Doğumsal Metabolizma Hastalıkları. Dr. Mübeccel Demirkol Ġstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doğumsal Metabolizma Hastalıkları. Dr. Mübeccel Demirkol Ġstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD"

Transkript

1 Doğumsal Metabolizma Hastalıkları Dr. Mübeccel Demirkol Ġstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD

2 Doğumsal Metabolizma Hastalıkları (DMH) Biyokimyasal işlevlerde bozukluk Otozomal resesif, nadiren X-e bağlı kalıtım Toplumda sıklık (% 4) - Akraba evlilikleri (%8) Genellikle erken çocukluk olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir AKRABA EVLİLİĞİ SIKLIĞI %23

3 ÖYKÜ : Doğumsal Metabolik Hastalık Ne Zaman Düşünelim? Psikomotor gerilik (PMG), makrosefali, tartı alamama Kazanılan becerilerin kaybı Besin değişimi, hastalık, aşı, stres sonrası beklenmeyen bulgu kusma, dalgınlık, iritabilite, konvülziyon, gelişimde duraklama, ataksi Aile öyküsü Akrabalık; açıklanamayan bebek ölümü, PMG; kardeşte benzer bulgu Tekrarlayan asidoz, hipoglisemi, hiperamonyemi, akut ensefalopati, koma

4 Klinik Bulgularla Birlikte Biyokimyasal Bulguların Varlığı Metabolik / laktik asidoz Ketonüri, anyon açığında artıģ Hiperamonyemi, respiratuar alkaloz Hipoglisemi, hiperürisemi Kolesterol, kreatinin, ürik asit düģüklüğü Açıklanamayan löko-, trombo-, pansitopeni Megaloblastik anemi

5 DMH: Tanı Yöntemleri 1. Genel Tarama Yenidoğan Tarama Programı Fenilketonüri Hipotiroidi Biyotinidaz Eksikliği GENĠġLETĠLMĠġ YENĠDOĞAN TARAMASI *Konjenital adrenal hiperplazi, galaktozemi, orak hücreli anemi, G6PD eksikliği 2. Seçici (selektif) Tarama

6 BİYOTİNİDAZ EKSİKLİĞİ Wolf, 1983 Biyotin organizmada 4 önemli karboksilazın kofaktörü Karboksilazlara bağlanarak reaksiyonu kataliz eder Biyotin BİYOTİNİDAZ ile serbestleşir, tekrar kullanılır Biyotinidaz Eksikliğinde biyotin eksikliği gelişir.

7 BĠYOTĠNĠDAZ EKSĠKLĠĞĠ NÖROLOJĠK Ġnfantil spazm, konvülziyon, hipotoni, PMG, ataksi, koma, bazal ganglia kalsifikasyonu, işitme kaybı GÖZ DERĠ Konjunktivit, optik atrofi, retinal pigmentasyon Ekzamatoid deri döküntüsü, alopesi, seboreik dermatit PULMONER Laringeal stridor, hiperventilasyon, apne ĠMMUNOLOJĠ Tekrarlayan infeksiyon, hücresel immunitede bozukluk LABORATUVAR Ketolaktik asidoz, organik asidüri TEDAVĠ Biyotin desteği

8 GENİŞLETİLMİŞ YENİDOĞAN TARAMASI Tek damla kandan çok sayıda hastalık ilave masraf olmadan tek incelemeyle

9 Tandem MS/MS ile taranabilen hastalıklar... Organik asidüriler Amino asit bozuklukları Metilmalonik asidemi Fenilketonüri Propionik asidemi Akçaağaç şurubu idrarı h. MSUD Isovalerik asidemi Homosistinüri Glutarik asidemi tip I Tirozinemi Glutarik asidemi tip II Sitrüllinemia 3-OH-3-metilglutaril-CoA liyaz eksikliği (HMG) Argininemi B-ketotiyolaz eksikliği Argininosüksinik asidüri 3-metilkrotonil-CoA karboksilaz eksikliği (3-MCC) Hiperamonyemi, hiperornitinemi, 3-metilglutakonil-CoA hidrataz eksikliği homositrüllinüri sendromu (HHH) 4-dienoil-CoA redüktaz eksikliği Hipermetioninemi 2-metilbutiril-CoA dehidrogenaz eksikliği Nonketotik hiperglisinemi Isobutiril-CoA dehidrogenaz eksikliği Malonik asidemi Yağ asiti oksidasyon bozuklukları Multipl CoA karboksilaz eksikliği Karnitin/asilkarn. translokaz eks. 5-okzoprolinüri Karnitin palmitoil transf. eks. II Trifonksiyonel protein eks. Multipl asil CoA dehidrogenaz eks. Uzun-zincir OH-asil-CoA deh. eks. Çok uzun-zincir asil-coa deh. eks. Kısa-zincir asil CoA deh. eks.

10 KLİNİK TABLO ve SEYİR : Doğumsal Metabolik Hastalık Ne Zaman Düşünelim? Yenidoğan döneminde semptom ve bulgular Neonatal metabolik distres Daha geç başlayan akut veya tekrarlayan semptomlar Tekrarlayan kusma, ataksi, asidoz, koma atakları Kronik ilerleyici genel semptomlar Hipotoni, kas güçsüzlüğü, PMG genellikle nörolojik Bir organı ilgilendiren özgün semptom ve bulgular Kardiyomiyopati, hepatomegali, lens dislokasyonu, katarakt, korneada bulanıklık

11 SINIFLAMA : Hangi Doğumsal Metabolik Hastalık? Ara metabolizma bozuklukları - İntoksikasyon tablosu - Enerji eksikliği tablosu Hücre içi metabolizma bozuklukları - Depo hastalıkları

12 Ġntoksikasyon Tablosu: Klinik Bulgular Başlangıçta hastanın sağlıklı göründüğü semptomsuz dönem Toksik metabolitlerin birikimi (saatler/aylar) Akut/kronik intoksikasyon tablosu, tekrarlayan metabolik ataklar Kusma, letarji, koma, karaciğer yetersizliği Asidoz, ketozis, hiperamonyemi, hipoglisemi

13 Ġntoksikasyon Tablosu 1. Amino asit metabolizması bozuklukları (PKU, MSUD, homosistinüri, tirozinemi) 2. Organik asidemiler (metilmalonik, propiyonik, izovalerik asidemi) 3. Üre döngüsü bozuklukları 4. Şeker intoleransları (galaktozemi, herediter fruktoz intoleransı)

14 İntoksikasyon Tablosu : KETOZĠS Yaşamın ilk günleri semptomsuz 4-5. günlerde beslenme güçlüğü Ağırlaşarak komaya giriş Opistotonus ile birlikte generalize hipertonik epizodlar, yumruk sıkma-pedal çevirme Özel koku DNPH (dinitrofenilhidrazin) testi pozitif KETOASİT VARLIĞI Amino asit profilinde valin, lösin, izolösin artışı TANI : MSUD (Maple Syrup Urine Disease) Akçaağaç ġurubu Ġdrarı Hastalığı

15 Ġntoksikasyon Tablosu : KETOZĠS + HĠPERAMONYEMĠ Yaşamın 1-4. günlerinde beslenme güçlüğü Saatler-günler içinde koma Dehidrate, asidotik, hipotermik Gövdede hipotoni, ekstremitelerde hipertoni, yüksek amplitüdlü tremor Hiperamonyemi, anyon açığında artış Özel koku (terli ayak!) Nötropeni, trombositopeni (sepsis ayırıcı tanısı!) İdrarda organik asit analizi (GC-MS), asil karnitinler (tandem MS) TANI : ORGANĠK ASĠDEMĠ

16 Ġntoksikasyon Tablosu : KETOZĠS OLMAKSIZIN HĠPERAMONYEMĠ Doğumdan sonra semptomsuz dönem Kısa süreli hipertonik dönem Bunu hipotonik koma izler Ayırıcı tanı Organik asidemiler TANI : ÜRE DÖNGÜSÜ BOZUKLUKLARI Üre döngüsü Amino asitler NH 3 Üre *N-asetilglutamat sentetaz NAGS eks 1-Karbamilfosfat sentetaz CPS eks 2-Ornitin karbamiltransferaz OTC eks 3-Argininosüksinat sentetaz Sitrülinemi (AS) 4-Argininosüksinat liyaz Argininosüksinik asidüri

17 KLASĠK GALAKTOZEMĠ Galaktoz-1-fosfat üridiltransferaz eksikliği ÖYKÜ ve FİZİK MUAYENE: Kusma, tartı kaybı, sarılık Sepsise benzer tablo (E. coli sepsisi) Hepatomegali Katarakt LABORATUVAR: İdrarda redüktan madde (+) İnce tabaka şeker kromatografisi: Galaktozüri KESİN TANI: Eritrositlerde enzim düzeyi TEDAVİ: Laktozsuz diyet Uygulanmazsa ölüm nedeni! ANNE SÜTÜ KONTRĠNDĠKE!!!!

18 Enerji Eksikliği Tablosu Enerji üretimi ve kullanımı ile ilgili biyokimyasal reaksiyonlarda bozukluk Yoğun enerji tüketen dört ana organ KARACİĞER, KALP, İSKELET KASI, BEYİN en çok etkilenir

19 Enerji Eksikliği Yapan DMH lar Glikojen depo hastalıkları (GSD) Pirüvat metabolizması ve sitrik asit döngüsü Glikoneogenez Enerji Eksikliği Tablosu: KLİNİK BULGULAR Hipoglisemi Hipotoni Miyopati, kardiyomiyopati Laktik asidoz Gelişme geriliği Kardiyak yetersizlik Dolaşım kolapsı Ani bebek ölümü (SIDS) Yağ asidi oksidasyonu (FAO) Solunum zinciri bozuklukları

20 Glikojen Depo Hastalıklarında Sık Görülen Bulgular Hipoglisemi Karaciğer fonksiyon bozukluğu Kas güçsüzlüğü Miyopati, kardiyomiyopati Miyoglobinüri Organomegali, reaktif siroz Kanda laktik asit, trigliserid, kolesterol ve ürik asit artıģı

21 Ketotik olmayan hipoglisemi : Yağ asiti oksidasyon bozuklukları Uzamış açlıkta Kusma Konvülziyon, letarji, koma Reye benzeri tablo Ani ölüm Miyopati Kardiyomiyopati Hafif asidoz AST, ALT, ürik asit, CPK, amonyak artışı Karaciğer yağlanması Serbest yağ asitlerinde artış Dikarboksilik asidüri

22 Mitokondriyal Hastalıklar Ensefalopati Konvülsiyon, mental retardasyon, regresyon, miyokloni, hareket bozukluğu, komplike migren, inme Nöropati Kardiak ileti bozukluğu İşitme kaybı Oftalmopleji Boy kısalığı Diyabet Renal hastalık Görme kaybı Laktik asidoz

23 Kompleks I NADH dehidrogenaz (25 polipeptit) Kompleks II Süksinat dehidrogenaz (4 polipeptit) Koenzim Q Kompleks III Sitokrom bc 1 kompleksi (10 polipeptit) Kompleks IV Sitokrom C oksidaz (13 polipeptit) Kompleks V ATP sentetaz, ATPaz (14 polipeptit)

24 Hücre Ġçi Metabolizma Bozuklukları Metabolik dengesizlik olmaksızın depolanma karakteristik Lizozomal depo hastalıkları (Gaucher, Niemann-Pick, mukopolisakkaridozlar) Peroksizomal bozukluklar Semptomlar kalıcı, ilerleyici Protein yükleme, araya giren enfeksiyonlar seyri etkilemez

25 Mukopolisakkaridozlar Kaba yüz görünümü Mental, motor gerilik Korneal opasite Eklem kontraktürleri Kemik displazisi Hepatosplenomegali Sağırlık Ġdrarda: Dermatan, keratan sulfat atılımı kornea tutulumu Heparan sulfat Retina, MSS

26 DMH: Selektif Tarama Öykü ve klinik bulgular DMH düģündürüyorsa Laboratuar çalıģması pahalı, ayrıntılı Hasta hakkında ayrıntılı bilgi ve konsültasyon önemli Selektif tarama testi negatifse hastalık yok anlamına gelmez!

27 DMH ġüphesi Olan Hastaya YaklaĢım Ġdrar Koku, aseton, redüktan madde, idrar tarama testleri, ph Kan Tam kan sayımı, kan gazları, ph Elektrolitler, anyon açığı, kalsiyum, glukoz Amonyak, laktat Karaciğer enzimleri (SGOT, SGPT) Üre, ürik asit, kreatinin Kreatin kinaz, Alkali fosfataz 3-OH bütirat, asetoasetat, karnitin BOS Laktik asit Diğer Bakteriyolojik inceleme, akciğer grafisi Lomber ponksiyon, EEG, EKG Kraniyal ultrasonografi

28 DMH ġüphesi Olan Hastaya YaklaĢım ÖZGÜN TESTLER Tandem MS/MS ile amino asit ve asilkarnitin profili Amino asit analizi (kan, idrar, BOS) Organik asit analizi GC-MS (idrar, BOS) Enzimatik inceleme Moleküler inceleme

29 DMH : TEDAVĠ Beslenme tedavisi Enzim replasman tedavisi Gen replasman tedavisi

Olgularla İntoksikasyon Tipi Doğumsal Metabolik Hastalıklar

Olgularla İntoksikasyon Tipi Doğumsal Metabolik Hastalıklar Olgularla İntoksikasyon Tipi Doğumsal Metabolik Hastalıklar Prof. Dr Gülden Gökçay İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Amaç İntoksikasyon grubu hastalıkların

Detaylı

Doğumsal Metabolizma Hastalıklarında Vaka Örnekleri

Doğumsal Metabolizma Hastalıklarında Vaka Örnekleri Doğumsal Metabolizma Hastalıklarında Vaka Örnekleri Prof. Dr. Gülden Gökçay İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Vaka 1 İstanbul da

Detaylı

TANDEM MS İLE GENİŞLETİLMİŞ YENİ DOĞAN TARAMA SONUÇLARI: DİYARBAKIR

TANDEM MS İLE GENİŞLETİLMİŞ YENİ DOĞAN TARAMA SONUÇLARI: DİYARBAKIR TANDEM MS İLE GENİŞLETİLMİŞ YENİ DOĞAN TARAMA SONUÇLARI: DİYARBAKIR Dr. Hatice YÜKSEL Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı 1 Giriş GENİŞLETİLMİŞ YENİDOĞAN TARAMASI Amerika ve

Detaylı

YENİDOĞANDA KALITSAL METABOLİK HASTALIK TARAMASI (TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE)

YENİDOĞANDA KALITSAL METABOLİK HASTALIK TARAMASI (TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE) Klinik Laboratuvar Testleri YENİDOĞANDA KALITSAL METABOLİK HASTALIK TARAMASI (TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE) Diğer adları: Yeni doğanda metabolik tarama, Tandem mass ile metabolik tarama. Kullanım amacı:

Detaylı

Olgularla Enerji Eksikliğine Neden Olan Doğumsal Metabolizma Hastalıkları

Olgularla Enerji Eksikliğine Neden Olan Doğumsal Metabolizma Hastalıkları Olgularla Enerji Eksikliğine Neden Olan Doğumsal Metabolizma Hastalıkları Prof. Dr Gülden Gökçay İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Enerji Eksikliği Tablosu

Detaylı

Amino Asit Metabolizması Bozuklukları. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD

Amino Asit Metabolizması Bozuklukları. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD Amino Asit Metabolizması Bozuklukları Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya ABD Amino Asit Metabolizması Bozuklukları Genelde hepsi kalıtsal ve otozomal resesifir

Detaylı

Yenidoğan, süt çocukluğu ve çocukluk döneminde sık olarak karşımıza çıkar

Yenidoğan, süt çocukluğu ve çocukluk döneminde sık olarak karşımıza çıkar ye Yaklaşım Yrd. Doç. Dr. Müsemma Karabel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Önemi : Tekrarlayan ve uzun süren hipoglisemi atakları Beyin hasarı * mental gerilik * Konvülziyon Tanımı : Kan şekeri

Detaylı

AMİNO ASİT METABOLİZMASI HASTALIKLARI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü.Ecz.Fak. Biyokimya Anabilim Dalı

AMİNO ASİT METABOLİZMASI HASTALIKLARI. Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü.Ecz.Fak. Biyokimya Anabilim Dalı AMİNO ASİT METABOLİZMASI HASTALIKLARI Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü.Ecz.Fak. Biyokimya Anabilim Dalı AMİNO ASİT VE AMİNO ASİT METABOLİK ÜRÜNLERİNİN ANALİZLERİ Amino asit analizörleriyle, LC-MS-MS yöntemleriyle

Detaylı

AMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR)

AMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR) Klinik Laboratuvar Testleri AMNO AST, KANTTATF (PLAZMA, DRAR) Kullanım amacı: Plazma ve idrarda kantitatif amino asit ölçümüne, amino asit metabolizma bozukluklarının araştırılması sırasında ihtiyaç duyulur.

Detaylı

DİABETİK KETOASİDOZU TAKLİT EDEN PROPİYONİK ASİDEMİ

DİABETİK KETOASİDOZU TAKLİT EDEN PROPİYONİK ASİDEMİ DİABETİK KETOASİDOZU TAKLİT EDEN PROPİYONİK ASİDEMİ Merve ZEYTİNLİ, Fatma Demet İNCE, Aybike HASTÜRK, Özkan İLHAN, Mustafa Mansur TATLI İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Bölümü

Detaylı

DOĞUMSAL METABOLİK HASTALIKLARIN TANISINDA İDRARDA ORGANİK ASİT ANALİZİ

DOĞUMSAL METABOLİK HASTALIKLARIN TANISINDA İDRARDA ORGANİK ASİT ANALİZİ İst.Tıp Fak. Mecmuası 61: 4; 1998 DOĞUMSAL METABOLİK HASTALIKLARIN TANISINDA Tolunay BAYKAL, Gülden HÜNER, Gamze ŞARBAT, Mübeccel DEMİRKOL* ÖZET Organik asidemiler amino asit, lipit ve karbonhidrat metabolizma

Detaylı

Hipoglisemiye Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Müsemma Karabel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Hipoglisemiye Yaklaşım. Yrd. Doç. Dr. Müsemma Karabel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Hipoglisemiye Yaklaşım Yrd. Doç. Dr. Müsemma Karabel Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Hipoglisemi Önemi : Tekrarlayan ve uzun süren hipoglisemi atakları Beyin hasarı * mental gerilik * Konvülziyon

Detaylı

Bebeklikten Erişkinliğe Doğuştan Metabolik Hastalıkları Nasıl Tanırız? Dr. Ayşegül Tokatlı

Bebeklikten Erişkinliğe Doğuştan Metabolik Hastalıkları Nasıl Tanırız? Dr. Ayşegül Tokatlı Bebeklikten Erişkinliğe Doğuştan Metabolik Hastalıkları Nasıl Tanırız? Dr. Ayşegül Tokatlı Kalıtsal Metabolik Hastalıklar protein, karbohidrat ve yağ asitlerinin sentezi veya katabolizması ile ilgili olaylar

Detaylı

Fruktoz, Galaktoz, Glikojen Metabolizması Vaka Örnekleri

Fruktoz, Galaktoz, Glikojen Metabolizması Vaka Örnekleri Fruktoz, Galaktoz, Glikojen Metabolizması Vaka Örnekleri Prof. Dr. Gülden Gökçay İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD AMAÇ Biyokimyada

Detaylı

Dr. Adem KARA UZMANLIK TEZİ. TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. H. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Dr. Adem KARA UZMANLIK TEZİ. TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. H. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI ANABİLİM DALI ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PEDİATRİK METABOLİZMA HASTALIKLARI VE BESLENME POLİKLİNİĞİNDE TANI ALAN VEYA TAKİBE

Detaylı

Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar. Prof.Dr.Dildar Konukoğlu

Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar. Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Vitamin metabolizması bozukluklarında laboratuvar Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Vitaminler Vitaminler büyüme, sağlık, her türlü verim performansı gibi yaşamsal fonksiyonların devamlılığı için çok az miktarlarda

Detaylı

1/1/2007. Genel klinik özellikleri. Metabolik hastalık düşündüren semptomlar. İçerik YENİ DOĞAN METABOLİK HASTALIKLARI LABORATUVAR YAKLAŞIM

1/1/2007. Genel klinik özellikleri. Metabolik hastalık düşündüren semptomlar. İçerik YENİ DOĞAN METABOLİK HASTALIKLARI LABORATUVAR YAKLAŞIM İçerik YENİ DĞAN METABLİK HASTALIKLARI LABRATUVAR YAKLAŞIM Prof.Dr.Dildar Konukoğlu İstanbul Üniversitesi CTF Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Merkez Biyokimya Laboratuvarı Metabolik hastalık

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları

Detaylı

HANGİ HASTADA METABOLİK HASTALIK DÜŞÜNMELİYİZ?

HANGİ HASTADA METABOLİK HASTALIK DÜŞÜNMELİYİZ? HANGİ HASTADA METABOLİK HASTALIK DÜŞÜNMELİYİZ? Mahmut Çoker Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Metabolizma Beslenme Bilim Dalı 2.11.2013 Antalya Kliniğe başvuru nedenlerine göre sınıflama Tarama

Detaylı

Keton Cisimleri. Prof. Dr. Fidancı

Keton Cisimleri. Prof. Dr. Fidancı Keton Cisimleri Prof. Dr. Fidancı Yağ asitlerinin oksidasyonunda oluşan Asetil CoA'nın daha ileri oksidasyonu karaciğerde iki yol takip etmektedir. Bunlar sitrik asit döngüsü yolu ile asetoasetat, D β

Detaylı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Arter Kan Gazı Değerlendirmesi Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Asit-Baz Dengesine Farklı Yaklaşımlar Seifter JL: N Engl

Detaylı

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür.

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür. SİROZ Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür. İlerleyici ilerleyici karaciğer hastalıkları sonuçta siroz ile sonuçlanan progresif fibrozise neden olur. Safra kanalikülü

Detaylı

YENİDOĞAN DÖNEMİNDE KALITSAL METABOLİK HASTALIKLARA YAKLAŞIM. Dr. Neslihan ÖNENLİ-MUNGAN Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı

YENİDOĞAN DÖNEMİNDE KALITSAL METABOLİK HASTALIKLARA YAKLAŞIM. Dr. Neslihan ÖNENLİ-MUNGAN Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı YENİDOĞAN DÖNEMİNDE KALITSAL METABOLİK HASTALIKLARA YAKLAŞIM Dr. Neslihan ÖNENLİ-MUNGAN Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı Tanım * Kalıtsal Metabolik Hastalıklar; Protein, karbohidrat

Detaylı

Hipoglisemi. Giriş. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat YILDIZ

Hipoglisemi. Giriş. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat YILDIZ Hipoglisemi Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Murat YILDIZ Giriş Hipoglisemi, kan şekerinin mutlak veya göreceli olarak azalması sonucu ortaya çıkan ve çeşitli klinik bulgularla

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Test Listesi

Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Test Listesi Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Test Listesi Ankalab Laboratuvarları Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Test Listesi Günlük diyetle alınan besin maddeleri (temel olarak protein, karbohidratlar, yağlar) ve endojen

Detaylı

DÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/ /01/2019) 14/11/2018 Çarşamba

DÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/ /01/2019) 14/11/2018 Çarşamba DÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/2018-18/01/2019) Saat 12/11/2018 08: 30 10: 20 Pediatri Stajının İşleyişi 13/11/2018 14/11/2018 15/11/2018 16/11/2018 Poliklinik ve servis Poliklinik

Detaylı

SEREBRAL TROMBOZLU ÇOCUKLARDA KLİNİK BULGULAR VE TROMBOTİK RİSK FAKTÖRLERİ

SEREBRAL TROMBOZLU ÇOCUKLARDA KLİNİK BULGULAR VE TROMBOTİK RİSK FAKTÖRLERİ SEREBRAL TROMBOZLU ÇOCUKLARDA KLİNİK BULGULAR VE TROMBOTİK RİSK FAKTÖRLERİ Ankara Çocuk Sağlığı Hastalıkları Hemotoloji Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi 2 Amaç Klinik bulguların özellikleri Kalıtsal

Detaylı

Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı

Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPOSİTLERDEN MOBİLİZASYONU ATGL; adiposit triaçilgliserol lipaz, HSL; hormona duyarlı

Detaylı

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Dersin Kodu ve Adı NMH 501 Musküler Distrofiler Dersin ECTS Kredisi 5 Prof.Dr.Haluk Topaloğlu Musküler distrofilerin sınıflaması, çocukluk çağında

Detaylı

Beslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.

Beslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Beslenme Bozuklukları II İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Gülden Gökçay Amaç Beslenme durumunun değerlendirilmesi Antropometri Hafif orta

Detaylı

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 315 Lipid Metabolizması-II Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Yağ Asidi Oksidasyonu Besinlerin sindirimi sonucu elde edilen yağlar, bağırsaktan geçerek lenf sistemine ulaşır ve bu

Detaylı

Doğuştan var olan protein metabolizması bozuklukları nelerdir?

Doğuştan var olan protein metabolizması bozuklukları nelerdir? FENİLKETONURİ VE PROTEİN KISITLAMASYLA TEDAVİ EDİLEN DİĞER METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI İSVİÇRE HASTA BİRLİĞİ Doğuştan var olan protein metabolizması bozuklukları nelerdir? Proteinler doğal besinlerimizin

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 EĞİTİM YILI DÖNEM IV ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJ EĞİTİM PROGRAMI Eğitim Başkoordinatörü: Doç. Dr. Erkan Melih Şahin Dönem Koordinatörü:

Detaylı

XIX. DÜZEN KLİNİK BİYOKİMYA GÜNLERİ YENİDOĞAN TARAMALARI

XIX. DÜZEN KLİNİK BİYOKİMYA GÜNLERİ YENİDOĞAN TARAMALARI XIX. DÜZEN KLİNİK BİYOKİMYA GÜNLERİ YENİDOĞAN TARAMALARI Dr. A. Çiğdem AKTUĞLU-ZEYBEK T.C İstanbul Bilim Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı YENIDOĞAN TARAMALARINDA AMAÇ NEDİR? HER

Detaylı

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip

Detaylı

KURULUŞ 1988 İSVİÇRE HASTA BİRLİĞİ FENİLKETONURİ VE PROTEİN KISITLAMASIYLA TEDAVİ EDİLEN DİĞER METABOLİZMA BOZUKLU- KLARI SWISSPKU

KURULUŞ 1988 İSVİÇRE HASTA BİRLİĞİ FENİLKETONURİ VE PROTEİN KISITLAMASIYLA TEDAVİ EDİLEN DİĞER METABOLİZMA BOZUKLU- KLARI SWISSPKU KURULUŞ 1988 SWISS PKU İSVİÇRE HASTA BİRLİĞİ FENİLKETONURİ VE PROTEİN KISITLAMASIYLA TEDAVİ EDİLEN DİĞER METABOLİZMA BOZUKLU- KLARI SWISSPKU SWISS PKU 1 DOĞUŞTAN VAR OLAN PROTEIN METABOLIZMASI BOZUKLUKLARI

Detaylı

Tıp Fakültesi. Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi. Olgu Sunumu Çocuk Gastroenteroloji Bilim Dalı

Tıp Fakültesi. Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi. Olgu Sunumu Çocuk Gastroenteroloji Bilim Dalı Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Kocaeli ve Hastalıkları Üniversitesi Anabilim Dalı Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Çocuk Hematoloji ve Hastalıkları Bilim Anabilim Dalı Dalı Olgu Sunumu Çocuk Gastroenteroloji Bilim

Detaylı

Kaynak kitap: Biyokimya (Nobel Tıp Kitabevi). Karbonhidrat Metabolizması (12. Bölüm).

Kaynak kitap: Biyokimya (Nobel Tıp Kitabevi). Karbonhidrat Metabolizması (12. Bölüm). METABOLİZMA DİLİMİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI DERSLERİ HEDEFLER: Bu dilim derslerinin sonunda öğrenci: Vücudun yaşam için gerekli enerjiyi sağladığı reaksiyonları bilmeli Aerobik ve anaerobik koşullarda enerji

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ 9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.

Detaylı

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu

Detaylı

Hepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk

Hepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati : Terminoloji Tip A Akut karaciğer yetmezliği ile birlikte Tip B Porto-sistemik Bypass ile birlikte (intrensek hepatosellüler yetmezlik

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK 1 İmmün sistemin gelişimini, fonksiyonlarını veya her ikisini de etkileyen 130 farklı bozukluğu tanımlamaktadır. o Notarangelo L et al, J Allergy Clin Immunol 2010 Primer immün yetmezlik sıklığı o Genel

Detaylı

TUBULOPATİLER. Dr Salim Çalışkan

TUBULOPATİLER. Dr Salim Çalışkan TUBULOPATİLER Dr Salim Çalışkan Emrullah 2 aylık 3 günlük karın şişliği, ishal, kusma Dehidratasyon Konvülziyon Hipokalsemi Emrullah, 2 aylık Kilo alamama Huzursuz Prematüre Polihidramnios İdrarda Na Cl

Detaylı

Sistemik Metabolik Hastalıklarda Böbrek Tutulumu. Prof. Dr. Aydın ECE Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi

Sistemik Metabolik Hastalıklarda Böbrek Tutulumu. Prof. Dr. Aydın ECE Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Sistemik Metabolik Hastalıklarda Böbrek Tutulumu Prof. Dr. Aydın ECE Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Giriş Substrat birikimi veya enzim eksikliği böbrekte (lizozomal depo hastalığı) En sık belirti: proksimal

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ 207-208 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 20..207-9.0.208 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Hasan ÇETİN Prof. Dr. M. Özgür PİRGON

Detaylı

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR

NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR NÖROMUSKÜLER HASTALIKLAR Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları

Detaylı

v2

v2 SDÜ TIP FAKÜLTESİ 206-207 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 05.09.206 -..206 v2 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Hasan ÇETİN Doç. Dr. M. Özgür PİRGON

Detaylı

Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar

Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Kök Hücre ve Gene-k Hastalıklar Genetik hastalıkların çoğusunda semptomlar ilerleyen karakterdedir ve şu anda genetik hastalıklar için etkili bir tedavi yöntemi mevcut değildir.

Detaylı

HİPERAMONYEMİ VE ÜRE SİKLUS DEFEKTLERİ. Dr. Banu Kadıoğlu Tufan

HİPERAMONYEMİ VE ÜRE SİKLUS DEFEKTLERİ. Dr. Banu Kadıoğlu Tufan HİPERAMONYEMİ VE ÜRE SİKLUS DEFEKTLERİ Dr. Banu Kadıoğlu Tufan 29.04.09 Aminoasit katabolizması sonucu amonyak oluşur ve bu da Üre Siklusu (Krebs- Henseleit) enzimleri ile detoksifiye edilir Üre, amonyak

Detaylı

Allerjik reaksiyon T-A ÇOCUK SAĞLIĞI MUSTAFA ATİLLA NURSOY. Astım-1 TT A-K-İ ÇOCUK SAĞLIĞI EMİN ÖZKAYA

Allerjik reaksiyon T-A ÇOCUK SAĞLIĞI MUSTAFA ATİLLA NURSOY. Astım-1 TT A-K-İ ÇOCUK SAĞLIĞI EMİN ÖZKAYA Pediatriye Giriş ÇOCUK SAĞLIĞI Astım-1 TT A-K-İ Allerjik reaksiyon T-A MUSTAFA ATİLLA NURSOY Yenidoğandametabolik bozukluklar T-A-K Çocuklarda Palyatif bakım F. BETÜL ÇAKIR Astım-2 TT A-K-İ Hipoparatiroidizm

Detaylı

Notlarımıza iyi çalışan kursiyerlerimiz soruların çoğunu rahatlıkla yapılabileceklerdir.

Notlarımıza iyi çalışan kursiyerlerimiz soruların çoğunu rahatlıkla yapılabileceklerdir. Biyokimya sınavı orta zorlukta bir sınavdı. 1-2 tane zor soru ve 5-6 tane eski soru soruldu. Soruların; 16 tanesi temel bilgi, 4 tanesi ise detay bilgi ölçmekteydi. 33. soru mikrobiyolojiye daha yakındır.

Detaylı

Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı

Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Beyinde bir grup nöronun anormal deşarjına bağlı olarak

Detaylı

ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI

ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI Çocukların büyüme gelişmesi sırasında düzenli muayene, laboratuvar testleri ve gelişme kayıtlarının tutulması gereklidir. Bkz: çocukluk çağı aşıları ve testleri. Çocuk Check up

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP A PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 10.09.2018-09.11.2018 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Mustafa AKÇAM Prof. Dr. Hasan

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP D PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP D PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP D PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 19.11.2018-18.01.2019 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Mustafa AKÇAM Prof. Dr. Hasan

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 27.04.2015-26.06.2015

SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 27.04.2015-26.06.2015 SDÜ TIP FAKÜLTESİ 204-205 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 27.04.205-26.06.205 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Ali AYATA Prof. Dr. Mustafa AKÇAM

Detaylı

YENİ DİYABET CHECK UP

YENİ DİYABET CHECK UP YENİ DİYABET CHECK UP Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet Check

Detaylı

Olgu Sunumu Konjenital Nötropeni/ G6PC3 eksikliği

Olgu Sunumu Konjenital Nötropeni/ G6PC3 eksikliği Olgu Sunumu Konjenital Nötropeni/ G6PC3 eksikliği Dr. Begüm Şirin KOÇ Prof. Dr. Tiraje Celkan İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD OLGU Z.S.Ş 9 yaş, kız hasta Yakınması Bir yaşından

Detaylı

YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU

YAĞ ASİTLERİNİN OKSİDASYONU YAĞ ASİTLERİNİN KSİDASYNU Prof.Dr. Yeşim ÖZKAN G.Ü. Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı YAĞ ASİTLERİNİN ADİPSİTLERDEN MBİLİZASYNU Adrenalin Glukagon İnsülin reseptör Adenilat siklaz G protein ATP

Detaylı

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu

Detaylı

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ) T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3

Detaylı

TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Oya BAYINDIR

TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Oya BAYINDIR T.C. EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TEMEL TIP BİLİMLERİ BÖLÜMÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI İDRAR ORGANİK ASİDLERİNİN FARKLI YAŞ GRUPLARINDA DAĞILIMI UZMANLIK TEZİ Dr. Rabia Nur KOCABAŞ TEZ DANIŞMANI Prof.

Detaylı

AMİNOASİTÜRİ. İdrarda Aminoasit; İdrarda Aminoasit için normal değerler:

AMİNOASİTÜRİ. İdrarda Aminoasit; İdrarda Aminoasit için normal değerler: AMİNOASİTÜRİ İdrarda Aminoasit; İdrarda anormal miktarda aminoasit bulunmasıdır. Aminoasitler proteinlerin yapı taşlarıdır. Birçok aminoasit çeşidi vardır. İdrarda anormal miktarda aminoasit bulunması

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr.

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 22.04.2019-21.06.2019 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Mustafa AKÇAM Prof. Dr. Hasan

Detaylı

Topaloğlu R, ÖzaltınF, Gülhan B, Bodur İ, İnözü M, Beşbaş N

Topaloğlu R, ÖzaltınF, Gülhan B, Bodur İ, İnözü M, Beşbaş N Topaloğlu R, ÖzaltınF, Gülhan B, Bodur İ, İnözü M, Beşbaş N Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı Ankara Giriş Sistinozis (OMIM 219800),

Detaylı

Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları

Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları Sunum planı Olgularla Kan Gazı Değerlendirilmesi Dr. Ayhan ÖZHASENEKLER Acil Tıp Uzmanı Diyarbakır Devlet Hastanesi Neden Arteryel Kan Gazı ( AKG)? Değerlendirilen Parametreler Neler? Asit-Baz Dengesi

Detaylı

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda

Detaylı

DETAYLI KADIN CHECK- UP

DETAYLI KADIN CHECK- UP DETAYLI KADIN CHECK- UP Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi ( kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu,

Detaylı

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ

PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ PRİMER SİLİYER DİSKİNEZİ HASTALARININ KLİNİK DEĞERLENDİRMESİ N Emiralioğlu, U Özçelik, G Tuğcu, E Yalçın, D Doğru, N Kiper Hacettepe Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Genel Bilgiler Primer

Detaylı

DÜZEN TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE METABOLİK TARAMA LABORATUVARLAR GRUBU. Dr Fatma Behice Cinemre

DÜZEN TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE METABOLİK TARAMA LABORATUVARLAR GRUBU. Dr Fatma Behice Cinemre DÜZEN LABORATUVARLAR GRUBU TANDEM MASS SPEKTROMETRE İLE YENİDO DOĞAN METABOLİK TARAMA Dr Fatma Behice Cinemre YENİD0ĞAN METAB0LİK TARAMA NEGATİF P0ZİTİF TEYİT ÖNLEME / TEDAVİ TANDEM MASS SPEKTR0METRE NEDİR?

Detaylı

ALKOLİK KETOASİDOZ. Giriş. Epidemiyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji Dr.Günay YILDIZ

ALKOLİK KETOASİDOZ. Giriş. Epidemiyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji Dr.Günay YILDIZ ALKOLİK KETOASİDOZ 06.07.2010 Dr.Günay YILDIZ Giriş Alkolik ketoasidoz (AKA),çoğunlukla alkol bağımlılarında ani alkol kesilmesini takiben ortaya çıkan derin anyon gapli bir metabolik asidoz tablosudur.

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1

Yrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1 VÜCUTTA ASİT-BAZ DENGESİ BOZUKLUKLARI ASİDOZ Kan ph ının ALKALOZ Kan ph ının ASİDOZLAR: Vücut ekstrasellüler sıvılarında H + artmasından ya da bazların azalmasından ileri gelir. Vücut normal ph ının (7.35-7.45)

Detaylı

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri Adı Soyadı*... Hastanızın ad, ikinci ad (varsa) ve soyadının baş harflerini giriniz

Detaylı

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI I. YARIYILI T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI B 601 Temel Biyokimya I Zorunlu 3 0 3 4 B

Detaylı

Metabolik Hastalıklarda Genetik

Metabolik Hastalıklarda Genetik Metabolik Hastalıklarda Genetik XXII. DÜZEN KLİNİK LABORATUVAR GÜNLERİ 14 Ekim 2012 Pazar, Ankara Ajlan Tükün Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Gen G1 G2 mtg3 G4 Enzim Substrat A E1 E2 E3 E4 B C D E Sonuçlar

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım

Detaylı

Konjenital adrenal hiperplazi

Konjenital adrenal hiperplazi . Konjenital adrenal hiperplazi Dr. Đhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Adrenal bez Adrenal korteks fonksiyonları: Mineralokortikoidler sodyum geri alımı ve potasyum atılımını

Detaylı

CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ. Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017

CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ. Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017 CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017 CRUSH YARALANMA Ezilme sonucu oluşan direkt doku hasarıdır. CRUSH SENDROMU Kasın ezilmesi ve rabdomiyoliz

Detaylı

12:30 15:30 16:30 17:30. 2.9.2015 08:30 Bilimsellik komitesi 12:30. 3.9.2015 08:30 Üst solunum yolu enfeksiyonları TT K ÇOCUK SAĞLIĞI Özden TÜREL

12:30 15:30 16:30 17:30. 2.9.2015 08:30 Bilimsellik komitesi 12:30. 3.9.2015 08:30 Üst solunum yolu enfeksiyonları TT K ÇOCUK SAĞLIĞI Özden TÜREL SINIF 4 2.grup (Çocuk Hastalıkları) 31.8.2015 08:30 Bilimsellik komitesi 09:30 Bilimsellik komitesi 10:30 Bilimsellik komitesi 11:30 Bilimsellik komitesi Bilimsellik komitesi 13:30 Bilimsellik komitesi

Detaylı

Protein Enerji Malnütrisyonu

Protein Enerji Malnütrisyonu Protein Enerji Malnütrisyonu Prof. Dr. Gülden Gökçay İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Amaç Tanım Dünyada ve ülkemizde durum Malnütrisyon tipleri

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM ve ÖĞRETİM YILI DÖNEM IV

BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM ve ÖĞRETİM YILI DÖNEM IV BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 EĞİTİM ve ÖĞRETİM YILI DÖNEM IV BAŞLANGIÇ BİTİŞ GÜZ YARIYILI Grup 1 11 EYLÜL 17 KASIM Grup 2 20 KASIM 26 OCAK SÖMESTR TATİLİ 28 OCAK-11 ŞUBAT 2018 SUMMATİF

Detaylı

FEBRİL NÖBETLER. Doç Dr. Sema Saltık

FEBRİL NÖBETLER. Doç Dr. Sema Saltık FEBRİL NÖBETLER Doç Dr. Sema Saltık FEBRİL NÖBETLER (FN)- TANIM FEBRİL NÖBET (FN): 6 ay- 5 yaş arası çocuklarda, santral sinir sistemi enfeksiyonu veya başka bir etken bulunmaması koşuluyla ateşle birlikte

Detaylı

Hipokalsemi. Prof.Dr.Enver ŞİMŞEK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı

Hipokalsemi. Prof.Dr.Enver ŞİMŞEK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı Hipokalsemi Prof.Dr.Enver ŞİMŞEK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı Kalsiyum 03.01.2014 57.Milli Pediatri Kongresi 2 Kalsiyum Fetal dönem Çocukluk çağı Erişkin

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP 3 PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 17.02.2014-18.04.2014

SDÜ TIP FAKÜLTESİ 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP 3 PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 17.02.2014-18.04.2014 SDÜ TIP FAKÜLTESİ 20-204 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 7.02.204-8.04.204 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Ali AYATA Prof. Dr. Mustafa AKÇAM Prof.

Detaylı

KARACIGERINI KORU SIGORTAYI ATTIRMA!

KARACIGERINI KORU SIGORTAYI ATTIRMA! KARACIGERINI KORU SIGORTAYI ATTIRMA! Portal : www.takvim.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 09.03.2017 Adres : http://www.takvim.com.tr/yasam/2017/03/09/karacigerini-koru-sigortayi-attirma Karaciğerini koru

Detaylı

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2011 2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 4. SINIF DERS PROGRAMI

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2011 2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 4. SINIF DERS PROGRAMI ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2011 2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 4. SINIF DERS PROGRAMI TARİHLER 05/09/2011 24/10/2011 01/11/2011 14/11/2011 02/01/2012 09/01/2012 16/01/2012 30/01/2012 19/03/2012

Detaylı

13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS

13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 1. GÜN 08.15-09.00 Pediatri stajı hakkında bilgilendirme R. ÖRS 09.15-10.00 Hasta dosyası hazırlama H.YAVUZ 10.15-11.00 Hikaye alma H.YAVUZ 11.15-12.00 Fizik muayene H.TOKGÖZ

Detaylı

Başlıca organizma sıvılarının ve salgılarının ortalama ph değerleri.

Başlıca organizma sıvılarının ve salgılarının ortalama ph değerleri. Asid-baz dengesi ph Başlıca organizma sıvılarının ve salgılarının ortalama ph değerleri. Organizma sıvıları, salgıları Ortalama ph Kan 7.4 Süt 6.7 Safra 7.8 İdrar 6.0 Pankreas özsuyu 8.0 Bağırsak özsuyu

Detaylı

BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği

Detaylı

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI. Ders adı: Doğumsal metabolik hastalıklarda (DMH) öykü ve fizik muayene (M. Demirkol G.

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI. Ders adı: Doğumsal metabolik hastalıklarda (DMH) öykü ve fizik muayene (M. Demirkol G. ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI Ders adı: Doğumsal metabolik hastalıklarda (DMH) öykü ve fizik muayene (M. Demirkol G. Gökçay) AMAÇ: Öğrencilerin DMH ların tanımı, sıklığı, DMH düşündüren başlıca

Detaylı

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ 0 1 Test Adı Endikasyon Çalışma Yöntemi Numunenin alınacağı tüp Glukoz Diabetes mellitus (tarama, tedavi) Üre Böbrek yetmezliği Kreatinin Böbrek yetmezliği

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ 206-207 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 24.04.207-2.06.207 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Hasan ÇETİN Doç. Dr. M. Özgür PİRGON

Detaylı

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI

SDÜ TIP FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI SDÜ TIP FAKÜLTESİ 205-206 Eğitim-Öğretim Yılı DÖNEM-IV, GRUP B PEDİATRİ STAJ PROGRAMI 25.04.206-24.06.206 GÖREVLİ ÖĞRETİM ÜYELERİ Prof. Dr. Ahmet Rıfat ÖRMECİ Prof. Dr. Ali AYATA Prof. Dr. Mustafa AKÇAM

Detaylı

NEFRO-CARNITIN ŞURUP

NEFRO-CARNITIN ŞURUP PROSPEKTÜS NEFRO-CARNITIN ŞURUP FORMÜLÜ 1 ölçü kabı (3,3 ml), etken madde olarak, 1 gram Levo-karnitine (L-carnitine) içerir. Yardımcı maddeler olarak, Sorbitol, limon aroma, hidroklorik asid, saf su,

Detaylı

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182

HEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182 İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI HASTA OKULU PLANI HASTANE ADI TARİH SAAT KONU EĞİTİM YERİ HASTA OKULU PROGRAMI İÇİN HASTA VE YAKINLARININ İLETİŞİM KURABİLECEKLERİ TELEFON NUMARASI HASEKİ 28/01/2013

Detaylı