Doç.Dr. Adnan GERÇEK. Uludağ Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü

Transkript

1 Doç.Dr. Adnan GERÇEK Uludağ Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü 1

2 Ülkemizde üniter gelir vergisi sistemi uygulanır. Bu sistemde bir gerçek kişinin yedi gelir unsurunun tamamından veya bir kısmından gelir elde etmesi durumunda bunları yıllık beyannamede toplaması zorunludur (GVK, md. 85). 2

3 I. AŞAMA SAFİ GELİRİN TESPİTİ II. AŞAMA VERGİYE TABİ GELİRİN TESPİTİ BEYANA TABİ GELİRLERİN TESPİTİ SAFİ TUTARI İNDİRİMLER Zarar Özel sigorta primleri SGK primi Bağış ve yardımlar Sakatlık indirimi Eğitim ve sağlık harcamaları Ar-Ge harcamaları GELİRLERİN SAFİ TUTARI = VERGİYE TABİ GELİR (MATRAH) 3

4 III. AŞAMA VERGİNİN HESAPLANMASI IV.AŞAMA ÖDENECEK VERGİNİN TESPİTİ MATRAH x VERGİ TARİFESİ HESAPLANAN VERGİ MAHSUPLAR Geçici vergi = HESAPLANAN VERGİ = ÖDENECEK VERGİ Tevkif edilen vergiler Yabancı ülkelerde ödenen vergiler Talih salonu işlet. asgari vergisi 4

5 Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Tam mükellefiyette; a-gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar, GVK md. 75/15 te yazılı menkul sermaye iratları (BES), GVK geç. md. 67 kapsamında vergi tevkifatı yapılmış MSİ, Kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı, Tek işverenden alınan ve vergi tevkifatı yapılmış ücretler, Diğer ücretler Şarta Bağlı Olmaksızın Beyan Dışında Bırakılmaktadır 5

6 Şarta Bağlı Olarak Beyan Dışında Bırakılanlar: b-tevkifata Tabi Tutulmuş Birden Fazla İşverenden Elden Edilen Ücretler; Ücret gelirleri kaç işverenden alınmış olursa olsun her bir ücretin tamamı üzerinden vergi tevkifatı yapılmış olması Birden sonraki (ikinci, üçüncü vd.) işverenden alınan ücretlerin toplamı 2011 yılı için TL yi (GVK nın 103. maddesindeki ikinci dilim tutarı) geçmemesi gerekir. 6

7 Şarta Bağlı Olarak Beyan Dışında Bırakılanlar: c- Vergiye tabi gelir toplamının [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç] 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2011 Yılı için TL dir.) aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları. Beyannameye dahil edilmez. 7

8 Şarta Bağlı Olarak Beyan Dışında Bırakılanlar: d-bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 2011 yılı için 1170 TL yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları: Kıyı (off-shore) bankacılığından elde edilen faiz gelirleri, Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında bedeller, Yurt dışından elde edilen MSİ (faiz, repo, kâr payı v.b.), Her çeşit alacak faizleri, Basit usule tabi olanlardan elde edilen kira gelirleri. 8

9 GVK nın 86/2. maddesine göre dar mükellefiyette gelir; Tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile kurumlardan elde edilen kâr paylarından, Gerçek usulde vergilendirilmeyen zirai kazançlar ile kazanç ve iratların istisna haddi içinde kalan kısımlarından, Diğer kazanç ve iratlardan, oluşması halinde, bu gelirler için beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. 9

10 Mükellef Y nin 2011 yılına ait gelirleri aşağıda gösterilmiştir. Ticari Kazanç Ücret (Birinci işverenden alınmış) Ücret (İkinci işverenden alınan) G.M.S.İ (Vergisi tevkif suretiyle ödenmiş) G.M.S.İ (Konut Kirası) Tam Mükellef kurumdan alınan net Kar Payı M.S.İ. (Mevduat Faizi) İşyeri Kirasından TL Kira tevkifatı yapılmıştır. 10

11 Ticari kazanç her halükarda beyana dahil edilecektir. İkinci işverenden alınan ücret TL yi aşmadığından ücretlerin hiçbiri beyana dahil edilmeyecektir. Mevduat faizleri üzerinden tevkifat yapıldığından, beyan edilmeyecek ve gelirin toplamında dikkate alınmayacaktır. İşyeri kirası üzerinden tevkif yoluyla vergisi ödenmiş olduğundan, bu gelirin beyana dahil edilmesi vergiye tabi gelir toplamının TL yi aşmasına bağlıdır. Aştığından beyan edilecektir. Vergiye Tabi toplam gelir belirlenirken kazançların istisna hadleri içinde kalan kısmı, hesaplamada nazara alınmayacaktır. Kar payının net tutarı TL ve Brüt tutarı TL olduğundan ve bu tutarın yarısı da istisna olarak düşülmesi sonucu kalan TL diğer gelirlerle birlikte TL yi aştığından beyan edilecektir. 11

12 Bu durumda vergiye tabi gelir toplamı şöyle olacaktır. Ticari Kazanç G.M.S.İ. Toplamı M.S.İ. (Kar Payı) olmak üzere toplam TL olup, beyan sınırı TL yi geçtiğinden vergisi tevkif suretiyle ödenen İşyeri Kirası ve Kar Payı da beyan edilecektir. Ticari kazanç sahipleri TL konut istisnasından faydalanamayacağından gelir vergisi matrahının beyanı aşağıdaki gibi olacaktır. Ticari Kazanç : G.M.S.İ (İşyeri ve Konut kirası Toplamı) : ( ( x 0,25) M.S.İ. (Kar Payı) : Vergiye Tabi Matrah :

13 Mükellef (A), 2011 yılında bir işverenden TL tevkifata tabi tutulmuş ücret geliri elde etmiştir. Bu ücret gelirleri için beyanname verilmeyecektir. Mükellef (B), 2011 yılında birinci işverenden TL ve ikinci işverenden TL tevkifata tabi tutulmuş ücret geliri elde etmiştir. İkinci işverenden elde edilen ücret geliri TL yi aşmadığından beyanname verilmeyecektir. Mükellef (C), 2011 yılında birinci işverenden TL, ikinci işverenden TL ve üçüncü işverenden TL tevkifata tabi tutulmuş ücret geliri elde etmiştir. İkinci ve üçüncü işverenden elde edilen ücret geliri toplamı TL yi aştığından, üç işverenden alınan ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir. 13

14 Mükellef (D), 2011 yılında Y A.Ş. den brüt TL kâr payı (temettü) elde etmiştir. Mükellefin başka bir geliri yoktur. Bu mükellefin geliri TL lik beyan sınırının altında olduğundan beyanname verilmeyecektir. Eğer elde edilen kâr payı tutarı TL olsaydı, bu tutarının yarısı kâr payı istinası olarak düşüldükten sonra kalan TL, TL lik beyan sınırını aştığından beyan edilecektir. Mükellef (E), 2011 yılında ticari faaliyetten TL net kazanç, X A.Ş. den istisna sonrası kâr payı TL ve TL brüt işyeri kira geliri elde etmiştir. Mükellef (E) nin beyana tabi gelirlerin toplamı TL olup, kanuni beyan sınırının altında kalmaktadır. Bu durumda tevkifat yoluyla vergilendirilmiş olan kâr payı gelirleri ile işyeri kira geliri beyan edilmeyecek olup, sadece ticari kazanç beyana tabi olacaktır. 14

15 Doktor olan mükellef (F), 2011 yılında TL serbest meslek kazancı, tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL ücret geliri ve yine tevkif yoluyla vergilendirilmiş TL işyeri kira geliri elde etmiştir. Bu durumda tek işverenden elde edilen ücret geliri beyan edilmez iken, serbest meslek kazancı her halükarda beyan edilir. Serbest meslek kazancı ile işyeri kira gelirlerinin toplamı TL lik beyan sınırını aştığından, işyeri kira geliri de beyannameye dahil edilir. Mükellef (G), 2011 yılında X A.Ş. den TL kâr payı ve TL işyeri kira geliri elde etmiştir. İstisna sonrası kâr payı TL ile işyeri kira geliri toplamı TL olup, kanuni beyan sınırının altında kalmaktadır. Bu durumda tevkifat yoluyla vergilendirilmiş olan kâr payı gelirleri ile işyeri kira geliri beyan edilmeyecektir. 15

16 Zarar Mahsubu SGK (Bağ-Kur) Primi İndirimi Özel Sigorta Primleri (Şahıs Sigortası ve BES) Eğitim ve Sağlık Harcamaları Sakatlık İndirimi Bağış ve Yardımlar Sponsorluk Harcamaları Ar-Ge Harcamaları 16

17 Mahsup Edilebilecek Zararlar: Genel olarak bir gelir unsurunda oluşan zarar, diğer gelir unsurlarında oluşan karlara mahsup edilebilmektedir. Mahsup neticesinde kapatılamayan zarar kısmı, takip eden yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya beş yıl içinde mahsup edilemeyen zarar tutarı sonraki yıllara aktarılmaz. Mahsup Edilemeyecek Zararlar: 1- Diğer Kazanç ve İratlardan Doğan Zararların beyan edilen diğer gelir unsurlarından oluşan karlara mahsubu mümkün değildir. 2- Gayrimenkul ve menkul sermaye iratlarında gider fazlalığından doğanlar hariç sermayede meydana gelen azalmalar zarar olarak kabul edilmez. 3- Faaliyeti Sonra Eren Ticari veya Zirai faaliyette, geçmiş yıllardaki faaliyet sırasında doğmuş olan zararın diğer gelir unsurlarından mahsubu imkanı ortadan kalkar. 17

18 Zarar Mahsubunda Sıra: Birbirini izleyen birden fazla yılın faaliyeti zararla sonuçlandığında, sonraki yılların gelirinden, en önceki yıl zararından başlanarak mahsup yapılır. Bununla beraber, sıraya uyulmaması, beş yıllık zarar mahsup süresi geçirilmemiş olmak kaydıyla hakkın kaybına yol açmaz. Yurt Dışı Faaliyetleri Sonucu Oluşan Zarar Mahsubu: Tam mükellefiyete tabi kişiler, yurt dışı faaliyetlerinden doğan zararlarını, faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlarına göre beyan edilen vergi matrahlarının (zarar dahil), her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması ve bu raporun aslı ve tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye deki ilgili vergi dairesine ibrazı halinde, mahsup edebileceklerdir. (GVK Mad. 88/4) 18

19 SGK (Bağ-Kur) kapsamında ödenen giriş keseneği ve sigorta primlerinin vergi uygulamalarında gider olarak yazılabileceği hükme bağlanmıştır. Ancak kural bu olmakla beraber söz konusu primlerin beyan edilen gelir üzerinden ve beyannamede indirim konusu yapılması daha uygun olacaktır. Buna göre: - Yıllık kazançtan indirilmesi yerine ticari kazançları dolayısıyla verilecek beyannamede gösterilen gelirden, - Adi komandit şirketlerin komandite (sınırsız sorumlu) ortakları giriş keseneği ve primlerini beyan ettikleri gelirden, - Serbest meslek erbaplarının ödedikleri Bağ-Kur primlerini yıllık gelir vergisi beyannamelerinde beyan ettikleri gelirden, indirmeleri mümkündür. 19

20 Şahıs sigorta primlerinin gelirden indirilebilmesi için; Ödenen primin, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, sakatlık, kaza, hastalık, analık, doğum, tahsil gibi şahıs sigortalarının primleri olması gerekir. Aile fertleri için ödenen primlerin toplamı asgari ücretin yıllık tutarını aşmamalıdır. Aynı zamanda ödenen primin yıllık toplamı beyan edilen gelirin % 5 ini geçemez. Sigorta sözleşmesi, Türkiye de kurulu ve merkezi Türkiye de bulunan bir sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş bulunmalıdır. Sigorta primi, gelirin elde edildiği döneme ilişkin olmalı ve bu dönem sonuna kadar ödenmiş olmalıdır. 20

21 Bireysel emeklilik sisteminde ödenen katkı paylarının indiriminde de genel olarak şahıs sigorta primlerinin indiriminde belirtilen esaslar geçerlidir. Ancak ödenen prim bireysel emeklilik katkı paylarının asgari ücretin bir yıllık tutarını aşmamak üzere beyan edilen gelirin %10 una kadar olan kısmı indirim konusu yapılabilmektedir Ücret geliri elde edenler için, indirim konusu yapılacak bireysel emeklilik katkı payının ücretin safi tutarının hesaplanması sırasında indirim konusu yapılmamış olması gerekir. 21

22 Eğitim ve sağlık harcamalarının gelirden indirilebilmesi için aşağıdaki şartları taşımaları gerekir. Yapılan eğitim ve sağlık harcamalarının yıllık toplamı beyan edilen gelirin % 10 unu aşmamalıdır. Eğitim ve sağlık harcaması Türkiye de yapılmış olmalı ve gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden alınacak fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilmelidir. Kanunda açıkça belirtilmese de, eşlerin ve çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunların yaptığı eğitim ve sağlık harcamaları kendi gelirlerinden indirilmesi gerekir. 22

23 Özürlü hizmet erbabı veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler, Özürlü serbest erbabı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, Basit usulde vergilendirilen özürlüler, sakatlık indirimi müessesesinden yararlanabilecekler. İndirim, beyan edilen serbest meslek kazancı ve basit usulde vergilenen kazanç tutarı ile sınırlı olup, kazancın yetersiz olması halinde sonraki yıla devredilmez. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin, Vergi Dairesi Başkanlığı Kurulmuş illerde Vergi Dairesi Başkanlığı na diğer illerde Defterdarlıklara, ilçelerde bağımsız Vergi Dairesi veya Mal Müdürlüğüne başvurması gerekir. 23

24 Sakatlık indirimi tutarı GVK nın 31 nci maddesine göre tespit edilen yıllık indirim tutarı olarak belirlenmiştir. 1. Derece Sakatlar için aylık tutar 700 yıllık tutar TL 2. Derece Sakatlar için aylık tutar 350 yıllık tutar TL 3. Derece Sakatlar için aylık tutar 170 yıllık tutar TL Hizmet Erbabı için GVK nın 31 inci maddesi uyarınca çalışma gücünün asgari, % 80 ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece, % 60 ıni kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece, % 40 ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı üçüncü derece, sakat olarak sayılmaktadır. 24

25 GVK nın 89 uncu maddesinde düzenlenen bağış ve yardım indiriminin bir kısmı beyan edilen gelirin belli bir tutarına göre sınırlamaya tabi tutulmuşken bir kısmında böyle bir sınırlama söz konusu olmayıp beyan edilen gelir tutarına kadar indirilebilir. 1. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile 2. Kamu yararına çalışan dernekler ve 3. Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar Yıllık Gelir Vergisi beyannamesinden indirilir. 25

26 Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı indirilebilecektir. Okul ve sağlık tesislerinde kapasite aranmamakta, kapasite öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi için aranmaktadır. İndirim yapılabilmesi için bağış karşılığında makbuz alınması gerekir. 26

27 Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirlerden indirilebilmektedir. Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. Bedel olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen KDV hariç) yazılı olacaktır. Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin yer alması zorunludur 27

28 Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen; a) Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticari olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine, b) Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut olmayan kültürel mirasının tanıtımına yönelik araçların sağlanmasına, c) Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılmasına, 28

29 d) Taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine, e) Kurtarma kazıları ve bilimsel kazı çalışmaları, f) Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya Türkiye'ye getirtilmesi çalışmalarına, g) Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına, h) Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına, İlişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların % 100'ü yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek gelirden indirilecektir. 29

30 Doğal Afetler Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımlar: Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz karşılığında yapılan aynî ve nakdî bağışların tamamı kazançtan indirilebilir. Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar: İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı indirim konusu yapılabilir. 30

31 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu (md.9), 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu (md. 20-b), 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu (md. 56), 222 sayılı İlköğretim Kanunu (md. 76), 278 sayılı Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumu Kanunu (md. 13), 2955 sayılı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanunu (md. 46/b), Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kanunu (md. 8) gibi çeşitli kanunlar çerçevesinde yapılan çoğu nakdi olma şartına bağlı bağış ve yardımlar da indirilebilmektedir. 31

32 Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50'si indirilebilir. Sponsorluk harcamaları şunlardır: Ulaşım, İaşe ve ibate, Ödüller ve promosyon ürünleri, Reklam ve tanıtım, Kırtasiye, Sağlık ve sigorta, Malzeme, araç ve gereç alımı ile kiralama, Tesis kiralama, Genel Müdürlükçe uygun görülen organizasyonla ilgili diğer harcamalar olarak belirtmiştir. 32

33 Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100 oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi". Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamı ile uygulamadan yararlanılabilmesi için gerekli belgeleri ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir 33

34 Bay (Z) nin tam mükellef gerçek kişi olarak 2011 yılında elde ettiği gelirler aşağıda gösterilmiştir. Ticari Kazanç Alacak Faizi G.M.S.İ ( Vergisi tevkif suretiyle ödenmiş) Hazine Bonosu geliri M.S.İ. (Mevduat Faizi) İşyeri Kirasından TL vergi tevkifatı yapılmıştır. Götürü gider usulü seçilmiştir. Bağ-kur primi TL olup, bu tutarın TL ödenmiş, TL için dava açılmıştır. Ticari kazanç üzerinden TL. Geçici Vergi Ödenmiş ve Kamuya yararlı derneğe TL bağış yapılmıştır. 34

35 Hazine Bonosu faizleri tevkifat yoluyla vergilendirildiğinden beyana dahil edilmeyecektir. Mevduat faizleri Geçici 67. madde kapsamında olup, verilecek beyannamede beyan edilmeyecektir. Alacak faizi, TL yi aştığından tamamı beyan edilecek. İşyeri kirasının brüt tutarı /0,80 = TL üzerinden % 25 götürü gider indirilmesi sonucu beyanı gereken G.M.S.İ TL beyannameye dahil edilecektir. Bağ-Kur kanunu gereğince ödenen TL prim gider olarak indirilebilecektir. Dava açmak suretiyle ödenmeyen TL nin matrahtan düşülmesi mümkün değildir. Kamu menfaatine yararlı derneğe bağış yapıldığından beyan edilecek gelirin %5ini geçemez 35

36 Ticari Kazanç Alacak Faizi G.M.S.İ ( (20.000x0,25) =) Beyana Tabi Gelir İndirimler: Bağ-kur Primi :8.000 Bağış : Vergiye Tabi Matrah Hesaplanan Gelir Vergisi ,50 Mahsup Edilecek Vergiler: G.Menkul Kira Tevkifatı: G.Geçici Vergisi : Ödenmesi Gereken G. Vergisi 5.477,50 36

37 Doktor (X) in 2011 yılındaki gelirler aşağıda gösterilmiştir. Serbest Meslek Kazancı (Doktor) Ücret (Devlet Hastanesinde Çalışma Karşılığı Alınmıştır.) Kâr Payı (Tam Mükellef Kurumun 2010 Yılı Kâr Dağıtımı) Konut Kira geliri Devlet Tahvili geliri Off-Shore Bankadan elde edilen faiz 850 Götürü gider usulü seçilmiştir. Bağ-kur primi TL ödenmiştir. Mesleki kazanç üzerinden TL. Geçici Vergi ödenmiş, Kâr payı için TL stopaj ödemiş ve Sağlık ocağı yaptıran Belediyeye bu amaç için TL bağış yapılmıştır. 37

38 Tek işverenden alınan ücret beyan edilmeyecektir. Tam mükellef kurumun dağıttığı kâr payı TL ve bu tutarın yarısı TL kâr payı istisnası olup, geriye kalan tutar beyan sınırı olan TL yi aştığından beyan edilecektir. Elde edilen Devlet Tahvili Geliri tevkifat yoluyla vergilendirildiğinden beyana dahil edilmeyecektir. Off-Shore Bank dan elde edilen faiz TL yi aşmadığından beyan edilmeyecektir. Konut kira istisnasından faydalanılmadan %25 Götürü Gider indirilecektir. 38

39 Serbest Meslek Kazanç Kâr Payı (Tam Mükellef Kurumun 2010 Yılı Kâr Dağıtımı) G.M.S.İ ( (42.000x0,25) =) Beyana Tabi Gelir İndirimler: Bağ-kur Primi : Bağış : Vergiye Tabi Matrah Hesaplanan Gelir Vergisi Mahsup Edilecek Vergiler: G.Geçici Vergisi : TL Kâr Payı stopajı : TL Ödenmesi Gereken G. Vergisi

40 Bay (Y) nin 2011 yılında elde ettiği gelirler aşağıdaki gibidir. Ücret (Tek işverenden alınmış, Vergisi Tevkifatla Ödenmiş) Ücret (İkinci işverenden alınmış, Vergisi Tevkifatla Ödenmiş Kâr Payı (2008 Yılı kazancına ait ve 2011 yılında dağıtılmış) Gayrimenkul Satış bedeli ( tarihinde iktisap edilmiş) Konut Kira geliri Devlet Tahvili faizi ( tarihinden sonra ihraç edilmiştir) Mevduat faiz G.M.S.İ. Götürü gider usulü seçilmiştir. Çocuğunun tedavisi için özel hastaneye TL ödenmiştir. Kâr payı üzerinden %15 ve TL vergi kesilerek vergi dairesine ödenmiştir. 40

41 Tek işverenden alınan ücret hiçbir zaman beyan edilmeyecektir. İkinci işverenden alınan Brüt ücret TL olup, beyan sınırı TL nin altında kaldığından beyan edilmeyecek. Gayrimenkul satışı, iktisaptan itibaren 5 yıldan sonra satılmıştır. Bu nedenle değer artış kazancı istisna olup, Gayri Menkul satışından oluşan kazançlar beyan edilmeyecektir. Tam mükellef kurumun dağıttığı kâr payı 2008 yılına ait kâr ın dağıtımına bağlı olduğundan dağıtılan tutar üzerinden %15 Temettü tevkifatı yapılmıştır. Brüt tutarı ( / 0,85 =) TL olup, yarısı istisna olup, kalan yarısı TL diğer gelirlerle birlikte beyan sınırı TL yi aştığında beyan edilecektir. Elde edilen Devlet tahvili tarihinden sonra ihraç edildiğinden Geçici 67. Madde gereğince %10 oranında tevkifat yapılmış ve hiçbir zaman beyan edilmeyecek gelirlerdendir. 41

42 Mevduat faizi üzerinden %15 oranında tevkifat yapıldığından Geçici 67. Madde gereğince hiçbir zaman beyan edilmeyecek ve G.V.K. 86/1 maddesi kapsamında gelirin toplanmasına dahil edilmeyecektir. Konut kira istisnası TL dan faydalanılacak ve %25 Götürü Gider indirilecektir. Bu duruma göre TL nin hesabında dikkate alınacak tutar şöyle tespit edilecektir. Kâr payı: TL; G.M.S.İ istisnadan sonraki tutar TL olup, toplam beyana tabi gelir TL olup, bu durumda kâr payı beyan edilmeyecektir. Çocuğunun tedavisi için ödenen TL nin ancak G.V.K. nın 89. maddesi gereğince beyan edilen gelirin %10 unu indirebileceğinden 690 TL indirebilecektir. 42

43 Konut Kira geliri İstisna Götürü Gider ( x0,25) Vergiye Tabi Gelir Sağlık Harcaması İndirimi (6.900 x % 10) 690 Vergi Matrahı Hesaplanan Gelir Vergisi 931,50 Mahsup Edilecek Vergiler: --- Ödenmesi Gereken G. Vergisi 931,50 43

44 Almanya da çalışan Türk uyruklu Bay (T), 2011 yılında Türkiye de TL net işyeri kira geliri, TL devlet tahvili faizi ve TL konut kira geliri elde etmiştir. Elde edilen işyeri kira geliri %20 oranında GVK nun 94 üncü maddesi uyarınca tevkifata tabi tutulmuştur. Bay (T) çalışma veya oturma izni alarak bir takvim yılı içinde 6 aydan daha fazla bir süreyle yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, gelir vergisi uygulamasında dar mükellef sayılırlar ve sadece Türkiye de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler. Dar mükellef olan Bay (T), tamamı Türkiye de tevkifat yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira geliri ve devlet tahvili faizi için yıllık beyanname vermeyecektir. 44

45 2011 yılında devlet tahvilinden elde ettiği TL faiz geliri, GVK Geçici 67 nci maddesi uyarınca tevkifata (%0 oranında) tabi tutulmuştur. (210 nolu tebliğ uyarınca dar mükellef esasında vergilendirildiği için dar mükellefler için belirlenen % 0 oranlı tevkifat yapılmış sayılmaktadır.) Yine aynı madde uyarınca tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde beyannameye dahil edilmeyecektir Konut kira gelirine GVK nun 21 inci maddesindeki 2011 yılı için TL istisna sonucu kalan tutar, konut kira geliri tevkifata tabi olmadığından her halükarda beyan edilir. (Götürü gider usulünü seçtiği varsayılmıştır) 45

46 Konut Kira geliri İstisna Kalan Tutar Götürü Gider ( x0,25) Vergi Matrahı Hesaplanan Gelir Vergisi Mahsup Edilecek Vergiler: --- Ödenmesi Gereken G. Vergisi