BAŞKENT DOĞALGAZ DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ 2011 YILI RAPORU

Transkript

1 BAŞKENT DOĞALGAZ DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ 2011 YILI RAPORU

2 Bu rapor, tarih ve 4046 sayılı Kanun ile tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiştir.

3 Kuruluş unvanı : Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ Merkezi : Ankara İlgili olduğu kuruluş : T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Sermaye durumu Taahhüt edilen Pay Ortaklar Pay adedi ve ödenen sermaye oranı Bin TL % Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ,0 Ank. Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ,0 EGO Ank.Elektrik ve Havagazı Müessesesi ,97 Belko-Ank.Kömür ve Asfalt İşl.San.ve Tic.Ltd. Şti ,01 Belso Ank. Soğukhava Depo İşl.Gıda San.ve Tic.AŞ ,01 Portaş-Ank. B.Beld. Proje Org. İşlem.İnş.Taah.Müş. AŞ ,01 Toplam ,0

4 Yönetim Kurulu (Karar organı) Karar Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre organındaki Adı ve soyadı bakanlık Kuruluştaki görevi veya mesleği Başlama Ayrılış görevi veya kuruluş tarihi tarihi 1- Başkan V. Bahadır ÖZKAN ÖİB Maliye Bakanı Danışmanı Devam ediyor 2-Üye M.Günden ÇINAR ÖİB ÖİB 3. Grup Başkanı Devam ediyor 3-Üye Ömer KOCA Ank.BŞB EGO Genel Müdürlüğü uzman Devam ediyor 4-Üye İbrahim Halil KIRŞAN ÖİB Genel Müd.V. ÖİB Başkan Yrd " İbrahim Halil KIRŞAN ÖİB Genel Müd. V. ÖİB Başkan Yard Devam ediyor 6-Üye Faruk BOSTANCI ÖİB Sermaye Piyasası Kurulu Uzman Denetim Kurulu Denetim Temsil ettiği Görevli bulunduğu süre kurulundaki Adı ve soyadı bakanlık Kuruluştaki görevi veya mesleği Başlama Bitiş unvanı veya kuruluş tarihi tarihi 1- Üye Mehmet KILCI ÖİB ÖİB Hukuk Müşaviri Devam Ediyor 2- Üye Uğur YÜKSEL ÖİB Başbakanlık Müşaviri Üye Muhsin ÜZÜLMEZ ÖİB ÖİB Uzman Mustafa DOĞAN ÖİB Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Gn. Md.lüğü Devam ediyor 4- Üye M.Ali TOMBUL ÖİB ÖİB Uzman Ahmet Ercüment ÖZBEK ÖİB Sağlık Bakanlığı Müşaviri Devam ediyor

5 İÇİNDEKİLER I. TOPLU BAKIŞ I A-Dünyada ve Türkiye de doğalgazın durumu B-Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ nin tarihçesi ve Türkiye ekonomisi içindeki yeri B-Öneriler II. İDARİ BÜNYE 1 A-Mevzuat 1 B-Teşkilat 5 C-Personel durumu 7 III. MALİ BÜNYE 12 A-Mali durum 12 B-Mali sonuçlar 19 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 23 A-İşletme bütçesinin genel durumu 23 B-Finansman 24 C-Giderler 24 D-Tedarik işleri 25 E-Üretim ve maliyetler 28 F-Pazarlama 51 G-Sigorta işleri 51 H-İşletme sonuçları 52 I-Bağlı ortaklık ve iştirakler 55 J-Kalkınma planı ve yıllık programlar 55 V. BİLANÇO 78 -Aktif 80 Sayfa No I II VIII -Pasif 103 VI. GELİR TABLOSU (Kâr ve Zarar Hesabı) 113 VII. EKLER 125

6 ABD ASKİ Raporda yer alan kısaltmalar : Amerika Birleşik Devletleri :Ankara Su Kanalizasyon İdaresi Gn Md.lüğü AYKOME : Altyapı Koordinasyon Merkezi BOTAŞ EGO EPDK LNG KDV KHK KİT KİK :Boru Hatları ile Petrol Taşımacılık Anonim Şirketi : Ankara Büyükşehir Belediyesi Elektrik Gaz Otobüs Gn. Md.lüğü : Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu : Liquid Natural Gas (sıvılaştırılmış doğal gaz) : Katma Değer Vergisi : Kanun Hükmünde Kararname : Kamu İktisadi Teşebbüsü : Kamu İhale Kurumu K Katsayısı: Faturalamaya esas doğal gaz satış miktarının hesaplanmasında kullanılan düzeltme katsayısı ÖİB ÖTV PE RMS RMS-A RMS-B RMS-C SCADA : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı : Özel Tüketim Vergisi : Polietilen : Doğal gaz basınç düşürme istasyonu : 75 bar basınçda gelen doğal gaz bara indirilir. Şehir girişinde bulunur : bar basınçda gelen doğal gaz 1-4 bara indirilir. İlçelerin ve büyük sanayi kuruluşların, fabrikaların girişinde bulunur. : 1-4 bar basınçda gelen doğal gaz 1 barın altına indirir.fabrika, imalathane ve mahalle girişlerinde bulunur. : Veri Tabanlı Kontrol ve Gözetleme Sistemi TEFE/ÜFE : Tüketici Fiyatları Endeksi/Üretici Fiyatları Endeks TOBAŞ TOKİ TÜİK YPK : Toplu Konut-Büyükşehir Belediyesi İnş.Eml.Mim Proj.A.Ş. : Toplu Konut İdaresi :Türkiye İstatistik Kurumu : Yüksek Planlama Kurulu

7 I.TOPLU BAKIŞ A- Dünya da ve Türkiye de doğal gazın durumu: Dünyada doğal gaz rezervlerinin 2011 yılı itibarıyla 188 trilyon m 3 olduğu ve 57 yıl ömrü olduğu hesaplanmaktadır. Doğal gaz rezervlerinin yarısından fazlası Rusya, İran ve Katar da bulunmaktadır. Dünya doğal gaz rezervinin %41 i İran ve Katar ın dahil olduğu Orta Doğu Ülkelerine, %34 dü de Rusya ve Hazar Bölgesinin içinde olduğu Avrupa-Avrasya Ülkelerine aittir. Buna karşın, en fazla rezerve sahip Orta Doğu Ülkeleri doğal gaz üretiminin ancak %12 ni karşılarken, Avrupa-Avrasya Ülkeleri %35 ni karşılamaktadır. Kuzey Amerika bölgesi, dünya doğal gaz rezervinin %4,8 ne sahipken, üretimdeki payı %26,5 dur. Dünya doğal gaz üretiminin %44 ü Rusya, Kanada ve ABD tarafından gerçekleştirilmektedir yılında dünyada doğal gaz gaz üretimi ve tüketimi 3,1 trilyon m 3 olmuş, geçen yıla göre %6 oranında artmıştır. Dünya doğal gaz tüketiminin %27 si ABD de, %38 i Avrupa-Avrasya ülkelerinde gerçekleşmiştir. Avrupa-Avrasya Ülkelerinin toplam tüketiminin %42 sini Türkiye nin de dahil olduğu Avrupa ülkeleri, %37 sini ise Rusya karşılamıştır yılında dünya doğal gaz talebinin 4,3 trilyon m 3 olması beklenmektedir. Türkiye de enerji kaynakları arasında doğal gaz tüketimi ikinci sırada yer almaktadır. Ancak, sahip olduğu doğal gaz rezervi çok az olup, üretilebilir rezerv miktarı 17,5 milyar m 3, 2011 sonu olarak kalan rezerv miktarı 6, 2 milyar m 3 dür yılında doğal gaz üretimi 726 milyon m 3 olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle doğal gaz gereksinimi ithalat yoluyla karşılanmaktadır yılında 39,3 milyar m 3 ü BOTAŞ tarafından olmak üzere toplam 43,8 milyar m 3 doğal gaz ithalatı yapılmıştır. Doğal gaz ithalatının %58 i Rusya Federasyonu ndan, %18,7 i İran dan, %8,7 i Azerbaycan dan, %9,5 u Cezayir den, %2,8 i Nijerya dan yapılmış, %2,4 ü de spot alımla tedarik edilmiştir yılında 44,1 milyar m 3 olarak tüketilen doğal gazın %47,9 u elektrik ve enerji sektöründe, %25,6 sı konut ve hizmet sektöründe ve %26,5 i sanayi sektöründe kullanılmıştır. Doğal gaz fiyatları petrol fiyatlarına endekslenmiş olduğundan petrol fiyatlarına göre değişim göstermektedir. Doğal gaz fiyatı 2011 yılında düşüş göstermiş, yıl başında 161,7 ABD Doları/m 3 iken, yıl sonunda 114 ABD Doları/m 3 olmuştur. Doğal gaz fiyatının düşmesinde üretim tekniklerinin ve LNG ticaretinin artması etkili olmuştur. I

8 yeri: B-Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş.nin tarihçesi ve Türkiye ekonomisinde Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş., Ankara nın ihtiyacı olan doğal gazı BOTAŞ tan alarak şehir içi dağıtım şebekesi vasıtasıyla abonelere ulaştırmaktadır yılları arasında Ankara da konutların ve sanayinin enerji ihtiyacının karşılanmasında havagazı ve kömür kullanılmıştır. Zamanla yoğunlaşan hava kirliliğine çözüm arayışında doğalgaz alternatif yakıt olarak ortaya çıkmış, Ekim 1988 de BOTAŞ ve EGO arasında yapılan sözleşme ile Belediye sınırlarındaki mücavir alan kapsamında doğalgaz dağıtımının başlaması üzerine 1990 yılında Güvercinlik ve Maltepe hava gazı fabrikaları kapatılmıştır. EGO Genel Müdürlüğü faaliyetleri arasında yer alan doğal gaz faaliyetleri, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nun yayımladığı tebliğ, karar ve yönetmelik hükümlerine tabi olarak yürütülmüştür tarih, 5669 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereği, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih, sayılı kararları ile Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. kurulmuştur. Şirket Ana Sözleşmesi tarihinde Ticaret Siciline tescil edilerek tüzel kişilik kazanmış, tarih ve 6874 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi nde yayımlanmıştır. EGO bünyesinde bulunan doğal gaz dağıtım faaliyetleri ile ilgili tüm varlık ve yükümlülükler tarihi itibarıyla Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ye devredilmiş ve EPDK tarafından Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ne, Ankara Belediyesi mücavir alan sınırları içinde tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz dağıtım lisansı verilmiştir sayılı Yasa da Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin tarihinden başlamak üzere 2 yıl içinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından özelleştirilemediği takdirde, şirket hisselerinin %80 nin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nca özelleştirileceği hükmü yer almıştır. Bu hüküm gereğince, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih, 2009/43 sayılı kararı ile şirket hisselerinin %80 ni özelleştirilmek üzere özelleştirme kapsam ve programına alınmış, bu tarih itibarıyla faaliyetini 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında sürdürmeye başlamış ve Yüksek Denetleme Kurulu nun denetimine tabi olmuştur. II

9 tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu nun 19 Aralık 2010 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmesini takiben de Şirketin denetimi Sayıştay tarafından yapılmaya başlanmıştır. Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin faaliyetine ilişkin toplu bilgiler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. Toplu bilgiler Ölçü Son iki yıl Artış veya Farkı azalış % Sermaye Bin TL Ödenmiş sermaye " Öz kaynaklar " Yabancı kaynaklar " Finansman giderleri " (14.954) (25) Maddi duran varlık.(edinme değeri) " Maddi dur.varlık.birikmiş amortisman " Yatırım nakdi ödemeleri " Tüm alım tutarı (hizmet alımları dahil Bin TL Taşınan gaz miktarı Bin Sm Taşıma verimliliği Bin m 3 /saat Doğalgaz satış maliyeti Bin TL Doğalgaz satış miktarı Bin Sm Net satış tutarı Bin TL Stoklar : - İlk madde ve malzeme Bin TL (645) (9) - Yarı mamuller " Mamuller " Ticari mallar " Diğer stoklar " (67) - İşçi ortalama (geçici işçiler dahil) Kişi (2) - Personele yapılan tüm giderler Bin TL Cari yıla ilişkin : - İşçilere yapılan giderler Bin TL İşçi başına aylık ortalama gid. TL Dönemine ilişkin vergi ve diğ, yas. yük. Bin TL Tahakkuk eden vergiler Bin TL GSYH'ya katkı (üretici fiyatları) " GSYH'ya katkı (alıcı fiyatları) " GSMH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) " Faaliyet kârlılığı(öz kay.yönünden) % 5,2 3,1 4, Mali kâr.veya zar.(öz kayn. yön.) % - 4,5 6,9 2,4 53 İktisadi kârlılık % - - 0,3-100 Zararlılık (öz kayn. Yönünden) % 5, Faaliyet kâr veya zararı Bin TL (38.361) (52) Dönem kâr veya zararı " (39.592) Bilanço kâr veya zararı " (37.179) (6.717) (585) III

10 Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin ana faaliyet konusu doğalgaz satın almak, satmak, sorumluluk alanındaki abone ve serbest tüketicilerin dağıtım şebekesine girmesini sağlamak ve tüketicilerin doğalgazı kullanabilmeleri ile ilgili her türlü hizmeti ve yan hizmeti sağlamak, şehir içi doğalgaz dağıtım faaliyeti dışında başka bir faaliyette bulunmamaktır. EPDK, Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ye Ankara Belediyesi mücavir alan sınırları içinde tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz dağıtım lisansı vermiştir sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına dair Kanun gereği tarihinden başlamak üzere 2 yıl içinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından özelleştirilemeyen Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş., Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih, 2009/43 sayılı kararı ile şirket hisselerinin %80 ni özelleştirme kapsam ve programına alınmış, 700 milyon TL olan şirket sermayesinin 560 milyon TL si Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na devredilmiş, bu tarih itibariyle de Yüksek Denetleme Kurulu nun denetimine girmiştir. 19 Aralık 2010 tarihli itibarıyla da bu denetim 6085 sayılı Sayıştay Kanunu kapsamında yapılmaktadır yılında havagazı boru hatlarının doğalgaz kullanımına uygun hale dönüştürülmesiyle başlayan doğal gaz kullanımı 2011 yılı sonu itibarıyla abone ve km hat uzunluğuna erişmiştir. Yılda yaklaşık 100 bin yeni abone sisteme dahil olmaktadır. Yıllık 1,5-2 milyar Sm 3 olan doğalgaz tüketimiyle Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. Türkiye nin 2. büyük dağıtım şirketidir. Yüksek Planlama Kurulu nun tarih, 2010/T-24 sayılı kararı ile BOTAŞ a ait Baymina B+P ve Baymina Enerji ye gaz arzı sağlayan tesislerin ve 25 adet serbest tüketici konumundaki müşteriye ait tesisin tarihinde iki kuruluş arasında yapılan protokolle Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ye devredilmesiyle gaz çevrim hacmi 3,6 milyar Sm 3 e erişmiştir sayılı Kamu İhale Kanununun 2/d maddesinde belirtilen kuruluşlar arasında yer alan Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş., Kamu İhale Kanunu na tabi olmasına rağmen, yıllık yatırım programlarında yatırım harcamaları için ödenek tefriki yapılmamıştır. Şirket özelleştirme kapsam ve programına alındığı den beri ilk defa 2012 yılı Programı ile Genel Yatırım ve Finansman Programlarına dahil edilmiştir yılında gerçekleştirilen yatırım harcamaları tutarı 43,9 milyon TL dir. Şirketin EGO dan devralınan stoklarının, devir aşamasında sağlıklı bir şekilde dökümü yapılmadığından, zaman zaman bu stoklarda yapılan sayımlarda önemli miktar ve tutarlarda stok sayım noksanı veya fazlasının oluştuğu görülmüştür. EGO dan 61 bin TL bedelle kiralanan ve çok sayıda güvenlik personeli IV

11 çalıştırılan bir depoda tutulan malzemenin, bir komisyon marifetiyle değerlendirilerek, usulüne uygun olarak tasfiye edilmesi gerekmektedir. Şirketin, malzeme deposu olarak düzenlenmeye başladığı Batıkent Ek Hizmet binasının, Ankara Büyük Şehir Belediyesinin mülkiyetinde olduğu ve Şirketin kuruluşu aşamasında ayni sermaye olarak konulduğu, ancak aradan geçen süre içinde Şirket adına tescil ettirilmediği gibi Yapı Kullanma İzin Belgesi de bulunmamaktadır. Gaz Satış Hizmet Binası olarak kullanılan söz konusu binanın bir önce tapu kaydının Şirket adına tescil ettirilmesi ile Yapı Kullanma İzin Belgesinin (iskan ruhsatı) alınması gerekmektedir. Şirketin gaz satışlarının büyük bölümü ön ödemeli olarak yapılmakla birlikte, mekanik gaz sayaçlar ile yapılan gaz satışları, ödenme yapıldıktan sonra muhasebe kayıtlarına alınmakta iken, 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmeye başlanmıştır. Mekanik sayaç abonelerinden olan alacakların, EGO ve Ankara Büyükşehir Belediyesinden alacaklar hariç olmak üzere, toplam 142,5 milyon TL tutarında adet çeşitli kişi ve kuruluştan olduğu, alacakların 1,9 milyon TL tutarındaki kısmının 2002 yılından önceki yıllara ait olduğu görülmektedir. Borçlu abonelerin bir kısmının, EGO döneminde abonelerden fazla tahsil edilen K katsayısı, sayaç kirası, pil bedeli ve bağlantı bedelinden alacakları olmasına rağmen, abonelerin borçlarının alacağından mahsup işlemi yapılmamıştır. Abonelerin çok eski yıllara ait alacaklarının, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri ve zaman aşımı süreleri dikkate alınarak, usulüne uygun olarak tasfiye edilmesi, miktarı yüksek olan alacaklardan, muhasebe kayıtlarına alınmamış olanların, muhasebe kayıtlarına alınarak bir an önce hukuki takibata intikal ettirilmesi gerekmektedir. Şirketin kuruluşuna ilişkin 5669 sayılı kanun ile 4046 sayılı Kanuna eklenen geçici 3 üncü madde yer alan; EGO tarafından, yeni kurulacak şirkete devredilecek varlık ve borçların, doğal gazın şehir içi dağıtımı ile ilgili olması şartı getirilmesine rağmen, EGO ile Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. arasında imzalanan tarihli protokolün 15 inci maddesi çerçevesinde, EGO ya ait kredi borçlarının Şirket tarafından ödenmesi nedeniyle, EGO dan alacak tutarı faizi ile birlikte 2011 yıl sonu itibariyle 132,7 milyon TL ye yükselmiştir. Buna ilaveten, Şirketin özelleştirme programına alındığı tarihten sonra, EGO tarafından alınan gaz bedelleri, herhangi bir ödeme yapılmadığından sürekli artış göstermiş, 2011 yıl sonu itibariyle alacak tutarı faizi ile birlikte 303,9 milyon TL olmuştur. Diğer yandan, 2008 yılı sonunda oluşacağı düşünülen kara karşılık olarak, V

12 Ankara Büyükşehir Belediyesi ne peşin ödenen 86 milyon TL temettüye karşılık, 2008 yılı dönem sonunda 2,4 milyon TL net kar teşekkül etmesi, bu karın da dağıtıma tabi tutulmaması nedeniyle, 2011 yıl sonu itibariyle EGO dan faizi ile birlikte 144,8 milyon TL ye yükselen alacağı bulunmaktadır yıl sonu itibariyle Şirketin, Ankara Büyük Şehir Belediyesi ve EGO'dan toplam 586,8 milyon TL alacağına karşılık, yine bu kuruluşlara 57,5 milyon TL borcu bulunmaktadır. Söz konusu alacaklara, T.C. Merkez Bankasının avans işlemlerine uygulanmak üzere belirlediği faiz oranı uygulanırken, Şirketin BOTAŞ a olan gaz bedelinden doğan borçlarına, BOTAŞ tarafından 6183 sayılı Kanun çerçevesinde belirlenen faiz oranı uygulanmak, bu durum da Şirketin dönem sonuçlarını olumsuz yönde etkilemektedir tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6353 sayılı Kanun ile söz konusu alacağın Şirketin özelleştirilmesinden elde edilecek gelirlerden ödenmesi konusunda yeniden düzenleme yapılmıştır. Şirketin EPDK nın kararları doğrultusunda, EGO döneminde hatalı K katsayısı uygulanarak fazla tahsil edilen tutarlar ile EGO tarafından abonelerden tahsil edilen ve abonelikleri sonunda ödenmesi gereken, sayaç kirası, pil parası ve bağlantı ücretleri nedeniyle, abonelere 2009 yılından itibaren gaz veya nakit olarak yapılan iadelerin tutarı 2011 yıl sonu itibariyle 100,2 milyon TL ye yükselmiştir. Ayrıca aboneler tarafından talep edilmediğinden nazım hesaplarda takip edilen hatalı K katsayısı nedeniyle 5,1 milyon TL ve sayaç kirası olarak da 8,1 milyon TL olmak üzere 13,2 milyon TL borcu daha bulunmakta olup, söz konusu alacağın da EGO ile tarihinde yapılan protokolün 12. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Sürekli genişleyen doğal gaz dağıtım ağına sahip olan şirketin, özelleştirme kapsamına alınmadan önce bir kez Büyükşehir Belediyesi tarafından, 2 kez de özelleştirme kapsamına alınan %80 hissesinin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nca da satış ihalesi yapılmış, ancak ihaleler iptal edilmiş, satış gerçekleştirilememiştir. Faaliyet alanı itibarıyla yüksek risk taşıyan şirketin özelleştirme sürecinin uzamasının getirdiği belirsizlik, faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesinde ciddi sorunların yaşanmasına neden olmaktadır yılında 3,6 milyar Sm 3 doğal gaz çevrim kapasitesine ve 1,5 milyar TL satış hacmine erişmiş olan Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin, şehir içi doğal gaz dağıtım işletmeciliğini modern işletmecilik anlayışına uygun olarak gerçekleştirmesi gerekmektedir. O nedenle, mevcut durumu itibarıyla son derece yetersiz bir organizasyon yapısı sergileyen Şirketin; faaliyet alanının gereklerine ve modern işletmeciliğe uygun olarak ve özelleştirme sürecinin şirketin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde daha etkin, VI

13 kaliteli ve verimli çalışmasına engel teşkil etmeyeceği dikkate alınarak; kurumsal yapısını ve işleyişini kaliteli, verimli, etkin ve kontrol edilebilir bir düzeye getirilebilmesini teminen yeniden yapılandırması, nitelikli personel gereksinimini mutlaka gidermesi, araç gereç donanım gibi alt yapı eksikliklerinin giderilmesi, birimlerin görev yetki ve sorumluluklarını belirlemesi, iç mevzuatını düzenlemesi gerekmektedir. Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na ait %80 oranındaki hissesinin özelleştirilmesi için tarihinde yapılan ihalede 1 milyar 211 milyon ABD Doları olarak en yüksek bedeli veren Firma, 100 milyon ABD Doları teminat verdiği ve para yatırması için tanınan ek sürelere rağmen ihale bedelini karşılayamadığı için ihale iptal edilmiştir tarihinde yapılan son ihalede, verilen fiyat teklifleri bu defa da açık arttırma sınırının altında kalmış, teklifini yükselten katılımcı olmadığı için ihale, bir kez daha iptal edilmiştir. En yüksek teklifin 585 milyon ABD Doları olduğu ihalede, teklif fiyatlarının önceki ihalelere göre çok düşük düzeyde kalmasında, Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin %20 hissesinin Ankara Büyükşehir Belediyesine ait olması ve Büyükşehir Belediyesi tarafından satışının yapılması; Ankara Büyükşehir Belediyesi ile EGO nun şirkete toplam 586 milyon TL borcunun bulunması; ihalenin olan son teklif verme tarihinden önce tarih, 3630 sayılı EPDK Kararının alınmasının etkili olduğu düşünülmektedir. Söz konusu EPDK kararında, 2017 yılı itibarıyla başlayacak yeni dönem doğal gaz sistem kullanım tarifesine baz alınacak olan, Şirket Baz Varlık Taban Fiyatının 2011 yılı sonunda 646 milyon TL olarak hesaplandığı ve 2017 yılına kadar yapılacak yatırımlarına da enflasyon düzenlemesi yapılmayacağı hususu, hükme bağlanmıştır. Diğer yandan, Ankara Büyükşehir Belediyesinin tarihinde %20 hissesinin satışı için tekrarladığı ihaleye teklif gelmemesi nedeniyle bu ihale de iptal edilmiştir. Bu gelişmelerden sonra Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin kısa sürede özelleştirilebilmesi için, hisselerin %100 nün Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından satışa çıkarılmasının yanı sıra, Ankara Büyükşehir Belediyesi ile EGO nun Şirkete olan borçlarının ödenmesi hususuna çözüm getirilmesi ve tarih, 3630 sayılı EPDK kararın yeniden değerlendirmesinin sağlanmasında fayda bulunmaktadır tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 6353 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile; 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun geçici 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında, Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin Ankara VII

14 Büyükşehir Belediyesine ait olan % 20 hissesi ile ilgili olarak,.bu paragrafın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde Başkent Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketinin sermayesinde bulunan yüzde yirmi oranındaki hissenin de Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından özelleştirme kapsam ve programına alınarak daha önceden özelleştirme kapsam ve programına alınmış yüzde seksen oranındaki hisse ile birlikte blok satış yöntemi uygulanmak suretiyle özelleştirilmesi konusunda düzenleme yapılmıştır. Öneriler: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin 2011 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aşağıdadır Sayılı KHK ve eklerine tabi olmakla birlikte, 399 sayılı KHK nin geçici 9 ve ek 1 inci maddelerinde olmayan kuruluşlar ve bağlı ortaklıkları (haklarında özelleştirme kararı alınanlar dahil) ile 233 Sayılı KHK ve 399 Sayılı KHK ye tabi KİT ler ve bağlı ortaklıklarında çalışan sözleşmeli personel ve kapsam dışı personele uygulanan YPK kararlarına tabi olmayan, Şirket personeline uygulanacak ücret ve özlük haklarının uygulanmasında yaşanan belirsizliklerin ortadan kaldırılması amacıyla, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun un 1 inci maddesinin (f) fıkrası hükmü çerçevesinde karar alınmasını teminen ilgili merciler nezdinde girişimde bulunulması (Sayfa: 9), 2- Kamu İhale Kanunu nun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapılacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin usul ve esasları belirleyen Mal ve Hizmet Alım Yönetmeliğinin bir an önce çıkarılması (Sayfa: 5, 26), 3- Bir milyondan fazla abonenin kullandığı ön ödemeli sayaçların bakım hizmeti ihalesinde tek firma hakimiyetine son verilmesi, gerçek piyasa fiyatlarının oluşmasını sağlayacak güvenilir ve sağlıklı bir rekabet ortamında ihale yapılabilmesi için; -Şirketin, söz konusu sayaçların elektronik kartlarının ana yazılım kodlarının yeniden yazılmasını sağlayacak şekilde teknik alt yapısını oluşturması, gerekirse üniversitelerden yardım alınması, - Mevcut koşulların devamı halinde, şartname ve sözleşmeye, ihale konusu işin yapılmasında kullanılan yazılım kodlarının iş bitiminde idareye teslim edilmesi koşulunun getirilmesi ve bu koşula uyulmadığı takdirde ceza maddesi ilave edilmesi (Sayfa: 36-38), 4-Özelleştirme sürecinin şirketin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde etkin, kaliteli ve verimli çalışmasını sürdürmesine engel teşkil etmeyeceği dikkate alınarak; kamu faaliyetinin devamlılık esasına dayalı bir düzen içinde sürdürülebilmesini, yeni yatırımlarla sürekli genişleyen doğal gaz dağıtım sisteminin emniyetli, sağlıklı, güvenilir bir şekilde işletebilmesini teminen, özellikle teknik birimlerin organizasyon VIII

15 yapısının modern işletmecilik anlayışına uygun olarak yeniden yapılandırılması, birimlerin görev yetki ve sorumluluklarını belirleyen iç mevzuat, araç gereç ve donanım eksikliklerinin tamamlanması, personel kadrolarının nitelikli personel ile acilen takviye edilmesi, teftiş birimi bulunmaması nedeniyle yapılamayan periyodik denetimlerin yapılmasını teminen, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nezdinde girişimlerde bulunulması (Sayfa: 42,76,79), yılında tamamlandığı halde, geçici kabul işlemleri sonuçlandırılmamış olan SCADA Sistemi ile ilgili olarak düzenlenen tarih 2011/2 sayılı Bilirkişi İnceleme Raporunda tespit edilen teknik eksiklikler de dikkate alınmak suretiyle sözleşme, idari ve teknik şartnameler kapsamında geçici kabul işlemlerinin bir an evvel sonuçlandırılması (Sayfa: 43-45), 6- EPDK tarafından doğalgaz piyasasında faaliyet gösteren dağıtım şirketlerine 2017 yılında başlayacak yeni tarife döneminde uygulanacak sistem kullanım bedellerinin üst sınırının hesaplanmasında kullanılacak fiyat tabanına esas olmak üzere; Başkent Doğalgaz için Baz Varlık Tabanının tarihi itibarıyla 646,2 milyon TL olarak belirlendiği ve tarife hesaplamasının yapılacağı 2017 yılına kadar geçen sürede gerçekleşecek yatırımlara enflasyon güncellemesi yapılmayacağı hususundaki tarih, 3630 sayılı EPDK kararının yeniden değerlendirilmesi hususunda EPDK nezdinde girişimlerde bulunulması (Sayfa: 49-51), 7- Doğal Gaz Alt Yapı İşi İhaleleri ile ilgili olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuatında belirtilen şartlar oluşmadan, idare ve yüklenici arasında imzalanan sözleşmelere esas uygulama projeleri ve mahal listeleri dışında yapılan imalatlarla sözleşme bedelinin aşılarak sözleşme kapsamındaki kalan işler için %20 iş artışı verilmesi şeklindeki hatalı uygulamaya benzer mahiyetteki bir uygulamanın tekrar etmemesi hususunda gerekli özenin gösterilmesi (Sayfa: 64-68), 8-Yönetim kurulunun tarih, 485 sayılı kararı ile, Ankara İli Muhtelif İlçelerdeki Eski Havagazı Hatlarının Yenilenmesi Doğalgaz Alt Yapı İşi Yüklenicisi Karyol İnş.-Asya Taah.İnş. İş Ortaklığının sözleşmesi kapsamına, farklı nitelikte sözleşme konusu olan muhtelif cadde ve sokaklardaki yeni ana hatların ve servis hatları alt yapı işinin bir bölümünün bu işin sözleşme fiyatları ile mahal, adet ve metrajlar belirtilmeden, dahil edilmesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa uygun olmadığına dikkat çekilerek, bu şekildeki hatalı uygulamaya benzer mahiyetteki bir uygulamanın tekrar etmemesi hususunda gerekli özenin gösterilmesi (Sayfa: 71), 9- Her an özelleştirileceği düşüncesi ile işin gerektirdiği düzeyde deneyimli ve yeterli sayıda personeli bünyesinde istihdam edemeyen Şirket te nakit yönetiminin sağlıklı yapılmasını teminen; gaz satışlarından özel bankalarca yapılan tahsilat ile ilgili olarak, büyük çoğunluğu EGO Genel Müdürlüğü zamanında yıllarında yapılmış olan protokollerde yer alan farklı hükümlerin gözden geçirilerek farklı IX

16 uygulamalara meydan vermeyecek şekilde ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği ile belirlenen esaslar çerçevesinde gaz bedellerinin süresi içinde ilgili hesaplara aktarılmasının sağlanması (Sayfa: 82), 10- Şirketin abonelerden gaz bedelinden doğan çok eski yıllara ait alacaklarının, Abone İşleri ve Müşteri Hizmetleri Müdürlüğü, Hukuk Müşavirliği ve Muhasebe Müdürlüğünün koordineli olarak çalışmak suretiyle incelenerek; - Abone bazında dökümü yapılarak alacaklardan, öncelikle EGO döneminde abonelerden fazla tahsil edilen K katsayısı, sayaç kirası, pil bedeli ve bağlantı bedeli ile çeşitli nedenlerle aboneliği sona erenlerden güvence bedelinin mahsup edilmesi, - Çok eski yıllara ait abonelerden alacakların sayaç numarası ve abone bazında dökümünün yapılarak, daha önce hukuki takibata başlanmış olanlar dışında kalan alacakların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında belirtilen limitler ve zaman aşımı süreleri dikkate alınarak usulüne uygun olarak tasfiye edilmesi, - Miktarı yüksek olan ve hukuki takibata intikal ettirilmeyen alacaklardan muhasebe kayıtlarına alınmamış olanların tahakkukunun yapılarak alacaklar hesabına alınması ve hukuki takibata intikal ettirilmesi (Sayfa: 90), 11- EGO dan kiralanan ve 61 bin TL kira bedeli ödenmesi yanında çok sayıda güvenlik personeli çalıştırılmak zorunda kalınan deponun, bir an önce boşaltılmasını teminen; -EGO döneminde satın alınmış olan hatalı ve kusurlu malzemeler ile kullanılmasında fayda görülmeyen, ekonomik ömrünü tamamlamış, korozyona uğramış, teknolojinin gerisinde kalmış, kullanım alanı bulunmayan ve kullanılmasında risk görünen malzemelerin bir komisyon marifetiyle usulüne uygun olarak tasfiye edilmesi, - Stoklarda bulunan ve son kullanma tarihi dolmuş kimyasal maddelerin bir komisyon marifetiyle imha edilmesi, - Kullanılabilir durumda olan malzemelerin de kodlanarak daha etkili yönetilebilir stok kontrol sistemi oluşturulması (Sayfa: 96), 12- Şirket in özelleştirme programında olduğu dikkate alınarak; -Kuruluşu aşamasında Ankara Büyük Şehir Belediyesince ayni sermaye olarak konulan ve Gaz Satış Hizmet Binası olarak kullanılan binanın tapu kaydının Şirket adına tescil ettirilmesi ile Yapı Kullanma İzin Belgesinin (iskan ruhsatı) alınması, -EGO dan devir sürecinde Şirket e devredilen ve kullanılmasında fayda görülmeyen iş makinası, komprasör, kamyonet gibi amortisman süreci dolmuş ekonomik ömrünü tamamlamış araçların ilgili yönetmelik ve kanun çerçevesinde devir yada satışının yapılması, yılında Ankara Büyükşehir Belediyesinin iştiraki olan Anket Ankara Kültür Turizm Etkinlikleri Teks. Tem. Org. Hizm. ve İnş. Tic. A.Ş ile yapılan X

17 sözleşme uyarınca, 2008 yılında gerçekleştirilen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları kapsamında yapılacak olan tanıtım programlarında yer alarak reklam ve tanıtımını yapılması amacıyla oyuncak figür haline getirilen ve kayıtlar üzerinde teslim edilmiş görülmesine rağmen hala Ankara Büyük Şehir Belediyesinin kullanımında olan ve Şirketçe kullanılma imkanı bulunmayan, ancak vergileri Şirket tarafından ödenen 4 aracın Ankara Büyük Şehir Belediyesine devrinin yapılması (Sayfa: 101), 13- EPDK nın kararları doğrultusunda; EGO döneminde hatalı K katsayısı uygulanarak fazla tahsil edilen tutarlar ile yine EGO tarafından abonelerden tahsil edilen, sayaç kirası, pil parası ve bağlantı ücretleri nedeniyle, önceki dönem ve cari dönemde tüketicilere iade edilen 100,2 milyon TL nin EGO ile tarihinde yapılan protokolün 12 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi için yapılan girişimlerin sürdürülmesi (Sayfa:123), 14-Raporun ilgili bölümlerinde yer alan diğer öneri ve tavsiyelerin yerine getirilmesi (Ek:14), Sonuç: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin tarihindeki kendi Genel Kurulunda kabul edilen 2011 yılı bilançosu ve ,84 TL dönem kârı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur. XI

18 XII

19 A- Mevzuat II. İDARİ BÜNYE 1- Kanunlar ve Kuruluş Statüsüne İlişkin Mevzuat Başkent Doğalgaz A.Ş tarih ve 5669 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun un Bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 6762 sayılı Kanuna göre doğalgaz dağıtım faaliyeti yapmak üzere anonim şirket statüsünde yeni bir şirket kurularak EGO (Ankara Elektrik ve Havagazı Müessesesi) Genel Müdürlüğü nün mülkiyet ve/veya işletmesinde bulunan doğalgazın şehir içi dağıtımı ile ilgili tüm altyapı tesisleri, varlıklar, taşınır ve taşınmazlar, hak, alacak ve borçlar (EGO Genel Müdürlüğünün devir tarihine kadar BOTAŞ a olan doğalgaz alım borçları ile hazine garantisi altında ve dış borcun ikrazı sureti ile EGO Genel Müdürlüğüne doğalgaz yaygınlaştırılması ve dağıtım şebekesi kapsamında sağlanan dış krediler hariç), leh ve aleyhe davalar ile icra takipleri ve iş mevzuatına tabi personel, şirketin kurulduğu tarihten itibaren iki ay içinde EGO Genel Müdürlüğü ile şirket arasında yapılacak protokolle şirkete devredilir. hükmü uyarınca, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi nin tarih ve sayılı kararı ile kurulmuş, şirket tarihi itibariyle Ticaret Siciline tescil edilerek, ana sözleşmesi tarih ve 6874 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayınlanmıştır. Doğalgaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında 5669 sayılı Kanunun Şirketin asgari yüzde 80 hissesi bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde 4046 sayılı kanun hükümleri uyarınca Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından özelleştirilir. Bu tarihe kadar özelleştirmenin gerçekleştirilmemesi durumunda, dağıtım şirketinin hisselerinin yüzde 80 i Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından özelleştirilir. hükümleri gereği, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2009/43 sayılı kararı ile, şirketin %80 hissesine tekabül eden Ankara Büyükşehir Belediye sine ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, söz konusu hisselerin başka bir işleme gerek olmaksızın Özelleştirme İdaresine devredilmesine, şirketin Belediye ile olan ilişkisinin kesilerek İdareye bağlanmasına ve özelleştirme işlemlerinin iki yıl içinde tamamlanmasına karar verilmiştir. Bu itibarla, şirket söz konusu tarihten itibaren 4046 sayılı kanun kapsamında bulunmaktadır. Denetim tarihi itibariyle (Temmuz 2012) Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. nin Ankara Büyükşehir Belediyesine ait olan % 20 hissesi ile ilgili olarak, tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 23 üncü maddesi ile; 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun geçici 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (e) bendinde değişiklik yapılmış ve bu paragrafın yürürlüğe girdiği tarihten 1

20 itibaren bir ay içerisinde Başkent Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketinin sermayesinde bulunan yüzde yirmi oranındaki hissenin de Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından özelleştirme kapsam ve programına alınarak daha önceden özelleştirme kapsam ve programına alınmış yüzde seksen oranındaki hisse ile birlikte blok satış yöntemi uygulanmak suretiyle özelleştirilmesi konusunda düzenleme yapılmıştır. Diğer taraftan, şirketin özelleştirme kapsam ve programına alınmasıyla birlikte, 4046 sayılı kanunun 20 inci maddesi gereğince, şirket ana sözleşmesinin anılan kanun hükümlerine uygun hale getirilmek üzere, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı onayı ile ana sözleşme değişikliği yapılarak, söz konusu değişiklikler tarihli ticaret sicili gazetesinde yayınlanmıştır. Şirket, faaliyetlerini 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, ana sözleşme ve bunlarda saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi olarak sürdürmekte olup, bu açıdan Türk Ticaret Kanunu, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu ve ilgili diğer düzenlemeler çerçevesinde çalışmalarını yürütmektedir. Öte yandan, Başkent Doğalgaz A.Ş 3346 sayılı Kanun ve 72 sayılı KHK hükümleri gereğince Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu denetimine tabi bulunmakta iken, tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu uyarınca Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu nun Sayıştay ile birleşmesi nedeniyle Şirketin denetimi Sayıştay tarafından yapılmaya başlanmıştır. Ana sözleşmede şirketin ana faaliyet konusu, özetle; doğalgaz satın almak, satmak, dağıtım şebekesi ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak veya mevcut tesisleri devralarak doğalgaz dağıtımını ve mahalli gaz boru hattı şebekesi ile nakli faaliyetlerini yürütmek, sistemin plan proje ve programını yaparak etkin kullanımını sağlamak, sorumluluk alanlarındaki abone ve serbest tüketicilerin dağıtım şebekesine girmesini sağlayarak doğalgazın bu tüketicilere satışı ve teslimi ile ilgili tüm hizmetleri gerçekleştirmek, iç tesisat ve servis hatları ile ilgili gerçek ve tüzel kişilere kurum tarafından yayımlanan yönetmelik ve tebliğler uyarınca sertifika vermek ve bunların faaliyetlerini denetlemek, faaliyet alanına giren konularda doğalgaz piyasası mevzuatı uyarınca öngörülen diğer işleri yapmak, şeklinde belirlenmiştir. Personelle ilgili işlemler, 4857 sayılı İş Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu hükümleri doğrultusunda yürütülmektedir. 2- Tüzükler : Yıl içinde kuruluşu doğrudan ilgilendiren bir tüzük yayımlanmamıştır. 2

21 3- Bakanlar Kurulu Kararları: tarihinde özelleştirme kapsam ve programına alınan Başkent Doğalgaz A.Ş nin, 233 sayılı KHK nin 29 uncu maddesi gereğince, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen KİT Genel Yatırım ve Finansman Programı kapsamına, ilgili kararlardaki Bu karar,, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin yüzde elli (%50) sinden fazlası kamuya ait olan kuruluşları kapsar. hükmüne istinaden, dahil edilmesi gerekmektedir. Ancak, 2009 yılı Yatırım ve Finansman Programında kamu kesimi genel dengesi hesapları içinde mahalli idareler bölümünde değerlendirildiği bildirilen şirketin, Hazine Müsteşarlığı tarafından, 2010 yılı içinde özelleştirileceği gerekçesiyle 2010 ve 2011 yılı Genel Yatırım ve Finansman Programlarına dahil edilmediği görülmüştür. İlk defa 2012 yılı Genel Yatırım ve Finansman programına dahil edilmiştir. 4- Uluslararası Anlaşmalar : Yıl içinde Başkent Doğalgaz A.Ş. yi doğrudan ilgilendiren uluslararası bir anlaşma yapılmamıştır. 5- Yüksek Planlama Kurulu Kararları : Yüksek Planlama Kurulu nun Şirket ile ilgili iki kararı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi; 03 Kasım 2011 tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanan tarih ve 2011/T-20 sayılı Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamı dışında kalan ve tarihli ve 4603 sayılı Kanuna tabi olmayan kamu bankalarında çalışan kapsam dışı ve sözleşmeli personel ile bu kuruluşlar ile iştiraklerinin yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim ve tasfiye kurulu üyeleri ile denetçilerine 2011 yılında uygulanacak ücretlerin tespitine, ikincisi ise; tarih ve 2011/57 sayılı Başkent Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketinin özelleştirme süresinin tarihinden itibaren iki yıl süre ile uzatılmasına dair kararlardır. 6-Özelleştirme Yüksek Kurulu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Kararları: Şirket, 5669 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2009/43 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih ve 4588 sayılı yazısına istinaden, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu nun Geçici 3 üncü maddesinin (e) bendi ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri uyarınca; 3

22 1. Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. (Şirket) nin %80 hissesine tekabül eden Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, 2. Kurul kararının alındığı tarih itibariyle; söz konusu hisselerin başka bir işleme gerek olmadan ve bedel alınmaksızın İdareye devredilmesine, Şirketin Belediye ile olan ilişkisinin kesilerek İdareye bağlanmasına, 3. Söz konusu hisselerin satış yöntemiyle özelleştirilmesine, 4. İdarece, özelleştirme neticesinde elde edilen gelirlerden, özelleştirme giderlerinin (Şirketin özelleştirmeye hazırlık çalışmalarının ve sermaye artırımı dahil Şirkette idari, mali ve hukuki yönden yapılacak düzenlemelerin gerektirdiği harcamalar ile sair giderler) düşülmesini müteakip, 4646 sayılı Kanunun Geçici 3 üncü maddesinin (e) bendinde belirtilen kurumlara ödeme yapıldıktan sonra, arta kalan tutarın Belediye ye aktarılmasına, 5. Bu karar gereğinin yerine getirilmesine ilişkin iş ve işlemlerin Şirket ve İdare tarafından yerine getirilmesine, 6. Özelleştirme işlemlerinin 2 (iki) yıl içerisinde tamamlanmasına, karar verilmiştir. Bu tarihten itibaren Şirket 4046 sayılı Kanun kapsamında faaliyetlerini sürdürmeye başlamıştır. Dönem içerisinde, 4046 sayılı Kanun un 20 inci maddesi gereğince, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarihli oluru ile Ana Sözleşme tadilatı yapılmış ve ticaret siciline tescil edilerek tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanmıştır. Diğer taraftan, Şirketin %80 hissesinin satış yoluyla özelleştirilmesi için, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından olarak belirlenen ihale tarihi ertelenmiş, bilahare tarihinde İhale Komisyonu tarafından yapılan nihai pazarlıklar sonucunda ihale sonuçlanmıştır. Söz konusu ihaleyle İlgili olarak Özelleştirme Yüksek Kurulu tarih ve 2010/110 sayılı kararında; Şirketin %80 oranındaki hissesinin ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren MMEKA Makine İthalat ve Pazarlama ve Ticaret AŞ ye ihale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına karar vermiştir. Ancak, alıcı şirkete verilen ek sürelere rağmen satış bedeli olan tutarın tarihine kadar yatırılmaması nedeniyle, tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı satış işlemini iptal ederek ABD Doları tutarında teminatı irat kaydetmiştir. Bilahare, tarihinde yayınlanan ve son teklif verme tarihi olarak belirlenen şirketin satış sürecinde 4 adet teklif verilmesine rağmen nihai 4

23 pazarlık sürecinde verilen tekliflerin yeterli görülmemesi üzerine Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarihinde şirketin satış ihalesini iptal etmiştir. 7- Yönetmelikler : 2009 yılı YDK denetim raporu ve 2010 yılı Sayıştay raporunda; Şirketin kurumsal yapısının ve işleyişinin verimli, etkin ve kontrol edilebilir bir düzeye getirilebilmesini teminen, teşkilat, satın alma, hukuk işleri, pazarlama, personel ve muhasebe yönetmelikleri başta olmak üzere tüm uygulama yönetmeliklerinin öncelikle düzenlenmesi önerilmiştir. Sayıştay denetim raporlarında yer alan öneriler çerçevesinde; Hukuk Müşavirliği Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik, Muhasebe İşlemleri Yönetmeliği, Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği, İç Denetim Birimi Yönetmeliği, Teşkilat Yönetmeliği ile Sivil Savunma Talimatı taslakları Yönetim Kurulunun tarih ve 500 sayılı kararı ile kabul edildiği ve tarih ve 3178 sayılı yazı ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığına gönderildiği, ancak denetim tarihi itibariyle (Mayıs 2012) henüz bir cevap alınamadığı tespit edilmiştir. Kamu İhale Kanunu nun 3 üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapılacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin usul ve esasları belirleyen Mal ve Hizmet Alım Yönetmeliğinin bir an önce çıkarılması, önerilir. B- Teşkilat 1- Teşkilatın Yapısı : Başkent Doğalgaz A.Ş. faaliyetlerini merkezi Ankara da bulunan Genel Müdürlükte, Genel Müdür ve iki Genel Müdür Yardımcısı ve bunlara bağlı servis müdürlükleri ile Hukuk Müşavirliği ve Özel Kalem Müdürlüğü nden oluşan merkez teşkilatında sürdürmektedir. Şirketin taşra teşkilatı bulunmamaktadır. Başkent Doğalgaz A.Ş. organizasyon şemasının son hali rapor ekleri arasında (Ek.1) yer almaktadır. 2- Karar Organı : Ortaklığın karar organı olan Yönetim Kurulu ana sözleşme uyarınca Genel Kurul tarafından en çok üç yıl için seçilen beş ile yedi üyeden oluşmaktadır. Şirketin yönetim kurulu, yıl içerisinde muhtelif konularda toplam 132 adet karar almıştır. 3-Yürütme Organı : Genel Müdürlük şirketin yürütme organıdır. Genel Müdürlük, genel müdür, genel müdür yardımcıları ile bunlara bağlı birimlerden oluşmaktadır. 5

24 Yürürlükte bulunan teşkilat şemasına göre; Hukuk Müşavirliği ve Özel Kalem Müdürlüğü doğrudan Genel Müdüre bağlı olup, ayrıca genel müdür yardımcılarına bağlı 11 servis müdürlüğü bulunmaktadır. Diğer taraftan şirkette iç denetim birimi bulunmamaktadır. Servisler : Yapılan incelemelerde, şirkette denetim biriminin bulunmadığı, bu nedenle şirketin ve birimlerinin yıllık periyodik denetimlerinin şirketin kuruluşundan bu yana yapılmadığı, ayrıca söz konusu denetimin şirketin daha önce bağlı olduğu Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından da yapılmadığı anlaşılmıştır. Çağdaş işletmeciliğin gerekleri, denetimin önemi ve geçmiş dönemde ortaya çıkmış bazı hatalı ve usulsüz uygulamalar göz önüne alındığında, söz konusu durum büyük bir eksiklik olarak ortaya çıkmaktadır yılında, Şirketin iç denetimini sağlamak amacıyla İç Denetim Birimi Yönetmeliği çıkarmış ancak, Şirketin iç denetimine yönelik çalışmalara başlanmamıştır. Raporun ilgili bölümlerinde incelenmeyen servislerden bir bölümüne aşağıda değinilmiştir. Hukuk Müşavirliği : Başkent Doğalgaz A.Ş. Hukuk Müşavirliği, Yönetim Kurulu tarafından kabul edilmiş bulunan Hukuk Müşavirliği Çalışma Esas ve Usulleri adı altında bir karar çerçevesinde faaliyetini sürdürmektedir. Ancak söz konusu kararda, detaylı düzenlemelerin bulunmadığı, sadece hukuk müşaviri ve avukatların görev ve yetkilerinden bahsedildiği, bunun yanı sıra şirket lehine hükmedilen ve borçlulardan tahsil olunan vekalet ücretlerine ilişkin bir düzenlemenin yer aldığı görülmektedir. Hukuk Müşavirliği Genel Müdüre bağlı Hukuk Müşavirinin yönetimi ve denetimi altında kadrolu 4 avukattan oluşmaktadır.şirket bazı davalarını kurum dışından 22 adet sözleşmeli avukatlar aracılığıyla takip etmektedir. Şirkete ilişkin olarak bu konuda açık bir kanuni düzenleme bulunmamakla birlikte, Şirketin bir kamu kurumu olması ve özelleştirme idaresi ve diğer kamu kurumlarında yapılan uygulamalar göz önüne alındığında, vekalet ücretlerinin dağıtımına ilişkin olarak, kuruluşca belirlenen bir oran yerine 657 sayılı kanunun 146 ıncı maddesi kapsamında bir düzenleme yapılması gereğine işaret olunur. Şirketin tarihli ve 400 no.lu yönetim kurulu kararıyla vekalet ücretlerinin dağılımı yeniden belirlenerek, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu nun 16 ncı maddesinde belirlenen hükümlere uyulması yönünde karar alınmıştır. 6

25 Hukuk Müşavirliği nde 2011 yılsonu itibariyle, 2484 dava dosyasının alacak toplamı TL dir.bu dosyalardan tahsil edilen tutar TL.dir. Denetim tarihi (Ağustos/2012) itibariyle devam eden davaların; 393 adedi tüketici, 7 adeti ceza davası, 92 adet iş davası, 109 adedi asliye hukuk, 61 adedi sulh hukuk, 14 adedi idari dava, 28 adedi asliye ceza, 11 adedi de ticaret davalarıdır. C- Personel Durumu : 1-Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler : Başkent Doğalgaz A.Ş. de genel müdür ve iki birimde müdürlük görevini vekaleten yürüten iki personel hariç, tamamı 4857 sayılı İş Kanunu na tabi olup işçi statüsündedir. Bunlardan yönetim kademelerinde bulunan, sendika üyesi olmayan ve imzalanan toplu iş sözleşmeleri ile toplu sözleşmelerin kapsamı dışında tutulan personele kapsam dışı personel, ücret ve çalışma koşulları toplu sözleşme ile belirlenen personele kapsam içi personel denilmektedir. Özelleştirme kapsam ve programına girmeden önce, Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde belirlenen kapsam dışı personelin ücretleri, özelleştirme kapsam ve programına alındıktan sonra, 527 sayılı KHK nin 31 inci maddesi (Madde 31 28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirme kararı alınan teşebbüs ve bağlı ortaklıklardaki sözleşmeli statüde çalışan personelin ücret ve diğer özlük hakları, kamu kesimi sermaye payı % 50' nin altına düşünceye kadar Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile tespit edilir ve bu süre zarfında 399 sayılıkanun Hükmünde Kararnamenin 690 geçici 3 üncü maddesi uyarınca kadroları saklı tutulan personelin bulundukları kadrolarda aylık ve her türlü özlük haklarının saklı tutulmasına devam olunur. 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalan kamuya ait bankalarla 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 9 ve ek 1 inci maddelerinde belirlenen kuruluşlardan yönetim kademelerinde sözleşmeli statüde personel çalıştıranların genel müdür, genel müdür yardımcısı, daire başkanı, müdür, grup başkanı, müdür ve başkan yardımcısı, şef ve memur gibi unvanlarla çalışan yönetim personelinin (kapsam dışı personel dahil) mevzuatlarına göre tespit edilecek sözleşme ücretlerinin yürürlüğe konulabilmesi için ilgili Bakanlıkça ayrıca Yüksek Planlama Kurulunun uygun görüşünün alınması şart olup sözkonusu ücretlerde gerektiğinde düzenleme yapmaya Yüksek Planlama Kurulu yetkilidir. Şirket, 5669 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2009/43 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan Şirket, çalışmalarını başka kuruluşlardan görevlendirilen az sayıda yönetici personelle yürütmeye çalışmaktadır. Nitekim Genel müdürlük görevini de Özelleştırme İdaresi Başkanlığı Başkan yardımcısı vekaleten yürütmekte, muhasebe müdürlüğü göerevi de kadrosu başka bir kuruluşta olan personel tarafından Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yapılan görevlendirme ile yürütülmektedir. 7

26 Şirketin kendisine verilen görevleri daha sağlıklı yerine getirebilmesi, özellikle yönetici konumundaki kadrolarda çalışacak nitelikli personelle takviye edilebilmesi için ilgili merciler nezdinde girişimlerde bulunması önerilir. Başkent Doğalgaz A.Ş nin 2011 yılı çalışanların ortalama ve yıl sonu sayıları, geçen yıl gerçekleşmeleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir Personel A- İşçiler Çalışan Personel Ortalama Kişi Yıl Sonu Kişi Norm Kadro Sayısı Program Kadro Sayısı Çalışan Personel Ortalama Kişi Yıl Sonu Kişi 1) Sürekli işçiler a)kapsam dışı b)kapsam içi Toplam (1) Yüklenici işçileri Şirketin 2011 yılında çalışan sayısı yıl sonu itibariyle 430 kişi olup. Bunun 33 kişisi kapsam dışı personeldir. Yıl sonu çalışan sayısı bir önceki yıla göre 13 kişi azalmıştır. Şirketin genel müdürünün kadrosu Özelleştırme İdaresi Başkanlığında olup, genel müdürlük görevini vekaleten yürütmektedir yılı sonu itibariyle ayrıca, temizlik, yemek, araç kiralama ve güvenlik hizmetleri kapsamında ihale yolu ile temin edilen 444 işçi çalıştırılmıştır yılında 1 kapsam dışı işçi işe alınmış, buna karşılık 12kişi kapsam içi, 2 kişi kapsam dışı olmak üzere 14 işçi de işten ayrılmıştır. 1 kişi kapsam dışı kadroya açıktan atama olarak işe alınmıştır. 9 kişi emeklilik, 3 kişi kendi isteğiyle, 1kişi işten çıkarma, 1 kişi de iş akdinin tek tafaflı feshi nedeniyle işten ayrılmıştır. Personelin teşkilata dağılımına ilişkin çizelge (Ek:2) ve personel hareketlerine ilişkin çizelge (Ek:3) rapor ekleri arasında yer almaktadır. 2-Personele yapılan harcamalar: Şirketteki kapsam dışı personel ücretleri, Kamu kurum ve kuruluşları ile sermayesinin yarıdan fazlası Devlete ait kurum ve kuruluşlarda çalışan memur, sözleşmeli personel ve diğer kamu görevlilerine asli görevlerinin yanında Devlet iştirakleri de dahil olmak üzere kamuya ait iktisadi kuruluşlarda verilen yönetim kurulu başkan ve üyelikleri ile, denetçi ve tasfiye kurulu üyeliği görevleri hakkında da 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesi hükümleri uygulanır. 8