Hizmet Modülü Mikro Yazılımevi A.Ş.

Transkript

1 1

2 HİZMET MODÜLÜ 1 Hizmet modülü Kartlar, Föyler ve Reçeteler Kartlar Menüsü Yardım Tuşları Hizmet Hizmet Tanıtım Kartı Hizmet Hareket Föyü Hizmet Reçetesi Genel Hesap Genel Amaçlı Hesap Tanıtım Kartı Genel Hesap Föyü İthalat İthalat Tanıtım Kartı Önemli Not: Önemli Not: İthalat Hareket Föyü İthalat Muhasebe Grupları Tanıtım Kartı Evraklar Evraklar Yardım Tuşları Bunları Biliyor Musunuz? Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) Özellikler Koordinat Göstergesi Sayfa Çizgileri Döküm Sayısı Genel Veriler Sayfa Ayarları Şablon Dosya Adı Alt Toplam Seç Alt Toplam Değiştir Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Evraklardan Muhasebeye Entegre Faturalar Satış Faturaları Müşteriye Açık Hizmet Satış Faturası Bunları Biliyor Musunuz? Müşteriden Açık Hizmet İade Alış Faturası Satıcıya Açık Hizmet Satış Faturası Satıcıdan Açık Hizmet İade Alış Faturası Diğer Cariye Açık Hizmet Satış Faturası Diğer Cariden Açık Hizmet İade Alış Faturası Kapalı Hizmet Satış Faturası Kapalı Hizmet İade Alış Faturası Alış Faturaları Satıcı

3 Satıcıdan Açık Alınan Masraf Alış Faturası Satıcıdan Açık Alınan İthalat Masraf Faturası Satıcıya Açık İade Edilen Masraf Faturası Satıcıya Açık İade Edilen İthalat Masraf Faturası Müşteri Müşteriden Açık Alınan Masraf Faturası Müşteriden Açık Alınan İthalat Masraf Faturası Müşteriye Açık İade Edilen Masraf Faturası Müşteriye Açık İade Edilen İthalat Masraf Faturası Diğer Cari Diğer Cariden Açık Alınan Masraf Faturası Diğer Cariye Açık İade Edilen Masraf Faturası Kapalı Alış Kapalı Alınan Masraf Faturası Kapalı Alınan İthalat Masraf Faturası Kapalı İade Masraf Faturası Kapalı İade Edilen İthalat Masraf Faturası Genel Amaçlı Fatura Serbest Meslek Makbuzu Alış Serbest Meslek Makbuzu Hakkında Satıcıdan Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Önemli Not! Müşteriden Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Diğer Cariden Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Kasadan Ödenen Kapalı Serbest Meslek Giriş Makbuzu Satış Müşteriye açık kesilen serbest meslek makbuzu Satıcıya açık kesilen serbest meslek makbuzu Diğer cariye açık kesilen serbest meslek makbuzu Kapalı serbest meslek çıkış makbuzu Gider Makbuzu Raporlar Hizmet (Gider veya İthalat) Tarama Kriteri ve Filtreleri Kod Filtreleri Genel Kayıt Filtreleri Yardımcı Tablo Filtreleri Yaz Boz Tahtası Filtreleri Filtre Sakla Filtre Yükle Hizmet Raporları Hizmet Durum Raporları Hizmet Bakiye Hizmet Durum Raporu Hizmet Sıralamalı (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Sorumluluk Merkezi Sıralamalı (Hizmet Detaylı) Hizmet Ekstreleri Standart Hizmet Hesap Ekstresi Sorumluluk Merkezi Bazında Hizmet Hesap Ekstresi Hizmet Grubu Standart Hesap Ekstresi

4 Hizmet Grubu Sorumluluk Merkezi Bazında Hesap Ekstresi Hizmet Hareket Raporu Genel Amaçlı Hesap Raporları Durum Raporları Genel Amaçlı Hesaplar Bakiye Durum Raporu Hesap Sıralamalı (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Durum Raporu Sorumluluk Merkezi Sıralamalı (Hesap Detaylı) Durum Raporu Genel Hesap Ekstreleri Standart Genel Amaçlı Hesap Ekstresi Sorumluluk Merkezi Bazında Hesap Ekstresi Standart Hesap Grubu Ekstresi Sorumluluk Merkezi Bazında Grup Hesap Ekstresi Genel Amaçlı Hesaplar Hareket Raporu İthalat Raporları İthalat Durum Raporu İthalat Ekstre Raporu İthalat Hareket Raporu Listeler Kart Listeleri Hizmet Hesapları Fihristi Dökümü Genel Amaçlı Hesaplar Fihristi Dökümü İthalat Hesapları Fihristi Dökümü Hizmet Hesapları Reçetesi Listesi Evrak Listeleri Fatura Listeleri Kesilen Faturalar Gelen Faturalar Serbest Meslek Makbuzu Gider Makbuzu Grafikler Grafik Ayarları Dosya Menüsü Ayarlar Menüsü Yazıcı Menüsü Butonlar Hizmet Dönemlere Göre Alacak Bakiyeli Hizmet Grafiği Genel Amaçlı Hesap Dönemlere Göre Borç Bakiyeli Masraf Grafiği

5 Hİzmet modülü HİZMET modülünün açıklamalarına geçmeden önce, bazı genel bilgiler vermek istiyoruz. Bu modül; parasal bir karşılığı olmak kaydıyla verdiğiniz hizmetleri ve yaptığınız giderleri belgelemek, hizmet ve gider faturaları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır. HİZMET modülünü kullanabilmek için; öncelikle hizmet verdiğiniz müşteri firmaların ve hizmet aldığınız satıcı firmaların tanımlanmış olması gerekir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, giderlerinizin ve verdiğiniz hizmetlerin programınıza tanıtımı yapılmalıdır. Hizmet tanıtım kartı ve genel hesap tanıtım kartı bu amaçla hazırlanmıştır. Daha sonra alınan ve verilen hizmetler için fatura girişlerine başlanacaktır. Girilen fatura hareketlerinden derlenerek hazırlanan raporlar ve analizler, hizmet ve giderlerinizi takip etmede size büyük kolaylık sağlayacaktır. HİZMET modülü ile, serbest meslek erbabından yapılan hizmet alımları karşılığında bu kişiler tarafından düzenlenip size verilen serbest meslek makbuzu girişleri de yapılabilir. Evet, genel hatları ile sizlere tanıtmaya çalıştığımız HİZMET modülünü şimdi daha detaylı bir şekilde incelemeye başlayabiliriz. Kartlar, Föyler ve Reçeteler HİZMET modülünüzün ana menüsünde yer alan ilk seçenek Kartlar, föyler ve reçetelerdir Bu bölüme girdiğinizde, karşınıza 3 programdan oluşan bir alt menü gelecektir. Hizmet ve giderlerinizin programa tanıtıldığı bu bölüme ilişkin açıklamalarımıza başlamadan önce, kartlarda kullanılacak yardım tuşlarına toplu olarak değinmek istiyoruz. Kartlar Menüsü Yardım Tuşları HİZMET modülünüzün tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını 5

6 kullanabileceğinizi <Ctrl+Y> tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde kartlar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. UP: Üst Satır. <UP> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir üstüne çıkabilirsiniz. DOWN: Alt Satır <DOWN> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir altına inebilirsiniz. TAB (Sonraki Alan) : <TAB> tuşu ile, imlecin bulunduğu bilgi giriş alanından, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. SHIFT+TAB ( Önceki Alan) : <SHIFT> ve <TAB> tuşlarına birlikte basarak, bulunduğunuz bilgi giriş alanından bir önce yer alan bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. ESC (Çıkış): ESC (Çıkış): <ESC> tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak kart ekranlarını kapatabilirsiniz. <ESC> tuşu veya close(x) butonu ile programdan çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. Yalnız kart ekranlarında butonlar ile ulaşılan pencerelerden <ESC> tuşuna basarak -bilgileriniz silinmeden- çıkabilirsiniz. ALT+C (Kopyala): Boş bir hizmet veya genel hesap tanıtım kartı üzerinde <ALT+C> tuşlarına basarak, en son girmiş olduğunuz karta ait tüm bilgileri boş olan bu ekran üzerine kopyalayabilirsiniz. Kart ekranlarının alt tarafında yer alan (C)Kopyala butonu da aynı işlevi yerine getirir. ALT+E (Yeni Kart) : <ALT+E> tuşlarına birlikte basarak, programdan çıkmadan, ekrandaki hizmet veya genel hesap kartını boşaltıp, sonra yeni bir hizmet veya genel hesap kartı çağırabilirsiniz. Eğer ekrandaki kart üzerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, ALT+E tuşlarına basmanız halinde bu değişiklikler kaybolacaktır. Bu nedenle önce kartı kaydedip, daha sonra bu tuşları kullanmanız gerekir. Kart ekranlarının alt tarafında görülen Yeni butonu da aynı işlevi yerine getirir. ALT+Y (Tekst Data): Kart ekranlarında <ALT+Y> tuşlarına birlikte basarak, ekranınızda yer alan hizmet veya genel hesap kartına ilişkin, aklınıza gelebilecek her türlü detayın girilebileceği bir editör ekranına ulaşacaksınız. Tıpkı bir not defteri gibi kullanabileceğiniz bu ekrana, hizmet veya gider cinsi ile ilgili dilediğiniz bilgileri girebilirsiniz. Tekst data ekranına bilgilerinizi girdikten sonra, <ALT+S> tuşlarına basarak bunları kayıt etmelisiniz. Daha sonra gerek duyulduğunda, yine <ALT+Y> tuşlarına basarak tekst datanızı görüntüleyebilirsiniz. ALT+O (Önceki Kart) : <ALT+O> tuşlarına birlikte basarak veya kart ekranlarının alt tarafında yer alan Once butonunu tıklayarak ekranda bulunan hizmet veya genel hesap kartından bir önce girilmiş olan kartı çağırabilirsiniz. ALT+S (Kart Sakla): <ALT+S> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sakla butonunu tıklayarak kartlarınızı bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında; Evet Kaydedebilirsin Hayır Kaydetme şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, girişlerinizi bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilmek için, evet kaydedebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, kayıt işleminden 6

7 vazgeçtiyseniz, hayır kaydetme butonunu kliklemeniz yeterli olacaktır. <ALT+S> tuşları ile kayıt etmediğiniz kartlarınızı tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. ALT+D (İlave Alanlar) : <ALT+D> tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile, ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda hizmet tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer hizmet tanıtım kartında şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza özel alanlar başlıklı bir pencere gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için <F6> tuşuna basmalısınız. Özel alanlar ekranınız üzerine aşağıdaki bir pencere açılacaktır. Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Örneğin hizmet süresi gibi. Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String veya Word ü Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra (başka ilave edeceğiniz alan yoksa),<alt+s> tuşlarına basarak yaptığınız tanımlamaları kayıt etmelisiniz. <ALT+S> tuşları ile kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı özel alanlar başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Artık, ilave edilen alanlara girişlerinizi yapabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikayesi): ALT+G tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). Bu tuşlar yardımı ile ilgili kayda ilişkin bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? gibi. ALT+G tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, ilgili kayıt 5. sıradadır. Başka bir ifade ile, ekranınızdaki karttan önce girilmiş 4 kart daha vardır. Yaratan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son Değiştiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının kodudur. 7

8 Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir. Özel Kod1-2-3: İlgili kayıt için girilen özel kodlardır. Kayıt hikayesi ekranı üzerinde yardımcı tablo butonunu tıklayarak ilave alanlar penceresine, yaz-boz tahtası butonunu tıklayarak aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ve tüm veriler butonunu tıklayarak da ekranınızda açık olan kart ile ilgili bütün veri giriş alanlarının kod ve uzunlukları ile birlikte yer aldığı bir pencereye ulaşabilirsiniz. ALT+U (Muhasebe Kodları): Hizmet ve genel hesap tanıtım kartlarında ALT+U tuşlarına basarak, bu hesaplara ilişkin muhasebe hesap kodlarının girileceği ekrana ulaşabilirsiniz. ALT+L (Kart İptal): <ALT+L> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sil butonunu tıklayarak, girmiş olduğunuz hizmet veya genel hesap kartını iptal edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın üzerine; Evet Silebilirsin Hayır Silme şekilde butonlar belirecektir. Bu aşamada, kartınızı iptal edebilmek için, evet silebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, yani kartı silmekten vazgeçtiyseniz, hayır, kaydetme butonunu kliklemeniz gerekir. ALT+N (Sonraki Kart) : <ALT+N> tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sonra butonunu tıklayarak, ekranda bulunan hizmet veya genel hesap kartından bir sonra girilmiş olan kartı ekrana getirebilirsiniz. F3 (Kart No): Girmiş olduğunuz her karta programa giriş sırasına göre birer kart numarası verilmektedir. Dilerseniz <F3> tuşuna basıp kart numarasını girerek, ilgili numaradaki hizmet veya giderin tanıtım kartını ekrana getirebilirsiniz. Hizmet Bu bölüme girdiğinizde karşınıza üç seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüde yer alan programlar ile, verdiğiniz hizmetleri programa tanıtabilecek ve hizmet hareketlerinizi föy ekranından detaylı olarak inceleyebileceksiniz. Ayrıca özel durumlarda (promosyonlu günler gibi) hizmet reçetesi düzenleyebileceksiniz. Şimdi bu programları ayrıntıları ile birlikte incelemeye çalışalım. Hizmet Tanıtım Kartı Bu program ile, verdiğiniz hizmetlerin programınıza tanıtımı yapılacaktır. Bir hizmet tanıtım kartı örneği aşağıda görülmektedir. Hizmet tanıtım kartına aşağıdaki bilgiler girilmelidir. Kodu: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz hizmet cinsine ilişkin, maksimum 10 dijit uzunluğunda bir kod vermeniz gerekmektedir. 8

9 Daha sonra hizmet kodu olarak adlandırılacak bu kodu bu alana giriniz. Adı: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz hizmetin ismi (örneğin servis hizmeti, eğitim hizmeti vb.) bu alana girilecektir. Hizmet Fiyatı: Kartını girmekte olduğunuz hizmetin sabit bir fiyatı varsa, ilgili fiyatı bu alana girebilirsiniz. Örneğin belirli aralıklarla yapılan makine bakım hizmetinin fiyatı hep aynıysa, ilgili hizmet fiyatını bu alana girebilirsiniz. Döviz Cinsi: Series 9000 New Tech ürünlerinde tüm hareketlerinizi minimum 3 farklı döviz cinsi bazında takip edebilirsiniz (Bkz. KUR9000 NT/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunlardan ilk ikisi ana döviz ve alternatif dövizdir. Bu iki döviz cinsi tüm modülleri kapsar. Üçüncü döviz cinsi orijinal dövizdir. Orijinal döviz, her modülün kartlar bölümünden girilir ve sadece giriş yapılan karta aittir. Orijinal döviz girilirse o stok ile ilgili girilen tüm hareketleri raporlarda kendi para biriminde inceleyebilirsiniz. Örneğin şirketiniz için seçilen ana döviz TL (Türk Lirası). Demek ki tüm modüllerdeki hareket girişleri TL bazında yapılacaktır. Ancak verdiğiniz bazı hizmetler TL ile değil, USD (Amerikan Doları) ile işlem görüyor. Bu durumda bu tür hizmetlerinizi kendi para birimi ile de raporlarda izleyebilmeniz için orijinal döviz girmeniz gerekir. Orijinal döviz cinsini girebilmek için bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve karşınıza gelecek pencereden seçiminizi yapmalısınız. Iskonto Grubu: HİZMET modülünde hizmet faturalarına otomatik olarak Iskonto uygulanabilmektedir. Başka bir ifade ile sizin hizmet faturasından manuel olarak Iskonto oranı girmenize gerek kalmadan, otomatik Iskonto yapılabilir. Bunun için yapılması gereken işlemler KUR9000 NT/Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları bölümde detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu alana yapılması gereken girişse, kartını girmekte olduğunuz hizmet için otomatik olarak Iskonto yapılacaksa, Iskonto kartındaki stok Iskonto/masraf kodunu girmenizdir. K.D.V.: Kartını girmekte olduğunuz hizmet cinsinin K.D.V. oranını bu alanda belirteceksiniz. K.D.V. oranını satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden seçebilirsiniz. Hizmet tanıtım kartına ilk aşamada yapılacak girişleri açıkladık. Şimdi sıra ilgili hizmet cinsi hareket gördüğünde (yani müşterilerinize kartını girmekte olduğunuz hizmeti verdiğinizde) çalışacak muhasebe hesap kodlarının girişleri yapılacaktır. Bunun için ekranınızın sağ tarafında görülen muhasebe kodları butonunu tıklamanız ya da ALT+U tuşlarına basmanız gerekir. Karşınıza hizmet muhasebe hesaplarının girileceği bir pencere gelecektir. F10 tuşundan yararlanarak hizmet muhasebe hesap kodlarını girdikten sonra esc tuşu ile bir önceki ekrana dönmeli ve hizmet tanıtım kartını <Alt+S> tuşlarına birlikte basarak bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz bilgilerinizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Hizmet Hareket Föyü Hizmet föyü; hizmet cinslerinin istediğiniz tarihler arasında gerçekleşen tüm hareketlerine tek bir ekrandan ulaşıp, bunları incelemenize olanak tanıyan ve gerekirse hareket girişleri de yapabileceğiniz bir programdır. Bir hizmet hareket föyü örneği aşağıda görülmektedir. Şimdi föyün nasıl kullanılacağını açıklamaya çalışalım; hizmet föyüne girildiğinde yapılacak ilk işlem, föyü çağrılacak hizmetin kodunu girmektir. Hizmet kodlarını <F10> tuşuna basarak 9

10 ya da satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız listeden seçebilirsiniz. Kod girildikten sonra, sıra o hizmet föyünde sorumluluk merkezi seçip seçmeyeceğinizi belirlemeye gelmiştir. Bunun için öncelikle sorumluluk merkezi seçimli alandaki satır sonu butonunu tıklamalısınız. Karşınıza gelecek pencereden -evet- seçimi yaparsanız, bir alt satıra indiğinizde açılacak pencereden sorumluluk merkezlerini seçebilirsiniz. Bu durumda ilgili hizmet cinsinin sadece seçtiğiniz sorumluluk merkezi/merkezlerinden kaynaklanan hareketleri listelenecektir. Seçmiş olduğunuz sorumluluk merkezini değiştirmek yada başka bir sorumluluk merkezinden gerçekleşen hareketleri görmek istediğinizde ekranınızın üst yarısında yer alan Srm Mrk. Seçimi butonunu tıklamalısınız. Böylece karşınıza gelecek ekrandan istediğiniz sorumluluk merkezini seçebilmeniz dolayısıyla hareketlerini incelemekte olduğunuz sorumluluk merkezini programdan çıkmadan değiştirebilmeniz mümkün olacaktır. Hizmet ve sorumluluk merkezi seçildikten sonra o hizmet cinsinin orijinal döviz cinsi ve dönem başından itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar gerçekleşen tüm hareketleri ilgili alanlara otomatik olarak gelecektir. Hizmet cinsinin sadece sizin istediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini görüntülemek isterseniz, föy tarih aralığını değiştirmeniz gerekir. Tarih aralığı <ALT+T> tuşları ile değiştirilir. Föy ekranınızın üst bölümünde yer alan devreden alanları, ilgili hizmet cinsinin, girilen tarih sınırlarında ki devreden borç veya alacak tutarlarını ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre gösterir. Örneğin tarih sınırları olarak girilmişse, devreden alanlarında den devreden ana, alternatif ve orijinal döviz cinsine göre borç ya da alacak tutarı yer alacaktır. Föy ekranınızın en alt bölümünde ise ilgili hizmet cinsinin, girdiğiniz tarihler arasındaki borçalacak tutarları ile bakiyeleri de, ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre ayrı ayrı sıralanacaktır. Föy ekranının sağ alt tarafındaysa, ilgili hizmetinizin, girdiğiniz tarihler arasındaki borç ve alacak toplamları ile bakiye toplamları görüntülenir. Hizmet föyünün tablo kısmındaysa, o hizmetin hareket özetleri yer alır. Bunlar aşağıda açıklanmıştır; No: Hizmet hareketlerine ilişkin programdan tarafından otomatik olarak verilen sıra numarasıdır. Tarih: Hizmet hareketlerinin tarihleridir. Evrak No: Hizmet hareketlerinin girildiği evrak numarasıdır. Evrak Tipi: Hizmet hareketlerinin girildiği evrak tipidir. Örneğin satış faturası gibi. Hareket Cinsi: Hizmet föyünde hareket cinsi 10

11 hizmet faturası olarak bu alanda yer alacaktır. Normal/İade: Hizmet hareketlerinin normal fatura ile mi iade fatura ile mi gerçekleştiğidir. Borç/Alacak: İlgili hareketin ilgili hizmet cinsine borç olarak mı alacak olarak mı etki ettiğidir. Örneğin normal hizmet satış faturaları hizmet cinsine alacak, iade hizmet faturaları ise borç olarak etki eder. Toplam (Ana Döviz Cinsine Göre): İlgili satırdaki hizmet hareketinin ana döviz cinsine göre toplam tutarıdır. Toplam (Alternatif Döviz Cinsine Göre):İlgili satırdaki hizmet hareketinin alternatif döviz cinsine göre toplam tutarıdır. Toplam (ORJ Döviz Cinsine Göre): İlgili satırdaki hizmet hareketinin orijinal döviz cinsine göre toplam tutarıdır. Belge No: İlgili satırdaki hizmet hareketinin gerçekleştiği evrakın belge numarasıdır. Cari Tipi: İlgili satırdaki hizmet hareketine ilişkin cari tipidir (müşteri veya satıcı olarak). Cari Kodu: İlgili satırdaki hizmet hareketinin gerçekleştiği cari hesabın (müşteri veya satıcı firmanın) kodudur. Açıklama: İlgili satırdaki hizmet hareketi için evraktan girilen açıklama bu alanda bulunur. Sorumluluk Merkezi Kodu - Adı: İlgili satırdaki hizmet hareketinin gerçekleştiği sorumluluk merkezi kodu ve adı bu alanlarda yer alacaktır. Kilitli: İlgili satırdaki hizmet evrakının kilitli olup olmadığını bu alanda görebilirsiniz. Evet, tablo bölümde hangi bilgilerin yer aldığını açıklamaya çalıştık. Dilerseniz, tabloda yer alan herhangi bir evraka bu ekrandan ulaşıp değişiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili evrak satırına gelip <ALT+D> tuşlarına basmanız veya detaya in butonunu iki kez tıklatmanız gerekir. Örneğin evrak tipi satış faturası olan bir hareket satırında ALT+D tuşlarına basarsanız, fatura evrakı karşınıza gelir. Gerekli değişiklikleri yapıp bu evrakı kayıt ettiğinizde, yaptığınız değişiklikler anında föydeki tabloya da yansır. Evet, föy ile yapılacak işlemleri yukarıda açıklamaya çalıştık. Eğer başka bir hizmet föyünü incelemek isterseniz, <ALT+B> tuşlarına basarak veya mouse ile başka föy butonunu tıklayarak yeni bir hizmet kodu girebilir ya da ALT+N ve ALT+O tuşları ile önceki/sonraki föyleri görüntüleyebilirsiniz.. Föy ekranından çıkmak için <ESC> tuşuna basmanız yeterlidir. Hizmet Reçetesi Kartlar menüsünün son programı olan hizmet reçetesi, promosyon dönemlerindeki özel uygulamaları evraklara girmek için hazırlanmıştır. Örneğin elektronik eşyaların servis ve bakım hizmetini üstlenen bir kuruluş, bu hizmetine ek olarak müşterilerine küçük hediyeler veriyor. Eğer yapılan bakım çamaşır makinelerini kapsıyorsa çamaşır deterjanı, bulaşık makinelerini kapsıyorsa bulaşık deterjanı gibi. Bu tür uygulamaları belgelendirmek için hizmet reçetesi programı kullanılacaktır. 11

12 Yalnız burada dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır ki bu da; reçetesi girilecek hizmetin, önceden hizmet tanıtım kartından tanımlanmış olmasıdır. Örneğin X hizmeti verildiğinde, bunun yanında Y stoku da hediye ediliyorsa, bu XY olarak yeni bir hizmeti oluşturur ve reçete girişinden önce hizmet tanıtım kartından tanımlanmış olması gerekir. Hizmet reçetesine aşağıdaki bilgileri girmelisiniz. Hizmet Kodu: Daha önce kartını açtığınız ve şu anda reçetesini girmekte olduğunuz hizmetin kodunu bu alana girmelisiniz. Hizmet Adı: Hizmet kodu girişinize göre hizmet adı bu alana otomatik olarak gelecektir. Tarih: Hizmet reçetesinin hazırlandığı tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihi olarak bu alana gelecektir. Reçeteyi hazırladığınız tarih ile, ekranda görüntülenen tarih arasında bir fark varsa, gerekli düzeltmeyi gün/ay/yıl formatında yapınız. Açıklama: Hizmet reçetesi için belirtmek istediğiniz herhangi bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Evet, hizmet reçetesinin ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamlamış olduk. Şimdi reçetede hangi hizmetlerin veya hangi stokların ne kadar kullanılacağı tanımlanacaktır. Tipi: Reçetesini girmekte olduğunuz yeni hizmet türünde yer alacak kalemlerin tipi (stok veya hizmet olarak) satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden seçilmelidir. Örneğin çamaşır makinelerinin kurulumu için servis hizmeti verilirken bunun yanında bir de çamaşır makinesi deterjanı hediye ediliyorsa, önce servis hizmeti tipi hizmet olarak seçilip girilecek, daha sonra çamaşır deterjanı tipi stok olarak seçilip girilecektir. Kodu: Hizmet reçetesinde yer alan stok veya hizmetin kodunu bu alana girmelisiniz. Miktar: Hizmet reçetesinde yer alacak ilgili hizmetin (veya stokun) miktarı bu alana girilecektir. Birim: Reçetede yer alacak hizmetin veya stokun birimini bu alanda belirtmelisiniz. Üretim/Tüketim: Bu alan üretim yapan firmalarda, özellikle stok reçetesi hazırlanırken önem taşımaktadır. Hizmet reçetesinde herhangi bir fonksiyonu yoktur. Fire Yüzdesi: Bu alana, reçetesini girmekte olduğunuz hizmeti oluşturan her bir stokun - varsa- fire yüzdesi girilecektir. Depo: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, KUR9000 NT DEN tanımladığınız depo isimleri bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Şimdi yapmanız gereken tanımlama; reçetesini girmekte olduğunuz hizmet için kullanılacak stok hangi depodan çıkacaksa, o depoyu seçmenizdir. Depo seçimi yapıldıktan sonra imleç bir alt satıra gelecektir. Başlama Tarihi Bitiş Tarihi: Seçtiğiniz stok veya hizmetlerin hangi tarihler arasında reçete için geçerli olacağını bu alanlara girebilirsiniz. 12

13 Reçetede yer alacak her bir hizmeti veya stoku yukarıda açıkladığımız şekilde girdikten sonra, sıra hizmet reçetesini kaydetmeye gelmiştir. ALT+S tuşları ile kaydetmediğiniz hizmet reçetesini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Genel Hesap Kartlar menüsünün bu bölümünden işletmenizdeki gider cinslerini programa tanıtabilecek ve bu gider cinslerine ait hareketleri genel hesap hareket föyü ile inceleyebileceksiniz. Genel Amaçlı Hesap Tanıtım Kartı Kartlar menüsünün bu bölümünden, işletmeniz bünyesinde yapılan giderlerin (örneğin temizlik giderleri, personel ücretleri, tamir-bakım masrafı gibi) HİZMET modülünüze tanıtımları yapılacaktır. Genel hesap tanıtım kartına aşağıdaki bilgiler girilmelidir. vermeniz gerekmektedir. Gider kodunu bu alana giriniz. Kodu: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz gidere ilişkin, maksimum 10 dijit uzunluğunda bir kod Adı: Tanıtım kartını girmekte olduğunuz giderin ismi (örneğin temizlik gideri, makine bakımonarım gideri vb.) bu alana girilecektir. Döviz Cinsi : Her bir gider hareketini değişik döviz cinsi ile takip etmeniz mümkündür. Bunun için önce satır sonu butonunu tıklamalı ve karşınıza gelecek pencereden ilgili döviz cinsini seçmeniz gerekir. Döviz cinsi seçiminden sonra, kartını girmekte olduğunuz gider, seçilen döviz cinsi ile değerlendirilir. Bu alana herhangi bir giriş yapılmazsa, ilgili gider cinsi ana grup bazında değerlendirilecektir (Bkz. KUR9000 NT/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Genel hesap tanıtım kartına ilk aşamada yapılacak girişleri açıkladık. Şimdi sıra ilgili gider cinsi hareket gördüğünde çalışacak muhasebe hesap kodlarının girişleri yapılacaktır. Bunun için ekranınızın sağ tarafında görülen muhasebe kodları butonunu tıklamanız ya da ALT+U tuşlarına basmanız gerekir. Karşınıza gider muhasebe hesaplarının girileceği bir pencere gelecektir. F10 tuşundan yararlanarak genel hesap muhasebe hesap kodlarını girdikten sonra esc tuşu ile bir önceki ekrana dönmeli ve genel hesap tanıtım kartını <Alt+S> tuşlarına birlikte basarak bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz bilgilerinizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Genel Hesap Föyü Genel hesap föyü; işletmenizde yapılan tüm gider hareketlerini tek bir ekrandan incelemenizi ve bu ekran üzerinde hareket girişi yapabilmenizi sağlamaktadır. Bu programın işleyiş şekli ve föy ekranında gördüğünüz tüm alanlar hizmet hareket föyü ile aynıdır. Aralarındaki tek fark, genel hesap föyünde verilen hizmetler yerine işletme giderlerine yönelik (temizlik, 13

14 personel ücreti, tamir-bakım gibi) hareketlerin görüntülenmesidir. Bundan dolayı bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. İthalat Programınızın bu bölümü, ithalat ile uğraşan firmalar için hazırlanmıştır. Dolayısıyla, her bir ithalat işlemine yönelik kartların tanıtımı da bu bölümden yapılacaktır. Ayrıca, bu bölümde yer alan ithalat hareket föyü ile de, yaptığınız ithalata yönelik istediğiniz ithalat hesap gruplarının (Navlun, sigorta, gümrük vergi ve resimler, banka masraf ve fonları ve diğer masraflar) hareketlerini tek bir ekrandan inceleyebileceksiniz. Şimdi bu programları daha ayrıntıları olarak incelemeye çalışalım. İthalat Tanıtım Kartı İthalat tanıtım kartı; yapacağınız her bir ithalat işlemini tanımlamak üzere hazırlanmış bir karttır. Bu kart, ithalat işlemlerinin ilk adımı olup ithalatınızla ilgili tüm bilgilerin topluca bulunduğu bir alandır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz her bir alanın işlevini ve nasıl giriş yapmanız gerektiğini sırasıyla açıklayalım. Kodu: Yapacağınız ithalat işlemini tanıtmak veya ileride kolayca hatırlamak için bu alana, 10 karakter uzunluğunda alfa nümerik bir kod girmelisiniz. Örneğin, 2002/0002 gibi; bu kod size 2002 yılında yapılacak ilk ithalatı çağrıştırabilir. İthalat kartlarınız için bu ve buna benzer kod tanımlamaları yapabilirsiniz. Adı: Yukarıdaki kod ile uyum sağlamak ve yapacağınız ithalatı isimlendirmek üzere bu alana, 25 karakteri geçmeyecek şekilde bir isim girmelisiniz. Örneğin, Dokuma Tezgahı İthalatı gibi bir isim, size yapacağınız ithalata ilişkin hatırlatmada bulunabilir. Satıcı Kodu: İthalat yapacağınız firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Satıcı kodlarını F10 listesinden yada bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak ekrandan seçebilirsiniz. Satıcı Adı: Kodunu girdiğiniz satıcı firmanın adı bu alana otomatik olarak gelecektir. Satıcı Ülkesinin Tipi: Biliyorsunuz ki İthalatın; AB (Avrupa Birliği) ülkelerine mi yoksa, üçüncü ülkelere mi yapıldığı, DİİB (Dahilde İşleme İzin Belgesi) işlemleri için son derece 14

15 önem arz etmektedir. Bundan dolayı bu alanda sizden istenen, ithalat yapacağınız ülkeyi belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden ithalatınıza uygun olan seçeneği (AB Ülkesi, Üçüncü Ülke) mouse göstergenizle seçmelisiniz. Satıcı Ülkesi Kodu: İthalat yapacağınız ülkenin kodunu, bu alana girmelisiniz. Ülke kodlarını F10 listesinden seçebileceğiniz gibi bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden de seçebilirsiniz. Önemli Not: Aradığınız ülkenin kodu, F10 yardım ekranında yok ise, ilgili ülkeyi programa tanıtmanız gerekecektir. Bu tanımlama KUR9000 NT/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Ülke Tanımlamaları programından yapılmaktadır. Dolayısıyla ülke tanımlamaları ile ilgili ayrıntılı bilgiye KUR9000 NT programından ulaşabilirsiniz. Satıcı Ülkesi Adı: Satıcı ülkesi kodu alanında yaptığınız seçime göre, ülkenin adı bu alana otomatik olarak gelecektir. Teslim Şekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza uluslararası ticarette kullanılan teslim şekillerinin yer aldığı bir pencere açılacaktır. Sizden istenen ithalattaki teslim şeklinizi ilgili seçenekler arasından seçmenizdir. Şimdi teslim şekillerinin neleri ifade ettiğini birkaç cümle ile açıklamaya çalışalım. CFR (Mal Bedeli veya Navlun): Bu terim ile satıcı belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorundadır. Ancak malla ilgili yitik bir hasar rizikoları ile giderlerde görülebilecek artış, yükleme limanında malların gemi küpeştesini geçmesi anından itibaren satıcıdan alıcıya devredilmiş olur. CFR terimi satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir. CIF (Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun): Bu terim ile satıcı CFR'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak, malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı deniz sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder. Alıcı bu terim ile satıcının sigortada sadece minimum kuvertür temin etme yükümlülüğü bulunduğunu bilmelidir. Bu terim satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir. Bu terim sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılır. Eğer gemi küpeştesi pratikte bir şey ifade etmiyorsa CIP terimini kullanmak daha uygun olur. CPT (Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim): Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması için gerekli navlunu ödediği anlamına gelir. Malın yitik ve hasarına ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar, malların taşıyıcının nezaretine verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer. Taşıyıcı bir taşıma sözleşmesinde demir, kara, deniz, hava, iç su taşımacılığı yada bunların birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşımacılık işlemini üstlenen kimsedir. CIP (Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim): Bu terim ile satıcı CPT'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı 15

16 kargo sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder DAF (Sınırda Teslim): Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer yada noktada ancak bitişik ülkenin gümrük sınırından önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder. Sınır terimi, ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde söz konusu sınırın her zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak önem taşımaktadır. DDB (Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. EXW terimi satıcı için ne kadar az yükümlülük ifade ediyorsa, DDP terimi de o kadar çok yükümlülük ifade etmektedir. DDU (Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç). Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır. DEQ (Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak): Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak) Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malları belirlenen varış limanında ithal gümrüğünden geçirilmiş olarak, rıhtım üzerinde alıcı emrine hazır tutmakla sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve diğer harçlarda dahil olmak üzere tüm riziko ve giderleri üstlenir. Bu terim satıcı dolaylı yada dolaysız yoldan ithal lisansı sağlayamayacaksa kullanılmamalıdır. Eğer taraflar malların alıcı tarafından gümrükten geçirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesini istiyorlarsa "dutiy paid" yerine "duty unpaid" terimini kullanmalıdır. Eğer taraflar satıcının yükümlülükleri arasından malların ithali için ödenecek bir takım giderleri çıkarmak istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler. DES (Gemide Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malı belirlenen varış limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır tutmakla sona erer. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu terim sadece deniz veya iç su taşımacılığı için kullanılabilir. EXW (Ticari İşletmede Teslim): Satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden yada malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin, malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir. Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir. 16

17 FAS Gemi Doğrultusunda Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma, nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS'da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir. Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini belirtir. Alıcı doğrudan yada dolaylı olarak ihraç işlemlerini yerine getirmeyecekse kullanılmamalıdır. Bu terim yalnızca deniz veya iç su taşımacılığında kullanılır. FCA (Taşıyıcıya Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer yada noktada teslimi ile son bulur. Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı taşıyanın malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satışının yardımını gerektirirse (Örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir. FOB (Gemi Bordasında Teslim): Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü belirlenen yükleme limanında mallar gemi küpeştesini açtığı andan itibaren yerine getirilmiş olur. Mallarla ilgili tüm gider yitik veya hasar rizikoları bu noktadan itibaren alıcı tarafından üstlenilir. Eğer gemi küpeştesi pratikte bir şey ifade etmiyorsa (örneğin roll-on/roll-off veya konteyner taşımacılığında olduğu gibi) FCA teriminin kullanılması daha doğru olur. Ödeme Şekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza L / C, CASH, C.A.D., C.A.G, CASH + C.A.D. ve CASH + C.A.G. seçeneklerinin yer aldığı bir pencere açılacaktır. Bu seçenekler ödeme şekillerini ifade etmektedir. Aşağıda bu seçeneklerin neler oldukları açıklanmıştır. L / C akreditifi, CASH peşin ödemeyi, C.A.D. vesaik mukabili ödemeyi, C.A.G. mal mukabili ödemeyi, CASH + C.A.D. bir kısmı peşin bir kısmı vesaik mukabili ödemeyi, CASH + C.A.G. bir kısmı peşin bir kısmı mal mukabili ödemeyi anlatmaktadır. Bu durumda sizden istenen, ithalattaki ödeme şekliniz bunlardan hangisi ise o seçenek üzerinde enter tuşuna basarak belirtmenizdir. Döviz Cinsi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza uluslararası döviz cinslerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. İthalattaki döviz cinsiniz bunlardan hangisi ise o seçeneği mouse göstergenizle tıklatıp seçebilirsiniz. Aracı Banka Kodu: İthalatınıza aracılık yapan bankanın kodunu bu alana girmelisiniz. Banka kodlarını F10 listesinden yada satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden seçebilirsiniz. 17

18 Aracı Banka Adı: Banka kodu alanında yaptığınız seçime göre, ilgili bankanın ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Aracı Banka Şubesi: Banka kodu alanında yaptığınız seçime göre, ilgili bankanın şubesi bu alana otomatik olarak gelecektir. İthalat Gümrüğü Kodu: Henüz ithalata başlamadıysanız, bu alanı boş bırakınız. Eğer, tamamlanmış bir ithalat işleminin kartını dolduruyorsanız, GGB nin tescil edildiği (onaylandığı) gümrük idaresinin kodunu, bu alana girmelisiniz. Gümrük idaresinin kodunu F10 listesinden yada bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden seçebilirsiniz. Önemli Not: Aradığınız Gümrük idaresinin kodu, F10 yardım ekranında yok ise, ilgili gümrük idaresini programa tanıtmanız gerekecektir. Bu tanımla KUR9000 NT/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Gümrük İdare Tanımlamaları programından yapılmaktadır. Dolayısıyla gümrük İdare tanımlamalarının nasıl yapılacağı ile ilgili bilgiye KUR9000 NT programından ulaşabilirsiniz. İthalat Gümrüğü: Kodunu girdiğiniz Gümrük İdaresinin adı bu alana otomatik olarak gelecektir. GGB Tarihi: Henüz ithalata başlamadıysanız, bu alanı boş bırakınız. Eğer, tamamlanmış bir ithalat işleminin kartını dolduruyorsanız, bu alana GGB nin tarihini yazınız. GGB No: Henüz ithalata başlamadıysanız, bu alanı boş bırakınız. Eğer, tamamlanmış bir ithalat işleminin kartını dolduruyorsanız, bu alana GGB nin nosunu yazınız. Taşıma Şekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza BY VESSEL, BY CARGO, BY CONTAINER, BY TIR, BY TRAIN ve BY PLANE seçeneklerinin yer aldığı bir pencere açılacaktır. Bu alanda sizden istenen ithalattaki taşıma şeklinizin bu seçeneklerden hangisi olduğunu belirtmenizdir. Evet size uygun olan seçenek üzerinde enter tuşuna basarak işleminizi tamamlayın. Aşağıda taşıma şekillerinin açıklamaları verilmiştir. BY VESSEL gemi ile taşıma, BY CARGO kargo aracılığı ile taşıma, BY CONTAINER konteynır ile taşıma, BY TIR kamyon veya Tır ile taşıma BY TRAIN Tren ile taşıma, BY PLANE uçak ile taşımayı anlatmaktadır. Vasıta No: Bu alana yukarıda seçtiğiniz taşıma şeklindeki aracın nosunu girmelisiniz. Nakliyeci Kodu: İthal mallarını taşıyan firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Nakliyeci kodlarını F10 listesinden yada bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden seçebilirsiniz. 18

19 Gümrük Müşaviri Kodu: Gümrük işlemlerinizi yapan kişi yada firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Gümrük müşaviri kodlarını F10 listesinden yada satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden seçebilirsiniz. Gümrük Müşaviri Adı: Kodunu girdiğiniz Gümrük Müşavirinin adı bu alana otomatik olarak gelecektir. Muhasebe Grup Kodu: Ortak özellikte olan ithalat kartlarınızı aynı muhasebe grubuna bağlayarak, bu kartlar ile ithal ettiğiniz malların masrafları için çalışacak muhasebe kodlarını otomatik olarak açabilirsiniz. İthalat muhasebe grubu kavramıyla ilgili geniş açıklamalarımız Kartlar ve Hareket Föyleri/İthalat/İthalat Muhasebe Grup Tanıtımı bölümünde verilmiştir. Muhasebe Kodları Butonu İthalat tanıtım kartı üzerinde yer alan Muhasebe kodları butonunu tıkladığınızda ekranınızın üzerine muhasebe kodları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan, tanıtımını yapmakta olduğunuz ithalat kartı ile ithal edeceğiniz malların, masrafları için çalışacak muhasebe hesap kodlarının girişi yapılacaktır. Örneğin ithal ettiğiniz malın bir yerden başka bir yere taşınması (navlun masrafı) için yapılan ödeme ile bu mallar için ödenen gümrük vergisi sizin için masraf teşkil etmektedir. Zaten ekranınızda ithalat ile ilgili yapılabilecek masraflar, Navlun, Sigorta,Gümrük vergi ve resimler, Banka masraf ve fonları ve Diğer masraflar ( ) alt alta sıralanmış şekilde yer alacaktır. Muhasebe kod girişlerini yapmadan önce, ithalat masraflarınızın için çalışacak hesapları, muhasebe modülünüzün hesap planı ve kartları programından tanıtmış olmalısınız. Muhasebe kodlarının girişi, entegre çalışılması durumunda önem kazanmaktadır. O kart ile ilgili kesilen faturalar muhasebeye entegre edilirken, bu pencereden girişi yapılan muhasebe hesapları çalışacaktır. Şimdi ekranınızda gördüğünüz masraf alanları için çalışacak muhasebe kodlarının girişlerine başlayabiliriz. Bunun için yapmanız gereken, ilgili masraf alanlarında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden ilgili masraflar için çalışacak muhasebe hesap kodunu seçmek olmalıdır. Eğer ortak özellikleri bulunan ithalat kartlarınızı aynı muhasebe grupları altında toplamış iseniz, bu kartlara ilişkin muhasebe hesap kodlarının otomatik olarak ithalat tanıtım kartına taşınmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Kartlar ve Hareket Föyleri/İthalat/İthalat Muhasebe Grup Tanıtımı bölümünden ilgili tanımlamaları yapmanız gerekir. Daha sonra İthalat tanıtım kartının ana ekranında yer alan muhasebe grup kodu alanına tanıttığınız muhasebe gruplarından ilgili olan kodu girmelisiniz. Bu girişten sonra entegrasyon kodları penceresi açıldığında, ilgili karta ait bütün muhasebe hesap kodlarının (muhasebe grup ve kod tanıtım programındaki girişlerinizden alınarak) otomatik olarak geldiği görülecektir. Masraf Dağıtım Kriterleri Bu butonu tıkladığınızda karşınıza Masraf dağıtım kriterleri başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda malların ithali sırasında yapılacak tüm masrafların alt alta sıralandığını göreceksiniz. Bu durumda sizden istenen, ilgili masraf alanlarının hesaplanmasında hangi kriterlerin baz alınacağını belirtmenizdir. Bu kriterler, mal bedeli, malın ağırlığı, malın hacmi ve mal miktarı seçeneklerini içermektedir. Örneğin ithal ettiğiniz mal için navlun hesaplaması malın ağırlığına göre yapılacaksa, Navlun alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden mal ağırlığı seçeneğini seçmelisiniz. Diğer masraf alanları içinde (sigorta, gümrük vergi ve 19

20 resimler, Banka masraf ve fonları ve diğer masraflarda ) satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden uygun olan seçeneği seçmelisiniz. İthalat Hareket Föyü İthalat hareket föyü; istediğiniz tarihler arasında ithalat kartlarınız ile yaptığınız ithalata yönelik istediğiniz ithalat hesap grubunun (Navlun, sigorta, gümrük vergi ve resimler, banka masraf ve fonları ve diğer masraflar) hareketlerini tek bir ekrandan inceleyebileceğiniz programdır. İthalat hareket föyüne girildiğinde yapılacak ilk işlem, föyü çağrılacak ithalat kartının kodunu girmektir. İthalat kartı kodlarını <F10> tuşuna basarak ya da satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız listeden seçebilirsiniz. Kod girildikten sonra, sıra o ithalat föyünde sorumluluk merkezi seçip seçmeyeceğinizi belirlemeye gelmiştir. Bunun için öncelikle sorumluluk merkezi seçimli alandaki satır sonu butonunu tıklamalısınız. Karşınıza gelecek pencereden - evet- seçimi yaparsanız, bir alt satıra indiğinizde açılacak pencereden sorumluluk merkezlerini seçebilirsiniz. Bu durumda ilgili ithalat kartının sadece seçtiğiniz sorumluluk merkezi/merkezlerinden kaynaklanan hareketleri listelenecektir. Seçmiş olduğunuz sorumluluk merkezini değiştirmek yada başka bir sorumluluk merkezinden gerçekleşen hareketleri görmek istediğinizde ekranınızın üst yarısında yer alan Srm Mrk. Seçimi butonunu tıklamalısınız. Böylece karşınıza gelecek ekrandan istediğiniz sorumluluk merkezini seçebilmeniz dolayısıyla hareketlerini incelemekte olduğunuz sorumluluk merkezini programdan çıkmadan değiştirebilmeniz mümkün olacaktır. Evet İthalat kartını ve sorumluluk merkezini seçtikten sonra sıra, hareketlerini görmek istediğiniz ithalat hesap grubunu seçmeye gelmiştir. Bunun için ithalat hesap grubu alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden seçiminizi yapmalısınız. Örneğin sadece Navlun hesabının hareketlerini görmek istiyorsanız seçiminiz bu pencerede Navlun olmalıdır. Bu alanla ilgili seçiminizi de yaptıktan sonra, ithalat kartınızın orijinal döviz cinsi ve dönem başından itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar gerçekleşen tüm hareketleri ilgili alanlara otomatik olarak gelecektir. İthalat kartının sadece sizin istediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini görüntülemek isterseniz, föy tarih aralığını değiştirmeniz gerekir. Tarih aralığı <ALT+T> tuşları ile değiştirilir. Föy ekranınızın üst bölümünde yer alan devreden alanları, ilgili ithalat kartının, girilen tarih sınırlarında ki devreden borç veya alacak tutarlarını ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine 20

21 göre gösterir. Örneğin tarih sınırları olarak girilmişse, devreden alanlarında den devreden ana, alternatif ve orijinal döviz cinsine göre borç ya da alacak tutarı yer alacaktır. Föy ekranınızın en alt bölümünde ise ilgili ithalat kartının, girdiğiniz tarihler arasındaki borçalacak tutarları ile bakiyeleri de, ana, alternatif ve orijinal döviz cinslerine göre ayrı ayrı sıralanacaktır. İthalat hareket föyünün tablo kısmındaysa, o kartın hareket özetleri yer alır. Bunlar, ilgili ithalat kartının hareket gördüğü tarih, evrak tipi (Alış Fat. Vb.), ithalat hareketinin cinsi (ithalat masraf faturası), ilgili hareketin, borç hareketimi yoksa alacak hareketimi olduğu, (TL, USD ve Orijinal döviz cinsine göre borç yada alacak toplamları), belge numarası, ilgili ithalat kartı hareketlerinin gerçekleştiği cari tipi (satıcı, müşteri) cari kodu, sorumluluk merkezi adı ve kodu olarak özetlenebilir. Dilerseniz, tabloda yer alan herhangi bir evraka bu ekrandan ulaşıp değişiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili evrak satırına gelip <ALT+D> tuşlarına basmanız veya detaya in butonunu iki kez tıklatmanız gerekir. Örneğin evrak tipi ithalat masraf faturası olan bir hareket satırında ALT+D tuşlarına basarsanız, fatura evrakı karşınıza gelir. Gerekli değişiklikleri yapıp bu evrakı kayıt ettiğinizde, yaptığınız değişiklikler anında föydeki tabloya da yansır. Evet, föy ile yapılacak işlemleri yukarıda açıklamaya çalıştık. Eğer başka bir ithalat hareket föyünü incelemek isterseniz, <ALT+B> tuşlarına basarak veya mouse ile başka föy butonunu tıklayarak yeni bir hizmet kodu girebilir ya da ALT+N ve ALT+O tuşları ile önceki/sonraki föyleri görüntüleyebilirsiniz.. Föy ekranından çıkmak için <ESC> tuşuna basmanız yeterlidir. İthalat Muhasebe Grupları Tanıtım Kartı Ortak özellikleri bulunan ithalat kartlarınızı aynı muhasebe grupları altında toplayarak, bu kartlar ile ithal edeceğiniz malların, masrafları için çalışacak muhasebe hesap kodlarının otomatik olarak ithalat tanıtım kartına taşınmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin bünyenizde tekstil ürünlerini ve dayanıklı tüketim mallarını aynı anda ithal ediyor olduğunuzu düşünelim. Dolayısıyla bu ürünlerin ithalat masrafları için çalışacak muhasebe kodlarını 2 ayrı grupta toplayabilirsiniz. Bunun için bu bölümden ithalat kartlarınızla ithal edeceğiniz bu malların masrafları için çalışacak muhasebe hesaplarının neler olacağını girmelisiniz. Örneğin 01 kodunu, dayanıklı tüketim mallarının ithalindeki masraflar için çalışacak muhasebe hesap gruplarına verebilirsiniz. Daha sonra bu grup için de çalışacak muhasebe hesaplarını bu ekrandan bir kez girebilirsiniz. Sonra ithalat tanıtım kartının muhasebe kodları penceresi tıklanır ve o karta ilişkin olacak muhasebe grup kodu ilgili alana girilir. Örneğin tanıtımı yapılan ithalat kartı ile tüketim malları ithal edilecekse, muhasebe grup kodu alanına tüketim mallarına ait grubunun kodunu girmelisiniz. Böylece muhasebe kodları butonunu tıkladığınızda kartınıza ait bütün muhasebe hesap kodlarının (bu bölümden yaptığınız girişlerden alınarak) otomatik olarak geldiği göreceksiniz. Evet, stok muhasebe grup ve kod tanıtım kartının işlevini yeterince açıkladığımızı umarak, bilgi girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya geçiyoruz. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan ilk olarak biraz sonra gireceğiniz muhasebe hesaplarının hangi gruba ait olacağını girmelisiniz. Daha sonra girdiğiniz muhasebe grup kodunun ismini girmeniz gerekir. Örneği 01 kodunun tüketim mallarının ithalindeki masraflar için çalışmasını istiyor iseniz bu muhasebe grubunun ismi de tüketim malları olabilir. Muhasebe grup kod ve ismini girdikten sonra, artık bu 21

22 grupta yer alan muhasebe hesaplarını girmeye başlayabilirsiniz. Muhasebe hesaplarını girebilmek için ekranın alt tarafındaki butonu tıklamalı veya ALT+U tuşlarına basmalısınız. Evraklar Bu bölümden hizmet satış ve alış faturaları, serbest meslek makbuzları ve gider makbuzları düzenlenecektir. Evrak girişlerini açıklamaya başlamadan önce, bütün evraklarda ortak olan bazı giriş alanlarına değinmek istiyoruz. Series 9000 New Tech ürünlerinin bütün evrak programlarında evrak numarası, evrak tarihi, belge numarası ve belge tarihi olmak üzere 4 adet ortak alan vardır. Bu alanlara hangi bilgilerin girilebileceği aşağıda açıklanmıştır. Evrak No: Evrak numarası firmanızın ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin evrak girişlerini yapan birden fazla elemanınız varsa, evrak no alanına bu elemanların isimleri veya isim kısaltmaları girilerek, her elemanın girdiği evraklar ayrı ayrı takip edilebilir. Ya da girilen evraklar üzerinde matbu bir numara varsa, bu numara da girilebilir. Evrak numaraları maksimum dört hane ve alfa nümerik (A100, B200, ALİ vb.) olabilir. Evrak numarası girilip <ENTER> tuşuna basıldıktan sonra, imleç hemen yan taraftaki alana gelecek ve ilgili evrakınızın (sipariş fişleri, irsaliyeler, faturalar, sevk fişleri vb.) sıra numarası programınız tarafından otomatik olarak bu alana atanacaktır. Sıra numaraları, her evrak numarası için 1 den başlar. Örneğin evrak no alanına ALİ girilmişse, sıra numarası 1 olacaktır. Bu evrak kaydedilip, yeni bir evrak için yine ALİ girilirse, bu sefer sıra numarası 2 olacaktır. Bu alanda yer alan sıra numarasından, daha önce o evrak no altında kaç adet evrak girişi yapıldığını kolayca anlayabilirsiniz. Evrak Tarih: İlgili evrakın (hizmet faturaları veya serbest meslek makbuzu) bilgisayara girildiği tarihtir. Evrakın düzenlendiği tarihse belge tarihi olarak adlandırılmaktadır. Belge No: Evraklar üzerinde matbu olarak yer alan belge numaralarının girildiği alandır. Örneğin fatura üzerinde yer alan matbu numaralar bu alan girilebilir. Belge numaraları maksimum 8 hane ve alfa nümerik olabilir. Belge Tarihi: Evrakların düzenlendiği tarihtir. Belge tarihi ile yukarıda açıklamaya çalıştığımız evrak tarihi karıştırılmamalıdır. Evrak tarihi, o evrakın bilgisayara girildiği tarih, belge tarihiyse o evrakın düzenlendiği tarihtir. Örneğin tarihli bir alış faturası da bilgisayara giriliyorsa, bu faturanın tarihi , belge tarihiyse olmalıdır. Ancak bu alanların yukarıda açıkladığımız şekilde kullanılması bir zorunluluk değildir. Dilerseniz her iki tarihi de aynı girebilirsiniz. Evraklar menüsündeki tüm programlarda ortak olan giriş alanlarını yukarıda açıklamaya çalıştık. Bu alanlara ait açıklamalar ilgili evraklarda tekrar verilmeyecektir. Evraklar Yardım Tuşları HİZMET modülünüzün tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi <Ctrl+Y> tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde evraklar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. 22

23 ALT+D (Evrak Detay) : ALT+D tuşları evrak genel bilgileri ve hareket satırlarında farklı şekillerde karşınıza gelecektir. Evrak Genel Bilgilerinde ALT+D Evrak (serbest meslek makbuzu ve gider makbuzu) statik bilgilerinin girildiği herhangi bir alanda (yani evrak no, belge no, tarih veya satıcı alanlarında) <ALT+D> tuşlarına basarak, ilgili evraka ait bir takım detay bilgilerin girileceği ekrana ulaşabilirsiniz. Bu ekrandaki bilgiler aşağıda açıklanmıştır. Sevk Adres No: Evrakta yer alacak hizmetlerin verileceği (veya alınacağı) adres numarası (müşteri veya satıcı adres kartından girilen) bu alana girebilir veya F10 listesinden seçebilirsiniz. Fatura Özel Kodu 1-2-3: Evraklarınızı (serbest meslek makbuzu ve gider makbuzu) diğer evraklardan ayırmak için özel kodlar verebilirsiniz. Daha sonra özel kod girişi yapılarak, sadece girilen özel kodları içeren evrakların raporları alınabilecektir. Örneğin özel kodunda özel yer alan gider makbuzlarını listeleyebilirsiniz. Kısacası, özel kod girişi ile tamamen kendinize özel kriterler vererek raporlar alabileceksiniz. Eğer entegre çalışıyorsanız, evrakların entegre edildiği muhasebe fiş tarihini ve fiş sıra numarasını da ALT+D penceresinden görme imkanına sahipsiniz. Bu pencerede yer alan muhasebe fişine git butonunu tıklarsanız, faturanın entegre edildiği muhasebe fişine ulaşmanız da mümkündür. Hareket Satırlarında ALT+D Evrakların hareket satırlarında ALT+D tuşlarına bastığınızda veya ekranın alt tarafında yer alan Detay butonunu tıkladığınızda, o satırdaki harekete ilişkin sorumluluk merkezi kod ve adını, karşı hesabın döviz kuru ve döviz cinsini, evrakın entegre edildiği muhasebe fiş tarihini ve fiş sıra numarasını da ALT+D penceresinden görme imkanına sahipsiniz. Bu pencerede yer alan muhasebe fişine git butonunu tıklarsanız, faturanın entegre edildiği muhasebe fişine ulaşmanız da mümkündür. ALT+R (Evrak Döviz Kuru): Hizmet evraklarının döviz cins ve kurlarını görüntüleyebilmek ve günlük kurlar üzerinde sadece ilgili evraka bağlı olarak değişiklik yapabilmek için ALT+R tuşlarını kullanmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan alanlar aşağıda açıklanmıştır; Evrak Döviz Cinsi-Evrak Döviz Kuru : Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın (bu bir satıcı firma veya müşteri firma olabilir), tanıtım kartından girilen orijinal döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Örneğin X satıcı firmasından aldığınız bir hizmet için gider faturası giriyorsunuz. Bu satıcı firma ile olan alışverişleriniz sürekli DM (Alman Markı) bazında yapılıyor. Dolayısı ile, satıcı tanıtım kartından da döviz cinsi DM olarak seçilmiş. Bu satıcınızdan gelen faturayı girerken, evrak döviz cinsi DM olacaktır. Evrak döviz kuru da DM nin o günkü kurudur. Eğer evrakınızın ilgili döviz cinsinin günlük kuru üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız, döviz kuru alanına ilgili değeri girebilirsiniz. 23

24 Alternatif Döviz Cinsi-Alternatif Döviz Kuru: Series 9000 New Tech ürünlerinde hareket girişleri 3 döviz cinsi ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, KUR9000 NT DEN seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi ve o günkü döviz kuru yer almaktadır (Bkz. KUR9000 NT/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). ALT+L (Evrak İptal): Bkz. Kartlar Yardım Tuşları. ALT+V (Vergi Tablosu): Fatura veya serbest meslek makbuzu evrakında <ALT+V> tuşlarına birlikte basarsanız, KUR9000 NT programınızın SİSTEM/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları ve hareketler üzerinden hesaplanan vergi tutarlarını görüntüleyebilir, gerekirse hesaplamış vergi tutarları üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. ALT+P (Stopaj ve kesintiler): Serbest meslek makbuzu ve gider makbuzu evraklarında <ALT+P> tuşlarına basarak stopaj ve kesintiler tablosunu ekrana getirebilir, gerekirse bu tablodaki değerler üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. ALT+N (Sonraki evrak): <ALT+N> tuşlarına basıp, ekranınızda bulunan evraktan bir sonraki evrakı çağırabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikayesi): Faturalar ekranında, <ALT+G> tuşlarına basarak, genel kayıt yapısı ekranına ulaşabilirsiniz. ALT+Q ( Satır İptal) : <ALT+Q> tuşlarına basarak, imlecin bulunduğu evrak satırını silebilirsiniz. Satır silme işlemi hiç bir uyarı mesajı verilmeden yapılır. ALT+T ( Iskonto+Masraf ): Hizmet ve gider faturaları ile serbest meslek makbuzunda <ALT+T> tuşlarına birlikte basarsanız, Iskonto ve/veya masraf yüzde (veya tutar) girişleri yapabilirsiniz. Iskonto+Masraf ekranına ilişkin bir örnek aşağıda verilmiştir. Evraklar üzerinden 6 ayrı Iskonto ve 4 ayrı masraf girişi yapabilirsiniz. Iskonto ve masraf hesaplama yöntemleri 4 farklı şekilde yapılmaktadır. Bunlar; 1- Brüt Toplamdan Yüzde Alarak: Brüt toplam, hizmet veya masraf bedeli ile eş anlamlıdır. Yani ıskonto ve vergiler hariç, verilen hizmet veya yapılan gider kalemlerinin tutarıdır. Bu alana girilen her ıskonto yüzdesi, brüt toplam üzerinden hesaplanır. Örneğin fatura brüt toplamı 5 milyon lira. Bu fatura üzerinden 3 ayrı ıskonto hesaplatılacak (%10,15 ve 20 oranlarında). Bu durumda her 3 ıskonto yüzdesi de 5 milyon lira üzerinden hesaplanır. Brüt toplam üzerinden verilen ıskonto yüzdelerinin ara toplam, üst miktar ve miktar olarak karşılıkları anında ilgili alanlara getirilecektir. 24

25 2- Ara Toplam Üzerinden Yüzde Alarak: Ara toplam, verilen hizmet veya yapılan gider tutarından ıskontoların düşülüp, vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Bu alana girilen her ıskonto veya masraf yüzdesi, ara toplam üzerinden (daha önce uygulanmış ıskonto varsa, bu ıskonto tutarı brüt toplamdan düşülür, 2. ıskonto bulunan değer üzerinden hesaplanır) hesaplanır. Ara toplam üzerinden verilen ıskonto yüzdelerinin brüt toplamı, üst miktar ve miktar olarak karşılıkları anında ilgili alanlara getirilecektir. 3- Üst Miktardan Yüzde: Bu alana girilen ıskonto veya masraf yüzdesi, bir önceki ıskonto veya masraf tutarı üzerinden hesaplanır. Örneğin fatura üzerinden ilk olarak % 10 oranında ıskonto hesaplanmıştır. Bu %10 ıskontonun tutarsal karşılığı TL dir. Bu durumda 2. girilen ıskonto (veya masraf) yüzdesi, üst miktardan, yani bir önceki ıskonto tutarı üzerinden ( TL üzerinden) hesaplanacaktır. Üst miktardan verilen ıskonto yüzdelerinin brüt toplam, ara toplam ve miktar olarak karşılıkları anında ilgili alanlara getirilecektir. 4- Miktar: Bu alana direkt olarak ıskonto veya masraf miktarı girilebilir. Miktar olarak girilen ıskonto veya masrafların brüt toplamı, ara toplam ve üst miktar üzerinden yüzde ( % ) olarak karşılıkları anında ilgili alanlara getirilecektir. Iskonto/Masraf girişleriniz tamamlandıktan sonra, <ESC> tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak evrakınıza geri dönebilirsiniz. ALT+S (Kart Sakla) : Bkz. Kartlar Yardım Tuşları. ALT+F (Form Hazırla) : Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilirsiniz. Örneğin fatura formlarınız matbaadan baskılı olarak geliyor. Bu formalarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Evrakları bastığınız formlar matbuu değilse, başka bir ifade ile herhangi bir editör programından evrak formlarını kendiniz hazırlıyorsanız, programımızda yer alan evrakları hazırladığınız bu formlar üzerine de bastırabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken işlem, tasarladığınız form ismini ALT+F penceresindeki şablon dosya alanına girmektir (Bkz. Şablon Dosyası). Şimdi form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza 25

26 evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bir evrak cinsi için birden fazla form dizaynı yapacaksanız, bu durumda formlarınıza default isminin dışında isimler de verebilirsiniz. Örneğin toptan ve perakende faturalar için ayrı form dizaynları yapılacak ise, bu durumda toptan fatura için ayrı bir form ismi, perakende fatura için ayrı bir form ismi verilecek demektir. Bunları Biliyor Musunuz? Series 9000 New Tech ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Bunun için yapılması gereken işlem; KUR9000 NT programının Kuruluş/Diğer Tanımlar/Evrak Genel Açıklamaları programından, imleci form ismi verilecek evrak tanımın bulunduğu satıra getirip ALT+F tuşlarına basmaktır. Bu tuşlara basıldığında ekranda küçük bir pencere belirir ve ilgili evrak için form dizaynı yapılırken otomatik olarak gelmesi istenen isim bu pencereden girilir. Otomatik form isminin geleceği her evrak için ilgili girişler yapılıp ALT+S tuşları ile kaydedildikten sonra, bu form isimleri ilgili evrakların ALT+F pencerelerine otomatik olarak gelecektir. Evrak form ismi girilip enter tuşuna basıldıktan sonra form dizaynını yapacağınız ekrana geçilecektir. Bu ekranın bir örneği aşağıda görülmektedir. ALT+F ekranını iki bölümde inceleyebiliriz. Ekranın sol tarafındaki bölüm kayıt ve silme işlemlerinin yapılacağı, statik ve dinamik alanlar ile ilgili fontların değiştirilebileceği, eklenen alanların koordinatlarının izlenebileceği, kısaca evrak formunun şekilsel ve içerik özelliklerinin tanımlanacağı araçlardan oluşmuştur. Ekranın sağ yarısı ise form dizaynının, başka bir ifade ile o evrakta yer alacak statik ve dinamik alanların, mesajların seçileceği, bunların form üzerinde istenilen konumlara taşınacağı bölümdür. Şimdi ekranın sol yarısından başlayarak evrak form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Butonlar (Form Kayıt, Form Sil, Statik ve Dinamik Alan Fontları Değiştirme) ALT+F ekranının sol üst tarafında üç adet buton görülmektedir. Bunlardan ilki, tanımladığınız evrak formunu kaydetmenizi sağlar. Birinci buton tıklandığınızda, formunuza verdiğiniz ismi içeren küçük bir pencere belirir. Tanımladığınız formu bu isim ile kaydetmek için F2 tuşuna basmalısınız. Dilerseniz farklı bir isim vererek de formu 26

27 kaydedebilirsiniz. Kayıt işlemi tamamlanınca otomatik olarak evrak ekranına geri dönülecektir. İkinci buton, hücresel bölgede yapılan tanımlamaları silmenizi sağlar. Silme işlemi herhangi bir uyarı mesajı verilmeden direkt olarak yapılır. Tanımlamalarınızı yanlışlıkla sildiyseniz, formu kaydetmeden çıkarak (close (x) butonunu tıklayarak) yaptığınız tanımlamaların gerçekten silinmesini önleyebilirsiniz. Zira silme işleminden sonra kayıt yapılırsa, form Üçüncü ikon ise, statik ve dinamik alanların font tipini ve büyüklüğünü değiştirmenize imkan verir. Üçüncü ikonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencereden windows ve Dos modunda dökümleriniz için statik ve dinamik alanlara yönelik istediğiniz font tipini seçebilmeniz ve font büyüklüğünü ayarlayabilmeniz mümkündür. DOS modunda dökümünüz için ekranınızın en alt bölümünde yer alan bu evrak dos modunda dökülsün parametresini işaretlemeniz için yeterli olacaktır. Özellikler ALT+F ekranının sol yarısında, butonların hemen altında üç ayrı daha buton yer alır. Bunlar özellikler, alt toplam seç ve alt toplam değiştir butonlarıdır. Form hazırlama ekranına geçildiğinde aktif olan sayfa özelliklerdir. Bu bölümden evrak formunuz ile ilgili olarak hem şekilsel hem de içeriksel özellikler tanımlanacaktır. Şimdi yukarıdan aşağıda doğru bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Koordinat Göstergesi Evrak formunuzda yer alacak statik ve dinamik alanların konumlarını ekranın sağ yarısında ve ilgili alanı mouse ile sürükleyerek belirleyebilirsiniz. Mouse ile istediğiniz konuma getirdiğiniz alanın koordinatları bu tabloya otomatik olarak yansıyacaktır. Seçili alanın formun kaçıncı kolonundan ve kaçıncı satırından başladığı, alanın genişliği ve varsa decimal uzunluğu bu tabloda yer alan bilgilerdir. Tablonun sol üst tarafında biraz önce sıraladığımız bu bilgilerin hangi alana ait olduğu, başka bir ifade ile statik veya dinamik (mesaj alanı da olabilir) alanın ismi yer alacaktır. Seçili alanların konumlarını mouse ile sürükleyerek belirleyebileceğiniz gibi, bunların konumlarını direkt olarak bu tabloya da girebilirsiniz. Başka bir ifade ile, seçilen alanın form üzerinde kaçıncı kolondan ve kaçıncı satırdan başlayacağını, genişliğinin ve varsa decimal uzunluğunun ne olacağı bu tablodan direkt olarak girilebilir. Yapılan girişlerin ekranın sağ yarısındaki ilgili alana uygulanabilmesi için, uygula butonunu tıklamanız gerekir. Sayfa Çizgileri ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşmesi ile hücresel bir görünümdedir. Bu hücreler form üzerindeki alanlarının 27

28 konumlarını belirlemede size yardımcı olmak amacıyla konulmuştur. Bilgisayar konfigürasyonu yeteri kadar hızlı olmayan kullanıcılarımız, form dizaynı yaparken hız ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Bu durumda yatay, dikey ve her iki çizgi tipini kaldırıp, bilgisayarınızın biraz daha hızlanmasını sağlayabilirsiniz. Bu çizgileri kaldırmak için, ilgili çizgi tanımının sol tarafında yer alan kutucuğu bir kez klikleyerek, işaretinin kaldırılması gerekir. Yatay ve dikey çizgileri tekrar form üzerinde görebilmek için ilgili kutucuğu bir kez daha tıklayarak işaretini yeniden koymalısınız. Döküm Sayısı Tanımlamakta olduğunuz form ile basılacak evrakların döküm sayısı bu alanda belirtilecektir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz ve bu formun kullanılacağı her fatura iki kopya olarak basılıyor. Bu durumda döküm sayısı alanına da 2 rakamını girmelisiniz. Genel Veriler Tanımlamakta olduğunuz form kullanılarak basılacak evrakların bir takım içeriksel ve şekilsel özellikleri bu bölümden belirtilecektir. Formunuz için geçerli olmasını istediğiniz bir özellik varsa, bunu o satırın sol tarafındaki kutucuğu klikleyerek (boş olan kutucuk tıklandığında o kutucuk işareti ile doldurulacaktır) belirleyeceksiniz. Seçilen bir özellik iptal edilmek istendiğinde, tekrar ilgili kutucuğu tıklayarak işaretinin kaldırılmasını sağlamalısınız. Şimdi bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Stok Birleştir: Bir evrakta yer alan birden fazla hareket satırının toplanıp (birleştirilip), evrak formuna tek bir satır halinde yazdırılması için bu satırın kutucuğunu kliklemelisiniz. Örneğin bir faturada aynı stoktan 2 kez giriş yapılmış. Bu stokların sadece miktarları farklı. Bu durumda bu 2 stok kaleminin miktarları toplanarak, faturada tek bir satırda yer alması için bu kutucuğu kliklemelisiniz. Stok birleştirme işlemi sadece aynı stoklar için değil, kod yapısının belirli bir dijitine kadar aynı kodları içeren stoklara da uygulanabilir. Örneğin bir konfeksiyoncu firmanın stok kod yapısı şu şekilde oluşturulmuş; PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu stokların birim fiyatları aynı. Birim fiyatlar kod yapısının ilk 5 dijitine göre değişiyor ve yukarıda da görüldüğü gibi 8 stokun ilk 5 kodu aynı. Değişkenlik sadece fiyatları etkilemeyen renk ve beden kodlarında. İşte bu 8 stoku miktarları toplanarak, yapılan ıskonto veya masraflar varsa, bunların dağıtımı yapılarak faturaya tek bir satır halinde bastırabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken işlem, kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden dökümlerde birleştirme kod uzunluğu alanına, stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilmelidir. Daha sonra evrak formunun bu kutucuğu kliklenmelidir. Böylece fatura evrakında yer alan 8 stok, yazıcıdan döküm alınırken tek bir stok olarak basılacaktır. 28

29 Tutarı İngilizce Yaz: Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) İngilizce olarak yazdırılacaktır. Tutarı Türkçe Yaz (Orj. Döviz): Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) türkçe olarak yazdırılacaktır. Toplu Evrak Dökümünde Mesaj: Ctrl+U tuşları ile toplu evrak dökümü yapılırken her bir evrak için mesaj giriş ekranına ulaşmak istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçmelisiniz (Bkz. Mesaj Dosyası). Alt Toplamlar Sabit Yerde: Evrak alt toplamlarının form üzerinde sabit bir yerde mi (belirlenecek statik alanın içinde sabit olarak mı), yoksa dinamik alanlardan (hareket satırlarından) hemen sonra mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Uygulamada kullanıcılarımızın genel tercihi alt toplamların sabit yerde olmasından yanadır. Bu kutucuk kliklenmezse, başka bir ifade ile alt toplamlar sabit yerde seçimi yapılmazsa, evrak alt toplamları hareket satırlarının hemen sonunda yer alır. Örneğin 10 hareket satırından oluşan bir fatura formu bastırılırken alt toplamlar 11. satırdan itibaren yazdırılır. Bu durumda basılacak alt toplamların neler olacağı, alt toplam seç butonu tıklanarak belirlenecektir. Word e Gönder: Bu kutucuğu kliklerseniz, hazırlamış olduğunuz evrak formunu Word programına gönderebilirsiniz. Sayfa Ayarları Tanımlamakta olduğunuz evrak formu ile ilgili sayfa ayarlarını bu bölümden yapacaksınız. Sayfa ayarlarının maksimum değerleri 255 ve 90 dır. Bunun anlamı, formunuz üzerinde 255. kolona kadar tanımlama yapabilir ve bunların yazıcı dökümünü alabilirsiniz demektir. Aynı şekilde bir forma 90 satır bilgi yazdırılabilir. Tabii ki bu değerler kullandığınız kağıt ebatları ve yazıcınız ile doğru orantılıdır. Geniş bir yazıcı ve kağıt kullanıyorsanız, programımızın maksimum değeri olan 255 kolona dek tanımlama yapabilirsiniz. Anacak dar bir yazıcıdan döküm alacaksanız, yazıcının basabileceği kolondan fazla bir tanımlama yapmanın anlamı yoktur. Form tanımlamaya başlarken, kullanacağınız kağıt ebatlarına göre kolon sayısını değiştirmeniz, kolon (sayfa) dışına taşan bir tanımlama yapmanızı engelleyecektir. Satır sayısı da aynı mantık ile düşünülmelidir. Örneğin ALT+F ekranına girdiğinizde maksimum kolon sayısı 240 görülüyor. Ancak siz 80 kolonluk bir tanımlama yapacaksınız ve kağıt ebatlarınız ancak 80 kolonu alabiliyor. İşte tanımlamalarınıza başlamadan önce kolon sayısını 80 olarak değiştirirseniz, sayfa dışına taşan bir tanımlama yapmanız da engellenmiş olacaktır. Zira hücresel alanın genişliği girdiğiniz kolon sayısına göre daraltılıp, genişletilecektir. Kolon veya satır sayılarını değiştirdikten sonra uygula butonunu tıklamanız gerekir. Şablon Dosya Adı Series 9000 New Tech ürünlerimizde evraklarınızı herhangi bir editör programından tasarımı yapılan formlar üzerine bastırmanız mümkündür. Örneğin firmanızda sipariş fişi, irsaliye ve fatura gibi evrakları matbaadan bastırmak yerine, bu evrakların şekilsel detaylarını herhangi bir editör programı yardımıyla kendiniz çizip, faturalarınızı bu şablon formlar üzerine yazdırmak istiyorsunuz. Faturalarda çıkmasını istediğiniz bilgileri, bunların konumlarını, biraz sonra açıklayacağımız şekilde ALT+F penceresinden belirlediniz. Şimdi ALT+F penceresinden yaptığınız tanımlamalar ile, hazırladığınız şablon dosyanın ilişkilendirilmesi gerekiyor. Başka bir ifade ile, şu an yapmakta olduğunuz form tanımının, hangi şablon dosya üzerine basılacağını belirtmek kalıyor. İşte ALT+F ekranının bu alanına, oluşturduğunuz 29

30 şablon dosyanın adı girilecektir. Şablon dosyalar ile ilgili unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı, oluşturduğunuz şablon dosyanın uzantısının.sbl olması ve bu dosyanın şirket dizini altında SYSTEM dizinine kaydedilmesidir. Örnek; C:\SERI9000\MIKRO\2002_1\SYSTEM\ORNEK.SBL. Yukarıda Series 9000 New Tech programlarımızın C sürücüsünde ve SERI9000 dizini altında yüklü olduğu görülmektedir. Çalıştığımız firma kodu MIKRO, çalışma yılımız ise 2002_1 yani 2002 in 1. dönemidir. Şablon dosyamızı da çalıştığımız şirket ve çalışma yılının altında bulunan SYSTEM dizinine uzantısı.sbl olarak kaydettik. ORNEK.SBL dosyamızı ve ALT+F penceresinden yaptığımız tanımlamaları kullanarak döküm alabilmek için de şablon dosya adı alanına dosyamızın adı olan ORNEK girişini yaptık. Mesaj Dosya Adı: ALT+F Form Hazırla yardım tuşu Series 9000 New Tech ürünlerimizin bütün evrak programlarında kullanılabilmektedir. Başka bir ifade ile, programlarımızda yer alan bütün evrak cinsleri için, o evraka özel formlar tanımlanabilmektedir. Form tanımlamaları yaparken, o evrak ile ilgili istenilen bütün detaylar da form üzerine çağırılabilmekte, başka bir ifade ile tanımlanmakta olan form aracılığı ile bastırılabilmektedir. Ancak kullanıcılarımızı tanımlı alanlar ile sınırlamamak için, her bir evrak formuna yazdırılabilecek serbest alanlar oluşturulmuştur. Bunları mesaj olarak adlandırıyoruz. Mesajları hem statik alanlara ayrılan bölümde hem de dinamik alanlara ayrılan bölümde dilediğiniz amaca göre kullanabilirsiniz. Örneğin yazı ile yekün yazdırılırken, yekünün başına bir mesaj atayıp, bu mesaj ile yekünden önce yalnız kelimesinin gelmesini sağlayabilirsiniz (Yalnız üçyüzmilyon TL dir gibi). Her bir evrak formu için tanımlanabilecek mesaj sayısı 40 tır. Mesajların konumları ALT+F ekranından belirlenir. İçeriği ise, başka bir ifade ile konumları belirlenen her bir mesaj alanına hangi bilginin geleceği ise, evraklar yazıcıya gönderilirken otomatik olarak gelen mesajlar başlıklı pencereden girilir. Bu pencere yazıcıya her evrak gönderiminde otomatik olarak görüntülenmektedir. Eğer şu anda form tanımlamasını yaptığınız evrakta çıkacak mesajlar çoğunlukla aynı ise, bu mesajları her seferinde tekrar tekrar girmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ilk evrakınızı yazıcıya yollarken çıkacak mesajları girip, daha sonra mesajlarınızı <ALT+S> tuşları ile kayıt edebilirsiniz. Kayıt işlemi yapılırken mesaj dosyasına bir isim verilmesi istenecektir. Dilerseniz mesaj ismi olarak programınızın otomatik olarak getireceği ismi kullanabilirsiniz. Dilerseniz mesaj dosyası ismini kendiniz girebilirsiniz. Mesaj dosyası kaydedildikten sonra, form düzenleme ekranının bu alanına kaydettiğiniz mesaj dosyasının adını giriniz. Böylece her evrak yazıcıya gönderildiğinde, bu alana girilen mesaj dosyasındaki mesajlar otomatik olarak görüntülenir ve onayladığınız takdirde basılır. Dilerseniz birden fazla mesaj dosyası da hazırlayabilirsiniz. Bu takdirde, evrakınızı yazıcıya gönderirken <F9> tuşu ile ilgili mesaj dosyasını programa yüklemeniz gerekir. Evrak Resmi: Bu bölüme evrakınıza ilişkin resim yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken evrak resmi alanında mouse göstergenizin sağ tuşuna basmak olmalıdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde kayıtlı olan evraklarınıza ilişkin resminizi bu bölüme getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan taradığınız evrak 30

31 resmini anında bu bölüme getirebileceksiniz. Sil seçeneği yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır. Alt Toplam Seç Evrak form dökümlerinde evrak alt toplamları alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapılmadığı sürece son hareket satırından (dinamik alandan) hemen sonra listelenir (Bkz. Genel Veriler/Alt Toplamlar Sabit Yerde). Eğer alt toplamlar sabit yerde tanımlaması yapıldıysa, hangi alt toplamların listeleneceği ve konumları kullanıcılar tarafından belirlenmelidir. Örneğin evrak ara toplamı, ıskonto yüzde ve/veya tutarları, evrak yekünü gibi alt toplam bilgileri kullanıcılar tarafından seçilir ve konumları belirlenir. Bu buton alt toplamlar sabit yerde tanımlamasının yapılmadığı durumlarda, dinamik alanlardan hemen sonra listelenecek alt toplam bilgilerinin nelerden oluşacağını tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Alt toplam seç butonu tıklandığında, bütün alt toplam bilgileri otomatik olarak seçili durumdadır. Dolayısı ile, eğer yazıcıya dökülecek evrakta bu alt toplamların tümü (tabii ki sadece değer olanları) varsa, dinamik alandan sonra hepsi basılacak demektir. Örneğin fatura evrakının dökümünü alacaksınız ve bu evraka 4 ıskonto, 3 masraf uygulanmış. Bu durumda dinamik alan bilgileri listelendikten hemen sonra, 1. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 2. ıskonto yüzdesi ve tutarı, 3.ve 4. ıskonto yüzde tutarları ve aynı şekilde 1 den 4 e kadar masraf yüzde ve tutarları basılacak demektir. Ancak siz faturayı bastırırken ıskonto yüzdelerini değil, sadece tutarlarını bastırmak istiyorsunuz. İşte alt toplam seç butonuna bu noktada ihtiyacınız olacaktır. Bu butonu tıklayarak, evrak formunun alt toplamlarında çıkmasını istemediğiniz bilgilere ait kutucukları kliklemek suretiyle (kutucuklar kliklendiğinde işareti kalkacaktır) bunları formunuzdan çıkaracaksınız. Alt toplamlar yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirlendikten sonra kayıt butonu tıklanarak kaydedilmelidir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam seç bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam seçimlerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. Alt Toplam Değiştir ALT+F ekranının sol tarafında yer alan son buton, alt toplamlarının tanımları üzerinde değişiklik yapmanıza imkan verecektir. Alt toplam tanımları firmadan firmaya farklılık gösterebilir. Örneğin programlarımızda ara toplam olarak geçen ifadeyi siz mal bedeli olarak kullanıyor olabilirsiniz. Veya 2.Iskonto Yüzdesi tanımı sizin için özel müşteri ıskontosu anlamına geliyor olabilir. İşte form tanımlamaları yaparken sıklılıkla kullandığınız terimleri görmek ve böylece tanımlamalarınızı daha seri bir şekilde yapmak istiyorsanız, bu bölümden alt toplam tanımlarını değiştirebilirsiniz. Alt toplam tanımlarını değiştirebilmek için imleci ilgili satıra getirip yeni tanımı girmeniz yeterlidir. Değiştireceğiniz tanımlar bittikten sonra, bu tanımları kaydetmelisiniz. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan kayıt butonunu tıklamalısınız. Yaptığınız değişiklikler evrak form adı ve.alt uzantısı ile kaydedilecektir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam değiştir bölümünü ekrana getirip, yükle butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam değişikliklerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı.alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip,. aç butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz. 31

32 Evet, ALT+F Form Hazırla ekranının sol yarısında yer alan butonları ve seçim yapılabilecek alanları açıklamaya çalıştık. Şimdi ekranın sağ yarısı ile ilgili açıklamalarımıza geçiyoruz. ALT+F ekranının sağ yarısı, yatay ve dikey çizgilerin birleşimi ile hücresel bir görünümdedir ve istenirse bu çizgiler kaldırılabilir (Bkz.Sayfa Çizgileri). Ekranın sağ yarısı üç bölüme ayrılmıştır ve bu bölümler koyu gri çizgi ile birbirinden ayırt edilebilir. Dinamik alan tanımlamaları sadece ikinci (ekranın ortasında) bölümde yapılabilir. Statik alanlar ve mesaj alanları her üç bölümde de kullanılabilir. Form tanımlamalarınıza statik alanları seçerek başlayabilirsiniz. Yani hücresel bölgenin birinci ve üçüncü bölümlerini tanımlayarak. Statik alanlar, form üzerinde yer alacak sabit bilgilerdir. Başka bir ifade ile bu alanların konumları belirlenir ve evrakta yer alan hareket satırları ne kadar az veya çok olursa olsun statik alanların konumları değişmez. Tanımlandıkları yerlere ilgili bilgiler gelir. Örneğin cari hesap kodu ve adı, evrak numarası, evrak no, gibi. Dinamik alan tanımlamaları statik alanların tam tersidir. Bu alanlara hareket bilgileri gelir ve bu hareket bilgileri değişkendir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz. Bir fatura 3,5, 10 ve 50 stok hareketinden oluşabilir ve bu hareket satırı her seferinde değişkenlik gösterir. Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme Şimdi evrak formunuza bir statik alan ekleyelim. Bunun için yapılması gereken ilk işlem, hücresel bölgenin üst tarafında yer alan Statik Alan Ekle butonunun tıklanmasıdır. Bu buton tıklandığında, 10 karakter genişliğinde bir kutucuk ekranın üst sol tarafına eklenecektir. Şimdi yapmanız gereken işlem, bu alanı form üzerinde yer almasını istediğiniz bölgeye yerleştirmektir. Forma eklenen alanları istenilen yere taşımak için dört yol izleyebilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra mouseun sol tuşunu basılı kalmak kaydıyla alanı istenilen yere sürükleyebilirsiniz. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ok tuşları yardımı ile (aşağı-yukarı-sol ve sağ ok tuşları) alanı istediğiniz yere getirebilirsiniz. 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın formun kaçıncı satır ve kaçıncı kolonundan başlayacağını girebilirsiniz. Satır ve kolon girişleri yapıldıktan sonra uygula butonuna basılarak alan ilgili konumuna yerleştirilebilir. Bunlara ek olarak statik alan ekle butonunu kullanmadan da istediğiniz hücreye statik alan ekleyebilirsiniz. Bunun için imleci statik alanın ekleneceği hücreye götürüp, çift tıklamanız gerekir. Seçtiğiniz statik alan form üzerinde olması gereken yere taşındıktan sonra sıra bu alanın genişliğini tanımlamaya gelecektir. Alanın genişliğini iki şekilde ayarlayabilirsiniz; 1- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra alanın dört tarafında belirecek noktalardan birinin üzerinde tıklayarak bunu sağa doğu çekebilirsiniz. Alan mouseu sürüklediğiniz bölgeye kadar uzayacaktır. 2- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra bir eliniz Shift tuşunda olmak kaydıyla sağa ok tuşuna basarak alanı uzatabilirsiniz. 32

33 3- Mouse ile ilgili alanı tıklayarak seçip (alan seçildiğinde rengi değişecektir), daha sonra ALT+F ekranının sol tarafındaki (Bkz. Koordinat Göstergesi) kolon, satır, genişlik ve decimal uzunluğun belirlendiği tablodan bu alanın genişliğini direkt olarak girebilirsiniz. Genişlik girildikten sonra uygula butonuna basılmalıdır. Seçtiğiniz statik alanın konumu ve genişliği belirlendikten sonra sıra bu alana hangi bilginin basılacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için mouseun sağ tuşu ile ilgili alanı klikleyiniz. Ekranınızda statik alan tanımlarının yer aldığı bir pencere belirecektir. Şimdi konumu ve genişliğini belirlediğiniz alana hangi bilgi gelecek ise, mouseu aşağı ve yukarı hareket ettirerek bu bilgili bulup, imleç üzerinde iken mouseun sağ tuşunu bırakınız. Daha önce statik yazan kutucuğunuzda seçtiğiniz alanın ismi belirecektir. Böylece evrak formumuz için ilk statik alanı tanımlamış olduk. ALT+F ekranında bütün statik, dinamik, db stasik, db dinamik ve mesaj alanları aynı mantık ile tanımlanır. Yalnız dinamik alan tanımlanırken Dinamik Alan Ekle butonuna basılır ve dinamik alan ekranın orta bölümünde konumlanır. Aynı şekilde olması gereken konumu, genişliği ve içereceği bilgi seçilir. Mesaj alanları ise Mesaj Ekle butonuna basılarak forma eklenir ve bu alanlar ilk anda birinci statik alan bölümünde yer alır. Eklenen mesaj alanı yukarıda anlatmaya çalıştığımız şekilde olması gereken yere taşınır. Mesaj alanlarına gelecek bilgiler yine mouseun sağ tuşu tıklanarak (Mesaj 1 den Mesaj 40 a kadar) seçilir. Tanımlanmakta olan evrak bastırılırken ekrana gelen mesajlar penceresinden, her bir mesaj tanımına gelecek mesajlar girilir (Bkz. Mesaj Dosyası). Aşağıda örnek bir form dizaynı görülmektedir. Bu önek ekranın birinci bölümü statik alan, ikinci bölümü dinamik alan ve üçüncü bölümü açıklamalarımızdaki gibi yine statik alanlardan oluşmuştur. 33

34 ALT+K (Yazıcıya Dök) : <ALT+K> tuşlarına birlikte basarak, evrakınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, karşınıza yazıcı ayarları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen evrak dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapmanızdır. Şöyle ki, kağıt yönünü (yatay, dikey), kağıt tipini (normal sürekli form, A3, A4 gibi), evrakın renkli olarak basılıp basılmayacağını seçebilirsiniz. Yine bu ekrandan dos modunda döküm alabilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan dos modunda döküm parametresini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında ekranınızın üst bölümündeki görüntü değişecek ve sizden dökümünüz için uygun parametre girişleri yapmanız istenecektir. Yazıcı tanımlaması, evrakınız için çerçeve seçimi bu tanımlamalardan bir kaçıdır. Yazıcı ayarları ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra tamam butonuna basarak dökümünüzü alabilirsiniz. ALT+Z (Evrak Yaz): Evraklar üzerinde <ALT+Z> tuşlarına basarak, ilgili evrakınızı bir dosyaya yazdırabilirsiniz. Daha sonra bu evrakı <ALT+U> tuşları ile tekrar ekrana çağırmanız mümkündür. Bunun için sadece evrakın yazdırılacağı yol adının ve dosya adının belirlenmesi gerekir. Gerçi ALT+Z tuşlarına basıldığında hem yol adı hem de dosya adı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Eğer evrakın yazdırılacağı yol veya dosya ismini değiştirmek isterseniz, karşınızdaki pencereden gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz. ALT+Z tuşları ile evrakların dosyaya yazdırılması, özellikle aynı tür evrakların sıklıkla işlem görmesi durumunda size kolaylık sağlayacaktır. Örneğin sürekli çalıştığınız bir müşterinize haftanın 4-5 günü hizmet faturası kesiyorsunuz. Faturada her seferinde aynı hizmetler yer alıyor. İşte bu durumda bir hizmet faturasını AL+Z tuşları ile dosyaya yazdırıp, daha sonraki 34

35 işlemlerinizde bu dosyayı çağırarak sadece ilgili alanları (örneğin hizmet fiyatını) değiştirmeniz mümkündür. Böylece sayfalarca fatura girişlerinden kurtulmuş olacaksınız. ALT+O ( Evrak Oku ): ALT+Z tuşları ile dosyaya yazdırılan evrakların tekrar ekrana çağırılabilmesi için ALT+U tuşları kullanılacaktır. Bkz. ALT+Z. Ctrl+U (Toplu Evrak Dökümü): <Ctlr+U> tuşlarına birlikte basarak, aynı seri numarasındaki (evrak no) fakat sıra numaraları farklı birden fazla evrakı yazıcıya dökebilirsiniz. Bunun için sadece yazıcıya dökülecek evrakların seri numarasını ve sıra numaralarını girip <F2> tuşuna basmanız gerekir. Ctrl+A Ctrl+L: Series 9000 New Tech ürünlerinin bütün evrak giriş programlarına (faturalar, gider makbuzları, serbest meslek makbuzları vb.) CTRL+L tuşlarıyla evrak kilitleme fonksiyonu getirilmiştir. Bu fonksiyonu çalıştırmak için, kilitlemek istediğiniz evrak ekranınızdayken CTRL+L tuşlarına basmanız yeterlidir. Evrak kilitlendikten sonra, hiç bir kullanıcınız o evrak üzerinde işlem yapamaz. Evrak üzerinde tekrar işlem yapabilmek için CTRL+A tuşlarıyla evrak kilidinin açılması gerekir. Bu tuşlara basıldığında sizden şifre sorulacaktır. Evrak kilidini açan şifre, supervisor (SRV) şifresidir. Bu şifre girildikten sonra evrakınız üzerinde tekrar işlem yapabilirsiniz. Ctrl+R (Vergi Sıfırla): Fatura üzerinde <ALT+R> tuşlarına basarak hesaplanmış vergi tutarını sıfırlayabilirsiniz. Ctrl+Q (Evrak Döküm Açıklamaları: Evrakınız ile ilgili 10 satırdan oluşan açıklamanızı Ctrl+Q tuşları ile programa girebilirsiniz. Evrak döküm açıklamalarına o evrak için yapılan form tanımlamalarında yer verilmiş ise (ALT+F/Statik Bilgiler Penceresi), bu açıklamaları evrak formu dökümleri ile yazıcıdan da alabilirsiniz. F3 (Kart No): Girişi yapılan her evraka bir numara verilmektedir. Bu numara evrakların giriş sırasına göre artarak devam eder. İlk girdiğiniz evrak (örneğin hizmet faturası) 1, beşinci sırada girilen evraksa 5 kart numarasına sahiptir. F3 tuşuna basıp kart numarası girerek, girilen kart numarasındaki evrakı görüntüye getirebilirsiniz. F4 (Üst Satırı Kopyala): Evrakınızın hareket girişi yapılan herhangi bir alanında <F4> tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki bilgi imlecin bulunduğu alana kopyalanacaktır. Örneğin stok kodu alanında F4 tuşuna basarsanız, bir üst satırdaki stok kodu imlecin bulunduğu alana kopyalanır. F10 (Yardımcı Tablo) : Bkz. Kartlar Yardım Tuşları. TAB (Sonraki Alan) : <TAB> tuşu ile, imlecin bulunduğu bilgi giriş alanından, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. ESC (Çıkış): <ESC> tuşu ile, evrak ekranından (hizmet faturası, gider faturası veya serbest meslek makbuzu) çıkıp, bir önceki menüye dönebilirsiniz. Eğer evrakınıza herhangi hareket girmemişseniz, ESC tuşuna bastığınızda herhangi bir uyarı mesajı vermeden programdan çıkarsınız. Hareket girişi yapılmışsa, ekranınızın alt tarafında; Hayır Çıkma Evet Çıkabilirsin 35

36 seçeneklerinden oluşan bir mesaj belirecektir. evet çıkabilirsin mesajını onaylarsanız, programdan çıkıp bir önceki menüye dönersiniz. ESC tuşu ile evrak ekranından çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. UP: Üst Satır. <UP> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir üstüne çıkabilirsiniz. DOWN : Alt Satır <DOWN> tuşu ile, imlecin bulunduğu satırın bir altına inebilirsiniz. ENTER (Onay) : <ENTER> tuşu ile, giriş yaptığınız alanı onaylayarak, bir sonraki bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. SHIFT+TAB (Önceki Alan): <SHIFT+TAB> tuşlarına birlikte basarak, bulunduğunuz bilgi giriş alanından bir önce yer alan bilgi giriş alanına geçebilirsiniz. PgUp - CTRL+PgUp: Evrakınız bir ekran sayfasını aşıyorsa, PgUp tuşu ile bulunduğunuz ekrandan bir önceki ekran sayfasına, Ctrl+PgUp tuşu ile ilk evrak sayfasına ulaşabilirsiniz. PgDn - CTRL+PgDn: Evrakınız bir ekran sayfasını aşıyorsa, PgDn tuşu ile bulunduğunuz ekrandan bir sonraki ekran sayfasına, Ctrl+PgDn tuşu ile en son ekran sayfasına ulaşabilirsiniz. ALT+E (Yeni Evrak) : <ALT+E> tuşlarına birlikte basarak, evraklardan çıkıp bir önceki menüye dönmeden, yeni bir evrak girişi için boş bir ekrana kavuşabilirsiniz. Evraklardan Muhasebeye Entegre HİZMET modülünden yapılan evrak girişleri muhasebeye anında entegre edilebilir. Ancak entegrasyon işlemi için yapılması gerekli bazı tanımlamalar vardır. Bunların neler olduğu KUR9000 NT/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon parametreleri bölümünde geniş bir şekilde açıklanmıştır. Entegre çalışmak için yapılması gerekli tanımlamaların büyük bir çoğunluğu, her modülün kartlar menüsünde yer alan programlardan girilmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, HİZMET modülünüzde fatura ve serbest meslek makbuzlarını kayıt ederken, muhasebe fiş seçimi başlıklı bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencerede ilgili faturanın veya serbest meslek makbuzunun muhasebede hangi tarih ve numaralı fiş ile kaydedileceği, bu fişin yevmiye numarası ve fiş tipi yer almaktadır. Sizin yapmanız gereken işlem, sadece <F2> tuşuna basarak entegrasyon bilgilerini onaylamaktır. Eğer birden fazla evrakı (faturayı) aynı muhasebe fişinde birleştirmek isterseniz, ilgili fişin numara ve tarihini bu ekrandan girebilirsiniz. Böylece ilgili evraklar muhasebedeki ilgili hesaplara işlenmiş olacaktır. Eğer KUR9000 NT/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri bölümünde yer alan entegrasyonda fiş sorulsun mu? alanı -hayır- olarak seçilmişse, o zaman yukarıda sözünü ettiğimiz muhasebe fiş seçimi penceresi ile karşılaşmadan, bilgileriniz direkt olarak entegre edilecektir. 36

37 Faturalar Evraklar menüsünün bu bölümünden hizmet, masraf ve ithalat masraf faturalarının girişleri yapılacaktır. Şimdi bu faturaları sıra ile incelemeye başlayalım. Satış Faturaları Satış faturaları bölümünden kısaca şu evrakları düzenleyebileceksiniz; 1. Müşteri, satıcı ve diğer carilere, açık ve kapalı hizmet satış faturalarının kesilmesi, 2. Müşteri, satıcı ve diğer carilerden gönderilen açık ya da kapalı iade faturalarının programa girilmesi. HİZMET modülünde yer alan tüm faturalar, giriş alanları itibari ile aynı özellikleri içerir. Bu özellikleri müşteri, satıcı veya diğer cari kodu girişi, fatura bedelinin işleneceği kasanın girişi (yalnız kapalı faturalarda) ve faturaya konu olan hizmet detaylarının girişi şeklinde özetleyebiliriz. Giriş alanları itibari ile aynı da olsa, tüm faturaların işlevleri farklıdır. Bu yüzden sadece müşteriye açık hizmet satış faturasını tüm detayları ile açıklayıp, diğer faturaları, işlevlerini belirten bir-kaç cümle ile geçmeyi yeterli buluyoruz. Müşteriye Açık Hizmet Satış Faturası Hizmet satışlarınız karşılığında müşteri firmalara gönderilecek açık hizmet satış faturaları bu bölümden girilecektir. Fatura girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya başlamadan önce, açık fatura mantığından kısaca söz etmek istiyoruz. Açık fatura; satışların (veya alışların) vadeli olarak yapıldığı durumlarda kesilir. Örneğin, bir hizmet verdiniz ve bu hizmet bedeli 1 ay sonra alınacak. Bu durumda keseceğiniz fatura açık fatura olmalıdır. Çünkü henüz hizmet bedelini tahsil etmediniz. Ya da verilen hizmet karşılığında çek aldığınız. Keseceğiniz fatura yine açık olmalıdır. Çünkü, aldığınız çek henüz tahsil edilmemiş, dolayısı ile de kasanıza nakit girişi yapılmamıştır. Çek tahsil edildiği zaman, bu çekin tahsilatını tahsilat makbuzu ile ayrıca belgelendireceksiniz ve verdiğiniz hizmet karşılığı ödeme ancak o zaman yapılmış olacaktır. Şimdi fatura girişinin nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Bunları Biliyor Musunuz? Faturalarda ödeme planı alanına kullanıcı herhangi bir giriş yapmazsa otomatik olarak peşin ibaresi gelmektedir. Bu açık faturalarda da aynıdır. Eğer açık alış ve satış faturalarında ödeme planının peşin olarak geçilmesini engellemek, başka bir ifade ile ödeme planı girişini zorunlu hale getirmek istiyorsanız KUR9000 NT/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden açık faturalarda ödeme planı peşin geçilemesin parametresi -evet- olarak seçilmelidir. C/H Kodu: Hizmet verdiğiniz ve şu anda faturası kesilmekte olan müşterinizin kodunu bu alana girmelisiniz. Müşteri kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız pencereden seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari hesap kodu girişinize göre, ilgili cari hesabınızın (müşterinizin) ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. 37

38 Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık hizmet satış faturasında, fatura karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman tahsil edileceği, yani vadesi gün bazında girilebilir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra tahsil edecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <TAB> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer KUR9000 NT/SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, <F10> tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Satıcı: Bu alana, ilgili hizmet satışını gerçekleştiren satış elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satıcılar FİNANS modülünüzün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Evet hizmet satış faturanızın ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi sıra faturaya konu olan hizmet ile ilgili girişleri yapmaya geldi. Hizmet Kodu: İlgili müşterinize verdiğiniz ve şu anda faturasını kesmekte olduğunuz hizmetin kodunu bu alana girmelisiniz. Hizmet kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Faturası kesilen hizmetin hangi sorumluluk merkezinden (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) verildiği bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans modülünün kartlar menüsünden tanımlanmaktadır. Açıklama: Faturada belirtmek istediğiniz herhangi bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Miktar: Hizmet miktarı firmadan firmaya göre değişebilen bir kavramdır. Eğer verdiğiniz hizmetler karşılığında saat bazında ücret alıyorsanız, bu alana ilgili müşterinize verdiğiniz hizmetin süresini girebilirsiniz. Eğer hizmetlerinizin tutarı sabitse(zamana veya başka bir ölçüye göre değişmiyorsa), bu alanı 1 girerek geçebilirsiniz. 38

39 B. Fiyat: Hizmetin birim fiyatı da firmadan firmaya göre değişebilen bir kavramdır. Örneğin hizmetleriniz saat bazında veriliyorsa, bu alana bir saatlik hizmet bedelini girebilirsiniz. Ya da bu alanı boş geçerek direkt olarak tutar girişi yapabilirsiniz. Tutarı: Eğer miktar ve birim fiyat alanlarına giriş yaptıysanız, bu alanların çarpımı ile hizmet tutarı otomatik olarak hesaplanacaktır. Verdiğiniz hizmetin miktar ve birim fiyatı yoksa, bu alana direkt olarak hizmet tutarını girebilirsiniz. Evet, hizmet faturasına ilk hizmet kaleminin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka hizmetler varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi faturaya dahil edilecek diğer hizmetlerin girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka hizmet yoksa, fatura üzerinden hesaplanacak ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. ALT+T-Iskonto ve masraf girişleri yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Fatura ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. <ALT+V> tuşlarına bastığınızda, faturanızda yer alan hizmet cinsleri üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Bu ekrana ilişkin bir örnek aşağıda verilmiştir. Bu tabloda, KUR9000 NT/SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları, bu oranlar üzerinden hesaplanan vergi tutarları izlenebilir. Vergi tablosundan çıkmak için <ESC> tuşuna basabilir veya close(x) butonunu tıklayabilirsiniz. olduğunu açıklamaya çalışacağız. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler Ara Toplam: Faturanızda yer alan hizmetlerin toplam bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen Iskonto oranlarının toplamıdır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam Iskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yuvarlama:Hizmet satış faturanıza KUR9000 NT/Sistem /Program Akış Parametreleri bölümünden faturalarda otomatik yuvarlama türü parametresinden yuvarlama türünü seçip, 39

40 otomatik yuvarlama miktarı parametresine de ilgili miktarı girerek yuvarlama uygulatabilirsiniz. Bu tanımlamalardan sonra yapılan yuvarlama bu alanda yer alacaktır. Dilerseniz Ctrl+F tuşları yardımı ile manuel olarak bu alana yuvarlama miktarını girebilirsiniz. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Evet, müşteriye açık hizmet satış faturası ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Faturanıza girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmanız veya ekranın alt tarafında yer alan Sakla butonunu tıklamanız yeterlidir. Müşteriden Açık Hizmet İade Alış Faturası Normal şartlarda hizmetin iadesi olmaz. Ancak, yanlış kesilen bir faturayı iptal etmek yerine, bu yanlışlığın iade faturası ile düzeltilmesi istenebilir. Bu gibi durumlarda, yani müşteriye kesilen açık faturalarda herhangi bir yanlışlık söz konusu olduğunda, müşteri firmadan bunu iade faturası keserek belgelemesini rica edebilirsiniz. İşte müşteriden gönderilen açık iade faturalarının girişleri bu bölümden yapılacaktır. Fatura girişleri tüm bölümlerde aynı olduğundan dolayı, giriş alanlarını tek tek açıklamıyoruz (fatura girişleri için Bkz. Evraklar/Faturalar/Satış /Müşteriye Açık Hizmet Satış Faturası. Satıcıya Açık Hizmet Satış Faturası Bu bölümden, satıcı firmalarınıza verilen hizmetler için açık hizmet satış faturaları düzenlenecektir. Fatura girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya başlamadan önce, açık fatura mantığından kısaca söz etmek istiyoruz. Açık fatura; satışların (veya alışların) vadeli olarak yapıldığı durumlarda kesilir. Örneğin, bir hizmet verdiniz ve bu hizmet bedeli 1ay sonra alınacak. Bu durumda keseceğiniz fatura açık fatura olmalıdır. Çünkü henüz hizmet bedelini tahsil etmediniz. Ya da verilen hizmet karşılığında çek aldığınız. Keseceğiniz fatura yine açık olmalıdır. Çünkü, aldığınız çek henüz tahsil edilmemiş, dolayısı ile de kasanıza nakit girişi yapılmamıştır. Çek tahsil edildiği zaman, bu çekin tahsilatını tahsilat makbuzu ile ayrıca belgelendireceksiniz ve verdiğiniz hizmet karşılığı ödeme ancak o zaman yapılmış olacaktır. Fatura girişleri bütün bölümlerde aynı olduğundan dolayı, bu faturayı tekrar açıklamıyoruz. Satıcıdan Açık Hizmet İade Alış Faturası Normal şartlarda hizmetin iadesi olmaz. Ancak, yanlış kesilen bir faturayı iptal etmek yerine, bu yanlışlığın iade faturası ile düzeltilmesi istenebilir. Bu gibi durumlarda, yani satıcıya kesilen açık faturalarda herhangi bir yanlışlık söz konusu olduğunda, satıcı firmadan bunu iade faturası keserek düzeltmesini rica edebilirsiniz. İşte satıcıdan gönderilen açık iade faturalarının girişleri bu bölümden yapılacaktır. Fatura girişleri tüm bölümlerde aynı olduğundan dolayı, giriş alanlarını tek tek açıklamıyoruz. Diğer Cariye Açık Hizmet Satış Faturası Bu bölümden, diğer carilerinize verilen hizmetler için açık hizmet satış faturaları düzenlenecektir. Diğer cari satıcı, müşteri, kasa, banka, personel...vb. cari 40

41 tanımlamalarından hiç bir gruba girmeyen, fakat hareket gören, yani para transferi yapılan kişi ya da kuruluşları diğer cari olarak adlandırıyoruz. Örneğin holding bünyesinde bulunan her bir şirket diğer caridir. Çünkü bu firmalar ne müşteri, ne de satıcı konumundadırlar. Ancak holding ile parasal alış verişleri vardır. Şirket ortakları da diğer cari sıfatıyla programa tanıtılabilir. Çünkü şirketin ortaklarıyla da para alışverişi vardır ve bu kişi ya da kurumlar ne müşteri, ne de satıcı statüsündedirler. Dolayısıyla diğer cari olarak programa tanıtılırlar. Diğer cari tanımlamaları Finans modülünün kartlar menüsünden yapılmaktadır. Fatura girişleri bütün bölümlerde aynı olduğundan dolayı, bu faturayı tekrar açıklamıyoruz. Diğer Cariden Açık Hizmet İade Alış Faturası Normal şartlarda hizmetin iadesi olmaz. Ancak, yanlış kesilen bir faturayı iptal etmek yerine, bu yanlışlığın iade faturası ile düzeltilmesi istenebilir. Bu gibi durumlarda, yani diğer carilerinize kesilen açık faturalarda herhangi bir yanlışlık söz konusu olduğunda, diğer carilerinizden bunu iade faturası keserek düzeltmesini rica edebilirsiniz. İşte diğer carilerden gönderilen açık iade faturalarının girişleri bu bölümden yapılacaktır. Fatura girişleri tüm bölümlerde aynı olduğundan dolayı, giriş alanlarını tek tek açıklamıyoruz. Kapalı Hizmet Satış Faturası Kapalı fatura; satışların peşin olarak yapıldığı durumlarda kesilir. Örneğin, bir hizmet verdiniz ve bedelini nakit olarak hemen aldınız. Bu durumda keseceğiniz fatura kapalı fatura olmalıdır. Kapalı fatura kestiğinizde, fatura bedeli tahsilat işlemi yapılmış gibi anında ilgili kasaya işlenir. Bu yüzden bizim programımız ile olan uygulamalarınızda, nakit haricinde alınacak ödemelerin (örneğin hizmet bedeli karşılığında çek alınmışsa) açık fatura ile belgelendirilmesi daha uygundur. İşte bu program ile, peşin olarak yapılan hizmet satışlarınız için fatura düzenleyeceksiniz. Kapalı hizmet satış faturasının, açık faturadan tek bir farkı vardır; kapalı faturada fatura bedelinin hangi kasaya gireceği seçilmektedir (kasa tanımlamaları Finans modülünün kartlar menüsünden yapılmaktadır). Yukarıdaki açıklamalarımızda, kapalı faturanın peşin satışlarda düzenlendiğini ve fatura bedelinin anında kasaya işlendiğini belirtmiştik. Bunun için de; kapalı hizmet satış faturasında cari kodu yerine hizmet bedelinin gireceği kasa kodu girilir. Diğer giriş alanları itibari ile açık toptan satış faturası ile aynıdır. Kapalı Hizmet İade Alış Faturası Normal şartlarda hizmetin iadesi olmaz. Ancak, yanlış kesilen bir faturayı iptal etmek yerine, bu yanlışlığın iade faturası ile düzeltilmesi istenebilir. Bu gibi durumlarda, yani müşteriye kesilen kapalı faturalarda herhangi bir yanlışlık söz konusu olduğunda, ilgili firmadan bunu iade faturası keserek belgelemesini rica edebilirsiniz. İşte müşteriden gönderilen kapalı iade faturalarının girişleri bu programdan yapılacaktır. Fatura girişleri tüm bölümlerde aynı olduğundan dolayı, giriş alanlarını tek tek açıklamıyoruz (fatura girişleri için Bkz. Evraklar/Faturalar/Satış /Müşteriye Kapalı Hizmet Satış Faturası). Alış Faturaları Faturalar menüsünün bu bölümünden, yaptığınız harcamalar karşılığında satıcı, müşteri ve diğer carilerden size gönderilen faturaların girişleri yapılacaktır. 41

42 Satıcı Bu bölümden satıcı firmalardan yapılan masraf alımlarının ve iadelerinin faturaları girilecektir. Satıcıdan Açık Alınan Masraf Alış Faturası Aldığınız hizmetler ya da yaptığınız masraflar karşılığında, satıcı firmalar tarafından düzenlenip size gönderilen açık masraf faturalarının girişleri bu programdan yapılacaktır. Masraf hizmetin karşıtıdır. Yani hizmet veren bir firmaysanız, verdiğiniz hizmetler için hizmet satış faturası keseceksiniz. Aldığınız hizmetlerse sizin için masraf oluşturacağından, satıcı firmalardan gönderilen bu faturaları masraf alış faturası bölümünden gireceksiniz. Masraf alış faturası girebilmek için hizmet alımı yapmak zorunlu değildir. Dilerseniz birtakım giderlerinizi belgelemek için de bu faturayı düzenleyebilirsiniz. Örneğin işletmenizin elektrik ve su giderleri, personel giderleri masraf alış faturası ile belgelenebilir. Masraf tanımlamaları, kartlar menüsünün genel hesap tanıtım kartı bölümünden yapılmaktadır. Şimdi bu faturaya girilecek bilgileri açıklamaya çalışalım. C/H Kodu: Aldığınız hizmet karşılığında faturayı gönderen satıcı firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Satıcı kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız pencereden seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari hesap kodu girişinize göre, ilgili cari hesabınızın (satıcınızın) ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık masraf alış faturasında, fatura karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman ödeneceği, yani vadesi gün bazında girilebilir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra ödeyecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <TAB> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, <F10> tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Satıcı: Bu alana, ilgili masraf alımını gerçekleştiren satın alma elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satın alma personelleri FİNANS modülünün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Evet masraf alış faturanızın ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi sıra faturaya konu olan masrafları girmeye geldi. 42

43 Masraf: İlgili satıcı firmanızdan aldığınız ve şu anda faturasını girmekte olduğunuz masrafın kodunu bu alana girmelisiniz. Masraf kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Faturası girilen masrafın hangi sorumluluk merkezinden (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) yapıldığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans modülünün kartlar menüsünden tanımlanmaktadır. Vergi: İlgili masraf (gider veya genel hesap) cinsinin kartından girilen vergi oranı bu alana otomatik olarak gelecektir. Açıklama: Faturada belirtmek istediğiniz herhangi bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Tutarı: Yaptığınız masraf tutarını bu alana girmelisiniz. Evet, masraf faturasına ilk kaleminin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka masraflar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi faturaya dahil edilecek diğer masrafların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka masraf yoksa, fatura üzerinde yer alan ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. ALT+T-Iskonto ve masraf girişleri yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Fatura ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. <ALT+V> tuşlarına bastığınızda, faturanızda yer alan masraf cinsleri üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Bu tabloda, kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları, bu oranlar üzerinden hesaplanan vergi tutarları izlenebilir. Vergi tablosundan çıkmak için <ESC> tuşuna basabilir veya close(x) butonunu tıklayabilirsiniz. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Ara Toplam: Faturanızda yer alan masrafların toplam bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen Iskonto oranlarının toplamıdır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam Iskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yuvarlama: Masraf alış faturasına kuruluş programınızın Sistem/Program Akış Parametreleri bölümünden faturalarda otomatik yuvarlama türü parametresinden yuvarlama türünü seçip, 43

44 otomatik yuvarlama miktarı parametresine de ilgili miktarı girerek yuvarlama uygulatabilirsiniz. Bu tanımlamalardan sonra yapılan yuvarlama bu alanda yer alacaktır. Dilerseniz Ctrl+F tuşları yardımı ile manuel olarak bu alana yuvarlama miktarını girebilirsiniz. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Evet, satıcıdan açık masraf alış faturası ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Faturanıza girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmanız veya ekranın alt tarafında yer alan Sakla butonunu tıklamanız yeterlidir. Satıcıdan Açık Alınan İthalat Masraf Faturası İthal ettiğiniz mallar için yaptığınız masraflar karşılığında satıcı firmalar tarafından size gönderilen açık ithalat masraf faturalarına ilişkin girişler bu bölümden yapılacaktır. Başka bir deyişle ithal ettiğiniz mallar için yaptığınız navlun masrafı, gümrük vergisi ve resmi masrafı, banka masraf ve fonları, sigorta masrafı ve ithalatla ilgili diğer masrafların girişleri yapılacaktır. Şimdi bu faturaya girilecek bilgileri açıklamaya çalışalım. C/H Kodu: İthal ettiğiniz mallar için yaptığınız masraflar karşılığında faturayı gönderen satıcı firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. Satıcı kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız pencereden seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari hesap kodu girişinize göre, ilgili cari hesabınızın (satıcınızın) ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık masraf alış faturasında, fatura karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman ödeneceği, yani vadesi gün bazında girilebilir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra ödeyecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <TAB> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, <F10> tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Sorumlu: Bu alana, ilgili masraf alımını gerçekleştiren satın alma elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satın alma personelleri FİNANS modülünün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Sorumluluk Merkezi Kodu: Faturası girilen masrafın hangi sorumluluk merkezinden (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) yapıldığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans modülünün kartlar menüsünden tanımlanmaktadır. Evet ithalat masraf alış faturanızın ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi sıra faturaya konu olan masrafları girmeye geldi. 44

45 İthalat Kodu: Bu alana masraflarını gireceğiniz ithalat kartının kodunu girmelisiniz. İthalat kodlarını F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden de seçebilirsiniz. Grup Kodu: Bu alanda sizden istenen ithalat işlemlerinizin için satıcı firmalardan aldığınız ithalat masraf kodunu bu alana girmenizdir. Örneğin ithalatınız için Navlun masraf girişi yapacaksanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden ilgili masraf kodunu girmelisiniz. Sorumluluk Merkezi: Faturası girilen masrafın hangi sorumluluk merkezinden (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) yapıldığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans modülünün kartlar menüsünden tanımlanmaktadır. Vergi: Bu alana ilgili ithalat masraf cinsi için vergi oranı girilecektir. Vergi girişlerinizi satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden seçebilirsiniz. Açıklama: Faturada belirtmek istediğiniz herhangi bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Tutarı: Yaptığınız ithalat masrafına ilişkin tutarı bu alana girmelisiniz. Evet, masraf faturasına ilk kaleminin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka masraflar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi faturaya dahil edilecek diğer masrafların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka masraf yoksa, fatura üzerinde yer alan ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. ALT+T-Iskonto ve masraf girişleri yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Fatura ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. <ALT+V> tuşlarına bastığınızda, faturanızda yer alan masraf cinsleri üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Bu tabloda, kuruluş programınızın SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları, bu oranlar üzerinden hesaplanan vergi tutarları izlenebilir. Vergi tablosundan çıkmak için <ESC> tuşuna basabilir veya close(x) butonunu tıklayabilirsiniz. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. 45

46 Ara Toplam: Faturanızda yer alan masrafların toplam bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen Iskonto oranlarının toplamıdır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam Iskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Yuvarlama: İthalat Masraf alış faturasına kuruluş programınızın Sistem/Program Akış Parametreleri bölümünden faturalarda otomatik yuvarlama türü parametresinden yuvarlama türünü seçip, otomatik yuvarlama miktarı parametresine de ilgili miktarı girerek yuvarlama uygulatabilirsiniz. Bu tanımlamalardan sonra yapılan yuvarlama bu alanda yer alacaktır. Dilerseniz Ctrl+F tuşları yardımı ile manuel olarak bu alana yuvarlama miktarını girebilirsiniz. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Evet, satıcıdan açık masraf alış faturası ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Faturanıza girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmanız veya ekranın alt tarafında yer alan Sakla butonunu tıklamanız yeterlidir. Satıcıya Açık İade Edilen Masraf Faturası Bu bölümden, satıcı firmalardan gönderilen açık masraf faturalarının ilgili firmalara iadeleri yapılacaktır. Masrafı satın aldığımız bir hizmet olarak düşünür ve normal şartlarda hizmetin iadesi olamayacağı mantığından hareket edersek, masraf iade faturasının kullanım alanını şöyle özetleyebiliriz; satıcı firmanın gönderdiği masraf faturasında herhangi bir kalem ya da tutarsal hata söz konusu olabilir. Bu durumda satıcı firma bu faturayı iptal etmek yerine, sizden iade faturası keserek yanlışlığın düzeltilmesi ricasında bulunabilir. İşte bu gibi durumlarda, satıcıya kesmeniz gereken açık masraf iade faturalarının girişlerini bu programdan yapabilirsiniz. Fatura girişleri bütün bölümlerde aynı olduğundan, her bir giriş alanını tek tek açıklamıyoruz. Satıcıya Açık İade Edilen İthalat Masraf Faturası Bu bölümden, ithalat masraflarınız için satıcı firmalardan gönderilen açık ithalat masraf faturalarının ilgili firmalara iadeleri yapılacaktır. İade faturasının girişleri alış faturaları ile aynıdır. İade faturasının evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, faturanın kesildiği satıcı firmanın kodu ve adı, ödeme planı, sorumluluk merkezi kodu ve ilgili personelinizin kodu iade faturasının genel bilgiler bölümüne girilecek bilgilerdendir. Faturanın hareket satırlarına ise, iade işlemi yapılacak ithalat kartının kodu, ilgili kart için iade edilecek masrafın kodu, vergisi, ve tutar bilgileri, alış faturasında ıskonto 46

47 uygulanmış ise, ıskonto tutarları gibi bilgiler girilecektir. Bu girişlerden sonra fatura ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Müşteri Bu bölümden müşteri firmalardan yapılan masraf alımlarının ve iadelerinin faturaları girilecektir. Bu faturalar, giriş alanları itibari ile satıcı firmalardan yapılan masraf alımları ve iadeleri faturaları ile aynı özellikleri içerir. Bu özellikler müşteri kodu girişi ve faturaya konu olan masraf detaylarının girişi şeklinde özetleyebiliriz. Bundan dolayı bu bölümde yer alan faturaları işlevlerini belirten bir-kaç cümle ile açıklamayı yeterli buluyoruz. Müşteriden Açık Alınan Masraf Faturası Aldığınız hizmetler ya da yaptığınız masraflar karşılığında, müşteri firmalar tarafından düzenlenip size gönderilen açık masraf faturalarının girişleri bu programdan yapılacaktır. Masraf hizmetin karşıtıdır. Yani hizmet veren bir firmaysanız, verdiğiniz hizmetler için hizmet satış faturası keseceksiniz. Aldığınız hizmetlerse sizin için masraf oluşturacağından, müşteri firmalardan gönderilen bu faturaları masraf alış faturası bölümünden gireceksiniz. Giriş alanları itibariyle Satıcıdan Açık Alınan Masraf Faturası ile aynı olduğundan bu bölümü detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için Bkz. Satıcıdan Açık Alınan Masraf Faturası. Müşteriden Açık Alınan İthalat Masraf Faturası İthal ettiğiniz mallar için yaptığınız masraflar karşılığında müşteri firmalar tarafından size gönderilen açık ithalat masraf faturalarına ilişkin girişler bu bölümden yapılacaktır. Başka bir deyişle ithal ettiğiniz mallar için yaptığınız ve müşteri firmalarınızın gönderdiği navlun masrafı, gümrük vergisi ve resmi masrafı, banka masraf ve fonları, sigorta masrafı ve ithalatla ilgili diğer masrafların girişleri bu bölümden yapılacaktır. Giriş alanları itibariyle Satıcıdan Açık Alınan İthalat Masraf Faturası ile aynı olduğundan bu bölümü detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için Bkz. Satıcıdan Açık Alınan İthalat Masraf Faturası. Müşteriye Açık İade Edilen Masraf Faturası Bu bölümden, müşteri firmalardan gönderilen açık masraf faturalarının ilgili firmalara iadeleri yapılacaktır. Masrafı satın aldığımız bir hizmet olarak düşünür ve normal şartlarda hizmetin iadesi olamayacağı mantığından hareket edersek, masraf iade faturasının kullanım alanını şöyle özetleyebiliriz; müşteri firmanın gönderdiği masraf faturasında herhangi bir kalem ya da tutarsal hata söz konusu olabilir. Bu durumda müşteri firma bu faturayı iptal etmek yerine, sizden iade faturası keserek yanlışlığın düzeltilmesi ricasında bulunabilir. İşte bu gibi durumlarda, müşteri kesmeniz gereken açık masraf iade faturalarının girişlerini bu programdan yapabilirsiniz. Fatura girişleri bütün bölümlerde aynı olduğundan, her bir giriş alanını tek tek açıklamıyoruz. Müşteriye Açık İade Edilen İthalat Masraf Faturası Bu bölümden, ithalat masraflarınız için müşteri firmalardan gönderilen açık ithalat masraf faturalarının ilgili firmalara iadeleri yapılacaktır. İade faturasının girişleri alış faturaları ile aynıdır. İade faturasının evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, faturanın kesildiği müşteri firmanın kodu ve adı, ödeme planı, sorumluluk merkezi kodu ve ilgili personelinizin kodu iade faturasının genel bilgiler bölümüne girilecek bilgilerdendir. 47

48 Faturanın hareket satırlarına ise, iade işlemi yapılacak ithalat kartının kodu, ilgili kart için iade edilecek masrafın kodu, vergisi, ve tutar bilgileri, alış faturasında ıskonto uygulanmış ise, ıskonto tutarları gibi bilgiler girilecektir. Bu girişlerden sonra fatura ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir. Diğer Cari Bu bölümden diğer carilerden yapılan masraf alımlarının ve iadelerinin faturaları girilecektir. Diğer Cariden Açık Alınan Masraf Faturası Satıcı, müşteri, kasa, banka, personel vb. cari tanımlamalarından hiç bir gruba girmeyen, fakat hareket gören, yani para transferi yapılan kişi ya da kuruluşları diğer cari olarak adlandırıyoruz. Örneğin holding bünyesinde bulunan her bir şirket diğer caridir. Çünkü bu firmalar ne müşteri, ne de satıcı konumundadırlar. Ancak holding ile parasal alış verişleri vardır. Şirket ortakları da diğer cari sıfatıyla programa tanıtılabilir. Çünkü şirketin ortaklarıyla da para alış-verişi vardır ve bu kişi ya da kurumlar ne müşteri, ne de satıcı statüsündedirler. Dolayısıyla diğer cari olarak programa tanıtılırlar. Diğer cari tanımlamaları Finans modülünün kartlar menüsünden yapılmaktadır. Bu program ile, aldığınız hizmetler karşılığında diğer cariler tarafından düzenlenip size gönderilen açık masraf faturalarının girişleri yapılacaktır. Masraf hizmetin karşıtıdır. Yani hizmet veren bir firmaysanız, verdiğiniz hizmetler için hizmet satış faturası keseceksiniz. Aldığınız hizmetlerse sizin için masraf oluşturacağından, diğer carilerden gönderilen bu faturaları masraf alış faturası bölümünden gireceksiniz. Şimdi fatura girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım; C/H Kodu: Aldığınız hizmet karşılığında faturayı gönderen diğer cari kodunu bu alana girmelisiniz. Diğer cari kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız pencereden seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari hesap kodu girişinize göre, ilgili cari hesabınızın (diğer carinizin) ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Faturanıza ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık masraf alış faturasında, fatura karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili fatura bedelinin ne zaman ödeneceği, yani vadesi gün bazında girilebilir. Örneğin fatura bedelinizi 30 gün sonra ödeyecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <TAB> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. Eğer kuruluş programının SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, <F10> tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Satıcı: Bu alana, ilgili masraf alımını gerçekleştiren satın alma elemanınızın kodunu girebilirsiniz. Satın alma personelleri FİNANS modülünün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. 48

49 Evet masraf alış faturanızın ilk bölümüne ilişkin girişlerimizi tamamladık. Şimdi sıra faturaya konu olan masrafları girmeye geldi. Masraf: İlgili diğer cari firmanızdan aldığınız ve şu anda faturasını girmekte olduğunuz masrafın kodunu bu alana girmelisiniz. Masraf kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden de seçebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Faturası girilen masrafın hangi sorumluluk merkezinden (veya hangi sorumluluk merkezinin onayı ile) yapıldığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans modülünün kartlar menüsünden tanımlanmaktadır. Vergi: İlgili masraf (gider veya genel hesap) cinsinin kartından girilen vergi oranı bu alana otomatik olarak gelecektir. Açıklama: Faturada belirtmek istediğiniz herhangi bir açıklama varsa, ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Tutarı: Masraf tutarını bu alana girmelisiniz. Evet, masraf faturasına ilk kaleminin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu faturaya gireceğiniz başka masraflar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi faturaya dahil edilecek diğer masrafların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka masraf yoksa, fatura üzerinde yer alan ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. ALT+T-Iskonto ve masraf girişleri yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Fatura ekranınızın en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. <ALT+V> tuşlarına bastığınızda, faturanızda yer alan masraf cinsleri üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Bu tabloda, kuruluş programının SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri bölümünde tanımlı olan vergi oranları, bu oranlar üzerinden hesaplanan vergi tutarları izlenebilir. Vergi tablosundan çıkmak için <ESC> tuşuna basabilir veya close(x) butonunu tıklayabilirsiniz. Fatura ekranınızın sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Ara Toplam: Faturanızda yer alan masrafların toplam bedelidir. Iskonto %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen Iskonto oranlarının toplamıdır. Iskonto: Fatura üzerinden hesaplanan toplam Iskonto tutarıdır. Masraf %: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamıdır. Masraf: Fatura üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. Vergi %: Fatura üzerinden hesaplanan vergi yüzdelerinin toplamıdır. Vergi: Fatura üzerinden hesaplanan toplam vergi tutarıdır. 49

50 Yuvarlama: Masraf alış faturasına kuruluş programının Sistem/Program Akış Parametreleri bölümünden faturalarda otomatik yuvarlama türü parametresinden yuvarlama türünü seçip, otomatik yuvarlama miktarı parametresine de ilgili miktarı girerek yuvarlama uygulatabilirsiniz. Bu tanımlamalardan sonra yapılan yuvarlama bu alanda yer alacaktır. Dilerseniz Ctrl+F tuşları yardımı ile manuel olarak bu alana yuvarlama miktarını girebilirsiniz. Yekün: Ara toplamdan ıskontolar düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Evet, diğer cariden açık masraf alış faturası ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Faturanıza girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmanız veya ekranın alt tarafında yer alan Sakla butonunu tıklamanız yeterlidir. Diğer Cariye Açık İade Edilen Masraf Faturası Bu bölümden, diğer carilerden gönderilen açık masraf faturalarının ilgili firmalara iadeleri yapılacaktır. Masrafı satın aldığımız bir hizmet olarak düşünür ve normal şartlarda hizmetin iadesi olamayacağı mantığından hareket edersek, masraf iade faturasının kullanım alanını şöyle özetleyebiliriz; diğer carinin gönderdiği masraf faturasında herhangi bir kalem ya da tutarsal hata söz konusu olabilir. Bu durumda diğer cari statüsündeki firma bu faturayı iptal etmek yerine, sizden iade faturası keserek yanlışlığın düzeltilmesi ricasında bulunabilir. İşte bu gibi durumlarda diğer cariye kesmeniz gereken açık masraf iade faturalarının girişlerini bu programdan yapabilirsiniz. Fatura girişleri bütün bölümlerde aynı olduğundan, her bir giriş alanını tek tek açıklamıyoruz. Kapalı Alış Bu bölümden kapalı masraf alış faturalarınızın girişleri yapılacaktır. Kapalı Alınan Masraf Faturası Kapalı masraf alış faturasının, açık masraf alış faturadan tek bir farkı vardır; kapalı faturada fatura bedelinin hangi kasadan ödeneceği girilmektedir. Çünkü kapalı fatura peşin alımlarda düzenlenir ve fatura bedeli anında kasaya işlenir. Diğer giriş alanları itibari ile açık masraf alış faturası ile aynıdır. Kapalı Alınan İthalat Masraf Faturası Kapalı alınan ithalat masraf alış faturasının, açık ithalat masraf faturadan tek bir farkı vardır; kapalı faturada fatura bedelinin hangi kasadan ödeneceğinin belirtilmesidir. Çünkü kapalı fatura peşin alımlarda düzenlenir ve fatura bedeli anında kasaya işlenir. Diğer giriş alanları itibari ile açık alınan ithalat masraf alış faturası ile aynıdır. Kapalı İade Masraf Faturası Bu bölümden, kapalı masraf iade faturaları kesilecektir. Bu programın açık iade edilen masraf faturasından farkı, tüm kapalı faturalarda olduğu gibi fatura bedelinin işleneceği kasanın seçilmesidir. 50

51 Kapalı İade Edilen İthalat Masraf Faturası Bu bölümden, kapalı iade edilen ithalat masraf faturaları kesilecektir. Bu programın açık iade edilen ithalat masraf faturasından farkı, tüm kapalı faturalarda olduğu gibi fatura bedelinin işleneceği kasanın seçilmesidir. Genel Amaçlı Fatura Faturalar menüsünün son programı genel amaçlı faturadır. Bu program, Series 9000 NT programlarının stok, hizmet, satınalma ve satış modüllerinde ortak olarak kullanılmakta olup, farklı içeriklerde olan faturalarınızı tek bir ekrandan çalıştırabilmenizi mümkün kılmaktadır. Örneğin gün içinde sıklıkla hem müşterilerinize hem de satıcı firmalarınıza toptan satış/alış faturası ile hizmet satış/alış faturası kestiğinizi varsayalım. Her fatura girişi için, ilgili fatura evraklarına menüden ulaşmak yerine, bu programdan gerekli parametre girişlerini yaparak çalıştırabilirsiniz. Böylece istediğiniz özellikteki fatura evrakını seri bir şekilde ekranınıza çağırıp girişlerinizi yapabilirsiniz. Programa girdiğinizde karşınıza bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neleri ifade ettiğini açıklamaya çalışalım. Tipi: Bu alanda sizden istenen, keseceğiniz faturanın tipini seçmenizdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden faturanızın mal faturaları mı yoksa hizmet faturaları mı olduğunu belirtmenizdir. Satış/Alış: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak olan pencereden keseceğiniz faturanın alış faturası mı yoksa satış faturası mı olduğunu belirtmelisiniz. Normal/İade: Bu alanda da sizden, keseceğiniz faturanın normal faturamı yoksa iade faturası mı olduğunu belirtmeniz istenecektir. Seçiminizi yaparak bir sonraki alana geçiniz. Açık/Kapalı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak olan pencereden keseceğiniz faturanın açık fatura mı yani fatura karşılığı ödemenin vadeli olarak mı yapılacağını yoksa kapalı fatura mı yani fatura karşılığı ödemenin peşin olarak mı yapılacağını belirtmelisiniz. Cari Cinsi: Bu alanda da sizden istenen, satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden faturanızın hangi cariye kesileceğini belirtmenizdir. Müşteri yada satıcı gibi.. Fatura Cinsi: En son alan olan fatura cinsi alanında da sizden, keseceğiniz faturanın cinsini belirtmeniz istenecektir. Toptan, perakende, fason gibi. Yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda parametre girişlerinizi tamamlayıp, ekranınızdaki faturaya geç butonunu tıklayarak, istediğiniz özellikteki fatura evrakınızı ekranınıza çağırabilirsiniz. Bu aşamada fatura girişlerinizi yapmaya başlayabilirsiniz. Serbest Meslek Makbuzu Bu bölüme girdiğinizde karşınıza alış ve satış seçeneklerinden oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüde yer alan programlar ile serbest meslek erbabından aldığınız ve vermiş olduğunuz hizmetler için, serbest meslek makbuzlarının girişleri yapılacaktır. Şimdi bu programların neler olduklarını inceleyelim. 51

52 Alış Bu bölümde yer alan programlar ile serbest meslek erbabından aldığınız hizmetler için, serbest meslek makbuzlarının girişleri yapılacaktır. Eğer makbuz karşılığı yapılacak ödemenin belirli bir vadesi olacaksa, bu durumda açık serbest meslek giriş makbuzu programını kullanmalısınız. Eğer makbuz karşılığı ödemeyi peşin yapacaksanız, bu durumda kapalı serbest meslek giriş makbuzu programı kullanılmalıdır. Çünkü kapalı alımlarda makbuz bedeli peşin olarak ödeneceğinden, makbuz bedelinin ödeneceği kasa ayrıca girilmektedir. Açık alımlardaysa kasa hesabı girişi yoktur. Serbest Meslek Makbuzu Hakkında... Serbest meslek makbuzu; gerçek usulde vergilendirilen serbest meslek erbabının mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatları için 2 nüsha olarak düzenlenir. Bu makbuzun bir nüshası müşteriye verilir, diğer nüshası serbest meslek erbabında kalır. Bu bölümde yer alan tüm serbest meslek makbuzları, giriş alanları itibari ile aynı özellikleri içerir. Bu yüzden biz sadece satıcıdan açık alınan serbest meslek makbuzunu tüm detayları ile açıklayıp, diğerlerini, işlevlerini belirten bir-kaç cümle ile geçmeyi yeterli buluyoruz. Satıcıdan Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Bu bölümden, serbest meslek erbabından yapılan (satıcıdan) açık hizmet alımları karşılığında, bu kişiler tarafından düzenlenip firmanıza gönderilen makbuzların girişleri yapılacaktır. Serbest meslek makbuzuna ait bir örnek ekran aşağıda verilmiştir. Şimdi serbest meslek makbuzuna yapılacak girişleri adım adım incelemeye başlayalım. Serbest meslek erbabından aldığınız hizmetler sizin için masraf teşkil eder ve tanımlamaları da genel hesap tanıtım kartından yapılır. Bu yüzden bundan sonraki açıklamalarımızda hizmet alımı ibaresi yerine masraf alımı ibaresini kullanacağız. C/H Kodu: Masraf alımı yaptığınız serbest meslek erbabının (satıcı firmanın) kodunu bu alana girmelisiniz. Satıcı kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak ulaşacağınız listeden de seçebilirsiniz. C/H İsmi: Cari hesap kodu girişinize göre cari hesabın (serbest meslek erbabının) ismi bu alana otomatik olarak gelecektir. Ödeme Planı: Serbest meslek makbuzuna ilişkin ödeme planını bu alanda tanımlayacaksınız. Açık serbest meslek makbuzunda, makbuz karşılığı karşılığı ödeme vadeli olarak yapılıyordu. Bu aşamada ödeme planı alanına, ilgili makbuz bedelinin ne zaman ödeneceği, yani vadesi gün bazında girilebilir. Örneğin makbuz bedelini 30 gün sonra ödeyecekseniz, bu alana <G30> girmelisiniz. Otuz rakamının baş tarafında yer alan <G> harfi gün`ü simgelemektedir. Bu şekilde bir giriş yapıp <TAB> tuşuna bastığınızda, bu alan 30 Gün olarak görüntülenecektir. 52

53 Eğer KUR9000 NT/SİSTEM/Sistem ve Program Parametreleri/Ödeme Planları Tablosu bölümünde tanımlanmış ödeme planları varsa, satır sonu butonunu tıklayarak veya F10 tuşuna basarak bu ödeme planları görüntülenip seçim yapılabilir. Sat. Al. Sor.: Bu alana, ilgili masraf alımını gerçekleştiren satın alma elemanınızın kodunu girebilirsiniz. satın alma elemanlarınız FİNANS modülünüzün Kartlar/Personel Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Srm. Merk.: Bu alana, ilgili masraf alımının hangi sorumluluk merkezi tarafından gerçekleştiğini girebilirsiniz. Sorumluluk merkezleri FİNANS modülünüzün Kartlar/Sorumluluk Merkezleri Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Döviz: Bu alana ilgili satıcı firmanızın tanıtım kartından girmiş olduğunuz orijinal döviz cinsi otomatik olarak gelecektir. Önemli Not! Serbest meslek erbabından oranları devlet tarafından açıklanan bir takım kesintiler yapılmaktadır. Bunlar gelir vergisi stopajı ve bu stopaj miktarı üzerinden uygulanan fon payıdır. Bu iki kesinti oranlarının KUR9000 NT programınızın Sistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri bölümünden girilmiş olması gerekir. Sorumluluk merkezi kodu girildikten sonra daha önceden KUR9000 NTSistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri bölümünden tanımladığınız vergi ve fon payı tanımlamaları bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Bu aşamada sizden istenilen, biraz sonra gireceğiniz makbuz için ilgili gelir vergisi ve fon payı oranlarını içeren parametre satırını seçmenizdir. Bu seçim yapılıp enter tuşuna basıldıktan sonra tekrar serbest meslek makbuzu ekranı ile karşılaşacaksınız. Açıklamalarımıza buradan devam ediyoruz. Masraf Kodu: İlgili serbest meslek erbabından aldığınız ve şu anda makbuzunu girmekte olduğunuz masrafın kodunu bu alana girmelisiniz. Masraf kodlarını <F10> listesinden de seçebilirsiniz. 53

54 Sorumluluk Merkezi: Makbuzu girilen masrafın hangi sorumluluk merkezi için yapıldığı bu alana girilecektir. Sorumluluk merkezleri Finans Modülü/Kartlar/ Sorumluluk Merkezi Tanıtım Kartı bölümünden tanımlanmaktadır. Vergi: Bu alanda satır sonu butonunu tıklarsanız, tanımlı oran vergi oranları bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, kodunu girdiğiniz masrafın vergi oranını seçmenizdir. İlgili seçiminizi yapınız. açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Açıklama: Serbest meslek makbuzunda herhangi bir açıklama varsa, ilgili Tutarı: Serbest meslek erbabından alınan masraf tutarı bu alana girilmelidir. Evet, serbest meslek makbuzuna ilk masraf kaleminin girişini tamamlamış olduk. Eğer bu makbuza gireceğiniz başka masraflar varsa, tutarı alanında <TAB> tuşuna basarak alt satıra geçmelisiniz. Şimdi makbuza dahil edilecek diğer masrafların girişlerini yapabilirsiniz. Eğer girilecek başka masraf yoksa, makbuzda yer alan ıskonto-masraf yüzde veya tutarlarını girmeye başlayabilirsiniz. Bunun için <ALT+T> tuşlarına basmanız gerekir. ALT+T-Iskonto ve masraf girişleri yardım tuşları bölümünde açıklanmıştır. Serbest meslek makbuzunun en alt satırında vergi tablosu adlı bir buton vardır. <ALT+V> tuşlarına bastığınızda, makbuzda yer alan masraf cinsleri üzerinden hesaplanan vergileri görebilirsiniz. Bu tabloda, tanımlı olan vergi oranları, bu oranlar üzerinden hesaplanan vergi tutarları izlenebilir. Vergi tablosundan çıkmak için <ESC> tuşunu kullanacaksınız. Stopaj ve kesintiler tanımlı buton, KUR9000 NT DEN tanımladığınız ve serbest meslek makbuzundan seçtiğiniz gelir vergisi ve fon payı oranlarını ve tutarlarını göstermektedir. Dilerseniz bu ekranda yer alan hesaplanmış gelir vergisi stopaj ve fon payı tutarları üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Serbest meslek makbuzunun sağ alt tarafında siz giriş yaptıkça değerler atanan birtakım alanlar vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışacağız. Ara Toplam: Makbuzda yer alan masrafların toplam bedelidir. Iskonto(%) - Iskonto: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen ıskonto oranlarının toplamı ile hesaplanan toplam ıskonto tutarıdır. Masraf(%) - Makbuz: Iskonto ve masraflar tablosundan girilen masraf yüzdelerinin toplamı ile makbuz üzerinden hesaplanan toplam masraf tutarıdır. 54

55 G.V. St. (%) - G.V.St.: Serbest meslek erbabından oranları devlet tarafından belirlenen birtakım kesintiler yapıldığını yukarıda belirtmiştik. Bu alanlarda, serbest meslek erbabından yapılan stopaj kesinti yüzdesi ile, makbuz üzerinden hesaplanan (ara toplam üzerinden) stopaj tutarı yer almaktadır. Fon Payı (%) - Fon Payı: Serbest meslek erbabından yapılan stopaj kesintisi üzerinden, yine oranı devlet tarafından açıklanan savunma sanayi destekleme fon payı kesilir. Bu alanlarda ilgili S.S.D.F nin oranını ve stopaj üzerinden hesaplanan tutarını göreceksiniz. Vergi (%) - Vergi: Makbuz üzerinden uygulanan vergi oranlarının ortalaması ile, hesaplanan toplam vergi tutarıdır. Eğer serbest meslek makbuzunda farklı vergi oranlarına tabii birden fazla masraf hareketi varsa, bu durumda vergi tutarı her hareket üzerinden ayrı ayrı hesaplanır ve toplamı da bu alanda yer alır. Örneğin; Masraf Vergi Tutar Vergi Kodu (%) Tutarı MAS01 % MAS02 % Toplam Vergi Yuvarlama: Serbest meslek makbuzuna KUR9000 NT/Sistem/Program Akış Parametreleri bölümünden faturalarda otomatik yuvarlama türü parametresinden yuvarlama türünü seçip, otomatik yuvarlama miktarı parametresine de ilgili miktarı girerek yuvarlama uygulatabilirsiniz. Bu tanımlamalardan sonra yapılan yuvarlama bu alanda yer alacaktır. Dilerseniz Ctrl+F tuşları yardımı ile manuel olarak bu alana yuvarlama miktarını girebilirsiniz. Yekün: Ara toplamdan ıskonto, stopaj ve fon payının düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile hesaplanan makbuz yekünüdür. Başka bir ifade ile, ilgili serbest meslek erbabına ödeyeceğiniz tutardır. Serbest meslek makbuzu yekününün nasıl hesaplandığına ilişkin formül aşağıda verilmiştir. Yekün = Ara Toplam - (ıskonto+stopaj+fon Payı) +Masraf + Vergi Evet, satıcıdan açık serbest meslek giriş makbuzu ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Bu makbuza girişleriniz bittiyse, sıra girdiğiniz bilgileri kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> basmalı veya ekranın alt tarafında yer alan Sakla butonunu tıklamalısınız. Müşteriden Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Bu bölümden, serbest meslek erbabından yapılan (müşteri) açık hizmet alımları karşılığında, bu kişiler tarafından düzenlenip firmanıza gönderilen makbuzların girişleri yapılacaktır. Giriş alanları itibari ile Satıcıdan açık alınan serbest meslek makbuzu ile aynı olduğundan bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Diğer Cariden Açık Alınan Serbest Meslek Makbuzu Bu bölümden diğer carilerden aldığınız açık hizmet alımları karşılığında, bu cariler tarafından gönderilen makbuzların girişleri yapılacaktır. Giriş alanları itibari ile Satıcıdan açık alınan 55

56 serbest meslek makbuzu ile aynı olduğundan bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Kasadan Ödenen Kapalı Serbest Meslek Giriş Makbuzu Serbest meslek erbabından peşin olarak yaptığınız masraf alımları için bu programı kullanacaksınız. Bu programın önceki bölümümüzde açıklamaya çalıştığımız satıcıdan açık serbest meslek giriş makbuzundan tek farkı, makbuz bedelinin ödeneceği kasanın girilmesidir. Diğer giriş alanları itibari ile açık serbest meslek giriş makbuzu ile aynıdır. Satış Satış modülüne girdiğinizde karşınıza, Müşteriye açık kesilen serbest meslek makbuzu Satıcıya açık kesilen serbest meslek makbuzu Diğer cariye açık kesilen serbest meslek makbuzu Kapalı serbest meslek çıkış makbuzu programlarının yer aldığı bir alt menü gelecektir. Bu programlar ile serbest meslek erbabına (Satıcı, müşteri, diğer cari) yapmış olduğunuz hizmetler karşılığında, serbest meslek makbuzları keseceksiniz. Eğer kesmiş olduğunuz makbuz karşılığında ödemeler belirli bir vade içinde olacaksa, bu durumda açık kesilen serbest meslek makbuzu programını kullanmalısınız. Eğer makbuz karşılığı ödeme peşin yapılacaksa, bu durumda kapalı serbest meslek çıkış makbuzu programı kullanılmalıdır. Çünkü kapalı kesilen makbuzlarda bedel peşin olarak yapılacağından, makbuz bedelinin ödeneceği banka ayrıca girilmektedir. Açık alımlardaysa banka hesabı girişi yoktur. Bu bölümde yer alan tüm serbest meslek makbuzları, giriş alanları itibari Alış menüsünde ki serbest meslek makbuzları ile aynı özellikleri içerir. Aralarındaki tek fark bu bölümden yapmış olduğunuz hizmetler karşılığında serbest meslek makbuzlarını, satıcı müşteri ve diğer carilere sizin kesiyor olmanızdır. Dolayısıyla bu makbuz girişlerinde masraf kodu yerine hizmet kodu girişi yapılacaktır. Bu yüzden biz bu bölümde yer alan programları detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Gider Makbuzu Bir takım giderleri belgelemek için gider makbuzu düzenlenmektedir. Evraklar menüsünün bu bölümünden belgeli veya belgesiz yapılan harcamalarınız için gider makbuzu düzenleyeceksiniz. Örneğin stopaj ve fonlar, kiralar gibi masraflarınız için bu makbuzu kullanabilirsiniz. Gider makbuzları Satıcıdan, müşteriden ve diğer cariden açık, kasadan ödenen kapalı ve bankadan olmak üzere üç şekilde girilmektedir. Giriş alanları itibari ile serbest meslek makbuzları ile aynı özellikleri taşıyan bu gider makbuzlarını tek tek açıklamıyoruz. Raporlar HİZMET modülünüzün ana menüsünde yer alan üçüncü seçenek raporlardır. Bu bölümden hizmet masraf ve ithalat hareketlerine ilişkin detaylı rapor ve ekstre dökümleri alacaksınız. Bu raporları açıklamaya başlamadan önce, hemen hemen tüm raporlarda yer alan iki kavramdan söz etmek istiyoruz. Bunlar; cari cinsi ve karşı cari cinsidir. Cari kavramı; satıcı, müşteri, personel, kasa, banka, diğer cari ve hizmetlerin tamamını içine almaktadır. Tüm modüllerimizin evrak girişlerinde minimum 2 cari hesap çalışır. Hizmet 56

57 evraklarında da durum böyledir. Örneğin müşteriye açık hizmet satış faturası evrakında önce hizmet verilen müşteri kodunu, daha sonra verilen hizmet kodunu girersiniz. Satıcıdan açık masraf alış faturasında alım yapılan satıcı firma kodu ile ilgili gider kodu girilir. Satıcıdan kapalı masraf alış faturasında ise, fatura bedelinin ödeneceği kasa kodu ile yapılan gider kodu girilir. Kısacası her evrak için 2 cari hesap çalışır. İşte evraklardan girilen ilk cari (evrak genel bilgileri bölümünden girilir) raporlarda cari cinsi olarak geçer. Evrakların hareket bölümünden girilen 2. cariyse karşı cari cinsidir. Hizmet raporlarında cari cinsi ve karşı cari cinsinin yanında, bu carilerin kod ve isimleri de ayrıca yer alır. HİZMET modülündeki rapor programları ana 3 başlık altında incelenebilir. Bunlar; durum raporları, hareket raporları ve ekstrelerdir. Yukarıda sıraladığımız bu 3 rapor cinsi, hem hizmet hem genel hesap (gider), hemde ithalat hareketleri için ayrı menülerde toplanmıştır. Şimdi bu 3 rapor cinsiyle alınacak dökümlerin içeriğini kısaca açıklamaya çalışalım: 1- Durum raporları: Durum raporları, vereceğiniz kod aralıkları veya kod yapısına dahil olan hizmet masraf veya ithalat kartlarının, ya son durum itibariyle, ya da gireceğiniz herhangi bir tarih itibariyle borcunu, alacağını ve borç ve bakiyesini listelemektedir. Durum raporlarında carileri borçlandıran veya alacaklarından hareketlere ilişkin herhangi bir detay yer almaz. 2- Hareket raporları: Hareket raporları, bütün hizmet, masraf veya ithalat kartı hesaplarının bütün hareketlerini, tarih sırasında, hareketin gerçekleştiği evrak bilgileri ve muhasebe fiş bilgileriyle birlikte listelemektedir. Başka bir ifadeyle, hareket raporlarında firmanızın bütün hizmet satış ve masraf alış hareketleri listelenmektedir. Örneğin hizmet hareket raporları alıyorsanız, dönem başından itibaren bütün hizmet cinsleriyle gerçekleşen hareketler, masraf hareket raporu alıyorsanız, bütün masraf cinsleriyle gerçekleşen hareketler tarih sırasında listelenecektir. Hareket raporlarında, hareketin hangi cariye ait olduğunu öğrenmek için cari cinsi ve cari kodu alanlarına bakmanız gerekir. 3- Ekstreler: Ekstre dökümleri, hareket raporlarıyla benzer özellikleri taşır. Bu tür raporlarda, herhangi bir hizmet, masraf ve ithalat kartı hesabının, istediğiniz tarihler arasındaki bütün hareketlerini, hareketi oluşturan evrak bilgileri ve muhasebe fiş bilgileriyle birlikte inceleyebilirisiniz. Hareket raporundan farklı olarak ekstrede sadece tek bir hizmet veya masraf carisinin hareketlerini listeleyebileceksiniz. Şimdi hizmet ve masraf raporlarının açıklamalarına geçiyoruz. Hizmet (Gider veya İthalat) Tarama Kriteri ve Filtreleri Rapor programlarının hemen hemen tümünde (buna analizler ve dökümler de dahildir), parametreler baş1ıklı ekranlar vardır. Bu ekranlardan, raporlarınızı alacağınız ortamı belirleyebilir (ekrana, yazıcıya veya dosyaya), kriterler verebilir, varsa özel parametreler girebilirsiniz. Rapor parametrelerine ilişkin tüm açıklamalar KUR9000 NT/Series 9000 NT Genel Özellikler/ Program Türleri/Rapor Programları bölümünde verilmiştir. Bu parametrelerden hizmet gider ve ithalat için oldukça detaylandırılmış bir tanesi hizmet tarama kriteri ve filtreleri ile gider tarama kriteri ve filtreleridir. Oldukça geniş bir konu olan bu parametreleri her raporda 57

58 tek tek vermek yerine, raporlar bölümünün başında bir kez vermeyi uygun bulduk. Aşağıda raporlarda yer alan hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri butonu açıklanmaktadır. Rapor parametreleri ekranında ALT+T tuşlarına basıldığında ya da hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, 6 butonun yer aldığı bir ekranla karşılaşacaksınız. Kod Filtreleri Bu ekrandaki ilk buton kod filtreleridir. ALT+K tuşlarına basıldığında ya da bu buton tıklandığında, parametreler ekranındaki bütün sıralama şekli kodlarına ilişkin kriterlerin girileceği başka bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekrandan raporunuz için seçtiğiniz sıralama şekline göre kriterler girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini kod seçtiyseniz, bu ekranda kod satırına inip, büyük eşit-küçük eşit ve kod yapısı kriterlerini girebilirsiniz. Alan Açıklaması Büyük Küçük Kod Tersi Eşit Eşit Yapısı Kod - Hiz05 Hiz09 Hayır Yukarıdaki gibi bir giriş yapıldığında, kodu Hiz05 e eşit ve bundan büyük, Hiz09 a eşit ve bundan küçük olan hizmetler için ilgili bilgiler listelenir. Eğer ekranın son kolonunda yer alan tersi parametresini -evet- yaparsanız, bu durumda girdiğiniz kriterlerin tersi alınır. Yani hizmet kodu Hiz05 den küçük olanlar ve Hiz09 dan büyük olanlar listelenir. Genel Kayıt Filtreleri Raporlarınızı hizmet (gider veya ithalat) kartlarının genel kayıt yapısına göre sınırlandırmak istiyorsanız, hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri penceresinde ALT+G tuşlarına basmanız ya da genel kayıt filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bildiğiniz gibi Series 9000 New Tech ürünlerimizin kart ve evrak girişlerine ilişkin bir takım bilgiler genel kayıt yapısı adıyla saklanmakta ve bu bilgilere ilgili programlardan ALT+G tuşlarına basarak ulaşılmaktadır. Örneğin hizmet kartlarını baz aldığımızda, bu kartın genel kayıt yapısında kayıt no, şube no, kayıt ID, kullanıcı ID, tarih, saat gibi bir çok bilgiye ulaşırsınız. Genel kayıt yapısında hangi bilgilerin tutulduğuna ait açıklamalar KUR9000 NT/Series 9000 NT Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler/F10 Yardım Pencereleri bölümünde verilmiştir. İşte genel kayıt filtreleri butonu yardımıyla, raporunuzda yer alacak hizmet (veya 58

59 gider) hesaplarının genel kayıt yapılarına göre sınırlandırma imkanı bulacaksınız. Örneğin yaratan kullanıcı alanına yapacağınız girişler, sadece istediğiniz kullanıcılarınız tarafından kartı açılan hizmetlerin (veya giderlerin) raporda yer almasını sağlayacaktır. Ya da online çalışıyorsanız, şube no alanına gireceğiniz kriterler, istediğiniz şubelerden kartı açılan hizmetlerin (veya giderlerin) raporda yer almasını sağlayacaktır. Yardımcı Tablo Filtreleri Series 9000 New Tech programlarının kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (stok kartı, satıcı kartı, hizmet kartı gibi) bilgi giriş alanlarına kullanıcıların ilaveler yapması mümkündür. Kartlarda direkt olarak ALT+D, evraklarda ise ALT+G genel kayıt yapısı ekranından ALT+D tuşuna basılarak ulaşılan ilave alanlar ekranında, karta veya evraka eklenecek alanlara ilişkin tanımlamalar yapılır, başlıklar girilir daha sonra da bu başlıklara bilgi girişi yapılır. Kartlar ve evraklar üzerinde yapılan bu işlemler direkt olarak görülmez. Sadece ALT+D tuşlarıyla ulaşılacak ekrandan izlenebilir. İşte hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, kartlara yukarıda açıklamaya çalıştığımız ilave alan tanımlamalarının yapılması durumunda, bu tanımlamalara göre rapor almayı sağlamaktadır. Örneğin hizmet kartında ALT+D tuşlarına basarak hizmet süresi adıyla bir bilgi giriş alanı yarattınız. Daha sonra her bir hizmet cinsi için hizmet süresini bu ekrandan girdiniz. İşte raporunuz hazırlanırken bu ilave alana göre bir sınırlama yapmak isterseniz yardımcı tablo filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bu buton tıklandığında, hizmet (veya gider) kartlarında yaratılan ilave alanlar bir pencere içinde ekrana gelecek ve bu alanlar için kriterler girmenize olanak tanınacaktır. Örneğin hizmet süresi 2 günden fazla olan hizmet cinslerini raporunuza dahil edebilirsiniz. Yaz Boz Tahtası Filtreleri Series 9000 New Tech programlarının kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (stok kartı, hizmet kartı, genel hesap kartı, fatura gibi) yaptığınız işlem ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü notun girilebileceği yaz-boz tahtası serbest alanları vardır. Kartlarda direkt olarak ALT+Y, evraklarda ise önce ALT+G tuşlarıyla genel kayıt yapısı ekranına geçip, daha sonra ALT+Y tuşlarıyla yaz-boz tahtasına ulaşabilirsiniz. Hizmet (veya gideri) tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, kartlardaki yaz-boz tahtasındaki notlarınıza göre raporunuzu sınırlamanıza olanak tanımaktadır. Hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri ekranında AL+Y tuşlarına bastığınızda ya da yaz boz tahtası filtreleri butonunu tıkladığınızda karşınıza aranacak dizi ve tersi kolonlarından oluşan bir ekran gelecektir. Aranacak dizi alanına, raporunuzda yer alacak hizmet (veya gideri) cinslerine ait notları girip, sadece kartında bu notlar olan hizmet veya giderleri raporunuza dahil edebilirsiniz. Filtre Sakla Yukarıda sıraladığımız butonlardan yaptığınız girişler ile ancak bir kez rapor alabilirsiniz. Bu filtreleri tekrar kullanarak rapor alabilmek için, hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri ekranındaki filtre sakla butonunu tıklamanız veya ALT+S tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında dosya adının girileceği bir pencere belirecektir. Bu pencereye filtreleriniz hangi isimle saklanacak ise, ilgili dosya ismini girip enter tuşuna basın. Artık bu dosya kullanılarak tanımlı filtreleri tekrar tekrar kullanabilirsiniz. Filtre Yükle Birden fazla rapor filtresi oluşturup, raporlarınızı her seferinde farklı filtrelerden yararlanarak alabilirsiniz. Birer isim verilerek saklanan bu filtrelerden istediğinizi seçmek için filtre yükle butonunu tıklamanız veya ALT+F tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında tıpkı 59

60 filtre sakla penceresinde olduğu gibi dosya adının girileceği bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden, hangi filtre ile rapor almak istiyorsanız, ilgili filtre için verdiğiniz dosyayı çağırmalısınız. Dosya adlarını F10 tuşuyla da seçebilirsiniz. Hizmet (veya gider) tarama kriteri ve filtreleri butonunun yer aldığı raporlarda aşağıda sıralayacağımız 3 parametre de otomatik olarak yer alır. Şimdi bu parametreleri açıklayalım. Sıralama Şekli: Rapor parametrelerinden yapacağınız ilk seçim sıralama şekli olacaktır. Raporunuzu hizmet (gider veya ithalat) kodlarından başka, isim ve kayıt numaralarına göre sıralama imkanına sahipsiniz. Sıralama şeklini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Sıralama şeklini seçtikten sonra imleç bir alt satıra, yani tarama ilk kod alanına gelecektir. Tarama İlk Kod-Son Kod: Raporunuzda yer alacak hizmet (gider veya ithalat) cinslerini kod sınırları girerek sınırlayabilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini kayıt no seçtiyseniz, raporunuzda yer alacak hizmet (gider veya ithalat) cinslerinin hangi kayıt numaraları arasında olacağını belirleyebilirsiniz. Bu alanlarda F10 listesinden yararlanabilirsiniz. F10 tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek liste, sıralama şekli seçiminize göre değişecektir. Sıralama şeklini kod seçtiyseniz, F10 listesinde hizmet veya gider kod ve isimleri yer alacaktır. Sıralama şekli isim seçilmiş ise, bu sefer F10 listesinde tanımlı olan hizmet ve giderler isimlerine göre sıralı olarak ekrana gelecektir. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, raporunuzda yer alacak hizmet (gider veya ithlat) cinslerine ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini isim seçtiyseniz, kod yapısına da isimlere ilişkin kod yapısı girmelisiniz. Kod yapısı ile ilgili geniş açıklamalar ve örnekler KUR9000 NT/Series 9000 NT Genel Özellikler/İçeriksel Özellikler bölümünde verilmiştir. Kod yapısı girişlerinde aşağıda işaretleri kullanabilirsiniz. İŞARET ANLAMI AÇIKLAMA * Karakter(ler) bilinmiyor Kaç karakter olduğu bilinmediği zaman kullanılır? Tek karakter bilinmiyor? işareti kullanılan yerdeki tek karakter bilinmediği zaman kullanılır. Kırılım karşılaştır Kaç nokta kullanılırsa, o kadar kırılımlı kodlar dökülür. Nokta kullanılmazsa kodun tamamına (nokta dahil) bakılır. Yukarıdaki tabloya göre bir kaç kod yapısı örneği aşağıda verilmiştir. 01* 01?? : Başı 01 olan, : gerisi bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: 01, 0102, 01003, 01.AA, 01.AA.BB : Başı 01 olan, : ardından iki karakter olan kayıtları dök. Örneğin: 01BB, 0101, 01.A * 01 : Başı bilinmeyen, : sonu 01 olan kayıtları dök. Örneğin: 01, AA01, AA.BB.01 60

61 Hizmet Raporları Bu bölümden, fatura girişlerinizden derlenerek hazırlanan hizmet durum ve hareket raporları ile hizmet ekstresi alacaksınız. Hizmet Durum Raporları Hizmet raporlarından ilki hizmet durum raporlarıdır. Bu rapor alındığında, tanımlı olan tüm hizmet cinslerinin istediğiniz bir dönemdeki durumları, dilerseniz sorumluluk merkezi detayları ile birlikte listelenecektir. Durum raporları 3 programdan oluşur. Şimdi bu programları sıra ile incelemeye başlayalım. Hizmet Bakiye Hizmet Durum Raporu Hareket girişleriniz baz alınarak hazırlanan ve hizmet cinslerinin borç-alacak bakiyelerini ana, alternatif ve orijinal döviz cinlerine göre listeleyen rapordur. Bu rapor hizmet cinslerinizin özet bilgilerini içerir. Bu raporun en önemli özelliği, hizmet hareketlerinizdeki borç ve alacak tutarlarını raporu aldığınız güne ait döviz kurlarını baz alarak da listeliyor olmasıdır. Yani borç ve alacak toplamlarınızın kur değişimlerine göre nasıl değerlendiğini göstermesidir. Bu kısa açıklamadan sonra raporu nasıl alacağınızı açıklamaya çalışalım. Programa girdiğinizde, rapor parametrelerinin girileceği bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu raporda özel parametreler aşağıda açıklanmıştır. Diğer parametreler için Bkz. Raporlar/Hizmet (veya Gider) Tarama Kriteri ve Filtreleri. Döküm Detayı: Raporunuzda hizmet cinslerinin son durumlarının mı, yoksa belirli bir tarihteki borç-alacak durumlarının mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Tarih: Eğer döküm detayı alanındaki tercihiniz belirli tarih ise, bu alana dökümünüzü hangi tarih itibari ile almak istediğinizi girmelisiniz. Eğer dökümünüzü son durum itibari ile almak istediğinizi belirtmişseniz, imleç bu alana gelmeden direkt olarak bir sonraki alanda konumlanacaktır. Sorumluluk Merkezi Detaylı : Raporunuzda sorumluluk merkezi detay bilgilerinin çıkıp çıkmayacağını bu alanda seçebilirsiniz. Eğer bu alanı evet olarak seçerseniz, bir hizmet cinsinin hesap durumu listelendikten sonra araya bir çizgi çekilecek ve o hizmet cinsinin borç-alacak bakiyesinin hangi sorumluluk merkezlerinden kaynaklandığı ayrıca listelenecektir. Parametre girişlerinizi tamamladıktan sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda hizmet cinslerinin kodu ve isimleri, hizmet tanıtım kartındaki muhasebe kodları, ana döviz cinsine göre toplam borç ve alacak tutarları ile bakiyeleri, alternatif döviz cinsine göre borç alacak 61

62 toplamları ve bakiyeleri, alternatif döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre ana döviz cinsinden borç alacak bakiyeleri toplamları, bakiyeler arasındaki kur farkı, orijinal döviz cinslerine göre borç alacak toplamları ve bakiyeleri, orjinal döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre borç ve alacak bakiyeleri toplamları ve kur farkı ayrı ayrı başlıklar halinde listelenecektir. Bu raporda yer alan tutarlar, döküm detayı parametresine göre ya hizmet cinslerinin son durum (rapor aldığınız andaki) borç-alacak ve bakiyeleri ya da girilen tarih itibari ile olan borç-alacak ve bakiyeleridir. Eğer sorumluluk merkezi detaylı rapor aldıysanız, ilgili hizmet cinslerinin hangi sorumluluk merkezlerinden borçlandığını veya alacaklandığını ayrıca görebilirsiniz. Hizmet Sıralamalı (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Hizmet durum raporlarından ikincisi, hizmet kodlarına göre sıralı olarak sorumluluk merkezi detayları ile birlikte listelenmektedir. Bu raporda sorumluluk merkezlerine ait kod aralığı veya kod yapısı belirlenecektir. Raporunuzun ilk sütununda hizmet kodları, bunun hemen yanındaysa ilgili hizmet cinsinin hangi sorumluluk merkezi ile hareket gördüğü yer almaktadır. Bir hizmet cinsinin hesap durumları listelendikten sonra araya bir çizgi çekilir ve hizmetler hareket gördüğü sorumluluk merkezleri ile birlikte listelenmeye devam eder. Bu raporda özel parametreler aşağıda açıklanmıştır. Diğer parametreler için Bkz. Raporlar/Hizmet (veya Gider) Tarama Kriteri ve Filtreleri. İlk Sorumluluk Merkezi Kodu/Adı: Bu alana raporu almak istediğiniz ilk sorumluluk merkezinin kodunu ve adını girmelisiniz. Son Sorumluluk Merkezi Kodu/Adı: Bu alanada raporu almak istediğiniz son sorumluluk merkezinin kodu ve adı girilecektir. Döküm Detayı: Raporunuzda hizmet cinslerinin son durumlarının mı, yoksa belirli bir tarihteki borç-alacak durumlarının mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Tarih: Eğer döküm detayı alanındaki tercihiniz belirli tarih ise, bu alana dökümünüzü hangi tarih itibari ile almak istediğinizi girmelisiniz. Eğer dökümünüzü son durum itibari ile almak istediğinizi belirtmişseniz, imleç bu alana gelmeden direkt olarak bir sonraki alanda konumlanacaktır. Hesap Durumu: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında, hesap durumlarını içeren bir pencere ile karşılaşacaksınız. Sizden istenilen; ilgili raporunuzu kod aralığı veya kod yapısı girilen tüm hizmet cinsleri için mi sadece bakiyesi olan hizmetler cinsleri için mi, sadece borçlu ya da alacaklı olan hizmetler cinsleri için mi almak istediğinizi belirlemektir. Döviz Takip Tipi: Hizmet durum raporunuzu ana döviz, alternatif döviz veya orijinal döviz bazında alabilirsiniz. Bu alanda raporunuzun döviz cinsi seçilecektir. Yukarıda sıraladığımız alanlara ilgili girişleri yapıp <TAB> tuşuna bastıktan sonra, sıra döküm yeri tercihinizi belirlemeye gelmiştir. İlgili tercihinizi de belirledikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuz aşağıdaki gibi listelenecektir. Hizmet Kodu Sorumluluk Merkezi 62

63 Toplamı Toplamı Hizmet sıralamalı (sorumluluk merkezi detaylı) rapor alındığında, örneğimizdeki 0100 ve 0200 kodlu hizmet cinslerinin sorumluluk merkezlerinden ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı görülmektedir. Bir hizmet cinsinin hesap durumları sorumluluk merkezlerine göre listelendikten sonra, o hizmet cinsinin toplam borcu, alacağı ve borç-alacak bakiyesi raporunuzda ayrıca yer alacaktır. Sorumluluk Merkezi Sıralamalı (Hizmet Detaylı) Hizmet cinslerine ait hesap durumlarının sorumluluk merkezlerine göre sıralı olarak listelendiği rapordur. Bu raporun ilk sütununda sorumluluk merkezleri, hemen yanında bu sorumluluk merkezleri ile hareket gören hizmet kodları yer alır. Bir sorumluluk merkezinin hesap durumları hizmet detayları ile birlikte listelendikten sonra, araya bir çizgi çekilir ve diğer sorumluluk merkezlerinin listelenmesine devam edilir. Sorumluluk Hizmet Merkezi Kodu Toplamı Toplamı Sorumluluk merkezi sıralamalı (hizmet detaylı) rapor alındığında, örneğimizdeki 01 ve 02 kodlu sorumluluk merkezlerinin kodlu hizmet cinsleri için ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı görülmektedir. Bir sorumluluk merkezinin hesap durumları hizmet cinslerine göre listelendikten sonra, o sorumluluk merkezinin toplam borcu, alacağı ve borç-alacak bakiyesi ayrıca yer alacaktır. Diğer alanlar itibari ile genel hizmet durum raporu ile aynıdır. Hizmet Ekstreleri Hizmet ekstreleri; herhangi bir hizmet cinsinin dilediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini dilerseniz sorumluluk merkezi detayları ile birlikte listeleyebileceğiniz bölümdür. Standart Hizmet Hesap Ekstresi Hesap ekstresi; hizmet cinslerinin gireceğiniz tarihler arasındaki tüm hareketlerini evrak detayları ile birlikte listelemektedir. Hesap ekstresi alabilmek için ilgili hizmet cinsinin 63

64 kodunu, hangi tarihlerdeki hareketlerini görmek istiyorsanız, ilgili başlangıç ve bitiş tarihlerini ve döviz cinsini girmeniz gerekir. Bu parametreler girildikten sonra ekstreniz listelenecektir. Hizmet hesap ekstresinde şu bilgiler yer alır. Tarih: Parametreler ekranından girdiğiniz hizmetin yine aynı ekrandan girdiğiniz tarih aralığındaki hareketinin tarihidir. Evrak No: İlgili hizmet hareketi için düzenlenen evrakın numarasıdır. Belge No : İlgili hizmet hareketine ilişkin düzenlenmiş evrakın matbu numarasıdır. Evrak Cinsi: İlgili hizmet hareketine ilişkin düzenlenen evrakın cinsidir. Hareket Cinsi: İlgili hizmet hareketinin cinsidir. HİZMET raporlarında hareket cinsi hizmet faturasıdır. Vade: Parametreler ekranından girdiğiniz hizmet hareketine ilişkin düzenlenen evraklarının (yani hizmet faturasının) vadesidir. (fatura ödeme planı). Açıklama: Harekete ilişkin açıklamadır. Karşı Hesap Cinsi: Parametreler ekranından girdiğiniz hizmet cinsinin hareketine karşılık çalışan cari hesabın cinsidir. Karşı cari cinsi kavramı için Bkz. Raporlar bölümü. Karşı Cari Kodu-İsmi : Parametreler ekranından girdiğiniz hizmet cinsinin hareketlerine karşılık çalışan karşı cari hesabın kod ve ismidir. Sorumluluk Merkezi Kodu/Adı: Parametreler ekranından seçtiğiniz hizmet cinsinin hareketlerinin gerçekleştiği sorumluluk merkezlerinin kodu ve adı bu kolonda yer alacaktır. Borç: Eğer ilgili satırdaki hareket parametreler ekranından girdiğiniz hizmet cinsini borçlandırıyorsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz. Alacak: Eğer ilgili satırdaki hareket parametreler ekranından girdiğiniz hizmet cinsini alacaklandırıyorsa, alacak tutarını bu alanda görebilirsiniz. Borç Bakiye-Alacak Bakiye: Parametreler ekranından girdiğiniz hizmet cinsinin borç ve alacak tutarlarının farkı bu alanlardan birine yansıyacaktır. 64

65 Sorumluluk Merkezi Bazında Hizmet Hesap Ekstresi Hizmet hareketlerinin sorumluluk merkezleri bazında listelendiği dökümdür. Bu rapor ile bir hizmet cinsinin sadece bir sorumluluk merkezinden gerçekleşen hareketleri listelenecektir. Bunun için raporun alınacağı hizmet kodu, hareket tarihleri ve döviz cinsi ile birlikte ilgili sorumluluk merkezi kodunun da girilmesi gerekir. Eğer sorumluluk merkezi kodu girilmezse, o hizmet cinsinin ilgili tarihler arasında gerçekleşen tüm hareketleri listelenir. Hizmet Grubu Standart Hesap Ekstresi Kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz hizmet cinslerine ait hareketlerin aynı ekstrede listelendiği programdır. Bu dökümde bir hizmet cinsine ait hareketler listelendikten sonra araya bir çizgi çekilecek ve sonraki hizmet cinsinin hareketleri listelenecektir. Hareketlerin hangi hizmet cinsine ait olduğu tarih kolonunda yer alacaktır. Hizmet Grubu Sorumluluk Merkezi Bazında Hesap Ekstresi Kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz hizmet cinslerine ait hareketlerin sorumluluk merkezi bazında listelendiği ekstredir. Başka bir ifade ile bu ekstrede kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz hizmet cinslerinin, sadece seçeceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hareketleri listelenebilecektir. Parametre girişleri itibari ile diğer ekstreler ile aynı özellikleri içerir. Hareketlerin hangi hizmet cinsine ait olduğu ve hangi sorumluluk merkezinden gerçekleştiği tarih kolonunda yer alacaktır. Hizmet Hareket Raporu Bu rapor, parametreler ekranından gireceğiniz sorumluluk merkezi kod yapısı yada kod aralığından gerçekleşen hizmet cinslerinin hareketlerini listeleyecektir. Hizmet hareket raporunda şu bilgiler yer alır; Tarih: İlgili satırdaki hizmet hareketinin tarihidir. Evrak No: Hizmet hareketi için düzenlenen evrakın numarasıdır. Belge No : İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenmiş evrakın matbu numarasıdır. Evrak Cinsi: İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenen evrakın cinsidir. Hizmet raporlarında evrak cinsi faturadır. Hareket Cinsi: İlgili satırdaki hareketin cinsidir. HİZMET raporlarında hareket cinsi hizmet faturasıdır. Referans No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Vade: Hizmet hareketine ilişkin düzenlenen evrakın (yani hizmet faturasının) vadesidir (fatura ödeme planı). Açıklama: Harekete ilişkin açıklamadır. 65

66 Cari Cinsi : İlgili satırdaki hareketin ait olduğu cari cinsidir. Hizmet raporlarında cari cinsi kasa, satıcı veya müşteri olabilir. Eğer müşteriye veya satıcıya kapalı hizmet satış faturası kesilmişse cari cinsi kasa, açık hizmet satış faturası kesilmişse cari cinsi müşteri veya satıcıdır. (cari cinsi kavramı için Bkz. Raporlar bölümü). Cari Kodu-İsmi : Hareketin ait olduğu cari kod ve ismidir. Gr. No : Bu alanın hizmet hareket raporunda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Karşı Cari Cinsi : İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan cari hesabın cinsidir. Hizmet raporlarında karşı cari cinsi hizmettir (karşı cari cinsi kavramı için Bkz. Raporlar bölümü). Karşı Cari Kodu-İsmi : İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan karşı cari hesabın kod ve ismidir. Sorumluluk Merkezi Kodu: İlgili satırdaki hareketin hangi sorumluluk merkezinden gerçekleştiğini bu alanda görebilirsiniz. Kr. No: Bu alanın hizmet hareket raporunda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Borç: Eğer ilgili satırdaki hareket hizmet cinslerini borçlandırıyorsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz. Alacak: Eğer ilgili satırdaki hareket hizmet cinslerini alacaklandırıyorsa, alacak tutarını bu alanda görebilirsiniz. Muhasebe Fiş Tipi-Tarihi-Sıra Numarası: İlgili satırdaki hareket muhasebeye entegre edildiğinde, muhasebede yaratılan fişin tipi, tarihi ve fiş sıra numarasıdır. Genel Amaçlı Hesap Raporları Bu bölümden, alış faturaları, serbest meslek makbuzu ve gider makbuzu girişlerinizden derlenerek hazırlanan genel hesap hareket ve durum raporları ile genel hesap ekstresi dökümleri alacaksınız. Durum Raporları Dilediğiniz genel hesap cinslerinin, dilediğiniz dönemdeki hesap durumlarının listelendiği bölümdür. Durum raporları 3 programdan oluşur. Şimdi bu programları sıra ile incelemeye başlayalım. Genel Amaçlı Hesaplar Bakiye Durum Raporu Hareket girişleriniz baz alınarak hazırlanan ve genel hesap cinslerinin borç-alacak bakiyelerini ana, alternatif ve orijinal döviz cinlerine göre listeleyen rapordur. Bu raporun en önemli özelliği, genel hesap hareketlerinizdeki borç ve alacak tutarlarını raporu aldığınız güne ait kurları baz alarak da listeliyor olmasıdır. Yani borç ve alacak toplamlarınızın kur değişimlerine göre nasıl değerlendiğini göstermesidir. Programa girdiğinizde, rapor parametrelerinin girileceği bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu raporda özel parametreler aşağıda açıklanmıştır. Diğer parametreler için Bkz. Raporlar/Hizmet (veya Gider) Tarama Kriteri ve Filtreleri. 66

67 Döküm Detayı: Raporunuzda genel hesap cinslerinin son durumlarının mı, yoksa belirli bir tarihteki borç-alacak durumlarının mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Tarih: Eğer döküm detayı alanındaki tercihiniz belirli tarih ise, bu alana dökümünüzü hangi tarih itibari ile almak istediğinizi girmelisiniz. Eğer dökümünüzü son durum itibari ile almak istediğinizi belirtmişseniz, imleç bu alana gelmeden direkt olarak bir sonraki alanda konumlanacaktır. Sorumluluk Merkezi Detaylı : Raporunuzda sorumluluk merkezi detay bilgilerinin çıkıp çıkmayacağını bu alanda seçebilirsiniz. Eğer bu alanı evet olarak seçerseniz, bir genel hesap cinsinin hesap durumu listelendikten sonra araya bir çizgi çekilecek ve o genel hesap cinsinin borç-alacak bakiyesinin hangi sorumluluk merkezlerinden kaynaklandığı ayrıca listelenecektir. Parametre girişlerinizi tamamladıktan sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda genel hesap cinslerinin kodu ve isimleri, genel hesap tanıtım kartındaki muhasebe kodları, ana döviz cinsine göre toplam borç ve alacak tutarları ile bakiyeleri, alternatif döviz cinsine göre borç alacak toplamları ve bakiyeleri, alternatif döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre ana döviz cinsinden borç alacak bakiyeleri toplamları, bakiyeler arasındaki kur farkı, orijinal döviz cinslerine göre borç alacak toplamları ve bakiyeleri, orjinal döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre borç ve alacak bakiyeleri toplamları ve kur farkı ayrı ayrı başlıklar halinde listelenecektir. Bu raporda yer alan tutarlar, döküm detayı parametresine göre ya genel hesap cinslerinin son durum (rapor aldığınız andaki) borç-alacak ve bakiyeleri ya da girilen tarih itibari ile olan borç-alacak ve bakiyeleridir. Eğer sorumluluk merkezi detaylı rapor aldıysanız, ilgili genel hesap cinslerinin hangi sorumluluk merkezlerinden borçlandığını veya alacaklandığını ayrıca görebilirsiniz. Hesap Sıralamalı (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Durum Raporu Hesap durum raporlarından ikincisi, genel amaçlı hesapların kodlarına göre sıralandığı ve sorumluluk merkezi detaylarının da yer aldığı rapordur. Bu raporda, genel durum raporundan farklı olarak, sorumluluk merkezlerine ait kod aralığı veya kod yapısı parametrelerini de verebilirsiniz. Ayrıca raporunuzu ana döviz, alternatif döviz veya orijinal döviz cinslerinden herhangi birine göre de alabilirsiniz. Raporunuzun ilk sütununda genel hesap kodları, bunun hemen yanındaysa ilgili genel hesap cinsinin hangi sorumluluk merkezi ile hareket gördüğü yer almaktadır. Bir genel hesap cinsinin hesap durumları listelendikten sonra araya bir çizgi çekilir ve genel hesaplar hareket gördüğü sorumluluk merkezleri ile birlikte listelenmeye devam eder. Örnek: Genel hesap Sorumluluk Kodu Merkezi Toplamı Toplamı 67

68 Genel hesap sıralamalı (sorumluluk merkezi detaylı) rapor alındığında, örneğimizdeki 0100 ve 0200 kodlu genel hesap cinslerinin sorumluluk merkezlerinden ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı görülmektedir. Bir genel hesap cinsinin hesap durumları sorumluluk merkezlerine göre listelendikten sonra, o genel hesap cinsinin toplam borcu, alacağı ve borç-alacak bakiyesi raporunuzda ayrıca yer alacaktır. Sorumluluk Merkezi Sıralamalı (Hesap Detaylı) Durum Raporu Genel amaçlı hesap cinslerine ait hesap durumlarının sorumluluk merkezlerine göre sıralı olarak listelendiği rapordur. Bu raporun ilk sütununda sorumluluk merkezleri, hemen yanında bu sorumluluk merkezleri ile hareket gören genel hesap kodları yer alır. Bir sorumluluk merkezinin hesap durumları genel hesap detayları ile birlikte listelendikten sonra, araya bir çizgi çekilir ve diğer sorumluluk merkezlerinin listelenmesine devam edilir. Sorumluluk Genel hesap Merkezi Kodu Toplamı Toplamı Sorumluluk merkezi sıralamalı (genel hesap detaylı) rapor alındığında, örneğimizdeki 01 ve 02 kodlu sorumluluk merkezlerinin kodlu genel hesap cinsleri için ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı görülmektedir. Bir sorumluluk merkezinin hesap durumları genel hesap cinslerine göre listelendikten sonra, o sorumluluk merkezinin toplam borcu, alacağı ve borç-alacak bakiyesi ayrıca yer alacaktır. Diğer alanlar itibari ile Hesap sıralamalı (Sor.merk.detaylı) durum raporu ile aynıdır. Genel Hesap Ekstreleri Genel hesap ekstreleri; genel hesap cinslerinin dilediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini dilerseniz sorumluluk merkezi detayları ile birlikte listeleyebileceğiniz bölümdür. Standart Genel Amaçlı Hesap Ekstresi Hesap ekstresi; genel amaçlı hesap cinslerinin gireceğiniz tarihler arasındaki tüm hareketlerini evrak detayları ile birlikte listelemektedir. Hesap ekstresi alabilmek için, ilgili genel hesap cinsinin kodunu, hangi tarihlerdeki hareketlerini görmek istiyorsanız, ilgili başlangıç ve bitiş tarihlerini ve raporun alınacağı döviz cinsini girmeniz gerekir. Bu parametreler girildikten sonra ekstreniz listelenecektir. Hesap ekstresinde parametreler ekranından girdiğiniz gider hesabının hareketlerine ilişkin evrakların tarihi, numarası, evrak cinsi, hareket cinsi, bu hareketlere karşılık çalışan karşı hesabın kodu/adı, hareketlerin gerçekleştiği sorumluluk merkezlerinin kodu/adı, ilgili gider hareketlerinin borç/alacak toplamları ile borç/alacak bakiyeleri ayrı başlıklar halinde listelenecektir. 68

69 Sorumluluk Merkezi Bazında Hesap Ekstresi Genel hesap hareketlerinin sorumluluk merkezleri bazında listelendiği dökümdür. Bu rapor ile bir genel hesap cinsinin, sadece bir sorumluluk merkezinden gerçekleşen hareketleri listelenebilecektir. Bunun için raporun alınacağı genel hesap kodu, hareket tarihleri ve döviz cinsi ile birlikte ilgili sorumluluk merkezi kodunun da girilmesi gerekir. Eğer sorumluluk merkezi kodu girilmezse, o genel hesap cinsinin ilgili tarihler arasında gerçekleşen tüm hareketleri listelenir. Standart Hesap Grubu Ekstresi Kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz genel hesap (gider) cinslerine ait hareketlerin aynı ekstrede listelendiği programdır. Bu dökümde bir genel hesap cinsine ait hareketler listelendikten sonra araya bir çizgi çekilecek ve sonraki genel hesap cinsinin hareketleri listelenecektir. Hareketlerin hangi genel hesaba ait olduğu tarih kolonunda yer alacaktır. Sorumluluk Merkezi Bazında Grup Hesap Ekstresi Kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz genel hesap cinslerine ait hareketlerin sorumluluk merkezi bazında listelendiği ekstredir. Başka bir ifade ile bu ekstrede kod aralığı veya kod yapısını gireceğiniz genel hesap cinslerinin, sadece seçeceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hareketleri listelenebilecektir. Parametre girişleri itibari ile diğer ekstreler ile aynı özellikleri içerir. Hareketlerin hangi genel cinsine ait olduğu ve hangi sorumluluk merkezinden gerçekleştiği tarih kolonunda yer alacaktır. Genel Amaçlı Hesaplar Hareket Raporu Bu rapor, parametreler ekranından kod aralığı yada kod yapısını gireceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen genel amaçlı hesap hareketlerini tarih sırasında ve evrak detayları ile birlikte listelemektedir. Genel amaçlı hesap hareket raporunda şu bilgiler yer alır; Tarih: İlgili satırdaki genel hesap hareketinin tarihidir. Evrak Ref. No: Harekete ilişkin düzenlenen evrakın numarasıdır. Belge No : Harekete ilişkin düzenlenmiş evrakın matbu numarasıdır. Evrak Cinsi: İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenen evrakın cinsidir. Genel hesap raporlarında evrak cinsi fatura veya gider makbuzudur. Hareket Cinsi: Hareketin cinsidir. Hareket cinsi evrak cinsi ile bağıntılıdır. Eğer ilgili satırdaki genel hesap hareketinin evrakı faturaysa, hareket cinsi genel hesap faturası olacaktır. Referans No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Vade: İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenen evrakın (yani masraf faturasının) vadesidir (fatura ödeme planı). Açıklama: Harekete ilişkin açıklamadır. 69

70 Cari Cinsi : İlgili satırdaki hareketin ait olduğu cari cinsidir. Genel hesap raporlarında cari cinsi kasa veya satıcı olabilir. Eğer hareket kapalı genel hesap alış faturası ile gerçekleşmişse cari cinsi kasa, açık genel hesap alış faturası ile gerçekleşmişse cari cinsi satıcıdır. Gider makbuzu ile gerçekleşen hareketlerde de cari cinsi makbuzun açık ve kapalı olma durumuna göre satıcı veya kasa olarak değişir. Gr. No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Cari Kodu-İsmi : Hareketin ait olduğu cari kod ve ismidir. Karşı Cari Cinsi: İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan cari hesabın cinsidir. Genel hesap raporlarında karşı cari cinsi genel hesap yani genel hesaptır. Karşı Cari Kodu-İsmi : İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan karşı cari hesabın kod ve ismidir. Kr. Gr. No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Sorumluluk Merkezi: Sorumluluk Merkezi Kodu: İlgili satırdaki hareketin hangi sorumluluk merkezinden gerçekleştiğini bu alanda görebilirsiniz. Borç: Eğer ilgili satırdaki hareket genel hesap cinslerini borçlandırıyorsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz. Alacak: Eğer ilgili satırdaki hareket genel hesap cinslerini alacaklandırıyorsa, alacak tutarını bu alanda görebilirsiniz. Muhasebe Fiş Tipi-Tarihi-Sıra Numarası: Genel hesap hareketi muhasebeye entegre edildiğinde, muhasebede yaratılan fişin tipi, tarihi ve fiş sıra numarasıdır. İthalat Raporları Bu bölümde yer alan raporlar ile, ithal ettiğiniz mallara ilişkin masraf faturalarının girişlerinden derlenerek hazırlanan, ithalat kartlarının durum ve hareket raporları ile ithalat ekstresi alacaksınız. İthalat Durum Raporu Bu rapor ile, ithalat kartlarınızın hareket girişlerini, dolayısıyla bu kartlar ile ithal ettiğiniz mallar için yapılan masrafların (Navlun, sigorta, gümrük vergi ve resimler vb) borç-alacak bakiyelerini, ana, alternatif ve orijinal döviz cinlerine göre listeleyebileceksiniz. Bu raporda parametreler ekranından kod aralığı yada kod yapısını girdiğiniz ithalat kartlarının, yine bu ekrandan seçeceğiniz masraf gruplarına ait hareketleri yer alacaktır. Bir ithalat kartına ilişkin masraf gruplarının hesap durumları listelenip hesap toplamı alındıktan sonra diğer ithalat kartlarına ait masraf gruplarının hesap durumları listelenmeye devam edecektir. Bu raporun en önemli özelliği, ithalat hareketlerindeki borç ve alacak tutarlarının raporu aldığınız güne ait kurları baz alarak da listeliyor olmasıdır. Yani borç ve alacak toplamlarınızın kur değişimlerine göre nasıl değerlendiğini göstermesidir.programa girdiğinizde, rapor parametrelerinin girileceği bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu raporda özel parametreler aşağıda açıklanmıştır. Diğer parametreler için Bkz. Raporlar/Hizmet (veya Gider, ithalat) Tarama Kriteri ve Filtreleri. 70

71 Tarama İlk kod Son Kod/Kod Yapısı: Bu alanlara, durum raporunu almak istediğiniz ithalat kartlarına ilişkin kod aralığı yada kod yapısını girmelisiniz. Döküm Detayı: Raporunuzda ithalat kartlarının son durumlarının mı, yoksa belirli bir tarihteki borç-alacak durumlarının mı yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Tarih: Eğer döküm detayı alanındaki tercihiniz belirli tarih ise, bu alana dökümünüzü hangi tarih itibari ile almak istediğinizi girmelisiniz. Eğer dökümünüzü son durum itibari ile almak istediğinizi belirtmişseniz, imleç bu alana gelmeden direkt olarak bir sonraki alanda konumlanacaktır. Sorumluluk Merkezi Detaylı : Raporunuzda sorumluluk merkezi detay bilgilerinin çıkıp çıkmayacağını bu alanda seçebilirsiniz. Eğer bu alanı evet olarak seçerseniz, bir ithalat kartının hesap durumu listelendikten sonra araya bir çizgi çekilecek ve o ithalat kartının borç-alacak bakiyesinin hangi sorumluluk merkezlerinden kaynaklandığı ayrıca listelenecektir. Grupları Seçin: Bu alanda sizden istenen ithalat durum raporunuzda hangi masraf grup yada gruplarına ilişkin hareketlerin yer alacağınız seçmenizdir. Örneğin raporunuzda ithalatınıza ilişkin sadece navlun ve sigorta masraflarının yer almasını istiyor iseniz bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden ilgili grupların başında yer alan kutucukları işaretlemesiniz. Dolayısıyla raporunuz ithalat kartlarınızın sadece bu gruplarına ilişkin hareketlerini listeleyecektir. Evet seçiminizi açıklamalarımız doğrultusunda yapın. Parametre girişlerinizi tamamladıktan sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda ithalat kartlarınızın kodu ve isimleri, parametreler ekranından seçtiğiniz masraf grupları, ithalat tanıtım kartından masraf grupları için girdiğiniz muhasebe kodları, ana döviz cinsine göre toplam borç ve alacak tutarları ile bakiyeleri, alternatif döviz cinsine göre borç alacak toplamları ve bakiyeleri, alternatif döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre ana döviz cinsinden borç alacak bakiyeleri toplamları, bakiyeler arasındaki kur farkı, orijinal döviz cinslerine göre borç alacak toplamları ve bakiyeleri, orjinal döviz cinsinin raporu aldığınız güne ait kuru, o kura göre ana döviz cinsinden borç alacak bakiyeleri toplamları ve kur farkı ayrı ayrı başlıklar halinde listelenecektir. İthalat Ekstre Raporu İthalat hesap ekstresi; istediğiniz ithalat kartının, seçeceğiniz ithalat grubuna ilişkin hareketlerini gireceğiniz tarihler arasında evrak detayları ile birlikte listelemektedir. Bu ekstreyi alabilmek için, ilgili ithalat kartının kodunu, hangi tarihlerdeki hareketlerini görmek istiyorsanız, ilgili başlangıç ve bitiş tarihlerini raporun alınacağı döviz cinsini ve raporu hangi ithalat grubuna (Navlun, Gümrük veri ve resim, sigorta vb) göre almak istediğinizi girmeniz gerekir. Bu parametreler girildikten sonra ekstreniz listelenecektir. Raporunuzda, parametreler ekranından yaptığınız girişler doğrultusunda ilgili ithalat kartının, seçtiğiniz ithalat grubuna ilişkin hareketinin tarihi, evrak numarası, evrak cinsi (alış fat.), hareket cinsi (ithalat mas. Fat.), ilgili harekete karşılık çalışan cari hesabın cinsi (müşteri satıcı) kodu ve adı, ilgili hareketin gerçekleştiği sorumluluk merkezinin kodu/adı, borç ve alacak tutarı ile borç alacak bakiyeleri ayrı başlıklar halinde listelenecektir. 71

72 İthalat Hareket Raporu Bu rapor, parametreler ekranından seçeceğiniz ithalat grup/gruplarının, istediğiniz kod aralığı yada kod yapısındaki sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hareketlerini tarih sırasında ve evrak detayları ile birlikte listelemektedir. Genel amaçlı hesap hareket raporunda şu bilgiler yer alır; Tarih: Parametreler ekranından seçtiğiniz ithalat grubunun gerçekleşmiş olduğu hareketin tarihidir. Evrak Ref. No: Harekete ilişkin düzenlenen evrakın numarasıdır. Belge No : Harekete ilişkin düzenlenmiş evrakın matbu numarasıdır. Evrak Cinsi: İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenen evrakın cinsidir. Alış faturası, satış faturası gibi. Hareket Cinsi: Hareketin cinsidir. Hareket cinsi evrak cinsi ile bağıntılıdır. Eğer ilgili satırdaki hareketinin evrakı faturaysa, hareket cinsi ithalat masraf faturası olacaktır. Referans No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Vade: İlgili satırdaki harekete ilişkin düzenlenen evrakın (yani masraf faturasının) vadesidir (fatura ödeme planı). Açıklama: Harekete ilişkin açıklamadır. Cari Cinsi : İlgili satırdaki hareketin ait olduğu cari cinsidir. İthalat hareket raporlarında cari cinsi müşteri veya satıcı olabilir. Eğer hareket kapalı alış faturası ile gerçekleşmişse cari cinsi kasa, açık genel hesap alış faturası ile gerçekleşmişse cari cinsi satıcı veya müşteridir Gr. No: Bu raporda herhangi bir fonksiyonu yoktur. Cari Kodu-İsmi : Hareketin ait olduğu cari kod ve ismidir. Karşı Cari Cinsi: İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan cari hesabın cinsidir. İthalat hareket raporlarında karşı cari cinsi İthalat hesabıdır. Karşı Cari Kodu-İsmi : İlgili satırdaki harekete karşılık çalışan karşı cari hesabın kod ve ismidir. Kr. Gr. No: Bu alanda parametreler ekranından seçtiğiniz ithalat gruplarının numaraları yer alır. Bu raporu Navlun ve sigorta grubuna göre alıyorsanız bu alanda 1, ve 2 rakamları yer alacaktır. Bunlar, seçtiğiniz ithalat gruplarının sıra numaralarıdır. Sorumluluk Merkezi: Sorumluluk Merkezi Kodu: İlgili satırdaki hareketin hangi sorumluluk merkezinden gerçekleştiğini bu alanda görebilirsiniz. Borç: Eğer ilgili satırdaki hareket ithalat hesap grubunu borçlandırıyorsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz. 72

73 Alacak: Eğer ilgili satırdaki hareket ithalat hesap grubunu alacaklandırıyorsa, alacak tutarını bu alanda görebilirsiniz. Muhasebe Fiş Tipi-Tarihi-Sıra Numarası: İthalat grupları muhasebeye entegre edildiğinde, muhasebede yaratılan fişin tipi, tarihi ve fiş sıra numarasıdır. Listeler HİZMET modülünüzün ana menüsünde yer alan 5. seçenek listelerdir. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza 2 seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile, hizmet ve gider kartlarının dökümleri ile evraklar menüsünden girilen faturaların dökümleri alınacaktır. Kart Listeleri Listeler menüsünün bu bölümünden, hizmet ve giderlerinize ait kartlardan girilen bilgilerin dökümlerini alacaksınız. Bu bölümdeki listelerde sadece hizmet tanıtım kartı ve genel hesap tanıtım kartından girdiğiniz bilgiler yer almaktadır. Başka bir ifade ile dökümlerde herhangi bir hesaplama veya yorum yoktur. Hizmet Hesapları Fihristi Dökümü Bu program ile, hizmet cinslerine ilişkin sabit bilgilerin (hizmet tanıtım kartından girilen) ekrana ve yazıcıya dökümünü alacaksınız. Hizmet listesi alabilmek için; listede yer alacak hizmet cinslerine ait kod aralığı veya kod yapısını ve sıralama şeklini seçmeniz gerekir. Bu parametreler ilişkin açıklamalar için Bkz. Raporlar/Hizmet veya Gider Tarama Kriteri ve Filtreleri. Bu girişler tamamlandıktan sonra sıra döküm yeri tercihinizi belirlemeye gelmiştir. Ancak daha önce, döküm yeri tercihinizi belirlediğiniz menüde yer alan Parametre Değiştir/Kolon Ayarları programından, hizmet cinslerine ait çeşitli bilgilerden hangilerinin listenize dahil edileceğini belirlemeniz gerekmektedir. Bu işlemin nasıl yapılacağı kitabınızın KUR9000 NT bölümünde açıklanmıştır. Listenize dahil edilecek bilgileri seçip, döküm yeri tercihinizi de belirledikten sonra hizmet listesini inceleyebilirsiniz. Genel Amaçlı Hesaplar Fihristi Dökümü Dökümler menüsünün ikinci programı genel amaçlı hesaplar listesidir. Bu program ile, gider cinslerine ait sabit bilgilerin (gider tanıtım kartından girilen) ekrana veya yazıcıya dökümü alınacaktır. Listenin alınış şekli hizmet listesi ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. İthalat Hesapları Fihristi Dökümü Bu program ile, ithalat kartlarınıza ilişkin sabit bilgilerin (ithalat tanıtım kartından girilen) ekrana ve yazıcıya dökümünü alacaksınız. İthalat hesapları listesi alabilmek için; listede yer alacak ithalat kartlarına ait kod aralığı veya kod yapısını seçmeniz gerekir. Bu girişler tamamlandıktan sonra döküm yeri tercihinize göre ithalat kartlarınız listelenecektir. 73

74 Hizmet Hesapları Reçetesi Listesi Kart listelerinin sonuncusu, hizmet reçete listesidir. Bu dökümde reçetesi oluşturulan hizmetin kodu ve adı, reçete tarihi, reçetenin kaç satırdan oluştuğu gibi bilgiler yer alır. Evrak Listeleri Bu bölümden, hizmet ve gider faturaları ile serbest meslek makbuzu evraklarının dökümleri alınacaktır. Fatura Listeleri Fatura listeleri önce kesilen ve gelen faturalar olmak üzere iki ayrı bölüme, daha sonra detaylı ve detaysız olmak üzere 2 bölüme daha ayrılır. Detaylı dökümde faturaların hareket satırlarına ilişkin bilgiler de yer alır. Kesilen Faturalar Bu bölümde, evraklar menüsünün satış faturaları bölümünden girdiğiniz hizmet satış faturalarını, evrak numaralarına ve tarihlerine göre sıralı olarak listeleme imkanınız vardır. Satış faturaları için verebileceğiniz döküm kriterleri aşağıda açıklanmıştır; İlk Seri No - Son Seri No : Dökümünüzün belirli seri numaraları (evrak numarası) arasında kalan faturaları içermesini istiyorsanız, bu alanlara döküme dahil edilecek ilk ve son faturanın evrak numaralarını girebilirsiniz. İlk Sıra No - Son Sıra No : Dökümünüzün belirli evrak sıra numaraları arasında kalan faturaları içermesini istiyorsanız, bu alanlara ilgili ilk ve son fatura sıra numaralarını girebilirsiniz. Fatura Hareket Detayı: Dökümünüzde hareket detaylarının yer almasını istiyorsanız bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak -evet- seçeneğini, aksi halde -hayır- seçeneğini seçmelisiniz. İade/Normal: Dökümünüzde sadece normal satış faturalarının mı, sadece iade faturalarının mı ya da her iki tipteki faturaların da mı? listeleneceğini bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden belirleyeceksiniz. Açık/Kapalı: Dökümünüzde sadece açık faturaların mı, sadece kapalı faturalarının mı, yoksa açık-kapalı tüm faturaların mı? yer alacağı bu alanda belirtilecektir. Açık/kapalı seçiminizi satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden yapabilirsiniz. Evrak Cinsi : Bu alana geldiğinizde kesilen faturanın evrak cinsini belirlemeniz gerekmektedir. Burada 6 seçenekten oluşan bir pencere gelecektir. Size uygun olan döküm şeklini seçiniz. Döviz Cinsi: Dökümünüzün hangi döviz cinsi baz alınarak listeleneceği bu alanda satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden seçilecektir. 74

75 Parametre girişleri tamamlanıp döküm yeri seçildiğinde satış faturası evraklarınız listelenecektir Bu listede yer alan bilgiler, tamamen evraktan girilen bilgilerle aynıdır. Bu yüzden rapor başlıkları için Evraklar/Faturalar/Satış/Müşteriye Açık Hizmet Satış Faturası na ilişkin açıklamalarımıza başvurabilirsiniz. Gelen Faturalar Genel hesap alış faturalarının detaylı ve detaysız olarak evrak numaralarına ve tarihlerine göre sıralı olarak listelendiği bölümdür. Döküm alış şekli ve içeriği hizmet satış faturaları (kesilen faturalar) ile aynıdır. Serbest Meslek Makbuzu Serbest meslek makbuzlarının evrak numaralarına ve tarihlerine göre sıralı olarak listelendiği bölümdür. Döküm parametrelerinin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır; İlk Seri No - Son Seri No : Dökümünüzün belirli seri numaraları (evrak numarası) arasında kalan serbest meslek makbuzlarını içermesini istiyorsanız, bu alanlara döküme dahil edilecek ilk ve son makbuzun evrak numaralarını girebilirsiniz. İlk Sıra No - Son Sıra No : Dökümünüzün belirli evrak sıra numaraları arasında kalan serbest meslek makbuzlarını içermesini istiyorsanız, bu alanlara ilgili ilk ve son makbuz sıra numaralarını girebilirsiniz. Makbuz Detayı: Dökümünüzde hareket detaylarını da görmek istiyorsanız bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve karşınıza gelecek pencereden -evet- seçeneğini, aksi halde -hayırseçeneğini tercih etmelisiniz. Açık/Kapalı: Dökümünüzde sadece açık serbest meslek makbuzlarının mı, sadece kapalı serbest meslek makbuzlarının mı, yoksa açık-kapalı girişi yapılmış tüm makbuzların mı listeleneceği bu alanda satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden belirlenmelidir. Döküm parametrelerinin neler olduğunu yukarıda açıkladık. Dökümünüzde yer alan bilgilerse şunlardır; serbest meslek makbuzlarının numaraları, evrak ve belge tarihleri, satıcı veya kasa (kapalı makbuzlar için) kodları, makbuza konu olan genel hesap kod ve ismi ile tutarı, makbuz üzerinden hesaplanan kesinti tutarları. Gider Makbuzu Gider makbuzlarının evrak numaralarına ve tarihlerine göre sıralı olarak listelendiği bölümdür. Parametre girişleri serbest meslek makbuzu parametreleri ile aynıdır. Dökümde ise parametrelerinin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır; gider makbuzlarının numaraları, evrak ve belge tarihleri, satıcı veya kasa (kapalı makbuzlar için) kodları, makbuza konu olan genel hesap kod ve ismi ile tutarı, makbuz üzerinden hesaplanan kesinti tutarları. Grafikler HİZMET modülünüzün bu bölümünden, hizmet ve genel hesap (gider) cinslerine ait grafikler alınacaktır. Grafikler menüsünde yer alan hizmet ve gider grafiklerini açıklamaya başlamadan önce grafik ayarları ile ilgili bilgiler vermek istiyoruz. 75

76 Grafik Ayarları Grafik ile ilgili standart parametre girişleri yapıldıktan sonra karşınıza gelecek pencerede hem grafiğiniz hem de üç ayrı menü yer alacaktır. Menülerin altında ise grafiğinizi yazıcıya göndermek, büyütüp küçültmek işlevlerini yerine getiren butonlar yer alır. Şimdi grafik penceresinde yer alan bu menü ve butonları kısaca inceleyelim; Dosya Menüsü Dosya menüsünde 3 seçenek yer alır. Bu menü seçenekleri, ekranda görülen grafiği çeşitli formatlarda kaydedebilmeniz içindir. Birinci seçenek grafiğinizi bitmap olarak (.bmp), ikinci seçenek windows meta olarak (.wmf), üçüncü seçenek ise geliştirilmiş meta (.emf) olarak kaydedecektir. Bu seçeneklerden ilgili olanını seçtikten sonra kayıt penceresi ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden grafiğin kaydedileceği dizin seçilmeli ve grafiğiniz için dosya adı girilip kaydet veya save butonuna basılmalıdır. Ayarlar Menüsü Bu menüde 4 seçenek yer alır. Bu seçenekler, ekranda görülen grafiğinizin başlık ve dipnotlarını girmenize, grafik tipini değiştirmenize, grafik değerleri ile ilgili değişiklikler yapmanıza olanak tanıyacaktır. Başlıklar Seçeneği: Başlıklar seçeneğinde şu alt seçenekler yer alır; Başlık: Grafiğin üst bölümünde yer alan başlığı değiştirebilmek için bu seçeneğe girmeli ve karşınıza gelecek penceredeki eski başlık satırını silip yeni grafik başlığını girmelisiniz. Başlığın yazı tipini, fontunu ve rengini değiştirebilmek için font butonunu tıklamalısınız. Eksenin İsmi: Grafiğin eksenine açıklama girebilmek içindir. Alt Açıklama: Grafiğin alt bölümüne açıklama satırı ekleyebilmek için bu seçeneğe girmeli karşınıza gelecek penceredeki isim başlıklı alana açıklamanızı girip tamam butonunu tıklamalısınız. Grafik Tipi Seçeneği: Series 9000 New Tech size 7 ayrı grafik tipi sunmaktadır. Bu grafik tiplerinden dilediğinizi klikleyerek, ekranda görülen grafiğin tipini değiştirebilirsiniz. Değerler Seçeneği: Grafikte yer alan miktarsal ve tutarsal değerler için değişik görünüm şekillerini bu menüden seçebilirsiniz. Sayfa Ayarları Seçeneği: Ayarlar menüsünün bu seçeneği size, grafiğinizin görsel özelliklerini değiştirebilme imkanı verecektir. Şimdi bu ekrandan grafiğiniz için yapabileceğiniz görsel değişikliklerin neler olduklarını sıralayalım. 1. Ekranınızdaki resim ara butonunu tıklayarak grafiğinize arka plan resmi koyabilirsiniz. Bu resmin, grafiğinizin sadece eksen çizgilerinin bulunduğu alanı kapsamasını istiyor iseniz, eksenlerin içine yerleştir seçeneğinin başında yer alan kutucuğu işaretlemelisiniz. Aksi halde resminiz, grafiğinizin arka bölümünü tamamen kaplayacaktır. Ayrıca bu resmin grafiğinize göre nasıl konumlanacağını yerleşim şekli bölümünden belirleyebilmeniz mümkündür. Arka plan resmini iptal etmek içinde resim yok seçeneğinin başındaki kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. 2. Panel rengi butonunu tıklayarak grafiğinizin zemin rengini değiştirebilirsiniz, 76

77 3. Değerlerin renkleri butonunu tıklayarak grafiğinizdeki değerlere istediğiniz rengi verebilirsiniz. 4. Dağılımlı renk düzeni bölümünden grafiğinizin zemin rengi için, başlangıç ve bitiş renklerini belirleyebilir ve bu renk dağılımının nasıl olacağını (yukarıdan aşağıya, sağdan sola, merkezden dışa vb. şeklinde) dağılım şekli alanından seçebilirsiniz. Örneğin grafiğinizin başlangıç renginin mavi, bitiş renginin de beyaz olarak seçilmiş olduğunu, dağılım şeklinin de sağdan sola olarak belirtildiğini düşünelim. Bu durumda grafiğinizin zemin rengi sağdan mavi ile başlayıp solda beyaz renge doğru geçişli olarak değişecektir. Yalnız bu renk dağılımını belirleyebilmeniz için dağılımlı renk düzeni bölümünde gördüğünüz aktif kutucuğunun işaretlenmiş olması gerekmektedir. Bu ekrandan, grafiğinize 3. boyut açıları verebilir böylece grafiğinizin yerleşim şeklini isteğinize bağlı olarak düzenleyebilirsiniz, ayrıca grafiğinizde göstermek istediğiniz değer sayısını da belirleyebilirsiniz. Yazıcı Menüsü Yazıcı menüsü 2 seçenekten oluşmuştur. Birinci seçenek olan ön inceleme bölümünden yazıcı seçimi yapabilir, sayfa kenar boşluklarını değiştirebilir, grafiğinizi yazıcıya gönderebilirsiniz. İkinci seçenek olan yazdır bölümünden ise grafiğiniz direkt olarak yazıcıya gönderilecektir. Butonlar Menü seçeneklerinin alt tarafında 4 ayrı buton yer alır; Yazıcı butonu grafiğin yazıcıya gönderilmesi, yaklaş butonu grafiği büyütme ve uzaklaş butonu da grafiği küçültme işlevlerini yerine getirir. Birden fazla sayfadan oluşan grafiklerde sayfalar arası geçiş yapabilmek için sayfa tanımının altında yer alan kaydırma oklarını kullanabilirsiniz. Hizmet Bu bölümden, KUR9000 NT/Sistem/Program Parametreleri /Dönem Parametreleri bölümünde tanımlı dönemler bazında, dilediğiniz hizmet cinslerinin alacak bakiyeleri görüntülenecektir. Dönemlere Göre Alacak Bakiyeli Hizmet Grafiği Dilediğiniz hizmet cinsinin dönemlere göre alacak bakiyelerinin yer aldığı grafiktir. Bu grafiği alabilmek için sadece ilgili hizmet kodunu girmeniz gerekir. Hizmet kodu girişinden sonra grafiğiniz ekrana gelecektir. 77

78 Genel Amaçlı Hesap Bu bölümden, KUR9000 NT/Sistem/Program Parametreleri /Dönem Parametreleri bölümünde tanımlı dönemler bazında, dilediğiniz genel hesap cinslerinin borç bakiyeleri görüntülenecektir. Dönemlere Göre Borç Bakiyeli Masraf Grafiği Dilediğiniz genel hesap cinsinin dönemlere göre borç bakiyelerinin yer aldığı grafiktir. Bu grafiği alabilmek için sadece ilgili genel hesap kodunu girmeniz gerekir. Genel hesap kodu girişinden sonra grafiğiniz ekrana gelecektir. 78