Sporda Gözlem ve Değerlendirme

Transkript

1 Dersin değerlendirilmesi Sporda ve Değerlendirme ANT302 M Kamil ÖZER ARA SINAV %40 o Ara Sınav 1 % 50 (20) o Ödev1 % 25 (10) Takım sporları gözlemi o Ödev2 % 25 (10) Bireysel sporlar gözlemi Ödev çıktıları yarıyılın son haftasında teslim edilmelidir. YIL SONU SINAVI % 60 o Yazlı : % 90 (54) o Devam: % 10 (6) 1 2 içerik Niçin gözlem Niçin İnsan performansının alanları ve çeşitleri Veri toplama yöntemleri tekniğinin yararları ve sınırlılıkları Sınıflama/derecelendirme/not verme Diagnoz / eksik/güçsüz/güçlü yönleri belirleme Gelecek için tahmin yürütme/kestirim Motivasyon Gelişme / hedeflere ulaşma derecesi Program değerlendirme Antrenörün değerlendirilmesi 3 4 İnsan Performansının Alanlarına göre sınıflandırılması Kognitif Duyuşsal Psikomotor Kognitif / bilişsel alan Bilgi o Özel bilgi o Özel bilgiye ilişkin yollar ve anlamlar o Bir alanda evrensel ve soyutlamalar bilgisi Kavrama o Çeviri o Yorumlama o Kestirim / Exstrapolasyon Uygulama analizi o Elemanlar o İlişkileri o Düzenleme ilkeleri Sentez o özel iletişim üretimi o operasyonlar için bir plan üretimi o soyut ilişkiler bir dizi türetme Değerlendirme o İç kanıtlarla yargılama o Dış kanıtlarla yargılama 5 6 1

2 Alma / Algılama o Farkında olma o Almaya istekli olma o Kontrollü ya da seçilmiş dikkat Tepki / cevap / yanıt o Yanıtı kabul etme o Yanıt için istekli olma o Yanıt memnuniyeti Duyuşsal alan Değerlendirme / değer biçme o Bir değerin kabulü o Bir değeri tercih etme o bağlılık Organize etme / düzenleme o Bir değerin Kavramsallaştırılması o Bir değer sisteminin organizasyonu Bir değer kompleksi ile karakterize etmek o Genelleştirilmiş düzen o Tanımlama Refleks hareketler o Segmental refleksler o Segmentlerarası refleksler o Suprasegmental refleksler Temel hareketler o Lokomotor hareket o Nonlokomotor hareket o Manipulatif hareket Algısal yetenekler o kinestetik ayırdedicilik o Görsel ayırdedicilik o İŞİTSEL ayırdedicilik o Dokunsal ayırdedicilik o Koordineli ayırdedicilik Psikomotor alan Fiziksel yetenekler / Kondisyonel o Dayanıklılık o Kuvvet o Esneklik o Çabukluk Hareket becerileri o Basit uyarlanmış beceri o Bileşik uyarlanmış beceri o Karmaşık uyarlanmış beceri ifade/ yorumsal hareketler o İfade edici hareketler o Yorumlayıcı hareketler 7 8 Bütün bilimler başlangıçta gözleme dayanır. Bilimsel yollarla varılan sonuçların geçerliliğini sınamak için de yine gözleme başvurulur. Her türlü bilgi toplama işlemi bir tür gözlemdir. Belirli bir amaca yönelik gerçeği, değişik teknik ve yöntemlerle kayıt etme işlevidir Bir kimsenin diğer bir kimse hakkında duyu organları ile bilgi edinme yolu veya bireylerin değişik ortamlarda, çeşitli davranışları hakkında onları gözleme yolu ile bilgi toplama tekniği olarak tanımlanır. bilgi toplama aracı da diyebiliriz Çeşitleri Süresine göre gözlem çeşitleri Yapısına göre gözlem çeşitleri Yapıldığı yere göre gözlem çeşitleri Uygulama biçimine göre gözlem çeşitleri Süresine göre gözlem çeşitleri 1. Sürekli gözlem: Sürekli gözlemde incelenen olay başından sonuna kadar izlenir. Güneş tutulması gözlemi sürekli gözleme örnektir. 2. Zamanı gelince gözlem: Zamanı gelince gözlemde olay belirli bir zaman kısıtı içinde gözlenir. Örneğin; yarasaların beslenme şekli araştırılırken bu hayvanları sadece gece gözlemleriz. Çünkü gündüz avlanmaz, uyurlar. 3. Aralıklı gözlem: Aralıklı gözlemde rasgele veya belirlenmiş zaman aralıklarında yapılan gözlemlerdir. Bir makinenin belirli aralıklarla gözlenmesi veya kolesterol problemi olan bir hastanın belirli aralıklarla kontrol edilmesi buna örnek olarak verilebilir

3 Yapısına Göre Çeşitleri 1-Doğrudan gözlem: Duyu organlarımızla yapılan gözlemdir. Bir olayı gözlemlerken öncelikle duyma, görme gibi duyularımızı kullanırız. 2-Araçla yapılan gözlem: Belli gözlemsel araçlar kullanılarak yapılan gözlemdir. Bilim adamlarının uzaydaki cisimleri gözlemlerken teleskop kullanmaları, hücreleri incelemek için mikroskop kullanmaları buna örnek verilebilir Yapıldığı Yere Göre Çeşitleri 1-Doğal ortamında yapılan gözlem: Olayları doğal ortamında gözlemleme biçimidir. Örneğin öğretmenlerle öğrenciler arasındaki ilişkiyi gözlemlerken bunu doğal ortamında yani sınıfta yapmalıyız. 2-Laboratuar ortamında yapılan gözlem: Olayları laboratuar ortamında gözlemleme biçimidir. Laboratuar ortamında yapılan tüm deneyler bir anlamda da gözleme örnektir Uygulama Biçimine Göre Katılımsız gözlem: ci, gözlenen grup veya olayın dışında kalarak grubu veya kişiyi dışardan objektif olarak gözler. Katılımlı gözlem: ci, gözlenen birey veya grup ile aynı ortamda bulunur ve onlarla birlikte aynı etkinliklere katılır. Bir cide Olması Gereken Özellikler cilerin, gözlem yapma konusunda uzmanlaşmış kişiler tarafından eğitilmiş olması gerekir. Planlanan gözlem sürecinde eğitilmeleri ve bu eğitim sonunda başarı gösterenlerin gözlemci olarak seçilmesi gerekir. Bu eğitimde; gözlemin amacı, nelerin ne şekilde gözlemleneceği, gözlemlerin ne şekilde kaydedileceği gibi konular yer alır. Bu eğitimin uygulamaya dönük olması çok önemlidir. İyi bir gözlemcinin Ön yargısız Duyarlı ve dikkatli Gözlenenleri olumsuz yönde etkileyebilecek (din, dil gibi) özelliklerden bağımsız Bazı özel bilimsel araştırmalarda kişinin gözlem yapacağı konuda uzman olması istenir Türleri Sistematik gözlem süreci Gelişi güzel gözlem: Bunda bilgiler neyin, nerede, nasıl, ne zaman gözleneceğine ilişkin bir planın yapılmadığı, amacın saptanmadığı doğal bir ortamda rastlantısal olarak elde edilir. Sistemli gözlem: Neyin nerede, nasıl, ne zaman gözleneceğinin önceden planlandığı, amacın saptandığı ve belli kurallara uyarak yapılan gözlemdir. Gelişi güzel gözleme göre daha geçerli ve güvenlidir. Hemen hemen her sistematik gözlem altı aşamadan oluşan bir süreç içerisinde gerçekleştirilir. Bunlar; o Ne gözleneceğine karar vermek, o Gözlenecek olayın tanımını yapmak, o En uygun gözlem tekniklerini seçmek, o ci güvenirliliğini sağlamak, o Doğru gözlem yapmak, o Toplanan bilgilerin özetlenmesi ve rapor edilmesi aşamalarıdır

4 Ne gözleneceğine karar vermek Gözlenen Olayın Tanımını Yapmak Bu bölümde en önemli nokta gözlenen olayın ağırlık noktasının amaca uygun şekilde saptanmış olmasıdır. Aksi takdirde yapılan gözlemin bilimsel bir yönü olmayacaktır. Sistematik gözlemde gözlenecek olayın tanımının açık ve seçik yapılması gözlem güvenirliği, geçerliği ve gözlemciler arası uyum için önemlidir. Tanımı ve ağırlık noktası iyi yapılmış bir olay, gözlenen olayların gözlemci tarafından ayrımının yapılmasını kolaylaştırır En uygun Tekniklerini Seçmek yöntemi tekniğinin belirlenmesinde olayın yapısı önem taşımaktadır. Olayların iki temel özelliği vardır bunlar sıklığı yani tekrarlanarak yeniden olma süresi, diğeri ise olayın tabiatında var olan özelliğidir. Bu yapılar seçilecek gözlem tekniğinin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Birinci dereceden veri toplamanın anketlerden sonra ikinci yöntemidir. Çalışma konusu olaylara hiçbir müdahalede bulunmadan, soru sormadan onları gözlemlemek suretiyle veri sağlanır. yöntemiyle ankete göre daha doğrudan bilgi sağlanır. Daha objektif ve sağlıklı bilgiler elde edilir in uygulanması için ve Anket Tekniklerinin üç koşulun varlığı aranır: Verilerin gözlemle elde edilebilir olması, Gözlenecek faaliyetlerin kısa bir zaman sınırı içinde tamamlanması, Davranışın tekrarı ve sık sık devam etmesi AVANTAJLARI Ankete göre daha objektiftir. Hızlı bilgi toplanmasına olanak verir Kullanılması için fazla yetenek gerektirmez DEZAVANTAJLARI Her çeşit bilginin toplanmasında kullanılamaz Mekanik gereçlerin dışında sadece insanların kullanılması durumunda, gözlemcilerin duyu organları gözlenen bir olayı bütünüyle kaydedemez. cinin varlığını gizlemek her zaman mümkün değildir Maliyeti fazladır

5 Türleri Doğrudan gözlem Doğrudan Araçlarla yapılan ciler gerekli davranışları izler ve kaydederler. formları anket formlarına göre daha basittir. Beklenen faydaları; o Bilginin tanımlanması ve kaynağı belirtilerek kaydedilmesi, o Toplanan bilginin işlem merkezinde ayrımının kolaylaştırılmasıdır. Doğrudan gözlemin üstünlüğü, kişilerin gerçek davranışını ölçmesidir. Zayıf yönü ise aynı davranışın farklı gözlemciler tarafından farklı yorumlanabilmesidir Araçlarla yapılan gözlem Mekanik ve elektronik araçların yardımıyla davranışların tam ve doğru şekilde kaydedilmesi esasına dayanır. Sonuçlarının karar vermek için yorumlanmış olması gerekir. Pahalıdır. Teknolojik gelişmeye bağlı bu araçların kullanışının giderek yaygınlaştığı bir gerçektir. Kayıt araçları Pedometre Adım sayar; günlük aktivite miktarını belirlemek için kullanılar. Akselerometre Üç boyutlu hareket kaydeden, daha çok araştırma amaçlı kullanılan cihazlardır. Kalp atım sayısı monitörü (HR Monitor) Sportif etkinliklerde ve antrenmanda yüklenmenin yönetimi için kullanılan cihazdır. 3D Kinematic system (Hareket analizi) Sportif hareketler sırasında çeşitli segmental değişimleri ölçen bir cihazdır. Psiko-galvanometre Avuç içlerine yerleştirilen ve insanın duyduğu heyecana bağlı olarak terleme oranını ölçen bir cihazdır türlerinin karşılaştırılması Doğrudan Araçla ci hatası Orta Yok Gözlenen Kişinin neden olduğu hata Az Çok az Maliyet Orta Yüksek Sahada kullanılışı Orta Az ci Güvenilirliği Birbirinden bağımsız ölçümler arasında benzerliğin olmasıdır. Yani ölçümlerin olası yanılgılardan arındırılmış olması gerekir. Kişi hangi sistemi kullanmaya karar verdiğinde, kullanacağı sistemin yeterince güvenilir olmasını sağlamalı veya daha güvenilir sistemleri tercih etmelidir. Yapılan bir ölçümde üç tür güvenirlilik ölçütü aranır 1-Süreklilik ölçütü 2-ciler arasındaki uyum 3-İç tutarlılık Güvenirlik, doğru bilgi toplamak için, önceden sağlanması gereken kritik bir süreçtir

6 Doğru gözlem yapmada, gözlemcinin dikkat etmesi gereken önemli kriterler vardır; 1. ci gözlem yapılacak yere girdikten sonra, gözlenecek objenin reaksiyonunu göz ardı etmemelidir. 2. Gözlenen kişiler üzerinde oluşan olumsuz etkileri en aza indirgemek için, gözlenecek kişilere gözlemcinin ne amaçla orada bulunacağı fazla detaya girmeden aktarılmalıdır. 3. in hemen başlaya bilmesi için ve ortam öncesi durumların da gözlenebilmesi için gözlem yapılacak yere gözlenecek bireylerden daha önce gidilmelidir. 4. ci hem giysisi, hem de hareketleri ile fazla göze batmamaya özen göstermelidir. 5. ci ve gözlenen arasında kurulacak iletişimin türüne dikkat edilmelidir. Toplanan Bilgileri Özetleme ve Rapor Etme Bilgi işlemin genellikle kayıt etme, sınıflama, hesaplama, özetleme ve rapor etme gibi işlevleri vardır. işlevinde toplanan verilerin araştırma problemlerine kuramsal yada pratik yönden çözüm önerileri geliştirmesine olanak sağlayacak şekilde yorumlanıp, değerlendirilmesi gerekir. ve değerlendirmede bilgiler denetleme ve araştırma amaçlı toplanır. Seçilen amaca göre raporlama gerçekleştirilip elde edilen veriler kullanılacak düzeye getirilmelidir tekniğinin yararları Bireyin doğal ortamda orijinal bilgilerini almayı sağlar, Bireyin davranış ve beden dilini de gözlemeye olanağı verir, Çeşitli gelişim dönemlerindeki bireyi bütün halinde izleme ve karşılaştırmaya olanak sağlar, Her yaştaki bireyi veya grubu incelemek amacıyla kullanılabilecek bir tekniktir. Kullanılması kolay, fazlaca araç gereç gerektirmeyen maddi bakımdan ekonomik olan bir tekniktir. tekniğini uygulamak için özel bir zaman ayırmak, öğrenciyi dersinden, çalışanı işinden alıkoymak söz konusu değildir. Gözlenen bireyin ayrıca zamanı alınmamaktadır. Bu nedenle okullarda ve iş yerlerinde kolaylıkla uygulayabilir. 33 tekniğinin yararları Kullanılması kolay, fazlaca araç gereç gerektirmeyen maddi bakımdan ekonomik olan bir tekniktir. tekniğini uygulamak için özel bir zaman ayırmak, öğrenciyi dersinden, çalışanı işinden alıkoymak söz konusu değildir. Gözlenen bireyin ayrıca zamanı alınmamaktadır. Bu nedenle okullarda ve iş yerlerinde kolaylıkla uygulayabilir. 34 sel teknikte bazı sınırlılıklar sel teknikte bazı sınırlılıklar Tekniği gözlenen birey, durum veya olayın gözle görülebilen davranışları hakkında bilgi verir. Ancak bu davranışların nedenleri hakkında bilgi vermez. in nesnelliği ve bilimselliği gözlemcinin o önyargılarına, o davranışlarına ve duygularını anlama ve algılama gücüne, o duygusal kararlılığına, o olaylara bakış açısına ya da yaşam felsefesine, o davranışlar arasındaki ilişki ve çelişkileri kavrayabilme yeteneğine, o gözlem tekniğini uygulama ve sonuçlarını kaydetmedeki becerisine vb. bağlıdır