozisyon verilirken hastanın rahat olması sağlanır. 18. Pozisyon verirken basıncın abdomen, sırt ve ekstremitelere eģit dağılımı sağlanır. 19. Yatak pozisyonu verilirken eklem koruma prensiplerine ve kontraktür oluģmasına karģı 20. tedbirlere uyulur. Bilinci kapalı veya plejisi olan hastalarda ; ekstremitelere yastık, havlu veyayardımcı cihazların desteği ile fonksiyonel ve anatomik pozisyonlama yapılır. 21. Üst ekstremite; omuz 45 derece abdüksiyon, dirsek semi fleksiyon +iç rotasyon, el bileği derece dorsifleksiyonu, parmaklar semifleksiyon, baģparmak oppozisyonda veya hekimce istemi yapılan özel pozisyonda tutulur. 22. Alt ekstremitelerde; kalça 45 derece abdüksiyon, diz ve ayak bileği nötral pozisyonda 23. tutulur. Ayak bileğinde 90 derece bacak dıģ rotasyonu ve diz fleksiyonundan kaçınılır veyahekimce istemi yapılan özel pozisyon verilir. 24. BaĢ pozisyonu hekimin istemi doğrultusunda en alçak seviyede tutulmalıdır. Solunum vesantral sinir sistemi sorunu olan hastalarda hekimin istemine uyulur, baģ kısmı yükseltilenhastalarda sakral bölge yakından izlenir.

27 25. Hemipleji gibi vücudun bir yarısında kas kuvvetsizliği olan hastalarda plejik taraftaki omuz üzerine hasta yatırılmaz veya yatıģ süresi kısa tutulur. 26. Diyet listesi diyetisyenle düzenlenir. 27. Tıbbi kontrendikasyon yoksa günlük cc sıvı alımı sağlanır 28. Besin ve sıvı alımı 8 saatte bir değerlendirilir. 29. Hastayı tanılama kriterlerine göre değerlendirip; Bası yarası izlem formu ve hemģire gözlem formuna kayıt edilerek ekip üyeleriyle paylaģılır. D- PREOP HASTA HAZIRLIĞI HEMġĠRELĠK BAKIMI 1. Poliklinikten veya acil servisten yatıģı yapılan hasta, dosyasıyla servise gelir. 2. Hasta uygun oda ve yatağa hemģire tarafından alınır. 3. HemĢire hasta dosyasını teslim alır, tetkiklerini kontrol eder tamamlar (EKG, PA AKCĠĞER, TETKĠKLER, ĠZĠN BELGESĠ) 4. HemĢire hastaya gerekli eğitimi yapar ve yapılacak iģlem konusunda bilgi verir. 5. HemĢire bir gece önceden hastanın aç kalmasını sağlar. 6. HemĢire ameliyat bölgesini kontrol eder ( ameliyat bölgesi tıraģı, kiģisel hijyen) eğer bir eksiklik varsa tamamlanmasını sağlar. 7. HemĢire hastanın protezlerini çıkarır, oje, makyaj, takılarını çıkarır, üzerinde metal herhangi bir Ģey kalmamasını sağlar. 8. HemĢire hastanın books gömleğini giymesini sağlar. 9. HemĢire hastanın anestezi orderındakipremedikasyonu uygular. 10. HemĢire, hastanın güvenli bir Ģekilde dosya ve malzemeleriyle birlikte ameliyathaneye transportunu sağlayarak ameliyathanedeki ilgili personele teslim eder. 11. Ameliyathanede hemģire hazırlığı kontrol eder ve hastayı teslim alır. E- POSTOP HASTADA HEMġĠRELĠK BAKIMIUYGULAMALAR: 1. Ameliyathaneden çıkıģı yapılacak hasta dosyasıyla teslim alınır. 2. Hasta yatağına transport kurallarına uyularak alınır. 3. Vücut ısısını korumak amacıyla üzeri örtülür. 4. Hasta için güvenli, sessiz, sakin bir ortam sağlanır, baģı yan çevrilir. 5. Böbrek küvet hastanın yakınına bırakılır. 6. HemĢire vital bulgularını takip eder. 7. HemĢire kanama kontrolünü yapar. 8. HemĢire doktor orderindeki tedaviyi düzenler ve uygular.

28 9. Hastada meydana gelen herhangi bir problemi doktora haber verir ve gerekli müdahaleyi yapar. 10. Hastaya solunum egzersizlerini yaptırır. 11. Diyetini almasını sağlar. 12. Mobilizasyonunu sağlar. 13. KiĢisel hijyenini sağlar. 14. Psikolojik destek sağlar. 15. Bu dönemde yapması gerekenler hakkında bilgi verir. 16. Tüm bilgi ve bulgular hasta dosyasına kaydedilir. Postopmobilizasyon ve hemģirelikuygulamalar: 1. Ameliyat sonrası ilk kaldırma iģlemi sırasında, hareket süresince hemģire hastanın yanında bulunur. 2. Ġlk ayağa kaldırmada hasta sadece oda içerisinde yürütülür. 3. Ġlk ayağa kaldırmadan önce hastanın yaģam bulguları normal sınırlar içinde olmalıdır. 4. ĠĢlem basamakları; 5. ĠĢlem hakkında hasta bilgilendirilir, hasta mobilizasyon için cesaretlendirilir, 6. Vital bulguları kontrol edilir 7. Hijyenik bakım, giysiler varsa değiģtirilir. 8. Yatak baģı kaldırılarak hasta yatak içinde oturur pozisyona getirilir, 9. Bir süre oturulur ve tekrar yaģam bulguları kontrol edilir. YaĢam bulgularınormal ise ve hasta kendini iyi hissediyor ise kaldıma iģlemine devam edilir. 10. Yatak düzleģtirilir ve yüksek ise en alt konuma indirilir, 11. Drenaj kateterleri kontrol edilip, klampe edilir, 12. Hasta yatak kenarına yaklaģtırılır ve rahat dönebildiği tarafa yan çevrilir, 13. Hasta koltuk altından tutulup, kaldıran kiģinin omuzundan destek alması sağlanır, 14. Ağrıyı azaltmak için inzisyon yerini eliyle desteklemesi istenir, 15. Hastanın bacaklarını sarkıtarak, yavaģça yatak kenarına oturtulur, 16. Nabız ve solunumu kontrol edilir, 17. BaĢ dönmesi ve bulantı olursa hasta kendini iyi hissedene kadar yatak kenarında oturur halde bekletilir. Hasta kendini iyi hissetmezse iģlem ertelenir, 18. Hastanın terlikleri giydirilir. 19. Bir kol ile hasta koltuk altından desteklenirken, diğer el ile hastanın diren kateterlerini kontrol ederek hasta yavaģça ayağa kaldırılır, 20. BaĢ dönmesini engellemek için, baģın dik tutması ve karģıya bakması söylenir,

29 21. Bulantısı varsa derin nefes alması söylenir, 22. Hasta oda içerisinde yavaģ yavaģ (3-5- adım) dolaģtırılır, 23. Hastayı yormadan iģlem tamamlanıp hasta yatağına götürülür, 24. Hasta önce yatağa oturtulur, rahat yatabilmesi için yatağın baģı kaldırılır, 25. Hastanın koltuk altından desteklenerek, kalktığı gibi yan olarak yatağa yatması sağlanır, 26. Hastaya rahat edebileceği pozisyon verilir, 27. Drenaj kateterleri yatağa tespit edilip, klempleri açılır, 28. Damar yolu açık isesıvı hızı ayarlanır., 29. Bilgi ve bulgular hemģire gözlem notlarına kaydedilir. 30. Hastanın gaz çıkartıp, çıkartmadığının takibi yapılır. 31. Hastanın her mobilizasyonunda yürüyüģ. mesafesi artırılır. Durumuna göre iki-üç saat ara ile hasta mobilize edilir. G- GĠRĠġĠMLER 1- ASPĠRASYON ĠLKELERĠ Aspirasyon iģlemi ihtiyaç duyulduğu oranda yapılmalıdır. Gereksinim hastanın sürekli olarakizlenmesiyle saptanabilir.gereksinim saptandıktan sonra uygun Ģekilde Aspire etmek önemlidir. Aseptik tekniklere uyulmaksızın yapılan Aspirasyon hasta da Enfeksiyon geliģmesine neden olabilirken, yeterince havalandırılmadan ve oksijenlendirilmeden uzun süreli yapılan Aspirasyonlarda Kalp Ritim bozukluklarına ve KardiakArreste neden olabilmektedir. Aspirasyon da 4 temel teknik vardır: 1. Oral ve NazıoarengealAspirasyon 2. Oral ve NazotrakealAspirasyon 3. Airway ya da E.T.T.'tenAspirasyon

30 4. TrakeostomikanüldenAspirasyon Aspirasyonda Uyulması Gereken Kurallar :Aseptik çalıģılır. Orafarenks ve Trakea Steril olarak düģünülmeli. Ağız temiz olarak düģünülmeli ve ağızdakisekresyonlarorafarenks ve trakeanınaspirasyonundan sonra temizlenmelidir. Her defasında sterilnelaton sonda kullanılır. Sekresyonun fazla olduğu durumlarda açık uçlu katetertercihedilir. Her aspirasyon 15 sn'den fazla sürmemeli. Aspirasyonlar arası süre 3 dk. Olmalı ve 3 kezden fazla tekrarlanmamalıdır. Aspiratör basıncı yetiģkinde mmhg, Çocukta mmhg, yeni doğanda mmhg olacak Ģekilde ayarlanır. Aksi takdirde fazla negatif basınç Pnömotoraksa neden olabilir. Oratrakeal ve NazotrakealAspirasyon :Öksürük refleksiyle akciğerlerdeki sekresyonun atılamadığı durumlarda uygulanır. Ağız yada burundan yapılabilir. Ancak öğürme reflexi az olduğu için daha çok burun tercih edilir. Kateter ucu, trakeaya kadar uzatılarak aspire edilir. Hastaya iģlem açıklanır. Semi foxler pozisyonu verilir. OratrakealAspirasyon için baģ yana çevrilir. NazotrekealAspirasyon için baģhiperextaniseyona getirilir. Hasta bilinçsiz ise, yüzü hemģireye bakacak Ģekilde yan yatırılır. Bu Ģekilde dilin arkaya kaçıp, hava yolunu kapatması ve GiS muhtevasının Aspirasyonu önlenmiģ olur. Ayrıca sekresyonun çıkartılması kolay olur. Eller yıkanır. Steril eldiven giyilir. Kateter Aspiratöre takılır. Kateter hastanın kulak memesi ve burun ucu arasındaki mesafe uzunluğunda baģ ve iģaret parmağı arasında sıkıģtırılır. Steril solüsyona (SF yadadistile su)batırılarak nemlenmesi sağlanır. Girerken doku tahriģ edilmemiģ olur. ĠĢlem öncesi hastaya buhar ve Oksijen uygulaması yapılır. Kateter Oral ve Nazal ilerletildikten sonra Aspiratör açılır. Kateter üzerindeki basınç baģparmağı çekerek kaldırır ve kateter parmaklar arasında döndürülerek çıkartılır. Katetersteril sudan geçirilerek içindeki sekresyonun çıkması sağlanır. Bu arada hasta bilinçli ise derin nefes alıp vermesi ve öksürmesi söylenir. Bu sekresyonun daha çabuk atıımasını sağlar. Hastanın Akciğer sesleri dinlenir, solunumu izlenir ve gerekli ise iģlem tekrarlanır. ĠĢlem esnasında hastanın ağzındaki ve dil altındaki veya burnundaki sekresyonlaraspire edilerek temizlenir. Hastaya rahat bir pozisyon verilir. Sekresyonun yoğunluk, renk ve miktarı kayıt edilir. 2- NAZOGASTRĠK SONDA TAKILMASI :