Yazılım Ölçümü: Genel Bir Bakış

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yazılım Ölçümü: Genel Bir Bakış"

Transkript

1 Yazılım Ölçümü: Genel Bir Bakış Software Measurement: Overview Kaan Kurtel İzmir Ekonomi Üniversitesi, İzmir Prof. Dr. Şaban Eren Yaşar Üniversitesi, İzmir Özet Bu çalışma, yazılım ölçümü konusunu genel bir bakış açısıyla özetlemektedir ve yöneticileri, yazılım proje yöneticilerini ve geliştiricileri, yazılım ölçümü hakkında bilgilendirmeyi hedeflemektedir. Abstract This paper presents an overview of some key open researchs of the field of software measurement and provides basic information for managers, software project managers and software developers. 1. Giriş Yazılım mühendisliği, kuramsal olarak yazılım geliştirme metodolojileri, programlama paradigmaları, programlama dilleri ve çeşitli yardımcı araçlar kullanarak mühendislik prensipleri çerçevesinde yazılım geliştirilmesine yönelik çalışmaları kapsamaktadır. Bunu yaparken, müşteri gereksinimlerinin analiz edilmesi, soruna uygun çözümlerin geliştirilmesi, yazılım projelerinin maliyet, zaman ve içerik açısından tasarlanması, gerçekleştirilmesi, test ve bakımı ile ilgilenmektedir. Tüm bu etkinliklerin yürütülmesindeki temel hareket noktası müşteri beklentilerini karşılayacak yazılımların geliştirilmesidir. Günümüzde müşteriler, karmaşık taleplerininin karşılanmasında yüksek ürün kalite beklentisi içindedirler. Bu da yazılım kalitesi kavramının yazılım geliştirmedeki önemini arttırmakta ve geliştiriciler tarafından her geçen gün daha fazla benimsenmesi anlamına gelmektedir. Mevcut dinamikler bir taraftan geliştiricilerin müşteri beklentilerini karşılamak konusundaki çabalarını artırması, diğer taraftan da verimli ve etkin geliştirme süreçleri ile projelerin tamamlamasını gerekli hale getirmektedir. Tüm bu çabalar rekabet üstünlüğü sağlamada fırsatlar sunarken, süreçlerin izlenmesi, kontrol edilmesi ve iyileştirilmesi ile ilgili mühendislik çabalarını da geliştirmektedir. Yazılım geliştirmede ölçme tekniklerinden yararlanmak, yazılım mühendisliği prensiplerinin gerçekleştirilmesini desteklemekte, geliştirme sürecinin zamanında, doğru ve bütçesinde yapılması anlamına gelmekte ve daha kaliteli ürünlerin, daha kaliteli bir şekilde üretilmesini sağlamaktadır. Ölçme (measurement), çeşitli ölçütlerle (metrics) ve bu ölçütleri içeren modellerle sürekli olarak yapılan ve geliştirilen bir süreçtir. Diğer mühendislik disiplinlerinde olduğu gibi, yazılım mühendisliğinde de ölçmenin ve ölçütlerin önemi büyüktür. Yazılımın ölçülmesi, yazılım kalite gereksinimlerinin, yazılımın yaşam döngüsü boyunca karşılanıp karşılanmadığının anlaşılmasını amaçlamaktadır. Yazılım ölçümü, kişilerin duygu ve düşüncelerine bağlı yönetim faaliyetleri yapmasını engellemekte, yazılımın kalitesi konusunda nicel değerlendirmelerin yapılmasını sağlamaktadır [1]. Yazılımın ölçülmesi, yazılım mühendisliğinin temel konularından biri olmasına karşın, kritik sistemler dışında fazlaca uygulanmamaktadır. Ancak, günümüzde yazılımın artan önemi ve karmaşıklığı, kaliteli yazılıma duyulan istek, yazılımı ölçmenin önemini arttırmaktadır. Bu çalışma, yazılım ölçümü konusunda ayrıntıya girmeden, özellikle mevcut endüstriyel standartlar açısından genel bir bilgi sunmayı amaçlamaktadır. 2. Yazılım Ölçümü Yazılım ölçümü, yazılım süreçlerinin anlaşılması, kontrol edilmesi, yönetilmesi ve performansının geliştirilmesi ve izlenmesi yaklaşımıdır. Bu yaklaşım bir yazılım ölçütünün belirli bir yazılım ürününe uygulanması ve yazılım ölçütünün de yazılımın kalitesini arttırması ile ilgilidir. Yazılım ölçümünün gerekliliği ve sağladığı faydalar aşağıdaki şekilde özetlenmektedir [1][2][3]: 1. Kalite hedeflerine ulaşılmasını sağlar, 2. Yazılımın değiştirilmesi sürecinde kalitenin izlenmesini sağlar, 3. Karmaşıklığı sınırlar, 4. Hataların analiz edilmesini sağlar, 5. Yazılım proje ve ürünlerinin anlaşılmasını sağlar,

2 6. Yazılımın tahminlenmesini kolaylaştırır, 7. Yazılım projelerinde, süreçlerin izlenmesi, değerlendirilmesi, analizi ve denetimini sağlar.

3 Yazılımın ölçülmesinin, yazılım ölçütleriyle olan ilişkisi izleyen kısımda verilmektedir [4, s.14-20]: İş gücü ve maliyet tahminleme. Yazılım ölçütler yazılım geliştirme sürecinde, gereksinim duyulan iş gücü, yazılımın boyutu, maliyeti ve geliştirme süresine ilişkin tahminlerin yapılmasına yardımcı olmaktadır. Örneğin, COCOMO (COnstructive COst Model), SLIM (Software LIfecycle Management) ve fonksiyon noktası tahminleme yöntemlerinde olduğu gibi, çaba ve yazılım geliştirme maliyetlerinin tahminlenmesi, çalışmaların planlanması için yazılımın ölçülmesi gereklidir. Verimlilik modelleri ve ölçme. Yazılım geliştirme sürecinde, yöneticiler proje çalışanlarına ait verimlilik değerlerini bilmek isterler ve genellikle de kod uzunluğu ile verimliliği ölçme eğilimindedirler. Ancak kod uzunluğu kolay hesaplanmasından dolayı sıkça kullanılmasına karşın, kod uzunluğunun sayılmasının programlama dilinin özelliğine bağlı olması ve sayılma yöntemine ilişkin sorunlar nedeniyle tek başına verimliliği ölçmede yeterli değildir. Üretilen kodun kalitesi, yazılımcıya ödenen ücret, geliştirme zamanı, kullanılan yazılım ve donanım kaynakları ve sorunun karmaşıklığı gibi yazılım ölçütleri verimlik modellemesinde etkilidir. Veri toplama. Yazılım ölçmeye ilişkin etkinliklerin önemli bir kısmı verilerin toplanması ile ilgilidir. Veri toplama, dikkatle ve özenle yapılması gereken, önceden amaç ve yöntemleri belirlenmiş, planlı bir süreçtir. Problemin tipine ve kaynağına göre verilerin sınıflandırılmasını gerektirir. Verilerin, yazılımlar aracılığı ile otomatik olarak toplanması, veritabanında saklanması ve raporlanması esastır. Kalite modelleri ve ölçme. Verimlilik konusundaki çalışmalar, yazılımın kalitesini sağlama konusunda yeterli başarıyı sağlayamamaktadır. Dolayısı ile verimlilik modelleri ile yazılım kalitesini bir araya getirerek kaliteyi modellemek ve ölçmek yazılım mühendislerinin temel görevleri arasındadır. Güvenilirlik modelleri. Kalite modellerinin pek çoğu güvenilirliği önemli bir bileşen olarak algılamakta ve güvenilirliğin tahminlenmesini ve ölçülmesini kaliteye dahil etmektedir. Performans değerlendirme ve modelleri. Performans değerlendirme, sistemin yanıt ve gerçekleştirme zamanı gibi performans karakteristiklerinin gözlemlenmesi ile ilgilidir. Ayrıca algoritmaların verimliliği, hesaplama ve algoritma karmaşıklığı da sistemin performans değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Yapısal özelliklerin ölçülmesi ve karmaşıklık ölçütleri. Yazılım güvenilirliği ve bakımının kolay yapılabilmesi gibi kalite ölçütleri, yazılımın çalışan bir sürümü olmadıkça ölçülemez. Ancak yazılım mühendisleri, yazılım tamamlanmadan, yazılımın hangi kısmında güvenilirlik sorunları olduğunu, test sürecinde hangi zorluklarla karşılaşılacağını, veya hangi kısımlarının bakımında sorunlar çıkabileceğini bilmek isterler. Yazılımın yapısal özellikleri, özellikle de karmaşıklık metriği, yazılım tamamlandığında, elde edilen ürünün kalite sonuçları hakkında bilgi vermektedir. Ölçütlerle yönetim. Ölçme, yazılım projelerinin yönetiminde de önemli bir konuma sahiptir. Müşteriler yazılım geliştirme yöntemleri, programlama dilleri, derleyiciler, donanım hakkında pek az bilgi sahibi olmalarına rağmen, projenin genel durumu hakkındaki bilgileri proje ölçütleri sayesinde edinirler, proje geliştiricileri ve müşteriler proje aşamalarını izlerler, raporlarlar ve sunarlar. Yetenek-olgunluk değerlendirmesi. Carnegie- Mellon Software Engineering Institute tarafından askeri alandaki araştırma ve geliştirme çabalarının sonucunda ortaya çıkan yetenek-olgunluk değerlendirme modeli, yazılım geliştirme konusundaki en önemli modellerden biridir. Modelin temelinde, yazılım mühendisliğinin teorik altyapısından ve süreçlerden elde edilen deneyimlerden oluşan, ölçmeye dayalı ve de sürekli iyileşmeye yönelik bir süreç altyapısı inşa etmek bulunmaktadır. Böylelikle olgun olmayan bir süreçten, olgun bir sürece doğru anahtar elemanların tanımlanıp, evrimsel bir yol izlenerek olgunluğa ulaşılması amaçlanmaktadır. 3. Yazılım Ölçüm Süreci ile İlişkili Standartlar Yazılım ölçüm süreci, başta yazılımın projelendirilmesi olmak üzere pek çok endüstriyel standart ile ilişkilidir. Yazılım kalitesini sağlamak üzere temel ve destekleme faaliyetlerini ve görevlerini düzenleyen standartların birlikte uyum içinde kullanılması, süreçlere ilişkin düzeltici faaliyetlerde bulunulması gereklidir. Şekil 1 de yazılım ölçüm süreci ile ilişkili çeşitli standartlar ve aralarındaki ilişkiler gösterilmiştir.

4 CMM Ölçme ve IEEE 1061 Yazılım kalite ölçütleri ISO/IEC Yazılım ölçüm süreci ISO 9000 Standartları ISO/IEC Standartları Yazılım ömür devri süreçleri Sistem ömür devri süreçleri 9126-Yazılım ürünü kalitesi Yazılım ürünü değerlendirmesi ISO (SPICE)-Yazılım süreç Şekil 1: Yazılım ölçüm süreci ile ilişkili standartlar. Yazılım ölçüm süreci için endüstriyel standartların başında, ISO/IEC Sistem ve Yazılım Mühendisliği Ölçüm Süreci standartı, ISO/IEC 9126 Yazılım Ürünü Kalitesi standartı ve ISO 9000 kalite yönetim sistemi gelmektedir. ISO 9000, Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından hazırlanmış ve tüm dünyada başta enformasyon, teknoloji ve iletişim alanları olmak üzere çeşitli alanlarda kullanılan, müşteri ihtiyaç ve beklentilerine uygun mal ve hizmet üretiminin sağlanmasına yönelik, işletmedeki tüm aşamaları kapsayan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen etkili bir yönetim sisteminin nasıl kurulabileceğini, dokümante edilebileceğini ve sürdürebileceğini göz önüne seren bir sistemdir. ISO (SPICE) yazılım geliştirme sürecinin analizinde pekçok bağımsız metodolojinin biraraya getirilmesiyle oluşturulmuş bir altyapı standartıdır. Bu standart; yazılımın planlamasında, yönetiminde, denetiminde, geliştirme sürecinin takip edilmesinde ve sonuçların değerlendirilmesinde belirli bir sözleşme doğrultusunda tedarikçi firmanın gereksinimlere uygunluğunun değerlendirilmesi için kullanılmaktadır [5]. ISO/IEC standartı, yazılım satınalma, tedarik, geliştirme, işletim ve bakım süreçleri; yazılım destek ve organizasyon süreçlerini ölçme teknikleri ile birleştiren bir çatı sunmaktadır. ISO/IEC standartı ise sistem mühendisliği açısından sistemim yaşam döngüsüne ait süreçleri içeren bir çatıdır. Yazılım mühendisliği enstitüsü (Software Engineering Institute, SEI) tarafından geliştirilmiş olan Yetenek Olgunluk Modeli (Capability Maturity Model, CMM), yazılım süreçlerinin anahtar elemanlarını tanımlayan, süreçlerin olgunluğunun değerlendirmesinde kullanılan, ve bunu olgun olmayan bir süreçten, olgun ve etkin bir sürece giden evrimsel bir yol izleyerek gerçekleştiren bir modeldir. 3.1 ISO/IEC Sistem ve Yazılım Mühendisliği Ölçüm Süreci ISO/IEC 15939, yazılım endüstrisinde ölçüm sürecine yönelik etkinlik ve işleri tanımlayan uluslararası bir standarttır [6]. ISO/IEC standartına göre ölçüm süreci bilgiye gereksinimi olan kişiler veya firma tarafından yapılmaktadır. Ölçüm süreci, işletmenin bilgi gereksinimi ile ilgilidir ve her gereksinim sonucunda bilgi üretilmekte ve bu bilgi de işletmenin karar süreciyle ilgili gereksinimi karşılamaktadır. Model yinelemeli dört ana süreçten oluşmaktadır (Şekil 2). Bu süreçler: 1. Ölçmenin kurulması ve sürdürülmesi. Bu süreçte, ölçmenin amacının tanımlanması ve yönetim isteklerine göre sorumlulukların tespit edilmesi daha sonra da ölçmeye ilişkin görevlerin ve kaynakların atanması yer almaktadır. 2. Ölçme sürecinin planlanması. Bu süreçte hangi bilgilere gereksinim duyulacağının tespit edilmesi, bunların önceliklendirilmesi, ölçümün tanımlanması, ölçütlerin seçimi, değerlendirme kriterlerinin saptanması, ölçmenin planlanması ve gerekli araçların elde dilmesi ve kurulması bulunmaktadır. 3. Ölçme sürecinin gerçekleştirilmesi. Bu süreç, verilerin toplanması, sürecin ve verilerin doğrulanması, verilerin analizi ve anlamlandırılması, analiz sonuçlarının dokümante edilmesi ve faydalanıcılarla olan iletişimi içermektedir. 4. Sonuçların değerlendirilmesi. Ölçme sürecinin verimliliğinin ve ölçütlerin değerlendirilmesi, yapılmaktadır.

5 Ölçme için gereksinimler Bilgi ihtiyacı Teknik ve Yönetsel Süreçler Geribesleme Temel Ölçme Süreci Kurma ve Sürdürme ISO/IEC Üstlenme Planlama Planlama bilgisi Ölçme Deneyimi İlerleme Sonuç ve performans ölçümü Sonuç ve değerlendirme Gerçekleştirme Değerlendirme Şekil 2: ISO/EIC Ölçme Süreci Modeli [6].

6 3.2 ISO/IEC 9126 Yazılım Mühendisliği Yazılım ürünü kalitesi ISO/IEC 9126 yazılım kalitesinin değerlendirilmesi için gereken bileşenleri içeren uluslararası bir standarttır [7]. ISO/IEC 9126 standartı, yazılım kalitesinin tanımlanması için altı ürün karakteristliğini ve bunlara bağlı alt karakteristlikleri kapsamaktadır (Tablo 1). Tablo 1: ISO/IEC 9126 yazılım kalite karakteristlikleri ve alt karakteristlikleri Karakteristlikler Fonksiyonellik Güvenilirlik Kullanılabilirlik Verimlilik Bakım yeteneği ve korunabilirlik Taşınabilirlik Alt karakteristikler Uygunluk, doğruluk, karşılıklı işlerlik, uyum, güvenlik Olgunluk, hata toleransı, kurtarılabilirlik Anlaşılabilirlik, öğrenebilirlik, işlerlik Zaman davranışı, kaynak yararlanımı Analiz edilebilirlik, değiştirilebilirlik, durağanlık, test edilebilirlik Uyum yeteneği, kurulum kolaylığı, uygunluk, değiştirilebilirlik Yazılım ürününün yukarıda tanımlanan kalite karakteristlikleri aynı zamanda ölçülebilir büyüklüklerdir. Bu özelliklerinden dolayı yazılımın ölçülmesinde kullanılan ölçütler arasındadırlar. 4. Yazılım Ölçütleri Yazılım ölçütlerinin sınıflandırılması konusunda yapılan çalışmalar, aynı zamanda yazılım geliştirme, yazılım kalitesi, yazılım ölçümü ve yazılım standartları konuları ile iç içe geçmiştir. Yazılım ölçütleri Kan tarafından üç başlık altında sınıflandırılmaktadır [8]. Ürün ölçütleri; yazılımın boyutu, karmaşıklığı, tasarım özellikleri, performansı ve kalite seviyesi açısından tanımlanmasıdır. Ürün ölçütleri genellikle ISO/IEC 9126 yazılım ürün kalitesi standartı ile ilişkili olup, ürünün kalite ölçütlerine ve müşteri memnuniyetine özgü olmak üzere iki seviyeyi içermektedir. Süreç ölçütleri; yazılımın geliştirilmesi ve bakımının sağlanmasında kullanılır. Örneğin, ortaya çıkan hata ve eksikliklerin ve yazılım yanıt zamanının geliştirme sırasında giderilerek etkinliğin arttırılmasıdır. Proje ölçütleri; projenin özelliklerini ve yürütülmesini tanımlamaktadır. Yazılım ölçütleri, Practical Software and System Measurement (PSM) tarafından da benzer şekilde sınıflandırılmıştır. PSM, ABD Savunma Bakanlığı tarafından desteklenmekte, organizasyonların ölçme süreçleri açısından iş ve teknik hedeflerine ulaşabilmeleri için yol gösterici rolü üstlenmektedir. ISO/IEC ve CMMI standartları ile uyumlu olarak proje yöneticilerine maliyet, planlama, teknik hedefler konusunda karar vermeleri için ölçütler sunmakta ve temel teşkil etmektedir [9] [10]. Tablo 2 de PSM tarafından yayınlanan ortak ölçüm sınıfları ve bu sınıflarla ilişkili ölçütler gösterilmektedir [11, s.58-60]. Tablo 2: PSM e göre ölçüm sınıfları ve ölçütler. Konu Bölüm Ölçütler Çizelge ve Aşama Aşama zamanı Gelişim performansı Kritik yol performansı İş birimi gelişimi Gereksinimler Problem raporlaması Değişim gereksinimi Bileşen durumu Test durumu Yetenek artışı Çalışma durumu Bileşen artışı Kaynaklar ve Maliyet Çalışanlar Finansal Fonksiyon artışı Çaba Deneyim Çalışan değişim hızı Elde edilen değerler performans Maliyet Çevre ve destek Kaynak uygunluğu Ürün Büyüklüğü ve Durağanlık Ürün Kalitesi Süreç Performansı Teknoloji kaynakları Fiziksel büyüklük ve durağanlık Fonksiyonel büyüklük ve durağanlık Fonksiyonel Doğruluk Desteklenebilirlik ve bakım yeteneği Verimlilik Taşınabilirlik Kullanılabilirlik Güvenlik ve güvenilirlik Uygunluk Verimlilik Etkinlik Uygunluk Etki Kaynak kullanımı Veritabanı büyüklüğü Bileşenler Arabirim Kod uzunluğu Fiziksel boyutlar Gereksinimler Fonksiyonel değişim iş yükü Fonksiyon noktaları Kusurlar Teknik performans Onarma zamanı Karmaşıklık Bakım faaliyetleri Kullanım Üretilen iş Zamanlama Standartlara uygunluk İşletmen hataları Hatalar Hata toleransı Referans modelin değerlendirmesi Süreç denetleme kararları Üretkenlik Döngü zamanı Yerine getirme Yeniden ele alma Kusurları kontrol etme Gereksinimin içeriği Tekonolojinin etkisi

7 Müşteri Tatmini Değişkenlik Geribildirim Müşteri destek Temel değişimler Araştırma sonuçları Performans değerlendirme Destek gereksinimleri Destek zamanı 4.1 IEEE Std 1061 Yazılım Kalite Ölçütleri Metodolojisi Şekil 1 de yazılım ölçüm sürecinde gösterilen standartlar, yazılımın arzu edilen kalite seviyesine ulaşmasını sağlamak üzere yazılım ölçütleri ile birlikte kullanılması durumunda anlamlıdır. Böylelikle yazılım ürün kalitesini sağlamak üzere ölçülebilen büyüklükler üzerinden çalışmalar yapılmış olmaktadır. Bu konudaki en önemli metodolojilerden birisi de Elektrik Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından yayınlanan IEEE Std 1061 standartıdır. IEEE Std 1061 standartı, yazılım kalite niteliklerini sağlamak üzere, yazılım kalite ölçütleri metodolojisini ortaya koymaktadır. Nitelikler, bir varlığın ölçülebilen fiziksel veya soyutlanmış özellikleri olarak tanımlanmaktadır [12]. Ölçüt, ölçmenin fonksiyonudur ve yazılım kalite metriği de yazılım verilerini girdi olarak kabul edip, onları yazılım sürecinde verilen kalite niteliklerine uygun şekilde yorumlayarak sayısal bir değer olarak çıktı haline getiren bir fonksiyondur. Kalite faktörü, yazılımın sorumluluklarını yerine getirmesine yönelik fonksiyonlara katkıda bulunan niteliklerdir. [1, s.3] Bir yazılım için kalite ölçütlerini geliştirmek, kalite faktörlerini ve bu faktörlere uygun ölçütleri tanımlamak suretiyle yapılmaktadır. IEEE Std 1061 standartı ürün ve süreç ölçütleri için bazı özel değerleri öngörmektedir. Bunların başlıcaları [1, s.11-12]; 1. İlişki (Correlation). Kalite faktörü ile ölçüt arasındaki doğrusal ilişkinin incelenmesidir. Bu değer, kalite faktörü ile ölçüt arasında kuvvetli doğrusal bir ilişkinin bulunup bulunmadığını belirler. 2. İzleme (Tracking). Verilen ürün veya süreçte M metriği, F kalite faktörü ile doğrudan ilişkili ise, T1 zamanından T2 zamanına kadar geçen sürede kalite faktörü F T1 den F T2 ye değiştiğinde metriğin değerleri de M T1 den M T2 ye değişir. Bu değişim aynı yönde olmalıdır, yani F arttığında, M de artmalıdır veya her iki değerde azalmalıdır. Böylelikle metriğin yazılım geliştirme sürecinde ürün ve sürece ait kalite değişimlerini izleyip izlemediği belirlenmiş olmaktadır. 3. Tutarlılık (Consistency). Eğer 1., 2.,... n. ürün veya süreçlere karşı gelen kalite faktör değerleri arasında F1>F2>... >Fn ilişkisi varsa bunlara karşı gelen metrik değerleri arasında da M1>M2>...>Mn ilişkisi olacaktır. Bu değer, aynı yazılım bileşeni için yazılım bileşenlerinin kalite faktörlerinin dereceleriyle, ölçüt değerlerinin derecelerinin arasında tutarlılık olup olmadığını belirlemektedir. Aynı zamanda metriğin kalite ile doğru bir konuma sahip olup olmadığını hakkında karar verilmesini sağlar. 4. Tahmin edilebilirlik (Predictability). Verilen bir ürün veya sürecin kalite faktörünü tahmin etmek için T1 zamanında bir ölçüt kullanılırsa, bu ölçüt Fp τ2 ile belirtilen ilişkili bir kalite faktörünü Faτ 2 Fp Fa τ 2 τ 2 < A (1) doğrulukla tahmin edecektir. Burada Fa τ2, F nin T2 zamanındaki gerçek değeridir. Bu kriter, bir metriğin gereksinim duyulan doğrulukta, kalite faktörünün değerini tahmin yeteneğinin olup olmadığının bilinmesini sağlar. 5. Ayırt edebilme yeteneği (Discriminative power). Bir ölçüt, yüksek kalitede yazılım bileşenlerini (örneğin yüksek ortalama hata süresini) ve düşük kalitede yazılım bileşenlerini (örneğin düşük ortalama hata süresini) ayırt edebilme yeteneğine sahiptir. Bu değer, yüksek kalitede yazılım bileşenlerinin, düşük kalitedeki yazılım bileşenlerinden ayrılmalarını sağlamaktadır. Kabul edilemeyecek kalite seviyesindeki yazılım bileşenlerinin ayırt edilmesinde kullanılır ve ki kare dağılışı gösterir. 6. Güvenilirlik (Reliability). Bir ölçüt, ilişki, izleme, tutarlılık, tahmin edilebilirlik ve ayırt edebilme yeteneğine ilişkin özelliklerde en azından %P lik bir başarı göstermelidir. Bu değer, metriğin belirli sayıda veya uygulamanın yüzdesi olarak, geçerlik testlerinden geçtiğinden emin olunmasında kullanılmaktadır. Böylece değerler güvenli olur ve ölçüt de fonsiyonun sürekliğini sağlayacak şekilde işlevini yerine getirmektedir. 4.2 Doğrudan ve Dolaylı Ölçüm ile İlişkili Ölçütler Doğrudan ölçüm, başka niceliklerin ölçümüne bağlı olmaksızın ölçülen nicelikle doğrudan ilişkisi olan ölçüm yöntemi olarak tanımlanmaktadır [1, s.2]. Benzer şekilde, dolaylı ölçümde ölçülen değer ile ölçülen nicelik arasındaki ilişkinin diğer niceliklerin ölçümü yoluyla elde edilmesi söz konusudur [13]. IEEE 1061 standartı, ortalama hata süresini-ohs Mean Time To Failure-MTTF sistemin güvenilirliğinin ölçülmesi için doğrudan ölçüt olarak kullanılmasını önermektedir [1, s.4]. OHS, programın koduna ait bir değer olup CPU nun çalışma süresinde elde edilmektedir ve bir sonraki hata aralığının

8 ortalama değerini göstermektedir. Bu özelliklerinden dolayı ürün ölçütleri açısından, yazılımın kalite düzeyinin tanımlanmasında kullanılmaktadır. Ancak Musa ya göre [14, s.18] yazılım güvenilirliğinde OHS nin tanımsız olduğu birçok durum bulunmaktadır ve bundan dolayı OHS ölçütüyle ilişkili diğer parametrelerin de kullanılması gerekmektedir. Bunlar: Hata Oranı-HO Failure Rate, Ortalama kurtarma süresi-oks Mean Time to Repair-MTTR, Hatalar arası ortalama süre-haos Mean Time Between Failures-MTBF dır. Doğrudan ölçmeye ilişkin diğer ölçütler de yazılım mühendisliğinde sıkça kullanılmaktadır. Bu ölçütlerin başlıcaları [4, s.39-40]: Kaynak kod uzunluğu Test sürecinin süresi Test süresince tespit edilen kusur sayısı Yazılımcının proje boyunca harcadığı zaman. Yazılım müdendisliğinde dolaylı ölçüm ile elde edilen değerler, doğrudan ölçüm ile elde edilen değerlerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmaktadır. Tablo 3 te yazılım mühendisliğinde kullanılan belli başlı dolaylı ölçütler verilmiştir [4, s.40]. Tablo 3: Dolaylı ölçüm için yazılım müdendisliğinde kullanılan ölçüt örnekleri. Programcın ın üretimi = Üretilen kod uzunluğu Aylık çaba Kusur sayısı Modülde tespit edilen kusur yoğunluğu = Modül büyüklüğü Tespit edilen kusur sayısı Kusurların tespit ve rimliliği = Toplam kusur sayısı Başlangıçt aki gereksinin sayısı Gereksinim lerin durağanlığ ı = Toplam gereksinin sayısı İçerilen adet sayısı Test verim lilik oranı = Toplam adet sayısı Sistemin bozulması = Hataları tespit etmek için harcanan Toplam proje çabası çaba Pek çok projede dolaylı ve dolaysız ölçüm yöntemlerinin beraberce kullanılması yazılımın kalite çıktısını artırmakta ve proje yöneticisine proje hakkında daha fazla bilgi sağlamaktadır. bakış açısıyla özetlenmiş ve mevcut standartlar hakkında bilgi verilmiştir. Böylelikle, yazılımın artan önemi ve karmaşıklığı nedeniyle, kaliteli yazılıma duyulan isteğin yanıtlanmasında temel yazılım ölçütlerinin kullanılmasının sağlanması konusunda bu konuda çalışanlar bilgilendirilmiştir. 6. Kaynaklar [1] IEEE, IEEE Std , Standard for a Software Quality Metrics Methodology, revision. Piscataway, NJ,: IEEE Standards Dept., [2] Ebert C., Dumke R., Bundschuh M. and Schmietendorf A., Best Practices in Software Measurement. Berlin: Springer-Verlag, [3] Zuse H., A Framework of Software Measurement. Walter de Gruyter, [4] N Fenton.E. and Pfleeger S.L., Software Metrics: A Rigorous and Practical Approach. 2nd ed. Boston: PWS Publishing, [5] Galin D., Software Quality Assurance. Dorchester: Addison Wesley, [6] ISO, ISO/IEC 15939:2007, Systems and Software engineering Measurement process. Geneva, ISO/IEC, [7] Jung H., Kim S., and Chung C., Measuring Software Product Quality: A Survey of ISO/IEC 9126, September/October 2004, IEEE Software, p: [8] Kan S.H., Metrics and Models in Software Quality Engineering. 2. ed. Addison Wesley, [9] Practical Software and Systems Measurement, (Feb. 2002). PSM Insight User.s Manual. [Online]. Available: [10] Kunz M., A. Schmietendorf, R. R. Dumke, and C. Wille, Towards a service-oriented measurement infrastructure, in SMEF 2006, Software Measurement European Forum, May [11] Braungarten R., Kunz M., Dumke R., An Approach to Classify Software Measurement Storage Facilities, Preprint Nr. 2, Fakultät für Informatik, Universität Magdeburg, 2005 [Online]. Available: [12] Kaner C., Bond W.P., Software Engineering Metrics: What Do They Measure and How Do We Know?, in 10th International Software Metrics Symposium, [13] Metroloji Okulu. [Online]. Avilable: [14] Musa J.D., Iannino A., and Okumoto K., Software Reliability, McGraw-Hill, Sonuç Bu çalışmada, yazılım ölçümü yazılım endüstrisinde çalışan proje yöneticilerine ve geliştiricilere genel bir

Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları

Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları Yazılım Kalite Yönetimi (SE 554) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yazılım Kalite Yönetimi SE 554 Bahar 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

ISO NEDİR? TSE, ISO nun üyesi ve Türkiye deki tek temsilcisidir. EN NEDİR?

ISO NEDİR? TSE, ISO nun üyesi ve Türkiye deki tek temsilcisidir. EN NEDİR? ISO Türk Standardları Enstitüsü 132 sayılı kuruluş yasası ile kendisine verilen Standardlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmayı yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri düzenlemek görevini

Detaylı

Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi

Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi Sağlık Bilgi Teknolojileri ve Yazılım Süreç Yönetimi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Yazılım Mühendisliği Araştırma Grubu (HUSE) Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan atarhan@hacettepe.edu.tr 1. Uluslararası Sağlıkta

Detaylı

Yazılım Mühendisliği 1

Yazılım Mühendisliği 1 Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar

Detaylı

HAZIRLAYANLAR: DENİZ YALVAÇ ALPER ÖZEN ERHAN KONAK

HAZIRLAYANLAR: DENİZ YALVAÇ ALPER ÖZEN ERHAN KONAK HAZIRLAYANLAR: DENİZ YALVAÇ ALPER ÖZEN ERHAN KONAK COBİT, BT yönetiminde ulaşılması gereken hedefleri ortaya koymaktadır. COBİT ilk olarak 1996 yılında ortaya çıkmıştır. Görevi araştırma, geliştirme,

Detaylı

Proje Çevresi ve Bileşenleri

Proje Çevresi ve Bileşenleri Proje Çevresi ve Bileşenleri 1.3. Proje Çevresi Proje çevresi, proje performans ve başarısını önemli ölçüde etkiler. Proje takımı; sosyoekonomik, coğrafı, siyasi, yasal, teknolojik ve ekolojik gibi kuruluş

Detaylı

Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri. Mustafa YILMAZ mustafayilmaz@tse.org.tr

Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri. Mustafa YILMAZ mustafayilmaz@tse.org.tr Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri Mustafa YILMAZ mustafayilmaz@tse.org.tr Türk Standardları Enstitüsü tarafından yapılan Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri Yazılım

Detaylı

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L 10 TEMEL BILGI ALANı (PMI YAKLAŞıMı) Proje Entegrasyon Yönetimi Proje Kapsam Yönetimi Proje Zaman Yönetimi Proje Maliyet Yönetimi

Detaylı

T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TS ISO/IEC 27001 BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 25.10.2014 Türk Standardları Enstitüsü 1 Güvenlik;

Detaylı

Konfigürasyon Yönetimi

Konfigürasyon Yönetimi Konfigürasyon Yönetimi Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı Konfigürasyon: Mevcut olan veya tasarlanan bir ürünün, teknik dokümanlarda tanımlanan ve daha sonra ulaşılması amaçlanan fonksiyonel ve fiziksel

Detaylı

CMMI. CMMI ve Çevik Yöntemler. Orhan KALAYCI Haziran 2007. Yazılım Süreç Kalitesi ve Yönetim Danışmanlığı. www.nitelik.

CMMI. CMMI ve Çevik Yöntemler. Orhan KALAYCI Haziran 2007. Yazılım Süreç Kalitesi ve Yönetim Danışmanlığı. www.nitelik. CMMI ve Çevik Yöntemler Orhan KALAYCI Haziran 2007 http:// CMMI 2 1 XP 3 CMMI nedir? 1. Seviye 2. Seviye 3. Seviye 4 2 XP Nedir? MSF XP Şelale RUP 5 CMM XP İlişkisi 6 3 PROJE YONETİMİNİ İMİNİN EVRİMSEL

Detaylı

MerSis. Bilgi Güvenliği Danışmanlık Hizmetleri

MerSis. Bilgi Güvenliği Danışmanlık Hizmetleri o MerSis Danışmanlık Hizmetleri Çalışanlarınız, tesisleriniz, üretim araçlarınız koruma altında! Bilgileriniz? danışmanlık hizmetlerimiz, en değerli varlıklarınız arasında yer alan bilgilerinizin gizliliğini,

Detaylı

Mobil Uygulama Yazılımlarında Yazılım Metriklerinin Kullanılması

Mobil Uygulama Yazılımlarında Yazılım Metriklerinin Kullanılması Mobil Uygulama Yazılımlarında Yazılım Metriklerinin Kullanılması Using Software Metrics in Mobile Applications Software Dr. Aziz Can Yücetürk Vodafone IT Hizmetleri A.Ş. İstanbul aziz.yuceturk@vodafone.com

Detaylı

T. C. KAMU İHALE KURUMU

T. C. KAMU İHALE KURUMU T. C. KAMU İHALE KURUMU Elektronik İhale Dairesi KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BT Strateji Yönetimi BT Hizmet Yönetim Politikası Sürüm No: 6.0 Yayın Tarihi: 26.02.2015 444 0 545 2012 Kamu İhale Kurumu Tüm hakları

Detaylı

Tedarik Zinciri Performans Ölçümü

Tedarik Zinciri Performans Ölçümü Tedarik Zinciri Performans Ölçümü Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tedarik Zinciri Yönetim Etkinliğinin Artırılmasında Kullanılan Performans Ölçüleri 1. Maliyet

Detaylı

Başarılar Dilerim. SORULAR

Başarılar Dilerim. SORULAR ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ Adı Soyadı : Numarası : İmzası : Bölümü : Biyomedikal Mühendisliği Ders Kodu : BMM 401 Ders İsmi : Proje Plan ve Organizasyon Ders Sorumlusu : Dr. Öğretim Üyesi Nihat

Detaylı

Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri. 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi

Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri. 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi Performans Denetimi Hesap verebilirlik ve karar alma süreçlerinde iç denetimin artan katma değeri 19 Ekim 2015 XIX.Türkiye İç Denetim Kongresi Place image here with reference to guidelines Serhat Akmeşe

Detaylı

MerSis. Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri

MerSis. Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri MerSis Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri Bilgi Teknolojileri risklerinize karşı aldığınız önlemler yeterli mi? Bilgi Teknolojileri Yönetimi danışmanlık hizmetlerimiz, Kuruluşunuzun Bilgi

Detaylı

CMMI ve Çevik Yöntemler

CMMI ve Çevik Yöntemler CMMI ve Çevik Yöntemler Kasım 2006 http:// Büyük k Resim Sorunlar Çözümler Tıbbi Kontrol ISO EFQM CMMI 9001 Yaşam Tarzı RUP MSF XP 2 CMMI Anlaşı şılmamış 3 Proje YönetimininY Tarihi netiminin Tarihi http://home.gwu.edu/~kwak/pm_history.pdf

Detaylı

Sedona. Eğitim Kataloğu

Sedona. Eğitim Kataloğu Eğitim Kataloğu 1. Organizasyonel yapılanma Organizasyonel yapılanma kapsamında yer alan takım yapıları, yönetim anlayışı, yazılım süreçleri gibi kavramlar, yazılım projelerini başarıya taşıyan yapıtaşları

Detaylı

PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI -1

PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI -1 PROJE BİLGİ ALANLARI 1 Proje Başlatma Belgesinin Geliştirilmesi KAPSAM Proje Yönetim Planının Geliştirilmesi ZAMAN MALİYET Projenin Yürütülmesinin Yönlendirilmesi ve Yönetilmesi Proje Çalışmalarının İzlenmesi

Detaylı

Sedona. Nisan 2013 Eğitim Kataloğu

Sedona. Nisan 2013 Eğitim Kataloğu Nisan 2013 Eğitim Kataloğu 8 Nisan 2013 Sedona, yazılım firmalarına ve büyük çaplı organizasyonların bilişim departmanlarına organizasyonel yapılanma, yöneticilik, takım çalışması ve kalite süreçleri alanlarında

Detaylı

Yazılım Mimarisinin Kalite Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği

Yazılım Mimarisinin Kalite Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği Yazılım Mimarisinin Kalite Gereksinimleri: Yazılım Güvenilirliği K. Kurtel, İzmir Ekonomi Üniversitesi, kaan.kurtel@ieu.edu.tr Ş. Eren, Yaşar Üniversitesi, saban.eren@yasar.edu.tr Özetçe Yazılım güvenilirliği

Detaylı

KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ

KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ Kalite Yöneticisi Dök.No KAİM.İKS.FRM.081 Sayfa No 1/ 3 İŞİN KISA TANIMI: Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü üst yönetimi

Detaylı

ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU

ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Dünyaca kabul görmüş medikal cihazlar endüstrisi kalite yönetim sistemi standardı olan ISO 13485'in final versiyonu Şubat 2016 da yayınlandı.

Detaylı

Yönetim Sistemleri Eğitimleri

Yönetim Sistemleri Eğitimleri Yönetim Sistemleri Eğitimleri ISO 9001-2008 /2015 EĞİTİMİ Kuruluşlarında kalite yönetim sistemi kuracak, geliştirecek ve/veya uygulayacak katılımcılara kalitenin tanımlarını ve kalite yönetim prensiplerini

Detaylı

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE SUNUM PLANI 1. RİSK VE RİSK YÖNETİMİ: TANIMLAR 2. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ 3. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ

Detaylı

STİK K KURULTAYI YAZILIM LOJİST STİĞİ

STİK K KURULTAYI YAZILIM LOJİST STİĞİ LOJİST STİK K KURULTAYI YAZILIM LOJİST STİĞİ ISO/IEC 12207 Yazılım Yaşam Döngü Süreçleri Yazılım Lojistiği Yazılım desteği; yazılımın orijinal isterlerini ve daha sonradan gelebilecek değişiklik isteklerini

Detaylı

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1

Yaz.Müh.Ders Notları #6 1 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik

Detaylı

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ. BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ Mevcut Durum Analiz ve Kapasite Geliştirme Projesi

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ. BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ Mevcut Durum Analiz ve Kapasite Geliştirme Projesi ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ ÜST DÜZEY YÖNETİCİ SUNUMU BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ Mevcut Durum Analiz ve Kapasite Geliştirme Projesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı OCAK 2009 1 Gündem Bilgi Yönetimi Yol Haritası

Detaylı

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ FMEA-HATA TÜRLERİ VE ETKİ ANALİZİ Tanımlama Mevcut veya olası hataları ortaya koyan, bu hataların yaratabileceği etkileri göz önünde bulunduran ve etkilerine göre hataları önceliklendirerek oluşmalarının

Detaylı

9. KYS NİN BAŞARISINI DEĞERLENDİRME

9. KYS NİN BAŞARISINI DEĞERLENDİRME 9. KYS NİN BAŞARISINI DEĞERLENDİRME 9.1. İZLEME, ÖLÇME, ANALİZ VE DEĞERLENDİRME 9.1.1. Genel İşletme aşağıdaki konularda ne yapacağına karar verir ve uygulamaya alır: 1. Hangi konular izleme listesine

Detaylı

Bir ürün yada hizmetin belirlenen yada olabilecek ihtiyaçları karşılama yeterliğine dayanan özelliklerinin toplamıdır.

Bir ürün yada hizmetin belirlenen yada olabilecek ihtiyaçları karşılama yeterliğine dayanan özelliklerinin toplamıdır. KALİTE KONTROL Kalite: Bir ürün yada hizmetin belirlenen yada olabilecek ihtiyaçları karşılama yeterliğine dayanan özelliklerinin toplamıdır. Kontrol: Mevcut sonuçlarla hedefleri ve amaçları kıyaslama

Detaylı

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance

Detaylı

BS 8800 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETİM REHBER STANDARDI

BS 8800 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETİM REHBER STANDARDI BS 8800 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETİM REHBER STANDARDI Dr. Handan TOPÇUOĞLU Ph.D. Dr. Şenay ÖZDEMIR Ph.D. İdeal İş sağlığı Ltd.şti. (HS(G)65 BAŞARILI SAĞLIK VE GÜVENLİK YÖNETİM SİSTEMLERİNİ (UK) TEMEL

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 4.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER Kalite Planlaması Kalite Felsefesi KALİTE PLANLAMASI Planlama, bireylerin sınırsız isteklerini en üst düzeyde karşılamak amacıyla kaynakların en uygun

Detaylı

MerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri

MerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri MerSis Bağımsız Denetim Hizmetleri risklerinizin farkında mısınız? bağımsız denetim hizmetlerimiz, kuruluşların Bilgi Teknolojileri ile ilgili risk düzeylerini yansıtan raporların sunulması amacıyla geliştirilmiştir.

Detaylı

DEĞER MÜHENDİSLİĞİ. Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi. Maltepe Üniversitesi - 2014

DEĞER MÜHENDİSLİĞİ. Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi. Maltepe Üniversitesi - 2014 DEĞER MÜHENDİSLİĞİ Veli KOÇAK Yazılım Mühendisi Maltepe Üniversitesi - 2014 GİRİŞ Günümüzün rekabetçi koşullarında varlığını sürdürmek isteyen işletmeler, düşük maliyetli, yüksek kaliteli ve müşteri isteklerine

Detaylı

PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF

PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE-Proje ve Proje

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI BİLGİ SİSTEMİ GELİŞTİRME SÜRECİ Sistem Geliştirme Süreci ve Modelleri Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü Bilgi sistemlerinin geliştirilmesi için izlenen sürece Sistem Geliştirme

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Süreç Değerlendirme Nedir? Süreç: Girdileri çıktılara dönüştüren, ilişkili veya etkileşimli etkinlikler

Detaylı

İÇ DENETİM NEDİR? Ali Kamil UZUN, CPA, CFE

İÇ DENETİM NEDİR? Ali Kamil UZUN, CPA, CFE İÇ DENETİM NEDİR? Ali Kamil UZUN, CPA, CFE İçinde bulunduğumuz mayıs ayı Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından tüm dünyada Uluslararası İç Denetim Farkındalık Ayı olarak ilan edilmiştir.

Detaylı

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI

KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TS EN ISO 2015 PROSES YAKLAŞIMI Mustafa DİLEK +90 532 263 4849 mdilekm@hotmail.com Kalite Yönetim Sistemi Kalite yönetim sistemi uygulamak kuruluşa aşağıdaki potansiyel faydaları

Detaylı

ANKARA ŞUBESİ YAZ SEMĠNERLERĠ

ANKARA ŞUBESİ YAZ SEMĠNERLERĠ ANKARA ŞUBESİ YAZ SEMĠNERLERĠ 1 KALĠTE YÖNETĠMĠ Bayram ERTEM Makine Mühendisi 2 TEMEL KALĠTE KAVRAMLARI Kalite nedir? Müşteri beklentilerini karşılayabilme derecesi, Bir ürün veya hizmetin belirlenen veya

Detaylı

Bitirme Projesi (COMPE 494) Ders Detayları

Bitirme Projesi (COMPE 494) Ders Detayları Bitirme Projesi (COMPE 494) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bitirme Projesi COMPE 494 Bahar 4 0 0 4 12 Ön Koşul Ders(ler)i COMPE 493 Dersin

Detaylı

T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 1 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Bilgi : anlamlı veri, (bir kurumun

Detaylı

BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER

BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER Dr. Hayrettin Bahşi bahsi@uekae.tubitak.gov.tr 11 Mart 2010 Gündem Bulut Hesaplama Sistemleri ve Bilgi Güvenliği Güvenli Yazılım Geliştirme Hayat Döngüsü

Detaylı

COBIT Bilgi Sistemleri Yönetimi. Şubat 2009

COBIT Bilgi Sistemleri Yönetimi. Şubat 2009 COBIT Bilgi Sistemleri Yönetimi Şubat 2009 Gündem Bilgi Sistemleri Yönetimi Bilgi Sistemleri Süreçleri Bilgi Sistemleri Yönetimi Uygulama Yol Haritası Bilgi Sistemleri (BS) Yönetimi Bilgi Sistemleri Yönetimi,

Detaylı

KALİTE BİRİM SORUMLULARI EĞİTİMİ

KALİTE BİRİM SORUMLULARI EĞİTİMİ KALİTE BİRİM SORUMLULARI EĞİTİMİ 2018/I (05.09.18) Ülkü SU BİLGİN CICP-MHU Stratejik Yönetim ve Planlama Birimi Yöneticisi TANIŞMA.. EĞİTİM PLANI Eğitimin amacı Kalite Yönetim Sistemi o Nedir? o Sistem:

Detaylı

3.DERS YAZILIMDA KALİTENİN ANLAMI

3.DERS YAZILIMDA KALİTENİN ANLAMI 3.DERS YAZILIMDA KALİTENİN ANLAMI 1 1. KALİTE NEDİR? Kalite kavramı insanların ve sistemlerin "hata yapması" ve "mükemmele ulaşma isteği" gerçeğinden ortaya çıkmıştır. Alıcı tarafından aranılan belirli

Detaylı

Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764

Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764 ISO 13485:2016 MEDİKAL CİHAZ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764 Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hizmetleri A.Ş. ; ISO

Detaylı

ÖLÇME ANALİZ VE İYİLEŞTİRME PROSEDÜRÜ

ÖLÇME ANALİZ VE İYİLEŞTİRME PROSEDÜRÜ TİTCK/ DESTEK VE LABORATUVAR HİZMETLERİ BAŞKAN YARDIMCILIĞI/ ANALİZ VE KONTROL LABORATUVAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖLÇME ANALİZ VE İYİLEŞTİRME PR09/KYB Sayfa No: 1/7 1. AMAÇ ve KAPSAM Bu prosedürün amacı; kalite

Detaylı

Kısaca. Müşteri İlişkileri Yönetimi. Nedir? İçerik. Elde tutma. Doğru müşteri 01.06.2011. Genel Tanıtım

Kısaca. Müşteri İlişkileri Yönetimi. Nedir? İçerik. Elde tutma. Doğru müşteri 01.06.2011. Genel Tanıtım Kısaca Müşteri İlişkileri Yönetimi Genel Tanıtım Başar Öztayşi Öğr. Gör. Dr. oztaysib@itu.edu.tr 1 MİY Genel Tanıtım 2 MİY Genel Tanıtım İçerik Müşteri İlişkileri Yönetimi Nedir? Neden? Tipleri Nelerdir?

Detaylı

Enerji Yönetimi 11 Aralık 2015. Ömer KEDİCİ

Enerji Yönetimi 11 Aralık 2015. Ömer KEDİCİ Enerji Yönetimi 11 Aralık 2015 Ömer KEDİCİ Tanım Enerji yönetimi ; Planlama, Koordinasyon ve Kontrol gibi birbirinden bağımsız olduklarında etkisiz kalabilecek işlevlerin bir araya gelerek oluşturdukları

Detaylı

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir.

Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. PROJE YÖNETİMİ Proje: Önceden belirlenmiş sonuçlara ulaşabilmek için organize edilmiş faaliyetler zinciridir. Proje Yönetimi: Kısıtlı zaman, maliyet ve teknik durumları dikkate alarak, projenin en etkin

Detaylı

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37 KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Tülay Korkusuz Polat 1/37 Risk kültürü (1/5) Etkin bir risk yönetimi için çok boyutlu düşünme kültürü geliştirilmeli, farklılıklar ve riskler fırsatlara dönüştürülmelidir.

Detaylı

KALİTE YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul ÇAVDAR

KALİTE YÖNETİMİ. Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul ÇAVDAR KALİTE YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul ÇAVDAR 1 KALİTE KAVRAMI YAKLAŞIMLARI Üstünlük yaklaşımı Ürün tabanlı yaklaşım Kullanıcı tabanlı yaklaşım Üretim tabanlı yaklaşım Değer tabanlı yaklaşım ÜSTÜNLÜK YAKLAŞIMI

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Hafta 13 Yrd. Doç. Dr. Semra BORAN Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak

Detaylı

Yazılım Mühendisliğinde İleri Konular (SE 650) Ders Detayları

Yazılım Mühendisliğinde İleri Konular (SE 650) Ders Detayları Yazılım Mühendisliğinde İleri Konular (SE 650) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Kodu Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Yazılım Mühendisliğinde İleri Konular SE 650 Güz 3 0 0 3 5

Detaylı

ISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı

ISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı ISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı 3i Programme Taahhütname ARKA PLAN BİLGİSİ Temel denetim alanları olan mali denetim, uygunluk denetimi ve performans denetimini kapsayan kapsamlı bir standart seti (Uluslararası

Detaylı

BALANCED SCORECARD PROJESİ

BALANCED SCORECARD PROJESİ BALANCED SCORECARD PROJESİ HAZIRLAYAN YÖNLENDİRME KOMİTESİ 2013 KATILIMCI İÇİN NOT: BU KİTAPÇIK SADECE BSC NİN ANLAŞILMASINA YÖNELİK OLARAK HAZIRLANMIŞTIR. ŞİRKETİN ORGANİZASYONU, ÜRETİM KONUSU SEKTÖRÜ,

Detaylı

İleri Yazılım Proje Yönetimi (SE 552) Ders Detayları

İleri Yazılım Proje Yönetimi (SE 552) Ders Detayları İleri Yazılım Proje Yönetimi (SE 552) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İleri Yazılım Proje Yönetimi SE 552 Güz 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

Yazılım Kalite Maliyeti Modeli

Yazılım Kalite Maliyeti Modeli Yazılım Kalite Modeli Cost of Software Quality Model Onur KAYNAK Kalite Güvence Direktörlüğü GATE Elektronik San. ve Tic. A.Ş., Ankara onur.kaynak@gateelektronik.com.tr Gürkan HOŞGİT AR-GE Merkezi GATE

Detaylı

Sıra No Tarih Saat Ders No Yöntem Ders Adı Dak San :00 1 Ders Sınavın Giriş Şartları ve Sınavın Genel Yapısı :15 1 Ders En Önemli

Sıra No Tarih Saat Ders No Yöntem Ders Adı Dak San :00 1 Ders Sınavın Giriş Şartları ve Sınavın Genel Yapısı :15 1 Ders En Önemli Sıra No Tarih Saat Ders No Yöntem Ders Adı Dak San 1 11.2 7:00 1 Ders Sınavın Giriş Şartları ve Sınavın Genel Yapısı 6 0 2 11.2 7:15 1 Ders En Önemli Varsayım 2 16 3 11.2 7:30 1 Ders PMP Sınav Başvurusu

Detaylı

Süreç Danışmanlığı. KPMG Türkiye. kpmg.com.tr

Süreç Danışmanlığı. KPMG Türkiye. kpmg.com.tr Süreç Danışmanlığı KPMG Türkiye kpmg.com.tr 2 Süreç Danışmanlığı Süreçlerinizin kontrolü sizin elinizde Sürecinizin tam potansiyeline ulaşmasını sağlayın! Günümüzde teknolojinin ve ihtiyaçların hızlı bir

Detaylı

Doç.Dr. Özlem İpekgil Doğan Araş Gör. Mert Topoyan

Doç.Dr. Özlem İpekgil Doğan Araş Gör. Mert Topoyan Doç.Dr. Özlem İpekgil Doğan Araş Gör. Mert Topoyan Neden Süreç Yönetimi? Örgütlerin çoğu geleneksel olarak fonksiyonel temelde yapılandırılmıştır. Tüm çalışmalar bağlı olunan fonksiyon içinde başlatılmakta,

Detaylı

Kaan KURTEL Doktora Tezi

Kaan KURTEL Doktora Tezi T.C. TRAKYA ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ Yazılım Bakım Altkarakteristiklerinin ISO Tabanlı Modeller Kullanılarak Ölçülmesi Kaan KURTEL Doktora Tezi Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı Tez Yöneticisi:

Detaylı

ISO 9000 Serisi Standartların Amacı Nedir?

ISO 9000 Serisi Standartların Amacı Nedir? ISO 9000 Serisi Standartların Amacı Nedir? Etkili bir yönetim sisteminin, nasıl kurulabileceği, dokümante edilebileceği ve sürdürülebileceği konusunda yol göstermek, firmalar arasında güven ortamı yaratmak;

Detaylı

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. BÖLÜM 1 1.1 PROJE NEDİR? WEB PROJESİ YÖNETİMİ Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir. 1.2 PROJELERİN ORTAK UNSURLARI NELERDİR? Başlama

Detaylı

Kurumsal Yönetim Sistemleri Sistemleri

Kurumsal Yönetim Sistemleri Sistemleri Yazılım Danışmanlık Ltd. Şti. Kurumsal Yönetim Sistemleri Sistemleri Yönetim Kurumsal Yönetim Sistemleri Kurumsal Yönetim Sistemleri Kurumsal Akosis, sektörel olarak farklılık gösteren dinamikler ve iş

Detaylı

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi -Tedarikçi Seçme Kararları- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Satın Alma Bir ișletme, dıșarıdan alacağı malzeme ya da hizmetlerle ilgili olarak satın alma (tedarik) fonksiyonunda beș

Detaylı

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ

RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRMESİ 0 YÖNETİM SİSTEMLERİ I İLGİLİ MEVZUAT II RİSKİN MANTIĞI III TEHLİKELER VE TESPİTİ IV TEHLİKE ANALİZ METODOLOJİLERİ V RİSK ANALİZ YÖNTEMLERİ VI RİSK HESAPLAMA ÖRNEKLERİ 30 39 78 113 80 39 60 ÖN BİLGİLENDİRME

Detaylı

Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının

Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ VE İŞ SÜREKLİLİĞİ - 1 Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının Gizliliği Tamlığı (Bütünlüğü) Erişebilirliği (Kullanılabilirliği) Üzerine

Detaylı

BİLGİ SİSTEMLERİ YÖNETİMİ TEBLİĞİ

BİLGİ SİSTEMLERİ YÖNETİMİ TEBLİĞİ BİLGİ SİSTEMLERİ YÖNETİMİ TEBLİĞİ Dr. Emre ERDİL Bilgi İşlem, İstatistik ve Enformasyon Dairesi İstanbul Nisan 2018 1/15 Gündem Giriş Tarihçe Düzenlemenin Niteliği Tebliğin Bölümleri 2/15 Giriş 5 Ocak

Detaylı

Yazılım Geliştirme Projelerinde Kontrolörlük / Müşavirlik Hizmetleri. Y.Müh. Kadriye ÖZBAŞ ÇAĞLAYAN, PMP Y.Müh. Ahmet DİKİCİ, PMP

Yazılım Geliştirme Projelerinde Kontrolörlük / Müşavirlik Hizmetleri. Y.Müh. Kadriye ÖZBAŞ ÇAĞLAYAN, PMP Y.Müh. Ahmet DİKİCİ, PMP Yazılım Geliştirme Projelerinde Kontrolörlük / Müşavirlik Hizmetleri Y.Müh. Kadriye ÖZBAŞ ÇAĞLAYAN, PMP Y.Müh. Ahmet DİKİCİ, PMP Sunum Planı Organizasyon Yapısı Yazılım Projelerinde Başarı Durumu Yazılım

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 3.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER Kalite Maliyetleri Hizmet Kalitesi ve Müşterinin Kalite Algısı Kalite Yönetim Sistemi KALİTE MALİYETLERİ Kalite maliyetleri meydana gelebilecek hataları

Detaylı

İleri Veritabanları (COMPE 502) Ders Detayları

İleri Veritabanları (COMPE 502) Ders Detayları İleri Veritabanları (COMPE 502) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati İleri Veritabanları COMPE 502 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili

Detaylı

İç Tetkik Soru Listesi

İç Tetkik Soru Listesi Std. Mad. Soru 4.1 1 Kalite Yönetim Temsilciliği İçin Sorular Sorular E / H Bulgular Kalite Yönetim Sistemi için ihtiyaç duyulan prosesler, proseslerin sırası ve birbirleriyle etkileşimleri belirlenmiş.

Detaylı

Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının

Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ VE İŞ SÜREKLİLİĞİ - 1 Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının Gizliliği Tamlığı (Bütünlüğü) Erişebilirliği (Kullanılabilirliği) Üzerine

Detaylı

ISO 9001:2015 GEÇİŞ KILAVUZU

ISO 9001:2015 GEÇİŞ KILAVUZU Kal ten z, denet m m z altında olsun Szutest Szutest Szutest Szutesttr 444 9 511 szutest.com.tr ISO 9001:2015 REVİZYONUN YAPISI Yeni Revizyon ile birlikte ISO ANNEX SL gereksinimleri doğrultusunda Yüksek

Detaylı

Veritabanı Destekli Kurumsal Bir Eğitim Uygulaması

Veritabanı Destekli Kurumsal Bir Eğitim Uygulaması Veritabanı Destekli Kurumsal Bir Eğitim Uygulaması H.Orkun Zorba 1, Taner Yaldız 2 1,2 AYDIN Yazılım ve Elektronik Sanayi A.Ş. (AYESAŞ), ODTÜ İkizleri Ar-Ge Binası, A-1 Blok 1. Kat ODTÜ-Teknokent, 06530

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST DERS BİLGİLERİ Sağlık Kurumlarında Yönetim ve Organizasyon HST901 3+0 6.0 6.0 Öğrencilerin yönetim ve organizasyon kavramlarını anlamaları, sağlık hizmetleri ve sağlık kurumlarının değerlendirmeleri, sağlık

Detaylı

ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz

ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Terimler Ve Tarifler 1 Kapsam 1.1 Genel Terimler Ve Tarifler Bu standart, bir hizmet yönetimi sistem (HYS) standardıdır. Bir HYS

Detaylı

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar. SAĞLIK ARAŞTIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANLIKLARI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1- (1) Bu yönerge, Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilat yapısını, görevlerini, yetkilerini ve

Detaylı

Information Technology Infrastructure Library ITIL

Information Technology Infrastructure Library ITIL Yazılım Kalite Standartları Sunum Projesi Information Technology Infrastructure Library ITIL Hazırlıyanlar : Gökhan ÇAKIROĞLU - Feyyaz ATEġ - Çiğdem ELĠBOL - Caner ĠBĠCĠOĞLU ITIL Nedir? Kurum ile BT(Bilgi

Detaylı

TOS 408 EKONOMİ İnşaat Mühendisliği Bölümü

TOS 408 EKONOMİ İnşaat Mühendisliği Bölümü TOS 408 EKONOMİ İnşaat Mühendisliği Bölümü Ekonomi Bölüm 1 Gider Mühendisliği ve Değer Mühendisliği 3 Giriş İşletmeler kar, getiri sağlamak veya bir amacı elde etmek için kurulurlar. Yaşam döngüsü içerisinde

Detaylı

Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği (SE 221) Ders Detayları

Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği (SE 221) Ders Detayları Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği (SE 221) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Kodu Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği SE 221 Güz 3 0 0 3 5.5 Ön

Detaylı

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri 1 Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü ve Modeller Herhangi bir yazılımın, üretim aşaması ve kullanım aşaması birlikte olmak üzere geçirdiği tüm aşamalar olarak tanımlanabilir.

Detaylı

ISO 9001 Kalite Terimleri

ISO 9001 Kalite Terimleri Kalite: Mevcut ve var olan karakteristiklerin şartları karşılama derecesine verilen isimdir (ISO 9000) Kalite Politikası: Kalite ile ilişkili olarak üst yönetim tarafından resmi olarak formüle edilen kuruluşun

Detaylı

Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi

Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi Bilişim Sistemleri Değerlendirme Modeli ve Üç Örnek Olay İncelemesi Özet Dr. Sevgi Özkan ve Prof. Dr Semih Bilgen Enformatik Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Tel: (312) 210 3796 e-posta:

Detaylı

1. KNA ve HTEA 2. Risk Analizi 3. Kalite Kavramı 4. Hastane ç Tetkikçi Eğitimi 5. Klinik ve dari Süreçler 6. ndikatör Kavramı ve ndikatörler 7.

1. KNA ve HTEA 2. Risk Analizi 3. Kalite Kavramı 4. Hastane ç Tetkikçi Eğitimi 5. Klinik ve dari Süreçler 6. ndikatör Kavramı ve ndikatörler 7. 1. KNA ve HTEA 2. Risk Analizi 3. Kalite Kavramı 4. Hastane ç Tetkikçi Eğitimi 5. Klinik ve dari Süreçler 6. ndikatör Kavramı ve ndikatörler 7. Sağlık Kurumlarında Entegre Kalite Yönetim Sistemleri 8.

Detaylı

SPICE TS ISO/IEC 15504. Kerem Kemaneci 05.12.2012 Ankara

SPICE TS ISO/IEC 15504. Kerem Kemaneci 05.12.2012 Ankara SPICE TS ISO/IEC 15504 Kerem Kemaneci 05.12.2012 Ankara Süreç Planla Salı Kaynakları Hazırla Uygula Test Et Cuma Pazartesi Perşembe Girdilerin kontrollü şekilde çeşitli kazanımlara dönüştürüldüğü faaliyetler

Detaylı

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama

Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 1 Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 2 3 4 Planlama 5 Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması Başarılı bir proje geliştirebilmek için projenin tüm resminin çıkarılması işlemi Proje planlama aşamasında

Detaylı

YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta. Bakım

YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta. Bakım YAZILIM MÜHENDİSLİĞİNİN TEMELLERİ 9.Hafta Bakım Bölüm Hedefi Geliştirilen yazılımın uygulamaya alınabilmesi için gerekli yöntemler ve yazılımın çalışması sırasında yapılması gereken bakım işlemleri bu

Detaylı

ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI

ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI 0. GİRİŞ ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 1 Kalite yönetim sisteminin benimsenmesi, kuruluşun stratejik bir kararı olmalıdır. Bir kuruluşun kalite yönetim

Detaylı

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI NİSAN 2018 1 2 İÇİNDEKİLER 1. Neden İç Kontrol?...5 2. İç

Detaylı

III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004

III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004 III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* *connectedthinking PwC İçerik İç kontroller İç kontrol yapısının oluşturulmasında COSO nun yeri İç denetim İç denetimi

Detaylı

KALİTE NEDİR? Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen

KALİTE NEDİR? Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen KALİTE YÖNETİMİ KALİTE NEDİR? Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini oluşturan özelliklerin toplamıdır.

Detaylı