G. Sinir Sistemi BEYİN. H. Duygu Organları 12/23/2016. İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ) II ve DUYU ORGANLARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "G. Sinir Sistemi BEYİN. H. Duygu Organları 12/23/2016. İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ) II ve DUYU ORGANLARI"

Transkript

1 İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ) II ve DUYU ORGANLARI Prof. Dr. Serdar SATAR G. Sinir Sistemi Böceklerin sinir sistemi baş içerisinde, yemek borusu üzerinde yerleşmiş bir Beyin (Cerebrum), aynı borunun altında bulunan ve beyin ile iki yan kol vasıtasıyla temasta olan bir Suboesophageal ganglion ve sindirim sisteminin altında yer almış, vücut boyunca uzanan bir Sinir kordonu n dan ibarettir. Sinir kordonu genel olarak her vücut segmentinde bir çift olmak üzere Ganglion'lardan meydana gelmiştir. Yalnız, bu durum ilkel böcekler ile embriyo ve larva dönemlerinde göze çarpar; ileri böceklerde segmentlerdeki ganglion çiftleri ile birleşerek, tek ganglion haline gelmiş ve hatta muhtelif segmentlerdekiler uzunlamasına topluluklar meydana getirmiştir. Özellikle bazı dipter'lerin vücudunda sadece thorax'ta bir adet iri ganglion bulunur. BEYİN Beyin, birbiri ile birleşmiş 3 çift gangliondan yapılmıştır ve Supraosophageol ganglion adı ile de anılır. Bu ganglionlardan çıkan sinir kolları, bağlı oldukları gangliona göre sırasıyla göz, anten ve üst dudağa gider. Suboesophageal ganglion'dan (bunlar da esas itibariyle üç çifttir) çıkan sinir kolları ağız parçalarına uzanır. Thorax içindeki ganglionların kolları ise bacak ve kanatlara, Abdomen segmentlerinden çıkanlar ise bu bölümün muhtelif kısımlarına gider. Böceklerin esas sinir yapısı, yukarıda bildirildiği gibi ise de, anatomik yapı bakımından üç bölüme ayırmak kabildir: (1) Central (Merkezsel) sinir sistemi, (2) Visceral (iç organlar) sinir sistemi (3) Peripheral (Dış taraflar) sinir sistemi. axon Sinir hücreleri, bir taraftan alınan tesiri diğer tarafa aktarırlar. Bir duygu organına yapılan etki, duyum sinirleri ile merkezsel sinir sistemine ulaştırılır. Oradan ilgili Motor (hareket) hücrelerine ilgili sinirler yardımı ile geçerek, kaslar veya salgı bezlerine ulaşırlar. Sinir kollarındaki bu etki nakli, saniyede 5 m kadar sürat ile yapılmaktadır. Sinirsel faaliyette cholinesterase (kolinesteraz) enzimi önemli rol oynar. Genel olarak, böceklerin sinir fizyolojilerinin omurgalılarınkine benzediği ortaya konulmuştur. Bununla beraber, onlarınkinden ayrıldığı noktalar da çoktur. Fonksiyonların merkezsel oluşu daha azdır. Yersel (Segmental) refleksler açık olarak görülür. Bir böceğin başı kesildiği takdirde vücut bir takım fonksiyonlarını yapabilir. Bir karıncanın beyni çıkarılsa kendiliğinden besin aramaz; fakat, ağzına konulunca onu yer. Aynı böcek ayrıca, düşmanından kaçmaz, yuvasına dönmez, su ve soğuktan çekinmez. H. Duygu Organları Birçok etkiler böcekler tarafından alınır ve bunlara karşı tepkiler meydana getirilir. Duygu organları, esas itibariyle, vücut duvarına yerleşmiş durumdadır, ve çoğu ancak mikroskop ile görülebilecek büyüklüktedir. Bu duygu alıcılarının her biri, belirli bir etki ile uyarılır. Böcekler mekaniksel, kimyasal, görsel, işitsel ve diğer tiplerde etkileri alan duygu organlarına sahiptir. Basit yapılı duygu organlarına veya bileşik bir duygu organını meydana getiren birimlere Sensillum (çoğul: Sensilla) adı verilir. Koklamaya ait sensillium Tat sensilliumu 1

2 1. Mekaniksel duygu organları Mekaniksel etkileri alan duygu organları, alıcının herhangi bir kısmında şekle ait bir değişiklik yapan uyarmaları duyar. Örneğin, bu kısmın bir cisme dokunması veya hava akımının buraya ulaşması gibi. Bu tip organlar üçe ayrılır a. Dokunma kıl ve iğneleri b. İşitme duygusu organları c. Kimyasal duygu organları (a) Dokunma kıl ve iğneleri. Bu tip kıllar böcek vücudunun çeşitli yerlerine yayılmış durumdadır; özellikle antenler, tarsus segmentleri ve cerci'de bol miktarda bulunur. Deyme sonucu bu kılların, kıl kökünde meydana getirdikleri oynama bir sinir etkisi meydana getirir (b) Çan şeklinde duygu organları Bunlar da böcek vücudunun çeşitli yerlerinde ve uzantılarında, örneğin cerci'de bol miktarda bulunur. Dış uzantısı yoktur; kütikülanın normal yüzeyinden biraz yükselmiş veya biraz içeriye yerleşmiş, ufacık kubbe şeklinde kitinsel bir yapı ile üzeri kaplıdır. Sinir hücresinin kalın yapılı bir kolu bu çan veya kubbenin içine girmiştir veya altına deymiş durumdadır. Bunlar da, evvelki gruptakiler gibi, topluluklar halindedir. (c) Kordon şeklinde duygu organları. Bu tip duygu organları Kordotonal (Chordotonal) organları adı ile Türkçe'de de kullanılmaktadır. Duygu hücresi, vücut duvarının iki noktası arasına adeta gerilmiş bir uzantıya sahiptir. Bu iki noktadan biri, az veya çok hareket eder durumdadır. Bu sebeple, vücut hareketlerine karşı duyarlıdır. Böceklerin pek çoğunun ikinci anten segmentinde (pedicellus) bulunan bu tip duygu organı anten hareketlerini kontrolde kullanılır. 2

3 2. İşitme duygusu organları Bu gruba giren organları iki kısma ayırmak kabildir. Bazılarında yukarıda belirtilen uzun bağlantı yoktur; bu yapılışları ile diğerinden ayrılırlar. Kordon şeklindeki duygu organlarının, sesalma zarları ile birlikte görülmesi sebebiyle, evvelce, sadece ses alma işini gördükleri zannediliyor idi. Şimdi ise hem yukarıda bildirildiği üzere, vücut durumunun kontrolü, mekaniksel duyarlık, iç basıncın anlaşılması hususunda ve hem de işitme organı olarak vazife gördüğü biliniyor. Nitekim Chrysopidae (Neu.) familyası erginlerinin kanat dibinde mekaniksel duygu alıcısı olarak kordon tipli organ bulunmaktadır. İnsanların ses duyarlılığının üst sınırı saniyede titreşime kadardır. Bazı böceklerde (bazı orthopter'ler) bu sınır titreşimi bulur. Böceklerin işitme duygusu organlarını üç kısımda gözden geçirmek gerekir: (.wav) (a) İşitme kılları a. İşitme kılları b. Johnston organı c. Timpanal (Tympanal) organlar Bazı böceklerin vücutlarının çeşitli yerlerinde bulunan sese duyarlı kıllar, ses dalgaları etkisi ile titremeleri sonucu, ses alımı işini görürler. Örneğin lepidopter larvalarının vücutlarında bulunan bazı kıllar, orthopter'lerin cercus'larında bulunan kıllar az titreşimli sesleri alma yeteneğindedir. Sonuncularda saniyede titreşimden az sesler dahi alınabilmektedir. (b) Johnston organı Bu organlardan, mekaniksel duygu organları bahsinde ve kordon şeklinde duygu organları arasında söz açılmış idi. Sivrisineklerin antenlerindeki bol sayıda kıllar, ses dalgaları ile bütün antenin oynamasını ve sonuç olarak, ikinci segmentte bulunan Johnston organının sesi almasını sağlar. Bu organ yardımı ile çok az titreşimli ( ) ses dalgaları alınır. (c) Timpanal (Tympanal) organlar İnce bir zar şeklinde duyma organlarıdır ve bir çift olarak böcek vücudunun türe özgü yerlerinde bulunur. Bu zarlar solunum sisteminin hava kesecikleri ve chordotonal duygu organları ile işbirliği halindedir. Bu tipteki işitim organları Orthoptera takımında, bazı lepidopter'lerde ve Homoptera'dan cicadid'lerde görülür. Orthoptera takımından Acrididae ve buna çok yakın akraba familyalarda birinci abdomen segmentinin iki yanında ve kanatlar ile korunmuş durumda, üzeri açık ve iri yapılışlı bir zar şeklindedir. İç tarafta bir takım kitinsel yapılar, bu zarı ses duyumu yönünden hassas hale sokar. Metathorax ganglionundan gelen sinir uçları buraya ulaşmış durumdadır. 3

4 Gryllidae ve Gryllotalpidae familyalan ile Tettigoniidae ve buna çok yakın akraba familyaların tympanal organları birinci çift bacağın tibia kısmında ve iki yanlarındadır. Bu familyalardan birincisinde zarların üzeri açıktır; yalnız, kuvvetli kıllar vasıtası ile dış etkilere karşı korunmuş durumdadır. Sonuncu ve yakın akrabalarında, tympanum tamamen tibianın iç kısmına yerleşmiş vaziyettedir ve oldukça karışık bir yapı gösterir. Bacak içerisine giren solunum borucuğu iki kol halinde uzanır. Organdaki iki zarın dış tarafında, dışarı ile temasta olan hava, iç kısmında ise solunum borucuklarının taşıdığı hava bulunur. Bu iki tracheae, dışarı ile bu segment (Prothorax) stigması ile, bunlara yakın bulunan özel birer delik vasıtası ile temastadır ve bu delikler sadece bu tip tympanum'u olan türlerde görülür. Boyuna kesit gözden geçirildiğinde Supratympanal organ, Intermediat organ ve Crista acustica adı verilen üç ses alma topluluğu göze çarpar. Bazı homopter'lerde ve özellikle Cicadidae familyasında, her iki cinsiyette tympanal organ göze çarpar. Bunlardaki ses alma zarı, ses çıkarma organı ile bağlı durumdadır ve timpanum aynası adını alır. Bunun işitim sensillası chordotonal tipte ve kadar birimden meydana gelmiştir. Lepidoptera'ya bağlı birçok familyada timpanal organ vardır. Bunlar metathorax'ın iki yanında veya abdomenin dip (thorax'a bitişen) tarafında yer almıştır. Çukur içerisine yerleşmiş olan organ deri kıvrıntısı vasıtası ile dış etkilere karşı korunmuştur. Ses alma zarı bir çift chordotonal sensilla ile temas halindedir ve bunlar metathorax ganglionunun sinir koluna bağlanmıştır. Neuropter'lerden Chrysopinae'de ön kanatların alt kısmında Radiusun dibinde tympanal organ yer almaktadır. 3. Kimyasal duygu organları Timpanum'a ulaşan ses dalgaları bu zarın titremesine sebep olur ve bunun sonucu olarak, chordotonal sensilla tahrik olunarak ses alınır. Orthopter'ler ile yapılan denemelere göre, bunlar saniyede 250 titreşimden titreşime kadar olan sesleri alırlar (Daha yüksek titreşim alanların da olduğu yukarıda açıklanmıştı) ve fakat en duyarlı oldukları titreşimler 'dir. Bu tipe dahil olan duygular tad ve koku almadır; bu iki duygu arasındaki başlıca fark, tadımsal olanların deyme yolu ile koklamsal olanların uzaktan duyulabilmesidir. Tat alma duygusu organları esas itibariyle ağız parçalarında yer almış ise de, bazan (Hymenoptera'da) antenlerde (Apis mellifera L. erkeginde , kraliçesinde adet koku alma organı tespit edilmiştir) ve bazan da (Lepidoptera ve Diptera'da) tarsi'de de bulunur. Koklamsal olanlar ise antenlerde, bazen da palpi ve hatta tarsi'de bulunur. Kimyasal duygu organları çeşitli tiplerde olabilir (ufak bir diken çıkıntısı şeklinde; ince bir kitinsel levhacık halinde; içeri doğru gerilemiş bir koni halinde veya tamamen içeri çekilmiş yapıda) Fakat, bunların hepsi, hiç olmazsa bir kısmı incelmiş kitinsel bir yüzeye ve bir veya daha fazla sayıda iki uçlu sinir hücresine sahip olarak tanımlanır. Böceklerin kimyasal etkileri alışlarında, çok defa büyük bir duyarlık görülür. Nitekim, bir litre havada mg skatol bulunması Geotrupes'leri (Geotrupidae-Col.) çekmeğe yeterlidir. Bununla beraber, Apis mellifera L.'nın kokulara karşı duyarlılıgı insanlarınki ile hemen hemen aynı derecededir. Böceklerde dikkati çeken bir koku duyarlığı cinsel kokulardır. Erkek böcekler çok uzak mesafelerden dişi böceğin kokusunu alabilmektedir. Örneğin Lymantria dispar (L.) erkeklerinin birkaç km mesafeden bu kokuyu aldıkları tespit olunmuştur. Böcekler bakımından önemli kokuları şu dört grupta toplamak kabildir: (a) Cinsel çekici kokular, (b) Hatırlama kokuları (Sosyal böceklerin birbirlerini tanımaları), (c) Yumurta-koyma çekici kokuları (ç) Besin çekici kokuları. Lymantria dispar 4

5 4. Görme organları Böceklerin tad almaları hususunda yapılan denemelere göre, balarısı ve bazı sinekler früktoz, glükoz, fükoz, sükroz ve maltoz gibi şekerlerin gayet düşük konsantrasyondaki eriyiklerini fark edebildikleri halde; galaktoz, mannoz ve arabinoz gibi şekerlerin ancak yüksek konsantrasyonları bir etki uyandırabilmektedir. Diğer ilgi çekici bir husus da Apis'in tad bakımından insanları aldatan sakkarini besin olarak almayışıdır. İnsanlar 1/64 oranında seyreltilmiş şekeri algılayabilmektedir; Cynthia (=Pyrameis) cardui (Lep.) ise 1/ oranına duyarlıdır. Böceklerin ışık dalgalarına karşı duyarlığı, çeşitli duygu organlarının (bu işe özgü) yardımı ile olur. Bunlar şöyle sıralanabilir: Deri ışık alıcıları, Tepe nokta gözleri (Dorsal ocelli), Yan nokta gözleri (Lateral ocelli) Petek veya Bileşik gözler (Ommatidia). (1) Deri ışık alıcıları Birçok böcek ve örneğin lepidopter larvaları. Tenebrio (Coleoptera) ve Periplaneta (Orthoptera) larvaları, gözleri çıkarılsa veya üzerleri ışık geçirmeyen bir madde ile sıvansa dahi, ışığa karşı duyarlılık gösterirler. Vücut yüzeyinin, genel olarak, ışığa duyarlı olduğu tespit edilmiş ise de, alıcıların vücudunun nerelerinde bulunduğu anlaşılamamıştır (2) Tepe nokta gözleri (Dorsal ocelli) Beynin ön lobundan gelen sinir uçlarının ulaştığı ve başın tepe kısmında bulunan gözlerdir. Tipik olarak, geliştiklerinde bir üçgenin köşeleri durumunda, üç adettir. Bazı böceklerde ve özellikle kanatsız tiplerde yok olmuştur. Anoplura ve Siphonaptera takımlarına ait türlerde bir tek (orta) ocellus bulunur. Bazı böceklerde (Odonata, Bombus -Hymenopteragibi) bu nokta göz, iki yanlı olarak yapılmıştır ki bu durumu diğerlerinde görülmez. Dorsal ocellus (çogul ocelli)'un yapılışı, çeşitli böcek gruplarında ayrıntıları bakımından çok değişiklik gösterir. Fakat her durumda şu kısımlardan meydana gelmiştir Comea (Mercek): Kitin tabakasının kalınlaşarak, kabarık ve saydam bir durum alması ile en dış kısmında bir mercek oluşmuştur. Corneagen: Mercek tabakasını meydana getiren ve onu destekleyen, saydam hipodermis hücrelerinden yapılmış tabakadır. (3) Yan nokta gözler (Lateral ocelli) Retina: Duygu sinirlerinden ibaret görme hücrelerinden oluşmuştur. Bu hücreler ikili veya üçlü gruplar halindedir (Retinula) ve bunlar Rhabdom (Görme çubuğu) adını alan uzun bir yapıyı çevreler. Bu sonuncu, retinulayı yapan hücrelerin sinir kollarının birleşmesiyle meydana gelir. Pigment hücreleri: Retinula arasında ve bazen bizzat görme hücrelerinin içinde pigment bulunmaktadır. Bazen çok yoğun olabilir. Dorsal ocelli'nin fonksiyonu kesin olarak bilinmemektedir. Bunlar, uçuş sırasında vücudun durumunu düzenlemek, uzak mesafedeki cisimleri görmek, gece görmek, ışığın yönünü anlamak v.s. gibi. Bunların görme kuvvetleri azdır, gerçek bir hayal teşekkül ettiremezler. Bu tip gözler, (bunlara Stemma da denilir), pek azı söz dışı, böcek larvalarında bulunur. Adından da anlaşılacağı üzere, başın iki yanında yer almıştır. Sayıları değişir; bir türde dahi her zaman aynı olmayabilir. Yalancı tırtıllarda, yani Hyrnenoptera takımına baglı Symphyta ve Terebrantia larvalarında (her bir yanda) 1, coleopter larvalarında 3-6, tırtıllarda yani lepidopter larvalarında 6-7 adet ocelli vardır. Esas yapı itibariyle "dorsal ocellus" lara benzerler ise de, onlardan farkları şunlardır: Beyin'in optik loblarından gelen sinir uçlarına bağlanmıştır, ve ayrıca corneanın gerisinde bir kristal yapı meydana gelmiştir, pigment maddesi bazen bulunmaz. Bu tip gözler, yapıca oldukça değişiklik gösterir ise de, dört grup altında toplanır Bu gözler, kabaca da olsa, hayal oluşması ve uzaklık tahminine elverişlidir ve kısmen de renk duyumu olduğu kabul edilmektedir. 5

6 (4) Petek gözler Bunlara Türkçede Bileşik gözler adı da verilmektedir. Bu gözler bir takım Ommatidium (çogul: Ommatidia)lardan meydana gelmiştir. Cornea kısmı da birbirinden ayrı Facet'lerden ibarettir. Nokta gözlerde ise sadece bir facet mevcuttur. Petek gözler daha çok "lateral ocellus" lara benzer. Bir petek göz'ü meydana getiren facetlerin sayısı çok değişiklik gösterir. Ekstrem sayılar olarak şunları verebiliriz: Ponera (Hymenoptera) cinsine bağlı bir karıncada petek göz sadece bir facetten yapılmıştır. Odonata'da ise bu sayı 'e çıkabilir. İşçi karıncalarda , dişilerinde ve erkeklerinde facet bir gözü meydana getirir. Musca'da 4.000, lepidopter'lerde facet mevcuttur. Petek gözler yapıca da farklılık gösterir; bu farklı şekillerden en ilgi çekici durum, başın her bir yanındaki gözlerin üst ve alt kısım olmak üzere iki parça halinde oluşudur. Coleoptera takımına bağlı Cerambycidae familyasında bu tip göz çok görülür. Keza' Ephemeroptera takımında bazen petek gözler iki parçalıdır. Bir ommatidium'un yapıca ocellus'a benzediğine şüphe yoktur. Fakat, bunlarda corneagen tabakası altında dört saydam hücrenin bir araya gelmesi ile teşekkül eden bir Kristal koni (Crystalline conus) vardır. Corneagen tabakası ise çok ufalmıştır ve hatta çok defa yok olmuştur. Bu üç kısmından (Coenea, coeneagen ve Crystalline conus) başka, bir ommatidium'da şu yapılar bulunur: Primer iris hücreleri, saydam koni ve comeagen tabakasının etrafını kuşatan, fazla miktarda pigmente sahip hücrelerdir. Retinula, ommatidiumun taban kısmını oluşturur ve yedi adet, pigmentli görme hücresinden yapılmıştır; bu hücreler hep birlikte, iç tarafta, bir çubuk (Rhabdom) meydana getirirler ve bu sebeple görme hücrelerine Rhabdomere adı verilir. Sekonder iris hücreleri ise, uzun yapılı ve pigment ihtiva eden hücreler olup, primer olanlar ile birlikte retinula tabakasının etrafını sarar ve böylece ommatidium'u yanındakilerden ayırır. Şu hale göre, bir ommatidium Coenea, Coeneagen, Crystalline conus, Primer iris, Retinula ve Seconder iris olmak üzere altı esas kısımdan yapılmıştır. Fakat, bu yapılışta da (özellikle kristal koni bakımından) farklılıklar vardır ve bu sebeple bu tip gözler dört grupta toplanır. Işığın rhabdom'lar üzerine düşmesi ile retinula hücrelerinde sinir faaliyetinin uyanışına ait mekanizma bilinmiyor. Genel olarak ve kısaca, foto-kimyasal bir oluş kabul edilmektedir. Tamamen gelişmiş bir bileşik göz, sadece ışığa duyarlı olmakla kalmaz, aynı zamanda, değişik derecede kesinlik ile, şekillerin ayırt edilmesine, hareketlerinin ve uzaktaki cisimlerin uzaydaki yerlerinin görülmesine yeteneklidir. Şekil ve hareketin görülmesi -Mozayık Teorisi'ne göre gözde mozayık şeklinde bir hayalin teşekkülü ile olur. Buna göre, her bir ommatidium, cismin bir parçasının hayalini oluşturur. Petek gözlerde hayal oluşmasının fizyolojilerinde iki metodu ayırt etmek lazımdır (1) Apposition hayal oluşmasında, cismin her bir noktasından çıkıp ommatidium'lara gelen ışınlar, burada bulunan fazla miktardaki pigment sebebi ile, sadece birer ommatidiumda kalır. Bu şekilde çalışan gözlere Gündüz gözleri denilir. (2) Superposition hayal oluşmasında, ommatidium 'ların pigmentece fakir oluşları yüzünden, ışınların diğerlerine ait kristal konilerden de geçerek bir rhabdom üzerinde noktanın hayali oluşur ve böylece görüntünün kuvvetlenmesi sağlanır.bu tipte faaliyet gösteren gözlere Gece gözleri denilmektedir Heterocera-Gece kelebekleri (Lepidoptera)'nde ve Lampyridae-Ateşböcekleri familyası (Coleoptera) türlerinde gece gözleri bulunmaktadır. Bazı böcek türlerinde petek gözlerin çalışması durumuna göre, superposition veya apposition şeklinde olur; Bu halde ışık yoğunluğuna göre özel hücrelerdeki pigment parçacıkları veya bizzat hücreler kristal koni rababdom etrafından uzaklaşır veya yaklaşır. Örneğin, Cydia (=Carpocpsa) pomonella(l.) adlı kelebekte pigmentlerin yer değiştirmesi dakikada tamamlanır. Bu bilgilere crepuscıılar (Alacakaranlık böceği) adı verilir. Teşekkül eden hayalin netlik derecesi, petekgözü meydana getiren ommatidiumların sayısına bağlıdır. Visual Spectrum humans: red orange yellow green blue-green blue violet honey yellow green blue-green blue violet ultraviolet bees: 6

7 Genel olarak. böceklerin görüş kuvvetinin insanlara kıyasla çok az olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin. Apis mellifea L nın en yüksek görüş netliği insanınkinin üçyüzde biri kadardır. Böceklerin renkleri ayırt edişleri üzerine yapılan araştırmalar da vardır. Bunlara göre,böcekler A dalga uzunluğundaki renkleri algılarlar. İnsanların göremediği morötesi (ültraviyole) ışınlar da böcekler tarafından hissedilir. Bununla beraber bazı renklere karşı daha duyarlı oldukları tabiidir. Birçok tür morötesi ve mavi- renklere duyarlık gösterir. Apis mellifera L. kırmızı rengi koyu gri den ayırt edemez ise de renkleri dört ayrı grup halinde görmektedir: A. (kırmızı ve yeşil), A. (yeşil-mavi), A.(mavi-mor),100 A. (morötesi) 7

1. Mekaniksel Duyu Organları

1. Mekaniksel Duyu Organları DUYU ORGANLARI Basit yapılı duyu organlarına veya bileşik bir duyu organını meydana getiren birimlerine Sensillum (Çoğul: Sensilla) adı verilir. 1. Mekaniksel Duyu Organları 2. İşitme Duyu Organları 3.

Detaylı

Bir çok etkiler böcekler tarafından alınır ve bunlara karşı tepkiler meydana gelir. Duyu organları, esas itibariyle vücut duvarına yerleşmiş

Bir çok etkiler böcekler tarafından alınır ve bunlara karşı tepkiler meydana gelir. Duyu organları, esas itibariyle vücut duvarına yerleşmiş Bir çok etkiler böcekler tarafından alınır ve bunlara karşı tepkiler meydana gelir. Duyu organları, esas itibariyle vücut duvarına yerleşmiş durumdadır ve çoğu mikroskopla görülebilecek büyüklüktedir.

Detaylı

İÇ ORGANLARIN YAPI ve İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ)

İÇ ORGANLARIN YAPI ve İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ) İÇ ORGANLARIN YAPI ve İŞLEYİŞİ (ANATOMİ VE FİZYOLOJİ) 1 KAS SİSTEMİ Bir böceğin vücudu içerisinde yüzlerceden birkaç bine kadar değişen sayıda kas bulunur. Böcek kasları genel olarak Enine Çizgili Yarı

Detaylı

Insecta (Hexapoda) BÖCEKLER

Insecta (Hexapoda) BÖCEKLER Insecta (Hexapoda) BÖCEKLER Prof. Dr. Selma ÜLGENTÜRK Kaynak Genel Entomoloji, İ.Akif KANSU, 2012, 494 s. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın NO: 1604 Böceklerin Faydaları Tozlaşmada rol olarak

Detaylı

ENTOMOLOJİ LABORATUARI

ENTOMOLOJİ LABORATUARI ENTOMOLOJİ LABORATUARI Böceklerde Bacak Yapısı Ergin böceklerin hemen hepsi, her toraks segmentinde bir çift olmak üzere üç çift bacağa sahiptir. Larva ve nimflerde ise bu sayı değişebilir. Yapısal olarak

Detaylı

BÖCEKLERDE BACAK YAPISI

BÖCEKLERDE BACAK YAPISI BÖCEKLERDE BACAK YAPISI Ergin böceklerin hemen hepsi, her toraks segmentinde bir çift olmak üzere üç çift bacağa sahiptir. Larva ve nimflerde ise bu sayı değişebilir. Yapısal olarak böcek bacakları 5 kısımdan

Detaylı

Bir çekirge sürüsü yaklaşık 2 milyar bireyden oluşur. Ortalama 3 bin ton ağırlığa ulaşır. Bu bazen 50 bin tona yaklaşır. Bir birey bin yumurta

Bir çekirge sürüsü yaklaşık 2 milyar bireyden oluşur. Ortalama 3 bin ton ağırlığa ulaşır. Bu bazen 50 bin tona yaklaşır. Bir birey bin yumurta Tanımlanmış hayvanların 5/4 ü bu sınıfa girer. Toplam tür sayısı 2 milyon civarındadır. Karasal hayvanlar olmalarına rağmen derin denizler hariç tüm biyotoplara uyum sağlamıştır. Atların ayak izinde, birikmiş

Detaylı

BÖCEKLERDE VÜCUDUN BÖLÜMLERİ

BÖCEKLERDE VÜCUDUN BÖLÜMLERİ BÖCEKLERDE VÜCUDUN BÖLÜMLERİ Böceklerde vücut tipik olarak 1. Cephalon (Baş) 2. Thorax (Gövde) 3. Abdomen (Karın) olmak üzere 3 ana bölgeden oluşur. Ergin böceklerde çoğunlukla birbirinden açıkça ayrılabilen

Detaylı

BÖCEKLERDE ÜREME VE GELİŞME

BÖCEKLERDE ÜREME VE GELİŞME BÖCEKLERDE ÜREME VE GELİŞME 1 BÖCEKLERDE ÜREME ŞEKİLLERİ Böcekler yumurta yardımıyla ile ürerler; fakat, bu durumda da iki ayrı şekilde ürerler Amphigonie Amphigenesis (Döllenmiş Yumurta ile Üreme) Parthenogenie-,Parthenogenesis

Detaylı

DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR

DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR Duyu Algılama, Tepki Verme ve Beyin Algılama beyinsel analiz tepki Sıcaklık, ışık, ses, koku duyu reseptörleri: elektriksel uyarılara dönüşür Uyarı beyin korteksindeki talamus

Detaylı

İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ ve FİZYOLOJİ), ÜREME VE GELİŞME

İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ ve FİZYOLOJİ), ÜREME VE GELİŞME İÇ ORGANLARIN YAPI VE İŞLEYİŞİ (ANATOMİ ve FİZYOLOJİ), ÜREME VE GELİŞME Böcek kasları: Enine çizgili, yarı saydam, renksiz veya grimsi renktedir. Kaslar iç çıkıntılara (apodem ve apophysis) bağlanmıştır.

Detaylı

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ MEKANİK DUYULAR İnsanlarda dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrı gibi bir çok duyu bulunmaktadır. Bu duyulara mekanik duyular denir. Mekanik duyuların alınmasını sağlayan farklı

Detaylı

BÖCEKLERDE SİNİR YAPILARI

BÖCEKLERDE SİNİR YAPILARI BÖCEKLERDE SİNİR YAPILARI Merkezi sinir sistemi (Central Nervous System): Başın dorsalinde beyin, ventralinde ise subesophageal ganglionlardan, toraks ve abdomende ise ventralde vücut boyunca uzanan her

Detaylı

GRYLLOBLATTODEA (GRYLLOBLATTARIA)

GRYLLOBLATTODEA (GRYLLOBLATTARIA) GRYLLOBLATTODEA (GRYLLOBLATTARIA) Ergin morfolojik özellikleri 1,5-3 cm boyunda; ağız parçaları ısırıcı-çiğneyici; anten uzun; thorax segmentleri benzer yapıda ve birbirinden ayrı; Bacaklar benzer yapıda;;

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ BÖCEKLERİN DÜNYASI HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Tan Bayraktutan. Aylin Şen. Ece Lara Taş. Ozan Ellikçi

ÖZEL EGE LİSESİ BÖCEKLERİN DÜNYASI HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Tan Bayraktutan. Aylin Şen. Ece Lara Taş. Ozan Ellikçi ÖZEL EGE LİSESİ BÖCEKLERİN DÜNYASI HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Selen Oral Tan Bayraktutan Aylin Şen Ece Lara Taş Ozan Ellikçi DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Esra Dağ Örün İZMİR, 2012 1 İÇİNDEKİLER Böcek Nedir 4 İlk Böcekler

Detaylı

Alt sınıf: Apterygota otakım 1. Diplura (Çift kuyruklular) otakım 2. Protura otakım 3. Collembola (Kuyrukla sıçrayanlar) otakım 4.

Alt sınıf: Apterygota otakım 1. Diplura (Çift kuyruklular) otakım 2. Protura otakım 3. Collembola (Kuyrukla sıçrayanlar) otakım 4. APTERYGOTA Alt sınıf: Apterygota otakım 1. Diplura (Çift kuyruklular) otakım 2. Protura otakım 3. Collembola (Kuyrukla sıçrayanlar) otakım 4. Thysanura APTERYGOTA Alt sınıf: Apterygota (Kanatsız Böcekler)

Detaylı

Başlıca Ağız Tipleri

Başlıca Ağız Tipleri Başlıca Ağız Tipleri 1. Çiğneyici Ağız 2. Yalayıcı Emici Ağız 3. Emici Ağız 4. Sokucu Emici Ağız Altı İğneli Sokucu Emici Ağız Dört İğneli Sokucu Emici Ağız İki İğneli Sokucu Emici Ağız 1 1. Çiğneyici

Detaylı

ENTOMOLOJĠ. Prof. Dr. Cafer MART

ENTOMOLOJĠ. Prof. Dr. Cafer MART ENTOMOLOJĠ Prof. Dr. Cafer MART ENTOMOLOJİ Terim olarak Böcek Bilimi yada Böcekler Bilimi anlamına gelir. Yeryüzünde bulunan hayvan türlerinin aşağı yukarı dörtte üçünü oluşturur (Yaklaşık bir milyon tür).

Detaylı

Solunuma Yönelik Yapılar

Solunuma Yönelik Yapılar Solunuma Yönelik Yapılar Böceklerde Solunum sisteminin görevi: Hücre ve dokulara oksijen sağlamak, Hücresel solunum sonucu karbondioksidi uzaklaştırmak, Dolaşım sistemiyle birlikte kanat kas sistemine

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DUYU ORGANLARI 3 GÖRME DUYUSU VE GÖZ

ADIM ADIM YGS LYS Adım DUYU ORGANLARI 3 GÖRME DUYUSU VE GÖZ ADIM ADIM YGS LYS 159. Adım DUYU ORGANLARI 3 GÖRME DUYUSU VE GÖZ GÖRME DUYUSU VE GÖZ Vücudumuzdaki görme duyusu göz organında bulunur. Vücudumuzda göz içerisinde; Reseptör Mercek Sinirler görmeyi sağlayan

Detaylı

OPTİK. Işık Nedir? Işık Kaynakları

OPTİK. Işık Nedir? Işık Kaynakları OPTİK Işık Nedir? Işığı yaptığı davranışlarla tanırız. Işık saydam ortamlarda yayılır. Işık foton denilen taneciklerden oluşur. Fotonların belirli bir dalga boyu vardır. Bazı fiziksel olaylarda tanecik,

Detaylı

OPTİK Işık Nedir? Işık Kaynakları Işık Nasıl Yayılır? Tam Gölge - Yarı Gölge güneş tutulması

OPTİK Işık Nedir? Işık Kaynakları Işık Nasıl Yayılır? Tam Gölge - Yarı Gölge güneş tutulması OPTİK Işık Nedir? Işığı yaptığı davranışlarla tanırız. Işık saydam ortamlarda yayılır. Işık foton denilen taneciklerden oluşur. Fotonların belirli bir dalga boyu vardır. Bazı fiziksel olaylarda tanecik,

Detaylı

HYMENOPTERA (Zarkanatlılar, Arılar)

HYMENOPTERA (Zarkanatlılar, Arılar) HYMENOPTERA (Zarkanatlılar, Arılar) HYMENOPTERA TAKIMI (Zarkanatlılar, Arılar) Ergin Vücut Yapısı 0.13-50 mm boyunda; baş iri ve hareketli; ağız ısırıcı-çiğneyici veya yalayıcı-emici. kanatlar zar gibi;

Detaylı

Nem ve Duygu Organları ve Salgı Bezleri

Nem ve Duygu Organları ve Salgı Bezleri Nem ve Duygu Organları ve Salgı Bezleri Prof. Dr. Serdar SATAR Nem ve Sıcaklık Duygusu Organları a) Nem Duyusu Organları Pek çok böcek nem değişikliklerine karşı tepkide bulunur ve belirli orantılı nemdeki

Detaylı

DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME

DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME Prof. Dr. Oğuz Güngör Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon ogungor@ktu.edu.tr 1 Renk Nedir? 2 En basit anlamıyla renk maddelerden

Detaylı

PSİ153 Psikolojiye Giriş I - Prof. Dr. Hacer HARLAK

PSİ153 Psikolojiye Giriş I - Prof. Dr. Hacer HARLAK Alıcı organların çevredeki enerjinin etkisi altında uyarılmasıyla ortaya çıkan nörofizyolojik süreçlerdir. Beyin Uyarıcı (Dış çevre ya da iç çevre) duyu organı (alıcılar) Birincil Duyular Görme İşitme

Detaylı

Havacılıkta Ġnsan Faktörleri. Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA

Havacılıkta Ġnsan Faktörleri. Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA Havacılıkta Ġnsan Faktörleri Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA BÖLÜM 1 Biyolojik Varlık Olarak İnsan Birinci Bölüm: Fiziksel Faktörler ve Algı Geçen Hafta GEÇEN HAFTA İnsan, Fiziksel Faktörler ve İnsan Performansı

Detaylı

ENTOMOLOJİ (BÖCEK BİLİMİ) Sindirim Sistemi. Sindirim Sistemi. Sindirim Sistemi. Anatomi BÖCEKLERİN ANATOMİK YAPILARI

ENTOMOLOJİ (BÖCEK BİLİMİ) Sindirim Sistemi. Sindirim Sistemi. Sindirim Sistemi. Anatomi BÖCEKLERİN ANATOMİK YAPILARI Company LOGO Anatomi ENTOMOLOJİ (BÖCEK BİLİMİ) BÖCEKLERİN ANATOMİK YAPILARI 2 3 4 Sindirim sistemi, sindirim kanalı ve buna doğrudan ya da dolaylı olarak bağlanan çeşitli bezlerden meydana gelir. Sindirim

Detaylı

SOLUNUM SİSTEMİ trakeol

SOLUNUM SİSTEMİ trakeol SOLUNUM SİSTEMİ Böceklerde O 2 nin vücut hücrelerine kadar ulaştırılması ve CO 2 nin dışarıya atılması, yani gaz değişimi, trake sistemi tarafından sağlanır. Bu sistem vücut örtüsünün içeriye çöküşüyle

Detaylı

CLASSİS: ARACHNİDA (ÖRÜMCEKGİLLER)

CLASSİS: ARACHNİDA (ÖRÜMCEKGİLLER) CLASSİS: ARACHNİDA (ÖRÜMCEKGİLLER) Vücut prosoma ve opisthosomadan oluşmuştur. Cephalothorax bölümü kısadır. Abdomen ise bazı türlerde mesosoma ve metasoma olarak ikiye ayrılmış (akrep), bazı türlerde

Detaylı

YGS ANAHTAR SORULAR #4

YGS ANAHTAR SORULAR #4 YGS ANAHTAR SORULAR #4 1) Düz ve çizgili kasları ayırt etmek için, I. Kasılıp gevşeme hızı II. Oksijensiz solunum yapma III. Çekirdeğin sayısı ve konumu IV. İstemli çalışma verilen özelliklerden hangileri

Detaylı

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ

GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ ALGILAMA Üç temel zar ile kaplıdır. 1- Dış Zar(kornea ve Sklera) 2- Koroid 3- Retina GÖRÜNTÜ ALGILAMA ---Dış Zar İki kısımdan oluşur. Kornea ve

Detaylı

PUPA TİPLERİ. Serbest Pupa Mumya Pupa Fıçı pupa

PUPA TİPLERİ. Serbest Pupa Mumya Pupa Fıçı pupa PUPA TİPLERİ Pupa evresinde iç organların kaynaşması ve larvaya ait bazı organların yok olup, bunların yerine ergine özgü olanların meydana gelmesine Histoliz (Histolysis) denir. Pupa Tipleri: Serbest

Detaylı

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK

BMM307-H02. Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK BMM307-H02 Yrd.Doç.Dr. Ziynet PAMUK ziynetpamuk@gmail.com 1 BİYOELEKTRİK NEDİR? Biyoelektrik, canlıların üretmiş olduğu elektriktir. Ancak bu derste anlatılacak olan insan vücudundan elektrotlar vasıtasıyla

Detaylı

INSECTA (HEXAPODA) SINIFI P T E R Y G O T A A L T S I N I F I EXOPTERYGOTA HEMIPTEROID GRUBU

INSECTA (HEXAPODA) SINIFI P T E R Y G O T A A L T S I N I F I EXOPTERYGOTA HEMIPTEROID GRUBU INSECTA (HEXAPODA) SINIFI P T E R Y G O T A A L T S I N I F I EXOPTERYGOTA HEMIPTEROID GRUBU Psocoptera, Phthiraptera, Hemiptera ve Thysanoptera takımlarını içerir; PSOCOPTERA (Psosidler, Kitapbitleri)

Detaylı

Besin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta

Besin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta SİNDİRİM SİSTEMİ KARBONHİDRAT PROTEİN Besin Glikoz Zeytin Yağ Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta Enzim Şeker Enerji Aminoasit YAĞ VİTAMİN

Detaylı

Burun, anatomik olarak, yüz üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı. Koku alma organıdır.

Burun, anatomik olarak, yüz üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı. Koku alma organıdır. Burun, anatomik olarak, yüz üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı. Koku alma organıdır. Burun boşluğu iki delikle dışarı açılır. Diğer taraftan

Detaylı

8. Familya: Curculionidae. Sitophilus granarius (L.) (Buğday biti) Sitophilus oryzae (L.) (Pirinç biti)

8. Familya: Curculionidae. Sitophilus granarius (L.) (Buğday biti) Sitophilus oryzae (L.) (Pirinç biti) 8. Familya: Curculionidae Sitophilus granarius (L.) (Buğday biti) Sitophilus oryzae (L.) (Pirinç biti) Sitophilus granarius (L.) Erginler koyu kahve veya kırmızımsı gri renkte, 3-5 mm. boydadır. Baş kısmı

Detaylı

POLARİZE MİKROSKOP 2009511026 ÇAĞRI KOCABIYIK

POLARİZE MİKROSKOP 2009511026 ÇAĞRI KOCABIYIK POLARİZE MİKROSKOP 2009511026 ÇAĞRI KOCABIYIK Mikroskop (Yunanca: μικρός; σκοπεῖν), çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük cisimlerin birkaç çeşit mercek yardımıyla büyütülerek görüntüsünün incelenmesini

Detaylı

MADDE VE IŞIK saydam maddeler yarı saydam maddeler saydam olmayan

MADDE VE IŞIK saydam maddeler yarı saydam maddeler saydam olmayan IŞIK Görme olayı ışıkla gerçekleşir. Cisme gelen ışık, cisimden yansıyarak göze gelirse cisim görünür. Ama bu cisim bir ışık kaynağı ise, hangi ortamda olursa olsun, çevresine ışık verdiğinden karanlıkta

Detaylı

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER Vücudumuzda, bir dakika içerisinde, sayamayacağımız kadar çok olay gerçekleşir. Duyuları algılamak, düşünmek, yürümek, konuşmak gibi birçok olay aynı anda gerçekleşir.

Detaylı

Böceklerde Vücut Kısımları -Ağız ve anten Tipleri. Böceklerin vücudu üç kısımdan oluşur. 1. Baş (Cephalon, caput), 2.

Böceklerde Vücut Kısımları -Ağız ve anten Tipleri. Böceklerin vücudu üç kısımdan oluşur. 1. Baş (Cephalon, caput), 2. Böceklerde Vücut Kısımları -Ağız ve anten Tipleri Böceklerin vücudu üç kısımdan oluşur. 1. Baş (Cephalon, caput), 2. Thorax (Göğüs) ve 3. Abdomen (Karın). AĞIZ PARÇALARI Genel olarak böceklerin ağzı şu

Detaylı

MERCEKLER BÖLÜM 6. Alıştırmalar. Mercekler ÇÖZÜMLER OPTİK 179 I 1 I 2

MERCEKLER BÖLÜM 6. Alıştırmalar. Mercekler ÇÖZÜMLER OPTİK 179 I 1 I 2 MERCEER BÖÜM 6 Alıştırmalar ÇÖZÜMER Mercekler 5 6 θ θ 7 θ θ 4 8 PTİ 79 5 =4 = =4 = 6 T =/ = = = 7 T =/ = =4 = 4 8 T T = =4/ = = = 80 PTİ 4,5 Her aralığa diyelim = = olur Çukur aynanın odak uzaklığı, =

Detaylı

BİY455 OMURGASIZLAR BİYOLOJİSİ II

BİY455 OMURGASIZLAR BİYOLOJİSİ II BİY455 OMURGASIZLAR BİYOLOJİSİ II ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ PHYLUM ARTHROPODA GENEL ÖZELLİKLERİ Günümüzde yaşayan canlılardan; yengeçler, karidesler, ıstakozlar, su pireleri, çıyanlar,

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA KOLONİ VE DOKULAŞMA Yeryüzünde çok sayıda tek hücreli canlı vardır ve bunlar basit yapılıdır. Oysaki çok hücreli olmak gelişmiş canlı olmanın gereklerindendir. Çünkü tek hücreli bir canlı (örneğin Euglena

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 4 FOTOSENTEZ - 2 FOTOSENTEZDE GÖREV ALAN YAPILAR

11. SINIF KONU ANLATIMI 4 FOTOSENTEZ - 2 FOTOSENTEZDE GÖREV ALAN YAPILAR 11. SINIF KONU ANLATIMI 4 FOTOSENTEZ - 2 FOTOSENTEZDE GÖREV ALAN YAPILAR Ökaryotik canlılarda klorofil pigmentini taşıyan plastidtir. Fotosentezle görevlidir. Kloroplastta dış ve iç olmak üzere iki tane

Detaylı

Gerçekte yükler yayılı olup, tekil yük problemlerin çözümünü kolaylaştıran bir idealleştirmedir.

Gerçekte yükler yayılı olup, tekil yük problemlerin çözümünü kolaylaştıran bir idealleştirmedir. STATIK VE MUKAVEMET 4. Ağırlık Merkezi AĞIRLIK MERKEZİ Gerçekte yükler yayılı olup, tekil yük problemlerin çözümünü kolaylaştıran bir idealleştirmedir. Statikte çok küçük bir alana etki eden birbirlerine

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK C IŞIĞIN KIRILMASI (4 SAAT) 1 Kırılma 2 Kırılma Kanunları 3 Ortamların Yoğunlukları 4 Işık Işınlarının Az Yoğun Ortamdan Çok Yoğun Ortama Geçişi 5 Işık Işınlarının

Detaylı

Göz Fonksiyonel & Klinik Anatomisi ve Fizyolojisi

Göz Fonksiyonel & Klinik Anatomisi ve Fizyolojisi Göz Fonksiyonel & Klinik Anatomisi ve Fizyolojisi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Temel Anatomi ve Fizyoloji Dersi SBF 122 Öğr.Gör.Dr. Nurullah YÜCEL Fonksiyonel & Klinik Anatomisi

Detaylı

Böceklerin Gözünden Dünya

Böceklerin Gözünden Dünya BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi Cilt 17(1) 53-58 (2015) Böceklerin Gözünden Dünya Nilay GÜLPERÇİN * 1 Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi, İzmir. Özet Bu çalışmada böceklerin göz yapısı

Detaylı

Fotovoltaik Teknoloji

Fotovoltaik Teknoloji Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali

Detaylı

TERMİT NEDİR? İŞÇİLER TERMİTLERDE YUVA DÜZENİ VE SOSYAL YAŞANTI. Okan ÖZGÜL

TERMİT NEDİR? İŞÇİLER TERMİTLERDE YUVA DÜZENİ VE SOSYAL YAŞANTI. Okan ÖZGÜL TERMİTLERDE YUVA DÜZENİ VE SOSYAL YAŞANTI Okan ÖZGÜL TERMİT NEDİR? Termitler tamamen karıncalara benzer olarak işçiler, askerler ve üretken kanatlılar benzeri kastlara sahiptirler. Zayıf abdominal sertleşmelerinden

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI 11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle

Detaylı

ORDO: PHTHRİPTERA (HAYVAN BİTLERİ)

ORDO: PHTHRİPTERA (HAYVAN BİTLERİ) ORDO: PHTHRİPTERA (HAYVAN BİTLERİ) Parazit yaşayan bu takım türleri ekonomi ve sağlık açısından önemlidir. Subordo: Mallophaga (Çeneli bitler) Başları göğüs bölgesinden belirgin olarak ayrılmıştır. Gözleri

Detaylı

2. HAFTA MİKROSKOPLAR

2. HAFTA MİKROSKOPLAR 2. HAFTA MİKROSKOPLAR MİKROSKOPLAR Hücreler çok küçük olduğundan (3-200 µm) mikroskop kullanılması zorunludur. Soğan zarı, parmak arası zarlar gibi çok ince yapılar, kesit almadan ve mikroskopsuz incelenebilir.

Detaylı

F. Takım: Coleoptera

F. Takım: Coleoptera F. Takım: Coleoptera 1. Familya: Dermestidae a)anthrenus museorum L. (Çekmece böceği) b)trogoderma granarium Everst. (Khapra böceği) a)anthrenus museorum L. (Çekmece böceği) Erginleri 3 mm. kadar olan

Detaylı

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 9 Mekanik ve Elektromanyetik Dalga Hareketi TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ Adem ÇALIŞKAN Mekanik dalgalar Temelde taneciklerin boyuna titreşimlerinden kaynaklanırlar. Yayılmaları için mutlaka bir ortama

Detaylı

Özofagus Mide Histolojisi

Özofagus Mide Histolojisi Özofagus Mide Histolojisi Sindirim kanalını oluşturan yapılar Gastroıntestınal kanal özafagustan başlayıp anüse değin devam eden değişik çaptaki bir borudur.. Ağız, Farinks (yutak), özafagus(yemek borusu),

Detaylı

MATEMATİĞİN GEREKLİLİĞİ

MATEMATİĞİN GEREKLİLİĞİ Dr. Serdar YILMAZ MEÜ Fizik Bölümü Ses dalgalarının özellikleri 2 MATEMATİĞİN GEREKLİLİĞİ Matematik, yaşamı anlatmakta kullanılır. Matematik yoluyla anlatma, yanlış anlama ve algılamayı engeller. Yaşamda

Detaylı

PSİKOLOJİYE GİRİŞ DUYUM VE ALGI. Öğr. Gör. Ezgi Deveci. Işık Üniversitesi Psikoloji Bölümü

PSİKOLOJİYE GİRİŞ DUYUM VE ALGI. Öğr. Gör. Ezgi Deveci. Işık Üniversitesi Psikoloji Bölümü 31.10.- 02.11. 2016 PSİKOLOJİYE GİRİŞ DUYUM VE ALGI Öğr. Gör. Ezgi Deveci Işık Üniversitesi Psikoloji Bölümü 31.10.- 02.11. 2016 1. Görsel Sistem 2. İşitme 3. Diğer Duyular 4. Algıda Organizasyon Süreçleri

Detaylı

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop:  Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir. Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU 11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan

Detaylı

Adı Soyadı :. Numarası :.

Adı Soyadı :. Numarası :. Adı Soyadı :. Numarası :. Çalışma Kağıdı Konu: Beş Duyumuz Kazanım 1: Duyu organlarının önemini fark eder. 2: Duyu organlarının temel görevlerini açıklar. 3: Duyu organlarının sağlığını korumak için yapılması

Detaylı

Fizyoloji ve Davranış

Fizyoloji ve Davranış Fizyoloji ve Davranış sorular sorular - sorular Farketmeden sıcak sobaya dokunduğunuzda hemen elinizi çekersiniz. Bu kısa sürede vücudunuzda neler olur? Kafein, esrar, alkol v.b.nin vücudunuzda ne tür

Detaylı

Mercekler Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümleri

Mercekler Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümleri 6 Mercekler Testlerinin Çözümleri 1 Test 1 in Çözümleri cisim düzlem ayna görüntü g 1 1. çukur ayna perde M N P ayna mercek mercek sarı mavi g 1 Sarı ışık ışınları şekildeki yolu izler. Mavi ışık kaynağının

Detaylı

Ökaryotik canlılarda klorofil pigmentini taşıyan plastidtir. Fotosentezle görevlidir.

Ökaryotik canlılarda klorofil pigmentini taşıyan plastidtir. Fotosentezle görevlidir. SELİN HOCA Ökaryotik canlılarda klorofil pigmentini taşıyan plastidtir. Fotosentezle görevlidir. Kloroplastta dış ve iç olmak üzere iki tane zar bulunur. İç zar düzdür. İki zar arasındaki boşluğa zarlar

Detaylı

Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır.

Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır. Ekran Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır. Ekrandaki tüm görüntüler noktalardan olusur. Ekrandaki en küçük noktaya pixel adı verilir. Pixel sayısı ne kadar fazlaysa

Detaylı

10. Sınıf. Soru Kitabı. Optik. Ünite. 5. Konu Mercekler. Test Çözümleri. Lazer Işınının Elde Edilmesi

10. Sınıf. Soru Kitabı. Optik. Ünite. 5. Konu Mercekler. Test Çözümleri. Lazer Işınının Elde Edilmesi 10. Sını Soru itabı 4. Ünite Optik 5. onu Mercekler Test Çözümleri azer Işınının Elde Edilmesi 4. Ünite Optik Test 1 in Çözümleri 1. çukur ayna sarı mavi perde ayna Sarı ışık ışınları şekildeki yolu izler.

Detaylı

Duysal Sistemlerin Genel Özellikleri, Duysal Reseptörler. Dr. Ersin O. Koylu E. Ü. Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı

Duysal Sistemlerin Genel Özellikleri, Duysal Reseptörler. Dr. Ersin O. Koylu E. Ü. Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Duysal Sistemlerin Genel Özellikleri, Duysal Reseptörler Dr. Ersin O. Koylu E. Ü. Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Bir Hint Hikayesi: Altı Kör Adam ve Fil DUYSAL UYARAN DUYSAL UYARANIN SİNİR SİNYALLERİNE

Detaylı

RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR Tanımlar Renk Oluşumu Gökyüzünde yağmur sonrasında olağanüstü bir renk kuşağı ( gökkuşağı ) görülür. Bunun nedeni yağmur damlalarının, cam prizma etkisi ile ışığı yansıtarak altı

Detaylı

Böceklerde Endokrinal Yapılar

Böceklerde Endokrinal Yapılar Böceklerde Endokrinal Yapılar İçsel iletişim İçsel iletişim için iki farklı sistem bulunmaktadır Sinir sistemi Hızlı Kısa süre tepki Reseptör ile hareket arasında doğrudan etki Endokrin sistem Daha yavaş

Detaylı

DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ

DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ Gözün gelişmesi: Göz çeşitli embriyo yapraklarının katılımı ile meydana gelir. Özel ektoderm ve bundan diferensiye olan merkezi sinir sistemi bu organın oluşumunda önemli

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 5 : IŞIK (MEB)

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 5 : IŞIK (MEB) ÖĞRENME ALANI : ĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 5 : IŞIK (MEB) D- MERCEKLER VE KULLANIM ALANLARI (4 SAAT) 1- ler ve Özellikleri 2- Çeşitleri 3- lerin Kullanım Alanları 4- Görme Olayı ve Göz Kusurlarının 5- Yansıma

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

Mercekler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri

Mercekler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri 5 Mercekler Test Çözümleri 1 Test 1'in Çözümleri. 1. X ışık kaynağının yakınsak mercekteki görüntüsü şekildeki gibi ʹ olarak oluşur. ʹ görüntüsünden gelen ışınlar perde üzerinde r yarıçaplı bir gölge oluşturur.

Detaylı

STATIK VE MUKAVEMET 4. Ağırlık Merkezi. Yrd. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ

STATIK VE MUKAVEMET 4. Ağırlık Merkezi. Yrd. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ STATIK VE MUKAVEMET 4. Ağırlık Merkezi Yrd. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ AĞIRLIK MERKEZİ Gerçekte yükler yayılı olup, tekil yük problemlerin çözümünü kolaylaştıran bir idealleştirmedir. Statikte çok küçük

Detaylı

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ Elektrik ve Elektronik Ölçmeler Laboratuvarı Deney Adı: Sensörler. Deney 5: Sensörler. Deneyin Amacı: A.

ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ Elektrik ve Elektronik Ölçmeler Laboratuvarı Deney Adı: Sensörler. Deney 5: Sensörler. Deneyin Amacı: A. Deneyin Amacı: Deney 5: Sensörler Sensör kavramının anlaşılması, kullanım alanlarının ve kullanım yerine göre çeşitlerinin öğrenilmesi. Çeşitli sensör tipleri için çalışma mantığı anlaşılıp sağlamlık testi

Detaylı

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 9 a

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 9 a Fizyoloji PSİ 123 Hafta 9 Serebrum Bazal Çekirdekler Orta Beyin (Mezensefalon) Beyin sapının üzerinde, beyincik ve ara beyin arasında kalan bölüm Farklı duyu bilgilerini alarak bütünleştirir ve kortekse

Detaylı

Km/sn IŞIĞIN KIRILMASI. Gelen ışın. Kırılan ışın

Km/sn IŞIĞIN KIRILMASI. Gelen ışın. Kırılan ışın Işık: Görmemizi sağlayan bir enerji türüdür. Doğrusal yolla yayılır ve yayılmak için maddesel ortama ihtiyacı yoktur. Işınlar ortam değiştirdiklerinde; *Süratleri *Yönleri *Doğrultuları değişebilir Işık

Detaylı

Güneş enerjisi yapraklardaki klorofil pigmenti yardımı ile kimyasal bağ enerjisine dönüşür. Fakat bu dönüşüm için, yaprağın önce ışığı soğurması

Güneş enerjisi yapraklardaki klorofil pigmenti yardımı ile kimyasal bağ enerjisine dönüşür. Fakat bu dönüşüm için, yaprağın önce ışığı soğurması Resimde fotosentezin basit bir anlatımı görülmektedir. Fotosenteze katılan karbondioksit, su gibi elemanların ışık enerjisi ile birleşmesi sonucunda açığa oksijen, glikoz gibi yan ürünler çıkar. Organik

Detaylı

HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ

HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ HAMAMBÖCEKLERİ Ordo (Takım): Blattoptera (Hamam böcekleri) Vücutları kahverengi tonlarında, yassı ve ovaldir. Antenler çoğunlukla

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2

SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2 SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2 Bilgiyi işlemede büyük rol oynar HİPOKAMPUS Hafıza, öğrenme, bilişsel haritalama ve dikkat ile yakından ilişkilendirilmiştir Bu bölgeye zarar gelmesi öğrenme ve hatırlamada

Detaylı

ARILAR. Arıların yaşadıkları yere arı kovanı denir. Her kovanda yaklaşık 50.000 (elli bin) arıdan oluşan bir arı kolonisi yaşar.

ARILAR. Arıların yaşadıkları yere arı kovanı denir. Her kovanda yaklaşık 50.000 (elli bin) arıdan oluşan bir arı kolonisi yaşar. ARILAR Arıların yaşadıkları yere arı kovanı denir. Her kovanda yaklaşık 50.000 (elli bin) arıdan oluşan bir arı kolonisi yaşar. Böyle bir kovan içinde farklı arılar farklı görevleri yerine getirmek zorundadır.

Detaylı

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak

Detaylı

Küresel Aynalar. Test 1 in Çözümleri

Küresel Aynalar. Test 1 in Çözümleri 0 üresel Aynalar Test in Çözümleri.. L T T Cismin L noktası merkezde ve birim yükseklikte olduğu için görüntüsü yine merkezde, ters ve birim yükseklikte olur. Cismin noktası dan uzaklıkta ve birim yükseklikte

Detaylı

Beynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi

Beynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi Beynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi - Ana Hatlarıyla Merkezi Sinir Sistemi - Sinir Hücrelerinin (Nöronlar) Temel İşleyişi - Hücre Gövdesi, Dendrit, Aksonlar, Sinaptik Ağlar

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 11. Buzlanma

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 11. Buzlanma Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 11. Buzlanma Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr

Detaylı

Eğer piramidin tabanı düzgün çokgense bu tip piramitlere düzgün piramit denir.

Eğer piramidin tabanı düzgün çokgense bu tip piramitlere düzgün piramit denir. PİRAMİTLER Bir düzlemde kapalı bir bölge ile bu düzlemin dışında bir T noktası alalım. Kapalı bölgenin tüm noktalarının T noktası ile birleştirilmesi sonucunda oluşan cisme piramit denir. T noktası piramidin

Detaylı

CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler)

CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler) CYANOBACTERIOPHYTA (Mavi-Yeşil Algler) Bu gruba giren bitkiler, tek hücreli veya koloni halinda yaşayan, bazı üyeleri ipliksi yapıda olan mavi renkli alglerdir. Bir kısmı bakteri kadar küçüktür. Bir hücrede

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji. KONU: Duyu Organları

7. Sınıf Fen ve Teknoloji. KONU: Duyu Organları Çevremizdeki değişim ve gelişmeleri algılayarak sinir sisteminin bilgilenmesini sağlayan organlara duyu organları denir. Duyu organları çevremizdeki, ışık, koku, tat, basınç, sıcaklık ve seslerin algılanmasında

Detaylı

CANLILAR VE YAŞAM BEŞ DUYUMUZ DUYU ORGANLARI VE GÖREVLERİ

CANLILAR VE YAŞAM BEŞ DUYUMUZ DUYU ORGANLARI VE GÖREVLERİ CANLILAR VE YAŞAM 2. ÜNİTE BEŞ DUYUMUZ DUYU ORGANLARI VE GÖREVLERİ DUYU ORGANLARININ TEMEL GÖREVLERİ GÖZ: Görme Organımız Göz, cisimlerin şeklini, rengini ve büyüklüğünü kısacası görüntüsünü algılamamızı

Detaylı

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU

FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki

Detaylı

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER. Boşaltım Sistemi VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER Boşaltım Sistemi İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR? VÜCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE ATIK MADDELERİ VÜCUDUMUZDAN HANGİ

Detaylı

Kalbin Kendi Damarları ve Kan kaynakları; Koroner Damarlar

Kalbin Kendi Damarları ve Kan kaynakları; Koroner Damarlar Kalbin Kendi Damarları ve Kan kaynakları; Koroner Damarlar Kalp kası beyinden sonra en fazla kana gereksinim duyan organdır. Kalp kendini besleyen kanı aortadan ayrılan arterlerden alır. Bu arterlere koroner

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Sinir Sistemi TIP 204 2 103+40 9 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Sinir Sistemi TIP 204 2 103+40 9 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS Sinir Sistemi TIP 204 2 103+40 9 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 42 16 58 Fizyoloji 39 18 57 Histoloji ve Embriyoloji 12 4 16 Biyofizik

Detaylı

Isı, bir böceğin gelişme süresi ve canlı kalma oranlarını etkiler. Belirli sınırlar içinde sıcaklığın artışı gelişme süresini kısaltır.

Isı, bir böceğin gelişme süresi ve canlı kalma oranlarını etkiler. Belirli sınırlar içinde sıcaklığın artışı gelişme süresini kısaltır. BÖCEK ÖKOLOJİSİ BÖCEK ÖKOLOJİSİ Ökoloji, "Organizmaların yaşama yerlerinde incelenmesi"dir. Ökoloji, genel olarak, "Organizma veya organizma gruplarının, çevreleri ile karşılıklı etkileşimlerinin araştırmasından

Detaylı

KARASİNEKLER SUNUM: İLKER KIRHAN ZİRAAT MÜHENDİSİ/ZOOTEKNİST

KARASİNEKLER SUNUM: İLKER KIRHAN ZİRAAT MÜHENDİSİ/ZOOTEKNİST KARASİNEKLER SUNUM: İLKER KIRHAN ZİRAAT MÜHENDİSİ/ZOOTEKNİST 0533 6508818 KARASİNEKLER Familia : Diptera 0.5 1 Cm boyunda Siyah Gri renktedirler. Ortalama ömürleri 3 4 haftadır. KARASİNEKLER Ağız tipi

Detaylı

KARİDESLER. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR HHA 1

KARİDESLER. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR HHA 1 KARİDESLER Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR HHA 1 KARİDESLER VE ÜRETİM TEKNİKLERİ Karidesler Crustacea sınıfının on ayaklılar (Decapoda) takımında toplanan, ekonomik değeri yüksek kabuklu su ürünüdürler. Sularımızda

Detaylı