HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI

Transkript

1 HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI Ocak,

2 ANTALYA DEN ZL - BURDUR - ISPARTA Ocak

3 4

4 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK ANTALYA HUKUK HAK MLER GRUP DE M SIRA PUAN ÖNER LER 1 9,5 2 9,4 3 9,3 4 9,0 5 8,9 6 8,9 7 8,6 Yarg ya olan güvenin sa lanmas yönünden Yarg tay'daki i yükünün k sa sürede eritilmesi gerekti i, bu maksatla Yarg tay Hukuk ve Ceza Dairelerinin say s n n art r lmas, Yarg tay Üyesi say s n n art r lmas, tetkik hakimi kadrosunun güçlendirilmesinin k sa sürede sa lanmas, bilahare Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçirilmesi, Yarg tay Üyesi seçiminde idari görevlerden gelen Cumhuriyet Ba savc s ve bürokratlar n seçilmemesi. i az olan yerlerdeki küçük adliyerin kapat lmas n n uygun olaca dü ünülmü tür. Asliye hukuk mahkemelerinde baz davalarda Cumhuriyet Savc s n n duru malara kat lma zorunlulu unun kald r lmas, ihtiyari hale getirilmesinin uygun olaca ( tamamen kald r lmas yönünde de görü ler öne sürülmü tür), Hakimlerin uzmanla mas n n sa lanmas, bu amaçla ilk be y l veya ikinci bölgelerden itibaren atamalar hukuk hakimi ve ceza hakimi eklinde yap lmas, atand klar yerde hangi hukuk mahkemesinde görev yapacaklar hususunun k sa sürede belirlenmesi, böylece hakimin eme inden atand yerde hemen yararlan lmas n n sa lanmas, son dönemde oldu u gibi 5-6 ay gibi müstemir yetkisiz kalmalar n n önlenmesi, Genel atama kararnamesinin ( mazeretler d nda ) her y l may s ay içinde ba lanmas n n yerinde olaca, Kararname tasla n n genel sekreterlikçe gerekçeli ekilde yap larak kurula sunulmas ndan sonra tasla n ilan edilmesi ilgililerin varsa mazeretlerini ve itirazlar n bildirmelerinin, zorunlu haller d nda, internet üzerinden sa lanmas, Dairenin genel sekreterli in gerekçesi ile ilgilinin itiraz n dikkate alarak atama yerini belirlemesinin uygun olaca. Atamalarda kar l kl yer de i tirme imkan n n da talep eden ilgililere tan nmas n n uygun olaca ifade edilmi tir. Mahkeme ve savc l klarda görevli katiplerin uzmanla mas n n sa lanmas, görevli oldu u alanda kal c olmas n n sa lanmas, zorunlu olmad kça görevlerinin de i tirilmemesi, döner sermaye veya havuz sistemi getirilerek ke if gelirlerinin çal anlara e it olarak da t lmas n n böylece çal ma bar n n sa lanmas n n yerinde olaca dü ünülmü tür. Hakimlerin mesle in ilk be y l ndan sonra veya 2. bölgelerden itibaren hukuk ve ceza hakimi olarak ayr ma tabi tutulmas, uzmanla man n böylece sa lanmas, bu ekilde daha verimli çal ma yapmalar n n sa lanaca, 5

5 8 8,6 9 8,3 Öncelikle hal ka d düzenlenmesi uygulamas ndan vazgeçilmesi, ancak devam edilecek ise müfetti lerin ki isel inanç ve dü ünceleri do rultusunda hal ka tlar düzenledikleri uygulamada görüldü ünden bunun önlenmesi, hakimin yarg sal faaliyet yürütmesine ili kin olmak üzere o alanda çal m uzman müfetti ler taraf ndan de erlendirme yap lmas, müfetti lerin objektif( ölçülebilir - nesnel ) kriterleri dikkate alarak ve olumsuz görü belirtti inde gerekçesini göstererek de erlendirme yapmas, düzenlenen hal ka tlar n n ilgiliye tebli i ile itiraz imkan n n sa lanmas, ilgilinin ki isel hallerine ili kin durumunun de erlendirme d tutulmas,(fiziksel görünüm, giyim ku am, sa l k, aile yap s vs. Adli T p Kurumunun yarg laman n h zla yürütülmesine katk s n n sa lanmas yönünden çal ma ko ullar n n iyile tirilmesi, Adli T p Kurumu ube Müdürlüklerinin tam donan ml ve yeterli hale getirilmesi, 10 8,1 Adli tatil uygulamas n n önceki gibi 45 gün olarak gündeme al nmas, en k sa sürede bu uygulamaya geçilmesi, hakim - savc lar n adli tatil d nda izin kullanmalar n n s n rl tutulmas, büyük oranda adli tatilden faydaland r lmalar n n yerinde olaca, adli tatilde bak lan dava ve i say s n n azalt lmas konusunda görü birli i olu mu tur. 11 7,9 Yarg laman n h zland r lmas yönünden görevsizlik ve yetkisizlik kararlar n n kesin olarak verilmesi, dosya gönderilen mahkeme kar görevsizlik veya yetkisizlik verdi inde uyu mazl n bir üst mahkeme taraf ndan çözülmesinin yerinde olaca. 12 7,8 Hakim adaylar na belirli alanlarda imza yetkisi verilerek, aktif olarak çal malar n n sa lanmas, has ms z i lerin gördürülmesi, hakim yard mc s statüsünde çal t r lmalar n n uygun olaca konusunda mutab k kal nm t r. 13 7,8 Lüzumsuz davalar n aç lmas n n önlenmesi, böylece i yükünün azalt lmas maksad ile davas reddedilen davac ya da dava de eri üzerinden nispi harç ödeme yükümlülü ünün getirilmesinin uygun olaca ifade edilmi tir. 14 7,7 Pilot uygulamas yap lan mahkeme yönetimi projesinin yayg nla t r lmas n n faydal olaca dü ünülmü tür. 6

6 15 7,6 16 7,3 17 7,3 18 7,2 19 7,1 20 7,0 21 7,0 22 6,8 23 6,4 24 6,4 25 6,3 26 6,1 Hakim ve savc lar n terfi ve not sistemleri ile ilgili olarak Yarg taydan i geçirme say s n n kald r lmas gerekti i, hakim savc n n performans n n de erlendirilmesinde objektif ve bilimsel kriterlerin getirilmesi, Yarg tay n hakim ve savc lara verdi i notun tek ba na terfide esas al nmamas, verilen notlara itiraz edilmesinin ve denetiminin mümkün k l nmas n n uygun olaca ço unluk görü ü olarak ortaya ç km t r. Komisyon ba kanl klar ile CBS l klar n n bütçelerinin ve binalar n n ayr olmas n n uygun olaca dü ünülmektedir. stinaf mahkemelerinin faaliyete geçirilmesinin öncelikle hakim savc kadrosunun art r lmas, i yükünün azalt lmas, alt yap sorunlar n n çözülmesinden sonra daha ileri tarihlerde de erlendirilmesinin gerekti i görü üne var lm t r. Hakim ve savc lar n üzerindeki idari görevlerin yeni olu turulacak profesyonel adliye müdürlüklerine devredilmesi uygun olup, hakimlerin yarg sal faaliyette bulunmalar n n sa lanmas konusunda mutab k kal nm t r. cra dairelerindeki sorunlar n çözümleri yönünden yasa de i ikli i s ras nda icra hakimleri ve müdürlerinin ayr nt l görü ve önerilerinin al nmas n n çözüme katk sa layaca sonucuna var lm t r. Çal ma bölgeleri ile ilgili olmak üzere uzman irketlere belirli ölçütler verilmek suretiyle her çal ma merkezi yönünden puan belirlenmesi nakil ve atama istemlerinde bu puan sisteminin dikkate al nmas n n uygun olaca dü ünülmü tür. Mahkemelerde bilirki ilik yapacak in aat, makine, ziraat mühendisi, mali mü avir gibi ah slar n yeterli olabilmeleri için üniversiteler taraf ndan ek e itime tabi tutulmas neticesinde sertifika verilmesi bu ekilde yarg lama faaliyetine olumlu katk lar n n art r labilece i, bu durumun yarg laman n h zl ve yerinde olmas n sa layabilece i dü ünülmü tür. Sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemesi ayr m n n kald r lmamas gerekti i, ancak sulh mahkemelerinin belli dava türlerine bakmas, parasal görev s n r ayr m yap lmas n n uygun olmad, uzman mahkeme uygulamas na devam edilmesi gerekti i, Hukuk fakültesi mezunu (veya adalet yüksek okulu mezunu ) adli hizmet uzman kadrosnunu aç lmas ve çal t r lmas n n genel olarak uygun olaca sonucuna var lm t r. Ba savc ve Adli Yarg Adalet Komisyonu Ba kanlar n n yarg yetkisi çevresinde çal an hakim ve savc lar n oylar ile seçilmesinin, çal ma sürelerinin s n rl olmas n n uygun olaca yönünde görü ler öne sürülmü tür. Adliyesi kapat lan küçük ilçelerdeki icra müdürlerinin faaliyetine devam etti i, çok az miktarda i oldu undan at l kald klar, bu görevlilerin daha verimli çal t r lmas gerekti i ifade edilmi tir. Uyu mazl k çözümlerinde hakimlerin uzla t rmac olarak çal p çal amayaca hususu tart lm olup, uygun olmad sonucuna var lm, mahkemelerin i yükünü azaltmak maksad ile mahkeme d uyu mazl k çözüm yöntemlerinin geli tirilmesinin uygun olabilece i dü ünülmü tür. 7

7 27 4,9 Kar görü olarak istinaf mahkemelerinin biran evvel kurulmas n n uygun olaca, bunun yarg lamay h zland raca önerisinde bulunulmu tur. Not sisteminin tamamen kald r lmas gerekti i yönünde de görü ler 28 4,7 bilidirilmi tir. 29 2,9 Avrupa ülkelerinde oldu u gibi il veya ilçe ad ile tek makeme kurulmas, daireler olu turulmas, i yükünün payla lmas n n mahkemede görev yapan hakimler taraf ndan düzenlenmesi grubumuzca mutabakatla uygun bulunmam t r. 30 2,8 Kar görü olarak yeni ara kadrolar n olu turulmas n n sistemi hantalla t raca ve beklenen faydan n sa lanamayaca öne sürülmü tür. 8

8 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ANTALYA CEZA HAK MLER GRUP DE M SIRA PUAN ÖNER LER 1 8,8 Personel s k nt s n n giderilmesi 2 8,4 Hakimin oluru olmadan katibininin al nmamas, kadrosunun hakime verilmesi, komisyon ve ba savc n n bu hususta yetkisinin olmamas 3 8,3 Askeri hakimlerin faydaland tüm haklardan adli idari yarg hakimlerinin de faydalanmas 4 8,3 Ara adli hizmet uzmanlar n n çal t r lmas, yaz i leri müdürlerinin de hukukçu olmas 5 8,3 Duru malarda konu malar n zapta geçirilmemesi, stenografi sisteminin kurulmas 6 8,3 Büyük ehirlere Adli T p htisas Dairelerinin kurulmas 7 8,2 Soru turma i lemleri ve talimat dosyalar için ayr müstakil yeteri kadara bir mahkeme olmas (Soru turma i lemlerini yapmak üzere ) Hakimlik niteli inin kazan lmas aç s ndan hakimlik mesle inin belli bir 8 8,2 a amadan sonra ünvanl k olarak verilmesi, özlük haklar n n farkl la t r lmas 9 8,2 simsiz ikayetlerin i leme konulmamas 10 8,2 Ceza personelinin hukuk personeline göre özendirilmesi 11 8,2 Kararnamede yetkinin de belirlenmesi Küçük adliyelerinin kapat lmas, adlite kilat n daha büyük merkezlerde 12 8,1 yap lanman n sa lanmas, bu hususta yol durumu, dosya say s n n dikkate al nmas San n soru turma a amas nda verdi i ifadenin yeterli kabul edilerek mahkeme savunmas olarak kabul edilebilmesi, san n aranarak 13 8,0 yarg laman n uzamas n n engellenmesi, gelmeyen san a baz yapt r mlar n uygulanmas ( hapis cezas n n paraya çevrilmemesi, hagb kurumunun uygulanmamas ) 14 8,0 Objektif kriterlerinin belirlenmesi 15 8,0 Hukuk hakimlerinin karar n verip gerekçeli karar n yazmakla i i bitti i halde ceza hakimlerinin bir türlü i i bitmemekte, y llar önce karara ba lanm dosyalarla ilgili dahi sürekli ek kararlar verilmek durumunda kal nmakta, her yasa de i ti inde ceza hakimli ine ek yük getirilmektedir. Bu nedenle hukuk hakimli i ile ceza hakimli i aras nda ya i dengesi kurulmal ya da ceza hakimli i özlük haklar yönüyle özendirilmelidir. 16 7,9 Kararnamenin ne zaman ç kaca n n belli olmas 17 7,9 Nöbet tazminat n n yeniden getirilmesi 18 7,8 Yarg tay C. Savc l n n sembolik olmas, ceza dosyalar n direk Dairesine gitmesi, gerekirse müzakerelere kat lmas 19 7,7 Duru maya gelmeyen taraflara idari para cezas verilmesi 9

9 ddianamenin iadesi kurumunun yeniden düzenlenerek soru turma 20 7,7 a amas na daha fazla önem verilmesi, iddianeminin reddi müessesesinin getirilmesi 21 7,7 yüzdesi olay n n mahalline göre belirlenmesi, i in esas da dikkate al nmas 22 7,7 Terfisi gelmi hakimin soru turmas yasal süre belirtilerek h zl bir ekilde bitirilmesi, aksi halde terfisinin engellenmemesi 23 7, say l kanunun tamamen yürürlükten kald r lmas, 24 7,6 Adli T p Grup Ba kanl klar yayg nla t r lmal Acilen Yarg tay üyesinin kanuni de i ikli e gerek kalmadan artt r lmas, 25 7,5 istinaf mahkemelerinin daha sonra kurulmas n n dü ünülmesi, u a amada Kurulun kendi yetkisini kullanmas 26 7,5 Not verme sisteminin kald r lmas Hastanelerde ve kamu kurulu lar nda hakim savc lara eskiden oldu u 27 7,5 gibi öncelik verilmeli, bu hususta Sa l k Bakanl ile koordineli çal ma yap lmal aksi halde ek ödeme yapmadan tüm özel hastanelerden faydalanma sa lanmal 28 7,4 Adliye Yönetimi Mahkeme ve C.Savc l Bölümünün Ayr Olmas ; Yönetimin ayr bir müdürlükçe yap lmas ( dari ler Müdürü) Bütçe, Personel, Sekretarya... ayr olmas 29 7,4 Görev mahallerinde bekleme sürelerinin belirlenmesi 30 7,4 Terfilerde Yarg tay'dan i geçirme olay n n kald r lmas 31 7,4 Kapsaml dosyalarda Sorguya sevklerde dosyan n incelenmesi için Sulh Ceza Hakiminin ek süre isteyebilmesinin sa lanmas (Ek gözalt süresini hakimin verebilmesi) Ceza Mahkemelerinde C.Savc s n n bulunma zorunlulu unun 32 7,3 kald r lmas, ihtiyari olmas, karar ba l ndan ç kar lmas, gelenler k sm nda yaz lmas 33 7,2 Kamu Konutlar Yönetmeli inde Kaymakamlara tan nan haklar n hakimlere de tan nmas 34 7,2 dari para cezalar na itiraz yetkisinin dare Mahkemelerine verilmesi Uzla ma müessesi u haliyle i levini yerine getirmemektedir. 35 7,2 Uygulanacaksa yeniden yap land r lmal d, kapsam geni letilmeli. 36 7,2 Bo mahallerin önceden belirlenmesi 37 6,9 Ceza hakimlerinin tuttu u nöbet günlerinin y ll k izne eklenmesi, 38 6,9 Y ll k izin sürelerinin önceden belirlenmesi, izinli olundu u dönemde duru ma gününe zorunlu olmayan dosyalar n konmamas 39 6,8 Asliye Sulh Ceza Ayr m kald r lmas 40 6,7 Kararname tasla n n önceden belirlenmesi, 41 6,7 Yarg lama giderleri geni letilmeli, maktu olarak belirlenmeli olmas halinde giderlerin mahkemelerin bütçesi olarak olarak de erlendirilmeli 42 6,6 Kat lma hususunun sorulmamas nedeniye bozma gibi hususlar n yeniden düzenlenmesi 43 6, say l kanunun uygulanmas nda soru turma izninin Bölge Mahkemeleri kuruluncaya kadar A r Ceza Mahkemelerince verilmesi 44 6,5 Adli kolluk ile birlikte ba ka bir binada faaliyet göstermesi 10

10 45 6,4 Adli tatil eski hale döndürülüp 45 güne ç kar lmal d r. 46 6,4 Kürsü yüksekli i iyi, de i mesin 47 6,4 Bayrak kanununda de i iklik yap larak hakim ve savc lar n odalar na Türk Bayra konmas hususunun eklenmesi 48 6,3 CMK 102 nci maddesindeki Asliye Ceza Mahkemesinin tutuklama süresinin artt r lmas 49 6,3 Hükmen tutuklamadan sonraki k sm n yasal tutukluluk süresinden say lmamas 50 6,1 Mümkünse Cumhuriyet Savc lar n n Adliye Binalar ndan Ayr Yerde Bulunmalar 51 6,1 Ayakta konu ma mecburiyetinin tüm sujeler için devam etmesi gerekiyor 52 5,9 Adli kolluk acilen kurulmal d r, C.Savc lar emniyet üzerinde daha etkili olacakt r. Terfi ve sicil durumu C.Savc s na verilecektir. Adli kolluk i in uzman olacak, di er birimlerden de faydalanacakt r. Hakim ve savc lar n askerlik durumunun yeniden de erlendirilerek hakim 53 5,9 ve savc lar n ya askerlik yapmamas veya k sa süreli temel e itimden sonra meslekte say lan sürenin askerlikten say lmas 54 5,8 Komisyon ba kanlar n n merkez ve mülhakatta görev yapan hakimler taraf ndan belirlenecek belli say da hakimlerden birinin Kurulca seçilmesi (Aday kriterlerinin Kurulca belirlenmesi) 55 5,6 Nöbetçi olundu u günün ertesi günün izinli say lmas 56 5,4 Duru ma salonunun ortas nda bir yer tahsisi ile mü teki, san k vetan n bu yerde beyan n verdikten sonra yerine geçmesi 57 5,4 ahsi dava müessesesinin yeniden getirilmesi, yüksek oranda harca tabi tutulmal 58 5,1 Adli tatil kald r lmal d r, y l içinde izin kullanmal d r. 59 5,0 Avukat ile san n yan yana oturmas sa lanmal, bu kapsamda duru ma salonunun yeniden düzenlenmesi gerekiyor 60 2,3 Adli kolluk olay olmamal, bunun yerine dirayetli C.Ba savc s, vekilleri olmal d r, aksi halde az kadro verilecektir. u anda tüm te kilat adli kolluktur. 11

11 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ANTALYA CUMHUR YET SAVCILARI GRUP ANAL Z SIRA PUAN ÖNER LER Sorun : Etkin ve h zl bir soru turma yap lamamas Ceza adaletinin etkinli i savc l k te kilat n n gücü ve etkinli i ile do ru orant l oldu undan soru turma savc lar n n daha etkin çal t r lmas n sa lamak için 1 9,7 2 9,2 1-Adli Kolluk kurulmas ve adli kolluk sicil amirinin Cumhuriyet Savc lar olmas, 2-Savc l kta uzmanla ma, Savc l k te kilat nda organize-terör, a r suçlar, ekonomik suçlar (sahtecilik, doland r c l k, bankac l k ve finans suçlar vs.), bili im suçlar, memur suçlar, h rs zl k suçlar, çocuk suçlar, bas n ve fikir haklar alan nda i lenen suçlar ve ilamat-infaz bürolar kurularak bu bürolarda uzmanla m savc lar n çal t r lmas, 3- Soru turmalarda rol alan Adli T p ve Kriminal birimlerden meydana gelen gecikmenin giderilmesi amac yla bu birimlerin yayg nla t r lmas 4- Türkiye'de suçla mücadele sisteminde kullan lan yöntem ve bilgi sistemlerinin yeterli hale getirilmesi, tüm soru turma makamlar n n güvenli bir ekilde kullan lmalar n sa layacak ekilde Ulusal yakalama sistemi, ulusal parmak izi sistemi, ulusal kimlik bilgisi sistemi ve Ulusal DNA Sorun : Cumhuriyet Savc lar n n i yükünün azalt lmas 1- Cumhuriyet Savc lar n n yarg sal görevleri d ndaki idari ve denetim görevlerinin azalt lmas, Noter, icra-iflas ve idari denetimlerinin kald r lmas, bu görevin yerel bazda adli hizmet uzmanlar na, ulusal bazda Adalet Bakanl müfetti lerine verilmesi 12

12 Sorun : Mevzuata ili kin de i iklik yap lmas gereken durumlar, mevzuattan kaynaklanan sorunlar, 3 9,1 4 9,1 - Özel Ceza Yasalar nda veya TCK'da suç olarak tan mlanan basit nitelikteki suçlar n yeniden de erlendirilerek, idari para cezas na veya ön ödemeye dönü türülmesi, - Mal varl na kar i lenen suçlar (mala zarar vermek, basit h rs zl k, basit doland r c l k, elektrik h rs zl, su h rs zl ) ikayete tabi hale getirilmesi, - Kanunlar m zda halen soru turma a amas nda görev yapan Cumhuriyet savc s ve kolluk birimlerinin nas l hareket edece ine yönelik bir düzenleme bulunmad, haz rl k soru turmas n n savc ve kolluk taraf ndan nas l yap laca, Cumhuriyet savc s ve kollu un bu konudaki yetkileri kanunla düzenlenmeli ve kesin s n rlar belirtilmelidir. Sorun : Hakim ve Savc lar n disiplin soru turmas s ras nda kar la lan sorunlar - Somut bilgileri içermeyen isimsiz ve imzas z ikayet dilekçelerinin ön elemeden geçirilerek i leme konulmas, - Uyarma ve k nama d ndaki verilen disiplin cezalar na kar yarg yolunun aç lmas, - Disiplin soru turmalar zaman a m süresinin di er kamu görevlileri için öngörülen süreyle ayn olmas n n sa lanmas, Sorun : Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulmas, Yarg tay Daire say s n n artt r lmas - Geciken adaletin, adaletsizli i getirdi i ve toplumda adalete olan güveni zedeledi i göz önüne al narak hem bölge adliye mahkemeleri kurulmal hem de Yarg taydaki daire say s artt r lmas, 5 9,1 Soru : Hakim ve savc kayna nas l sa lanacak? - Asliye Ceza Mahkemelerinde Türkiye'de 900'e yak n hakim görünüyor, buralardan hakim geri çekilmesi durumunda ve Adalet Bakanl nda ve çe itli Bakanl klarda ve birimlerde idari görevli olan hakimlerin bir k sm n n görevlerinin uzman hukukçular taraf ndan yerine getirilerek, buradan sa lanacak hakim ve savc ile birlikte Yarg tay Tetkik Hakimlerinden sa lanacak kaynakla bölge mahkemeleri kurulabilir. 13

13 Sorun : Etkin yarg laman n sa lanmas sorunu 6 9,0 - Yarg laman n h zlanmas için Asliye Ceza ve Sulh Ceza Mahkemeleri ayr m n n kald r larak Ceza Mahkemesi olarak adland r lmalar ve atamalar n ceza hakimi olarak yap lmas, - Ceza Mahkemelerinin uzmanl k mahkemeleri haline getirilmesi (Kaçakç l k, doland r c l k, çek, cinsel suçlar, bili im suçlar vs.) Sorun : Yard mc personel sorunu, 7 8,9 Bütün adliyelerde yaz i leri müdürü ve idari i ler müdürü ile yeteri kadar personel görevlendirilmesi ve özlük haklar n n iyile tirilmesi Sorun :Adliyelerin Fiziksel ko ullar na ili kin sorunlar 8 8,9 9 8,7 -Bütün il ve ilçelerde müstakil adliyelerinin binas n n yap lmas, -Dosya say s ve merkezlere uzak olup olmama kriterleri dikkate al narak, i say s az olan adliyelerin kapat lmas ve co rafi alan itibariyle birbirlerine çok yak n olan te kilatlar n birle tirilmesi, - Bütün il ve ilçelerde müstakil lojman yap lmas Sorun : Cumhuriyet Ba savc s ile Cumhuriyet Savc s aras ndaki kurumsal ili ki ve görev da l m ile ilgili sorunlar - Cumhuriyet Ba savc s n n Cumhuriyet Savc s üzerindeki gözetim ve denetim s n rlar n n aç k bir ekilde belirtilmesi, - Yarg sal yetkinin kullan lmas nda Cumhuriyet Ba savc s n n denetim yetkisinin s n rland r lmas veya kald r lmas, - Cumhuriyet Ba savc s n n sicil doldurma yetkisinin kald r lmas, 14

14 Sorun : Hakim ve Cumhuriyet Savc lar n n atanmas nda ve terfisinde ya anan sorunlar 10 8,7 - HSYK taraf ndan objektif ve somut kriterlerin getirilmesi, hakim ve savc n n terfisi sadece not, ç kard i, müfetti hal ka d göz önüne al narak de il, bunlar n yan nda yerel bazdaki hakim ve Cumhuriyet savc s performans ile bak lan i in niteli in ve niceli in de dikkate al nmas, - Bölge sistemlerinin yeniden düzenlenmesi, gerekirse say s n n artt r lmas, - A r Ceza Merkezlerinin yeniden de erlendirilmesi, (artt r lmas veya azalt lmas ) - Atamalarda puanlama sisteminin getirilmesi, - Kararname aç klanmadan önce tasla a kimlerin dahil oldu unun yay nlanmas, - Kararnamenin teke indirilmesi, as l olarak y lda bir defa kararname ç kar lmas, gerekli görüldü ü takdirde mazeret kararnamelerinin ç kar lmas, - Ünvanl ve ünvans z ayr m yapmaks z n kararnamelerin ç kar lmas Sorun : Hakim ve Savc lar n özlük haklar ile ilgili sorunlar 11 8, Say l Yasada yap lan de i ikli in gündemde oldu u da dikkate al narak, özellikle askeri hakim ve savc lar için uygulanan y pranma tazminat n n ve süresinin, e itlilik ilkesi de dikkate al narak mutlaka tasla a konulmas, özlük haklar n n iyile tirilmesi Sorun : Hakim adayl k döneminin daha verimli hale getirilmesi 12 8,7 - Staj döneminin uzat lmas, a rl kl yabanc dil e itiminin artt r lmas, en az bir dil ö renilmesinin sa lanmas, - Hakim yard mc l statüsünün getirilerek yetki verilmek suretiyle daha verimli bir adayl k sürecinin geçmesinin sa lanmas Sorun : Tutuklulu un uzamas sorunu 13 8,7 Öneri: - A HM kararlar göz önüne al narak, yerel mahkemelerde mahkumiyet hükmü verilmesinden sonra hükmen tutukluluk kavram n n yasal konumu belirlenmeli, hükümden sonraki kesinle me a amas na kadar geçen süreçte hakk nda hüküm kurulan n statüsü tutuklu olarak nitelendirilmemeli. 15

15 Sorun : Cumhuriyet Ba savc l klar aras ndaki yetki uyu mazl 14 8,6 15 8,5 16 8,4 17 8,3 18 8,2 Mevzuat m zda Cumhuriyet Ba savc l klar aras ndaki yetki uyu mazl na yönelik bir düzenleme olmamas nedeniyle sorunlar ya an yor, yetki uyu mazl n çözmek için bir mercinin belirlenmesi gerekir. u anda uyu mazl çözmek için Bölgesel Hakem Ba savc l klar görevlendirilebilir. leride kuruldu u takdirde Bölge Adliye Mahkemesi Ba savc l klar 'na yetki verilebilir. Sorun : Cumhuriyet Savc s kadrosunun yetersizli i - Var olan Savc l k kadrosunun daha etkin ve verimli kullan labilmesi için Asliye Ceza Mahkemelerinde savc l k görevinin ihtiyari hale dönü türülmesi ve Asliye Hukuk Mahkemelerindeki Cumhuriyet Savc s n n temsil görevinin sonland r lmas, Asliye Ceza Mahkemesinden savc çekildikten sonra dosyan n iddianameyi yazan savc ya dönü ü sa lanmal, - Cumhuriyet Savc s n n görüldü yetkisi devam etmeli - Savc say s, ülke nüfusu ve suç oran dikkate al narak, Uluslararas standartlara uygun hale getirilmesi Sorun : Yarg sisteminin i leyi i ve yap lan soru turmalar konusunda kamuoyunu bilgilendirme sorunu Kamuoyunu bilgilendirmek ve yarg n n sayg nl n korumak amac yla yap lan birinci elden do ru bir ekilde yans tmak amac yla, Cumhuriyet Ba savc l te kilat içerisinde Bas n Savc l na ba l Bas n ve Halkla li kiler Bürosu kurulmal Sorun : Tutuklama tedbiri sorunu Öneri: Türk Hukukunda tutuklama müessesesi yeniden gözden geçirilerek aç k bir ekilde düzenleme yap lmal, alternatif olarak gösterilen adli kontrol tedbirlerindeki çe itlili in artt r lmas ve adli kontrol için getirilen s n rland rmalar kald r lmal, tutuklulukta orant l k ilkesi esas al nmal, Sorun : Yurt d tebligat ve istinabelerde soru turma ve yarg laman n uzamas Öneri: - Büyük illerde Uluslararas soru turma ve istinabe bürolar n n kurulmas, bu konuda uzman savc lar n görevlendirilmesi, Uluslararas Hukuk ve D li kiler Genel Müdürlü ünden tercüme ve istek konusunda geri dönü yapmaks z n yaz malar n yap larak istenen hususun ikmal etmesi, 16

16 Sorun : Cezalar n infaz a amas nda serilik sa lanmas 19 8,1 20 7,9 - Hükmün kesinle mesinden sonra talep edilecek her türlü kararlar vermekte yetkili infaz i lemlerinden sorumlu hakimlik ihtas edilmesi, i yo unlu una göre birden fazla say da istihdam edilmesi, ayr ca infaz a amas nda toplama karar mahsup karar, artla tahliye karar gibi bir k s m kararlar n ilamat-infaz savc s taraf ndan yap labilmesi, Sorun : Uzla t rma kurumunun yeniden yap land r lmas - Uzla t rma ile ilgili yasal mevzuat n düzenlenmesi, bu manada sadece ikayete ba l suçlar de il, k sa süreli hürriyeti ba lay c cezalar gerektiren suçlar, mal varl na kar i lenmi tüm suçlar uzla ma kapsam na al nabilir. - i çok olan adliyelerde duruma göre bir veya daha fazla savc n n ve personelin görevlendirilebilece i uzla t rma bürolar n n hayata geçirilmesi, Sorun : Savc l k ve Mahkeme Te kilatlar n n yeniden yap land r lmas 21 7,8 22 7,5 23 7,5 24 7,4 25 7,4 - Uzun vadede iddia makam ile karar makam kurumsal ve i levsel olarak ayr lmal, Cumhuriyet Ba savc l te kilat ve mahkeme te kilat ayr de erlendirilerek bütçeleri ve yönetimleri ile ba ms z olmal, - Cumhuriyet Savc l Te kilat Kanunu ve Mahkemeler Te kilat Kanunu ayr ayr düzenlenmeli, Sorun : ahsi dava - ahsi davan n yeniden mevzuata konulmas Sorun : Protokol s ras Mesle in onuruna yara r yeniden protokol s ra düzenlemesi yap lmas Sorun: Birinci s n fa ayr lma süresiyle ilgili olarak, bir defteri birkaç günle kaç rmak sonras sonraki defter tarihinden ay rma karar verilerek hak kayb na neden olmas, Öneri: - Sonraki defterde ayr lmaya karar verilse bile 10 y ll k sürenin doldu u tarihten itibaren ayr lmak eklinde karar verilmesi Sorun : Hakim ve Cumhuriyet Savc lar n n görevleri gere i yazd klar müzekkere cevaplar n n gecikmesi sorunu Kabahatler Kanununda düzenleme yap larak idari para cezas na daha etkin bir yapt r m getirilmesi 17

17 Sorun : Hakim ve savc lar n askerlik sorunu 26 7,1 27 6,8 - Askerli in temel e itimden sonras, görev yerinde görevini yaparak tamamlamas ya da sadece temel e itim ile yetinilmesi Sorun : Özel görevli A r Ceza Mahkemeleri ile A r Ceza Mahkemeleri aras ndaki, örgütsel suçlar nedeni ile verilen görevsizlik karar nedeni ile üphelilerin makul süre içerisinde hakim önüne ç kar lmamas sonucu yarg lama sürecinin uzamas sorunu - talya sisteminde oldu u gibi organize suçlar konusunda yetkileri geni letilmi (anti-mafya savc l k sistemi) kurulmal, ancak davalar bulundu u yerde görevlendirilen mahkemede görülmeli (tabi hakimlik ilkesi gere i), özel görevli savc l k sistemi kurulmal, ancak mahkemeler suçun i lendi i yer mahkemelerine uzmanl k s fat verilmek suretiyle yarg laman n yap lmas 18

18 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI OCAK 2011 ANTALYA DAR YARGI HAK MLER GRUP TALYA SIRA PUAN 1 9,6 2 9,6 3 9,2 4 9,1 5 8,8 6 8,8 ÖNER LER Sorun: Dan tay' n i yükünün fazla olmas ve bu nedenle Dan tay'a giden dosyalar n geç dönmesi sonucu yarg sürecinin çok uzun olmas, Öneri: Dan tay' n i yükünün azalt lmas, bu amaçla B M'e itiraz yoluyla giden i lerin artt r lmas, B M'lerin idari ve vergi daireleri eklinde olu turulmas, gerekirse birden fazla daire kurulmas, B M kararlar aras nda birlikte olu turulmas bak m ndan kararlar na kar srar Dan tay' n ilgili dairesine srar yolunun getirilmesi, ayr ca Dan tay' n daire say s n n artt r lmas, Sorun: Yüksek yarg organlar n n ve di er mahkeme kararlar na eri im sorunu Öneri: Dan tay n uyap'a dahil edilmesi, yüksek yarg dahil tüm mahkeme kararlar n n eri ime aç lmas, dan tay n bozma kararlar n n uyap'ta taran larak tüm mahkemelerin kullan m na aç lmas Sorun: dari yarg da hakim say s n n yetersizli i ve hakim say s ndaki bu yetersizli e ra men da l m n dengesizli i. Öneri: Hakim say s n n artt r lmas, i yüküne göre hakim da l m n n yeniden belirlenmesi, ayn yerdeki mahkemeler aras nda da l ma özen gösterilmesi, Sorun: Hakimlerin özlük haklar ve askerlik sorunu Öneri: Hakim ve savc lar n konumlar na uygun bir askerlik yapt r lmas, gerekirse bu görevlerini mesleklerinde yapt r lmas n n sa lanmas, hakimlerin maddi durumlar n n iyile tirilmesi, yarg tazminatlar n n artt r lmas, hakimler aras ndaki (birinci s n f ile yeni atananlar aras nda) maa fark n n giderilmesi, maa farklar n n daha yak n olmas ve daha k sa sürede birbirine yak n hale getirilmesi, ayn i i yapan ki iler aras nda bu kadar fark olmamas, yeni kanun tasar s yla AYM üyelerinin maa lar n n TL gibi bir rakam olarak öngörülmesi kar s nda birbirine yak n nitelikte yarg lama yapan hakimlerin maa lar n n da buna göre de erlendirilmesi, Sorun: dari usul yasas n n bir an önce yürürlü e sokulmas Öneri: Uyu mazl n mahkemeye gelmeden önce idare taraf ndan, bu usul hükümlerine göre çözülmeye çal lmas ve mahkemenin önüne daha az i gelmesinin sa lanmas, Sorun:Hakim atamalar öneri:hakim atamalar nda hakimlerin e durumlar n n göz önünde bulundurulmas, 19

19 7 8,8 8 8,8 9 8,6 10 8,4 11 8,4 12 8,4 13 8,1 14 8,1 15 7,9 Sorun: Tayin ve atama sorunu öneri: Tayinlerin objektif kriterlerin ortaya konularak, hakimlerin kendisinin ne zaman nereye atanaca n bilebilmesi, tayinlerin 15 may s itibariyle aç klanmas, 15 haziran itibariyle ili ik kesilmesi, mazeret kararnamelerinin de 15 Eylülden önce bitirilmesi, Sorun: Kalem personeli öneri: Bu personelin e itimlerinin sa lanmas, ilk al n rken ki seçimlerinde dikkat edilmesi, adalet MYO mezunu olmas gibi ve say lar n n da yeterli hale getirilmesi, Sorun: Her mahkeme için hakim norm kadro say s ve hakimler için norm i say s bulunmamas, Öneri: Farkl mahkemeler için norm kadro ve i say s getirilmesi, hakim ba na 300'den fazla dosya dü memesi, Sorun: Terfi sistemi öneri: Dan tay n not verme usulünün kald r lmas, hakimin ç kard i yüzdesi ve bozma onama oran n n terfide esas al nmas, seri dosyalar n birlikte ele al nmas, terfi amac yla son zamanlarda dosya havalesi yap lm yor, bunun için belli bir zamandan önce yap lan havaleler esas al nmal, daha sonra yap lan havaleler ise o dönemdeki terfide esas al nmamal, havaleler her hakim için belli bir say ile (ayl k olarak ) s n rlanmal, Sorun:Hakim savc staj öneri: Hakim ve savc stajlar n n daha ciddi olarak, hem süresi uzat lmak hem de organize ve nitelikli bir ekilde ( belli konularda imza yetkisi de tan narak ve fiilen de çal arak) yapt r lmas, Sorun: Elektronik tebligat sorunu öneri: Tüm kamu personeli ve tüm kamu kurum ve kurulu lar na elektronik posta adresi kullanma zorunlulu u getirilerek tebligatlar n bunlara yap lmas imkan getirilmesi Sorun: Hakim savc atamalar öneri: Atamaya tabi olan hakim ve savc lar n önceden belirlenerek duyurulmas, Sorun: Hakim al m öneri: Hakimlerin her dönem belli say da ve düzenli olarak al nmas, staj devrelerinin öngörülebilir olmas, Sorun: dari yarg daki bölgelerin ve çal ma sürelerinin yeniden belirlenmesi. Öneri: Bölge say s n n be bölge olarak belirlenmesi, kuradan gelen hakimlerin dördüncü veya be inci bölgelerden ba lat lmas, bölgedeki hizmet sürelerinin belirlenerek bu sürelerin sonunda atamas n n yap lmas, 16 7,9 17 7,8 Sorun: Yurt d gezileri öneri: Hakimlerin yurt d ndaki yarg lama faaliyetlerini tan mas aç s ndan yurt d gezileri yap lmas, Sorun: Adli tatil sorunu Öneri: Adli tatilin k salt lmas, yarg n n h zland r lmas na katk sa lamad, eski süresine (45 gün) dönü türülmesi daha uygun olacakt r, usul yönünden verilecek kararlar da adli tatilde görü ülecek i lere dahil edilmeli, 20

20 18 7,8 19 7,8 20 7,7 21 7,7 22 7,4 23 7,3 24 7,2 25 7,1 26 7,1 27 6,9 28 6,8 Sorun: Dan ma birimi öneri:dan ma biriminin olu turularak halkla ili kilerin bu ekilde sa lanmas, Sorun: Hakimlerin içtihatlar ve doktrinler konusunda donan ml hale gelmesi, öneri; Hizmet içi e itimlerin artt r lmas, Sorun: Duru ma sorunu Öneri: Duru malar n mahkemelerin takdirine b rak lmas, Sorun: Atama ve terfiler öneri: Hakimlerin üst görevlere ve di er yerlere atanmalar nda performans puan n n dikkate al nmas, Sorun: dari yarg kararlar n n uygulanmamas. Öneri: Yapt r mlar yetersiz olup, kararlar n uygulanmas n temin için daha fazla yapt r m getirilmesi, idari savc l k makam n n olu turularak mahkeme kararlar n n uygulan p uygulanmad n n bu makam taraf ndan kontrol edilmesi, mahkeme kararlar n n uygulanmamas halinde uygulamayan kamu görevlileri hakk nda do rudan 4483 say l kanuna tabi olmaks z n dava aç labilmesi, Sorun: Yabanc dil sorunu öneri: Hakimlerin yabanc dil bilmesi amac yla e itim giderlerinin kar lanmas Sorun: Tebligat sorunu öneri: Tebligat n sa l kl bir ekilde yap lmas, elektronik sistem ve özel kargo sisteminin kullan lmas, Sorun: B M say s n n azalt lmas, öneri: B M'lerin say s n n azalt larak ayn B M içinde daire say lar n n art r lmas, Sorun: Lojman tahsisi öneri: Lojman tahsisleri ile ilgili konularda adli yarg komisyonlar n olu turulmas s ras nda idari yarg dan üye kat lmas, yeni lojman al n nca eskilerde oturanlar n talepte bulunamamas, sorun: Dosya havalesinde sorunlar öneri: Adis formundaki dava türüne göre dosya havalesini, e it olarak, uyap üzerinden yap labilir. Sorun: Büyük illerdeki mahkemelerde i yükünün niteli inin (tür ve a rl n n) göz önünde bulundurulmas, ihtisasla maya gidilmesi (Antalya ve Mu la için imar konular, Diyarbak r için tazminat konular ) Öneri: Mahkemelerdeki hakim say s ve uzmanl k alanlar n n göz önünde bulundurulmas, belli bölgelerde ihtisas mahkemelerinin olu turulmas, belli yerlerdeki i yükü a rl na göre hakimlerin hizmet içi e itimlere tabi tutulmas, dan tay n ilgili daire ve kurullar nda belli sürelerle dosya da verilmek suretiyle geçici görevlendirmeyle çal t r lmas, 21

21 29 6,6 Sorun: Uyapta karar ve belge de i ikli i yap lmas,elektronik imza ile imzalanmas sorunu öneri: Karar n tebligata ç kmas na karar verilmeden Hiçbir ekilde uyap üzerinden taraflar ve avukatlar taraf ndan görülmemesi, sonradan yap lacak de i ikliklerde sorun ya anmamas için gereken önlemlerin al nmas, 30 6,6 31 6,6 32 6,5 33 6,3 34 6,1 35 6,0 36 5,8 37 5,8 38 5,6 39 5,6 40 5,5 Sorun: darelerin savunma ve bilgilendirme sorunu, Öneri: darelerde hukuk bürolar n n güçlendirilmesi, savunmalar n ve mahkemelere verilen bilgi ve belgelerin daha ciddiyetle haz rlanmas, Sorun: Hakim savc lar n k rtasiye sorunu Öneri: Hakim savc lara yaz c, fotokopi, toner gibi k rtasiye ihtiyaçlar n n sa lanmas hususunda daha fazla kolayl k sa lanmas, internetin hakimler aç s ndan kullan m n n önemli olmas nedeniyle internet kullan m ndaki s n rlamalar n kald r lmas, Sorun: dari yarg da davalar n ehliyet yoklu u nedeniyle reddi sorunu, Öneri: Savc l k te kilat n n getirilerek kamuyu yak ndan ilgilendiren davalar n savc l k taraf ndan takip edilebilmesi, Sorun: HSYK kararlar n n yarg denetimine aç lmas öneri: Tüm HSYK kararlar n n yarg denetimine aç lmas, Sorun: dari yarg da tan k dinlenememesi Öneri: dari yarg da duru malarda tan k dinlenebilmesine imkan tan nmas, 17'inci maddenin yeniden düzenlenmesi, Sorun: YUK tasla ve mahkeme say s sorunu öneri: YUK tasla n n bir an önce kanunla t r lmas, idare ve vergi mahkemesi say s n n artt r larak her ile birer mahkeme kurulmas, Sorun: Vergi mahkemelerindeki seri dosyalar n bir k sm n n B M'e itiraz yoluyla, bir k sm n n da temyiz yoluyla Dan taya gitmesi sonucu ayn konuda farkl içtihatlar n ortaya ç kmas Öneri: Grup dosyalar n n temyiz ve itiraz a amalar nda ba lant müessesesi uygulanabilir Sorun: Mahkemelerin h zland r lmas Öneri: Dosyalar n tekemmülünün bir dilekçe ve savunma ile sa lanmas, nihai karara kadar olan a amalar n dosya hakimi taraf ndan sa lanmas sadece nihai karar a amas nda dosyan n heyete getirilmesi, Sorun: Uyap sorunu öneri: Uyap' n hukuki alt yap s n n olu turulmas Sorun: Kararlarda yap lan hatalar ve kararlar n geç yaz lmas öneri: Dosyalar n heyete sunulmadan önce mutlaka yaz l olarak raporunun haz rlanmas, iddialar, savunmalar, dosyan n içeri i ve ilgili mevzuat hükümlerinin mutlaka dosya heyete sunulurken yaz l olarak heyete raporte edilmesi, bu durum hem kararlar n büyük ölçüde yaz lmas nedeniyle kararlar n enk sa sürede yaz lmas n sa layacak hem de hatalar en aza indirecektir. Sorun: Hakim savc atamalar öneri: Kura sonras ve daha sonraki atamalarda becayi imkan tan nmas, 22

22 41 5,4 42 5,1 43 4,7 44 4,7 45 4,6 46 4,6 47 4,2 48 3,8 Sorun: Hakimlerle ilgili olarak performansa dayal olarak maddi ödüllendirme öneri:baz kurumlardaki döner sermaye verilmesi gibi imkanlar tan nmas, Sorun: B M'lerin i yükünün azalt lmas öneri:4483 say l kanun'la ilgili i lerin B M'lerin i yükünden al nmas, gerekirse savc l k bürosuna verilmesi, YD itiraz müessesesinin kald r lmas, Sorun: Ayn yerde bulunan idare ve vergi mahkemelerinin i yükleri aras nda a r fark olmas, Öneri: Bu sorunun ya and yerlerdeki hakimlere her iki mahkemede de yetkilendirme yap lmas ve bu hakimlerin her iki mahkeme dosyalar na bakabilmesi, ya da buralarda vergi mahkemesi üyesi say s n n azalt lmas, Sorun: Dan tay Dergileri öneri: Dan tay dergileri her hakime dergi olarak gönderilmesi, Sorun: Dava aç lmadan önce idari çözüm yollar : öneri: Uzla ma, ombudsman ve benzeri uygulamalar n yap lmas, Sorun: Re'sen ara t rma ilkesi Öneri: Re'sen ara t rma ilkesinin yumu at larak, taraflar n daha fazla kat l m n n sa lanmas, çeki me usulünün bir taraftan da uygulanmas Sorun: Mahkeme ba kanl sorunu öneri: Mahkemelerde mahkeme ba kanlar n n mahkemede tek ve asli yetkili gibi görünmesinin önüne geçilmesi, mahkeme üyelerinin daha etkin konuma getirilmesi, Sorun: Yürütmeye itirazlarda B M'in yetkilerinin (ke if, ara karar gibi) yoklu u öneri: Bu konularda B M'lerin yetkilerinin artt r lmas, bu konuda müfetti lerin ele tiri getirmesi uygun olmay p, hakimlerin yarg lama ile i lemlerine müdahalede bulunmamas, 23