Ağır OUAS lı bir olguda klostrofobi ve uykuda ölüm korkusuna bağlı yaşanan CPAP cihazına uyum sorununun davranışsal destekle çözümlenmesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ağır OUAS lı bir olguda klostrofobi ve uykuda ölüm korkusuna bağlı yaşanan CPAP cihazına uyum sorununun davranışsal destekle çözümlenmesi"

Tülay Pembe Ergün
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 1 Ağır OUAS lı bir olguda klostrofobi ve uykuda ölüm korkusuna bağlı yaşanan CPAP cihazına uyum sorununun davranışsal destekle çözümlenmesi Arzu Erkoç, Servet Kayhan, Ünal Şahin

2 Giriş OUAS, kişinin yaşam kalitesini etkileyen ve psikososyal sorunlarla önemli derecede ilişkili olduğu düşünülen bir uyku bozukluğudur. En özgün ve etkin sağaltımı, CPAP tedavisidir. Hastaların tedaviye uyumu büyük önem taşır. Olsen S, Smith S, Oei TP, Adherence to continuous positive airvay pressure therapy in obstructive sleep apnoea sufferers: A theoretical approach to treatment adherence and intervention. Clin Psychol Rev. 2008;28: Kakkar RK, Berry RB. Positive airway pressure treatment for obstructive sleep apnea. Chest 2007;132: Jordan AS, McSharry DG, Malhotra A. Adult obstructive sleep apnoea. Lancet 2014;383:

3 Amaç CPAP cihazına uyum açısından; OUAS lı hastanın hastalıkla ilgili farkındalığının sağlanması ve tedaviye uyumu teşvik edici olumlu destekte bulunulmasının etkinliğini irdelemek amacıyla olgu sunumu hazırlanmıştır. 3

4 Olgu sunumu 62 yaşında kadın hasta BMI: 35.3 kg/m 2 11 yıldır HT + insülin direnci yakınmalar gündüz aşırı uyuklama hali tanıklı apne horlama yakınması 4

5 Polisomnografi tetkiki sonucu Apne-Hipopne İndeksi (AHI) 30 5

6 Tedavi Ağır OUAS teşhisi ile hastaya CPAP tedavisi önerildi. Tedavinin başlangıç döneminde hastanın, maske ve CPAP cihazını kullanmakta sorunlar yaşaması üzerine psikiyatrist ve hemşirelik hizmetleri yönünden değerlendirilmesi yapıldı. 6

7 Değerlendirme sonuçları Kapalı alan fobisi (klostrofobisi) Uykuda ölüm korkusu 7

8 Essitalopram 10mg 1x1/2 tb Oral Hasta eğitimi OUAS nasıl bir hastalık? CPAP tedavisi nasıl uygulanır? CPAP tedavisine uyumun semptom kontrolündeki olumlu etkileri neler? CPAP cihazının kullanımı ve sistemin bakımı nasıl yapılır? 8

9 Tedavi, hasta eğitimi ve destek sonrasında; Hastanın sağlık durumu açısından farkındalığı sağlandı. Anksiyete düzeyi düşürüldü. CPAP uyumunda artış gözlendi. 9

10 Sonuç CPAP tedavisi önerilen ağır OUAS lu hastaların sağaltımında; hastanın bilgilendirilmesi, farkındalığının sağlanması, psikolojik durumunun değerlendirilmesi ve tedaviye uyumunu teşvik edici destekte bulunmanın etkinliği gösterilmiştir. 10

11 Hastanın CPAP uyumu ve kullanım sorunları yaşaması tedavinin düzensiz uygulanmasına veya hiç uygulanmamasına neden olmaktadır. Cihazın kullanıma başlanmasından itibaren geçen gecelerin yaklaşık %70 i ve her gece ortalama en az 4 saat kullanılmış olması hedeflenmektedir. Altıntaş N, Fırat H. CPAP kullanımında yaşanan uyum problemleri ve çözüm yolları. Tubekr Toraks, 2013;61(1): Kohler M, Smith D, Tippett V, Stradling JR. Predictors of long-term compliance with continuous positive airway pressure. Thorax. 2010;65:

12 CPAP tedavisine hastalar %60-70 oranında uyum sağlamaktadır. Uyurken cihaz kullanılmasının elzem olması, hastalarda psikolojik, bilişsel, sosyal ve motivasyonel bir takım sorunların oluşmasına ve tedaviye uyumsuzluk göstermelerine neden olabilmektedir. Kakkar RK, Berry RB. Positive airway pressure treatment for obstructive sleep apnea. Chest 2007; 132: Jordan AS, McSharry DG, Malhotra A. Adult obstructive sleep apnoea. Lancet 2014; 383: Rezaeitalab F, Moharrari F, Saberi S, Asadpour H, Rezaeetalab F. The correlation of anxiety and depression with obstructive sleep apnea syndrome. J Res Med Sci 2014; 19:

13 Duygu-durum bozuklukları bazı çalışmalarda OUAS ile ilişkilendirilmiş olsa da fikir birliği sağlanmış değildir. Hastaların anksiyete düzeyleri genel popülasyona göre yüksek bulunurken, anksiyete semptomları ve depresyon şiddetinin OUAS ile ilişkili olmadığı bildirilmektedir. Rezaeitalab F, Moharrari F, Saberi S, Asadpour H, Rezaeetalab F. The correlation of anxiety and depression with obstructive sleep apnea syndrome. J Res Med Sci 2014; 19: Saunamaki T, Jehkonen M. Depression and anxiety in obstructive sleep apnea syndrome: a review. Acta Neurol Scand 2007; 116: Fidan F, Unlu M, Sezer M, Gecici O, Kara Z. [Compliance to CPAP treatment and effects of treatment on anxiety and depression in patients with obstructive sleep apnea syndrome]. Tuberk Toraks 2007; 55: Asghari A, Mohammadi F, Kamrava SK, Tavakoli S, Farhadi M. Severity of depression and anxiety in obstructive sleep apnea syndrome. Eur Arch Otorhinolaryngol 2012; 269: Andrews JG, Oei TP. The roles of depression and anxiety in the understanding and treatment of Obstructive Sleep Apnea Syndrome. Clin Psychol Rev 2004; 24:

14 CPAP tedavisinde hekimin hedefi, hastanın uyku sırasında mümkün olduğunca cihazı kullanması ile tedaviye uyumunu sağlamaktır. Ancak hastaların yarıdan fazlası CPAP tedavisini kabul etmekte, tedaviye başlayanların ise %25 i yarım bırakmaktadır. Olsen S, Smith S, Oei TP. Adherence to continuous positive airway pressure therapy in obstructive sleep apnoea sufferers: a theoretical approach to treatment adherence and intervention. Clin Psychol Rev 2008; 28: Collard P, Pieters T, Aubert G, Delguste P, Rodenstein DO. Compliance with nasal CPAP in obstructive sleep apnea patients. Sleep Med Rev 1997; 1:

15 AHİ 56.6±27.7 düzeyinde ağır apnesi olan hastalar tedaviye uyum gösterirken, daha hafif hastalar uyum sağlamamaktadır. Yetkin O, Kunter E, Gunen H. CPAP compliance in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Sleep Breath 2008; 12:

16 CPAP tedavisinde hasta uyumu için çeşitli takip ve hasta eğitimi çalışmaları yapılmış ve eğitimin CPAP kullanımını arttırmasına yönelik etkisi kanıtlanmıştır. Bu açıdan hasta eğitimi ile bireylerin, CPAP tedavisi önerilerine uyum ve davranışlarını değiştirebilmelerine yönelik olumlu sonuçların alınabilmesi olasıdır. Olsen S, Smith S, Oei TP. Adherence to continuous positive airway pressure therapy in obstructive sleep apnoea sufferers: a theoretical approach to treatment adherence and intervention. Clin Psychol Rev 2008; 28: Smith SS, Lang CP, Sullivan KA, Warren J. A preliminary investigation of the effectiveness of a sleep apnea education program. J Psychosom Res 2004; 56:

17 CPAP uyumunda etkili faktörler Tedavi metodu CPAP modları Maske Isıtıcılı nemlendiriciler Hastaların demografik özellikleri Hastalığın ciddiyeti Kolostrofobi Hasta ve ailesi Sağlık çalışanları 17

18 Eğitim, CPAP tedavisinde hasta uyumunu arttırmaktadır. Hastanın optimal uyumunun sağlanmasında; eğitimi, hastanın nesnel (objektif) uyum takibini, tedaviye bağlı oluşabilecek olumsuzluklara karşı erken müdahaleleri, telefon aracılığıyla ve klinik takiple verilecek destekleri içeren sistematik yaklaşımın önemli olduğu bildirilmektedir. Wolkove N, Baltzan M, Kamel H, Dabrusin R, Palayew M. Long-term compliance with continuous positive airway pressure in patients with obstructive sleep apnea. Can Respir J 2008; 15(7): Damjanovic D, Fluck A, Bremer H, Müller-Quernheim J, Idzko M, Sorichter S. Compliance in sleep apnoea therapy: influence of home care support and pressure mode. Eur Respir J 2009; 33(4): Haniffa M, Lasserson TJ, Smith I. Interventions to improve compliance with continuous positive airway pressure for obstructive sleep apnoea. Cochrane Database Syst Rev 2004; (4): CD Editorial, Sleeping with a machine: How can patient education improve adherence in patients with obstructive sleep apnea? Patient Education and Counseling 2009; 74:

19 Öneri Bu bağlamda, planlanmış zaman peryotlarında rutin hasta eğitimlerinin düzenlenerek hasta geri bildirimlerinin alındığı kapsamlı araştırmalar yapılmalıdır. 19

20 TEŞEKKÜR EDERİM 20

Benzer belgeler

Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları

Uykuda Solunum Bozuklukları Merkezimize Başvuran Hastaların Demografik Özellikleri, Tedavi Yöntemleri ve Tedaviye Uyumları E. Sevil Akkurt, Özlem D. Birben, Şerife S. Bozbaş, Elif Küpeli, Serdar Demirtaşoğlu,