BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER. 193: Yüzün duyusu.

Transkript

1 BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 11 Hiatus aorticus, diafragma krusları arasında olup T 12 düzeyindedir. Önden lig.arcuatum medianum ile sarılır. İçinden aorta, duc.thoracicus ile bazen v.azygos geçer PLEXUS LUMBALIS 193: Yüzün duyusu İlk üç lumbal spinal sinirin ön dalları ile dördüncü lumbal spinal sinirin ön dalının büyük bölümünün birleşmesi ile oluşur. Lumbal pleksusa, T12 spinal sinirin ön dalından (n. subcostalis) gelen bir dal da katılır. M. psoas major un altındadır (yada arkasındadır). Pleksusa ait sinirlerden n. genitofemoralis, m. psoas major u delip ön yüzünden çıkar. N. obturatorius kası medial tarafından, diğer dalların hepsi lateral tarafından terkeder Rotator cuff kasları dört tanedir. - M. supraspinatus (S) - M. infraspinatus (I) - M. teres minor (t) - M. subscapularis (S) Tuberculum majus a yukardan aşağı doğru; m. supraspinatus-m. infraspinatus-m. teres minor tutunur. Tuberculum minus a tutunan tek kas m. subscapularis tir PLEKSUSLARIN KASLARLA İLİŞKİSİ Plexus cervicalis àm. sternocleidomastoideus un arkasında (ya da altında) Plexus brachialis Truncus ları à M. scalenus anterior un arkasında Fasciculus ları M. pectoralis minor un arkasında Plexus lumbalis à M. psoas major un arkasında (ya da altında) Plexus sacralis à M. piriformis in ÖNÜNDE (ya da altında) 197. NÖROVASKÜLER YAPILARIN KASLARLA İLİŞKİSİ KARIN DUVARINDAKİ NÖROVASKÜLER YAPILAR M. obliquus internus abdominis ve M. transversus abdominis arasında lokalizedir. TORAKS DUVARINDAKİ NÖROVASKÜLER YAPILAR M. intercostalis internus ve M. intercostalis intimi arasında lokalizedir İNGUİNAL HERNİLER DİREK İNGUİNAL HERNİ KESESİ İçten dışa doğru katmanları; 1. Parietal periton 2. Fascia transversalis Herni; Hesselbach üçgeni nden (fossa inguinalis medialis) ve anulus inguinalis superficialis den olur. İNDİREK İNGUİNAL HERNİ KESESİ İçten dışa doğru katmanları; 1. Parietal periton 2. Proc. vaginalis 3. Fascia spermatica interna 4. Fascia cremasterica 5. Fascia spermatica externa Herni; a. v. epigastrica inferior un lateralinden anulus inguinalis profundus dan girer, canalis inguinalis den geçer. Anulus inguinalis superficialis den çıkıp scrotum a iner Spatium Axillare Laterale (Humerotrisipital veya Quadrangular Aralık) - Lateralden humerus (collum chirurgicum), medialden m. triceps brachii nin caput longum u, üstten m. teres minor ve m. subscapularis, alttan da m. teres major ile sınırlanan bu aralıktan, n. axillaris ile a.v. circumfl exa humeri posterior geçer. Spatium Axillare Mediale (Skapulotrisipital veya Triangular Aralık) - Lateralden m. triceps brachii nin caput longum u, üstten m. teres minor ve alttan m. Teres major ile sınırlanan bu aralıktan, a.v. circumfl exa scapulae geçer KRANİUMDAKİ DELİKLER Aşağıda, içlerinden geçen yapılarla birlikte belirtilmişlerdir: A. Fossa cranii anterior 1. Lamina cribrosa: n. olfactorius 2. Foramen caecum: nasal mukozadan sinus sagittalis superiora küçük emissorial venler 3. Foramen ethmoidale anterior ve posterior: n. a., v. ethmoidalis anterior ve posterior B. Fossa cranii media 1. Canalis opticus: n. opticus, a. ophtalmica, v. centralis retinae 2. Fissura orbitalis superior: n. oculomotorius, n. trochlearis ve n. abducens; n. trigeminus un n. ophtalmicus bölümü; vv. ophtalmicae 3. Foramen rotundum: n. trigeminalisin n. maxillaris bölümü 4. Foramen ovale: n. trigeminus un n. mandibularis bölümü, a. meningea accesoria ve bazen n. petrosus minor 5. Foramen spinosum: a. meningea media 6. Foramen lacerum: a. carotis interna, canalis pterygoideus yoluyla n. petrosus major ve minor 7. Canalis caroticus: a. carotis interna ve sempatik sinirler (plexus caroticus) C. Fossa cranii posterior 1. Meatus acusticus internus: n. facialis ve n. vestibulocochlearis ve a. labyrinthi 2. Foramen jugulare: n. glossopharyngeus, n. vagus, n. spinalis accesorius, v. jugularis internanın başlangıcı 3. Canalis hypoglossis: n. hypoglossus ve a. meningea 4. Foramen magnum: medulla spinalis, n. spinalis accesorius, aa. vertebrales, canalis vertebralisin plexus venosusu, a. spinalis anterior ve posterior 5. Canalis condylaris: v. emissaria condylaris 6. Foramen mastoidea: a. occipitalisin dura matere giden dalı ve v. emissaria mastoidea D. Kafa iskeletinin önündeki delikler 1. Foramen zygomaticofaciale: n. zygomaticofacialis 2. Incisura supraorbitalis: n. supraorbitalis ve supraorbital damarlar 3. Foramen infraorbitale: n. infraorbitalis ve damarlar (a., v., n. infraorbitalis) 4. Foramen mentale: n. mentalis ve damarlar (a., v., n. mentalis) E.Kafa iskeletinin kaidesindeki delikler 1. Fissura petrotympanica: chorda tympani 2. Foramen stylomastoideum: n. facialis

2 12 TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ 3. Canalis incisivus: n. nasopalatinus 4. Canalis palatinus major: n., a. ve v. palatina major 5. Canalis palatinus minor: n., a. ve v. palatina minor 201. M. pectoralis major: Elin karşı omuza değdirilmesini sağlar. (Sarılma, kucaklama hareketi) M. serratus anterior: M. trapezius la beraber kolun 110 den yukarı kaldırılmasında rol oynar. Tek başına scapulayi dışa geçer. M. pectoralis minor: Scapulaya protraksiyon ve depresyon hareketini yaptırır. M. subclavius: Clavicula yi stabilize eder, axiller damar-sinir paketini (a., a. axillaris) korur. M. latissimus dorsi: Kola omuz ekleminde en kuvvetli extension, adduksiyon ve iç rotasyon yaptıran kastır. M. serrutus posterior superior: Kaburgaları kaldırarak inspirasyona destek olur Porto - kaval anastomozlar; OESOPHAGUS İLE MİDENİN BİRLEŞİM YERİNDE: Hem v.azygos hem de v.hemiazygos ile vena cava superior a; v.gastrica sinistra ile v.porta ya; KARIN ÖN DUVARINDA: V.paraumbilicalisler ile v.portaya; v.epigastrica superior ve inferior ile caval sisteme; CANALİS ANALİSTE: V.rectalis inferior, v.pudenta interna aracılığı ile v.iliaca interna ya ve oradan vena cava inferior a; V.rectalis superior ise v.mesenterica inferior aracılığı ile v.portaya açılır. RETROPERİTONEAL BÖLGE DE: Karaciğerin area nudasındaki venler lumbal, renal ve phrenic venler ile v.mesenterica inferior, v.mesenterica superior ve v.lienalise açılır Urethra anatomik olarak dört parçaya ayrılır; - pars intramuralis - pars prostatica - pars membranacea - pars spongiosa Bu parçalar içinde pars prostatica, en geniş urethra parçasıdır. Pars membranacea ise en dar yeridir. Urethra nın dışa açıldığı ostium urethra eksternum ise urethra nın en dar deliğidir. 204.Medulla spinalis in funiculus posteriorunda şuurlu proprioseption, iki nokta diskriminasyonu ve vibrasyon duyusu taşınır. Subakut kombine sclerosis ve tabes dorsalis te funiculus posterior harabiyeti olur. Bu durumda lezyon seviyesi ve altında şuurlu proprioseption, iki nokta diskriminasyonu ve vibrasyon duyusu kaybı görülür Intracranial ventriculer sistem; Lateral ventriculler ve III.ventricül arasında for.interventricülareler (2), III.ventricül ile IV.ventricül arasında aquaductus Silvii, IV.ventricül ile subarachnoid aralık arasında for.luschka (2) ve for.magendi bulunur. Intracranial ventriculer sistem içindeki deliklerden birinde, özellikle III.ventricül ile IV.ventricül arasındaki (aquaductus Silvii) de bir tıkanıklık oluşması hidrosefali nedenlerinden biridir. Tıkanıklığın nedeni, menenjit-ensefalit gibi enfeksiyonlar, travmaya bağlı kanamalardır. Sıvı akışının engellenmesiyle oluşan bu tür hidrosefali aynı zamanda non-kommünike (bağlantısı olmayan hidrosefali) olarak da adlandırılır Brown-Sequard sendromunda; - Lezyon seviyesinde ipsilateral tüm duyuların kaybı, - Lezyon seviyesinin altında, Üst motor nöron felci ve funiculus posteriorda seyreden duyuların kaybı (şuurlu proprioseption, iki nokta diskriminasyonu ve vibrasyon duyusu), - Lezyon seviyesinin altı, karşı tarafta comissura alba anteriorda çapraz yapan yolların taşıdığı duyularda kayıp (ağrı, ısı, hafif dokunma ve libido) - Lezyon seviyesinde ipsilateral alt motor nöron felci Weber sendromu olan bir hastada n.oculomotorius felci gelişir. Buna bağlı olarak göz, ipsi lateral aşağı - dışa bakar (lateral strabisbus), pitosis, midriasis ve akomodasyon bozukluğu meydana gelir Syringomyelia, canalis centralis ve etrafında kavitasyon ile karakterizedir (C8-T1). Bilateral ağrı-ısı kaybı (omuz atkısı gibi) ile karakterizedir. Lezyondan ilk olarak commissura alba anterior etkileneceği için lezyon seviyesinde bilateral ağrı, ısı, hafi f dokunma ve libido duyu kaybı olacaktır Poliomyelit, polio aşısı yaptırmamış veya immün sistemi yetersiz kişilerde görülür. Hastalık, tek tarafl ı cornu anterior lezyonu ile karekterizedir. Böylece bu hücrelerin aksonları tarafından innerve edilen kaslarda alt motor nöron tipi felç görülür Horner Syndromu, ganglion cervicale superior un veya buradan çıkan postsinaptik sempatik lifl erin harabiyetinde baş ve boyun bölgesinin sempatik innervasyonu bozulması ile karekterizedir. Hastada enophtalmus ve buna bağlı olarak pseudoptosis, myosis, anhidrosis ve facial flushing görülür N.facialis in üç tane nucleus u vardır; Nuc.nervi facialis (pons) Nuc.salivatorius superior (pons) Nuc.tractus solitarii (medulla oblangata) Canalis nervi facialis içinde; N. petrosus major N. stapedius Chorda tympani dallarını verir. Ponsta bulunan motor nucleusundan çıkan lifl er colliculus facialis içinde n.abducens in nukleusunun üzerinde seyrettikten sonra ponsu terk eder Nervus opticuslardan biri kesilirse; o gözde körlük olur, Tractus opticuslardan biri zedelenirse; homonimus hemianopsi Chiasma opticum a ortadan bası olursa (gl.hypophys hypertrofi si); bitemporal heteronimus hemianopsi Chiasma opticum a yan taraflardan bası gelirse; binasal heteronimus hemianopsi meydana gelir A.cerebri posterior, visuel korteks in motor arteridir. Tıkanıklığında, kontralateral homonimus hemianopsi meydana gelir. Visuel kortekste makular görme alanı a.cerebri media tarafından da beslendiği için makuler görme bu durumdan etkilenmemektedir Frontal lobun kortikal alanları: Brodmann ın (BROCA) nolu alanları (motor konuşma alanı) Gyrus frontalis inferior (gyrus triangularis) dadır. Bu alanlar kelimelerin şekillendiği yerlerdir. Brodmann ın 22 (Wernicke alanı) nolu alanı İşitilen ya da konuşulan sözcüklerin anlamının ortaya çıktığı yerdir. Gyrus temporalis superior da lokalizedir. 215.Nuc.salivatorius inferior dan ayrılan presinaptik parasempatik lifl er n.tympanicus (n.glossopharyngeus) tarafından orta kulaktaki pleksus pharyngeus a taşınır. Oradan n.petrosus minor ile ganglion oticum a ulaşıp bu ganglionda sinaps yaparlar ve n.auriculotemporalis (N.mandibularis) ile gl.parotis e ulaşıp parasempatik innervasyonu sağlarlar (salivasyon yaptırır) Nuc.salivatorius superior dan ayrılan presinaptik parasempatik lifl er n.intermedius ile n.facialis e katılırlar. Daha sonra bir kısmı onun I.dalı n.petrosus major aracılığı ile ganglion pterygopalatinum a ve oradan da gl.lacrimalis, minor tükürük bezleri ve burun boşluğundaki salgı yapan bezlere ulaşırlar. Presinaptik parasempatik liflerin geriye kalan kısmı ise önce chorda tympani, daha sonra da chorda tympani nin n.lingualis e katılması ile n.lingualis tarafından ganglion submandibulare ye ulaşıp, bu ganglionda sinaps yaptıktan sonta gl.submandibulare ve gl.sublingualis e ulaşır (salivasyon yaptırır). 217.Edinger-Westphal nucleusundan ayrılan presinaptik parasempatik lifler n.oculomotorius içinde ganglion

3 BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 13 ciliare ye taşınır. Bu gangliondaki sinapstan sonra nn.ciliare breves adı altında m.sphincter pupilla ve corpus ciliare ye ulaşır. Akomodasyonu bozulmuş, aynı zamanda midriasis i olan ve humor aquosus sekresyonu azalmış bir kişide nn.ciliare breves lerde fonksiyon bozukluğu vardır Splanchnic sinirler içinde sadece nn.splanchnici pelvici parasempatik lif taşımaktadır Ventriculus lateralis in cornu anterior (frontale) ve cornu posteriorunda (occipitale) BOS sentezi yapılmamaktadır A.basillaris in dallları; - A.cerebellaris inferior anterior - A.labirinti - Aa.pontis - A.cerebellaris superior - A.cerebri posterior A.cerebellaris inferior anterior anevrizmasında n.abducens (VI) felci olur. A.cerebri posterior veya a.cerebellaris superior anevrizmasında ise n.oculomotorius felci (III) meydana gelir Duyu tipi afazi (Wernicke afazisi): Wernicke alanının (22) lezyonlarında işitme kaybı yoktur. Lezyon a.cerebri media nın alt dalını tutar. Hasta işittiği kelimelerin anlamını çıkaramaz. İleti tipi afazi: 22 ile i birleştiren fasciculus arcuatus un lezyonlarında görülür. Hasta, işittiği kelimeleri tekrar edemez. Yüksek sesle okuyamaz ama içinden okuduğu şeyi anlar. Motor afazi (Broca afazisi): Motor konuşma alanının lezyonlarında (44-45) tam ya da kısmi konuşma kaybı. Lezyon a. cerebri media nın üst dalını tutar. Motor afaziye sık olarak agrafi (yazı yazamama) eşlik eder. 222.Tractus spinocerebellaris posterior, ekstremite hareketleri sırasında kasların koordinasyonu için gereken impulsları taşır. Tractus spinocerebellaris posterior ile taşınan impulslar sinerjist kas gruplarından gelir ve pedinculus cerebellaris inferior dan geçerek cerebellum a ulaşır. Tractus spinocerebellaris anterior, ekstremitelerin koordineli hareketleri sırasında, ekstremitenin pozisyonu ve postür ile ilgili impulsları taşır ve pedinculus cerebellaris superior dan geçerek cerebellum a ulaşır Cerebellum un lobus floconodullaris i denge ile ilgili olan cerebellum lobudur. Cerebellum nukleuslarından nuc.fastigii denge ile ilgili olan cerebellum nukleusudur Cerebellum un lobus cerebelli anterior u, hareketlerin kontrolu; Cerebellum un lobus cerebelli posterior u, ekstremite hareketlerinin koordinasyonu ile ilgilidir. Çıkış Yerleri LİFLERİNE GÖRE ÖZELLİKLERİ ÖNEMLİ BAZI BİLGİLER BRANKİYAL ARKLARIN SİNİRLERİ HANGİ KRANYAL SİNİR KRANYUMU NEREDEN TERKEDER? Gang. ciliare: (n. oculomotorius ile ilgilidir) Gang. pterygopalatina: (n. facialis ile ilgilidir) Gang. submandibulare (n. facialis ile ilgilidir) Gang. oticum (n. glassopharyngeus ile ilgilidir) 225: Kranyal sinirler -1 GENEL BAZI BİLGİLER 1.ve 2. kranyaller direk beyinden, 3. ve 4. kranyal sinirler mezensefalondan, ve 8. kranyal sinirler pons tan, kranyal sinirler bulbus tan çıkarlar.11.kranyal sinir ayrıca medulla spinalis ten de lifler alır. - Saf motor olanlar: ve 12. kranyal sinirler - Saf duyu olanlar: ve 8. kranyal sinirler - Duyu + motor: 5. kranyal sinir - Motor + Parasempatik: 3. kranyal sinir - Duyu + motor + parasempatik: ve 10. kranyal sinirler - Parasempatik lif içeren kranyaller: ve 10. kranyal sinirler ** Kranyal sinirlerden hiçbirisi, SEMPATİK lif içermez. - En ince kranyal sinir, 4. kranyal sinir (n. trochlearis) - En uzun ve en geniş dağılıma sahip kranyal sinir 10. kranyal sinirdir. (n. vagus) - En kalın kranyal sinir 5. kranyal sinirdir (n. trigeminus). - Subaraknoidal en uzun seyredeni 6. kranyal sinirdir. - Kafa içi basınç artışından en erken etkilenen 6. kranyal sinirdir. - Medulla spinalis ten de orjin alan tek kranyal sinir 11. kranyal sinirdir (n. accessorius) Brankiyal ark (mandibular ark) ın siniri 5. kranyal sinir (mandibular dalı) - 2. Brankiyal ark (hiyoid ark) ın siniri 7. kranyal sinir - 3. Brankiyal ark (tirohiyoid ark) ın siniri 9. kranyal sinir Brankiyal arklar ın siniri, 10. kranyal sinir (4. arkın siniri superior laringeal dal, -6. arkın siniri inferior laringeal dal; (n. laryngeus recurrens) - 1. Kranyal sinir: Etmoid kemiğin lamina cribrosa sı - 2. Kranyal sinir: Canalis opticus - 3., 4., 6. Kranyal sinirler: Fissura orbitalis superior - 5. Kranyal sinirin oftalmik dalı: Fissura orbitalis superior - 5. Kranyal sinirin maksiller dalı: Foramen rotundum - 5. Kranyal sinirin mandibular dalı: Foramen ovale - 7. Kranyal sinir: Meatus acusticus internus canalis nervi facialis, foramen stylomastoideum - 8. Kranyal sinir: Meatus acusticus internus - 9., 10. ve 11. Kranyal sinirler: Foramen jugulare Kranyal sinir: Canalis nervi hypoglossi PARASEMPATİK GANGLİONLAR - Optik sinir ve m. rectus lateralis in arasında yer alır. - M. ciliaris ve m. sphincter pupillae ye (n. ciliaris brevis aracılığıyla) parasempatik lifler GÖNDERİR. - Fossa pterygopalatina da yer alır. Parasempatik ganglionların en büyüğüdür. - Lakrimal beze, burun ve damağın bezlerine n. maxillaris, n. zygomaticus ve n. lacrimalis yoluyla parasempatik (postganglionik) lifler GÖNDERİR. - M. hyoglossus un lateral yüzeyinde yer alır. - Ggl. submandibularis e ve gl. sublingualis e parasempatik lifler gönderir. - Fossa infratemporalis te foramen ovale nin hemen altında yer alır. - Parotis bezine postganglionik parasempatik lifler GÖNDERİR. ID: 01t024

4 14 TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ SİNİR ve İÇERDİĞİ LİFLER I-N. OLFACTORIUS (saf duyu ÖVA) II-N. OPTİCUS (saf duyu ÖSA) III. N. OCULOMOTORIUS (Motor GSE, Parasempatik GVE) IV. N. TROCHLEARIS (Saf motor - GSE) 226: Kranial Sinirler-2 ORİJİNİ ve HÜCRE GÖVDELERİ Orijin : Nazal mukoza (regio olfactoria)daki bipolar nöronlar Çıkış : Lamina cribrosa (etmoid kemikte) dan kafa içine girer. Orijin : Retinanın ganglion tabakasında bulunan multipolar ganglion hücreleri Çıkış : Canalis opticus tan kafa içine girer. Orijin : Parasempatik: Edinger-Westphal nukleusu Orijin : Motor: Okulomotor nukleus Orijin : Göz kasları proprioseptörleri Çıkış : Sinus cavernosus dış duvarından geçip, fi ssura orbitalis superior dan kranyumu terkeder. Orijin : Mezensefalon (kontralateral) Çıkış : Sinus cavernosus dış duvarından geçip, fi ssura orbitalis superior dan kranyumu terkeder. V. N. TRIGEMINUS Orijin : Başın ön kısmı ve gözler a. N. ophthalmicus (duyu GSA) b. N. maxillaris (duyu GSA) c. N. mandibularis (duyu GSA motor - ÖVA) VI. N. ABDUCENS (motor - GSE) VII. N. FACIALIS (motor ÖVE duyu ÖVA, GSA, GVA parasempatik - GVE) VIII. N.VESTIBULOCOHLEARIS a. N. vestibularis (Duyu - ÖSA) Çıkış : Fissura orbitalis superior dan geçer (dalları) Orijin : Maksiller bölge Çıkış : Foramen rotundum dan geçer Orijin : Mandibular bölge Çıkış : Foramen ovale den geçer Orijin : Kaudal pons Çıkış : Fissura orbitalis superior dan geçer. Orijin : Pons Çıkış : Meatus acusticus internus, canalis nervi facialis, foramen stylomastoideum Orijin : Ganglion vestibulare Çıkış : Temporal kemikteki meatus acusticus internus tan geçip, serebella pontin açıdan beyne girer. Yok Yok GANGLİONLARI ve NUKLEUSLARI Ganglionu: - Ganglion ciliare (parasempatik) - Motor: -nucleus nervi oculomotorii (mezensefalon) - Parasempatik: Edinger-Westphal nukleusu (mezensefalon) - Nucleus nervi trochlearis (mezensefalon) - Ganglion semilunare (Ganglion Gasserian, ganglion trigeminale). - Nucleus mesencaphalicus nervi trigemini; mesencephalon (derin duyu) - Nucleus principalis n. trigemini (dokunma, basınç) - Nuc. spinalis nervi trigemini (ağrı-ısı); C 2 -Pons - Nuc. motorius nervi trigemini (pons) - - Ganglion geniculi (sensitif) - Ganglion pterygopalatinum (n. petrosus major) - Ganglion submandibulare (chorda tympani) - Nucleus nervi facialis (motor) - Nucleus salivatorisus sup. (parasempatik) - Nucleus lacrimalis (parasempatik) - Nucleus tractus solitarius (visseral sensitif) - Ganglion vestibulare - Nucleus vestibularis lat., med., sup. inf. b. N. cochlearis (Duyu ÖSA) IX. N. GLOSSOPHARYNGEUS (Motor ÖVE Parasempatik GVE Duysal GVA, ÖVA, GSA) X. N. VAGUS (motor ÖVE Duyu - GVA, ÖVA, GSA, Parasempatik GVE) XI. N. ACCESSORIUS (motor ÖVE) XII. N. HYPOGLOSSUS (motor - GSE) Orijin : Ganglion spirale cochleae Çıkış : Temporal kemikteki meatus acusticus internus tan geçip, serebellopontin açıdan beyne girer. Orijin : Medulla oblongata Çıkış : Foramen jugulare den geçer Orijin : Medulla oblongata Çıkış : Foramen jugulare den geçer Orijin : Medulla oblongata + servikal medulla spinalis Çıkış : Foramen magnum ve foramen jugulare Orijin : Medulla oblongata Çıkış : Canalis nervi hypoglossi - Ganglion spirale cochleae (cortiganglionu) - Nucleus cochlearis post. ve anterior - Ganglion superius - Ganglion inferius - Nuc. ambiguus un üst kısmı (motor) - Nuc. salivatorius inferior (parasempatik) - Nuc. tractus solitarius - Ganglion jugulare (superior) - Gangion nodosum (inferior) - Ganglion murale - Nuc. ambiguus un orta bölümü (motor) - Nuc. dorsalis nervi vagi (parasempatik) - Nuc. tractus solitorius un alt kısmı (sensitif) - N. ambiguusun alt bölümü (motor) - Nuc. nervi accessorii (motor) - Nuc. nervi hypoglossi (motor) ID: 01t025

5 BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER : Kraniyal Sinirler - 3 SİNİR FONKSİYONLARI LEZYONUNDA GÖRÜLEN DURUMLAR I II III IV V VI VII VIII IX X XI - Koku alma duyusu - Görme duyusu - Işık refl eksinin afferent kolları - Göz hareketleri: Superior, inferior, medial rektus kaslarını innerve ederek göz küresini yukarı, aşağı ve mediale döndürür. - Göz kapağı: yukarı kaldırır. (m. Levator palpebra ile) - Parasempatik: m. Ciliaris ve m. Sphincter pupillayı innerve ederek pupillayı daraltıp göze akomodasyon yaptırır. - Superior oblik kasın inervasyonu ile göz küresini aşağı ve dışarıya döndürür. - N. ophtalmicus: Kornea- üst nasal kavite başın ön kısmı konjunktiva ve lakrimal bezde ( ve paranasal sinus mukozasından) duyu taşır. - N. maxillaris: Farinksin bazı bölümleri, damak, nasal kavite mukozası, üst dişler, üst dudak ve yanak duyularını taşır. N. mandibularis - Motor: Çiğneme kasları ve m. tensor tympani - Duyu: Dil (tat harici), alt dişler, alt çene ve derisinden duyu taşır. m. rectus lateralisi inerve eder, gözü dışa çevirir. Duyu: Dilin ön 2/3 ünün tad duyusu (chorda tympani ile) Damak ve ağız tabanının genel duyusu Kulak derisinin dokunma duyusu Motor: Yüzün mimik kasları ve m. stapedius Parasempatik: Lakrimal bez inervasyonu ile gözyaşı salgısı, submandibuler, sublingual, nasal ve palatin bezlerin inervasyonu ile tükrük salgısı - Denge - Başın pozisyonu ve hareketleri ile ilgili duyular taşır. - Cerebellum ve oculomotor nucleusla fonksiyonel ilişkisi vardır. - Corti organında işitme impulsları taşır. Motor: m. stylopharyngeus (yutmaya yardımcı) Parasempatik: Gl. Parotidea inervasyonu (ganglion oticum aracılığıyla) Duyu: - Dış kulak yolunun dokunma duyusu Farinks ve dilin arka kısmında genel duyu Dilin 1/3 arka kısmı tad duyusu Parasempatik: Torasik ve sol kolik fl eksuraya kadarki abdominal kavite organlarının inervasyonu Motor: Larinks ve farinks kasları, ösefagusun 1/3 proksimali Duyu: -Dış kulak yolu - Epiglottisin tat duyusu - Farinks, larinks, trakea, ösefagus ile sol kolik fl eksuraya kadarki mukoz membranlar. - Kranial lifler n. laryngeus aracılığıyla m. cricothyroideus hariç larinksin intrinsik kaslarını inerve eder. - Spinal lifler m.trapezius ve m.sternocleidomastoideusu inerve eder - Ipsilateral Anosmi Hipoosmi - Olfaktör halusinasyonlar (unkus lezyonlarında) - Foster-Kenedy sendromu: Anterior fossa meningiomasına sekonder ipsilateral anosmi + ipsilateral optik atrofi ve kontralateral papillödem - Görme ve görme alanı kusurları (amurazis) - Direk pupil refl eksi kaybı - Göz yukarı-içe bakamaz, aşağı ve dışarı bakar pozisyonda durur. Diplopi de görülebilir. - Pitozis - Parasempatik inervasyon kesilmesine bağlı internal oftalmoplaji, fi ks ve dilate pupiller, akomodasyon paralazisi (siklopleji) görülür. - Bu sinir transtentoriya (unkal) herniasyon, bazı arter anevrizmaları ve diabetes mellitus ta etkilenebilir. - Aşağı dışa bakmada kısıtlılık - Baş, lezyonun karşı tarafına eğilir. (ekstorsiyonu kompanse etmek için) - Aşağı bakışta daha da artacak şekilde vertikal diplopi - Bu sinir kafa travmalarında sıkça etkilenir. - Yüzde oral ve nasal mukozalarda hemianestezi (genel duyu kaybı) - Kornea refl eksi kaybı - Çiğneme kaslarının fl ask paralazisi - Çene açılınca lezyon tarafına kayar. - M.tensor tympaninin paralazisi ve hipoakuzi - Trigeminal nevralji (tic douloureux) - Göz abdüksiyonu kaybı (medial şaşılık) - Horizontal diplopi - Yüzün mimik kaslarının felci - Kornea refl eksi kaybı - Dilde tat duyusu kaybı (chorda tympani hasarlanırsa) - Hiperakuzi (m.stapedius paralizisinde) - Bell s paralazisi (periferal fasiyal paralizi) - Timsah gözyaşları sendromu (yemek yerken gözyaşı sekresyonu) - Santral fasiyal paralizi- kontralateral alt yüz bölgesinde paralizi - Möbiüs sendromu (konjenital fasial dipleji + şaşılık) - Dengesizlik, vertigo, nistagmus - Işitme kaybı, tinnitus - Gag (farinks) refl eksi kaybı - Hipersensitif karotid sinüs refl eksi (senkop) - Farinks, tonsil, dilin arka kısmında genel duyu kaybı - Dilin 1/3 arka kısmında tad duyusu kaybı - Glossopharyngeal nevralji - Gag refl eksi kaybı - Yumuşak damak farinks ve larinksin ipsilateral paralizi (bu durum disfoni, dispne, dizartri ve disfajiye yol açabilir) - Farinks ve larinksde ipsilateral anestezi (bu durum öksürük refl eksini yok edebilir) - Complete laringeal paralizi (bilateral olursa fetaldir. - Parasempatik bozukluklar (bradikardi, taşikardi ve mide dilatasyonu) - Larinks paralazisi - Baş karşı tarafa çevrilemez - Omuz aşağı düşer, omuz kaldırılamaz. XII - Dilin intrinsik ve ekstrinsik kasları (m. palatoglossus hariç) - Dilin hemiparalazisi - Dilde atrofi ve fi brilasyon - Dil dışarı çıkartıldığında lezyon tarafına kayar. ID: 01t026

6 16 TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ FİZYOLOJİ - HİSTOLOJİ - EMBRİYOLOJİ DE BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 1. Avian İnfl uenza için.oseltamivir, 2. İmatinib KML ve GIST (Gastrointestinal stromal tümör) tedavisinde kullanılan Tirozin kinazın inhibitörüdür. 3. Her-2 (neu) eski adıyla C-erbB2 geni hatırlanacaği gibi meme ve over kanserinde mutasyona uğrayan protoonkogendir. Bu mutasyon sonucu bu gen EDGF (epitelyal derive büyüme faktörü) reseptörü ve bu reseptörün bağlı olduğu tirozin kinazı kodlar. EDGF reseptörünü bloke eden antikor trastuzumab (Herceptin) metastatik meme kanseri tedavisinde kullanılır. 4. t (9-22) bcr-abl protoonkogenlerinin yanyana gelmesi tirozin kinazı kodlar. 5. t (8-14); 8. kromozom c-myc geninin 14. kromozomdaki immunglobulin ağır zincirinin yanına gelmesiyle Burkitt lenfoma ve lösemisi (ALL L3) oluşum sıklığı artar. 6. t (8-21) AML M2 Bu translokasyon kloroma yani AML li hastalarda myloblastların organ infi ltrasyonu ile solid tümör oluşturması için tipik translokasyondur, 7. t (15-17) AML M3. Koagulasyon aktivasyonu ve DIC yaptığı sorulmuştu. Ayrıca bu translokasyon RAR-alfa (retinoik asid reseptör) kodlar. Bu nedenle ATRA (all trans retinoik asit): AML M3 remisyon induksiyonunda kullanılır. 8. En sık mutasyona uğrayan proto-onkogen ras tır (özellikle Adeno kanserde), 9. ki-67 siklus içinde olan yani bölünen hücrelerden çıkan proteindir. Siklusta çok hücre olduğunun ve kötü prognoz göstergesidir. 10. c-kit protoonkogeni kit proteini (CD 117) kodlar GIST, Küçük hücre dışı akciğer kanseri, Ewing sarkomunda gösterilmiştir. 11.BRCA-1 tümör süpresör genidir. Mutasyonu sonucu memeover ca oluşur. Bu gen DNA tamirinden sorumlu olduğu sorulmuştu, 12.En sık mutasyona uğrayan tümör süpresör gen p53 tür. Ailesel kanser hastalığı olan Li-Fraumeni sendromunda tüm aile bireylerinde mutasyonlu gen sonucu sarkomlar oluşmaktadır. 13.P53 apopitoz yaptığı gibi (bax gibi), p53 ün kodladığı protein olan p21 cdk (cyclin dependent kinaz) modifi ye ederek (cylin hücre siklusunun G1-S geçiş fazında etkilidir) siklusu durdurarak, mitozu önler. 14.Kas iğciği kasın boyundaki uzamayı algılar. Gama deşarjı kas iğciğinin boyunu kısaltarak, kas iğciğinin duyarlılığını arttırır. Böylece Derin tendon refl eksleri (diğer adı gerim refl eksidir. Tek sinapslıdır. Kas iğciğinden gelen 1a noronu ile 2. motor nöron arasında yer alır) daha kolay alınır. 15.Steroid hormon reseptörleri sitoplazmada bulunurlar. Bu reseptörlere hormon bağlandığında, reseptöre bağlı bulunan HSP (ısı şoku proteini) DNA ya geçerek transkripsiyonu (mrna sentezi) değiştirir. 16.Yağ dokusunda bulunan hormon duyarlı lipazı aktive eden hormonlar GH,kortizol, katekolaminler, tiroid hormonları, glukagondur. PGE ve insulin bu enzimi inhibe ederek yağ yıkımını azaltırlar. 17.2,3 DBG (Difosgogliserat) miktarını arttırarak Hemoglobinin oksijen afinitesini azaltıp, dokuya oksijen bırakılmasını kolaylaştıran faktörler yüksek irtifa, anemi, tiroid hormonlar, anabolizan steroidler (testesteron) Hücre zarı markırı Na-K ATPaz, mitokondri markırı glutamat dehidrogenaz, AER markırı glc-6-paz, peroksizom markırı katalaz, golgi markırı glikozil transferazdır. 19.Konjuktiva çok katlı silendirik, kornea çok katlı yassı epiteldir. Çok katlı silendirik epitel erek üretrasında da bulunur. 20.Hücre bağlantı molekülleri olan zonula okludens, desmozom, zonula adherens yaıpısına giren protein kadherin dir. Mutasyonlarında hücre yanıbaşındaki hücreyi tanıyamadığı için mitozla çoğalarak etrafını doldurmaya çalışır ve kanser gelişir (meme lobuler ca ve ailesel mide kanseri). 21.Katenin hücre içi sinyal iletiminden sorumludur. Diğer adı APC Genidir. mutasyonlarında familyal polipozis koli oluşur. 22.Miyozin hafi f zincir kinazı düz kasta bulunur. Myozin başını fosforile eder. Kalsiyum düz kasta hem depolarizasyon yapar. Hem de kalmoduline bağlanarak bu enzimin aktive olmasını sağlar. Böylece kasılma süreci başlar. Çizgili kasta depolarizasyon sodyumla başlar. Sonra AER daki kalsiyum depolarizasyonla stoplazmaya çıkar. Ve troponin- c ye bağlanır. Troponin c ye kalsiyum bağlandığında çizgili kas myozin başı spontan ATP bağlar. (yani düz kastaki enzim yok), 23.Pankreas beta adasında, iç kulakta (potasyum en yoğun olduğu sıvı endolenfadır 150 meq/l), surrenal kortex zona glomeruloza tabakasında depolarizasyon yapan iyon potasyumdur. Düz kas ve kalpteki pace-maker hücresinde (sinoatrial düğüm) depolarizasyon yapan iyon ise kalsiyumdır. Çizgili kas ve nöronda depolarizasyonu sodyum yapmaktadır. 24.GİP insulin salınımı arttıran, Ghrelin GH salınımını attrıran barsak hormonlarıdır. Motilin reseptörü üzerinden peristaltizm arttıran madde makrolid antibiotiklerdir. CCK, sekretin ve GİP mide boşalmasını yavaşlatır (Enterogastrik refl ex). CCK ve glukagon iştah kesen barsak hormonudur (İştahı açan MSS Nt leri orexin, endorfi n, NPY, Ghrelin; kapatanlar ise leptin, somatostatin, oxitosin). 25.Hipoksi ve hiperkarbiye cevap olarak damarlar gevşerken. Pulmoner arterde kontraksiyon olur. Böylece alveole hava gitmezse kan da gitmez. (Ventilasyon-perfüzyon dengesi). 26.Solunum yolunda bulunan APUD hücresi küçük granuler hücredir. Eski adı Kulchitsky hücresidir. Küçük hücreli ca gelişir.derideki APUD hücresi Merkel hücresidir. APUD hücrelerei hormon sentezi yapar. Müller hücresi retinada bulunan glia hücresi, pitiusit ise arka hipofi zde bulunan glia hücresidir. Pituisit arka hipofi zdeki aksonlara desteklik yapar. 27.Kan testis bariyeini oluşturan hücre sertolidir (Sertoli hücresi birbirine zonula okludens-sıkı bağlantı ile bağlanmıştır). Kan beyin bariyerini endotel hücresindeki sıkı zonula okludens yapar.timus korteksindeki bariyeri ise endotel hücresi ve damarın çevresini döşeyen perivaskuler retiküler hücre yapar. 28.İletinin en hızlı olduğu lif en kalın lifl erdir. (A alfa-iskelet kasını motor inerve eder) C lifleri myelinsiz ve en ince oldukları için en yavaş liflerdir. C lifleri yavaş ağrını iletilmesinde sorumludur. Yavaş ağrıdan ve akson refleksinden sorumlu nörotransmitter P maddesidir. 29.Gama deşarjı kas iğciğini inerve eder. Gama deşarjı artar ise kas iğciğinin boyu kısalır. Bu nedenle sensivitesi artar. Böylelikle kasın boyundaki uzamayı daha kolay algılar. Refl eksler canlanır, kasın tonusu artar. Kas iğciği kasın boyundaki uzamayı algılar. Golgi tendon organı ise tendonun gerilimini algılar. Tendon gerilirse kas kasılması inhibe olur. Derin tendon refl eksleri monosinaptikdir. 30.İskelet kasında, nöronda depolarizasyon yapan iyon sodyumdur. Düz kas ve pacemaker hücresinde depolarizasyon yapan iyon kalsiyumdur. Myokard hücresinde depolarizasyon yapan iyon sodyum ve kalsiyumdur. Kalsiyum ayrıca iskelet kasında troponin C ye, düz kasda kalmodiline bağlanarak kontraksiyon kenetini başlatır. Kalsiyum nöronda presinaptik bölgeye girerek nörotransmitterin ekzositozla salınmasında görevlidir.

7 BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER 17 33: Akciğer volümleri Kalsiyumu iskelet kasında sarkoplazmik retikuluma girip çıkaran protein ryanodindir (defektinde malign hipertermi). Bu işi myokardda ise fosfolamban yapar. Kalsekestrin kalsiyumu S.R de depolar. 31.İskelet kasındaki myozin başının ve dynein proteinin ATPaz fonksiyonu vardır. Oluşan enerji ile myozin aktini çekerek, mikrotüpler ise birbiri üzerinden kayarak hareket gerçekleşir. İskelet kasında T tubul depolarizasyonun hücreye yayılmasını kolaylaştırır. Düz kasda T tubul yoktur onun yerine kaveola cismi vardır. 32.GABA beyinde, glisin medulla spinalisde klor kanalını açarak inhibisyon oluşturur. Glutamat ise NMDA ve AMPA reseptörü üzerinden eksitasyon oluşturur. Bellekten sorumlu nörotransmitterdir. 34: Gerilme ve Ters Gerilme Refleks Arkı 35.TRH, serotonin, histamin prolaktini arttırır. Dopamin prolaktini azaltır. Nöropeptit Y iştahı açan hormondur. Yağ dokusundan salınan leptin nöropeptit Y yi baskılayarak iştahı keser. Lateral hipotalamus iştahı açar. Ventromedial kısmı iştahı kapatır. Göze ışık düşünce rod ve kon hücresinde cgmp azalır. 36.CCK ve parasempatik safra kesesini kasar, pankreasdan enzim salgısını yaptırır. Sekretin pankreastan bikarbonat salgısı yaptırır. VİP ve sempatik sistem safra kesesini gevşetir. VİP su ve elektrolit sekresyonu yaptırıp ishal yapar. VIP alt özefagus sfi nkterini gevşetir. GIP insülin salınımını arttırır. Büyüme hormonu yaptıran ise ghrelindir. 37.Sodyum, fosfat, kalsiyum, potasyum, bikarbonat, glikoz, aminoasit ve suyun en çok emildiği yer proksimal tübüldür. Magnezyum ise henle çıkan kısmından en çok emilir. PTH proksimal tüpten fosfat, bikarbonat, aminoasit emilimini azaltır. PTH distal tüpten kalsiyum emilimini arttırır. Potasyum proksimal ve distalden emilir. Distalden sekrete de edilir (Hem emilim hem sekresyon). Potasyum sekresyonu aldesterona bağlıdır.kan potasyumu artarsa aldesteron artar. Potasyum sekresyonu artar. Makula denza distal tübülün ozmoreseptör içeren kısmıdır. Makula denza ya az miktarda NaCI gelirse, afferent arteriolün çeperindeki jukstaglomerüler hücreden renin salınır. 38.Akciğerde klara hücresi bronşiolde bulunur. Klara ve alveolde bulunan tip II pnomosit surfektan ve kök hücre görevi yaparlar (Kemiğin kök hücresi periostun altında bulunan osteoprogenitör hücredir). Ventilasyon kanda çözünmüş CO 2 ile ilişkilidir. Kandaki O 2 ise ventilasyon perfüzyon dengesi ile ilişkilidir. Akciğerde alveol hava gelmezse içindeki O 2 azalır. Bu da pulmoner arterde vazokontraksiyon oluşturur. Akciğer dışındaki dokularda ise O 2 nin azalması, CO 2 artması, adenozin, laktat arterleri gevşetir. Solunum yollarında endokrin fonksiyon yapan hücre küçük granüler hücredir. (KGH) Endokrin fonksiyon yapan hücre (APUD) krom ve gümüşle boyanır (Kromafin veya argentofil hücre). 39.Epididim spermlerin hareket kazandığı yerdir. Duktus deferensde spermler depo edilir. Ejekulatta bulunan şeker fruktozdur. Fruktoz ve ejekulatın %80 ini vezikula seminalis yapar. Kan testis bariyerini oluşturan hücre birbirine zonula okludensle tutturulmuş sertoli hücresidir. Retinada bulunan destek hücresi müller hücresidir. Sentrasiner hücre pankreasta bulunur. Osteoklast çok nükleusludur. (Asit fosfataz yaparak kemiği sindirir.) Osteoklast monosit kaynaklıdır. Mikrovillus (incebarsak ve proksimal tüp) ve sterosilia (epididim) emilimi arttırır. Kadherin zonula adherans bağlantısında bulunur. Kornea çok katlı yassı, konjuktiva çok katlı silendirik epiteldir. Desmozom tipi bağlantı st. Spinozumda bulunur. Yağ bezi holokrin salgı yapar. Süt salgısı ve koltuk altı koku (feromon) apokrin salgıdır. Gianuzi yarımayı subling-mand. bezde bulunur. 40.Nörotransmitter salınımı presinaptik bölgeye kalsiyum girmesiyle oluşur. Magnezyumlu ortamda NT salınımı azalır. SNARE protein ve Rab 3, NT salınımınında vezikülün membrana yapışmasını sağlar. 41.APUD hücresi (Kromaffi n, Argentofi n) hücre nörokrin salgı yapar. Adrenal medulla aynı boyanma özelliğine sahiptir. 42.Kluver-Bucky sendromu amigdala lezyonunda, Subtalamik lezyonda ballismus oluşur. 43.Korneada çok katlı yassı epitel, epidididimde sterosilyalı epitel bulunur. 44.Diskus interkalaris kalpte bulunan bağlantıdır. Kalpte en yavaş ileti AV nod, en hızlı ileti purkinje hücresinde oluşur. 45.Nissl cismini GER oluşturur. Herring cismi arka hipofi zde nörofizinin yaptığı inklüzyondur. Sentrasiner hücre pankreasta bulunur. 46.Desmozom str. Spinozumda bulunur. Elaidin str. Lusidumda bulunur. Hemidesmozum hücreyi bazal laminaya bağlar. Laminin ve entaktin bazal laminada bulunan glikoproteinlerdir. 47.Ventilasyon kandaki CO 2 ile ilşkilidir. Ventilasyon/ perfüzyon oranı artarsa oksijenasyon artar. MetHb, KarbosiHb ve Hb F; Hb oksijen eğrisini sola kaydırır (Afi nite artar).

8 18 TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ 48.Hücrede en büyük organel: Nükleustur ve vücuttaki en büyük nükleus: Spinal ganglion ve Oositler de bulunur 49.Hücrede kalsiyumun en yüksek olduğu organeller: Endoplazmik retikulum ve Mitokondri 50.Mitozun metafaz safhasında kromozomlar ekvatorda toplanır 51.Hücre bölünmesinde İnterfaz safhasının G1 evresi sitoplazma hacminin arttırıldığı evredir.. 52.Kas kasılması sırasında I ve H bantlarının boyu kısalır. Diğer bantların boyu değişmez 53.Kolegog maddeler: safra kesesinin kontraksiyonunu sağlayan maddelerdir. Kolesistokinin kolegog bir maddedir, koleretik maddeler safra yapımını arttıran maddelerdir. Sekretin koleretik bir maddedir 54.Hepatositler ile portal alan arasındaki boşluğa MALL aralığı denir. 55.Retinada iç pleksiform tabakada, bipolar nöronlar ile ganglion tabakası sinaps yapar 56.Gap junctionın yoğun olarak izlendiği hücrelere örnek: Kalp kası hücresi, osteositler,visseral düz kas hücreleridir 57.Telomer: Hücre DNA sında telomer denilen nükleotid zinciri bulunur. Telomeraz bu zincirin okunmasında görevlidir. Telomer organizmaların ölüm yaşını belirler. 58.Ara filamanlar: Desmin kas dokusunda, vimentin mezenkim dokusunda, sitokeratin epitel dokusunda bulunan ara fi lamanlardır. Tümör hücresi vimentin içeriyorsa sarkom, sitokeratin içeriyorsa kanser hücresi demektir. 59.cGMP: cgmp yi ikinci haberci olarak kullanan hormonlar ANP, BNP, NO, Guanilin, E.Coli (Stabi toksin) dir. 60.Epitel hücrelerinin bağlantı birimlerinde bulunan zar proteinleri; İntegrinler à Hemidesmozom Desmagleinler à Desmozom Kadherin à Zonula adherens Konneksin à Neksus Okludinler, Zo proteini à Zonula Okludens 61.DERİ KATMANLARI Epidermis yukardan aşağıya doğru şu tabakalardan oluşur. 1. Stratum Corneum; çekirdeksiz çok yassı, içinde keratin ve lipide benzeyen bir boynuz yağı bulunur. 2. Stratum Lucidum; yalnızca eliçi ve ayak tabanlarında bulunur. Bol eleidin maddeleri içerir. 3. Stratum Granulosum; 2-3 sıralı iğ şeklinde içinde keratohyalin granülleri bulunan yassı hücrelerden oluşmuştur. 4. Stratum Spinosum; desmozom denilen protoplazmik uzantılarla birbirine bağlanmış 6-7 sıra poligonal hücrelerden oluşur. Bazı hastalıklarda (Örn, Pemfi gus) desmozomlar parçalanır ve epidermis dermisten kolayca uzaklaşır. 5. Stratum Bazale (germinativum); mitotik aktivite gösteren tabakadır ayrıca melanositler de bulunur. Dermis te; 1. Stratum papillare, epidermisin içine bir takım uzantılar yapar ve bu papillaların içinde kapiller şebeke bulunur. 2. Stratum retikülare; kollajen ve elastik lifl er ağ şeklinde bir yapı oluşturduğu için, basınç ve çekme gibi mekanik etkilere dayanıklıdır. 62. Germ katmanlarından gelişen yapılar Ektodermden orjin alanlar: MSS, periferik sinir sist., duyu organlarının duyu epiteli, epidermis ve deri ekleri, hipofi z, diş minesi ve bazı organların epiteli (parotis vb.) Mezodermden orjin alanlar: Bağ dokusu, kıkırdak ve kemikler, çizgili ve düz kas, Kan hücreleri, Kalp ve damar, böbrekler, gonadlar ve boşaltım yolları, böbrek üstü bezi korteksi ve dalak Endodermden orjin alanlar: solunum sistemi epiteli, sindirim kanal epiteli ve türevleri (KC, pankreas), Tonsil, tiroid, paratiroid, timus parankimi, mesane ve üretra epitelinin çoğu, östaki borusu ve orta kulak boşluğu 63.Dalak ta T hücresi : Sentral arter çevresindeki periarteriyel lenfatik kılıfta bulunur. B hücresi Makrofaj : Beyaz pulpada bulunur. : Marjinal sinüste bulunur. 64.Özefagus kanseri: Seroza bulunmadığı için özefagus kanserleri çok hızlı mediastendeki komşu organlara yayılım gösterir. Özefagus kanseri en sık orta 1/3 lük kısımda yerleşir. Histolojik tipi ise epidermoid karsinomdur. 65.Sertoli hücresi:sertoli hücresi testiste seminifer tüplerin etrafında bulunan hücredir. Fagositoz, androjen bağlayıcı protein, inhibin, MIF ve kan testis bariyerinden sorumludur. 66. Adipokinler: Adipokinler yağ dokusunda salınan hormonlardır. İnsülin etkisini arttırır veya azaltırlar. Leptin ve adiponektin insülin rezistansını azaltırken, TNF alfa ve rezistin, obezite (sendrom x) hastalarında insülin rezistansı oluştururlar. 67.Hiperkalsemi: Toplumda hiperkalseminin en sık nedeni hiperparatiroidi iken, hastanede yatan hastalarda en sık sebep tümör kemik metastazlarıdır. 68. Potasyum tüplerden hem geri emilip hem de sekrete edilen tek iyondur. 69. Nissl cismi ve kromatoliz: Nöron stoplazmasında bulunan granüllü endoplazmik retikulum, nissl cismini oluşturur. Akson kesilerinde bu cismin sayısı azalır. Bu olaya kromatoliz denir. 70.Merkezi sinir kılıfları: Beyni en dıştan örten zar duramaterdir (epinöriuma karşılık gelir). Duramater altında kortikal sulkusların üzerinden geçen araknoid zar (Perinöriuma karşılık gelir). En içte ise sulkusların içini döşeyen piyamater (endonöriuma karşılık gelir) bulunur. 71.ADENOZİN: Beyinde inhibitör nörotransmitterdir. Çay ve kahve adenozin reseptörünü bloke eden metilksantin (Teofilin ve kafein) içerirler. 72.Hücre içi ve dışı arasında en büyük konsantrasyon farkı olan elektrolit kalsiyumdur. Ekstrasellüler kalsiyum, intrasellüler kalsiyumun katıdır. 73.Fotonların etki mekanizması (görme) cgmp azalmasıdır. 74.Periferik rezistansın esas belirleyicisi Arteriollerdir. 75.Ginkgo bloba PAF antagonistidir kalp sesi her zaman patolojik kabul edilmelidir. 4. kalp sesi AF de kaybolur. Diastolik üfürümlerde her zaman patolojik kabul edilmelidir. Gebelerde buna dahil!!! 77.Spirometre ile ölçülemeyenler: - Rezidüel hacim - FRC (Fonksiyonel rezidüel kapasite) - TAC (Total Akciğer kapasitesi) 78.CO 2 oranı en yüksek à alveol havası CO 2 oranı en düşük à inspirasyon sonrası ölü boşluk 79.Vazopresin varlığında ve yokluğunda böbrekte sıvı en fazla proximal tübülden emilir. 80. Mezengial hücreler RES e ait makrofajlardır. 81. Glikoprotein yapıda olan hormonlar: - FSH - TSH - LH - Eritropoietin - hcg - İnhibin 82.İnsülin lipoprotein lipazı aktive eder. İnsülin hormona duyarlı lipazı inhibe eder. 83.Albumin, prealbumin, transferin negatif akut faz proteinleridir. 84. JAK - STAT yolu ile sinyal iletimi - GH - leptin - Prolaktin - IFN - γ - Eritropoietin - lenfokinler (IL-6) İnsülin sekresyonunu en fazla artıran aminoasit lösin - GH salınımını en fazla artıran aminoasit arjinin

9 BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER D vitamini 25 hidroksilasyona karaciğer endoplazmik retikulumunda 1α hidroksilasyona böbrek mitokondrisinde uğrar. 87.Tutucu bağlar à zonula adherens, desmozom Geçirgen olmayan bağlantı àzonula ocludens İletişim sağlayan bağlantı àgap junction 88.Langerhans hücreleri str. spinosum da yer alır. 89.Özefagus ve rektumun serozası yok! 90.Gianuzzi yarımayları mikst bezlerde bulunur. Submandibuler bez de mikst (seröz ağırlıklı) bezlerdendir. 91.Santral arte à Dalak ta Santral ven à Karaciğer de Santral kanal à Medulla Spinaliste bulunur. 92.Von Ebner Bezleri Brunner Bezleri : Dil : Duodenum dadır. 93.Plexus mirabilis: İki arter veya iki ven arasındaki anastomozdur. Böbrekte glomeruluslarda, karaciğer sinuzoidlerinde ve hipofi zde görülür. 94.Paneth Hücreleri: İnce barsakta bulunur. Protein polisakkarit kompleksi sentezi yapan ekzokrin seröz hücrelerdir. Lizozim enzimi içerirler. Lizozim antibakteriyel aktiviteye sahiptir ve barsak florasının kontrol edilmesinde önemli bir rolü vardır. 95.Marjinal zon: Dalak da kırmızı pulpa ile beyaz pulpa arasındadır. Makrofaj bulundurur. Dalakta aktif fagositozun olduğu yerdir. 96.Clara hücreleri: Terminal bronşiollerin epitelinde bulunur. Bronşial yüzü koruyan glikozaminoglikonları salgılar. 97.Kastrasyon hücreleri à ön hipofi zde Pitusit hücreleri à arka hipofi zde 98.Hb sentezinin başlaması à polikromotofi lik eritroblast Çekirdeğin en son görüldüğü à ortokromatofi lik eritroblast (normoblast) 99.Hofbauer hücreleri: Plasental villüslerde bulunan özelleşmiş fetal fagositlerdir. 100.Fetusta kanın en kirli olduğu damar Umblical arter değil VCS dur. 101.KAN HÜCRELERİ HAKKINDA ÇOK ÖNEMLİ BİLGİLER!!! Lökositler: Nötrofil (sayıca en çok olan),eozinofil,bazofil(sayısı en az olan), lenfosit,monosit (en büyük olan ve dokuda makrofajlara dönüşen) * Trombositlerin babası megakaryosittir(en büyük kemik iliği hücresi) * Granülositlerin babası myeloblasttır(myeloblastpromyelosit-myelosit-metamyelosit-bant şeklinde ilerler) * Metamyelositte mitoz son bulur. * Metamyelosit fagositoz yeteneği olan ilk elemandır. * Myelosit spesifi k granüllerin oluştuğu ilk elemandır. * Ayrıca myelosit granülositlerin eozinofi l-bazofi l-nötrofi l diye ayrıldığı evredir!!! * Eritrositlerin babası eritroblastlardır * Lenfositler lenfoblastlardan gelişirler 102. Dikkat àumbilikal ven ile arteri karıştırmayın!!! BAZI FETAL YAPILAR ve ERİŞKİNDEKİ KALINTILARI Umbilikal arter...lateral umbilikal ligament ve medial umblikal katlantılar Umbilikal ven...lig. Teres hepatis Ductus arteriosus...lig. Arteriosus Ductus venosus...lig. Venosum Urachus (Allantois)...Median umbilikal ligament Nucleus pulposus...notokord Gubernakulum...Erkekte.Gubemakulum testis...kadında Overin round ligamenti Mezanefrik tübüller...erkekte ductuli eferentes...kadında epoöforon, poraöforon, Gardner kanal, kisti Paramezanefrik duktus...erkekte appendiks testis...kadında uterus, fallop tüpü, morgagni kisti Sinüs Tüberkülü...Erkekte seminal colliculus...kadında Himen Labioscrotal kabarıntılar.erkekte Scrotum...Kadında Labium majus pudendi 103.Organeller ve enzim içerikleri Lizozomda àasit fosfataz, Elastaz, karboksipeptidaz, hiyalüronidaz, nöraminidaz, ribonukleaz, Deoksiribonukleaz, Fosfataz, Arilsulfataz, Kollajenaz, Katepsin, Glikozidaz, Mitokondriyonda àmonoamin oksidaz (MAO), Glutamat dehidrogenaz, NADH dehirdrogenaz, sitokrom oksidaz, süksinat dehidrogenaz (iç zarda) Düz yüzlü endoplazma retikulumunda àglukoz 6 fosfataz Peroksizomda àoksidazlar ve katalaz Golgi à Galaktozil transferaz, Glikozil N-asetil transferaz Plazma membranı à Na+ -K + -ATP az, 5 nukleotidaz

10 20 TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ 104: Hücre tipleri veya tümörlere özgül ara filamanlar Ara Filaman Sitokeratin Vimentin Desmin Nörofilaman Glial fibriler asidik protein (GFAP) Lamin A, B, C Hücre Veya Tümör Özgüllüğü Epitel hücreleri Epitel kökenli tümörler (skuamöz karsinom, adenokarsinom) Endotel hücreleri, vasküler düz kas, fi broblastlar, kondroblastlar, makrofajlar. Mezenşimal tümörler (fi brosarkom, liposarkom, angiosarkom, kondrosarkom, osteosarkom) İskelet kası, nonvasküler düz kas Kas tümörleri (rabdomyosarkom) Nöronlar Astrositler, oligodendrogliya, mikrogliya, Schwann hücreleri, ependimal hücreler ve pitüisitler. Gliya hücrelerinden köken alan tümörler Çekirdek zarının iç yaprağında- tüm hücrelerde bulunur İD:03t Mononükleer fagositer sistem e ait bazı hücreler: Kan... à monositler Gevşek bağ dokusu...àmakrofaj (histiyosit) Böbrek...àmezengial hücreler SSS...à Mikrogliya Deri...àLangerhans hücresi Karaciğer...àKupffer hücreleri Akciğer...àAlveoler makrofajlar Kemik...à Osteoklast Sinoviyum...àSinüzoidleri döşeyen hücreler Dalak...àKırmızı pulpa makrofajlar 106. Glikozaminoglikanlar: Vücutta en fazla bulunan glikozaminoglikan kondroitin sülfattır. En heterojen GAG keratan sülfattır. En kısa zincire sahip glikozaminoglikan kondroitin sülfattır. Tek sülfatlanmamış glikozaminoglikan hiyaluronik asittir. Bağ dokusu ara maddesinde heparan sülfat bulunur. Kondroitin - 4 sülfat àhiyalin ve elastik kıkırdakta, Kondrotin - 6 sülfat ve dermatan sülfat àtendon, ligament, dermis'te, Heparan sülfat àkaraciğer, dalak'ta yaygın olarak bulunur Bazı önemli kollajenler ve bulundukları yerler: Tip I àderi, kornea, tendon ve kemik Tip II à Kıkırdak Tip III àdüz kas, damar duvarında Tip IV àbazal membranda Tip V àplasenta bazal membranında bulunur Hiyalin kıkırdakàuzun kemiklerin eklem yüzü (eklem kıkırdakları), kostal kemiklerin ventral ucu, burun, larinks, trakea, bronşlar Elastik kıkırdakàkulak kepçesi, dış kulak yolu, östaki borusu, epiglottis, kuneiform kıkırdak Fibröz kıkırdak à İntervertebral disk, simfizis pubis, tendonların kemiğe yapışma yeri 109. KEMİK HÜCRELERİ Osteoprogenitör hücreler àosteoblastlara dönüşür Osteoblastlar à Kemik yapımından sorumlu Osteoid yapımını (Tip 1 kollajen, proteoglikan, glikoprotein yapımını) sağlar Alkalen fosfataz içerir Osteositlere farklanır Osteositler à Osteoblastlardan farklanır Kemik matriksinin devamlılığını sağlar Osteoklastlar à Monositlerden gelişir Kemik rezorbsiyonundan sorumludur, hidroklorik asit ve proteolitik enzimler salgılar SARKOMER YAPISINDA VE KAS HÜCRELERİNDE YER ALAN BAZI ÖZEL PROTEİNLER Titin: Sarkomerin aşırı gerilmesini önleyen kalın filamanların yapısında bulunan miyozinin her iki tarafında bulunup miyozini Z diskine tutturan helezon yapılı proteindir. alfa-aktinin: İnce fi lamanları birbirine paralel tutan ve Z çizgisine tutturan çomak biçimli proteindir. Nebulin: İnce fi lamanları Z diskine tutturan, elastik olmayan bir proteindir. alfa-aktinine yardımcı olur. Miyomezin: Kalın fi lamanları M çizgisine bağlar. Tropomodulin: Aktine bağlanır. Sarkomerdeki aktin fi lamanlarının boyunu ayarlar. C proteini: M çizgisinde miyomezin gibi miyozini bağlar. Desmin: İki miyofi brilin Z çizgileri arasında uzanarak Z çizgilerini birbirine bağlayan birden çok iplikçiği bulunan bir proteindir. Plektin: Desmin filamanlarını birbirine tutunduran proteinlerdir. Riyanodin Reseptörleri: Kasta, sarkoplazmik retikulum zarında bulunan kalsiyum kanal reseptörüdür. Sitoplazmaya kalsiyum serbestleşmesinden sorumludur. Malign hipertermide bu reseptörler doğuştan mutasyonludur ve vücut ısısı ölümcül düzeylere kadar yükselebilir. Ca ++ ATPaz Pompası: Sarkoplazmik retikulumdan salınarak sitoplazmaya geçiş Ca ++ u geriye pompalayarak uzaklaştırır. Kalsekestrin: Endoplazmik retikulum içinde kalsiyumu bağlayarak depolanmasını sağlayan proteindir. ER nun Ca ++ depolama kapasitesini 40 kat arttırır. αβ-kiristallin: Desminlerle ilişkili bir ısı-şok proteinidir. Bu ara flemanların stres sonucu hasar görmesini önler. Distrofin: Laminin (eksternal laminada bulunur) ile aktin fi lamanları birbirine bağlar. Bu proteinin eksikliğinde X e bağlı kalıtsal bir hastalık olan Duchenne in musküler distrofisi görülür. Miyofilamanlar ve çevre doku arasında bağlantı kesildiğinde kas işlevi bozulur. Miyoglobin: Kasta oksijen depolayan proteindir. Oksijen afi nitesi hemoglobinden fazladır BOS sıvısı içeriğinin plazma ile karşılaştırılması: BOS değeri plazma değerine eşit olanlar à Na+, Cl -, HCO 3-, Osmolarite