Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Transkript

1 Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AKÜMÜLATÖRLERİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Nisan 2017, İSTANBUL

2 SUNUM PLANI 1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ 1.1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN AMACI 1.2. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN KAPSAMI 2. PİL VE AKÜLERLE İLGİLİ MEVZUAT 3. ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ 4. PİL VE AKÜLERİN DENETLENMESİYLE İLGİLİ FAALİYETLER 4.1. LABORATUVAR TEST İMKANLARININ ARAŞTIRILMASI 4.2. PİL VE AKÜ DENETİMİ REHBERLERİNİN HAZIRLANMASI 5. PİL VE AKÜLERİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ 6. AKÜLERİN DENETİM SONUÇLARI 7. SONUÇ

3 1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Ürüne ilişkin teknik mevzuatı hazırlamaya ve yürütmeye yasal olarak yetkili olan kamu kurum ve kuruluşları tarafından, ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken yapılır.

4 1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Ürünün; İlgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin, Güvenli olup olmadığının denetlenmesi, Güvenli olmayan ürünlerin güvenli hale getirilmesinin temin edilmesi, Gerektiğinde idari yaptırım uygulanmasıdır.

5 1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Bakanlığımız sorumlu olduğu ürünlere ilişkin piyasa gözetimi ve denetimini, denetim personeli aracılığıyla yürütür, gerekli önlemleri alır ve idari yaptırımlar uygular.

6 1. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Bakanlığımız sorumlu olduğu ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimini, Yıllık denetim programının yanı sıra, Re sen veya ihbar ve şikâyet üzerine yapar.

7 BAKANLIK PGD YAPILANMASI

8 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN AMACI Piyasaya arz edilen ürünlerin; ilgili bulunduğu düzenlemesine uygun olarak üretilip üretilmediğini (güvenli olup olmadığını) izlemek ve tespit etmek,

9 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN AMACI Denetim yoluyla; - tüketicileri, - diğer kullanıcıları - iktisadi aktörleri haksız rekabete karşı korumaktır.

10 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN KAPSAMI Denetim, öncelikle ürüne, üreticiye veya dağıtıcıya ait bilgi ve belgelerin ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmesi ile başlar.

11 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN KAPSAMI Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinde inceleme, İlgili teknik düzenlemenin bulunmadığı hallerde, ürünün güvenli olduğunu gösteren diğer düzenlemelere göre verilen bilgi ve/veya belgeler üzerinden inceleme,

12 PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN KAPSAMI Ürünün muayene edilmesi (duyusal inceleme ve muayene/tartma ve ölçme yolu ile muayene) Ürünün test ve muayene kuruluşuna test veya muayene ettirilmesi Denetim sonucunda uygunsuz çıkan ürünler için gerekli yaptırımlar uygulanır.

13

14 1. PİL VE AKÜLERLE İLGİLİ MEVZUAT Ekonomi Bakanlığı /12/2014 tarihli, sayılı 2015/25 sayılı tebliğ Türk Ürünlerinin İhracatının Arttırılmasına Yönelik Teknik Mevzuatı Hazırlayacak Kurumların Belirlenmesine İlişkin Kararın Ekinde Yapılan Düzenlemenin Duyurulması Hakkında Tebliğ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı /2/2015 pil ve akümülatörlerin denetimi

15 1. PİL VE AKÜLERLE İLGİLİ MEVZUAT 23/12/2014 tarihli sayılı değişiklik Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (APAK) Pil ve Akümülatörlerin denetimi Bakanlığımız ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordineli

16 1. PİL VE AKÜLERLE İLGİLİ MEVZUAT Kanun: 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, Yönetmelikler: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği(APAK)

17 2. ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ APAK Yönetmeliğinin Kapsamı: Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi ve işaretlenmesi, üretilmesinde zararlı madde miktarının azaltılmasıdır.

18 2. ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Akümülatör Üreticilerinin Yükümlülüğü Akümülatör ürünlerini bu Yönetmelikte belirtilen şekilde etiketlemek ve işaretlemek Ürettikleri veya ithal ettikleri akümülatörlerde zararlı madde miktarlarını en aza indirecek tedbirleri almak

19 2. ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Akümülatörlerin Dağıtımını ve Satışını Yapan İşletmeler Araç Bakım-Onarım Yerlerini İşletenlerin Yükümlülükleri İşyerlerinde tüketicilerin kolayca görebilecekleri yerlerde (Ek-4 A) da yer alan uyarı ve bilgileri sunmakla yükümlüdür.

20 3. PİL VE AKÜLERİN DENETLENMESİYLE İLGİLİ FAALİYETLER Laboratuvar Test İmkanlarının Araştırılması ( 34 Laboratuvarla yazışma ) TÜBİTAK, TSE, AKÜDER, TAPDER ile Yapılan Toplantılar TÜBİTAK ve TSE ziyaretleri Firma ziyaretleri

21 3. PİL VE AKÜLERİN DENETLENMESİYLE İLGİLİ FAALİYETLER Pil ve Akülerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Rehberlerinin Hazırlanması Pillerin Testleri için Ön Çalışma Başlatılması Pil ve Akülerin 2016 Yıllık Denetim Planında Yer Alması Denetçilerin Eğitiminin Gerçekleştirilmesi

22 3.1. Laboratuvar Test İmkanlarının Araştırılması Pil testleri --- Laboratuvar kapasitesi sınırlı. TUBİTAK ---- Pil ve aküyle ilgili bir çok testi yapabilme kapasitesine sahip. TSE ---- Çalışmalar sonucu atıl olan test makineleri tamir ve bakım yapılarak pillerin «güvenlik» ve «içerik» testlerini yapar duruma gelmiştir.

23 TÜBİTAK ZİYARETİ TÜBİTAK Kimyasal Teknoloji Enstitüsü: - pil ve akülerle ilgili uygulanabilecek - testler - standartlar bilgisini vermiştir.

24 TÜBİTAK Enerji Enstitüsü Batarya Araştırmaları Lab. Kurşun (Pb) Asit Aküler için Yapılan Güvenlik Testleri TEST AÇIKLAMA KABUL KRİTERİ STANDARD Gaz Testi Yüksek sıcaklıkta şarj edilerek akü güvenliği test edilir. Asit sızıntısı YOK. PD IEC/TR Kıvılcım Testi Küçük kıvılcımlar yaratılarak akü güvenliği test edilir. Gaz sızıntısı YOK. PD IEC/TR Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

25 3.2. PİL VE AKÜ DENETİM REHBERLERİNİN HAZIRLANMASI Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

26 2016 YILI PİL REHBERİ Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

27 2016 YILI AKÜ REHBERİ Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

28 AKÜ DENETİM REHBERİNİN İÇERİĞİ Rehberlerde; İlgili ürünlere dair tanımlar ve teknik bilgiler Teknik mevzuatlar İlgili standartlar, Test ve Muayene bilgileri, Kontrol listeleri.

29 AKÜ DENETİM REHBERİ ANA BAŞLIKLARI Akümülatörlerde Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Amacı Akümülatörlerin Denetim Sürecinde Gerekli Mevzuat Akümülatör Hakkında Teknik Bilgiler

30 DENETİM REHBERLERİNİN İÇERİĞİ Akümülatörün Taşıdığı Riskler Akümülatörde Bulunması Gereken İşaretlemeler Numune Alınması, Test ve Muayene Denetim Kontrol Listesi

31 Akümülatörlerin Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Amacı Akümülatörlerin piyasadaki mevcut durumlarının "Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği(APAK) kapsamında değerlendirilerek, Belirlenen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

32 Akümülatörlerin Denetim Sürecinde Gerekli Mevzuat 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Piyasa Gözetim ve Denetimi Yönetmeliği Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği STANDART NUMARASI TS EN STANDART ADI Kurşun Asit Akümülatörlerin Deney Metotları AÇIKLAMASI İşaretlemeler ve deney şartları

33 Akümülatörün Taşıdığı Riskler Akünün içerdiği Kurşun (Pb) tehlikeli ve toksik bir maddedir. Aküde Kurşun ve Asitli su bulunmaktadır. Bu asit, korozif ve reaktif bir yapıya sahiptir. Akciğer, bronş hasarları ve cilt hasarlarına sebep olabilir. Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

34 Akümülatörün Taşıdığı Riskler Atık akü elektrolitindeki kurşun oranı yüksektir. Akü kabı ve seperatörleri plastiktir ve doğada bozulmazlar. Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

35 Akümülatörün Taşıdığı Riskler Aküde kullanıma bağlı olarak şarj ve deşarj olurken, bir miktar hidrojen gazı çıkabilmektedir. Bu nedenle ateşle yaklaşılmaması gerekir. Akümülatörler; ateşe, çöpe, toprağa, suya ve kanalizasyona atılmamalı, belediyelerin belirlemiş olduğu atık toplama yerlerine verilmeli ya da alınan firmaya depozitolu olarak iade edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

36 Akülerin İşaretlenmesi AKÜLERİN ETİKETLENMESİ APAK YÖNETMELİĞİ (Madde 33) Atık akümülatörlerin ayrı toplanmasını sağlayacak sembol olarak, bu Yönetmeliğin 1 no lu ekinde yer alan sembolün üretici tarafından kullanılması Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

37 Akülerin İşaretlenmesi AKÜLERİN ETİKETLENMESİ Atık akümülatörlerin geri kazanımlarının sağlanmasından yükümlü olan üreticilere geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde depozitoludur ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarasının yer alması, APAK YÖNETMELİĞİ (Madde 33) AKÜ-XX (Firma Kodu) DEPOZİTOLUDUR Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

38 Akülerin İşaretlenmesi AKÜLERİN ETİKETLENMESİ Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde Pb ya da kurşun ve GERİ KAZANILIR ifadesi ya da GERİ KAZANILACAK AKÜ ibaresinin bulunması, ayrıca bu ürünlerin dış ambalajlarında da aynı ibarelerin bulundurulması APAK YÖNETMELİĞİ (Madde 33) Kurşun GERİ KAZANILIR Veya GERİ AKÜ KAZANILACAK Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

39 Akülerin İşaretlenmesi Tüketiciyi bilgilendirmek amacıyla APAK Yönetmeliği Ek- 4/B de bulunan aşağıdaki ifadeler akümülatörlerde tüketicinin kolaylıkla göreceği ve okuyacağı bir şekilde yer almalıdır: - Atık akümülatörünüzün içindeki asitli sıvıyı toprağa, suya, kanalizasyona dökmeyiniz. - Atık akümülatörünüzün plastik kısımlarını soba ve kazanlarda yakmayınız. - Atık akümülatörleri çocuklardan uzak tutunuz. Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

40 Akülerin İşaretlenmesi TÜKETİCİNİN BİLGİLENDİRİLMESİ Madde 34- Pil ve akümülatör üreticileri, ürünlerinin satış yerlerinde, geçici depolama noktalarında ve ilgili diğer yerlerde (Ek-4/A) da yer alan uyarı ve bilgiler ile bu Yönetmeliğin 1 no lu ekinde yer alan sembolü, akümülatör ürünlerin etiketlerinde ise (EK- 4/B) de yer alan uyarı ve bilgileri tüketicilerin ve kullanıcıların görebileceği ve okuyabileceği şekilde bulundurmak zorundadır. Üzerine çarpı çekilmiş tekerlekli bidonun EC sembolü ISO geri dönüşüm sembolü Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

41 Akülerin İşaretlenmesi Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

42 Numune Alınması, Test ve Muayene Akülerin işaret ve belge kontrolleri; rehberde verilen mevzuat ve standartlar kapsamında yapılacaktır. Akülerin testleri; belirlenen bir standart kapsamında TSE Laboratuvarlarında yaptırılacaktır.

43

44

45

46 PİL VE AKÜLERİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ

47 7. AKÜNÜN İŞARET VE ETİKET KONTROLLERİ Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

48 4. AKÜNÜN GÖRSEL KONTROLÜ - Akü kutup başlarının, - Akü kutusunun, - Akü kutu kapağının, - Buşon kapaklarının görsel olarak kontrolü yapılır. Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

49 AKÜLERDE PGD KAPSAMINDA YAPTIRILAN DENEYLER SIZDIRMAZLIK TESTLERİ : TS EN Standardı Kapsamında

50 AKÜLERİN PGD SONUÇLARI AKÜLERİN ETİKET VE İŞARET DENETİMLERİ 2016 YILI DENETİMİN YAPILDIĞI İL SAYISI UYGUNSUZLUK DİĞER UYGUNLUK TOPLAM DENETİM SAYISI HATA ORANI %

51 AKÜLERDE DENETİM SONUCUNDAKİ UYGUNSUZLUKLAR Depozitoludur ibaresi yok Firma kodu yok Uyarı yazıları yok Ek-1 deki Çöp bidonu sembolü yok Tüketici bilgilendirme yazısı yok

52 AKÜLERİN DENETİM SONUÇLARI AKÜLERİN ETİKET VE İŞARET DENETİMLERİ 2016 YILI DENETİMİ YAPILAN TOPLAM AKÜ SAYISI DENETİMİ YAPILAN AKÜ MARKA SAYISI 1887 ~ 110

53 SONUÇ Aküler; kesintisiz güç kaynaklarının temel bileşenlerinden biri olmanın yanı sıra, telekomünikasyon, alarm ve güvenlik sistemleri, rüzgar enerji sistemleri, güneş enerji sistemleri, savunma sanayi, redresör gibi çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır.

54 SONUÇ

55 SONUÇ Piyasada yaygın olarak bulunan akülerin denetimi, 2017 Denetim Planı kapsamında uygulanmaktadır. Piyasaya arz edilen akülerin 2017 yılı piyasa gözetimi ve denetimi; - İşaret, etiket, görsel kontrolleri ile - «güvenlik» testlerini içermektedir.

56 SONUÇ Akülerin piyasa gözetimi ve denetimi; Tüketici, üretici, ithalatçı gibi ekonomik aktörlerde farkındalığın artmasını, Haksız rekabetin önlenmesini, Piyasada güvenli ürünlerin yer almasını sağlamaktadır.

57 SONUÇ

58 ATEX VE KİMYASALLAR ŞUBESİ TEŞEKKÜRLER Dr. Nezahat ÇETİN - Mühendis nezahat.cetin@sanayi.gov.tr